Những người đàn bà tắm - Thiết Ngưng

Những người đàn bà tắm
Tác giả: Thiết Ngưng
Nhà xuất bản: Hội nhà văn (Nhã Nam)
Thể loại: Tiểu thuyết
Sơn Lê dịch
Vương Trí Nhàn viết lời bạt
Đánh máy: lena_sano, tam-adila, I_can_do_it, Iammydung, huongthom, thaodt
 



… Phi chỉ tay lên miệng mình và nói, có thể Khiêu không tin, tớ qua tay rất nhiều thằng đàn ông, nhưng không một ai được đụng đến miệng tớ, tớ không cho chúng đụng đến… Khiêu, đến đây, đằng ấy đến đây, nghe tớ nói : miệng tớ sạch sẽ, đó là phần duy nhất còn lại. Cho tớ hôn đằng ấy đi, cho tớ hôn nào !
Đường Phi cố gắng chống người lên ôm lấy Khiêu, hôn lên má bên trái Khiêu bằng cặp môi tái nhợt và giá lạnh…

« Đi vào thế giới tác phẩm của Thiết Ngưng như đi vào một vườn hoa tâm linh rộng mở vô bờ, ở đó có hoa thơm và rộn tiềng chim , với những nhân vật có xương có thịt và cả tầng tầng chúng sinh không được con người chú ý .Thiết Ngưng yêu thương con người bằng cả trái tim yêu thương của mình , phanh phui đến tận cùng thế giới tâm linh và trạng thái sinh tồn của nhân vật .Trong nhiều năm qua như một thầy phù thủy có sức cảm thụ nhạy bén và trí tưởng tượng phong phú , khả năng khám phá sâu sắc ... Hiện thấy trên văn đàn một nhà văn cuốn hút người đọc lâu bền đến thế. »
Nhân dân Nhật báo
(Trung Quốc)

« …Trong hoàn cảnh của một người phê bình văn học loanh quanh ở Hà Nội và không đọc được bao nhiêu, sao tôi vẫn muốn tin rồi tác phẩm này của Thiết Ngưng sẽ không bị phôi pha rất nhanh như nhiều cuốn sách « nổi loạn » đương thời, mà, không biết chừng, sẽ gia nhập vào kho tàng cổ điển của nền văn học Trung Hoa vốn giàu truyền thống lịch sử. »

Nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn

ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẢ THIẾT NGƯNG

 
Cửa hoa hồng (tiểu thuyết)
Thành phố không mưa (Tiểu thuyết)
Những người đàn bà tắm (Tiểu thuyết)
Tuyển tập Thiết Ngưng (5 tập)
Tuyển tập tác phẩm tự chọn (4 tập)
Tuyển tập truyện (2 tập)
Tuyển tập 50 nhà văn hàng đầu Trung Quốc – (tập Thiết Ngưng)
Tuyển tập tác giả đương đại Trung Quốc – (tập Thiết Nhưng)
Ngoài ra, các nhà xuất bản ở Trung Quốc lần lượt cho in của Thiết Ngưng 29 tập truyện ngắn, truỵện vừa và 16 tập tuỳ bút, tản văn, nhật kí (Theo thống kê đến tháng 4.2003).





Bản tiếng Việt của tác phẩm này lần xuất bản đầu tiên (tháng 3.2003 – Nhà xuất bản Thanh niên) có tên là Khát vọng thời con gái ; lần tái bản này chúng tôi lấy lại tên nguyên tác Những người đàn bà tắm, được tác giả Thiết Ngưng viết lời tựa, nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn viết lời bạt, bản dich cũng đã được sửa chữa và chỉnh lý.
Tại Trung Quốc, tác phẩm Những người đàn bà tắm đã được đề cử Giải thưởng Mao Thuẫn - giải thưởng văn học lớn nhát của Hội Nhà văn Trung Quốc.

Những người đàn bà tắm viết năm 1999, mùa xuân năm 2000 xuất bản lần đầu.

Năm 1990, thé kỷ 20 sắp kết thúc, thé kỷ 21 đang đến gần. Năm ấy, giới báo chí thường hỏi tôi có suy nghĩ gì và tâm tình nào đối với thế kỉ mới ; hoặc tôi monmg đợi gì ở thế kỉ mới… Trước những câu hỏi ấy tôi thường không trả lời nổi. Tôi không trả lời nổi vì, thế kỉ mới không để ý gì đến mong đợi và tâm tình của tôi, nó không để ý gì, cứ lặng lẽ nhưng rất ngang nhiên đến với nhân loại đúng thời điểm. Lúc ấy, tôi thực sự cảm thấy thời gian triền miên và vô tình như hoa rơi nước chảy, thần kinh của nhân loại dũng mãnh nhưng lại bất lực, vững vàng dẻo dai nhưng lại yếu đuối.

Tuy nhiên, ở một ý nghĩa nào đấy, tôi không hy vọng với Những người đàn bà tắm tôi đã trả xong món nợ thế kỉ, nhưng lại thiển nghĩ, hoặc giả xen giữa những dòng chữ cũng có những từ ngữ như « kiểm điểm », « truy hỏi », « chất vấn », « cứư chuộc ». Tôi thử với tinh thần dũng cảm để kiên nhẫn nhìn lại và thận trọng xem xét những âu lo và khổ đau của một nhóm linh hồn giữa những năm tháng đặc biệt ấy ở Trung Quốc, đồng thời mong rằng trong sự nhìn nhận và xem xét, tâm linh tan vỡ lại được trắn trong và hoàn chỉnh. Thế giới này liệu có gì tồn tại hoàn chỉnh hơn trái tim tan vỡ ? Những suy nghĩ trên có thể là một trong những thái độ chân thật của một nhà văn ở cuối thế kỉ, cùng với văn học đối diện trước thế kỉ mới.

Những người đàn bà tắm là tên một nhóm tranh của P.Cézanne, hoạ sĩ người Pháp thuộc trường phái ấn tượng, mà tôi đã lấy làm tên sách. Trên tranh, những tấm than màu nâu nhạt hoà quyện cùng cỏ cây và đất đai, những cô giá khoẻ mạnh, thản nhiên, an nhàn, chất phác, không điệu bộ mà cũng không có gì trái lẽ thường. Những người con gái là giới hạn mà nhân loai hướng tới.

Trong thư của ông Sơn Lê, người dịch Những người đàn bà tắm cho tôi biết, bạn đọc Việt Nam rất thích tiểu thuyết này. Nhân dịp Những người đàn bà tắm bản tiếng Việt được tái bản, tôi xin cảm ơn ông Sơn Lê đã đành công sức để dịch tác phẩm này. Tôi luôn luôn tin rằng, một tác phẩm văn học hay khả năng biểu hiện linh nhân loại để có thể cùng chung một cảm nhận; một tác phẩm văn học hay có đủ khả năng vượt qua môi trường văn hoá khác nhau giữa bạn đọc với bạn đọc. Tôi không cho rằng mình đã đạt được trình độ cao như thế, bởi vậy tôi càng phải cố gắng hơn nữa để không phụ lòng bạn đọc của tôi.

Lời dẫn

Nhà Khiêu có một bộ sofa với một chiếc dài và hai chiếc đơn bọc nhung màu xanh xám, lớp nhung mượt mà mềm mại và sạch như mi mắt cô gái Châu Âu. Bộ sofa kê theo hình chữ U, chiếc dài ba chỗ ngồi là đáy chữ U và đối diện là hai chiếc đơn.

Bộ sofa đi vaò kí ức Khiêu từ lúc ba tuổi. Đó là đầu những năm sáu mươi, trong nhà có hai chiéc ghế đệm cũ bọc nhung kẻ đỏ, lò-xo bên trong đã hỏng, làm rách vải lót, đội lớp nhung không lấy gì làm dày lắm, mặt ghế lồi lõm, mấp mô, hễ có người ngồi vào lại kêu cót két. Cứ mỗi lần cô bé Khiêu vất vả leo lên cái ghế cũ lại cảm thấy như có bàn tay đấm vào mông, lò-xo thúc vào hai đầu gối và tấm lưng non nớt. Thế nhưng cô bé vẫn thích leo lên cái ghế nệm cũ, so với cái ghế gỗ cứng thì ngồi trên đó thích thú hơn nhiều, từ bé Khiêu đã thích ngồi thật thoải mái. Về sau, suốt một thời gian dài, những thứ như sofa được xếp vào loại đồ dùng của một giai cấp, giai cấp ấy có ảnh hưởng xấu đến tinh thần và thể xác người khác, như một bệnh dịch hay phong hủi. Phần lớn đít người Trung Quốc không được tiếp xúc với sofa, trong các gia đình người Trung Quốc cũng rất ít ghế đệm. Chính vào hồi đó, khoảng đầu những năm bảy mươi, cô bé Khiêu phát hiện trong nhà có những chiếc gối và lấy ra đặt lên những cái ghế cứng. Đó là những cái gối trên giưưòng bố mẹ, khi bố mẹ vắng nhà Khiêu lấy ra, một cho mình và một nữa cho cô em gái Tiểu Phàm. Hai chị em đặt gối lên ghế, rồi ngồi lên, tha hồ vùng vẫy trên những cái gối giả làm « sofa ». Cả hai chị em tận hưởng sự thích thú không thể mách bảo cho ai khác, hai chị em ngồi trên « sofa » cắn hạt dưa hoặc ăn táo. Cws mỗi lần như thế, bé Thuyên lại sốt ruột vẫy đôi cánh tay, miệng kêu a, a, a… chập chững chạy tới.

Thuyên là em gái của Khiêu và Phàm, năm đó mới hai tuổi. Nó chập chững chạy tới như muốn được đùa với hai chị đang thích thhú trên « sofa », nhưng hai chị không ngó ngàng gì đến em. Cả hai cùng rất ghét nó, còn miệt thị về khiếm khuyết của nó – đã hai tuổi mà vẫn chưa biết nói, có thể bị câm. Bé Thuyên câm nhưng rất xinh, ai trông cũng thấy yêu. Nó rất thích chơi đùa với mọi người, thành ra từ những người đứng tuổi đến những người mới lớn đều muốn vỗ về, ôm ấp nó. Trong vòng tay mọi người, nó cứ ngước mái tóc vàng xoăn tự nhiên, chìa đôi môi đỏ chót, ra hiệu bằng những động tác không biết nó học được từ bao giờ. Khi đã được người khác cưng nựng, nó đưa bàn tay lên miệng đòi hôn ; nếu có ai làm vẻ giận, nó đưa ngón tay trỏ nhọn xinh như búp măng lên mà xua xua trước mặt người đó ; khi người lớn sắp bỏ đi, nó chỉ lên trời, hai bàn tay áp vào mà như nói : ôi, trời tối rồi, cháu đi ngủ đây…

Bây giờ thì bé Thuyên đang đứng trước hai chị, đòi hai chị phải cho nó ngồi lên cùng « sofa » kia với. Nhưng hai chị vẫn không để ý. Nó thay đổi động tác, bực tức giơ cao ngón tay trỏ như bảo rằng : các chị không tốt, các chị tồi lắm, các chị nhỏ nhen như ngón nay này thôi, em xem thường các chị đấy ! Nhưng vẫn không ai thèm để ý đến nó, thế là nó bắt đầu đấm ngực, giẫm chân thực sự. Hai tay nó nắm chặt, đấm liên hồi lên ngực đeo yếm màu kem có thêu hình chim bồ câu trắng và viền hoa chung quanh, đôi chân nhỏ xinh đi giầy vải đỏ giẫm bình bịch lên nền nhà láng xi măng. Nước mắt nước mũi trào ra, làm xấu đi hình ảnh của nó. Nó nằm lăn ra nền nhà, đôi chân đạp vào không trung như đang đạp một bánh xe vô hình.
Mày tưởng mày có thể làm chúng tao xiêu lòng chăng ? Mày sấn đến thì chúng tao hôn gió - đuổi đi ! Mày giơ ngón tay trỏ ra - cứ việc! Mày đấm ngực giẫm chân - cứ thế mà đấm ngực, mà giẫm chân ! Mày nằm lăn ra đất ăn vạ - nằm đấy, nằm đấy!

Khiêu nheo mắt nhìn bé Thuyên đang lăn lộn dưới đất, một cảm giác bõ ghét trào lên đầu rồi lan nhanh toàn thân. Một sự cuồng nhiệt băng giá, điềm tĩnh xốn xang. Khiêu nhắm mắt vờ ngủ. Phàm ở ghế bên cạnh cũng nhắm mắt như chị , nó luôn phục tùng chị một cách tự nhiên. Phàm cũng chẳng ưa gì bé Thuyên, bé Thuyên ra đời làm nó mất đi vị trí được cưng chiều, bé Thuyên đã thy vào vị trí ấy. Bởi vậy Phàm không thích, cũng như tất cả các vị lãnh tụ trên thế gian đều dè chừng và ghen ghét người kế vị.
Khi cả hai đã tỉnh lại sau giấc ngủ giả vờ thì không còn thấy bé Thuyên đâu nữa, nó biến mất, nó đã chết.

Kí ức trên đây có thể là thật, cũng có thể làd kí ức của Khiêu đã được sửa chữa. Nếu kí ức con người có thể sửa chữa ít nhiều thì sự thiếu tin cậy của con người không phải là điều sai trái của riêng Khiêu. Bé Thuyên chết sau hôm nó đấm ngực, giẫm chân đúng sáu ngỳa. Có thể vì thế mà KHiêu và Phàm mới khỏi bối rối : bé Thuyên từ giã cõi đời chỉ sau lúc hai chúng mình giả vờ ngủ, như một giấc mộng vậy. Chúng mình không ra khỏi nhà, cái gối kê dưới đít có thể chứng minh điều đó. Thế rồi đã xảy ra chuyện gì ? Không xảy ra chuyện gì sất, không bày đặt không mư mô, không hành động. Ô, mình như kẻ hèn yếu, độc địa như một con rắn ! Khiêu tin vào điều như đã lựa chọn, điều không muốn tin chỉ là giả thiết không tồn tại. Sự việc giấu kín trong lòng và Khiêu chưa bao giờ vứt bỏ nó.

Cả hai ngồi lên chiếc sofa dài, khi Khiêu và Phàm nói chuyện với nhau đều ngồi trên hai chiếc đơn đặt đối diện. Hơn hai mươi năm qua bé Thuyên vẫn tồn tại, nó ngồi trên chiếc sofa dài, chiếc sofa như để dành riêng cho nó. Nó vẫn cao như năm lên hai, chỉ sáu mươi phân thôi. Nhưng tỉ lệ giữa đầu và thân thể không phải là 4/1, nghĩa là thân thể dài gấp bốn lần cái đầu, tỉ lệ thân thể và đầu nó là 7/1, hoàn toàn như một người lớn, trông nó không giống một bé gái hai tuổi, nó như một cô gái thu nhỏ. Nó mặc một cái váy áo ngủ đeo dải, may bằng lụa màu kem, hai đùi kẹp chặt, chốc chốc nó lại đưa ngón tay lên ấn ấn vào khuôn mặt bóng bẩy mềm mại, ngón tay trỏ thon hình búp măng, uốn cong tựa cánh hoa lan, trông như đang gãi đầu. Nó như một đoá hoa kiêu sa – Khiêu nghĩ như vậy. Không rõ vì sao KHiêu lại dùng cách gọi đã lỗi thời ấy để hình dung bé Thuyên ? Bởi không muốn dùng những từ ngữ thông thường như « con ong bé nhỏ ». Hoa kiêu sa tuy hàm nghĩa ấm áp, nghịch ngợm, phù phiếm và không thanh khiết nhưng năm bé Thuyên mất đi đã dọng lại sắc màu lãng mạn, thần bí và mông lung để đến tận bây giờ không có một lời nào có thể thay thế. Nó là đứa con gái bi thương, ngạo đời mà không phải kẻ dựa dẫm vào quyền thế giản đơn, không xứng đáng để đạt tới đích riêng. Người đời mãi mãi không htê hiểu được cái hoang vu lạnh lẽo thăm thẳm phía sau cái chói loà và nhiệt tình của nó.

Cuộc đời hoa rơi nước chảy ơi, bé Doãn Tiểu Thuyên như đoá hoa kiêu sa!

CHƯƠNG MỘT

Kiểm tra trước hôn nhân

1

Nắng tỉnh lẻ và nắng ở thủ đô kì thực chẳng khác gì nhau. Một ngày đầu xuân ấm áp nhưng vẫn còn vương vấn hơi lạnh, nắng tỉnh lẻ và nắng ở thủ đô giống nhau, đều rất quý. Những ngày đó, lò sưởi trong các văn phòng, khu chung cư và nhà dân đã tắt, ban ngày trong nhà lạnh hơn ngoài trời. Vào mùa này, các khớp xương và cơ bắp Khiêu thường hay nhức mỏi. Có lúc đang đi ngoài phố bắp đùi bỗng tê nhức, khớp xương hai bên chân buốt như kim châm. Cái đau thật khó chịu, nhưng là khó chịu dịu nhẹ, đau nhẹ như nũng nịu, như tiếng kêu se sẽ ngất ngây dưới nắng. Hàng dương hai bên đường lá đã xanh, sắc xanh non uốn lượn bên những toà cao ốcnhạt màu, hiện rõ cái mềm mại và xốn xang của một thành phố.

Khiêu ngồi trên xe taxi tỉnh lẻ, hạ kính vươn đầu ra, dường như để xem nhiệt độ ngoài trời, lại như để ánh nắng đang chan hoà khắp nơi chiếu lên mái tóc cắt ngắn của mình. Tư thế Khiêu vươn ra ngoài cửa xe có chút gì đó tự nhiên thoải mái, quá đi một chút sẽ trở nên khó coi. Nhưng Khiêu không quá, từ thủa bé không ai dạy, Khiêu đã biết giữ chừng mực, bởi thế lúc này cô đưa đầu ra ngoài cũng rất tự nhiên và trang nhã. Tấm kính cửa xe tì dưới cằm như mũi dao uốn cong sáng loáng kề cổ, cảm giác như đang dưới máy chém. Một cảnh tượng đẫm máu, mang sắc thái lẫm liệt bất khuất, là câu chuyện về Lưu Hồ Lan đã hằn sâu trong kí ức Khiêu từ thời nhỏ. Mỗi lần nghĩ đến Lưu Hồ Lan bị bọn Quốc Dân dảng chém đầu thì trong cổ họng của Khiêu như có tiếng kêu ừng ực. Một nỗi khủng khiếp không thể diễn tả bằng lời, một cảm giác sung sướng không thể hình dung. Những lúc ấy Khiêu thường tự hỏi, tại sao điều sợ hãi nhấtcũng là điều thu hút người ta nhất ? Khiêu không thể phân biệt bởi khát khao trở thành anh hùng mà người ta nằm dưới máy chém hay vì càng sợ hãi càng muốn nằm dưới máy chém ?

Khiêu không thể hiểu nổi.

Chiếc taxi chạy trên đường phố đầy nắng, nắng tỉnh lẻ kì thực chẳng khác gì nắng ở thủ đô. Khiêu nghĩ vây.

Nhưng nắng ở thủ đô cũng khác nắng ở tỉnh lẻ. Khiêu lại nghĩ.

Lúc này ở thành phố Phúc An,, tỉnh lị của tỉnh, chỉ cách Bắc Kinh hai trăm cây số, bụi bặm và những sợi tơ trong trắng, vẻ mặt con người và hình hài vật thể, không hiểu tại sao lại khác với thủ đô? Khi đến ngã tư, Khiêu bắt đầu nhìn kĩ những người đi xe đạp đang dừng lại trước đèn đỏ. Một cô gái mảnh mai, khuôn mặt xinh xắn, mái tócnhuộm vàng, mặc đồ đen, đi giày đen làm Khiêu nhớ đến những cô gái mặc đò đen đã gặp ở Tel Aviv, New York và Seoul. Những mốt nào đang thịnh hành tại đâu. Cô gái tỉnh lẻ ngồi trên yên xe đạp, chân chống mặt đường, vừa giơ cánh tay nhìn đồng hồ với vẻ sốt ruột, vừa nhổ xuống đất. Cô gái xem đồng hồ, nhổ xuống đất, nhổ xuống đất rồi nhìn đồng hồ. Khiêu đoán chắc cô gái này đang có việcvội, thời gian với cô ta thật quan trọng. Nhưng sao cô ta lại khạc nhổ xuống đất? Cô gái có đồng hồ . Cô gái có đồng hồ. Cô cần gì phải nhổ xuống đất. Cô gái nhổ xuống đất còn nhìn đồng hồ làm gì. Cô gái đã học biết sống theo thời gian, cô ta cũng nên học biết cách kiềm chế khạc nhổ. Cô gái có đồng hồ thì đừng nên có đờm. Mà đã khạc nhổ thì đừng nên có đồng hồ. Đã có đồng hồ thì tuyệt nhỉên không nên khạc nhổ. Đã khạc nhổ thì đừng nên có đồng hồ. Đã có đồng hồ … đã khạc nhổ… đã có đồng hồ.. đã khạc nhổ… Đèn đỏ chuyển sang màu xanh. Cô gái mặc đồ đen vút đi như tên bắn, còn Khiêu vẫn quẩn quanh với ý nghĩ đồng hồ và khạc nhổ. Khiêu cứ vướng bận với ý nghĩa cực đoan phải thế này phải thế nọ, khiến người ta cho rằng Khiêu sắp lớn tiếng gào trên đường phố. Nhưng sự vướng bận cực đoan kkhông thế này phải thế kia của Khiêu lại không phải là điều bực bội thực sự. Giá như Khiêu phải nhắc lại mười lăm lần câu «đã có đồng hồ thì không khạc nhổ xuống đất » kết quả sẽ không thể hiểu nổi ý nghĩa của nó. Vậy điều vướng bận không có ý bực tức chỉ là những lời nói liến thoắng không liên quan gì đến nhau, là chuyện thời đại cái đồng hồ và khạc nhổ xuống đất cùng tồn tại, nhất là ở một tỉnh lẻ.

Khiêu rụt đầu vào trong xe. Máy thu thanh trong xe đang phát một bìa hát cũ: Nắng trên đỉnh núi vàng Bắc Kinh toả bốn phương, Mao Chủ tịch là mặt trời trên đỉnh núi vàng kia, ấm áp và hiền hoà soi sáng lòng nông nô chúng ta, chúgn ta mạnh bước trên con đường xã hội chủ nghĩa hạnh phúc… Hây, hây a dô ! Đó là tiết mục thi tìm hiểu có thưởng của buổi phát thanh ca nhạc đài địa phương, người dẫn chương trình mời bạn nghe đài đoán xem tên bài hát và ca sĩ đang thể hiện, đoán đúng sẽ được thưởng một lọ kem dưỡng da hiệu SOD nổi tiếng. Người nghe liên tiếp gọi điện về đài, nói tiếng phổ thông cới giọng Phúc An, đoán mãi nhưng không ai đoán đúng. Bài hát và ca sĩ thật xa lạ với người nghe ngày nay, xa lạ đến mức ngay cả người dẫn chương trình của đài cũng thấy bỡ ngỡ. Khiêu biết rõ tên bài hát và cả tên người đang thể hiện, vô hình trung cô cũng bị hút vào cuộc thi, tuy không có ý định gọi điện thoại về đài mà chỉ lẩm nhẩm hát đi hát lại câu cuối cùng : Hây, hây à dô !... Hây, hây à dô !... Hây, hây à dô !... Hơn hai mươi năm trước, Khiêu cùng bạn học khi hát bài này rất khoái câu cuối cùng : Hây, hây à dô !... . Đó là bài hát của nông nô Tây Tạng vươn mình ca ngợi Mao Trạch Đông, hiển nhiên lời Hây a dô không phải tiếng Hán. Bởi không phải là tiếng Hán nên thời đó Khiêu thích hát đi hát lại do có một chút tình cảm mơ hồ về giải phóng, hát như người tụng kinh, chỉ ba hoa liến thoắng thế thôi. Nghĩ đến ba hoa liến thoắng nên Khiêu bực mình không nhắc lại câu Hây, hây a dô. Khiêu trở lại với hiện tại trở lại với chiếc taxi tỉnh lẻ. Tiết mục ca nhạc của đài bỗng ngừng, trong xe trở nên yên tĩnh. Đệm ghế của xe được bọc một lớp vải hoa không lấy gì làm sạch sẽ, trông như đế giày vải khâu tay của các cô gái thôn quê miền Bắc hồi trước. Mỗi lần ngồi vào những taxi như thế, Khiêu có cảm giác ngồi lên sập đắp bằng đất. Tỉnh lẻ mà ! Khiêu than thở. Tuy đã sống ở cái thành phố này hơn 20 năm nhưng Khiêu vẫn có thói quen so sánh những gì ở đây với thủ đô. Dẫu là khoảng cách tâm lí hay là địa lý thì Bắc Kinh vẫn gần Khiêu, gần lắm. Điều này bởi Khiêu sinh ra ở Bắc Kinh, là người Bắc Kinh, nhưng phần lớn thời gian không cảm thấy mình là ngưòi Bắc Kinh, mà cũng không phải là người Phúc An. Có lúc Khiêu như hờn dỗi, như vui mừng nghĩ mình không là người ở đâu. Dường như Khiêu cố tình để mình không chốn trở về, không chốn trở về mới làm Khiêu cao hơn hẳn thành phố này, khiến Khiêu bình tâm, cố ý đối lập với thành phố và cuộc sống. Nghĩ đến bình tâm có thể Khiêu mới cảm thấy mình ngồi trong xe này cũng không bình tâm, có thể vì Khiêu sắp kết hôn.
Khiêu chưa một lần kết hôn – nghe ra có phần lạ, hình như những người ở độ tuổi này mà chuẩn bị kết hôn thì đã kết hôn nhiều lần rồi. Nhưng Khiêu thì chưa một lần – Khiêu vẫn ngĩ như vậy. Không có ý khen , không có ý chê, có lúc thấy tự hào có lúc oán trách. Khiêu biết mình không như người gần bốn mươi, ánh mắt Khiêu có lúc vô cớ mờ ảo đẫm nước ; cơ thể vẫn khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, giữ được tỉnh táo của người con gai chưa chồng chưa một lần chửa đẻ. Trong ngăn kéo phòng làm việc của Khiêu thường có những thứ lặt vặt như ô mai, khô cá, sôcôla, hạnh nhân. Là Phó giám đốc một nhà xuất bản sách thiếu nhi cuả Phúc An, bạn bè không ai gọi Khiêu bằng chức vụ mà vân gọi bằng tên Khiêu. Nhiều lúc Khiêu tỏ ra rất vui, nhưng người không chịu nổi cái vẻ vui mừng của Khiêu lại là cô em gái Tiểu Phàm, nhất là từ sau khi Phàm đi Mĩ thì điều ấy càng rõ hơn. Từ lâu Khiêu rất sợ phải nói chuyện tình yêu của mình với Phàm, nhưng càng sợ thì mỗi lần yêu ai đó Khiêu không thể không kể với em gái. Dường như Khiêu muốn lấy đấy để chứng minh rằng mình chẳng sợ, có thẻ chịu được mọi điều mà em gái gây ra cho tình yêu của mình. Ngay lúc này, trong ý nghĩ của Khiêu như muốn giấu giếm, lại muốn khoe khoang, cô tưởng chừng như đã cầm điện thoại lên, đã trông thấy Phàm ở đầu kia đường dây, tận Chicago,với vẻ mặt thiểu não. Lại cả cái giọng mũi của cô ta nữa chứ ! Hai chị em Khiêu và Phàm cùng chung hoạn nạn, đồng tâm, đồng đức, nhưng điều gì lám cho Phàm xem thường cuộc sống của chị gái như thế ? Đúng là xem thường, từ trang phục từ kiểu tóc, người đàn ông trong cuộc sống của Khiêu, không một thứ gì là không bị Phàm chế giễu và bài bác, thậm chí cả buồng tắm của Khiêu cũng gây sự bất bình cho Phàm. Năm đó, cô ta về nước thăm thân, cứ phàn nàn mãi bình nước nóng của chị chảy yếu quá, làm cô ta gội đầu không sạch, hỏng mái tóc dài quý báu của cô ta. Phàm ôm mặt mà phàn nàn, phàn nàn thật sự. Còn Khiêu thì không vui, cứ cười gượng, Khiêu vẫn nhớ mình đã cười gượng như thế nào.

Có thể Khiêu không nói với em gái.

Taxi đưa Khiêu đến siêu thị Ức Khắc Long, cô mua đủ thức ăn cho một tuần rồi thuê xe về nhà.

Trong nhà lò sưởi đã tắt có phần lạnh, nhưng không buốt lạnh như mùa đông. Không phải cái lạnh đặc quánh không gian mà chỉ phảng phất mơ hồ. Vào mùa này những buổi tối như thế này, Khiêu rất thích bật hết đèn trong nhà, bắt đầu từ hành lang, bếp, đến phòng làm việc, phòng ngủ, nhà vệ sinh… tất cả đèn, đèn trần, đèn tường , đèn bàn, đèn cây, đền trước gương, đèn đâu giường… Tay Khiêu lần lượt bật tanh tách, chỉ có chủ nhân của căn hộ mới bật quen và chuẩn xác đến vậy. Khiêu là chủ nhân của căn hộ này, bằng cách bật hết đèn để chào căn hộ những ngọn đèn cùgn ánh sáng cũng vui mừng đón Khiêu trở về. Ánh sáng chiếu vào mỗi đồ dùng, mỗi bóng đen mờ ảo đều làm Khiêu cảm thấy thân thiết tin cậy. Khiêu đi hêt các phòng , cuối cùng cô khoanh mình vào một góc, trên chiếc sofa đơn màu xanh xám, cái góc Khiêu vẫn thích ngồi mỗi khi thức . Mỗi lần đi đâu về, hết giờ làm việc hoặc đi công tác xa về, Khiêu đều ngồi lặng một lúc trên chiếc sofa này , uống một cốc nước lọc, nghỉ ngơi cho đến khi cơ thể thư giãn và tinh thần hoàn toàn sảng khoái . Khiêu không ngồi trên chiéc sofa dài, ngay cả khi Trần Tại ôm Khiêu vào lòng, muốn Khiêu bị thật thoải mái nằm trên đó, Khiêu cũng nhất quyết không chịu. Lúc cần lắm, Khiêu nói chúng ta lên giường đi anh !

Đó là câu nói mà Trần Tại không thể quên , bởi trước đó hai người chưa hề lên giường cho dù họ quen nhau cả chục năm, hiểu rõ về nhau. Về sau, mỗi lúc hai người tranh cãi ai « gợi dẫn » trước, Trần Tại nhắc lại câu nói của Khiêu : « Chúng ta lên giường », câu nói thẳng thắn bấtn gờ không mang sắc thái nhục dục cố hữu khiến Trần Tại một vạn lần nghĩ , vào giờ phút ấy anh ôm trong vòng tay người con gái mềm nhũn như không xương, tình yêu suốt đời của anh. Tưởng như vì câu nói ấy mà suốt buổi tối họ không làm được việc gì khác.

Tối nay Trần Tại không có nhà, anh đi công tác miền nam. Khiêu ăn tối xong, ngồi trên sofa đọc bản thảo một cuốn sách, rồi đi tắm và lên giường. Khiêu thích chui vào chăn sớm, muốn chui vào chăn nằm chờ điện thoại của Trần Tại. Khiêu rất thích nói « chui vào chăn ». Cô không quen với khách sạn , nhà hàng và cách ngủ của người nước ngoài : chân chăn gài vào nệm, cho chân vào, một cảm giác trống trải, chênh vênh. Khiêu cũng không thích chăn lông vũ hoặc bông xốp, bông hoá học cứ nhẹ bẫng trên người nhưng lại gây cho người ta cảm giác mệt mỏi. Khieu rất thích đắp chăn bông vải, chăn bông vải có nhiều ưu điểm, đắp lên người chắc nịch, thích những góc ấm khác nhau của chăn bông vải, khi quá khó ngủ, đôi chân lại tìm kẽ hở lành lạnh phía dưới. Khi cần quấn vào người, cái chăn vẫn có thể ôm chặt cơ thể không như những cái chăn gài chặt vào nệm, không thể nào quấn được mà chỉ có thể chiều theo ý nó. Bởi thế, muốn cho tư thế ngủ thật thoải mái cần phải thế nào ? Khiêu nghĩ. Mỗi lần đi công tác hoặc ra nước ngoài Khiêu đều cố tình xới tung chăn đệm. Chăn bông làm Khiêu ngủ ngon. Mỗi lần có chuyện không vui Khiêu thường thức giấc lúc nửa đêm. Khiêu bật đèn, loạng choạng từ nhà vêj sinh ra, tắt đèn nằm lại vào chăn, những lúc đó Khiêu mới cảm thấy như nắm bắtđược nỗi cô đơn, vô vị. Khiêu lại nghĩ vẩn vơ, mà đã thức vào lúc nửa đêm lại nghĩ đến chuyện không vui. Khiêu không muốn thức vào lúc nửa đêm. Kể từ sau ngày có Tràn tại, Khiêu mới không thấy sợ phải một mình thức dậy lúc nửa đêm.

Khiêu cuộn tròn mình trong tấm chăn nằm chờ điện thoại của Tràn Tại. Anh hôn Khiêu qua điện thoại, hai người nói chuyện rất lâu. Gác máy rồi Khiêu mới thấy mình không buồn nữa. Tối nay Trần Tại ở một nơi xa tỉnh Phúc An, Khiêu muốn đọc lại ngững lá thư tình cất giữ trong tủ nhiều năm nay. Không phải là thư của Trần Tại, từ lâu rồi Khiêu không còn yêu người viết thư kia nữa. Khieu muốn đọc lại không phải vì nhớ chuyện cũ hoặc có ý nhìn nhận lại mối tình xưa, có lẽ vì trân trọng những dòng chữ viết bằng tay mà thôi. Ngày nay, không còn mấy ai viết thư bằng tay, nhất là thư tình.

2

Tất cả sau mươi tám lá thư, lá thư nào cũng được Khiêu đánh số thứ tự theo ngày tháng. Cô giở lá thư thứ nhất, mép giấy đã ngả vàng. Đồng chí Khiêu, gặp nhau vội vàng ở Bắc Kinh, đồng chí để lại cho tôi một ấn tượng hết sức sâu sắc. Tôi dự cảm, chúng ta sẽ còn có dịp gặp nhau. Lúc này tôi đang ngồi trên máy bay viết thư cho đồng chí, hôm nay đến Thượng Hải, ngày mai sẽ bay đi Francisco. Đồng chí đề nghị tôi viết truyện thời niên thiếu, tôi sẽ suy nghĩ kĩ, bới đó là yêu cầu của đồng chí. Phương Kăng. Thời gian là tháng 3 năm 1982.

Nói đúng ra đó là một mảnh giấy hơn là một lá thư. Chứ rất lớn, nghiêng ngả, thưa thớt trên trang giấy khổ nhỏ, những con chữ như giương cặp mắt khờ khạo nhìn người đọc. Dúng ra, đó không phải lả một lá thư tình, nhưng hồi ấy nó lay động tâm hồn Khiêu còn mạnh mẽ hơn những thư tình thật sự sau này anh ta viết.

Phương Kăng, người viết thư hồi đó là một nhân vật nổi tiếng trong giới điện ảnh, anh tự biên kịch, tự đạo diễn, vào vai chính trong bộ phim Cuộc đời tươi đẹp được chiếu không biết bao nhiêu lần tại các rạp chiếu phim trong cả nước, lại còn được mấy giải thưởng lớn nữa. Bộ phim miêu tả một trí thức ở độ tuổi trung niên trải qua những năm tháng bị hành hạ phi nhân, nhưng vẫn sống rất lạc quan. Phương Kăng sắm vai người trí thức bị đưa đi cải tạo lao động ở một nông trường tận trên biên giới. Anh ta là một nhạc sĩ biểu diễn violon, lao động cải tạo đã cắt đứt mối duyên nợ của anh với cây đàn. Trong phim có cảnh nhân vật chính sau một buổi lao động vất vả, ăn đói, khi đứng thẳng trên ruộng lúa mì, chợt trông thấy ánh chiều rực rỡ nơi xa, bất giác anh ta nầng cao tay. Anh ta nâng cánh tay phải lên làm đàn, tay trái nhấn trên cánh tay phải, những ngón tay nhảy nhót tựa như người đang chơi đàn. Màn ảnh có cảnh đặc tả, nhân vật chính gầy gò, cánh tay đầy sẹo và bàn tay biến dạng kì quái. Cái cánh tay giả làm cây đàn và cánh tay vờ kéo đàn gây xúc động người xem, mỗi lần xem đến đây Khiêu đều không cầm nổi nước mắt. Khiêu tin rằng đó không phải là cảnh biểu diễn mà là những năm tháng Phương Kăng phải chịu đựng. Những cảnh như thế trên phim ảnh ngày nay có thể bị coi là không thật, nhưng thời đó, thời mà con người bị ức chế quá lâu, nó rất dễ làm người xem phải xúc động đến rơi nước mắt.

Khiêu không nghĩ rằng mình được gặp Phương Kăng. Hồi đó cô mới tốt nghiệp đại học, mới vào làm ở nhà xuất bản sách thiếu nhi của thành phố Phúc An nhờ mối quen biết. Như tất cả những người trẻ tuổi tôn sùng người nổi tiếng, Khiêu cùng bạn học và đồng nghiệp sôi nổi bàn luận về bộ phim Cuộc đời tươi đẹp và bản thân Phương Kăng, tìm đọc các bài viết về Phương Kăng đăng trên các báo và tạp chí, đồng thời kháo nhau về xuất than của anh ta, hiện nay anh ta đang sáng tác gì, anh đang đem phim đi dự thi ở nước nào và được giải thưởng gì, thậm chí người anh ta cao bao nhiêu, nặng bao nhiêu… Khiêu đều biết rõ. Khiêu quen anh ta trong một trường hợp ngẫu nhiên. Lần ấy, Khiêu lên Bắc Kinh đặt bài, gặp lại một bạn học thời sinh viên, cô bạn này có bố làm ở Hội Điện ảnh, bởi thế biết rất nhiều chuyện của giới điện ảnh. Cô bạn mách với Khiêu, hội điện ảnh sắp có buổi hội thảo, cô sẽ đưa Khiêu đến dự.
 
Hôm hội thảo, Khiêu được bạn đưa vào hội trường, cả hai cùng ngồi một góc. Buổi hội thảo hôm đó nói những gì Khiêu không còn nhớ, chỉ biết Phương Kăng trẻ hơn trên màn ảnh, nói giọng miền nam. Tiếng anh ta nghe sang sảng khi cười thường ngả về phía sau, tỏ ra rất tự nhiên, thoải mái. Còn nhớ, tay anh ta cầm cái tẩu thuốc, khi hứng lên cứ khua khua cái tẩu trong không trung, có người coi đó là vẻ tự nhiên, lịch sự. Chung quanh anh toàn là những trai thanh gái lịch. Khi hội thảo kết thúc đám người này ào lên đưa sổ tay xin chữ kí của anh. Cô bạn kéo tay Khiêu định ào lên cùng những người kia, Khiêu cũng đứng lên nhưng lại lùi về phía sau theo bản năng. Cô bạn đành buông Khiêu ra và một mình chen lên. Kì thực, cuốn sổ trong tay Khiêu cũng đã lật sang trang trắng chuẩn bị đưa cho Phương Kăng kí. Nhưng rồi Khiêu xếp lại, lùi về phia sau, có thể là nhút nhát, có thể là kiêu căng vốn có trong cốt tuỷ chẳng hiểu vì sao chúng đến không đúng lúc đã trì kéo Khiêu lại. Dù rằng Khiêu rất bé nhỏ trước anh ta, nhưng cô cũng không muốn ngốc nghếch chạy theo xin chữ kí một người nổi tiếng. Khiêu lùi lại, song cũng rất tiếc đã bỏ lỡ một dịp may. Lúc đó, giữa xoáy người, Phương Kăng lại giơ cánh tay dài như tay vượn về phía Khiêu, nói: Nào, cô em! Rồi anh ta rẽ đám đông tiến đến trước Khiêu.

Anh ta đến trước mặt Khiêu, đón lấy cuốn sổ và kí lên đấy.

Bây giờ thì cô em bằng lòng rồi chứ? Anh ta như hạ cố nhìn thẳng vào mắt Khiêu mà nói.

Cảm ơn chú, chú Phương Kăng! Bỗng nhiên Khiêu xúc động, quên hết và trở nên mạnh dạn. Nhưng sao chú biết cháu muốn xin chữ kí? Khiêu cũng nhìn thẳng vào mắt anh ta.

Thế em muốn gì nhỉ? Anh ta không hiểu.

Cháu muốn… thế này, cháu muốn đặt chú viết. Thế là Khiêu tự tách mình ra khỏi những người xin chữ kí, với một vẻ trịnh trọng ấu trĩ, vừa vui vừa như thách thức nói với Phương Kăng.

Bây giờ thì chúng ta đổi chỗ cho nhau nhé - rồi anh ta lấy từ trong túi ra một cái phong bì nhàu nát – Tôi muốn xin em một chữ kí có được không? Anh ta đưa cái bì thư đến trước mặt Khiêu.

Khiêu thật sự ngượng, nhưng cũng kí tên mình lên đó và ghi rõ địa chỉ nhà xuất bản cùng sô điện thoại theo yêu cầu của Phương Kăng. Không bỏ lỡ thời cơ, Khiêu nói với Phương Kăng về kế hoạch đặt bản thảo cho dù kế hoạch mới phác ra trong vài phút trước đó. Khiêu nói đã đăng kí đề tài này và đã được nhà xuất bản đồng ý, Khiêu chuẩn bị ra một bộ truyện danh nhân, bao gồm nhà khoa học, nghệ sĩ, nhà văn, học giả, đạo diễn, giáo sư,… cho đối tượng học sinh từ lớp bốn đến trung học cơ sở. Tác phẩm và cuộc đời chìm nổi của Phương Kăng rất nổi tiếng trong xã hội, nếu viết một cuốn tự truyện bắt đầu từ thời niên thiếu nhất định sẽ được các em hoan nghênh, đồng thời rất có ích cho xã hội. Khiêu vừa nói nhanh, vừa cảm thấy ngương vì những lời ba hoa thiếu trách nhiệm. Càng ngượng Khiêu càng làm như thật, nói đau vào đấy. Càng nói càng như thật, đúng thế, Khiêu rất muốn Phương Kăng từ chối trong khi mình đang thao thao bất tuyệt, như vậy Khiêu được giải thoát, sẽ như chưa có chuyện gì xảy ra. Mọi chuyện vốn chưa hề xảy ra, một người nổi danh và một biên tập viên bình thường của một nhà xuất bản tỉnh lẻ. Nhưng Phương Kăng không ngắt lời Khiêu và cũng không từ chối mà bởi mấy phóng viên truyền hình đã cắt ngang câu chuyên, kéo anh ta ra phỏng vấn tại chỗ.

Sau lần hội thảo ít lâu, Khiêu nhận được thư này của Phương Kăng viết trên máy bay. Khiêu đọc nó không biết bao nhiêu lần, nghiên cứu, nghiền ngẫm, trăn trở với những câu chữ như có nghĩa và như vô nghĩa ấy. Tại sao anh ta lại phải viết trên máy bay? Tại sao anh ta phải nói với một người còn xa lạ về hành tung của mình như đi Thượng Hải, San Francisco? Trong ý niệm của Khiêu những gì thuộc về danh nhân đều rất thần bí, bao gồm cả hành tung của họ. Vì sao anh ta phải suy nghĩ cẩn thận về việc mình đặt bản thảo? Điều đó có hợp lẽ thường tình không nhỉ? Khiêu cứ trăn trở mãi, không sao nghĩ thấu đáo, càng không thể không nghĩ sâu, cô cứ để vị ngọt dâng lên chiếm lòng mình. Ít nhất, cái háo danh của Khiêu được thoả mãn một cách bất ngờ, công việc mở đầu thật may mắn. Cô phải trân trọng cái ba hoa và kế hoạch đặt bài, cô phải báo cáo đề tài khả thi, rất chặt chẽ, có sức thuyết phục với trưởng phòng biên tập và tranh thủ để nhà xuất bản duyệt đề tài, bởi danh nhân đã nhận lời viết, tất cả như thật vậy.
 

Ít hôm sau, Khiêu lại nhân được của Phương Kăng lá thư thứ hai viết từ San Francisco. Lá thư được Khiêu đánh số hai.

Khiêu em,

Anh bỏ hai chữ “đồng chí”, em bằng lòng chứ? Rất lạ, tại sao anh lại liên tiếp viết thư cho em, viết thư cho một cô bé không thèm xin chữ kí của anh. Khi một đàn gái đẹp chạy ùa đến anh thì em lùi lạ. Hãy thứ lỗi cho anh vì đã dùng một câu khiếm nhã mà anh tự cảm thấy đó là một lời nói tốt đẹp. Nhưng quả là bọn con gái ấy đổ xô đến anh, trong hai năm vừa rồi đương nhiên anh đã được hưởng, nửa thật nửa giả, nửa từ chối nửa đón nhận. Lúc em xuất hiên, lạnh lùng xiết bao, thật khó hiểu. Bây giờ anh đang ở bờ biển phia Tây nước Mĩ cách xa vạn dặm, trước mắt anh luôn chập chờn hình bóng em hôm đó, anh không dám nhìn thẳng vào đôi mắt như vực thẳm, đôi môi thần bí mím chặt của em. Anh nghĩ, em không phải là con người hiện ra trước mắt anh mà là một sức mạnh thần linh.

Khi anh đi Mĩ, không biết ma sai quỷ khiến thế nào anh lại mang theo một tấm bản đồ Trung Quốc. Tưởng như anh là một người yêu nước, một người theo chủ nghĩa dân tộc cuồng nhiệt. Về sau anh mới phát hiện ra rằng, anh đã đem theo cả thành phố Phúc An trên bản đồ Trung Quốc, thành phố của em, nơi em đang ở. Trên bản đồ nó chỉ nhỏ như hạt tấm, ngón tay anh cứ mân mê trên đó - hạt tấm nhỏ, tựa như… tựa như… anh nghĩ, tuy chỉ một lần gặp mặt, kì thực chúng ta không cách xa nhau, chỉ hai trăm kilomet. Biết đâu anh sẽ có ngày đến thăm em ở thành phố của em. Em có thấy buồn cười không? Nếu em thấy bất tiện có thể không gặp anh nữa, anh sẽ đứng dưới cửa sổ nhà em chỉ một lát là đủ. Ngoài ra, anh đã suy nghĩ kĩ, đề tài em chon rất có ý nghĩa, anh quyết định viết cho em một cuốn sách vào thời gian rỗi sau khi làm phim.

Buổi chiều, anh đi thăm cầu Vàng. Buổi chiều, đứng bên cầu ngằm nhìn San Francisco, thành phố do con người lấp biển tạo nên, đẹp như giấc mơ, lần đầu tiên anh có khái niệm rõ rang về thành phố. Nếu trước đây anh không có cảm tình hoặc thiên kiến đối với thành phố, thì San Francisco đã thay đổi cách nhìn của anh, cho anh thấy trí tuệ và sức mạnh của con người đã được phát huy đến cực điểm, con người và thành phố là cảnh tượng tráng lệ đã chinh phục lẫn nhau. Anh chưa hiểu những gì em đã phải trải qua trong cuộc sống, không rõ ở tuổi em biết gì về bữa ăn Phương Tây. Ở bến tàu Người Cá bán một loại thức ăn rất có ý nghĩa: bánh mì làm thành hình con sò (cái vỏ sò cũng làm bằng bánh mì) bên trong là súp bò nóng hổi, thật ra cái bánh mì ấy là một cái bát lớn làm bằng bột mì. Khi ăn, em bưng cẩn thận cái bát ấy, cắn một miếng bánh rồi húp một ít súp. Hút hết súp thì cũng là lúc em vừa ăn hết cái bánh. Khi anh đứng trước gió biển ăn bánh thật ngon lành, anh lại nhớ đến những năm tháng lao động cải tạo ở nông trường. Anh nghĩ, dù có vận dụng hết cái lãng mạn trong anh thì cũng không thể tưởng tượng ra nổi một loại thức ăn đơn giản nhưng lại đặc biệt kì lạ đến thế. Anh thoáng nghĩ đến em, không hiểu vì sao anh cảm thấy em cũng rất thích ăn.

Dĩ nhiên phần lớn thời gian anh nghĩ đến đất nước chúng mình, đất nước mình nghèo quá, dân mình phải giàu nhanh lên thì mới có thể đến được bất cứ thành phô nào trên thế giới, mới thật sự loại bỏ được cái mặc cảm tự ti ăn sâu trong long chúng ta, cái tự ti luôn xuất hiện dưới hình thức tự mãn mãnh liệt mà trong anh cũng có… Ôi, anh lại làm mất nhiều thời gian của em quá, còn nhiều chuyện sẽ kể lại khi gặp em, còn nhiều chuyện anh sẽ kể dần cho em. Anh cảm thấy sau này chúng ta còn nhiều thời gian, anh và em.

Đã khuya lắm rồi, ngoài cửa sổ vẫn âm vang sóng Thái Bình Dương. Mong em nhận được và đọc bức thư này. Một tuần nữa anh sẽ về nước, nếu có thể, em viết thư cho anh được không? Gửi về xưởng phim cũng được. Tất nhiên đó là điều anh mong muốn.

Chúc em vui vẻ.

Ngày… tháng… năm 1982
Phương Kăng

3

Hồi Khiêu học năm thứ tư đại học ở Bắc Kinh, cô bạn nằm giường trên, cô bạn đã đưa Khiêu đến dự buổi hội thảo tác phẩm của Khương Kăng, đêm nào cũng thật khuya mới về kí túc xá, mọi người đều biết cô đang yêu say đắm. Cô bạn này dung nhan cũng bình thường thôi, nhưng bởi cô đang yêu, đôi mắt sáng lên khác thường , vẻ mặt cũng thay đổi kì diệu. Một buổi tối cô bạn rón rén trở về, cô ta vẫn chưa leo lên giường như mọi lần. Tối ấy, Khiêu nằm giường dưới vẫn chưa ngủ. Khiêu lặng lẽ quan sát cô bạn, thấy cô ta lấy cái gương nhỏ từ ngăn kéo ra, đứng quay về phía cửa sổ, ngắm nhìn khuôn mặt mình trong gương. Ánh trâng mờ ảo không làm thoả mãn ý muốn của cô bạn, vậy là cô bạn lại rón rén ra mở cửa. Ánh đèn vàng vọt ngoài hành lang chiếu lên người, cô bạn đứng dưới ánh đèn, ngước mặt soi gương. Một khuôn mặt đẹp chắc chắn là nóng đỏ hồng. Cô ta rất hài lòng với mình. Trong kí túc xá nữ sinh viên đang ngủ say tỏ ra sung mãn và yên tĩnh hơn bởi cô gái đứng ở cửa, soi gương dưới ánh đèn hành lang. Lúc này, Khiêu chợt cảm động, không riêng gì vì cô bạn nằm giường trên, tại sao nhỉ?

Lại một đêm khác, cô bạn nằm giường trên trằn trọc không ngủ đựơc, thò đầu xuông giường dưới, đánh thức Khiêu dậy. Cô bạn xuống giường dưới nằm cùng với Khiêu, không kìm giữ nổi cô bạn nói chuyện với Khiêu. Cô ta nói, Khiêu ơi, tớ bảo với cậu nhé, cần phải bảo với cậu, rôt cuộc tớ không còn trinh nữa rồi. Có một người yêu tớ thật tuyệt vời, cậu không biết được đâu. Cô bạn bảo Khiêu đoán xem là ai, Khiêu đoán mấy thằng bạn học, cô bạn không thèm để ý và nói, bọn chúng, bọn chúng ấy à? Không bao giờ thèm quan hệ với bọn cùng trường, bọn chúng là lũ không có tư tưởng, còn cô bạn thì sùng bái những nhân vật có tư tưởng giải phóng, có sức nhìn thấu suốt xã hội. Đó là những con người đi tiên phong mở mang khai phá lòng người. Cô bạn yêu một người đi tiên phong, đi tiên phong giải phóng tư tưởng và than thể đàn bà, biến cô từ một người con gái trở thành… đàn bà. Đàn bà, cậu hiểu không? Khiêu, cậu có quyền hưởng điều đó lâu rồi nhưng có điều cậu không biết đấy thôi. Cô bạn nằm giường trên thuật lại quá trình ăn nằm với người đi tiên phong kia. Cô bạn nói, nếu biết chắc chắn cậu phỉa giật mình. Cô bạn ngừng một lát dường như để Khiêu sôt ruột. Qủa nhiên, những lời nói của cô bạn làm Khiêu nóng lòng hỏi đó là ai? Cô bạnnằm giường trên thở dài thườn thượt, tiếp theo, cô ta nói rất khẽ như sợ người khác bỏ chạy, như dũng khí nói ra chứ không phải lời nói từ cửa miệng: tác giả Hồ sơ độ không! Cho đến nay, Khiêu vẫn nhớ như in, hồi hộp của cô bạn khi nói mấy tiếng Hồ sơ độ không.

Hồ sơ độ không là một tiểu thuyết, có thể coi đó là tác phẩm tiêu biểu cho dòng “văn học vết thương” rất được giới trẻ hoan nghênh, tác giả của nó đương nhiên cũng được lớp trẻ kính trọng. Vào thời đó, người ta rất chân thành và nhiệt tình với tiẻu thuyết và những người viết tiểu thuyết. Nhiệt tình có lẽ cũng rất ấu trĩ, mỏng manh nhưng rất trong trắng, thật thà không thể tái hiện. Cô bạn nằm giưòng trên không nghi ngờ được Khiêu hâm mộ, cô muốn dừng lại, muốn thôi không được, cô cần phải để người khác chia sẻ hạnh phúc thầm kín của mình. Cô ta nói, nên nhớ, anh ta không phải là người bình thường mà là một nhà văn đấy nhé, một nhà văn tài hoa xuất chúng đấy! Khiêu, cậu biết không, bây giờ, cho đến tận bây giờ tớ mới hiểu thế nào là xuất chúng. Cô ta nói, nhà văn xuất chúng ấy rất tốt với tớ, một đêm tớ không ngủ được, them ăn mứt hoa quả, tớ đánh thức anh ấy dậy đi mua, anh ta đạp xe đi mua thật, một nhà văn tài hoa đang đêm đi mua mứt quả cho tớ! Cậu nghe thấy không, Khiêu, cậu vẫn nghe đấy chứ? Cậu vẫn còn trinh à, cậu vẫn còn trinh hay sao? Cậu cần nó hay là chịu để thiệt thòi? Cậu không thấy muộn quá sao, hỏng qúa…
 

Khiêu không hiểu tại sao cô bạn cứ phải đem chuyện mứt hoa quả với chuyện trinh tiết ra nói, hình như ai giữ trinh tiết thì không được ăn mứt hoa quả chăng? “Rốt cuộc tớ không còn trinh nữa rồi,” hai tiếng “rốt cuộc” của cô bạn sao ma khó nghe thế, có gì đó lúng túng và xốc nổi. Dẫu sao thì cái “rốt cuộc” đó không nên là điều mong đợi cao nhất của tuổi trẻ cô bạn. Có thể cô ta có phần thổi phồng, khi thời đại này muốn thay thế thời đại khác đều có phần thổi phồng tất cả, tất cả, từ một thiên tiểu thuyết đến trinh tiết. Nhưng sự xúc động và phần khích của cô bạn cũng lây lan sang Khiêu. Khi cô bạn lải nhải chuyện kia thì Khiêu thấy mình giống như một bà nhà quê ngu dốt, đần độn, thấp kém, chưa được khai hoá, một kẻ khờ dại không theo kịp thời đại cứ thế tuổi thanh xuân trôi theo dòng nước. Đúng là thời đại giải phóng tư tưởng, giải phóng, hỡi ôi giải phóng! Trào lưu cuốn theo Khiêu, Khiêu như bị cô bạn lôi kéo, quở trách , vừa chế nhạo vừa chỉ bảo, toàn thân như thẫm đẫm ước vọng tươi trẻ, nồng nàn. Khiêu cần phải làm gì? Khiêu chưa yêu, trong trường chưa có một ai đáng chú ý, vậy thì ra ngoài. Một hôm, cô bạn nằm giường trên muốn giới thiệu cho Khiêu một người, người này tuy không phải là một nhà văn, nhà thơ, nhưng cách nhà thơ rất gần, một biên tập viên tạp chí thơ. Theo cô bạn, nếu Khiêu nói chuyện với người ấy sẽ cảm thấy rất thú vị. Cô bạn nói, trong một lần họp mặt, anh ta đọc cho mọi người nghe một bài thơ có tựa đề Cái đít của tôi: Cái đít của tôi, cái đít của tôi ơi, sao mi lại ngồi sang phía giai cấp tư sản?Cái ghế gỗ của giai cấp vô sản ơi, tôi xin cầu khẩn ngươi, cầu khẩn ngươi hãy nhận lấy cái đít ngu dốt của tôi – dù đó là cái ghế gỗ lạnh lẽo… Khiêu không cho đó là thơ, có thể tác giả tự mô phỏng những người điên cuồng phê phán trong các buổi họp phê đấu trước đây. Cái gọi là thơ đó chỉ làm Khiêu lien tưởng đến cái đít của mình, nghĩ đến thời lấy trộm gối đầu ra làm sofa ngồi rất thích thú. Chưa bao giờ Khiêu nghe nói thơ viết về cái đít cả, không phải ai cũng có hùng khí như Mao Trạch Đông, ông có thể đưa đít vào thơ. Khiêu muốn đi gặp anh biên tập viên kia như cố đi tìm sự kích thích. Khiêu chỉ là một sinh viên, mà đối phương lại là một biên tập viên tạp chí thơ. Địa vị của biên tập viên chỉ thua kém nhà văn một ít, thua kém chút ít, rất ít thôi.

Một buổi tối lanh, trước cung mĩ thuật, họ gượng gạo bắt tay nhau, tự giới thiệu rồi đi đi lại lại, cả hai đều mặc áo len dày cộp, quần bò bó sát người, trông xa như hai con đà điểu dạo chơi. Chưa bao giờ Khiêu hẹn đi chơi riêng với một người con trai, nhất là với một người “cách nhà thơ rất gần” như thế. Khi cả hai cùng đi lại gò bó, thiếu tự nhiên, Khiêu phát hiện ra rằng tất cả thật vô nghĩa. Mình đang làm gì? Mình định đi đâu? Cô bạn nằm giường trên khi giới thiệu chẳng đã nói rõ anh ta có gia đình rồi đó sao? Thời trước, khoảng những năm 60, 70 thì có thể là chuyện hoang đường, bây giờ không thế. Cứ theo quan niệm của cô bạn giường trên, hình như một nữ sinh viên chưa chồng luôn luôn hẹn hò buổi tối với một anh biên tập viên thì mới chứng tỏ mức độ cởi mở của thời đại và tự do của trái tim con người. Vào thời điểm này, cô ta đang thong qua con người Khiêu, giúp cô ta thực thi quan niệm đó. Thật bất hạnh, trái tim Khiêu lại không cảm thấy tự do, chỉ thấy hết sức căng thẳng, khi trong lòng căng thẳng thì Khiêu nói huyên thuyên. Khiêu nói về bạn trai và bạn gái trong lớp, nói chuyện thức ăn ở nhà ăn sinh viên, nói chuyện về thầy giáo dạy văn cài nhầm cúc áo khi vào lớp… Khiêu thao thao, bối rối, nói như không suy nghĩ, không tỏ ra thông minh, không hứng thú, không hài hước. Trong long Khiêu hết sức trống trải, sự trống trải cứ từng hồi từng hồi thức tỉnh Khiêu, việc hẹn gặp con “ đà điểu” đi bên cạnh này thật buồn cười, phải trừng phạt sự vớ vẩn này của mình bằng câu chuyện huyên thuyên không đâu vào đâu. Khiêu cứ thao thao, trong lòng thì tràn ngập nỗi lo, bởi cô không có kinh nghiệm, không biết kết thúc cái buổi gặp gỡ này như thế nào. Thâm chi, Khiêu rât ngu dại cho rằng, chỉ cân không ngừng nói thì sẽ kết thúc cuộc gặp gỡ này. Khó khăn lắm anh biên tập viên kia mới nói chen vào đuợc. Lúc này khiêu mới phát hiên ra giọng nói của anh rất nặng. Khiêu không thích những người con trai có giọng nói nặng như thế, âm thanh dó khiến cho người nói làm điệu làm bộ cứ như nói chuyện để luyện cách phát âm. Anh biên tập hỏi, sau khi tốt nghiệp Khiêu có ý định về quê không - về chỗ các cô, Phúc An ấy mà? Đó là một đô thị cổ nhưng dù sao thì nó cũng là tỉnh lẻ. Anh ta khuyên Khiêu hãy tranh thủ ở lại Bắc Kinh, đây mới là trung tâm văn hoá, anh rất hiểu.
 

Khiêu rất không thiện cảm với cách nói của anh này, tư cách gì mà anh ta cứ luôn mồm “chỗ các cô”, “chỗ các cô”? Cô bạn nằm giường trên cho biết, anh ta từ vùng cao nguyên đất đỏ Tây Bắc mới tới Bắc Kinh vài năm nay thôi, thế mà đã vội xem mình như chủ nhân của Bắc Kinh tỏ lòng thương hại người Phúc An như Khiêu. Khi mà Khiêu ở trong ngõ Bắc Kinh , uống nước mơ tây, chơi đùa với mèo thì anh ta còn ở tận đẩu tận đâu.

Chuyện cũ, tất cả những chuyện cũ hiện lên, là người của Bắc Kinh hồi mới đến Phúc An, Khiêu đã phải trải qua bao nhiêu cực khổ. Khiêu có những uất ức, nhưng cũng có cái tự hào. Khiêu phải cố gắng hoà nhập vào thành phố kia, có thể Khiêu đã hoà nhập, hoà nhập được mới có đủ tinh lực và năng lượng, cùng với mấy người bạn thân dũng cảm gìn giữ giọng Bắc Kinh ở cái thành phố cổ xưa, hết sức bài ngoại. Bắc kinh ơi, Bắc Kinh không thể nào biết được có những cô gái như thế, những cô gái không lượng nổi sức mình, muốn đem văn minh của Bắc Kinh đến một thành phố xa lạ. Dù rằng Bắc Kinh không cần những người như thế, không bao giờ cần như thế nhưng Khiêu và bạn bè vẫn cố chấp tuôn trào cái đam mê ấy. Con người ở trước mắt đây, con người đã làm gì cho Bắc Kinh mà đã tự cho mình là người Bắc Kinh. Hơn nữa anh ta nói đến chuyện phân công sau khi tốt nghiệp làm Khiêu không vui, chẳng nhẽ Khiêu lại đi bàn chuyện riêng với một người không quen biết - chuyện phân công công tác sau khi tốt nghiệp sao? Tất cả đều không ra sao. Khiêu giận cách nhìn nhận của cô bạn giường trên, giận mình nhẹ dạ, Khiêu muốn dùng từ ấy để hình dung bản thân. Khiêu cảm thấy chua xót bởi đã ném mình không phương hướng. Khiêu cũng đã tỉnh táo không để tuổi thanh xuân của mình trôi theo dòng nước, cái Khiêu gìn giữ vẫn rất quí, cảm thấy may mắn vì đã giữ gìn nó. Về rất nhiều phương diện, Khiêu không như cô bạn giường trên, không theo kịp cô ta, đành chịu “lạc hậu” vậy.

Khiêu đứng chờ tuyến xe buýt cuối cùng, suy nghĩ mỗi lúc một rõ. Người lên xe rất đông, Khiêu phải chạy nhanh đến chỗ xe đỗ, vừa cười vừa chào anh biên tập viên. Khiêu cố chen chân lên xe, Khiêu quay lại nói to: nào, anh đẩy mạnh lên! Anh ta đẩy mạnh Khiêu, cuối cùng cô cũng len vào được trong xe, cánh cửa xe khép chặt sau lưng.

Đứng trên xe Khiêu cười thầm, nghĩ vừa rồi nhờ anh ta đẩy mạnh mình mới lên được xe là câu nói cần nhất tối nay. Khiêu còn nghĩ, anh chàng biên tập viên này là người thật thà. Nhưng cô cũng nhận ra, mình không thích anh ta cũng như anh ta không thích mình một chút nào vậy thôi.

4

Không phải Khiêu không muốn ttrả lời thư Phương Kăng mà cứ dung dằng chưa viết, bởi không biết viết gì. Có thể sự việc đến quá bất ngờ, dẫu sao thì cô cũng không thể xem thư Phương Kăng viết ở San Francisco chỉ là mảnh giấy. Khiêu chưa bao giờ đọc một lá thư hay như thế, không có lí do gì để nghi ngờ lòng chân thành của người viết.

Vậy là Khiêu bắt đầu viết. Chú Phương Kăng, chào chú… Khiêu viết, rồi xé đi, viết lại. Anh ấy lớn quá, mình thì nhỏ bé. Khiêu thiếu tự tin, e ngại, nhưng làm sao viết được một lá thư trả lời cho ngang tầm một danh nhân như Phương Kăng? Không, không thể được, Khiêu không đủ tài để viết một lá thư như thế, mà cũng không sẵn sàng có đủ tình cảm như thư của Phương Kăng. Nhưng cứ như lá thư ấy, Khiêu cảm thấy mình đã yêu anh, mà cũng phải yêu anh ấy. Bởi Khiêu tin rằng, anh ấy đã yêu mình, được anh ấy yêu là hạnh phúc lắm, Khiêu nghĩ. Ở tuổi Khiêu, với sự từng trải, Khiêu không phân biệt được sùng bái và yêu, cũng không thể nhận ra một khi tình cảm được cái tính háo danh kích động đã nhanh chóng lấn át mọi thứ thế nào. Vào lúc đó, Khiêu nhớ đến cô bạn nằm giường trên vào hồi học năm thứ tư đại học, so với Phương Kăng, cái anh nhà văn “tài hoa xuất chúng” kia có là gì, mà làm sao có thể so sánh với cuộc sống nội tâm bí ẩn của Khiêu lúc này. Ôi, thời sinh viên, nhiệt tình đến vội vã mà ra đi cũng thật nhanh chóng!

Khiêu lại bắt đầu viết, nhưng cũng chỉ được mấy chữ: Chú Phương Kăng, chào chú…

Khiêu chạy ra rạp xem phim của anh chiếu buổi thứ hai, muốn gặp anh trên màn ảnh. Khiêu lắng nghe anh nói, chú ý đến anh, tìm hiểu biểu cảm của anh, cố ghi nhớ hình ảnh cuả anh, nhưng khi về đến nhà, nằm lên giường thì bỗng tỉnh ra rằng, mình chẳng còn nhớ gì sất. Điều ấy làm khiêu sợ hãi lo lắng, thoáng dự cảm chẳng lành. Hôm sau Khiêu lại đi xem phim lần nữa, chăm chú nhìn anh ta trên màn ảnh như để tìm nguời thân bị lạc.

Đang chưa viết nổi thư trả lời thì Khiêu nhận được điện thoại của anh ở ngay phòng làm việc.

Vào lúc đông đủ biên tập viên, ông trưởng phòng gọi, cô Khiêu, nghe điện thoại của chú cô. Khiêu cầm ống nghe lên, lập tức nhận ra giọng miền nam. Anh ta phân bua, có cái gì đó không tự nhiên, nói một thôi một hồi: đồng chí Khiêu đó à? Anh, Phương Kăng đây. Anh biết trong phòng làm việc của em đang đông người, em đừng lên tiếng nhé, đừng gọi tên anh, cứ nghe anh nói thôi nhé. Anh đã về dến Bắc Kinh, vẫn không nhận được thư từ gì của em. Có thể em đang cười anh là một kẻ không biết điều nhưng em nghe anh nói hết đã, đừng đặt máy xuống, cũng chẳng có gì phải sợ anh, không phải anh bất lịch sự với em đâu. Anh rất mong được gặp em, nghe anh nói đây, mấy hôm nay anh đang họp ở khách sạn Bắc Kinh, em có thể mượn cớ lên Bắc Kinh đặt bản thảo chẳng hạn, anh biết có rất nhiều biên tập viên quanh năm ở Bắc Kinh. Em lên đây, chúng ta gặp nhau, anh đọc số điện thoại của anh cho em. Em đừng trả lời anh vội, tất nhiên anh muốn được nghe em trả lời ngay, câu trả lời khẳng định. Không, không, em nghĩ kĩ đi đã. Cuối cùng anh muốn dài dòng thêm vài câu, anh biết, anh đang thiếu bình tĩnh, nhưng anh không có cáh nào kiềm chế nổi, điều này thật hiếm thấy ở anh, anh tin vào trực giác của anh, bởi vậy em đừng từ chối anh một cách dễ dàng, đừng từ chối anh. Anh đọc số điện thoại cho em, em nhớ được không, có nhớ được không?...
Khái niệm về con số của Khiêu rất kém, nhưng số điện thoại của Phương Kăng chỉ nghe một lần là nhập tâm. Ba hôm sau Khiêu lên Bắc Kinh, gặp Phương Kăng trong phòng khách sạn Bắc Kinh. Nhưng khi ngồi một mình với anh ta, Khiêu thấy anh có phần cao hơn lần gặp đầu tiên, anh cũng gù hơn những người cao khác. Nhưng điều ấy không làm mất đi phong độ của anh, một chút kiêu kì và không để ý đến xung quanh như mọi người biết về anh. Khiêu tin rằng mình rất không tự nhiên khi vào phòng anh, cái không tự nhiên hình như cũng lây sang cả Phương Kăng. Anh cười rất vui với Khiêu, nhưng rõ ràng không thoải mái tự nhiên như hôm hội thảo. Anh rót nước, không hiểu tại sao nước nóng trào làm bỏng tay Khiêu và cả tay anh nữa. Chuông điện thoại reo liên hồi. Danh nhân có khác, lúc nào cũng có người tìm. Anh liên tục nhận điện thoại, nói dối với người ở đầu dây bên kia mà mặt không biến sắc, tim không hồi hộp. Không được hôm nay không được đâu, bây giờ à? Bây giờ lại càng không được, ngay bây giờ tôi phải đi xem bản nháp phim. Ngày mai vậy, ngày mai tôi sẽ mời bạn đi nhà hang Đại Tam Nguyên…

Khiêu ngồi yên trên ghế sofa nghe Phương Kăng nói chuyện điện thoại, cảm thấy sự thân cận này như thể điều tân kì trong mơ vậy. Khiêu thầm cảm ơn sự nói dối trơn tuột của anh, cảm ơn anh vì mình mà đã nói dối anh (hay chị) nào đấy. Đúng là vì Khiêu mà nói dối, tất cả vì buổi gặp mặt. Khiêu dần tự nhiên thanh thản trở lại, dường như điện thoại của ai đó đã cho cô một khoảnh khắc thư giãn.

Các cuộc điện thoại cũng phải xong, Phương Kăng đến ngồi xổm trước mặt Khiêu. Anh ta ngồi đối diện với Khiêu, cao hẳn lên, tư thế rất tự nhiên, rất chất phác, như một nông dân trên đồng ruộng, như một người lớn ngồi nói chuyện với trẻ con, như một người ngồi xuống để quan sát một động vật nhỏ bé nào đó, con kiến hoặc con bọ rầy chẳng hạn. Với cái tuổi của anh và địa vị của Khiêu, anh ngồi như thế giống như một đứa trẻ nghịch ngợm. Anh ngồi như thế và nói với Khiêu đang ngồi trên sofa: hay là chúng ta ra ngoài nhé, ở đây điện thoại quấy nhiều lắm.

Hai người ra ngoài, ngồi trong nhà hang giải khát ở sảnh lớn. Họ chọn một góc thật yên tĩnh và cùng uống cà phê. Tay anh vẫn nắm chặt cái tẩu thuốc. Một khoảnh khắc im lặng. Vẫn là anh ta lên tiếng trước, em đánh giá anh thế nào?

Khiêu nói, em rất kính trọng anh, rất thích bộ phim Cuộc đời tươi đẹp của anh, em cũng như nhiều người khác… nghĩa là, nhiều người cũng như em rất kính trọng tài năng của anh, anh là đề tài được bàn luận trong phòng biên tập chúng em…

Anh ta ngắt lời Khiêu: phải chăng có một buổi tối nào đó em đã nói với anh như thế, phải không, em?

Khiêu lắc đầu rồi lại gật đầu, muốn lắc đầu và gật đầu để trấn tĩnh sự xúc động trong lòng. Khiêu phát hiện ra rằng, cô rất muốn, rất muốn ngồi cùng anh.
Phương Kăng vội vã nói, hôm hội thảo em đứng ngoài vòng người hơi ngây ngô, nhưng lại rất gây chú ý. Anh hiểu ra rằng, Thượng đế đã sai khiến em xuống giám sát con người anh. Anh cũng đang cần em giám sát, ngoài em ra không một ai có thể giám sát anh. Trước mặt em, anh không thể nói dối, anh muốn nói hết mọi chuyện với em. Anh anh anh… Anh ta rít mạnh một hơi thuốc rồi nói, những điều anh viết cho em đều là suy nghĩ tự đáy lòng anh, em hiểu không? Anh chưa hề viết thư cho một người con gái nào, chưa bao giờ. Nhưng khi nhìn thấy em, anh không thể không viết thư cho em. Anh hiểu rằng, tài năng và thân phận của anh, còn lâu mới nở rộ. Danh tiếng anh còn hơn thế này. Sẽ có ngày, em sẽ biết. Anh muốn nói với em thái độ của anh với phụ nữ, anh không từ chối những phụ nữ đến với anh. Phụ nữ đến với anh phần lớn đều chuộng danh anh, tiền bạc nữa. Dĩ nhiên, có một số tự nguyện hiến thân không đòi hỏi gì. Đó là những con người đáng thương, bởi nhiều phương diện… anh là người vô cùng tởm lợm, mong câu nói đó không làm em ghê sợ.

Kì thực, những lời nói đó của anh ta cũng làm Khiêu ghê sợ đôi chút. Thật sự trần trụi doạ người, nhưng sao anh ta lại trần trụi như thế đối với Khiêu? Khiêu khó chịu thay cho anh ta bởi cái “tởm lợm” kia, Khiêu muốn được nghe những câu lãng mạn hơn thế. Cuối cùng anh ta là người thế nào? Anh ta muốn Khiêu làm gì? Khiêu nghi ngờ, nhưng lại biết mình chưa đủ khả năng nắm quyền chủ động trong khi nói chuyện. Khiêu bị động, bị động ngay từ đầu và không thể ngờ được mình trở nên bị động như thế.

Bởi thế - anh ta rít một hơi thuốc và nói - bởi thế anh không xứng với em. Bây giờ hình như anh đang theo đuổi em, làm sao anh có thể theo đuổi em được? Em là người không thể theo đuổi, không ai nghĩ khác được. Nhưng sớm muộn gì rồi anh và em sẽ đến với nhau.

Cuối cùng Khiêu cũng phải lên tiếng: anh nói thế biết lấy gì làm căn cứ? Khiêu vừa nói, tim vừa đập mạnh bởi cái điều cô bày tỏ rõ ràng.

Anh ta không trả lời thẳng vào câu hỏi của Khiêu, mà nhắc lại như để củng cố câu nói của mình: sớm muộn gì rồi em và anh cũng sẽ đến với nhau. Nhưng anh muốn nói với em, sẽ có một ngày anh yêu em, yêu em như điên, khi chúng ta đến với nhau rồi anh vãn còn nhiều phụ nữ khác nữa. Mà anh thì không giấu giếm em, anh sẽ nói tất cả với em họ là ai, việc gì… Anh để em phán xét trừng phạt anh, bởi em là người con gái anh yêu nhất, chỉ có em mới đáng được anh vừa thẳng thắn vừa chân thực và vừa tỏ ra hư đốn như thế. Em là Thượng đế của anh, anh cần một Thượng đế. Em hãy nhớ lời anh, có thể em đang quá trẻ, sau này em sẽ hiểu, nhất định sẽ hiểu. Kẻ phàm phu tục tử cho rằng anh nói những lời của kẻ lưu manh. Có thể thế chăng, cũng có thể không phải thế.

Khiêu nghe Phương Kăng nói những lời chưa được nghe ai nói bao giờ, cô không nghĩ đó là lời nói của kẻ lưu manh, nhưng mà anh ta nói gì thế nhỉ? Một người đàn ông có gia đình, có công ăn việc làm lại nói những điều như thế với một cô gái trẻ được sao? Mà Khiêu vào lúc này như bị những lời thần chú đầy bùa phép ma thuật cuốn hút lún sâu vào trong những câu nói càn rỡ của anh ta, cố hiểu được “tư tưởng” của anh ta, đuổi theo cái “giới hạn” của anh ta. Cái vẻ tự tin hung hăng độc đoán của anh ta như hiện lên sức quyến rũ kì quái, ánh mắt nhiệt tình của anh ta thi thoảng lại thoáng chút lạnh lùng làm xao động lòng Khiêu. Thậm chí, để theo kịp suy nghĩ của anh ta, Khiêu bắt đầu phải đánh giá lại mình, phát hiện và khẳng định lại mình: mi là ai, mi có thể trở thành người như thế nào, sức cuốn hút của bậc danh nhân đang ngồi đây đối với mi là gì?

Kì lạ hơn là anh ta càng nói càng ngồi xa Khiêu, anh ta ngả người ra sau, càng nói càng xa Khiêu. Không phải anh ta muốn thoả mãn cái thèm khát Khiêu bằng cách sờ mó và áp sát người một cách giản đơn và nóng vội, khoảng cách thích hợp của anh ta không phải là sự tính toán của một gã đàn ông lão luyện được đám đàn bà con gái nuông chiều.
 

Rất muộn, rất muộn Khiêu mới rời khách sạn Bắc Kinh, Phương Kăng đòi đưa Khiêu về nhà khách.

Hai người đi, gió xuân và con đường Trường An thênh thang khiến lòng Khiêu thanh thản, lúc này cô mới phát hiện ra mình đến với Phương Kăng rất mệt mỏi, xưa nay vẫn mệt mỏi như thế, nhiều năm nay cô vẫn chấp nhận cái mệt mỏi đến với mình.

Lúc đi thì anh đi bên phải, lúc lại đi bên trái Khiêu. Anh nói, anh bảo em câu này nhé.

Bảo gì? Khiêu hỏi.

Em là người con gái tuyệt vời.

Nhưng anh không hiểu em.

Đúng là anh không hiểu em, nhưng anh tin rằng không ai hiểu rõ em hơn anh.

Tại sao?

Em biết đấy, bởi nói cho cùng, đó là một sức mạnh bất khả quyết định. Em và anh có nhiều điểm giống nhau, ví dụ nhạy cảm, ví dụ dưới vẻ lạnh lung bề ngoài là nhiệt tình nóng bỏng…

Sao anh biết em có nhiệt tình nóng bỏng? Anh lại hình dung vẻ bề ngoài lạnh lùng của em, phải chăng anh thấy em chưa thật tôn trọng anh?

Em xem, em lại muốn anh cãi nhau với em rồi. Em lại tỏ ra ngạo mạn rồi. Không, không phải ngạo mạn, mà là kiêu ngạo, anh không kiêu ngạo, kiêu ngạo là của riêng em. Anh ta phấn khởi nói.

Tại sao lại của riêng em? Giọng Khiêu dịu hẳn xuống: nếu trong cốt tuỷ anh không kiêu ngạo thì tại sao anh lại nói ra những điều vừa rồi, những điều anh nói trong khách sạn Bắc Kinh ấy?

Bỗng anh ta cười buồn và nói, em cho như thế là kiêu ngạo sao? Trong cốt tuỷ của anh có nhiều chất đểu cáng, đểu cáng, em hiểu chứ?

Khiêu không đồng ý với cách nói của anh ta, hoặc không cho phép anh ta nói mình như thế. Dù rằng nhiều năm sau nhớ lại, anh ta rất đúng khi tự phân tích về mình như thế, nhưng vào lúc đó Khiêu cực lực phản đối. Khiêu bắt đàu nói ra suy nghĩ của mình về anh ta, từ việc đọc hai lá thư đến việc sợ quên hình bóng của anh mà phải đi xem phim của anh ta đến hai lần. Khiêu nói rất vất vả, lại sợ nói không hết ý. Khi cô nói đến cảnh trong phim thấy cánh tay anh chằng chịt sẹo, cố phải kìm giữ không để nước mắt trào ra. Anh ta không để Khiêu nói tiếp, nhưng Khiêu vẫn cứ nói. Không phải để anh ta xúc động mà để chính mình xúc động. Khiêu mơ hồ cảm thấy trước người đàn ông bị đày đoạ giày vò này mình có thể chịu đựng được tất cả những gì mà anh ta cần. Ví thử anh ta phải đi lao động cải tạo một lần nữa Khiêu sẽ đi theo chia sẻ cùng anh, chịu cực chịu khổ suốt đời như vợ của những người thuộc đảng Tháng Chạp nước Nga tình nguyện theo chồng đến tận Xibir. Để chứng thực long kiên trinh dũng cảm cao cả, Khiêu rất muốn Phương Kăng một lần nữa chịu đựng những năm tháng ấy thử thách long mình. Nhưng mà mình là ai? Phương Kăng đã có vợ và đã có cô con gái yêu quí rồi kia mà?
Đã về đến nhà khách. Khiêu thôi không nói nữa, cô đưa tay ra cho anh. Anh ta bắt tay và nhìn thẳng vào mắt Khiêu nói, anh nhắc lại một lần nữa, em là một cô gái tuyệt vời.

Họ tạm biệt. Anh ta quay về. Khiêu đi vào cửa nhà khách. Nhưng Khiêu lại chạy nhanh ra cửa, ra phố, gọi anh lại.

Anh ta biết Khiêu định làm gì rồi, sau này anh mới nói lại.

Anh đứng yên, chờ đợi. Khiêu đi nhanh đến, đứng ngay trước mặt anh nói, cho em hôn anh !

Anh dang rộng vòng tay nhẹ nhàng, nhẹ nhàng ôm, hai thân thể chưa sát vào nhau. Khiêu kiễng chân ngửa mặt, hôn anh ta, rồi nhanh chóng rời anh, quay vào nhà khách.

Phương Kăng không thẻ nào quên nụ hôn đầu của Khiêu. Bởi nó lướt nhanh như chuồn chuồn đạp nước, không phải là một cái hôn, nếu có thể đo đếm được thì mới chỉ là nửa cái hôn. Như sợi tơ nhẹ lướt qua miệng, như một bông tuyết tan ngay trên lò than hồng. Nhưng Khiêu thì thành kính và e thẹn, bởi quá thành kính nên đã cẩu thả, bởi quá e thẹn nên đã… gì nhỉ, chỉ một chút nữa là không tìm thấy môi anh ta.

Có thể không chỉ có thế. Khi Khiêu dứt khoát chạy đến trước Phương Kăng, lòng Khiêu bỗng chút chần chừ, không ai giúp Khiêu phán đoán, Khiêu đã chạy đến trước người đàn ông kia rồi. Chỉ trong nháy mắt Khiêu đã hoàn tất điều thỉnh cầu của chính mình, và cũng trong nháy mắt đôi môi đã rời bỏ tất cả những gì mà Khiêu chưa kịp biết. Đó là sự do dự bắt nguồn từ sợ hãi, bởi thận trọng mà giữ được mình.

Bởi nửa cái hôn trịnh trọng và cẩu thả, trong trắng và phức tạp, khiến Phương Kăng không thể hôn đáp lại Khiêu. Anh ta không dám. Khi đôi cánh tay anh ta nhẹ nhàng ôm ngang tấm thân nhỏ bé mềm mại của Khiêu thì anh ta biết mình đã bị một con người xa xôi nhưng rất gần gũi chiếm trọn.

5

Thư Phương Kăng viết cho Khiêu thường rất dài. Chữ nhỏ li ti. Anh ta viết bằng cây bút Parker đem từ nước ngoài về, nét rất nhỏ, như người ta vẫn nói nhỏ như sợi tóc. Nét bút nhỏ giúp anh anh viết chữ bé và dày xít lại, chẳng khác gì một đàn kiến bám lấy trang giấy. Anh ta thích viết chữ nhỏ, thích đọ sức với con chữ nhỏ và trang giấy dưới tay anh ta. Anh xâm lấn và giày vò trang giấy bằng những con chữ nhỏ, không chia ô và không chia dòng, không chừa lề và không chú ý xuống dòng. Không phải anh viết mà anh đang dùng những con chữ để gặm nhấm trang giấy, anh nóng lòng xâm chiếm từng dòng từng dòng, che kín tất cả những chỗ trống mà mắt thường có thể thấy, phủ những đám mây đen nặng nề lên từng trang. Anh muốncầu trời cho anh một trang giấy không gì to bằng để anh viết tất cả những gì trong cuộc đời anh lên đó.

Trước đấy và sau đó, Khiêu không bao giờ nhận được những lá thư như của anh. Mười năm sau Khiêu giữ một khoảng cách và tâm trạng thẩm định đọc lại những lá thư đó mà vẫn có thể làm Khiêu cảm thấy đôi chút chua xót. Bởi yêu mà anh ta kiên tâm viết những dòng chữ nhỏ như thế, bởi viết những lá thư như thế mà mất biết bao nhiêu thời gian, anh ta và những câu chữ vô hạn của anh ta đã phải tham lam và khao khát tranh giành từng phân từng li của trang giấy có hạn. Điều mà Khiêu trân trọng ấy là sự kiên nhẫn và cẩn thận, sự yêu thương gắn bó nguyên thuỷ, tấm lòng thành khẩn, xác thực, sự vụng về trên trang giấy và dòng chữ, dù là viết cho ai, dù là viết cho người con gái khác.

Trong thư anh ta viết :

Khiêu, anh đau khổ thay cho mắt em phải đọc những dòng chữ nhỏ như thế này, nhưng anh càng viết nhỏ bao nhiêu thì giấy càng tốn bấy nhiêu, bởi anh có rất nhiều chuyệnmuốn nói với em. Nếu anh không viết to ra, thư sẽ dày hơn, gửi đến nhà xuất bản sợ không an toàn, có thể có người cho là bản thảo của tác giả, bóc ra xem…
Cũng có những bức thư anh ta viết về những chuyện lăng nhăng của mình.

Khiêu em,

Thư này sẽ làm em không vui, nhưng anh cần phải viết, bởi anh không viết thì em sẽ nhìn anh, nhìn thẳng vào anh. Mấy hôm trước, trong khi quay ngoại cảnh ở Phong Sơn, ngoại cảnh cuẩ bộ phim Giấc ngủ mùa đông của anh như em đã biết, anh và cô diễn viên… đã làm tình với nhau (cô ta kém tuổi em và không nổi tiếng), anh cảm thấy rất không hay. Có thể tất cả vì quá vội vã, tính mục đích của cô ta quá rõ ràng, quá trực tiếp. Liền mấy hôm cô ta nói chuyện với anh, không phải cô ta muốn sắm vai chính trong phim này (vai chính của phim này đã có) cô ta chuẩn bị cho bộ phim sau, muốn anh chú ý đến cô ta nhiều hơn trong phim sắp tới. Xem ra cô ta rất có kinh nghiệm tiếp xúc với đàn ông, cô ta rất trắng trợn, không cho đối phương lùi, mà cái háo danh đàn ông trong anh làm anh mong rằng cô ta phải yêu anh. Nhưng đáng tiếc là không, cô ta không ve vãn anh. Trong con mắt những con người ở độ tuổi như cô ta, có thể anh là một ông già nhạt nhẽo đầy quyền lực, đủ khả năng làm cô ta nổi danh, tuy anh chưa tới năm mươi. Cô ta cứ đòi anh làm tình. Anh phải thừa nhận cơ thể cô ta rất hấp dẫn, nhưng anh có thái độ đùa bỡn với cô ta, sau đó cũng có chút hưng phấn, bởi không hiểu vì sao lúc đó anh nghĩ đến em. Nghĩ đến em làm cho anh muốn được cô ta hôn. Không có gì khác hơn là cái hôn của cô ta, cái hôn toàn tâm toàn ý, sâu nặng, quên chết, như anh mong muốn được em hôn, tuy chưa bao giờ anh có ở em. Vào lúc đó, anh không thể nào quên nổi, thế rồi cả đêm không sao ngủ được, em cho anh cái quyền chí cao vô thượng, dó là: không dám!

Đối với… anh không có gì phải không dám, khi cô ta nhanh chóng trút bỏ tất cả quân áo trước mặt anh, anh ngăn cô ta lại. Anh đòi cô ta hôn anh, cô ta làm theo. Cô ta dựa sát vào anh, vòng tay ôm chặt cổ anh, hôn anh rất lâu và luôn dừng lại hỏi anh: được không, có được không anh? Cô ta hôn rất hết mình và rất nồng cháy, lưỡi cô ta lùa khắp nơi trong miệng anh nhưng bụng dạ cô ta như để đâu đâu. Anh nhắm mắt và cố tưởng tượng đó là em, đó là môi em đang hôn anh. Nhưng không được, cô ta hôn càng lâu anh càng nhận ra không phải em. Mà cô ta cũng tỏ ra sôt ruột lắm rồi, còn anh thì đang bắt cô ta phải hôn nữa hôn mãi. Hai tay anh ôm ngang người cô ta, không để thân thể cô ta nhún nhẩy lên xuống, hai người như vật nhau, đang hà hiếp nhau. Thế rồi tất cả đều thay đổi, cô ta bỏ một tay ôm cổ anh xuống, sờ mó nghịch ngợm khắp người anh. Cô ta nôn nóng lắm rồi, còn anh lúc này đang muốn biết cái nôn nóng của cô ta. Cô ta không biết dụng ý của anh đòi cô ta hôn, nhất định cô ta cho rằng chỉ với động tác ấy với anh không đạt mục đích, mà mục đích của cô ta có thể sẽ không đạt. Cô ta nôn nóng sờ nắn anh, như bảo với anh: em hôn anh tuy không thoả mãn anh, nhưng em có cái khác có thể chiều anh… Anh và cô ta làm tình với nhau, trước mắt anh vẫn là em… Anh thật đốn mạt! Nhưng anh xin em hãy đọc hết lá thư này. Rồi anh rất đau khổ, vừa nghĩ người nằm dưới anh là em, người anh yêu nhất. Nhưng khi anh mơ tưởng là em thì cảm giác tội lỗi lại ức chế cái khoái cảm có thể có, thậm chí anh không thể phân biệt nổi người đang nằm dưới anh là ai, anh đang làm gì. Cuối cùng anh phải dùng tay… dung tay để làm nó ra.
Anh muốn em ngàn lần nguyền rủa anh, khi em nguyền rủa anh thì linh hồn của anh được yên tĩnh. Linh hồn anh có thể được để nơi đâu? Có thể anh đòi hỏi quá nhiều, tại sao anh không được cái tốt đẹp như trong mơ: thành công, danh vọng, giải thưởng trong nước và quốc tế, gia đình, con cái, vinh quang, gái đẹp, tiền của… Càng ngày anh càng lo lắng hơn.

Trước khi anh lấy vợ cũng đã có một người đàn bà, người đàn bà một chân mà nông trưởng gán cho anh, lớn hơn anh mười lăm tuổi. Đó là một mụ đàn bà điên cuồng, tai ngược. Anh phải tiếp nhận mụ ta vì anh là kẻ dưới tận cùng nhân loại, mà anh cũng cần một người đàn bà. Cũng có thể nói mụ ta tiếp nhận anh. Nhưng anh không thể tưởng tượng được. Mụ ta tiếp nhận anh lại không để cho anh làm nghĩa vụ của một người đàn ông, mụ ta chỉ có một chân nhưng khoẻ khủng khiếp, so với thể lực suy nhược của anh lâu ngày vất vả lại không được ăn no, thì anh không phải là đối thủ của mụ. Thường thường đêm khuya mụ ta trói anh lại, dùng cái dùi khâu giày đâm vào cánh tay, vào đùi anh, đâm không sâu, chỉ đủ để chảy máu. Càng sợ hãi hơn, một đêm anh đang ngủ say thì mụ ta tung chăn anh ra, rứt lông… của anh như điên như dại. Mụ ta không bình thường, nhất định không phải là người bình thường. Nhưng không thể vì thế mà tinh thần anh hoảng loạn, anh nghĩ có thể ra cửa sẽ gặp núi, khi anh ra khỏi căn nhà thấp le tè thì thấy ngọn núi ngàn năm đứng trầm mặc không thay đổi, khi anh thấy những con gà chạy nhảy ngoài sân và những bãi phân bò nóng hổi trên mặt đường, thì nguyện vọng sống lại trở nên ,mãnh liệt. Anh đã rèn cho mình một bản lĩnh: cứ mỗi đêm mụ ta hành hạ anh cho đến máu me đầm đìa, mặt mũi sưng húp lên mới thôi, thì anh có ngay được giấc ngủ say sưqa không hề mộng mị. Nhưng ngày hôm sau, nhiều lần, anh không thể không tự hỏi, cuối cùng mi muốn gì, muốn gì?

Anh không muốn dung những dòng chữ trên đây để làm bẩn mắt em, nhưng anh viết được như thế cho em thì lòng anh mới tĩnh lặng, thanh thản. Anh khát khao được cùng em, theo đó niềm khao khát ấy lại biến thành nỗi sợ hãi. Nhưng anh cũng không khách khí và ngang ngược vô lý sợ người khác đến với em. Anh hiểu con gái và hiểu con trai, anh hiểu rõ sức hấp dẫn của em. Khi ngồi uống cà phê ở khách sạn Bắc Kinh, có thể em không để ý gì đến hai người đàn ông ngồi bàn bên nhìn em, cả cái ông già người Anh ngồi đối diện, anh khẳng định đó là một người Anh, lão ta cứ nhìn em chòng chọc. Em không chú ý, bởi lúc đó em đang căng thẳng. Anh không quan sát kĩ nhưng chỉ thoáng là đủ, anh rất tin ở cảm giác của mình. Em là người có khả năng nắm bắt người khác, trên người em có những thứ để nắm bắt người khác, em là người có thể để người khác nhìn ra bản lĩnh của em, tuy em không biết mình. Anh khuyên em nên chú ý mình. Dã có ai nói với em điều đó chưa? Anh tin rằng, anh là người duynhát nói với em điều đó. Lúc nào em cũng phải cài kín cúc áo lại, không cho mắt người khác nhìn vào, không ai được nhìn vào. Không phải anh nói những người thích chú ý đến em đều đối với em như thế, không, anh thừa nhận những người nhìn xoáy vào em đều có cái nhìn mãnh liệt, bọn họ không phải lũ lưu manh, lũ đê hèn, chính vì thế mà anh càng lo, anh lo bọn chúng cướp mất em, cho dù đến tận bây giờ anh vẫn chưa biết tình cảm thật của em đối với anh, mà anh cũng không muốn biết. Có lần anh nói với em, một ngày nào đó anh sẽ đến thăm cái thành phố của em, thành phố Phúc An, cái điểm bằng hạt đậu trên bản đổ mà những ngày ở Mĩ anh vẫn lấy ngón tay mân mê trên đó. Anh sẽ tìm cách dể không ai nhận ra anh, sẽ có ngày như thế ư.

Bây giờ anh nói về bản thảo mà em đặt anh viết. Anh thử mở đầu, viết được 1.500 chữ, khó quá, bởi anh không tìm đâu ra tâm tư nhẹ nhàng và trong sáng. Nêú bạn đọc của em là những trẻ nhỏ, trước hết người viết phải có tấm lòng trong sáng, ít nhất là đối với em anh lại không trong sạch. Anh cảm thấy ngượng lắm, và cũng cảm thấy bị thách thức. Anh định sau khi làm xong bộ phim Giấc ngủ mùa đông sẽ tập trung thời gian và công sức để viết, anh cũng muốn thử xem năng lực của anh đến đâu. Rm có thấy thư anh viết lôn xộn quá không? Lộn xộn là triệu chứng của tuổi già. Em biết anh đang nghĩ gì không? Anh mong em chóng già, chỉ đến khi em không còn già hơn được nữa, anh cũng không còn già hơn được nữa thì chúng ta mới được bên nhau. Lúc đó chúng ta không còn phân biệt được ai là đàn ông, ai là đàn bà, em như một ông già, anh như một bà gìa. Răng của chúng ta đều rụng hết, nhưng đôi môi vẫn còn nguyên vẹn, bởi thế chúng ta còn nói chuyện được. Các bộ phận của cơ thể thật kì quái, cái cứng rắn nhất lại chóng mất như răng, cái mềm như lưỡi hoặc môi lại tồn tại đến cùng…

6

Một ngày mùa thu năm 1966, Khiêu mới là học sinh lớp một trường tiểu học ngõ Đặng Nhi, được dự đại hội phê đấu rất ồn ào náo loạn diễn ra ở sân trường. Hội phê đấu có đầy đủ cô giáo, thầy giáo và học sinh nhà trường tham gia, bàn học sinh được kê thành sân khấu. Phía dưới học sinh ngồi trên những dãy ghế sắp xếp theo từng lớp.

Vừa mới đi học được mấy hôm, Khiêu cảm thấy rất lạ, hồi đó cô chưa có khái niệm thế nào là họp, ngồi như thế chẳng khác nào buổi học ngoài trời, nhưng tự do hơn buổi học. Nếu là buổi học, thầy cô giáo bắt học sinh vòng tay ra phía sau, ngồi thật ngay ngắn nghe giảng, ngồi ngay ngắn để không bị vẹo cột sống. Nhưng hôm nay, trên sân trường, lớp trưởng không yêu cầu các bạn vòng tay ra sau lưng, tay để đâu cũng được. Có thể lúc đó không khí quá trang nghiêm, quá nặng nề, các thầy cô giáo không để ý đến tư thế ngồi của học sinh. Khiêu chỉ còn nhớ, các anh học sinh lớp lớn, lớp trên dẫn đầu hô khẩu hiệu. Không ai bảo cho học sinh lúc đó biết hô khẩu hiệu phải nắm tay, cánh tay phải giơ cao, nhưng không dạy học sinh đều biết. Cứ từng đợt, từng đợt học sinh giơ những cánh tay non nớt lên, từng đợt từng đợt hô rất mạnh mẽ những khẩu hiệu không hiểu nghĩa là gì. Dần dần, có những khẩu hiệu được cụ thể hoá, Khiêu mới hiểu được ý nghĩa và khẩu hiệu nhắm vào ai. Ví dụ khẩu hiệu “Đả đảo con đĩ Đường Tân Tân”. Khiêu biết Đường Tân Tân là cô giáo của trường, dạy toán bậc trung học phổ thông. Khiêu còn nghe những bạn nam bàn luận phía sau, chẳng nhẽ cô ấy lại là một con đĩ sao?

Cô giáo Tân bị mấy nữ học sinh dẫn lên san khấu, trước ngực viết mấy chữ bằng mực đen: “Tôi là một con đĩ”. Học sinh lớp một ngồi ngay hàng ghế đầu, bởi thế Khiêu nhìn rất rõ dòng chữ ngay trên tấm biển. Khiêu đọc được mấy chữ “Tôi là một…” còn hai chữ sau không biết, nhưng kết hợp với khẩu hiệu vừa hô, Khiêu đoán ra đó là hai chữ “con đĩ”. “Tôi là một con đĩ”, dòng chữ làm Khiêu ghê người, trong ý niệm của cô bé, con đĩ không chỉ là xấu xa, xấu hơn cả địa chủ, nhà tư bản. Khiêu nghĩ, không hiểu tại sao một người lớn nhận “tôi là một con đĩ” nhỉ? Khiêu không thể lí giải nổi tại sao lại dùng nhân xưng ngôi thứ nhất để gọi “Tôi là…”

Bởi ngồi ở hàng ghế đầu nên Khiêu nhìn rất rõ cô giáo Tân. Cô giáo Tân chừng ba mươi tuổi, da trắng người gầy, quá gầy và trắng, cắt tóc ngắn và sống mũi cao, trông như một cây tăm. Một cây tăm, khi đã lớn Khiêu mới hình dung như thế. Cô đúng là một cây tăm mà không phải là cây dương liễu, bởi trông cô mảnh mai nhưng cứng rắn, cô như cây tăm cắm trên mặt bàn, mấy nữ học sinh lớp trên cứ xô đẩy nhưng cô vẫn không chịu quỳ mà cũng không cúi đầu. Hồi đó Khiêu chưa đủ khả năng hình dung cô như cây tăm, mà chỉ có thể theo bản năng đồng tình với cô giáo Tân gầy yếu đang đứng trên kia. Bởi, nói ra thật buồn cười, Khiêu không thể hiểu nổi cô giáo lại có thể là con đĩ được? Khiêu có phần đồng tình với cô giáo Tân bởi cô đẹp. Đẹp, chỉ có thế thôi.

Cô giáo Tân không quỳ mà cũng không cúi đầu nên sân trường nhốn nháo cả lên. Các nữ học sinh lớp trên thì không biết làm thế nào, mà các thầy cô giáo khác chỉ hô khẩu hiệu, không ai muốn tự tay ấn đầu cô giáo Tân xuống. Sân trường lặng đi trong giây lát, chợt có một phụ nữ trạc tuổi trung niên mặc áo cánh xẻ màu mỡ gà (sau này Khiêu mới biết đó là bà tổ trưởng của ngõ ĐẶng Nhi) lên sân khấu, xỉa xói vào cô giáo Tân nói, gọi mày là con đĩ oan ức lắm à, tao hỏi mày, mày đã lấy chồng chưa, đã lấy chồng chưa? Theo những tài liệu mà tao nắm được, mày chưa bao giờ lấy chồng. Mày chưa lấy chồng mà đã có con, thế thì mày ngủ với ai, khia thật ra. Tiếng hô khẩu hiệu lại vang lên: mụ Tân phải khai ra! Không khai thì thầy giáo và học sinh cách mạng sẽ không tha! Lúc này, một đám nam học sinh lớn tuổi ào lên sân khấu, bọn chúng là học sinh trung học một trường gần đây, tay đeo băng đỏ, đến ủng hộ cuộc cách mạng của các học sinh nhỏ.
Những học sinh này rất biết đấu, một đứa trong bọn chúng đi vòng ra phía sau cô giáo Tân, đạp mạnh vào khuỷu chân cô giáo, cô giáo “hự” lên một tiếng rồi ngã quỵ xuống. Cả sân trường hoan hô, vậy là cái cô giáo chết cũng không chịu quỳ kia đã bị bọn học sinh lớp lớn khuất phục. Đại hội phê đấu tiếp tục, mấy giáo viên trẻ thay nhau lên phát biểu chỉ trích gay gắt cô giáo Tân đã giấu nhẹm chuyện nghiêm trọng trong cuộc sống riêng, lừa dối để được đồng nghiệp tin tưởng, nhà trường tín nhiệm, học sinh tin yêu. Các em học sinh hãy nghĩ xem, một sự việc ghê tởm biết chừng nào, một phụ nữ suy đồi về đạo đức, tác phong xấu xa như thế mà có thể là cô giáo… Tiếng hô khẩu hiệu lại vang lên: Mụ Tân phải cút khỏi trường tiểu học ngõ Đặng Nhi! Không cút thì những người kế tục sự nghiệp cách mạng của nhà trường sẽ không tha! Người phụ nữ mặc áo xẻ tà màu mỡ gà tiếp tục bổ sung tội của cô giáo Tân: còn nữa, hàng xóm của mụ còn phản ánh, ở trường mụ Tân giả bộ giản dị, ở nhà thì sống theo lối sống của giai cấp tư sản, mụ nuôi mèo, đối với mèo tốt hơn đối với người, có hôm mụ ta dám ngồi ngoài sân ôm con mèo, hôn hít nó! Trời đất ơi, hôn mèo!

Cả sân trường cười ồ lên, tiếp theo là khẩu hiệu tỏ ra phẫn nộ hơn: đả đảo con đĩ Tân!

Những cái xấu của cô giáo Tân càng nói càng nhiều, chỉ bắt cô quỳ thôi thì chưa đủ. Nhất là khuôn mặt gầy, trắng trẻo kia tỏ vẻ đối nghịch, nhất định không chịu nói điều gì làm cho những người trên sân khấu thêm phẫn nộ xung thiên. Một học sinh nam lớn tuổi gí ngay chiếc giày lính hắn đang đi ở chân vào mặt cô giáo và nói, mèo của giai cấp tư sản mày còn hôn, chẳng nhẽ mày không hôn giày của giai cấp vô sản hay sao! Hắn vừa nói vừa gí giày vào mặt cô giáo, một nữ sinh đến gần ấn đầu cô giáo xuống bắt cô áp miệng vào chiếc giày của thằng kia. Rất nhiều chân cùng giơ ra, bắt cô giáo phải áp miệng vào những chiếc giày đầy bụi bẩn.

Cả sân trường sục sôi, trên sân khấu người đứng lố nhố. Học sinh ngồi dưới không còn trật tự nữa, chúng xô đẩy, có đứa trèo lên ghế, có đứa chen nháo nhào lên sân khấu để nhìn cho rõ. Bụi bay mù mịt làm cho Khiêu ho sặc ho sụa. Khiêu cũng đứng dậy, muốn nhìn cho rõ. Nhưng Khiêu không đứng lên ghế như mấy bạn trai cùng lớp, đứng lên ghế là không ngoan, học sinh không nên thế. Khiêu nhỏ bé giữa đám đông hỗn loạn hầu như không trông thấy gì đang diễn ra trên sân khấu, càng làm nó thêm sốt ruột. Bỗng có một múi thối, không hiểu ai đang đem đến một ca phân. Chỉ nghe tiếng nói: quá lắm, mụ Tân không chịu hôn giày chúng ta, mồm mụ ta chỉ xứng đáng ăn cứt! Đúng, đúng… Có tiếng phụ hoạ: bắt mụ ta phải khai thành thật với giáo viên và học sinh cách mạng, không khai phải ăn cứt!

Bắt cô giáo ăn phân!

Phân xuất hiện làm cả sân trường trật tự trở lại, mùi thối làm mọi người ngơ ngác. Dúng là phân được đựng vào ca nước uống đưa lên sân khấu đã kích thích dây thần kinh sâu nhất trong cơ thể con người. Sức uy hiếp của phân đã lên đài như thế. Những người chen chân đến sát sân khấu bỗng lùi lại, những người đứng trên ghế ngồi cả xuống. Giống như một vở diễn vào hồi gay cấn thì mọi người cùng chăm chú thưởng thức. Bắt cô giáo ăn phân có thể là hồi gay cấn nhất của đại hội phê đấu này.

Ca phân đặt trước mặt cô giáo Tân, chỉ cách cô chừng một mét. Vẫn khuôn mặt thật trắng trẻo. Mọi người chờ cô khai báo thành thật, vì cớ gì mà lại không nói… Trái tim Khiêu như có ai bóp chặt, nó cứ mong cho cô giáo Tân nói ngay ra, như thế cô giáo không phải ăn phân. Nhưng nhiều người không nghĩ như Khiêu, bọn họ không muốn cô giáo khai báo. Khi mọi người phải lựa chọn khai báo và ăn phân thì bọn họ muốn không phải là thấy người kia khai báo, mà muốn thấy người đó ăn phân.

Cô giáo không nói mà cũng không chịu ăn. Lúc này có một thằng học sinh lớp lớn đến thì thầm gì đó với bà tổ trưởng mặc áo màu mỡ gà, rồi hắn quay sang nói với cô giáo Tân – mà cũng để mọi người cùng nghe - nếu mụ không chịu khai báo, không chịu ăn cứt thì chúng ta còn cách khác, lẽ nào quần chũng cách mạng lại chịu thua con đĩ này, chúng ta điệu đứa con gái của mụ lên đây cho mọi người thấy, cho mọi người trông thấy đứa con của mụ, bằng chứng cho hành động đĩ thoã tội lỗi của mụ ta.

Cô giáo Tân không còn giữ nổi bình tĩnh nữa, Khiêu tháy cô lê bằng đầu gối đến trước ca phân, cô không chờ cho tiếng hò hét đinh tai nhức óc của bọn người kia mà đi đến quyết định dứt khoát, để lại cho Khiêu một ấn tượng suốt đời không quên, Cô giáo quỳ gối bưng ca phân lên, nhìn vào trong ca một lúc, rồi trước mặt mọi người, đưa lên ăn…
Khiêu về nhà việc đầu tiên là đánh răng súc miệng, tưởng như phải dùng hết ống kem Con thỏ trắng mà hai chị em vẫn dung chung. Đánh răng làm Khiêu nôn oẹ, nôn oẹ rồi lại đánh răng. Đánh răng xong, Khiêu đưa nhẹ cái bàn chải vào họng cho nôn thốc nôn tháo. Khiêu nôn ra thức ăn, cuói cùng là nước nhờn. Nôn xong lại đánh răng, hai tay bịt mũi, bịt miệng, bịt thật chặt, hà hơi thật mạnh - ở vườn trẻ Khiêu học được cách hà hơi như thế để biết được mùi gì trong miệng. Rồi Khiêu cũng yên tâm trong miệng mình sạch sẽ, sạch như kem đánh răng. Khiêu lấy khăn lau miệng, lau đi lau lại, miệng đỏ lên, bật cả máu, đau cả miệng. Khiêu ở trong nhà vệ sinh rất lâu.

Từ trong nhà vệ sinh ra, mắt Khiêu đỏ, đầu nặng trĩu, Phàm đến, Khiêu ôm hôn Phàm. Phàm cũng hôn chị, hai chị em hôn nhau kêu chun chút. Khiêu hôn bố, hôn mẹ, hôn hai cái ghế bọc nhung kẻ cũ kĩ, hôn cái ghế nhỏ, hôn cái máy thu thanh kèm máy quay đĩa lạnh ngắt của Liên Xô. Chắc hẳn bố mẹ nghĩ Khiêu ốm, bảo Khiêu lên giường đi ngủ. Khiêu lên giường, trên giường có cái khăn tay, Khiêu giở khăn ra, giữa chiếc khăn là hình một chú mèo trắng mắt vàng. Khiêu nhìn chú mèo rồi vứt nó vào một góc. Khiêu lại với lấy chiếc khăn tay, giở ra nhìn chú mèo, hôn lên miệng mèo rồi khóc..
 

CHƯƠNG HAI

Thời của những cái gối

7

Hai vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm sau khi đến nông trường Vĩ Hà, cũng như những người khác, được phân về đội nam và đội nữ. Đây là vùng đất chua phèn vùng Tây Nam Phúc An, nơi lao động tập trung khép kín của trí thức Viện Thiết Kế Kiến Trúc từ tỉnh khác đến.

Hai vợ chồng được điều từ Bắc Kinh về Phúc An hồi cuối những năm sáu mươi, việc điều động này đã là một hình thức kỉ luật: Doãn Xích Tầm vốn là một kiến trúc sư của viện kiến trúc Bắc Kinh, bởi đã phát biểu những ý kiến bất đồng với quy hoạch thành phố. Hồi ấy, anh còn trẻ, sôi nổi, nói năng không giữ ý. Có một chuyện cũ ít người bíêt: ngày đầu dựng nước, chủ tịch Mao Trạch Đông mời ông Lương Tư Thành(1) lên lầu Thiên An Môn để thảo luận quy hoạch tương lai của thành phố. Mao Trạch Đông hiểu biết về đô thị không sâu, hoặc giả đang bận chỉ đạo đất nước, lòng đang say sưa với thắng lợi của cách mạng, hoặc đang suy tư mong muốn dân giàu nước mạnh, phải cấp bách phát triển công nghiệp. Người đứng trên lầu Thiên An Môn nhìn xuống phía dưới, chậm rãi và kiên nghị vung cánh tay vĩ nhân về phía xa xôi mờ mịt, nói với Lương Tư Thành: Sau này đứng đây phóng tầm mắt phải thấy một rừng ống khói. Lời nói dứt khoát của lãnh tụ làm Lương Tư Thành sợ hãi, nhưng Doãn Xích Tầm một kiến trúc sư trẻ, khi nghe thấy tin đó, chỉ trong một phạm vi nhỏ hẹp, lập tức bày tỏ nghi ngờ. Anh cảm thấy, nếu đứng trên Thiên An Môn mà nhìn thấy một rừng ống khói thì quả là một chuyện hoang đường không thể tưởng tượng nổi. Bắc Kinh, thành phố văn hoá nổi tiếng sao có thể biến thành một đại công xưởng được! Mấy năm sau, người ta điều tra ra ý kiến của Doãn Xích Tầm ngả về phía Lương Tư Thành, anh và vợ là Chương Vũ bị điều từ Bắc Kinh về một viện kiến trúc tỉnh lẻ. Lúc đó Chương Vũ là phiên dịch tiếng Anh của phòng tư liệu viện thiết kế.

Lần điều động ấy không gây sóng gió trong lòng họ, hồi ấy cách mạng đang lên, các thành phố không có gì khác nhau. Phần lớn người của viện kiến trúc thiết kế Bắc Kinh cũng về nông trường này, nông trường nọ ở miền Nam để lao động và học tập tập trung, cách mạng sẽ không bỏ rơi những đối tượng cách mạng đó.

Họ đem theo hai cô con gái Doãn Tiểu Khiêu và Doãn Tiểu Phàm đi theo, vừa làm quen với Phúc An lại phải xa ngay. Họ thu xếp ổn định cho con cái, giao tất cả sổ hộ khẩu, sổ gạo, phiếu vải, tem thực phẩm, cả sổ tiết kiệm và tiền nong cho Khiêu. Giao trách nhiệm nặng nề quản lí gia đình cho Khiêu xong, họ cùng hầu hết những người của viện thiết kế đem theo hành lý về nông trường Vĩ Hà. Cách thức này như ngầm bảo với họ lao động không có giới hạn, không phải một tuần, không phải một tháng, có thể là mấy năm, họ chuẩn bị lâu dài. Họ được giai cấp công nhân của nông trường lãnh đạo và quản lí, điều quan trọng trước tiên là hai vợ chồng phải ở riêng - vợ chồng ở riêng sẽ giúp cho ý chí cách mạng them kiên định và lao động nghiêm túc hơn. Họ ở trong căn nhà tập thể lớn, đàn ông ở với đàn ông, đàn bà ở với đàn bà, nhà thì trống rỗng. Lao đông cụ thể của họ là đóng gạch cho nông trường. Doãn Xích Tầm hàng ngày phải kéo xe bò nặng nề, Chương Vũ thì hai tay đeo găng tay vải to xù đứng xếp gạch lên xe.

Những trí thức lao đông ở nông trường Vĩ Hà, đội nam và đội nữ, không ai phản đối cách mạng, sau giờ lao động họ có dư thời gian học tập, hoặc phê phán đấu tranh, hoặc kiểm điểm lẫn nhau. Bằng phương thức đó họ nỗ lực tẩy rửa những tàn tích phi vô sản còn rơi rớt trên thân mình, toàn thân lấm lem bùn đất, chân giẫm lên phân bò, họ nhiệt tình muốn thay đổi cốt tuỷ, thịt da. Nhưng đồng thời họ là lũ người nhu nhược, mơ tưởng hão huyền, than xác và long họ không lúc nào yên ả. Khi kết thúc một ngày lao động mồ hôi nhễ nhại, mặt mày nhem nhuốc, nam về nhà nam, nữ về nhà nữ, chồng khát khao vợ, vợ khát khao chồng.

Nếu không bị ràng buộc bởi bầu không khí và tâm lý thời đó, xuất phát từ cách nhìn của một người thưởng thức, nông trường Vĩ Hà có một cảnh sắc mênh mông xa vời . Hàng vạn mẫu lau sậy bao vây, lau sậy là của nông trường, giống như những cánh hoa dày sít và mềm mại chung quanh bong hướng dương, nông trường là một bông hoa hướng dương.Nhất là về mùa thu, lau vàng cao quá đầu người và hoa trắng mịn như nhung trên ngọn bừng nở, hương thơm nhẹ nhàng, hiện lên một vẻ yên tĩnh thanh khiết chối bỏ trần thế. Nó che tầm mắt mà cũng ngăn cản mọi âm thanh, chỉ có những chú vịt trời màu nâu đậm chui lủi trong lau lách, vui đùa, đẻ trứng không ai quấy rầy. Trong cái tĩnh lặng của lau sậy, con người chợt cảm thấy sợ hãi và bất giác kêu lên, nhưng lại có cảm giác được sảng khoái được tắm mình trong cái thanh khiết của ngàn lau. Khi đêm xuống, gió thu lay động, rừng lau tựa như những cô gái đầu chùm khăn voan trắng, mặc váy trắng đang nín thở vội vã dồn bước. Thật đáng tiếc, bức tường của nông trường đã ngăn cách rừng lau với con người. Vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm không còn lòng dạ nào để ngắm nhìn cánh rừng lau sậy nhấp nhô ngoài kia.

So với những làn sóng lau sậy nhấp nhô cùng vẻ yên tĩnh mênh mang, nông trường càng tỏ ra bình lặng, đơn điệu. Từng dãy nhà gạch giống nhau đứng thẳng hàng. Chỉ có một nơi hấp dẫn người ta nhất đó là ngôi nhà nhỏ tren đồi kia. Nhưng đâu phải là đồi. Nơi này là đồng bằng không thấy đâu là cùng, cái gọi là đồi kia chỉ là khu đất cao hơn một chút nằm ở cuối ruộng rau của nông trường, gọi là gò đất cũng không đáng. Nhưng ở đồng bằng cao hơn một chút cũng là cao, ở nơi bằng phẳng nếu có cao hơn cũng là cá biệt, trở thành khác thường, dù nó có cao hơn bao nhiêu, nếu người ta muốn thì vẫn có thể gọi là đồi. Ngôi nhà nhỏ trên đồi.

Trên đồi có ngôi nhà nhỏ, ngày chủ nhật, chỉ có ngày chủ nhật, cửa mới mở cho các đôi vợ chồng ở tập thể đến đây… vui vẻ. Còn ngày thường nó bị khoá chặt. Chương Vũ và Doãn Xích Tầm không tính được ở đội nam và đội nữ có bao nhiêu đôi vợ chồng, ít nhất có hơn sáu chục đôi. Là vợ chồng ai cũng cần cái nhà nhỏ trên đồi kia, nhà chỉ có một gian, mà ngày cũng chỉ có một, bởi thế họ phải xếp hàng.

Họ xếp hàng không giống xếp hàng mua rau ngoài chợ, tuy là cặp vợ chồng chính đáng đấy nhưng lại không đàng hoàng xếp hàng chờ sử dụng cái ngôi nhà nhỏ trên kia. Ai đấy đều hiểu hàm ý của “sử dụng”, hiểu rõ đến mức cực kỳ hưng phấn nhưng lại rất ngượng ngùng, xấu hổ. Bởi việc xếp hàng kia mang vẻ mất tự nhiên, khiêm nhường hoặc là có học của người trí thức, có lẽ cả chút mưu mẹo, bất lực. Từ sáng sớm chủ nhật, không ai thấy người xếp hàng rồng rắn chung quanh ngôi nhà nhỏ mà chỉ thấy từng cặp trai gái ngồi quanh đấy. Họ, hoặc ngồi dưới gốc cây, hoặc trong vườn rau, hoặc ngồi bó gối trên vài viên gạch nói chuyện với nhau. Vẻ mặt họ cũng bình thản thôi, nhưng mắt lại nhìn chằm chằm vào cánh cửa khép kín của ngôi nhà. Mỗi lần cửa mở là một đôi vợ chồng đã xong việc ra về, một đôi khác ngồi gần cửa lại vào, một đôi ngồi xa lại nhích lên một bước. “Một bước” ấy cũng thật đáng kể, ít ra còn cách cử mười lăm mét, ai có thể đang tâm đến ngồi sát cánh cửa được. Có những đôi vợ chồng đến muộn, đến muộn thì tính xem vị trí của mình nên ở chỗ nào, không có đôi vợ chồng nào đến muộn lại tranh vào trước người khác. Kẻ trước người sau, các cặp vợ chồng đều tính toán cả rồi. Thế trận mỗi nhóm hai người, trinh sát tiếp cận ngôi nhà từ các hướng khác nhau, lại giống với thế cờ mà người khác không thể hiểu nổi. Từng cặp vợ chồng mệt mỏi chờ đợi là những quân cờ trên bàn cờ. Kì thực đó là thế cờ tản mạn nhưng không rối, chỉ cần xuất hiện một nước đi thì thế cờ mới có chút rối rắm, tuy vậy vẫn không lộ rõ sự rối rắm. Trong kí ức, Chương Vũ và Doãn Xích Tầm cũng có lần như vậy.

Cuối cùng thì cánh cửa kia cũng mở, một đôi vợ chồng ra. Vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm biết rằng đã đến lượt mình, lập tức lặng lẽ tiến vào. Lúc này có một cặp vợ chồng khác đang từ phía trước họ đi tới. Hai cặp vợ chồng này đến cùng một lúc và khoảng cách của họ với ngôi nhà cũng bằng nhau. Nếu thể hiện trên bản vẽ, hai đoạn thẳng nối hai đôi vợ chồng này với ngôi nhà nhỏ kia sẽ tạo thành hai cạnh bằng nhau của một tam giác cân. Khi họ cùng xuất phát về phía ngôi nhà nhỏ thì họ cũng đồng thời phát hiện ra vẻ lúng túng khó xử. Khi thấy lúng túng, có thể thoáng do dự, mà cũng chỉ thoáng do dự trong lòng, là biểu hiện bề ngoài của những người được giáo dục. Nhưng hiện thực lại mạnh mẽ hơn, hiện thực bảo họ phải vứt bỏ cái danh dự kia đi. Chương Vũ cảm thấy đôi chân mình bước gấp hơn, bởi chị thấy từ một phía khác đôi vợ chồng kia đi nhanh hơn, hình như họ bước dài hơn. Thế là chị cũng bước dài hơn… Chỉ chừng vài chục thước thôi mà họ cảm thấy con đường xa quá, hai cặp vợ chồng lặng lẽ và quyết liệt đua tốc độ. Họ vừa điều chỉnh bước đi, vừa quan sát đối phương, tính xem phải đến trước bằng cách nào. Họ vội vã nên cũng chẳng để ý đến dáng đi. Dáng đi chắc cũng chẳng đẹp gì, tranh nhau mà đi, cách đi cũng chẳng phải của vận động viên. Thiêu một chút nữa là họ cất bước chạy, nhưng họ không chạy, cuối cùng họ không chạy để làm cái việc vợ chồng mà chạy thì sẽ làm mất long nhau, tuy trong lòng thì đã chạy như điên như cuồng rồi. Lúc này Chương Vũ vươn người bước nhanh, quyết chiếm trước ngôi nhà nhỏ. Chị thấy xấu hổ vì bước đi dài, bởi bước đi dài là nỗi thèm khát của chị. Chị chỉ muốn chồng mình thôi nhưng giữa thanh thiên bạch nhật thế này, với dáng đi không lấy gì làm đẹp, chị đã nói với đất trời, nói với lau sậy, nói với cây cối, nói với gạch ngói không liên quan rằng, chị đang thèm khát được làm tình với chồng. Chị bước đi thật dài, không rõ mình không biết xấu hổ hay không còn cách nào khác. Cho đến khi họ may mắn đẩy cánh cửa bước vào nhà, chị cảm thấy vô cùng không phải với đôi vợ chồng đang đứng ngoài.

Cuộc đua làm vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm mệt thở không ra hơi, họ không kịp vuốt ve âu yếm và càng không nhiều lời với nhau mà cố nhanh chóng hành sự. Bởi họ giành được trước, cảm thấy không nên ở trong này lâu. Hầu hết các cặp vợ chồng vào căn nhà này đều làm thế cả, họ hiểu cái ràng buộc mình, không ai có thể khép cánh cửa lại rồi còn dềnh dàng làm gì. Dù vậy, cứ mỗi chủ nhật không phải cặp vợ chồng nào cũng được như ý muốn, những ai chưa kịp đến lượt thì lặng lẽ chờ đến tuần sau vậy.

Cách nông trường chừng hai cây số, ở phố Vĩ Hà có một nhà hàng bán thịt gà quay, chủ nhật, cũng chỉ có chủ nhật, những người ở đội nam và đội nữ mới có thể ra phố giải toả sự thèm thuồng. Cánh đàn bà thường thèm ăn hơn đàn ông. Sau khi Chương Vũ và chồng đã chiếm được căn nhà nhỏ, họ lại nghĩ đến hang gà quay trên phố Vĩ Hà. Nhưng thật đáng tiếc, họ không thể cùng lúc có được cả hai, không có cách nào vừa được vào căn nhà nhỏ vừa được thưởng thức món gà quay. Muốn mua gà quay thì mỗi chủ nhật phải dậy thật sớm, hồi ấy gà cũng là thứ quí hiếm, bởi nông trường có thêm những người bạn như Chương Vũ thì số gà quay có hạn cũng nhanh chóng bán hết.

Cũng có cặp vợ chồng muốn được cả hai, lúc mờ sáng, cửa nông trường vừa mở, họ liền ra khỏi nông trường, chui ngay vào đám lau sậy dày đặc. Họ không thèm chờ đợi cái nhà nhỏ kia nữa, chỉ cần hành sự xong trong đám lau sậy rôì đi thẳng đến phố Vĩ Hà mua gà quay. Nhưng họ bị công nhân nông trường bắt quả tang và bị qui kết là ý chí cách mạng không kiên định, tác phong sinh hoạt đồi truỵ, phải kiểm điểm không biết bao nhiêu lần trong các cuộc họp.

Nhiều năm về sau Chương Vũ vẫn nhớ lại chuyện cũ, khi nhớ đến nông trường Vĩ Hà thì chị lại phải cố lảng tránh không nghĩ nữa. Chị không thể tưởng tượng nổi chỉ vì cùng lúc không đạt được cả hai việc mà chị đâm ốm nặng; sau nửa năm ở nông trường Vĩ Hà chị bị chứng hoa mắt chóng mặt nặng. Hai lần chị ngã xuống đống gạch và được phép nghỉ mấy hôm, nhưng vãn phải tham gia học tập vào buổi tối, dù sao thì học tập cũng nhẹ nhàng hơn lao động.

Cũng không may, hai lần nữa chị ngã gục giữa buổi học tập. Chị được đưa đến trạm xá của nông trường, thầy thuốc của nông trường không thể chuẩn đoán ra cái bệnh hoa mắt chóng mặt kì lạ của chị. Huyết áp, mạch của chị vẫn bình thường, nhưng cứ mỗi lần hôn mê chị lại tỏ ra chán nản, cứ tiếc rằng sao mình lại sống làm gì. Nhưng rồi trông thấy vẻ tiều tuỵ và lo lắng của chồng, chị mới cố để mình tỉnh hẳn lại. Chị rất yêu chồng nhưng khi thấy đôi tay nứt nẻ của mình, gửi thấy mùi ẩm mốc của chăn chiếu, nhìn cái hòm gỗ dùng làm bàn để ở góc nhà, cái cốc sứ bị chuột chạy làm gãy quai – cái cốc sứ sứt quai làm cho tất cả trở nên khốn khổ… Chị nhìn mọi thứ rồi mạnh dạn nghĩ, trước cái khốn khổ vô cùng vô tận này, chị lại muốn chìm đắm trong cơn mê sảng. Đúng là chìm đắm, chị trốn trong cái mê sảng, đến chết cũng không thú nhận sự thật với ai, kể cả chồng mình.
 

---

(1)Kiến trúc sư trưởng của TP Bắc Kinh, chết trong Cách Mạng Văn hoá - ND

8

Nằm thật thích, đầu và cổ chị vùi trong chiếc gối lông vũ to xốp. Vài lọn tóc ngắn buông xoã trước trán, che lấp khuôn mặt, những người ở nông trường Vĩ Hà không thể nào tìm thấy chị, chị cho hai tay vào chăn, sẽ không còn cho tay vào đôi găng vải thô, đứng thở ttrước đống gạch đầy bụi đỏ.

Chương Vũ tỉnh lại, biết rằng mình đang nằm ở nhà mình, phía dưới là cái giường của mình, gối lên cái gối của chính mình – cái gối, gối ơi, chị uể oải xoay đầu trên gối. Đầu chị di nhẹ trên cái gối trắng tinh, cái đầu như nũng nịu cái gối đắt tiền bởi phải xa nhau lâu ngày mới được gặp lại. Chị nghĩ, thủa nhỏ chị là đứa trẻ lười biếng, mỗi buổi sáng phải dược chị Điền (vốn là vú nuôi, về sau thành người giúp việc gia đình) đứng trước giường gọi vài ba lượt mới dậy. Hồi đó Chượng Vũ như thế, đầu cứ lăn lăn trên gối làm tóc sau gáy rối cả lên, chân đạp mạnh trong chăn, lăn bên này rồi lăn bên kia vờ ngủ. Chị Điền phải kiên trì gọi vài ba lần cô bé Chương Vũ mới mở mắt đòi chị làm mặt xấu, làm tiếng mèo, tiếng chó, tiếng vẹt học nói. Chị Điền lấy tạp dề quấn thành khăn mỏ quạ giả làm bà sói, rồi chị kéo dài giọng làm tiếng mào, cuối cùng mới giả làm tiếng vẹt học nói: “Chị Điền dọn cơm! Chị Diền dọn cơm!” Chị Điền chìa cặp môi dày, vươn dài cổ làm con vẹt khiến Chương Vũ phá lên cười. Chị học theo tiếng con vẹt nuôi trong bếp vẫn làm bạn với chị. Những lúc nhàn rỗi, Chương Vũ hay vào bếp, rất thích nghe tiếng vẹt, bởi chị Điền học tiếng vẹt hay vẹt học tiếng chị đều rất giống nhau. Về sau, khi đã vào đại học, Chương Vũ rất muốn đưa chị Diền theo, tất nhiên không phải để gọi dậy sớm, dậy sớm đã trở thành thói quen, mà vì tiếng gọi léo nhéo của chị mỗi buổi sáng đã trở thành một phần giấc ngủ ngon lành và biếng nhác của Chương Vũ.

Chương Vũ vẫn di di cái đầu vào gối như muốn dựa thật sát vào nó. Chị được nông trường cho về Phúc An chữa bệnh, chữa hoa mắt chóng mặt không rõ căn nguyên, thời hạn là một tuần lễ. Chị thích lắm, Doãn Xích Tầm cũng mừng cho vợ, anh tranh thủ ngày chủ nhật ra phố mua hai con gà quay đem về cho con. Tuy Khiêu viết thư cho bố có nói “chúng con sống rất tốt”, nhưng anh lại nghĩ, để hai đứa trẻ sống như thế với nhau chẳng có gì là tốt cả, bản thân sự việc ấy đã là không tốt. Nếu em ở nhà được lâu thì tốt. Anh nói với vợ. Anh không nghĩ rằng câu nói ấy trở thành lí do đầy thuyết phục để Chương Vũ ở lại Phúc An lâu: anh chẳng mong thế là gì? Chẳng phải anh rất muốn em ở nhà sao? Chị nói to với chồng nhưng lại thiếu tự tin.

Một tuần đối với Chương Vũ thật quí báu. Trước tiên, chị vùi đầu vào gối ngủ ba ngày liền, bất chấp ra sao, ba ngày không rời giường, ngủ bù lại sáu tháng thiếu ngủ. Chị lúc đói, lúc khát mới mở mắt bảo cô con gái lớn đưa cơm đưa nước dến bên giường. Ăn xong, uống xong lại ngủ, lại ngáy se se. Khiêu phát hiện mẹ ngáy, nó nghĩ mẹ từ ngày về nông trường Vĩ Hà mới bắt đầu ngáy.

Rồi chị cũng thức dậy, chị hoạt động cho giãn gân giãn cốt, cảm thấy đầu óc tỉnh táo, chân tay khoẻ khoắn, bụng sạch sẽ trống rỗng như đang chờ ăn uống thật nhiều. Chứng hoa mắt chóng mặt như biến đi đâu mất. Chị thấy thật hạnh phúc vì không chóng mặt nhức đầu, nhưng lại nhanh chóng cảm thấy sợ hãi: bao giờ chứng chóng mặt nhức đầu sẽ trở lại? Nếu không còn chóng mặt nhức đầu thì chị đâu còn được khám bệnh ở bệnh viện nữa. Mà chị thì rất cần được đi khám bệnh, trong tuần lễ nghỉ này chị phải đi khám để khi về báo cáo lại với y tế nông trường.

Chị ngồi trên giường, cố tìm lại cảm giác của chứng chóng mặt. Phàm cứ đứng bồi hồi vân vê váy của nó và hỏi: mẹ, mẹ còn chóng mặt nữa không? Đúng là chị còn hơi chóng mặt, ngay cả Phàm cũng biết mẹ có chứng chóng mặt, tại sao nó lại không bị nhỉ? Chị đến bệnh viện bằng xe buýt.

Hành lang bệnh viện Nhân dân ồn ào, lôn xộn, mùi thuốc mê lẫn với nhịp thở ốm yếu của bệnh nhân ngồi chờ khám làm Chương Vũ định bẻ về. Ngồi chờ rất lâu cô y tá mới gọi đến số của chị, chị vừa ngồi trước mặt một bác sĩ thì một bác nhà quê vào nói: bác sĩ ơi, bác sĩ đừng đùa với lão nhà quê này nữa, lão phải đi cả trăm cây số đến khám bệnh, bác sĩ chỉ cho được một hào thuốc thì chữa bệnh gì kia chứ? Có phải bác sĩ đùa lão không đấy… Ông già khẩn thiết yêu cầu bác sĩ kê thêm vài thứ thuốc quí, ông cứ kì kèo mãi, bác sĩ đành phải viết lại đơn thuốc.

Họ tên? Người bác sĩ hỏi nhưng vẫn cúi đầu. Chị nói họ tên mình, lúc này bác sĩ mới ngước lên, nhìn Chương Vũ rồi nghe chị kể bệnh tình. Không hiểu sao chị có chút bối rối, chị cứ ấp úng, chị như không chịu nổi cái nhìn của người bác sĩ, tuy biết đó chỉ là cái nhìn nghề nghiệp. Bác sĩ trạc tuổi chị, khuôn mặt gầy gò sáng sủa dưới vành mũ trắng sạch sẽ, đôi mắt bé nhưng lòng đen rất đen, anh nhìn chị bằng đôi mắt đen nhỏ, ánh mắt của anh như hai viên đạn chì bắn ra, nhảy nhót trên khuôn mặt chị. Cũng như những bác sĩ khác, anh không nói nhiều. Anh nghe nhịp tim của chị rồi viết mấy phiếu xét nghiệm thông thường như đưòng trong máu, mỡ trong máu, điện tâm đồ và bảo chị đi chụp X quang ở vùng cổ.

Có những xét nghiệm phải chờ mấy hôm sau mới có kết quả, có xét nghiệm chỉ một hôm là được. Hôm sau chị lại đến bệnh viện, chị lấy sổ khám nội khoa trước, rồi đi lấy kết quả các xét nghiệm và ngồi chờ bác sĩ Đường - chị biết tên bác sĩ nhờ ở đơn thuốc.

Một lần nữa chị ngồi trước mặt bác sĩ và cảm thấy ngay lòng đen mắt bác sĩ đang lướt trên khuôn mặt mình. Chị đưa các phiếu xét nghiệm, bác sĩ cúi xuống xem một lúc rồi ngước lên nói, chị yên tâm, sức khoẻ của chị rất tốt, không có bệnh gì cả. Tôi nghĩ đến đốt sống cổ của chị hoặc tim chị có vấn đề nhưng bây giờ thì tôi có thể nói chị không có bệnh gì cả.

Anh ta nói gì vậy? Chị nghĩ. Lẽ nào bác sĩ nói mình không có bệnh? Nếu không có bệnh thì làm sao rời bỏ nông trường được? Phải, phải bỏ cái nông trường Vĩ Hà ấy thôi. Lúc này chị hiểu ý muốn của mình: bỏ nông trường Vĩ Hà. Chị không muốn trở lại cái nông trường kia nữa, bởi thế chị phải có bệnh, không thể không được.

Không thể thế được! Chị nói vớibác sĩ và tái mặt, đứng dậy.

Bác sĩ vừa ra hiệu mời chị ngồi xuống, vừa ngạc nhiên hỏi, tại sao chị cứ muốn mình có bệnh?

Bởi tôi yếu, tôi có bệnh. Chị ngồi xuống và trả lời dứt khoát.

Vấn đề là chị không có bệnh gì cả. Bác sĩ xem lại những phiếu xét nghiệm trên mặt bàn và cả bản điện tâm đò, phim chụp X quang, nói: nguyên nhân có thể do tinh thần, tinh thần quá căng thẳng.

Tôi không căng thẳng, xưa nay tôi chưa bị căng thẳng bao giờ. Chị phản bác lại bác sĩ.

Nhưng chị đang có biểu hiện tinh thần căng thẳng. Bác sĩ Đường nói.

Một lần nữa chị bác lời bác sĩ mà nói rằng chị không bị căng thẳng mà thật sự có bệnh. Chị cảm thấy mình ngang ngược bất chấp lẽ phải, chẳng những không thuyết phục được bác sĩ mà còn không thuyết phục được cả chính mình.

Bác sĩ cười nói: dĩ nhiên tinh thần căng thẳng cũng là một thứ bệnh, một trạng thái của bệnh. Nhưng tôi là một bác sĩ nộikhoa, không có quyền chuẩn đoán bệnh này, tôi chỉ có thể… chỉ có thể…

Kết luận của bác sĩ làm một lần nữa chị đứng dậy, chị bắt đầu nói năng lộn xôn như một bà già: tôi không những có bệnh mà còn có hai đứa con, chúng còn nhỏ lắm. Tôi và chồng tôi đều ở nông trường, không ai chăm sóc chúng cả. Nông trường Vĩ Hà như bác sĩ biết đấy, rất xa Phúc An, ngày thường tôi không thể về được, hai dứa con gái của tôi, chúng… chúng… cho nên… Chợt chị ghé sát mặt bác sĩ, hạ giọng nói thật khẽ, thì thầm như tuyệt vọng – anh không thể…. không thể… tiếp theo chị thấy trời đất quay cuồng, cơn chóng mặt lại đến, chị mất hẳn cảm giác.
Chị vào nằm ở khoa nội, do bác sĩ Đường điều trị.

Khi tỉnh lại, điều chị nghĩ đến trước tiên là đôi mắt đen của bác sĩ. Chị còn nghĩ lại những điều chị nói nhỏ với bác sĩ trước khi chóng mặt ngã xuống, những lời thì thầm van xin – đúng là những lời van xin, chị nói thầm, khe khẽ với người đàn ông không quen biết. Chị có thể giải thích vì sợ người khác trong phòng khám nghe thấy, vậy thì, chị không sợ người bác sĩ không quen biết đuổi một phụ nữ không bệnh tật ra khỏi bệnh viện và thông báo về đơn vị của chị ư? Thời ấy, mỗi bác sĩ có thêm chức trách giám sát ý thức tư tưởng bệnh nhân. Chị sợ, nhưng chị muốn dùng lời thì thầm để sống mái một phen với người đàn ông cầm giữ số phận mình. Cơn chóng mặt cũng giúp chị. Một phụ nữ có thể chóng mặt hôn mê bất cứ lúc nào thì những lời thì thầm van xin thê thảm, đáng thương hơn cả khóc kêu trời đất, những lời thì thầm mềm mỏng ấy giống như một tín hiệu mờ tỏ và khơi gợi mơ hồ, bất định. Có thể không phải chị cố ý phát tín hiệu và sự khơi gợi nơi chị đã dẫn dắt chị.

Chị nằm trên giường trắng tinh của khoa nội mà cảm thấy chưa bao giờ được khoẻ khoắn như thế này. Sau này chị nói với hai cô con gái chị khoẻ như thế là nhờ thời nhỏ được bồi dưỡng đầy đủ: dầu cá, viên canxi, vitamin… dầu cá của Đức, bà ngoại bắt chị bịt mũi mà uống. Khiêu nhìn mẹ bằng con mắt xét đoán, thế tại sao mẹ còn chóng mặt?

Nằm trên giường đệm trắng của khoa nội chị có cảm giác mình được thu nhận – bác sĩ thu nhận chị, khiến chị được xa nông trường Vĩ Hà, xa là gạch, xa các buổi học tập kiểm điểm, xa cả cách mạng. Cách mạng, bài học mà ngày nào ở nông trường chị cũng phải ôn tập. Những lời chủ tịch Mao Trạch Đông về cách mạng không những ngày nào cũng phải đọc thuộc, nó còn được phổ nhạc, chị nhớ nhập tâm, hát cũng thật đầy đủ: Cách mạng không phải là mời khách ăn cơm, không phải là viết văn làm thơ, không phải là vẽ vời thêu thùa hoa lá, không thể đẹp mắt, không thể ung dung nhàn hạ, tao nhã lịch sự, không thể ôn hoà. Cách mạng là bạo động, là hành động bạo liệt của một giai cấp với một giai cấp…

Cách mạng là bạo động, phải bạo động. Chương Vũ phải xa lánh bạo động, chị khao khát đôi mắt đen với cái nhìn tập trung điềm tĩnh của bác sĩ Đường, chị rất muốn được anh áp ông nghe lành lạnh, tròn tròn vào ngực.

Một đêm, đúng phiên trực của bác sĩ Đường, chị cảm thấy chóng mặt, ấn chuông, thế là anh chạy đến ngay phòng chị nằm. Thời gian đó, phòng bệnh có bốn giường thì chỉ có một mình Chương Vũ, về sau chị không bao giờ hỏi bác sĩ Đường phải chăng anh cố ý sắp xếp như thế hay là ngẫu nhiên chị được nằm riêng một phòng. Lúc đó, đêm đã khuya, anh bật đèn, cúi xuống hỏi chị khó chịu thế nào, chị lại nhìn thấy đôi mắt đen của anh. Chị nghiêng đầu về một bên, nhắm mắt nói tim khó chịu. Anh lấy ống nghe, theo cảm giác chị biết anh đang lấy ống nghe. Anh áp ống nghe lên người chị, khi cái vật lành lạnh áp vào da thịt, chị ấn tay anh xuống, bàn tay đang cầm ống nghe, thế rồi chị tắt dèn.

Trong bóng tối hai người để yên hồi lâu, cả hai cùng nín thở. Bàn tay anh bị ép chặt không động đậy, dù anh biết chị ép chặt để anh không cử động. Chị cũng không động đậy, chỉ có con tim đang đập điên cuồng dưới bàn tay ép chặt đang chồng lên nhau. Hai người không động đậy, dường như đang đọ sức, kéo dài thời gian, như chờ đợi đối phương tấn công, như đợi đối phương buông tha. Lòng bàn tay chị ướt mồ hôi, mồ hôi làm ướt mu bàn tay anh, cơ thể chị bắt đầu lên xuống nhấp nhô trong bóng tối, bởi một luồng hơi nóng từ bụng dâng cao, trào ra, cháy lên giữa hai cặp đùi. Chị bắt đầu thì thầm bên tai anh như hôm ở phòng khám. Tiếng chị nhỏ hơn, kèm theo hơi thở gấp. Trong hơi thở rõ ràng có phần vờ chủ động, lại có chút gì như bị động. Chị thì thào nhắc đi nhắc lại: anh không được… anh không được… không được… Anh không hiêủ chị bảo anh không được buông tay ra hay không được tiếp tục như thế nữa, nhưng anh rút ống nghe ra, vứt nó đi, rồi rất bình tĩnh và quyết đoán đặt hai tay lên bầu vú chị.

Khi cả tấm thân cao gầy sạch sẽ của anh áp lên tấm thân trần truồng ngồn ngộn của chị, thì lòng chị bỗng thanh thản chưa từng có. Đúng vậy, thanh thản, chị không hề cảm thấy tội lỗi. Lúc này chị mới tin mình đã bị bác sĩ Đường thực sự thu phục. Cánh cửa khát khao của chị mở toang, hai tay chị ôm ngang người anh, hai chân chị giơ cao cặp chặt lấy đùi anh, chị không để cho anh ngưng nghỉ, trong cùng động tác chị kê cái gối xuống mông, để anh vào thật sâu, không phải vào sâu mà là xuyên xuốt người chị, xuyên suốt toàn thân…

9

Đêm tối đã đến như thế, đến trong nỗi trông mong khi chị ăn không ngồi rồi, không biết xấu hổ. Chị hít thở trên tấm gối đầy mùi của phòng giặt, hít thở không khí sặc mùi lizon cố hữu của bệnh viện. Khi một phụ nữ khoẻ mạnh bị bỏ vào bầu không khí lẫn lộn mùi phòng giặt và mùi lizon cách li với thế giới bên ngoài, thì một bộ phận nào đó của cơ thể chị ta sẽ sản sinh hưng phấn hợp tình hợp lí.

Lúc này Chương Vũ nén chặt hưng phấn, thầm đợi chờ. Tối hôm qua, khi rời phòng bệnh bác sĩ Đường nói với chị, có thể chị bị bệnh tim thể phong thấp, anh cấp cho chị một giấy chứng nhận bệnh tình và giấy nghỉ ốm một tháng, thời hạn tối đa mà một bác sĩ bệnh viện Nhân dân được phép cấp vào thời đó. Chị không trông đợi tờ giấy nghỉ ốm để được ở lại Phúc An, trông đợi như thế làm chị tỏ ra thấp hèn, hàm ý trao đổi thật rõ ràng, thà rằng chị trở thành người chờ đợi tình dục. Đến với bác sĩ Đường chị có cảm giác chưa từng có, tưởng như vì căng thẳng, vụng trộm nên khoái cảm cũng khác thường, lại tự như sa xuống vực cứ phó mặc cho số phận, để nó rơi xuống đáy sâu.

Bác sĩ Đường đến, khi anh đưa chị tờ giấy nghỉ ốm, chị lại tắt đèn. Lần này thì chị chủ động vuót ve anh, có thể việc kích thích cơ thể là bản năng nguyên thuỷ nhất của người đàn bà. Chị vuốt tóc anh, vuốt ve khuôn mặt quen thuộc, chị phủ phục lên người anh, tìm cặp môi anh, chị không chạm vào môi anh, mà anh cũng không chạm vào chị. Chị phát hiện anhkhông muốn áp sát vào mặt chị, khi tóc chị quệt ngang khoé miệng anh, anh như vội vã kéo mạnh đầu chị xuống, kéo mạnh xuống, khuôn mặt chị lướt ngang, lướt ngang, lướt ngang ngực anh, lướt ngang bụng anh, rồi khuôn mặt chị lướt xuống vùng có bụi gai rậm rạp chọc vào da thịt… Chị không còn nhớ anh rời khỏi phòng lúc nào, khi chị trấn tĩnh định lau sạch cơ thể thì mới phát hiện ra tờ giấy nghỉ ốm vẫn nắm chặt trong tay.

Chị ra viện về nhà. Chị nói với hai cô con gái rằng chị được ở nhà một tháng, một tháng. Nói xong chị nằm xuống giường, chị nghĩ mình có bệnh tim thể phong thấp, nên cần phải nằm. Chị ngồi tựa vào cái gối lông vũ to tướng, lần lượt viết thư cho lãnh đạo nông trường và cho chồng, gưỉ kèm giấy khám bệnh và giấy nghỉ ốm. Chị đưa thư cho bé Khiêu đi gửi. Khiêu cầm thư hỏi, mẹ, mẹ muốn ăn gì không?

Muốn ăn gì? Chương Vũ nghe con hỏi, nhìn cô con gái mười hai tuổi. Câu hỏi tỏ rõ vẻ quan tâm của con gái, khó mà có một đứa bé nhỏ thế đã biết quan tâm đến người khác, nhưng cái quan tâm như thiếu một chút nồng ấm giữa hai mẹ con. Khiêu chưa bao giờ làm nũng mẹ, cũng chưa bao giờ quấy khóc, chị không biết trong cái đầu thơ dại của con gái mình nghĩ gì. Phàm mới bảy tuổi cũng bị ảnh hưởng của chị, đứng bên cạnh bắt chuyện với mẹ: mẹ, mẹ ăn gì nào? Tưởng mẹ thích ăn gì thì nó có thể làm cho. Chị nhìn hai cô con gái đứng bên giường, thế rồi cảm thấy mình như khách trong nhà mà hai chị em Khiêu, Phàm là chủ. Nhưng chị cũng đã nghĩ được mình muốn ăn gì, chị nói với hai con muốn ăn cá. Khiêu ra bưu điện bỏ thư, rồi đến hàng thực phẩm mua một con cá chép thật to. Người bán hàng luồn sợi dây qua miệng con cá để Khiêu xách về. Nó nhớ giá tiền con cá: chin hào năm xu. Năm tháng làm Khiêu quên nhiều chuyện nhưng con cá chín hào năm xu thì nhớ mãi. Cái đáng nhớ nữa là tình cảm của Khiêu lúc bấy giờ: nó vừa đi vừa vất vả giữ con cá vẫy vùng, vui, chân thật, thêm chút tự hào. Khiêu muốn mẹ ra mở cửa, muốn mẹ biết khi bố mẹ vắng nhà với nó thật không đơn giản. Nó không những biết mua, còn biết làm cá. Khiêu về đến nhà, bỏ con cá vào chậu nước, đánh vẩy, mổ bụng, rửa sạch, cắt cá thành từng khúc, rắc lên một lớp bột mỏng, rán… Cuối cùng nó làm một đĩa cá rán vàng ươm lên cho mẹ. Lửa nóng làm khuôn mặt xinh xinh của Khiêu đỏ hồng, mồ hôi trên trán chảy ròng ròng xuống hai bên, tay áo xắn cao, cánh tay của nó mới bé làm sao.

Phàm thì chạy lăng xăng, hoan hô rối rít, nó thấy tự hào vì chị. Nó khoe với mẹ về những điều thường thức: mẹ biêt khi làm cá bị vỡ mật thì phải làm thế nào không? Mẹ ơi, mẹ phải đổ nhanh một ít rượu vào bụng cá…
Món cá rán của Khiêu làm mẹ bất ngờ, sống mũi cay cay, đúng vậy, sống mũi cay, chị khóc. Đó là lần đầu tiên sau khi về nhà, một lỗi lầm, một nỗi ân hận không thể nào gìm giữ nổi. Lúc này chị mới nhớ ra, từ lúc về đến giờ chị chưa hỏi han hai con gái ở nhà ra sao, học hành thế nào, hàng ngày ăn uống gì, có ai bắt nạt không… Chị muốn ôm hai con vào lòng nhưng lại không có khả năng đó. Không phải người mẹ nào cũng có khả năng vỗ về vuốt ve con cái, cho dù mọi đứa trẻ ở đời đều muốn được đón nhận tình mẹ. Có thể Khiêu giữ thái độ cảnh giác vì trước tình cảm nồng nàn của mẹ, cả lúc mẹ khóc, ví như khóc cũng là là một tình cảm nồng nàn, khóc làm Khiêu thấy khó xử. Đó là điều đáng tiếc suốt đời của hai mẹ con, cả hai dường như không thể cùng vui, cùng buồn, nếu mẹ không chậm nửa nhịp thì con chậm nửa bước. Bởi thế, Chương Vũ khóc cũng không an ủi và gây xúc động Khiêu, nó chỉ cố để hiểu được mẹ, đồng thời rất hài lòng.

Ba mẹ con bắt đầu ăn món cá. Chị nói, mẹ sẽ đan cho mỗi đứa một cái áo len. Chị nói rất khẩn thiết, tưởng như đan áo là một hình thức ôm ấp khác, chị không thể ôm ấp chúng nên chị phải đan áo cho chúng. Khiêu nói, mẹ đan cho em Phàm trước, áo màu hoa hồng đẹp nhất, phải không Phàm? Phàm cũng nói áo màu hoa hồng đẹp, con thích màu hoa hồng. Lòng trung thành của nó đối với chị, sự hưởng ứng nhiệt liệt khiến Khiêu mỗi lần nhớ lại đều như một giấc mơ. Tiếp đó, Chương Vũ mượn bầu không khí vui vẻ để nói chuyện mời khách đến chơi. Chị nói, mẹ nằm viện đã làm cho một bác sĩ… bác sĩ Đường phải vất vả nhiều, bởi thế mẹ muốn mời bác sĩ Đường đến ăn cơm để cảm ơn. Chị nói, các con nhỏ dại các con không hiểu được khám bệnh phải khókhăn đến mức nào, nếu không có bác sĩ Đường giúp thì không chừng mẹ gặp nguy hiểmtính mạng t\rồi, đừng nói đến giấy nghỉ ốm. Chị cố tình nói ba tiếng “giấy nghỉ ốm” thật mơ hồ, nhưng Khiêu vẫn nghe rõ. Nếu không có cái giấy nghỉ ốm ấy thì mẹ đâu được ở nhà một tháng. Khiêu nói, điều ấy thì con hiểu lắm, mẹ có bệnh thì mới được cấp giấy nghỉ ốm, chứ làm sao bác sĩ cho mẹ được? Chương Vũ nói, không nhất thiết mọi người ốm đều được nghỉ. Tóm lại, bác sĩ Đường rất quan trọng, chúng ta phải cảm ơn bác sĩ.

Vậy là cảm ơn. Một hôm chủ nhật, Chương Vũ dậy sớm khác thường, chị bảo Khiêu giúp, chị vào bếp bận suốt ngày. Đã lâu lắm chị không làm việc nhà, rất lạ với việc bếp núc, cảm thấy mình không còn chuẩn xác đối với muối, đường, mỡ, mì chính, thật ra chị sợ công việc bếp núc như sợ nông trường Vĩ Hà vậy. Nhưng chỉ khi bận bịu ở trong bếp, chỉ những lúc như thế chị mới nghĩ ở nông trường Vĩ Hà cũng có cái tốt, ấy là không phải nấu cơm, mọi người cùng ăn ở nhà tập thể. Chị làm mấy món ăn, luôn miệng hỏi Khiêu cách nêm gia vị. Nào là tương ớt, hương liệu… chị đều quên sạch. Cuối cùng chị định làm món ngọt: món tiểu tuyết cầu rán. Chị bàn với con gái, Khiêu nói đó là món của bố, bố không có nhà không ai biết làm. Chương Vũ nói, sao không biết, nguyên liệu là sữ tươi, trứng gà, đường trắng chứ gì. Khiêu nói, còn hương liệu với acid citric nữa, không có acid citric thì sữa chỉ là nước, nó không thể trở thành viên tuyết câu được. Khiêu nói không có acid citric, mẹ tin lời con gái, tuy chị cảm thấy Khiêu có vẻ giấu nghề.

Món tiểu tuyết càu được đổi sang món táo thái chỉ, Khiêu rất ghét món đó. Xưa nay nó rất ghét những món thái chỉ, cái món mà mỗi người gắp những sợi thức ăn thái nhỏ, kéo tung cả lên rồi chấm vào nước chấm, có gì là ngon đâu, vừa không vệ sinh, vừa không văn minh. Món táo tẩm đường ấy có gì lạ, có gì lạ. Hơn nữa, Chương Vũ làm món táo thái chỉ lại không biết cách xào đường, cho dù làm thế nào đi nữa cũng không thành được những cuộn sợi táo, đành phải làm thành từng đống bết vào nhau, ăn chỉ tổ dính răng dính lợi. Khiêu cứ phải lấy lưỡi đá vào hàm, có lúc phải cho tay vào cậy nó ra. Tuy vậy cũng coi là món ngọt, kỹ thuật xào nấu của Chương Vũ rất xoàng, Khiêu đã bảo với mẹ là không có acid citric rồi mà.

Thức ăn đã dọn lên, Chương Vũ đi thay quần áo. Cái gọi là thay quần áo cũng chỉ là mặc đi mặc lại mấy bộ, kiểu cách cũng tàm tạm, có xám, có xanh lá cây, có xanh lam. Nhưng sắc mặt Chương Vũ rất đẹp, có thể nói dáng điệu đã đổi khác. Chị cứ soi gương luôn, rồi cúi đầu bảo Khiêu ngửi xem có mùi hành mỡ gì không, hay là mẹ đi gội đầu?

Khiêu ngửi đầu mẹ thấy có mùi mỡ, nhưng không có thái độ gì. Đột nhiên nó hỏi mẹ, bác sĩ Đường là đàn ông hay đàn bà hả mẹ? Chương Vũ lặng đi rồi đứng thẳng dậy, tóc che nửa khuôn mặt, chị nói là… là chú, các con phải gọi bằng chú, chú thì sao nào?

Không sao cả! Khiêu nói. Không hiểu sao nó không nói với mẹ đầu mẹ có mùi dầu mỡ, nó không muốn mẹ đi gội đầu bởi lần tiếp khách này. Nó thấy mẹ chuẩn bị bữa ăn thật công phu, tỉ mẩn, mất thời gian mà xưa nay chưa thấy mẹ làm bao giờ, cả việc đối với nó và Phàm. Chương Vũ không để ý đến thái độ của con gái, chị đi gội đầu, dường như phát hiện ra Khiêu không nói thật. Mái tóc ngắn đen nhánh cùng khuôn mặt rạng rỡ sang láng, đôi lông mày uốn cong mềm mại không ai có, khiến Khiêu thấy mẹ đẹp lắm. Chưa bao giờ nó nói với mẹ điều đó, tuy nó thấy mẹ rất đẹp.

Bác sĩ Đường đến, một người đàn ông rất gò bó, nói giọng Bắc KInh. Anh không đội mũ trắng, đến lúc này Chương Vũ mới được thấy mái tóc anh. Tóc hơi vàng, lòng đen của đôi mắt càng đen hơn. Hai người thật khách khí, lúc ăn cơm mẹ bảo hai con gọi bác sĩ Đường bằng chú, nhưng Khiêu chỏi gọi bác sĩ Đường. Phàm cũng gọi bác sĩ Đường, bác sĩ Đường. Phàm có một bộ đồ chơi dụng cụ y tế, có bơm tiêm, ống nghe, lại cả cái bàn mổ hình bầu dục. Nó đem bộ dụng cụ y tế ra cho bác sĩ Đường xem, nói chỉ tiếc là không có cái cặp sốt, nó phải dung que thay thế, đo xem ai sốt thì tiêm, sốt thì phải tiêm, có phải không bác sĩ Đường? Nó nhắc đi nhắc lại tiếng “sốt”, từ khi biết nói nó cho rằng mọi thứ bệnh đều phải sốt cao.

Cơm xong, bác sĩ Đường ngồi nói chuyện rât lâu với Chương Vũ, anh đưa cho chị cuốn Thường thức y học gia đình đóng bìa cứng, nói với chị trong đó có chương viết về bệnh tim thể phong thấp. Chị nhận cuốn sách, bất chợt nhìn thấy tay áo len của anh bị tuột sợi. Chị nghĩ, tại sao mình lại nói trước với hai con gái rằng sẽ đan áo lên cho chúng nhỉ?

Chị mua len màu ghi nhạt trông rất sạch sẽ, bắt đầu ngồi tựa gối đan áo. Chị đan vào ban ngày, đan khi Khiêu di học và buổi tối khi hai con đã đi ngủ. Điều đó khiến chị có vẻ như lén lút, vụng trộm, bởi chị không muốn cho hai cô con gái trông thấy. Nhưng nhà cửa tuyềnh toàng trống trải, chị biết giấu tấm áo đan dở vào đâu? Cuối cùng Khiêu cũng thấy cái áo len màu ghi nhạt đang đan dở.

Nó hơi lạ, hỏi mẹ có phải áo của em Phàm không, mẹ bảo đan áo cho em Phàm kia mà? Chương Vũ giật lấy tấm áo và nói, mẹ sẽ đan cho em, nhưng mẹ đan cho mẹ trước dã. Khiêu nói, đây không phải là kiểu áo nữ, không phải áo của mẹ. Nó đứng bên giường mẹ rất giận.

Hôm sau Chương Vũ giở tấm áo ra định đan tiếp thì thấy mất một ống tay áo sắp đan xong.

10

Ống tay áo nhất định là Khiêu đã tháo ra, kim đan cũng không thấy đâu, len thì bị tháo tung, từng mũi đan đều mang tâm huyết của chị. Chị bực lắm nhưng lại không dám làm ồn, chị cầm tấm áo rối tung ấy, nén giận hỏi Khiêu cho ra nhẽ. Chị cứ tưởng phải mất thì giờ lắm mới làm nó thừa nhận sự việc, nhưng không ngờ vừa hỏi, Khiêu trả lời thật rõ ràng, cứ như chờ sẵn để trả lời khi mẹ hỏi đến.

Con tháo tay áo này ra phải không? Chị hỏi.

Con tháo đấy! Khiêu trả lời.

Mẹ có làm điều gì không phải để con tháo tay áo này ra?

Mẹ nói đan cho em Phàm trước, mẹ không giữ lời hứa.

Đúng là mẹ nói thế, nhưng… mẹ đi phố không có len màu hoa hồng, thấy màu này, màu này đẹp, rất thích hợp cho người lớn…

Người lớn nào? Khiêu cắt ngang lời mẹ.

Người lớn nào? Chương Vũ nhắc lại câu hỏi của con. Như mẹ chẳng hạn, như mẹ đây. Tiếng chị nhỏ lại.

Đâu phải áo của mẹ, kiểu áo đàn ông đấy chứ! Giọng của nó rất đanh.

Sao con biết đây là áo đàn ông, con đâu biết đan. Chị giận lắm rồi.

Con biết, trước kia mẹ đã đan, đan cho bố, cái áo này mẹ đan cho bố à? Khiêu nhìn thẳng vào mắt mẹ.

Đúng… đúng thế. Chị tưởng như bị con gái dồn cho không lối thoát, chị biết nếu nói dối đan áo cho chồng thì thật ngu xuẩn, biết đâu nó viết thư cho bố, bảo mẹ đang đan áo cho bố đấy. Chị nói, áo đan cho bác sĩ Đường, bác sĩ Đường nhờ đan giúp. Bác sĩ Đường chưa có vợ, không ai chăm sóc, nên chị đồng ý đan giúp, chị còn chuẩn bị giới thiệu cho anh một người bạn gái…Không hiểu tại sao chị nói với Khiêu những điều ấy.

Sao vừa rồi mẹ nói đan cho mẹ? Khiêu vẫn chưa chịu.

Chương Vũ ngượng quá hóa khùng, chị nói con định gì nào? Con không biết mẹ đang ốm hay sao?

Mẹ ốm sao còn mất thì giờ đan áo? Khiêu không kém.

Mẹ mất thì giờ đan áo vì.. vì mẹ muốn có nhiều thời gian ở nhà với các con. Các con không bằng lòng hay sao?

Con xem người ta ở Viện Thiết kế đấy, trẻ con ở nhà nheo nhóc thật tội nghiệp. Có phải cha mẹ nào cũng được may mắn ở nông trường về chăm sóc các con đâu…

Khiêu không nói gì nữa, nó nghĩ, có lẽ mẹ nói đúng, nhưng trong lòng thì vẫn chưa tin, bởi mẹ nói về chăm sóc nhưng có thấy mẹ chăm sóc gì đâu. Chị không quan tâm tới các con, chị không biết Phàm vừa mất một cái răng, thậm chí cũng chẳng hỏi han nửa năm vừa rồi hai chị em ở nhà ăn uống ra sao. Hồi mới từ Bắc Kinh về, Khiêu chưa biết nói tiếng Phúc An, bị người địa phương kì thị, những chuyện ấy Chương Vũ đâu có biết. Bởi thế Khiêu vẫn không tin, nó không tin mẹ. Điều nó không tin bấy lâu đã rõ, đã được xác thực từ việc cái áo len. Đó là chuyên đau lòng của một người mẹ, là sự thật không thể khác, vì không thể khác nên càng tỏ ra tàn nhẫn.

Chị không vì con gái không nói nữa mà tỏ ra đắc thắng, nhưng chị không muốn nghĩ nhiều, là người trốn chạy suy nghĩ, trốn chạy, trốn chạy suốt cuộc đời. Đầu óc chị không suy nghĩ về người khác mà cũng không đểt phân tích chính mình. Chị cầm chiếc áo len trở về giường ngồi trước cái gồi nhăn nhúm, bắt đầu đan. Dưới ánh đèn bàn, chị luồn lại những mũi đan vào kim, cả đêm không ngủ cố đan cho xong. Rồi chị mua len về đan áo cho chồng. Chị chon màu khác, màu kem. Chị đan ngày đan đêm, hai tay thoăn thoắt, mắt đỏ ngầu, tưởng như với công việc đan áo để bày tỏ nỗi đau trong lòng, để trấn tĩnh nỗi thấp thỏm. Chị đan thật thành thạo, mũi đan ngay ngắn, chị cũng thấy lạ cho tốc độ đan của mình, để đan cho hai người đàn ông hai cái áo len chỉ mất bảy ngày, bảy ngày thôi. Trước và sau đó chị không thể đạt được kỉ lục ấy. Chị không biết mình đang bị chừng phạt sự sa ngã của mình hay trải đệm để sa ngã tiếp, có lẽ cả hai, cả hai đều đúng. Chị có dự cảm, chị còn tiếp tục đi lại với bác sĩ Đường .
Cả hai đều chưa muốn kết thúc, dường như chư nhật nào bác sĩ Đường cũng đến nhà Chương Vũ ăn cơm. Một tháng nghỉ ốm của chị cũng đã hết anh lại cấp cho chị một giấy nghỉ khác. Nếu anh cứ cấp giấy nghỉ ốm mà không ai biết thì Chương Vũ sẽ được ở nhà lâu dài. Điều mà chị không dám tưởng tượng và cũng là điều chị mong muốn. Khi cách mạng là bạo động thì chị nhàn rỗi…người của phái nhàn rỗi, đó là cách gọi những người trốn tránh lao động và rèn luyện lao động, từ chối phân rõ trái phải. Phái nhàn rỗi… những kẻ khờ dại và lạc hậu, không thể tiến bộ được! Nếu bác sĩ phát hiện đã cấp giấy chứng nhận giả ốm thì hậu quả vô cùng tai hại. Họ không dựa vào nguyên tắc và đạo đức nghề nghiệp để chỉ trích, đạo đức nghề nghiệp và nguyên tắc là chuyên nhẹ tênh. Họ sẽ quy cho anh phá hoại công cuộc cách mạng vĩ đại, phá hoại cách mạng có nghĩa là phản cách mạng. Bác sĩ Đường thật mạo hiểm vì Chương Vũ . Bây giờ thì bác sĩ Đường đàng hoàng mặc cái áo len của Chương Vũ đan, áo vừa người , rất đẹp. Giữa ban ngày ban mặt, Chương Vũ rất thích ngắm cái miệng anh nhai thức ăn. Anh ăn với vẻ thật đẹp, động tác miệng không qua lớn nhưng rất chuẩn xác, xử lí linh hoạt những thứ chẳng hạn như đầu cá hoặc xương. Anh dùng miệng làm dao phẫu thuật các món thật khéo léo các món ăn. Cái miệng như chuyên để ăn và im lặng, khi không ăn thì tương đối im lặng. Lời lẽ của anh quý như vàng, và miệng anh cũng là vang. Khi không có ai, Chương Vũ hôn miệng anh, anh tỏ ra rụt rè. Chị không miễn cưỡng. Chị không nhất định phải được hôn, về mặt nào đó chị là người rất dễ thỏa mãn, chị ngồi ngắm miệng anh, chị ít hiểu đàn ông, chị nghĩ anh ngượng chăng anh là người chưa vợ mà.

Chị luôn luôn nói với các con chị sẽ giới thiêu cho bác sĩ Đường một cô bạn gái, nhưng thật khó, thành phần xuất thân của bác sĩ Đường không cơ bản hơn nữa lại phải nuôi một cô cháu gái cô độc, con của bà chị Chương Vũ đã có lần gặp. Chị nói nhưng chưa bao giờ làm, Khiêu chưa thấy một cô gái nào đến nhà. Thời gian này chồng chị tạm nghỉ mùa, được ở nhà ba hôm, anh chỉ có ba ngày nghỉ. Ở nhà anh cũng gặp bác sĩ Đường, anh mời bác sĩ uống bia. Hồi ấy ở Phúc An không có bia đóng chai, chỉ có bia đong bán ở các nhà hàng. Các cô bán hàng đong bia bằng bát, bia đựng trong vại, đong đổ vào chai người mua. Bia không có bọt, vừa chua vừa đắng.

Hai người đàn ông ngồi uống bia với thịt gà quay, thịt gà quay, thịt gà quay mua ở phố Vĩ Hà. Anh hỏi thăm bác sĩ Đường bệnh tình của vợ, khi chồng hỏi đến bệnh tình chị mới nhớ ra mình là người có bệnh, mình phải có bệnh, bệnh tim thể phong thấp. anh hỏi rất kĩ, tỏ râ quan tâm đến vợ và rất cảm ơn bác sĩ Đường. Bác sĩ Đường cho anh biết, bệnh tim này rất thường thấy ở người Trung Quốc, chiếm từ bốn đến năm mươi phần trăm tổng số người nhiễm bệnh tim. Người bị bệnh thường ở độ tuổi tráng niên, từ hai mươi đến bốn mươi, nữ bị nhiều hơn nam. Đây là di chứng của phong thấp cấp tính, thường gây nên ở vành tim, ở vành tim và động mạch chủ, làm hẹp hoặc tắc động mạch, dẫn đến tình trạng thiếu năng tuần hoàn máu. Doãn Xích Tầm nói, vậy theo bác sĩ bệnh tim này có liên quan đến chứng chóng mặt hôn mê không? Bác sĩ Đường nói rất có thể,bởi ở một số ít bệnh nhân nặng sau khi hoạt động nhiều thường thở dốc chóng mặt, vân vân. Trong khi nói, bác sĩ Đường và Chương Vũ đưa mắt nhìn nhau, nhìn thật nhanh không ai biết, trước sự quan tâm của Doãn Xích Tầm hai người tưởng như không còn nơi ẩn náu. Hai người không nghĩ rằng, Doãn Xích Tầm lại mời bác sĩ Đường uống bia và nói chuyện thân mật như thế. Đây là tâm lí bình thường của người bình thường. Doãn Xích Tầm cảm ơn lòng nhân đạo của bác sĩ Đường. Chương Vũ trong thư gửi cho chồng cũng nói, khi bị hôn mê trong phòng khám đã được bác sĩ Đường cấp cứu và nhận vào nội trú ở khoa nội. khi bác sĩ Đường nói bệnh này chỉ cần nghỉ ngơi tránh các hoạt động nặng sẽ không xảy ra nguy hiểm thì Doãn Xích Tầm tỏ ra yên tâm.

Ba hôm sau anh trở lại nông trường, Chương Vũ cho chiếc áo len màu kem vào túi du lịch cho chồng.

Trong nhà yên tĩnh được mấy hôm, Chương Vũ nằm yên trên giường như sợ hoạt động mạnh. Cô bé Khiêu cảm thấy mọi việc đều ổn, trong nhà tưởng chừng như chưa có một người như bác sĩ Đường, cho dù hàng trăm lần cứu sống mẹ. Nhưng yên tĩnh cũng chỉ được mấy hôm, Chương Vũ lại bắt đầu hoạt động. Chừng như chị không mời bác sĩ Đường đến nhà nữa, hoặc chị thấy ngượng bởi mới đó mà đã mời anh đến – mới đó, chồng chị mới đi xong. Chị không muốn thấy các con so sánh khi trông thấy bác sĩ Đường, chị ngượng với Khiêu , thế là chị đi chơi.

Nhất định mẹ đến bệnh viện hoặc đến nhà bác sĩ Đường , Khiêu nghĩ. Cứ chập tối chị lại đi, rất muộn mới về. Mỗi lần ra khỏi cửa chị lại đứng trước gương hồi lâu, chải tóc, ngắm vuốt, thay quần áo, soi trước, soi sau. Khi lăn lóc trên giường trông chị mới thiểu não làm sao, tóc tai rối bù, trì độn, thỉnh thoảng nước dãi, nước dớt chảy ra bên khóe miệng, nếu có con ruồi nào đậu vào đấy cũng sẽ để lại dấu chân. Bác sĩ Đường có nhìn thấy chị những lúc ấy không? Nếu nhìn thấy liệu anh có còn đến thăm chị nữa không nhỉ? Khi chị đứng sửa soạn trước gương trông chị hoàn toàn khác, chị ngời ngời nồng cháy như ngọn nến thắp sáng. Có lúc chị đi và đem theo vài món ăn, đem món ăn cho bác sĩ Đường. Bởi thế chị lại phải vào bếp, vào cái nơi mà cả đời chị rất ghét. Chị lúng túng làm các món ăn như cà chua nhồi thịt, củ cải xào thịt bò. Chị chịu đựng cái cười chế nhạo của cô con gái lớn, cảm thấy như nó cố ý, Khiêu cố ý chê các món của mẹ thật khó nuốt, cố ý nói món củ cải xòa thịt bò phải cho bột ca-ri, nếu không sẽ không thơm. Chị khẽ hỏi bột ca-ri để đâu, Khiêu rất khoái chỉ trả lời không còn, mà ở Phúc an này không mua đâu ra, bột ca-ri vẫn dùng là đem theo từ Bắc Kinh về hồi dạn nhà. Chị rất sơ ý không biết rằng Khiêu giấu gia vị, dúng là nó giấu đi, không muốn mẹ dùng, bởi nó biết những món ăn đó mẹ sẽ đem cho bác sĩ Đường.

Những lúc mẹ vắng nhà, Khiêu còn lật giở cuốn Thường thức y học gia đình của bác sĩ Đường tặng, nó lật giở đến chương nói về bệnh tim thể phong thấp nhưng thật đáng tiếc, cói nhiều chữ nó không đọc được. nó lật giở những trang có hình người, trong dó có hình vẽ phụ nữ bụng to, trong có thai nhi cuộn tròn đầu chúc xuống. Khiêu lấy bút chì viết sang bên cạnh mấy chữ: “Đây là bác sĩ Đường”. Tại sao nó lại viết đó là bác sĩ Đường? Bởi nó thấy cái thai này không lớn như nó, nó muốn dùng hình vẽ cái thai để tỏ ra coi thường bác sĩ Đường.

Chương Vũ đem cả cơm, đem thức ăn và cả bản thân chị cho bác sĩ Đường. Có một đêm chị không về nhà. Đúng đêm hôm đó Phàm sốt cao. Sốt cao, sốt cao, lại đúng với cái điều nó vẫn nói khi chơi trò chơi của mình, sốt cao! Toàn thân nó nóng hầm hập, mặt đỏ gay, cánh mũi phập phồng, nó kêu khát nước, bắt con chị phải ôm nó. Khiêu ôm em vào lòng, chịu đựng cái nóng của nó. Nó cho em uống nước, uống nước cam vắt cũng không hạ sốt. mẹ đâu rồi, chúng đang rất cần mẹ. Sốt quá cao, Phàm khóc, Khiêu cũng khóc theo. Nó vỗ vỗ vào lưng em bằng bàn tay bé nhỏ của mình, chị kể chuyện nhé, em thích nghe chuyện lắm cơ mà! Nhưng Phàm không muốn nghe kể chuyện , nó rất khó chịu, ho liên tục, còn nôn ọe nữa, tiếng nôn ọe của nó nghe vừa trẻ con vừa già yếu như bà cụ non. Khiêu cũng nẫu cả lòng, em ốm làm nó buồn. Nó giận mẹ lắm, nó nghĩ giá như mẹ về nó sẽ cãi nhau với mẹ. Nó ôm em suốt cả đêm, con người nhỏ bé của nó ôm đứa em trong lòng mình. Suốt đêm nó không ngủ, hề buồn ngủ lại lấy nước lạnh rửa mặt cho tỉnh ngủ. Nó quyết tâm thức chơ mẹ về để mự nhìn thấy nó suốt đêm không chợp mắt. Trời sáng, Chương Vũ mở cửa rón rén vào nhà.

Một cái gối bay thẳng ra đón Chương Vũ, Khiêu cầm gối quật mạnh vào mẹ. Nó cũng không biết mình lấy đâu ra dũng khí, cái hành động thô bạo, mất dạy của nó, hành động không phải đối với người lớn, đối với mẹ. Nhưng cái gối ném đi không lấy lại được nữa, nó nhìn mẹ bằng con mắt ngang tàng oai phong. Chương Vũ che mặt, khi Khiêu lớn tiếng nói với chị rằng Phàm sắp chết thì chị mới tỉnh lại, chạy vội đến với Phàm. Phàm đang ngủ mê mệt, vẫn sốt trước trán và bên vành tai có nhiều nốt đỏ, chị sợ nó lên sởi.

Phàm ốm làm chị vừa lo vừa sợ, lúc đó chị vẫn chưa kịp hối hận, không có thời gian hối hận. Chị bế Phàm ra ngoài. Khiêu hỏi mẹ đi đâu. Chị bảo đến bệnh viện. Khiêu hỏi đến bệnh viện nào. Chị nói bệnh viện Nhân dân.

Mẹ không được đến bệnh viện Nhân dân. Khiêu như đứa trẻ điên dẫm chân nói.

11

Người lớn vẫn là người lớn, cho dù ném gối vào mặt người lớn vẫn là người lớn có chút hồ đồ thao túng sự việc đến cùng. Chương Vũ không hiểu tại sao Khiêu giẫm chân, chị đặt Phàm lên xe, đưa đến bệnh viện Nhân Dân. Khiêu chạy theo xe. Trong phòng cấp cứu bác sĩ đo nhiệt độ cho Phàm. Chương Vũ sang khoa nội tìm bác sĩ Đường . Chị không tin bác sĩ trực, cho là bác sĩ Đường đáng tin hơn. Ở giữa thành phố lạ nước lạ cái này mỗi khi có điều gì rắc rối thì một bác sĩ nam có quan hệ mật thiết với chị sẽ là chỗ dưa tinh thần, cho dù anh không trực cấp cứu hoặc không biết gì về nhi khoa. Khiêu không có cách nào ngăn bác sĩ Đường , mẹ và bác sĩ Đường xoay quanh Phàm, nó có cảm giác như đang bị lừa dối, bị lừa rối, một nam một nữ lừa dối, khi đã lớn, nhớ lại chuyện cũ nó mới hình dung đúng những người trong phòng cấp cứu và bản thân. Lúc đó nó nghĩ ngay đến bố, cảm thấy đau long thay cho bố, nhất định phải viết cho bố một lá thư, gọi bố về cứu nó, cứu cả em Phàm.

Phàm lên sởi.

Khiêu giấu mẹ, viết thư cho bố, viết lên trang giấy khổ nhỏ có dòng kẻ xanh nhạt. Loại giấy này ở góc bên phải có in dòng chữ xanh nhỏ như hạt vừng: Công ty xe điện Bắc Kinh. Giấy đem theo từ Bắc Kinh về khi dọn nhà, hồi Khiêu còn học ở trường Tiểu học ngõ Đăng Nhi mua ở hiệu bán văn phòng phẩm. Hồi đó nó không hiểu tại sao giấy viết thư lại có dòng chư Công ty xe điện Bắc Kinh, dòng chữ màu xanh nhạt chỉ làm cho nó có ý nghĩ: viết thư nên trang giấy này thư sẽ theo tàu điện đến một nơi rất xa, đến nơi cần đến. Khi Khiêu trưởng thành vào làm ở nhà xuất bản được thấy nhiều loại giấy viết thư, giấy viết bản thảo, nhớ lại thời niên thiếu, Khiêu mới hiểu giấy viết thư đó do nhà in trực thuộc Công ty xe điện sản xuất, Khiêu vẫn thấy lạ: tại sao Công ty xe điện có nhà máy in? Loại giấy do nhà in này làm ra chiếm chọn các cửa hàng văn phòng phẩm ở Bắc Kinh thời đó.

Khiêu viết thư cho bố bằng giấy viết thư của Công ty xe điện Bắc Kinh.

Bố yêu quý, con chào bố!

Hôm nay con rất nhớ bố, vì em Phàm bị lên sởi. Nó sốt cao, ho, lại còn nôn ọe. Con cảm thấy em cũng rất nhớ bố, nhưng bố lại không có nhà. Dưới đây con kể bố nghe chuyện này, con phải vạch trần mẹ để bố biết. Từ ngày mẹ về nhà không chịu chăm sóc các con, nếu mẹ không ngủ ở nhà lại đến bệnh viện khám bệnh. Con nói với mẹ chuyện ở lớp học, con sắp tốt nghiệp tiểu học rồi nhưng lại chưa được vào đội Hồng vệ binh nhỏ, có hai bạn ông là địa chủ, một bạn bố viết thư cho Quốc Dân đảng Đài Loan, một bạn nữa mẹ là Phó hiệu trưởng trường Đại học bị phê đấu. Con và các bạn ấy không như nhau, con nghĩ bố mẹ đều là người tốt, tại sao con lại không được vào đội Hồng vệ binh nhỏ? Hay là vì nhà ta ở Bắc Kinh về, tiếng nói của con khác với của các bạn? Con hỏi mẹ, mẹ nói không được vào đội thì thôi không vào, mẹ không cho con học nói tiếng Phúc An, mẹ bảo tiếng Phúc An khó nghe. Bố thấy đấy, mẹ kém tiến bộ quá! Bố ơi, bố không biết đấy thôi, chúng con không còn học nữa, ngày nào cô giáo cũng hướng dẫn con đào hầm phòng không, cô giáo bảo đào hầm để đề phòng xét lại Liên Xô xâm lược nước ta. Vì ccon chưa phảo là Hồng vệ binh nhỏ nên đào rất tích cực, tích cực hơn cả các bạn là đội viên Hồng vệ binh nhỏ, con mong sao cô thấy con đào tích cực. Có lần con mệt quá, nằm ngủ ngay trong hầm, con nằm trong hầm vừa bẩn vừa dính đất, đầu tóc đầy đất. Trời săp tối cô giáo mới phát hiện ra con. Cô không biểu dương con, có lẽ cô phải biểu dương các bạn Hồng vệ binh nhỏ, con kém các bạn ấy một bậc. Con thất vọng quá, con muốn nói những chuyện đó với mẹ, mẹ cứ nói biết rồi, biết rồi, mẹ bận không nghe con nói: “ Mẹ bận” đó là câu nói mẹ vẫn thường nói. Mẹ là gì nhỉ? Mẹ là “ biết rồi, biết rồi, mẹ bận lắm!” Mẹ bận, mẹ bận quá thể, mẹ bận đan áo cho cái ông bác sĩ Đường . Mẹ nói đan áo len cho con và em Phàm nhưng mẹ lại đan áo cho bác sĩ Đường . Bố kính yêu, con muốn nói với bố, con ghét cái ông bác sĩ Đường ấy lắm, con ghét ông ấy hay đến nhà ta, con biết cũng có khi mẹ đến nhà ông ấy. Em Phàm ngốc quá, lần nào bác sĩ Đường đến nó cũng bàn chuyện khàm bệnh với ông ấy, lấy cả đồ chơi của nó ra cho ông ấy xem. Mẹ cứ bắt con với mẹ nấu cơm cho bác sĩ Đường . Bác sĩ Đường không phải là người nhà ta, nhưng có bao nhiêu thời gian mẹ đều giành cho ông ấy, con thật không hiểu sao nữa! Mới hai hôm trước đây thôi, đúng cái buổi tối em Phàm lên sởi , sốt cao thì mẹ đi cả đêm không về. Đêm tối con biết tìm mẹ ở đâu, tại sao mẹ bỏ mặc con! Bố kính yêu, viết thư đến đây con lại muốn khóc, con nhớ hồi ở Bác Kinh, cứ mỗi chủ nhật bố mẹ lại đưa chúng con đi Cố Cung, đi công viên Bắc Hải, bố bảo Cố Cung là nơi vua ở, một lần em Phàm trông thấy một chú công nhân đang dán cửa sổ trong cung lớn, nó chạy đến bí mật nói với mọi người con thấy vua rồi, vua đang gián cửa sổ đấy! Cả nhà con đi bơi thuyền ở hồ Bắc Hải, ăn mì, ăn bánh, trời tối mới ra khỏi công viên Bắc Hải, bố vẫn thường cõng con, mẹ thì bế em. Chúng con ngủ, con còn nghe thấy bố nói với mẹ, xem kìa, chúng nó ngủ say quá! Thật ra thì con chưa ngủ, con còn có thể xuống đất, nhưng vờ ngủ là để được bố cõng mà thôi. Bố đọc xong thư này hãy về với chúng con, con không thể chịu đựng được nữa rồi.

Doãn Tiểu Khiêu con của bố.

Một bức thư dài, lời lẽ lẫn lộn những ngôn từ thời bấy giờ như “không thể chịu đựng được”, “vạch trần…”. Bức thư như một bản tố cáo đẫm nước mắt đối với Chương Vũ . Khiêu viết cứ phải tra từ điển học sinh, mất đến ba ngày mới viết xong. Mỗi lần viết đến những chỗ buồn nước mắt lại nhỏ xuống trang giấy, làm nhòe nhiều chỗ, trang giấy loang lổ đậm nhạt. Khiêu định chép lại nhưng phải vội gửi đi. Lá thư không chép lại, chữ nghĩa lộn xộn nhưng là những tình cảm chân thật và nó nóng lòng như thế nào. Nó tìm được cái phong bì, nắn nót viết tên, địa chỉ người gửi thư rồi giấu thư vào cặp sách, trên đường đi học nó bỏ thư vào thung thư bưu điện. Thùng thư hình tròn, đứng ở ngoài cổng Viện thiết kế, cách nhà nó, nhà số sáu trong khu tập thể chừng một trăm mét. Nó kiễng chân bỏ là thư vào thùng, lá thư rơi xuống đáy thùng, kêu “xạch” một tiếng, lòng nó cũng nhẹ tênh, tựa như thùng thư đã giải phóng cho nó, giải phóng những nỗi niềm không vui chất chứa từ lâu.
Buổi chiều đi học về, mẹ đã nấu xong cơm, thật khó nuốt, Khiêu nghĩ vậy. Nhưng nó ăn ngon lành, nó tin bố sắp về, trong nhà sẽ thay đổi, sẽ không còn như thế này nữa. Tình cảm của nó bắt đầu thay đổi từ sau bữa ăn, lúc đó Phàm nằm ở một góc giường mẹ, nó đã hạ sốt, sởi mọc cũng khá đều, bởi thế nó cứ nằm yên nhắm mắt. Chương Vũ ngồi cạnh giường đan áo cho Phàm, chị nghe lời con gái mua len màu hoa hồng. Liền trong mấy đêm phải trông con ốm, chị có hơi gầy đi, mắt đỏ, đầu tóc rối bù lên. Trên mặt bàn ở đầu giường có một nọ thuốc đau mắt,chị đan một lúc rồi lấy thuốc nhỏ mắt, thuốc xót, chị ngả đầu nằm trên gối, lặng lẽ chịu đựng. Mấy giọt nước chảy xuống khóe mắt, thuốc và nước mắt lẫn lộn, Khiêu nghĩ vậy. Nó thấy mẹ nằm nghiêng đầu lên gối, tóc rối, nước mắt chảy trông thật khổ sở, đáng thương, hay tay nắm chặt kim đan làm nó có cảm giác khó chịu không thể diễn tả nổi. Căn nhà yên tĩnh, phẳng lặng như chưa hề có người lạ đến, chưa hề xảy ra chuyện gì. Chỉ trong khoảnh khắc mấy giây, mấy giây, tất cả đều thay đổi.

Tại sao nó phải viết thư cho bố, những điều trong thư đều thật cả sao? Khi bố về, trong nhà sẽ xảy ra chuyện gì? Tại sao nó phải “vạch trần” mẹ với lời lẽ đúng ra chỉ dùng cho kẻ địch. Khiêu bỗng thấy đầu óc căng lên như tai họa sắp đổ ập xuống đầu, nhất định tai họa sẽ đổ xuống đầu nó. Đấu óc nó căng lên, nó lén ra cửa lúc mẹ không để ý.

Nó đi qua mấy dãy nhà tập thể của Viên thiết kế, đi qua khu văn phòng dán đầy khẩu hiệu. Ban ngày, báo chữ to dán trùm dán lợp bị gió đánh tả tơi, trông cái nhà văn phòng như gã điên đanh khóc lóc thảm thương. Về đêm, gã điên này trầm lặng, toàn thân nó phát ra tiếng xào xạc nhỏ nhỏ thê lương nhưng không đáng sợ. Nó đi qua sân ra cổng, trông thấy cái bóng đen thùng thư vẫn đứng trung trinh chân thành. Nó chạy đến bên thùng thư, chạy gần đến nơi thì đã giơ hai tay ra. Nó khẩn khoản đưa hai tay sờ lên miệng thùng thư nhỏ hẹp, lập tức nhận ra rằng nó đã mất công vô ích, bởi không thể nào cho tay vào khe thùng ấy được. Phía dưới thùng thư có hai dòng chữ nó đọc ra được nhờ ánh đèn đương vàng vọt: Giờ mở thùng thư : buổi sáng 11 giờ, buổi chiều 17 giờ.

Khiêu đọc xong hai dòng chữ lại đưa tay lên miệng thùng thư, cho từng ngón tay vào khe hở sờ sờ trong đó, mong có điều kì diệu xuất hiện: hai ngón tay bé nhỏ có thể moi được phong thư không còn trong thùng ra. Khi ở trong nhà chạy ra, nó cho rằng chỉ cần tìm thấy thùng thư là có thể lấy lại phong thư kia. Bây giờ thì nó mới hiểu, điều mà nó muốn kia chỉ là sự mê muội, là cách nghĩ lừa dối đáng thương. Thùng thư bằng sắt lạnh lùng cao hơn người, nó đưa hai bàn tay sờ toàn thân thùng thư. Nó đi vòng quanh, ôm lấy thùng thư như muốn nhấc nổi lên, xô đổ tan tành. Nó đọ sức, cầu khẩn rồi giận rỗi, không cần biết tại sao mà cứ cho rằng, cho rằng chỉ cần luôn tay luôn chân thì phong thư đáng sợ kia sẽ về tay mình. Nó làm đi làm lại không biết bao nhiêu lần, cho đến khi mệt rũ ra. Nó ôm thùng thư, đấm mạnh. Ôi, cái thùng thư giả vờ vững chắc, mày không biết vâng lời! Nó đứng tựa vào thùng thư mà khóc, khóc sụt sùi, đấm mạnh, không biết tìm lại phong thư ở đâu. Bỗng có tiếng nói ở phía sau: này, em làm sao thế?

Khiêu giật mình, lập tức không khóc nữa, nhìn người vừa hỏi bằng đôi mắt cảnh giác. Người này tuy cao hơn, nhưng không phải người lớn, nhiều lắm chỉ hơn nó ba, bốn tuổi, cùng lắm là năm tuổi. Phải là một học sinh trung học rồi. Dĩ nhiên trong con mắt Khiêu học sinh trung học là người lớn, bởi trong mọi tình huống đều rất vênh trước học sinh tiểu học, trước mặt học sinh tiểu học thường hay tỏ vẻ người lớn, bởi thế người này nói với Khiêu: này em, làm sao thế?

Nhưng Khiêu không thể coi người đứng trước mặt đầy kiêu ngạo, tiếng hỏi của người này hoà nhã, có phần quan tâm thành thật. Người ấy cúi xuống nhìn Khiêu đang dứng dựa vào thùng thư, nhẹ nhàng hỏi, em làm sao thế?

Khiêu lắc đầu không nói, tiếng “em” làm Khiêu trấn tĩnh, lùi lại và nước mắt trào lên, câu hỏi “em làm sao thế” như điều Khiêu chờ đợi từ lâu. Lẽ ra trong nhiều việc khác, Khiêu cũng được hỏi như thế. Lúc này có một người không quen biết hỏi, khiến Khiêu có lòng tin rất bản năng đối với người đó, cho dù Khiêu lắc đầu không nói. Khiêu không muốn nói và muốn chạy nhanh về nhà, bởi nhớ lời người lớn dặn, không nên bắt chuyện với người lạ.

Người kia đi theo, thấy Khiêu vào sân viện thiết kế liền hỏi, em cũng ở trong này à? Thế thì chúng ta cùng ở một khu, anh cũng ở đây, anh đưa em về nhé. Người kia định đi song song với nó, nhưng nó cất bước đi nhanh bỏ người kia ở phía sau, cứ tưởng đó là người xấu. Cuối cùng nó đến cửa, lên cầu thang nhưng còn nghe tiếng người kia nói ở ngoài: anh là Trần Tại, ở nhà số hai.

12

Tại sao tôi gặp anh toàn những lúc không may mắn nhất. Khi tôi không muốn gặp ai thì lại phải gặp anh. Những lúc tươi tỉnh hãnh diện, vui vẻ nhất thì anh không có mặt. Tối hôm ấy tôi đứng bên vỉa hè đấm vào cái thùng thư quên rằng người khác có thể trông thấy, rất có thể bị bắt. Ở Phúc An sau đấy xảy ra một chuyện: có hai thanh niên rỗi việc, đốt pháo cho vào thùng thư. Kết quả đốt cháy hết thư trong đó, họ bị tù. Một năm sau mới nghe thấy chuyện đó. Tôi thật hối hận, may mà tôi không biết có chuyện đốt pháo cho vào thùng thư, may mà chuyện đó xảy ra sau khi tôi quanh quẩn bên thùng thư, nếu không trong lúc cuống lên tôi cũng sẽ cho pháo vào thùng thư, tôi sẽ phạm tội, tôi biết. Lúc đó tôi sẽ như một tên tội phạm, hoặc ít ra cũng là kẻ manh tâm phạm tội. Anh đã trông thấy tôi với dáng vẻ không ra sao, anh đã nhìn tôi trong bao lâu? Ngay từ khi tôi đến bên thùng thư thì anh đã bắt đầu theo dõi tôi hay anh mới phát hiện và hỏi tôi ngay? Tôi rất không muốn tình huống thứ nhất, bởi anh theo dõi tôi hồi lâu thì anh sẽ biết tôi định lấy trộm thư, một việc mà không thể, không thể nói với ai, việc tôi tự đấu tranh với mình. Có lẽ anh đã bất chợt trông thấy tôi, câu nói “em làm sao thế” thật sự quan tâm, giống như người lớn hỏi han tôi vậy. Biết đâu tôi không kìm giữ nổi tiếng khóc và sau đó cầu khẩn anh giúp tôi moi lá thư trong thùng ra. Anh không phải người thân của tôi. Việc tôi đấm lên thùng thư kia có tác dụng gì đâu. Khi đầu óc tôi tỉnh táo lại thì mới hay vào lúc đó trong thùng thư đâu còn lá thư của tôi nữa. Anh bảo anh ở cùng khu tập thể, ở nhà số hai, chúng ta chỉ cách nhau có ba nhà thôi, điều ấy khiến tôi yên tâm và có chút không yên tâm, yên tâm bởi ở cùng khu giống như “bạn chiến đấu cùng chiến hào” – câu nói rất quen thuộc thời đó; không yên tâm bởi anh có thể gặp tôi một lần nữa, có thể anh nói nhỏ với bạn học, với hàng xóm về chuyện tôi tối hôm ấy, ai mà biết được! Một hôm, vào buổi trưa hè, tôi một mình chơi nhảy dây chun trước cửa, tôi rất thích chơi nhảy dây chun, chơi suốt từ năm lớp một đến năm lớp sáu. Tôi nhảy thành thạo đến bậc “hai”, mong nhảy được “bậc ba”. Đó là đẳng cấp cao nhất của trò chơi nhảy dây chun. Độ cao của dây chun bằng bao nhiêu, bằng độ cao đầu ngón tay khi tôi giơ cao tay. Chân tôi lúc bấy giờ chưa với cao được như thế, tôi không chịu, bởi có bạn thấp hơn tôi nhưng đã nhảy được “bậc ba”, điều ấy nói rằng tôi rất kém, chân cẳng không nhanh nhẹn, người tôi không dẻo. Bởi thế, trưa hôm ấy không phải là lần đầu tiên tôi chơi dây chun một mình, mà đó là lần tập rất khó. Tôi cứ mong mình nhảy được “bậc ba” để khi đến trường sẽ gây ngạc nhiên cho các bạn vẫn phạt tôi bằng cách bắt tôi cầm dây chun vì không nhảy được qua. Tôi móc hai đầu dây chun vào hai cành cây, lần lượt nâng cao dần. Tôi nhảy qua rất thuận lợi, cuối cùng tôi nâng dây chun lên độ cao “bậc ba”. Tôi vươn nhẹ chân, vươn nhẹ chân phải lên sợi dây, nhưng động tác quá mạnh, mất thăng bằng tôi ngã. Có thể buổi trưa yên tĩnh, tôi ngã “phịch” một cái. Mặt tôi đập xuống, rách cả đầu gối. Tôi là người sĩ diện, ngã đau như thế còn cố nhìn xung quanh xem có ai trông thấy không. Tôi lại trông thấy anh, tôi nhận ra anh, người tối hôm ấy nói với tôi “em làm sao thế”. Vào lúc anh đi xe đạp qua, anh trông thấy tôi ngã. Điều ấy làm tôi bực lắm, bực anh, bực tôi. Tôi vừa bực vừa vội vã đứng dậy, nén đau giả vờ như không việc gì, đi thẳng về nhà như không gặp ai, bước vào cửa còn véo von hát nữa chứ, không muốn để anh biết, đừng nghĩ rằng tôi ngã, ngã không đau nhé, tôi cứ ngã thế đấy, muốn nhảy được “bậc ba” thì phải ngã… Tôi vội vã luốn cuống quên cả lấy sợi dây chun trên cành cây. Đến chiều tôi mới nhớ đến sợi dây và chạy ra lấy về, nhưng sợi dây của tôi ai đã lấy mất rồi! Sợi dây chun dài thế, tôi phải góp nhặt từng vòng chun để nối lại, mất bao nhiêu lâu!

Nhiều năm về sau, tôi đã thành người lớn. Vào mùa đông Phương Kăng bỏ tôi mà đi, tôi viết thư bắt anh ta phải trở lại gặp tôi ở Phúc An. Anh ta đồng ý, nhưng lại nói rất bận, chúng tôi chỉ có thể nói chuyện với nhau ở ga xe lửa. Anh ta vừa xuống tàu liền mua vé chuyến tàu tiếp theo để trở lại Bắc Kinh. Chúng tôi ngồi trong phòng chờ tàu ồn ào đầy khói thuốc – nơi công cộng ồn ào có lúc là nơi tốt nhất để nói chuyện riêng. Tôi vặn hỏi anh tại sao nói sẽ li hôn vợ nhưng không li hôn, không chịu li hôn nhưng lại không cho tôi có bạn trai. Tôi nói rất nhiều, anh ta nói rất ít, tôi nói mười câu, anh ta nói một câu. Cuối cùng anh ta nói, em yêu anh là một sai lầm, em hãy bình tĩnh bắt đầu lại cuộc sống mới của mình. Anh ta vênh váo tự đắc, nói rồi đứng dậy bỏ đi. Tôi túm lấy tay áo anh, cái áo da Brazil màu nâu lạc đà. Tôi rất sợ câu nói ấy của anh ta, thà rằng tôi phải nghe câu nói “em đừng có bạn trai, anh không cho phép”, chí ít cũng nói lên rằng anh còn để ý đến tôi. Tôi nắm lấy tay áo anh, cúi đầu và nước mắt bắt đầu trào ra. Im lặng nhưng sóng cuộn dâng. Tôi không biết anh ta đi từ lúc nào, chỉ nghe tiếng loa thông báo chuyến tàu… đã rời ga mới biết anh ta không còn trước mặt mình nữa, trong tay tôi vẫn cầm cái túi đựng bánh mật ong, đặc sản của Phúc An. Phương Kăng mặc áo da màu lạc đà có xem cái bánh mật ong đặc sản của Phúc An ra gì đâu, vậy mà tôi định dùng cái bánh này để giữ anh lại, cho dù trước tôi anh tỏ ra không kiên nhẫn. Tôi ngồi trên chiếc ghế phòng đợi tàu mà lòng rối bời, cứ nắm chặt túi bánh, không muốn về nhà. Tâm trí tôi yếu đuối đến cực điểm, ngu xuẩn đến cựa điểm, bởi Phương Kăng đã thoát khỏi sự ràng buộc – nếu coi đó là sự ràng buộc – của tôi để về Bắc Kinh. Tôi giận anh ta nhưng cũng nhớ anh ta – giận có nghĩa là nhớ đấy. Tôi ngồi lại nơi đó không chịu đi, bởi Phương Kăng vừa ngồi đây xong, nơi đây còn vương nhịp thở và hơi ấm của anh ta. Trần Tại, anh lại đến rồi sao, anh cứ xuất hiện vào những lúc như thế. Nhưng tôi không còn sợ anh hoặc ra vẻ giấu giếm trước mặt anh như hồi nào tôi nhảy dây chun bị ngã. Chúng tôi đều lớn cả rồi, anh như người anh, người anh không gần không xa của tôi. Chúng tôi ở cùng một khu tập thể, gặp nhau cười cười nói nói, chào hỏi nhau. Bản năng tôi cảm thấy anh không hề ác ý với tôi, xưa nay không cười chê tôi. Anh đến ngồi bên tôi, anh cũng đi Bắc Kinh, tôi biết anh đang làm nghiên cứu sinh khoa kiến trúc. Anh nói, người nói chuyện với em vừa rồi trông rất quen, có phải đạo diễn điện ảnh Phương Kăng không? Tôi òa khóc, úp mặt vào hai bàn tay, bất chấp tất cả. Năm tháng làm tôi dần hiểu, trong phòng chờ tàu hôm đó tôi bất chấp tất cả bởi đang trước mặt anh. Không ai có thể làm tôi bất chấp tất cả để khóc trước đông người duy chỉ có anh. Vô hình trung anh trở thành chứng nhân tất cả, tôi lén lút, tôi ngã, tôi trong nỗi thất vọng thê thảm, tất cả anh đều tận mắt trông thấy. Tôi gặp anh như được ngọn cỏ cứu sinh, tôi không kịp chuẩn bị và nói hết những gì giữa tôi và Phương Kăng, bất chấp anh có muốn nghe hay không. Chúng tôi ngồi trong phòng đợi tàu suốt cả ngày, lúc đói anh đi mua bánh mì và nước uống, cả hai chúng tôi không đụng đến cái bánh mật ong kia. Trời tối một lúc lâu tôi với anh cùng về, anh nói dối tối hôm nay anh không đi Bắc Kinh mà là sáng mai, khi tôi vào nhà anh mới bảo tôi, anh phải đáp chuyến tàu đêm để kịp về trường. Lúc này tôi mới biết anh ở lại chỉ để đưa tôi về. Không hiểu tại sao tôi lại trút mọi nỗi phiền muộn và đau buồn lên một người mà tôi chưa hiểu, năm tháng đã làm tôi dần hiểu, thật không công bằng, nhưng số phận là thế.
Tại sao những lúc em có điều không may lại gặp tôi? Buổi tối trời nổi gió hôm đó, tôi đã gặp một cô bé nhỏ nhắn đứng ôm lấy thùng mà khóc, em khóc không tự giác, lại còn đấm vào thùng thư, lúc đó tôi chưa nhìn rõ mặt em, nhưng trên con người em, bóng đen trên người em, thật lạ kì tôi cảm nhận được nỗi đau sâu sắc chưa từng gặp. Sau rồi em quay lại, trời tối quá tôi không nhìn rõ mặt em nhưng nỗi đau của tôi lại càng sâu sắc thêm bởi nỗi đau của em, cho dù nét mặt em không biểu lộ điều gì. Nỗi đau chân chính không bao giờ bộc lộ ra ngoài, nỗi đau thật sự có thể chỉ là của một cô bé đứng ôm lấy thùng thư dưới ánh đèn mờ ảo. Tôi không thể không xúc động bởi nỗi đau của em, nỗi xúc động ấy sẽ theo tôi suốt cuộc đời. Đã có lúc tôi nghĩ rằng, lời thề thốt kia chỉ là sự bồng bột nhất thời của tuổi trẻ, chỉ là bản năng đồng cảm với cái nhỏ yếu. Lúc đó tôi chưa phải là người lớn, tuy tôi hơn em năm tuổi. Nhưng tôi đã nhầm, tình yêu bất diệt của tôi đối với em bắt đầu từ khi em mới mười hai tuổi, bắt đầu từ buổi tối em ôm thùng thư kia. Tôi vui biết bao khi biết được tôi và em ở cùng một khu tập thể. Rất nhiều năm em không biết được tôi và em ở cùng một khu tập thể. Bao nhiêu năm em không biết được tôi vẫn mượn cớ đi qua cửa nhà số sáu của em. Buổi trưa hè năm ấy, buổi trưa mà em nhảy dây bị ngã, mong gặp mặt em, giữa ban ngày. Nhưng em ngã khi chúng ta gặp nhau, em ngước lên nhăn nhó nhìn tôi, nửa khuôn mặt em đầy mồ hôi và lấm đất. Tôi muốn nói tôi yêu khuôn mặt lọ lem kia của em, tôi yêu dáng đi khập khiễng nhưng giả vờ nhẹ nhàng vì sĩ diện của em, tôi yêu hình bóng có bím tóc phất phơ hoảng hốt bỏ chạy của em, thậm chí tôi còn nhớ khi đó em còn khẽ hát: bản làng ơi, nổi trống nổi chiêng lên, cùng hát bài ca mới… Đầu gối em chảy máu, vừa chạy về nhà vừa hát, không để tôi được hỏi thăm. Nhưng có sao đâu, tôi yêu em là việc của tôi. Trông thấy em lấm lem bụi đất hốt hoảng bỏ chạy tôi có dự cảm xa vời, em làm tôi cảm nhận thật đầy đủ em sẽ là bất động sản trong tim, trong cốt tủy tôi. Nhiều năm qua tôi không ra công tìm kiếm cơ hội để nói với em về cảm tưởng của mình, tôi không nghĩ rằng trong phòng đợi tàu bỗng nhiên em lại nói với tôi mọi chuyện của em. Tôi không ngờ em lại tin cẩn tôi mà không giữ lại một chút gì, niềm tin ấy tàn nhẫn quá, nó vô tình đẩy tôi xa em hơn. Tôi không thể bày tỏ tình yêu của mình khi tình yêu của em vừa mất, như thế tôi tỏ ra tiểu nhân lợi dụng lúc em đang gặp bất hạnh. Từ trước đến nay em vẫn là người thao túng khoảng cách giữa tôi và em, chúng ta chỉ có thể gần như thế và xa như thế. Tôi không biết mình phải giữ kín tình yêu thương trong bao lâu, nhưng tôi không mong mãi mãi phải xa em, tôi mong thường xuyên nhìn thấy em, khi em cần tôi cố gắng giúp em.

Một tuần lễ sau sự việc bên thùng thư, một hôm, Khiêu mở hộp thư để lấy thư và báo, bất ngờ lại nhận được lá thư gửi đi, lá thư gửi đến nông trường Vĩ Hà cho bố. Thì ra khi gửi thư, Khiêu quá vội vã quên dán tem, bức thư trả lại cho người gửi với lí do thiếu tem.

Suốt một tuần lễ tâm trạng bất định, lúc nào Khiêu cũng bồn chồn chờ bố về và gia đình sẽ đảo lộn cả lên, lúc nào cũng sợ tiếng gõ cửa đến toát mồ hôi, khi nhận lại lá thư kia nó mới dám cười thật to. Bưu điện ơi, tá cảm ơn ngươi lắm! Nó ôm chặt lá thư đã lang thang đâu đó mấy hôm, trong lòng cứ kêu gào sợ nó bay đi. Mây đen mấy hôm, trời lại sáng, bức thư đi rồi trở về làm Khiêu suốt đời cảm ơn bưu điện và cái thùng thư ấy, nó thấy mình như có duyên số với vận may kia.

Nó giấu thư vào túi áo rồi mở cửa vào nhà, đưa tập báo cho mẹ rồi vội vàng vào nhà vệ sinh, cài chặt của. Nó xé bức thư, xé thành mảnh vụn, xé vụn như hoa tuyết rồi bỏ vào bồn cầu. Cũng may, Chương Vũ không quan tâm đến hành động của cô con gái, nếu không chị nghĩ là con gái bị đâu bụng đi ngoài.

Từ trong nhà vệ sinh đi ra, Khiêu đi thật thanh thản, nó nghĩ phải tha thứ cho mẹ, thậm chí bác sĩ Đường đến nữa cũng không phản đối.

CHƯƠNG BA

Tấm lưới người cá từ đâu tới

13

Bác sĩ Đường lại đến, anh đến cùng với cô cháu gái Đường Phi.

Khiêu lập tức bị Đường Phi cuốn hút. Năm ấy, Đường Phi mười lăm tuổi, nhưng trong mắt Khiêu, Phi đã phát triển như một người lớn. Đôi lông mày đen, cặp môi đỏ và mái tóc màu hạt dẻ uốn lượn trước trán làm Khiêu lóa mắt. Vào thời buổi không được phép trang điểm, Khiêu không biết tại sao môi Phi lại đỏ tươi như thế? Vào thời buổi không được uốn tóc, mái tóc Phi sao lại uốn lượn như sóng biển? Phi dám lắm. Đôi môi thắm, mái tóc xoăn làm cho Phi như người khách từ phương xa tới. Đôi mắt hơi xếch trông Phi vừa có vẻ trang nghiêm vừa đồi trụy. Khiêu chưa hiểu rõ hai chữ đồi trụy, nó khẳng định ngay rằng hai tiếng đồi trụy xấu xa dành cho Phi mới thích hợp làm sao. Hoặc cách hiểu đó cũng đúng với tội ác mơ hồ trong đầu óc nó, tựa như nữ gián điệp, nữ tiếp viên… Khiêu đã được xem nhiều bộ phim, những người đó ăn mặc chải chuốt sang trọng, trông rất bí hiểm, uống rượu ngon, được đàn ông vây quanh. Đó là những người đồi trụy, nhưng người đồi trụy sao lại đẹp nhỉ? Đường Phi đồi trụy, sự đồi trụy không thể che giấu làm cho Khiêu xúc động. Trước khi gặp Đường Phi, chưa một người con gái nào làm Khiêu xúc động đến thế. Nó cảm thấy có chút gì đó sùng bái Đường Phi, sùng bái người con gái đẹp đồi trụy. Bởi thế, nó giảm phần ác cảm đối với Phi.

Bác sĩ Đường đưa đến hai tấm vé xem phim, vé của bệnh viện phát, phim Thà chết không chịu khuất phục của Anbanie. Chương Vũ bảo Khiêu và Phi đi xem, chờ vé của trường thì không biết đến bao giờ mới có. Chị nói rất khẩn thiết, vừa như hối thúc làm Khiêu không vui. Đúng là Khiêu thích xem phim, thích đi xem với Đường Phi nhưng không thích cách nói của mẹ. Cách nói như khuyên nhủ lại như hối thúc, chị hối thúc chúng đi để ở nhà với bác sĩ Đường. Bởi thế, Khiêu càng không muốn đi, nó nói con còn phải làm bài tập. Nó cứ muốn mẹ phải khó chịu. Lúc này Phi đưa tay về phía cậu, không phải một cánh tay mà chỉ hai ngón, ngón giữa và ngón trỏ. Nó vẫy vẫy hai ngón tay với cậu, nói vé đâu, đưa cho cháu. Đường Phi nói giọng Bắc Kinh, Khiêu không lấy gì làm ngạc nhiên, cứ nghĩ rằng những người đẹp như Đường Phi chỉ có thể là người Bắc Kinh, nếu không thì thật kì quái. Hai ngón tay nó vẫy vẫy không thể nói là đúng đắn, nói chuyện với người lớn cũng lạnh nhạt, Khiêu chưa bao giờ gặp trong cuộc sống những động tác và khẩu khí như thế, Khiêu sợ nhìn lâu sẽ không phân biệt được phải trái. Cho nên khi Đường Phi lấy được trong tay cậu hai tấm vé xem phim, rồi quay sang phía Khiêu hất đầu, Khiêu như tiếp nhận mệnh lệnh bất khả kháng, đứng dậy đi cùng Đường Phi.

Xem phim ở rạp Đại Quang Minh, cách nhà ba chặng xe buýt. Cả hai không đi xe, cùng nhau cuốc bộ. Để rút ngắn chặng đường, hai cô . Đường Phi đi khá nhanh, vờ không để ý đến Khiêu đang phải đuổi theo, không nói chuyện với Khiêu, tựa như không muốn ngang vai phải lứa với nhau. Phi mặc áo lụa nền trắng in hình lá cây màu vàng nhạt, quần ka-ki màu xanh lam, cái quần bó chặt lấy mông, chân đi giày đen, không phải loại giày cho con gái đã lớn, nhưng học sinh trung học khó mà có được đôi giày như thế. Đôi giày không thuộc loại xa hoa, chỉ kiểu cách và hơn đôi giày của những gia đình bình thường ở Phúc An. Các xưởng đóng giày ở Phúc An không đóng loại giày này, cứ nhìn cũng đủ biết giày này chỉ có ở các thành phố lớn, cho dù nó đóng bằng da lợn mịn. Đường Phi lắc mông, mặt hơi vênh, ưỡn bộ ngực vốn đã nhô cao trước Khiêu. Hai cánh tay xắn cao, lớp lông tơ mịn màng trên hai cánh tay được ánh sáng chiếu vào óng ánh vàng. Trông Đường Phi thật bắt mắt, người đi đường, đàn ông, đàn bà, người lớn, trẻ con đều phải nhìn theo, có hai công nhân đi xe đạp, đã đi qua rồi còn quay lại đuổi theo, đuổi theo Đường Phi, mỗi anh một bên phóng xe vụt qua. Họ nghiêng ngả trên xe, cố tình chạm tay áo vào cổ tay Đường Phi. Phi không mắng chúng đáng ghét hay mất dạy, mà đi với vẻ thách thức hơn, hiên ngang hơn, Đường Phi không thèm để ý đến chũng, bọn chúng cũng không đáng làm Phi tốn lời, đúng thế.

Cả hai đi vào một ngõ nhỏ hẹp, ra khỏi ngõ là rạp Đại Quang Minh. Đường Phi nhìn chung quanh không có ai, bỗng nó đứng lại như chờ Khiêu. Khiêu xúc động đi lên cho kịp, nghĩ là Phi quý mình, rồi đi lên ngang hàng. Khiêu bước nhanh nhưng bị Đường Phi ép vào tường, mặt như thể hai người bạn gái vẫn thường làm. Nhưng lại không phải thế. Không chờ phản ứng, Khiêu liền bị Đường Phi tát thật mạnh. Cái tát vang cả ngõ, mạnh đến nỗi mắt Khiêu nảy đom đóm. Khiêu không đau, với cái tát ấy trong kí ức Khiêu không thấy đau, có thể câu nói vỗ mặt của Đường Phi làm Khiêu đau hơn, cái đau được chuyển dịch vị trí. Tát xong, Đường Phi mặt áp sát mặt Khiêu, với cái miệng đẹp tuyệt vời, Phi nói một câu thật đáng sợ: mẹ mày là con đàn bà hư đốn!

Khiêu tròn xoe mắt, ngõ nhỏ vẫn là ngõ nhỏ ấy. Đường Phi mặt đẫm mồ hôi, đứng chống nạnh như chờ sự phản ứng của Khiêu. “Mẹ mày là con đàn bà hư đốn”, Khiêu không thể nghe nhầm, câu nói thật đau đớn, câu nói của Đường Phi như ngàn cân thuốc nổ. Suốt đời Khiêu không mong nghe lại câu nói đó, nhưng trong lòng thì câu nói đó được nhắc đi nhắc lại. Tim Khiêu đập mạnh, tóc như dựng cả lên, máu như trào lên mặt, khuôn mặt bị Đường Phi tát sưng lên. Khiêu giận lắm, nhưng lại không thể ngước đầu lên để nói bất cứ câu nào. Trong khoảnh khắc Khiêu phải chịu đựng câu nói của Đường Phi, trực giác như mách bảo Phi nói “hư đốn” là chỉ việc mẹ với bác sĩ Đường, như bức thư “vạch mặt” cho bố biết. Khiêu tin rằng, chuyện của mẹ và bác sĩ Đường không ai biết rõ hơn nó và Đường Phi, nhưng muốn bảo vệ mẹ, không muốn để người lạ tùy tiện miệt thị mẹ. Khiêu định phản công, nhưng không hiểu vì sao không nói nên lời, bởi không kịp chuẩn bị lí lẽ. Nước mắt trào ra, Khiêu khóc rồi định quay về, lúc này về nhà là tốt nhất, Khiêu muốn về nhà. Đường Phi nói từ phía sau, mày dám bỏ về à? Khiêu đứng lại như sợ Đường Phi. Nó không hiểu tại sao mình lại nghe lời Đường Phi như thế.

Đường Phi nắm lấy cánh tay Khiêu, bắt phải đến rạp Đại Quang Minh. Tay Phi rất khỏe, không thể tưởng tượng rằng mình kết thân với Đường Phi bằng cách này. Khiêu bị Đường Phi áp giải vào rạp xem phim, bị ấn ngồi xuống ghế. Khi bắt đầu chiếu phim, cả rạp tối om thì lòng Khiêu mới nhẹ dần. Bóng tối khiến Khiêu thanh thản, được thở dài nhẹ nhõm. Tuy vậy, Khiêu vẫn không thoải mái, vẫn ấm ức, xem lúc được lúc mất, cứ như mình tức với mình. Khiêu thấy đau lòng, trong bóng tối nó đưa tay sờ lên mặt, mặt bị tê dại.

Khiêu ngồi xem phim, mặt tê dại, bên tai vẫn vang lên câu nói của Đường Phi. Cho đến khi trên màn ảnh xuất hiện một nữ đội du kích xinh đẹp thì Khiêu mới tập trung chú ý. Đây là bộ phim truyện kể về cuộc đấu tranh của nhân dân Anbanie chống phát xít trong chiến tranh thế giới thứ hai. Khiêu ngây thơ tưởng tượng mình là nhân vật chính, đội viên du kích Mila vừa xinh đẹp, vừa kiên cường. Một lúc sau, trên màn ảnh xuất hiện người lãnh đạo của Mila, một nữ đội trưởng du kích bên khóe miệng có một nốt ruồi đen. Người nữ đội trưởng bị phát xít đánh và tra tấn, đánh đập, khi bị tra hỏi bên khóe miệng chị máu chảy, môi khô trắng (sau này Khiêu mới biết lớp da “khô trắng” là dùng nước cơm bôi lên và để khô). Trước mặt chị là một bình nước, nước đựng trong bình pha lê càng làm cho nước thêm quý. Viên sĩ quan rót một ly nước đưa cho chị Đội trưởng du kích, chị nuốt nước bọt, khó khăn lắm mới mở được cái miệng sưng to, cười nhạt từ chối: cảm ơn, tao đã hiểu cái nhân đạo của bọn phát xít lắm rồi! Thật là một câu nói hiếm hoi, câu nói kiêu hãnh hơn ngàn vạn câu nói khác, làm xúc động lòng Khiêu. Đến đây Khiêu không muốn là Mila nữa, mà muốn làm người Đội trưởng du kích có nốt ruồi đen kia, mặc dù chị rất xấu, đôi lông mày nhỏ như hai vạch bút chì thật sự không thể nào chịu nổi. Chị bị đánh đập, bị tra hỏi nhưng thà chết không chịu khuất phục lại còn nói được câu nói vang trời vang đất như thế. Khiêu vẫn sờ lên má và xem phim, cái tát trong ngõ cứ vang mãi trong tim. Khiêu không là nữ Đội trưởng du kích thì còn ai khác, mà phát xít chính là Đường Phi! Nếu Phi đưa cho Khiêu một li nước Khiêu sẽ nói thẳng vào mặt Phi: cảm ơn, tao đã hiểu cái nhân đạo của bọn phát xít lắm rồi Nhưng đáng tiếc, Đường Phi không đưa nước cho Khiêu mà cho nó một cái tát. Trước cái tát ấy Khiêu nói gì? “Tao sẽ quyết với mày” hoặc “không biết, không biết là không biết!” Khiêu nhớ lại những bộ phim chống Nhật cũng có những lời nói trước cái tát. Khiêu lẫn lộn phim với cuộc sống, đầu óc rối tung rối mù, lòng trào lên nỗi ấm ức và buồn thương.
Khi đèn trong rạp bất ngờ bật sáng, người xem đứng cả dậy, ghế xếp rầm rập Khiêu mới biết phim đã hết. Khiêu không muốn đi, nhất là đi với Đường Phi, không muốn đi ra ngoài với câu nói đè nặng như một nỗi nhục không sao xóa đi nổi. Khiêu ngồi lặng đi ở nơi này, chỉ có ở đây mắt mọi người mới nhìn lên màn ảnh mà không chú ý đến nhau. Nhưng Đường Phi ngồi cạnh đã nắm lấy tay Khiêu và nói, mày có đi không nào? Khiêu nói không đi. Tưởng như bộ phim vừa rồi tiếp thêm sức mạnh, Khiêu trả lời với vẻ kiên quyết của người cách mạng. Đường Phi nói, mày không đi thật à? Khiêu nói, không đi đấy, đắng ấy làm gì nào! Đường Phi nói, à, mày dám không đi! Nói rồi hai tay nó xốc cổ áo Khiêu lên. Khiêu bị nhấc bổng, thật không ngờ một người đẹp lại có thể túm cổ áo nó xốc lên. Đường Phi lớn như thế rồi cũng chưa bị ai xốc cổ áo, cũng chưa bị ai cho ăn tát, vậy mà cả hai điều nhục nhã ấy Khiêu phải lãnh đủ trong cùng một ngày. Khiêu bị Đường Phi túm tay lôi ra ngoài, đi vào ngõ vắng. Thấy chung quanh không có ai, Khiêu đứng sững lại, lúc này nó nắm quyền chủ động đi hay không đi.

Đường Phi nói, mày làm sao thế, hay là muốn một cái tát nữa?

Khiêu lấy hết dũng khí nói, này, nói cho đằng ấy biết, mẹ tớ không phải người đàn bà hư đốn nhé, chỉ có mẹ đằng ấy mới là người hư đốn.

Đường Phi nói, thật đáng tiếc, tao lại không có mẹ. Phi vừa nói vừa choãi một chân ra, nghiêng người, đứng với tư thế nghỉ - tao nói nhé, đáng tiếc tao không có mẹ.

Thật là điều Khiêu không ngờ. Đường Phi không có mẹ, nó phản kích trả miếng rõ ràng thiếu suy tính mà còn tỏ ra đường đột, Khiêu thấy rất rõ, khi Đường Phi nói “đáng tiếc tao không có mẹ”, nó còn nhếch mép cười.Tưởng như với cái cười ấy, Đường Phi chọc tức Khiêu, làm Khiêu tức giận đến tim phổi, tao không có mẹ, mày nói cũng vô ích mà thôi. Nhưng Khiêu nhận ra cái cười bên khóe miệng ấy của Đường Phi thoáng vẻ đau đớn. Khiêu có thể tha thứ cho Phi bởi nụ cười bên khóe miệng, tha thứ cho Phi đánh mắng thô bạo Khiêu.

Nụ cười vẫn đọng trên khuôn mặt Đường Phi, Khiêu phải xin lỗi để xua tan nụ cười kia đi. Khiêu nói, xin lỗi, vì tớ không biết đằng ấy không có mẹ. Quả nhiên nụ cười kia tan đi một ít, chỉ còn lại chút ít bên khóe miệng, dường như Phi không đủ khả năng để xóa sạch nụ cười của mình, Phi chưa đủ lớn, mới mười lăm tuổi. Đường Phi nói không sao, đằng ấy có thể nói cậu tớ là một gã đàn ông hư đốn, hoặc nói cậu tớ là một gã lưu manh cũng được. Đằng ấy nói đi, cứ nói đi. Giọng nói của Đường Phi bắt đầu run lên, khóe miệng vốn đọng nụ cười chợt cử động kì lạ, không phân biệt được đó là nụ cười khép lại hay bắt đầu khóc. Nếu ở đời cười và khóc không phân biệt, thì với Đường Phi trong nụ cười đã có tiếng khóc. Phi vừa ưỡn ngực, nhưng vẻ ngạo nghễ không còn. Phi vẫn từng bước áp sát Khiêu, ép Khiêu vào tường Phi khóc, khẽ nói với Khiêu, đang đứng dựa vào tường, tớ biết đằng ấy giận cậu tớ, đằng ấy phải giận cậu tớ lắm, cũng như… cũng như tớ giận mẹ đằng ấy vậy. Đằng ấy có thể chửi tớ, chửi tớ một câu, họ… họ… ừ, tớ nói với đằng ấy những chuyện này làm gì nhỉ, đằng ấy hiểu sao được. Đường Phi giụi mắt, Khiêu vẫn đứng thẳng dựa tường. Đường Phi nghiêng đầu, lim dim đôi mắt ướt nước, như chú mèo gầy gò quanh năm nằm phơi nắng trên mái nhà.

Khiêu không thể nào chửi mắng được Đường Phi. Việc Đường Phi không có mẹ làm xúc động lòng Khiêu, Phi nặng lời về ông cậu đã là điều an ủi Khiêu rồi, từ đó Khiêu không còn cô đơn, hai người thông cảm với nhau. Hai người có chung cảm nhận, có những sự việc chỉ nhận biết mà không thể nói với nhau bằng lời. Khiêu nói, chúng mình nói chuyện khác đi, mẹ đằng ấy đâu rồi? Đường Phi nói chết rồi, chết ở Bắc Kinh, trước kia nhà tớ ở Bắc Kinh. Khiêu nói, cứ nhìn đằng ấy cũng đủ biết, nhà tớ cũng ở Bắc Kinh về đây, trước kia tớ học ở trường Tiểu học Ngõ Đặng Nhi. Đường Phi nói, tớ cũng vậy, mẹ tớ là cô giáo ở trường tiểu học Ngõ Đặng Nhi, cô giáo Tân ấy mà.

Cô giáo Tân, cô giáo Đường Tân Tân. Khiêu nhớ lại buổi đại hội phê đấu mùi thối khủng khiếp ấy, cô giáo Tân gầy như que tăm và cả cảnh cô giáo quỳ tới cái ca đựng phân. Khiêu nghĩ, cô giáo Tân không muốn Đường Phi bị đấu nên đã ăn phân, không muốn để Đường Phi chịu nhục trước bao nhiêu người mới phải ăn phân, Khiêu còn nhớ hôm ấy về nhà phải đánh răng thế nào.

Có một buổi phê đấu. Đường Phi nói.

Tớ có trong buổi phê đấu ấy Khiêu nói.

Sau rồi mẹ tớ thắt cổ tự tử. Đường Phi nói.

Đằng ấy cũng có ở đấy à? Khiêu hỏi.

Có. Đường Phi trả lời.

Khiêu định hỏi còn bố đâu, bố đằng ấy đâu, nhưng Khiêu không hỏi. Khiêu nhớ lại buổi phê đấu lần ấy, mọi người đỏ mặt tía tai, bức hỏi cô giáo Tân đầy ác ý, bức hỏi cô giáo ngủ với ai mà có con, người đó là bố của Đường Phi. Nhưng mọi người không biết được đó là ai, bởi cô giáo chưa lấy chồng cho nên mọi người bắt cô giáo phải khai bố đứa bé là ai. Khiêu nhớ lại tấm biển cô giáo phải đeo trước ngực có mấy chữ: “Tôi là một con đĩ”. Nếu một người chưa lấy chồng mà có con là con đĩ, thế thì một người đã có chồng có con còn tằng tịu với một người đàn ông khác, ắt là một mụ đàn bà hư đốn rồi còn gì! Đàn bà hư đốn và con đĩ ai nặng tội hơn ai? Khiêu khó khăn lắm, quanh quẩn nghĩ mãi về điều này, biết rằng không thể hỏi ai, với đầu óc mới mười hai tuổi chỉ giúp Khiêu đưa ra kết luận Đường Phi còn bất hạnh hơn mình nhiều. Tuy vừa bị Đường Phi tát, nhưng không gì có thể ngăn cản hai cô gái trở thành đôi bạn trời sinh.

Cả hai cùng lặng đi một lúc, vẫn là Đường Phi phá vỡ sự im lặng. Phi lau khô nước mắt, vẫy tay bảo Khiêu, đi với tớ, chúng mình mua cái gì ăn nhé.

Hai người đến hiệu thịt muối ông Mã. Vào giữa những năm sáu mươi, hiệu thịt muối này đổi tên thành “Đổi mới”. Đường Phi mua sáu xu hai miếng đầu thỏ của hiệu “Đổi mới” và đưa cho Khiêu một. Lúc này Khiêu nhớ lại bộ phim vừa xem, nó bĩu môi nói với Phi, cảm ơn, tớ hiểu cái nhân đạo của phát xít rồi!

Đường Phi bật cười, cười thật sự, nói với Khiêu, thôi cái phát xít của đằng ấy đi, tớ mua đầu thỏ chủ yếu để ăn cái tai, cái tai vừa giòn vừa thơm. Này, đằng ấy nghe nhé, nghe nhé.

Vừa giòn vừa thơm.

Khiêu nói, tớ chưa ăn đầu thỏ bao giờ, tớ không ăn đâu.

Phi nói, đằng ấy phải ăn.

Khiêu nhìn cái đầu thỏ trong tay, cắn một miếng tai, nhai, đúng là vừa giòn vừa thơm. Nhiều năm về sau, Đường Phi ốm, thèm ăn đầu thỏ. Khiêu lùng khắp Phúc An không đâu có. Hồi đó cái món ăn này dã lạc hậu. Hình hài của nó, cái món ăn giá rẻ khó mà tưởng tượng nổi chỉ còn như một giấc mơ. Ba xu một cái đầu thỏ, giá rẻ như một cây kem đậu xanh, thế gian có chuyện ấy sao?

Hai cô gái nhai tai thỏ vừa thơm vừa giòn, miệng Khiêu nhoe nhoét, Khiêu nhìn Đường Phi, miệng Phi vẫn tươi vẫn sạch sẽ, Đường Phi biết cách giữ miệng, rất biết cách ăn. Bất cứ thứ gì cho vào miệng Phi cũng rất cẩn thận, nhưng Phi không chú ý lắm những gì từ miệng Phi ra, ví dụ vừa rồi Phi mở miệng là chửi ngay mẹ Khiêu.

14

Trước khi quen Đường Phi, ở trường học Khiêu rất cô đơn. Ở đây không gióng ở Bắc Kinh, mỗi khi đọc bài trong lớp thầy bắt học sinh phải đọc bằng tiếng phổ thông tiêu chuẩn, nhưng khi ra khỏi lớp thì tất cả, kể cả thầy giáo cô giáo đều nói tiếng Phúc An. Ngày Khiêu mới đến, thày giáo hai lần gọi lên đọc bài, Khiêu đọc rất chuẩn tiếng phổ thông và rất thuộc bài, được thầy giáo khen nhưng lại bị cánh bạn gái cùng lớp ghen tị. Khiêu muốn tham gia trò chơi của các bạn như nhảy cò, nhảy dây chun, tung bao cát, đuổi bắt… nhưng cánh bạn gái không cho, bọn chúng nói, mi nói cấy chi rứa mà bầy choa nọ hiểu. Mày, bọn chúng gọi là mi, cái gì thế là cấy chi rứa, chúng tao là bầy choa, không là nọ, lại còn có kéo dài giọng ra. Chũng nghe hiểu Khiêu xin chơi nhưng cứ bảo là không hiểu, ngược lại còn bảo Khiêu điệu. Khiêu không chút cảm tình với tiếng Phúc An, nhưng lại sợ cô đơn, muốn nhập hội nên phải học tiếng Phúc an, phát âm rất cứng nghe đến kì quái, làm cho các bạn được thể cười, Khiêu đành im lặng chờ cho hết giờ, mong mau chóng đến tiết cuói chuông reo tan học.

Khiêu im lặng các bạn cũng không bằng lòng, chúng xem như Khiêu thách thức. Các bạn khiêu khích sự im lặng của Khiêu. Cứ mỗi lần Khiêu ngồi lặng lẽ ở bàn học, bọn chúng rón rén đến hét thật to: hầy hầy, mày có bánh đậu xanh không, bánh đậu xanh ấy mà? Khiêu ngơ ngác không biết trả lời ra sao. Nhưng bọn chúng thúc bách như muốn Khiêu có ngay bánh đậu xanh cho chúng, Khiêu trả lời không có, mình không có bánh đậu xanh.

Hầy hầy, làm cả ngày mà không có bánh đậu xanh. Bọn chũng hét tướng lên.

Thế mày có bánh trứng gà không? Bọn chúng lại lớn tiếng hỏi.

Không có, mình đâu có bánh trứng gà.

Ôi, cả ngày mà không có nổi bánh trứng gà! Bọn chúng lại reo lên.

Bọn chúng hỏi bánh đậu xanh, bánh trứng gà là để Khiêu bị lừa, bọn chúng sẽ phá lên cười. Làm cho người khác bị lừa chỉ là chuyện vui, bọn con gái chỉ mong Khiêu bị chúng lừa. Khiêu biét ý, cũng biết mình bị lừa nhưng Khiêu không thích cái trò chơi “thông minh” ấy, chỉ thấy đấy là một trò đùa rẻ tiền, thật đáng xem thường, tuy Khiêu cũng không tìm đâu ra trò đùa cao giá.

Khiêu cũng không thích cái kiểu tóc phổ biến ở Phúc An này: hai bím tóc tết thật chặt, thật cao, cao tận mang tai, đuôi tóc để rất ngắn, nhìn phía trước thấy hai đuôi tóc vểnh lên hai bên giống chân đồng hồ báo thức, bởi thế được gọi là kiểu tóc “đồng hồ báo thức”. Khiêu cũng chải tóc kiểu “đồng hồ báo thức” cho giống các bạn. Kiểu tóc “đồng hồ báo thức” rất xấu, làm cho khuôn mặt Khiêu không gìa không trẻ, không thành thị mà cũng không nhà quê, bị mẹ phản đối. Chị kéo con đến trước gương nói, con xem, con giống ai không? Chị không cho Khiêu chải kiểu tóc “đồng hồ báo thức”, chải theo kiểu “sừng dê” thông thường nhất, tóc dùng dây chun buộc sang hai bên. Khiêu đồng ý với mẹ, không hiểu tại sao kiểu tóc kia lại thành mốt ở đây. Khiêu không để tóc kiểu “đồng hồ báo thức” mà buộc thành túm bàn chải, như công khai tuyên bố sẵn sàng không giống ai, sẵn sàng cô đơn!

Đường Phi đi vào cuộc sống của Khiêu. Phi không để tóc kiểu “đồng hồ báo thức”, không nói tiếng Phúc An, Phi để tóc dài đến độ được phép của thời ấy, để tóc ngang vai. Đường Phi tết bím lỏng lẻo, những sợi tóc xoăn xoã xuống trước trán trông yểu điệu, trễ nải nhưng rất công khai. Phi dạy cho Khiêu biết cách làm tóc lượng sóng, buổi tối trước khi đi ngủ làm ướt mái tóc phía trước rồi lấy cặp ba lá cuộn tóc thành cuộn nhỏ, sang hom sua bỏ ra, mái tóc phía trước cuộn sóng như uốn vậy, có thể giữ tóc gợn sóng cả ngày. Khiêu thử làm và quả nhiên được, nó soi gương, trông mình như búp bê, sinh động và mới lạ. Khiêu không dám làm tóc uốn đến lớp, chỉ dám triển lãm ở nhà cho Phàm xem. Phàm vui vẻ reo lên, cô dâu xấu xí, vừa đi vừa xấu, quả ớt xấu xí, vừa đi vừa chống nạnh… Phàm đọc vè của bọn trẻ ở đây bằng tiếng Phúc an, dó là câu vè bọn trẻ thưởng chế giễu những phụ nữ ăn mặc lố lăng. Đường Phi vẫn phải nghe bọn trẻ đọc như thế. Ở trường nơi Đường Phi học còn phải nghe nhiều câu vè tệ hại hơn nữa, những câu vè như thế nói cho Khiêu thì nó chết mất, nhưng với Đường Phi thì nó cười khẩy, coi khinh. Phi vênh khuôn mặt trái xoan lên nói với Khiêu, mặt tớ còn dày hơn tường gạch, để xem bọn chúng còn làm gì được tớ. Xưa nay, Đường Phi vẫn là con người cô độc, là con người tự do tản mạn nhưng lại có một sức mạnh huyền bí, sức mạnh ấy cuốn hút Khiêu, cổ vũ Khiêu vững lòng. Khi nghĩ lại những vẻ mặt bài xích và lối đùa rẻ tiền của bọn học sinh cùng lớp, Khiêu thà cùng với Đường Phi cô độc, cùng Dường Phi tự do tản mạn. Lên trung học, may mắn, Khiêu được học cùng trường với Đường Phi, cả hai càng thân thiết hơn, có dịp gặp nhau nhiều hơn.
Thời đó, các gia đình ở khu tập thể Viện thiết kế có them nghề phụ đó là đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông. Tuyển tập in bằng giấy in từ điển, giấy rất trắng bìa ni-lông đẹp bền, công việc của các gia đình là dung chỉ ni-lông đóng những tay sách thành quyển, mỗi quyển tuyển tập được trả năm xu thù lao. Đúng ra, đây là một công đoạn của nhà in nhưng, nhưng thời đó nhu cầu về Tuyển tập Mao Trạch Đông rất lớn, nhà in làm không xuể, phải đưa ra ngoài gia công, cũng giống như hồi những năm 90 các đơn vị gia công phải đưa hàng cho các chị em thêu đan. Trong khu tập thể có một người làm ở nhà in, nhờ quan hệ quen biết nên chị em ở đây được nhận sách về đóng. Các gia đình cũng muốn có việc làm, đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông là việc thiêng liêng hơn nữa lại có tiền. Ngoài ra, việc này cũng làm phong phú thêm cuộc sống vốn đơn điệu trong các gia đình.Khi mùa hè đến thì công việc cũng đến, trước hiên nhà, dưới bóng cây chỗ nào cũng thấy từng nhóm từng nhóm chị em ngồi đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông. Những bà mắt kém gọi con cháu sau giờ học cùng làm, giúp các bà xâu kim, dung lưỡi cưa nhỏ rạch các đường chỉ ở gáy sách để đóng cho dễ. Trông xa, đúng là cảnh thiên hạ thái bình.

Phụ nữ biết may vá thêu thùa, phải biết. Vì mưu sinh, vì gia đình, cũng vì để kiềm chế bản năng thú tính. Để tiêu hao bớt thời gian nhàn rỗi mà cũng là để lấp đầy khoảng trống trong cuộc sống. Bởi thế, khi những chiếc xe xích lô chở đầy Tuyển tập Mao Trạch Đông vào sân, từ trẻ con cho đến người lớn đều reo vui hồ hởi. Ngay cả Phàm cũng hét tướng lên bằng tiếng Phúc An: đến rồi, đến rồi! Công việc này đâu có lien quan gì đến nó. Tại sao Phàm nhiệt tình với công việc của thiên hạ đến thế? Bởi tuổi trẻ quá nhiệt tiònh. Sau này, khi Phàm sang Mỹ rồi mới cảm thấy bực mình.

Chương Vũ không lĩnh hàng ngày về làm, cũng không cho Khiêu tham gia vào công việc ấy. Chị không muốn để con mình phải lao động, trong cốt tuỷ chị cũng xem thường những công việc như thế, khách quan mà nói là để Khiêu có nhiều thời gian tự do. Mỗi lần Khiêu đi qua chỗ những người ngồi đóng sách để tìm Đường Phi đều thấy cánh con gái cùng trang lứa hoặc lớn hơn một chút đang cùng bà cùng mẹ chăm chú vào đường kim mũi chỉ đóng những cuốn Tuyển tập Mao Trạch Đông dày cộp.

Khiêu không đóng sách quý, Đường Phi cũng khôn đóng sách quý. Cả hai cùng sốt sắng với một việc khác, cả hai đi tìm ngắm người đẹp. Một hôm Đường Phi nói chuyện với bà y tá trưởng ở bệnh viện Nhân Dân, chắc đằng ấy chưa bao giờ được thấy một người đẹp như thế. Thế là chúng đến bệnh viện nhân dân và gặp bà y tá trưởng ngay trong hành lang khoa nội. Năm đó, bà y tá chừng năm mươi tuổi, bà là người của chế độ cũa, trong chế độ cũa, bà làm y tá ở bệnh viện giáo hội, xuất thân là một nữ tu, bởi thế bị nghi ngờ là gián điệp. Lúc này bà không còn làm y tá nữa. Công việc của bà bây giờ là quét dọn hành lang và nhà vệ sinh. Bà mặc quần áo xanh đã cũ, đang dùng con dao con cạo vết bẩn trên tường. Khi phát hiện Khiêu và Đường Phi, bà quay lại nhìn chúng.

Đúng là khuôn mặt đẹp, Khiêu nghĩ, nét đẹp của thời đại trước không thể tái tạo. Nhưng ấn tượng sâu sắc nhất không phải là cái đẹp của bà y tá mà là vẻ đẹp khoan thai lặng lẽ, trong hành lang khoa nội ồn ào, tư thế ngồi khép nép ở góc tường, mặt quay vào các vết bẩn trên tường. Khuôn mặt với mái tóc điểm bạc vây quanh của bà cũng không tỏ ra buồn khổ. Điều gì đã làm bà có trách nhiệm với những vết bẩn trên tường? Là khuôn mặt đẹp, khuôn mặt ngước lên từ chân tường bẩn lại có thể điềm đạm khác thường đến thế, khiến suốt đời Khiêu không quên nổi.

Cả hai cùng ra khỏi khoa nội và đi dạo trong sân. Đường Phi nói, bà y tá là gián điệp, ngoài viẹc dọn dẹp vệ sinh còn bị đấu. Khiêu nói, bà ấy đâu giống gián điệp, đâu giống gián điệp. Đường Phi nói, tớ cũng không nghĩ bà ấy là gián điệp nhưng bà ấy đã khai báo mật hiệu lien lạc, họ có mật hiệu riêng. Cậu tớ nói vậy.

Mật hiệu thế nào? Khiêu hỏi, tỏ ra lo lắng.

Đường Phi nói, khi có người đến liên lạc, bà y tá hỏi: tấm lưới người cá từ đâu tới, đối phương trả lời: từ biển lên.

“Tấm lưới người cá từ đâu tới”, giống, giống lắm. Tuy Khiêu và Đường Phi không hiểu mật hiệu của gián điệp ra sao, nhưng chúng cảm thấy mật hiệu của bà y tá rất giống với bà, bí mật lãng mạn nhưng lại âm u sợ hãi, xinh đẹp rực rỡ nhưng lại dữ dội, nó không thể không làm mọi người tập nói vài câu. Đường Phi thấp giọng hỏi Khiêu, tấm lưới người cá từ đâu tới? Từ biển lên, Khiêu khẽ trả lời.

Tấm lưới người ca từ đâu tới?

Từ biển lên.

Hai cô gái người hỏi người trả lời mật hiệu, hỏi không tự chủ. Rồi chúng nhìn nhau có vẻ sợ hãi, tưởng dâu trong chốc lát chúng có thể trở thành gián điệp, chúng đang trong biển chiến tranh nhân dân sục sôi. Chúng nhìn xung quanh, xung quanh không có ai, rồi chúng bỏ chạy, tưởng như mật hiệu của gián điệp ở chỗ vắng rất có thể bị tình nghi là gián điệp. Chúng chạy đến phòng khám ngoại trú của bệnh viện, ở đó đông ngưopừi. Chúng cứ lượn đi lượn lại, Khiêu vẫn chưa thoả mãn, bắt Đường Phi phải dẫn đi xem bà y tá một lần nữa.

Chúng quay lại khoa nội, bà y tá vẫn ngồi ở góc tường hành lang dung dao cạo những vết bẩn trên tường. Khiêu càng muốn ngắm bà ta nhưng lại sợ không dám đến gần, bởi mật hiệu đã chứng minh một cách rõ ràng đó là một nữ gián điệp. Khiêu thật sự sợ hãi và có phần hoảng hốt, nó thấy cứ đến xem bà thấe này cũng giống như tìm đến bà để ra mật hiệu. Bà y tá bất ngờ quay khuôn mặt điềm đạm lại và nói, tấm lưới người cá từ đau tới? Chúng trả lời tử biển lên.

Nhưng nói rồi không chờ bà y tá quay lại, Khiêu và Đường Phi rời khoa nội. Khiêu rất tiếc, khó mà tin rằng khuôn mặt điềm đạm kia của bà là giả dối. Thật ra, Khiêu không biết mật hiệu kia là do bà bịa ra.Khi bà bị đấu đến mức không chịu nổi, bà nhận tất cả, nhận như thật. Mật hiệu bà bịa ra đầy chất thơ, bà dung ý thơ để thoả mãn tính hiếu kì của mọi người và cũng để mình vĩnh viễn khoác tấm áo gián điệp.

15

Mạnh Do Do đến. Do Do khong phải là tấm lưới người cá, cũng không từ dưới biển lên mà là bạn cùng lớp với Khiêu.

Do Do lên trung học thì xảy ra một chuyện. Trong giờ ngữ văn, thầy giáo gọi nó đọc một đoạn lời Mao chủ tịch, hồi đó đọc thuộc và viết lại lời Mao Chủ tịch là một phần trong chương trình giảng văn. Đoạn nói về cách mạng: cách mạng không phải là mời khách ăn cơm, không phải là làm thơ viết văn… thì nó đứng dậy đọc “Cách mạng là mời khách ăn cơm, là…” Thầy giáo hốt hoảng bảo dừng lại, dừng lại. Nó dừng lại, nhìn lũ bạn ôm mặt cười. Thầy giáo quất mạnh roi tre lên mặt bàn, quát: cười gì, cười gì, em đọc sai lời Mao Chủ tịch rồi, biết không? Do Do gật đầu nói biết, nhưng khi thày giáo bảo đọc lại thì nó không sao đọc tiếp được, nó sợ, sợ tiếp tục đọc sai. Thầy giáo thấy nó không làm sao dọc được liền bảo ngồi xuống, nhỡ đọc sai thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm to lớn đó? Do Do sợ lắm, một cô bé mười ba tuổi, trách nhiệm to lớn ấy thầy giáo phải chịu. Từ đấy thầy giáo không bao giờ gọi Do Do đọc bài mà cho rằng nếu nó không có tâm địa nào thì cũng là đứa kém trí nhớ.

Tan học, Khiêu và Do Do về cùng đường và nhanh chóng biết Do Do ở cùng một khu tập thể. Hồi học tiểu học chúng chưa hề quen nhau, còn bây giờ cùng lớp lại cùng một khu tập thể, Khiêu muốn bắt chuyện trước. Khiêu không xem thường bạn, bởi đọc sai chẳng có gì xấu, nhưng Do Do không cố ý, chỉ là không cẩn thận thôi. Khiêu muốn bắt chuyện trước cũng bởi Do Do nói tiếng phổ thông, nó không nói chi rứa hoặc bầy choa. Khiêu đi lên kịp bạn, nói bạn Do, chờ tớ với.

Khiêu bắt chuyện như người quen nhau đã lâu, thế nhưng trước đó chưa hề quen nhau. Do Do nghe có tiếng gọi như của người quen, nó đứng lại chờ Khiêu. Mới mười ba tuổi nhưng Do Do có triệu chứng béo hoặc có thể nói đang bị béo, hoặc có thể nói đang bị béo. Nó cắt tóc ngắn, ngực nở, da trắng mịn màng, nhưng không có gì gọi là gợi cảm, có thể vì khuôn mặt không trịnh trọng trông rất thật thà.

Cả hai bắt đầu câu chuyện dường như không có gì trở ngại, không cần hàn huyên cũng không có gì quanh co, bởi cả hai đều rất thích nhau. Câu chuyện bắt đầu từ cách mạng không phải là mời khách ăn cơm… Do Do nói, tớ đâu phải là đứa ngu như thầy giáo nghĩ, tuy đọc sai nhưng đằng ấy nghĩ mà xem, cứ coi cách mạng không phải là mời khách ăn cơm thì cách mạng là gì cơ chứ?

Cách mạng là gì, Khiêu cũng chưa bao giờ nghĩ, vậy cách mạng là vì cách mạng. Bây giờ khi Khiêu bị Do Do con người vẻ ngoài không có gì trịnh trọng vặn hỏi.

Cách mạng, Do Do nói, cách mạng ít ra là phải mời được khách ăn cơm và cũng phải ăn được cơm chứ!

Nhưng Mao củ tịch nói cách mạng là bạo lực cơ mà. Khiêu nói.

Đúng thế, người bạo lực không ăn thì lấy đâu ra sức để bảo lực? Do Do nói, tớ sợ đói, sợ đói lắm, khi đói ai cho tớ ăn rồi bắt tớ gọi bằng ông tớ cũng gọi.

Khiêu bật cười, cười vì long dạ trong sáng, ngay thẳng, vì cách bàn luận về cách mạng của Do Do. Do Do làm Khiêu vừa khoái chí vừa sợ vừa khoái chí. Cả hai cùng về nhà số sáu của Khiêu, Do Do quàng cánh tay mập mạp mát mẻ lên vai Khiêu. Nó nói một cách nhiệt tình: Khiêu, tớ nói với đằng ấy chuyện này nhé, tớ ấy à, tớ chẳng trách gì bọn cùng lớp không chịu chơi với cánh mình. Tớ ấy à, tớ là con người lạc hậu, cho dù tớ cảm thấy việc tuyệt vời nhất của con người khi nhắm mắt là ngủ, việc tuyệt vời nhất của con người khi mở mắt là ăn. Cho nên đằng ấy đoán xem sau này tớ lớn lên sẽ làm gì nào? Tớ chỉ muốn làm đầu bếp. Làm đầu bếp có nhiều cái ăn ngon, suốt ngày không mời khach thì cũng ăn ngon. Có một bộ phim tên là thỏa mãn chưa, đằng ấy xem chưa? Phim về người đầu bếp. Rồi tớ sẽ được đội cái mũ trắng cao của người đầu bếp cho xem. Đằng ấy không được nói với ai đâu nhé, tớ biết đằng ấy sẽ không nói với ai.

Do ơi, tớ thấy đằng ấy thông minh và đáng yêu quá! Khiêu thầm nghĩ. Khiêu không nghĩ mình lớn lên sẽ làm đầu bếp, nhưng thích ăn chẳng kém gì Do Do, về điểm này có thể nói Khiêu và Do Do ý hợp tâm đầu. Nhưng Khiêu không nói ra một cách thẳng thắn, rõ ràng như thế được, lại còn thối nát nữa chứ! Khi cách mạng là bạo lực thì ở đây ta lại bàn chuyện ăn uống, đầu bếp với mũ trắng.. đó là cách sống thối nát, thối nát của giai cấp tư sản. Khiêu vừa phê phán mình mình nhưng lại không có cách nào để phản bác lại lý lẽ của Do Do. Khiêu rất thích , rất thích cùng Do Do giấu giếm cái thối nát, cùng Do Do nếm thử cái thối nát. Cả hai không nỡ chia tay nhau, tuy Do Do ở nhà số hai, cùng nhà với Trần Tại, chỉ cách ba nhà đến nhà số sáu nhưng vẫn thấy lưu luyến. Sự lưu luyến không nỡ chia tay như thế suốt cuộc đời Khiêu không hề trải qua.
Do Do mời khách, một ngày đầu đông, sau khi tan học, Do Do mời Khiêu đến nhà ăn cơm ngày chủ nhật. Bố mẹ Do Do cũng ở nông trường Vĩ Hà như bố mẹ Khiêu, ngày thường nó sống với bà ngoại. Gần đây dì nó sinh con bà ngoai phải đến trông giúp, chỉ một mình ở nhà.

Ở nhà một mình hạnh phúc đến chừng nào, trước hết nó không phải trả lời những chuyện vừa lẩn thẩn vừa rắc rối của bà. Bà ngoại thích nghe đài, còn nó thì nghe không hiểu. Đài toàn nói những chuyện lãnh đạo tiếp ông này bà nọ, “buổi tiếp diễn ra trong bầu không khí thân mật”, bà ngoại cứ hỏi: Do ơi, thân mật mà chỉ có bảy phú t thôi cháu? Bà còn nghe “Ních-xơn” nhầm thành “một cây hành” (2) lại hỏi: Do ơi, cái nhà ông lớn thế mà tên là “một cây hành” là nghĩa làm sao? Còn lúc này thì tuyệt vời, bà đã sang nhà dì, Do Do mặc sức, một mình chiếm cả cái bếp.

Thời đó người Trung Quốc ăn uống giản đơn, kham khổ, bếp núc thì cổ hủ, chắp vá. Do Do trời sinh thích ăn uống, nhưng không lấy đâu ra miếng ngon, trong túi lại không có tiền. Nhưng khi trong túi lại không có tiền. Nhưng khi trong túi có được một đống nó cũng mời bạn đến ăn tiệc.
Nó mua năm hào thịt lợn, lột bì đem luộc nhỏ lửa, luộc cho bì nhừ ra, nước chấm đặc sánh, cho thêm xì dầu , hành trộn đều làm nước chấm bì lợn. Đó là món thứ nhất, bì lợn luộc.

Còn thịt thì thái ra, tẩm mắm muối, rán lên (vì ít mỡ nên miếng thịt cháy đen) thành món thịt rán, khi ăn chấm với muối tiêu.

Nó lục tìm trong bếp được một ít, mộc nhĩ hoa vàng, bóc ra, xào với thịt nạc, lại thêm một món nữa.

Nó muốn làm bốn đĩa một bát, lại bỏ thêm hai xu mua bánh sơn tra thái nhỏ cùng với củ cải, củ cải trắng, sơn tra đỏ lẫn vào nhau, nhìn cũng đã thấy thèm. Nó nấu thêm bát canh tôm, thế là có mâm cơm. Bữa cơm đãi khách chỉ mất có năm hào hai xu. Để tạo không khí, nó nướng thêm một ít miến, những sợi miến nở trắn, vừa xốp vừa giòn, khác nào những món thịnh hành thời đó.

Khiêu đến dự tiệc còn kéo theo cả Đường Phi. Do Do thấy hết sức vinh dự đã mời được một người đẹp như Đường Phi. Nó nhận ra rằng, những món ăn ngon này làm cho người đẹp, chỉ có người đẹp mới xứng đáng được ăn những món ngon thế này.

Ba người cùng thưởng thức tài nghệ của Do Do. Đường Phi đề nghị cùng uống tí rượu, lấy nước trắng làm rượu. Khi mọi người biết Do Do làm bữa cơm thịnh soạn như thế chỉ mất có năm hào hai xu thì vô cùng phục tài nấu nướng của Do Do, một thiên tài có thể biến thối nát thành thần kì. Đường Phi uống rượu, ăn món bì lợn, củ cải, nhai miến nướng giòn tan, ăn uống no nê, “say” lơ mơ. Do Do và Khiêu vực Đường Phi vào giường nằm. Đường Phi nằm nghiêng, tay gối đầu và nói, Do Do tốt quá, tớ muốn chết ở nhà đằng ấy lắm! Lúc này Đường Phi mới đẹp làm sao, đẹp như một nàng công chúa hoặc như một bà hoàng, Khiêu và Do Do ngồi cạnh giường như Đường Phi.

Khi trên bàn ăn không còn một thứ gì, cả hai lại bàn đến thực đơn bữa tiếp theo. Khiêu khoe, bố tớ biết làm bánh ngọt tiểu tuyết cầu rán nhé. Do Do nói, cái gì, cái gì, bánh tiểu tuyết cầu? Tuyệt quá, mới nghe mà đã thấy ngon, các cậu nghe nhé, tiểu tuyết cầu! Do Do bắt Khiêu phải giải thích tận tường cách làm, nhưng Khiêu không biết rõ lắm, đành khất để về giở sách ra xem.

Bánh tiểu tuyết cầu kích thích mọi người, kích thích nhiệt tình của Khiêu. Ở nhà không có sách cũ nào để xem, nhưng Khiêu nhớ ra khi dọn nhà từ Bắc Kinh về, mẹ giữ không muốn bán cũng không muốn vứt bỏ mấy cuốn tạp chí phụ nữ Liên Xô cũ. Phụ nữ Liên Xô giới thiệu nhiều món ăn, kiểu đan áo len, kiểu tóc, kiểu trang phục, Chương Vũ học được nhiều kiểu đan áo len trong đó. Chị thích nhất là các kiểu áo len, các món ăn chị không thích. Mỗi lần lễ tết chỉ có chồng giở Phụ nữ Liên Xô ra sáng tạo món ăn. Anh đã thành công với món bánh tiểu tuyết cầu rán, một quá trình như ảo thuật, Khiêu không làm sao quên được. Khiêu về lật giở ra xem, nhân lúc mẹ vắng nhà. Nhất định mẹ đến bệnh viện nhân dân với bác sĩ Đường, Khiêu cũng ít chú ý đến mẹ hơn. Điều này tuyệt nhiên không phải chấp nhận bác sĩ Đường mà vì nó có bạn mới.

Nó tìm trong tạp chí Phụ nữ Liên Xô, Phàm mới học lớp một cũng giúp chị, cuối cùng Khiêu đã tìm ra. Khiêu biết loại tạp chí này đang bị thời đại loại bỏ, nếu bị phát hiện sẽ bị tịch thu. Bởi thế nó phải cảnh giác như người hoạt động bí mật. Khiêu gói những cuốn tạp chí vào một tờ báo, thận trọng giấu vào cặp sách, kéo em gái sang nhà Do Do.

Vừa vào nhà, Khiêu ra hiệu cho Do Do cài cửa lại. Cài cửa xong, Do Do rón rén ngồi lên ghế chờ Khiêu lấy từ trong cặp ra những cuốn tạp chí, lật giưor một trang trong đó, đọc từng chữ từng câu: “Sau bữa ăn những ngày nghỉ, tốt nhất nên có món điểm tâm ngon miệng, đẹp mắt và dễ tiêu như bánh tiểu tuyết cầu rán.

Trứng gà đánh với đường, acid citric rồi dùng thìa đã nhúng nước lạnh múc từng thìa trứng đã đổ từ từ vào sữa đang sôi, không để nó dính vào nhau. Trứng gà đánh với acid citric cùng với sữa sẽ tạo nên tác dụng phụ, hút sữa, biến thành quả tuyết cầu nhỏ. Đun sôi những quả tuyết cầu trong ba phút, dùng thìa, vớt nhẹ để lên sàng thưa, chờ cho tuyết cầu khô hẳn rồi đặt vào đĩa có sẵn nước đường, không để dính vào nhau.

Cách làm nước đường: cho lòng đỏ trứng gà đánh với đường trắng, cho vào một thìa bột mì, đổ vào sữa bò đun sôi, vừa đun vừa quấy đều cho đến khi đặc sánh là được. Sau đó cho hương liệu, quấy đều để nguội.

Làm cho bánh tiểu tuyết cầu cần hai quả trứng gà, ba mươi gam đường, một gam acid citric, hai trăm gam sữa,. Làm nước đường cần một trăm gam sữa, một trăm gam đường trắng, một lòng đỏ trứng gà, hương liệu vừa đủ”.

Khiêu đọc, Do Do ngồi nghe chăm chú, tuy trong đó có nhiều thứ Do Do không biết như hương liệu, acid citric… nhưng nó có cảm giác thiên bẩm về các món ăn. Cái cảm giác đó kích thích khứu giác, vị giác, xúc giác, nó cho rằng bánh tiểu tuyết cầu ấy thơm ngậy, mềm, ngon miệng, mà các món bì lợn, thịt rán không thể nào so sánh nổi, chúng không cùng một đẳng cấp, không cùng một thé giới. Nhưng nó không sợ, nó tin sẽ làm được. Do Do vội tìm hiểu một gam là bao nhiêu, nó nghĩ người làm phải chú ý từng chi tiết cụ thể. Còn những thứ gì chưa có? Do Do không uống sữa, trứng gà, đường, bột mì thì ở nhà đã có. Khiêu nói, thế thì có thể làm được nhà tớ có acid citric, hương liệu; sữa bò thì tớ với Phàm mỗi ngày uống nửa lít, nhưng để làm bánh cánh tớ không uống nữa. Làm một mẻ tiểu tuyết cầu chỉ cần nửa lít sữa là đủ, trong sách nói chỉ cần ba trăm gam thôi mà. Ba trăm gam chưa đến nửa lít, Phàm đồng ý không?

Phàm vừa rồi cùng đến với chị, gật gật đầu, nó biết không uống sữa cũng chẳng thiệt, bởi các chị phải mời nó ăn tiểu tuyết cầu.

16

Tạp chí Phụ nữ Liên Xô, tạp chí Phụ Nữ Liên Xô bản tiếng Trung Quốc đã lối thời nhưng nhiều người không nỡ bỏ, trong một thời gian dài trở thành món ăn của Khiêu, Đường Phi và Do Do.
Chúng lấy nhà Do Do làm nơi tụ tập, đọc, tập sịư không biết chán. Có sự giúp sức của Khiêu, Do Do thành công trong món tiểu tuyết cầu. Cả bọn cảm động đến rơi nước mắt khi những cái đầu chụm vào nhau bên bếp lửa, nhìn những thìa trứng gà đổ vào sữa đang sôi biến thành những viên bánh. Chũng thấy mình như đang đưáng trên vạch xuất phát mới, trên cạch xuất phát đó đang chứng tỏ mình là những nàh đại nghệ thuật, đại nghệ thuật chứ không phải tài vặt nhé! Bọn chũng xúc từng thìa tiểu tuyết cầu cùng với nước đường cho vào miệng, nếm thử, thừa nhận bánh rất tuyệt. Chúng ăn rất có cảm tình với bánh, và những chiếc bánh cũng có cảm tình với người làm. Bánh làm thơm miệng, ấm dạ dày, hương vị nồng nàn bảo với chúng cuộc sống có thể đẹp thế đó. Do Do thì quyết không trở lại con đương miến nướng, thịt rán, ý nó định làm các món ăn theo tạp chí Phụ nữ Liên Xô.
Khiêu hợp sức với Do Do, cung cấp vô tư những thứ có thể có, những thứ mà Khiêu giấu mẹ như bột cà-ri, nhục quế, lá thơm, hạt tiêu trắng, tương pứt, bột cà chua, acid citric, hương liệu… những thứ rất có tác dụng ở nơi chúng tụ tập. Chúng cũng không mua lặt vặt bằng những đồng tiền lẻ, mà góp nhặt từng xu, gom góp được kha khá chúng lại bảo nhau đi mua thịt, mua cá, mua trái câyu, trứng gà, dường trắng. Phụ nữ Liên Xô làm cho cả thể xác và tâm hồn chũng lắng xuống, không còn để ý gì đến bài vở và nững giờ lao dộng nặng nhọc, sau giờ học chúng vẫn phải đi đào hầm phòng không, làm cái việc đất cát mà chẳng hiểu để làm gì. Về đến nhà bùn đất lấm lem, chúng rửa tay chân rồi vội vã sang nhà Do Do, ở đấy có Phụ nữ Liên Xô dang chờ.
Chúng nghiên cứu ón thịt nướng kiểu Armenia:’ thịt lợn xay trộn với trứng gà, hạt tiêu, hành rồi dàn mỏng, rắc bột, bôi them long đỏ trứng gà, rắc vụn bánh mì, bỏ vào lò nướng từ mười đến mười lăm phút; tưới nước xốt cà chua lên; cách làm nước xốt như sau: đun sôi nước dùng và cà chua, cho mì chính, muối, và một ít bột mì hoặc nước lọc. Bày thịt nướng đã chín lên đĩa, tưới nước sốt lên là được.. Không có lò nướng, Do Do có sang kiến rán thay nướng, cho mỡ vào chảo, rán lửa nhỏ cũng rất thơm.
Lại còn món dưa chuột Tbilixi, cá tẩm rượu Italia, cuốn Hungary, xúp đỏ Ucraina, thịt nhồi cà chua Quảng Đông và “thịt rán xanh” Hàng Châu. Chúng thấy nhiều món gấn với món ăn Trung Quốc được phụ nữ Liên Xô giới thiệu. Với các món ăn thịt thú rừng chúng chỉ còn biết thưởng thức trên các trang báo, bởi không có cách nào tìm được thịt thú rừng. Thế là chúng vẽ hình chế nhạo các trang minh hoạ trên báo: một con thú rừng (thỏ chẳng hạn) một tay cầm dao, một tay cầm nĩa đang giới thiệu cho bạn đọc biết cách làm các món ăn, khác nào bảo với mọi người thịt mình để làm các món ăn ngon.
Thỉnh thoảng chúng cũng làm thử các món điểm tâm, Bánh ngọt Nga, bánh mật, thịt bò hầm ca-ri… một số món cần một loại bơ dặc biệt, chúng phải theo hướng dẫn của báo để chạy đi khắp nơi tìm nguyên liệu như bơ tươi, gelatin, trứng gà, đường trắng, mạch nha, hương liệu… những thứ đó trộn với nhua, đánh cho tơi xốp thành bơ đặc biệt. Bơ tươi, gelatin, mạch nha là thứ khó tìm, các cửa hang thực phẩm ở Phúc An không có bán. Do Do bỗng nhớ ra, hồi tiểu học có một bạn mẹ làm ở nhà máy thực phẩm, vậy là nó tìm đến nhờ. Mẹ của bạn nói, nhà máy có những thứ đó, nhưng hỏi để làm gì? Do Do nói, bà ngoại ốm, thầy thuốc bảo cần phải ăn ba thứ đó, ít thôi, mỗi thứ một ít. Một ít cũng phải mua, vì nhà máy là của nhà nước. Do Do bỏ ra một khoản tiền kha khá, một đồng bốn hào để mua bơ tươi, getalin, mạch nha. Do Do và Khiêu thay nhau đánh bơ tươi, dung đũa đánh như thẻ dánh trứng gà. Đó là việc làm hết sức vất vả, nhiều năm về sau nghĩ lại, thấy đánh những thứ đó thật không dễ dàng, để đánh những thứ hiếm hoi ấy cho tới trắng thật chẳng khác nào năm mơ giữa ban ngày. Nhưng Do Do khuyến khích, Khiêu đánh gần một tiếng đòng hồ, mỏi nhừ hai cánh tay, mắt hoa lên, những chất keo dính dẻo ấy trong cái bát cũng trở nên thơm phức.
Có hình minh hoạ trong mục Bếp núc gia đình cũng làm Do Do thích thú, thật ra là dung mấy lại trái cây và rau xanh để tạo hình. Trên báo viết như này: Thức ăn bạn làm vừa phải ngon vừa đẹp mắt,. Dưa chuột, đậu Hà Lan, trứng gà luộc thái khoanh, hành tươi và cà chua có thể làm được món ăn trông rất đẹp mắt. Dầu thu có rát nhiều rau, bạn có thể làm nhiều món vừa ngon vừa đẹp. Dưới đây là món của Vladimia Liakuxkin đầu bêps của nhà hang Metropole, Maxcơva.
Món thứ nhất, xa-lát ngày hội: chim thịt rừng thái mỏng, luộc chin, đậu Hà Lan, súp lơ cuốn cần, hành tươi và cà chua có thể làm được món ăn trông rất đẹp mắt. Đầu mùa thu nhiều rau, bạn có thể làm nhiều món vừa ngon vừa đẹp. Dưới đây là món của Vladimia Liakuxkin đầu bếp của nhà hang Metropole Maxcơva.
Món thứ nhất, xa-lát ngày hội: thịt chim rừng thái mỏng, luộc chin và thái hạt lựu khai tây, đậu Hoà Lan, súp lơ, cuống cần, dưa chuột và cà chua thái mỏng, trộn đều các thứ đó với nhau, nêm muối tưới nước màu lên (dầu thực vật trộn với long đỏ trứng gà, cho them mù tạt và giấm tuỳ khẩu cị, trộn kĩ là được), như thế đã có mõna-lát. Cách bày xa-lát lên đĩa: xa-lát dể trên đĩa theo hình tháp, tưới nước màu lên, cắt bỏ đầu quả ớt bỏ vào giữa đĩa xa lát, bên them để them một quả chà là hoặc mọt quả mận, chung quanh đĩa xa-lát đặt them những miếng táo cắt hình răng cưa và dưa chuôth thái mỏng, them một vài quả chà là và phủ lên vài ngọn rau xanh.
Món thứ hai, táo nhồi: khoét ruột táo tạo thành cái vỏ, gioóng như một cái cốc: táo, dưa chuột thái hạt lựu trộn với củ cải thái nhỏ đã luộc chin, trộn với đậu Hoà Lan và rau xanh, tưới nước màu lên rồi nhồi vào bụng quả táo và rau xanh đã moi ruột; chung quanh đĩa táo nhồi dặt them vài ngọn rau xanh, chanh thái lát, ớt thái khoanh.

Món thứ ba, làn rau: khoét ruột những quả dưa chuột lớn, tạo thành hình bầu dục giống cái làn, bên trong có thể để thức ăn nguội; quai làm bằng hành tươi. Chung quanh làn bày them những ngọn rau xanh, phía trên có them vài miếng dưa chuột hoặc củ cải thái hạt lựu.
Do Do nghiên cứu ba món ăn trên, món thứ nhất chỉ ao ước chứ không làm nổi, lấy đâu ra thịt chim rừng, quả chà là, với lại cách làm cũng phức tạp, như làm xiếc vậy. Món làn rau thì có thể, dưa chuột, hành với các loại rau không khó tìm, nó bắt đầu tỉ mẩn với món này.
Trong nấu nuớng, Khiêu thuộc loại không thích cầu kì công phu. Khi đã trưởng thành, mỗi lần thấy trên bàn tiệc có những con công, hoa lá được tỉa bằng củ cải hoặc trái cây, trứng muối làm thành hình những con cá vàng, Khiêu thấy không cần thiết, nguời đầu bếp không cần mất nhiều công sức hoặc đó không phải là con đường trong nghề nấu nướng. Bởi thế, Khiêu không giúp Do Do làm món “ làn rau” tuy Do Do phải dung dao con gọt bút chì để tỉa tót quả dưa chuột.
Đường Phi có cái thú riêng, lật tờ báo Phụ nữ Liên Xô để xem mục thời trang.
“ Loại áo này dung vải in hoa vàng để may, không cúc, tay liền. Váy may bằng lụa màu bột đậu, lót áo cùng dung loại vải này.”
“ Đầm, áo bó sát người, dài quá eo một ít.”
“ Len kẻ trắng xanh may đầm , tay nối, váy xếp li theo đường kẻ của vải.”
“Áo bơi thuyền, áo trong không tay, quần may bằng vải chống nước màu xanh đậu Hoà lan, áo ngoài bằng vải kẻ ba màu xanh, trắng, đen”.
Đường Phi tham lam thưởng ngoạn những mẫu trang phục trên báo, thấy kiểu nào cũng đẹp. Nhất là áo bơi thuyền lần đầu tiên Phi được thấy trên báo Phụ nữ Liên Xô. Thì ra bơi thuyền cũng có trang phục riêng, nó làm cho môn này trở nên chuyên nghiệp và lãng mạn hơn. Đường Phi nói cảm nghĩ của mình, Khiêu cũng nghĩ vậy. Vào cái thời quần áo nam nữ không phân biệt thì những thứ đó thật xa xỉ, quá xa xỉ. Chúng ngắm nhìn đến ngây dại những mẫu trang phúc, cứ muốn lấy ra từ các trang báo mặc lên người. Có một bộ lễ phục gọi là Đêm Cairo, vai để trần, eo thắt nhỏ, chân váy xèo rộng. Đuờng Phi rất muốn lấy làm mẫ. Phi đặt cuốn hoạ báo xuống, ra cửa lấy cái áo mưa đen treo trên đó, áo mưa của bố Do Do.
Phi cầm áo mưa vào nhà vệ sinh, khi quay ra Phi trở thành Đêm Cairo: hai bím tóc buộc cao, để trần hai cánh tay mịn màng, cái áo mưa được Phi kẹp dưới nách, che vùng ngực, lộ hai xương bả vai tuyệt đẹp, hai tay ôm chặt ngực áo, bởi bỏ ra thì cái áo mưa dơi xuống đất. Ôi, Đêm Cairo, Khiêu và Do Do cùng vỗ tay hoan hô. Đúng lúc đó Phi bỏ tay ra, tấm áo mưa tuột xuống, Phi loã thể ngay trước mắt các bạn. Có thể Phi không cố ý, mà muốn để những cặp mắt trong sạch của Khiêu và Do Do được trông thấy cơ thể đã chin, cơ thể biết nhiều hiểu rộng hơn hai bạn. Cơ thể của Đương Phi có biết bao nhiêu điều bí ẩn mà chúng không thể biết. Do Do kêu lên, Khiêu cười to, Đương Phi cũng cười và ung dụng mặc áo quần rồi trang điểm trước bữa ăn cho hai bạn. Cũng thật đơn giản, chỉ cần tô son cho làn môi. Phi lấy mảnh giấy đỏ nhúng nước, bảo hai bạn mím môi ngậm lại, màu đỏ của giấy in vào môi. Chỉ thoáng lát, khuôn mặt trở nên hồng hào, trông có chút lẳng lơ. Với cặp môi đỏ chúng ngồi vào ăn, lúc nói cũng điệu đà, khách sáo. Cho mình xin ít xúp đỏ Ucraina, Khiêu nói với Do Do. Do Do lấy thức ăn cho bạn cũng rất ân cần, trên đầu đội cái mũ đầu bếp xếp bằng giấy. Đương Phi lại muốn ăn món dưa muối kiểu Tbilixi, lúc này hai ngón tay Phi kẹp điếu thuốc lá, điếu thuốc lá thật. Chúng ăn uống, lại nghĩ đến kể chuyện. Khi bụng đã no nê, tinh thần cũng cần được bồi dưỡng. Việc kể chuyện Khiêu đảm đương phần lớn.
Khiêu nhìn Do Do, nhìn Đương Phi. Ôi, bên trái là một cô đầu bếp tuơi tắn, bên phải một thiếu nữ xinh đẹp, Khiêu ngồi giữa hai mĩ nữ để thưởng thức mĩ vị, đảm đương việc kể chuyện là phải ngồi, xếp đặt như thế rất hoàn chỉnh, Khiêu không muốn gì hơn. Khiêu bắt đầu kể một truyện ngắn đăng trên Phụ nữ Liên Xô, số báo có món “ làn rau”, câu chuyện thế này.
Thật ra, đây chỉ là câu chuyện đơn giản. Ở vùng ngoại ô có một cô gái tên là Giênia giận nhau với chồng chưa cưới là Misa, Misa mất cả ngày cũng không làm Giênia vui lên được. Lúc thì anh ta trò hề, lúc lại kể chuyện vui, lát sau lại hát một bài gì đó, bài hát mà Giênia thích nghe, nhưng Giênia vân ngồi ôm mặt. Thế là, khi hai người vào một cửa hang ăn, Misa cố tình nói chuyện, cười đùa với một cô gái ngồi bên cạnh, cười đùa cốt để Giênia nổi cơn ghen. Câu chuyện chỉ có thếm Khiêu đã kể xong. Vừa kể, Khiêu vừa thấy không có ý nghĩa gì chỉ hay ở chỗ ghen, Khiêu không có cảm tình gì với câu chuyện: một thanh niên yêu một cô gái mà anh ta phải phát ghen. Người con gái kia ghen chứng tỏ cô ta yêu anh, coi trọng anh, một thanh niên có lúc phải dung phương pháp đảo ngược, tỏ nhiệt tình với một cô gái khác để bày tỏ tình yêu với người mà mình yêu. Biện pháp đảo ngược là để kiêmr chứng tình yêu, biện pháp “ ghen” kiểu Misa có sức hấp dẫn không rõ rang đối với Khiêu, Quan hệ nam nữ thật rắc rối như tơ vò, vậy ghen có ý nghĩa gì nhỉ?
Ghen và làm người khác ghen rất mất thời gian và tâm trí, ghen là tình cảm tinh tế khắc nghiệt, sắc lạnh hoặc kèm theo chút ngu ngốc nguyên thuỷ, tình cảm của thời đại máy hơi nước. Những năm chin muơi ghen không còn đất sống, những năm chin mươi tất cả đều mang bộ mặt vội vã, vội vã cười, vội vã trò chuyện, vội vã yêu, vội vã thất tình, và cũng vội vã tạo khí thế quyết đấu. Những năm chin mươi là thời đại không còn tình địch, khi đã trưởng thành Khiêu nghĩ vậy.
Những năm chin mươi không còn thời gian để ghen, không còn tình địch thì ghen với ai cơ chứ?
Hồi đó, những năm bảy mươi, con gái phải dùng giấy đỏ để tô môi son, thì còn nói nhiều đến ghen tuông.
Do Do có ghen không?
Khiêu có ghen không?
Đường Phi có ghen không?
Đường Phi nói, tớ không ghen, nhưng sẽ làm cho chúng nó phải ghen vì tớ.

17

Đường Phi tỏ ra khác thường, rất khác thường. Trong lúc Khiêu nói chuyện mình có biết ghen không thì Phi lại bảo phải làm cho người khác ghen vì mình; khi Khiêu tỏ ra thích thú cuộc sống trên phim ảnh, muốn được sống như trong phim ảnh, thì Phi nói mình đang sống như trong phim rồi.
Mình đã sống như trong phim ảnh rồi.
Mình đã sống như trong phim ảnh, thật là to gan, ngang tàng, trên đời này không có gì làm Đường Phi phải sợ. Những người con gái có người yêu, phải chăng đều ngang tàng, bất chấp tất cả như Đường Phi?
Phi thích con trai, Phi thích con trai thích mình. Phi mười lăm tuổi đã có bạn trai, một học sinh lớp mười hai cùng trường có biệt danh “đội trưởng giày trắng”. Dưới trướng tay này có mấy đệ tử, chúng đều cạo trọc đầu, đi giày đá bóng trắng, thường xuyên ăn mặc như nhau, rất quậy phá trong trường, chống lại các thầy giáo, cô giáo, cố ý gây rối xã hội, lập băng đảng đánh nhau. Người ta gọi chúng là “đội giày trắng”.
Đội trưởng giày trắng kết thân với Đường Phi theo phương thức bắt cóc. Một buổi tối, Đường Phi trên đường về nhà, hắn và mấy đệ tử dùng xe đạp đi chậm kèm Phi, Phi không thể bỏ chạy và buộc phải theo bọn chúng. Đường Phi vờ bình tĩnh, biết rằng đang bị mấy thằng học sinh trung học đi theo. Tuy bọn chúng đi xe đạp rất chậm nhưng uy hiếp Phi rất mạnh. Chúng đi chậm để cảnh cáo Phi, đừng chạy, chạy không thóat đâu, chân chạy không thể nhanh hơn bánh xe được. Phi không chạy, cố tình đi thật chậm, Phi liếc nhìn tay đội trưởng giày trắng, đầu trọc lóc, vạm vỡ, tưởng như nghe được tiếng thở gấp gấp của hắn. Trong trường hắn là nhân vật mà ai cũng phải kiềng, học sinh nữ trông thấy hắn đều phải cúi đầu lảng tránh, tưởng như hắn sắp nhảy xổ đến đè lên người. Hắn chưa đè lên ai bao giờ. Thấy Đường Phi hắn thực sự muốn vậy. Đường Phi đi thật chậm, không hề hay biết sẽ xảy ra chuyện gì, nên không sợ lắm. Không biết sẽ xảy ra chuyện gì, nhưng lại có cảm giác nếu xảy ra chuyện gì thì cũng trong dự đóan. Hắn thở gấp gấp cũng làm cho trống ngực Phi đập lọan cả lên, tim Phi như báo động sắp có chuyện, nhưng Phi không biết, không rõ chuyện gì. Sắp đến bệnh viện Nhân Dân, đèn đường đã sáng, bóng cây che tối vỉa hè. Trên vỉa hè, bọn chúng vòng xe lại, vây lấy Phi. Hắn nói với Phi, nào, lên đây anh đèo về.
Tiếng hắn không tỏ ra hung dữ, Phi nghiêng người ngồi lên xe của hắn. Bọn chúng dàn hàng ngang phóng như điên, hắn nói thật to với Phi đang ngồi sau xe, ôm lấy anh! Phi ôm lấy eo chắc nịch của hắn, cảm thấy ù tai, hoa mắt. Đây là lần đầu tiên Phi ngồi ôm eo một người con trai, một người con trai xa lạ, Phi thấy mình suồng sã mà không biết ngượng. Nhưng Phi bằng lòng suồng sã như thế, bằng lòng không biết ngượng, xe phóng như điên, tốc độ phi thường, và cặp giò khỏe mạnh của người đạp xe làm cho Phi bất ngờ vui mừng, làm cho Phi như không hề hay biết lại như biết rõ niềm vui. Không như thế thì có thể như thế nào, không như thế thì có thể như thế nào? Xưa nay Phi vẫn buồn tẻ đến cùng cực, buồn tẻ cùng cực từ lâu rồi.
Chúng phóng xe đến một khu nhà xám xịt, bọn đệ tử đứng lại. Đội trưởng giày trắng đưa Phi lên gác. Hắn dùng chìa khóa mở cửa, vào nhà rồi khóa cửa lại và cũng không bật đèn. Thế rồi hắn ôm chầm lấy Phi, đẩy Phi đi lùi về phía sau. Hắn đẩy Phi đi qua một dãy hành lang, qua nhà vệ sinh, đẩy Phi vào một căn buồng hẹp, dồn Phi vào một góc tường. Tim Phi đập thình thịch, hơi thở của hắn phả vào mặt Phi gây nên sự kích thích khó tả. Phi tưởng chừng bị tức thở, cố nói, nói để kiềm chế tức thở. Phi nói, anh làm cái trò gì thế này?
Hắn ép mạnh Phi vào góc tường và nói, anh làm tính với cô em! Mẹ kiếp, thấy em là… em biết rồi đấy, anh muốn làm tình với em từ lâu rồi, em nói đi, em muốn không… Hắn vừa nói, vừa tìm miệng Đường Phi, nhưng Phi cứ lắc đầu lẩn tránh. Những lời tục tằn dâm đãng của hắn phun ra cứ như những cái gậy quật mạnh vào đầu Phi, nhưng Phi vẫn đủ tỉnh táo để bảo vệ làn môi. Ngay cả Phi cũng khó tin cái miệng, trước đó và về sau, suốt đời Phi không để người đàn ông nào chạm đến.
Hắn giữ chặt lấy đầu Phi đang lắc mạnh, Phi nắm lấy tay hắn dúi vào ngực mình, quả nhiên hắn không còn tìm miệng Phi nữa, hai tay hắn bắt đầu cởi áo Phi. Với đàn bà hắn chưa phải là tay lão luyện, hắn cứ lúng túng làm tung áo Phi. Cuối cùng hắn cũng mò được vào bầu vú nhỏ nhắn, cứng rắn và nóng ấm của Phi, hắn bóp lấy bóp để làm Phi đau đớn kêu lên. Hắn không còn chịu được nữa, hắn đẩy Phi đến bên giường và vật Phi xuống. Hắn vừa cởi quần, vừa nói không sao, không sao, đây là giường của hai cụ bô, hai cụ không có nhà. Hắn cởi xong quần liền mò mẫm trong bóng tối để cởi quần Phi, nhưng hắn không ngờ Phi đã cởi sẵn, hắn đưa tay sờ cặp đùi đầy đặn của Phi đang khẽ rung lên. Không vì Phi cởi sẵn quần mà hắn xem thường, về sau hắn cũng không bao giờ xem thường Phi, ngược lại còn rất cảm kích. Với đám con gái vờ vịt nửa thích nửa không thì hắn thích cái đến thẳng, đi thẳng của Phi hơn, đáng tiếc hắn mới mười tám tuổi nên không hiểu quý trọng là gì.
Lúc đó Phi thực sự thèm muốn, bị hắn dụ dẫn hoang dã và kích động mạnh mẽ, tòan thân Phi cương lên, đón nhận sức nặng và cái cứng rắn thô bỉ không biết kiêng nể là gì của hắn làm Phi đau đớn đến tóat mồ hôi. Phi không biết yêu là gì, mà xưa nay Phi đâu có yêu cái gã đội trưởng giày trắng này. Phi cũng có phần bằng lòng để hắn đối xử như thế, điều tưởng như có thể hư hỏng đến tận cùng đồng thời cũng có thể làm Phi ngẩng cao đầu đến cực điểm.
Cả trường đều biết quan hệ giữa Phi với gã đội trưởng giày trắng, bởi thế Phi thản nhiên ngồi sau xe và ôm eo hắn, hút thuốc với hắn, thuốc lá Cự Luân một hào bảy xu một bao. Cánh bạn gái trong lớp mặc Phi, bọn chúng đồn Đường Phi là một con hồ li tinh, có cái đuôi dài dấu trong quần. Nhưng về mùa hè, mùa hè thì dấu cái đuôi ấy vào đâu? Có người vặn hỏi. Người tung tin nói, cái đuôi của nó có thể biến hóa to nhỏ, mùa hè thì biến nhỏ lại, cất gọn gàng vào thắt lưng quần. Bởi thế bọn con gái theo Phi vào tận nhà vệ sinh nhìn trộm đầy ác ý va tỏ ra sợ hãi, những mong nhìn thấy cái đưôi của Phi dấu kín trong quần.
Cánh bạn trai cùng lớp cũng mặc Phi, có bạn ở cùng khu nhà dán lên tựa ghế của Phi mảnh giấy có ba chữ “đứa con hoang.” Khi Phi quen với gã đội trưởng giày trắng rồi mới nhớ lại chuyện đó, Phi bảo đội trưởng giày trắng sai lâu la đệ tử đánh cho anh kia một trận, đánh gãy một cái răng cửa, từ đó không dám trêu chọc Phi nữa. Phi không bị trêu chọc, Phi bị cánh bạn gái ghen tị, cánh bạn trai rất sợ Phi.
Phi tiếp tục sai khiến “người tình” làm những việc khác nữa. Một hôm, Phi làm cho Khiêu và Do Do bất ngờ. Phi sai đội trưởng giày trắng ban đêm đến nhà ăn của trường học ăn cắp thực phẩm. Bọn chúng đi ăn cắp thật, ăn cắp được một chai dầu, mấy cân cá hố mặn, nửa bao bột Phú Cường, ba chục trứng gà và một ít hạt tiêu, gia vị. Phi dẫn đầu bọn đàn em cưỡi xe đạp rần rộ đưa những thứ đó đến nhà Do Do. Khiêu và Do Do vui sướng cứ thế mà lăn lộn trên giường, chúng nâng niu trứng gà, ngửi gia vị, lấy ngón tay vê vê bột mì, ôm chai dầu mà không muốn bỏ ra. Vào cái thời trứng gà, dầu ăn phân phối theo tem phiếu thì đúng là chúng phát tài, phát tài to, trở thành địa chủ, địa chủ cũng chỉ đến thế là cùng. Do Do nhón một ít bột Phú Cường để vào lòng bàn tay, tuyên bố sẽ làm bánh sa-xi-ma với trứng gà. Đường Phi nói, các bạn làm mà ăn, tớ không tham gia đâu, tớ với hắn còn có việc. Nói xong rồi đi, Khiêu và Do Do ra tiễn Đường Phi và gã đội trưởng giày trắng, nhìn Phi ghé ngồi sau xe, ôm eo hắn. Mỹ nhân và “anh hùng” song song cưỡi xe đạp rùm beng qua con đường nhỏ trong khu tập thể Viện Thiết kế. Vào thời đó, cả Phúc An, cả tỉnh này, cả tỉnh khác, cả thủ đô, cả Trung Quốc… còn đâu có một nữ sinh dám công khai ngồi xe đạp ôm eo một nam học sinh? Duy nhất chỉ có Đường Phi mới ngồi ôm như thế, khác đời, bất chấp tất cả.
Có người con trai nào không muốn tỏ ra sĩ diện trước mặt người mình yêu, có người con gái nào không muốn sai khiến bạn tình bênh vực kẻ yếu để rạng rỡ mặt mày? Không thể lấy tình yêu để hình dung quan hệ Đường Phi và gã đội trưởng giày trắng, không thể dùng từ “yêu” để nói về hai người này. Sức hút mạnh của hai cơ thể ấy xuất phát từ bản năng sinh lý cộng thêm chút háo danh của tuổi trẻ và nổi buồn không nơi trút bỏ, không thể lấp đầy. Đôi trai gái này không giống một đôi tình nhân, giữa hai người đều rất hờ hững, không tâm sự với nhau, cũng không cãi cọ, giận hờn. Họ giống như anh em hoặc chị em kết nghĩa, suốt ngày xem có việc gì thì giúp một tay. Trên giường hai người cũng rất đơn điệu tẻ nhạt, thô thiển ấu trĩ, miễn là có thời gian. Chưa bao giờ Đường Phi có được khoái cảm, đội trưởng giày trắng cũng chưa bao giờ làm Phi thỏa mãn, thỏa mãn hay không về sau Phi mới nhớ lại. Thọat đầu chưa hiểu biết gì Phi còn có thể thỏa mãn, như thế Phi không hiểu yêu là thế nào. Phi còn nghĩ rằng sự việc phải thế này: muốn, rồi chịu đựng. Phi ở góc độ chịu đựng, chỉ cần mím chặt môi, dạng đùi ra là có thể chịu đựng. Phải chăng đó là tất cả, tất cả những gì mà người ta gọi là bí mật không thể nói với ai? Phi vẫn thích mặc áo quần đi chơi với gã hơn, ít ra thì trên đường phố Phi còn nhận được sự ngưỡng mộ, ghen tị hoặc những ánh mắt khó hiểu. Ít ra còn có thể cho mọi người biết bên mình còn có một anh con trai oai phong lẫm liệt đi hộ vệ. Phi rất cần người hộ vệ, một người con trai oai phong lẫm liệt hộ vệ, nhưng người con trai này phải chịu sự sai khiến của Phi, người con trai chịu được cái quắc mắt, nổi giận của Phi. Được thế những ngày vô vị mới có ý nghĩa, ý nghĩa này xem ra có liên quan chặt chẽ đến tình dục, xem ra lại không dính dáng gì đến tình dục.
Hai người sống với nhau như thế, nhiều đêm Đường Phi không về nhà, có lúc ngủ với hắn, có lúc ngủ ở nhà Do Do. Một buổi tối, Đường Phi, Do Do, Khiêu cùng ăn cơm ở nhà Do Do, Khiêu đang say sưa kể cho hai bạn nghe câu chuyên của Shakespear mà nó vừa đọc được trong một cuốn sách cũ, câu chuyện về một cung phi thóat ra ngòai, thật kinh hồn. Đội trưởng giày trắng đến, hắn gọi Phi đi ngay, Phi không đi, thế là hắn tát Phi. Cái tát không thích hợp với bầu không khí thân tình, yên tĩnh và tâm hồn đa sầu đa cảm của ba cô gái. Khiêu nổi giận nói, anh này, tại sao anh lại đánh người? Đội trưởng giày trắng ôm ngang người Phi, vừa lôi ra cửa vừa nói, mày biết đếch gì!
Cả hai nhìn theo Đường Phi cùng nghĩ, có lẽ mình chẳng “biết đếch gì,” bởi hình như Đường Phi không giận cái tát của thằng kia. Cái tát làm Khiêu nhớ lại lần đầu gặp Đường Phi, lần đó trong ngõ nhỏ Khiêu đã nhận cái tát “lễ ra mắt” của Phi.
Cả hai sống như thế cho đến ngày thằng đội trưởng giày trắng tốt nghiệp trung học, về nông thôn tham gia sản xuất, Đường Phi quen một anh diễn viên múa của Đòan Ca múa Phúc An. Anh diễn viên này được nhà trường mời đến dạy múa, đội tuyên truyền tư tưởng Mao Trạch Đông của trường đang tập điệu múa Bài ca giặt áo của dân tộc Tạng. Đường Phi không phải là đội viên đội tuyên truyền tư tưởng Mao Trạch Đông, bởi tác phong sinh họat của Phi không xứng đáng, mà Phi cũng không thích múa hát. Nhưng hễ Phi xuất hiện trong sân trường là mọi người lại để ý, Phi được anh diễn viên múa kia chú ý, Phi cũng chú ý đến anh ta. Vẻ đẹp trai của anh khiến nhiều nữ sinh phải xiêu lòng, nhiệt tình, tính tự do tản mạn của anh cũng làm nhiều học sinh nam muốn gần. Nhưng anh ta chỉ chú ý đến Đường Phi. Đường Phi nghĩ thế, đóan thế.
 
 

Anh nói nhé, cơ thể em tuyệt vời, tại sao em không tham gia đội tuyên truyền tư tưởng Mao Trạch Đông? Em mà múa xô-lô trong điệu múa Bài ca giặt áo thì nhất, anh chỉ chú ý đến em thôi. Một hôm anh diễn viên múa ngăn Đường Phi trong sân trường và nói.
Cuối cùng anh ta đã bắt chuyện được với Đường Phi vì thế Phi cũng rất đắc ý. Phỏng đoán của Phi đã được chứng thực, Phi cũng đã tích lũy được một ít kinh nghiệm ứng xử với con trai, Phi cười với anh ta và nói, em tên là Đường Phi. Anh ta nói. Anh biết tên em từ lâu rồi. Phi nói, thật sao, trong trường nhiều người nói xấu em lắm.
Xem ra anh ta không muốn nói đến chuyện ấy, anh nói chuyện nghề nghiệp. Anh ta nói, em đã tập múa bao giờ chưa?Phi nói, chưa, chưa bao giờ, mà cũng không thích múa, cũng không có ý định tập múa. Tự tin với nhan sắc, Phi cố tình đẩy chuyện học múa ra xa, Phi không cần thiết phải giả vờ thích múa để quyến rũ cái anh chàng diễn viên múa này, không cần thiết phải nói dối mình biết múa để tiếp cận anh ta. Tất cả là đây, chưa hề học múa mà có cơ thể đẹp thế này, chỉ cần học múa vài hôm sẽ trở thành tiên, thành tiên! Ý nghĩ của Phi có chút hơi hướng trẻ con.
Anh ta nói, vậy là em, bố mẹ em phải là những người hoạt động nghệ thuật, nếu không thì em không thể xuất chúng như thế này được, đẹp lắm! Đẹp, em hiểu không?
Nghe nhắc đến bố mẹ, Đường Phi thoáng buồn, nhưng Phi thích nghe những lời tán tụng, nhất là anh ta nói xuất chúng làm tim Phi đập mạnh. Xuất chúng, Phi cho là cách đánh giá tuyệt vời, giống như vầng mặt trời ban mai tỏa ánh nắng hồng, như những chú gà lông tơ không chút ưu tư từ trong vỏ trứng bước ra chào đời, như đóa hoa sen rực rỡ nở trên bùn đen, còn "như" gì nữa nhỉ? Kì thực thì không " như" gì cả, xuất chúng là xuất chúng. Xuất chúng, ôi cái từ ngữ! Phi nhìn anh diễn viên hồi lâu không nói, bởi Phi không muốn trả lời anh ta về bố mẹ mình, cũng không muốn bàn thế nào là cái đẹp với anh.
Anh diễn viên nói, dẫu sao thì anh thấy em chỉ cần học múa chút đỉnh thôi, nhất định em sẽ múa rất đẹp. Đường Phi nói, học múa phải học từ bé, em lớn rồi. Chân em, người em cứng lắm. Phi nói rồi lắc mạnh eo, cố tình đá chân tỏ ra cứng.
Không hẳn thế đâu em-anh diễn viên nói-Chắc là em mới mười bảy, phải không nào?Có thời gian anh sẽ xem chân và eo của em. Phải rồi, chủ nhật nhé, chủ nhật em đến lớp học. Đường Phi hỏi, hai người thôi ư? Anh diễn nói, chỉ anh với em thôi.
Trưa chủ nhật, đúng hẹn, Đường Phi đến lớp học, anh diễn viên múa đang ngồi trước bục giảng, đôi chân dài bắt chéo nhau, hai tay khoanh trước ngực. Trong ấn tượng của Phi, lớp học lúc nào cũng ồn ào, Phi không muốn ngồi trong lớp, càng không muốn ngồi một mình ở lớp học. Còn hôm nay, khi bước vào lớp, bỗng lòng Phi ấm áp hẳn lên. Phi rất thích cái giờ phút yên tình này, bởi có anh diễn viên ngồi trước bục giảng, đằng sau là những dãy bàn học, không có một người nào khác.
Trông thấy Đường Phi anh ta đứng dậy, tháo đồng hồ ở cổ tay để lên bàn và nói, nào, chúng mình bắt đầu nhé.
Anh đến trước mặt Phi, bảo Phi đứng dựa vào dãy bàn học thứ nhất, một tay vịn bàn để cơ thể ổn định, rồi anh ta nắn gót chân Phi, nắn mắt cá, lật nghiêng, nâng dần lên. Đúng là chân chưa qua luyện tập, chưa giưo lên cao Phi đã kêu không lên cao được, không được đâu, đau quá. Anh ta buông xuống, nhưng tay vẫn nắm lấy mắt cá chân Phi. Phi đứng dựa vào bàn, anh ta quỳ xuống nhẹ sờ mó mắt cá chân Phi, động tác tay anh ta thật mềm mại, nhẹ nhàng, nhưng lại rất quyết đoán không rời. Tay anh cứ tiến dần lên trên, lên bắp chân, rồi lên đùi và nói, bắp chân và đùi em cân đối lắm, lại cả cái đầu gối nhỏ nhắn nữa. Tay anh ta nắn nắn cái đầu gối nhỏ nhắn của Phi, rồi bàn tay ấy tiếp tục tiến lên đến eo Phi, nhẹ nhàng luồn qua lần áo trong có dây lưng da thắt ngang va đi thẳng vào ngực Phi. Phi cũng không biết mình đã nằm lên bàn từ lúc nào, Phi nằm thẳng lên bàn, trên ngực Phi là cái đầu tóc đen dày của anh diễn viên múa. Anh ta úp mặt lên ngực Phi, mút lấy mút để, cắn lấy cắn để Phi. Bàn tay anh ta vừa từ mắt cá chân đi lên lúc này lại trượt xuống vùng bụng phẳng lì giữa cặp đùi Phi. Ngón tay anh ta nahnh nhẹn linh hoạt như đôi chân lúc nhảy múa, khiến toàn thân Phi oằn oại không còn tự chủ nổi. Phi oằn oại nhưu bảo với anh ta cứ thế đi thẳng xuống, Phi thèm khát được anh đùa nghịch, thám hiểm, thám hiểm vùng ướt nước và phá đổ cái co bóp trong sâu thẳm của Phi.
Đường Phi yêu anh diễn viên múa, cho dù hai người lần đầu tiên thân thiết trong lớp học chỉ đến đó.
Phi mong ngày mong đêm được gặp anh ta, anh đưa Phi về nhà mình lúc vợ đi vắng. Anh đã có vợ, Phi biết, nhưng không hề quan tâm đến điều ấy. Phi bằng lòng yêu anh, muốn nghe anh thủ thỉ bên tai Phi là con mèo lười của anh, là con chim bồ câu, là cô bé xấu xí…Những lời đường mật của anh ta thì nhiều lắm, anh còn chải đầu, tết tóc cho Phi. Anh ta tết tóc làm sóng lòng Phi dào dạt. Từ khi mẹ chết không còn ai tết tóc cho Phi, được anh chăm sóc như thế. Những lúc ấy, anh ôm lấy Phi từ phía sau, Phi ngồi phía trước, đón nhận hơi thở của anh phả vào gáy, phi ngồi với bao ước mơ thần kì, muốn suốt đời, cả đời được anh tết tóc. Phi ngồi cho đến lúc vợ anh ta về, Phi rất muốn xin vợ anh đồng ý cho Phi được sống chung với họ. Phi có mang, nhưng không hề sợ hãi, Phi ngây thơ nghĩ rằng, trong bụng mình có con của anh ta, nhất định anh ta phải lấy, lấy mình. Cho em đi cùng anh, đi khỏi thành phố Phúc An nhiều điều tiếng. Bởi yêu anh Phi mới coi trọng mình, trở nên kiêng kị điều tiếng thị phi. Thực ra không phải xem trọng mình mà là Phi quý trọng anh, Phi muốn không có lỗi với anh, xứng đáng với anh.
Phi tìm anh nói chuyện có mang làm anh ta sợ. Không được, không được, không được…Anh ta nói một thôi rồi thở dài, kéo tay Phi ngồi xuống. Anh nói, không được đâu em, em nên nhớ rằng em còn rất bé. Phi vặn hỏi, anh bảo em còn bé sao? Khi anh ôm em trên bàn học sao anh không nghĩ rằng em còn bé? Anh nói, oan cho anh quá, ai bảo anh thích em, ai bảo em làm anh thích. Nước mắt Phi chảy ròng ròng và nói, thế sao anh không thích em?Anh ta nói với Phi về luật pháp, về luật hôn nhân. Trong đầu óc Phi đâu có luật pháp gì, chưa ai nghiêm chỉnh nói với Phi về luật pháp, phi chỉ biết một điều về luật pháp mà những kẻ ngu ngốc nhất cũng biết là, giết người thì phải trả bằng sinh mạng, nợ tiền phải trả bằng tiền, nhưng Phi thì không giết người, không nợ nần gì ai. Luật pháp và đời sống của Phi có gì liên quan đến nhau đâu. Nay Phi mười sáu tuổi có mang với anh diễn viên múa, lại còn phải nghe anh giảng giả về luật pháp, cứ như anh ta nói thì hai người đã phạm tội, Phi cảm thấy sợ. Phi nói, thế chúng ta phải làm gì đây? Anh diễn viên nói, anh cũng không biết nữa, dù sao thì em cũng phải cho cái thai ấy..ra! Phi nói không dám một mình đến bệnh viện, Phi muốn anh cùng đi. Anh nói, không được em ơi, Đoàn ca múa vừa giao cho anh một nhiệm vụ hết sức quan trọng. Anh ta nói với Phi về tỉnh Tứ Xuyên xa xôi nào đó, ở Tứ Xuyên đang có một cuộc triển lãm Nhà thu tô nổi tiếng, em biết không? Triển lãm tố cáo địa chủ Lưu Văn Tài áp bức nông dân, Đoàn đang chuẩn bị dựng vở vũ kịch phỏng theo triển lãm đó, vũ kịch Nhà thu tô, Đoàn cử anh đến xem triển lãm để về biên đạo. Vũ kịch Nhà thu tô nếu dựng thành công thì gây tiếng vang khắp cả nước. Đây không phải là việc biên đạo bình thường mà là nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ chính trị, em hiểu không? Phi chẳng hiểu nhiệm vụ chính trị là gì, mà hình như đã nghe cái tên Lưu Văn Tài ấy ở đâu rồi. Nhà thu tô, Phi chẳng hứng thú gì với chuyện đó, chỉ quan tâm bao giờ anh về. Anh nói rất mưo hồ, có thể rất lâu, mười ngàyhoặc ba tháng, đã gọi là nhiệm vụ chính trị thì không tính thời gian. Anh ta còn nói vòng vo về Lưu Văn Tài với Nhà thu tô để nếu Phi có giận thì chỉ giận hai chuyện đó, vì chuyện đó mà làm hai người không được gặp nhau, không đưa Phi đi bệnh viện được.

Đường Phi giấu cái đồng hồ và đi về nhà. Vừa vào đến cửa, Phi liền nói chuyện với bác sĩ Đường bằng vẻ giận dữ. Cái vẻ giận dữ làm các giác quan của Phi không còn ngay ngắn, Phi muốn dùng vẻ giận dữ để che đậy nỗi sợ hãi cực điểm trong lòng. Phi không rõ cậu mình sẽ xử sự thế nào, biết đâu cậu lại đuổi Phi ra khỏi nhà.
Nghi Đường Phi nói, bác sĩ Đường im lặng hồi lâu, anh chỉ nhìn chằm chằm cô cháu gái bằng đôi mắt đen, tưởng như kiểm chứng trên nét mặt, trên cơ thể cô cháu gái, xem cô cháu gái nói thật hay nói dối, cuối cùng anh xác định Phi nói thật. Bác sĩ đường là người trầm mặc ít nói, bình thường cũng không có chuyện gì để nói với Đường Phi, bây giờ lại càng không biết nói gì. Hai tay anh nắm chặt như ngượi bị bệnh thần kinh, khiến những đốt ngón tay trắng lên.
Cậu nói đi.
Cháu, cháu bảo cậu nói gì? Cháu, cháu có nghĩ đến cái khó của người lớn không?
Còn cậu, cậu có nghĩ đến cái khó khăn của cháu không?
Cháu có khó khăn gì? Cậu nuôi cháu ăn học, đón cháu từ Bắc Kinh về, cậu đã trọn nghĩa với mẹ cháu. Thế nhưng cháu đã làm gì? Cháu có còn biết tôn trọng cháu, tự trọng cháu nữa không?
Không. Đường Phi nói.
Cháu thì không nhưng cậu vẫn cần – bác sĩ Đường nói – vì cháu mà cho đến tận bây giờ cậu vẫn một mình, cháu thấy không? Ai muốn lấy một người đàn ông phải đa mang một cô cháu gái, cháu hiểu chứ?
Cháu hiểu, cho nên cháu không muốn tiếp tục liên lụy đến cậu nữa.
Cháu nói thế là ý làm sao?
Chỉ cần cậu giúp cháu xử lý cái thai xong, cháu lập tức rời khỏi cái nhà này, cháu sắp tốt nghiệp trung học phổ thông rồi, cháu có thể tự nuôi mình được.
Sao kia? Cháu nói sao? Cậu nạo thai cho cháu? Cậu?
Vâng, cậu là bác sĩ.
Cháu nói nhảm gì thế? Đó là việc của bác sĩ phụ sản, đâu phải việc của bác sĩ nội khoa? Không được!
Sao lại không.
Không thể, không thể được, cậu không biết làm.
Thế thì cháu đến khoa phụ sản, cháu không đi đâu hết, chỉ đến khoa phụ sản của bệnh viện cậu thôi.
Bác sĩ Đường ngắt lời Phi: cháu có im đi không, cháu nghĩ cậu để cháu đến đấy sao? Cháu đến để bêu xấu với mọi người, bêu xấu cháu, bêu xấu cậu, bêu xấu cả họ nhà ta hay sao? Bây giờ thì cháu trả lời cậu một việc.
Trả lời việc gi?
Nó là ai? Đường Phi im lặng.
Bác sĩ Đường lại nói, nó là ai cháu phải nói với cậu.
Nếu cháu không nói thì sao?
Cậu đến tận trường để điều tra.
Vâng, cháu sẽ nói với cậu, nhưng cậu phải cho cháu biết bố cháu là ai?
Tại sao cháu lại hỏi chuyện ấy vào lúc này (mất chữ, trang 160, lena_sano ơi bổ sung gấp gấp)
Cậu, cậu và mẹ cháu vẫn giấu cháu, nhưng cháu có quyền biết, cháu như thế này rồi càng có quyền được biết, ai là người chịu trách nhiệm về cháu đây? Không phải là bố cháu thì còn ai? Cậu phải cho cháu biết bố cháu là ai, ở đâu?
Đã nói với cháu rằng bố cháu chết rồi.
Cháu không tin. Bố cháu tên gì? Tại sao chết? Chết ở đâu? Tại sao cháu không biết? Thế mà cậu bắt cháu nói chuyện riêng của cháu!
Đường Phi nhắc đến bố làm bác sĩ Đường không truy hỏi “nó là ai” nữa, tưởng như đó là sự trao đổi. Anh thà không biết người làm nhục cháu mình còn hơn phải cho cháu biết bố nó là ai. Nhưng vấn đề vẫn chưa được giải quyết, vấn đề phải nạo thai cho Đường Phi. Quả là một việc vừa khó vừa đau đầu đối với bác sĩ Đường, một việc vừa phẫn uất cừa không có cách nào khác, không tìm ra lối thoát. Anh đứng dậy, đi đi lại lại trong hai gian nhà nhỏ hẹp, anh nhìn giá sách không nhiều sách lắm đặt ở góc phòng. Trên giá, ngoài bức tượng Mao Chủ tịch bán thân bằng nhựa huỳnh quang ( mỗi khi trời tối thì chung quanh tượng tỏa ánh sáng xanh), chỉ có một ít cuốn về nội khoa thông thường, không có sách chuyên khoa phụ sản.
Thế cậu có làm cho cháu không?
Không, không thể được, cậu không biết làm, dễ nguy hiểm đến tính mạng lắm.
Cháu không sợ.
Bác sĩ Đường cười và nói, ừ, cháu không sợ, nếu biết (mất 2 dòng, trang 161, lena_sano ơi bổ sung gấp gấp)

… ở một diễn viên điện ảnh nào đó. Phi nói, cậu cũng đâu có sợ, cậu sợ thì không cấp giấy nghỉ ốm giả.
Bác sĩ Đường tái mặt, thất thần đến trước Đường Phi, vỗ nhẹ mặt bàn nói, giấy nghỉ ốm giả nào, cháu chỉ nói nhảm.
Cậu cấp giấy nghỉ ốm giả cho cô Vũ, mẹ bạn Khiêu đấy thôi, cậu còn với cô ấy, với cô ấy… làm trò đồi bại, cậu nghĩ rằng cháu không biết hay sao? Cậu đừng tưởng cháu không biết! Đừng tưởng cháu không biết! Cháu sẽ đi tố cáo, tố cáo với Ủy ban cách mạng bệnh viện của cậu. Phi vừa nói vừa đứng lên, chạy ra ngoài như một con thú lên cơn điên. Phi sợ nếu không chạy nhanh thì sẽ khóc. Phi buồn lắm, buồn vì sự hèn mạt của chính mình, vì mình như thế này mà phải nói đến Khiêu, người bạn rất thân, tuy Phi rất giận mẹ Khiêu.
Bác sĩ Đường ngăn Phi lại, nói: cháu điên rồi sao! Anh nắm lấy vai Đường Phi, ấn ngồi xuống, cố giữ cho được vẻ nghiêm khắc của người lớn. Anh nói, cháu đừng có điên như thế, để cậu nghĩ cách, để cậu thư thư đã.
Bác sĩ Đường nghĩ lung lắm. Bên cạnh anh có nhiều bác sĩ, nhưng vì danh dự của Đường Phi, anh không thể nhờ ai, chỉ mình thôi, phải mạo hiểm. Anh mượn ít sách, tìm hiểu cách nạo thai, làm quen với dụng cụ, ban ngày còn đến xem làm ở phong phụ sản. Anh quyết định cậy cửa ban đêm để vào, dùng chăn che cửa, (đề phòng ánh sáng lọt ra ngoài) rồi bí mật thực hành. Anh mất một tuần chuẩn bị, biết rằng không thể trì hoãn lâu hơn, càng để lâu càng nguy hiểm đến tính mạng Đường Phi.
Anh đã làm như thế, đề phòng Đường Phi kêu đau, anh phải dùng vải xô nhét vào miệng Phi.
Bác sĩ Đường chẳng lạ gì cơ thể người, thời còn là sinh viên y khoa anh đã có thời gian thực tập ở bệnh viện trực thuộc, nhưng không nắm vững kỹ thuật phụ sản. Ban đầu anh từ chối Đường Phi không phải vì không biết việc. Nếu anh là bác sĩ phụ sản thì cũng không muốn làm cho cháu gái. Làm như thế là vô nhân đạo, để lại khoảng trống trong cuộc sống không thể bù đắp, là điều nhạo báng đối với Đường Phi. Anh không nghĩ rằng mình phải nhận lấy sự thật ấy, nhưng anh phải nhận. Bởi sợ hãi mà phải nhận, sợ hãi cũng đã cứu thoát anh, không cho anh đắn đo do dự. Khi anh đứng bên bàn đẻ với tất cả nỗi sợ hãi cực điểm, anh nhìn Đường Phi nằm trên bàn đẻ không là nam cũng không là nữ, không lớn cũng không còn nhỏ, không thân mà cũng không sơ, Phi như không phải là người sống, Phi là chính trị, là vận mệnh của anh. Mà anh cũng như không phải đang nạo thai mà là cầu nguyện cho số phận tai qua nạn khỏi.
Nhưng rồi tất cả cũng khập khiễng qua đi. Không nén nổi, Đường Phi ôm lấy cậu mà khóc ngay trong phòng sản. Trong tiếng khóc, cậu cháu đã trút được những nỗi phiền muộn và đau thương không sao nói thành lời, bù đắp những hụt hẫng trong tình cảm. Trong tiếng khóc, cậu cháu đã tha thứ cho nhau, tình thân máu mủ đã làm diu nỗi đau của da thịt và trái tim. Họ là người thân, cho dù đã từng rẻ rúng nhau.
Đó là một ca duy nhất trong cuộc đời không dài lắm của bác sĩ Đường. Khi cuộc sống của anh sắp chấm dứt, anh đứng trên ống khói cao, nơi cuối cùng anh nhìn là cửa sổ phòng sản. Anh nhớ lại cuộc đời, nhớ rằng mình đã có lỗi nhiều với Đường Phi, cô cháu gái côi cút đơn độc. Anh đã xem thường Phi, oán giận Phi, xem Phi như sợi dây oan nghiệt trói buộc cuộc đời mình. Chỉ một việc không có lỗi với Đường Phi là, với một tay nghề không cao, nhận lấy việc nguy hiểm, có thể bị bắt, có thể mất việc, có thể bị tù để bảo toàn danh dự cho cháu gái.

Tết năm đó, gã đội trưởng giày trắng từ nông thôn về ăn tết ờ Phúc An. Vào một đêm đã khuya, hắn cùng bọn đàn em chui vào mấy dãy nhà tập thể của bệnh viện thay nhau hãm hiếp bà y tá khoa nội, người nữ gián điệp đã khai ra mật hiệu “tấm lưới người cá từ đâu tới,” hàng ngày phải dọn dẹp nhà vệ sinh, quét tước hành lang.
Gã đội trưởng giày trắng có ý định đột nhập phòng của Đường Phi để trả thù, hắn đã biết chuyện Đường Phi với anh diễn viên múa. Tay hắn cầm sẵn dao găm, định rạch vài nhát trên mặt Phi để cảnh cáo. Nhưng khi hắn đánh thức người đàn bà ngủ trên giường dậy thì mới biết là nhầm. Nhưng hắn cũng không tha người đàn bà đẹp, người đẹp của chế độ cũ. Hắn còn cho cả mấy thằng đàn em thay nhau làm nhục bà, hắn kề dao vào cổ người đàn bà này, trong bóng đêm, bọn chúng thay nhau thở dốc trên người bà. Hắn nghĩ, đây không phải Đường Phi, nếu là Phi thì hắn không để bọn đàn em làm thế. Hắn vừa nghe bọn đàn em thở phì phò, vừa cảm thấy hắn còn có lương tâm, ít ra là không có lỗi với Đường Phi. Con Phi kia chung quy chỉ là mảnh giẻ rách – hắn chửi Phi – mày phải cảm ơn người đàn bà đang nằm dưới bụng chúng tao đây, bởi có bà ta mày mới thoát, mẹ kiếp, bằng không tao sẽ cho mày vài nhát dao.
Sáng hôm sau, bà y tá trưởng đi báo sự việc, tìm ông trưởng phòng bảo vệ của bệnh viện để báo cáo. Còn ai đoái hoài đến bà, người bị cưỡng hiếp đâu phải con nhà lành. Người bị cưỡng hiếp là một “nữ gián điệp”, “nữ gián điệp” già có bị hiếp cũng đáng đời, không hiếp bà thì hiếp ai!
Tấm lưới người cá từ đâu tới?
Từ biển lên.

Ở đời này có tiệc nào không tàn. Tiệc càng lớn, tàn tiệc thì dư vị càng buồn. Khiêu, Đường Phi, Do Do cũng dự những bữa tiệc bí mật, nào bánh tiểu tuyết cầu, nào xúp đỏ Ucraina, nào trang phục vơi thuyền lịch sự và Đêm Cairo thần bí, tất cả đều cách biệt với thế giới. Thậm chí Khiêu nghĩ rằng, từ nay về sau sẽ không còn điều phiền muộn, nhà trường và gia đình có là gì, Khiêu đã được hưởng một thế giới vui vẻ. Nhưng bé Thuyên đã làm tan vỡ niềm vui của Khiêu, bé Thuyên như cánh quạ đen chập chờn bay lượn trước mặt, làm tâm tư Khiêu xuất hiện những bóng đen khó tả, làm lòng Khiêu nặng nề chưa từng có.
Khiêu không bằng lòng vì sự ra đời của bé Thuyên. Để bày tỏ sự không bằng lòng, Khiêu tỏ ra lạnh lùng gấp nhiều lần với bé Thuyên, càng yêu thương Phàm gấp bội. Khiêu rất yêu Phàm, cơ sở của tình yêu thật bền vững. Phàm cũng yêu chị, gần như phục tùng không điều kiện mọi chỉ lệnh của chị. Còn nhớ, khi Phàm mới bi bô biết nói, mỗi lần chơi với Khiêu nó rất thích lè lưỡi nói ngọng líu ngọng lo, Khiêu đập ruồi, dù đập được hay không Pàhm cũng vui vẻ reo lên chít (chết) chít (chết)… Nó động viên chị, khen chị, làm cho chị tin, cho dù đất trời đảo điên, vật đổi sao dời thì nó với chị cũng vẫn một lòng, không hề thay đổi.
Những ngày cả bố và mẹ cùng ở nông trường Vĩ Hà, hai chị em sống dựa vào nhau. Phàm thích ăn táo và cá hố, Khiêu cố mua bằng được cho em. Nó biết không đú tiền để ngày nào cũng được ăn cá và táo, Khiêu nhịn, ngồi nhìn em ăn. Nhìn Phàm ăn rất vui, vì mỗi lần ăn hết một khúc cá, nó lại lấy xương làm lược, cái lược này chị ơi – nó khoe với chị. Khiêu cũng thích cái thông minh và sức tưởng tượng của nó, nhưng không cho em nghịch, sợ bẩn tay, bẩn đầu. Khiêu rửa tay chân cho em. Tối nào trước khi đi ngủ cũng rửa chân cho em, hai chị em cùng ngồi trên cái ghế gỗ, quay mặt vào nhau, chậu nước để ở giữa. Khiêu rất thích ngửi chân Phàm, chân có mùi chua chua. Nó rửa cho em thật kỹ, kì cọ từng kẽ chân, có lúc quên lấy khăn lau chân, nó phải dùng quần để lau. Khiêu để hai chân Phàm đứng trên chân mình cho khô. Không phải Phi không thể đi lấy khăn lau chân cho em mà thích như thế, thích để Phàm đứng trên chân mình. Khiêu nói, em lau chân vào quần chị cũng được. Phàm nói, em lau, em lau nhé. Khiêu nói, em cứ lau đi. Thế là Phàm đứng lên đùi Khiêu, Khiêu để em đứng lên, còn nhún nhẩy đùa nghịch, không còn là rửa chân nữa mà là trò đùa của hai chị em, hai chị em phải đùa vui với nhau.
Khi Khiêu xách làn thức ăn đi ngoài phố, thế nào Phàm cũng giúp chị một tay. Nó giúp không phải để chia sẻ phần nặng với chị, mà là nghịch vui, tưởng như cùng được xách làn với chị. Nó thích lao động, bởi nó yêu chị.
Nếu có ai bắt nạt, Khiêu liền bênh em, lúc đó thì nó không e dè nể nang gì. Có lần, một thằng bé đứng ở cửa đưa cho Phàm một miếng xà phòng tròn như cái bánh trôi, bảo nó nếm thử, ngọt lắm, bánh trôi đấy, nếm đi. Phàm đưa lưỡi ra nếm, vừa lúc Khiêu chạy đến, giật lấy miếng xà phòng nhét vào miệng thằng bé kia, nó nhét miếng xà phòng vào miệng thằng bé, vả vào miệng nó, làm nó khóc lên, phải nôn ọe cả buổi. Hai chị em vươn thẳng người đi về, vừa vào cửa nó vừa nói với em, xà phòng đấy, xà phòng đấy, không phải bánh, mà có là bánh em cũng không được ăn, không được tùy ý ăn của người khác, em hiểu chưa nào? Phàm gật đầu lia lịa, nó nhớ, nó chưa bao giờ quên những điều chị dặn.
Bé Thuyên ra đời. Chương Vũ ở nông trường Vĩ Hà về được một năm thì sinh bé Thuyên. Lúc này quản lý ở nông trường cũng đã nới lỏng, nhiều người của Viện Thiết kế cũng tìm lý do để về Phúc An rồi cố tình không đi nữa. Chương Vũ thì với lý do chính đáng sinh con, không còn nhắc đến bệnh tim, chị có mang là lý do chính đáng để không trở lại nông trường. Trong thời gian cho con bú, chị có quyền ở nhà.
Trong nhà rất bận, Khiêu phải làm không biết bao nhiêu việc. Lúc thì mẹ sai pha sữa cho em, lúc phải thay tã thay lót. Khiêu tất bật, làm đổ vỡ lung tung. Tả giặt cũng không kỹ, nó cứ bỏ tã vào chậu giặt qua loa. Nước cam lẽ ra của bé Thuyên, nó lấy cho Phàm uống. Khi bé Thuyên tròn một năm, có thể ăn thịt nghiền, Khiêu thường xuyên lấy thịt nghiền của bé Thuyên kẹp vào bánh mì cho Phàm ăn. Phàm bị “thất sủng,” vì bị “thất sủng” một cách tự nhiên nên thỉnh thoảng lại được chị cho ăn bánh mì kẹp thịt, nó cứ bám riết lấy chị, dựa dẫm vào chị cho cả nhà biết, cho thiên hạ biết, chẳng có gì ghê gớm, đã có chị rồi.
Vì bị “thất sủng,” không còn được chiều chuộng, Phàm có phần tỏ ra quá đáng, mà nó không tỏ ra quá đáng thì phải làn thế nào? Nó ghét bé Thuyên, thật sự ghét, không phô trương, không cường điệu. Nó ghét thật đơn giản, không khó diễn tả như Khiêu. Nó ghét bởi bé Thuyên rất xinh, rất xinh và rất biết. Nhất là từ khi bé Thuyên biết đi, nó được người lớn đưa xuống sân chơi, khuôn mặt xinh đẹp và mái tóc vàng quăn tự nhiên của nó làm cho hàng xóm hoặc ai qua đường trông thấy cũng thích. Càng nhiều người thích bé Thuyên càng làm Phàm thêm bực, nó cấu bé Thuyên, cấu vào cổ chân cổ tay mũm mỉm của nó. Nó dùng móng tay cái và móng tay trỏ cấu từng tí vào bé Thuyên, chỉ đau như kiến cắn, nhưng cũng đủ để bé Thuyên khóc. Phàm đâu có sợ, bởi bé Thuyên không mách, vì nó không biết nói.

Chương Vũ vẫn thường dẫn bé Thuyên đi dạo trước nhà, mọi việc đều để Khiêu và Phàm làm, bắt chúng phải trông bé Thuyên.. Phàm thì trốn tránh, nó không thích chơi với bé Thuyên. Hàng xóm láng giềng thích chơi với bé Thuyên, tỏ ra lạnh nhạt với Phàm, nó ghen với bé Thuyên, đâm ra không vui. Những lúc như thế nó cố tình nhăn mặt giả vờ bị chuột rút: ôi, chuột rút, đau quá… Nó nằm vật ra giường. Mẹ lại bảo Khiêu ra trông bé Thuyên, mà những lúc đó Khiêu bận sang nhà Do Do nấu nướng. Bé Thuyên biết đi, biết múa chiếm mất khá nhiều thời gian của Khiêu, nhiều lần phải bỏ cuộc nấu những món cao cấp với Do Do. Nhưng nó không như Phàm giả vờ bị chuột rút. Nó biết nghe lời mẹ, đem ghế ra cửa ngồi đọc sách, vừa đọc vừa trông chừng bé Thuyên đang chơi gần đó. Nhiều lúc hai ánh mắt gặp nhau, Khiêu lặng lẽ dò xét đôi mắt đen láy của em gái, thấy có gì đó không ổn. Ngay từ đầu nó đã thấy có gì đó không ổn, giữa ban ngày ban mặt bé Thuyên chơi trong sân nhưng nó vẫn không thoải mái. Khiêu không ghen với vẻ xinh đẹp, hoàn mỹ không khiếm khuyết của bé Thuyên. Khiêu nghe người ta nói thế này, nếu một đứa bé đẹp hoàn thiện, không một khiếm khuyết thì nó ngày càng xuống dốc, lúc bé xinh đẹp lớn lên lại rất xấu xí. Bởi thế nó không có gì phải hận bé Thuyên. Nhưng nó xinh cũng có gì ghê gớm lắm đâu, đã hai tuổi mà vẫn chưa biết nói, có thể bị câm chăng. Đièu mà Khiêu thấy không ổn là, việc bé Thuyên ra đời thật đáng ngờ, cho rằng đó là trò đùa rất nghiêm trọng đối với gia đình. Có lý do để Khiêu nghĩ như vậy, bởi có lần Đường Phi đến thăm bé Thuyên.
Đường Phi bị anh diễn viên múa bỏ rơi, phải đi phá thai, rất có năng khiếu quan sát trẻ con, mà nói năng cũng không e dè. Một hôm, Đường Phi nói với Khiêu, đằng ấy thấy bé Thuyên giống ai? Khiêu không nói gì. Đường Phi nói luôn: nó giống cậu tớ nhỉ? ừ, biết đâu nó là em họ tớ.
Khiêu vừa tức nghẹn, vừa buồn. Khiêu chỉ ậm ừ vài tiếng trong họng, nét mặt thoáng buồn. “Nó giống cậu tớ,” câu nói của Đường Phi như một đòn quất mạnh vào đầu làm Khiêu choáng váng, làm Khiêu tỉnh ngộ. Nó làm rõ điều xưa nay không dám làm rõ, Khiêu đã tìm được đáp án mà xưa nay vẫn không dám đi sâu tìm kiếm. Họ, bác sĩ Đường và mẹ, làm Khiêu ghê tởm, làm Khiêu phẫn nộ muốn nguyền rủa, gột bỏ. Họ đã phụ lại Khiêu phải đau khổ, kinh hoàng, vui sướng và hối hận vì lá thư không đến tay bố. Họ thật không xứng, thật không xứng đáng. Khiêu sợ, sợ điều Đường Phi nói ra không còn ẩn náu trong lòng Khiêu, tưởng như ngày nào Khiêu cũng mong có người nói ra, nói toạc ra thì Khiêu mới có quyết tâm hành động. Khiêu quyết tâm hành động, cho dù quyết tâm đó mềm yếu và mông lung, quả thật Khiêu rất muốn hành động.
Phàm cũng có ý giúp chị, nó bắt đầu hành động. Phàm đi đào nhĩ tủy, bỏ những mảnh nhĩ tủy màu vàng nhạt vào bình sữa của bé Thuyên. Khiêu thấy nhưng không nói gì, chúng đều nghe nói, nhĩ tủy không ăn được, ăn vào có thể bị câm.
Bé Thuyên có thể đã bị câm, nhưng muốn cho nó ăn nhĩ tủy để câm hẳn. Khiêu nhìn Phàm lắc lắc chai sữa, không nói gì. Không nói gì có nghĩa là lặng lẽ khuyến khích. Phàm cầm chai sữa đựng nhĩ tủy và nước cam đến chỗ bé Thuyên. Nhưng việc không thành, không hiểu tại sao nó tuột tay, chai nước cam rơi vỡ tan tành.
Khiêu rất tiếc. Phàm cũng rất tiếc. Hai chị em không ai nói với ai về điều đáng tiếc mà chỉ tỏ ra lạnh nhạt với bé Thuyên để bày tỏ cái tiếc đó. Chúng chơi trò “ngồi sofa,” thật ra không phải trò chơi, mà chỉ là cách tận hưởng sung sướng mà Khiêu phát minh: mỗi lần mẹ đi vắng, Khiêu lại lấy cái gối bông to xù ra, đặt lên hai cái ghế gỗ ghép lại với nhau, thế rồi hai chị em thay nhau ngồi lên. Được ngồi lên cái ghế ấm êm khiến hai chị em thích thú, chúng ngồi cắn hạt dưa trên sofa tự tạo, hạt dưa trắng, hạt dưa đen, hạt dưa xanh. Chúng không cho bé Thuyên đến gần, không cho bé Thuyên được hưởng cái nhàn nhã trên sofa, hoặc có thể nói, cái sofa nhàn nhã thích thú này là phát minh để bé Thuyên bực tức, hai chị em rất muốn bé Thuyên phải khóc vì không được ngồi sofa. Trò chơi này nếu mẹ biết thì cũng có chuyện đấy, Khiêu nghĩ rất thách thức, mà cũng rất muốn thách thức mẹ. Khiêu biết mẹ không dám nhận sự thách thức của Khiêu, thậm chí không dám trách mắng Khiêu và Phàm đối xử tệ với bé Thuyên. Mẹ càng không dám, Khiêu càng giận mẹ; mẹ không dám, Khiêu càng không quý bé Thuyên.
Thế rồi một hôm.
Một hôm chủ nhật, sau bữa cơm sáng, Chương Vũ ngồi bên máy khâu may áo khoác cho bé Thuyên, để cho Khiêu và Phàm đưa bé Thuyên đi chơi. Như mọi hôm, Khiêu đem ghế ra cửa ngồi đọc sách, Phàm cũng đem ghế ra ngồi ở cửa. Phàm không đọc sách mà đan tất. Cứ mỗi lần mẹ may gì cho bé Thuyên nó lại lầu bầu. Dường như Phàm nói với mẹ, mẹ bỏ mặc con thì con cũng biết tự chăm sóc. Phàm tự đan tất cho mình, về mặt này nó không kém.
Bé Thuyên đi đi lại lại dọc con đường nhỏ đã quen ở trước nhà. Một tay nó cầm cái xô nhỏ đồ chơi, tay kia cầm cái xẻng ngồi đào xới ở gốc cây rồi xúc đất vào xô đổ sang một gốc cây khác. Nó cứ chạy đi chạy lại giữa hai gốc cây, chơi một lúc nó gõ xẻng vào xô như để hai chị ngồi ở kia chú ý đến nó. Cô chị lớn thì dán mắt vào trang sách vờ như không nghe thấy, cô chị thứ hai thì đưa một ngón tay lên miệng ra hiệu hãy im đi. Tại sao hai chị lại lạnh nhạt, xa lánh bé Thuyên như thế, bé Thuyên có lỗi gì? Đó là điều bí ẩn mà cho đến chết , cho đến chết bé Thuyên cũng không thể nào hiểu nổi.
Có mấy bà ngồi đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông gọi bé Thuyên. Làm việc mệt các bà phải nghỉ, mà bé Thuyên như thứ giải trí đáng yêu. Các bà vỗ tay, gọi bé Thuyên thật trìu mến, bé Thuyên liền vứt xẻng và tô tập tễnh chạy đi. Bé Thuyên đi qua con đường nhỏ trước nhà số sáu mà hàng ngày nó vẫn đi. Khi không còn thấy bé Thuyên dưới tầm mắt đang đọc sách thì Khiêu bỏ sách xuống, đứng dậy. Không phải là bản năng yêu thương mà là bản năng trách nhiệm khiến Khiêu phải gọi bé Thuyên lại, không muốn để nó đi xa. Hoặc Khiêu có thể bảo Phàm gọi lại, gọi không được thì lôi về. Phàm đứng bên cạnh Khiêu. Lúc đó hai chị em (có thể chỉ một mình Khiêu) trông thấy sự việc mà chưa trông thấy bao giờ, một việc đột ngột đến: một nắp cống thoát nước đã mở, bé Thuyên chạy thẳng đến bên miệng cống thoát nước đã mở nắp. Nhất định Phàm cũng trông thấy nắp cống đã mở và bé Thuyên, bởi nó vội kéo tay Khiêu, không rõ định kéo tay cùng chạy đến bên cống thoát nước hay kéo tay xin, xin cho mình được chạy đến bên cống thoát nước kia.
Hai chị em kéo tay nhau, bàn tay lạnh buốt, cả hai cùng đứng tại chỗ. Hai chị em đứng sau bé Thuyên, có thể mười mét, có thể mười lăm mét, cả hai vẫn thấy bé Thuyên chạy thẳng tới, chạy thẳng và thẳng tới cống thoát nước. Khi hai cánh tay bé Thuyên dang ra, như đôi cánh bay xuống cống thoát nước, Phàm chợt cảm thầy bàn tay giá lạnh của Khiêu bóp nhẹ tay mình. Phàm nhớ mãi, trong ký ức cuộc đời Phàm vẫn nhớ mãi bàn tay Khiêu lần ấy, đấy cũng là chứng cứ để Phàm tố cáo cái hư ảo và cái thực của Khiêu.
Khiêu cũng nhớ mãi hai chị em đã kéo tay nhau và sức mạnh kéo bàn tay Phàm hôm ấy. Đó là động tác lộn xộn và quyết đoán, là ngăn cản, là khống chế, là dứt khoát, là gào thét, là cảm giác hả hê hay là cơ co giật hoản loạn sau một việc lớn? Là ám hiệu giữ kín cho nhau hay lời ai oán đã phạm trọng tội?
Có quá ít điều ghi lại trong ký ức của một đời người. Những việc lớn rất dễ quên, những việc vụn vặt lại không dễ dàng xóa đi, cũng như bàn tay con người, ngày nào, tháng nào, năm nào đã phải dùng một chút sức mạnh trên bàn tay người khác…

Bé Thuyên không còn trên mặt đất. Một thời gian dài sau cái chết của bé Thuyên dường như ngày nào Chương Vũ cũng hỏi Khiêu:

Con không thấy cái nắp cống mở ra ư?
Không.
Con có nghe thấy các bác đóng sách gọi em không?
Không.
Thế từ lúc nào con không trông thấy em nữa?
Khi trước mắt con không còn thấy.
Sau đó con thấy gì, tại sao con không chạy theo em?
Sau đó con không thấy gì nữa, con cũng không biết em ngã xuống cống.
Ở đấy có cái cống mà con không biết à?
Con thấy xưa nay cống vẫn đậy nắp.
Em chạy đến bên miệng cống con cũng không thấy sao?
Con không trông thấy.
Nhưng con phải thấy con là chị của nó.
Con không thấy, em Phàm có thể làm chứng.
Phàm vẫn im lặng ngồi kia, bị Khiêu kéo tay. Phàm không cần lên tiếng, hai chị em kéo tay, khuyến khích nhau, cùng mạnh dạn, cùng chứng minh trong sạch.
Cuộc vặn hỏi tiếp tục.
Thế thì con thấy gì?
Con trông thấy nhiều người vây quanh miệng cống, con với Phàm cùng chạy tới.
Có phải những người gọi em?
Có các bác ấy, có cả hai người đi xe đạp ngang qua. Sau đó… có cả mẹ nữa.
Đừng nói vớ vẩn, mẹ biết có mẹ.
Chương Vũ không hỏi tiếp, nước mắt trào ra. Chị thôi không hỏi người nhà, quay qua hỏi người ngoài. Chị gõ cửa hết nhà này đến nhà khác, tìm dến những người có mặt hôm đó. Đầu tóc chị rũ rượi, quần áo lôi thôi, đôi măt ngây dại, bắt họ kể đầu đuôi sự việc. Thái độ của chị bực tức hơn đối với Khiêu, chị trút hết nỗi tức giận, hằn học bởi mất đứa con gái yêu thương và nỗi giận không trút cho ai trong nhà đem đổ cho người ngoài. Chị giận họ, giận họ ăn no rồi đem bé Thuyên ra làm trò vui, nếu họ không ngồi đóng sách thì họ không trông thấy bé Thuyên, mà không thấy thì không gọi nó đến, bé Thuyên đang xúc đất ở gốc cây (Khiêu nói lại như vậy) sẽ không chạy về phía có cống thoát nước. Tại sao các người gọi con tôi? Các người vô trách nhiệm lắm! Đối với con cháu các người, các người cũng không chỉ đường cho chúng hay sao… Có lần chị quá xúc động, ngất xỉu trong nhà một bà hàng xóm. Bà hàng xóm phải vội cấp cứu, phun nước vào mặt chị cho chị tỉnh lại. Càng lúc chị càng nặng lời làm hàng xóm láng giềng không muốn nghe, nhưng họ hiểu lòng chị, không cãi lại chị làm gì. Mà các bà hàng xóm cũng ân hận vì không trông thấy cống thoát nước giữa đường mở nắp, họ chỉ thấy bé Thuyên như một thiên sứ chạy tới, thế rồi bỗng biến khỏi mặt đất. Khi bé Thuyên biến khỏi mặt đất thì họ mới phát hiện trên con đường nó chạy tới có cái cống nước để ngỏ, nắp cống bỏ sang một bên. Vậy là có một bà nói với Chương Vũ, vấn đề không phải là trên con đường có cống nước bẩn, cống nước bẩn này vốn có từ lâu, người lớn trẻ con trong khu liệu có ai không qua lại con đường ấy? Vấn đề là ai đã mở nắp cống, mở rồi tại sao không đậy lại?
Bà hàng xóm làm Chương Vũ sực tỉnh, chị đã tìm ra manh mối của vấn đề, ai đã mở nắp cống, ai mà thất đức đến thế!
Người trong Viện Thiết kế không ai nhận đã mở nắp cống, qua sự điều tra của Ủy ban cách mạng của Viện, công nhân đường nước thải không ai đi làm ngày chủ nhật. Có thể là trẻ con nghịch ngợm, trong khu cũng có trẻ hay nghịch phá, ví dụ thằng bé cho Phàm ăn xà phòng chẳng hạn. Họ nghĩ chỉ có những đứa trẻ chưa học được cái tốt nhưng lại học các trò độc địa, những đứa trẻ xưa nay hay chơi trò tinh quái. Chương Vũ nghĩ đến những đứa trẻ hay nghịch, chị giận những đứa trẻ ấy như giận các bà hàng xóm đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông vậy, nhưng lấy đâu ra chứng cứ? Nếu chúng định cậy nắp cống lên bán cho hàng đồng nát lấy tiền hút thuốc thì tại sao chúng không đem nắp cống đi? Nắp cống vẫn còn đó. Tất cả không có chứng cứ, không tìm đâu ra chứng cứ.
Vào lúc đêm khuya thanh vắng, Chương Vũ vẫn nức nở trên giường, trong lòng vẫn ân hận chưa may xong cái áo choàng cho bé Thuyên. Chị cũng nghĩ, lẽ ra không nên sinh bé Thuyên, nhưng tại sao lại sinh ra nó? Là để giữ một kỷ niệm đẹp với bác sĩ Đường chăng? Trước khi bé Thuyên ra đời, bác sĩ Đường không nghĩ rằng Chương Vũ có mang với mình. Chị không để anh biết, nhưng khẳng định đó là con anh, chị muốn có một đứa bé như thế trong cuộc sống của mình, đứa bé sẽ nhắc lại cho chị vô số kỷ niệm thầm kín. Chị không cho bác sĩ Đường biết, sợ rằng bác sĩ Đường biết sẽ bắt chị phải phá thai. Từ trong bản năng chị biết bác sĩ Đường không yêu chị, chị khát khao anh nhiều hơn nhu cầu của anh đối với chị. Mà chị cũng không rõ mình khát khao gì ở anh, khát khao tình dục, lại phảng phất khát khao biếng lười bẩm sinh của chị. Tính lười biếng không những làm chị trốn tránh nhiều việc lẽ ra chị phải đảm đương, tính lười biếng còn làm chị lười nghĩ đến tương lai quan hệ với người khác. Hoặc, điều chị gọi là “kỷ niệm” cũng là do lười bẩm sinh, chị lười sinh đẻ có kế hoạch. Về mặt này chị quá ư buông thả, chị một người lớn tuổi đã có chồng còn hơn cả Đường Phi cô gái chưa chồng. Khi Đường Phi bị nhét vải xô vào miệng trong phòng phụ sản lại rất đàng hoàng phá bỏ cái thai với người không phải chồng mình. Hôn nhân là việc hợp pháp và lý trí ngay thẳng, hôn nhân cũng rất bẩn thỉu tối tăm.
Chị cũng ngậm ngùi cho rằng đấy cũng là sự báo oán, là Chúa trời báo oán đối với chị mấy năm vừa rồi sống tạm bợ vô nghĩa, chán ngán uể oải, thiếu trách nhiệm. Chị còn ngang nhiên, liều sinh bé Thuyên, thiếu thận trọng đưa bé Thuyên vào đời, nhưng rồi chị đã nghĩ gì về nó? Tất cả như một giấc mơ bắt đầu từ một tờ giấy nghỉ ốm và kết thúc ở cái chết của bé Thuyên. Đúng là phải kết thúc quan hệ với bác sĩ Đường. Cho đến lúc này chị mới nghĩ đến gia đình, nghic đến người thân. Chị cũng không muốn nghĩ ngợi, suy tính, bởi sợ Khiêu hơn cả sợ chồng. Chị tin chắc không gì qua được mắt Khiêu, lúc cần nó có thể lật tung lên tất cả.
Ai có thể nói chồng chị không hề mảy may hay biết gì? Hai năm vừa rồi, trừ những dịp nghỉ tết và nghỉ chuyển mùa, chồng chị rất ít khi về nhà. Hai cô con gái có trách anh thì anh cũng chỉ nói, ở nông trường khó xin phép nghỉ lắm. Sắp đến ngày sinh, chị điện cho anh về, nhưng mãi sau khi chị sinh được một tuần anh mới về Phúc An. Bức điện có phần không như tâm tư , ý của chị là, không muốn khi đứa bé ra đời lại có chồng bên cạnh, điều ấy cũng khó xử cho chồng, thiếu tôn trọng chồng, tuy có thể anh không hay biết gì nhưng chị cũng không đành lòng. Chị thà rằng không có ai bên cạnh, chỉ một mình đón bé Thuyên chào đời. Nhưng đi đẻ mà chỉ một mình thì không bình thường, khác nào lặng lẽ thú nhận điều mờ ám thầm vụng, thú nhận chị không đủ dũng cảm cho đứa trẻ nhìn mặt người đàn ông được gọi là chồng kia. Chị không định thế, làm lẫn lộn thực hư mới là ý định trong cuộc sống của chị. Chị đánh một bức điện cho nông trường Vĩ Hà. Đánh điện rồi chồng vẫn đủng đỉnh về muộn. Việc chồng chậm về cũng đủ để Chương Vũ đoán biết, nhưng lúc đó chị không đủ can đảm để xét đoán. Chị vẫn luôn tay làm việc này việc khác, lúc thì kéo chăn lên, lúc lại lấy cốc nước để trên đầu giường uống một hụm, làm những động tác này động tác khác cũng là để dịu bớt căng thẳng trong lòng. Cuối cùng, chị nghiêng người, bế bé Thuyên lên, trao cho anh đang đứng bên giường.
Chị không hề nhận ra biểu hiện của chồng vào lúc thoạt trông thấy bé Thuyên, bởi chị cụp mắt nhìn xuống. Chị nhìn xuống hồi lâu, tay bế bé Thuyên đưa cho chồng, chị muốn anh đón nó, chỉ khi anh đón đứa bé thì chị mới tạm yên tâm. Thế nhưng anh vẫn không đón đứa bé từ trong tay vợ, ngược lại anh lùi một bước. Anh dang hai tay, rồi cho hai tay vào túi quần – anh cũng đang làm động tác này khác, đang làm dịu căng thẳng trong lòng. Rồi anh không nhìn ai và nói, để anh đi rửa tay, ngồi xe bụi bẩn lắm.
Anh chỉ ở nhà một đêm rồi trở lại nông trường.
Bởi vậy ai dám nói Doãn Xích Tầm không biết gì.
Tất cả đã chấm hết.
Chương Vũ rất thích từ “chấm hết,” cái chết của một con người mới làm chị hiểu trong cuộc sống của chị cũng có việc cần chấm hết. Với tâm tư chấm hết, chị đến bệnh viện Nhân dân tìm bác sĩ Đường. Trong hai gian nhà của anh, lần đầu tiên chị không đi thẳng vào buồng trong mà chỉ kéo ghế ngồi ở ngoài, bác sĩ đường biết chị đến làm gì rồi.
Hai người chưa một lần nói thẳng, chưa bao giờ nói đến chuyện bé Thuyên là của ai. Sau khi chị sinh, một thời gian dài bác sĩ Đường không đến nhà chị. Nhưng không vì thế mà bé Thuyên không lớn lên, không trưởng thành, những đặc điểm nào thuộc về họ “Đường” cũng rất nhanh chóng hiện rõ ở bé Thuyên, rất nhanh chóng kéo dãn khoảng cách với hai chị em nhà họ “Doãn”. Ngay cả Chương Vũ cũng kinh ngạc, nó không giống chị một tí nào, nó không để lại một khoảng trống nào cho người lớn, cho gia đình, cho xã hội mà nó sinh sống. Khi bé Thuyên một tuổi, chị đưa nó đến bệnh viện Nhân dân để nó nhận mặt bác sĩ Đường. Thật ra không cần thiết phải gặp mặt để nói thẳng ra làm gì, nhìn mái tóc vàng quăn, nhìn cặp mắt đen ngây thơ của bé Thuyên, bác sĩ Đường đã hiểu lắm rồi. Anh bế bé Thuyên mà thấy kinh ngạc và lấy làm lạ, thấy ngượng và phấn khởi, nhất định anh muốn hôn nó, nhưng lại không dám áp miệng vào khuôn mặt nó. Anh chỉ thấy cổ họng nóng lên và hỏi, cháu tên gì nhỉ? Chương Vũ nói, cháu tên Thuyên. Anh hỏi, viết chữ Thuyên nào? Chị trả lời, chữ “toàn” có “thảo đầu,” Thuyên có nghĩa là ngọn cỏ tiên. Anh nói khẽ, “thảo đầu,” dưới là chữ “toàn” ư? Chị nói, phải rồi, Đường Phi chữ “Phi” cũng có “thảo đầu” đấy. Như vậy là đã rõ, hai người không nói tiếp nữa. Hơn nữa, chị cũng không có ý gì khác. Chỉ đưa bé Thuyên đến cho anh biết mặt.
Bác sĩ Đường rất biết ơn Chương Vũ. Anh biết ơn bởi chị có thể để anh cư xử thiếu trách nhiệm như thế, và cúng thiếu trách nhiệm cả với đứa con chung của hai người. Bởi thiếu trách nhiệm nên anh không có gì phải lo lắng, được sống thanh thản nên giữa hai người mới được vui vẻ. Đó là nguyên nhân chính để anh cần có chị. Trong thời đại đày ức chế và thô bạo, với thành phần xuất thân và quan hệ như anh, anh được một người đàn bà như Chương Vũ đưa lại hơi ấm kín đáo làm dịu nỗi khắc khoải, buồn phiền. Chương Vũ bằng con đường không chính đáng đã giúp anh sức mạnh để anh cân bằng thể xác và tâm hồn, dù hai người cũng biết ngày vui ngắn chẳng tày gang. Đã biết ngày vui ngắn chẳng tày gang, như vậy chẳng phải hai người dự đoán được cái chết của bé Thuyên rồi đó sao? Thái độ của bác sĩ Đường đói với bé Thuyên khác với thái độ của Chương Vũ, cho dù cuộc đời của bé Thuyên chỉ hai năm anh cũng không lấy gì làm bất ngờ, anh không quá đau khổ. Anh phải xử lý một sinh mạng còn non hơn bé Thuyên – phá thai cho cô cháu gái Đường Phi. Anh có thái độ phủ nhận những sinh mệnh như thế của dòng họ Đường, anh không cảm thấy mình lạnh lùng, ngược lại cảm thấy nếu sống, chúng sẽ phải chịu nhiều đau khổ. Cũng như Đương Tân Tân, chị gái anh phải nhận lấy cái chết thê thảm, như hoàn cảnh của cô cháu gái Đường Phi, như bản thân anh phải trải qua những năm tháng không đâu vào đâu. Không ai hiểu nổi lòng anh, người đàn bà có tên Chương Vũ cũng không hiểu nổi.
Bây giờ anh nhìn Chương Vũ đang ngồi trên ghế, nhìn khuôn mặt Chương Vũ sưng húp bởi mất bé Thuyên, khóe miêng trễ nải, mái tóc với mấy sợi bạc của chị, lòng anh bỗng trào nỗi xót thương. Anh nghe chị nói, thôi đừng đến với nhau nữa, anh đồng ý. Anh vô cùng xót thương cho chị, bởi thế anh phải ôm lấy chị. Xót thương cũng có thể tạo nên những xung động, không phải anh muốn được chị mà muốn chị được anh, một lần nữa cần có anh, một lần cuối.
Chương Vũ không hưởng ứng, không phải vờ thoái thác, mà thực lòng thoái lui. Đó là trường hợp mà bác sĩ Đường không quen, xưa nay anh vẫn quen sự vồ vập, chủ động của chị, cái nhục dục trần trụi và buông thả mọi lúc của chị. Chị thực sự thoái thác đã kích thích con trống trong bác sĩ Đường. Anh ôm lấy chị, đưa chị vào phòng trong, nhưng chị giữ chặt lấy cửa, không chịu vào. Anh lại đưa ngược chị về phía phòng vệ sinh, đưa vào và khóa lại. Chị giãy giụa trong vòng tay anh, với đôi mắt vô cảm chị bảo với anh đừng làm thế. Đôi mắt vô cảm đã lay động anh, kích thích anh, hết sức xót thương nhưng cũng muốn làm nhục chị, anh nhất định không buông tha. Động tác của anh hết sức mạnh mẽ và kết thúc cũng rất nhanh. Động tác của anh, sự chống lại hiếm có cùng tiếng rên khàn khàn và cao trào của anh cũng không làm Chương Vũ động lòng.
Chị muốn về nhà ngay.

Một ngày mùa thu, mùa thu bé Thuyên tròn hai tuổi, Doãn Xích Tầm từ nông trường Vĩ Hà về Phúc An nghỉ mùa. Anh vừa xuống xe thì gặp hai cô con gái Khiêu và Phàm ở ngay trước cửa Viện Thiết kế, chúng đang mua rau. Anh quên không để ý lúc ấy Khiêu cầm gì trong tay, nhưng vẫn nhờ Phàm đeo một chuỗi tỏi. Chuỗi tỏi thật dài quấn quanh cổ, hai đầu chuỗi tỏi thõng xuống tận đầu gối. Chuỗi tỏi trĩu nặng khiến nó phải vươn cổ ra phía trước nhưng vẫn cười vui vẻ. Anh nghĩ, con gái thích quàng chuỗi tỏi dài như thế, nhất định nó đã thấy ảnh bà Vương Quang Mỹ bị đấu, người ta quàng lên cổ bà chuỗi bóng bàn dài thõng xuống tận đất – bà thích đeo chuỗi hạt à, này thì cho bà đeo! Phàm đeo chuỗi tỏi làm anh nghĩ ngay đến tấm ảnh bà Vương Quang Mỹ bị đeo chuỗi hạt khổng lồ, nhưng anh còn nghĩ đến một chuyện khác làm anh đau đớn tựa những mảnh thủy tinh cứa nát lòng. Anh cảm thấy không có gì lúng túng, khó xử hơn khi trông thấy con gái phải quàng lên cổ chuỗi tỏi to tướng, cái vui vẻ trong gió thu của nó càng làm tăng thêm nỗi chua chát.
Phàm nhìn thấy bố trước, nó gọi to, bố ơi, rồi chạy đến, chuỗi tỏi cứ lủng lẳng trước ngực. Nó sà vào lòng anh, anh bỏ chuỗi tỏi ra. Khiêu cũng chạy tới, hỏi tại sao bây giờ bố mới về.
Sao bây giờ bố mới về, câu hỏi như trách cứ, như mong mỏi, có thể còn hơn thế nữa. Chưa bao giờ nó nói với bố về những điều khác, hoặc anh cũng không muốn nghe những điuề “khác.” Trong một gia đình nề nếp không thể tồn tại những chuyện khác, cho dù trong gia đình đó có người chịu đựng những điều nhục nhã lớn lao, đau khổ sâu sắc.
Anh biết rỗ quan hệ của vợ với bác sĩ Đường kể từ sau khi bé Thuyên ra đời. Khi anh tưởng tượng với tất cả may rủi, với mọi thiện chí rằng, những điều anh trông thấy, cảm thấy và phán đoán đều có thể không tồn tại, nhưng khi bé Thuyên ra đời đã phá vỡ mọi may rủi, mọi thiện chí của anh. Trong những buổi học tập khô cứng, vô vị ở nông trường Vĩ Hà, vào những lúc kéo xe gạch nặng nề, khi trong rừng lau sậy bạt ngàn phía ngoài nông trường, anh phải trải qua những giờ phút suy tư dằn vặt, phải ngậm ngùi nuốt nỗi nhục khó nói nên lời của người đàn ông. Bằng một nghị lực phi thường, anh phải chịu đụng sự thật tàn nhẫn trên người Chương Vũ, chưa một lần để xảy ra xung khắc với vợ. Không thể quy kết tất cả điều đó cho tính sĩ diện của anh, anh cũng không thể giản đơn nói rằng, thời ấy những người như anh đang ở vào địa vị hèn kém. Những người sĩ diện lại không muốn trong mắt mình có bụi, ở vào địa vị hèn kém lại càng dễ nổi nóng. Có lẽ trong sự dạy dỗ của gia đình, không ai bảo anh phải mắng mỏ người đàn bà thế nào, bởi thân mẫu là người nghiên cứu tranh sơn dầu của danh họa Lưu Hải Túc, thân phụ anh là một giáo sư môn nhân loại học suốt đời trọng vợ như khách. Hoặc do tính cách cao thượng của anh, ngay từ hồi ở Viện Thiết kế Bắc Kinh, anh đã nổi tiếng là người cao thượng. Năm nọ, nhân bình bầu lao động tiên tiến, anh được nêu tên trên bảng danh dự, nhưng anh từ chối vinh dự đó, lý do là hai người cùng được bầu và cùng được biểu dương nhưng anh xem ra không đủ tư cách, anh từ chối đứng cùng với những người như thế. Thời đại có thể hạn chế nhưng không thể loại bỏ được tính cao thượng của anh. Lẽ nào anh trong sáng cao thượng đến mức không thèm nói ra nhẽ quan hệ giữa vợ anh và bác sĩ Đường? Cao thượng đến mức để cho những việc đó làm nhơ bẩn bản thân? Sự việc có thể không giản đơn như thế. Đứng trước một gia đình hư hỏng hay những sự việc hư hỏng trong gia đình, anh tạm thời lẩn tránh. Sự lẩn tránh của anh có thể cơ chút cao thượng, nhưng anh tạm thời để yên không có nghĩa là anh bỏ qua một cách dễ dãi. Khói mù trong lòng anh không dễ tan đi. Đàu óc anh không một phút ngơi nghỉ, và chứng mất ngủ của anh bắt đầu từ đấy.
Anh vẫn giữ không để xảy ra xích mích với vợ. Theo anh hiểu, nếu anh hỏi, nhất định vợ anh sẽ nói gì. Biết đâu chị đã chuẩn bị sẵn câu trả lời nếu anh hỏi, biết đâu chị đang mong anh hỏi, cứ nói ra sẽ dễ chịu hơn im lặng. Hoặc chửi mắng, hoặc đánh đập, anh cứ làm thế đi, sao anh cứ giấu kín. Thần kinh thật vững mới có thể im lặng. Thần kinh chị không vững như thế, chị sắp điên lên vì anh cứ im lặng lẩn tránh bất định. Bởi thế anh vẫn không hỏi han gì. Không hỏi là anh nắm quyền chủ động, mãi mãi không hỏi có nghĩa là mãi mãi nắm quyền chủ động. Anh không muốn vợ nói ra, anh chưa chuẩn bị để nghe vợ nói ra. Có người chồng nào lại muốn nghe vợ nói ra những chuyện ấy?
Đúng vào lúc ấy thì bé Thuyên chết.
Cái chết của bé Thuyên làm trái tim tan nát bấy lâu của anh bỗng thanh thản. Có lúc anh cảm thấy hổ thẹn bởi trái tim thanh thản vì việc ấy. Nếu một ngày nào anh bị Thượng đế xét hỏi thì anh lại bằng lòng để trái tim không thanh thản, thật ra anh đã không lẩn tránh được lòng mình.
Lần này anh về rất kịp thời, anh đi cả đêm để về. Khi anh trông thấy vợ, vợ anh khóc sưng cả mắt, nhưng trước mặt anh cũng không dám biểu hiện quá đau khổ. Tâm tư và tự hổ thẹn làm chị không còn khóc được, chị không kêu khóc trước mặt chồng. Bỗng anh tìm thấy một tình cảm thích hợp nhất, nên báy tỏ nỗi đau khổ thay cho vợ, biểu hiện sự nặng nề phải kiềm chế. Tại sao anh không thể biểu hiện như người cha thật sự của bé Thuyên? Anh bắt Khiêu phải kể lại đầu đuôi cái chết của bé Thuyên.
Con nói con ngồi đọc sách ở cửa, hôm đó việc của con là trông em hay đọc sách?
Con không nghĩ là em có thể đi xa.
Sao con không nghĩ rằng em có thể đi xa, em cũng có chân kia mà?
Mọi khi em không đi xa như thế.
Mọi khi em đi bao xa?
Chỉ quanh quẩn ở cửa.
Quanh quẩn là bao xa?
Con không đo nên không biết.
Nhũng chuyện như thế ai phải biết? Mẹ phải biết chứ? Anh lôi vợ vào cuộc.
Mẹ không có ở đấy.
Lúc ấy mẹ ở đâu?
Mẹ ở trong nhà may áo.
Lúc đó em ở trong nhà may áo à? Anh hỏi vợ.
Vâng! Chương Vũ nói.
Em vẫn thường xuyên để con trông em bé rồi ngồi may à?
Không thưỡng xuyên, nhưng cũng có lúc phải may cho các con.
Những ai?
Các con, ba chị em chúng nó.
Nhưng anh đâu thấy chúng nó mặc quần áo em may, em có thể chỉ cho anh cái nào của chúng nó do em may không?
Em không nói tất cả quần áo của các con là do em may, chỉ nói có lúc thôi.
Nhưng em nói em vẫn mất thời gian may áo quần cho các con.
Ấy là để trả lời anh “thường xuyên” và “không thường xuyên.”
Em nói em không thường xuyên may, vậy thường xuyên làm gì? Em thường xuyên làm gì có thể nói cho anh biết không?
Em thường xuyên… lần nào cái Khiêu viết thư cho anh cũng đều nói cả rồi đấy thôi.
Đừng kéo trẻ con vào cuộc. Em nghĩ rằng con viết thư cho anh nói những gì? Con nó có nghĩa vụ thông báo cho anh biết em làm gì hay sao? Đúng thế, cái Khiêu thường xuyên viết thư cho anh, cũng chỉ có nó thường xuyên viết, thư của nó chỉ kể những chuyện ở trường học, kể về Đường Phi, Do Do bạn nó. Tại sao con lại thường xuyên viết thư cho anh? Bởi em chưa bao giờ biết con đang nghĩ gì, thật là điều anh không hiểu nổi em, em… em ốm, bởi thế em có nhiều thời gian hơn ai hết, những năm vừa qua em dùng thời gian làm gì?
Chương Vũ mê mẩn, tai họa sắp ập xuống đầu, chị nghĩ. Rõ ràng chồng đang từng bước đi tới, là phúc hay là họa đây, là tai họa thì tránh đâu cho thoát. Chị lấy lại tinh thần để đón nhận những lời xét hỏi cuối cùng. Chị liếm đôi môi chưa khô, nói: anh để hai con đi chỗ khác đã.
Không cần thiết - anh cao giọng – không cần thiết phải che dấu, trong cái nhà này còn chuyện gì chúng không biết nữa, còn có gì có thể che giấu được mắt chúng? Không cần thiết.
Nhưng em thấy cần nói riêng… nói riêng với anh.
Theo anh thì cái riêng ấy không có ý nghĩa gì. Anh vội ngắt lời chị, như sợ chị không chịu đựng nổi mà phải nhận lỗi, như sợ chị bỗng đột ngột điên cuồng nói hết những cái xấu trong lòng ra. Chị lúng túng, chị kinh hoàng sợ hãi, đôi môi chị mấp máy, cằm trễ xuống trong giây lát báo hiệu tinh thần chị sắp suy sụp. Như thế anh rất bằng lòng, cho nên anh thay đổi phương hướng, hoặc anh để người đang đối thoại tiếp tục đi vào con đường ngay thẳng trong lòng. Anh nói, anh hỏi đi hỏi lại em thường ngày làm gì, chắc chắn em trả lời thường ngày em chăm sóc bé Thuyên, nó còn bé, cần được chăm sóc. Nhưng nó chết trong sự chăm sóc của em, mẹ nào lại như thế, em có xứng làm mẹ không? Em, không phải học, không phải công tác gì, nhưng ngay cả đứa trẻ hai tuổi cũng không trông nổi. Con gái tôi, đứa con tội nghiệp… đứa con tội nghiệp… nó không chết trong cống nước thải mà chết ngay trong tay em, thật không xứng đáng làm mẹ!
Doãn Xích Tầm vứt cái chén nước chè đi, rồi anh đến kéo cái ngăn đựng kim chỉ ở máy khâu ra và đổ ụp xuống đất.
Giọng nói, thái độ và cả những động tác mạnh mẽ đúng là anh đang rất giận, nhưng Chương Vũ từ từ trấn tĩnh lại. Những lời nói của anh không gây nhức nhối, ngược lại làm chị bình tĩnh hơn. Chị không tin là mình đã nghe được câu nói của anh, anh gọi bé Thuyên là “con gái tôi.” Đó là lời tuyên bố, một lời xác nhận, lại không chỉ là lời tuyên bố, lời xác nhận. Điều này như hàm ý tha thứ hoặc như bỏ qua tất cả những gì vẩn đục từ xưa đến nay của Chương Vũ. Anh nói như thế thật sao? Nghĩa là thế nào? Anh tức giận nhưng không hí hửng khi người khác gặp nạn, chỉ vì “con gái tôi” chết trên tay Chương Vũ. Nếu anh nghĩ như thế, nếu anh thật sự cho rằng bé Thuyên là con anh, thì làm sao mà Chương Vũ không bị anh mắng mỏ thậm tệ. Cứ cho là anh chửi chị không phải là giống người đi nữa, cứ cho là anh mắng chị là chó má đi nữa thì chị sẽ quỳ xuống để anh đánh. Nghĩ lại vừa rồi, vừa mới rồi, chỉ chốc lát thôi, Chương Vũ vẫn “nhớ lại” để hình dung những điều chỉ qua đi mới vài phút, nghĩ lại vừa rồi bị anh dồn ép tưởng như sắp phải nói hết ra, chị đã chuẩn bị sẵn lời xin lỗi, định nói ra tất cả tất cả, nhắc nhở anh rằng chị đã bị Thượng đế trừng phạt, kết quả của sự trừng phạt đó là bé Thuyên, kết quả điều ác của chị đã biến khỏi mặt đất, là sự trừng phạt nặng nề nhất của Thượng đế đối với chị rồi, bởi thế nên rộng lượng cho chị, anh còn muốn gì nữa… Hơn nữa, người chết đã chết, người sống phải sống. Chị định bụng nhắc nhở anh, nhưng không hề nghĩ sự việc lại được chuyển sang một hướng khác, vì bé Thuyên là con gái của Doãn Xích Tầm mà không phải là con của ai khác, bởi vậy chị không cần được tha thứ, Doãn Xích Tầm không còn phải tha thứ cho vợ. Như vậy, khi ánh sáng trong lành từ trong tâm trạng rối loạn của chị hiện ra cũng là lúc nỗi đau khôn cùng bao trùm trái tim chị.
Nỗi đau trong tim là một tình cảm cần bàn tới. Doãn Xích Tầm tìm được phương thức biểu đạt tình cảm như thế đã đặt anh vào vị trí người suốt đời bị hại. Những điều anh muốn trút bỏ lại không tỏ ra tàn nhẫn, anh dùng cái “không rõ sự thật” để duy trì thể diện gia đình và sự tôn trọng đối với bản thân, theo đó anh cũng hiểu được nỗi đau của Chương Vũ.
Nỗi đau trong tim là một tình cảm rất đáng được bàn tới. Với người có bản lĩnh, nỗi đau suốt đời trong tim thưc sự là điều vô cùng tàn nhẫn và là một thủ đoạn trả thù vô cùng hiệu nghiệm. Nỗi đau trong tim cũng nảy sinh từ sai lầm của người này đối với người kia, nỗi đau trong tim là tình cảm không xác định, nó vào tim theo con đường không hẹn trước. Nhiều lúc nó không bùng phát bởi sự sám hối của đối phương, ngược lại, những lúc đối lập tình cảm nhất, những lúc giận dữ đối phương nhất thì mới đột nhiên nảy sinh nỗi đau trong tim. Có thể sự việc khi mới xảy ra thì Doãn Xích Tầm vẫn chưa nghĩ được một cách rõ ràng, anh cho là mình sẽ suốt đời nắm được nỗi đau trong tim vợ, nhưng anh không nghĩ rằng những năm tiếp theo vợ anh càng không nhận ra sự vẩn đục của mình, lại càng làm bùng phát nỗi đau trong tim anh.
Anh nói chị chưa rửa sạch quả dưa chuột, nhưng chị nói chị đã rửa nhiều lần. Anh nghe nói “nhiều lần” thì đầu như muốn nổ tung, cách nói thổi phồng, ngu xuẩn, không đâu vào đâu ấy thật đáng ngờ, bởi “nhiều lần” và sạch sẽ không đồng nghĩa với nhau. Hai vợ chồng chưa có sự nhất trí ở tiêu chí nhỏ như thế. Doãn Xích Tầm không thể không kêu lên rằng vỏ dưa chuột có thuốc trừ sâu, có đất, cần lấy bàn chải chải thật sạch. Bởi thế em mới phải rửa nhiều lần, Chương Vũ nói. Không hiểu sao chị cứ lẩn tránh mấu chốt của vấn đề, chị cứ lấy cái “nhiều lần” để chống lại việc lấy bàn chải chải sạch vỏ quả dưa chuột. Nếu anh tiếp tục hỏi thì chị sẽ nói dối rằng đã lấy bàn chải kì cọ sạch rồi, lú đó anh phải buộc lòng từ phía sau thò tay cấu chị. Anh đi tới chỗ rửa bát mới làm chị giật mình đi lấy bàn chải để chải vỏ quả dưa chuột. Chị vùng vằng cọ rửa, cọ mạnh đến nỗi xây xước cả vỏ, khiến anh thất vọng vì vợ. Nỗi đau trong tim lúc này lại đến, đến vào lúc Chương Vũ nhún vai, có những động tác bực bõ khác thường, vào lúc anh nghiến răng nghiến lợi với chị, nỗi đau trong tim đột nhiên đến. Hai tình cảm đối nghịch nhau không có thời kỳ quá độ, một khoảng ngắn quá độ cũng không, nhưng nó chân thực, đích thực, nó làm cho chúng ta thỏa hiệp với cuộc sống và càng không hiểu được chính mình.

* Trăm năm nhìn xuống đời mộng ảo
Khoảng khắc nhìn lên ngộ lẻ trời .

Khiêu gặp Đường Phi, muốn nói với Đường Phi: đằng ấy biết không, tớ đã giết em họ của đằng ấy, giết em họ của đằng ấy rồi. Khiêu cứ muốn kêu lên thật to, không hiểu làm thế để chuộc tội hay trách cứ Đường Phi. Lẽ nào Đường Phi đã kích thích quyết tâm của Khiêu? Trước khi bé Thuyên gặp nạn, Phi vẫn thường đến thăm, lại còn nói ra điều hết sức tàn nhẫn là, bé Thuyên rất giống bác sĩ Đường. Phi có cái gì đó như là người chỉ huy sự việc mà Khiêu là người chấp hành. Tội của ai lớn hơn, Khiêu rất đau lòng nghĩ như thế. Cuối cùng Khiêu cho rằng Phi không có lỗi, bởi nhiểu lắm thì Phi cũng chỉ cung cấp cho Khiêu một ý nghĩ mà thôi. Một ý nghĩ, có thể tin mà cũng có thể không tin, có thể nghe mà cũng có thể không nghe.

Bây giờ thì mọi việc đã qua, gia đình Khiêu và gia đình Đường Phi đều yên ổn cả, điều khó xử không trong sáng cản trở giữa hai người cũng tiêu tan. Gặp nhau, Khiêu thấy rất rõ Đường Phi đã thanh thản hẳn đi. Khiêu cũng đủ tư cách để thanh thản như thế, nhưng lại không có chỗ nào để chúc mừng thành công vì đã rửa được nỗi hận, mà ngay cả sợ hãi cũng không kịp. Khiêu nén chặt nỗi sợ trong lòng với mục đích quên đi nỗi sợ. Đó là một tâm tư không thể trao đổi với ai khác, nhất là trước sự thanh thản của Đường Phi. Vô hình trung Đường Phi đã trút bỏ nặng nề sang cho Khiêu, để Khiêu phải chịu đựng. Bởi thế, Khiêu thầm trách Đường Phi nhưng lại không có cách nào cắt đứt tiếp xúc với Phi, càng không có cách nào không nhớ đến Phi, bởi bỗng nhiên Khiêu gặp lại bé Thuyên ngay trên khuôn mặt Đường Phi. Nếu bé Thuyên không chết thì lớn lên nó sẽ là một Đường Phi thứ hai. Khiêu rất vô lý cảm thấy bé Thuyên chưa chết, nó vẫn dựa vào Phi, có thể là một phần nào đó của Phi.

Bé Thuyên là một phần của Đường Phi, đúng là một phần của Phi. Bé Thuyên và Phi sẽ mãi mãi chập chờn trước mắt Khiêu, tồn tại trong cuộc đời Phiêu. Đó là một thể hỗn hợp, Phi là bé Thuyên biết nói, Phi đem theo bé Thuyên vào tuổi trưởng thành của mình.

Lúc này Đường Phi đã ra ở riêng, chưa tốt nghiệp trung học đã vào làm việc ở nhà máy, ở trong khu tập thể công nhân nhà máy. Số phận của Đường Phi nên tương tự như của gã đội trưởng giày trắng, con đường tốt nhất là về nông thôn tham gia sản xuất. Đó là việc Phi rất sợ, rất sợ nông thôn. Để khỏi về nông thôn, nhiều bạn cùng lớp phải bỏ học để tìm việc, có bạn đi bán hàng, có bạn bán vé trên xe buýt, có bạn vào làm việc ở xưởng chế biến thực phẩm, suốt ngày trông coi vại dưa hoặc đảo chum củ cải muối. Các bạn kêu khổ, đảo xong những chum củ cải muối thì hai cánh tay mỏi nhừ. Nhưng dù sao bạn gái ấy cũng đã đi làm, tóm lại không phải về nông thôn, cứ đảo xong những chum củ cải là có thể về nhà. Muối dưa mới là việc đáng ghét hơn, dưa vẫn để ở xưởng thực phẩm Phúc An, điều đáng ghét của dưa cũng là điều đáng ghét của thành phố, bởi thế buộc phải tiếp nhận. Kể ra, so với trên thì chẳng bằng ai, nhưng so với dưới thì còn hơn nhiều người, có lúc cái đáng ghét ấy vẫn có thể hấp dẫn khối người.

Đường Phi lạnh lùng nhìn các bạn, thấy con đường của các bạn tốt hơn của mình. Nhưng Phi vẫn xem thường con đường ấy, mục tiêu tối cao của Phi là làm một công nhân chân chính, mấy cái nhà máy ở phía tây thành phố là niềm mơ ước của Phi, xưởng đúc, nhà máy cơ khí, nhà máy nhiệt điện, nhà máy làm đồ nhựa. Đường Phi nhận thấy công nhân trong các nhà máy lớn ấy mới thật là “giai cấp công nhân,” đúng là “giai cấp công nhân lãnh đạo tất cả” như lời Mao Chủ tịch nói. Phong cách của họ, khí thế của họ có thể đại diện cho tầng lớp cao nhất của tinh thần và địa vị thời đại. Còn như người bán hàng, bán vé xe buýt, làm ở xưởng thực phẩm đâu có thể gọi là giai cấp công nhân, cùng lắm chỉ là những người đứng vòng ngoài giai cấp công nhân, hoặc chỉ là sự lẫn lộn vàng thau mà thôi. Vào thời đó, với thân phận Đường Phi, ý nghĩ ấy thật viễn vông, khác nào con cáo muốn ăn chùm nho. Nho chua lắm!

Có thể Đường Phi là con cáo đó thật, nhưng Phi không dễ dàng tuyên bố nho chua, bởi Phi vẫn muốn ăn chùm nho kia, mà chưa ăn được thì chưa đành lòng. Có thể từ nhận thức mới về cuộc sống đã cho Phi dũng khí, nhận thức mới ấy bắt đầu từ việc Phi di phá thai, bắt nguồn từ đêm hôm hai cậu cháu ôm nhau mà khóc. Phi biết mình không còn nhỏ nữa, khong còn bám mãi vào cậu được, càng không thể bị những ánh mắt ngờ vực của bạn học đánh bại. Ai cũng biết thành phần xuất thân của Phi, ai cũng mong Phi về nông thôn sản xuất, nhưng Phi lại cứ muốn làm giai cấp công nhân, chỉ có gia nhập hàng ngũ công nhân thì Đường Phi mới đứng vững trên vị trí không thể đánh bại. Phi ngông cuồng đặt cho mình một tiêu chuẩn thật cao, chỉ có tiêu chuẩn ngông cuồng mới có thể làm cho tâm hồn phấn chấn lên được.

Săpt tốt nghiệp, trong lớp ồn lên tin đồn có một người của xưởng đúc đến trường tuyển công nhân, tuyển hai học sinh nam ưu tú, có tư tưởng, tác phong và phẩm chất chính trị tốt vào làm công nhân ở xưởng anh ta. Cách làm cụ thể là chủ nhiệm lớp đề cử và xưởng tuyển chọn trực tiếp. Tin này làm cho các học sinh nam xuýt xoa, phấn khởi, thèm muốn, còn cánh học sinh nữ thì than vãn vài câu rồi chẳng thèm để ý tới. Đường Phi không bỏ qua tin ấy, tuy chỉ tiêu chỉ có hai, mà lại là nam. Phi nghĩ, có thể không gặp may, nhưng Phi tìm cách gặp bằng được người của xưởng đúc đến tuyển công nhân.

Có những lúc sân trường giống như một thôn nhỏ, hễ có người lạ xuất hiện là cả thôn cùng biết. Tuy người ấy chưa quen ai trong thôn, nhưng một khi có người lạ xuất hiện thì lập tức cả thôn nhận ra người đó từ nơi khác đến. Đường Phi đã phát hiện ra người lạ đến trường, một người đàn ông chừng ba mươi tuổi dựng xe đạp trước lớp học, nói chuyện với thầy hiệu trưởng, thoáng cái Phi biết đây không phải là người của trường, chắc là người đến tuyển công nhân rồi. Phi cố tình lảng vảng trước phòng học, đến sát chỗ thầy Hiệu trưởng và người kia, nghe họ nói chuyện. Kết quả Phi không nghe được gì nhiều, chỉ nghe thầy Hiệu trưởng nói, anh Thích ạ, chúng ta vào văn phòng nói chuyện cụ thể hơn. Anh công nhân có tên Thích khóa xe, cùng thầy hiệu trưởng vào văn phòng.

Đường Phi đến bên cái xe đạp của anh công nhân kia, nhìn rõ đó là chiếc xe đạp Phượng Hoàng kiểu 18, thép măng-gan, mốt nhất thời bấy giờ, rất mới, nước sơn nước mà còn bóng loáng. Đường Phi ngòi xuống vờ buộc lại dây giày, nhìn quanh không thấy ai liền xịt hết hơi cả hai bánh xe đạp và lấy “giun” của van xe. Phi nắm hai cái “giun” trong lòng bàn tay, thong thả đi ra cổng trường, quặt sang phía tây nơi có thợ sửa chữa xe đạp. Đường Phi ngồi chờ, tin rằng sẽ gặp anh ta.

Quả nhiên, nửa tiếng đồng hồ sau có người dắt xe đạp từ sân trường đi ra, Phi nhận ra người có tên là Thích. Anh ta hoiư cau mày, rõ ràng rất bực mình vì ai đó tháo mất “giun” của van xe đạp. Anh đi thẳng đến hàng sửa xe, thấy anh ta bực mình Phi cũng hơi sợ, hoặc Phi không sợ vì anh ta bực mình mà sợ cái mẹo vặt ấy của mình không thành, tâm lý không vững. Anh ta đến càng gần tim Phi đập càng mạnh, tưởng đâu tim sắp tung ra ngoài, phải cố nuốt nước bọt mấy lần để trấn tĩnh, nhìn anh công nhân dựng xe trước hàng sửa xe để bác thợ thay “giun” mới, bơm căng cả hai lớp trước và sau lên. Phi nghĩ lúc này lên tiếng làm quen là tốt nhất, nếu không thì không còn dịp nào khác. Nhưng Phi như người câm, không sao nói ra được, tưởng như mở miệng ra nói thì tim sẽ bật tung ra ngoài, rơi xuống đất. Anh công nhân đã gạt chân chống xe lên, Phi buộc phải nói, nếu không sẽ không còn dịp may nào khác. Phi đến sau lưng anh ta khi anh vừa giơ chân đình lên xe: chào chú, chú là chú Thích phải không ạ?

Anh ta dừng chân quay lại nhìn Phi và hỏi, cháu là ai?

Cháu… cháu là một học sinh trung học. Đường Phi hất cằm về phía trường học, rồi đến gần anh thợ.

Anh ta nhìn Phi, hỏi: tại sao cháu biết tên chú?

Cháu đoán thế. Phi nói.

Cháu đoán? Cháu có việc gì không? Anh ta hỏi và tiếp tục dò xét, không biết cô học sinh này muốn gì, nhưng khẩu khí anh từ ngạc nhiên chuyển sang bình thường.

Đường Phi cũng đã bình tĩnh lại, nói: thế này chú ạ, cháu xin lỗi chú, chú cừa đến hàng sửa xe để thay “giun” phải không? Chắc chú bực mình vì để xe trong sân trường mà bị mất “giun” của van xe. Cháu là người xịt lốp xe của chú, là người lấy “giun” xe của chú đấy.

Tại sao cháu lại làm thế? Thích vừa hỏi vừa dắt xe đi chầm chậm. Anh ta đi rất chậm không phải cố ý bỏ Phi mà muốn dừng lại lâu hơn ở gần trường học.

Đường Phi cũng đi lên ngang với anh công nhân và nói, cháu xịt lốp xe của chú để làm quen với chú. Cháu lấy “giun” xe nhất định chú phải đến hàng sửa xe, mà cháu thì chờ ở đấy, chờ để làm quen với chú.

Đường Phi nói hết sức ngây thơ, anh công nhân Thích phá lên cười. Nhất là khi Phi mở bàn tay ra để anh ta trông thấy hai cái “giun” xe, hai bàn tay hồng hào, ướt mồ hôi, bỗng một tình cảm dễ chịu xuất hiện trong anh. Anh không ghét cô học sinh lấy “giun’ xe nhưng vẫn không biết cô học sinh này định làm gì đây. Anh là một công nhân bình thường vừa được cất nhắc lên phòng hành chính, bởi vậy tính cách anh vẫn còn rất công nhân, giản dị, thẳng thắn. Anh ta vẫn chưa quen với lối nói chuyện vừa uyển chuyển để người khác đoán biết ý vừa rất kín đáo, nhưng cách nói chuyện này rất hấp dẫn. Anh nói, cháu phải kỳ công như thế chắc là có chuyện gì cần lắm phải không?

Vâng, có chuyện rất cần, cháu muốn vào làm công nhân trong xưởng đúc của chú. Phi nói.

Thích im lặng, đề nghị của Đường Phi làm anh bất ngờ. Anh thấy khó mà giúp được, vừa rồi trao đổi với thầy Hiệu trưởng, hai chỉ tiêu đã được xác định, hơn nữa lần này xưởng anh không tuyển nữ công nhân. Anh im lặng, không biết nói gì.

Hai người không biết đi đến bờ sông Hộ Thành từ lúc nào, buổi chiều đầu đông gió từ trên mặt sông thổi lồng lộng, bờ sông vắng vẻ hầu như không có một ai, biết đâu anh ta lựa chọn con đường vắng vẻ này hay chính Đường Phi dẫn dắt. Phi phá vỡ sự im lặng: yêu cầu của cháu có gì đó không phải phép, chú còn chưa biết tên cháu, cháu có quyền gì đề nghị với chú như thế.

Cháu tên gì? Thích hỏi.

Cháu tên là Đường Phi.

Sau này sẽ có dịp. Thích nói.

Sau này, sau này là bao giờ? Đường Phi hỏi dồn.

Có thể sang năm, có thể là…

Sang năm không được, sang năm muộn lắm. Đường Phi ngắt lời anh ta: mùa xuân sang năm cháu tốt nghiệp, nhất định phải về nông thôn. Lúc này giọng nói của Đường Phi có phần bức xúc như nói chuyện với người đã quen biết.

Đường Phi – anh ta gọi tên Phi – gia đình cháu, bố mẹ cháu không có cách gì giúp cháu à?

Câu hỏi thật tàn nhẫn, tuy chỉ là câu hỏi thông thường, bởi thế Đường Phi không trả lời thẳng vào câu hỏi của Thích. Anh ta hỏi như thế đã cho Phi một cơ hội “mở cánh cửa lòng mình.” Phi nói không còn bố mẹ, bố mẹ là nhà báo cao cấp của trung ương, bị tai nạn máy bay trong một lần đi công tác nước ngoài. Phi phải sống với cậu ở Phúc An, cậu bị mù, làm thầy lang xoa bóp ở bệnh viện Đông y, không đủ sống. Bà mợ thì trút giận dữ lên người Phi, ngày nào cũng đánh mắng thậm tệ. Ôi, Phi là con liệt sĩ, không sống nổi cuộc sống nhờ vả, ở thành phố này biết trông cậy vào ai! Phi nghe nói xưởng tuyển công nhân, gặp Thích như gặp niềm hy vọng. Phi muốn coi Thích như một người thân, muốn gọi bằng “anh,” Phi cô độc không anh chị em, cần có một người anh. Thế là hết, Phi là người thừa, thà nhảy xuống sông tự tử cho xong.

Nước mắt Phi rơi trong gió lạnh. Vừa nói chuyện, hai người vừa đi xuống vệ sông. Phi nói những lời giả dối nhưng nước mắt thì không giả. Đó là sự tự nhạo báng và đánh mất lòng tin cùng đến. Đường Phi đi xuống dốc, Thích theo sau. Anh ta xúc động bởi câu chuyện của Phi, xúc động bởi vẻ thành thật của Phi. Anh ta dừng xe, quàng tay lên lưng Phi cùng đi xuống vệ sông, tin rằng mình không có chút tà tâm nào mà chỉ muốn giúp một cô gái. Phi biết mình đang được anh ta quàng tay sau lưng nhưng lại ra vẻ thoái thác. Anh ta ôm chăt Phi tự nhiên hơn, hai thân thể cùng cử động, chân bước chệnh choạng, thế rồi hai người ôm nhau trong đêm tối bên bờ sông.

Họ nằm nghiêng bên nhau. Anh ta cảm thấy Phi đang ghì chặt lấy anh, thu vào lòng anh, toàn thân hút chặt lấy cơ thể anh. Anh ta ôm Phi một cách máy móc, không dám thở mạnh. Anh không hiểu tại sao lại như thế, chưa bao giờ được như thế, anh không muốn lợi dụng người khác khi gặp khó khăn. Nhưng sao Phi lại hút chặt lấy anh? Trong bóng tối, anh cảm nhận được hơi thở của Phi, nồng ấm, một vị nhạt nhẽo. Anh nhắm mắt, nghĩ đến cặp môi mọng đỏ, mềm mại của Phi, rất muốn hôn Phi, nhúng Phi lắc đầu quay đi. Bởi vậy anh đã hiểu nhầm, nghĩ rằng như thế không xong, thì ra cô ta không muốn. Phi “hút” anh thật chặt không phải là tín hiệu gì khác, chỉ là… chỉ là mong được che chở. Nghĩ vậy, anh ta không tìm cặp môi Phi nữa, tình cảm cũng tĩnh lặng trở lại. Việc anh ta làm lúc này là nằm với Phi bên vệ sông rồi đưa Phi về nhà. Anh buông Phi ra và đứng dậy nhưng lại bị Phi kéo lại, hai người ôm lấy nhau. Phi nói trong nước mắt: cháu cởi đồ ra cho chú đây, cháu cởi ngay…

Máu anh dồn lên óc, cơ thể cương cứng thật khó chịu. Anh không hiểu tại sao một học sinh mới mười mấy tuổi lại như thế, tại sao cô ta không chịu để mình hôn, nhưng lại muốn… lại muốn… Trước mắt anh ta hiện lên hình ảnh Phi đang đứng trước hàng sửa xe đạp, Phi lúc đó và bây giờ hoàn toàn khác nhau. Trên người Phi thơ ngây và mưu đồ, ấu trĩ và phóng đãng cũng song song tồn tại. Nhưng anh ta không suy nghĩ nhiều, không kiềm chế nổi dục vọng mãnh liệt tuy là bị dồn ép, cũng không muốn bỏ lỡ cơ hội trời cho này. Anh ta cởi áo bông trải xuống đất, bế Đường Phi lên và đặt vào tấm áo còn vương hơi ấm.

Chừng nửa tháng sau, anh công nhân Thích tìm cách chạy cho Đường Phi cái giấy gọi đi làm. Khi thẩm tra lý lịch thì những lời nói dối của Phi cũng bị lộ tẩy. Không vì thế mà Thích ghét bỏ Phi, ngược lại thấy thương hơn. Tuy Phi nói dối anh, nhưng anh cũng thấy xấu hổ với Phi. Anh ta vẫn nghĩ, nếu hai người không xảy ra chuyện ở bên bờ sông thì anh giúp Phi là việc đơn thuần trong sáng mà cũng tốt đẹp, nhưng rất đáng tiếc anh không giữ nổi mình. Bởi thế anh không thể nói đến hối hận, chỉ thấy buồn mỗi khi nghĩ lại. Anh nghĩ, phải cố gắng giúp Phi, để một người không còn hy vọng ở lại thành phố được vào làm ở một nhà máy cơ khí quốc doanh nổi tiếng, tiếc nỗi phải làm ở một bộ phận không tốt lắm. Khả năng của anh ta chỉ đến vậy, Phi chỉ có thể vào làm công nhân ở phân xưởng đúc vừa bẩn nhất, vừa vất vả nhất.

Đường Phi, cô công nhân học việc ở phân xưởng làm khuôn đúc đã dành tháng lương đầu tiên để mua cho bác sĩ Đường đôi găng tay ni-lông có đủ năm ngón, mốt mới nhất; mời Khiêu và Do Do tham quan phân xưởng của mình làm, đến ăn chiêu đãi tại nhà tập thể. Phi mời hai bạn ăn bún, chỉ một loáng ba cô gái ăn hết một cân rưỡi bún. Phi nói một cách hào phóng: không sao, lát nữa sẽ đi mua tiếp. Các bạn biết không, tớ có lương rồi, là người được hưởng lương rồi đấy. Đường Phi vừa nói vừa rút trong túi áo ra cái ví đựng tiền đan bằng sợi ni-lông, giơ cao trước mặt hai bạn.

Khiêu thấy nước mắt dâng đầy trong đôi mắt đẹp của Đường Phi.

* Trăm năm nhìn xuống đời mộng ảo
Khoảng khắc nhìn lên ngộ lẻ trời .

Khiêu biết họa sĩ Balthus(4) tại nhà Trần Tại. Vào lúc Khiêu phát hiện tập tranh của Balthus thì đã rất thân Trần Tạ. Khiêu biết anh ta rất thích họa sĩ này, nhưng anh ta là con người không ép Khiêu phải thích cái mà anh thích. Khi nói về những điều mình thích, bao giờ anh cũng rất khiêm tốn, dè dặt, thậm chí có phần ngượng. Anh bày tỏ thái độ thận trọng về những gì mà anh yêu mến.

Khiêu lật giở nhiều lần tập tranh của Balthus và lập tức bị họa sĩ này làm say mê. Những đối tượng ông vẽ đều rất đời thường, bình dị: một đường phố cổ ở Paris với những người qua lại; những đứa trẻ chơi bài trong phòng khách và cả những thiếu nữ hoặc đang đọc sách hoặc đang ngủ; một nhóm người xa lạ leo núi với ánh mắt ngưng đọng nặng nề, phong cảnh trên núi thật tuyệt vời, họ đến ngắm cảnh đẹp, nhưng lên tới đỉnh núi thì mệt lả, trông ai cũng dập dềnh đứng không vững, không còn ai ngắm cảnh, lại có người nằm ngủ… Họa sĩ rất thích vẽ thiếu nữ, những thiếu nữ dưới ngọn bút của họa sĩ dường như được chọn lựa kĩ về tuổi đời, làn da óng ả, trong sáng và mềm mại một cách kì lạ. Đó là những cơ thể giản dị, thuần khiết trong trạng thái thức tỉnh, thoảng chút gì đó thèm muốn, ảo tưởng, thoảng chút trầm tính, có phần không xác định được bản thân.

Khiêu chưa bao giờ được thấy tranh của một họa sĩ vẽ như thế: nhân vật của ông đầy đặn về hình khối, bối cảnh như sofa, đường phố, giường, bàn ghế… ngược lại đều là mặt phẳng, ông kết hợp giữa hình khối và mặt phẳng tạo nên bức tranh dày như bức tường. Với những bức vẽ vững chãi, những hình ảnh hoặc thẳng đứng, hoặc chéo góc, hoặc cuộn tròn, hoặc trải dài tạo nên những tiết tấu và tình cảm khác nhau, kì thực đó cũng là nhịp điệu trái tim họa sĩ. Đó là cái chênh vênh trong ổn định, cái ức chế trong thông thoáng, cái khép kín trong rộng mở, cái kì lạ trong bình thường, vĩnh hằng yên tĩnh nhưng lại chứa đựng nỗi lo âu không trông thấy. Bạn yên tĩnh đấy nhưng không an tâm, cho dù đang đối diện với một thiếu nữ ngủ trên sofa mềm mại thì vẫn có cảm giác yêu thương và sợ hãi. Bởi Balthus khiến bạn cảm thấy chung quanh thiếu nữ đang ẩn náu những âm mưu. Chung quanh thiếu nữ đúng là luôn luôn ẩn náu những âm mưu: con mèo đen gầy gò nằm trên bàn trà, một chú lùn đứng nghiêng ngó kéo rèm cửa sổ… Bạn khó lòng bị kích động thái quá. Cảm giác kiềm chế nhẹ nhàng của Balthus cuối cùng làm cho người xem tranh thấy được sự hài hòa giữa nghệ thuật và tinh thần thời đại cùng sự mới lạ đầy khâm phục. Balthus dùng ngôn ngữ biểu hình truyền thống, những hình ảnh trực giác được chọn lọc cũng rất gần gũi hiện thực. Ông không luốn lấy đề tài ngoài hiện thực. Thật thà, chân thật nhưng lại khai thác hiện thực một cách phi thường, hiện thực của ông tưởng như nông cạn nhưng rất sâu sắc, như đây nhưng lại là kia, bề ngoài bình thường nhưng chỗ nào cũng ẩn chứa chi tiết. Hình như ông sớm hiểu được rằng, nghệ thuật không tồn tại nay thế này mai thế khác, nhà nghệ thuật đừng bao giờ mong rằng mình cũng là nhà phát minh. “Phát minh” trong nghệ thuật kì thực là lời nói mê sảng đáng ngờ của một chàng ngốc. Rodin(5) đã từng nói: “Tính sáng tạo, chỉ với ý nghĩa của từ này thôi, không cần tạo ra một từ ngữ mới ngược với lẽ thường, từ ngữ cũ đã đủ biểu đạt tất cả. Đối với thiên tài thì từ ngữ cũ đã đủ lắm rồi.” Với một nhà nghệ thuật, nếu từ trong truyền thống thêm vào đó cái mới thực sự là của mình thì đã rất thành công! Những lời cảm thán như thế chỉ phát ra từ cửa miệng của các bậc đại gia đứng trên đỉnh cao tinh thần thời đại và nghệ thuật biểu hiện.Họ là những bậc trí giả chân chính không phải do bức bách mà đẩy nhanh bước đi, muốn chiến thắng bất ngờ, chỉ sau một đêm là được ghi vào sử sách các “nhà phát minh”. Nghệ thuật không phải là phát minh, nghệ thuật thực sự là thứ lao động nghĩa vụ và cực nhọc. Nét khiêm tốn và nghiêm túc tìm tòi trong nghệ thuật của Balthus, tinh thần thời đại nhạy cảm và hình thức hoàn mĩ tương ứng của ông – một thứ kế thừa truyền thống ưu tú và biểu hiện tính sáng tạo, đưa nghệ thuật biểu hình trong thế kỉ hai mươi nhiều lần phá vây, vượt qua hiểm nguy đến một tầm cao mới khó có ai đạt tới, cái xa vời thân thiết và mới lạ vốn có trên tranh là cống hiến của ông đối với nghệ thuật. Khiêu tiếp nhận được rất nhiều trên những bức tranh giản đơn của Balthus, bởi chúng có những phẩm chất gợi nên những suy tư xa xôi.

Phẩm chất gợi những suy tư xa xôi.

Khiêu đọc trong bức tranh Kaisi trang điểm, bức tranh bắt nguồn từ cảm hứng trong Sơn trang thét gọi. Nhìn ba nhân vật trên tranh thấy rõ Balthus không thể nào quên được các nhân vật trong tiểu thuyết. Kaisi tóc vàng khỏa thân trước gương không thể không nghĩ tới Kaiserin; người thanh niên da đen với vẻ u sầu ngồi trên ghế bên cạnh là sự tái hiện của Chizliff; người nữ bộc với vẻ tiều tụy đứng sau chải tóc cho Kaisi dường như có tác dụng ngăn cách tình yêu và những tình cảm đối lập giữa hai người kia, làm cân bằng bức tranh mà cũng tạm thời cân bằng trái tim trai gái giao hòa giữa yêu thương và căm giận. Đó là bức tranh giản đơn chỉ có ba nhân vật, họa sĩ đã gọt giũa bằng ngọn bút, màu sắc cũng hết sức mộc mạc, đơn giản nhưng nhìn kĩ lại sẽ dần dần cảm thấy chua xót, khổ đau, vừa phóng túng nhưng lại vừa ngột ngạt. Kaisi khỏa thân trước người xem, thoạt nhìn tấm thân ngọc ngà trẻ trung rất kiêu hãnh, cơ thể ấy là phần rực sáng nhất trong bức tranh; đầu hơi nghiêng, đôi mắt màu xám ngước nhìn và làn môi mím chặt trông nàng kiêu sa và thách thức. Nàng như đã quyết định tương lai của mình, không nghe người khác khuyên giải, cho mình là chín chắn, bởi thế nàng không để ý đến người con trai bên cạnh, người con trai với vẻ u sầu yêu nàng tha thiết, hoặc nàng không quan tâm gì đến vẻ buồn bã của người con trai kia. Cơ thể nàng trợ giúp cho dáng vẻ của nàng, hai bầu vú căng tròn, dáng đứng không chú ý đến ai khác… tất cả đều tràn ngập vẻ thách thức, khoa trương thanh thế. Thế nhưng, trên dáng đứng khỏa thân cao ráo, mềm mại tuyệt mĩ của Kaisi thì phần hạ bộ chưa phát dục, vùng xương chậu nhỏ hẹp, bụng dưới bằng phẳng cùng với hạ bộ non nớt yên tĩnh đối kháng với cái đầu thách thức và bộ ngực hãnh diện, nhìn nàng thật kiêu kì nhưng lại không có sức chống đỡ, vừa tự tin lại vừa tuyệt vọng, lạnh lùng nhưng lại rât nhiệt tình, vừa giảo hoạt nhưng lại vừa ngay thẳng. Nàng cần được cứu vớt, chàng trai ngồi trên ghế bên cạnh đang mong được nàng cứu vớt. Nhưng nàng và chàng trai ủ dột kia không thể cứu vớt lẫn nhau. Chàng nhìn tám thân nàng tỏa sáng, điều mà suốt đời chàng yêu tha thiết, nhìn người thiếu nữ sẽ đi với người khác mà không có cách nào giành về nổi. Chàng làm Khiêu nhớ đến Kaiserin trong Sơn trang thét gọi từ nhà Rinchon trở về, Kaiserin vặn hỏi một cách tự ti nhưng lại tức lồng lộn: sao em lại mặc cái váy lụa này, sao em lại mặc… Khi họ sống với những hồi ức đáng yêu của thời niên thiếu, chỉ có thể từ biệt nhau mới làm họ giải thoát nỗi hoài niệm cuống điên và đáng sợ. Khiêu than vãn, một thứ hiện thực điên rồ, mơ ước viển vông: con người sẽ trở về với thời sơ khai vô tội và trở về với niềm vui nhưng sức tàn lực kiệt hoặc sắp kiệt quệ sức lực của một đời.

Trở về với niềm vui.

Trở về với niềm vui.

Khiêu lại ngắm nhìn bức tranh Mèo soi gương. Có đến ba bức Mèo soi gương, cùng một đề tài, cùng một bối cảnh nhưng biến thể lại không giống nhau, vẽ từ các năm 1977 đến 1993, mười sáu năm.
Bức thứ nhất: một thiếu nữ khỏa thân vừa tỉnh giấc đang tựa giường, một tay cầm gương, một tay cầm lược chải tóc, phát hiện ra chú mèo ở cuối giường đang nhìn, nàng liền quay gương lại cho mèo soi. Lúc này sắc thái và cơ thể người thiếu nữ tự nhiên, thoải mái, tươi trẻ mềm mại, nàng cười hài hước khi cho mèo soi gương.
Bức thứ hai: thiếu nữ tựa giường soi gương, trong tay cầm cuốn sách nhỏ, trông thấy chú mèo co ro ở cuối giường đang nhìn nàng, nàng liền quay gương lại cho mèo soi. Ở bức tranh này thiếu nữ đã lớn hơn, có phần cẩn thận và cũng rất phóng khoáng, nàng mặc một tấm áo mỏng, một chiếc quần dài, áo quần ngay ngắn, cầm gương soi cho chú mèo đang ở phía cuối giường, chừng như đang nói, muốn nhìn tao hay nhìn chính mi?

Bức thứ ba: thiếu nữ đang tựa giường, trông vẻ mặt lớn hơn một chút. Nàng mặc quần tất rườm rà và rất thủ cựu, vẻ mặt giận dữ và ngang bướng. Nàng soi gương cho con mèo nằm lộ toàn thân ở cuối giường, như nói, mày nhìn gì tao, nhìn gì tao cái con mèo nịnh hót kia, hỡi cái đồ thâm hiểm xảo trá! Thần thái nàng ở thế thượng phong, không còn là một thiếu nữ khỏa thân thoải mái ngồi chải tóc, nàng đã quấn chặt áo quần lên người từ lâu rồi, trông căng thẳng như sắp đi đấu tranh vậy.

Con người sợ bị quan sát, bị nhòm ngó, nhất là bị đồng loại nhìn trộm. Con người thật không khoái gì khi bị ánh mắt lạnh lùng của chú mèo điều gì cũng biết, đâu đâu cũng có mặt đang ngầm đắc ý quan sát. Con người thích soi gương, nhưng ai đã thực sự thấy mình trong gương đâu. Tất cả những người soi gương đều muốn khẳng định lại mình, mong muốn mình trong gương nên là khuôn mặt đẹp. Bởi soi như thế là che đậy.

Soi gương là che đậy.

Khi con người bực tức soi gương cho mèo, con người muốn xem mèo đùa giỡn, che đậy sự bất tiện của mình dưới sức ép nịnh nọt của mèo. Tâm lí thâm hiểm chờ thời cơ phản bội của mèo không thể không làm con người sợ hãi, bởi thế người phải soi gương cho mèo. Nhìn trộm người khác, làm người khác phải lúng túng mới là mong muốn bản năng nơi sâu thẳm của lòng người.

Mèo thì không có gương để soi cho người, mèo là tấm gương. Trong bóng tối nó luôn luôn lin dim cặp mắt như buồn ngủ, im lặng dựa dẫm vào con người nhưng lại không bằng lòng với con người.
Trong tác phẩm của Balthus, quan hệ các đối tượng được miêu tả có lí trí bao nhiêu lại càng rối rắm bấy nhiêu, niềm vui cao thượng, sức kiềm chế khéo léo khiến Khiêu say mê. Có lúc Khiêu cảm tưởng mình như chú mèo từ một thiếu nữ khỏa thân, đùa nghịch trưởng thành đến được vũ trang toàn thân, biết giận hờn: mày nhìn gì tao, mày ngắm gì tao, mày là đồ nịnh hót, giảo hoạt thâm hiểm!

Tất cả những ai soi rọi người khác đều là che đậy chính mình, đều để che đậy chính mình. Lúc nào thì chúng ta có thể ngắm nhìn lòng ta được, dường như mỗi chúng ta đều không chịu nhìn kĩ mình. Nhìn kĩ sẽ đau đầu, choáng váng, chân đứng không vững, thế nhưng chúng ta cần chung sống với người khác mà không trốn đâu thoát, người khác là tấm gương của chúng ta. Chúng ta càng sợ nhìn chính mình lại càng bức xúc nhìn kĩ người khác, nhìn kĩ như thế, nhìn rõ tất cả sơ hở thiếu sót của người khác để tự xoa dịu trái tim là điều không thể mách bảo ai khác.

4 Balthus (1908 – 2001), họa sĩ người Pháp, được coi là bậc thầy của hội họa biểu hình – ND
5 Auguste Rodin (1840 – 1917) nhà điêu khắc người Pháp - ND

Chân Trời Tím

CHƯƠNG 5
CHIẾC NHẪN TRÊN CÀNH CÂY
25
Khiêu như nhiều người con gái khác đang yêu, cố chấp, mạnh dạn, mơ hồ. Bởi ràng buộc với tình cảm của Phương Kăng làm Khiêu không còn nhận ra mình và không nhận ra người khác. Những bức thư tình thẳng thắn đến ghê người không những không đẩy xa Khiêu, ngược lại làm Khiêu thêm gần anh ta hơn. Anh ta càng nói với Khiêu, nói những chuyện anh ta ăn nằm với những cô gái khác, Khiêu càng tin rằng mình được Phương Kăng tin cậy, mình đúng là có sức cứu giúp anh ta. Những sự thẳng thắn pha lần đểu cáng của anh ta làm Khiêu thất kinh. Khi anh ta nói chuyện với Khiêu về cô gái thứ mười thì Khiêu không còn chịu đựng nổi, Khiêu muốn để anh ta có được mình, muốn để cái “được” đó giúp anh ta gột rửa mọi nhơ bẩn trứơc đó. Khiêu không còn như Khiêu xưa kia không để anh ta tìm thấy cặp môi mình, những bức thư tình của anh ta đã khuyến khích, cổ vũ Khiêu, làm Khiêu mở rộng tầm mắt. Thậm chí Khiêu không nghĩ đến hôn nhân, không muốn để những thứ đó mang ý nghĩa trao đổi. Hôn nhân sẽ là việc anh ta cầu xin sau này.

Thế là sau hai năm quen biết, Phương Kăng đã chiếm được Khiêu.

Thể xác Khiêu không sung sướng nhưng lòng mãn nguyện. Cái mãn nguyện có phần hãnh diện và cả bản năng thật thà đến ngu ngốc của tình yêu nguyên thủy.

Cuối cùng anh ta cũng đã “được” Khiêu. Về mọi phương diện, anh ta đều được thỏa mãn và vui sướng, vui sướng đến kỳ lạ, cái kỳ lạ nhất là điều anh ta không dám nói với ai, cũng chưa bao giờ nói với Khiêu: Khiêu đã đưa anh ta trở lại làm người đàn ông.

Nhiều năm rồi Phương Kăng “bất lực”, anh ta quy kết việc đó cho mười năm thể xác bị hành hạ, tinh thần bị giày vò. Khi được tự do, trở lại thi thố tài năng, điều quan trọng nhất trong cuộc sống của anh ta là chữa khỏi “bất lực”. Các bệnh viện lớn nhỏ, các phương thuốc quý hiếm, thậm chí cả những phòng mạch nửa kín nửa hở, lời lẽ úp mở ở tận hang cùng ngõ hẻm anh ta đều tìm đến. Nhưng cả trăm phương thuốc quý và đủ cách trị liệu cũng không hiệu nghiệm, anh ta không hiểu tại sao cuộc sống lại độc ác với anh như thế, trò đùa ấy khiến anh thù nghịch và nguyền rủa tất cả những gì quyến rũ anh ta.

Thế nhưng anh ta lại thổi phồng quá đáng các mối quan hệ với đàn bà con gái, anh muốn dùng những điều thổi phồng và những chuyện bịa đặt để mọi người lan truyền tính phóng đãng của anh ta. Anh ta mong mình thật sự là kẻ đểu cáng thậm chí là người có năng lực đểu cáng.

Khó mà nói rõ được mục đích ban đầu của anh ta tiếp cận và theo đuổi Khiêu. Đó là điều khó nói rõ, bởi không thể nói dứt khoát rằng, những bức thư anh gửi cho Khiêu đều từng bước cám dỗ Khiêu. Trong những bức thư đó, có phần thử sức hấp dẫn của mình, cũng có cả những xúc động mơ hồ được người con gái này hấp dẫn. Sau đó, với “ nửa cái hôn” được Khiêu trao vào buổi tối chia tay ấy thì nỗi nhớ Khiêu như cơn khát với anh ta. Như cơn khát. Anh ta lẩn tránh Khiêu để thể hiện cơn khát ấy. Bỗng anh ta thấy sợ gặp Khiêu, sợ hai cơ thể gần nhau, sợ đụng vào bàn tay nhỏ nhắn mềm mại của Khiêu, sợ đôi mắt đen của Khiêu nhìn thẳng vào anh ta, anh sợ. Anh ta sợ mình không thể tiếp Khiêu, không thể coi Khiêu như một người yêu, anh ta sợ lộ mình trên người Khiêu. Lộ mình trên người những cô gái khác thì không sao, anh ta đã cả chục lần thử nghiệm mình trên người những cô gái khác rồi, các cuộc thử nghiệm liên tục thất bại. Anh rất xấu hổ nhưng lại tỏ ra cao tay, anh dùng cái giả dối thổi phồng để che đậy sự bất lực, đành chịu thua của mình. Nhưng thà chết anh cũng không tiết lộ điều đó cho Khiêu. Có thời gian, lời lẽ của anh ta đối với Khiêu cũng cứng rắn hẳn lên, Khiêu chủ động về Bắc Kinh gọi điện cho anh ta nhưng anh ta vẫn không gặp, sau rồi viết cho Khiêu lá thư hết sức tình cảm. Anh ta vẫn bí mật tìm các “thần y”, dù là một kẻ giang hồ lừa đảo cũng làm anh tin. Có lần, vào một đêm đã khuya, sau khi đến một thầy lang từ trong ngõ vắng đi ra, anh ta ôm mặt khóc, một đắng nam nhi mà khóc như đứa trẻ, khóc không giấu giếm, khóc như đứa trẻ bị ức hiếp.

Anh ta lẩn tránh Khiêu nhưng lại khao khát được gặp Khiêu. Và đến đầu năm đó, Khiêu không hẹn trước, bỗng xuất hiện trong một buổi vũ hội đầu năm của giới điện ảnh Bắc Kinh. Khiêu biết chắc anh ta có mặt trong buổi tối hôm ấy và sẽ gặp anh trong vũ hội. Anh ta không ngờ Khiêu xuất hiện. Khiêu không hẹn mà xuất hiện làm anh vui mừng nhưng cũng rất hồi hộp. Hai người trông thấy nhau không chào hỏi và cũng không mời nhau nhảy. Cả hai nhảy với người khác rất nghiêm túc và hết mình, liên tục thay đổi bạn nhảy cho đến cuối buổi ra về. Khiêu đi rất kiêu hãnh, không ngoảnh đầu lại, nhưng hết sức mong đợi, tự nhủ nhất định không quay đầu lại, nhất định không quay đầu lại. Nhưng anh hãy đi theo em, hãy đi theo em, em tin rằng anh sẽ đi theo. Anh ta đi theo Khiêu,có ý định đi theo Khiêu sau buổi vũ hội. Anh ta lặng lẽ đi theo, đi theo vào căn phòng Khiêu ở. Cánh cửa nhẹ khép phía sau lưng, anh ta cài chốt , ôm lấy Khiêu. Họ biết sắp xảy ra chuyện gì rồi, anh ôm ngang Khiêu đang run rẩy, không thể nào ngăn được sự thèm muốn, anh ta như đặt cược, như dốc túi một keo, quyết tâm làm tình với Khiêu.

Tối hôm ấy, anh ta phát hiện ra Khiêu chưa bao giờ được biết chuyện ấy, sự không hiểu biết của Khiêu làm anh ta yêu nhiều hơn và muốn cười thật to. Anh ta nghĩ rằng mình đã không xấu hổ trước mặt Khiêu, bởi điều phán đoán cơ bản nhất của Khiêu cũng không có. Anh ta thấy sự phục tùng không hiểu biết của Khiêu làm anh ta vui mừng. Anh ta không nghĩ rằng Khiêu lại như thế, Khiêu không thể xem thường anh ta. Chợt anh ta cảm thấy mình được thả lỏng và có một sức mạnh chưa từng thấy, sức mạnh từ lâu vắng bóng nay đột ngột bùng lên cùng với niềm vui bất ngờ ấy. Đầu óc anh căng lên, thái dương ù ù, anh bất chấp tất cả để đi về phía trước, bất chấp vui mừng hoặc nói là không dám, anh ta sợ vui mừng sẽ dẫn đến sơ suất, sẽ hủy diệt sự phục hồi cái quý giá bị mất từ lâu, cái quý giá khiến anh ta được mở mày mở mặt trở lại. Cuối cùng anh đã thành công. Nước mắt anh lưng tròng, đó là lòng biết ơn và cảm kích đối với Khiêu, chưa bao giờ anh yêu Khiêu như lúc này. Anh càng yêu mình hơn, quý trọng mình hơn. Sợ sự hồi phục mất đi, anh bảo Khiêu tìm lý do ở lại Bắc Kinh, anh ta muốn ngày đêm cùng Khiêu, không thể nói anh ta thử nghiệm, nhưng cứ hết lần này đến lần khác anh ta tin chắc rằng đã thành công mà không phải thoáng chốc như hoa nở, anh mãi mãi là người đàn ông đội trời đạp đất.

Một buổi sáng Khiêu thức dậy, thấy Phương Kăng đang ngắm nhìn mình, thế rồi anh ta nói, anh muốn xin em một việc, em lấy anh, anh sẽ cưới em.

Một câu nói Khiêu mong muốn nhưng chưa kịp chuẩn bị. Câu nói làm Khiêu sung sướng vui mung, tuy trong lòng đã có câu nói khác bắt đầu cảnh cáo: có thể không thích hợp. Càng ngày trong sâu thẳm trái tim càng gióng lên lời cảnh báo, nhưng Khiêu lại không nghe thấy lời cảnh báo đó, khi lời cảnh báo xung đột với hành vi của Khiêu, Khiêu càng tin ở hành vi của mình. Cho dù khi Phương Kăng hết mình nhất với Khiêu nhưng anh ta lại hí hửng kêu lên “anh sẽ làm tình với tất cả đàn bà, con gái ở thế gian này” thì Khiêu vẫn không hiểu nổi nhũng lời lẽ đó sẽ đưa lại cho Khiêu những điều không thể chịu đựng nổi. Thậm chí Khiêu còn cho là Phương Kăng thẳng thắn, chỉ là dục vọng trong lòng đàn ông, nhưng có ai dám nói ra lời như anh ta đâu.

Một lần, hai người ngồi xe buýt đến vườn động vật, lúc xuống xe, Khiêu tiện tay vứt cái vé xe, Phương Kăng vội nhặt lên và nói, lần sau em đừng vứt thế này nhé, đưa anh để anh về thanh toán, hừm , năm cái vé xe buýt anh cũng bắt chúng phải thanh toán, không phải anh thiếu tiền, nhưng chúng nợ anh quá nhiều... Khi nói điều này, mắt anh ta nhìn phía xa, ánh mắt lạnh lùng, ẩn chứa nỗi giận hờn. Ánh mắt đó và lời nói của anh ta làm Khiêu khó hiểu và ngạc nhiên, cảm thấy trong lòng anh ta có mối thù hận, mà “chúng nó” ở đây là ai? Khiêu không thể hoặc không muốn liên hệ điều Phương Kăng nói về “thanh toán” với điều anh ta có lần nói với Khiêu rằng “sẽ làm tình với tất cả đàn bà con gái trên thế gian này”.

Khiêu chỉ là người yêu của một thời hỗn độn, Khiêu từ chối phân tích. Chỉ nhiều năm về sau, khi nghĩ lại Khiêu mới dám nhìn thẳng vào mối liên hệ nội tại giữa hai câu nói đó của Phương Kăng. Đó là bản năng mãnh liệt của một người đàn ông phải chịu nhiều đau khổ ở tuổi trung niên, sau khi được giải thoát khỏi khổ đau, điên cuồng đòi hỏi, đòi hỏi ở toàn xã hội, toàn thể loài người, tất cả đàn ông đàn bà và con gái, hơn nữa lại rất bức bách, bởi thời gian trôi đi như nước chảy, càng ngày anh ta càng hiểu rõ mình không phải là đối thủ của thời gian.

Khiêu thì không đòi hỏi như thế, bởi còn rất trẻ. Tuổi trẻ là vốn quý, bởi không thể nào tái tạo tuổi trẻ nên Phương Kăng yêu Khiêu và cũng rất ghen với Khiêu. Khiêu có tất cả, Khiêu tươi trẻ, Khiêu không phải là con người lẳng lơ, cho đến giá trị trọn vẹn của Khiêu cũng làm anh ta phát ghen. Ôi, tất cả đều chứng minh Khiêu còn đủ thời gian, đất trời rộng mở Khiêu tha hồ tung hoành, nhưng ở Phương Kăng âm thanh già nua đã phảng phất bên tai.

Đó là lý do để anh đòi hỏi người đời, anh ta dựa vào địa vị, tài năng và đã xác định được thân phận đàn ông để đùa cợt với xã hội , đùa cợt tâm lý của người đời. Ngay cả việc anh tỏ ra thất thường với Khiêu, có lúc cáu gắt, nói năng độc địa với Khiêu. Một lần, anh ta đột ngột nói, anh không muốn lấy em nữa đâu, anh với em chênh lệch nhau quá xa về tuổi tác, sớm muộn gì rồi em cũng bỏ anh, suốt ngày cứ lo có người cướp mất em, lo lắng sẽ làm anh già đi, em biết không? Khiêu thề, anh không già, em rất muốn cùng anh, cho dù anh già đến đâu em cũng chăm sóc anh, em muốn được chăm sóc anh. Lời Khiêu không hề lay động Phương Kăng, anh ta cuống cuồng nói, anh không cần em chăm sóc, anh không muốn em trông thấy anh phải đeo răng giả, thấy bệnh nấm móng chân của anh, em nói rằng em đã thấy và rất ghê tởm kia mà?

Anh ta nói sắp bỏ vợ để lấy Khiêu nhưng cuối cùng vẫn đuổi theo những người con gái khác, hoặc để những người con gái khác tìm đến anh. Anh ta không có cách nào biện hộ cho chính mình: anh ta càng yêu Khiêu bao nhiêu càng đi với gái nhiều hơn, anh ta muốn luôn luôn giày vò người khác, giày vò bản thân để chứng minh tuổi trẻ của anh ta chưa cạn, sức hấp dẫn của anh ta vẫn còn nguyên, vẫn xứng với Khiêu. Một con người có sức hấp dẫn nhiều đàn bà con gái như anh ta lẽ nào lại không xúng với Khiêu? Đó là logic yêu của Phương Kăng. Anh ta không thể tự vượt lên logic đó được, bởi anh ta tham lam yêu đương, anh ta không thể lấy lại tuổi xuân của mình.

Đúng là thời đại tôn sùng danh nhân, kính nể tài năng, cho dù Phương Kăng luôn luôn thất thường, phóng đáng ngang tàng, đòi hỏi không biết ngượng điều được Khiêu hợp lý hóa một cách ngu muội. Đúng là ngu muội, ngu muội chạy theo văn minh, tiến bộ, cởi mở, ngu muội vui vẻ tiếp nhận mọi đòi hỏi vòi vĩnh của các bậc danh tài chịu nhiều đau khổ. Khi Khiêu với sự ngu muội đó kể cho người bạn Đường Phi chí thân biết về quan hệ của mình với Phương Kăng thì Đường Phi cười khẩy: không bao giờ đằng ấy được yêu một người đã có vợ! Vừa bắt đầu câu chuyện thì Đường Phi đã cảnh cáo như vậy.

Không bao giờ được yêu người đã có vợ!

Nhưng anh ta đâu phải người đã có vợ bình thường. Khiêu biện hộ.

Có gì không bình thường, hay là anh ta có những ba chân? Ai cho anh ta quyền vừa bỏ vợ, vừa lấy đằng ấy, vừa chạy theo đám con gái, ai cho anh ta quyền ấy? Đường Phi nói giọng rất bực tức.

Tớ sẵn sàng tha thứ cho anh ấy tất cả, đằng ấy không biết trước đây anh ấy chịu khổ nhiều rồi sao.

Đường Phi “hừm” một tiếng rồi nói, đừng có đem cái khổ ra dọa người nhé. Về học vấn thì tớ không bằng đằng ấy, mẹ kiếp, ngay cả đại học tớ cũng không được học nhưng không bao giờ tớ xem trọng cái nhà anh Phương Kăng giương kính phóng đại nỗi khổ của anh ta. Bọn họ, bọn họ, bọn họ phóng to vô cùng, phóng to đến mức cả xã hội này không còn ai chịu khổ nữa, đâu đâu cũng là cái khổ của bọn họ, trên dưới trái phải đâu đâu cũng nợ họ. Người khác không khổ sao? Chúng ta nữa, chúng ta không khổ sao? Khổ là gì? Đau khổ thực sự không thể nói ra được, trong phim ảnh, trong truyện... phàm đã nói ra đều không phải là cái khổ sâu sắc nữa đằng ấy biết không?

Khiêu tái mặt, nói, tớ không biết mà cũng không muốn biết.

Đương Phi nói, tớ bảo rồi, sao đằng ấy không biết, không biết thật hay vờ không biết?

Khiêu nói, tớ biết đằng ấy chịu nhiều đau khổ và chưa được yêu bao giờ, nhưng tớ đã được, yêu có thể chữa trị đau khổ, tớ đang cố gắng để yêu.

Đường Phi ngắt lời Khiêu, yêu là cái trò trống gì, ở đời này trò chơi tệ hại nhất là tình yêu. Tớ thấy đằng ấy đã bị yêu làm mê muội đầu óc rồi, tớ thành tâm cầu chúc cho đằng ấy với cái nhà anh Phương Kăng có một gia đình như tình nhân vậy. Nhưng tớ tin rằng anh ta không lấy đằng ấy đâu. Anh ta không lấy sẽ là việc may mắn cực lớn cho cuộc đời đằng ây.

Khiêu nói, thôi, đằng ấy đừng nói gở nữa đi.

Trời đất ơi – Đương Phi nói – tớ nói gở thật đấy, nhưng đằng ấy nghĩ xem, anh chàng Phương Kăng có việc gì không gở nào? Những điều anh ta nói, những việc anh ta làm với đằng ấy có gì là không gở? Đằng ấy chưa gặp người con trai nào khác thì biết quái gì?

Quá khứ hiện về trước mắt Khiêu, những lời nói thô bạo của Đường Phi khiến Khiêu nghĩ lại năm xưa, khi gã đội trưởng giày trắng lôi Phi từ nhà Do Do ra, tát Phi, Khiêu thét lên “tại sao anh lại đánh người”, thì thằng kia cũng nói “mày thì biết đếch gì”.

Lời nói thô lỗ, không nhã nhặn, bất lịch sự. Mãi nhiều năm sau Khiêu mới hiểu những lời nói thô bạo của Phi xuất phát từ tấm lòng thành thật của Phi.