Thơ Vũ Hữu Định

Tác giả Bài
grandet
  • Số bài : 90
  • Điểm thưởng : 0
  • Từ: 04.12.2009
Thơ Vũ Hữu Định - 08.12.2009 12:45:55
 
Thêm đôi dòng về Vũ Hữu Định
và “Còn một chút gì để nhớ

Nguyễn Quang Tuệ

 
Mấy chục năm qua, cả ở trong và ngoài nước, đã có nhiều người viết về Vũ Hữu Định cùng bài thơ Còn một chút gì để nhớ của ông. Tác phẩm của Vũ Hữu Định, đặc biệt là sau khi được âm nhạc Phạm Duy chắp cánh, đã có sức hấp dẫn mạnh mẽ, vô hình trung trở thành một trong những “lời giới thiệu” nhẹ nhàng mà sâu lắng về Pleiku.

Từ việc muốn tìm hiểu kĩ hơn về tác giả và bài thơ này, bước đầu chúng tôi đã sưu tầm, đối chiếu nhiều nguồn tư liệu, và trong bài này xin cung cấp thêm một số thông tin về tác giả, tác phẩm nêu trên đến quí bạn đọc. Tư liệu chính sử dụng là hai cuốn sách: Còn một chút gì để nhớ (tập thơ, NXB Trẻ, 1996, 94 trang, 45 bài) và Thơ Vũ Hữu Định toàn tập (in năm 2006, ở nước ngoài, 242 trang, 118 bài).








This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 807x605 and weights 64KB.

Bìa sách: Thơ Vũ Hữu Định Tòan Tập và Còn Một Chút Gì Để Nhớ …



Vũ Hữu Định tên thật là Lê Quang Trung, sinh năm 1942 tại Thừa Thiên Huế, từng sống nhiều nơi ở Tây Nguyên, lập gia đình và định cư tại Đà Nẵng. Ông làm thơ từ thập niên 1960, đăng báo rải rác. Trước 1975, Vũ Hữu Định là cán bộ xây dựng nông thôn; sau 1975, ông làm công nhân điện lực. Một đêm trăng tháng Giêng năm 1981, tại làng An Hải, bên bờ sông Hàn, Đà Nẵng, Vũ Hữu Định qua đời vì ngã từ trên lầu xuống, trong một cơn say cùng bè bạn.

Trong tập Còn một chút gì để nhớ, theo những người bạn cùng thời thì Vũ Hữu Định ra đi, đã để lại rất nhiều bài thơ chưa kịp in ấn thành tập - kể cả những bài khá nổi tiếng. Vì vậy, bạn bè ông viết tiếp: “Chúng tôi là những bạn bè, những người yêu mến Vũ Hữu Định góp lòng in tập thơ này như một nén hương tưởng niệm đến một con người tài hoa, lang bạt và có đời sống rất thơ”. Về nội dung thơ Vũ Hữu Định, trong cuốn sách Thơ Vũ Hữu Định toàn tập, người giới thiệu viết: “Thơ Vũ Hữu Định quay quanh các chủ đề: quê nhà, tình bạn, tình yêu trong khát vọng một không gian rộng rãi”.

Tên của tác phẩm này trong các cuốn sách được dẫn ở trên, đúng như chúng tôi đã viết - Còn một chút gì để nhớ. Chứ không phải như trong một số trường hợp, có người đã thể hiện khác với tiêu đề vốn có của nó, ví dụ: Một chút gì để nhớ hoặc Còn chút gì để nhớ…






Tương tự như trên, một vài câu, từ trong bài cũng có sự thể hiện không giống với những tài liệu mà chúng tôi hiện có. Có thể nêu một vài ví dụ (không viết hoa từ nào):

 
đi dăm phút đã về chốn cũ
một buổi chiều nào lòng bỗng bâng khuâng


 
Chữ dăm thỉnh thoảng được viết thành năm, là không đúng. Hoặc:

 
nên mắt em ướt và tóc em ướt
da em mềm như mây chiều trong

 
Từ “da” trong dòng thơ thứ hai là đúng, thay vì đôi khi được viết thành “nên” (nên em mềm như mây chiều trong).

 
Dòng cuối của bài thơ này, sinh thời được tác giả viết là còn một chút gì để nhớ để quên, như các tài liệu hiện có. Nhưng đôi khi đã được “chuyển” thành còn một chút gì để nhớ để thương.
Hai tập sách chúng tôi đang có trong tay cũng thể hiện sự không thống nhất vài từ ngữ (bên đồi và trên đồn) khi in lại bài thơ nổi tiếng nhất của Vũ Hữu Định viết về Pleiku.

 
Bản in 1996 tại Việt Nam:
mai xa lắc bên đồi biên giới
còn một chút gì để nhớ để quên.

 
Bản in 2006 ở nước ngoài:
mai xa lắc trên đồn biên giới
còn một chút gì để nhớ để quên

 
Cuối cùng, cần nói thêm là văn bản Còn một chút gì để nhớ được trình bày trong các cuốn sách mà chúng tôi hiện có, có một vài điểm “lạ” về chính tả, cụ thể là sự viết hoa và dấu câu (không chỉ trong một bài này). Nếu không kể tiêu đề bài thơ (có bản in chữ in hoặc in hoa có bản in chữ thường) và từ “Pleiku” được viết hoa (ở dòng thơ em Pleiku má đỏ môi hồng), không có từ nào trong bài nào được viết hoa. Một điểm “lạ” nữa là bài thơ này không sử dụng bất kì dấu câu nào (không chấm, phẩy), kể cả cuối câu kết bài (đối với bản in 2006) và có duy nhất một dấu chấm câu ở vị cuối bài (đối với bản in 1996).

 
Pleiku là đô thị trẻ trên cao nguyên, mặc dù vậy, đây cũng là một trong những miền đất có sức hấp dẫn đối với nhiều bộ môn nghệ thuật. Bài Còn một chút gì để nhớ của Vũ Hữu Định (và bản phổ nhạc của Phạm Duy) có thể được xem là một trong những dấu ấn đáng kể về thơ ca của thành phố này trong vòng mấy chục năm qua. Cũng vì sự yêu mến nó, mà người ta đã vô tình hoặc cố ý tạo ra thêm một số “dị bản”. Đó vừa là một sự thú vị lại cũng vừa là “một chút”… rắc rối cho những “anh khách lạ” yêu thơ đã và đang sống tại thành phố Pleiku ngày nay.

 
------
  Nguồn :Nguyễn Quang Tuệ - Bảo tàng tỉnh Gia Lai,
0913 418 122; 098 8585 016; quangtuepku@gmail.com
Bạn gần không tới , Bạn xa chưa về

grandet
  • Số bài : 90
  • Điểm thưởng : 0
  • Từ: 04.12.2009
RE: Thơ Vũ Hữu Định - 08.12.2009 12:47:57
 
 
 
ĐỜI VẪN CÓ EM

Về một nơi nào ta vẫn có em
đường xa không đốt được ưu phiền
những con đường núi sâu hun hút
những phố đìu hiu không nhớ tên

ta ở đây sống giữa rừng sương
có bạn là chim không chút chán chường
có hoa không bán giăng đầy núi
có lũ vượn về chung thủy trên nương

ta vẫn có em, đời vẫn có thơ
ta đi quét lá đốt tương lai
thở hơi sương khói tình xanh ngát
không biết ngày mai - Ôi một mai

sao chẳng yêu như vượn yêu rừng
như hoa núi thở thả lừng hương
như chim vẫn hót trên cành mát
mà lại sầu phải khóc tương lai

ta chẳng về đâu đời chẳng có em
có em khi núi thở sương đêm
có em là mộng ru trăng ngủ
bên suối hồn sao hát nhạc rừng.



THƯỢNG NGUỒN

(Tặng Nguyễn Đình Dzu, một chiều nhớ Đại Ninh quay quắt)

thượng nguồn sương ngập bờ khe
màu lan của đất bốn bề gọi nhau
lá xanh như thuở ban đầu
lá vàng như thuở cùng nhau hẹn hò
anh nghe lá mục dặn dò
bước về nhè nhẹ mà mơ kẻo mà
một mai cách trở đường xa
nhớ non tưởng núi mặn mà phai đi
cỏ bên này suối xanh rì
cỏ bên kia suối vàng ghi chút màu
thuyền về đi chẳng được mau
nghe theo lũ quạ gọi màu chiều không
ngoảnh trời lá hé màu trông
bóng dương vượn hú rã lòng trong sương
đây khe nước mộng thượng nguồn
những hàng chuối níu màu sương trên ngàn
những lời cỏ gió mang mang
âm thanh của đá dội tràn tuổi thơ
vàng rẫy bắp nối xanh lơ
của khoai sắn rộng suốt bờ triền non
nghe con cá quẫy trong nguồn
nước xô đọng bóng linh hồn chiều đi

(phoxua.net)

Bạn gần không tới , Bạn xa chưa về

grandet
  • Số bài : 90
  • Điểm thưởng : 0
  • Từ: 04.12.2009
RE: Thơ Vũ Hữu Định - 08.12.2009 12:49:55
Chẳng Hay

Chiều dựng mùa đông mây xám ngắt
núi cao trời thấp có ta về
giang hồ đâu có ai phong ấn
mà nghĩ từ quan trở lại quê

Ta đi, xưa gió đưa vài dặm
ta đi, xưa mưa ướt vừa căm
quê nhà ngoảnh lại mờ trong gió
hình như không đủ buồn trong lòng

Ta đi, có những ngày trú quán
lòng mốc tình khô như lá bay
ngồi quán suốt ngày trông thiên hạ
ta có sầu không ta cũng chẳng hay

Ta đi, có những ngày khô héo
chẳng nhớ quê nhà, chẳng muốn về
mẹ, chị, đàn em như bóng khói
nương với đời ta quay quắt trong mê

Ở đâu rồi cũng đời vất vưởng
chiều lặng lòng câm dạt phố người
khi không ta có đời lang bạt
đời học trò xưa khép cánh hổ ngươi

Chiều nay không hẹn ta lại về
mùa đông dài vẫn níu chân quê
ta về gió đón phong sương lạnh
ta về, mưa đón ta về quê

Thôi chẳng về chi thôn xóm quạnh
nhà xưa giờ chắc cũng điêu tàn
đứng đây đường cái quan bên núi
ta cũng đã trầm lòng mê mê

Chiều dựng mùa mưa bên vách núi
chiều neo sương khói buổi ta về
mẹ, chị, đàn em không có mộ
thăm ai? thăm ai? ta về quê



Đêm Mưa Thiếu Rượu Nhớ Lý Hạ

Lý Hạ xưa say bằng huyễn mộng
ta nay say bằng rượu pha cồn
cảm đau thân thế người trong sử
rượu đắng cay mà sao thấy ngon

Lý Hạ yêu người mà hóa quỷ
ta yêu người nên nghèo rớt mồng tơi
đêm mưa thiếu rượu thương người cũ
ngâm vài câu Lý Hạ, rợn người

thời đại thánh thần đi mất biệt
còn lại bơ vơ một giống sầu
rót mãi, bao nhiêu tình cũng cạn
nâng ly, nhìn thấy tóc bạc mau

mưa nhức, mưa như cuồng, tức thở
thịt rồng đâu ? nem phượng ở đâu ?
đũa ngọc, chén vàng đâu mất cả
mắm ruốc, me chua cũng cháy hết sầu

mời nhau một chén đêm huyền sử
Lý Hạ đâu ? - còn ta đâu ?
cứ tưởng nằm kề bên họ Lý
gác chân nhau nói chuyện biển dâu
ma quỷ sợ tâm hồn ướt rượu
gối chai không mà thương nhớ nhau


Kỷ Niệm

con đường đất có màu xanh bữa nọ
cây bên đường màu lá lục hôm kia
con chim bỏ đi có bận quay về
cất tiếng hát chào niềm vui của gió

anh ra đứng sau hè nghe để ngó
không thấy chim mà thấy tiếng kinh chiều
vui trong lòng anh đã bước chân theo
em có nói là em không trở lại

hôm em nói em đi buồn biết mấy
anh có nghe bên đường tiếng chim kêu
con chim chi buồn chết cả buổi chiều
từ bữa đó anh nhớ đường ra ngõ

con đường đất bàn chân từ thuở nhỏ
một ngày vô bốn bận đi về
cây bên đường, cỏ bụi, hàng tre
quen đến nỗi không nhớ gì tha thiết

hôm em đi anh bắt đầu thấm mệt
thấy trường xa con đường ngại đi về
mắt anh nhìn lên đọt ngọn tre
dõi mấy bụi tìm con chim nhỏ

con chim nhỏ có nằm trong vạt cỏ
bữa hôm nay anh mới thấy cỏ vàng
con chim đời nào lại sống trong hang
anh vô cớ soi tìm trong đụn đất

tuổi mười một anh biết mình đã mất
một cái chi không nên ảnh thành hình
cho tới bây giờ hết tuổi học sinh
râu đủ bộ vẫn còn ngơ ngẩn mãi

con chim nhỏ có bao giờ trở lại
em năm nay không biết mấy con rồi
con chim lạ lùng năm nọ của tôi ơi
hóa mấy kiếp mà sao tôi vẫn vậy


Đò Ngang

Cứ ngồi ngó mãi ra sông
Trông con đò khách giữa giòng lại qua
Ai về, ai bước chân ra?
Có ai về ở cùng ta chốn này
Quê hương mộng dữ bao ngày
Đã xanh phơi phới màu cây cổng làng
Chạnh lòng ngó chuyến đò ngang
Tiếng kêu sương gió dặm đường quạnh hiu
Tiếng kêu của những buổi chiều
Tiếng kêu mái quán ngày xiêu dốc rừng
Đi, về. Lòng quá bâng khuâng
Nơi đây quê thấp nhớ rừng quê cao.



Thời Tiết

cơn bão lớn về bình nguyên giục gĩa
run theo cây mùa lúa rạp buồn rầu
cát bụi lộn đường bay tản về đâu
khung cảnh dựng mùa nguyên sơ man dã

con sông nước về tràn mọi ngã
thuyền bè đi, đi mất tự bao giờ
những bến chiều tấp nập mộng ban sơ
đã hun hút trong triều lên trắng xoá

làng hôm trước bây giờ trông cũng lạ
màu muôn năm đã khác lối đi rồi
những cánh chim tai ách cuộc đời
đã bay chập chờn rao cơn mộng dữ

chiều ngấm lạnh màu hoang liêu rất cũ
mây đi đâu, trời chỉ một màu tro
gió vi vu ầm ỉ khúc nhạc buồn
đã réo rắc sầu gian nan phủ tới

người em gái của buổi nào nắng mới
con đường đi em có biết đi đâu
có dắt theo hình ảnh một con trâu
em ngất ngưởng hát khúc tình đang lớn

những quang gánh đem theo hồn của mọn
con gà con, con lợn nhỏ, thằng cu
bước tới quay lui chập choạng sa mù
mắt có ngước tìm người trôi theo nước

nẻo vô núi đường lên cao rậm rịt
ngậm mà nghe con gió đẩy nhau về
những lưng còng đau đớn nợ phu thê
mắt ráo hoảnh sững hai bàn tay trắng

người bó gối nghe phút vừa im lặng
dế run theo mạch chuyển trận mưa nguồn
mai mốt đi về đồng trắng phơi xương
bay lên núi lũ trâu bò ngơ ngác

mẹ có đứng vỗ tay cười nên nhạc
hoà âm theo réo rắt trận cuồng phong
cha có say sưa vững dáng trời trồng
hồn lộn lạo theo xác nhà xác ruộng

gió xê dịch màu tang thương đêm xuống
nước đem lên con trăng đỏ lộn hồn
con trăng lưỡi liềm nhạt nét chiều hôm
mới thoáng hiện mà sao màu đã khác

ở trên núi trên rừng đi lưu lạc
thấy trăng lên con nai nhỏ vội mừng
đi men về bờ suối cũ bâng khuâng
đám cỏ mộng đã thơm mùi đất mới

dòng suối chảy đã nghe chiều vời vợi
dần lan xa hơi của chuyện đổi dời
con nai buồn nhưng cũng vội tin vui
cứ thoang thả, rừng hôm nay đã vậy

qua trôi giạt của cuồng phong hồng thủy
ruộng hôm nay đã thay lốp phù sa
làng hôm nay đã thay lại nếp nhà
thêm mồ mã thêm những đường mới mở

con sông nọ một bên bồi bên lở
lở bao nhiêu thay mất bến đò đi
bồi bao nhiêu có nên ruộng đồng lì
đứng mãi mãi cho lúa mùa được mọc

bao nhuêu kẻ nhìn ra sông để khóc
bao người vui vì thửa ruộng vừa bồi
chuyện ruộng đồng cũng là chuyện buồn vui
năm ba tháng cây quen màu đất mới

năm ba tháng người quen đời thay đổi
cỏ đã xanh trên mồ mã chưa già
lũ trai làng đã thèm khát đi xa
chuyện ly biệt thay chuyện mùa nước lụt

chuyện cô phụ có hai hàng nước mắt
gượng mà vui đưa tiễn bước người đi
làng, xóm, thôn, ngày vội nối ngày
trống gọi mõ, đêm sáng đèn gọi lửa

từ bữa đó, trẻ không còn nhớ nữa
người già quên vì không muốn đau thương
mùa nước đôi khi mấp mé lên đường
già thì sợ, trẻ con mừng khấp khởi

mưa mãi sai mùa, gió sai chiều tới
lũ chim tai ách quen lối tìm về
những bóng chim mù bay dợm trong quê
nhiều giấc ngủ một đêm mà bạc tóc

chuyện làng xóm, chuyện tiếng cười tiếng khóc
nắng sớm, mưa trưa, chiều bão không ngờ
sương của mùa nguyên thủy rất đơn sơ
đã có lúc mù quê nghe dễ sợ

tuổi bé dại không biết mình đang thở
lớn khôn ra tiếng thở cũng rụt rè
bạc tóc, ngập ngừng theo nẻo hồn quê
chuyện thời tiết nghe ra già trước tuổi



Đứng Giữa Đồng Không

một bầy sáo nhỏ qua sông
một em tôi đã cầm lòng đi xa
như con sông nhỏ thật thà
sớm hiu hắt tạnh, chiều sa mưa nguồn

một bầy sáo đã đi luôn
một em tôi đã để buồn lại đây
con chim quyên đã lạc bầy
xuống sông vọc nước đợi ngày xế ngang

một bầy sáo nhỏ bay hoang
một em tôi đã bỏ làng đi xa
tôi ngu ngơ giữa chiều tà
em đi để lại mình ta giữa đồng

(dactrung.net)
Bạn gần không tới , Bạn xa chưa về

grandet
  • Số bài : 90
  • Điểm thưởng : 0
  • Từ: 04.12.2009
RE: Thơ Vũ Hữu Định - 08.12.2009 12:51:44


MỘT NGÀY CỦA GÃ THẤT TÌNH

khi ngó lại bốn bên là núi lở
trùng dương xanh sóng dữ đã lên bờ
em thì suốt mấy mùa nay chẳng gặp
xuân riêng đời hao hụt hồn thơ

khi ngó lại sông bên bồi bên lở
thời gian nay mới biết dở dang
em thì có bao giờ em hiểu được
đông lao đao mùa lá nọ bay vàng

khi ngó lại anh đã già rất lạ
tóc chưa hết xanh lưng mỏi mắt khờ
thời con buớm là hồn anh bay lượn
em có bao giờ hiểu lúc anh mơ

khi ngó lại ngọn đèo buổi sớm
em có đi qua con đường núi thật buồn
ta cảm ơn em đã đành bội bạc
mà hồn ta nay tắm được trong sương

khi ngó lại suối nọ còn tuôn chảy
nước nở hoa khi gặp đá dạm lời
anh đứng sững bên bờ đau hồn cỏ
con bướm giang hồ lả cánh bay rơi

rằng đá sỏi cũng đau như là nước
anh biết mây cũng một chút muộn phiền
đất có lúc cũng vô tình đau đớn
và anh đây ngày nọ thấm cơn điên

rằng có lẽ con chim rừng bữa nọ
hát với anh là chia xẻ ngọn nguồn
chim đã bay anh còn đứng lại
một đời anh đứng lại mà thương

đêm hun hút, đêm sâu,ngày chẳng cạn
đêm trăng lu sóng vỗ mạn đò
anh như một chiếc thuyền neo lại bến
sóng với thuyền thầm thĩ chuyện buồn xo

sáng khi đứng trên đèo cao cũng nhớ
chiều anh đi theo con suối ngoằn ngoèo
em còn bóng mà tăm thì đã mất
em ở nơi nào,anh vẫn đi theo.




TƯỞNG TƯỢNG

ngồi tưởng tượng mùa chim bay trốn gió
anh nhớ anh buồn lúc thấy em đi
anh nghe lũ chim gọi đàn bay mất
gió bay theo đem lạc dấu xuân thì

ngồi tưởng tượng lúc đàn chim sợ hãi
ngó chớp bên đông báo gió mùa hung
anh giục giã lòng anh lẩn quẩn
thấm cơn mưa,nghe được giọt não nùng

em để lại chút hương nào phảng phất
anh tìm quanh đây một chút nghìn năm
nghe nồng mặn như môi vừa gặp lại
là mùi hương em gửi đến tự nghìn trùng

nẻo em bước, đường em đi,chốn tới
một chốn nào xa anh cũng thấy gần
đời để lại cho anh ngoài ô cửa
một hình mây,bóng núi,tin sông

ngồi tưởng tượng rằng em đang vẫy gọi
trên đồi tranh gió ngược bước anh về
em khóc rũ tóc lẩn màu sắp tối
đường anh đi gió dạt bước lầm mê

anh ở lại ngó trời qua ô cửa
chợt biết tin mây, ý gió,lòng mùa
anh ở lại sống những ngay thui thủi
ngày hôm nay nghe như một ngày xưa



(nguyenmienthaoblogspot)
Bạn gần không tới , Bạn xa chưa về

grandet
  • Số bài : 90
  • Điểm thưởng : 0
  • Từ: 04.12.2009
RE: Thơ Vũ Hữu Định - 08.12.2009 12:54:25
Cũng có khi nào

Cũng có khi nào anh trở lại
phố xưa, đường cũ, mùa mưa bay
mưa như gió ướt nên lòng lạnh
gió thổi sầu sương đậu tóc mây


Phố không đèn điện con đường lặng
những ánh đèn cây sáng chập chờn
anh gặp em ngồi đang rẽ tóc
mái tóc dài xanh những ngón tay

Anh là một gã giang hồ tới
lòng hoang như con lộ không đèn
ngồi với hồn sầu ly rượu cạn
sao mới vài ly mà đã say?

Gặp nhau, yêu vẻ u sầu lắm
mắt chở bao năm, mấy chuyện tình?
có đợi ai về, mong ai tới?
mà trông hồ như đang đắng cay.

Và anh yêu lấy sầu chẳng nói
mình anh ở lại quán mù mù
tưởng bao năm trước ta là bạn
chỉ nhìn nhau mà cảm được nhau

Chia tay, quán khép đôi lằn sáng
không nói, hình như đã nói rồi
mai lại lên đường, đêm sắp cạn
không hẹn hò chi? đành thế thôi

Cũng có khi nào anh trở lại
mai đây, mốt nọ, biết đâu chừng
và có một lời anh sẽ nói
giữ giùm nhau một chút hồn chung .
 

Quê Rượu
( tặng Hóc Môn , Bà Điểm )
tới đây thấy lúa vàng đang chín
đứng lại nhìn thôn xa khói bay
không biết nhà ai đâu nấu rượu
thoang thoảng hương mùa đã muốn say



Màu Núi Vẫn Xanh
( tặng núi Sơn Trà của Giao )
sướng quá , nâng ly , khà một tiếng
mừng rằng sắc núi vẫn màu xanh
đám mây bay thấp ngang nhà cỏ
hương rượu nồng hơn mọi thứ tình.
 
Bạn gần không tới , Bạn xa chưa về