Viêm gan C - kẻ hủy diệt giấu mặt
Ở Việt Nam hiện có khoảng 1,6 triệu người nhiễm virus viêm gan C. Bệnh tiến triển chậm và thường không có triệu chứng trong 20 năm sau đó nên gan cứ bị hủy hoại dần mà bệnh nhân không biết. Sau 10-20 năm, có ít nhất 20% trong số họ bị xơ gan.
Bác sĩ Bùi Hữu Hoàng thuộc Đại học Y dược TP HCM cho biết, virus C lây truyền chủ yếu qua đường máu: truyền máu, dùng chung kim và ống chích. Có khoảng 60-90% người chích xì ke bị nhiễm. Ngay cả khi dùng kim, ống chích riêng, nguy cơ lây bệnh vẫn cao nếu con nghiện dùng chung các dụng cụ để chuẩn bị cho mũi tiêm như muỗng, màng lọc...
Ngoài ra, bệnh còn lây truyền qua tiếp xúc tình dục; lây nhiễm từ mẹ sang con. Nếu mẹ bị nhiễm thêm HIV thì khả năng lây virus C cho con là 20-30%. Châm cứu, xăm mình, xỏ lỗ tai, dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu, kìm kéo cắt móng tay với người bệnh; dùng các dụng cụ không sát trùng đầy đủ khi mổ hoặc làm các thủ thuật khi nội soi, sinh thiết, chữa răng... đều có thể làm lây bệnh.
Đa số người nhiễm virus C không biết mình bị bệnh vì không có triệu chứng; hoặc có triệu chứng tương tự một số bệnh khác như mệt mỏi, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, sụt cân hoặc đôi khi đau tức vùng dưới sườn bên phải. Rất ít bệnh nhân có triệu chứng vàng da, vàng mắt. Hiện nay vẫn chưa có vacxin phòng bệnh này.
Đối tượng cần tầm soát viêm gan C là những người đi hiến máu, người từng được truyền máu, phải truyền máu nhiều lần, người chích xì ke. Ngoài ra, trẻ sơ sinh có mẹ nhiễm viêm gan C, người bị mổ xẻ nhiều lần, châm cứu, xăm mình, các nhân viên y tế... cũng nên được làm xét nghiệm.
Theo bác sĩ Hoàng, khi nhiễm virus C, chỉ 10-15% bệnh nhân có thể tự khỏi bệnh, 80-85% còn lại sẽ mắc bệnh mạn tính. Trong giai đoạn này, gan tiếp tục bị hư hại. Để đánh giá tình trạng trên, bệnh nhân nên đến bác sĩ chuyên khoa để được làm một số xét nghiệm về men gan. Trong giai đoạn viêm mạn tính, men gan có thể lúc tăng, lúc giảm (về chỉ số bình thường). Vì thế, kết quả xét nghiệm bình thường không có nghĩa là bệnh đã ổn định mà cần theo dõi men gan mỗi tháng, ít nhất ba lần liên tiếp mới đánh giá được tình trạng hư hại của gan.
Xơ gan sẽ xảy ra sớm hơn nếu như bệnh nhân uống rượu nhiều. Gan cũng bị tổn thương nặng hơn do dùng thuốc hoặc nhiễm thêm các virus gây bệnh gan khác. Viêm gan C mạn tính làm tăng nguy cơ ung thư gan. Nguy cơ này là 1-5% sau 20 năm, nhưng nếu bệnh nhân đã bị xơ gan thì tỷ lệ này có thể tăng. Vì vậy, nếu được chẩn đoán bị nhiễm viêm gan C mạn tính, nhất là khi đã bị xơ gan, bệnh nhân cần theo dõi định kỳ để tầm soát ung thư gan.
Phác đồ điều trị viêm gan siêu vi C hiện nay là phối hợp thuốc tiêm Interferon và thuốc uống Ribavirin. Chúng có tác dụng ngăn cản sự sinh sản và loại trừ virus ra khỏi cơ thể, cải thiện các hư hại của gan, làm chậm quá trình diễn tiến đến xơ gan, từ đó làm giảm nguy cơ ung thư. Khi mắc thêm bệnh gì, nên báo cho bác sĩ biết mình đang bị viêm gan C để được kê đơn thuốc thích hợp.
(Theo Tuổi Trẻ )