Hồn Vịt

Phăm…phăm…phăm tiếng động đều đặn phát ra từ trong bếp. Chiếc thớt nặng nề khẽ nảy lên sau mỗi lần con dao to bản chặt mạnh xuống.Những miếng thịt đều tăm tắp cũng nhảy nhót trên mặt thớt. Nhát cắt sắc ngọt đến độ miếng thịt chỉ khẻ đổ nghiêng sau mỗi lần lưỡi dao vung lên  bập xuống. Từng miếng, từng miếng đều đặn xô nhau như được một bàn tay khéo léo sắp đặt. Ông lão tay chặt theo quán tính, mắt lơ đễnh tìm kiếm vật gì đó…nhưng những nhát cắt vẫn chính xác như được lập trình sẵn. Chỉ một loáng con vịt được chặt nhỏ thành những miếng vừa ăn, và được bày gọn ghẽ trên đĩa… Duy chỉ có cái đầu vịt là vẫn nằm trên thớt và mắt nó vẫn mở to vô hồn, bất động.
 Vậy là chú vịt cuối cùng trong chuồng vịt đã được bày trên đĩa. Ông lão lặng lẽ vớ lấy cái chai nút lá chuối rồi rót đầy một chén. Ông nâng chén lên cụng vào khoảng không trước mặt rồi nhấp một ngụm… Ông nhìn cái đầu vịt, khà lên một tiếng: Trời lại trở lạnh rồi, thôi thì lão hoá kiếp cho mày. Rét đậm thế này biết mày có chịu nổi không? Ông lão bốc một miếng thịt đưa lên miệng nhai nhai, miếng thịt cứ nhạt nhẽo trong mồm… Thôi thì ăn cho khỏi phí của giời, quả thực ở tuổi của ông, chẳng mấy người còn thiết đến miếng thịt miếng cá…
Vịt này! Hôm vừa rồi đài báo lại có đợt rét dài, mà nghe đâu đã có một vài điểm bùng phát dịch cúm gia cầm. Xem ra chú mày lành ít dữ nhiều, thôi thì bỏ lỗi cho ông, chú mày ko đi sớm thì cũng đi muộn thôi! Ông lão ngửa cổ làm nốt tợp rượu trong chén vừa xuê xoa chuyện trò với cái đầu vịt.
 Để chú mày gày còm ốm yếu ông cũng chẳng đặng, đi trẻ cho nó khoẻ ma con ạh! Ông cũng chẳng thiết gì cái thần xác này của mày đâu – ông cụ lại bỏ một miếng thịt vịt vào mồm nhai bỏm bẻm - với lão dăm củ lạc cũng đưa được khối rượu rồi. Đâu cần đến chú mày phải lên thớt!
Ông lão bật cái nút lá chuối rồi rót đầy chén, ông ngửa cổ làm một hơi cạn chén rồi khà một tiếng, ông nhìn cái đầu vịt giọng kẻ cả:
-         Chén vừa rồi ông uống cho mày, cho cái kiếp vịt của mày đấy! Sướng thân ko con? từ dạo mày ở với ông, đã có bữa nào ông  để cho mày đói? Lão có chậm miếng thì chậm chứ lão nghe tụi mày kêu lão sót ruột lắm… Mắt ông cụ hoe đỏ, cái miệng méo nhệch bỏm bẻm nhai nhai.
Ông quơ tay giật lấy cái chai, ngửa cổ tu ực một ngụm rồi quẹt cánh tay ngang miệng. Ngụm rượu làm trôi tuột cái miếng thịt trơn trơn nghèn nghẹn nơi cuống họng.
-         Mày nhớ không cái hôm đầu tiên ông mang tụi mày ở chợ phiên về! Đứa nào đứa nấy còn vàng xuộm… Mà ngẫm lại cũng là cái duyên đấy con ạh, hôm đó ông định bụng kiếm em mèo tam thể về bắt chuột. Quanh đi quanh lại thế nào ông lại rước chúng mày về…Từng ngụm rượu vẫn trôi miên man theo dòng kí ức của ông lão về đàn vịt... Rồi cả một đàn mười mấy anh em của mày lận đận sài đẹn đủ kiểu đến lúc phổng phao được như mày thì chỉ còn năm đứa! Ông cưng cả năm đứa, nhìn chúng mày rỉa lông rỉa cánh ở bờ ao mà ông thấy lòng thảnh thơi lạ… Ông chẳng nỡ xa đứa nào cả.
Ông nhớ cái lần phải xuống tay với con đầu tiên , cái thằng anh cả của mày, vừa đau vừa tức lòng tiếc hùi hụi mà vì thương nó nên đành phải thịt. Thằng đấy bảnh trai nhất trong đàn. Sáng naò ông cũng thấy nó rướn cái ngực vạm vỡ kêu quàng quạc làm ầm mĩ cả một góc ao…
 Hôm đó, ông đang ngồi băm rau thì nghe thấy tiếng động lạ phía góc ao. Chạy ra tới nơi, nó đã mắc kẹt trong hàng rào đang nằm thoi thóp thở, cái chân đạp đạp trogn vô vọng… Nhìn sợi dây cước thò ra từ miệng nó, ông lão hiểu ra sự tình:
- Hỏng rồi, mấy thằng câu trộm vịt nó hại chú mày rồi.
Ông thở dài ngao ngán nhìn con vật cố vùng vằng cái đầu để thoát khỏi sợi dây… - Thà chúng nó cứ lấy luôn đi cho khuất mắt sao lại hại chú mày ra nông nỗi này. Sau lần ấy con đầu đàn vẫn ra ao rỉa lông rỉa cánh nhưng nó bỏ ăn…Nhìn nó sọp đi, ủ rũ mà lòng ông quặn lại. Ông hết đi ra lại đi vào rồi ông ngồi xuống cạnh con vịt:
 _Thôi thì để chú mày đi vậy… đau đớn thế thì sống thêm khổ…
Chiều đó sau khi thịt con đầu đàn, ông gọi đứa cháu sang làm cơm. Suốt cả bữa ông chỉ kề cà chén rượu mà ko đụng đũa vào một miếng thịt nào.Cơm nước xong ông bảo nó:
-         Rửa kĩ bát đũa mùi vịt nó ám lâu  lắm, rồi nhớ gói gém chỗ còn lại mang về…
Đứa cháu răm rắp làm theo lời ông bác, vậy mà sau đó cả tuần ông vẫn thấy hoi hoi mùi thịt vịt…
Ông lão bần thần nhìn vào khoảng không, dường như mọi chuyện vẫn đang diễn ra trước mắt. Chai rượu trong tay đã vơi đi một nửa… Ông nhấc cái đầu vịt lên rồi hỏi nó:
-         Mày thấy sao? Ông cũng chỉ lo được cho nó đến mức độ đó thôi, ông làm thế có phải tội ko mày nhỉ?
-         Đi gần hết cuộc đời rồi ông mới hiểu vịt ạh. Cái kiếp vịt của mày cũng chịu nhiều oan ức lắm… Ờ thế ông hỏi mày nhé. Tại sao mày tắm táp suốt ngày, ngụp lặn suốt ngày mà mày vẫn hôi? Như cái bọn gà cả đời nó hoạ có một lần tắm nước sôi thôi, sao mà nó lại ko hôi như mày? Mày không trả lời được phải không?...Khà khà!Lẽ đời thôi con ạh. Không phải cứ tắm nhiều là hết hôi đâu con, mày mà hết hôi thì mày ko còn là vịt nữa… Ngẫm lại cái thân già này, nếu cứ làm lụng chăm chỉ, cần mẫn là giàu thì ông cũng phải giàu nhất nhì cái xã này… Ờh nhưng đâu có thế con nhỉ. Có mày là hiểu ông thôi…, tắm cả đời mà chẳng hết hôi…
Ông lão khật khừ ngửa cổ làm một ngụm to, rượu sóng sánh chảy ra ngoài khoé miệng, tràn lên ngực áo ướt đẫm. Ông cụ hơi rùng mình vì cảm giác lạnh, nheo nheo mắt nhìn cái đầu vịt ông tiếp lời:
- Mà mày thấy đấy, súc sinh thì gần súc sinh, người thì gần người… Chúng mày ko hiểu gì ông đâu. Vì chúng mày là súc sinh… Ông cũng chẳng tử tế gì đâu nhưng ông là người. Rồi chúng mày cũng bị thịt ráo cả thôi, vì bộ não chúng mày chỉ quen tìm một chỗ nương nhờ, quen với những cái mà người ta ban phát cho… Ngày lại ngày ngóng đợi sự ban phát, sự ổn định mù loà… Đó chỉ là phản sạ có điều kiện của súc sinh… Có thể trong mắt mày, ông là một cái gì đó lớn lao, một người cho chúng mày ăn, nuôi chúng mày lớn. Ông là đấng cứu thế  vì ông đến là cả đàn có thức ăn và nước uống, kêu ran lên như lũ động rồ… Nhưng chẳng phải đâu con! thực tế là chúng mày đã bị thịt từng con một, ông ko muốn thế mà ông cũng quý chúng mày nữa, nhưng sự thật nó nằm ngoài cái một thằng người muốn. Nó lại càng không liên quan đến tình cảm của một thằng người… quý cũng thịt, mến cũng thịt. Vì sao mày biết không? Vì chúng mày đang ngồi trong một cái chuồng vịt… Chúng mày có quyền được ăn, uống có quyền bơi lội, và có cả quyền bị thịt. Những con hạnh phúc là những con bị đem thịt… Đó là niềm kiêu hãnh của loài vịt. Làm sao xoá bỏ được những nếp nhăn đó trong não của chúng mày?
Ông lão nhấc chai rượu đã nhẹ bẫng lên, rồi đưa mắt soi cái chai qua ánh chiều chạng vạng ngoài cửa:
-         “Uống cái này khẽ thôi nhé! Uống để nói về cái thằng tao… Uống cho mình thì phải khiêm tốn thôi vịt nhỉ. Ông là một thằng người, não của một thằng người to gấp nhiều lần não của một con vịt… Nên nếu vịt có một sự nương nhờ, một sự chờ đợi ban phát, thì cái điều tương tự của một thằng người nó cũng to gấp bội. To đến độ nó sợ phải làm cái gì đó quá phiêu lưu. Không dám làm cái này cái khác vì lo rằng liệu làm như vậy có được cái gì ko? tốt hay xấu? Ờ thì cũng giống như chú mày sợ chui ra khỏi cái cũi, vì biết đâu khi chui ra lại ko có cơm ăn nước uống… Vậy nên mày chịu ở trong cũi và… chịu bị thịt. Mà ông trong vai kẻ ban phát, nhưng đừng quên ông là một thằng người con ạh. Trong ông luôn có sự thoả hiệp, sự mặc cả, và cả sự cám dỗ nữa”. Sau khi con đầu đàn bị thịt, con thứ hai, rồi con thứ ba… lần lượt ra đi, lần nào cũng có một lí do thích đáng được đưa ra… Lần thì vợ chồng thằng cả lên thăm. Thằng cháu nội vần con vịt chán rồi đòi ông mổ vịt… Ông tiếc! nhưng thôi thì chẳng mấy khi cháu đến thăm. Lần sau có ông bạn già ở xa đến chơi, ngắm nghía vườn tược một lúc ông bạn nhắc đến đàn vịt ở nơi sơ tán…và thế là một chú nữa ra đi theo dòng kí ức. Ông cũng tiếc lắm, những lúc đó ông phân vân, ông đắn đo ko phải vì tiếc giá trị một con vịt, ông tiếc vì ông thực sự yêu đàn vịt… Mọi sự mặc cả với bản thân giường như đều ko có kết quả, và rồi từng chú một ra đi… Giờ là đến chú mày! chẳng vì lí do gì cả, vì trời sắp rét đậm con ạh. Mà ông làm thế có phải tội không vịt nhỉ?
Trời đã nhá nhem tối, ông lão ngửa cổ dốc nốt cái chai vào miệng nhưng miệng ông khô khốc, cái chai trống rỗng… Ông lần mò đi ra cửa, tay ông cầm cái đầu vịt nách cắp chai rượu, ông định kiếm thêm chai nữa vì còn nhiều điều tâm sự. Bước thấp bước cao hai chân ông lão như dính vào nhau…Lạch bạch đi đến bên cái ao… sau một thoáng tần ngần ông nhảy ùm xuống ao để kiếm rượu như đàn vịt của ông vẫn kiếm mồi…Mấy hôm sau mới có người phát hiện ra ông dưới ao trong tư thế của một con vịt đang mò cá, dân làng vớt ông lên thấy tay ông vẫn nắm chặt cái đầu vịt. Kái đầu vịt đã trương phình vì ngâm nước mấy ngày, nhưng hai cái mắt nó vẫn mở thao láo vô hồn... Sau khi ma chay cho ông cụ xong… Khu vườn đó gần như bỏ hoang… Thằng cháu gọi ông bằng bác thỉnh thoảng ghé qua quét lá rồi bẵng đi một thời gian nó cũng ko qua lại khu vuờn đó nữa. Cỏ mọc ngang thắt lưng che kín cả bờ ao. Dân làng kháo nhau không hiểu ở đâu mà có một đàn vịt vào sinh sôi trong khu vườn đó. Ban sáng cả đàn đi kiếm mồi ở đâu ko ai thấy. Cứ đêm đến cả đàn  mười mấy con lại tụ tập bên bờ ao khi thì rỉa lông rỉa cánh, khi thì ngụp lặn dưới ao.
                                                                   daicavit 16.1.2009