Mái đình cổ xưa ở Bình Dương

Mái đình cổ xưa ở Bình Dương

Lao Động Cuối tuần số 21 Ngày 24/05/2009

Chiếc cổng vào độc đáo của đình Tân An.
- Ai một lần đến đình Tân An (xã Tân An, TX Thủ Dầu Một, Bình Dương), di tích cấp tỉnh, hẳn sẽ lưu luyến mãi trước cổng đình với cây đa trăm tuổi ở trên cổng, với bộ rễ chằng chịt cuốn lấy chiếc cổng rêu phong, cũ kỹ. Trải qua bao biến thiên của trời đất, đình Tân An vẫn giữ được vẻ cổ kính của hàng trăm năm nay...


Vẻ đẹp cổ xưa

Tôi "phải lòng" cái cổng đầy chất xưa cũ này ngay từ cái nhìn đầu tiên. Cổng đã bị rễ cây đa "nuốt" trọn, tạo thành một lối ra vào có một không hai. Ông Lê Văn Đức, người đốt nhang trong đình đã hàng chục năm, không nhớ nổi đã có bao nhiêu đoàn làm phim đã "đắm đuối" với cái cổng này đã đến đây để lấy bối cảnh cho làng quê xa xưa.

Ông Đức còn nói thêm, đấy là chưa kể cơ man nào là những tay quay phim nghiệp dư cho các đám cưới, cũng đến đây để lấy cảnh chiếc cổng đầy chất cổ tích, thơ mộng này, tăng thêm phần hạnh phúc cho các đôi uyên ương.

Ông Lê Văn Út, năm nay đã ngoài 80 tuổi, cho hay dòng họ của ông được làng xã giao gìn giữ đình Tân An từ nhiều đời nay. Qua ông Út, tôi được biết, đình Tân An hay còn gọi là đình Bến Thế được xây dựng vào năm 1820.

Ngôi đình được người dân 4 xã Tương Hiệp, Tương An, Tương Hoà, và Cầu Định (tên gọi cũ) cùng góp công xây dựng để thờ Đức Tiền Quân Nguyễn Văn Thành - một trong những vị khai quốc công thần của Triều Nguyễn và là một trong những người có công lớn nhất trong việc đưa  lên ngôi, trở thành vị vua đầu tiên (Vua Gia Long) của triều Nguyễn (1802-1945).

Ngôi đình yên ả nằm trong khuôn viên rộng với nhiều cây sao quý lâu năm. Toàn bộ khung sườn của đình đều làm bằng gỗ sao đốn từ những cây sao già.

Từ trước đến nay, đã có rất nhiều cá nhân, đơn vị đóng góp tiền của để tu sửa nên đình mới giữ được trọn vẹn toàn bộ kiến trúc đình cho đến ngày nay. Ông Út cho biết, ông cố gắng không xâm phạm đến di tích gốc, và nếu có tu sửa thì phải tuân thủ theo nguyên bản.

"Mới đây Ban Quản lý di tích tỉnh đề nghị lát lại gạch nền cho ngôi đình. Tôi đồng ý nhưng với điều kiện phải lát gạch Tàu lục giác đúng theo nguyên mẫu. Nhiều người chê tôi khó tính. Mặc kệ, miễn là đình mãi giữ được cái hồn trăm năm là được", ông nói.

Bạn bè của ông ở nước ngoài, mỗi lần về họ đề nghị được đóng góp tiền để xây dựng ngôi đình to đẹp hơn nhưng ông không đồng ý, vì "vậy còn gì là di tích". Cái tâm của ông thật đáng trân trọng, nhất là khi ở nhiều nơi khác, di tích đã bị phá hoại trong các cơn lốc mang "mác" trùng tu.

Ông cũng nhiều lần thuê xe đổ cát để cứu cây trong khuôn viên đình khi cây bị gió bão đánh bật rễ. Đình đã trở thành một phần trong hồn vía ông, cũng như người dân Tân An, bởi ý thức "đình tan, làng mạt" vẫn in đậm trong người dân.

Đạo chích và... nhậu

Trước đây, khi còn chiến tranh, đằng sau đình là đồn quân sự, nhưng trong mưa bom, bão đạn, đình vẫn vững vàng, "miễn nhiễm" với những thứ phá hoại ấy. Thế mà giờ đây, trong cảnh hoà bình, đình đã bị mất mát đi ít nhiều do sự vô ý thức của con người.

Trong khuôn viên đình, bấy lâu nay tồn tại một loạt bàn nhậu của một quán nhậu gần đó. Ngày nào cũng có người đến đây, đặc biệt là vào thứ 7, chủ nhật để "chén chú, chén anh", thật phản cảm! Sự tôn nghiêm đã bị những thô tục đời thường xâm phạm. Hỏi vì sao lại có cảnh "chướng tai gai mắt" này, ông Út chỉ lắc đầu, chắc là bởi một lý do tế nhị, và nói dứt khoát sẽ sớm dẹp những bàn nhậu này.

Ông Út còn đau hơn trước cảnh đình bị bọn đạo chích nhiều lần ghé thăm, lấy đi số lư hương, chân đèn, mặc dù đình được khoá rất cẩn thận. Năm 2006, đình bị trộm đột nhập lấy đi bộ lư cổ hàng trăm năm, rất quý giá. Sau đó, vào năm 2007, 4 bộ lư mới sắm để thay thế cũng bị lấy mất. Năm 2008, trộm lại ghé thăm, lấy đi 4 bộ mới khác. Ban quản lý đình lại phải trích tiền quỹ mua 2 bộ lư, và bà con cúng 2 bộ.

Các tủ thờ trên trăm tuổi trong đình được cẩn ốc xà cừ rất tinh vi, thể hiện nhiều hoa văn độc đáo cùng những dòng Hán tự tạc công đức của các bậc tiền bối cũng "không cánh mà bay". Lo một ngày trộm lại ghé thăm lần nữa, bên cạnh việc gia cố cửa rả, các thành viên Ban quản lý đình thường xuyên mất ăn mất ngủ, thay nhau trông chừng cả ngày lẫn đêm để phòng bọn trộm.

"Đình thiêng lắm!", ông Đức thầm thì, rồi bao nhiêu câu chuyện, không rõ thực hư ra sao, đã được ông Đức kể cho tôi với vẻ thành tâm để chứng minh. Đình thiêng, nên ông Đức có niềm tin mơ hồ rằng, một ngày nào đó, bọn trộm cắp sẽ bị trừng trị, và những báu vật của đình sẽ quay trở lại, để đình được vẹn nguyên như xưa.

Chia tay với ngôi đình, tôi thầm nghĩ, cần lắm ý thức của từng con người để gìn giữ cho đời sau vẻ đẹp hàng trăm năm kết tụ của ngôi đình này.

Đoàn Tất Thảo

Chiếc cổng vào độc đáo của đình Tân An.

http://www.laodong.com.vn/Home/Mai-dinh-co-xua-o-Binh-Duong/20095/139388.laodong