Ăn chay... Tịnh Tâm
Huế là thành phố có lắm chùa chiền cổ kính uy nghiêm, phần lớn người dân ở đây theo đạo Phật, hầu như mọi nhà đều có Phật tử, vì thế mà đa số người Huế rất thích ăn chay. Một số đông người ăn chay vào ngày rằm, mồng một mỗi tháng, có người ăn chay một tháng 4 hoặc 6, 8, 10 ngày tuỳ theo sự phát nguyện; cũng có khá nhiều người ăn trường trai, nghĩa là ăn chay trọn đời. Thời gian gần đây do đời sống kinh tế ngày càng cao, cao lương mỹ vị dư thừa nên có nhiều người khá giả tham gia ăn chay như là một kiểu đổi thực đơn cho lạ miệng, nhẹ bụng và cho có cảm giác thấy lòng thư thái hơn.
Các gia đình ở Huế vào những dịp giỗ ông bà, nhất là vào dịp thất tuần... cũng thường có khuynh hướng dâng cúng mâm chay với ý niệm cầu mong cho hương linh thân yêu sớm siêu thoát và cầu an lành cho con cháu gặp được phước duyên hạnh phúc.
Với bàn tay tài hoa, tấm lòng nhân hậu cùng sự đảm đang, người phụ nữ Huế chế biến các món ăn chay từ các nguyên vật liệu bình dị giản đơn nhưng rất phong phú về chủng loại và vô cùng hấp dẫn về mùi vị, màu sắc, chỉ thoáng trông một bàm tiệc chay ta sẽ thấy ngon và đẹp không thua gì nem công chả phụng mặn – người ta thường bảo – người Huế ăn bằng mắt mà!
Thực đơn chay "quý tộc" trông rất sang trọng, nào là phù chúc, mì căn giả thịt bò, thịt gà, món xào, bún, phở, mì xào dòn... Độc chiêu của thức ăn chay có món chao, được người sành ăn ví von là ngon, béo, bổ dưởng không thua phó-mát của Pháp. Thưởng thức bữa tiệc chay sẽ làm cho người ẩm thực hoan hỉ và trong một phút giây nào đó bổng dưng thấy mình thánh thiện hơn.
Ăn chay đơn giản của người bình dân chỉ cần có vị tâm (xì dầu, tàu vị yểu), muối mè đậu phộng (lạc), muối sả, ít rau quả nữa là đủ chất, vừa đơn giản, vừa gọn nhẹ và ít tốn tiền. Người khá giả ăn uống đàng hoàng hơn thì bữa cơm có món canh, món xàọ.. một ít màu đỏ của cà rốt, màu trắng của bắp su, khuôn đậu chín, vàng của khuôn đậu chiên vừa ngon lành vừa đủ chất dinh dưỡng.
Công việc chuẩn bị bếp núc ăn chay thật công phu, đòi hỏi sự tỉ mỉ chu đáo, chịu khó bởi một thức một ít, một thứ một chút... mới có một mâm cơm hoàn hảo.
Các bà nội trợ khéo tay hơn làm thêm bánh bèo, bánh nậm, bánh bột lọc, bánh hỏi, bánh ướt... chất bột giống bánh mặn , chỉ khác ở chỗ nhân chay, mỗi thứ bánh có hương vị riêng, tất cả đều ngon tuyệt. Món độc đáo mà bao nhiêu người, nhất là người Huế xa quê và du khách luôn thấy thòm thèm ấy là món mít trộn, vả trộn xúc bánh tráng (đa), ai đó sẽ nhớ mãi và mong ước được thêm một lần trở lại để có cơ hội nhâm nhi cho thoả thích. Buổi sáng bắt đầu một ngày mới, điểm tâm bằng tô bún chay sẽ mang theo niềm vui thanh thản một ngày; thú vị hơn là được ăn vào bữa lỡ (xế chiều), hoặc bữa khuya một tô cháo nóng hổi thơm phức có khuôn đậu, nấm rơm, cà-rốt, khoai tây hạt lựu... thật ấm lòng mát dạ.
Điểm đặc sắc của cơm chay là dù ăn thật no nhưng vẫn có cảm giác thân thể nhẹ nhàng, tâm hồn thoải mái, điều dễ hiểu là tại món ăn toàn rau quả, hơn nữa lúc ăn chay tâm con ngưòi hướng thiện hơn, lòng nghĩ về những điều tươi vui và việc làm tốt đẹp cho cuộc đời.
Trong những năm trở lại đây, tại Huế xuất hiện nhiều quán bán thức ăn chay và được thực khách ủng hộ nhiệt tình, quán nào cũng luôn tấp nập khách, nhất là vào các ngày rằm, mồng một. Thật muôn vàn thuận lợi cho các nội tướng khi bận rộn công việc chỉ cần tốn ít thời gian đến quán mua nhanh, sẽ có đủ món cho một bữa ăn ngon lành, sạch sẽ lại không đắt tiền mấy. Thường tên gọi các tiệm này mang âm hưởng các danh từ nhà Phật như Bồ Đề, Tịnh Tâm, Thiện Ân... rộn ràng hơn hết là các quán ở trong thành nội, luôn đông vui khách vào ra. Tại các tiệm này đủ món chay, bún, bánh, cháo cơm... món nào cũng được bày biện rất ngon mắt, mới trông qua đã thấy lòng hứng thú.
Không những người Huế mà du khách đến thăm Huế cũng luôn mong được nếm thử hương vị các món ăn chay và dù chỉ một lần thôi, chắc chắn ai đó cũng sẽ thấy xao lòng và ngưỡng mộ về một trong những nét văn hoá nghệ thuật ẩm thực độc đáo của cố đô.
Một bữa cơm chay với bạn bè tri âm. Thích thú biết bao.
( Theo Võ Quê )
Thống kê hiện tại
Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
Kiểu: