Đường Thi Trích Dịch III - Anh Nguyên

 
ĐĂNG CAO                     
 
登 高

風 急 天 高 猿 嘯 哀，
渚 清 沙 白 鳥 飛 迴。
無 邊 落 木 蕭 蕭 下，
不 盡 長 江 滾 滾 來。
萬 里 悲 秋 常 作 客，
百 年 多 病 獨 登 臺。
艱 難 苦 恨 繁 霜 鬢，
潦 倒 新 停 濁 酒 杯。
杜 甫

Phong cấp thiên cao viên khiếu ai,
Chử thanh sa bạch điểu phi hồi.
Vô biên lạc diệp tiêu tiêu hạ,
Bất tận trường giang cổn cổn lai.
Vạn lý bi thu thường tác khách,
Bách niên đa bệnh độc đăng đài.
Gian nan khổ hận phồn sương mấn,
Lạo đảo tân đình trọc tửu bôi.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Lên cao
 
Gió lộng trời cao vượn dãi bày,
Bến trong cát trắng cánh chim bay.
Sông dài không dứt cơn sầu đến,
Vô số lá vàng gió lắt lay.
Muôn dặm thu buồn thân lãng tử,
Trăm năm bệnh hoạn có ai hay.
Gian nan khổ hận sương pha tóc,
Chén rượu đục ngầu thử vận may.
Trường-Xuân Phạm-Liễu
 
Trời cao, gió lộng vượn kêu,
Vụng trong, cát trắng, chim chiều liệng quanh.
Rào rào lá rụng lìa cành,
Sông dài cuộn cuộn nước xanh một mầu.
Thu sầu, làm khách từ lâu,
Trăm năm nhiều bệnh, trước sau một mình.
Khổ đau, mái tóc trắng tinh,
Nâng ly rượu đục Tân-Đình, ngả nghiêng...
 
Vượn kêu, gió lộng trời cao,
Vụng trong, cát trắng, lao xao chim về.
Bao nhiêu lá rụng ê chề ,
Trường giang chẳng tận, tràn trề nước tuôn.
Thu sầu, vạn dặm khách buồn,
Trăm năm nhiều bệnh, lại luôn thân già.
Gian nan tóc đã sương pha,
Tân-Đình rượu đục, nốc, ta say mèm!...
Anh-Nguyên                    

 
TÍCH DU
 
昔 遊

昔 謁 華 蓋 君，深 求 洞 宮 腳。
玉 棺 已 上 天，白 日 亦 寂寞 。
暮 升 艮 岑 頂，巾 几 猶 未 卻。
弟 子 四 五 人，入 來 淚 俱 落。
余 時 遊 名 山，發 軔 在 遠 壑。
良 覿 違 夙 願，含 淒 向 寥 廓。
林 昏 罷 幽 磬，竟 夜 伏 石 閣。
王 喬 下 天 壇，微 月 映 皓 鶴。
晨 溪 響 虛 駃，歸 徑 行 已 昨。
豈 辭 青 鞋 胝，悵 望 金 匕 藥。
東 蒙 赴 舊 隱，尚 憶 同 志 樂。
休 事 董 先 生，於 今 獨 蕭 索。
胡 為 客 關 塞，道 意 久 衰 薄。
妻 子 亦 何 人，丹 砂 負 前 諾。
雖 悲 鬒 髮 變，未 憂 筋 力 弱。
扶 藜 望 清 秋，有 興 入 廬 霍。
杜 甫
 
Tích giả dữ cao lý,
Vãn đăng đơn phụ đài.
Hàn vu tế kiệt thạch,
Vạn lý phong vân lai.
Tang trá diệp như vũ,
Phi hoắc khứ bồi hồi.
Thanh sương đại trạch đống,
Cầm thú hữu dư ai.
Thị thì thương lẫm thực,
Đỗng đạt hoàn khu khai.
Mãnh sĩ tư diệt hồ,
Tướng súy vọng tam đài.
Quân vương vô sở tích,
Giá ngự anh hùng tài.
U yên thịnh dụng vũ,
Cung cấp diệc lao tai.
Ngô môn chuyển túc bạch,
Phiếm hải lăng bồng lai.
Nhục thực tam thập vạn,
Liệp xạ khởi hoàng ai.
Cách hà ức trường diểu,
Thanh tuế dĩ thôi đồi.
Bất cập thiếu niên nhật,
Vô phục cố nhân bôi.
Phú thi độc lưu thế,
Loạn thế tưởng hiền tài.
Hữu năng thị tuấn cốt,
Mạc hận thiếu long môi.
Thương sơn hận đắc thất,
Thục chủ thoát hiềm sai.
Lã thượng phong quốc ấp,
Phó duyệt dĩ diêm môi.
Cảnh yến sở sơn thâm,
Thủy hạc khứ đê hồi.
Bàng công nhiệm bản tính,
Huề tử ngọa thương đài.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Cuộc rong chơi xưa
 
Xưa cùng Cao, Lý, hai ngài,
Chiều về, Đơn-Phụ lên đài đứng chơi.
Cỏ vu phủ Kiết-Thạch rồi,
Gió mây vạn dặm tới nơi lúc nào.
Như mưa, dâu lá ào ào,
Gió đưa rau hoắc lao xao, vật vờ.
Váng sương đầm lớn phủ mờ,
Chim muông, thú vật, thẫn thờ đau thương.
Bấy giờ kho chứa đầy lương,
Hang sâu, khắp chốn, mọi đường đều thông.
Diệt Hồ, chiến sĩ chờ trông,
Lập công, các tướng những mong Tam-Đài.
Nhà vua nào có tiếc ai,
Luôn luôn tìm kiếm người tài khắp nơi.
U-Yên dùng vũ lực thôi,
Cho nên tiếp tế ôi thời khó khăn.
Ngô-Môn chở vải, lúa ăn,
Bồng-Lai chỉ đến được bằng biển khơi.
Thịt ba chục vạn cân thôi,
Bụi vàng, săn bắn khắp nơi, tung trời.
Cách sông, nhớ lúc xa xôi,
Tuổi xanh lận đận bao hồi khổ đau.
Những ngày thơ ấu còn đâu,
Cạn ly bạn cũ, nay hầu được sao!
Làm thơ, nước mắt tuôn trào,
Loạn ly, lại nhớ biết bao người tài.
Mua xương ngựa tốt được ngay,
Long-môi, đừng sợ giống này kiếm đâu.
Thương-Sơn, được mất bàn nhau,
Bị ngờ, vua Thục thoát mau được rồi.
Đất phong, Lã-Thượng thảnh thơi,
Lại xem Phó-Duyệt giống ơi muối hành.
Cảnh nơi núi Sở đổi nhanh,
Loài chim hạc nước bay quanh lại về.
Ông Bàng tính vẫn một bề.
Giắt con vào núi, nằm kề rêu xanh...
Anh-Nguyên       

 
TỨC SỰ
 
即 事
 
暮 春 三 月 巫 峽 長，
皛 皛 行 雲 浮 日 光。
雷 聲 忽 送 千 峰 雨，
花 氣 渾 如 百 和 香。
黃 鶯 過 水 翻 迴 去，
燕 子 銜 泥 濕 不 妨。
飛 閣 卷 簾 圖 畫 裏，
虛 無 只 少 對 瀟 湘。
杜 甫
 
Mộ xuân tam nguyệt vu giáp trường,
Liểu liểu hành vân phù nhật quang.
Lôi thanh hốt tống thiên phong vũ,
Hoa khí hỗn như bách họa hương.
Hoàng oanh quá thủy phiên hồi khứ,
Yến tử xung nê thấp bất phương.
Phi các quyển liêm đồ họa lý
Hư vô chỉ thiếu đối tiêu tương.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Thấy cảnh mà tả
 
Cuối Xuân, Vu-Giáp tháng ba,
Mây bay lững thững ló ra mặt trời.
Sấm đưa mưa khắp núi đồi,
Khí đâu như trộn trăm mùi hoa thơm.
Hoàng oanh mặt nước chập chờn,
Yến xà xuống bãi đất bùn chẳng dơ.
Vén rèm, cảnh đẹp như mơ,
Bầu trời chỉ thiếu đôi bờ Tiêu, Tương...
Anh-Nguyên     

 
SẦU
 
愁
 
江 草 日 日 喚 愁 生，
巫 峽 泠 泠 非 世 情。
盤 渦 鷺 浴 底 心 性，
獨 樹 花 發 自 分 明。
十 年 戎 馬 暗 萬 國，
異 域 賓 客 老 孤 城。
渭 水 秦 山 得 見 否，
人 經 罷 病 虎 縱 橫。  
杜 甫
 
Giang thảo nhật nhật hoán sầu sinh,
Vu giáp linh linh phi thế tình.
Bàn oa lộ dục để tâm tính,
Độc thụ hoa phát tự phân minh.
Thập niên nhung mã ám vạn quốc,
Dị vực tân khách lão cô thành.
Vị thủy tần sơn đắc kiến phủ,
Nhân kim bãi bệnh hổ tung hoành.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Sầu
 
Ngày ngày, sông, cỏ, gợi sầu,
Ào ào Vu-Giáp biết đâu tình đời.
Nước trong cò tắm thảnh thơi,
Một cây hoa nở bên trời thắm tươi.
Mười năm chinh chiến khổ ơi,
Khách già, đất lạ, đến nơi cô thành.
Liệu còn thấy Vị, Tần, xanh?
Người nay đã bệnh, tung hoành cọp beo!...
Anh-Nguyên                        

 
ĐÔNG CHÍ
 
冬 至

年 年 至 日 長 為 客,
忽 忽 窮 愁 泥 殺 人.
江 上 形 容 吾 獨 老.
天 邊 風 俗 自 相 親. 
杖 藜 雪 後 臨 丹 壑,
鳴 玉 朝 來 散 紫 宸.
心 折 此 時 無 一 寸,
路 迷 何 處 見 三 秦.       
杜 甫
 
Niên niên chí nhật trường vi khách,
Hốt hốt cùng sầu nê sát nhân.
Giang thượng hình dung ngô độc lão,
Thiên biên phong tục tự tương thân.
Trượng lê tuyết hậu lâm đan hác,
Minh ngọc triêu lai tán tử thần.
Tâm chiết thử thì vô nhất thốn,
Lộ mê hà xứ kiến tam tần.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Ngày đông chí
 
Năm năm, đông chí xa nhà,
Buồn như muốn giết người ta lúc nào.
Trên sông thấy bóng già sao,
Chân trời phong tục đâu nào khác nhau.
Tuyết, hang chống gậy vào mau,
Sớm xưa, rung ngọc đến hầu nhà vua.
Nay lòng tan nát khổ chưa,
Lạc đường, sao thấy đất xưa tam Tần?!...
Anh Nguyên                      

 
ĐÔNG ĐỒN BẮC YÊM
 
東 屯 北 崦

盜 賊 浮 生 困 .
誅 求 異 俗 貧。
空 村 唯 見 鳥﹐
落 日 未 歸 人。
步 壑 風 吹 面﹐
看 松 露 滴 身。
遠 山 回 白 首﹐
戰 地 有 黃 塵。
杜 甫
 
Đạo tặc phù sinh khốn,
Thù cầu dị tục bần.
Không thôn duy kiến điểu,
Lạc nhật vị phùng nhân.
Bộ hác phong xuy diện,
Khan tùng lộ trích thân.
Viễn sơn hồi bạch thủ,
Chiến địa hữu hoàng trần.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Xóm bắc Đông-Đồn
 
Giặc còn, cuộc sống khổ thay,
Sưu cao thuế nặng khiến nay thêm nghèo.
Chim kêu, làng xóm vắng teo,
Mặt trời sắp lặn, dân nghèo, gặp ai!
Vào hang, gió tạt mặt hoài,
Ngắm thông, sương nhỏ dài dài trên thân.
Ngoảnh đầu bạc, núi xa dần,
Khói vàng chiến địa lần lần bốc cao...
Anh-Nguyên  

           
VÃN TÌNH
 
晚 晴

村 晚 驚 風 度，
庭 幽 過 雨 沾。
夕 陽 薰 細 草，
江 色 映 疏 簾。
書 亂 誰 能 帙，
杯 乾 可 自 添。
時 聞 有 餘 論，
未 怪 老 夫 潛。
杜 甫
 
Cao đường mộ đông tuyết tráng tai,
Cựu chướng vô phục tự trần ai.
Nhai trầm cốc một bạch ngai ngai,
Giang thạch khuyết liệt thanh phong thôi.
Nam thiên tam tuần khổ vụ khai,
Xích nhật vô diệu tòng tây lai,
Lục long hàn cấp quang bồi hồi.
Chiếu ngã suy nhan hốt lạc địa,
Khẩu tuy ngâm vịnh tâm trung ai.
Vị quái cập thì thiếu niên tử,
Dương mi kết nghĩa hoàng kim đài.
Mịch hồ ngô sinh hà phiêu linh,
Chi ly ủy tuyệt đồng tử khôi.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Chiều tạnh ráo
 
Cao-Đường, chiều tuyết phủ đầy,
Chưa tan, khí độc còn đây mịt mờ.
Trắng phau, hang ngập lấp bờ,
Phong xanh nghiêng ngả, dập dờ đá sông.
Trời nam sương mịt mờ trông,
Mặt trời đỏ rực ở vùng núi tây.
Sáu rồng chiếu sáng nơi đây,
Bóng ta tiều tụy in ngay đất này.
Miệng ngâm, nhưng dạ buồn thay,
Chưa quen người trẻ ngày nay đương thời.
Đài vàng tìm kết nghĩa chơi,
Ôi sao ta gặp cuộc đời nổi trôi,
Như tro, lòng nát cả rồi...
Anh-Nguyên                

 
ĐẠI LỊCH NHỊ NIÊN CỬU
NGUYỆT TAM THẬP NHẬT
 
大 曆 二 年 九 月 三 十 日

為 客 無 時 了,
悲 秋 向 多 終.
瘴 餘 夔 子 國,
霜 薄 楚 王 宮.
草 敵 虛 嵐 翠,
花 禁 冷 葉 紅.
年 年 小 搖 落,
不 與 故 園 同.
杜 甫
 
Vi khách vô thì liễu,
Bi thu hướng đa chung.
Chướng dư quỳ tử quốc,
Sương bạc sở vương cung.
Thảo địch hư lam thúy,
Hoa cấm lãnh diệp hồng.
Niên niên tiểu dao lạc,
Bất dữ cố viên đồng.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Ngày 30 tháng 9 năm Đại-Lịch thứ hai
 
Làm thân khách mãi không ngừng,
Thu đau thương đến lúc cùng chưa thôi.
Châu Qùy hơi độc bời bời,
Cung vua Sở chút sương rơi lúc này.
Cỏ xanh, hơi núi phủ đầy,
Hoa, bao lá lạnh đang vây đỏ hồng.
Năm năm còn vẫn bềnh bồng,
Thân già chẳng được sống cùng quê xưa!...
Anh-Nguyên

 
DẠ QUY
 
夜 歸 

夜 半 歸 來 衝 虎 過,
山 黑 家 中 已 眠 臥.
傍 見 北 斗 向 江 低,
仰 看 明 星 當 空 大.
庭 前 把 燭 嗔 兩 炬,
峽 口 驚 猿 聞 一 箇.
白 頭 老 罷 舞 復 歌,
杖 藜 不 睡 誰 能 那?
杜 甫

Dạ bán quy lai xung hổ quá,
Sơn hắc gia trung dĩ miên ngọa.
Bàng kiến bắc đẩu hướng giang đê,
Ngưỡng khan minh tinh đương không đại.
Đình tiền bả chúc sân lưỡng cự,
Giáp khẩu kinh viên văn nhất cá.
Bạch đầu lão bãi vũ phục ca,
Trượng lê bất thụy thùy năng nả.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Về lúc đêm tối
 
Nửa đêm, miệng cọp đi qua,
Núi non tối mịt, cả nhà ngủ say.
Hướng sông, Bắc-Đẩu còn đây,
Ngửa nhìn, sao sáng vẫn đầy trời đêm.
Trước sân cặp đuốc hừng thêm,
Vượn nơi cửa kẽm kêu lên hãi hùng.
Lão già ca múa lung tung,
Gây lê, chẳng ngủ, đi cùng sợ ai...
Anh-Nguyên                

 
PHỤC SẦU
(Kỳ nhất)
 
復 愁 首 其 一 
 
人 煙 生 處 僻
虎 跡 過 新 蹄
野 鶻 翻 窺 草
村 船 逆 上 溪       
杜 甫
 
Nhân yên sinh xứ tịch,
Hổ tích quá tân đề.
Dã cốt phi khuy thảo,
Thôn thuyền nghịch thượng khê.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Lại buồn
(Bài một)
 
Khói, người, chỗ ở vắng tanh,
Hổ qua, chân để rành rành dấu đây.
Cánh đồng cỏ, cắt lượn bay,
Con thuyền trong xóm ra tay ngược dòng...
Anh Nguyên          

 
PHỤC SẦU    
(Kỳ nhị)
 
復 愁 其 二

萬 國 尚 戎 馬
故 園 今 若 何
昔 歸 相 識 少
早 以 戰 場 多
杜 甫
 
Vạn quốc thượng nhung mã,
Cố viên kim nhược hà.
Tích quy tương thức thiểu,
Tảo dĩ chiến trường đa.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Lại buồn  
(Bài hai)
 
Các nơi, giặc giã chưa qua,
Vườn xưa, không biết nay ra thế nào?
Trước về, quen biết còn bao!
Bởi vì đã sớm có bao chiến trường!...
Anh-Nguyên           

 
PHỤC SẦU
(Kỳ lục)
 
復 愁 其 六 

胡 虜 何 曾 盛
干 戈 不 肯 休
閭 閻 聽 小 子
談 笑 覓 封 侯
杜 甫
 
Hồ lỗ hà tằng thịnh,
Can qua bất khẳng hưu.
Lư diêm thính tiểu tử,
Đàm tiếu mịch phong hầu.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Lại buồn
(Bài sáu)
 
Giặc Hồ sao mãi hung hăng,
Chiến tranh lâu quá, chẳng bằng lòng thôi.
Xóm thôn nghe trẻ nhỏ cười,
Chê bai người thích tìm nơi phong hầu...
Anh-Nguyên        

 
PHỤC SẦU
(Kỳ cửu)
 
復 愁 其 九

任 轉 江 淮 粟
休 添 苑 囿 兵
由 來 貔 虎 士
不 滿 鳳 凰 城
杜 甫
 
Nhiệm truyền giang hồi mễ,
Hưu thiêm uyển hựu binh.
Do lai tỳ hổ sĩ,
Bất mãn phượng hồng thành.
Đỗ-Phû
 
Dịch:
 
Lại buồn
(Bài chín)
 
Giang-Hồi, lệnh chở gạo đi,
Ngưng ngay lấy lính thêm về vườn vua.
Đồn quân hùng mạnh thấy thưa,
Phượng hồng, chẳng thấy như xưa đầy thành...
Anh-Nguyên           

 
PHỤC SẦU
(Kỳ thập)
 
復 愁 其 十

貞 觀 銅 牙 弩
開 元 錦 獸 張
花 門 小 箭 好
此 物 棄 沙 場      
杜 甫
 
Trinh quán đồng nha nỗ,
Khai nguyên cẩm thú trường.
Hoa môn tiểu tiễn hảo,
Thử vật khí sa trường.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Lại buồn
(Bài mười)
 
Nỏ đồng Trinh-Quán còn đây,
Cung dài, bọc gấm, loại này Khai-Nguyên.
Hoa-Môn, nhỏ, tốt: các tên,
Nay còn vương vãi khắp trên sa trường...
Anh-Nguyên        

 
QUYỂN DẠ
 
倦 夜
 
竹 涼 侵 臥 內，
野 月 滿 庭 隅。
重 露 成 涓 滴，
稀 星 乍 有 無。
暗 飛 螢 自 照，
水 宿 鳥 相 呼。
萬 事 干 戈 裏，
空 悲 清 夜 徂。  
杜 甫
 
Trúc lương xâm ngọa nội,
Dã nguyệt mãn đình ngu.
Trọng lộ thành quyên trích,
Hy tinh tạc hữu vô.
Ám phi huỳnh tự chiếu,
Thủy túc điểu tương hô.
Vạn sự can qua lý,
Không bi thanh dạ tồ.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Đêm mệt mỏi
 
Trúc đưa gió mát vào phòng,
Góc sân đầy ánh trăng đồng lả lơi.
Sương gom thành giọt nhẹ rơi,
Đêm sao ít ỏi như trời trống không.
Đóm bay trong tối mênh mông,
Loài chim ở nước, bên sông kêu hoài.
Chiến tranh, vạn sự chẳng ngoài,
Đêm không thanh vắng giết ai vì buồn...
Anh-Nguyên                

 
MỘ XUÂN
 
暮 春 

臥 病 擁 塞 在 峽 中，
瀟 湘 洞 庭 虛 映 紅。
楚 天 不 斷 西 時 雨，
巫 峽 常 吹 千 里 風。
沙 上 草 閣 柳 新 闇，
城 邊 野 池 蓮 欲 紅。
暮 春 鴛 鴦 立 洲 渚，
挾 子 翻 飛 還 一 叢。
杜 甫

Ngọa bệnh ủng tái tại giáp trung,
Tiêu tương động đình hư ánh hồng.
Sở thiên bất đoạn tứ thì vũ,
Vu giáp thường xuy thiên lý phong.
Sa thượng thảo các liễu tân ám,
Thành biên dã trì liên dục hồng.
Mộ xuân uyên ương lập châu chử,
Hiệp tử phiên phi hoàn nhất tùng.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Cuối xuân
 
Bệnh nên nằm bẹp kẽm này,
Tiêu-Tương với Động-Đình nay nắng hồng.
Bốn mủa, trời Sở mưa không,
Kẽm Vu, ngàn dặm gió lồng về đây.
Bãi sông, gác cỏ, liễu bày,
Bên thành, ao biếc sen nay khoe hồng.
Uyên ương bờ nước bềnh bồng,
Gom con bay lại hợp chung một bầy...
Anh-Nguyên                     

 
MÍNH
 
暝

日 下 四 山 陰，
山 庭 嵐 氣 侵。
牛 羊 歸 徑 險，
鳥 雀 聚 枝 深。
正 枕 當 星 劍，
收 書 動 玉 琴。
半 扉 開 燭 影，
欲 掩 見 清 砧。  
杜 甫
 
Nhật hạ tứ sơn âm,
Sơn đình lam khí xâm.
Ngưu dương quy kính hiểm,
Điểu tước tụ chi thâm.
Chính chẩm đương tinh kiếm,
Thâu thư động ngọc cầm.
Bán sài khai chúc ảnh,
Dục yểm kiến thanh châm.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Nhá nhem tối
 
Mặt trời xuống, núi tối mờ,
Khí lam đã bốc nãy giờ đầy sân.
Trâu, dê, đường hẹp về dần,
Sẻ, chim, cành rậm đậu gần bên nhau.
Ngắm sao kiếm, sửa gối đầu,
Gẩy cây đàn ngọc, sách thâu cất rồi.
Cửa còn hé, ánh đuốc ngời,
Muốn cài, nghe vọng khắp nơi tiếng chầy...
Anh-Nguyên

 
DẠ
 
夜

露 下 天 高 秋 水 清，
空 山 獨 夜 旅 魂 驚。
疏 燈 自 照 孤 帆 宿，
新 月 猶 懸 雙 杵 鳴。
南 菊 再 逢 人 臥 病，
北 書 不 至 雁 無 情。
步 蟾 倚 杖 看 牛 斗，
銀 漢 遙 應 接 鳳 城。
杜 甫
 
Lộ hạ thiên cao thu thủy thanh,
Sơn không độc dạ lữ hồn kinh.
Sơ đăng tự chiếu cô phàm túc,
Tân nguyệt do huyền song chử minh.
Nam cúc tái phùng nhân ngọa bệnh,
Bắc thư bất chí nhạn vô tình.
Bộ thiềm ỷ trượng khan ngưu đẩu,
Ngân hán dao ưng tiếp phượng thành.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Ban đêm
 
Trời cao, sương, nước trong xanh,
Khách đêm núi vắng, một mình sợ ghê.
Đèn mờ, buồm lẻ đậu kia,
Tiếng chầy đập áo, trăng khuya, khua rền.
Cúc nam, gặp, bệnh liên miên,
Vô tình, cánh nhạn, thư miền bắc đâu?
Ngắm sao, chống gậy, ngẩng đầu,
Sông Ngân vươn tới tận đâu Phượng-Thành...
Anh-Nguyên                              

 
ĐĂNG NHẠC DƯƠNG LÂU   
 
登 岳 陽 樓

昔 聞 洞 庭 水，
今 上 岳 陽 樓。
吳 楚 東 南 坼，
乾 坤 日 夜 浮。
親 朋 無 一 字，
老 病 有 孤 舟。
戎 馬 關 山 北，
憑 軒 涕 泗 流。
杜 甫
 
Tích văn động đình thủy,
Kim thượng nhạc dương lâu.
Ngô sở đông nam sách,
Càn khôn nhật dạ phù.
Thân bằng vô nhất tự,
Lão bệnh hữu cô châu.
Nhung mã quan san bắc,
Bằng hiên thế tứ lưu.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Lên lầu Nhạc-Dương
 
Xưa nghe trăng nước Động-Đình,
Nhạc-Dương, nay đứng một mình lầu đây.
Đông: Ngô, nam: Sở, chốn này,
Mênh mang trời đất cả ngày lẫn đêm.
Bạn thân, thư đã lãng quên,
Bệnh, già, chỉ có con thuyền đơn côi.
Chiến tranh ải bắc chưa thôi,
Ngoài hiên tựa cột, sụt sùi lệ rơi!...
Anh-Nguyên  

 
LẠC NHẬT                

落 日

落 日 在 簾 鉤
溪 邊 春 事 幽
芳 菲 緣 岸 圃
樵 爨 倚 灘 舟
卓 雀 爭 枝 墜
飛 蟲 滿 院 遊
濁 醪 誰 造 汝
一 酌 散 千 憂
杜 甫

Lạc nhật tại liêm câu,
Khê biên xuân sự u.
Phương phi duyên ngạn phố,
Tiều thoán ỷ thán chu.
Trác tước tranh chi trụy,
Phi trùng mãn viện du.
Trọc giao thùy tạo nhữ,
Nhất chước tán thiên ưu.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Mặt trời lặn
 
Bên rèm trời đã xế chiều,
Bờ khe xuân cảnh tiêu điều âm u.
Cỏ thơm bờ nước lô nhô,
Bác tiều nhóm lửa cành khô trên thuyền.
Sẻ tranh cành, rớt liền liền,
Côn trùng bay lượn liên miên đầy nhà.
Rượu kia ai nấu mày ra,
Một ly tan hết cho ta nghìn sầu...
Anh-Nguyên          

 
DI CƯ CÔNG AN SƠN QUÁN
 
移 居 公 安 山 館

南 國 晝 多 霧﹐
北 風 天 正 寒。
路 危 行 木 杪﹐
身 遠 宿 雲 端。
山 鬼 吹 燈 滅﹐
廚 人 語 夜 闌。
雞 鳴 問 前 館﹐
世 亂 敢 求 安。
杜 甫
 
Nam quốc trú đa vụ,
Bắc phong thiên chính hàn.
Lộ nguy hành mộc diểu,
Thân viễn túc vân đoan.
Sơn qủy xuy đăng diệt,
Trù nhân ngữ dạ lan.
Kê minh vấn tiền quán,
Thế loạn cảm cầu an.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Tới ở quán núi tại Công-An
 
Miền nam, ngày có nhiều mây,
Vi vu gió bắc, trời nay lạnh rồi.
Đường đi, cây cản khắp nơi,
Xa xôi, thân ngủ tạm thời trong mây.
Đèn tắt, chắc quỷ núi này,
Những người nấu bếp, chuyện ngày lại đêm.
Tiếng gà, mới hỏi quán bên,
Đời đang loạn lạc, cầu yên được à?!...
Anh-Nguyên

 
ĐOẢN CA HÀNH TẶNG VƯƠNG LANG
 
短 歌 行 贈 王 郎 司 直

王 郎 酒 酣,
拔 劍 斫 地 歌 莫 哀.
我 能 拔 爾,
抑 塞 磊 落 之 奇 才.
豫 章 翻 風 白 日 動，
鯨 魚 跋 浪 滄 溟 開.
且 脫 佩 劍 休 徘 徊.
西 得 諸 侯 棹 錦 水,
欲 向 何 門 趿 珠 履.
仲 宣 樓 頭 春 色 深,
青 眼 高 歌 望 吾 子.
眼 中 之 人 吾 老 矣.      
杜 甫
 
Vương lang tửu hàm,
Bạt kiếm chước địa ca mạc ai.
Ngã năng bạt nhĩ,
Ức tắc lỗi lạc chi kỳ tài.
Dự chương phiên phong bạch nhật động,
Kình ngư bạt lãng thương minh khai.
Thả khoát kiếm bội hưu bồi hồi,
Tây đắc chư hầu trạo cẩm thủy.
Dục hướng hà môn đạp châu lý,
Trọng tuyên lâu đầu xuân dĩ thâm.
Thanh nhãn cao ca vọng ngô tử,
Nhãn trung chi nhân ngô lão hĩ.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Khúc ca ngắn tặng chàng Vương

Chàng Vương rượu đã ngà ngà,
Rút gươm chém đất và ca đừng buồn!
Để ta sẽ giúp người luôn,
Tài ba bị loại thật buồn lắm thay.
Gió lay cây gụ suốt ngày,
Cá kình rẽ sóng mở bày biển xanh.
Cất gươm, đừng nghĩ quẩn quanh,
Mái chèo sông Gấm phải đành hướng tây.
Cổng nào muốn bước vào đây?
Trọng-Tuyên, gác trọ tháng ngày Xuân qua,
Mắt xanh trông bạn vang ca,
Người trong mắt đó, còn ta già rồi...
Anh-Nguyên

 
MỘ QUY
 
暮 歸 

霜 黃 碧 梧 白 鶴 棲，
城 上 擊 柝 復 烏 啼。
客 子 入 門 月 皎 皎，
誰 家 搗 練 風 淒 淒。
南 渡 桂 水 闕 舟 楫，
北 歸 秦 川 多 鼓 鼙。
年 過 半 百 不 稱 意，
明 日 看 雲 還 杖 藜。
杜 甫
 
Sương hoàng bích ngô bạch hạc thê,
Thành thượng kích tác phục ô đề.
Khách tử nhập môn nguyệt hạo hạo,
Thùy gia đảo luyện phong thê thê.
Nam độ quế thủy khuyết chu tiếp,
Bắc quy tần xuyên đa cổ bề.
Niên quá bán bách bất xứng ý,
Minh nhật khán vân hoàn trượng lê.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Trở về lúc chiều tối

Ngô đồng, hạc trắng, sương vàng,
Trên thành quạ réo, mõ vang từng hồi.
Khách về, trăng chiếu sáng ngời,
Nhà ai đập lụa, gió trời lạnh the.
Xuôi nam, sông chẳng thuyền bè,
Ngược về miền bắc, trống nghe liên hồi.
Chẳng gì vừa ý, nửa đời,
Gậy lê, mai chống, ngắm trời mây bay...
Anh-Nguyên                         

 
CHU NGUYỆT ĐỐI DỊCH CẬN TỰ
 
舟 月 對 驛 近 寺 

更 深 不 假 熾,
月 朗 自 明 船.
金 剎 青 楓 外,
朱 樓 白 水 邊.
城 烏 啼 眇 眇,
野 鷺 宿 娟 娟.
皓 首 江 湖 客,
鉤 簾 獨 未 眠.
杜 甫
 
Canh thâm bất giả chúc,
Nguyệt lãng tự minh thuyền.
Kim sát thanh phong ngoại,
Chu lâu bạch thủy biên.
Thành ô đề diệu diệu,
Dã lộ túc quyên quyên.
Hạo thủ giang hồ khách,
Câu liêm độc vi miên.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
Trăng chiếu thuyền đậu
ngang quán dịch gần chùa
 
Chẳng cần đến đuốc đêm khuya,
Con thuyền đã có tràn trề ánh trăng.
Trước chùa là bến Thanh-Phong,
Lầu son, Bạch-Thủy một dòng kề bên.
Trên thành quạ réo liền liền,
Cò đồng đậu bãi êm êm ngủ gà.
Sông hồ, đầu khách bạc ra,
Trăng liềm, thao thức, thân già ngủ đâu!...
Anh-Nguyên

MỘ XUÂN ĐỀ NHƯƠNG TÂY
TÂN NHẪM THẢO ỐC
(Kỳ nhất)
 
(暮 春) 題 (瀼 西)
新 賃 草 屋 其 一
 
久 嗟 三 峽 客，
再 與 暮 春 期。
百 舌 欲 無 語，
繁 花 能 幾 時。
谷 虛 雲 氣 薄，
波 亂 日 華 遲。
戰 伐 何 由 定，
哀 傷 不 在 茲。
杜 甫

Cửu ta tam giáp khách,
Tái dữ mộ xuân kỳ.
Bách thiệt dục vô ngữ,
Phồn hoa năng kỷ thì.
Cốc hư vân khí bạc,
Ba loạn nhật hoa trì.
Chiến phạt hà do định,
Ai thương bất tại ti.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
(Cuối Xuân) Đề nơi nhà cỏ
mới thuê (ở Nhương Tây)
(Bài một)
 
Ở lâu Tam-Giáp than dài,
Lại cùng Xuân muộn với ai hẹn kỳ.
Dầu trăm lưỡi muốn nói chi,
Hoa nhiều, tươi tốt được thì bao lâu.
Hang không, khí mỏng bạc mầu,
Sóng dồn nên mặt trời lâu ló hình.
Bao giờ hết giặc, yên bình,
Đau thương chẳng để phát sinh nơi này...
Anh-Nguyên

 
ĐỀ TÂN NHẪM THẢO ỐC
(Kỳ nhị)
 
(暮 春) 題 (瀼 西)
新 賃 草 屋 其 二  
 
此 邦 千 樹 橘，
不 見 比 封 君。
養 拙 干 戈 際，
全 生 鹿 麋 群。
畏 人 江 北 草，
旅 食 瀼 西 雲。
萬 里 巴 渝 曲，
三 年 實 飽 聞。
杜 甫
 
Thử bang thiên thụ quất,
Bất kiến bỉ phong quân.
Dưỡng chuyết can qua tế,
Toàn sinh lộc mê quần.
Úy nhân giang bắc thảo,
Lữ thực tương tây vân.
Vạn lý ba du khúc,
Tam niên thực bảo văn.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
(Cuối Xuân) Đề nơi nhà cỏ   
mới thuê (ở Nhương Tây)
(Bài hai)
 
Hàng ngàn cây quất chốn đây,
Người hiền chẳng thấy nơi này của vua.
Loạn ly, giao tế giả ngu,
Yên thân, phải sống với dù hươu nai.
Nơi Giang-Bắc, sợ cỏ thay!
Mây Tương-Tây, sống mãi ngày xa quê.
Ba-Du vạn dặm đổ về,
Ba năm, no bụng, chưa nghe một lần!...
Anh-Nguyên

 
ĐỀ TÂN NHẪM THẢO ỐC
(Kỳ tam)
 
(暮 春) 題 (瀼 西)
新 賃 草 屋 其 三    
 
綵 雲 陰 復 白，
錦 樹 曉 來 青。
身 世 雙 蓬 鬢，
乾 坤 一 草 亭。
哀 歌 時 自 適，
醉 舞 為 誰 醒。
細 雨 荷 鋤 立，
江 猿 吟 翠 屏。  
杜 甫

Thái vân âm phục bạch,
Cẩm thụ hiểu lai thanh.
Thân thế song bồng mấn,
Càn khôn nhất thảo đình.
Ai ca thì tự thích,
Túy vũ vị thùy tinh.
Tế vũ hà xừ lập,
Giang viên ngâm thúy bình.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
(Cuối Xuân) Đề nơi nhà cỏ
mới thuê (ở Nhương Tây) 
(Bài ba)
 
Vầng mây tối lại sáng ra,
Sáng nhìn cây gấm xa xa xanh mầu.
Tóc mai rối rắm trên đầu,
Đất trời, nhà cỏ, còn đâu chốn nào.
Lúc vui, ca giọng buồn sao,
Múa say, xem, để người nào tỉnh thôi.
Vác bừa, mưa nhỏ, đứng coi,
Bên sông vượn hót khuất nơi xanh rì...
Anh-Nguyên

 
ĐỀ TÂN NHẪM THẢO ỐC
(Kỳ tứ)
 
(暮 春) 題 (瀼 西)
新 賃 草 屋 其 四
 
壯 年 學 書 劍，
他 日 委 泥 沙。
事 主 非 無 祿，
浮 生 即 有 涯。
高 齋 依 藥 餌，
絕 域 改 春 華。
喪 亂 丹 心 破，
王 臣 未 一 家。
杜 甫
 
Tráng niên học thư kiếm,
Tha nhật úy nê sa.
Sự chú phi vô lộc,
Phù sinh tức hữu nha.
Cao trai y dực nhị,
Tuyệt vực cải xuân hoa.
Táng loạn đan tâm phá,
Vương thần vị nhất gia.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
(Cuối Xuân) Đề nhà cỏ
mới thuê (ỡ Nhương Tây) 
(Bài bốn)
 
Tuổi xuân học kiếm học văn,
Thân nay phó mặc ăn nằm bùn nhơ.
Giúp vua bổng lộc ắt nhờ,
Cuộc đời trôi nổi bến bờ có nơi.
Nhà nay chế thuốc tạm thời,
Chốn này hiu quạnh đổi đời hoa xuân.
Lòng son, loạn lạc tiêu dần,
Vua tôi chưa hẳn một tâm một nhà...
Anh-Nguyên

 
ĐỀ TÂN NHẪM THẢO ỐC
(Kỳ ngũ)
 
(暮 春) 題 (瀼 西)
新 賃 草 屋 其 五
 
欲 陳 濟 世 策，
已 老 尚 書 郎。
未 息 豺 狼 鬥，
空 慚 鴛 鷺 行。
時 危 人 事 急，
風 逆 羽 毛 傷。
落 日 悲 江 漢，
中 宵 溴 滿 床。
杜 甫
 
Dục trần tế thế sách,
Dĩ lão thượng thư lang.
Bất tức sài lang đấu,
Không tàm uyên lộ hàng.
Thì nguy nhân sự cấp,
Phong nghịch vũ mao thương.
Lạc nhật bi giang hán,
Trung tiêu lệ mãn sàng.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
(Cuối Xuân) đề ở nhà cỏ
mới thuê (ở Nhương Tây) 
(Bài năm)
 
Muốn bày kế sách cứu đời,
Nhưng viên quan Thượng tuổi thời đã cao.
Sói lang đã dẹp được nào,
Hạc, cò, xấu hổ biết bao nhiêu rồi.
Lúc nguy cần gấp người thôi,
Nếu bay ngược gió, lông thời nát tan,
Buồn nơi Giang-Hán chiều tàn,
Nửa đêm, lệ nhỏ tràn lan khắp giường...
Anh-Nguyên

 
DI CƯ ĐÔNG ĐỒN MAO ỐC
(Kỳ nhất)
 
(自 瀼 西 荊 扉 且)
移 居 東 屯 茅 屋 其 一
 
白 鹽 危 嶠 北，
赤 甲 古 城 東。
平 地 一 川 穩，
高 山 四 面 同。
煙 霜 淒 野 日，
粳 稻 熟 天 風。
人 事 傷 蓬 轉，
吾 將 守 桂 叢。  
杜 甫
 
Bạch diêm nguy cảo bắc,
Xích giáp cổ thành đông.
Bình địa nhất xuyên ẩn,
Cao sơn tứ diện đồng.
Sương yên thê dã nhật,
Canh đạo thục thiên phong.
Nhân sự thương bồng chuyển,
Ngô tương thủ quế tùng.
Đỗ-Phủ
 
Dịch:
 
(Từ cửa tre nơi Nhương Tây bèn)
Dời đến nhà cỏ ở Đông-Đồn
(Bài một)
 
Núi cao phía bắc: Bạch-Diêm,
Phía đông: Xích-Giáp, là miền thành xưa.
Đất bằng sông ẩn cây thưa,
Núi non bốn mặt từ xưa đến giờ.
Đồng quê sương khói mịt mờ,
Gió trời, lúa chín đang chờ cắt đây.
Thương người, như cỏ bồng lay,
Tôi xin tùng quế chốn này gửi thân...
Anh-Nguyên