Trái dưa cái cà
Cái dưa, cái cà
Dưa cà đã đi vào bữa cơm của người Việt Nam ta từ xa xưa. Nó là món ăn hằng ngày quen thuộc trong những bữa cơm gia đình. Mà có lẽ chỉ có Việt Nam mới có được món dưa cà độc đáo như vậy.
Dẫu cho bây giờ mức sống của mọi người dân đã được nâng cao, mọi tiện nghi gia đình hiện đại đều sẵn có như nồi cơm điện, bếp ga, lò nướng, máy xay... nhưng khi muối dưa, cà chúng ta vẫn phải sử dụng đến một thứ quen thuộc mà ông cha ta đã sử dụng từ xa xưa: vại bằng đất nung, dù có thay thế bằng bất kỳ một vật dụng nào cũng không thể muối được một vại dưa, cà ngon. Có lẽ ai trong chúng ta cũng biết cái quy trình muối dưa, cà hết sức đơn giản, thế nhưng các thiếu nữ ngày nay không phải ai cũng có thể làm được. Cà ngon nhất là cà Hoàng Mai, quả vừa, da hơi vàng, bóng, cắt bỏ cuống, nhưng không được sâu quá để khỏi bị thâm quả cà. Rửa sạch cà, cho vừa muối, nếu nhạt quá hay mặn quá đều mất ngon. Vại cà tuy bằng đất nung, sần sùi thô ráp như vậy, nhưng cũng phải giữ sạch, nếu để bẩn hay sót nước cũ là rất dễ hỏng. Pha nước muối, đổ cà, lấy vỉ tre chèn kỹ, cho một cái cối đá thật năng đè ép lên. Cách thức muối dưa cũng tương tự như vậy, tuy nhiên trước khi muối nên phơi héo lá rồi mới cắt để khỏi bị giập. Tùy thời tiết mà từ 1 đến 2 hôm sau là ăn được. Dưa cà ăn được quanh năm với hầu hết các món ăn dân dã, vừa như một món ăn, vừa như một loại rau ăn kèm. ¡n cà ngon nhất là với canh cua nếu rau rút, rau muống, khoai sọ. Mùa hè, dù trời có nóng bức, mệt mỏi mà ăn được món này thì đỡ khát mà lại không chán, ăn bao nhiêu cũng được, giống như món thịt luộc với dưa chua. Ðối với con nhà nghèo, buối sáng ăn bát cơm rang mà có thêm miếng dưa chua chua, cay cay hay quả cà pháo giòn tan thì ngon nhất. Bát cơm rang bỗng đậm đà, ngon lạ lại chắc bụng yên tâm đi học, đi làm. Cà nếu bị chua có thể cắt đôi ngâm với nước mắm đường cho dịu, ăn vào thấy đậm hơn, lạ hơn vì thêm gia vị. Dưa để quá, xào với tóp mỡ hay nấu canh lạc, hay sang hơn thì với cá, thịt lợn, thịt bò, cho ngọt có vị ngầy ngậy mà thanh thanh của dưa, mùa nào ăn cũng thấy ngon.
Về cái hay, cái ngon của dưa cà thì có nhiều ý kiến khác nhau, thế nhưng mối quan hệ gắn bó mật thiết và sức tồn tại dai dẳng mãnh liệt của chúng với đời sống tâm hồn người Việt Nam thì ai cũng có thể cảm nhận được qua những câu ca dao của ông cha ta từ ngàn xưa"
" Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương"
Câu thơ giản dị ta vốn nghe từ tấm bé chỉ thấy hết được giá trị khi xa quê hương, xa ngôi nhà thân thương với những bữa cơm ấm cúng với người mẹ già. Tôi dám chắc rằng tất cả những người Việt Nam xa xứ đều có chung một ước nguyện là được ăn một bữa cơm rau có đĩa dưa cà ở quê nhà với người thân. Ðối với họ, trong miếng dưa, quả cà đó có biết bao công sức của những người mẹ Việt Nam trồng cấy khó nhọc, là tình cảm đậm đà, kết tinh trong những quả cà, miếng dưa có khi chính mẹ lụi cụi đêm hôm tự tay muối dưa cho con mình sau một ngày làm việc mệt mỏi. Nhớ về Việt Nam với nỗi nhớ dưa cà như là một cái gì không thể thiếu được, không thể thay thế được. Bây giờ đời sống khá hơn, người ta có tiền là có thể thưởng thức các món ăn tây tàu trên thế giới. Nhưng ăn mãi rồi cũng thấy ngán, thấy chán, lại quay về với món cơm niêu ăn với cá kho tộ, canh cua khoai sọ rau muống với đĩa cà kèm theo. Nhưng ăn ở ngoài hàng cũng hiếm khi có được miếng dưa hay quả cà vừa miệng. Lúc thì nhạt quá, lúc mặn quá hay lại bị thâm, không giòn. Ra ngoài siêu thị hay các food shop, vẫn có cà hộp muối, nhưng sao thấy nó nhạt nhẽo. Chỉ có quả cà, miếng dưa do chính tay mình muối ở quê nhà mới thấy vừa, thấy đậm, mới ưng được. Ðấy cũng là một cái mà khoa học kỹ thuật cảm thấy bất lực, không thể làm được.
Ở nhà tôi quanh năm có vại dưa cà. Ðến bữa cơm mà không có dưa cà là mẹ tôi ăn không thấy ngon. Muối dưa cà đối với mẹ tôi trở thành một thói quen hay một sở thích cũng không biết nữa. Không phải bây giờ mẹ tôi về hưu có nhiều thời gian rỗi hơn nên chịu khó muối mà từ ngày xưa, khi còn bận đi làm, đi chợ rồi tất bật thổi cơm cho cả nhà ăn, mẹ vẫn không quên mua dưa cà về muối. Nhà nghèo, những hôm hết tiền mua thức ăn, sẵn có vại dưa cứ xào nấu lên hay thậm chí chấm nước mắm thêm cho đậm đà là ăn được. Tuy không ăn nhiều như ngày xưa, nhiều hôm mua nửa cân cà muối 2 đến 3 lần mới hết nhưng không có thì lại thấy thiếu thiếu làm sao ấy.
(st)
Thống kê hiện tại
Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
Kiểu: