Ông bà Bennet không phản đối việc nhóm thanh niên được tham dự bữa tiệc ở nhà người dì. Collins tỏ ra rất lưỡng lự cho rằng trong thời gian đang ở gia đình Bennet anh không nên bỏ ông bà ở nhà để đi chơi như vậy. Tuy nhiên ông bà Bennet nhất quyết muốn anh đi. Xe ngựa được đưa tới để chở Collins và năm cô em họ đến Meryton. Khi vừa đến nơi, mấy cô gái rất thích thú nghe tin Wickham đã nhận lời mời của dượng Phillips, lúc đó cũng đã tới và đang có mặt ở đó.
     Khi mọi người được mời vào chỗ. Collins nhàn nhã ngắm nhìn quanh căn phòng, tỏ ra hâm mộ kích thước của nó và những đồ đạc trưng bày bên trong. Anh nói căn phòng này làm anh có cảm tưởng đang ở trong phòng ăn sáng nhỏ dành cho mùa hè ở Rosings. Lời so sánh của anh không được bà Phillips hoan hỉ tiếp nhận cho mấy, mãi cho đến khi bà nghe anh giải thích Rosings là nơi nào và chủ nhân là ai. Collins diễn tả rằng chỉ với cái lò sưởi trong phòng giải trí của phu nhân Catherine thôi cũng đã tốn tám trăm Bảng. Bà Phillips lúc đó phải công nhận sự so sánh của anh chính là lời khen ngợi và không còm cảm thấy bực mình nữa, dù cho nhà bà có bị so sánh với phòng của người giúp việc đi nữa.
      Collins sau đó tiếp tục kể cho bà Phillips nghe về phu nhân Catherine và sự huy hoàng tráng lệ của tòa nhà phu nhân ở. Thỉnh thoảng anh cũng đi lạc đề để chen vào những lời tự khen ngợi căn nhà khiêm nhượng của mình và những sự trùng tu anh đã tốn cho nó. Collins thao thao kể chuyện mãi cho đến khi mấy người đàn ông kéo đến tham dự. Collins nhận ra rằng bà Phillips rất chăm chú lắng nghe. Càng lúc bà càng đánh giá cao những gì nghe được từ Collins và quyết định sẽ tường thuật chúng với những người hàng xóm ngay khi có dịp. Về phía mấy cô gái, họ không thể chịu đựng được khi phải ngồi nghe người anh họ nó chuyện. Lúc đó họ không có chuyện gì để làm và chỉ mong sao có một cây đàn để chơi. Mấy cô gái đành tự tìm cách giải khuây bằng cách ngắm nghía những điểm giả tạo không phân biệt được của các đồ sứ Trung Hoa bày trên bệ lò sưởi. Thời gian chờ đợi thật là dài đăng đẳng, cuối cùng nó cũng được chấm dứt khi mấy người đàn ông đi tới. Khi Wickham bước vào phòng, Elizabeth cảm thấy nàng chỉ mới có chút cảm tình với anh. Nàng có cảm giác hình như chưa từng gặp Wickham trước kia hoặc chưa nghĩ gì về chàng từ sau lần gặp mặt vừa rồi. Nói chung những sĩ quan trong quân đoàn đều là những người rất uy tín và lịch thiệp. Hôm đó, những người ưu tú nhất trong quân đoàn đều có mặt trong buổi tiệc. Tuy nhiên trong đám họ Wickham tỏ ra trội hơn hẳn, cả về con người, khuôn mặt, dáng điệu, cử chỉ và cách đi đứng. Còn nếu so sánh với dượng Phillips, người có khuôn mặt rộng bè, buồn tẻ và hơi thở nồng nặc mùi rượu đang bước vào cùng họ, thì chàng lại càng vượt xa.
     Wickham là một thanh niên vui vẻ, đi đâu cũng gây chú ý cho các cô gái. Hôm đó Elizabeth là người sung sướng nhất trong đám khi chàng kéo ghế ngồi xuống cạnh nàng. Với cá tính thân thiện, Wickham bắt đầu cuộc đối thoại một cách rất tự nhiên. Elizabeth cảm thấy cho dù là những đề tài tầm thường, buồn tẻ và đơn sơ nhất nhưng chúng cũng trở nên thú vị qua tài nói chuyện khéo léo của Wickham.
     Trong cuộc cạnh tranh để chiếm được sự chú ý của mấy người đẹp, Collins thật lu mờ trước những người như Wickham và các sĩ quan. Đối với các cô gái anh ta chỉ là vô nghĩa. Tuy nhiên bà Phillips vẫn tử tế ngồi lắng nghe anh nói chuyện và quan tâm tiếp thêm cà phê, bánh ngọt. Khi những bàn chơi bài được bày ra, Collins làm theo lời yêu cầu của bà Phillips để tham dự cuộc chơi. Anh nói:
     - Hiện giờ tôi chơi môn này rất dở nhưng sẽ cố tập bởi vì với địa vị của tôi…
     Bà Phillips lúc đó cảm thấy được giải thoát vì anh nhận lời chơi bài, bà hầu như không thể đợi nghe anh giải thích xong lý do của mình.
     Wickham không chơi bài, chàng thích thú được ngồi giữa Elizabeth và Lydia bên một chiếc bàn khác. Lúc đầu, trông có vẻ như Lydia đã chiếm chọn chàng cho riêng mình vì cô là người có cách ăn nói quyết đoán khiến mọi người phải lắng nghe. Nhưng sau đó vì ham chơi xổ số, cô quay sang chú tâm vào trò chơi này nhiều hơn. Lydia hăm hở đặt tiền và mỗi lần có kết quả lại hét lên để tìm ra ai là người trúng giải. Cô không còn chú ý đến ai nữa. Bởi vậy Wickham chuyển sang nói chuyện với Elizabeth và nàng cũng sẵn sàng để ngồi nghe. Điều mà Elizabeth hy vọng muốn nghe nhất là quá khứ quen biết giữa chàng và Darcy, tuy nhiên nàng không dám nhắc tới tên Darcy trước mặt Wickham. Sự tò mò của Elizabeth cuối cùng cũng được thỏa mãn khi Wickham tự mở đề. Chàng hỏi đường từ Meryton đến Netherfield bao xa. Sau khi nghe câu trả lời, chàng ngập ngừng hỏi Darcy đã ở đó bao lâu rồi.
     - “Khoảng một tháng”, Elizabeth trả lời, sau đó không muốn đề tài này bị lãng quên nên nàng hỏi tiếp: “Theo như tôi biết anh ta có một tài sản lớn ở Derbyshire”.
     - Đúng vậy. Tài sản của anh ta ở đó rất đáng kể, lợi tức ít nhất cũng mười ngàn Bảng mỗi năm. Cô không thể tìm ai có khả năng cho cô biết về anh ta hơn tôi, bởi tôi đã từng có liên hệ với gia đình anh ta từ lúc tôi còn rất nhỏ.
     Elizabeth tỏ ra vô cùng kinh ngạc.
     - Cô Elizabeth, cô ngạc nhiên cũng phải. Cô có thể khẳng định được điều này sau khi đã chứng kiến sự lạnh lùng giữa chúng tôi ngày hôm qua. Cô có quen thân với Darcy không?
     - Cũng coi như có quen biết. Tôi đã từng ở cùng nhà với anh ta trong bốn ngày. Tôi nghĩ anh ta rất khó ưa.
     - Tôi không có quyền đưa ra ý kiến anh ta có là người dễ thương hay không. Tôi biết anh ta quá lâu và quá rõ để có thể đưa ra một lời phê bình công bằng. Nhận xét của cô về anh ta làm tôi rất ngạc nhiên. Có lẽ cô sẽ không diễn tả nó mạnh mẽ như vậy nếu cô ở những nơi khác vì những người ở đây đều là người nhà của cô.
     - Những lời tôi nói ở đây cũng sẽ giống hệt như những lời tôi nói ở bất cứ nơi nào trong vùng, ngoại trừ Netherfield. Anh ta không được ai ở Hertfordshire thích hết. Mọi người đều ghét thái độ kiêu ngạo của anh ta. Anh sẽ thấy không một người nào nói tốt về anh ta cả.
     - “Tôi không giả vờ tội nghiệp cho anh ta đâu”, Wickham nói, sau đó ngừng lại một lúc. “Một người đàn ông không nên được đánh giá cao hơn giá trị thật của mình. Nhưng đối với Darcy thì không phải như vậy. Những người chung quanh đã bị che mắt bởi sự giàu có và địa vị cao của anh ta, hoặc có thể đã bị làm cho hoảng sợ bởi cách xử sự lấn lướt của anh ta”.
- Cho dù chỉ coi anh ta như một người quen thường tình, tôi cũng nói rằng anh ta là một người có tính tình cáu kỉnh.
     Wickham chỉ biết lắc đầu. Chàng nói tiếp:
     - Tôi tự hỏi chuyện gì sẽ xảy ra nếu anh ta ở lại vùng này lâu hơn?
     - “Tôi không biết. Lúc còn ở Netherfield, tôi chưa từng nghe ai nói khi nào Darcy sẽ rời khỏi đó. Tôi hy vọng ý định ở lại đây của anh sẽ không bị ảnh hưởng bởi chuyện anh ta đang có mặt trong vùng.
     - Ồ không, tôi không việc gì phải bỏ đi vì Darcy. Nếu anh ta muốn tránh mặt tôi, anh ta phải tự mình đi. Chúng tôi không còn tình thân gì với nhau nữa và tôi vẫn luôn cảm thấy đau lòng mỗi khi gặp mặt anh ta. Tôi không có lý do gì để tránh mặt Darcy cả, nhưng tôi phải thông báo bản chất của anh ta với mọi người. Cô biết không, người cha quá cố của anh ta là một người đàn ông vĩ đại nhất trên đời và cũng là người bạn chân thật nhất mà tôi từng có. Tôi không thể nào ở cùng với Darcy mà không cảm thấy bị đau đớn trong tâm hồn vì nhớ lại hàng ngàn những ký ức êm đềm ngày xưa. Những hành động mà anh ta đã đối xử với tôi thật tai tiếng, nhưng tôi tin tưởng mình có thể tha thứ cho Darcy tất cả, còn hơn là phải thấy anh ta làm hổ thẹn hương hồn người cha quá cố của mình.
Elizabeth thấy đề tài câu chuyện càng lúc càng thú vị, nàng chú tâm lắng nghe nhưng vì tế nhị không dám hỏi thêm nhiều.
     Wickham bắt đầu chuyển sang nói về những đề tài thông thường khác, về Meryton, về hàng xóm trong vùng và về mối giao tiếp với mọi người. Chàng tỏ ra rất hài lòng với những gì chàng đã gặp. Khi bàn về đề tài giao tiếp, chàng tỏ ra hết sức dịu dàng và thông minh lịch lãm:
     - Triển vọng có được một mối giao tình bền chặt và tốt đẹp là nguyên nhân chính xui khiến tôi gia nhập quân đoàn ở đây. Tôi biết đây là một quân đoàn được kính trọng và đáng mến nhất. Anh bạn Danny khuyến khích tôi nên gia nhập bởi vì chính anh ta cũng đang ở trong quân đoàn và đóng quân ở đây. Meryton là nơi đã tạo được nhiều sự quan tâm chú ý và các mối quen biết hết sức tốt đẹp cho quân đoàn. Tình bằng hữu đối với tôi rất quan trọng. Tôi từng bị thất vọng và không thể chịu đựng thêm được cảnh hiu quạnh cô độc. Tôi phải được làm việc và giao tiếp với xã hội chung quanh. Đời sống quân nhân không phải là ước nguyện của tôi nhưng trong tình trạng bây giờ nó là thích hợp nhất đối với tôi. Lẽ ra phục vụ cho giáo hội nhà thờ mới là nghề nghiệp chính của tôi. Tôi đã được nuôi dạy và uốn nắn để sau này làm việc cho nhà thờ và lẽ ra lúc này tôi đã nắm trong tay một căn nhà và chức vụ có giá trị, nếu không vì người đàn ông mà ta vừa nhắc tới.
     - Vậy sao?
     - Đúng như vậy. Cha của Darcy đã viết di chúc tặng lại cho tôi một căn nhà và lợi tức hàng năm của một mục sư. Ông ta đã là cha đỡ đầu của tôi và rất quyến luyến với tôi. Tôi không có cách nào diễn tả hết lòng tốt của ông. Ông có ý chu cấp cho tôi một cuộc sống dư dả, đầy đủ và tưởng rằng ông sẽ thực hiện được như vậy. Nhưng khi ông qua đời, những gì ông để lại cho tôi đã bị lấy đem cho người khác.
     - “Chúa ơi!”, Elizabeth kêu lên. “Sao có thể như vậy được? Sao di chúc của ông ta lại không được làm theo? Sao anh không nhờ luật pháp can thiệp?”.
     - Luật pháp không làm gì được vì những gì để lại cho tôi đã không được viết theo thủ tục chính thức. Một người đàn ông biết tôn trọng lời hứa danh dự thì sẽ không nghi ngờ chủ ý của người đã hứa. Thế nhưng Darcy đã nghi ngờ tờ di chúc hoặc coi những gì được viết trong di chúc như một lời đề nghị có kèm theo điều kiện. Anh đã khẳng định rằng tôi đã không hội đủ điều kiện để nhận bất cứ thứ gì vì tôi đã tiêu xái quá độ và hành động thiếu thận trọng. Nói tóm lại tôi không được hưởng gì. Căn nhà và chức vị mục sư để lại cho tôi đã được bỏ trống cách đây hai năm, cũng vào lúc tôi đến tuổi thừa hưởng nhưng sau đó nó đã được cho lại một người đàn ông khác. Tôi không biết mình thực sự đã làm điều gì để phải bị mất đi tất cả như vậy. Tôi có một tính tình sôi nổi, không cảnh giác và có lẽ đã quá thẳng thừng dám nói với Darcy những gì tôi nghĩ về anh ta. Ngoài việc đó ra tôi không nhớ mình đã làm điều gì tệ hại hơn. Thật sự mà nói, chúng tôi là hai thanh niên hoàn toàn khác biệt và anh ta rất ghét tôi.
     - Thật là tồi. Anh ta đáng bị mọi người khinh bỉ.
     - Những người khác thì có thể khinh khi anh ta được, nhưng tôi thì không. Tôi không thể chanh chấp với Darcy hay lột trần bộ mặt thật của anh ta ra, cho đến khi nào tôi có thể quên được cha của anh ta.
Elizabeth tôn trọng cảm xúc của Wickham và cho rằng chàng đẹp trai hơn lúc nào hết khi bày tỏ tình cảm của mình ra như vậy.
     - Nhưng động cơ của Darcy là gì? Chuyện gì đã khiến anh ta trở nên tàn nhẫn như vậy?
     - Đó là do ganh ghét mà ra. Phải chi cha của Darcy thương tôi ít đi một chút thì có lẽ con trai của ông ta đã không ghét tôi như vậy. Thế nhưng ngay từ lúc còn nhỏ, tình cảm gắn bó khác thường của cha anh ta dành cho tôi đã làm Darcy khó chịu. Anh ta không thể chịu được sự cạnh tranh mà lúc nào sự thiên vị cũng nghiêng về phía tôi.
     - Mặc dù tôi không bao giờ thích Darcy nhưng tôi cũng không nghĩ xấu về anh ta. Tôi đâu ngờ Darcy lại xấu xa đến thế. Tôi đã cho rằng anh ta có ý khinh thường những người đồng loại nhưng không ngờ anh ta lại thấp hèn để thực hiện những hành động trả thù ác độc, không có công lý và vô nhân như vậy.
     Sau một vài phút ngẫm nghĩ, nàng nói tiếp:
     - Tôi nhớ có một lần từng nghe Darcy khoe khoang ở Netherfield về tính không xiêu lòng khi nóng giận và về tính không tha thứ của anh ta. Tính tình của anh ta thật là khủng khiếp.
     - “Tôi khó có thể nói về anh ta một cách công bằng”, Wickham nói.
Elizabeth lại một lần nữa đắm chìm trong suy tư, sau một lúc nàng nói:
     - Sao anh ta lại nỡ đối xử với một người con đỡ đầu, cũng là người bạn và người yêu quý nhất của cha mình như vậy?
     Elizabeth định nói thêm rằng “một thanh niên giống như anh, một người tử tế tốt bụng”, nhưng sau đó nàng kịp kìm lại và đổi thành:
     - Và một người đã từng là bạn thân của anh ta trong thời thơ ấu, rất thân như anh đã kể.
     - Chúng tôi cùng sinh ra trong một giáo xứ, trong cùng một phạm vi công viên. Chúng tôi đã chia sẻ với nhau những ngày niên thiếu vui vẻ nhất trong đời, đã chung sống trong cùng một căn nhà, chơi chung những trò giải trí và được chăm sóc bởi cùng một người. Cha tôi lúc đầu cũng làm chung ngành với dượng của cô ông Phillips, rất có uy tín. Nhưng sau đó cha tôi đã bỏ tất cả và dành trọn thì giờ để về làm việc cho cha của Darcy, cai quản Pemberley. Cha của Darcy rất kính trọng cha tôi, coi ông như một người bạn chí thân và tâm phúc. Darcy cũng thường công nhận anh ta rất mang ơn cha tôi vì anh đã được đặt dưới sự giám thị tốt nhất của ông. Trước khi cha tôi mất, Darcy đã tự nguyện hứa sẽ chu cấp cho tôi. Tôi tin rằng lời hứa đó được nói ra bởi Darcy vì anh ta cảm thấy mình đã mang nợ cha tôi quá nhiều, hơn là tình cảm anh ấy dành cho tôi.
- “Thật lạ lùng”, Elizabeth lớn tiếng. “Thật là tồi tệ. Tôi tự hỏi có phải cũng chính vì sự cao ngạo mà Darcy đã cư xử không đúng đắn với anh không. Nếu anh ta không có động cơ nào chính đáng hơn thì cũng không nên quá tự cao để trở thành không thành thật.”
     - “Đó mới là điều kỳ lạ”, Wickham trả lời. “Tất cả những hành động Darcy đã làm đều do tính kiêu ngạo của anh ta. Tính kiêu ngạo luôn là người bạn thân nhất của Darcy. Nhưng theo tôi, cá tính của anh ta bốc đồng hơn là kiêu ngạo”.
     - Tính kiêu ngạo xấu xa như vậy có có đem lại lợi ích gì cho anh ta đâu?
     - Có chứ. Nó thường đưa anh ta tới chỗ hào phóng và rộng lượng để thỏa thích cho tiền những người khác, tỏ ra hiếu khách, giúp những người mướn đất và trợ giúp những người nghèo. Niềm hãnh diện về gia đình và bản thân đã tạo nên thái độ của anh ta, bởi anh ta rất tự hào về người cha của mình. Còn về mục tiêu của Darcy, chính vì anh ta không muốn gia đình bị hổ thẹn, không muốn mất đi những phẩm chất nổi tiếng hoặc ảnh hưởng của mình ở Pemberley. Anh ta còn có niềm hãnh diện làm anh. Với một chút tình cảm anh em, Darcy đã trở nên một người giám hộ tốt và chu đáo cho em gái của mình. Cô sẽ thường được nghe anh ta tán dương mình như một người anh tốt nhất và quan tâm đến em gái nhất trên đời.
     - Em gái của Darcy là người thế nào?
     Wickham lắc đầu:
     - Tôi ước tôi có thể gọi cô ta là một cô gái đáng yêu. Tôi thật cảm thấy đau lòng khi nói xấu bất cứ người nào trong gia đình Darcy, thế nhưng tôi phải nói cô ta là người kiêu ngạo y như anh mình. Lúc còn nhỏ cô ta rất dễ thương, vui vẻ và gần gũi với tôi. Tôi đã dành cả tất cả thời gian của mình để chơi đùa và làm vui lòng cô ta. Nhưng bây giờ đối với tôi cô ta không là gì cả. Cô ta là một cô gái xinh đẹp, chừng mười lăm mười sáu tuổi và theo như tôi biết có rất nhiều năng khiếu. Từ sau khi cha mình qua đời, cô ta đã lên ở London. Có một cô giáo tại gia sống với cô ta để chăm sóc và dạy học.
     Sau nhiều lần im lặng và cố thay đổi sang những đề tài khác, Elizabeth không dằn được và lại quay về đề tài cũ:
     - Tôi rất ngạc nhiên về sự thân thiết giữa Darcy và Bingley. Làm sao một người vui tính và dễ thương như Bingley lại có thể làm bạn với một người như Darcy? Họ làm sao có thể hợp với nhau? Anh có quen Bingley không?
     - Không quen biết chút nào cả.
     - Bingley là một người hiền lành, đáng yêu và quyến rũ. Anh ta chắc không hiểu rõ về con người Darcy.
     - Chắc là không. Tuy nhiên Darcy có thể làm vừa lòng người nào anh ta muốn. Anh ta có thể trở thành người bạn biết trò chuyện nếu thấy rằng mình sẽ có lợi. Anh ta biến thành hai người đàn ông khác nhau khi đối xử với những người ở giai cấp và có tài sản ngang hàng với mình, và với những người thua kém hơn mình. Tính kiêu ngạo của Darcy không bao giờ mất đi. Với người giàu, anh ta là người có tinh thần phóng khoáng, công bằng, chân thật, có lý lẽ, đáng kính trọng và có lẽ cũng dễ thương. Nếu người giàu đó còn có thêm chút tiếng tăm, vai vế thì anh ta còn đối xử hơn vậy nữa.
     Cuộc chơi bài chẳng bao lâu đã chấm dứt, những người chơi giải tán và tụ tập sang ngồi bàn khác. Collins kiếm chỗ ngồi cạnh giữa cô em họ Elizabeth và bà Phillips. Bà Phillips hỏi thăm xem anh chơi thắng hay thua. Collins nói anh đã không được may mắn và thua hết cả điểm chơi của mình. Khi bà Phillips bày tỏ sự ái ngại thì anh bảo xin bà đừng bận tâm, với anh chuyện thua bài không quan trọng và tiền bạc chỉ là thứ tầm thường.
     - Thưa bà, tôi hiểu rất rõ khi một người ngồi xuống bàn chơi bài thì phải biết đây là chuyện may rủi. Cũng mừng là tôi không phải đi kiếm từng xu. Thật ra không phải ai cũng có thể nói như vậy. Cảm ơn phu nhân Catherine đã không để tôi phải lo lắng những chuyện nhỏ mọn này.
     Wickham bắt đầu chú ý tới Collins. Sau một hồi quan sát, chàng nhỏ giọng hỏi Elizabeth xem nàng có liên hệ mật thiết với gia đình phu nhân Catherine không.
     - Phu nhân Catherine gần đây cho anh Collins căn nhà và hưởng lợi tức mục sư. Tôi không rõ anh ta đã được giới thiệu với phu nhân thế nào, nhưng tôi chắc rằng anh ấy quen biết với phu nhân chưa lâu lắm đâu.
     - Chắc cô cũng biết phu nhân Catherine de Bourgh và mẹ của Darcy, phu nhân Anne Darcy, đó là hai chị em ruột. Như vậy phu nhân là dì của Darcy.
     - Tôi thật tình không biết điều đó. Tôi không biết tý gì về phu nhân Catherine và những mối liên hệ của bà. Tôi chưa từng nghe nói về bà cho mãi tới ngày hôm qua.
     - Con gái của phu nhân, tiểu thư Anne de Bourgh, sẽ được thừa hưởng một gia sản lớn và ai cũng cho rằng cô ta và người anh họ sẽ nhập gia sản của họ lại.
     Tin tức này làm Elizabeth mỉm cười khi nàng nghĩ về cô em gái đáng thương của Bingley. Như vậy sự theo đuổi Darcy của Caroline sẽ chỉ là hão huyền, tình cảm mà cô ta dành cho em gái Darcy và những gì cô ta khen ngợi anh cũng sẽ chỉ là hão huyền vì Darcy đã thuộc về người con gái khác. Nàng nói:
     - Anh Collins thường khen ngợi phu nhân Catherine và cô con gái của bà. Anh ta làm như vậy có lẽ vì quan hệ của anh đối với phu nhân và vì lòng biết ơn. Tuy nhiên tôi nghĩ anh ta đã sai lầm trong việc đánh giá phu nhân. Mặc dù phu nhân là người đỡ đầu cho anh ta, nhưng bà ta là một người ngạo mạn và tự phụ.
     - “Tôi cũng nghĩ bà ta là người như vậy”, Wickham đáp lời. “Tôi đã không gặp bà ta nhiều năm rồi nhưng vẫn nhớ rõ mình đã không bao giờ thích bà ta. Bà ta rất độc đoán và xấc xược. Phu nhân có tiếng là tinh tế và khôn ngoan nhưng tôi cho rằng thái độ của bà ta một phần bắt nguồn từ địa vị và sự giàu có, một phần từ thái độ quyết đoán và phần còn lại từ sự hãnh diện về người cháu trai, cho rằng bất cứ ai có liên hệ với anh ta đều phải có sự am hiểu về giai cấp thượng lưu”.
     Elizabeth chấp nhận sự phân tích hợp lý này của Wickham và hai người tiếp tục nói chuyện với nhau một cách tương đắc cho đến khi bữa chiều được dọn ra làm chấm dứt các cuộc chơi. Lúc đó các cô gái khác có dịp chia sẻ sự chú ý của Wickham. Không ai có thể nói được chuyện gì trong bữa tiệc ồn ào của bà Phillips, nhưng chỉ bằng cử chỉ không thôi Wickham cũng đã đủ sức thu hút mọi người. Bất cứ điều gì chàng nói đều được cho là hay và bất cứ việc gì chàng làm đều tỏ ra trang nhã. Elizabeth ra về, trong lòng tràn đầy hình ảnh của Wickham. Nàng không thể nghĩ được bất cứ điều gì ngoài Wickham và những điều chàng đã kể. Tuy nhiên suốt trên đường về, Elizabeth không có dịp nào nhắc tới tên của Wickham vì cả Lydia lẫn Collins nói chuyện không ngừng. Lydia nói liên miên về trò chơi sổ số, về những gì cô đã thắng và những gì cô đã thua. Collins thì diễn tả về sự lịch sự của ông bà Phillips và nói rằng anh ta không quan tâm mấy về việc đã thua khi chơi bài. Anh còn liệt kê hết các dĩa đồ ăn trong bữa và lặp đi lặp lại nhiều lần sự lo lắng mình đã làm chật chỗ của các cô em họ. Collins càng lúc càng nói nhiều cho đến khi xe ngựa ngừng lại trước Longbourn.

 

     Ngày hôm sau, Elizabeth kể cho Jane nghe về cuộc nói chuyện giữa Wickham và nàng. Jane lắng nghe một cách sửng sốt và quan tâm, nàng không tin được vì sao Darcy lại có thể là người như vậy, thật không xứng đáng với sự kính trọng của Bingley. Tuy nhiên, với bản chất của mình, Jane không tra hỏi sự xác thực từ lời một thanh niên có diện mạo đáng yêu như Wickham. Sự kiện xảy ra khiến Wickham phải chịu đựng một sự tàn nhẫn như vậy đã quá đủ để làm nàng mềm lòng. Sau đó Jane không nghĩ gì thêm ngoài việc cố tìm những điều tốt lành để bào chữa cho hành động của cả hai thanh niên và giải thích rằng có lẽ một sự rủi ro hoặc hiểu lầm nào đó đã gây ra mọi chuyện.
     - Chị đoán chắc rằng, bằng cách này hay cách khác mà mình không hiểu được, cả hai người đều bị thất vọng. Những người có liên quan trong chuyện này có lẽ đã hiểu lầm lẫn nhau. Nói ngắn gọn, chúng ta không thể phỏng đoán nguyên nhân đã làm họ xa lánh ghét bỏ nhau và không thể đổ lỗi cho cả hai bên.
     - Rất đúng, nhưng chị Jane ơi, bây giờ chị nghĩ sao về những người có liên quan trong chuyện này? Ta có nên nghĩ xấu về một ai không?
     - Muốn cười sao cũng được nhưng cấm em không được cười về cảm nghĩ của chị. Ta phải suy xét tại sao Darcy phải chịu hổ thẹn để đối xử với người mà cha anh ta thương mến nhất như vậy, người mà cha anh đã hứa sẽ cung cấp chu đáo. Thật khó tin, không ai trên đời có thể làm được như vậy. Hay vì chính người bạn thân nhất trên đời của anh ta đã lừa dối và phản bội anh ta?
     - Nếu nói Bingley bị lợi dụng thì em có thể sẽ tin hơn là nói Wickham dựng chuyện lên, bởi vì tối hôm qua anh ta đã nêu rất rõ ràng những tên tuổi và sự kiện. Tất cả mọi thứ được nhắc tới một cách thật tự nhiên. Bên cạnh đó, dáng điệu của Wickham trông rất thành thật. Nếu không phải như vậy thì hãy để Darcy tự phủ nhận.
     - Chuyện này thật phức tạp và nhức đầu. Không làm sao hiểu được.
    Trong đầu Jane lúc đó chỉ có thể nghĩ được một điều là nếu Bingley bị lợi dụng, chàng sẽ bị đả kích một khi chuyện này bị phơi bày ra ánh sáng.
    Lúc đó hai chị em đang đứng cạnh lùm cây nói chuyện. Họ được người hầu ra mời vào nhà vì có khách đến thăm. Người đến thăm chính là một trong những người mà hai chị em đang nói tới. Bingley và hai chị em gái đích thân đến nhà mời mọi người tham dự đêm khiêu vũ mà ai cũng hằng mong đợi tại Netherfield. Buổi khiêu vũ sẽ được tổ chức vào thứ Ba tuần sau. Hai chị em gái của Bingley rất vui mừng được gặp lại Jane, người bạn mới của họ. Họ hỏi đi hỏi lại nhiều lần Jane đã ra sao kể từ khi chia tay. Hai chị em không để tâm chú ý tới những người còn lại trong gia đình. Họ cố hết sức tránh bà Bennet, nói chuyện rất ít với Elizabeth và không nói tiếng nào với những người còn lại trong nhà. Sau đó họ vội vã đứng lên khỏi ghế và hấp tấp ra về như thể muốn trốn tránh sự xã giao với bà Bennet. Thái độ này đã khiến Bingley rất ngạc nhiên.
     Viễn cảnh về buổi dạ hội ở Netherfield khiến các cô con gái nhà Bennet cảm thấy rất háo hức. Bà Bennet cho rằng mục đích chính của buổi dạ vũ là để tặng thưởng cho cô con gái lớn của bà, bởi vậy bà cảm thấy rất hãnh diện khi Bingley đã đích thân đến nhà mời thay vì gửi thiệp. Jane hình dung ra cảnh nàng vui vẻ bên cạnh hai người bạn gái mới và trong sự quan tâm chú ý của Bingley. Elizabeth thì sung sướng nghĩ tới việc được khiêu vũ với Wickham, cũng như có dịp để kiểm chứng lại bề ngoài và hành động của Darcy. Sự vui mừng của Catherine và Lydia thì không phụ thuộc chỉ vào một sự kiện hay một người. Giống như Elizabeth, mặc dù hai cô đều muốn khiêu vũ suốt buổi với Wickham, nhưng họ còn muốn khiêu vũ với nhiều người khác nữa. Mary thì cam đoan với gia đình rằng cô sẽ không miễn cưỡng tham dự. Cô nói:
     - Em vẫn còn nguyên một buổi sáng cho chính mình, vậy cũng đủ rồi. Thỉnh thoảng tham dự những buổi dạ vũ như vậy cũng không phải là sự hy sinh gì nhiều. Xã hội có sự đòi hỏi cho mỗi chúng ta và em cho rằng đôi khi mình cũng nên có những hoạt động vui chơi và giải trí.
     Bình thường Elizabeth không nói chuyện nhiều với Collins, nhưng lần này vì nàng cảm thấy hồ hởi và phấn khởi quá đến nỗi không cầm lòng được và lên tiếng hỏi Collins rằng anh ta có nhận lời mời của Bingley không, nếu có, nó có thích hợp cho anh tham dự những cuộc giải trí tổ chức vào buổi tối hay không. Nàng đã ngạc nhiên khi được biết anh ta vui vẻ tham dự một cách không đắn đo. Nếu anh có đánh bạo ra khiêu vũ thì cũng không sợ bị hội đồng Tổng Giám Mục hay phu nhân Catherine khiển trách. Collins nói:
     - Không cần phải nói, một buổi khiêu vũ được tổ chức bởi một thanh niên có tiếng tăm dành cho những người đáng kính trọng thì làm sao chứa đựng những điều xấu xa được. Tôi không phản đối chuyện ra khiêu vũ và hy vọng sẽ được hân hạnh cầm tay các cô em họ xinh đẹp của mình ra sàn nhảy. Nhân cơ hội này, tôi xin khẩn khoản xin được vinh hạnh mời cô ra khiêu vũ với tôi trong hai bài đầu tiên. Tôi nghĩ rằng Jane sẽ không trách vì cho rằng tôi thích cô hơn và không kính trọng Jane. Jane sẽ hiểu rằng tôi làm như vậy là có lý do chính đáng.
       Elizabeth cảm thấy hoàn toàn chưng hửng. Nàng đã có ý định sẽ khiêu vũ với Wickham từ đầu đến cuối, nhưng nếu thay vào đó bằng Collins thì đúng là số của nàng thật chưa bao giờ tệ hơn như vậy. Không gì cứu vãn được cho nàng lúc đó, Elizabeth đành gắng gượng nhận lời. Nàng cho rằng niềm hạnh phúc của mình và Wickham đành phải dành lại một dịp khác. Elizabeth cảm thấy không hài lòng khi nhận ra trong cách thức tán tỉnh lịch sự của Collins có gợi ý một điều gì đó xa hơn. Ngay lúc đó, nàng chợt nhận thức ra rằng mình đã được chọn trong số các chị em gái để về làm nữ chủ nhân cho Hunsford, và cũng để phụ vào chỗ trống cho đủ số người chơi bài ở Rosings mỗi khi có ai vắng mặt. Ý tưởng này mau chóng được chứng nghiệm khi nàng quan sát Collins và thấy anh ta càng lúc càng đối sử lịch sự với nàng, thường xuyên khen nàng thông minh và hoạt bát. Những lời khen ngợi này làm cho Elizabeth kinh ngạc nhiều hơn là hài lòng. Chẳng bao lâu mẹ nàng nói với nàng rằng bà rất vui lòng nếu cuộc hôn nhân giữa nàng và Collins xảy ra. Elizabeth không muốn chấp nhận lời gợi ý đó vì cho rằng mình cần có một sự tranh luận nghiêm túc về câu trả lời với Collins. Tuy nhiên Elizabeth cho rằng có thể Collins sẽ không bao giờ chính thức ngỏ lời cầu hôn, bởi vậy có tranh chấp với anh ta bây giờ cũng chỉ là vô ích, mà phải chờ cho tới khi nào anh ta thật sự mở lời.
     Nếu không có buổi khiêu vũ ở Netherfield sắp tới để chuẩn bị và bàn tán thì mấy cô em gái nhỏ nhà Bennet lúc này quả thật đang ở trong tình trạng thật chán nản. Từ hôm họ nhận được lời mời cho tới tới ngày khiêu vũ trời đổ mưa không dứt khiến họ không thể đi bộ tới Meryton được. Không gặp được dì, không gặp được các sĩ quan, không thu thập được tin tức gì mới mẻ, họ đành phải thay vào đó bằng việc tô điểm cho những đôi giày khiêu vũ. Ngay cả Elizabeth cũng cảm thấy đây là một thử thách cho sự nhẫn nại của nàng. Thời tiết mưa như vậy đã làm ngưng trệ sự phát triển mối quen biết giữa nàng và Wickham. Đối với Lydia và Kitty, ngoài một bản khiêu vũ trong đêm thứ Ba thì có lẽ không gì có thể làm họ chịu đựng được cho qua thứ Sáu, thứ Bảy, Chủ Nhật và thứ Hai.

 

    Khi vào đến phòng khách ở Netherfield, Elizabeth cố gắng tìm Wickham nhưng không thấy bóng dáng chàng trong số những người mặc quân phục đỏ. Trong đầu, Elizabeth chưa hề nghĩ tới chuyện chàng sẽ không có mặt trong buổi khiêu vũ. Sự chắn chắn sẽ được gặp chàng ở buổi khiêu vũ làm cho Elizabeth trước đó không để ý nhớ xem có điểm nào đáng để quan tâm không. Elizabeth diện hơn ngày thường. Nàng đã chuẩn bị một cách hồ hởi, quyết tâm chinh phục cho được trái tim của Wickham và tin rằng mình sẽ thành công chỉ trong vòng tối hôm đó. Nhưng một nỗi lo sợ bất chợt nổi lên trong lòng, Elizabeth nghi ngờ rằng vì để làm vui lòng Darcy, tên của Wickham đã bị cố tình bỏ sót trong danh sách những sĩ quan được Bingley mời tham dự. Sau đó Elizabeth biết rằng chuyện không phải như nàng nghĩ. Qua lời hỏi thăm của Lydia tới bạn của Wickham, Danny cho biết rằng nguyên nhân Wickham vắng mặt là do chàng có công chuyện phải về thủ đô từ ngày hôm trước và đến hôm nay vẫn chưa về. Danny nói thêm, kèm theo một nụ cười ý nghĩa:
    - Tôi không thể tưởng tượng được công chuyện gì có thể khiến anh ta rời khỏi đây trong lúc này, nếu không vì muốn tránh mặt một người đàn ông nào đó ở đây.
    Mặc dù Lydia chưa hiểu lời ám chỉ này nhưng Elizabeth đã hiểu ra. Nó chứng tỏ cho nàng thấy Darcy phần nào đã gián tiếp khiến Wickham vắng mặt. Sự thất vọng khiến Elizabeth càng trở nên bực mình với Darcy đến nỗi nàng gần như không đáp lại những lời thăm hỏi xã giao lịch sự của chàng. Elizabeth cho rằng sự quan tâm, sức chịu đựng và nhẫn nại của mình với Darcy đều là những hành động sẽ làm tổn thương Wickham. Elizabeth quyết định bằng mọi cách sẽ không nói chuyện và sẽ tránh mặt Darcy. Nàng cảm thấy rất cáu kỉnh và buồn bực, ngay cả khi nói chuyện với Bingley, người đã chọc tức nàng thêm qua cách thiên vị mù quáng.
    Tuy nhiên, bản tính của Elizabeth không phải là loại người cáu gắt. Mặc dù mọi mong chờ của nàng đã tan theo mây khói vào tối hôm đó, nhưng nó cũng không tồn tại lâu trong tâm hồn nàng. Elizabeth tâm sự với Charlotte, người mà nàng chưa gặp mặt nguyên cả tuần qua, về sự đau buồn của mình. Sau đó nàng mau chóng chuyển đề tài qua nói về sự kỳ quặc của người anh họ mình và chỉ cho bạn thấy Collins. Hai bài khiêu vũ đầu tiên với Collins là những giây phút đau khổ hành hạ Elizabeth. Trong lúc khiêu vũ, Collins tỏ ra rất lúng túng, ngượng nghịu và trang trọng. Anh cứ luôn miệng xin lỗi đủ mọi thứ mà không hề chú tâm vào điệu nhảy. Nhiều lúc Collins còn đi những bước sai. Elizabeth cảm thấy rất mắc cỡ và khổ sở để phải khiêu vũ chung với một người như vậy. Sau khi bài khiêu vũ với Collins đã chấm dứt, nàng cảm thấy sung sướng vô vàn.
    Bài nhạc kế tiếp Elizabeth khiêu vũ với một sĩ quan và có dịp hỏi chuyện về Wickham. Nàng biết Wickham rất được mọi người chung quanh ưa thích. Khi bài khiêu vũ đã qua, Elizabeth quay lại chỗ Charlotte. Trong lúc Elizabeth đang hàn huyên với bạn đột nhiên Darcy xuất hiện và xin phép mời nàng lát nữa ra khiêu vũ bài nhạc kế tiếp. Vì quá đột ngột chưa kịp định thần để hiểu rõ mình đang làm gì, Elizabeth đã nhận lời một cách không suy nghĩ. Darcy vội vã bước đi ngay lập tức, để Elizabeth đứng lại trong nỗi cáu kỉnh vì đã ưng thuận lời mời với một tâm trí không tự chủ. Charlotte cố trấn an bạn:
    - Từ từ rồi chị sẽ nhận ra anh ta rất dễ thương.
    - Trời ơi. Đó sẽ là nỗi bất hạnh lớn nhất của tôi, khi phải cố xem một người đàn ông mà mình nhất định sẽ ghét là dễ thương. Đừng chúc tôi những chuyện quỷ ám như vậy nữa.
    Khi bài nhạc bắt đầu, Darcy quay lại chỗ Elizabeth đứng và nắm lấy tay nàng dìu ra sàn. Charlotte thì thầm với bạn, cảnh cáo nàng đừng làm một người ngốc nghếch chỉ lo mơ tưởng tới Wickham, điều đó sẽ khiến cho nàng trở thành đáng ghét trong mắt một người đàn ông giàu có gấp mười lần. Elizabeth không trả lời bạn, bước vào vị trí khiêu vũ của mình, kinh ngạc trước phẩm giá mà nàng đã được coi trọng để có thể được đứng ngang với Darcy. Nhìn qua vẻ mặt chàng, Elizabeth thấy Darcy dường như cũng mang một sự kinh ngạc không kém. Hai người khiêu vũ bên nhau một lúc lâu mà không nói với nhau một lời. Elizabeth toan tính sẽ cố giữ sự yên lặng giữa họ trong suốt hai bài khiêu vũ. Ở điệu khiêu vũ thứ nhất, nàng cương quyết giữ yên lặng đúng như dự tính. Nhưng qua đến điệu khiêu vũ thứ hai nàng đột ngột thay đổi ý định, thích thú cho rằng cần trừng phạt người đang khiêu vũ với mình bằng cách bắt hắn nói. Nàng gợi chuyện và mở đầu bằng những lời nhận xét vu vơ về buổi khiêu vũ. Darcy trả lời lại nhưng sau đó lại tiếp tục giữ yên lặng. Vài phút sau Elizabeth lại gợi chuyện lần thứ hai:
    - Tới phiên anh phải nói gì rồi đó, anh Darcy. Tôi mới vừa nói về buổi khiêu vũ, anh cũng nên nói về một điều gì đấy, chẳng hạn như về kích thước của căn phòng hoặc các cặp đang khiêu vũ.
     Darcy mỉm cười và cam đoan với Elizabeth rằng chàng sẽ nói bất cứ điều gì nàng muốn.
     - Tốt lắm. Câu trả lời coi như cũng tạm được cho lúc này. Có lẽ từ từ tôi sẽ nhận thấy rằng những cuộc khiêu vũ tổ chức riêng tại nhà thì vui hơn buổi khiêu vũ tổ chức ở nơi công cộng. Bây giờ thì chúng ta có thể im lặng trở lại rồi.
     - Khi cô đang khiêu vũ, cách cô nói chuyện cũng phải theo nguyên tắc, luật lệ à?
     - Đôi khi thì như vậy. Anh biết đó, mình cũng nên nói gì đó chút xíu. Nhìn kỳ cục lắm nếu hai người ở bên cạnh nhau gần nửa tiếng đồng hồ mà chỉ hoàn toàn im lặng. Tuy nhiên để thuận tiện cho một người, cuộc nói chuyện nên được sắp xếp trước, nếu không người đó sẽ có vấn đề và trở nên im lặng.
     - Cô đang nghiên cứu cảm xúc của riêng mình trong trường hợp hiện tại hay cho rằng cô đang khen thưởng tôi?
     - “Cả hai”, Elizabeth trả lời một cách hóm hỉnh. “Tôi luôn thấy giữa chúng ta có nhiều điểm tương đồng. Cả hai chúng ta đều không thích xã giao, có khuynh hướng lầm lì và đều không thích nói, trừ những điều khi nói ra có thể làm mọi người chung quanh kinh ngạc hoặc đó là những điều đáng được truyền lại cho hậu thế như một danh ngôn”.
     - Tôi cam đoan những thứ cô vừa kể không giống cá tính của cô mấy. Những cá tính đó có gần giống như của tôi không, tôi không dám nói. Nhưng không nghi ngờ gì cô đã cho đó là chân dung chân thật của mình.
     - Tôi không dám tự phán đoán biểu hiện của mình.
     Darcy không trả lời và họ lại tiếp tục im lặng cho đến hết bài khiêu vũ. Khi Darcy hỏi Elizabeth và các chị em gái có thường đi bộ tới Meryton không, nàng trả lời có và không kiềm chế được nói thêm:
     - Khi anh gặp chúng tôi ngày hôm nọ, chúng tôi vừa mới quen biết với một người.
     Câu nói này gây ảnh hưởng ngay đến Darcy. Dáng điệu của chàng lập tức được bao phủ bởi một thái độ kiêu căng, ngạo mạn và chàng không nói thêm một lời nào nữa. Elizabeth tự trách mình đã quá yếu đuối không kiềm giữ được bản thân nên nàng không nói gì thêm. Một lúc lâu Darcy nói một cách gượng ép:
     - Wickham được trời ban cho một hình dung vui vẻ và điều này sẽ khiến anh kết bạn rất dễ dàng, thế nhưng anh ta có giữ được tình bạn dễ dàng như cách kết bạn hay không thì tôi không chắc chắn lắm.
   - “Wickham ta thật thiếu may mắn vì đã bị mất đi tình bạn của anh”, Elizabeth nhấn mạnh. “Và vì vậy anh ta đã phải chịu đựng đau khổ trong suốt cuộc đời của mình”.
   Darcy không trả lời và dường như muốn được thay đổi đề tài. Ngay lúc đó ngài William xuất hiện gần hai người và có ý muốn đi ngang qua về phía bên kia căn phòng. Khi nhận ra Darcy, ngài ngừng lại, nghiêng người chào một cách rất lịch sự và khen ngợi cách khiêu vũ của Darcy và người khiêu vũ bên cạnh chàng:
   - Thưa anh, tôi cảm thấy rất hân hạnh. Một phong cách khiêu vũ tuyệt vời như vậy thật hiếm thấy. Nó là bằng chứng cho thấy anh thuộc vào tầng lớp thượng lưu quý phái. Tuy nhiên, cho phép tôi được nói, người bạn khiêu vũ xinh đẹp bên cạnh anh cũng đã không làm anh mất mặt. Tôi hy vọng sẽ được xem hai người biểu diễn lại lần nữa trong một ngày đặc biệt mà ai nấy hằng mong đợi”. Ngài William vừa nói vừa liếc mắt về phía Jane và Bingley. “Một ngày tràn đầy những lời chúc tụng. Nhưng bây giờ, anh Darcy, xin đừng để tôi quấy rầy anh nữa. Tôi nghĩ anh sẽ không cám ơn nếu tôi cản trở cuộc chuyện trò say đắm của anh với cô nương trẻ đó. Cặp mắt của cô ta cũng đang trách móc tôi kìa”.
    Câu nói sau cùng của ngài William không được Darcy chú tâm nghe lắm. Lời nói bóng gió của ngài William về người bạn của chàng dường như có tác động mạnh mẽ đối với Darcy. Cặp mắt chàng tỏ vẻ nghiêm trọng hướng về phía Bingley và Jane lúc đó đang khiêu vũ với nhau. Sau một phút ngắn ngủi cố trấn tĩnh lại, chàng quay về phía Elizabeth:
    - Ngài William cắt ngang làm tôi quên mất chúng ta đang nói gì.
    - Tôi không nghĩ chúng ta đang nói chuyện gì cả. Ngài William không thể cắt ngang câu chuyện của hai người khi họ không có gì để nói với nhau. Chúng ta đã cố gắng thử hai hay ba đề tài rồi nhưng không thành công, tôi không biết chúng ta sẽ nói chuyện gì kế tiếp.
     - “Cô nghĩ gì về sách vở?”, Darcy mỉm cười nói.
     - Sách vở? Tôi cam đoan chúng ta không có cách đọc sách giống nhau và cũng không có cùng cảm giác khi đọc cùng một quyển sách.
    - Tôi thấy đáng tiếc khi cô cho là như thế. Tệ lắm mình cũng phải có một đề tài để nói. Chúng ta có thể so sánh những quan điểm khác biệt của chúng ta.
    - Không, tôi không thể nói chuyện về sách vở trong phòng khiêu vũ. Đầu óc tôi lúc này đầy ắp những chuyện khác.
    - “Có phải những cảnh như vầy lúc nào cũng làm cho đầu óc cô bận rộn?”, chàng nói với một cái nhìn nghi ngờ.
    - “Đúng vậy, luôn luôn”, Elizabeth trả lời mà không biết mình nói gì bởi tâm trí nàng đang lan man đi ra khỏi đề tài câu chuyện. Chẳng bao lâu nàng đột nhiên kêu lên:
    - Anh Darcy, tôi nhớ có lần nghe anh nói là anh hầu như không khi nào tha thứ, rằng sự oán hận của anh khi đã tạo lập rồi sẽ không có cách gì giải tỏa. Tôi cho rằng anh là người rất cẩn trọng trước khi oán hận ai.
    - “Đúng là tôi như vậy”. Chàng nói với giọng chắc nịch.
    - Và không bao giờ để cho mình bị che mắt bởi thành kiến?
    - Tôi hy vọng là không.
    - Trách nhiệm của những người không bao giờ thay đổi ý kiến của mình là nên bảo đảm mình có một phán quyết đúng đắn ngay từ lúc ban đầu?
    - Tôi xin phép được hỏi những câu hỏi vừa rồi của cô có chủ ý gì không?
    - “Chỉ là để diễn tả cá tính của anh”. Elizabeth trả lời, cố làm giảm đi tính nghiêm trọng nặng nề của câu chuyện. “Tôi đang cố gắng tìm hiểu cá tính của anh”.
    - Vậy cô đã thành công chưa?
    - “Tôi vẫn chưa hiểu hoàn toàn”, Elizabeth lắc đầu. “Tôi nghe nhiều thông tin khác nhau về anh, nó làm tôi lẫn lộn rất nhiều”.

     - “Tôi tin như vậy”, Darcy trả lời một cách mạnh dạn. “Những thông tin về tôi có thể rất khác biệt nhau, nhưng Elizabeth, tôi mong rằng cô sẽ không phác họa những cá tính của tôi trong thời điểm này vì tôi sợ rằng có những lý do sẽ khiến hành động của tôi không được phản ảnh trung thực”.
    - Nhưng nếu tôi không tìm hiểu con người thật của anh lúc này thì sẽ không còn cơ hội khác nữa.
    - Tôi hoàn toàn không có ý định ngăn cản những gì cô đang thích làm.
     Darcy lạnh lùng trả lời. Elizabeth không nói gì thêm. Họ chấm dứt bài khiêu vũ và chia tay trong yên lặng. Cả hai đều thấy không vui, tuy mức độ có khác nhau. Về phía Darcy, chàng cảm giác có một tình cảm rất mạnh mẽ dành cho Elizabeth, nó đã khiến chàng mau chóng tha lỗi cho nàng và hướng sự tức giận của mình vào một người khác.
    Hai người chia tay chưa được bao lâu thì Caroline với thái độ khinh khỉnh tiến lại phía Elizabeth:
    - Thế nào Eliza, tôi nghe nói chị rất thích Wickham. Chị của chị đã kể về anh ta cho tôi nghe và hỏi tôi hàng ngàn câu hỏi. Trong số những chuyện mà anh ta đã kể cho chị, tôi thấy anh chàng trẻ tuổi đó quên nói cho chị nghe rằng anh ta là con trai của người quản gia quá cố của gia đình Darcy. Là bạn của chị, tôi khuyên chị đừng tuyệt đối tin hết những gì Wickham nói, cho rằng Darcy đối xử với anh ta tàn tệ là hoàn toàn sai. Trong khi Darcy luôn luôn tử tế với anh ta, Wickham ngược lại đã đối xử rất bỉ ổi với Darcy. Tôi không biết đầu đuôi câu chuyện ra sao nhưng tôi hiểu rất rõ con người Darcy, ít nhất anh ta không đáng bị đổ lỗi hoàn toàn. Anh ta không muốn nghe nhắc tới tên Wickham. Mặc dù anh trai tôi cho hay rằng, trong số các sĩ quan anh không thể không mời Wickham tới đây, nhưng cũng may là Wickham đã tự rút lui trước. Thật ra, anh ta sẽ thật xấc xược nếu dám đến đây và tôi tự hỏi Wickham làm sao có thể dám làm như vậy. Eliza, tôi thấy tội nghiệp cho chị vì đã lôi ra những điểm xấu của người chị thích nhất. Nhưng thật ra, nếu suy xét về sự thấp hèn của anh ta, không ai có thể mong đợi gì hơn.
    - “Tội trạng hay sự thấp hèn của Wickham dưới lối diễn tả của chị thì cũng giống nhau”. Elizabeth nói một cách giận dữ. “Bởi vì tôi chưa được nghe chị kết án anh ta điều gì ngoài việc anh ta là con người quản gia của gia đình Darcy. Nếu như vậy, tôi xin cam đoan với chị chính Wickham đã nói cho tôi biết rồi”.
     - “Tôi xin lỗi”, Caroline trả lời, quay lưng bỏ đi với nụ cười khinh bỉ. “Xin lỗi cho sự xía vào quấy rầy của mình. Tôi chỉ có ý tốt”.
     - “Một cô gái xấc láo”, Elizabeth nhủ thầm. “Thật là lầm khi nghĩ rằng cô ta có thể gây ảnh hưởng đến mình bằng lối tấn công tầm thường như vậy. Mình không thấy gì ngoài sự ngu dốt ngoan cố của cô ta và sự hiểm ác của Darcy”. Sau đó Elizabeth đi tìm chị của mình, người cũng đang có ý định tìm hiểu từ Bingley về đề tài tương tự. Jane gặp em với với một nụ cười ngọt ngào mãn nguyện trên môi, khuôn mặt ửng hồng niềm hạnh phúc chứng tỏ nàng rất thỏa mãn với những gì xảy ra trong buổi tối hôm đó. Elizabeth ngay lập tức nhận ra tâm trạng của chị và trong giây phút đó lòng thiết tha mong muốn Wickham, sự bực bội dành cho những người thù ghét chàng và tất cả mọi thứ khác đã được dẹp qua một bên trước niềm hy vọng tràn đầy cho hạnh phúc đang có của Jane. Elizabeth nói với một khuôn mặt ít tươi cười bằng chị:
     - Em muốn biết chị đã tìm hiểu thêm được những gì về Wickham. Nếu chị đang bận rộn và không có thì giờ để nghĩ về người thứ ba nào khác thì khỏi cần, em xin lỗi chị.
    - Không đâu. Chị chưa quên chuyện anh ta nhưng chị không có tin tức nào đáng hài lòng hơn để kể cho em nghe. Bingley không hiểu hết câu chuyện và hoàn toàn không biết về trường hợp nào đã làm Darcy tức giận như vậy. Tuy nhiên anh ta đứng ra bảo đảm đức tính tốt của bạn mình và cho rằng Wickham đáng bị đối xử như vậy. Chị xin lỗi để được nói rằng dựa trên lời Bingley và em gái anh ta, Wickham không phải là một người đáng kính trọng. Chị sợ rằng anh ta đã hành động một cách thiếu suy nghĩ nên đã đánh mất đi lòng tôn trọng của Darcy.
    - Nhưng Bingley không hề quen biết Wickham?
    - Đúng như vậy. Anh ta chưa bao giờ gặp mặt Wickham mãi cho tới buổi sáng ở Meryton.
    - Cho nên những gì Bingley biết được về Wickham đều là qua lời Darcy. Em nghe vậy cũng hài lòng rồi. Anh ta có nhắc gì tới căn nhà và lợi tức mục sư không?
    - Bingley không nhớ chính xác mặc dù anh đã được nghe kể lại từ Darcy nhiều lần. Bingley cho rằng căn nhà và lợi tức được để lại cho Wickham có kèm theo điều kiện.
    - Em không nghi ngờ tính chân thật của anh Bingley”, Elizabeth nói với giọng nồng ấm. “Nhưng chị phải bỏ qua cho, em vẫn chưa tin vào sự chính xác của câu chuyện nếu chỉ dựa vào sự bảo đảm của anh Bingley. Bingley bào chữa cho bạn mình như vậy cũng đúng, nhưng anh ta không hiểu rõ hết câu chuyện và chỉ nghe kể lại từ bạn mình. Em mạo muội giữ lập trường của mình và vẫn đánh giá hai người đàn ông trong cuộc giống y như trước”.
    Sau đó Elizabeth đổi sang đề tài khác để hai chị em có thể thảo luận một cách lý thú hơn mà không có sự khác biệt về ý kiến và cảm nghĩ. Elizabeth vui vẻ lắng nghe Jane kể về niềm hạnh phúc và hy vọng của nàng về Bingley. Khi Bingley bước đến nói chuyện với hai chị em, Elizabeth cáo lui và quay sang kiếm Charlotte. Charlotte hỏi thăm Elizabeth về chuyện khiêu vũ của nàng với Darcy ra sao nhưng Elizabeth chỉ trả lời rất ít. Ngay khi đó Collins tiến lại phía hai người và nói một cách hân hoan với Elizabeth rằng anh ta vừa khám phá được một điều:
    - Bằng một cơ hội tình cờ, tôi vừa biết được trong phòng này có một người là bà con với người bảo trợ của tôi. Tôi vô tình nghe anh ta nói chuyện với cô nữ chủ nhân tiếp tân trẻ tuổi ở đây và nhắc tới tên cô em họ của anh ta cũng như người mẹ là phu nhân Catherine. Thật là chuyện lạ kỳ. Làm sao ngờ được tôi lại có thể gặp mặt một người rất có thể là cháu trai của phu nhân Catherine ở đây. Tôi thật cám ơn sự khám phá này để mình có dịp tới chào hỏi anh ta.
    - Anh sẽ không tự đến giới thiệu mình với Darcy chứ?
    - Đúng rồi. Tôi sẽ xin anh ta tha lỗi vì đã không làm như vậy sớm hơn. Tôi tin rằng anh ta là cháu trai của phu nhân. Tôi sẽ cho anh ta biết cách đây mấy ngày phu nhân vẫn mạnh khỏe.
    Elizabeth cố gắng thuyết phục Collins nên từ bỏ ý định đó đi, rằng Darcy sẽ coi anh ta là xấc xược vì đã dám tự nhiên đến giới thiệu một mình mà không qua nghi thức giới thiệu từ dì của mình. Nàng nghĩ không cần thiết để hai bên nhận ra nhau ở đây, nếu muốn làm quen, hãy để Darcy là người đi làm quen trước vì anh ta giàu và có địa vị cao hơn. Collins lắng nghe nhưng trong lòng vẫn quyết định làm theo ý mình:
    - Elizabeth ơi, tôi rất kính trọng lời nói và lối phán đoán xuất sắc trong mọi vấn đề nằm trong tầm hiểu biết của cô. Nhưng xin cho tôi được nói, có sự khác biệt rất xa giữa những nghi thức của người thường và những quy tắc của mục sư. Tôi cho rằng phẩm chất và giá trị của người mang chức vụ mục sư cũng được coi là ngang hàng với một người có chức vụ cao nhất ở trong nước, nếu người đó biết giữ gìn cử chỉ và biết khiêm tốn. Bởi vậy, hãy để tôi làm theo lương tâm và nhiệm vụ của mình trong trường hợp này. Tha lỗi cho tôi đã không nghe theo lời khuyên của cô. Nếu ở trong trường hợp khác tôi nhất định sẽ làm theo lời cô. Nhưng trong tình huống này, tôi cho rằng học thức và những nghiên cứu thông thường của tôi sẽ thích hợp cho mình quyết định cách nào đúng hơn.
    Collins nghiêng đầu nhã nhặn chào Elizabeth và bỏ đi tìm Darcy. Elizabeth chăm chú quan sát. Nàng thấy người anh họ của mình mở đầu bằng một cái cúi chào rất trang nghiêm, và tuy rằng Elizabeth không nghe được gì, nhưng qua cử động môi của Collins nàng cũng đoán hiểu được những chữ như “xin lỗi”, “Hunsford” và “phu nhân Catherine”. Nó làm nàng cảm thấy lo âu vì Collins đã tự đến giới thiệu trước với một người như Darcy. Darcy nhìn Collins một cách ngỡ ngàng và khi Collins đã nói xong, chàng xã giao chào đáp lễ rất xa cách. Tuy nhiên điều đó không làm Collins nản lòng và anh vẫn tiếp tục nói. Sự khinh khi của Darcy càng lúc càng gia tăng theo chiều dài lê thê câu nói thứ hai của Collins. Sau khi Collins nói xong, Darcy chỉ nghiêng nhẹ đầu chào và bước đi ngay.  Collins quay lại với Elizabeth:
    - Tôi cam đoan với cô tôi không có lý do gì để không cảm thấy thỏa mãn với sự đón tiếp vừa rồi. Anh Darcy dường như rất hài lòng về sự quan tâm chú ý này. Anh ta trả lời tôi một cách rất lịch sự và ngỏ lời khen ngợi tôi. Anh ta tin tưởng phu nhân Catherine luôn có suy xét đúng đắn và không bao giờ ban ân huệ cho ai không chính đáng. Đó thật là một suy nghĩ đẹp đẽ. Nói tóm lại, tôi rất hài lòng về anh ta.
    Elizabeth lúc này không còn cảm thấy hứng thú theo đuổi chuyện của mình. Nàng tập trung hoàn toàn sự chú ý đến chị và Bingley. Những gì quan sát và thấy được làm cho nàng cảm thấy hạnh phúc gần như chính Jane vậy. Trong thâm tâm, Elizabeth tưởng tượng cuộc hôn nhân của hai người sẽ tràn đầy tình yêu chân thật. Trong trường hợp như vậy, nàng sẽ cố gắng yêu mến cả hai chị em gái của Bingley. Elizabeth nhận thấy mẹ mình dường như cũng có những cảm nghĩ như vậy, do đó nàng nhất quyết không dám đến gần, sợ phải nghe bà nói quá nhiều. Nhưng thật không may, khi mọi người ngồi xuống ăn chiều, Elizabeth bị xếp ngồi rất gần mẹ. Nàng bực mình thấy mẹ đang nói chuyện với phu nhân Lucas một cách tùy thích không giữ gìn. Câu chuyện không đâu ngoài chuyện bà đang chờ đợi Jane mau chóng kết hôn với Bingley. Đây là một đề tài hào hứng và sôi nổi, nó khiến bà Bennet nói dường như không biết mệt. Bà vừa nói vừa tính toán những thuận lợi của cuộc hôn nhân. Bà tự lấy làm mừng về nhiều chuyện, nào Bingley là một thanh niên trẻ duyên dáng, rất giàu có và chỉ sống cách xa họ vỏn vẹn ba dặm, nào là bà cảm thấy rất thoải mái vì hai chị em gái của Bingley cũng rất thân thiết với Jane. Thêm nữa, khi Jane kết hôn với một người giàu có như vậy, hứa hẹn các cô con gái nhỏ của bà sẽ có cơ hội gia nhập vào thế giới của những người đàn ông giàu có. Cuối cùng, bà nghĩ mình sẽ sung sướng giao phó cho Jane chăm sóc những cô em gái chưa lập gia đình và bà sẽ không phải buộc lòng đi theo ở chung với các con. Đây chính là điều làm bà cảm thấy thích thú vì bà chỉ muốn được thoải mái sống ở nhà của mình trong suốt cuộc đời. Sau đó bà Bennet kết thúc bằng những câu chúc phúc mong cho phu nhân Lucas sẽ được may mắn như vậy, thế nhưng trong lòng bà lại cảm thấy hoan hỉ niềm vui chiến thắng cho rằng may mắn đó sẽ không đến với phu nhân.
    Elizabeth cảm thấy bực mình và khổ sở nhưng không thể biểu lộ được. Nàng nhận thấy phần lớn những lời mẹ mình nói đều được Darcy lúc đó đang ngồi đối diện nghe được. Nàng cố gắng chặn lời hoặc khuyên mẹ nên nói nhỏ hơn về hạnh phúc của bà. Tuy nhiên những cố gắng của nàng đều vô hiệu, bà la con gái và cho rằng nàng chỉ nói những điều vô lý bậy bạ:
    - Darcy là gì của mẹ mà mẹ phải sợ? Chắc chắn mẹ không nợ gì anh ta để phải lịch sự không được nói những gì anh ta không thích nghe.
    - Làm ơn đi mẹ, nói nhỏ thôi. Làm cho Darcy tức giận có lợi gì đâu? Mẹ sẽ không được nói tốt với bạn của anh ta nếu mẹ làm như vậy.
    Những lời Elizabeth nói đều không có tác dụng, bà mẹ tiếp tục nói về quan điểm và ý kiến của mình với giọng ai cũng có thể nghe được. Elizabeth xấu hổ đỏ mặt, càng lúc càng cảm thấy nhục nhã và bực mình. Nàng thường xuyên liếc mắt nhìn Darcy và càng tin vào những việc mình đang cảm thấy sợ hãi đã xảy ra. Elizabeth có thể thấy rằng Darcy đang chú tâm quan sát mẹ mình. Nét mặt của chàng thay đổi dần từ phẫn nộ khinh bỉ sang nghiêm trang điềm tĩnh.
    Một lúc lâu sau, bà Bennet không còn chuyện gì để nói nữa. Phu nhân Lucas nãy đến giờ vẫn ngáp dài khi nghe những chuyện cứ được lặp đi lặp lại mãi và hình như không còn kiên nhẫn để nghe nữa, phu nhân giải khuây bằng cách quay sang ăn thịt heo muối mặn và thịt gà. Đến lúc này Elizabeth mới cảm thấy đỡ hơn một chút. Tuy nhiên sự yên ổn của nàng kéo dài không được lâu. Khi bữa ăn chiều đã xong, mọi người bàn đến chuyện ca hát. Elizabeth lo sợ khi thấy Mary đã chấp thuận ra tham dự chỉ sau vài lời nài nỉ của những người chung quanh. Elizabeth đưa mắt ra dấu cho em, nài nỉ một cách yên lặng ngăn em đừng ra. Nhưng vô hiệu, Mary hoàn toàn không hiểu ý chị muốn ám chỉ gì. Đây là một cơ hội cho cô được thi thố tài nghệ, do đó cô bắt đầu lên hát. Đôi mắt Elizabeth dán chặt vào em trong cảm giác vô cùng khổ sở. Nàng quan sát em đang biểu diễn một cách thiếu kiên nhẫn. Có vài người yêu cầu Mary tiếp tục hát tiếp, vì vậy chỉ nghỉ chừng nửa phút Mary lại tiếp tục hát sang bài khác. Khả năng của Mary thật chưa đủ sức để trình diễn ở đây. Đã vậy giọng của cô còn rất yếu và cách diễn tả thì quá giả tạo không được tự nhiên. Elizabeth phải chịu đựng trong đau khổ cùng cực. Nàng nhìn qua phía Jane để xem chị mình chịu đựng cảnh này ra sao, nhưng lúc đó Jane đang thản nhiên nói chuyện với Bingley. Elizabeth quay qua quan sát hai chị em gái của Bingley và thấy họ đang ra dấu cho nhau chế nhạo, còn Darcy thì vẫn tiếp tục giữ nét mặt trang nghiêm một cách khó đoán. Elizabeth nhìn sang cha mình, cầu cứu xin cha can thiệp để Mary đừng hát suốt đêm. Người cha hiểu sự gợi ý của nàng nên đã nói to khi Mary chấm dứt bài hát thứ hai:
    - Con gái, con hát như vậy khá lắm rồi. Con giúp vui cho mọi người chung quanh như vậy là đủ rồi. Hãy để cho những cô nương trẻ khác có dịp trổ tài.
    Mary mặc dù giả lơ như không nghe thấy nhưng cũng tỏ ra hơi chưng hửng. Elizabeth cảm thấy tội nghiệp cho em và tự trách mình đã quá lo lắng. Những người khác bắt đầu góp chuyện. Collins nói:
    - Nếu tôi được may mắn biết hát, tôi sẽ rất vui thích và nhất định sẽ bước ra biểu diễn. Tôi cho rằng âm nhạc là một thú tiêu khiển vô hại và hoàn toàn thích hợp với nghề nghiệp mục sư. Tuy nhiên tôi không có ý nói rằng chúng ta vì vậy mà phải dành quá nhiều thời gian cho âm nhạc. Còn có nhiều chuyện khác cũng cần sự quan tâm chú ý của ta. Mục sư của một giáo xứ có rất nhiều việc để làm. Trước tiên anh ta phải ký hợp đồng thuế với giáo hội để vừa có thể mang về lợi nhuận vừa không làm tức giận người bảo trợ của mình (1). Anh ta phải tự soạn thảo bài giảng đạo cho mình. Thời gian ít ỏi còn lại thì dành cho những nhiệm vụ khác trong giáo xứ hoặc chăm sóc và tu bổ nhà cửa của mình. Cũng không nên coi nhẹ điều quan trọng là anh ta nên có thái độ quan tâm và hòa thuận với tất cả mọi người, nhất là những người đã giúp anh ta được đề bạt thăng cấp. Tôi không thể bỏ qua cho anh ta về nhiệm vụ đó và tôi cũng không nghĩ tốt về một người đàn ông nếu anh ta đã thiếu sót không chịu bày tỏ lòng kính trọng của mình tới những người có liên hệ dòng họ với những người đã nâng đỡ anh ta.
     Collins kết thúc câu nói của mình bằng cách nghiêng đầu sang chào Darcy. Anh ta nói to đến nỗi nửa căn phòng cũng nghe được. Nhiều người cười chế nhạo một cách lộ liễu. Trong số đó, ông Bennet trông buồn cười hơn ai hết. Tuy nhiên bà Bennet thì lại nghiêm trang khen Collins đã nói những lời rất tế nhị và thì thào đưa ra nhận xét với phu nhân Lucas rằng anh ta là một thanh niên tốt và rất khôn ngoan.
     Elizabeth nhận thấy trong suốt buổi tối hôm đó, nếu như những người trong gia đình của nàng đã toa rập với nhau và sắp sẵn trước để cố tình làm nổi trước mặt mọi người thì họ quả thật đã diễn tả vai trò của mình một cách linh động và thành công. Elizabeth cảm thấy vui mừng vì Bingley và Jane đã không để ý tới những việc chung quanh và chàng đã không bị khổ sở bởi những việc nực cười này. Tuy nhiên hai chị em gái của Bingley và Darcy đã có dịp nhạo báng những người trong gia đình của nàng, như vậy coi như cũng đã tệ lắm rồi. Elizabeth không xác định được giữa sự coi thường lặng lẽ của Darcy và sự coi thường xấc xược của hai phụ nữ kia ai quá quắt hơn ai.
     Phần còn lại của buổi tối có khá hơn một chút nhưng Elizabeth vẫn bị Collins quấy rầy. Mặc dù đã không thuyết phục được Elizabeth ra khiêu vũ với mình lần nữa nhưng Collins vẫn kiên trì đứng cạnh nàng và làm cản trở nàng khiêu vũ với những người khác. Elizabeth không làm cách nào có thể nài anh ta sang đứng với người khác hoặc đề nghị được giới thiệu anh ta với bất cứ cô gái trẻ nào trong phòng.
    Collins trấn an nàng rằng anh ta rất dửng dưng với khiêu vũ. Mục đích chính của Collins là làm sao cho Elizabeth chú ý tới mình, do đó anh chủ tâm ở bên cạnh nàng trong suốt buổi tối còn lại. Không còn gì để nói thêm, Elizabeth chỉ cảm thấy biết ơn khi Charlotte bước tới nhập bọn. Bằng một phong cách tự nhiên, Charlotte đã khiến cho Collins quay sang nói chuyện với mình.
Elizabeth cũng cảm thấy thoát được nỗi bực mình về sự chú ý của Darcy. Chàng lúc đó đang đứng cách Elizabeth một khoảng rất gần nhưng không hề bước lại nói chuyện. Elizabeth cho rằng có lẽ đó là do kết quả của những lời nói bóng gió của nàng về Wickham. Vì nghĩ như vậy nên nàng cảm thấy rất vui thích.
    Gia đình Bennet là những người cuối cùng ra về. Với thủ đoạn của bà Bennet, họ phải chờ xe ngựa của mình thêm mười lăm phút nữa sau khi mọi người đã ra về. Điều này tạo cho họ có thêm thời gian để chứng kiến mình được đưa tiễn ra sao. Ông bà Hurst và cô em gái gần như không nói gì, ngoại trừ than mệt và tỏ ra thiếu nhẫn nại muốn tống khách khỏi nhà để được thảnh thơi. Họ thoái thác tránh nói chuyện mỗi lần bà Bennet gợi chuyện và điều đó đã tạo ra bầu không khí nặng nề thiếu sinh khí cho tất cả mọi người. Tình trạng này càng không thoải mái bởi những lời diễn thuyết dài đăng đẳng của Collins. Anh ta tiếp tục khen ngợi Bingley và hai chị em gái của chàng về sự thanh lịch của buổi chiêu đãi và sự hiếu khách lịch sự đã gây ấn tượng tốt trong lòng khách khứa. Darcy hoàn toàn không nói gì cả. Ông Bennet cũng im lặng y như vậy và thích thú quan sát cảnh tượng. Bingley và Jane đứng cạnh nhau, hơi cách xa với mọi người và chỉ nói chuyện riêng. Cũng như bà Hurst và Caroline, Elizabeth đứng trong im lặng. Ngay cả Lydia cũng rất mệt mỏi và thỉnh thoảng thốt ra câu than van “Chúa ơi, tôi thật là mệt” tiếp sau là một cái ngáp lớn.
    Sau một lúc, mọi người đứng lên ra về. Bà Bennet nài nỉ hy vọng sẽ gặp lại cả gia đình Bingley ở Longbourn trong nay mai. Về phía Bingley, bà nói rằng chàng sẽ khiến cho gia đình bà được vui vẻ nếu chàng đến dùng bữa với gia đình bà bất cứ lúc nào mà không cần đợi mời theo lễ nghi trang trọng. Bingley hoan hỉ tỏ vẻ biết ơn và hứa sẽ đến trong thời gian sớm nhất sau khi chàng quay trở lại từ London. Chàng cho biết mình phải đi London vào ngày hôm sau trong một thời gian ngắn.
    Bà Bennet hoàn toàn hài lòng và ra về với một tâm trạng hết sức vui vẻ, bắt đầu lo chuẩn bị cho những giao ước của cuộc hôn nhân, cho xe ngựa mới và quần áo cưới. Bà không hề nghi ngờ về việc cô con gái lớn của mình sẽ được sống ổn định tại Netherfield trong vòng ba bốn tháng tới. Bà còn tin chắc rằng mình lại sẽ có một cô con gái nữa gả cho Collins. Tuy cuộc hôn nhân này không bằng của Jane nhưng bà cũng thấy rất vui. Elizabeth là đứa con ít khắng khít với bà nên bà cũng ít quý mến hơn so với những cô con gái khác. Mặc dù người thanh niên bà có ý định gả cho nàng thật không xứng đáng, nhưng điều đó đã bị Bingley và Netherfield làm cho lu mờ.
===================================================================================

 

    Ngày hôm sau ở Longbourn, Collins đã tuyên bố chính thức ý định của mình. Collins không muốn để uổng phí thời gian vì ngày nghỉ của anh chỉ còn tới thứ Bảy là chấm dứt và anh thấy cũng không khác biệt gì nếu cứ để phiền hà dây dưa cho chính mình. Collins chuẩn bị bộ dạng đâu ra đấy, thêm vào dáng vẻ cung kính mà anh coi là cần thiết phải làm. Sau bữa ăn sáng Collins đi tìm và đã gặp bà Bennet, Elizabeth và một trong những cô con gái nhỏ đang ở chung với nhau. Anh nói với bà Bennet:
    - Thưa thím. Vì lợi ích của cô con gái xinh đẹp Elizabeth của thím, sáng hôm nay cháu xin mạn phép được nói chuyện riêng với cô ấy.
    Trước khi Elizabeth có đủ thì giờ làm bất cứ điều gì ngoài đỏ mặt kinh ngạc, bà Bennet đã trả lời ngay tức khắc:
    - “Ồ! Đương nhiên là được rồi. Tôi tin chắc Lizzy cũng rất vui lòng và sẽ không phản đối gì. Kitty, đi con, mẹ muốn con lên lầu”. Sau đó bà thu dọn những đồ đang làm dở dang và hấp tấp bỏ đi. Elizabeth gọi theo:
    - Mẹ ơi, đừng đi. Con xin mẹ đừng đi. Anh Collins phải bỏ lỗi cho con. Không có chuyện gì anh cần nói với con mà người khác không thể nghe được. Con cũng phải đi đây.
    - “Lizzy, không được, chỉ nói tầm bậy. Mẹ muốn con ở nguyên đó”. Trước vẻ mặt thật sự đau khổ, xấu hổ và sự chuẩn bị bỏ trốn của Elizabeth, bà nói thêm: “Lizzy, mẹ nhấn mạnh con phải ở lại đó nghe Collins nói”.
Elizabeth không dám cãi lại lời mẹ và trong một phút suy tính, nàng nhận thức được rằng điều khôn ngoan nhất nên làm lúc này là hãy giải quyết chuyện đó một lần cho xong, càng ít ồn ào càng tốt. Do đó Elizabeth ngồi xuống lại cố gắng kiềm giữ cảm giác của mình. Ngay sau khi bà Bennet và Kitty đã đi khỏi, Collins bắt đầu.
    - Hãy tin ở tôi Elizabeth, cho tới nay tính tình thùy mị của cô chưa làm làm tổn hại đến cô. Nó thật ra đã làm tăng thêm những sự toàn mỹ khác trong cô. Có lẽ cô sẽ bớt đáng yêu hơn trong mắt tôi nếu cô không tỏ ra kháng cự một chút như vậy. Hãy để tôi cam đoan với cô rằng tôi đã có sự cho phép của người mẹ đáng kính của cô để nói chuyện này với cô. Cô có thể không nghi ngờ nội dung những lời nói của tôi, tuy nhiên với tính tình tế nhị của mình, có thể cô sẽ giả bộ làm ngơ không biết. Thật ra chủ tâm của tôi đã quá rõ ràng không thể lầm lẫn. Vừa sau khi tôi bước vào căn nhà này, tôi đã chọn ngay cô để làm người phối ngẫu tương lai của mình. Nhưng trước khi tôi tháo chạy với cảm giác của mình trong đề tài này, có lẽ tôi nên nêu ra những nguyên nhân tại sao tôi muốn lập gia đình, hơn nữa tại sao lại đến quận Hertfordshire này để lựa chọn một người vợ như tôi đã làm.
     Ý tưởng về Collins trong điệu bộ trang nghiêm đang tháo chạy với cảm giác của anh ta đã làm Elizabeth suýt phải bật cười, đến nỗi khi anh ta ngừng lại một chút nàng cũng không thể nhân cơ hội đó để cản không cho anh ta tiếp tục.
    - Những lý do để tôi lập gia đình là, thứ nhất, tôi cho đó là một việc làm đúng đắn của mọi mục sư đang ở vào tình huống như tôi chẳng hạn, để tạo ra một tấm gương cho hôn nhân trong giáo xứ của anh ta. Thứ hai, tôi cho rằng hôn nhân sẽ mang lại hạnh phúc cho chính bản thân mình. Và thứ ba, đáng lẽ ra tôi nên nói sớm hơn, đó là do lời khuyên và đề nghị đặc biệt của một người đàn bà rất cao quý mà tôi có hân hạnh gọi là người bảo trợ. Đã hai lần, mặc dù tôi không hỏi, nhưng phu nhân Catherine đã hạ mình chiếu cố đưa ra ý kiến của phu nhân trong vấn đề này. Mãi cho đến tối ngày thứ Bảy trước khi tôi rời Hunsford, trong lúc mọi người đang chơi bài và bà người hầu Jenkinson đang chuẩn bị đồ dựa chân cho tiểu thư Anne, phu nhân đã nói: “Anh Collins, anh phải lập gia đình. Một mục sư như anh phải lập gia đình. Lựa chọn cho đúng người. Vì tôi anh hãy chọn một cô gái quý phái và vì bản thân anh cô ta nên là người năng động, được việc, không cần phải là người cao sang quá nhưng phải biết chi tiêu thu vén lợi tức trong nhà. Đây là lời khuyên của tôi. Anh hãy đi tìm môt cô như vậy càng sớm càng tốt, đưa cô ta về Hunsford và tôi sẽ đến thăm cô ta”. Cô em xinh đẹp của tôi, hãy cho phép tôi đưa ra nhận xét của mình, tôi không coi sự chú ý và lòng tốt của phu nhân Catherine là một trong số những lợi điểm nhỏ bé nhất mà tôi có được để cống hiến cho cô. Cô sẽ thấy rằng cách cư xử của phu nhân đã vượt ra khỏi những gì tôi có thể diễn tả được. Với tính dí dỏm và vẻ đẹp rực rỡ của cô, tôi nghĩ rằng phu nhân sẽ chấp thuận cô, nhất là khi những nét đẹp đó lại được dung hòa thêm với sự im lặng và kính trọng thì phu nhân chắc chắn sẽ rất hài lòng. Do đó với ý định muốn kết hôn của mình, tôi xin lập lại lý do tại sao tôi chọn Longbourn thay vì chọn vùng tôi đang sống, tôi cam đoan nơi đó cũng có rất nhiều cô gái trẻ đáng yêu. Sự thật thì tôi không đành lòng thừa hưởng gia sản của gia đình cô sau khi người cha đáng kính của cô qua đời. Tôi chỉ còn cách lựa chọn để kết hôn với một trong các cô trong nhà. Như vậy sự mất mát của gia đình cô sẽ giảm xuống tối thiểu khi chuyện sầu muộn như vậy xảy ra. Cô em xinh đẹp, đây chính là mục đích của tôi và tôi cảm thấy hãnh diện nó sẽ không làm cô mất đi lòng kính trọng đã dành cho tôi. Không còn gì để nói hơn, tôi chỉ xin cam đoan với cô tôi đã dùng những ngôn từ sinh động nhất để diễn tả tình cảm sôi động mãnh liệt của mình. Về tiền bạc, tôi rất dửng dưng. Tôi sẽ không đòi hỏi gì từ cha cô vì tôi nghĩ rằng ông cũng không đủ sức đáp ứng. Theo như tôi biết phần gia sản cô được chia sẽ chỉ có một ngàn Bảng với phần lời bốn phần trăm một năm. Tuy nhiên số tiền đó sẽ không phải là của cô mãi cho tới khi mẹ cô qua đời. Bởi vậy, tôi hứa trước sau sẽ giữ im lặng và cô có thể yên tâm rằng những điều xấu hổ này sẽ không bao giờ được tiết lộ ra từ tôi sau khi chúng ta kết hôn.
     Elizabeth cho rằng đã đến lúc nàng cần phải ngắt lời Collins, nàng nói lớn:
    - Anh thật quá vội vã hấp tấp. Anh đã quên rằng tôi vẫn chưa trả lời. Hãy để tôi trả lời anh để khỏi làm mất thì giờ của chúng ta. Xin nhận lời cám ơn của tôi về những lời khen mà anh dành cho tôi. Tôi rất cảm động và vinh hạnh được anh ngỏ lời cầu hôn nhưng tôi không thể làm gì hơn, tôi phải từ chối.
    Collins trả lời, đưa tay ra một cách trang trọng:
    - Đến bây giờ tôi vẫn chưa biết được vì sao mấy cô gái trẻ thường từ chối lời cầu hôn của một người đàn ông khi anh ta cầu hôn với mấy cô lần đầu tiên, mặc dù trong lòng mấy cô đã ưng thuận lắm rồi. Sau đó họ tiếp tục từ chối lần thứ hai, ngay cả lần thứ ba. Bởi vậy tôi không nản lòng về những gì cô mới nói và hy vọng không bao lâu nữa sẽ được dìu cô tới bàn thờ làm lễ cưới.
    - “Thưa anh”, Elizabeth nói lớn “Hy vọng của anh thật không bình thường ngay cả sau khi tôi đã tuyên bố như vậy. Tôi xin cam đoan với anh tôi không nằm trong số những cô gái trẻ mà anh mới nói tới, nếu trên đời quả có người như vậy. Những cô đó dám mạo hiểm với hạnh phúc của mình để được hỏi lần thứ hai. Tôi rất nghiêm chỉnh trong lời từ chối của mình. Anh sẽ không thể nào làm cho tôi hạnh phúc được và tôi tin rằng mình sẽ là người phụ nữ cuối cùng trên đời này mang lại hạnh phúc cho anh. Không những thế, nếu phu nhân Catherine biết được về tôi, tôi tin chắc bà ta sẽ nhận ra rằng tôi không hội đủ điều kiện nào trên mọi phương diện”.
    - “Chắc chắn phu nhân Catherine sẽ nghĩ như vậy”, Collins nói một cách u sầu ảm đạm. “Nhưng tôi không cho rằng phu nhân sẽ hoàn toàn không chấp thuận cô. Cô nên tin rằng khi tôi có hân hạnh được gặp lại phu nhân lần nữa, tôi sẽ nói những điều tốt lành về cô, chẳng hạn như tính thùy mị, cần kiệm và những tính cách đáng yêu khác của cô”.
    - “Anh Collins, thật ra những lời khen dành cho tôi đều không cần thiết. Anh hãy để tự tôi xét đoán lấy bản thân và hãy khen tôi bằng cách tin vào những gì tôi vừa nói. Tôi chúc cho anh được hạnh phúc và giàu có. Tôi phải từ chối lời cầu hôn của anh để khỏi làm anh không đạt được hai điều đó. Khi nói lời cầu hôn với tôi, chắc anh đã xoa dịu được cảm giác khó xử của anh đối với gia đình tôi và anh có thể nắm quyền sở hữu Longborn bất cứ lúc nào khi thời cơ đến mà không sợ ai trách móc. Do đó tôi cho rằng vấn đề này tới đây được coi như chấm dứt”. Vừa nói Elizabeth vừa đứng lên, có lẽ nàng đã bước ra khỏi phòng nếu Collins không nói thêm với nàng:
    - Lần sau khi hân hạnh có cơ hội nói chuyện với cô lần nữa về đề tài này, tôi hy vọng sẽ nhận được một câu trả lời khả quan hơn câu trả lời hiện tại. Tôi không cáo buộc là cô đã quá tàn nhẫn với tôi trong lúc này bởi vì tôi biết đó là một tập tục đã được hình thành cho phái nữ các cô để từ chối người đàn ông trong lần cầu hôn đầu tiên. Có lẽ cô vừa nói nhiều câu như vậy để khuyến khích tôi tiếp tục cầu hôn, như thế mới phù hợp với tính cách thanh tao của phụ nữ.
    - “Thật vậy sao anh Collins?”, Elizabeth nói to. “Anh làm tôi thật điên đầu. Nếu những gì tôi nói cho đến giờ vẫn làm anh tưởng lầm là những lời khuyến khích ngầm, tôi thật không biết phải diễn tả lời từ chối của mình ra sao để làm anh tin nó chính là một lời từ chối thật sự”.
    - “Cô em họ thân yêu của tôi, cô phải để cho tôi tự hy vọng hão huyền rằng lời từ chối của cô chỉ là những lời đầu môi. Những lý do làm cho tôi tin như vậy chỉ vọn vẹn như sau, tôi không phải là người vô giá trị để không đáng cho cô chấp nhận hoặc những điều kiện hoàn cảnh mà tôi có thể cung cấp thì không đáng cho cô. Với địa vị của tôi, quan hệ giữa tôi và gia đình của phu nhân Catherine, cộng thêm quan hệ giữa tôi với chính cô, mọi điều đều hoàn toàn thích hợp cho cô. Cô nên suy xét những điều này để suy nghĩ kỹ lại. Mặc dù sức lôi cuốn của cô rất đa dạng nhưng không có nghĩa là sẽ có người khác đến cầu hôn với cô. Của hồi môn của cô thì quá ít ỏi, nó có thể sẽ làm mất đi những vẻ đáng yêu và phẩm chất tốt đẹp của cô. Do đó tôi kết luận rằng cô đã không nghiêm chỉnh khi từ chối tôi. Tôi sẽ để cho cô được làm theo ý của mình, muốn làm tăng tình yêu của tôi lên bằng cách đặt tôi vào một tình trạng chờ đợi chưa quyết định, đúng như những cách mà các cô gái thanh lịch vẫn thường làm.
    - Tôi xin cam đoan với anh rằng tôi không hề có ý làm bất kỳ việc gì thanh lịch như anh vừa nói để hành hạ một người đàn ông đáng kính. Tôi muốn mình thà được khen là người chân thật không giả vờ. Tôi xin cám ơn anh lần nữa và lần nữa về vinh dự anh đã dành cho tôi khi ngỏ lời cầu hôn với tôi, nhưng tôi không thể chấp nhận lời cầu hôn này được. Trên mọi phương diện, cảm giác của tôi không cho phép mình làm điều này. Tôi có thể nói một cách đơn giản dễ hiểu hơn, xin đừng cho tôi là một thiếu nữ thanh lịch. Ý nghĩ này sẽ làm hại anh. Chỉ nên coi tôi như một sinh vật có lý trí dám nói những điều từ trong trái tim mình.
    - “Cô thật trước sau vẫn duyên dáng”, Collins nói to kèm theo một cử chỉ hào hoa lúng túng vụng về. “Và tôi tin rằng khi được phê chuẩn từ quyền lực của bậc cha mẹ đáng kính của cô, lời cầu hôn của tôi sẽ được chấp thuận”.
    Với tính kiên trì, ương ngạnh tự lừa dối mình như vậy của Collins, Elizabeth chỉ đành im lặng và ngay lập tức lặng lẽ rút lui. Nàng cương quyết, nếu anh ta cứ nhất định coi những lời từ chối được lặp đi lặp lại nhiều lần của nàng là sự khuyến khích đáng hãnh diện, thì nàng sẽ khẩn cầu tới cha mình. Lời từ chối khi được thốt ra từ miệng ông Bennet sẽ rất dứt khoát và thái độ của ông sẽ không bị lầm lẫn với sự màu mè làm dáng của một phụ nữ lịch thiệp.

 

     Collins không bị bỏ lại trong phòng một mình quá lâu để toan liệu trước sự thành công trong tình yêu của mình vì bà Bennet đã không lãng phí thời gian và đứng trong hành lang để theo dõi tới cùng cuộc nói chuyện. Ngay sau khi Elizabeth mở cửa và nhanh chóng bước ngang qua mặt bà về phía cầu thang, bà liền bước vào phòng ăn sáng và lên tiếng chúc mừng nồng nhiệt cho cả Collins lẫn cho bà về hạnh phúc trong tương lai và mối liên hệ gần hơn giữa hai người trong thời gian sắp tới. Collins đón nhận và đáp lại những lời chúc mừng của bà cũng hớn hở y như vậy. Sau đó anh ta thuật lại những gì đã xảy ra trong cuộc nói chuyện. Anh cho rằng mình có lý do để tin rằng sẽ đạt được kết quả mỹ mãn và lời từ chối rất kiên định của cô em họ đưa ra chỉ vì do bản tính e lệ thùy mị và thanh cao, tao nhã của nàng .
     Tuy nhiên điều Collins nói đã khiến bà Bennet giật mình. Bà thật sự vui mừng nếu cô con gái của mình đã có ý khuyến khích anh ta bằng cách từ chối trong lần ngỏ lời đầu tiên, tuy nhiên trong bụng bà không tin nó là như vậy và bà không muốn nói ra. Bà nói thêm:
     - Anh Collins à, nó cũng còn tùy thuộc nếu Lizzy được tôi nói lý lẽ với nó. Tôi sẽ tự mình nói chuyện thẳng với nó. Nó là một đứa con gái cứng đầu, ngu xuẩn và không biết điều gì có lợi cho mình. Nhưng tôi sẽ làm cho nó biết.
     - “Xin lỗi cho cháu được ngắt lời thím”, Collins nói to, “nhưng nếu em nó thật sự là một người cứng đầu và ngu xuẩn thì cháu không biết nó có xứng đáng làm vợ một người có chủ đích đi tìm hạnh phúc qua hôn nhân như cháu hay không. Nếu em thật sự từ chối lời cầu hôn của cháu, có lẽ chúng ta không nên ép buộc, bởi vì với một tính tình khiếm khuyết như vậy, em nó sẽ không thể mang lại hạnh phúc cho cháu”.
     - “Anh Collins, anh hoàn toàn hiểu lầm tôi”, Bà Bennet lo lắng nói. “Lizzy chỉ cứng đầu trong những trường hợp như thế này. Trong những trường hợp khác nó là một đứa con gái nết na. Tôi sẽ đi thẳng tới gặp ông Bennet và chúng tôi sẽ nhanh chóng giàn xếp xong với nó, tôi tin chắc như vậy”.
     Không đợi cho Collins trả lời, bà hối hả lập tức đi gặp chồng, lớn tiếng gọi ngay khi vừa bước vào phòng đọc sách:
     - Ôi ông ơi, tôi cần ông ngay lập tức. Chúng tôi đang náo động lên cả đây. Ông phải đến đây ngay và bắt con Lizzy lấy Collins. Nó vừa long trọng tuyên bố nó sẽ không lấy anh ta. Nếu như ông không nhanh lên thì anh ta sẽ thay đổi ý kiến không muốn lấy nó nữa.
     Ông Bennet ngước mắt khỏi quyển sách đang đọc khi bà bước tới. Ông nhìn chòng chọc vào bà một cách bình thản, không quan tâm và không thay đổi vì cách nói của bà. Ông nói sau khi bà đã ngừng lời:
     - Tôi không có hứng thú tìm hiểu chuyện bà đang nói. Bà đang nói gì vậy?
     - Thì chuyện Collins và Elizabeth. Lizzy tuyên bố nó sẽ không lấy Collins và Collins đang bắt đầu nói anh ta không muốn lấy nó nữa.
     - Như vậy tôi sẽ làm được gì trong trường hợp này? Có vẻ như đây là một sự việc không hy vọng.
     - Ông hãy nói chuyện với Lizzy đi. Nói với nó ông cương quyết muốn nó lấy Collins.
     - Vậy thì gọi con bé xuống đây. Tôi sẽ nói cho nó biết ý kiến của tôi.
     Bà Bennet rung chuông gọi người hầu, sau đó Elizabeth được mời xuống phòng đọc sách.
     - “Tới đây con gái”, người cha gọi lớn khi nàng xuất hiện. “Cha cho gọi con vì có chuyện quan trọng. Theo như cha biết anh Collins đã ngỏ lời cầu hôn với con. Đúng vậy không?”. Elizabeth trả lời rằng có. “Tốt lắm, và con đã từ chối lời cầu hôn của anh ta?”.
     - Đúng vậy, thưa cha.
     - Tốt lắm. Chúng ta hãy đi vào chủ đề. Mẹ con nhất quyết muốn con nhận lời. Phải vậy không bà?
     - Đúng như vậy, nếu không tôi sẽ không bao giờ nhìn mặt nó nữa. 
     - Elizabeth, trước mặt con bây giờ là một sự lựa chọn không được vui vẻ. Từ ngày hôm nay trở đi con sẽ trở thành một người xa lạ đối với một trong hai, cha hay mẹ. Mẹ con sẽ không bao giờ nhìn con nữa nếu con không chịu lấy Collins và cha sẽ không bao giờ nhìn mặt con nữa nếu con lấy anh ta.
     Elizabeth không nhịn được cười trước một kết luận cho một mở đầu như vậy, tuy nhiên bà Bennet lại cho rằng chồng đã giải quyết sự việc một cách quá thất vọng không như những gì bà mong muốn.
     - Ông nói như vậy là có ý gì? Ông đã hứa với tôi là ông sẽ nhất quyết bắt nó lấy anh ta mà.
     - “Bà ơi”, ông Bennet trả lời, “tôi xin được yêu cầu hai ân huệ nhỏ. Thứ nhất, bà cho tôi được tự do dùng sự hiểu biết của mình trong trường hợp hiện tại và thứ hai, trong phòng đọc sách này của tôi, tôi muốn có lại sự yên tĩnh càng sớm càng tốt”.
     Mặc dù thất vọng nơi chồng, nhưng bà Bennet nhất định không bỏ cuộc. Bà nói với Elizabeth lần nữa và lần nữa, vừa dỗ ngọt vừa đe dọa. Bà cố gắng làm cho Jane theo về phía mình nhưng với đức tính ôn hòa, Jane từ chối xen vào. Elizabeth có lúc thì nghiêm trang, có lúc thì hoan hỉ cười đùa trả lời những câu tấn công của mẹ. Mặc dù thái độ có thay đổi nhưng sự quyết tâm của nàng thì không hề thay đổi.
     Trong khi đó, Collins đang trầm tư trong yên lặng để suy nghĩ về những gì đã xảy ra. Collins đã tự đánh giá mình quá cao để hiểu ra lý do tại sao cô em họ lại có thể từ chối anh ta như vậy. Mặc dù lòng kiêu hãnh của anh đã bị tổn thương, nhưng Collins không cảm thấy đau khổ gì. Anh cho rằng Elizabeth bị mẹ quở trách là rất đáng kiếp và anh không cảm thấy thương hại chút nào.
     Trong khi cả gia đình đang ở vào tình trạng rối loạn như vậy thì Charlotte đến ở chơi một ngày với họ. Cô được Lydia chạy bay ra tiếp đón từ cổng, vừa nói to vừa thì thầm:
     - Em thật mừng chị đã đến chơi, ở đây đang vui lắm. Chị đoán xem sáng nay chuyện gì đã xảy ra? Anh Collins ngỏ lời cầu hôn với chị Elizabeth và chị ấy đã từ chối.
     Charlotte chưa kịp có thời gian để trả lời thì Kitty đã chạy đến nhập bọn, kể lại tin tức y như vậy. Sau đó bọn họ bước vào phòng ăn sáng nơi bà Bennet đang ngồi một mình. Giống như hai cô con gái, bà bắt đầu nói về đề tài đó, gợi lòng thương hại từ Charlotte và nài nỉ Charlotte khuyên bạn mình làm theo mong ước của cả gia đình.
- “Làm ơn đi cháu Charlotte thân thương”, bà nói thêm bằng giọng u sầu. “Không ai đứng về phía bác cả, không ai chịu tham dự. Bác thật bị đối xử tàn nhẫn. Không có ai cảm thông cho tình trạng của bác”.
     Câu trả lời của Charlotte được kềm giữ lại khi Jane và Elizabeth bước vào.
     - “Được, nó tới đây rồi”, bà Bennet tiếp tục. “Trông dáng vẻ như là không dính líu vào chuyện gì, chẳng thèm quan tâm đến chúng ta, làm như chúng ta đang ở mãi thành phố York, miễn là nó được làm theo ý nó. Lizzy, để tôi nói cho cô nghe, nếu trong đầu cô lúc nào cũng muốn từ chối mọi lời cầu hôn kiểu này thì cô sẽ không bao giờ kiếm được một người chồng cả. Tôi cam đoan tôi không biết ai sẽ nuôi cô khi cha cô qua đời. Tôi cho cô biết trước, tôi sẽ không có khả năng để nuôi cô. Tôi đã không còn bổn phận với cô bắt đầu từ ngày hôm nay. Như tôi đã nói với cô từ lúc còn ở trong phòng sách rằng tôi sẽ không bao giờ nói chuyện với cô nữa và những lời nói này của tôi là chắc chắn. Tôi không thấy hứng thú nói chuyện với những đứa con bất hiếu. Tôi cũng không cảm thấy muốn nói chuyện với bất cứ ai. Những người phải chịu đựng đau khổ giống như tôi thật không còn muốn nói chuyện gì cả. Không ai có thể hiểu được sự đau khổ mà tôi đang chịu đựng là như thế nào. Nhưng mà thôi, tôi cũng đành chịu. Những người không bao giờ than thở thì không bao giờ được người ta thương”.
     Mấy cô con gái im lặng nghe mẹ thổ lộ, nhận thức được rằng nếu họ cố giải thích hay an ủi mẹ cũng chỉ làm bà tăng thêm bực bội. Bởi vậy bà Bennet tiếp tục nói liên hồi mà không bị cô con nào ngắt lời cho đến khi Collins xuất hiện. Collins bước vào với một dáng điệu trang nghiêm hơn bình thường. Nhận ra người mới bước vào là ai, bà Bennet nói với các cô gái:
     - Bây giờ tôi muốn các cô, tất cả các cô, giữ yên lặng đừng nói gì. Hãy để tôi và anh Collins nói chuyện với nhau.
     Elizabeth lặng lẽ ra khỏi phòng. Jane và Kitty nối bước theo sau. Lydia thì nán lại, cô nhất quyết muốn nghe câu chuyện giữa hai người. Charlotte nán ở lại vì sự chào hỏi xã giao của Collins. Anh hỏi thăm cô và mọi người trong gia đình Lucas. Charlotte sau đó vì cũng có chút tò mò muốn nghe chuyện nên cô đi lại phía cửa sổ và vờ như không để ý. Bằng một giọng ai oán, bà Bennet bắt đầu nói:
     - Ôi! Anh Collins ơi.
     - “Thưa thím”, Collins trả lời. “Từ giờ trở đi chúng ta sẽ không bao giờ nói về chuyện này nữa.” Anh ta tiếp tục ngay sau đó bằng một giọng không được hài lòng, “Cháu sẽ không bao giờ nhắc lại về sự bực mình của cháu đối với thái độ của con gái thím. Lui bước trước những chuyện xấu xa không tránh được là nhiệm vụ của chúng ta, nhiệm vụ đặc biệt phải làm của một thanh niên có nhiều may mắn được đề bạt thăng tiến từ lúc còn trẻ tuổi như cháu. Cháu tin tưởng mình nên cam chịu thua cuộc. Cháu cũng nghi ngờ không đoán được mình sẽ hạnh phúc hay không nếu như cô em họ xinh đẹp chịu chấp nhận cháu. Thưa thím, cháu hy vọng là thím sẽ không cho cháu đã tỏ ra thiếu kính trọng đối với gia đình thím khi cho hay rằng cháu xin rút lại lời cầu hôn của mình với con gái thím, đúng theo như ý em nó muốn. Như vậy cháu sẽ không phải mang nợ chú thím phải lấy quyền lực của mình chen vào giải quyết cho cháu. Cháu sợ là lối xử sự của cháu có thể bị chê trách khi cháu chấp nhận sự từ chối từ miệng con gái của thím thay vì từ chính miệng thím. Nhưng tất cả chúng ta đều phải chịu trách nhiệm cho sự sai lầm của mình. Cháu thật tình có ý định tốt từ đầu đến cuối. Mục tiêu chủ yếu của cháu là tìm cho mình một người phối ngẫu đáng yêu, bên cạnh đó cũng để tìm cách sao cho thuận tiện với cả gia đình thím. Và cuối cùng nếu như phong cách của cháu có đáng bị khiển trách, cháu thật tình xin lỗi”.

 

   Chuyện cầu hôn của Collins coi như chấm dứt. Thỉnh thoảng Elizabeth vẫn bị mẹ giận dỗi và la rầy một cách bóng gió. Về phần Collins, anh ta đã bày tỏ cảm giác của mình bằng thái độ, không phải bằng thái độ hổ thẹn, thất vọng hay cố tình tránh mặt mà bằng thái độ cứng nhắc và yên lặng một cách oán hận. Anh ta tránh không nói chuyện với Elizabeth, nguyên ngày hôm đó Collins chuyển sự chú tâm của mình sang nói chuyện với Charlotte. Lối lắng nghe rất lịch sự của Charlotte làm anh ta và cả Elizabeth cảm thấy dễ chịu hơn.
   Sang ngày hôm sau, nỗi buồn bực của bà Bennet vẫn không suy giảm. Collins thì cảm thấy giận dữ vì bị tổn thương. Elizabeth mong rằng sự oán giận này sẽ khiến cuộc viếng thăm của anh rút ngắn đi, nhưng hình như những việc đã xảy cũng không làm anh ta thay đổi chương trình của mình. Lúc trước Collins đã có ý định sẽ ra về vào ngày thứ Bảy nhưng khi thứ Bảy đến anh vẫn tiếp tục ở lại.
   Sau bữa ăn sáng, mấy cô gái đi bộ tới Meryton để hỏi thăm xem Wickham đã quay trở lại chưa và than phiền vì sự vắng mặt của chàng trong đêm khiêu vũ ở Netherfield. Wickham gặp mấy cô gái lúc họ đến phố và sau đó đưa chân họ đến tận nhà người dì. Ở đó họ kể cho chàng nghe họ đã quan tâm đến chàng ra sao và Wickham bày tỏ sự đáng tiếc đã làm mọi người thất vọng lo lắng. Về phía Elizabeth, Wickham tự động giải thích cho nàng biết chàng cần phải vắng mặt và đó là do tự ý chàng muốn chứ không ai gây ra.
   - Càng cận đến ngày khiêu vũ tôi càng cảm thấy tốt hơn mình không nên đối diện lâu với Darcy trong cùng một căn phòng, cùng chung một bữa tiệc. Tôi không thể chịu được điều đó. Những cảnh như vậy sẽ gây ra sự khó chịu cho cả hai chúng tôi.
   Elizabeth đồng ý với cách nhịn nhục của chàng. Họ tiếp tục thảo luận đề tài này một cách vui vẻ, sau đó Wickham và một sĩ quan khác tiễn chân mấy cô gái về Longbourn. Trong khi đi, Wickham tỏ ra rất quan tâm chăm sóc Elizabeth. Sự tiễn chân của chàng đem lại hai điều thuận lợi cho Elizabeth. Thứ nhất, nàng có thể tận hưởng những lời khen chàng dành cho riêng mình và thứ hai, nhân cơ hội này nàng có dịp giới thiệu chàng với cha mẹ mình.
   Sau khi họ về nhà không lâu thì một lá thư được gửi tới từ Caroline. Lá thư được mở ra đọc ngay tức khắc. Chiếc phong bì chứa một tờ giấy nhỏ rất trang nhã với nét chữ mềm mại hoa mỹ của phụ nữ. Elizabeth thấy sắc diện của chị thay đổi khi đọc thư và cố tình ngừng lại đọc kỹ lưỡng một vài đoạn. Sau đó Jane nhanh chóng trấn tĩnh lại, cất lá thư đi và cố gắng hòa mình tiếp tục nói chuyện vui vẻ với mọi người. Elizabeth cảm thấy rất lo lắng và vì vậy đã phân tán sự chú ý của mình đối với Wickham. Ngay sau khi Wickham và người bạn ra về, Jane đưa mắt ra hiệu cho em gái theo nàng lên lầu. Khi chỉ còn lại hai chị em, Jane lấy lá thư ra và nói:
   - Lá thư này do Caroline gửi, nội dung của nó khiến cho chị ngạc nhiên rất nhiều. Tất cả mọi người đã rời Netherfield và đang trên đường về London. Họ không có ý định quay trở lại đây nữa. Em nên nghe những gì cô ta viết.
   Jane đọc to đoạn đầu của lá thư nói hai chị em gái Bingley đã quyết định theo chàng trở về London và sẽ ghé lại dùng bữa tại đường Grosvenor, nơi ông Hurst có một căn nhà ở đó. Sau đó là những lời: “Tôi không muốn làm bộ tiếc nuối những gì tôi bỏ lại ở Hertfordshire, ngoại trừ tình bạn của chị, Jane thân thương, chúng tôi hy vọng một ngày nào đó trong tương lai chúng ta sẽ lại có dịp tiếp nối tình giao hữu vui vẻ. Tuy nhiên trong lúc này, hãy làm giảm sự đau buồn chia cách của chúng ta bằng cách trao đổi thư cho nhau. Tôi mong chị sẽ làm điều đó”. Với những lối diễn đạt khoa trương này, Elizabeth chỉ nghe thôi mà không có cảm xúc hay tin tưởng. Mặc dù sự bỏ đi của họ làm nàng rất ngạc nhiên, nhưng nàng thấy không có gì đáng để rên rỉ kêu than. Nó không có nghĩa là nếu mấy chị em gái của Bingley không ở đó thì Bingley cũng sẽ không về đó. Elizabeth trấn an Jane nên bớt buồn vì tuy đã mất đi tình bạn với hai chị em gái nhưng nàng vẫn còn Bingley. Sau khi im lặng một lúc lâu, Elizabeth nói:

     - Thật không may chị đã không có dịp gặp những bạn mới của mình trước khi họ bỏ đi. Nhưng chúng ta có thể hy vọng rằng trong tương lai hai chị em của họ sẽ nhận được tin vui sớm hơn họ mong đợi, vì lúc đó chị sẽ chuyển vị trí của mình từ bạn sang chị em dâu. Họ sẽ không giữ chân Bingley ở London lâu được đâu.
   - Caroline nói rằng mùa đông này không một ai trong số họ sẽ quay trở lại Hertfordshire. Để chị đọc tiếp cho em nghe.

     “Khi anh trai của tôi đi khỏi ngày hôm qua, anh cho rằng công việc khiến anh đi London sẽ được giải quyết xong trong vòng ba bốn ngày, nhưng sau đấy chúng tôi biết rằng điều đó chắc chắc là không như vậy. Cùng lúc đó chúng tôi cho rằng khi Bingley đã đến thủ đô thì sẽ không có chuyện gì khiến anh phải vội vã bỏ đi liền. Bởi vậy chị em chúng tôi đã quyết định dọn theo anh, như vậy anh sẽ không phải tiêu khiển những giờ rảnh của mình trong những nhà trọ không thoải mái. Rất nhiều bạn bè của chúng tôi cũng đã đến đó ở trong suốt mùa đông. Tôi hy vọng rằng chị, người bạn thân thương của tôi, cũng sẽ có ý định nhập bọn với chúng tôi. Nhưng tôi sợ mình sẽ thất vọng. Nếu vậy, tôi thành thật mong mùa Giáng Sinh của chị ở Hertfordshire được vui vẻ và những chàng trai theo tán tỉnh chị sẽ nhiều đến nỗi chị không còn cảm thấy mất mát ba người chúng tôi nữa”.

 

     - “Đó là bằng chứng cụ thể anh ta sẽ không quay về đây vào mùa đông này”, Jane nói thêm.
    - Nó chỉ chứng tỏ rằng Caroline có ý nói rằng anh ta không nên về đây.
    - Sao em lại nghĩ vậy? Đây chính là chuyện anh ta tự ý làm. Anh ta làm chủ bản thân mình. Nhưng em cũng chưa biết hết tất cả đâu. Chị sẽ đọc cho em nghe đoạn thư đã làm chị đau đớn nhiều nhất. Lúc đó em sẽ không còn dè dặt nữa.

 

 

     - “Lizzy, em nghĩ gì về những lời này?”, Jane hỏi sau khi đọc xong. “Đã quá rõ ràng rồi phải không? Caroline không nghĩ rằng chị sẽ trở thành chị dâu của cô ta bởi vì cô ta tin anh trai cô ta không yêu chị. Cô ta đã đoán ra tình cảm của chị đối với anh trai mình nên có ý tốt muốn cho chị biết chuyện”.
   - Ý kiến của em thì hoàn toàn khác. Chị có muốn nghe không?
   - Muốn lắm.
   - Chỉ vọn vẹn vài lời thôi. Caroline nhận ra rằng anh trai cô ta yêu chị nhưng cô ta lại muốn anh ta cưới em gái của Darcy. Cô ta theo anh ấy trở về thủ đô với mục đích là để giữ chân anh ta ở đó luôn. Sau đó cô ta cố gắng thuyết phục để chị tin rằng anh ta không quan tâm gì đến chị.
   Jane lắc đầu. Elizabeth nói thêm:
   - Jane, thật ra chị nên tin em. Khi thấy chị và Bingley bên cạnh nhau không ai có thể nghi ngờ tình cảm thắm thiết anh ta đã dành cho chị. Em tin chắc Caroline cũng nhận ra như vậy, cô ta không phải là một người khờ khạo. Nếu như cô ta thấy Darcy yêu mình bằng một nửa tình yêu Bingley dành cho chị, có lẽ cô ta đã đi sắm áo cưới cho mình ngay rồi. Nhưng ở đây, vì chúng ta không phải là giàu có hay quyền quý đối với họ, đã vậy cô ta còn nóng lòng muốn gán ghép em gái Darcy cho anh của mình, nên mục đính chính của cô ta là làm sao kết hợp được đám cưới thứ nhất cho một cặp. Sau đó đám cưới thứ hai cho riêng mình sẽ là một điều dễ dàng. Cô ta thật khéo léo, em dám cá rồi cô ta cũng sẽ thành công nếu như không có con gái của phu nhân Catherine cản lối. Chị Jane ơi, chị không thể nghĩ rằng chỉ vì Caroline kể cho chị nghe anh của cô ta rất thích Georgiana nên giờ anh ta không còn thương chị bằng lúc anh ta rời khỏi đây hôm thứ Ba. Chị cũng không nên nghĩ rằng cô ta có thể thuyết phục Bingley để anh ta tin rằng anh ấy yêu Georgiana thay vì yêu chị.
   - Những gì em mới trình bày làm cho chị thấy dễ chịu hơn nhiều. Chị cho rằng Caroline không có chủ tâm lừa dối bất cứ ai và chị hy vọng rằng trong trường hợp này cô ta đã tự lừa dối chính bản thân mình.
   - Đúng như vậy. Nếu chị không nghe lời em an ủi thì chị sẽ không thể nào cảm thấy vui vẻ được. Bằng mọi cách hãy tin rằng Caroline đang nói dối. Chị đã làm tròn bổn phận với cô ta, bây giờ không có gì phải phiền muộn cả.
   - Nhưng em ơi, thí dụ Bingley chịu lấy chị, chị có thể nào vui vẻ và hạnh phúc khi chấp nhận lấy một người mà chị em gái và bạn của anh ta đều muốn anh ta lấy người con gái khác?
   - Chị phải tự quyết định cho mình. Nếu sau khi đã cân nhắc chín chắn mà chị vẫn cảm thấy khổ sở vì phải làm trái ý hai chị em gái của anh ta còn nhiều hơn cả sự hạnh phúc được làm vợ anh ta, thì em khuyên chị nên từ chối anh ta.
   - “Sao em lại có thể nói như vậy?”, Jane trả lời một cách yếu ớt. “Em phải biết mặc dù chị đau buồn vì sự phản đối của họ, chị vẫn không hề lưỡng lự muốn được kết hôn với Bingley”.
   - Em không nghĩ chị cần phải lưỡng lự. Em không thể cân nhắc dùm chuyện của chị nếu chị có quá nhiều lòng trắc ẩn.
   - Nhưng nếu anh ta không quay trở lại đây vào mùa đông này thì sự lựa chọn của chị sẽ không còn cần thiết nữa. Cả ngàn chuyện có thể xảy ra trong vòng sáu tháng.
   Ý nghĩ Bingley sẽ không quay lại nữa chỉ làm cho Elizabeth thấy coi thường. Đối với nàng đó chỉ là lời bàn ra từ Caroline theo như ước muốn của cô ta. Elizabeth không hề cho rằng những ước muốn đó, tuy đã được nói ra một cách công khai và lắm mưu mẹo, có thể gây ảnh hưởng cho một thanh niên độc lập không phải lệ thuộc vào ai như Bingley.
   Elizabeth cố gắng giải thích cho chị nghe suy nghĩ của nàng và chẳng bao lâu đã có kết quả mỹ mãn. Tâm trạng của Jane không còn chán nản thất vọng nữa và nàng đã bắt đầu nhen lên trong tim niềm hy vọng. Tuy nhiên thỉnh thoảng những cảm giác đau buồn vẫn quay lại trong tâm hồn Jane, lấn át niềm hy vọng một ngày nào đó Bingley sẽ quay trở lại Netherfield.
   Hai chị em đều đồng ý rằng mẹ chỉ nên biết là gia đình Bingley đã bỏ đi nhưng không nên làm cho bà hoảng sợ về những chuyện Bingley đã làm. Tuy chỉ nghe những tin chưa đầy đủ như vậy, bà Bennet cũng tỏ ra rất lo lắng và than thở về việc hai chị em gái của Bingley đã bỏ đi trong lúc họ chỉ mới bắt đầu trở nên thân quen ở đây. Tuy nhiên một lúc sau khi đã than van xong chuyện này, bà tự an ủi rằng Bingley sẽ quay lại đây trong nay mai và sớm đến dùng bữa tại Longbourn. Kết luận này làm bà cảm thấy thoải mái và tuyên bố mặc dù nếu Bingley chỉ được mời đến dùng bữa chiều với gia đình, bà cũng sẽ đãi chàng thịnh soạn với hai món ăn chính.

 

 

     Khi Elizabeth đang ngồi với mẹ và các chị em gái để suy nghĩ lại những gì nàng đã nghe được và phân vân không biết mình có nên thuật lại không thì ngài William xuất hiện. Ngài được con gái cử đến để tuyên bố cuộc đính hôn cho gia đình Bennet nghe. Với nhiều lời khen ngợi con và tự chúc mừng mình về sự kết giao giữa hai gia đình, ngài bắt đầu bày tỏ nội dung câu chuyện với những người nghe đang ở trong trạng thái không những ngạc nhiên mà còn hoài nghi ngờ vực. Bà Bennet, bướng bỉnh hơn là lịch sự, phản đối cho rằng ngài William đã sai lầm. Còn Lydia, lúc nào cũng thiếu cẩn trọng trong lời nói và thường tỏ ra thiếu lễ độ, đã la lối ầm ĩ:
     - Chúa ơi, ngài William, sao ngài có thể nói chuyện như vậy được? Ngài không biết rằng anh Collins muốn lấy chị Lizzy nhà cháu à?
     Không một ai dù tính tình có dễ dãi đến đâu có thể chịu đựng mà không giận dữ khi bị đối xử như vậy. Nhưng ngài William là một người có giáo dục đàng hoàng nên ngài đã bỏ qua tất cả. Ngài vừa cố gắng xác thực sự đúng đắn của câu chuyện vừa chịu đựng lắng nghe một cách lịch sự tất cả những lời vô lý của mọi người.
     Elizabeth cảm thấy nàng có phận sự giải nguy cho ngài William khỏi tình trạng khó chịu như vậy, nên đã bước ra xác nhận những lời ngài William vừa nói và nhắc qua chuyện nàng đã biết trước từ chính Charlotte. Elizabeth cố ngăn chặn sự la lối của mẹ và những chị em gái bằng cách chân thành ngỏ lời chúc mừng tới ngài William. Sau đó Jane cũng làm theo em chúc mừng như vậy, nàng còn khen ngợi tính tình tốt đẹp của Collins và về khoảng cách thuận tiện giữa Hunsford và London.
     Bà Bennet trở nên ngơ ngẩn nên không nói được gì nhiều trong thời gian ngài William còn ở đó. Sau khi ngài William đã ra về, lúc đó bà mới suy nghĩ ra được những điều khiến bà có thể cảm thấy được an ủi. Trước nhất, bà cương quyết không muốn tin tất cả câu chuyện. Thứ hai, bà cho rằng Collins đã bị làm cho mê muội. Thứ ba, bà cho rằng hai người rồi cũng sẽ không có hạnh phúc. Và thứ tư, rồi họ có thể cũng sẽ rã đám. Tuy nhiên có hai sự việc đã làm giảm đi những cảm giác tự an ủi của bà. Điều thứ nhất chính là Elizabeth, nàng là nguyên nhân đã gây ra những sự quái ác này. Còn điều kia, bà cho rằng mình đã bị mọi người lạm dụng một cách tàn nhẫn. Sau đó bà đã nói day đi day lại hai điểm căn bản này suốt cả ngày. Không có việc gì có thể làm bà cảm thấy an ủi hay khuây khỏa. Nguyên một ngày trôi qua cũng không làm giảm đi sự bực mình của bà. Phải mất một tuần lễ bà Bennet mới ngừng rầy la Elizabeth mỗi khi gặp mặt con gái. Và phải mất hơn một tháng bà mới có thể nói chuyện lại với ngài William hay phu nhân Lucas mà không tỏ vẻ bất lịch sự với họ. Và sau đó phải trải qua nhiều tháng trước khi bà có thể tha thứ cho cô con gái của họ.
     Cảm xúc của ông Bennet thì bình thản hơn nhiều trước những chuyện đã xảy ra. Với kinh nghiệm trong đời, ông tuyên bố đó là chuyện đáng đồng ý và hài lòng khi biết được Charlotte, người mà ông thường cho là thông minh tinh tế, nay đã trở thành ngu ngốc y như vợ của mình và còn ngu ngốc hơn cả cô con gái của ông nữa.
Jane thú thật nàng hơi ngạc nhiên về cuộc tình này nhưng Jane nói về sự ngạc nhiên của mình ít hơn là nói về lòng mong ước của nàng cầu mong cho hai người được hạnh phúc, mặc dù Elizabeth đã khuyến cáo rằng chuyện đó chắc khó có thể xảy ra. Kitty và Lydia thì không cảm thấy ganh tỵ với Charlotte chút nào, đối với họ Collins chỉ là một mục sư truyền giáo. Tin tức này đối với họ cũng chỉ như những tin tức thông thường khác để họ có thể truyền quanh Meryton.
     Phu nhân Lucas không thể không có cảm giác chiến thắng trong việc trả miếng bà Bennet vì phu nhân giờ đây có cô con gái sắp được gả chồng xứng đáng. Bởi vậy phu nhân đã đến thăm Longbourn nhiều hơn thường lệ để cho biết mình đang vui mừng cỡ nào. Tuy nhiên cái nhìn chua cay và những câu phê bình xấu xa của bà Bennet đã đủ để đánh tan những niềm vui của phu nhân.
     Giữa Elizabeth và Charlotte tồn tại một khoảng cách khiến họ trở nên im lặng. Elizabeth cảm thấy giữa hai người đã không còn gì để tâm sự với nhau nữa. Sự thất vọng của Elizabeth về Charlotte làm cho nàng cảm thấy gần gũi với chị mình hơn, người mà nàng cho rằng với tính chính trực và nhã nhặn sẽ không bao giờ bị xao động về ý tưởng. Ngoài ra, Elizabeth cũng đang lo lắng cho hạnh phúc của chị mình vì Bingley đi khỏi cả tuần rồi mà họ vẫn chưa nghe tin tức khi nào chàng sẽ quay trở lại.
     Jane gửi cho Caroline một lá thư hồi âm và nhắn rằng nàng đang đếm từng ngày để được nhận tin từ cô ta. Về phần Collins, đúng như đã hứa, lá thư cám ơn của anh gửi cho ông Bennet đã được ông nhận hôm thứ Ba. Lá thư viết một cách quá trang nghiêm và đầy lòng biết ơn đến nỗi gia đình Bennet có ý định cất giữ nó lại làm kỷ niệm trong vòng một năm. Sau khi viết ra hết những gì suy nghĩ trong đầu với lối diễn tả say mê cuồng nhiệt, Collins thông báo cho họ biết về niềm sung sướng của anh khi chiếm được tình cảm của cô hàng xóm Charlotte đáng yêu của họ. Anh giải thích rằng hoàn toàn chỉ vì anh đã quá thích thú kết giao với Charlotte, anh sẽ sẵn sàng làm tròn ước nguyện của mọi người trong nhà muốn gặp lại anh lần nữa ở Longbourn và như vậy anh hy vọng sẽ có thể quay trở lại trong hai tuần nữa tính từ thứ Hai. Về phần phu nhân Catherine, anh viết thêm, đã hoàn toàn chấp thuận cho cuộc hôn nhân của anh và muốn anh tổ chức đám cưới càng sớm càng tốt. Collins tin rằng điều này sẽ không gây vấn đề tranh cãi với Charlotte đáng yêu của anh để chọn ra một ngày cho hai người kết hôn.
     Sự trở lại Hertfordshire của Collins không còn là niềm vui cho bà Bennet nữa. Ngược lại, bà than phiền với chồng cho rằng rất bất tiện nếu Collins đến Longbourn thay vì đến Lucas Lodge. Bà còn cho biết bà ghét có khách đến nhà khi sức khỏe của mình không được tốt lắm và thường thì những người đang yêu đều không mấy gì dễ thương. Đó là những lời nói xí xáo của bà Bennet và bà càng buồn rầu thêm vì Bingley vẫn tiếp tục vắng mặt.
Ngay cả Jane và Elizabeth đều cảm thấy không thoải mái về đề tài này. Ngày lại ngày trôi qua họ vẫn không nhận được tin tức gì từ Bingley ngoài lời đồn lan tràn quanh Meryton rằng chàng sẽ không quay lại Netherfield trong suốt mùa đông này. Lời đồn đó càng chọc bà Bennet điên tiết và bà tiếp tục phủ nhận, cho đó là một lời dèm pha sai trái.
     Ngay cả Elizabeth cũng bắt đầu lo ngại, không phải lo vì Bingley không có tình cảm với Jane, mà lo rằng hai chị em gái của chàng sẽ thành công trong việc giữ chân không cho chàng quay về. Elizabeth không dám thừa nhận suy nghĩ của mình về hạnh phúc dễ vỡ của chị và sự hổ thẹn về tính thiếu kiên định của người chị mình đang yêu. Những suy nghĩ này cứ lẩn quẩn trong óc và nàng không làm cách nào xua tan chúng đi được. Sự gắng sức hợp tác giữa hai chị em gái vô cảm của Bingley và người bạn có khả năng chế ngự, áp đảo chàng, cộng thêm sự quyến rũ của Georgiana và những thú vui ở London, có lẽ như vậy là quá nhiều. Elizabeth lo sợ sức mạnh tình yêu của Bingley sẽ không thể đứng vững được.
     Về phần Jane, sự lo lắng trong chờ đợi này của nàng đương nhiên còn đau xót hơn Elizabeth nhiều, tuy nhiên cho dù cảm giác của nàng có ra sao đi nữa, Jane cũng cố che giấu không để lộ ra ngoài. Bởi vậy giữa nàng và Elizabeth, đề tài này không bao giờ được hai người nói bóng gió hay ám chỉ tới. Bà Bennet thì khác, không một sự tế nhị khéo léo nào có thể kiềm chế được bà. Không giờ nào trôi qua mà bà không nhắc về Bingley hay diễn tả sự thiếu kiên nhẫn chờ đợi ngày trở về của chàng. Bà còn bắt Jane thú nhận nếu nàng biết chàng thật sự không trở lại, và nếu thật như vậy thì đúng là nàng đã bị chàng ngược đãi lạm dụng. Jane càng phải tỏ ra dịu dàng và kiên định để chịu đựng sự công kích này một cách bình tĩnh và lặng lẽ.
     Hai tuần lễ sau, Collins rất đúng hẹn và quay lại vào ngày thứ Hai. Lần này đến Longbourn anh không còn được tiếp đón nồng hậu như lần đầu tiên anh tới. Tuy nhiên Collins đang quá vui vẻ, anh không cần bất cứ sự quan tâm chú ý nào của ai. Và cũng may mắn cho những người khác, vì Collins đang bộn rộn về chuyện tình yêu của mình nên họ đã được thoát khỏi phải ở chung hầu chuyện với anh. Mỗi ngày Collins đều dành hầu hết thì giờ của mình ở Lucas Lodge. Thỉnh thoảng anh cũng quay về Lonbourn trước khi mọi người lên giường, nhưng chỉ để nói lời xin lỗi vì sự vắng mặt của mình.
     Bà Bennet thật đang ở trong tình trạng đáng thương. Mỗi lần nghe ai nhắc nhở đến cuộc hôn nhân của họ bà lại rơi vào trạng thái đau buồn. Đã vậy tới bất cứ nơi nào bà cũng chỉ nghe bàn thảo về chuyện này. Bóng dáng của Charlotte làm bà thấy ghê tởm. Bà nhìn Charlotte bằng cặp mắt ghen tỵ ghét cay ghét đắng vì sau này cô sẽ là chủ nhân căn nhà của bà. Bất cứ khi nào Charlotte đến thăm, bà đều cho rằng cô đến là để tham dự vào chuyện chiếm đoạt căn nhà. Bất cứ khi nào Charlotte nhỏ giọng nói chuyện với Collins, bà lại cho rằng họ đang nói về tài sản Longbourn, quyết tâm đẩy bà và các cô con gái ra khỏi nhà ngay sau khi ông Bennet qua đời. Bà Bennet than phiền về chuyện này cho chồng nghe một cách cay đắng. Bà nói:
     - Ông à, thật ra rất khó tin rằng Charlotte rồi đây sẽ là nữ chủ nhân của căn nhà này và tôi sẽ bị ép để nhường chỗ cho cô ta, sống chỉ để nhìn cô ta chiếm chỗ của mình.
     - Bà ơi, đừng nghĩ nhiều về chuyện buồn phiền này. Hãy hy vọng mọi chuyện sẽ khá hơn và hãy hy vọng tôi sẽ sống lâu hơn anh ta.
     Lời nói này không trấn an được bà Bennet, bởi vậy thay vì trả lời, bà vẫn tiếp tục câu nói dở dang của mình:
     - Tôi không thể chịu đựng được khi nghĩ rằng họ sẽ làm chủ toàn bộ gia sản này. Nếu không vì luật kế thừa gia sản theo thứ tự trong giòng họ thì tôi cũng không quan tâm làm gì.
     - Chuyện gì mà bà không cần quan tâm?
     - Không cần quan tâm tới tất cả mọi chuyện.
     - Thật cám ơn trời bà đã có được tính vô cảm như vậy.
     - Ông ơi, tôi không thể cám ơn trời đất cho bất cứ những chuyện gì có liên quan đến việc kế thừa tài sản. Làm sao một người có thể nhẫn tâm để thừa hưởng tài sản của con gái người khác? Tôi thật không thể hiểu nổi, cái gì cũng có lợi cho Collins. Tại sao anh ta lại được nhiều hơn những người khác?
     - “Tôi sẽ để cho bà tự xác định chuyện đó”, ông Bennet nói.

 

     Lá thư của Caroline gửi đến đã làm chấm dứt những nỗi nghi ngờ trong lòng Jane. Ngay trong đoạn đầu tiên cô ta đã cho biết đời sống của họ đã được sắp xếp ổn định ở London cho mùa đông, và lá thư được kết thúc rằng anh trai của cô cảm thấy thật tiếc vì đã không có thì giờ đi thăm những bạn bè ở Hertfordshire trước khi rời nơi đó.
     Tất cả mọi hy vọng trong lòng Jane đã hoàn toàn tan nát. Khi nàng cố đọc hết lá thư, ngoài lời bày tỏ tình cảm của người viết, trong lá thư không chứa đựng điều gì khiến nàng có thể cảm thấy được an ủi. Những lời khen tặng dành cho em gái của Darcy là chủ đề chính của lá thư. Sức lôi cuốn của Georgiana được tiếp tục nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Caroline khoe khoang một cách vui mừng rằng tình cảm âu yếm giữa Bingley và Georgiana đã ngày càng gia tăng. Cô còn mạo hiểm tiên đoán ước mơ mà mình hằng mong ước như cô đã viết trong lá thư trước sẽ thành sự thật. Caroline viết một cách thích thú về sự gắn bó của anh trai mình với căn nhà của Darcy và nhắc qua một cách say mê những dự định của Darcy về việc mua sắm thêm đồ đạc mới trong nhà.
     Jane nhanh chóng cho em gái biết về nội dung lá thư. Elizabeth chỉ im lặng lắng nghe một cách căm phẫn. Trái tim nàng chứa đựng hai cảm giác lẫn lộn, vừa lo lắng cho chị vừa oán hận những người kia. Nàng tin rằng Bingley rất yêu mến Jane và không tin lắm chuyện Caroline xác nhận anh trai cô ta đang mê em gái của Darcy. Mặc dù Elizabeth vẫn còn mến mộ Bingley như trước nhưng nàng không khỏi không cảm thấy giận dữ và khinh khi tính tình không cương quyết của chàng. Cá tính này đã làm chàng trở thành nô lệ cho người bạn mưu mô của mình. Nó khiến chàng hy sinh hạnh phúc riêng tư của mình để làm theo ý của người khác. Nếu hạnh phúc của Bingley là chuyện duy nhất để chàng hy sinh thì chàng có thể muốn đùa cợt ra sao cũng được. Nhưng chuyện này có dính líu tới chị của nàng, Elizabeth cho rằng Bingley đáng ra đã nên xúc cảm. Elizabeth không thể suy nghĩ chuyện gì khác nữa. Nàng tự hỏi có phải vì tình cảm của Bingley dành cho Jane đã chết rồi, hay là vì tình cảm đó đã bị bạn của chàng ngăn cản? Chàng đã nhận thức được tình cảm của Jane dành cho chàng, hay chàng đã không nhận ra tình cảm đó? Elizabeth không còn đánh giá Bingley như xưa và cho dù chuyện gì có xảy ra đi nữa thì Jane cũng đã bị tổn thương rồi.
     Bà Bennet cuối cùng cũng để cho hai chị em yên thân sau một thời gian bực tức nóng giận lâu hơn bình thường về Netherfield và chủ nhân của nó. Để một hai ngày trôi qua, Jane mới có can đảm tâm sự với em gái:
     - Mẹ nên tự chủ. Mẹ không thể hiểu được sự đau đớn mà mẹ đã gây ra cho chị khi đưa ra những lời chỉ trích về Bingley. Nhưng chị sẽ không than phiền. Chuyện này rồi sẽ qua nhanh. Anh ta sẽ bị quên đi một cách nhanh chóng và chúng ta sẽ trở về như chúng ta ngày xưa.
     Elizabeth nhìn chị với với cái nhìn lo lắng hoài nghi, nhưng nàng không nói gì cả.
     - “Em nghi ngờ chị?”, Jane lớn tiếng, sắc mặt hơi biến đổi. “Thật ra em không có lý do gì để làm như vậy. Bingley chỉ còn tồn tại trong ký ức của chị như một người quen dễ thương. Chỉ thế thôi. Chị không có gì phải hy vọng hay lo sợ và cũng không có gì để trách mắng anh ta. Cám ơn trời, chị không đau khổ. Chỉ cần một thời gian ngắn chắc chắn chị sẽ cảm thấy khá hơn”. Bằng một giọng mạnh mẽ, nàng nói thêm: “Thật ra chị đã có sự an ủi cho mình, chị cho rằng mọi lầm lẫn hay mơ tưởng đều do chị mà ra và rằng chị đã không làm ai đau khổ ngoài bản thân mình”.
     - “Chị Jane ơi.” Elizabeth kêu lên: “Chị thật là một người quá tốt. Sự dịu dàng và tính bất vụ lợi của chị thật như của thiên thần, em không biết phải nói gì với chị nữa.”
     Jane nhất định không nhận những lời khen ngợi của em và nàng khen ngược lại rằng Elizabeth là một người có tình cảm nồng nàn.
     - “Không đúng”, Elizabeth nói. “Như vậy không công bằng. Chị thì chỉ muốn nghĩ rằng cả thế giới này là đáng kính trọng và cảm thấy đau buồn nếu em nói xấu bất cứ người nào. Em chỉ muốn nghĩ chị là một người hoàn toàn nhưng chị thì lại không cho là vậy. Trong đời mình chỉ có một vài người là em thật lòng yêu thương và rất ít người em cho là tốt. Càng hiểu rõ thế giới bên ngoài, em càng thấy thất vọng. Mỗi ngày em mỗi nhận ra những mâu thuẫn giữa cá tính con người. Vừa rồi em đã gặp qua hai trường hợp, trường hợp thứ nhất em sẽ không nhắc tới, còn trường hợp thứ hai là cuộc hôn nhân của Charlotte. Nó thật khó chịu và không thể giải thích được”.
     - Lizzy, em không cần suy nghĩ về những chuyện này. Nó sẽ làm em mất vui. Em chưa đủ điều kiện để phân biệt tình trạng và tâm trạng con người. Nếu cân nhắc ta sẽ thấy Collins là người đứng đắn và Charlotte là người cẩn trọng. Đừng quên rằng Charlotte là con gái một gia đình đông con, về tài sản hai người thật là xứng đôi. Còn nữa, một điều đáng mừng là Charlotte đã cảm thấy yêu mến và kính trọng anh họ của chúng ta.
     - Nghe lời chị, em sẽ cố gắng tự tin vào mọi việc. Thế nhưng có tin như vậy cũng không mang lại lợi ích gì cho ai. Nếu Charlotte thật sự yêu mến Collins thì em sẽ đánh giá sự hiểu biết của chị ấy còn tệ hại hơn trái tim của chị ấy nữa. Chị Jane, Collins là một thanh niên phô trương, hẹp hòi và ngu xuẩn. Hai chị em mình đều hiểu rõ về anh ta và có cùng cảm giác như nhau rằng cô gái nào chịu kết hôn với anh ta sẽ không thể là người có cách suy nghĩ đúng đắn. Chị không nên bào chữa cho thiếu nữ đó dù cho cô ta có là Charlotte.
     - Chị cho rằng ngôn ngữ mà em sử dụng là hơi nặng cho họ. Chị hy vọng em rồi sẽ thấy họ được hạnh phúc bên nhau. Chuyện đó như vậy coi như đã đủ rồi, hãy nói qua chuyện khác. Lúc nãy em có nhắc qua hai trường hợp và nói bóng gió về một trường hợp. Chị nghĩ chị không hiểu lầm ý em và biết em muốn ám chỉ điều gì. Elizabeth, chị năn nỉ em đừng làm chị đau lòng bằng cách đổ lỗi cho Bingley và đánh giá anh ta thấp hơn. Chúng ta không nên tự cho rằng mình bị người khác chủ ý gây tổn thương. Mơ mộng hão huyền thường đánh lừa chúng ta. Phụ nữ thường mơ tưởng sự ngưỡng mộ của một người đàn ông dành cho họ nhiều hơn cảm giác thật của anh ta.
     - Đàn ông lại muốn đàn bà nghĩ như vậy.
     - Nếu đàn ông thật sự như vậy thì không còn gì để biện minh cho họ. Chị thật không thể tượng tưởng trên đời này lại có nhiều ý đồ như vậy.
     - Em không hề kết tội anh Bingley về bất cứ chuyện gì anh ấy chủ ý muốn làm. Ta có thể coi mọi chuyện đã xảy ra là do sai lầm và bất hạnh nếu thật sự anh ấy không có ý đồ làm việc sai trái hay cố tình làm cho người khác đau khổ. Có lẽ sự thiếu suy nghĩ, sự thiếu quan tâm đến tình cảm người khác và tính thiếu kiên định của anh ấy là nguyên nhân chính yếu.
     - Em đổ lỗi chuyện này cho một trong những điều vừa kể?
     - Đúng như vậy, từ đầu đến cuối. Nhưng nếu em tiếp tục nói cho chị nghe mình suy nghĩ gì về người chị yêu, em sẽ khiến cho chị bất bình. Ngăn em lại nếu chị có thể làm được.
     - Như vậy em cương quyết cho rằng Caroline đã gây ảnh hưởng cho anh ấy?
     - Đúng vậy. Cô ta còn liên kết với bạn của anh ấy nữa.
     - Chị không thể tin như vậy. Tại sao họ lại muốn anh ấy đổi ý? Họ chỉ nên mong cho anh ấy được hạnh phúc. Nếu như anh ấy thích chị, không có thiếu nữ nào khác có thể chiếm được anh ấy.”
     - Quan điểm thứ nhất của chị thì không đúng. Họ muốn nhiều thứ bên cạnh hạnh phúc của anh ấy. Họ có thể muốn anh ấy ngày càng giàu có. Họ có thể muốn anh ấy kết hôn với một cô gái có nhiều tiền của, thuộc giòng dõi cao quý. Họ muốn được hãnh diện.
     - “Không nghi ngờ gì họ thật sự muốn Bingley kết hôn với em gái của Darcy”, Jane trả lời, “nhưng có lẽ đó chỉ là điều họ muốn chứ không phải giống như những giả thuyết mà em đang đưa ra. Họ quen Georgiana lâu hơn họ quen chị, như vậy cũng đúng nếu họ thích cô ta hơn. Tuy nhiên dù cho có mong muốn chuyện gì đi nữa, họ cũng không nên đi ngược lại ý muốn của các anh em trai. Chị em gái nào lại có thể cho rằng mình có tự do đi làm chuyện đó ngoại trừ trường hợp còn có một nguyên do chính đáng để họ phản đối. Nếu họ tin rằng Bingley có tình cảm quyến luyến với chị, họ không nên chia rẽ bọn chị như vậy. Trong trường hợp anh ta thật sự thích chị, họ sẽ không thể thành công. Những giả thuyết em đã đưa ra đều cho rằng mọi người hành động sai trái và như vậy chị cảm thấy rất đau khổ. Đừng làm chị đau buồn bởi ý nghĩ đó. Chị không thấy xấu hổ nếu bị người ta hiểu lầm. Thà chị chịu như vậy còn hơn phải nghĩ xấu về Bingley hay chị em gái của anh ấy. Hãy để chị tiếp nhận mọi sự theo sự hiểu biết của mình, một hiểu biết mà chỉ có chị mới có thể hiểu được”.
     Elizabeth không thể cưỡng lại ước muốn như vậy và từ sau giây phút đó tên của Bingley rất ít được nhắc tới giữa hai chị em.
     Bà Bennet vẫn tiếp tục tự hỏi và than phiền chuyện Bingley sẽ không trở lại nữa. Elizabeth cố gắng giải thích rõ cho mẹ hiểu, nhưng dường như việc khiến bà nghĩ về câu chuyện một cách ít phức tạp hơn là rất khó. Con gái của bà cố thuyết phục mẹ những điều mà chính nàng cũng không tin vào, đó là sự chú ý của Bingley đối với Jane chỉ là kết quả của một sự mến mộ thông thường và chóng phai tàn, nó sẽ tan đi nhanh chóng khi chàng không còn gặp mặt nàng nữa. Mặc dù lời trình bày này được bà chấp nhận ngay lúc đó, Elizabeth cũng vẫn cứ phải lặp đi lặp lại y như vậy mỗi ngày. Niềm an ủi lớn nhất của bà Bennet là tin vào việc Bingley sẽ quay lại vào mùa hè tới.
     Ông Bennet thì nhận thức vấn đề theo cách khác. Một hôm ông nói với con:
     - Thế nào, Lizzy, cha nhận thấy chị con đang gặp trở ngại trong tình yêu. Cha chúc mừng cho nó. Bên cạnh hôn nhân, một cô gái đôi khi cũng nên bị gian nan một chút trong tình yêu. Đây là điều để chị con suy nghĩ và nó sẽ khiến Jane phân biệt được những người nó yêu. Đến phiên con, con sẽ chịu đựng giỏi hơn Jane. Cơ hội của con đã đến. Hiện giờ có quá nhiều quân nhân đang đóng ở Meryton, đủ để làm thất vọng những cô gái trẻ ở trong nước. Hãy để Wickham là người đàn ông của con. Anh ta là một thanh niên vui vẻ dễ thương và sẽ phụ tình con một cách vẻ vang.
     - Cám ơn cha, nhưng một người đàn ông kém dễ thương hơn Wickham cũng đủ cho con rồi. Chúng ta không nên mong đợi con có được số mệnh may mắn như chị Jane.
     - Đúng như vậy. Con có một người mẹ tràn đầy tình yêu thương. Cha thật an lòng nghĩ rằng cho dù số mạng của con có ra sao, mẹ con sẽ biết cách xử sự.
     Sự kết giao với Wickham đã mang lại lợi ích quan trọng cho gia đình Bennet, nó xua tan đi cảnh ảm đạm của những chuyện buồn bực vừa xảy ra cho nhiều người trong nhà. Họ gặp chàng thường xuyên hơn và nhận thấy rằng ngoài tính tình đáng mến sẵn có chàng còn là người rất cởi mở. Tất cả những gì Elizabeth đã nghe kể qua về Darcy, chuyện Wickham bị đối xử như thế nào và chàng đã nhẫn nhục ra sao đều được chàng công khai xác nhận và mọi người có dịp đem ra thảo luận. Ai cũng hài lòng khi biết rằng họ thật ra đã ghét Darcy ngay cả trước khi biết được những chuyện chàng đã làm.
     Jane là người duy nhất cho rằng có thể còn có tình tiết nào đó trong trường hợp này mà những người ở Hertfordshire vẫn chưa biết tới. Tính bộc trực và ôn hòa của nàng luôn luôn bào chữa để tìm sự dung thứ, viện cớ rằng có thể đã có sự sai lầm. Dù vậy, đối với những người khác Darcy vẫn bị kết tội là người đàn ông tồi tệ nhất.

 

   Sau một tuần lễ bận rộn trong tình yêu và lo toan cho hạnh phúc, sang đến ngày thứ Bảy Collins đành phải chia tay Charlotte, người yêu dễ thương của mình để lên đường ra về. Tuy nhiên, với anh sự đau khổ vì phải chia ly này có thể được làm dịu đi bằng cách về nhà chuẩn bị mọi thứ chờ ngày đón cô dâu. Anh có lý do để hy vọng rằng ngay sau khi quay trở lại Hertfordshire thì lúc đó ngày cưới đã được ấn định xong. Collins giã từ những người bà con của mình ở Longbourn một cách rất trang trọng y như lần trước. Anh lại tiếp tục chúc những cô em họ nhiều sức khỏe, nhiều hạnh phúc và hứa với cha họ rằng khi về tới nhà anh sẽ gửi thêm một lá thư cám ơn nữa.
    Sang ngày thứ Hai, bà Bennet có được niềm vui đón tiếp hai vợ chồng em trai của bà như thường lệ đến tham dự Giáng Sinh ở Longbourn. Ông Gardiner là một người thông minh, lịch lãm và trội hơn chị của mình cả về tính tình lẫn học vấn. Hai chị em ở Netherfield có lẽ sẽ khó tin nếu biết rằng người đàn ông này đang sống bằng nghề buôn bán và chỉ quanh quẩn trong tầm nhìn của nhà kho thì làm sao lại có thể là người có giáo dục tốt và dễ thương như vậy. Bà Gardiner, trẻ hơn bà Bennet và bà Phillips nhiều tuổi, là người rất dễ thương, thông minh và quý phái. Bà được các cháu gái ở Longbourn rất ưa thích. Đặc biệt giữa bà và hai cô cháu lớn luôn tồn tại một sự yêu mến đặc biệt và hai cô cháu gái thường lên tỉnh thăm bà.
   Phần đầu cuộc thăm viếng của bà Gardiner bắt đầu bằng sự phân phát quà và giải thích về những mốt thời trang mới nhất. Sau khi việc này đã xong bà không còn là nhân vật chính nữa. Lúc đó đến lượt bà ngồi im nghe bà Bennet than van và kể lể. Bà Bennet than rằng từ sau lần gặp mặt trước đến nay, gia đình bà toàn gặp những chuyện không vui, hai cô con gái lớn đến tuổi cập kê đến giờ cuối cùng cũng không đi tới đâu.
   - “Chị không đổ lỗi cho Jane, bởi vì nếu nó được chọn, Jane sẽ lấy Bingley ngay. Nhưng em coi, Lizzy thì khác. Thật khó có thể nghĩ rằng lúc này nó đáng lẽ đã là vợ của Collins rồi nếu không vì tính cứng đầu của nó. Chính trong căn phòng này Collins đã cầu hôn với nó và nó đã từ chối anh ta. Kết quả của việc làm đó là gì? Là phu nhân Lucas sẽ có con gái gả chồng trước chị và tài sản Longbourn sẽ lại tiếp tục bị người khác thừa hưởng trong tương lai. Em biết không? Thật ra gia đình Lucas là những người mưu mẹo. Họ đã sắp đặt để lấy được cái họ muốn. Xin lỗi chị phải nói như vậy nhưng đó là sự thật. Nó làm chị cảm thấy rất khó chịu khi bị chính người trong gia đình phá ngang và khi có những người hàng xóm ích kỷ như vậy. Tuy nhiên, hai em đến chơi lúc này là điều an ủi lớn nhất và chị rất thích thú nghe em tường thuật về thời trang mốt áo tay dài.”

     Bà Gardiner đã biết hầu hết các tin tức này từ trước qua những lá thư trao đổi giữa bà, Jane và Elizabeth. Bà chỉ trả lời chị dâu mình một cách sơ sài và vì cảm thấy tội nghiệp cho hai cháu, bà đổi đề tài sang nói chuyện khác.
   Cuối cùng khi chỉ còn một mình với Elizabeth, bà quay lại thảo luận vấn đề. Bà nói:
   - Dường như ai cũng mong muốn Jane lấy được Bingley. Mợ thấy đáng tiếc là chuyện đã không xảy ra theo ý muốn. Tuy nhiên những chuyện như vậy lại thường xảy ra. Một thanh niên tốt, như cháu đã miêu tả về Bingley, sẽ dễ dàng yêu một cô gái xinh đẹp trong vòng vài tuần và khi bất ngờ phải chia tay họ cũng sẽ dễ dàng quên đi mau chóng. Chuyện này là chuyện thường tình.
   - “Lời an ủi của mợ thật hợp lý”, Elizabeth nói. “Nhưng nó chẳng giúp ích gì cho tụi cháu. Tụi cháu không phải ngẫu nhiên mà bị như vậy. Một thanh niên có tài sản to lớn đã bị một người bạn chi phối khiến anh ta không còn nghĩ tới một người con gái mà anh ta từng yêu say đắm chỉ một vài ngày trước đó”.
   - Sự diễn tả của những từ “yêu say đắm” đã quá nhàm, đáng nghi ngờ và quá mập mờ không rõ ràng. Những từ đó thường bị dùng sai để diễn tả những tình cảm mới chỉ được nẩy nở trong nửa giờ đồng hồ quen biết thay vì những tình cảm đã được gắn bó bền chặt. Xin cho mợ biết tình yêu của Bingley đã mãnh liệt như thế nào?
   - Cháu chưa bao giờ thấy một sự say mê nào như vậy. Anh ta không còn chú ý gì tới những người khác chung quanh và chỉ mê mải nói chuyện với chị. Mỗi lần họ gặp nhau thì thái độ của họ càng thể hiện rõ ràng. Ở buổi dạ vũ do anh ta tổ chức, anh ta đã làm mất lòng hai ba cô gái vì không mời họ khiêu vũ. Ngay chính cháu cũng nói chuyện với anh ta hai lần nhưng lần nào anh ấy cũng không để ý trả lời. Còn dấu hiệu nào hơn vậy không? Có phải như vậy chỉ là một cử chỉ xã giao thông thường hay nó là tính chất căn bản của tình yêu?
   - Rất đúng. Mợ cho rằng anh ta đã yêu giống như cháu nói. Tội nghiệp Jane. Mợ cảm thấy tội nghiệp cho nó. Với tính tình của Jane, nó sẽ không thể quên được ngay đâu. Lizzy, nếu chuyện như vậy xảy ra cho cháu, có lẽ cháu đã cười to và quên đi ngay. Cháu nghĩ Jane có thể sớm trở lại tình trạng cũ không nếu như cảnh trí được thay đổi? Hay để nó đi xa nhà một thời gian ngắn, như vậy có lẽ sẽ giúp nó quên đi.
   Elizabeth cực kỳ vui lòng với lời đề nghị này và tin rằng chị mình sẽ ưng thuận. Bà Gardiner nói thêm:
   - Mợ hy vọng sẽ không còn gì để nhắc nhở Jane suy nghĩ về người thanh niên này nữa. Nhà của cậu mợ và nhà của anh ta ở xa nhau. Những người mà cậu mợ quen cũng không ai biết gia đình anh ta. Đã vậy như cháu biết, cậu rất ít ra ngoài. Như vậy tụi nó rất khó có thể gặp nhau chỉ trừ khi anh ta cố tình đến tìm Jane.
   - Điều đó khó có thể xảy ra vì bây giờ Bingley đang ở trong sự canh giữ của người bạn. Darcy sẽ làm cho Bingley khổ sở nếu anh ta tìm cách liên lạc với chị Jane ở London. Mợ ơi, sao mợ có thể nghĩ ra một việc hay như vậy được? Darcy có lẽ đã nghe nói tới một nơi tên là đường Gracechurch, nơi khi mà anh ta muốn bước tới thì phải tắm rửa tội lỗi của mình cả tháng trời.
   - Được như vậy càng tốt. Mợ hy vọng họ sẽ không gặp nhau. Tuy nhiên có phải Jane vẫn liên lạc với em gái của anh ta không? Cô ta không thể không đến thăm.
   - Cô đó sẽ cắt đứt tình bạn ngay tức khắc.
   Mặc dù Elizabeth đã đưa ra lập luận chắc chắn về quan điểm của mình cũng như chuyện Bingley đang bị kềm chế không được gặp Jane, nhưng lòng nàng vẫn ước ao cho rằng nếu cân nhắc lại thì không phải hoàn toàn vô vọng. Nàng nghĩ đôi khi rất có thể tình cảm của Bingley sẽ bừng sống lại và chàng sẽ chiến thắng ảnh hưởng của những người thân qua ảnh hưởng tình yêu của Jane.
   Jane vui vẻ chấp nhận lời mời của mợ, lòng không còn nghĩ gì về Bingley ngoài việc hy vọng rằng Caroline sẽ không cùng sống trong cùng một căn nhà với anh trai của cô ta. Như vậy nàng có thể thỉnh thoảng tới chơi với cô ta một buổi sáng mà không sợ phải gặp Bingley.
   Vợ chồng Gardiner ở lại Longbourn chơi một tuần. Trong thời gian đó không ngày nào họ không gặp gia đình ông bà Phillips, gia đình Lucas và những quân nhân. Bà Bennet quá cẩn thận đã sắp xếp thời gian giải trí cho em trai và em dâu của mình mỗi ngày đến nỗi họ không còn có thời gian ngồi lại dùng chung một bữa ăn chiều. Trong những bữa tiệc họp mặt được tổ chức tại nhà Bennet, lúc nào cũng có một vài sĩ quan tham dự và đương nhiên Wickham luôn có mặt. Trong những buổi tiệc ấy, thái độ tán dương mà Elizabeth dành cho Wickham đã khiến bà Gardiner nghi ngờ, do đó bà quan sát hai người một cách tỉ mỉ. Bà nhận ra rằng họ dường như đang yêu nhau. Sự yêu thích lẫn nhau của họ biểu lộ thật rõ ràng khiến bà cảm thấy không yên tâm. Bà nhất quyết sẽ nói chuyện với cháu về đề tài này trước khi rời khỏi Hertfordshire và sẽ chỉ ra cho nàng hiểu những điều cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi bị ràng buộc vào tình yêu.
   Về phía bà Gardiner, Wickham đã mang lại cho bà những sự vui mừng khác không liên quan gì đến sức quyến rũ của chàng. Vào khoảng mười hay mười hai năm về trước, trước khi lập gia đình, bà Gardiner từng sống một thời gian lâu gần Derbyshire - nơi Wickham đã sinh ra và lớn lên. Bởi vậy Wickham và bà đã cùng quen nhiều người. Tuy Wickham ít ở đó từ ngày cha Darcy qua đời năm năm trước, nhưng chàng vẫn có thể cung cấp cho bà tin tức của những người bạn cũ của bà mà bà muốn biết.
   Bà Gardiner đã từng thăm Pemberley và biết rõ cha Darcy. Do đó đề tài này đã trở thành đề tài nói hoài không biết mệt. So sánh những gì bà còn nhớ trong ký ức về Pemberley và những diễn tả mà Wickham có thể tường thuật, cộng thêm những lời khen ngợi bày tỏ lòng kính trọng đối với người chủ cũ của nó, cả bà và Wickham đều nói chuyện rất tương đắc. Khi được nghe kể về cách đối xử hiện tại của Darcy với Wickham, bà Gardiner cố gắng nhớ lại một vài tính cách thường nghe nói tới của Darcy lúc chàng chỉ còn là một cậu bé, và cuối cùng bà nhớ ra đã từng nghe cha của Darcy trước đây có nói về chàng như một cậu bé kiêu ngạo và xấu tính.

 

   Đợi có dịp nói chuyện riêng với Elizabeth, bà Gardiner đã lập tức khuyến cáo nàng một cách ân cần. Sau khi thành thật bày tỏ những điều mình suy nghĩ, bà nói tiếp:
   - Lizzy, cháu là một cô gái quá tinh tế để phải rơi vào tình yêu chỉ bởi vì bị mợ cảnh cáo. Do đó mợ không ngại nói ra một cách rất thẳng thắn. Nghiêm chỉnh mà nói mợ muốn cháu cẩn thận. Đừng ràng buộc mình và Wickham vào một tình cảm thiếu chín chắn về vấn đề tiền bạc. Mợ không có điều gì phản đối Wickham, anh ta là một thanh niên rất đáng chú ý. Nếu anh ta có được một tài sản mà lẽ ra anh ta đã được làm chủ, thì không còn gì tốt hơn cho cháu. Nhưng anh ta không có gì cả, với tình trạng của anh ta bây giờ cháu không nên để tình cảm lãng mạn chi phối mình. Cháu có ý thức và tất cả mọi người mong cháu biết sử dụng nó. Cha cháu tin vào sự cương quyết và cách xử sự của cháu. Đừng làm cha thất vọng.
   - Mợ ơi, thật ra chuyện này là nghiêm chỉnh.
   - Đúng thế, mợ hy vọng cháu cũng nghiêm chỉnh như vậy.
   - Ôi chao, vậy thì mợ không có gì phải hoảng sợ. Cháu biết chăm sóc cho mình và cho cả Wickham nữa. Nếu cháu ngăn cản, anh ấy sẽ không yêu cháu.
   - Lizzy, cháu lại không nghiêm chỉnh rồi.
   - Xin lỗi mợ, để cháu nói lại. Hiện tại thì cháu chưa yêu Wickham, chắc chắn là không. Không cần so sánh gì, Wickham là một người đáng yêu nhất mà cháu đã từng gặp. Nếu anh ta trở nên quyến luyến với cháu, cháu cũng hy vọng điều đó chưa xảy ra, và cháu nghĩ anh ta cũng không nên như vậy. Cháu cho rằng như vậy là thiếu chín chắn. Ý kiến của cha cháu rất đáng kính trọng và cháu sẽ rất khổ sở nếu không nghe theo. Tuy nhiên, cha của cháu cũng thích Wickham lắm. Thưa mợ, nói ngắn gọn lại cháu xin lỗi đã làm cho mợ không vui. Chúng ta hàng ngày chứng kiến quá nhiều tình yêu của những người trẻ, họ thường không kiềm chế mình và lao ngay vào tình yêu trước khi suy tính về của cải tiền bạc. Khi bị cám dỗ, làm sao cháu có thể hứa rằng mình sẽ khôn ngoan hơn những người cùng trang lứa, hoặc làm sao cháu có thể biết được làm cách nào để cưỡng lại? Như vậy cháu chỉ xin hứa với mợ là cháu sẽ không hấp tấp. Cháu sẽ không vội vàng cho rằng mình là mục tiêu chính của Wickham. Khi cháu ở bên cạnh anh ta, cháu sẽ không mơ tưởng gì. Nói ngắn gọn lại, cháu sẽ cố gắng hết mình.
   - Có lẽ sẽ tốt hơn nếu cháu đừng khuyến khích anh ta tới đây thường xuyên. Ít nhất cháu không nên nhắc mẹ mời anh ta.
   - “Hôm nọ cháu có làm như vậy”, Elizabeth nói với một nụ cười ẩn ý. “Đúng vậy, đó là điều khôn ngoan để cháu có thể kiềm chế mình. Nhưng xin mợ đừng cho rằng anh ta lúc nào cũng đến đây. Bởi vì tuần này có mợ đến chơi nên anh ta mới thường xuyên được mời đến. Mợ biết ý mẹ cháu mà, lúc nào cũng muốn có người tiếp chuyện trong nhà. Thật ra, vì danh giá của cháu, cháu sẽ cố gắng có những suy nghĩ khôn ngoan nhất. Cháu hy vọng như vậy sẽ khiến mợ hài lòng”.
   Bà Gardiner cho biết bà rất vui lòng và Elizabeth cám ơn bà đã có lòng tốt nhắc nhở nàng. Họ chia tay nhau, trong lòng cả hai đều cảm thấy hoan hỉ vì một lời khuyên bảo được đưa ra mà không có sự kháng cự.
Collins quay lại quận Hertfordshire ngay sau khi gia đình ông bà Gardiner và Jane rời khỏi. Lần đến này của anh không gây bất tiện cho bà Bennet lắm vì anh chọn đến ở nhà của gia đình Lucas. Cuộc hôn nhân giữa anh và Charlotte đã gần kề và bà Bennet cũng đành cam chịu cho đó là chuyện không thể tránh được. Bà đã lặp đi lặp lại nhiều lần bằng một giọng gắt gỏng rằng bà “chúc họ có thể được hạnh phúc”. Thứ Năm sẽ là ngày đám cưới, do đó trong ngày thứ Tư, Charlotte sang thăm nói lời tạm biệt. Khi Charlotte đứng lên chuẩn bị ra về, Elizabeth cảm thấy quá xấu hổ về những lời khiếm nhã và gượng ép chúc tụng của mẹ. Nó khiến Elizabeth vô cùng xúc động và nàng vội vã tiễn chân bạn ra khỏi phòng. Khi hai cô gái bước xuống cầu thang, Charlotte nói:
   - Eliza, tôi mong sẽ nhận được tin tức của chị thường xuyên.
   - Điều đó đương nhiên rồi.
   - Và tôi cũng xin một điều, chị có thể hứa sẽ đến thăm tôi?
   - Tôi hy vọng chúng ta sẽ thường gặp lại ở quận Hertfordshire.
   - Có lẽ tôi sẽ không có dịp rời khỏi Kent trong một thời gian. Bởi vậy, hứa với tôi chị sẽ đến thăm tôi ở Hunsford.
   Elizabeth không thể từ chối mặc dù nàng đã thấy trước mình sẽ không được thoải mái lắm nếu đến viếng thăm. Charlotte nói thêm:
   - Cha của tôi và Maria sẽ đến thăm tôi vào tháng Ba, và tôi hy vọng chị sẽ ưng thuận đi với họ. Eliza, chị sẽ được đón tiếp giống như hai người họ.
   Cuối cùng đám cưới cũng diễn ra. Cô dâu và chú rể lên đường đi Kent ngay sau khi ra khỏi nhà thờ và mọi người thay phiên nhau chúc tụng họ. Không bao lâu, sau khi hai người đã đi khỏi, Elizabeth nhận được thư của bạn mình ngay. Sau đó hai người thường xuyên liên lạc với nhau, tuy rằng họ vẫn chưa thể cởi mở được như xưa. Elizabeth không thể viết thư cho bạn mà không cảm thấy nguồn an ủi từ tình bạn thân của họ khi xưa đã không còn. Mặc dù nàng nhất quyết không chểnh mảng hồi âm, nhưng nó chỉ là vì hiện tại hơn là vì quá khứ. Lá thư đầu tiên của Charlotte đã được Elizabeth đón nhận một cách hăm hở thiết tha. Nàng tò mò muốn biết Charlotte sẽ nói về gia đình mới của cô ra sao, về việc cô thích phu nhân Catherine thế nào và có nói rằng cô đang hạnh phúc hay không. Tuy nhiên, mặc dù những lá thư đã được đọc qua, Elizabeth cảm thấy Charlotte đã diễn tả mọi điều về mình đúng như cô đã tiên đoán trước. Charlotte rất phấn khởi, dường như đang sống rất thoải mái và không có gì khi nhắc qua mà không kèm theo những lời khen ngợi. Charlotte cho hay từ căn nhà, đồ đạc, hàng xóm đến đường phố, mọi thứ đều hợp với ý thích của mình. Bên cạnh đó, thái độ của phu nhân Catherine cũng rất thân thiện và sốt sắng. Sự mô tả của Hunsford và Rosing đã được Charlotte giảm bớt cho vừa phải so với những mô tả trước đây của Collins. Elizabeth nhận thấy phải đợi tới khi chính nàng tới đó thăm thì mới biết hết được.
   Jane cũng gửi thư cho em gái cho biết rằng họ đã đến London an toàn. Elizabeth hy vọng khi nàng nhận được lá thư kế tiếp của chị, Jane sẽ có thể nhắc về gia đình Bingley.
   Sự nôn nóng của nàng đã được thỏa mãn khi nhận lá thư thứ hai từ Jane. Tuy Jane đã ở London một tuần nhưng nàng vẫn chưa gặp hay nghe tin tức gì về Caroline. Để giải thích việc này, Jane cho rằng lá thư cuối cùng của nàng gửi cho Caroline từ Longbourn đã bị thất lạc.

   “Mợ của mình,” Jane tiếp, “ngày mai sẽ đi về phía khu vực đó và chị sẽ nhân dịp này ghé đường Grosvenor”.
Jane viết thư lần nữa sau khi nàng đã đến thăm, cho hay rằng nàng đã gặp Caroline. Nàng kể: “Chị không nghĩ rằng Caroline có hứng thú, tuy nhiên cô ta vẫn tỏ ra rất hân hoan khi gặp chị và trách rằng chị đến London mà không báo trước. Điều này chứng tỏ là chị đã đoán đúng, lá thư cuối cùng của chị đã không đến tay cô ta. Đương nhiên chị đã hỏi thăm anh trai của cô ta. Chị được cho biết Bingley vẫn khỏe nhưng lúc nào cũng bận đi chung với Darcy, nhiều đến nỗi ngay cả hai chị em họ cũng ít gặp mặt. Lúc đó chị biết rằng em gái của Darcy sẽ đến nhà họ dùng bữa chiều. Chị thật mong được gặp mặt cô ta. Tuy nhiên chị không thể ở lại chơi lâu hơn, Caroline và bà Hurst có chuyện phải ra ngoài. Chị không dám chắc mình sẽ gặp lại họ trong thời gian ngắn.”
  

Elizabeth lắc đầu khi đọc lá thư này. Nó khẳng định cho nàng thấy chỉ có sự ngẫu nhiên mới khiến Bingley biết chị nàng đã lên tới London.
   Bốn tuần lễ trôi qua mà Jane cũng vẫn chưa gặp được Bingley. Nàng quyết tâm tự an ủi rằng mình đã không hối tiếc về những gì đã làm, tuy nhiên nàng không thể không nhận ra cách đối xử hờ hững của Caroline. Sau hai tuần chờ đợi ở nhà mỗi buổi sáng và đưa ra những lời bào chữa cho Caroline, cuối cùng Caroline cũng ghé thăm Jane. Với cuộc thăm viếng rất ngắn ngủi này và thái độ đã thay đổi của Caroline, Jane đã không còn tự lừa dối mình được nữa. Lá thư nàng viết kể cho em gái nghe chuyện này đã chứng tỏ điều đó: 
   

   Lá thư làm Elizabeth đau lòng, sau đó nàng lấy lại tinh thần ngay khi cho rằng cuối cùng Jane đã không còn bị Caroline lừa dối nữa. Tất cả những nỗi mong chờ mà Elizabeth dành cho Bingley giờ đây đã hoàn toàn chấm dứt. Nàng không còn ước mong tình cảm của Bingley sẽ lại như xưa nữa. Trong thâm tâm, Elizabeth giờ đã coi thường con người của Bingley. Để trừng phạt Bingley cũng như để đền bù cho Jane, Elizabeth thành thật mong rằng chàng sẽ sớm kết hôn với em gái của Darcy và nếu đúng như những gì Wickham đã kể, Georgiana sẽ làm chàng rất hối tiếc về những gì chàng đã vứt bỏ.
   Bà Gardiner nhắc nhở Elizabeth về lời hứa của nàng trong chuyện Wickham và bà muốn biết diễn biến ra sao. Elizabeth đành phải viết thư kể cho bà nghe những chuyện mà có lẽ nó sẽ làm vui lòng bà hơn là vui lòng nàng. Sự đam mê của Wickham đã từ từ lắng xuống, sự chú ý của chàng tới Elizabeth đã không còn và chàng đã chuyển sự theo đuổi của mình sang một cô gái khác. Elizabeth quan sát rất kỹ và đã nhận ra tất cả những thay đổi đó, tuy nhiên nàng có thể nhìn và viết về nó mà không cảm thấy đau đớn lắm. Trái tim của nàng tuy có hơi bị tổn thương nhưng niềm kiêu hãnh đã được thỏa mãn khi nàng tin tưởng rằng có lẽ mình sẽ là chọn lựa duy nhất của Wickham nếu nàng có nhiều tiền bạc và của cải hơn. Việc một cô gái đột ngột được thừa hưởng gia sản mười ngàn Bảng đã biến cô ta thành người duyên dáng và khiến Wickham bị thu hút. Tuy nhiên lần này Elizabeth nhìn nhận sự việc ít rõ ràng hơn trong trường hợp của Charlotte và đã không cãi vã với Wickham trong chuyện chàng muốn chia tay. Elizabeth chấp nhận việc Wickham làm là khôn ngoan và thích hợp cho cả hai. Nàng thành thật cầu chúc cho chàng được hạnh phúc.
   Elizabeth đã kể cho bà Gardiner nghe hết mọi chuyện. Nàng viết tiếp trong thư:

 

     “Thưa mợ, bây giờ cháu đã tin là cháu chưa thực sự yêu Wickham nhiều lắm. Bởi vì nếu như cháu đã yêu anh ta say đắm thì cháu đã thù hận anh ta đến tận cùng và muốn cho anh ta xuống địa ngục ngay. Thế nhưng không những cháu cảm thấy rất thân ái với anh ấy mà còn cảm thấy rất vô tư với cô King. Cháu không cảm thấy ghét cô ta tý nào cả và luôn cho rằng cô ta là một người con gái tốt. Kitty và Lydia khó có thể chấp nhận sự thay lòng của Wickham hơn cháu. Các em nó còn nhỏ và chưa được tiếp xúc với những việc sai quấy đáng hổ thẹn mà những thanh niên đẹp trai vẫn thường làm”.

 

     Không có chuyện to tát trọng đại gì xảy ra thêm ở Longbourn khiến cho đời sống của các cô gái nhà Bennet phong phú hơn ngoài những cuộc dạo bộ tới Meryton. Tháng Giêng và tháng Hai trôi qua trong lạnh lẽo và dơ bẩn. Tháng Ba đến là lúc Elizabeth sẽ đi Hunsford theo như dự tính. Ban đầu nàng không có ý muốn tới đó, nhưng sau đấy nàng khám phá ra rằng Charlotte đang hân hoan mong đợi bạn mình đến thăm. Sự cách mặt đã làm tăng thêm lòng mong ước của Elizabeth muốn gặp mặt Charlotte và làm giảm sự khinh ghét của nàng với Collins. Elizabeth cũng toan tính đi chơi để học hỏi những điều mới lạ cho mình. Với một người mẹ có tính tình như vậy và những cô em gái không cùng sở thích, đối với Elizabeth việc ở nhà giờ đã trở nên không hoàn toàn như trước. Nàng nghĩ thay đổi một chút sẽ làm cho đời sống đỡ hơn. Chuyến đi chơi cũng là dịp cho nàng xem Jane đang sống ra sao. Do đó khi ngày đi càng cận kề Elizabeth càng cảm thấy háo hức. Mọi việc đều được thông suốt giống như những gì Charlotte sắp đặt, Elizabeth sẽ tháp tùng đi theo ngài William và cô con gái thứ hai của ông. Để chuyến đi tăng thêm phần hứng thú, chương trình được bổ sung thêm một đêm nghỉ ngơi ở London.
    Điều đau lòng nhất cho Elizabeth là phải xa cha, ông cũng sẽ rất nhớ con khi nàng đi xa. Dù không muốn con gái rời khỏi nhà nhưng ông cũng phải đành lòng để con đi và dặn Elizabeth nhớ viết thư cho ông, ông cũng hứa sẽ hồi âm.
    Cuộc chia tay giữa Elizabeth và Wickham đã diễn ra rất thân mật, nhất là về phía Wickham. Tuy đang đeo đuổi người con gái khác, Wickham vẫn không quên Elizabeth là người con gái đầu tiên đã làm chàng rung động và chú ý, người đầu tiên đã từng lắng nghe và thương hại khi chàng than thở và cũng là người đầu tiên mà chàng ngưỡng mộ. Trong khi giã từ và chúc nàng lên đường vui vẻ, Wickham nhắc nhở Elizabeth về những gì nàng sẽ gặp nơi phu nhân Catherine. Elizabeth cảm thấy có một sự lo lắng và quan tâm luôn gắn liền nàng với Wickham đầy yêu mến và trân trọng. Khi chia tay, Elizabeth tin rằng sau này dù cho lập gia đình hay sống độc thân, Wickham sẽ luôn là mẫu người đàn ông đáng yêu và thú vị của nàng.
    Những người đồng hành với Elizabeth vào ngày hôm sau không thể xóa đi hình ảnh đáng yêu của Wickham trong mắt nàng. Ngài William và con gái của ngài, Maria, một cô gái có tính khôi hài nhưng đầu óc cũng trống rỗng như cha, cả hai đều không có gì để nói và đáng để nghe. Elizabeth lắng nghe họ nói chuyện không khác gì nghe tiếng kêu lách cách của xe ngựa. Tuy Elizabeth cũng thích nghe những điều ngớ ngẩn nhưng vì quen biết ngài William đã quá lâu, nàng biết ngài không có gì mới để nói ngoài chuyện kỳ diệu lúc ngài được phong tước hiệp sĩ. Thái độ lịch sự của ngài cũng kiệt quệ giống như những chuyện ngài đã biết.
    Cuộc hành trình chỉ vọn vẹn hai mươi bốn dặm và họ lên đường từ sáng sớm để có thể tới được đường Gracechurch vào buổi trưa. Khi họ đến nhà ông Gardiner, Jane đang ở trong phòng giải trí trông mong mọi người đến. Khi họ vào tới hành lang, Jane đã có mặt ở đó để đón. Elizabeth rất vui mừng thấy chị khỏe mạnh và đáng yêu như thường lệ. Trên cầu thang là mấy bé trai và bé gái con ông bà Gardiner đang hăm hở mong đợi chị họ mình tới đến nỗi không thể ngồi đợi ở phòng giải trí. Tuy nhiên chúng vẫn còn mắc cỡ và không dám bước xuống cầu thang vì đã không gặp Elizabeth cả năm nay. Mọi chuyện đều vui vẻ và tốt lành. Một ngày trôi qua trong thoải mái, buổi sáng họ đi mua sắm và buổi tối thì đi xem hát.
    Trong rạp hát, Elizabeth sắp xếp để được ngồi cạnh mợ. Đề tài đầu tiên của hai người là nói về Jane. Sau khi nghe kể, Elizabeth đã cảm thấy buồn nhiều hơn là ngạc nhiên. Nàng được cho hay rằng Jane luôn phải vật lộn và tranh đấu tinh thần để chống đỡ cho chính nàng, cũng đôi khi nàng cảm thấy rất chán nản. Họ hy vọng rằng tình trạng này sẽ không kéo dài lâu. Bà Gardiner cũng kể một cách tường tận về cuộc viếng thăm của Caroline ở đường Gracechurch và lập lại những cuộc đàm thoại ở các thời điểm nhau giữa bà và Jane. Những gì xảy ra chứng tỏ rằng Caroline đã chủ tâm chấm dứt mối quan hệ với Jane.
    Bà Gardiner sau đó quay sang chế giễu cháu gái mình về việc Wickham thay lòng và khen nàng chịu đựng việc đó giỏi.
    - “Nhưng mà Lizzy”, bà nói thêm, “Cô King là loại con gái như thế nào? Mợ cảm thấy đáng buồn khi nghĩ về sự lợi dụng của người bạn chúng ta”.
    - Mợ ơi, cái gì sẽ làm những cuộc hôn nhân trở nên khác biệt? Khác biệt giữa mưu lợi và cân nhắc là gì? Khi nào thì sự tính toán cẩn trọng chấm dứt và mưu lợi bắt đầu? Mùa Giáng sinh vừa qua mợ lo ngại Wickham sẽ cưới cháu, bởi vì làm như vậy là thiếu suy nghĩ và thiếu cẩn trọng. Bây giờ vì anh ta đang cố gắng chiếm được một cô gái có tài sản mười ngàn Bảng, mợ lại muốn tìm hiểu xem anh ta có phải là kể đào mỏ hay không.
    - Nếu cháu cho mợ biết cô King là người như thế nào, mợ sẽ biết mình nghĩ sao.
    - Theo cháu biết cô ta là một cô gái tốt. Cháu chưa nghe chuyện xấu gì về cô ấy cả.
    - Nhưng Wickham không hề chú ý đến cô ta, cho tới khi ông nội của cô ta qua đời và để lại tài sản cho cô ta.
    - Đúng vậy. Nhưng anh ta có nên không? Nếu như anh ấy đã không thể yêu cháu vì cháu không có tiền bạc, như vậy tại sao anh ấy phải đi yêu thương một cô gái khác không những anh ta không thích mà còn nghèo y như cháu nữa?
    - Nhưng làm như vậy dường như là sỗ sàng khi quay sang theo đuổi cô ta ngay sau sự việc này.
    - Một người đàn ông đang trong tình trạng túng quẫn sẽ không có thì giờ dành cho những việc đứng đắn lịch lãm mà người ta thường thấy. Nếu cô ta không phản đối, tại sao ta lại phản đối?
    - Cô ta không phản đối không có nghĩa là anh ta được bào chữa. Nó chỉ chứng tỏ cho thấy cô ta là một người khiếm khuyết về trực giác và cảm giác.
    - “Thật ra”, Elizabeth nói to, “mợ nói sao cũng được. Coi như anh ta là người ham lợi và cô ta là người ngu xuẩn”.
    - “Không phải, Lizzy, đó không phải là điều mợ muốn nói. Mợ sẽ cảm thấy ân hận nếu đi nói xấu một thanh niên đã từng sống lâu năm tại Derbyshire”.
    - Ồ! Nếu chỉ có như vậy thì cháu thật đã nghĩ xấu về những thanh niên sống ở Derbyshire, và những người bạn thân của họ sống ở Hertfordshire cũng không khá hơn gì. Cháu thật chán ngán họ đến tận cổ. Cám ơn trời. Ngày mai cháu sẽ đi tới một nơi mà cháu sẽ gặp một người đàn ông không có điểm gì đáng yêu, từ tri giác tới hành động. Cuối cùng chỉ có những người đàn ông ngu dại mới đáng để ta quen biết.
    - Cẩn thận Lizzy, lời nói của cháu dường như có chứa âm vị của sự thất vọng.
Trước khi cuộc biểu diễn trên sân khấu chấm dứt, Elizabeth rất ngạc nhiên và thích thú được bà Gardiner mời tham dự với vợ chồng bà một chuyến du ngoạn được tổ chức vào mùa hè.
    - Câu mợ cũng chưa quyết định sẽ đi tới đâu, nhưng có lẽ sẽ tới vùng hồ The Lakes.
Với Elizabeth, đây là điều không gì thích thú hơn và nàng nhận lời một cách hoan hỉ biết ơn. Nàng kêu lớn trong sung sướng vô ngần:
    - Mợ ơi, thật hạnh phúc, thật là may mắn. Cậu mợ thật đã truyền đến cháu một sinh khí mới cho đời sống. Tạm biệt những thất vọng và những chán nản u buồn. Đổi mấy chàng thanh niên ra thành những núi non sỏi đá. Ôi, chúng ta sẽ có những giờ phút tuyệt thú rong ruổi trên đường. Khi trở về, chúng ta sẽ không giống như những người đi du lịch khác không thể diễn tả đúng hết những việc họ đã thấy. Chúng ta thì khác, chúng ta sẽ biết nơi nào mình đã đi qua, có thể hồi tưởng được những gì đã thấy. Sông, hồ, núi non sẽ không còn lẫn lộn lung tung trong trí tưởng tượng của chúng ta và khi cố gắng diễn tả về một cảnh trí nào đó, chúng ta sẽ không phải cãi vã với nhau. Những lời kể của chúng ta sẽ không tổng quát đại khái như những người đi du lịch khác”.

 

     Mọi chuyện có liên quan đến chuyến đi ngày hôm sau đều khiến Elizabeth cảm thấy thích thú và cao hứng. Nàng không còn lo lắng cho sức khỏe của chị mình nữa vì Jane trông đã khá hơn nhiều. Ngoài ra, viễn cảnh về cuộc du hành tới miền bắc lúc nào cũng đầy ắp trong đầu Elizabeth một cách đầy vui thích.
    Khi họ ra khỏi đường lớn để rẽ vào con đường nhỏ dẫn đến Hunsford, mọi cặp mắt đều đổ dồn vào tìm căn nhà của Collins. Cứ mỗi khi đi qua khỏi một khúc quanh thì họ lại tưởng sẽ trông thấy căn nhà. Hàng rào đóng cọc bên đường là biên giới của khuôn viên Rosings. Elizabeth mỉm cười nhớ lại những gì nàng đã nghe kể về những người sống ở đó.
    Căn nhà của Collins được trông thấy từ xa. Nó nằm trong một khu vườn, chung quanh bao bọc bởi một hàng rào đóng cọc màu xanh lá cây và những dậu hoa nguyệt quế. Khu vườn được nối với đường lộ bằng một con dốc nghiêng thoai thoải. Mọi cảnh trí đều chứng tỏ cho mọi người biết rằng họ đã tới nơi. Xe ngựa ngừng trước một cánh cổng nhỏ dẫn vào nhà bởi lối đi trải sỏi. Lúc đó Collins và Charlotte đã xuất hiện ở cửa đón chào mọi người bằng những cái gật đầu và những nụ cười. Mọi người bước ra khỏi xe ngựa mừng rỡ chào hỏi lẫn nhau. Charlotte chào đón bạn mình trong niềm hân hoan sống động, còn Elizabeth thì cảm thấy càng lúc càng hài lòng về sự đón tiếp nồng hậu và thắm thiết này. Ngay lập tức nàng nhận ra cách xử sự của người anh họ mình vẫn không thay đổi gì sau khi lập gia đình. Cách xã giao của Collins vẫn trang trọng y như lúc trước. Collins đón Elizabeth ở cổng và thăm hỏi về gia đình nàng. Anh ta mau mắn chỉ cho họ lối vào nhà gọn gàng ngăn nắp, sau đó mời mọi người vào nhà. Ngay sau khi mọi người bước vào phòng khách, Collins bắt đầu khoe căn nhà của mình và không ngừng nhắc vợ mời khách uống nước.
    Elizabeth đã chuẩn bị tinh thần để gặp Collins và đoán anh ta sẽ rất tự hào, hãnh diện. Khi giới thiệu đồ đạc và cách bài trí trong phòng, Collins như cố ý nhắn cho riêng cho Elizabeth biết nàng đã mất mát những gì khi từ chối lời cầu hôn của mình. Mặc dù mọi thứ trong nhà đều ngăn nắp, gọn gàng và thoải mái nhưng Elizabeth đã không làm Collins hài lòng khi nàng không hề tỏ ra chút ăn năn hối hận. Thay vào đó nàng chỉ nhìn bạn gái của mình và tự hỏi tại sao Charlotte lại có thể quá tươi vui bên cạnh một người chồng như vậy. Mỗi khi Collins nói bất cứ điều gì có thể khiến vợ mình xấu hổ, đương nhiên điều này xảy ra không ít, Elizabeth lại đưa mắt nhìn Charlotte. Một đôi lần nàng có thể thấy rõ bạn mình hơi đỏ mặt, nhưng thường thì Charlotte tảng lờ đi như không nghe thấy. Sau khi mọi người ngồi một lúc ngắm tất cả mọi đồ đạc trong phòng, từ tủ bát đĩa tới đồ chắn lò sưởi và kể sơ qua về cuộc hành trình của họ cũng như là những chuyện ở London, Collins mời họ đi dạo một vòng trong vườn. Khu vườn rất rộng và được thiết kế rất hay. Tất cả việc trồng trọt là do Collins tự làm lấy. Chăm sóc khu vườn là một trong những sở thích chính của anh ta. Elizabeth thán phục sự kiềm giữ nét mặt của Charlotte khi cô ta nói về ích lợi của việc làm có tính cách thể dục này của Collins và thừa nhận cô đã khuyến khích anh làm việc đó càng nhiều càng tốt. Lúc này Collins đang dẫn mọi người đi qua tất cả những lối đi bộ, anh hầu như không để ai có dịp thốt lên câu trả lời khen ngợi những câu hỏi mà anh đưa ra. Mỗi cảnh trí trong vườn đều được chỉ dẫn một cách rất chi tiết khiến nó lấn lướt đi hết những vẻ đẹp. Collins có thể cho biết số lượng những cánh đồng từ mọi phía chung quanh và bao nhiêu cây đang có trong một lùm cây xa nhất. Tuy nhiên, tất cả những cảnh được khoe trong khu vườn của Collins không thể nào so sánh được với cảnh trí của tòa nhà Rosings. Nó nằm gần như đối diện với nhà của Collins và có thể nhìn được từ một khoảng hở ở giữa hàng cây chạy viền quanh làm biên giới của rừng cây. Tòa nhà được xây theo lối kiến trúc mới rất đẹp, tọa lạc ngay ngắn trên ngọn đất cao.
     Từ khu vườn, Collins muốn dẫn mọi người đi vòng quanh hai đồng cỏ của nhà anh. Tuy nhiên những cô gái vì không muốn giầy bị dính các hạt sương giá đóng đá trắng còn sót lại nên đã quay về trước, chỉ còn ngài William tiếp tục đi theo Collins. Charlotte dẫn em gái và bạn mình vào nhà, vui mừng giới thiệu căn nhà mà không cần sự giúp đỡ của chồng. Căn nhà hơi nhỏ một tý nhưng rất khang trang và tiện nghi. Mọi thứ trong nhà được sắp xếp vừa vặn ngăn nắp đâu ra đấy. Elizabeth cho đó là công lao của Charlotte. Khi Collins vắng mặt, ai cũng cảm thấy rất thoải mái và Charlotte đã biểu lộ sự thoải mái này một cách rõ ràng. Elizabeth mong sao anh ta sẽ vắng mặt thường xuyên hơn.
    Elizabeth được cho biết phu nhân Catherine đang có mặt trong vùng. Tin tức này được lặp lại lần nữa trong bữa ăn chiều khi Collins tham dự, anh nói:
    - Đúng vậy Elizabeth, cô sẽ hân hạnh được gặp phu nhân Catherine vào sáng Chủ Nhật ở nhà thờ. Không cần tôi phải nói, cô sẽ thấy thích thú với phu nhân. Phu nhân rất nhã nhặn với người dưới và tôi không nghi ngờ gì cô sẽ rất hân hạnh được phu nhân chú ý tới sau buổi lễ. Tôi cho rằng phu nhân sẽ mời cô và em Maria tới chơi trong thời gian hai người đang ở đây. Thái độ đối xử của phu phân với Charlotte thật duyên dáng. Chúng tôi được dùng bữa ở Rosings hai lần một tuần và không bao giờ phải đi bộ về nhà. Một trong những xe ngựa của phu nhân lúc nào cũng sẵn sàng để đưa chúng tôi về. Tôi nhấn mạnh rằng một trong những xe ngựa bởi vì phu nhân có nhiều xe ngựa lắm.
    - “Thật ra phu nhân Catherine là một người được kính trọng, tinh tế và là một người láng giềng rất đáng quan tâm”, Charlotte tiếp lời.
    - Rất đúng em yêu, đúng như những gì tôi đã nói. Phu nhân là mẫu người mà ta không thể không tôn kính.
Nguyên buổi chiều hôm đó cuộc nói chuyện chỉ xoay quanh những tin tức ở Hertfordshire và lập lại những điều đã được viết qua rồi. Khi đã xong, Elizabeth quay về phòng của mình để tìm sự yên tĩnh. Nàng suy nghĩ về mức độ mãn nguyện của Charlotte, cách nói chuyện và sự điềm tĩnh của cô khi chịu đựng chồng mình. Elizabeth phải thừa nhận rằng tất cả mọi chuyện đều rất hoàn hảo. Nàng cũng cố suy đoán trước xem cuộc thăm viếng của mình ở đây sẽ trôi qua thế nào, xem sự bình lặng của những công việc thông thường hằng ngày ra sao và chứng kiến những lối ngắt lời đáng bực mình của Collins khi được đi thăm Rosings. Những hình ảnh tưởng tượng sống động nhanh chóng được sắp sẵn trong đầu Elizabeth.
    Vào khoảng giữa ngày hôm sau, trong khi Elizabeth đang ở trong phòng chuẩn bị đi dạo, nàng bất ngờ nghe những tiếng ồn ào ở dưới lầu làm vang động cả căn nhà. Sau khi lắng nghe một lúc, Elizabeth nghe tiếng chân chạy vội lên cầu thang và ai đó gọi to tên nàng. Elizabeth mở cửa và gặp Maria đang khích động nói không ra hơi, cô kêu lớn:
    - Ồ, chị Eliza ơi. Xin vội xuống phòng ăn ngay, có một cảnh chị nhất định phải thấy. Em không nói cho chị biết là điều gì đâu. Nhanh lên, xuống ngay lập tức.
    Elizabeth cố gắng hỏi nhưng vô hiệu, Maria nhất định không nói thêm. Cả hai chạy vội xuống phòng ăn, nơi có cửa đối diện ra ngoài đường để xem điều gì đang xảy ra. Có hai phụ nữ đang ngừng xe ngựa ở cổng vào. Elizabeth nói to:
    - Chỉ có vậy thôi sao? Tôi tưởng ít ra có mấy con heo đang vào phá trong vườn. Không có gì ngoài phu nhân Catherine và cô con gái.
    - “A! Chị ơi”, Maria nói, sửng sốt về sự lầm lẫn. “Đó không phải là phu nhân Catherine. Người lớn tuổi là bà Jenkinson, sống với gia đình phu nhân, còn người kia là con gái của phu nhân. Nhìn cô ta đi, thật là một con người nhỏ bé. Ai có thể nghĩ rằng cô ta lại ốm và nhỏ như vậy”.
    - Cô ấy thật là bất lịch sự khi bắt Charlotte đứng ngoài cửa nhiều gió như vậy. Tại sao cô ta không vào nhà?
    - Chị Charlotte nói cô ta hầu như không bao giờ làm như vậy. Phải vinh dự lắm mới được cô ta vào nhà.
    - “Chị thích hình dáng của cô ta”, Elizabeth nói, trong đầu đột nhiên nẩy ra những tư tưởng khác, nàng nghĩ, “Cô ta trông bệnh hoạn và gắt gỏng. Đúng rồi, cô ta xứng đáng với Darcy, cô ta sẽ là người vợ thích hợp với anh ta.”
    Collins và Charlotte đều đứng ở cổng nói chuyện với hai người khách. Còn ngài William thì đang đứng ngay ở cửa ra vào, dáng vẻ nghiêm chỉnh, trầm ngâm ngắm nhìn sự cao quý trước mặt và không ngớt nghiêng đầu chào mỗi khi cô gái nhìn về phía ngài.
    Sau một lúc lâu không còn gì để nói, hai người khách ra về và những người còn lại quay vào trong nhà. Collins gặp hai cô gái và bắt đầu chúc mừng họ có vận may. Charlotte phải giải thích cho cả hai biết rằng cả nhà sẽ được mời tới dùng bữa ở Rosing vào ngày hôm sau.

 

     Kế hoạch của Collins coi như đã thành công với kết quả mọi người được mời đến nhà phu nhân Catherine. Điều chính yếu anh muốn làm là có được quyền lực để phô trương cho những người khách quý thấy sự cao quý quyền thế của người bảo trợ mình và cũng để cho thấy được sự lịch sự của phu nhân đối với vợ chồng anh. Cơ hội để Collins làm chuyện đó sắp sửa được phu nhân Catherine hạ mình ban tặng và anh không biết làm sao để tỏ lòng biết ơn. Anh nói:
   - Thú thật tôi không nên ngạc nhiên về việc Chủ Nhật này phu nhân sẽ mời chúng ta đến uống trà ở Rosings và ở lại chơi chiều hôm đó. Bằng sự hiểu biết của tôi và bằng sự niềm nở của phu nhân, lẽ ra tôi đã nên biết chuyện đó chắc chắn sẽ xảy ra. Làm sao ai có thể đoán trước sự quan tâm đến như thế? Ai có thể tưởng tượng ra rằng tất cả chúng ta sẽ được mời đến dùng bữa ở đó ngay sau khi mọi người mới đến đây?
   - “Tôi thì ít ngạc nhiên về chuyện này”, ngài William trả lời. “Địa vị xã hội của tôi đã cho phép tôi có được sự hiểu biết về cách cư xử của những người quý phái. Ở trên cung vua, những phép lịch sự tao nhã như vậy không phải bất thường”.
   Cả ngày hôm đó và nguyên buổi sáng hôm sau mọi người không nói chuyện gì khác ngoài chuyện thăm viếng Rosings. Để mọi người đừng cảm thấy choáng ngợp, Collins đã cẩn thận chỉ dẫn cho họ biết sẽ đối diện với những tình huống gì, cảnh trí của những căn phòng ra sao, sẽ có rất nhiều người hầu và một buổi ăn chiều thịnh soạn.
Khi mấy cô gái chia tay để về phòng trang điểm, Collins nói với Elizabeth:
   - Này, cô em họ, không việc gì phải ngượng ngùng về trang phục của mình. Phu nhân Catherine không bao giờ đòi hỏi chúng ta ăn mặc sang trọng như phu nhân và tiểu thư. Tôi khuyên cô chỉ nên mặc những gì trông được mắt nhất. Không có gì để phải ăn mặc sang trọng. Phu nhân Catherine sẽ không coi thường cô chỉ vì cô ăn mặc tầm thường. Phu nhân thích duy trì rõ ràng sự phân biệt về đẳng cấp.
   Trong khi bọn họ đang thay quần áo, Collins đến hai ba lần từ các cửa khác nhau nhắc họ nên nhanh chóng vì phu nhân Catherine không thích bị đợi lâu cho bữa ăn chiều của bà. Sư diễn tả kinh khủng về phu nhân và cách sống của bà đã làm Maria hoảng sợ. Maria chưa quen lắm với khách khứa xã giao và cô nghĩ đến Rosings với nhiều lo sợ, giống như cha của cô hôm ngài William được giới thiệu ở điện St. James’s vậy.
   Thời tiết hôm đó rất tốt, bọn họ đi bộ rất thoải mái chừng nửa dặm ngang qua rừng cây công viên. Mỗi vườn cây có nét đẹp và cảnh trí riêng của nó. Elizabeth cảm thấy rất thích thú. Tuy Elizabeth không đến nỗi bị những cảnh trí này làm cho say mê giống như Collins hằng mong đợi, nhưng nàng cũng cảm thấy hơi xao động khi anh ta đếm những cửa sổ nằm phía mặt tiền tòa nhà và thuật lại Nam tước Lewis De Bourgh, chồng của phu nhân Catherine, đã tốn bao nhiêu tiền để gắn kính hết mấy cửa sổ lúc mới xây.
   Khi họ bước lên những bước thang của tòa đại sảnh, mỗi giây phút trôi qua Maria lại cảm thấy tăng thêm phần sợ hãi. Ngay cả ngài William cũng tỏ ra không được bình tĩnh. Như thường lệ, Elizabeth tỏ ra rất can đảm. Nàng chưa nghe những gì về phu nhân Catherine chứng tỏ rằng bà là người có tài năng khác thường hay những ưu điểm kỳ lạ đáng kính sợ. Với nàng, sự oai vệ của phu nhân chỉ là do tiền bạc hay chức vị của bà và Elizabeth cho rằng nàng có thể đối diện với bà mà không sợ hãi và bối rối.
   Từ lối vào đại sảnh, Collins đã say mê, hào hứng chỉ cho mọi người thấy cách kiến trúc cân xứng và những đồ trang hoàng tinh xảo khéo léo trong nhà. Họ theo gót những người hầu đi ngang qua tiền sảnh tới phòng chính nơi phu nhân Catherine cùng cô con gái và bà Jenkinson đang ngồi. Phu nhân nhã nhặn đứng lên chào đón mọi người. Charlotte đã dàn xếp trước với chồng để lãnh phần giới thiệu và cô đã làm điều đó một cách rất thích hợp, không hề nói những câu xin lỗi hay cám ơn không cần thiết giống như chồng mình.
   Mặc dù đã từng đến điện St. James, ngài William vẫn hoàn toàn bị choáng ngợp trước sự tráng lệ huy hoàng chung quanh mình, đến nỗi ngài chỉ có thể nghiêng đầu thật thấp chào, sau đấy ngồi xuống mà không nói được lời nào. Trong khi đó cô con gái của ngài quá sợ hãi đến nỗi mất hết cả tri giác, Maria ngồi xuống bên mép ghế của mình và không biết phải nhìn về hướng nào. Riêng Elizabeth thì cảm thấy rất tự chủ và nàng có thể quan sát ba người phụ nữ trước mặt một cách điềm tĩnh. Phu nhân Catherine là một người đàn bà cao lớn với những nét rất cứng rắn, có thể trước đây bà cũng từng là một người đẹp. Phong cách của bà khi chào đón những người khách mới tới không làm họ quên đi thân phận thấp kém của mình. Sự yên lặng của phu nhân không phải là điều kinh khủng nhưng bất cứ điều gì bà nói ra đều mang giọng mệnh lệnh, chứng tỏ sự quan trọng của bà và làm Elizabeth nghĩ ngay tới Wickham. Quan sát một cách toàn diện, Elizabeth càng tin rằng phu nhân giống như những gì Wickham đã diễn tả.
   Sau khi quan sát dáng điệu nghiêm trang và cách đi đứng của phu nhân Catherine, Elizabeth mau chóng nhận thấy sự giống nhau giữa Darcy và bà. Khi Elizabeth đưa mắt quay sang ngắm nhìn cô con gái, nàng gần như có cùng sự kinh ngạc như Maria vì tiểu thư Anne De Bourgh quá gầy và nhỏ bé, hai mẹ con không có chút nào giống nhau từ dáng dấp tới nét mặt. Cô con gái thì xanh xao bệnh hoạn, nét mặy tuy không xấu nhưng không có gì đặc biệt. Cô ta nói rất ít, ngoại trừ nói với bà Jenkinson bằng một giọng rất nhỏ. Bà Jenkinson thì không có điểm gì đáng chú ý, bà hoàn toàn chú tâm lắng nghe cô chủ nhỏ nói và chỉ lo dời tấm che nắng tới lui để nắng khỏi chiếu vào mắt của tiểu thư De Bourgh.
   Ngồi một lúc, mọi người được mời tới một trong những cửa sổ để thưởng thức cảnh trí bên ngoài. Collins làm người hướng dẫn để chỉ ra những vẻ đẹp. Phu nhân Catherine thân ái nhắc cho mọi người biết rằng quang cảnh sẽ đẹp hơn và đáng xem hơn vào mùa hè.
   Bữa ăn chiều thật thịnh soạn, tất cả những người hầu và món ăn đều đúng như những gì Collins đã diễn tả trước đó. Theo sự sắp xếp của phu nhân, Collins chọn ngồi ở chiếc ghế cuối bàn, đối với anh ta đời như vậy không còn gì hơn nữa. Collins cắt thịt ra từng miếng nhỏ, vừa ăn vừa khen ngợi một cách hoạt bát tươi vui. Dĩa đồ ăn nào đưa ra cũng đều được Collins góp ý khen trước, sau đó tới ngài William. Ngài William bây giờ đã hoàn hồn để có thể lập lại theo tất cả những gì người con rể nói. Elizabeth không biết phu nhân Catherine có thể chịu đựng được những lời khen này hay không, nhưng bà dường như rất hài lòng với cách biểu hiện khâm phục quá đáng của họ và bà luôn mỉm cười rất khoan dung thân thiện. Trong bữa ăn, mọi người không nói chuyện nhiều. Elizabeth cũng muốn góp chuyện nhưng vì nàng ngồi giữa Charlotte và tiểu thư De Bourgh nên không nói được gì. Charlotte quá chăm chú lắng nghe phu nhân Catherine nói chuyện, còn tiểu thư De Bourgh thì không nói một lời trọn cả bữa ăn. Công việc chính của bà Jenkinson là chăm sóc cho tiểu thư ăn, ép cô ăn thêm những món khác nhau và sợ rằng cô ta bị khó chịu. Maria thì khỏi cần nhắc tới, cô sợ đến nỗi không dám hở môi nói gì. Những người đàn ông thì không làm gì ngoài thưởng thức những món ăn và trầm trồ khen ngợi.
   Khi những phụ nữ quay lại phòng giải trí, họ lắng nghe phu phân Catherine nói chuyện và bà đã nói không ngừng cho tới khi cà phê được mang ra. Phu nhân phát biểu ý kiến về mọi đề tài một cách rất kiên quyết và tuyên bố rằng bà chưa từng quen bị người nghe phản đối hay tranh luận về những phán đoán của mình. Phu nhân hỏi thăm chuyện gia đình Charlotte một cách tỉ mỉ. Bà chỉ bảo tường tận làm thế nào để cai quản mọi việc trong nhà, dặn dò những việc nên làm để chỉnh đốn một gia đình nhỏ như của cô. Phu nhân còn ra chỉ thị cho Charlotte phải chăm sóc đàn bò và gia súc. Elizabeth nhận thấy không chuyện gì lọt qua được sự chú ý của người đàn bà này, không gì có thể làm bà cảm thấy có quyền lực hơn những lối ra lệnh và bức chế người khác. Trong khoảng thời gian phu nhân nói chuyện với Collins, bà đưa ra những câu hỏi khác nhau để hỏi về Maria và Elizabeth, đặc biệt là về Elizabeth, người mà bà không rành lắm về quan hệ của nàng với mọi người, cũng là người mà bà cho là một cô gái đẹp và được Collins đối xử rất nhã nhặn. Phu nhân hỏi Elizabeth những câu hỏi khác nhau ở những thời điểm khác nhau, chẳng hạn như nàng có bao nhiêu chị em gái tất cả, ai lớn ai nhỏ, đã có ai sắp lập gia đình chưa, họ có đẹp không, họ đi học ở đâu, người cha làm chủ xe ngựa loại gì và tên của mẹ lúc chưa lấy chồng là gì. Elizabeth cảm thấy những câu hỏi của bà rất khó chịu và xoi mói, nhưng nàng cũng trả lời hết một cách rất điềm đạm. Phu nhân Catherine nhận xét:
   - “Theo như tôi biết tài sản của cha của cô sẽ được truyền lại cho Collins. Đối với chị Collins”, phu nhân quay sang Charlotte, “tôi rất vui cho chị. Ngoài việc đó ra, tôi không thấy có cớ gì để hưởng tài sản từ những phụ nữ trong giòng họ. Chuyện đó không đáng nghĩ tới trong gia đình ngài Lewis de Bourgh của chúng tôi. Cô có biết đàn và hát không cô Bennet?”.
   - Được một chút thôi.
   - Ô! Như vậy có dịp chúng ta nên xem cô biểu diễn. Cây đàn của chúng tôi là loại thượng hạng có lẽ không đâu sánh bằng. Cô nên thử chơi cho biết. Mấy chị em gái của cô có biết đàn và hát không?
   - Một người thôi.
   - Tại sao tất cả mấy chị em đều không học? Các cô nên học. Mấy cô con gái gia đình nhà Webb đều biết chơi đàn cả mặc dù thu nhập của cha họ không nhiều bằng cha của cô. Cô có biết vẽ không?
   - Dạ không biết một tý nào cả.
   - Cái gì, tất cả mấy chị em đều không?
   - Không một người nào.
   - Thật là lạ đời. Nhưng tôi đoán là các cô không có cơ hội. Mẹ của cô nên dẫn các cô ra tỉnh thành mỗi mùa xuân để kiếm thầy dạy.
   - Mẹ của cháu thì không phản đối nhưng cha của cháu rất ghét London.
   - Chẳng lẽ cô giáo tại gia bỏ đi rồi à?
   - Tụi cháu chưa bao giờ có cô giáo tại gia.
   - Không có cô giáo tại gia? Sao có thể như vậy được? Năm cô con gái lớn lên trong nhà mà không có được một cô giáo tại gia? Tôi chưa bao giờ nghe những điều như vậy. Mẹ của cô đúng là làm nô lệ cho sự học vấn của các cô.
   Elizabeth không thể nở một nụ cười khi nàng cố gắng bảo đảm với bà là chuyện đó không như vậy.
   - Như vậy ai dạy các cô? Ai chăm sóc cho các cô? Không có một cô giáo dạy học, các cô thật là bị bỏ bê.
   - So sánh với những gia đình khác thì có lẽ tụi cháu không bằng, đúng là bị bỏ bê, nhưng vì tụi cháu rất ham học nên điều đó cũng không sao. Chúng cháu lúc nào cũng được khuyến khích để đọc sách và nếu cần cũng được gửi đến thầy dạy. Còn đứa nào không muốn học thì thôi.
   - Ây da, nhưng có một cô giáo tại gia thì cũng đỡ hơn. Nếu tôi quen biết mẹ của cô, tôi nhất định sẽ gắng sức khuyên bà mướn một người. Tôi vẫn thường nói không có gì trau dồi học vấn bằng sự thường xuyên và kiên định dạy dỗ, làm việc đó không ai bằng một cô giáo tại gia. Thật là tuyệt vời, không biết bao nhiêu gia đình đã được tôi chỉ bày cho như vậy. Tôi luôn vui vẻ muốn giúp những người trẻ kiếm được công việc tốt. Bốn người cháu của bà Jenkinson là những cô gái giống như trong trường hợp tôi vừa nói. Mới hôm nọ đây tôi đã giới thiệu một người trẻ nữa, người này tôi chỉ được biết một cách tình cờ và gia đình mướn cô ta đã hoàn toàn hài lòng với cô ta. Chị Collins, có phải tôi kể với chị là bà Metcalfe đã nhắn lời cám ơn tôi ngày hôm qua không? Bà ta thấy rằng cô Pope là một kho tàng quý giá. Bà ta nói “Thưa phu nhân Catherine, phu nhân đã tặng cho tôi một kho báu” Trong các cô em gái của cô, có ai được cho ra ngoài giao tiếp với mọi người chưa, cô Bennet? (1)
   - Dạ hết thảy các chị em cháu, thưa phu nhân.
   - Hết thảy các chị em? Cái gì? Năm người một lần? Lạ đời. Và cô là người thứ hai trong gia đình? Mấy cô em được phép ra ngoài giao tiếp trước khi mấy chị lớn lập gia đình à? Các em gái của cô chắc là còn rất nhỏ?
- Dạ đúng, em gái nhỏ nhất của cháu chưa được mười sáu tuổi. Có lẽ nó còn quá nhỏ để làm quen với bạn bè bên ngoài. Nhưng thưa phu nhân, thật ra cháu nghĩ rằng cũng tội cho các em nếu họ không có cơ hội ra ngoài xã hội giải trí chỉ vì những chị lớn không muốn lập gia đình sớm. Người con gái sinh ra cuối cùng trong nhà có đủ quyền để hưởng thụ tuổi thanh xuân của mình như người sinh ra đầu tiên. Nếu bị giữ lại trong nhà vì mục đích như vậy, cháu nghĩ rằng nó sẽ không giúp ích gì cho tình cảm giữa chị em gái hay sự mở mang đầu óc.
   - Cô còn nhỏ mà đã dám khẳng định như vậy à? Chúa ơi, cô bao nhiêu tuổi rồi?
   - “Với ba cô em gái đã lớn khôn”, Elizabeth mỉm cười trả lời, “phu nhân khó có thể mong cháu sẽ nói ra”.
Phu nhân Catherine rất kinh ngạc vì không nhận được câu trả lời trực tiếp và Elizabeth đoán rằng nàng là nhân vật đầu tiên dám đùa giỡn với sự cao ngạo của bà.
   - Tôi đoán chắc cô không thể hơn hai mươi tuổi được, bởi vậy cô không cần phải che giấu tuổi thật của mình.
   - Cháu không phải hai mươi mốt tuổi.
   Khi những người đàn ông nhập bọn với họ và tiệc trà đã xong thì những bàn chơi bài được dọn ra. Phu nhân Catherine, ngài William và hai vợ chồng Collins ngồi xuống chơi tay tư. Tiểu thư De Bourgh chọn chơi môn bài khác, do đó hai cô gái còn lại được vinh dự giúp bà Jenkinson nhập với tiểu thư chơi cho đủ tay. Bàn chơi của họ vô cùng buồn tẻ. Hầu như không một lời nào thốt ra mà không liên quan đến trò chơi ngoại trừ khi bà Jenkinson tỏ vẻ lo lắng cho tiểu thư De Bourgh sợ cô bị quá nóng hay quá lạnh, hoặc quá nhiều hay quá ít ánh sáng. Bàn bên kia thì có nhiều chuyện để nói hơn. Phu nhân Catherine theo lệ thường bắt đầu chỉ ra những lỗi lầm của ba người trong bàn hoặc nhắc đến những giai thoại của bà. Collins thì bận rộn tán đồng tất cả những gì phu nhân nói, cám ơn bà rối rít mỗi khi anh thắng và không quên xin lỗi nếu anh ta nghĩ anh đã thắng quá nhiều. Ngài William không nói nhiều lắm. Ngài cố gắng ghi nhớ trong đầu những giai thoại và tên của những nhà quý tộc mà ngài nghe được.
    Sau khi phu nhân Catherine và cô con gái đã chán không muốn chơi nữa, những bàn chơi bài được dọn đi và phu nhân đề nghị cho xe ngựa đưa mọi người về. Collins chấp nhận một cách biết ơn, thế là phu nhân ra lệnh cho người đi chuẩn bị ngựa. Sau đó tất cả mọi người tập trung quanh lò sưởi để nghe phu nhân Catherine xác định thời tiết ngày hôm sau sẽ ra sao. Khi xe ngựa đến, họ được mời ra cửa. Lúc chia tay Collins lại không ngừng nói những lời biết ơn và ngài William không ngừng nghiêng đầu chào. Ngay sau khi bước ra khỏi cửa, Elizabeth được người anh họ hỏi ý kiến của nàng về những gì nàng đã thấy ở Rosings. Vì nể Charlotte, Elizabeth đành đưa ra những lời nhận xét tốt đẹp, nhiều hơn những gì nàng thấy là sự thật. Những lời nhận xét này làm Elizabeth cảm thấy khó chịu nhưng chúng vẫn chưa đủ làm cho Collins hài lòng và anh ta lại phải tự khen ngợi phu nhân lấy một mình.
==================================================================================

(1) Khi một cô gái lớn lên, trước khi được cho phép tham gia những hoạt động trong xã hội như dự tiệc hay dạ vũ, cô gái đó phải được giới thiệu ra bên ngoài theo một nghi thức xã hội.

 

  Ngài William chỉ ở Hunsford một tuần nhưng cuộc viếng thăm cũng đủ dài để khiến ngài tin rằng con gái của mình đang có một cuộc sống rất thoải mái. Ngài cho rằng Charlotte có được một người chồng và người hàng xóm như vậy thật không phải là chuyện thường gặp. Trong lúc ngài William còn ở đó, mỗi ngày Collins dành trọn buổi sáng của mình để đưa ngài đi thăm viếng chung quanh bằng xe độc mã của mình. Nhưng sau khi ngài William ra về rồi, cả nhà họ lại quay trở về cuộc sống bình thường hàng ngày. Elizabeth thật cảm ơn sự thay đổi này vì mấy cô gái sẽ không phải gặp mặt Collins nhiều hơn nữa. Hầu hết thời gian từ bữa ăn sáng tới bữa ăn chiều, Collins hoặc làm việc trong vườn, hoặc đọc sách và viết lách, hoặc chỉ nhìn ra cửa sổ từ phòng sách của anh đối diện với đường đi. Căn phòng mà mấy cô gái hay ngồi thì quay mặt ngược lại phía sau. Lúc đầu Elizabeth tự hỏi sao Charlotte lại không chọn phòng ăn làm phòng gia đình cho mọi người dùng chung vì nó rộng hơn và có cửa quay về hướng có cảnh trí đẹp hơn.
  Nhưng không bao lâu sau nàng nhận ra rằng bạn mình làm như vậy vì một lý do thật xuất sắc, vì có lẽ Collins sẽ rất ít ở trong phòng sách của anh ta hơn nếu mấy cô gái được ngồi ở một căn phòng nhìn ra ngoài. Elizabeth cho rằng Charlotte đáng được khen ngợi cho sự sắp xếp này.
  Từ phòng họ đang ngồi, người trong nhà không thể phân biệt được những gì xảy ra trên đường. Họ phải mang ơn Collins về việc anh luôn thông báo cho họ biết xe ngựa nào của ai đang đi trên đường và đặc biệt là khi nào thì tiểu thư De Bourgh sẽ đi xe song mã ngang qua. Collins không bao giờ quên thông báo cho họ biết những chuyện này mặc dù ngày nào cũng xảy ra y như vậy. Tiểu thư De Bourgh thường cho xe ngựa ngừng trước nhà Collins và nói chuyện với Charlotte một vài phút, tuy nhiên cô ta hầu như không bao giờ tự mình bước ra khỏi xe.
  Đã một vài ngày qua Collins không đi qua Rosings và vợ anh ta cũng không nghĩ rằng họ cần thiết phải làm như vậy. Elizabeth không hiểu tại sao Collins phải đành hy sinh những giờ khắc dài như vậy không đi Rosings, mãi cho đến khi nàng nhận ra rằng anh ta còn có những sinh hoạt gia đình khác cần được sắp đặt. Thỉnh thoảng họ cũng vinh dự được phu nhân Catherine ghé thăm. Mỗi lần như vậy, không chuyện gì xảy ra chung quanh có thể thoát khỏi sự quan sát của bà. Phu nhân thường xuyên kiểm soát công việc của họ và những gì họ làm. Bà còn đưa ra những lời khuyên họ nên làm theo cách khác, tìm ra những điểm sai trái trong cách sắp xếp đồ đạc trong nhà hay phát hiện những điểm bê bối của người hầu gái. Nếu phu nhân có chấp nhận ăn uống bất cứ món gì, bà làm như vậy cốt ý chỉ để tìm coi những xúc thịt của Charlotte nấu có quá lớn cho gia đình cô không.
  Chẳng bao lâu Elizabeth nhận ra rằng mặc dù người đàn bà cao quý này không được ủy thác làm nhiệm vụ giữ an bình trật tự trong vùng, nhưng bà ta quả là một quan tòa hoạt động tích cực trong xóm đạo của mình. Tất cả những chuyện đáng quan tâm vụn vặt nhất đều được Collins trình báo lên bà. Bất cứ khi nào có người trong thôn cãi nhau gây sự, cảm thấy bất mãn hay quá nghèo, phu nhân sẽ đi ngay vào trong làng để dàn xếp mâu thuẫn, dẹp đi những lời than phiền và rầy la những người này, bắt họ phải hòa giải với nhau.
  Những bữa chiều ăn uống giải trí ở Rosings diễn ra hai lần một tuần. Sau khi Ngài William đi rồi, chỉ còn lại một bàn chơi bài cho mỗi buổi chiều và lần nào trò giải trí này cũng lặp lại giống như nhau. Ngoài sinh hoạt giải trí này ra họ không có việc gì khác để làm vì cách sống của những người hàng xóm chung quanh thì khác xa Collins. Tuy nhiên chuyện này cũng không tai hại gì cho Elizabeth vì lúc nào nàng cũng có những giây phút thoải mái. Mỗi ngày Elizabeth dành chừng nửa tiếng nói chuyện với Charlotte một cách rất vui thú. Ngoài ra thời tiết lúc đó là đẹp nhất trong năm, nên nàng có thể thưởng thức những hoạt động ngoài trời. Thú tiêu khiển mà Elizabeth thích nhất là dạo bộ. Nàng thường đi dạo mỗi khi những người khác trong nhà đi thăm phu nhân Catherine. Elizabeth thường đi bộ dọc theo khu rừng cây nhỏ không đóng rào, sát một bên vườn cây chung quanh Rosings, ở đó có một con đường được cây che bóng mát. Ngoài Elizabeth không ai thưởng thức con đường này. Ở nơi đây nàng có thể vượt ra khỏi tầm nhìn thọc mạch của phu nhân Catherine.
  Với đời sống lặng lẽ như vậy, hai tuần lễ đầu thăm viếng của Elizabeth đã trôi qua mau chóng. Lễ Phục Sinh đang đến gần. Elizabeth nghe nói một tuần trước lễ sẽ có thêm người đến thăm Rosings và hình như họ là người thân trong gia đình Rosings. Đối với một gia đình nhỏ như của họ, đây là một chuyện quan trọng. Elizabeth cũng nghe nói Darcy sẽ có mặt ở Rosings trong vòng một vài tuần. Mặc dù trong số ít ỏi những người quen mà Elizabeth không muốn gặp mặt, thì việc Darcy đến đây sẽ đem đến cho nàng một không khí mới trong những buổi tiệc ở Rosings. Đã thế nàng còn có thể được thích thú trông thấy Caroline thất vọng tới mức nào về thái độ của Darcy đối với cô em họ, người mà chàng hiển nhiên đã được phu nhân Catherine dành riêng cho. Phu nhân Catherine nói về việc Darcy đến thăm một cách rất vui. Bà nhắc về chàng với những lời lẽ hâm mộ thán phục và hình như hơi có vẻ giận dỗi khi biết được rằng Darcy lúc trước đã thường gặp Charlotte và Elizabeth.
  Tin Darcy đến lúc nào nhanh chóng được gia đình Collins biết trước hết. Để biết chắc tin này một cách sớm nhất, Collins đã đi bộ nguyên buổi sáng lòng vòng trong tầm nhìn của những căn chòi giữ cổng. Sau khi thấy chiếc xe ngựa quẹo vào trong vườn cây bao quanh tòa nhà, anh ta nghiêng đầu chào và vội vã quay về nhà để báo tin quan trọng này. Sáng hôm sau, Collins liền đến Rosings để thăm hỏi. Có tất cả hai người cháu của phu nhân Catherine cùng đến, Darcy dẫn theo đại tá Fitzwilliam, người con trai thứ của một Bá tước cậu của chàng. Với sự ngạc nhiên của mọi người, khi Collins quay về nhà thì hai người đàn ông đó cũng đi theo. Charlotte từ trong phòng của chồng đã trông thấy họ đi ngang qua đường, cô lập tức chạy nhanh đến những phòng khác để báo cho mấy cô gái biết vinh hạnh được đón khách quý, cô nói thêm:
  - Eliza, tôi thật cám ơn chị về sự đón tiếp này. Anh Darcy có lẽ sẽ không bao giờ tới đây sớm như vậy để thăm tôi.
  Elizabeth chưa kịp từ chối lời khen này thì những người khách đã đến cửa bấm chuông, sau đó ba người đàn ông bước vào nhà. Đại tá Fitzwilliam dẫn đầu, khoảng chừng ba mươi tuổi, không đẹp trai lắm nhưng dáng điệu và tư cách tỏ ra là người lịch sự. Darcy vẫn giống như hôm nào gặp ở Hertfordshire, chào hỏi Charlotte một cách dè dặt và kín đáo như thường lệ. Cảm giác của Darcy đối với Elizabeth ra sao thì nàng không biết, nhưng chàng quay sang chào nàng với dáng điệu rất điềm đạm bình tĩnh. Elizabeth chỉ nhún mình chào lại mà không nói một lời nào.
    Đại tá Fitzwilliam sau đó đã nhanh nhẹn, thoải mái và vui vẻ bắt đầu nói chuyện ngay, tư cách tỏ vẻ là người có giáo dục. Tuy nhiên Darcy, người anh em họ của anh ta, sau khi đưa ra vài câu nhận xét về căn nhà và khu vườn của Collins, chỉ ngồi một chỗ không nói với ai một lời. Sau một lúc lâu, theo phép lịch sự, Darcy quay sang hỏi thăm sức khỏe của những người trong gia đình Elizabeth. Elizabeth đáp lại bằng lối trả lời thường lệ. Sau khi ngừng một lúc, nàng nói thêm:
  - Chị của tôi đã lên đây ở gần ba tháng nay. Anh chưa có dịp gặp qua chị ấy sao?
  Tuy có cảm giác rằng Darcy chưa hề gặp Jane nhưng Elizabeth vẫn mong muốn tìm hiểu xem Darcy có lừa dối không chịu nhìn nhận những chuyện đã xảy ra giữa Bingley và Jane không. Elizabeth cho rằng Darcy tỏ ra hơi lúng túng và bối rối khi trả lời rằng chàng chưa may mắn gặp được Jane. Sau đó họ không kéo dài đề tài này nữa và cuối cùng hai người đàn ông ra về.