Ếch đại bác SGTT - Cơn mưa đầu mùa như xua tan đi cái nóng mùa hè oi ả. Nước đồng ruộng ngập xăm xắp mắt cá. Các loài động vật hoang dã (ếch, nhái, cua, cá, ốc…) xuất đầu lộ diện đi tìm mồi và để duy trì nòi giống… Đây cũng chính là thời điểm người dân quê tôi (Long Tuyền, TP Cần Thơ) – lũ lượt rủ nhau đi soi ếch.
Nếu có dịp về quê trong những cơn mưa, chú ý quan sát chúng ta sẽ bắt gặp từng tốp thanh, thiếu niên vai mang đèn bình, tay xách giỏ hay chĩa nhọn đi trên bờ vườn hay trên ruộng để soi ếch. Họ âm thầm đi trong mưa, tai chú ý lắng nghe âm thanh của “các nhạc sĩ đồng quê” trỗi lên để đoán nơi “ếch hội”. Chỉ cần một vệt sáng đèn lướt qua, chúng ta sẽ bắt gặp từng cặp đang say sưa tình tự với nhau. Khi gặp ánh đèn, chúng bị loá mắt, ngồi chết trân. Thế là, ta chỉ cần “chộp” cho vào giỏ. Trong một buổi tối, nếu cần mẫn và có kinh nghiệm, một người có thể kiếm được hàng trăm con trở lên.
Những câu chuyện lý thú về soi ếch kể trên, nay chỉ còn là hoài niệm, vì trên đà gia tăng dân số, con người khai thác triệt để những gì thiên nhiên ban tặng, nên làm tổn hại nhiều đến môi sinh của loài lưỡng cư này. Lâu lâu đi chợ, hoạ hoằn lắm mới gặp được người bán vài ba con ếch đồng soi được. Thôi thì, để đỡ nhớ, ta chỉ việc ra chợ mua ếch nuôi công nghiệp – tuy không ngon bằng, về chế biến món “ếch đại bác” ăn cho đỡ ghiền hay vào quán cho đỡ cực công bà xã vậy!
Nói đến món “ếch đại bác” nếu chưa nếm thử, chắc mọi người cứ suy nghĩ và tưởng tượng đây là con “ếch bà” to cỡ khẩu súng thần công? Không phải thế đâu! Đó là con ếch nướng nằm trong ống tre tàu trông giống như khẩu đại pháo vậy. Làm món này rất dễ, không vất vả gì cho lắm. Chỉ cần đi chợ mua, lựa ếch to, mập, còn sống (cỡ 250 – 300g/con) về nhà cắt đầu lột da, rửa sạch, để ra rổ cho ráo. Nhớ bỏ tất cả bộ lòng cho chắc ăn (ở nông thôn, các bác nông dân còn sử dụng bao tử ếch, chế biến món ếch xào bông hẹ rất tuyệt vời!) Để nguyên con và ướp gia vị (muối, đường, bột ngọt, tiêu, tỏi…) vừa ăn, chờ ngấm. Sau đó, cho tất cả vào ống tre (lẫn tiêu xanh), bịt miệng ống bằng giấy nhôm, nướng trên than hồng. Độ 20 phút sau thì ếch chín. Thế là, ta chỉ việc mở bọc giấy nhôm ra và trút nhẹ từ từ chất nước ngọt “tinh tuý” của thịt ếch vào chén… húp một cái như khai vị. Kế đến, lôi con ếch còn nóng hổi trong ống tre ra. Dùng tay xé nhẹ thịt ếch ra từng miếng để sẵn ra dĩa…
Còn gì sảng khoái cho bằng trong khung cảnh chiều tà, gió nhẹ hiu hiu, “mâm cỗ” đã dọn sẵn dưới bóng cây bên bờ ruộng, cầm cái đùi ếch chấm vào chén muối tiêu chanh đưa vào miệng nhai từ từ. Vị ngọt, thơm, dai dai của thịt ếch thấm vào vị giác, len vào tận chân răng… Nếu cần, thêm vào một cốc “ba xi đế” nữa là “bá phát” đấy!
bài và ảnh Hữu Tưởng