Mẹ chồng

Tự dưng Phiên thấy nhói trong tim. Cái tên ấy từ lâu cô đã không muốn nghĩ tới nữa. Cô đã từng cố quên và cũng đã quên rồi kể từ khi cô là vợ của Thái - con trai bà. Mà tại sao mẹ chồng cô lại nhắc đến cái tên ấy nhỉ?

Bỗng nhiên mẹ chồng Phiên đến chơi mang theo một làn hoa quả và bộ quần áo cho bé Mai. “Hôm nay là ngày gì hả mẹ?”. Phiên ngạc nhiên. “Ơ, hay nhỉ? Mẹ đến chơi mà phải là ngày gì à?”. “Nhưng con làm may, mẹ không phải sắm quần áo cho cháu đâu ạ”. “Lạ thật đấy!” - bà gắt lên - “Áo quần bà mua cho phải khác quần áo mẹ mày may chứ”.

Bà đến từ lúc dãy đèn cao áp phía đường quốc lộ tỏa ra thứ ánh sáng nhợt nhạt lơ lửng giữa không trung, những nóc nhà trong ngõ nơi Phiên ở chìm trong ánh sáng nhờ nhờ của dãy đèn cao áp ấy. Mẹ chồng Phiên dặn đi dặn lại cô con dâu phải khóa, phải chèn thật kỹ cổng cửa, nhà không có đàn ông là phải thế. Được vài bước, bà quay lại ngập ngừng hỏi Phiên: “Hôm nay… có ai đến nhà con không?”. “Nhà con lúc nào chẳng có người ra vào hả mẹ?”. “Là mẹ hỏi cái thằng Tân ở cuối ngõ nhà ta ấy, còn khách hàng thì nói làm gì”. “Tân hả mẹ?”. Phiên hơi chững lại: “Gần chục năm rồi con có thấy mặt cậu ta đâu mẹ”. “Ừ! Cũng phải” - bà lẩm bẩm - “Nó tận trong Nam kia mà”.

Tự dưng Phiên thấy nhói trong tim. Cái tên ấy từ lâu cô đã không muốn nghĩ tới nữa. Cô đã từng cố quên và cũng đã quên rồi kể từ khi cô là vợ của Thái - con trai bà. Mà tại sao mẹ chồng cô lại nhắc đến cái tên ấy nhỉ? Ngoài việc Tân là bạn học thuở xưa của Phiên, Tân chẳng có gì liên quan đến nhà chồng cô cả, ít nhất cô cũng thấy vậy kể từ khi cô về làm dâu trong ngôi nhà lừng lững ngay mặt đường đầu ngõ, còn nhà Tân nằm tận cùng trong cái ngõ sâu hun hút ấy.

Kể cũng lạ, cuộc đời Phiên giường như cứ nhất thiết phải liên quan đến cái ngõ nào đó. Nhà mẹ đẻ Phiên cũng nằm trong ngõ trên đỉnh dốc ấy. Sáng sáng, từ trên dốc xuống thế nào Phiên cũng gặp Tân cắp cặp đi bộ trước Phiên một đoạn, dẫu sao cũng là bạn cùng lớp, ngang qua Tân, Phiên lại bảo: “Lên đây tớ đèo”. Nhưng Tân cũng khái tính, chẳng chịu đi nhờ.



Minh họa của Phạm Minh Hải


Cho đến một hôm, gặp Tân lê từng bước chân tập tễnh trên đường, mời mãi cậu ta mới chịu lên xe của Phiên, thì ra cậu ta trèo cây bị ngã. Chân khỏi đau cũng là lúc hai đứa bắt đầu thân nhau. Đến năm học lớp 12, tình cảm hai người đã trở nên thân thiết. Rồi Tân thi đỗ vào đại học, còn Phiên học nghề thợ may. Nhưng chưa bao giờ Tân nói yêu cô. Chỉ có một lần vào giữa tuần, Tân đột ngột trở về. Đứng sau dây vải, Tân gọi: “Phiên ơi! Ra đây Tân nhờ cái này”. “Gì cơ?”. Phiên đến gần Tân ghé đầu thì thầm: “Tân nhớ Phiên quá”. Phiên tưởng mình mê ngủ nếu không có cái mũi rất lạnh của Tân chạm lướt má cô. Rồi Tân đón xe về thẳng trường. Phiên không hiểu sao Tân đi mấy chục cây số chỉ để nói với Phiên câu ấy. Rồi mẹ giục giã Phiên lấy chồng. Người ấy là Thái. Thái học trên cô một lớp, nhà ngay đầu ngõ nhà Tân. Đó là ngôi nhà ba tầng đẹp nhất phố lúc nào cũng cổng kín tường cao. Mỗi sáng chờ Tân trong ngõ đi ra thế nào cũng gặp Thái phóng chiếc xe đua màu vàng lượn sát đầu xe cô. Phiên chẳng bao giờ để ý đến chàng công tử đẹp trai cưỡi trên chiếc xe mà bất kỳ cậu trai nào cũng ao ước, và ngay cả sau này, không biết từ bao giờ, thỉnh thoảng tối tối, Thái đến nhà cô thẽ thọt cùng bố mẹ. Chẳng đợi Phiên có đồng ý hay không hai bên gia đình đã định ngày ăn hỏi. Phiên cuống lên. Cô nhớ tới Tân. Nhớ từng hơi thở và nhớ cả cái mũi rất lạnh của anh.

Nhưng từ hôm đột ngột trở về gặp Phiên, không thấy Tân đâu nữa. Mẹ Tân bảo, Tân còn bận thi cử. Vậy là Phiên đi tìm Tân. “Lấy chồng cũng tốt Phiên à. Chúc Phiên hạnh phúc”. Quay đầu bước đi, giữa thành phố nườm nượp người, xe cộ chen chúc, Phiên thấy mình bé nhỏ đến tội nghiệp. “Phiên ơi, Phiên!” - vẫn là Tân với hơi thở gấp gáp -“Cho Tân nắm tay Phiên một chút được không?”. Cầm tay Phiên, rất nhanh Tân kéo cô vào lòng. Vẫn là hơi thở gấp gáp, vẫn là cái mũi rất lạnh chạm lướt má cô.

Giữa tột cùng của sự thất vọng, Phiên không thể lý giải tại sao Tân vừa dửng dưng, lại vừa tha thiết với Phiên… Xe buýt xa rồi… những giọt nước mắt mằn mặn thấm đẫm môi, Phiên bật khóc. Có một cảm xúc rất lạ dâng đầy trong Phiên. Hình như có tiếng ai đó gọi tên cô. Phiên giật mình chồm dậy, ngơ ngác nhìn qua khung cửa sổ, chỉ có mặt trăng như mẩu bánh cuốn vứt giữa bầu trời nham nhở mây đang nhìn Phiên. Quệt ngang những giọt nước mắt còn đọng trên gò má, Phiên tự nhủ “vậy là mình đã khóc thật”. Bên cạnh, bé Mai dang rộng cánh tay say trong giấc nồng, Phiên vuốt ve mái tóc con rồi thơm nhẹ lên vầng trán mát rượi của nó.

Cô trở dậy đến bên chiếc bàn cắt ngổn ngang những xấp vải. Buông mình xuống ghế, Phiên nhấm nháp vị mặn trên môi. Ngày đó nếu Tân không dửng dưng chúc cô hạnh phúc, lúc này đây Phiên không phải cắn chặt bàn tay để tiếng khóc biến thành tiếng nấc nghẹn ngào. Mà không dưng mẹ chồng cô nhắc đến cái tên ấy làm gì?

Thực ra, ngay cả với mẹ chồng, Phiên cũng không biết phải dành tình cảm gì cho bà. Bảy năm trước đây, về làm dâu trong ngôi nhà ba tầng cao lừng lững, đêm đêm Phiên không thể nào ngủ được bên tiếng ngáy của Thái. Đến bên cửa sổ, cô luôn nhận ra nóc nhà bé nhỏ của Tân hun hút cuối ngõ. Bao giờ cũng vậy, đến điểm dừng ấy, Phiên lại quay mặt đi. Cô muốn quên đi người ấy. Cô nghĩ số phận đã an bài.

Nhưng rồi một chiều thứ bảy, vừa bước chân lên bậc thềm, Thái đã bị bố lôi tuột vào nhà, giáng cho vài cái tát. Mẹ chồng Phiên ngồi so ro một góc đi-văng, nước mắt lã chã. Lúc ấy Phiên mới biết chồng cô - đang học đại học tại chức năm thứ ba ở Hà Nội đã bị đình chỉ học. Và tệ hơn, Thái đã nghiện. Mẹ chồng Phiên giấu cả nhà chuyện này, để Thái điềm nhiên đi về, điềm nhiên cưới vợ như chẳng có chuyện gì xảy ra.

Phiên chua xót nhận ra mình là con thỏ non bị sập bẫy, còn bố mẹ vô tình cùng dồn cô vào cái bẫy đã mở sẵn. Bây giờ cô biết oán hận ai? Mẹ chồng? Bố mẹ đẻ? Hay oán hận chính mình? Trong khi đó mẹ chồng cô nài nỉ cô đừng rời bỏ con bà. Rằng không phải bà lừa dối cô đâu, mà bởi vì con trai bà quá yêu cô. Thái đã hứa sẽ thay đổi nếu lấy được cô làm vợ. Phiên không thể tin vào điều đó. Đơn giản là cô không có gì đặc biệt để cậu công tử đẹp trai trong ngôi nhà lừng lững này phải mơ ước. Đến cả Tân, người mà mẹ cô gọi là “nghèo kiết xác”, người đã từng có với cô bao kỷ niệm còn quay lưng lại với cô nữa là Thái. Phiên đã tính đến chuyện ly hôn. Nhưng ngày cô quyết định làm đơn cũng là ngày cô biết mình có mang. Phiên hoang mang tột độ. Cô phải làm gì đây với giọt máu đã mang trong mình? Cô cũng không thể bỏ nó, bởi sinh linh bé nhỏ đó không phải gánh chịu những gì người lớn đã làm.

Phiên quyết định ra ở riêng, cô kiên quyết không nhận một xu nào của nhà chồng cho dù cô phải thuê một căn nhà tồi tàn để ở. Còn Thái có theo cô không thì tùy. Tất nhiên là Thái theo cô. Đã có lúc Thái hối hận thật sự. Đã có lúc gia đình cũng có được vài bữa cơm ấm cúng bên nhau. Sáng sáng, Phiên mang con sang gửi bà ngoại, Thái học việc ở một xưởng sửa chữa ôtô. Mẹ chồng Phiên xót xa cậu con trai duy nhất. Lẽ ra Thái đã tốt nghiệp đại học. Dù là tại chức Thái cũng có một tương lai. Vậy mà giờ đây Thái phải lấm lem trong dầu mỡ, bà thương lắm, mỗi lần đến lại dấm dúi tiền cho Thái. Mới đầu Thái còn dùng số tiền ấy mua sắm cho bé Mai, rồi Thái cứ về khuya dần… cai rồi lại nghiện, nghiện rồi lại cai… Cái vòng luẩn quẩn đó cứ lặp đi, lặp lại mỗi lúc một rộng hơn…

Có một lần Phiên đi đón con sớm hơn thường lệ. Dạo ấy Thái không về với mẹ con Phiên mà ở nhà mẹ đẻ. Phiên đã gặp Thái đứng ôm bé Mai qua hàng rào bằng sắt. Thái quay đi rồi con bé vẫn gào trong nước mắt “Bố ơi, bố…”. Thế là vì bé Mai, Phiên gằn mình mà sống. Cô chẳng buồn nghĩ đến việc phải ghét ai, giận ai, ngay cả với bà mẹ chồng mà thoạt tiên, Phiên đã oán hận bà… Hình ảnh của Tân cũng phai mờ dần… cho đến hôm nay…

Chợt, có tiếng dép ngập ngừng ngoài ngõ. Lưng nhà của Phiên giáp ngay ngõ xóm, nhiều khi nghe tiếng người, tiếng chân bước vào nhà bên cạnh lại cứ ngỡ vào nhà mình. Tiếng dép lại vang lên ngập ngừng, ngập ngừng rồi như khựng lại trước cửa nhà cô. Phiên rúm người trên ghế. Cái kiểu ngập ngừng ấy giống hệt chồng cô. Đã bao lần nửa đêm Thái mới mò về ngập ngừng ở cổng, rồi lần ra cửa sổ sau lưng nhà gọi Phiên. Thời gian đầu Phiên còn mở cửa cho vào, sau cô không mở nữa. Thường, Thái về nhà mẹ đẻ. Sớm hôm sau thế nào bà cũng đến khuyên răn, nài nỉ rồi trách móc cô. Nhưng lòng Phiên đã đông cứng lại rồi, mọi cảm xúc của cô như bị tê liệt…

Bây giờ thì Thái không còn nữa. Thái đã uống một liều thuốc ngủ cực mạnh và không bao giờ tỉnh lại.

Mẹ chồng Phiên bảo trước cái ngày khủng khiếp ấy, Thái đã tắm rửa, ăn mặc sạch sẽ lắm. Bà nói lúc ấy Thái còn soi gương tự ngắm mình mãi. Mẹ tưởng nó hiểu ra nhẽ phải. Ai ngờ ngờ nó tiêu cực. Nó sửa sai bằng cái chết. Lúc đó Phiên không biết bà kể thật tình hay là đang trách móc cô? Dẫu sao Phiên cũng thấy ân hận bởi suốt thời gian sống cùng nhau, cô chưa bao giờ dành tình cảm yêu thương của mình cho Thái, ngay cả lúc Thái cần đến cô nhất, mặc dù cô đã nhận ra rằng, tình yêu mà Thái dành cho cô là có thật. Đúng là bà đã không lừa dối cô. Đúng là Thái quá yêu cô và có được cô, Thái sẽ thay đổi. Nhưng mà, Phiên không muốn thừa nhận điều đó. Còn vì sao Thái yêu cô đến thế, chỉ có Thái mới biết được… Phiên dấm dứt trong tiếng khóc đã biến thành tiếng nấc nghèn nghẹn.

Mãi đến gần sáng Phiên mới thiếp đi được một lát. Sáng hôm sau. Rất sớm. Đã có tiếng gọi Phiên ngoài cổng. Đó là mẹ chồng Phiên. Bà có vẻ rất nóng ruột. Nhìn sắc mặt tai tái, hốc hác của bà, Phiên biết đêm qua bà đã mất ngủ. “Phiên à, mẹ muốn nói với con chuyện này”. “Còn chuyện gì nữa hả mẹ?”. Phiên dửng dưng. “Đó là chuyện thằng Tân…”. Phiên sững người, ngồi thẳng trên ghế nhìn mẹ chồng “Liên quan gì đến nhà ta hả mẹ?”. “Thực ra có một chuyện con cần phải biết… đó là trước kia mẹ đã từng gặp nó… thằng Tân ấy. Tất cả là vì thằng Thái của mẹ…”. “Mẹ nói gì cơ ạ?” - Phiên không tin vào tai mình nữa. “Ngày đó thằng Thái bảo, nó muốn lấy con làm vợ”. Bà rân rấn nước mắt: “Nó bảo, nó biết con từ lâu lắm rồi. Nó biết cả chuyện tình cảm giữa con và thằng Tân. Nhưng mà nó bảo nhất định nó phải lấy con. Hôm ấy sang Hà Nội, mẹ đã đi tìm thằng Tân. Là hàng xóm với nhau mấy chục năm rồi nên mẹ biết rõ gia đình nó lắm. Mẹ đã nài nỉ van xin nó hãy cứu lấy thằng Thái, hãy cho thằng Thái một cơ hội là… là nhường con cho thằng Thái. Lúc đó Tân nó im lặng. Mặt nó đỏ bừng rồi tím lại, hai tay nó nắm chặt. Mẹ đã sợ. Mẹ biết mẹ không phải. Có một lần nó về thăm nhà, biết thằng Thái không hề thay đổi, nó đã đánh thằng Thái. Lỗi là tại mẹ. Mẹ làm hại con, làm hại thằng Tân, không chừng thằng Thái hư hỏng, thằng Thái chết cũng là tại mẹ…”. Rồi bà khóc rưng rức như một đứa trẻ. Phiên muốn nói rằng, những gì bà đã làm trong quá khứ, kể cả với Phiên nữa, cũng không thể thay đổi được nữa rồi. Bà khóc như để trút gánh nặng nào đó. “Bà ơi! Bà”, bé Mai từ trong buồng lao ra, sà vào lòng bà. Ngoài sân nắng đã bắt đầu hừng lên…

VNCA