Đường Thi Trích Dịch I - Anh Nguyên

 
CHIÊU QUÂN TỪ
 
昐 君 詞
 
漢 使 卻 回 憑 寄 語
黃 金 何 日 贖 蛾 眉
君 王 若 問 妾 顏 色
莫 道 不 如 宮 裏 時
白 居 易
 
Hán sứ khước hồi bằng ký ngữ,
Hoàng kim hà nhật thục nga my.
Quân vương nhược vấn thiếp nhan sắc,
Mạc đạo bất như cung lý thì.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Chiêu-Quân
 
Sứ về tâu lại Hán quân:
Ngày nào vàng bạc chuộc thân thiếp về?
Quân vương có hỏi bề nhan sắc,
Xin tâu rằng: chẳng khác ngày nào!
Chi-Điền
 
Sứ về tâu lại cùng vua,  
Ngày nào vàng bạc chuộc đưa thiếp về?
Dung nhan, vua hỏi, chớ chê,
- Như trong cung vậy, không hề kém xưa...
 
Sứ về tâu hộ mấy lời,
Ngày nào vàng bạc chuộc tôi trở về?
Nếu vua hỏi đến sắc, thì:
Đừng thưa chẳng được như kỳ trong cung...
Anh-Nguyên      

 
TƯ PHỤ MI
 
思 婦 眉

春 風 搖 蕩 自 東 來
折 盡 櫻 桃 綻 盡 梅
唯 餘 思 婦 愁 眉 結
無 限 春 風 吹 不 開
白 居 易

Xuân phong dao đãng tự đông lai,
Chiết tận anh đào trán tận mai.
Duy dư tư phụ sầu mi kết,
Vô hạn xuân phong xuy bất khai.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Mày người thiếu phụ
 
Gió Xuân phơi phới từ đông,
Bứt bông đào thắm, nở bông mai vàng.
Chau mày, suy nghĩ mênh mang,
Sầu kia chẳng mở cho nàng, gió Xuân?!...
 
Từ đông, phơi phới gió Xuân,
Ngắt bông đào thắm, nở gần hết mai.
Sầu đau, thiếu phụ mày ngài,
Gió Xuân chẳng cởi cho ai mối sầu...
 
Gió Xuân thổi tới từ đông,
Hoa mai nở hết, đào bông rụng đầy.
Mi sầu thiếu phụ còn đây,
Gió Xuân thổi mãi, mi này vẫn chau...
Anh-Nguyên               

 
THU GIANG TỐNG KHÁCH

秋 江 送 客

秋 鴻 次 第 過，
哀 猿 朝 夕 聞。
是 日 孤 舟 客，
此 地 亦 離 群。
蒙 蒙 潤 衣 雨，
漠 漠 冒 帆 雲。
不 醉 潯 陽 酒，
煙 波 愁 殺 人。
白 居 易
 
Thu hồng thứ đệ quá,
Ai viên triêu tịch văn.
Thị nhật cô chu khách,
Thử địa diệc ly quần.
Mông mông nhuận y vũ,
Mịch mịch mạo phàm vân.
Bất túy tầm dương tửu,
Yên ba sầu sát nhân.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Sông Thu đưa khách
 
Thu về, lần lượt nhạn đi,
Sớm khuya tiếng vượn sầu bi trên đồi.
Ngày này, thuyền khách đơn côi,
Nơi đây cũng lại là nơi chia lìa.
Lâm râm mưa, áo ướt đìa,
Im lìm bay đến, mây kia chặn buồm.
Chưa say chén rượu Tầm-Dương,
Trên sông khói sóng sầu thương giết người!...
Anh-Nguyên


 

 
THẢO
 
賦 得 古 原 草 送 別 

離 離 原 上 草，
一 歲 一 枯 榮。
野 火 燒 不 盡，
春 風 吹 又 生。
遠 芳 侵 古 道， 
晴 翠 接 荒 城。
又 送 王 孫 去，
萋 萋 滿 別 情。
白 居 易
 
Ly ly nguyên thượng thảo,
Nhất tuế nhất khô vinh.
Dã hoả thiêu bất tận,
Xuân phong xuy hựu vinh.
Viễn phương xâm cổ đạo,
Tình thúy tiếp hoang thành.
Hựu tống vương tôn khứ,
Thê thê mãn biệt tình.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Cỏ
 
Trên đồng cỏ mọc xanh rì,
Mỗi năm khô héo rồi thì lại tươi.
Lửa đồng đốt một phần thôi,
Gió xuân thổi đến, mọc trồi lên ngay.
Hương thơm, đường cũ tràn đầy,
Tạnh mưa, xanh biếc tới ngay chân thành.
Vương tôn tiễn lúc khởi hành,
Mối tình ly biệt cỏ xanh tràn đồng...
Anh-Nguyên             

 
THU TỨ
 
秋 思

夕 照 紅 于 燒
晴 空 碧 勝 藍
獸 形 雲 不 一
弓 勢 月 初 三
雁 思 來 天 北
砧 愁 滿 水 南
蕭 條 秋 氣 味
未 老 已 深 諳
白 居 易
 
Tịch chiếu hồng vu thiêu,
Tình không bích thắng lam.
Thú hình vân bất nhất,
Cung thế nguyệt sơ tam.
Nhạn tứ lai thiên bắc,
Châm sầu mãn thủy nam.
Tiêu điều thu khí vị,
Vị lão dĩ thâm am.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Ý Thu
 
Chiều tà, trời đỏ như thiêu,
Bầu trời khô ráo xanh nhiều hơn lam.
Mây hình thú vật, hợp, tan,
Cánh cung lơ lửng, trăng vàng mùng ba.
Nhạn từ phương bắc về nhà,
Tiếng chầy buồn khắp chiều tà sông Nam.
Khí Thu buồn bã không gian,
Tuy chưa già lão nhưng am hiểu nhiều...
Anh-Nguyên          
 

 
YẾN TÁN
 
宴 散
 
小 宴 追 涼 散，
平 橋 步 月 回。
笙 歌 歸 院 落，
燈 火 下 樓 臺。
殘 暑 蟬 催 盡，
新 秋 雁 帶 來。
將 何 迎 睡 興，
臨 臥 舉 殘 杯。
白 居 易
 
Tiểu yến truy lương tán,
Bình kiều bộ nguyệt hồi.
Sinh ca quy viện lạc,
Đăng hỏa hạ lâu đài.
Tàn thử thiền thôi tận,
Tân thu nhạn đới lai.
Tương hà nghinh thụy hưng,
Lâm ngọa cử tàn bôi.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Tiệc tan
 
Tiệc vui theo gió mát tan,
Qua cầu nhẹ bước, trăng vàng sáng trong.
Sênh, ca, vang đến tận phòng,
Lửa đèn soi sáng tận trong lâu đài.
Nắng tàn, ve hết inh tai,
Thu về, én đến lượn hoài trên không.
Làm sao đón giấc mộng hồng,
Đi nằm, dốc chút rượu nồng còn dư...
Anh-Nguyên        

 
TRUNG THU NGUYỆT
 
中 秋 月

萬 里 清 光 不 可 思
偏 愁 益 恨 繞 天 涯
誰 人 隴 外 久 征 戍
何 處 庭 前 盡 別 離
失 寵 故 姬 歸 院 夜
沒 藩 老 將 上 樓 時
照 他 幾 此 人 腸 斷
玉 兔 銀 蟾 遠 不 知
白 居 易
 
Vạn lý thanh quang bất khả tư,
Thiên sầu ích hận nhiễu thiên nhai.
Thùy nhân lũng ngoại cửu chinh thú,
Hà xứ đình tiền tận biệt ly.
Thất sủng cố cơ quy viện dạ,
Một phiên lão tướng thượng lâu thì.
Chiếu tha kỷ thử nhân trường đoạn,
Ngọc thố ngân thiềm viễn bất tri.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Trăng Trung-Thu
 
Trăng trong, vạn dặm sáng ngời.
Hận sầu chất đến chân trời thẳm sâu.
Người đi biên ải đã lâu,
Ly-Đình, chưa hết mối sầu biệt ly!
Vua chê, cung nữ trở về,
Mất thành, lão tướng bước lê lên lầu.
Soi người đứt ruột vì sầu,
Cóc vàng, thỏ ngọc, xa đâu biết gì!...
Anh-Nguyên        
  

  
 XUÂN ĐỀ HỒ THƯỢNG
 
春 题 湖 上

湖 上 春 来 似 画 图，
乱 峰 围 绕 水 平 铺。
松 排 山 面 千 重 翠，
月 点 波 心 一 颗 珠。
碧 毯 线 头 抽 早 稻，
青 罗 裙 带 展 新 蒲。
未 能 抛 得 杭 州 去，
一 半 句 留 是 此 湖。
白 居 易
 
Hồ thượng xuân lai tự họa đồ,
Loan phong vi nhiễu thủy bình phô.
Tùng bài sơn diện thiên trùng thúy,
Nguyệt điểm ba tâm nhất khỏa châu.
Bích thảm tuyến đầu trừu tảo đại,
Thanh la quần đái triển tân bồ.
Vị năng phao đắc hàng châu khứ,
Nhất bán câu lưu thị thử hồ.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Xuân đề trên hồ
 
Xuân về, hồ đẹp như tranh,
Núi non vây bọc in vành nước trong.
Bầu trời xanh ngắt cùng thông,
Trăng in đáy nước như lồng hạt châu.
Lúa xanh, thảm biếc thẫm mầu,
Cỏ bồ từng dải như màu lụa xanh.
Hàng-Châu, chưa bỏ đi đành,
Nửa vì vướng vít mối tình hồ đây...
Anh-Nguyên        

 
DU TIỂU ĐỘNG ĐÌNH
 
遊 小 洞 庭      
               
湖 上 山 頭 別 有 湖
芰 荷 香 氣 占 仙 都
夜 含 星 斗 分 乾 象
曉 映 雲 雷 作 畫 圖
風 動 綠 蘋 天 上 浪
鳥 棲 寒 照 月 中 烏
若 非 靈 物 多 靈 跡
爭 得 長 年 冬 不 枯
白 居 易
 
Hồ thượng sơn đầu biệt hữu hồ,
Kỵ hà hương khí chiếm tiên đô.
Dạ hàm tinh đẩu phân càn tượng,
Hiểu ánh vân lôi tác họa đồ.
Phong động lục tần thiên thượng lãng,
Điểu thê hàn chiếu nguyệt trung ô.
Nhược phi linh vật đa linh tích,
Tranh đắc trường niên đông bất khô.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Chơi hồ Tiểu-Động-Đình
 
Núi trên hồ, lại có hồ,
Ấu, sen, hương ngát điểm tô non Bồng.
Đêm, sao lấp lánh tầng không,
Sớm ra, chớp giật mây lồng vẽ tranh.
Gió lay trời nước, cỏ xanh,
Chim cành, trăng chiếu có hình quạ đen.
Nếu không linh vật ở trên,
Luận tranh Đông hết, triền miên năm dài...
Anh-Nguyên

 
HẠ DU VĨNH AN THUỶ ĐÌNH
(HOẠ DƯƠNG THƯỢNG THƯ)

夏 遊 永 安 水 亭

道 行 無 喜 退 無 憂
舒 捲 如 雲 得 自 由
良 冶 動 時 為 哲 匠
巨 川 濟 了 作 虛 舟
竹 亭 陰 合 偏 宜 頁
水 檻 風 涼 不 待 秋
遙 愛 翩 翩 雙 紫 鳳
入 同 官 署 出 同 遊
白 居 易
 
Đạo hành vô hỉ thoái vô ưu,
Thư quyển như vân đắc tự do.
Lương dã động thời vi triết tượng,
Cự xuyên tế liễu tác hư chu.
Trúc đình âm hợp thiên nghi hạ,
Thủy hạm phong lương bất đãi thu.
Dao ái phiên phiên song tử phụng,
Nhập đồng quan thự xuất đồng du.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Mùa hè đi chơi Thủy-Đình
(Họa thơ Dương Thượng-Thư)
 
Làm không vui, nghỉ không lo,
Như mây trải, cuốn, tự do trên trời.
Đúc không yên, thợ mộc thôi,
Đã qua sông lớn, bỏ rơi con thuyền.
Hè về bóng trúc đình nghiêng,
Chòi sông gió mát, chẳng riêng Thu về.
Nhìn đôi phượng tía thương ghê,
Vào làm cùng chỗ, khi về cùng chơi...
Anh-Nguyên     

 
TRỌNG PHÚ
 
重 賦

厚 地 植 桑 麻 .  所 要 濟 生 民。
生 民 理 布 帛﹐ 所 求 活 一 身。
身 外 充 征 賦﹐ 上 以 奉 君 親。
國 家 定 兩 稅﹐ 本 意 在 憂 人。
厥 初 防 其 淫﹐ 明 敕 丙 外 臣。
稅 外 加 一 物﹐ 皆 以 枉 法 論。
奈 何 歲 月 久﹐ 貪 吏 得 因 循。
浚 我 以 求 寵﹐ 歛 索 無 冬 春。
織 絹 未 成 匹﹐ 縔 絲 未 盈 斤。
里 胥 迫 我 納﹐ 不 許 暫 逡 巡。
歲 暮 天 地 閉﹐ 陰 風 生 破 村。
夜 深 煙 火 盡﹐ 霰 雪 白 紛 紛。
幼 者 形 不 蔽﹐ 老 者 體 不 溫。
悲 喘 與 寒 氣﹐ 并 入 鼻 中 辛。
昨 日 輸 殘 稅﹐ 因 窺 官 庫 門。
繒 白 如 山 積﹐ 絲 絮 如 雲 屯。
號 為 羨 餘 物﹐ 隨 月 獻 至 尊。
奪 我 身 上 暖﹐ 買 爾 眼 前 恩。
進 入 瓊 林 庫﹐ 歲 久 化 為 塵。
白 居 易
 
Hậu địa thực tang ma, 
Sở yếu tế sinh dân.
Sinh dân lý bố bạch,
Sở cầu hoạt nhất thân.
Thân ngoại sung chinh phú,
Thượng dĩ phụng quân thân.
Quốc gia định lưỡng thuế,
Bản ý tại ưu nhân.
Quyết sơ phòng kỳ dâm,
Minh sắc nội ngoại thần.
Thuế ngoại gia nhất vật,
Giai dĩ uổng pháp luân.
Nại hà tuế nguyệt cửu,
Tham lại đắc nhân tuần.
Tuấn ngã dĩ cầu sủng,
Liễm sách vô đông xuân.
Chức quyên vị thành thất,
Thao ty vị doanh cân.
Lš tư bách ngã nạp,
Bất hứa tạm thuân tuần.
Tuế mộ thiên địa bế,
Âm phong sinh phá thôn.
Dạ thâm yên hỏa tận,
Tản tuyết bạch phân phân.
Ấu giả hình bất tế,
Lão giả thể bất ôn.
Bi suyễn dữ hàn khí,
Tinh nhập tị trung tân.
Tạc nhật thâu tàn thuế,
Nhân khuy quan khố môn.
Tắng bạch như sơn tích,
Ty nhứ như vân đồn.
Hiệu vi tiển dư vật,
Tùy nguyệt hiến chí tôn.
Đoạt ngã thân thượng noãn,
Mại nhĩ nhãn tiền ân.
Tiến nhập Quỳnh-Lâm khố,
Tuế cửu hóa vi trần.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Thuế nặng
 
Dâu, gai, đất tốt đều trồng,
Cốt cho dân chúng ấm lòng mà thôi.
Sống về dệt vải lụa thời,
Mong rằng sẽ được cuộc đời ấm no.
Ngoài ra còn phải nộp kho,
Dâng vua và lại phải lo mẹ già.
Hai kỳ thuế, nước đặt ra,
Thương dân, có ý lo xa thế này:
Mới đầu, phòng sự không hay,
Sắc rằng quan phải nhớ ngay một điều,
Thuế thôi, không được thu nhiều,
Thu thêm một thứ là điều trái sai.
Nhưng qua năm tháng lâu dài,
Quan quen thói cũ, còn ai nhớ gì.
Khoét ta, cầu được yêu vì,
Quấy rầy, vơ vét, kể gì Đông, Xuân.
Lụa vừa dệt được vài phần,
Tơ ươm gom lại mới gần đủ cân.
Làng thôn thúc nộp ầm ầm,
Xin cho thư thả một phần được đâu.
Cuối năm trời đất u sầu,
Lạnh lùng gió thổi một mầu thê lương.
Khuya không đèn chẳng thấy đường,
Tuyết rơi trắng xóa còn đương tăng dần.
Trẻ không mảnh vải che thân,
Già manh áo mỏng không phần ấm êm.
Suyễn, trời lạnh, thấy xót thêm,
Hít vào khỏi mũi thấy liền đắng cay.
Hôm qua thâu thuế hết ngày,
Ghé nhìn qua cửa, thấy đầy trong kho.
Lụa chồng như trái núi to,
Sợi, tơ, chất đống như kho mây đầy.
Nói rằng là vật thừa đây,
Dâng vua tùy tháng, số này đem ra.
Cướp đi đồ ấm thân ta,
Mắt mày chỉ biết để mà mua ân.
Đem về kho lớn Quỳnh-Lâm,
Năm dài sẽ hóa ra dần bụi thôi!...
Anh-Nguyên     

   
LOẠN TRUNG ỨC CHƯ HUYNH ĐỆ 
 
亂 中 憶 者 兄 弟

時 亂 年 荒 世 業 空，
弟 兄 飢 旅 各 西 東。
田 園 寥 落 干 戈 後，
骨 肉 流 離 道 路 中。
弔 影 分 為 千 里 雁，
辭 根 散 作 九 秋 蓬。
共 看 明 月 應 垂 淚，
一 夜 鄉 心 五 處 同。
白 居 易

Thì loån niên hoang thé nghiệp không,
Đệ huynh cơ lữ các tây đông.
Điền viên liêu lạc can qua hậu,
Cốt nhục lưu ly đạo lộ trung.
Điếu ảnh phân vi thiên lý nhạn,
Từ căn tán tác cửu thu bồng.
Cộng khan minh nguyệt ưng thùy lệ,
Nhất dạ hương tâm ngũ xứ đồng.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Trong lúc loạn lạc nhớ anh em
 
Loạn ly, mùa mất, nghề không,
Anh em xa cách tây đông mỗi người.
Ruộng vườn sơ sác khắp nơi,
Thịt xương lưu lạc phương trời nào đây.
Bi thương cánh nhạn lạc bầy,
Cỏ bồng tan tác, Thu đầy gió sương.
Cùng nhìn trăng sáng, lệ vương,
Năm nơi cùng nhớ quê hương canh chầy!...
Anh-Nguyên

 
NGẪU ĐỀ ĐÔNG BÍCH
 
偶 題 東 壁

日 高 睡 足 猶 慵 起
小 閣 重 衾 不 怕 寒
遺 愛 寺 鐘 欹 枕 聽
香 爐 峰 雪 撥 簾 看
匡 盧 便 是 逃 名 地
司 馬 真 為 送 老 官
心 泰 身 寧 是 歸 處
故 鄉 何 獨 在 長 安  
白 居 易
 
Nhật cao thụy túc do dung khởi,
Tiểu các trùng khâm bất phạ hàn.
Di ái tự chung y chẩm thính,
Hương lô phong tuyết bát liêm khan.
Khuông lư tiện thị đào danh địa,
Tư mã chân vi tống lão quan.
Tâm thái thân ninh thị quy xứ,
Cố hương hà độc tại trường an.
Bạch-Cư-Dị

Dịch:
 
Bỗng đề vách đông
 
Ngủ no, trời sáng, dậy lười,
Mền đôi, gác nhỏ, lạnh thời chẳng lo.
Chuông chùa Di-Ái, nằm co,
Hương-Lô, tuyết phủ chẳng cho là buồn.
Khuông-Lư, danh lợi trốn luôn,
Chức quan Tư-mã: danh suông tuổi già.
Thân tâm thơ thới về nhà,
Quê hương đâu phải chỉ là Trường-An?...
Anh-Nguyên       

CHIÊU QUÂN TỲ BÀ KHÚC
   
昭 君 琵 琶 曲 
 
我 本 漢 家 子
將 適 單 于 庭
辭 訣 未 及 終
前 驅 已 抗 旌
僕 僕 涕 流 離
轅 馬 悲 且 鳴
哀 鬱 傷 五 內
泣 淚 濕 朱 纓
行 行 日 已 遠
遂 造 匈 奴 城
筵 我 於 穹 廬
加 我 閼 氏 名
殊 類 非 所 安
雖 貴 非 所 榮
無 端 見 陵 辱
對 之 慚 且 驚
殺 身 良 不 易
默 默 以 苟 生
苟 生 亦 何 聊
積 思 常 憤 盈
願 假 飛 鴻 翼
乘 之 以 遐 征
昔 爲 躡 中 玉
今 爲 糞 上 英
朝 華 不 足 歡
甘 與 秋 草 情
傳 語 後 世 人
人 婦 難 爲 情
白 居 易
 
Ngã bản hán gia tử,
Tương thích thiền vu đình.
Từ quyết vị cập chung,
Tiền khu dĩ kháng tinh.
Bộc ngự thê lưu ly,
Viên mã bi thả minh.
Ai uất thương ngũ nội,
Khấp lệ thấp chu anh.
Hành hành nhật dĩ viễn,
Toại đáo hung nô thành.
Diên ngã ư khung lư,
Gia ngã yên thị danh.
Thủ loại phi sở an,
Tuy quý phi sở vinh.
Vô đoan kiến lăng nhục,
Đối chi tâm thả kinh.
Sát thân lương bất dị,
Mặc mặc dĩ cầu sinh.
Cầu sinh diệc hà liễu,
Tích tư thường vẫn doanh.
Nguyện giả phi hồng dực,
Thừa chi dĩ hà chinh.
Tích vi niếp trung ngọc,
Kim vi phẩn thượng anh.
Triêu hoa bất túc hoan,
Cam dữ thu thảo tình.
Truyền ngữ hậu thế nhân,
Hồ phụ nan vi tình.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Khúc Tỳ-bà của Chiêu-Quân
 
Ta là con gái Hán gia,
Lại đem ta gả cho nhà Thiền-Vu.
Chưa xong lời nói giã từ,
Quân đi phía trước, ngọn cờ đã giương.
Con hầu, ly biệt khóc thương,
Ngựa xe đau đớn, trên đường hý vang.
Uất lòng, tổn đến tâm can,
Ướt đầm dải mũ, lệ tràn hoen mi.
Ngày ngày, xa mãi vẫn đi,
Hung-Nô rồi cũng đến khi tới thành.
Đón ta, nhà lớn đã dành,
Từ đây Yên-Thị đã thành tên ta.
Khác dòng giống, thấy cách xa,
Tuy rằng có quý nhưng mà chẳng vinh.
Không đoan nghiêm, thấy nhục mình,
Trước còn xấu hổ, sau kinh sợ nhiều.
Hoại thân khó biết bao nhiêu,
Nín câm mà sống, chịu nhiều đắng cay.
Sống thì buồn tủi lắm thay,
Nghĩ nhiều càng thấy tức đầy tràn hông.
Mong sao mượn cánh chim hồng,
Để bay đi tít tới vùng xa khơi.
Xưa thân nạm ngọc sáng ngời,
Nay như hoa giữa phân hôi khác gì.
Sáng ra, hoa có vui chi,
Cỏ thu làm bạn, mong gì nữa đâu.
Truyền lời này lại đời sau:
‘‘Vợ Hồ, khó ở với nhau vì tình’’...
Anh-Nguyên
 

 
THƯƠNG HỮU
 
傷 友
 
陋 巷 孤 寒 士,
出 門 苦 栖 栖.
雖 云 志 氣 在,
豈 免 顏 色 低.
平 生 同 門 友,
通 籍 在 金 閨.
曩 者 膠 漆 契,
邇 來 雲 雨 暌.
正 逢 下 朝 歸,
軒 騎 五 門 西.
是 時 天 久 陰,
三 日 雨 淒 淒.
蹇 驢 避 路 立,
肥 馬 當 風 嘶.
迴 頭 忘 相 識.
占 道 上 沙 隄.
昔 年 洛 陽 社,
貧 賤 相 提 攜.
今 日 長 安 道,
對 面 隔 雲 泥.
近 日 多 如 此,
非 君 獨 慘 悽.
死 生 不 變 者,
惟 聞 任 與 黎.
白 居 易

Lậu hạng cô hàn sĩ,
Xuất môn khổ thê thê.
Tuy vân chí khí tại,
Khởi miễn nhan sắc đê.
Bình sinh đồng môn hữu,
Thông tịch tại kim khuê.
Nẵng giả giao tất khế,
Nhĩ lai vân vũ khuê.
Chính phùng hạ triều quy,
Hiên kỵ ngũ môn tê.
Thị thì thiên cửu âm,
Tam nhật vũ thê thê.
Kiến lư tỵ lộ lập,
Phì mã đương phong tê.
Hồi đầu vong tương thức,
Chiếm đạo thướng sa đê.
Tích niên lạc dương xã,
Bần tiện tương đề huề.
Kim nhật trường an đạo,
Đối diện cách vân nê.
Cận nhật đa như thử,
Phi quân độc thảm thê.
Tử sinh bất biến giả,
Duy văn nhiệm dữ lê.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Người bạn đau xót
 
Trò nghèo trong hẻm cô đơn,
Hễ ra đến cửa ngậm hờn nuốt cay.
Tuy rằng chí khí còn đây,
Tránh sao nét mặt đượm đầy ủ ê.
Bạn xưa cùng lớp đi về,
Tên ghi vào sổ Kim-Khuê lâu rồi.
Keo sơn, xưa bạn một đôi,
Đến nay mưa gió ai thời nhớ nhau.
Gặp nhau khi mới tan chầu,
Ngựa xe mới chợt tới đầu Ngũ-Môn.
Trời âm u đến mấy hôm,
Ba ngày trời đã mưa tuôn dầm dề.
Lừa gầy nép xát bên lề,
Gió tung, ngựa béo chạy đi hí rền.
Quay nhìn, người cũ đã quên,
Cướp đường, đê cát tiến lên chẳng nhường.
Năm xưa ở xã Lạc-Dương,
Nghèo hèn, vui vẻ, thường thường bên nhau.
Trường-An trên lộ, ngờ đâu,
Gặp nhau xa cách bùn đầu chân mây.
Gần đây cảnh ấy dẫy đầy,
Đâu riêng anh gặp cảnh này thảm thê.
Tử sinh lòng vẫn một bề,
Chỉ nghe ông Nhiệm ông Lê thuở nào...
Anh-Nguyên 

   
VẤN HỮU
 
問 友

種 蘭 不 種 艾，
蘭 生 艾 亦 生。
根 荄 相 交 長，
莖 葉 相 附 榮。
香 莖 與 臭 葉，
日 夜 俱 長 大。
鋤 艾 恐 傷 蘭，
溉 蘭 恐 滋 艾。
蘭 亦 未 能 溉，
艾 亦 未 能 除。
沈 吟 意 不 決，
問 君 合 何 如？
白 居 易
 
Chủng lan bất chủng ngãi,
Lan sinh ngãi diệc sinh.
Căn cai tương giao trưởng,
Hành diệp tương phụ vinh.
Hương hành dữ xú diệp,
Nhật dạ câu trưởng đại.
Sừ ngãi khủng thương lan,
Khái lan khủng tư ngãi.
Lan diệc vị năng khái,
Ngãi diệc vị năng trừ.
Trầm ngâm ý bất quyết,
Vấn quân hợp hà như.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Hỏi bạn
 
Trồng lan, chứ ngải làm chi,
Thế mà lan mọc, ngải thì mọc theo.
Mầm lên, rễ cũng cuốn theo,
Lá và dò dựa, sống theo tháng ngày.
Dò thơm cùng lá hôi này,
Ngày đêm nảy nở càng ngày càng cao.
Ngải, trừ sợ tổn lan sao,
Tưới lan, lại sợ ngải cao hơn giờ.
Lan, chưa tưới, hãy còn chờ,
Ngải, còn ngại diệt, làm ngơ chưa trừ.
Nghĩ hoài nhưng vẫn chần chừ,
Bác xem, giải quyết nên như thế nào?...
Anh-Nguyên        

 
THƯƠNG TRẠCH
 
傷 宅

誰 家 起 甲 第,
朱 門 大 道 邊.
豐 屋 中 楔 比,
高 牆 外 迴 環.
纍 纍 六 七 當,
簷 宇 相 連 延.
一 當 費 百 萬,
鬱 鬱 起 青 煙.
洞 房 溫 且 清,
寒 暑 不 能 忏.
高 亭 虛 且 迥,
坐 臥 見 南 山.
繞 廊 紫 藤 架,
夾 砌 紅 藥 闌.
攀 枝 摘 櫻 桃,
帶 花 移 牡 丹.
主 人 此 中 坐,
十 載 為 大 官.
廚 有 臭 敗 肉,
庫 有 貫 朽 錢.
誰 能 將 我 語,
問 爾 骨 肉 間.
豈 無 窮 賤 者?
忍 不 救 飢 寒?
如 何 奉 一 身,
直 欲 保 千 年.
不 見 馬 家 宅,
今 作 奉 誠 園!
白 居 易
 
Thùy gia khởi giáp đệ,
Chu môn đại đạo biên.
Phong ốc trung tiết tỷ,
Cao tường ngoại hồi hoàn.
Lũy lũy lục thất đáng,
Thiềm vũ tương liên diên.
Nhất đáng phí bách vạn,
Uất uất khởi thanh yên.
Động phòng ôn thả thanh,
Hàn thử bất năng can.
Cao đình hư thả quỷnh,
Tọa ngọa kiến nam san.
Nhiễu lang tử đằng giá,
Giáp thế hồng dược lan.
Phan chi trích anh đào.
Đới hoa di mẫu đan,
Chủ nhân thử trung tọa.
Thập tải vi đại quan,
Trù hữu xú bại nhục.
Khố hữu quán hủ tiền,
Thùy năng tương ngã ngữ.
Vấn nhĩ cốt nhục gian,
Khởi vô bần tiện giả.
Nhẫn bất cứu cơ hàn,
Như hà phụng nhất thân,
Trực dục bảo thiên niên.
Bất kiến mã gia trạch,
Kim tác phụng thành viên.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Nhà đáng thương
 
Nhà ai dinh thự dựng lên,
Cửa son ở sát ngay bên cạnh đường.
Bên trong, nhà đẹp lạ thường,
Bên ngoài, khắp mặt có tường bao quanh.
Nhà gồm đến sáu bảy căn,
Có hiên đi lại, cách ngăn nối liền.
Mỗi căn trăm vạn quan tiền,
Khói xanh nghi ngút bay lên sớm chiều.
Phòng sâu, ấm mát đều đều,
Trời dù nóng lạnh chẳng điều xảy ra.
Nhà cao, thoáng, lại trông xa,
Núi Nam, luôn thấy dầu là nằm nghiêng.
Dàn dây leo tím quanh hiên,
Dãy cây thược dược bên thềm đỏ tươi.
Vin cành hái cánh đào lơi,
Đeo hoa, lại phải đổi dời mẫu đơn.
Ngồi trong nhà ấy, chủ nhân,
Mười năm quan lớn, giầu hơn mọi người.
Thịt thừa nơi bếp, mùi hôi,
Trong kho, tiền mục biết đời nào tiêu.
Nhờ ai nhắn hộ mấy điều,
Hỏi ông, ruột thịt có nhiều hay không.
Há không có kẻ khốn cùng,
Những ai đói rét, nỡ không xót tình?
Làm sao chỉ biết thân mình,
Muốn ôm giữ lấy đến nghìn năm sau.
Mã-Lân, nhà có thấy đâu,
Nay là vườn Phụng giãi giầu nắng mưa...
Anh-Nguyên
 

 
KHINH PHÌ

輕 肥

意 氣 驕 滿 路，
鞍 馬 光 照 塵。
借 問 何 為 者，
人 稱 是 內 臣。
朱 紱 皆 大 夫，
紫 綬 悉 將 軍。
誇 赴 軍 中 宴，
走 馬 去 如 雲。
樽 罍 溢 九 醞，
水 陸 羅 八 珍。
果 擘 洞 庭 橘，
膾 切 天 池 鱗。
食 飽 心 自 若，
酒 酣 氣 益 振。
是 歲 江 南 旱，
衢 州 人 食 人。
白 居 易  

Ý khí kiêu mãn lộ,
Yên mã quang chiếu trần.
Tá vấn hà vi giả,
Nhân xưng thị nội thần.
Chu phất giai đại phu,
Tử thụ hoặc tướng quân.
Khoa phó trung quân yến,
Tẩu mã khứ như vân.
Tôn lôi dật cửu uấn,
Thủy lục la bát trân.
Quả phách động đình quất,
Khoái thiết thiên trì lân.
Thực bão tâm tự nhược,
Tửu hàm khí ích chân.
Thị tuế giang nam hạn,
Cồ châu nhân thực nhân.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Ngựa béo áo cừu nhẹ

Đầy đường, khí thế dương dương,
Ngựa yên lóng lánh, trên đường bụi bay.
Hỏi: ‘‘Làm gì? các vị này’’,
Người thưa‘‘Quan chức ngày nay trong triều’’
Đại phu, các vị dải điều,
Còn mang dải tía, chắc đều tướng quân.
Trong quân dự tiệc khoe thân,
Ngựa phi nhanh chắc cũng gần như mây.
Hồ, bầu, chín loại rượu đầy,
Dưới sông, trên cạn, đã bầy món ngon.
Động-Đình, trái quýt no tròn,
Thiên-Trì, gỏi cá đã dòn, lại thơm.
Ăn no, thoải mái tâm hồn,
Rượu vào, ý khí hùng hồn hăng say.
Giang-Nam hạn hán năm nay,
Cồ-Châu, người lại ăn ngay thịt người!...
Anh-Nguyên         

 
CA VŨ
 
歌 舞
 
秦 中 歲 雲 暮，
大 雪 滿 皇 州。
雪 中 退 朝 者，
朱 紫 盡 公 侯。
貴 有 風 雲 興，
富 無 饑 寒 憂。
所 營 唯 第 宅，
所 務 在 追 遊。
朱 輪 車 馬 客，
紅 燭 歌 舞 樓。
歡 酣 促 密 坐，
醉 暖 脫 重 裘。
秋 官 為 主 人，
廷 尉 居 上 頭。
日 中 為 樂 飲，
夜 半 不 能 休。
豈 知 閿 鄉 獄，
中 有 凍 死 囚。
白 居 易
 
Tần trung tuế vân mộ,
Đại tuyết mãn hoàng châu.
Tuyết trung thoái triều giả,
Chu tử tận công hầu.
Quý hữu phong tuyết hứng,
Phú vô cơ hàn ưu.
Sở doanh duy đệ trạch,
Sở vụ tại truy du.
Chu luân xa mã khách,
Hồng chúc ca vũ lâu.
Hoan hàm xúc mật tọa,
Túy noãn thoát trùng cừu.
Thu quan vi chủ nhân,
Đình úy cư thượng đầu.
Nhật trung vi lạc ẩm,
Dạ bán bất năng hưu.
Khởi tri văn hương ngục,
Trung hữu đống tử tù.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:

Múa hát

Tần-Trung, tháng hết năm tàn,
Đầy trời, tuyết trắng đổ tràn Hoàng-Châu.
Đi trong tuyết lúc bãi chầu,
Dải hồng dải tía Công Hầu cả thôi.
Người sang, gió tuyết thì vui,
Người giầu, đói lạnh đâu thời phải lo.
Chỉ lo đất rộng nhà to,
Ăn chơi, đeo đuổi để cho sướng đời.
Khách, xe bánh đỏ mới mời,
Lầu cao múa hát, sáng ngời đuốc son.
Vui say, kề sát, cười dòn,
Hơi men nóng nực, áo còn cởi ra.
Quan Hình-Bộ, ngôi chủ nhà,
Các quan Hình khác ngồi ra ghế đầu.
Từ trưa, vui chửa thấm đâu,
Nửa đêm mà tiệc như hầu chưa tan.
Văn-Hương, nghe tiếng ngục than?
Nhiều người đói rét, sức tàn bỏ thân!...
Anh-Nguyên

 
MÃI HOA  
 
買 花

帝 城 春 欲 暮,
喧 喧 車 馬 度.
共 道 牡 丹 時,
相 隨 買 花 去.
貴 賤 無 常 價,
酬 直 看 花 數.
灼 灼 百 朵 紅,
戔 戔 五 束 素.
上 張 幄 幕 庇,
旁 織 巴 籬 護.
水 灑 復 泥 封,
移 來 色 如 故.
家 家 習 為 俗,
人 人 迷 不 悟.
有 一 田 舍 翁,
偶 來 買 花 處.
低 頭 獨 長 嘆,
此 嘆 無 人 諭.
一 叢 深 色 花,
十 戶 中 人 賦.
白 居 易
 
Đế thành xuân dục mộ,
Huyên huyên xa mã độ.
Cộng đạo mẫu đơn thì,
Tưong tùy mãi hoa khứ.
Quý tiện vô thường giá,
Thù trị khan hoa số.
Chước chước bách hoa hồng,
Tiên tiên ngũ thúc tố.
Thượng trương ác mạc tý,
Bàng chức ba ly hộ.
Thủy sái phục nê phong,
Di lai sắc như cố.
Gia gia tập vi tục,
Nhân nhân mê bất ngộ.
Hữu nhất điền xá ông,
Ngẫu lai mãi hoa xứ.
Đê đầu độc trường thán,
Thử thán vô nhân dụ.
Nhất tùng thâm sắc hoa,
Thập hộ trung nhân phú.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:

Mua hoa

Kinh thành vào lúc cuối Xuân,
Ngựa xe đi lại rầm rầm không ngơi.
Mẫu đơn, hoa nở đương thời,
Theo nhau ra phố, mọi người mua hoa.
Sang hèn, giá bán khác xa,
Giá còn tùy ổ số hoa ít nhiều.
Trăm bông đỏ dáng mỹ miều,
Nõn nà năm bó hoa đều trắng tinh.
Trên che tấm vải lều xinh,
Chung quanh lại có phên mành đỡ che.
Hoa phun nước, gốc bùn be,
Đem đi tươi tốt, không hề đổi thay.
Nhà nhà quen với tục này,
Người người mê muội chẳng hay biết gì.
Có ông già ở chốn quê,
Tình cờ đi đến bên lề bán hoa.
Cúi đầu, than thở xót xa,
Lời than, nào có nhận ra một người:
‘‘Cụm hoa màu sắc thắm tươi,
Bằng mười hộ thuế những người bậc trung''.
Anh-Nguyên

 
TỪ Ô DẠ ĐỀ
 
慈 烏 夜 啼

慈 烏 失 其 母，
啞 啞 吐 哀 音，
晝 夜 不 飛 去，
經 年 守 故 林。
夜 夜 夜 半 啼，
聞 者 為 沾 襟；
聲 中 如 告 訴，
未 盡 反 哺 心。
百 鳥 豈 無 母，
爾 獨 哀 怨 深？
應 是 母 慈 重，
使 爾 悲 不 任。
昔 有 吳 起 者，
母 歿 喪 不 臨，
嗟 哉 斯 徒 輩，
其 心 不 如 禽！
慈 烏 復 慈 烏，
鳥 中 之 曾 參。
白 居 易
 
Từ ô thất kỳ mẫu,
Á á thổ ai âm.
Triêu dạ bất phi khứ,
Kinh niên thủ cố lâm.
Dạ dạ dạ bán đề,
Văn giả vi triêm khâm.
Thanh trung như cáo tố,
Vị tận phản bộ tâm.
Bách điểu khởi vô mẫu,
Nhĩ độc ai oán thâm.
Ưng thị mẫu từ trọng,
Sử nhĩ bi bất nhâm.
Tích hữu ngô khởi giả,
Mẫu một tang bất lâm.
Ta tai tư đồ bối,
Kỳ tâm bất như cầm.
Từ ô phục từ ô,
Điểu trung chi tăng sâm.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Quạ hiền kêu đêm
 
Quạ hiền vừa mất mẹ rồi,
‘‘Quà quà’’, kêu tiếng buồn ôi là buồn.
Chẳng bay đi, ở đấy luôn,
Quanh năm vẫn giữ cội nguồn rừng xưa.
Nửa đêm kêu tiếng thảm chưa,
Áo người thấm lệ khi vừa nghe kêu.
Tiếng kêu như muốn tỏ điều:
Chăm nuôi, đền đáp bấy nhiêu chưa vừa.
Trăm loài không có mẹ ư?
Riêng mày thương sót, thật chưa ai bằng.
Niềm thương của mẹ nặng chăng,
Khiến mày sầu khổ chẳng dằn được ư?
Có ông Ngô-Khởi thuở xưa,
Mẹ ông khi chết, không đưa đám bà,
Than ôi cái lũ người ta,
Dạ lòng của họ thua xa chim trời.
Quạ hiền, hỡi quạ hiền ơi,
Trong loài chim, chính mày thời Tăng-Sâm...
Anh-Nguyên  

 
NHÀN TỊCH
 
閒 夕

一 聲 早 蟬 歇，
數 點 青 螢 度。
蘭 缸 耿 無 煙，
筠 簟 清 有 露。
未 歸 房 後 寢，
且 下 前 軒 步。
斜 月 入 低 廊，
涼 風 滿 高 樹。
放 懷 常 自 適，
過 景 多 成 趣。
何 法 使 之 然，
心 中 無 細 故。
白  居 易
 
Nhất thanh tảo thiền yết,
Sổ điểm thanh huỳnh độ.
Lan cang cảnh vô yên,
Quân điệm thanh hữu lộ.
Vị quy phòng hậu tẩm,
Thả hạ tiền hiên bộ.
Tà nguyệt nhập đê lang,
Lương phong mãn cao thụ.
Phóng hoài thường tự thích,
Ngộ cảnh đa thành thú.
Hà pháp sử chi nhiên,
Tâm trung vô tế cố.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Đêm an nhàn
 
Đã im buổi sáng tiếng ve,
Vài con đom đóm lập loè bay qua.
Đèn lan không khói sáng lòa,
Chiếu tre mát lạnh đã nhòa sương đêm.
Chưa về phòng vắng êm đềm,
Trước hiên, thả bước bên thềm dạo chơi.
Chênh chênh, trăng chiếu sáng ngời,
Cây cao gió mát giữa trời phởn phơ.
Hồn theo trăng gió mộng mơ,
Người mà hợp cảnh, bao giờ cũng vui.
Pháp gì để được thảnh thơi?
Lòng không vướng chút chuyện đời nhỏ nhen...
Anh-Nguyên       
    

 
TẶNG NỘI
 
贈 內

生 為 同 室 親
死 為 同 穴 塵。
他 人 尚 相 勉
而 況 我 与 君。
黔 婁 固 窮 士
妻 賢 忘 其 貧。
冀 缺 一 農 夫
妻 敬 儼 如 賓。
陶 潛 不 營 生
翟 氏 自 爨 薪。
梁 鴻 不 肯 仕
孟 光 甘 布 裙。
君 雖 不 讀 書
此 事 耳 亦 聞。
至 此 千 載 后
傳 是 何 如 人。
人 生 未 死 間
不 能 忘 其 身。
所 須 者 衣 食
不 過 飽 与 溫。
蔬 食 足 充 飢
何 必 膏 粱 珍。
繒 絮 足 御 寒
何 必 錦 繡 文。
君 家 有 貽 訓
清 白 遺 子 孫。
我 亦 貞 苦 士
与 君 新 結 婚。
庶 保 貧 与 素
偕 老 同 欣 欣。
白 居 易
 
Sinh vi đồng thất thân,  
Tử vi đồng huyệt trần.
Tha nhân thượng tương miễn,
Nhi huống ngã dữ quân.
Kiềm lâu cố cùng sĩ,
Thê hiền vong kỳ bần.
Ký khuyết nhất nông phu,
Thê kính nghiễm như tân.
Đào tiềm bất doanh sinh,
Địch thị tự soán tân.
Lương hồng bất khẳng sĩ,
Mạnh quang cam bố quân.
Quân tuy bất độc thư,
Thử sự nhĩ diệc văn.
Chí thử thiên tải hậu,
Truyền thị như hà nhân.
Nhân sinh vị tử gian,
Bất năng vong kỳ thân.
Sở tu giả y thực,
Bất quá bão dữ ôn.
Sơ thực túc sung cơ,
Hà tất cao lương trân.
Tăng nhứ túc ngự hàn,
Hà tất cẩm tú văn.
Quân gia hữu di huấn,
Thanh bạch di tử tôn.
Ngã diệc trinh khổ sĩ,
Dữ quân tân kết hôn.
Thứ bảo bần dữ tố,
Giai lão đồng hân hân.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Tặng vợ
 
Sống cùng nhau dưới mái nhà,
Chết cùng mộ huyệt, có xa chút nào.
Người dưng còn biết khuyên nhau,
Huống chi ta với nàng đâu xa gì.
Kiềm-Lâu, lúc học, hàn vi,
Vợ hiền tận tụy, quên đi nghèo cùng.
Mưu sinh, Ký-Khuyết nghề nông,
Vợ luôn kính trọng như cùng khách xa.
Đào-Tiềm, sinh kế lơ là,
Một tay bà Địch cửa nhà lo toan.
Lương-Hồng chẳng chịu làm quan,
Áo quần vải xấu, Mạnh-Quang cam đành.
Nàng tuy sách vở chẳng rành,
Nhưng nàng tai đã nghe danh các bà.
Nghìn năm, tuy đã cách xa,
Nay còn truyền tụng, vẫn là người trên.
Đời người, lúc chửa quy tiên,
Tấm thân, không thể bỏ quên được rồi.
Áo cơm, là việc cần thôi,
Miễn sao no ấm được rồi, cầu chi.
Ăn rau hết đói, cần gì,
Thức ăn, đâu phải cầu kỳ bảo trân.
Vải thô, mặc cũng ấm thân,
Cần đâu gấm vóc vẽ vằn thêu hoa.
Nhà nàng truyền dạy trong nhà,
Cháu, con, thanh bạch ráng mà noi theo.
Ta đây vốn học trò nghèo,
Cùng nàng chồng vợ, cũng theo gương này.
Nghèo mà trong sạch mới hay,
Cùng nhau vui sống từ nay đến già...
Anh-Nguyên        
 

 
THU SƠN

秋 山

久 病 曠 心 賞
今 朝 一 登 山
山 秋 雲 物 冷
稱 我 清 羸 顏
百 石 臥 可 枕
青 蘿 行 可 攀
意 中 如 有 得
盡 日 不 欲 還
人 生 無 幾 何
如 寄 天 地 間
心 有 千 載 憂
身 無 一 日 閑
何 時 解 塵 網
此 地 來 掩 關
白 居 易

Cửu bệnh khoáng tâm thưởng,
Kim triêu nhất đăng sơn.
Sơn thu vân vật lãnh,
Xứng ngã thanh luy nhan.
Bạch thạch ngọa khả chẩm,
Thanh la hành khả phan.
Ý trung như hữu đắc,
Tận nhật bất dục hoàn.
Nhân sinh vô kỷ hà,
Như ký thiên địa gian.
Tâm hữu thiên tải ưu,
Thân vô nhất nhật nhàn.
Hà thời giải trần võng,
Thử địa lai yểm quan.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Núi Thu
 
Ốm lâu bỏ ngắm núi non,
Sớm nay mới lại lên hòn núi chơi.
Thu: mây, cảnh vật lạnh rồi,
Giống như bộ mặt chưa hồi của ta.
Gối nằm, có đá trắng ngà,
Dây xanh để vịn lúc ta leo trèo.
Vừa lòng, như thấy vui theo,
Hết ngày, sườn núi cheo leo chưa về.
Cuộc đời sống chết gần kề,
Gửi trong trời đất, ngày về biết đâu!
Trong lòng nghìn mối lo âu,
Một ngày cũng chẳng thấy đâu an nhàn.
Khi nào thoát lưới trần gian,
Nơi này đóng cửa, an nhàn gửi thân...
Anh-Nguyên          

 
TÂY HỒ VÃN QUY
 
西 湖 晚 歸

柳 湖 松 島 蓮 花 寺
晚 動 歸 橈 出 道 場
盧 橘 子 低 山 雨 重
栟 櫚 葉 戰 水 風 涼
煙 波 淡 蕩 搖 空 碧
樓 殿 參 差 倚 夕 陽
到 岸 請 君 回 首 望
蓬 萊 宮 在 海 中 央
白 居 易 

Liễu hồ tùng đảo liên hoa tự,
Vãn động quy nhiêu xuất đạo trường.
Lư quất tử đê sơn vũ trọng,
Tinh lư diệp chiến thủy phong lương.
Yên ba đạm đãng dao không bích,
Lâu điện sâm si ỷ tịch dương.
Đáo ngạn thỉnh quân hồi thủ vọng,
Bồng lai cung tại hải trung ương.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Chiều từ Tây-Hồ về
 
Đảo thông, hồ liễu, chùa Sen,
Đạo tràng chiều xuống, chèo quen về nhà.
Núi mưa, quất chĩu la đà,
Lá lư xào xạc, gió xa mát lành.
Chập chờn, sóng động trời xanh,
Điện lầu cao thấp, vây quanh nắng tà.
Đến bờ, nhìn lại đằng xa:
Bồng-Lai giữa biển bao la nước, trời...
Anh-Nguyên          

 
TỐNG VƯƠNG THẬP BÁT
QUY SƠN, KÝ ĐỀ TIÊN DU TỰ

送 王 十 八 歸 山
寄 題 仙 遊 寺

曾 於 太 白 峰 前 住
數 到 仙 遊 寺 裡 來
黑 水 澄 時 潭 底 出
白 雲 破 處 洞 門 開
林 間 煖 酒 燒 紅 葉
石 上 題 詩 掃 綠 苔
惆 悵 舊 遊 無 復 到
菊 花 時 節 羨 君 回
白 居 易
 
Tằng ư thái bạch phong tiền trú,
Sổ đáo tiên du tự lý lai.
Hắc thủy trừng thì đàm để xuất,
Bạch vân phá xứ động môn khai.
Lâm gian noãn tửu thiêu hồng diệp,
Thạch thượng đề thi tảo lục đài.
Trù trướng cựu du vô phục đáo,
Cúc hoa thì tiết tiện quân hồi.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Tiễn Vương-Thập-Bát về núi
 
Đã non Thái-Bạch dừng chân,
Chùa Tiên-Du, cũng mấy lần ghé thăm.
Nước đen lắng, thấy đáy đầm,
Vầng mây trắng cuốn, động nằm ngay bên.
Rượu, rừng, lá đỏ hâm lên,
Rêu xanh mặt đá, thơ liền đề ngay.
Buồn không trở lại nơi này,
Bác về, cúc nở đầy ngay bên đường...
Anh-Nguyên

 
VĂN KHỐC GIẢ
 
聞 哭 者

昨 日 南 鄰 哭，
哭 聲 一 何 苦。
云 是 妻 哭 夫，
夫 年 二 十 五。
今 朝 北 里 哭，
哭 聲 又 何 切。
云 是 母 哭 儿，
儿 年 十 七 八。
四 鄰 尚 如 此，
天 下 多 夭 折。
乃 知 浮 世 人，
少 得 垂 白 發。
余 今 過 四 十，
念 彼 聊 自 悅。
從 此 明 鏡 中，
不 嫌 頭 似 雪。
白 居 易

Tạc nhật nam lân khốc,
Khốc thanh nhất hà khổ.
Vân thị thê khốc phu,
Phu niên nhị thập ngũ.
Kim triêu bắc lý khốc,
Khốc thanh hựu hà thiết.
Vân thị mẫu khốc nhi,
Nhi niên thập thất bát.
Tứ lân thượng như thử,
Thiên hạ đa yểu chiết.
Nãi tri phù thế nhân,
Thiểu đắc thùy bạch phát.
Dư kim quá tứ thập,
Niệm bỉ liêu tự duyệt.
Tòng thử minh kính trung,
Bất hiềm đầu tự tuyết.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Nghe người khóc
 
Hôm qua, nghe khóc xóm nam,
Khóc, nghe đau xót đến tan nát lòng.
Ấy là tiếng vợ khóc chồng,
Mới hăm lăm tuổi, đi không trở về.
Sớm nay, xóm bắc tỷ tê,
Tiếng nghe thảm thiết ê chề héo hon.
Ấy là tiếng mẹ khóc con,
Năm nay mười tám, hãy còn trẻ trung.
Bốn bên hoàn cảnh đều cùng,
Chết non, thiên hạ kể không thiếu gì.
Người đời tạm bợ bền chi,
It ai được sống đến khi bạc đầu.
Ta hơn bốn chục, trẻ đâu,
Nghĩ thầm như thế, bắt đầu vui thay.
Soi gương từ đấy đến nay,
Không còn buồn bực đầu này tuyết pha...
Anh-Nguyên     
          

 
THÔN CƯ KHỔ HÀN
 
村 居 苦 寒

八 年 十 二 月，
五 日 雪 紛 紛。
竹 柏 皆 凍 死，
況 彼 無 衣 民！
回 觀 村 閭 間，
十 室 八 九 貧。
北 風 利 如 劍，
布 絮 不 蔽 身。
唯 燒 蒿 棘 火，
愁 坐 夜 待 晨。
乃 知 大 寒 歲，
農 者 尤 苦 辛。
顧 我 當 此 日，
草 堂 深 掩 門。
褐 裘 覆 絁 被，
坐 臥 有 餘 溫。
倖 免 饑 凍 苦，
又 無 壟 畝 勤。
念 彼 深 可 愧，
自 問 是 何 人？
白 居 易

Bát niên thập nhị nguyệt,
Ngũ nhật tuyết phân phân.
Trúc bách giai đống tử,
Huống bỉ vô y dân.
Hồi quan thôn lư gian,
Thập thất bát cửu bần.
Bắc phong lợi như kiếm,
Bố nhứ bất tệ thân.
Duy thiêu cao cức hỏa,
Sầu tọa dạ đãi thần.
Nãi tri đại hàn tuế,
Nông giả đa khổ tân.
Cố ngã đương thử nhật,
Thảo đường thâm yểm môn.
Cát cừu phú thi bị,
Tọa ngọa hữu dư ôn.
Hạnh miễn cơ đống khổ,
Hựu vô lũng mẫu cần.
Niệm bỉ thâm khả quý,
Tự vấn thị hà nhân.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Rét gắt ở nhà quê
 
Năm Thiên-Bảo thứ tám thời:
Năm ngày tháng Chạp tuyết rơi mịt mờ.
Bách, thông, chết cóng nào ngờ,
Huống dân không áo bây giờ ra sao?
Quay nhìn trong xóm thế nào?
Mười nhà, chín tám nghèo sao là nghèo!
Như gươm, gió bắc vèo vèo,
Vải thô không đủ kiếp nghèo che thân.
Đốt gai đốt cỏ sưởi dần,
Buồn rầu bó gối đã gần qua đêm.
Những năm rét gắt, biết thêm,
Nông dân chịu biết bao niềm đắng cay.
Ngẫm ta trong những ngày này,
Ở trong nhà cỏ đóng ngay cửa vào.
Chăn bông, áo kép, ấm sao!
Ngồi, nằm, hơi ấm lúc nào cũng dư.
Khổ vì đói rét, đã từ,
Việc đồng vất vả, không như mọi người.
Nghĩ điều ấy, hổ thẹn ơi!
Tự mình lại hỏi là người gì đây?!...
Anh-Nguyên

 
TÂN CHẾ BỐ CỪU
 
新 製 布 裘

桂 布 白 似 雪，
吳 綿 軟 於 雲。
布 重 綿 且 厚，
為 裘 有 餘 溫。
朝 擁 坐 至 暮，
夜 覆 眠 達 晨。
誰 知 嚴 冬 月，
支 體 暖 如 春。
中 夕 忽 有 念，
撫 裘 起 逡 巡。
丈 夫 貴 兼 濟，
豈 獨 善 一 身。
安 得 萬 里 裘，
蓋 裹 周 四 垠。
穩 暖 皆 如 我，
天 下 無 寒 人。
白 居 易
 
Quế bố bạch tự tuyết,
Ngô miên nhuyễn ư vân.
Bố trọng miên thả hậu,
Vi cừu hữu dư ôn.
Triêu ủng tọa chí mộ,
Dạ phú miên đạt thần.
Thùy tri nghiêm đông nguyệt,
Chi thể noãn như xuân.
Trung dạ hốt hữu niệm,
Phủ cừu khởi thuân tuần.
Trượng phu quý kiêm tế,
Khởi độc thiện nhất thân.
An đắc vạn lý cừu,
Cái khỏa chu tứ ngân.
Ổn noãn giai như ngã,
Thiên hạ vô hàn nhân.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Áo ấm mới may
 
Trắng như tuyết, vải Quế đây,
Bông Ngô mềm mại như mây trên trời.
Bông dày, vải lại mềm ơi,
Áo may thừa ấm, đồng thời lại êm.
Sáng ra, khoác đến tận đêm,
Tối nằm lại đắp thay mền ngủ ngay.
Tháng Đông, giá buốt ai hay:
Chân, tay, thân, ấm như ngày mùa Xuân!
Trong đêm, chợt nghĩ xa gần,
Đứng lên vỗ áo, băn khoăn nhủ lời:
Trượng phu quý ở giúp đời,
Chứ đâu chỉ biết sướng nơi thân mình.
Sao cho áo rộng mông mênh,
Che trùm bốn cõi, không tình gần xa.
Ấm, yên, đều được như ta,
Không người chịu rét, mọi nhà yên vui...
Anh-Nguyên

 
VÂN CƯ TỰ CÔ ĐỒNG
 
雲 居 寺 孤 桐

一 株 青 玉 立，
千 葉 綠 雲 委。
亭 亭 五 丈 餘，
高 意 猶 未 已。
山 僧 年 九 十，
清 靜 老 不 死。
自 云 手 種 時，
一 棵 青 桐 子。
直 從 萌 芽 拔，
高 自 毫 末 始。
四 面 無 附 枝，
中 心 有 通 理。
寄 言 立 身 者，
孤 直 當 如 此。
白 居 易
 
Nhất châu thanh ngọc lập,  
Thiên diệp lục vân ủy.
Đình đình ngũ trượng dư,
Cao ý do vị dĩ.
Sơn tăng niên cửu thập,
Thanh tĩnh lão bất tử.
Tự vân thủ chủng thì,
Nhất khỏa thanh đồng tử.
Trực tòng manh nha bạt,
Cao tự hào mạt thủy.
Tứ diện vô phụ chi,
Không tâm hữu thông lý.
Ký ngôn lập thân giả,
Cô trực đương như thử.
Bạch-Cư-Dị
 
Dịch:
 
Cây ngô đồng chùa Vân-Cư
 
Một cây xanh đứng giữa trời,
Mây xanh, ngàn lá đâm chồi nở hoa.
Cao hơn năm trượng không ngoa,
Nhưng còn như muốn vượt qua ngọn này.
Vị tăng chín chục ở đây,
Tuy già, thanh tịnh nên nay vẫn còn.
Nói rằng trồng lấy cây con,
Từ nơi hạt giống mầu còn xanh xanh.
Cái mầm mọc thẳng lên nhanh,
Cao, từ loại tánh mà sanh từ đầu.
Bốn bên chẳng có cành đâu,
Tâm không, thông suốt lý mầu từ lâu.
Lập thân, xin nhắn một câu:
‘‘Một mình ngay thẳng làm đầu như cây’’...
Anh-Nguyên