NHẬN CHÂN VỀ CÁCH MẠNG THÁNG TÁM

         Lâu nay, do sự nhiễu nhương thời cuộc, và cả nhiễu nhương lòng người, có những ý kiến về Cách mạng tháng Tám khá là “kì khôi”. Chỉ tạm dẫn hai “dạng”:
         Kì khôi vừa thì như trong hồi kí của một ông giáo sư danh tiếng thuật lời một ông nhà văn cũng danh tiếng: “Chỉ dùng tuyên truyền, dùng nước bọt mà (Việt Minh) giành được nước”(!).
         Kì khôi nhớn thì như một số “tuyên ngôn” trên mạng: Việt Minh giành chính quyền từ tay chính phủ Trần Trọng Kim chứ đâu phải do“đánh Pháp, đuổi Nhật” như họ làm rùm beng, bởi lúc đó đâu còn Pháp, còn Nhật! Mà để chính phủ họ Trần có khi lại hay.
         * Về ý thứ nhất, hẳn muốn nói rằng Việt Minh chỉ dùng cách kích động dân chúng nổi dậy, chính quyền do Nhật dựng lên sợ mà bỏ, chứ chẳng phải là cách mạng “long trời lở đất” gì, chẳng công lao gì. (Một số ý kiến phát triển lên: Nếu coi là cách mạng thành công thì công lao chủ yếu là của dân với lòng yêu nước, với tinh thần dân tộc cao, Việt Minh chỉ nói mồm thôi! hay là cướp công!). Kể cũng lạ, người ta bỏ qua hoặc quên điều rất sơ đẳng: Ai làm cách mạng, tổ chức nào làm cách mạng mà chẳng phải tuyên truyền, giáo dục, động viên, tổ chức quần chúng? - Cách mạng Pháp cuối thế kỉ 18, cuộc đấu tranh giành độc lập của Hoa Kì giữa thế kỉ 18, cách mạng Tân Hợi của Trung Quốc đầu thế kỉ 20, v.v... Mà Việt Minh đâu phải chỉ “nói mồm”; họ chiến đấu thật sự đấy chứ, kể cả trên chiến địa và trong nhà tù.
        Người ta cũng quên hoặc bỏ qua một sự thật còn quan trọng hơn: Trừ những người làm cách mạng,-quốc gia hay cộng sản-, hầu hết người Việt ta đều ngại sức mạnh của Tây, của Nhật, tuy rất ghét (trừ bọn ôm chân), khó tin tưởng rằng có thể đánh bại được chúng. Ngay cả sau khi cách mạng tháng Tám thành công rồi Pháp trở lại xâm lược, dân ta chuẩn bị kháng chiến, một vị đại trí thức, sau này là một học giả hải ngoại tên tuổi được tôn vinh cả ở trong nước, đã cho rằng quân Pháp chỉ cần hành quân một tuần là dẹp xong (!). Sự nghiệp giải phóng dân tộc nếu không có dân hưởng ứng thì không thể làm nổi, mà dân không được tổ chức lại, không được lãnh đạo đúng thì công việc chẳng thành. Ở thời nào, ở nước nào, ở chế độ nào cũng vậy thôi.
        * Về ý thứ hai, sau khi quân Nhật đánh đổ chính quyền thực dân Pháp đã tuyên bố trao trả “độc lập” cho Việt Nam, nhưng chẳng “trao” các quyền ngoại giao, quốc phòng, tài chính,... Mà thật sự gọi là độc lập nhưng chẳng có quyền gì trong tay như chính Bảo Đại thừa nhận. Chính phủ Trần Trọng Kim chính thức ra mắt ngày 08-5-1945 thì đến 05-8-1945 đã phải từ chức sau khi ba bộ trưởng xin từ nhiệm, một bộ trưởng chết vì bom Mĩ, và “các bộ trưởng tuyên bố bất lực không thể làm được gì nếu không được cố vấn tối cao Nhật đồng ý” (Daniel Grandclément trong cuốn “Bảo Đại hay là những ngày cuối cùng của vương quốc Annam”). Trần Trọng Kim lại được Bảo Đại giao cho lập chính phủ mới, nhưng cho tới khi Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng Minh rồi Cách mạng tháng Tám vẫn không xong! Vậy là chính phủ Trần Trọng Kim lúc bấy giờ đâu có tồn tại để cho Việt Minh “giành chính quyền” từ tay họ?
         Từ lúc ra đời năm 1941, Việt Minh đã có cương lĩnh đánh Pháp, đuổi Nhật, và họ đã kiên trì thực hiện mà kết quả hiển nhiên nhất là cho tới khi Nhật đảo chính Pháp họ đã lập được chiến khu lớn ở 6 tỉnh Việt Bắc và một số chiến khu nhỏ rải rác các nơi. Cách mạng tháng Tám là thành quả của cả một quá trình đấu tranh gian khổ và lâu dài. Sao có thể nói lúc cách mạng nổ ra không còn Pháp, không còn Nhật nên chẳng phải là đánh đuổi ai cả (!). Vả chăng, dù Nhật đầu hàng Đồng minh rồi nhưng ở một số nơi chúng vẫn trấn áp cuộc khởi nghĩa của dân ta, như ở thị xã Thái Nguyên chẳng hạn.
        Nắm thời cơ là một trong những yếu tố hàng đầu của mọi cuộc cách mạng thành công. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc năm 1945, chính phủ Pháp quyết chiếm lại các thuộc địa. Nếu lúc bấy giờ Việt Minh không kịp thời phát động cuộc khởi nghĩa tháng Tám, Pháp sẽ chiếm lại Việt Nam trót lọt. Và khi ấy, giả sử bọn thực dân Pháp lại dùng con bài Bảo Đại, mà “ông vua cựu tay sai” này còn tín nhiệm Trần Trọng Kim thì may lắm ông kia cũng chỉ có thể lập được một nội các bù nhìn tương tự những gì đã có trước khi Nhật hất cẳng Pháp mà thôi.
         Cách mạng tháng Tám là một sự thật lịch sử. Tuyệt đại đa số người dân Việt Nam đã đứng lên khởi nghĩa để xóa cái nhục mất nước, với niềm tin (có thể là dễ dãi, ngây thơ) giành được độc lập rồi thì sẽ “ấm no, tự do, hạnh phúc”. Những diến biến “bất như ý” sau này  trên đất nước Việt Nam có cái là hậu quả của sự non nớt, của sự ngộ nhận, mà cũng có cái do những tác động khác, -hoặc là lớn lao gay cấn như thời cuộc chính trị thế giới, hoặc rộng hẹp khó lường như trận tuyến bạn-thù, hoặc là tủn mủn thảm hại như sự tha hóa của con người, v.v... Có những biến thiên có thể làm lu mờ hay làm méo mó hình ảnh cuộc cách mạng này. Song dù vậy, không ai có thể hạ thấp, càng không thể phủ nhận! Không thể và không nên nhìn nhận lịch sử theo sự không hài lòng hay sự thù địch đối với đảng Cộng sản, đối với Việt Minh.
        Ngộ nhận lịch sử hay xuyên tạc lịch sử đều có tội với lịch sử.
 
        Hải Phòng, 11-11-2009

Cám ơn Khải nguyên. Ý kiến bạn xác đáng lắm. Hiện nay có một xu hướng rất nguy hiểm là phủ nhận tất cả những gì do đảng cộng sản lãnh đạo mà không cần biết đúng hay sai.
Có một câu ngạn ngữ "Mọi sự thái quá đều không tốt". Những người phủ nhận tất cả chỉ chứng tỏ tầm văn hóa thấp của họ. Đúng là đảng cộng sản có những sai lầm nhưng không thể chối bỏ những công lao mà đảng cộng sản đã cống hiến cho đất nước cho dân tộc.
 Xin tặng mọi người một câu nói nổi tiếng của Phusich tác giả của "Viết dưới giá treo cổ" "Hỡi những người ta hằng yêu mến! Hãy cảnh giác"

Bài viết thật ý nghĩa và tuyệt vời khó có./.