NHỮNG BÀI THƠ TÔI YÊU!

Tôi đã rất yêu bài thơ " Hoa trắng thôi cài lên áo tím" của Thi sĩ Kiên Giang.

Lối xưa tay trắng đi về...

Máu chảy trên đường phố        


(Làm sau cuộc biểu tình của học sinh tại Sài Gòn - Chợ Lớn ngày 19-1-1950)


Những học sinh của Sài Gòn - Chợ Lớn
Bước chân tơ ngày hai buổi tới trường
Lắng tai nghe sóng gió dậy ngàn phương
Ôi! Bực bội! Bốn bức tường nhỏ hẹp!
Ngoài kia vang sắt thép?
Ngoài kia rực ánh vàng son?
Ngoài kia vui? Sao đây sầu vạn kiếp?
Nắng ngoài kia? Đây lạnh buốt tâm hồn?
Là những mầm non
Hoa chờ trái đợi
Hồn trong trắng thơm tho trang vở mới,
Bàn tay mềm như mái tóc tơ xanh
Đàn chim non bay mát rượi kinh thành
Trao hứa hẹn giữa nụ cười kết bạn.
Mùa thu năm bốn lăm
Toàn dân làm cách mạng
Sao vàng mọc, núi sông trào ánh sáng
Khắp đô thành nhảy múa một màu son
Hạnh phúc về quy tụ giữa tim non
Hoa độc lập hẹn thơm mùa giải phóng.


Giặc Pháp thừa cơ
Đem binh chiếm đóng
Chợ Lớn - Sài Gòn hỗn loạn bóng xâm lăng
Dân chúng âm thầm
Nuốt hờn ngậm nhục
Trong tay giặc, nghiến răng không khuất phục
Giữa đêm dày hồn vẫn thắm cờ son.
Những học sinh của Sài Gòn Chợ Lớn
Lắng tai nghe sóng gió dậy ngàn phương
Bước chân tơ ngày hai buổi tới trường
Mà cảm thấy như mình đi lạc lối
Ôi! Khao khát hoa rừng thơm nước suối
Ôi! Thèm nghe chim hót sáng bình minh
Cha chúng ta trong những chiến khu xanh
Mài gươm bén đêm đêm truy kích giặc
Các anh ta vượt Trường Sơn ra Việt Bắc
Bác ngoài kia khuya sớm vọng về Nam…
Mà ở đây trong vuốt giặc hung tàn
Nghẹt thở quá! Họng muốn trào máu đỏ.
- “Lũ giặc nước lại ra tay khủng bố
Lại giam cầm các bạn của ta sao?
Không! Không! Không! Không! Chẳng có khi nào!
Hãy trả lại cho ta năm bạn ấy!
Ta có bạn và tim ta máu chảy
Anh em ơi! Làm một cuộc biểu tình!
Máu Việt Nam là dòng máu xuân xanh
Kết hợp lại, hiền hòa, trật tự…”
Nhưng đế quốc là một bầy thú dữ
Bọn bù nhìn là một lũ chó săn
Với chúng ư? Đâu còn có công bằng
Đâu nhân đạo và đâu là luật pháp?
Giương nanh vuốt chúng thản nhiên đàn áp,
Máu học sinh tuôn đổ giữa châu thành
Máu nhuộm tóc xanh
Máu loang áo lụa
Máu nhòe má đỏ
Máu bết môi non
Em mười lăm tuổi mới chớm trăng tròn
Đầu vỡ nát, óc văng đầy trộn cát
Súng sáu, liên thanh, lưỡi lê, ma trắc
Giặc reo cười, đạp, bắn, giết như mưa
Cánh tay mềm, đôi mắt sáng, ngực non tơ
Bọn Pháp Mỹ xả vào, man rợ!
Em ngã xuống rồi
Chị xông lên đỡ
Tiếng thét tiếng la
Căm hờn giãy giụa.
Rời vú mẹ miệng vẫn thơm mùi sữa
Mới sáng nay còn đầm ấm giữa gia đình
Vì đế quốc các em giờ tắt thở
Đời các em như tia nắng bình minh
Bỗng vụt tắt bởi bàn tay lũ giặc.
Các bạn học sinh
Chịu cơn tàn sát
Máu các bạn đổ nhiều
Chúng hả hê ca hát
Miệng sài lang vẫn khát máu thanh niên.
Các em đôi mắt dịu hiền
Chan hòa lửa hận
Khăng khít kinh hoàng
Tình thương nỗi giận.
Ngực các em đầy đốm máu hồng tươi
Như những tấm huy chương rực rỡ chói ngời
Những huy chương tranh đấu
Lịch sử muôn đời
Những anh hùng đất nước
Chưa tới tuổi hai mươi.
Môi mím chặt mà các em không khóc
Chân không run mà tay chẳng rời tay
Giữa Sài Gòn Chợ Lớn, giữa ban ngày
Đem tuổi thơ sinh các em đi phá ngục…
Dòng máu xuân xanh
Chói màu bất khuất
Đường phố chuyển mình
Thấm sâu lòng đất
Cả non sông rung chuyển khối căm thù.


Người ở chiến khu
Lòng đau kính mến
Mắt đăm đắm phía kinh thành tạm chiếm
Lệ muốn trào mà lửa hận bừng sôi
Lửa bốc cao ngang với lửa mặt trời
Lệ không chảy mà lòng dâng biển hận
Bọn đế quốc, lũ bù nhìn, quân khốn nạn
Tới ngày cùng uống cả máu thơ sinh
Một ngày kia ta giải phóng kinh thành
- Tiến lên! Các bạn!
Bọn đế quốc, lũ bù nhìn, quân khốn nạn
Phải tan thành cát bụi dưới chân ta!
Hỡi quân thù, loài lang chó thối tha!
Mi phải chết, phải đền bao tội ác
Bọn quỷ cùng đường
Dã man hèn nhát
Giết học sinh không vũ khí trong tay
Giết học sinh trên đường phố giữa ban ngày
Cả nhân loại sẽ nghìn đời vạn kiếp
Nguyền rủa chúng bay!
Các bạn học sinh ơi!
Những tương lai đất nước
Thù hận dường này
Các bạn làm sao quên được!
Thù hận dường này
Dân tộc làm sao quên được!


                         Nguyễn Bính

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

  Truyện cổ tích



Em ạ! Ngày xưa vua nước Bướm
Kén nhân tài mở Điệp lang khoa
Vua không lấy trạng, vua thề thế
Con bướm vàng tuyền đậu Thám hoa.

Vua liền gọi gả con gái yêu
Nàng đẹp như em, chả nói điêu
Vua nuông hai vợ chồng phò mã
Cho nhởn xem hoa sớm lại chiều.

Một hôm hai vợ chồng quan Thám
Mê mải xem hoa lạc lối về
Vợ khóc: "Mình ơi! Em hãi lắm!"
Trời chiều lạc lối tới vườn lê.

Vườn đầy hoa trắng như em ấy
Bỗng một bà tiên hiển hiện ra
Sao mà đẹp thế! Tiên mà lại!
Nữ chúa vườn lê đi thăm hoa.

Bà thấy vợ chồng con bướm dại
Sụt sùi ngồi khóc dưới hoa lê
Đến bên âu yếm bà thương hại:
"Ý hẳn hai con lạc lối về?

"Đây về nước Bướm đường thì xa
"Về tạm nhà ta ngủ với ta
"Có đủ chăn thêu cùng gối gấm
"Có nhiều bánh ngọt ướp hương hoa...

Đêm ấy chăn êm và gối êm
Vợ chồng ăn bánh với bà tiên
Ăn xong thoắt chốc liền thay lốt
Chồng hoá làm anh, vợ hoá em.



                              Nguyễn Bính

                                     1938

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Hàn Mặc Tử (1912-1940)

Nhà thơ với cuộc đời đau thương có một không hai này, tên thật là Nguyễn Trọng Trí, sinh ngày 22-9-1912 ở Lệ Mỹ (Đông Hới). Ông làm thơ từ thuở nhỏ. Lấy hiệu là Phong Trần và Lệ Thanh, trong những năm 16 tuổi. Vốn ở Qui Nhơn từ nhỏ. Cha mất sớm, nhà nghèo. Học đến năm thứ ba ở trường Qui Nhơn, kế đó mắc bịnh hủi, đưa vào nhà thương Qui Hòa rồi mất ở đó, ngày 11-10-1940.

Ông từng chủ trương tờ phụ trương văn chương báo Saigon mới đổi hiệu là Hàn Mặc Tử.

Đã đăng thơ: Phụ Nữ Tân Văn, Saigon, Trong Khuê Phòng, Đông Dương Tuần Báo, Người Mới.

Đã xuất bản: Gái quê (1936), Thơ Hàn Mặc Tử (1959) gồm có: Thơ Đường Luật, Gái Quê, Đau Thương, Xuân Như Ý.

Tất cả các thi phẩm nầy được nhà xuất bản Tân Việt in lại (1959). Càng ngày thơ Hàn Mặc Tử càng được phổ biến rộng và có nhiều người say sưa. Phần nhiều những người mê thơ Hàn Mặc Tử, lớp thanh niên ngày nọ... thường lê thê lếch thếch ở cá hè quán dơ bẩn và điên loạn... họ điên loạn để tỏ ra giống Hàn Mặc Tử, họ bày đặt đau thương khốn đốn, thơ thì dùng chữ cho sáo, cho kêu, tiếc rằng không tìm được một HànMặc Tử thứ hai để cho mình chiêm ngưởng.

Ngày nào còn bình tỉnh tôi chỉ thích đọc thơ Xuân Diệu, thơ Lưu Trọng Lư với những linh hồn sầu mộng muôn đời đó, cũng như những người làm thơ hôm nay... cái nhẹ và cao sâu của Trần Dạ Từ, Đỗ Qui Toàn và những bài thơ lục bát của Trần Đức Uyển vậy... nhưng, lúc tỉnh cũng như lúc điên... giòng thơ Việt với đôi hình sắc lạ thường rẻ thành hai nẻo... cùng hướng vọng về ân sủng của Thượng Đế, chỉ có Huy Cận ngày xưa, không cầu mong Thượng Đế điều gì, vì thi nhân mang cả cái linh hồn trần gian nầy mà trả lại cho Người. Nhưng đến lúc sầu hận điên đảo khôn nguôi, tôi trở về với Ôn Như Hầu... với Chế Lan Viên... và nhất là với Hàn Mặc Tử. Thơ không vốn để vỗ về lấy đau thương của ai cũng không phải để nói lên cái đau khổ, mà để tạo lập một vũ trụ một cõi mới lạ... điều nói của Loài Người cả đấy thôi... thì dù ở đâu, ở hoang đảo nào, ở một thế giới nào đi nữa, chúng ta vẫn cắm lều cô độc, chúng ta vẫn đến cái đỉnh chót vót của tâm hồn tẻ quạnh của ta và chừng đó hoặc là trở về cô độc bằng thái độ sống, nếu không, thì chúng ta sẽ điên, điên như Chế Lan Viên, kinh dị như Hàn Mặc Tử và sau này trên một nguồn đó còn có nhà thơ Viên Linh với Hóa Thân xuất bản vừa rồi.

Nhà thơ đi lọc ánh sáng để gieo vần, đơn độc đẩm mình trong suối ngọc cỏ thơm, trong niềm đau thương xô đẩy đến một thế giới trăng sao lộng lẫy. Thi ca là nguồn suối ở trên cõi siêu hình đảo lộn cả mọi suy tưởng đậm đà của tình nhân gian sầu mộng. Ở đó chỉ có linh hồn thi nhân và trân châu ngọc bích của Thượng Đế. Ở đó sự kỳ lạ được nhà thơ điểm vào óng ánh tinh khí, thực thể trơ thành huyền hoặc lý lẽ cõi đời không có đất nẩy mầm, cõi điên loạn dị thường được soi trong cặp kính của một vì Sáng Thế, được gảy bởi cung đàn thiên tiên bất tuyệt.

Từ lắng nghe niềm đau thương vọt máu của sự tình đến khao khát ân ái của nhục thể, từ lang thang cô đơn ở trong xã hội gọi là chỗ hợp quần này tương trợ và thông cảm này... rốt lại chỉ còn vò võ từng đêm, hoảng hốt và đau buốt xương da từng đêm trong bệnh viện Qui Hòa. Từ cõi bị đày này, thi nhân xưa vẫn là người tiên ở thượng giới cho đến cõi tạm bợ đày đọa này, rồi lại bị đày thêm lần nữa ở một vũng cô liêu cũ vạn đời...

Với niềm đau thương của Hàn Mặc Tử người đời còn có thể nhắc tới. Nhưng tiếc rằng nhắc tới để cảm thấy một cuộc đời rất là say đắm... rất là khốn cùng... rất là thơ mộng!!! Chứ nào ai đã cảm nhận một người đó vượt khỏi cái âm u, hoang lạnh của hư vô bủa vây trùng điệp... đen tối mịt mù như thứ mê hồn trận. Những giờ phút tê điên hồn phách, sượng sùng xương da, ở giữa một căn nhà với ngọn nến, trông ra bốn bể đêm tối bủa vây, bãi tha ma hoang lạnh. Linh hồn kinh dị đến tột cùng, choán ngộp cơ hồ nghẹt thở... đau đớn bốc dậy cùng từng sớ thịt, từng đường gân, từng mạch máu, từng phút từng lo âu và khẩn nguyện.

Như một kẻ lâm vào ác mộng, vũ trụ quay cuồng, vang vọng đến tiếng gọi rợn người của tử thần rình rập. Cựa quậy khôn thoát, cuối cùng thể xác đành ngã gục... đành tê điên, đành tan rả, nhưng linh hồn Người đã đến một nơi cư ngụ bình yên... Trong đời ta, ít nhất là ta đã va chạm một lần với cái chết khủng khiếp, ta mê cuồng và thét gọi; ta điên đảo và bấu víu vào đời sống này một cách vừa bi thảm vừa run sợ. Ít nhất là như thế... ta mới cảm thông với một người trải nhiều ác mộng, luôn luôn thấy bàn tay lông lá của tử thần vương đến chụp xuống đầu cổ, vò bóp xương da. Cuộc chiến đấu bất lực của con người với định mệnh ác nghiệp, cuộc chiến đấu giữa thể xác tanh hôi ghì kéo linh hồn chìm ngập trong đó, và ý chí thi bay vượt lên, điểm linh hồn với cõi trú ngụ mông lung mù mịt của thế giới trăng sao huyền hoặc của tho Người.

Thơ Hàn Mặc Tử không nên đọc trong lúc bình tỉnh vì nó sẽ dẫn ta vào chơi vơi hoang đảo trong đêm biển mù tăm. Nhưng lúc quá đau thương, ta vào cõi thơ của người để mà lảo đảo, hít làn tinh khí trăng sao, của hoa trái thanh tân, nhìn thấy ngất trời tinh đẩu, với nỗi đau đớn lạ thường, cảm giác lạnh tê. Ở đó, ta chịu nhận hồn ta vào cõi vô cùng nọ, ta cùng lùa ánh sáng như lùa một thứ tình mộng, như lù những làn sóng trong ngần của bầu trời tinh mơ, của biển vàng rực rỡ. Ta sẽ vơi bớt nỗi đau đớn mà cảm thấy một hồng ân, bánh mật của Thượng Đế. Và kẻ nào từ chối thứ bánh mật đó, từ chối mọi ân sủng thiêng liêng đó... cũng đứng lên than vãn cõi đời ô trọc làm chi nữa, đừng tìm làm chi nữa hạnh phúc ở trong cõi trần này. Nếu có gan liều phó mặc với triều sóng thời gian đẩy ra khơi mãi thì đừng đọc thơ Hàn Mặc Tử nữa, sẽ tự dựng lấy một thế giới riêng, ở đó mặc tình vùng vẫy.

Nói về thơ Hàn Mặc Tử, ngẫm nghĩ lại, mình không nói được gì cả... bao nhiêu lời từ trước đến giờ như là cây mục, như là cỏ khô... bởi vì thơ người quá ư tràn trề ánh sáng, nhưng lúc tắm trong vùng ánh sáng nọ, thoát nó lại biến mất... lúc ta ngỡ thơ chàng là ánh sáng thái dương thì thơ chàng lại là vầng trăng thiên cổ... lúc ta nắm được linh hồn, nắm được bản chất thơ của Người ở cõi đời này... thì thơ chàng đâu có... mà ta cầm nắm đâu, vì:

Người thơ chưa thấy ra đi nhỉ?
Trinh bạch ai chôn tận đáy mồ.

Và chân lý mà ta thấy được ở tận cõi xa mù nào... không thể hiểu nỗi nữa!

Trích Thi Nhân Việt Nam Hiện Đại - Quyển I của Trần Tuấn Kiệt.



Bến Hàn Giang

---

(Này đây lời ngọc song song)

Này đây lời ngọc song song
Xin dâng muôn sóng tơ đồng vơi vơi
Xin dâng này máu đang tươi
Này đây nước mắt giọng cười theo nhau

Mới hay phong vị nhiệm màu
Môi chưa nhấp cạn, mạch sầu đã tuôn
Ớ Địch ơi, lệ có nguồn
Hãy chia bớt nửa nỗi buồn sang tôi

Hôm nay trời lững lơ trời
Dòng sông ánh sáng sẽ trôi hoa vàng
Tôi ngồi ở bến Hàng Giang
Khóc thôi mây nước bàng hoàng suốt đêm

                   KINH DƯ HƯƠNG

Vẫn còn đó mùi hương hoa kỷ niệm,
Ngỡ bên mình hiển hiện mắt môi em,
Ta mỉm cười trong hạnh phúc êm đềm,
Tung khói thuốc vào linh hồn phố xá.
Vẫn là ta và hàng đèn nghiêng ngả,
Bóng ngắn dài theo từng bước chân qua,
Vẫn là ta đơn lẻ vẫn riêng ta,
Hôn lại chút hương nồng nàn thương nhớ.
Vẫn là khói trong khoảng trời vụn vỡ,
Xuôi theo từng điếu nhỏ quấn vành môi,
Xuôi theo từng hơi thở của kiếp người,
Buồn lãng vãng trong nụ hồn lần cuối,
Vẫn còn đó mùi hương hoa tiếc nuối.
Cho linh hồn tượng đá bỗng say sưa.
Máu trào lên và nhịp thở đong đưa,
Chân di động theo kiếp vừa sống lại.

                                      Dương Quốc Tâm

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

     ANH CÓ BIẾT

Anh biết không, em thèm một bờ vai
Ngả đầu vào, và anh ru em ngủ
Trong giấc mơ với bao vì tinh tú
Em kiếm tìm một ngôi sao yêu.
 
Anh biết không, em thèm lắm những chiều
Tay trong tay, chúng mình cùng dạo bước
Đến bao giờ thì em có được
Chút duyên thừa, anh để dành cho em?
 
Anh biết không, em thèm trong những đêm
Tấm thân em, vòng tay anh giữ trọn
Ghì chặt em, để em quên đau đớn,
Khi cận kề với thế giới xa xăm
 
Anh biết không, em thèm trong trăm năm
Em có anh, dù nơi nào xa xa lắm,
Anh gởi trao em, những ái ân nồng ấm.
Để chốn lạnh lùng, em vẫn được anh yêu!

_____________________________

Thiên Trang

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

              Hận Chinh Phu

                                                                         Hồ Dzếnh



Ai đã sống như ta thời chói lói,
Lưỡi gươm vàng đâm suốt bản đồ Âu,
Khúc chiến thắng cao lừng trời vòi vọi,
Cờ nguyên nhung mừng đóng gió Tây Châu.

Thuở ấy, quân Nguyên áo giáp, nhung,
Tay huơi hoa kích, đẹp vô cùng,
Ngựa phi nuốt chửng ngày trăm dặm,
Nắng chảy bồi hôi loáng khắp lưng.

Tướng Nguyên mồm thét ra hơi lửa,
Tay chỉ thành xa, kiếm rạch trời,
Giấc mộng chinh biên hừng máu đỏ,
Tâm hồn nung nấu vạc dầu sôi.

Sa mạc mênh mông, người thấy đâu,
Gió sương lạnh lẽo, giá băng sầu,
Muôn hồn chiến sĩ trơ như đá,
Đem quẳng ân tình xuống vó câu.

Trăng lạ bao lần soi cảnh lạ,
Mây vàng quan ải , gió biên cương,
Lòng kiêu tham vọng, tràn cao cả
Vẫn rõi, huy hoàng mộng bá vương.

Vua Nguyên trong chín lần cung cấm,
Đốt nến ngồi xem bức cáo thư,
Mơ bước quan quân ngoài vạn dậm
Vang lừng ngựa hý gió Ba Tư...

"Chiến sĩ một đi không trở lại",
Chiến mã một đi không hề về,
Giáo chỉ đường xông tên vút lối,
Hồ đông máu tím lạnh ngồi tê....

Khúc hát chinh phu rộn khắp đường,
"Ta say trời lạ, khát trùng dương,
Tay ta víu cả vào thiên hạ,
Chận dưới ngai rồng một bắc phương."

Nhưng... khúc quân ca bỗng chốc ngừng,
Chiến kỳ vấy máu đắp bình nhung,
Phải chăng sông Bạch, tri âu hẹp,
Không đủ gươm thần rộng lóe vủng

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

 



               Đừng Cho Lòng Bay Xa

                                                   Hàn Mặc Tử



Thượng thanh khí tiết ra nguồn sinh khí
Xa xôi trăng mọc nước Huyền Vi,
Đây Miên Trường, đây Vĩnh Cửu, tề phi!
Cao cao vượt với hai hàng bóng vía .
Trời nhật nguyệt cầu vồng bắt tứ phía,
Ôi Hoàng Hoa, hồn phách đến nơi đây .
Hương ân tình cho kết lại thành dây,
Mong manh như lời nhớ thương hàng triệu
Đàn cung bậc gió dồn lên âm điệu,
Sững lòng chưa ? Say chấp cả thanh bai .
Sang chơi thôi, sang chơi thôi! mà ai,
Thu đây rồi, bước lên cầu Ô Thước
Sao! Vàng sao rơi đầy nơi sóng nước,
Đừng ngả tay mà hứng máu trời sa .
Thôi kéo về đừng cho lòng bay xa ...
Thu vươn này, thu vươn ra như ý ...
Mau rất mau trong muôn hoa kiều mỵ,
Mùa rất trai và ánh sáng rất cao .
Đừng nói buồn mà không khí nao nao,
Để chơi vơi này bông trăng lá gió,
Để phiêu phiêu này tờ thơ vàng võ,
Để dầm dề hạt lệ đôi ta .
Tầng thượng tầng lâu đài ngọc đơm ra .
Khói nhạt nhạt xen vô màu xanh biếc.
Đẩy đưa dài hơi ngào ngạt trầm mơ .
Thinh không tan như bào ảnh hư vô,
Giải Ngân Hà biến theo cầu Ô Thước.
Và ước ao nhớ nhung lần lượt
Đắm im lìm trong mường tượng buồn thiu .


                                                          (Trích trong tập Thượng Thanh Khí)

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

 



     Anh Ðiên

                                              Hàn Mặc Tử



Anh nằm ngoài sự thực
Em ngồi trong chiêm bao
Cách nhau xa biết mấy
Nhớ thương quá thì sao?

Anh nuốt phứt hàng chữ
Anh cắn vỡ lời thơ
Anh cắn cắn cắn cắn
Hơi thở đứt làm tư!

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

       Em Lấy Chồng

                             Hàn Mặc Tử



Ngày mai tôi bỏ làm thi sĩ
Em lấy chồng rồi hết ước mơ
Tôi sẽ đi tìm mỏm đá trắng
Ngồi lên để thả cái hồn thơ.

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

                    Gái Quê

                                                                                  Hàn Mặc Tử



Xuân trẻ, xuân non, xuân lịch sự
Tôi đều nhận thấy trên môi em
Làn môi mong mỏng tươi như máu
Đã khiến môi tôi mấp máy thèm.
Từ lúc tóc em bỏ trái đào
Tới chừng cặp má đỏ au au
Tôi đều nhận thấy trong con mắt
Một vẻ ngây thơ và ước ao
Lớn lên, em đã biết làm duyên
Mỗi lúc gặp tôi che nón nghiêng
Nghe nói ba em chưa chịu nhận
Cau trầu của khách láng giềng bên.

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

 
 
 
Xuân Diệu (2 tháng 2, 1916 - 18 tháng 12, 1985) là một trong những nhà thơ lớn của Việt Nam. Ông nổi tiếng từ phong trào Thơ mới với tập Thơ thơ và Gửi hương cho gió. Những bài được yêu thích nhất của Xuân Diệu là thơ tình làm trong khoảng 1936 - 1944, thể hiện một triết lý bi quan, tuyệt vọng về tình ái nhưng lại có một mạch ngầm thúc giục, nhiều khi hừng hực sức sống. Nhờ đó, ông được mệnh danh là "ông hoàng thơ tình". Ông từng được Hoài Thanh và Hoài Chân đưa vào cuốn Thi nhân Việt Nam (1942).
Sau khi theo đảng (1945), thơ ông chủ yếu ca ngợi đảng lao động, Hồ Chí Minh, thơ tình của ông không còn được biết đến nhiều như trước.
Ngoài làm thơ, Xuân Diệu còn là một nhà văn, nhà báo, nhà bình luận văn học.
Ông tên thật là Ngô Xuân Diệu, còn có bút danh là Trảo Nha, quê quán làng Trảo Nha, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh nhưng sinh tại Gò Bồi, xã Tùng Giản, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Cha là ông Ngô Xuân Thọ và mẹ là bà Nguyễn Thị Hiệp.
Xuân Diệu lớn lên ở Qui Nhơn. Sau khi tốt nghiệp tú tài, ông đi dạy học tư và làm viên chức ở Mĩ Tho (nay là Tiền Giang), sau đó ra Hà Nội sống bằng nghề viết văn, là thành viên của Tự Lực Văn Đoàn (1938–1940). Ông tốt nghiệp cử nhân Luật 1943 và làm tham tá thương chánh ở Mỹ Tho một thời gian trước khi chuyển về ở Hà Nội.
Bên cạnh sáng tác thơ, ông còn tham gia viết báo cho các tờ Ngày Nay và Tiên Phong. Ông là một trong những người sáng lập Đoàn báo chí Việt Nam, nay là Hội Nhà báo Việt Nam[1].
Trong sự nghiệp sáng tác thơ văn của mình, Xuân Diệu được biết đến như là một nhà thơ lãng mạn trữ tình, "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới", "ông hoàng của thơ tình".
Xuân Diệu là thành viên của Tự Lực Văn Đoàn và cũng đã là một trong những chủ soái của phong trào "Thơ Mới". Tác phẩm tiêu biểu của ông ở giai đoạn này: Thơ (1938), Gửi hương cho gió (1945), truyện ngắn Phấn thông vàng (1939), Trường ca (1945).
Hai tập Thơ thơ và Gửi hương cho gió được giới văn học xem như là hai kiệt tác của ông ca ngợi tình yêu và qua các chủ đề của tình yêu là ca ngợi sự sống, niềm vui và đam mê sống. Và ca ngợi tình yêu thì làm sao mà không ca ngợi tuổi trẻ, mùa xuân, ca ngợi thiên nhiên là tổ ấm và cái nôi của tình yêu. Và Xuân Diệu cảm nhận sâu sắc đến đau đớn nỗi thời gian trôi chảy, sự mong manh của đời người cũng như lòng khát khao vĩnh cửu, tất cả đã được diễn tả bằng những câu thơ xúc động, có khi đậm đà triết lý nhân sinh. (Huy Cận, tháng 4 năm 2000)
Năm 1944, Xuân Diệu tham gia phong trào Việt Minh. Sau Cách mạng Tháng Tám, ông hoạt động trong Hội văn hóa cứu quốc, làm thư ký tạp chí Tiền phong của Hội. Sau đó ông công tác trong Hội văn nghệ Việt Nam, làm thư ký tòa soạn tạp chí Văn nghệ ở Việt Bắc.
Xuân Diệu tham gia ban chấp hành, nhiều năm là ủy viên thường vụ Hội Nhà văn Việt Nam.
Từ đó, Xuân Diệu trở thành một trong những nhà thơ hàng đầu ca ngợi cách mạng, một "dòng thơ công dân". Bút pháp của ông chuyển biến phong phú về giọng vẻ: có giọng trầm hùng, tráng ca, có giọng chính luận, giọng thơ tự sự trữ tình. Tiêu biểu là: Ngọn quốc kỳ (1945), Một khối hồng (1964), Thanh ca (1982), Tuyển tập Xuân Diệu (1983).
Là cây đại thụ của nền thi ca hiện đại Việt Nam, Xuân Diệu đã để lại khoảng 450 bài thơ (một số lớn nằm trong di cảo chưa công bố), một số truyện ngắn, và nhiều bút ký, tiểu luận, phê bình văn học.
Xuân Diệu từng là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I. Ông còn được bầu là Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm nghệ thuật nước Cộng hòa dân chủ Đức năm 1983.
Ông đã được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I về văn học nghệ thuật (1996).
Tên của ông được đặt cho một đường phố ở Hà Nội.

Đời sống riêng
Xuân Diệu đã lập gia đình riêng một lần với NSND Bạch Diệp nhưng hai người đã ly dị và họ không có con chung. Sau khi ly dị ông sống độc thân cho đến lúc mất vào năm 1985. Xuân Diệu là người cùng quê Hà Tĩnh với Huy Cận (làng Ân Phú, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh) nên khi gặp nhau, hai ông đã trở thành đôi bạn thân. Vợ của Huy Cận, bà Ngô Xuân Như là em gái của Xuân Diệu. Có người cho rằng Xuân Diệu cùng với Huy Cận là hai nhà thơ đồng tính luyến ái.Huy Cận và Xuân Diệu từng sống với nhau nhiều năm. Những bài thơ "Tình trai", "Em đi" của Xuân Diệu và "Ngủ chung" của Huy Cận được cho là viết về đề tài đó. Theo hồi ký Cát bụi chân ai của Tô Hoài thì Xuân Diệu từng bị kiểm điểm về việc này

Câu nói nổi tiếng
Trong tập Chân dung và đối thoại, Trần Đăng Khoa ghi lại câu nói của Xuân Diệu:

"Nhà văn tồn tại ở tác phẩm. Không có tác phẩm thì nhà văn ấy coi như đã chết."

Tác phẩm
Thơ

• Thơ thơ (1983, 1939, 1968, 1970)
  
• Gửi hương cho gió (1945, 1967)
  
• Ngọn Quốc kỳ (1945, 1961)
  
• Hội nghị non sông (1946)
  
• Dưới sao vàng (1949)
  
• Sáng (1953)
  
• Mẹ con (1954)
  
• Ngôi sao (1955)
  
• Riêng chung (1960)
  
• Mũi Cà Mau - Cầm tay (1962)
  
• Một khối hồng (1964)
  
• Hai đợt sóng (1967)
  
• Tôi giàu đôi mắt (1970)
  
• Hồn tôi đôi cánh (1976)
  
• Thanh ca (1982)

Văn xuôi

• Phần thông vàng (1939, truyện ngắn)
  
• Trường ca (1945, bút ký)
  
• Miền Nam nước Việt (1945, 1946, 1947, bút ký)
  
• Việt Nam nghìn dặm (1946, bút ký)
  
• Việt Nam trở dạ (1948, bút ký)
  
• Ký sự thăm nước Hung (1956, bút ký)
  
• Triều lên (1958, bút ký)

Tiểu luận phê bình

• Thanh niên với quốc văn (1945)
  
• Tiếng thơ (1951, 1954)
  
• Những bước đường tư tưởng của tôi (1958, hồi ký)
  
• Ba thi hào dân tộc (1959)
  
• Phê bình giới thiệu thơ (1960)
  
• Hồ Xuân Hương bà chúa thơ Nôm (1961)
  
• Trò chuyện với các bạn làm thơ trẻ (1961)
  
• Dao có mài mới sắc (1963)
  
• Thi hào dân tộc Nguyễn Du (1966)
  
• Đi trên đường lớn (1968)
  
• Thơ Trần Tế Xương (1970)
  
• Đọc thơ Nguyễn Khuyến (1971)
  
• Và cây đời mãi xanh tươi (1971)
  
• Mài sắt nên kim (1977)
  
• Lượng thông tin và những kỹ sư tâm hồn ấy (1978)
  
• Các nhà thơ cổ điển Việt Nam (tập I, 1981; tập II, 1982)
  
• Tìm hiểu Tản Đà (1982).

Dịch thơ

• Thi hào Nadim Hitmet (1962)
  
• V.I. Lênin (1967)
  
• Vây giữa tình yêu (1968)
  
• Việt Nam hồn tôi (1974)
  
• Những nhà thơ Bungari (1978, 1985)
  
• Nhà thơ Nicôla Ghiđen (1982)

                                                                (nguồn Wikipedia)

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

                                 Lời kỹ nữ

Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa;
Vội vàng chi, trăng lạnh quá, khách ơi!
Đêm nay rằm: yến tiệc sáng trên trời;
Khách không ở, lòng em cô độc quá!
Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả,
Tay em đây mời khách ngả đầu say;
Đây rượu nồng. Và hồn của em đây,
Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử.

Chớ đạp hồn em! Trăng về viễn xứ.
Đi khoan thai trên ngự đỉnh trời tròn.
Gió theo trăng từ biển thổi qua non;
Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn.
Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn,
Chớ để riêng em phải gặp lòng em;
Tay ái ân du khách hãy làm rèm,
Tóc xanh tốt em xin nguyền dệt võng

Đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng,
Trôi phiêu liêu không vọng bến hay gành;
Vì mình em không được quấn chân anh,
Tóc không phải những dây tình vướng víu,
Em sợ lắm. Giá băng tràn mọi nẻo,
Trời đầy trăng, lạnh lẽo suốt xương da.
Người giai nhân: bến đợi dưới cây già;
Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt.

Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt,
Cuộc yêu đương gay gắt khách làng chơi.
Người viễn du lòng bận nhớ xa khơi
Gỡ tay vướng để theo lời gió nước.

Xao xác tiếng gà. Trăng già lạnh buốt.
Mắt run mờ, kỹ nữ thấy sông trôi.
Du khách đi. Du khách đã đi rồi.
                                        Xuân Diệu

                                                   (Hà Nội 1939)

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

        Tương tư chiều

Hôm nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm,
Anh nhớ em, em hỡi! Anh nhớ em.
Không gì buồn bằng những buổi chiều êm.
Mà ánh sáng đều hoà cùng bóng tối.
Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối:
Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành:
Mây theo chim về dãy núi xa xanh
Từng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽ
Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ

Thôi hết rồi! Còn chi nữa đâu em!
Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm,
Với sương lá rụng trên đầu gần gũi,
Thôi đã hết hờn ghen và giận dỗi,
(Được giận hờn nhau! Sung sướng bao nhiêu).
- Anh một mình, nghe tất cả buổi chiều
Vào chậm chậm ở trong hồn hiu quạnh.

Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi!
Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi
Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.
Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm.
                                                 Xuân Diệu

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

               Xa cách

                                             Tặng Đỗ Đức Thu

Có một bận em ngồi xa anh quá
Anh bảo em ngồi xích lại gần hơn,
Em xích gần hơn một chút anh hờn,
Em ngoan ngoãn xích gần hơn chút nữa.

Anh sắp giận, em mỉm cười, vội vã
Đến kề anh, và mơn trớn: "Em đây"
Anh vui liền, nhưng bỗng lại buồn ngay.
Vì anh nghĩ, thế vẫn còn xa lắm.

Đôi mắt của người yêu, ôi vực thẳm!
Ôi trời xa, vừng trán của người yêu!
Ta thấy gì đâu sau sắc yêu kiều
Mà ta riết giữa đôi tay thất vọng.

Dầu tin tưởng: Chung một đời, một mộng,
Em là em; anh vẫn cứ là anh.
Có thể nào qua Vạn Lí trường thành
Của hai vũ trụ chứa đầy bí mật.

Thương nhớ cũ trôi theo ngày tháng mất,
Quá khứ anh, anh không nhắc cùng em.
- Linh hồn ta còn u ẩn hơn đêm,
Ta chưa thấu, nữa là ai thấu rõ.

Kiếm mãi, nghi hoài, hay ghen bóng gió,
Anh muốn vào dò xét giấc em mơ,
Nhưng anh giấu em những mộng không ngờ,
Cũng như em giấu những điều quá thực...

Hãy sát đôi đầu! Hãy kề đôi ngực!
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài!
Những cánh tay! Hãy quấn riết đôi vai!
Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt!

Hãy khăng khít những cặp môi gắn chặt
Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng;
Trong say sưa, anh sẽ bảo em rằng:
"Gần thêm nữa! Thế vẫn còn xa lắm!"
                                                  Xuân Diệu

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

      Vội vàng

Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi

Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si;
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,
Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian;
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lạị
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt....
Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi ?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa ?
Chẳng bao giờ, ôi ! chẳng bao giờ nữa...
Mau đi thôi ! mùa chưa ngả chiều hôm,

Ta muốn ôm

Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
-- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
                                                    Xuân Diệu

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

             Biển

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha lê...

Bờ đẹp đẽ cát vàng
Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng...

Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi, hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt...

Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc triều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm sóng biếc
Để hát mãi bên gành
Khúc tình chung không hết

Để những khi bọt tung trắng xoá
Và gió về bay toả nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm không thoả,
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!
                           Xuân Diệu

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

    Đây mùa thu tới

  



Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng;
Đây mùa thu tới - mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng.

Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa mầu xanh;
Những luồng run rẩy rung rinh lá ...
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh.

Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ ...
Non xa khởi sự nhạt sương mờ ...
Đã nghe rét mướt luồn trong gió ...
Đã vắng người sang những chuyến đò ...

Mây vẩn từng không chim bay đi,
Khí trời u uất hận chia lỵ
ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn ra, nghĩ ngợi gì.
                                   Xuân Diệu

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

     Bá Nha, Trương Chi




Anh là người thuyền chài Trương Chi
Trong trái tim mang em đọng lại
Anh là người gảy đàn Bá Nha
Đã đặt em thành khúc nhạc ca
Khúc ca khi nắng và khi gió
Lúc nhặt khoan và lúc lặng im
Mang em ngày thắm và đêm biếc
Trong trái tim - nhưng vẫn còn tìm...
Ngọn sáo anh vừa chuốt trong lau
Lắng nghe ngọn sáo tiếng vi vu...
Bức hình anh mới in trong dạ
Xem thử bức hình trong như châu...
Một chiếc thuyền đi lại đi
Anh là người thuyền chài Trương Chi
Một khúc mê đời ca lại ca
Anh là người gảy đàn Bá Nha....
                                        Xuân Diệu
                                             1961

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần

          NẶNG TÌNH
 
Anh sẽ yêu em đến trọn đời
Trăm năm, mãi mãi, chỉ em thôi.
Vẫn trọn lòng yêu bằng kỷ niệm,
Khi trời đày đôi đứa đôi nơi.
 
Dẫu biết yêu em chỉ chuốt sầu.
Anh nào tìm được phút vui đâu?
Tình anh em vất ngoài song cửa...
Hay chỉ vì anh, kẻ đến sau?
 
Em vẫn đắm say trong tình nồng
Nào em có hiểu cho anh không?
Lang thang, thất thểu, đời cô độc
Anh còn gì nữa để mà mong...?
 
Thế mà anh vẫn mãi yêu em
Vẫn hứa tặng em trọn trái tim.
Nếu lỡ đường tình em vấp ngã...
Hãy tựa vào anh, sẵn vai êm.
                                        Dương Quốc Tâm

Mẹ là biển rộng sông dài
Cha là núi biếc cao dày Thái Sơn
Tình là một sợi dây oan
Theo ta đi mãi trên con đường trần