Cuốn tiểu thuyết đầu tay Q&A (Hỏi và đáp) của nhà ngoại giao Vikas Swarup nhanh chóng vượt qua biên giới Ấn Độ đến với bạn đọc toàn thế giới cũng như các giải thưởng văn học trong năm 2008. Dựa trên ý tưởng của  tiểu thuyết này, đạo diễn Danny Boyle đã dựng thành phim Triệu phú khu ổ chuột và cũng nhanh chóng đoạt nhiều giải thưởng điện ảnh quốc tế, trong đó có tám giải Oscar.
Nguồn: http://www.tuoitre.com.vn/
 
Triệu phú khu ổ chuột
 Kỳ 1: Một vụ áp phe

Tôi đã bị bắt vì giành chiến thắng trong một trò chơi trên truyền hình. Tối qua, người ta đến bắt tôi giữa đêm hôm khuya khoắt...
 
Chuyện bắt bớ phổ biến ở khu ổ chuột Dharavi lớn nhất châu Á này. Thể nào cũng có người nói tôi tự rước họa vào thân vì đã học đòi tham gia trò chơi trên truyền hình ấy. Họ sẽ cảnh báo và nhắc tôi nhớ tới những gì người già ở Dharavi thường nói về chuyện đừng bao giờ bước qua ranh giới giữa người giàu và người nghèo. Giá mà họ có thể thấy tôi trả lời các câu hỏi đó. Đáng tiếc là chương trình đó chưa được phát trên truyền hình.

Mười phần trăm 
Thanh tra Godbole đẩy tôi vào phòng hỏi cung. Godbole giới thiệu tôi với người đàn ông da trắng: “Thưa ngài, đây là Ram Mohammad Thomas”. Người đàn ông da trắng nhìn tôi như thể tôi là một giống khỉ mới: “Vậy ra đây là người thắng cuộc nổi tiếng của chúng ta đấy!”. Người Mỹ đó ngồi xuống một chiếc ghế. “Xin chào - ông ta giới thiệu với tôi - Tôi là Neil Johnson. Tôi đại diện cho New Age Telemedia, hãng giữ bản quyền trò chơi đó. Còn đây là Billy Nadan, nhà sản xuất”. Tôi vẫn im lặng. Ông ta quay sang Nadan: “Anh ta hiểu được tiếng Anh chứ?”. “Ông quên à, Neil? - Nadan nhắc nhở ông ta - Anh ta chỉ là một tên bồi bàn ngu xuẩn ở một nhà hàng tồi tàn”.
Một cảnh sát chạy vào phòng thì thầm gì đó với ông Godbole. Viên thanh tra chạy ra ngoài rồi quay vào cùng một người đàn ông vận bộ cảnh phục của sĩ quan cảnh sát cao cấp: “Thưa ông Johnson, cảnh sát trưởng Sahib đã đến”.
Johnson đứng dậy: “Ông cảnh sát trưởng, cảm ơn ông đã đến”. “Tôi có thể làm gì cho ông?”. “Thưa ông cảnh sát trưởng, tôi cần sự giúp đỡ của ông về ALTP”. “ALTP?”. “Đó là cách gọi tắt của trò chơi Ai là tỉ phú”. “Thế nó là cái gì vậy?”. “Đó là một trò chơi mới được hãng chúng tôi giới thiệu ở 35 nước. Có lẽ ông đã thấy quảng cáo của chúng tôi nhan nhản khắp Mumbai”. “Tôi hiểu. Ai là người hỏi chính trong trò chơi của các ông?”. “Chúng tôi có Prem Kurmar đảm đương việc đó”.
“Prem Kurmar? Cái tay diễn viên hạng B ấy á?”. ”Chúng tôi phần nào buộc phải chọn anh ta vì anh ta có 29% vốn trong công ty con ở Ấn Độ của Hãng New Age Telemedia”. “Ok. Giờ thì cái gã này, tên anh ta là gì nhỉ, Ram Mohammad Thomas, có liên quan như thế nào tới chuyện này?”. “Anh ta là người chơi của chương trình diễn ra vào tuần trước và đã trả lời chính xác tất cả 12 câu hỏi để giành giải thưởng 1 tỉ rupi. Chương trình kỳ này chưa được phát sóng trên truyền hình nên nhiều người còn chưa biết tin đó”. “Ok. Vậy có vấn đề gì?“. Johnson dừng lại: “Billy và tôi có thể nói chuyện riêng với ông được không?”. Cảnh sát trưởng ra hiệu cho Godbole ra ngoài.
“Ok. Giờ nói đi”, cảnh sát trưởng nói. “Ông cảnh sát trưởng, chương trình không đủ khả năng trả 1 tỉ rupi ngay bây giờ”, ông Johnson nói. “Vậy tại sao ông ta lại đưa ra giải thưởng đó?“. “Thì… đó là một mẹo quảng cáo. Theo kịch bản của chúng tôi, ít nhất sau tám tháng mới có người chiến thắng, cho đến thời điểm đó chúng tôi mới có thể thu hồi được phần lớn vốn đầu tư qua lợi nhuận quảng cáo. Nhưng giờ thì cái gã Thomas này đã phá hỏng toàn bộ kế hoạch của chúng tôi”.
Cảnh sát trưởng gật đầu: “Ok, vậy ông muốn tôi làm gì?”. “Tôi muốn ông giúp chúng tôi chứng minh rằng Thomas đã gian lận trong trò chơi đó”. Cảnh sát trưởng nhìn thẳng vào mắt Johnson. “Tôi hiểu vấn đề của các ông - ông ta kéo dài giọng - Nhưng trong vụ này tôi được bao nhiêu?”. Họ thầm thì với nhau. Tôi chỉ nghe được ba tiếng “10%”.
Viên thanh tra được gọi vào. “Godbole, cho đến giờ ông đã khai thác được gì từ gã này?”, cảnh sát trưởng hỏi. Godbole nhìn tôi bằng ánh mắt độc địa: “Thưa ông cảnh sát trưởng, gã khốn này cứ lặp đi lặp lại rằng gã biết các câu trả lời. Gã nói gã đã gặp may”. Cảnh sát trưởng dợm bước rời phòng hỏi cung: “Godbole, hãy sử dụng bất cứ biện pháp cần thiết nào để moi cho bằng được thông tin. Nhớ đấy, sự thăng tiến của ông phụ thuộc vào việc này”.

Luật sư Smita 
Godbole quay trở vào sau khi tiễn cảnh sát trưởng và hai người đàn ông kia, đóng sập cửa lại. Godbole đã tra tấn tôi hơn một tiếng đồng hồ nhưng vẫn chưa chịu dừng tay. Tôi ngất đi.
Bỗng nhiên tôi nghe thấy có sự hỗn loạn ở cửa. Cảnh sát đang la hét. Những giọng nói oang oang. Cánh cửa rung lên rồi bật mở. Một phụ nữ trẻ lao vào trong phòng. “Tôi là Smita Shah - người phụ nữ điềm tĩnh thông báo với Godbole - Tôi là luật sư của ông Ram Mohammad Thomas. Những gì ông đang làm với khách hàng của tôi là hoàn toàn trái luật và không thể chấp nhận được. Tôi muốn sự ngược đãi này chấm dứt ngay lập tức. Tôi yêu cầu ông cho tôi xem các giấy tờ liên quan đến việc bắt giữ anh ta. Nếu ông không trình lệnh bắt người ra, tôi sẽ đưa khách hàng của tôi ra khỏi đồn cảnh sát để hội ý riêng với anh ta”. Tôi đã ngất đi. Ngất đi vì đau đớn, đói và hạnh phúc.
Tôi tỉnh dậy. Smita kể với tôi rằng cô ấy đọc được trên báo về vụ bắt giữ tôi và vội đến ngay. Giờ tôi đang ở nhà cô ấy. Smita ngồi với tôi trên mép giường, tay cầm một đĩa DVD. “Này, tôi đã cố kiếm được một bản sao của đĩa DVD ghi hình chương trình đố vui cậu đã tham gia. Giờ chúng ta có thể xem nó thật kỹ. Tôi muốn cậu giải thích cho tôi biết chính xác bằng cách nào cậu có được câu trả lời đúng cho tất cả các câu hỏi. Và tôi muốn cậu nói cho tôi biết sự thật. Cho dù cậu đã gian lận, tôi vẫn ở đây để bảo vệ cậu”. Những mối nghi ngờ đầu tiên bắt đầu nhen lên trong đầu tôi. Liệu cô ta có phải người do gã Johnson gài vào để moi sự thật làm bằng chứng buộc tội tôi? Tôi có thể tin cô ấy hay không?
Tôi lấy đồng xu một rupi đáng tin cậy của tôi ra. Nếu đồng xu ngửa tôi sẽ hợp tác với cô ấy. Nếu sấp tôi sẽ nói tạm biệt. Tôi khẽ búng đồng xu. Đồng xu ngửa. “Cậu muốn nói là cậu chỉ đoán mò câu trả lời và chỉ nhờ may mắn mà cậu trả lời đúng tất cả 12 câu hỏi ư?”. “Không. Tôi không đoán mò. Tôi biết các câu trả lời”. “Cậu biết các câu trả lời?”. “Đúng. Cho tất cả các câu hỏi”. “Vậy thì may mắn có vai trò gì trong chuyện đó?”. “Họ toàn hỏi những vấn đề mà tôi biết câu trả lời, thế chẳng phải tôi may mắn sao?”.
“Này, Ram, tôi thật sự muốn giúp cậu. Nhưng nếu cậu không gian lận thì tôi phải được biết làm thế nào cậu biết các câu trả lời”. “Tôi không thể giải thích được. Tôi không đi học. Tôi không đọc sách. Nhưng tôi biết các câu trả lời đó”. “Vậy nghĩa là tôi cần phải biết toàn bộ cuộc đời cậu để hiểu được nguồn gốc các câu trả lời của cậu chăng?”. “Có lẽ vậy”. “Tôi muốn nghe các ký ức của cậu. Cậu có thể bắt đầu kể từ đầu được không? Từ câu hỏi số 1”.
Smita lấy chiếc đĩa ra khỏi bao đựng và tra nó vào đầu DVD.
 
VIKAS SWARUP
(Nguyễn Bích Lan dịch)