Olga Berggolt – cuộc đời tài hoa và cay đắng
Minh Nguyệt 07.01.2010 09:41:35 (permalink)
Olga Berggolt – cuộc đời tài hoa và cay đắng




Tôi yêu Olga Berggolt (1910-1975) ngay lần đầu tiên cầm trên tay Bài thơ cuộc đời của bà. Thơ của Olga nữ tính, dịu dàng và trí tuệ. Bà là người phụ nữ yêu hết mình yêu đến đắm say để thế giới muôn đời sau được đọc những bài thơ tình bất hủ. Bà là một trong những nữ thi sỹ nổi tiếng của Nga được nhiều người trên thế giới biết đến và hâm mộ.

Thơ của bà đọc lên như nước mát giữa trưa hè, như làn gió mát thổi từ biển xa để tâm hồn mỗi chúng ta dịu ngọt. Nhiều khi đọc thơ bà tôi cứ nghĩ là tim mình đang hát, lời hát đằm thắm, nhớ thương và man mác đê mê.
Những tác phẩm nổi tiếng của bà là:
Thơ (1924 )
Khúc ca của sách ( 1936)
Trường ca Lêningrat (1942)
Con đường của anh (1945)
Ngoài ra bà còn viết kịch và Văn xuôi như Những ngôi sao ban ngày (1959)
Mối tình đầu của bà - nhà thơ Boris Kornilov – khi bà mới 15 tuổi. Non dại và đắm đuối, say thơ say tình nên họ làm đám cưới sau đó không lâu và  có với nhau một cô con gái tên là Irina nhưng bé mất khi mới 8 tuổi vì bệnh. Bà trải qua ba đời chồng, sau khi li dị với Boris bà yêu Nikolai Molchanov. Năm 1938 Olga bị vào tù trong lúc đang mang thai và mất đứa bé trong tù lí do liên đới với người chồng cũ. Năm 1942 người chồng thứ hai chết trong nạn đói. Mất con, mất chồng liên tiếp nỗi đau chồng lên nỗi đau. Năm 1949 bà đi bước nữa với Georgi Makogonenko. Cuộc hôn nhân kéo dài 10 năm, Olga yêu Makogonenko say đắm và ghen tuông rồi ông cũng bỏ bà đi với những phụ nữ khác trẻ và đẹp hơn mình. Từ đó Olga lao vào rượu vào thuốc lá để vùi quên. Những bài thơ buồn và cô đơn đến não nề và cả “ âm thầm cay đắng ghen tuông” nữa có từ cuộc tình không trọn vẹn này. Người ta cho rằng Makogonenko là nguyên nhân của sự cô đơn của Olga và dẫn đến những cơn say liên miên của nữ sỹ vào lúc cuối đời.
Một cuộc đời tài hoa trải qua bao nhiêu bất hạnh được tái tạo trong những bài thơ tình mang tên Olga. Là người phụ nữ yêu đắm đuối mê say và cũng đau khổ vật vã vì yêu nên thơ của bà đi vào lòng người  với rất nhiều cung bậc khác nhau. Bà tự ví mình như cây ngải đắng, qua bao thăng trầm vẫn bền bỉ sống và nở hoa bên đời.
Bài thơ đầu tiên của Olga Berggolt mà tôi đã đọc khi tuổi tròn trăng và bây giờ vẫn nằm trong cuốn sổ tay của tôi với nét chữ thơ ngây ngày nào. Cuốn sổ đã úa vàng với thời gian nhưng những gì tuổi đầu đời ghi lai vẫn đẹp mãi trong tôi. Sau này tôi có dịp đến Leningrat nơi quê hương của nữ sỹ càng thấy thêm cái hay cái đẹp của bài thơ. Tôi đã một mình lang thang bên bờ sông Nhe va trong một buổi chiều huyền ảo nơi ta chỉ cần giơ tay ra với là có thể túm được đám mây bay là tà trên đầu mình. Cái cảm giác thanh bình nhẹ nhàng ấy vẫn còn theo tôi đến bây giờ. Trong cuộc đời mình tôi đã đi qua nhiều nơi nhưng vẫn đắm say cho rằng Leningrat là thành phố đẹp nhất thế giới. Và trong vẻ đẹp thiên nhiên kỳ diệu đó tôi lẩm nhẩm đọc thơ Olga Berggolt.

Em li nh chuyn ngày quá kh
Khúc hát ngây thơ mt thi thiếu n
:
"Ngôi sao cháy bùng trên sóng Nêva
Và tiếng chim kêu nhng bui chiu tà..." ( Bằng Việt dịch)

Tôi bỗng hiểu sao nữ sỹ của thành phố này lại có thể viết nên những vần thơ làm mê đắm những kẻ đang yêu của cả thế giới này đến thế!  


Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Berggoltz Nguyệt VŨ xin giới thiệu một số bản dịch của mình.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 07.01.2010 09:44:59 bởi Minh Nguyệt >
#1
    Minh Nguyệt 07.01.2010 09:49:46 (permalink)


    Một bài ca
    Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch

    Chúng mình chẳng gặp nhau nữa đâu -
    tạm biệt nhé, hãy mỉm cười lên nhé…
    Hãy nói rằng, anh không hờn giận nữa
    những tháng ngày nhanh qua?...
     
    Đã qua rồi, đã qua - thật rồi ư,
    như gió lùa qua căn phòng lạnh lẽo,
    như bờ lau rền rĩ tiêu điều…
     
    …Nếu chẳng nhớ em
                              như một người yêu,
    xin đừng nhớ em - như một người quen cũ,
    mà nhớ em như một giấc mơ…
     
    Những bài ca điên dại của em,
    có lọn tóc thoảng bay trong gió,
    có bậc gỗ đi lên vựa cỏ,
    một sớm mai run rẩy dịu dàng…
     

    ПЕСНЯ

    Мы больше не увидимся —
    прощай, улыбнись...
    Скажи, не в обиде ты
    на быстрые дни?...
     
    Прошли, прошли — не мимо ли,
    как сквозняки по комнате,
    как тростниковый стон...
     
    ...Не вспомнишь
                как любимую,
    не вспомни — как знакомую,
    а вспомни как сон...
     
    Мои шальные песенки,
    да косы на ветру,
    к сеновалу лесенку,
    дрожь поутру...

     
    #2
      Minh Nguyệt 07.01.2010 09:55:33 (permalink)


      Mùa lá rụng

      Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch

       
      Mùa thu, mùa thu Matxcova!
      Đàn sếu bay, sương mù khói toả.
      Nhuộm sắc vàng trên từng chiếc lá
      Những khu vườn rực rỡ thần tiên.
       
      Trên đại lộ những tấm biển treo lên
      Với tất cả người bộ hành nhắc nhở
      Kẻ cô đơn hay là đôi lứa:
      "Cẩn trọng, mùa lá rụng của cây"…
       
      Trái tim ơi, vò võ thế này
      Lơ đãng bước trên con đường xa lạ
      Chiều lang thang qua từng ô cửa sổ
      em rùng mình run rẩy dưới mưa.
       
      Vì ai mình em đã đến nơi này,
      người nâng niu em, người làm em vui sướng?
      Vì sao em luôn tâm tưởng:
      "Cẩn trọng, mùa lá rụng của cây"?
       
      Chẳng có gì em cần nữa nơi đây,-
      có nghĩa là, không có gì để mất:
      dẫu chẳng gũi gần, chẳng còn thân mật,
      thậm chí là người bạn cũng không. 



       
      Vì sao em thổn thức trong lòng,
      rằng mình sẽ xa anh mãi mãi,
      xa người không vui, đời không ưu ái,
      người một mình đơn côi?
       
      Có chuyện gì sơ sẩy, nực cười?
      Vẫn kiên tâm, vẫn chờ vẫn đợi..
      Không - sợ nhất là dịu dàng quá đỗi
      như cơn mưa này, trong cuộc chia xa.
       
      Cơn mưa đêm, ấm áp vỡ òa
      tất cả - run run và ánh chớp!
      Hãy vui lên, hãy cố mà hạnh phúc
      như cơn mưa này, trong cuộc chia xa.
       
      …Em một mình đi đến sân ga,
      từ chối những lời tiễn biệt.
      Em không nói cho anh biết hết,
      và bây giờ em cũng chẳng nói thêm.
       
      Con đường mòn hun hút vào đêm
      những tấm biển vẫn còn nhắc nhở
      người bộ hành một mình đơn lẻ:
      "Cẩn trọng, mùa lá rụng của cây"…
       


      Листопад

      Осень, осень! Над Москвою
      Журавли, туман и дым.
      Златосумрачной листвою
      Загораются сады.
       
      И дощечки на бульварах
      всем прохожим говорят,
      одиночкам или парам:
      "Осторожно, листопад!"
       
      О, как сердцу одиноко
      в переулочке чужом!
      Вечер бродит мимо окон,
      вздрагивая под дождем.
       
      Для кого же здесь одна я,
      кто мне дорог, кто мне рад?
      Почему припоминаю:
      "Осторожно, листопад"?
       
      Ничего не нужно было,-
      значит, нечего терять:
      даже близким, даже милым,
      даже другом не назвать.
       

      Почему же мне тоскливо,
      что прощаемся навек,
      Невеселый, несчастливый,
      одинокий человек?
       
      Что усмешки, что небрежность?
      Перетерпишь, переждешь...
      Нет - всего страшнее нежность
      на прощание, как дождь.
       
      Темный ливень, теплый ливень
      весь - сверкание и дрожь!
      Будь веселым, будь счастливым
      на прощание, как дождь.
       
      ...Я одна пойду к вокзалу,
      провожатым откажу.
      Я не все тебе сказала,
      но теперь уж не скажу.
       
      Переулок полон ночью,
      а дощечки говорят
      проходящим одиночкам:
      "Осторожно, листопад"...
       
       
      #3
        Minh Nguyệt 07.01.2010 17:42:24 (permalink)

        Em đang làm gì? Em buông tay...
        Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch 
         

        Em đang làm gì?! Em buông tay...
        khỏi người đàn ông em từng có được
        chối bỏ bản thân, niềm mơ ước
        hơi thở của chính mình...
         
        Chẳng phải anh sao số phận của em
        mà em gọi là tình yêu đó?
        Em đã từng chạy theo anh vội vã
        cầu nguyện có anh bằng những bài ca?
         
        Tận cùng thế gian, vách đá mờ xa
        dưới gầm trời trải dài dãy núi
        nơi biên cương xa vời đêm tối
        tình yêu từng gắn bó hai ta...
         
        Từng làm việc, từng lang thang phiêu dạt
        Anh và em - đã chẳng rời xa
        bao nhiêu người ghen tỵ bởi tình ta
        và bạn bè cũng từng tị nạnh...
         
        Em đang làm gì?! Em buông tay ư?
         

        Что я делаю?! Отпускаю... 
        Что я делаю?! Отпускаю
        завоеванного, одного,
        от самой себя отрекаюсь,
        от дыхания своего...
         
        Не тебя ль своею судьбою
        называла сама, любя?
        Настигала быстрой ходьбою,
        песней вымолила тебя?
         
        Краем света, каменной кромкой
        поднебесных горных хребтов,
        пограничных ночей потемками
        нас завязывала любовь...
         
        Так работали, так скитались
        неразлучные — ты да я,
        что завистники любовались
        и завидовали друзья...
         
        Что я делаю?! Отпускаю?
        #4
          Minh Nguyệt 07.01.2010 17:52:13 (permalink)
          Em âm thầm cay đắng ghen tuông
          Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch

          Em âm thầm và cay đắng ghen tuông

          trong thẳm sâu tận đáy tâm hồn:
          tưởng tượng ra anh cùng người khác-
          mặt rạng ngời tươi tắn, hơn em...
           
          Em thấy mình mất mát nhiều hơn
          đã chôn chặt bao mối tình xưa cũ!
          Trước mặt họ em là người có lỗi
          anh biết điều này - không tha thứ anh ơi.
           
          Em trở nên rất ít mỉm cười,
          đôi khi đùa cũng thường cay độc,
          Mọi người không dám nói về hạnh phúc
          khi có em họ bỗng khép mình thôi.
           
          Không phải ngẫu nhiên giữa cuộc chơi
          bỗng im bặt, mắt nhìn thờ thẫn,
          như thể lạc vào một miền bí ẩn
          một mình em phiêu lãng chốn xa.

          Ở nơi ấy tối sáng, nhạt nhòa -
          run rẩy trong bình minh ẩm ướt...
          Nếu khi ấy anh gọi em thảng thốt:
          “Nào, em đâu?” … Giá anh gọi em!
           
          Anh chẳng biết rằng cái gì đến đâu
          vào những giây phút đó
          sẽ không trả lời anh, có lẽ
          không bao giờ trở lại cứ mông lung.
           
          Em âm thầm và cay đắng ghen tuông,
          anh hãy đợi - đừng bỏ đi vội vã
          Giá bên anh vẫn là em, nhưng sẽ khác,
          giá mà em chưa từng qua hoang mạc:
          những mùa hè nóng chết người,
          khi chúng ta gặp nhau,
          đến niềm vinh quang khổ cực
          nửa trái tim tê cóng mùa đông.

           
          Chỉ nghĩ vậy thôi - vỡ vụn trong lòng,
          nỗi đau khổ, không yên trong lồng ngực...
          Em sẽ lại vui tươi và hạnh phúc-
          hãy nhắc lại rằng anh yêu em, yêu em!


          Я тайно и горько ревную

          Я тайно и горько ревную,
          угрюмую думу тая:
          тебе бы, наверно, иную -
          светлей и отрадней, чем я...
           
          За мною такие утраты
          и столько любимых могил!
          Пред ними я так виновата,
          что если б ты знал - не простил.
           
          Я стала так редко смеяться,
          так злобно порою шутить,
          что люди со мною боятся
          о счастье своем говорить.
           
          Недаром во время беседы,
          смолкая, глаза отвожу,
          как будто по тайному следу
          далеко одна ухожу. 
           
          Туда, где ни мрака, ни света -
          сырая рассветная дрожь...
          И ты окликаешь: "Ну, где ты?"
          О, знал бы, откуда зовешь!
           
          Еще ты не знаешь, что будут
          такие минуты, когда
          тебе не откликнусь оттуда,
          назад не вернусь никогда.
           
          Я тайно и горько ревную,
          но ты погоди - не покинь.
          Тебе бы меня, но иную,
          не знавшую этих пустынь:
          до этого смертного лета,
          когда повстречалися мы,
          до горестной славы, до этой
          полсердца отнявшей зимы.
           
           
          Подумать - и точно осколок,
          горя, шевельнется в груди...
          Я стану простой и веселой -
          тверди ж мне, что любишь, тверди!
           
          #5
            Minh Nguyệt 11.01.2010 14:13:19 (permalink)

            Mùa hè rớt*
            Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch

            Có một mùa thiên nhiên tươi sáng lạ
            Nắng oi dịu, mặt trời không chói loá
            Gọi mùa hè hồi xuân
                                        ví như phụ nữ

            đẹp diệu kỳ sánh với mùa xuân.
             
            Trên gương mặt tơ nhện hờ buông
            lơ thơ bay, nhẹ nhàng phơ phất…
            Âm vang sao đàn chim muộn hót!
            Hoa nở nhiều đẹp rờ rỡ khát khao!
             
            Ngừng bặt từ lâu những trận mưa rào,
            thấm xuống cánh đồng đêm bình lặng…
            Em hạnh phúc hơn từ cái nhìn mê đắm,
            ghen tuông ít hơn và đắng đót hơn.
             
            Ôi mùa hè trong sáng dễ thương
            với niềm vui chào đón ngươi …Tất thảy
            tình yêu của em, ở đâu, không hú lên, đâu vậy?
            Chỉ có rừng yên lặng, ánh sao ngời... 
             
            Anh nhìn kìa- đến lúc sao rơi,
            và dường như, thời khắc mình li biệt…
            …Vậy mà em đến bây giờ mới biết
            cách yêu, thương, tha thứ, biệt ly...
             
            * tiêu đề do dịch giả  Bằng Việt đặt

             
            БАБЬЕ ЛЕТО
            Есть время природы особого света,
            неяркого солнца, нежнейшего зноя;
            Оно называется
                                    бабье лето

            и в прелести спорит с самою весною.
             
            Уже на лицо осторожно садится
            летучая, легкая паутина...
            Как звонко поют запоздалые птицы!
            Как пышно и грозно пылают куртины!
             
            Давно отгремели могучие ливни,
            все отдано тихой и темною нивой...
            Все чаще от взгляда бываю счастливой,
            все реже и горше бываю ревнивой.
             
            О, мудрость щедрейшего бабьего лета,
            с отрадой тебя принимаю... И все же.
            любовь моя, где ты, аукнемся, где ты?
            А рощи безмолвны, а звезды все строже...
             
            Вот видишь — проходит пора звездопада,
            и, кажется, время навек разлучаться...
            ...А я лишь теперь понимаю, как надо
            любить, и жалеть, и прощать, и прощаться...
             
            #6
              Minh Nguyệt 19.01.2010 14:56:43 (permalink)
              Hy vọng


              Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch

              Tôi vẫn tin sẽ trở lại với đời, -

              vào một buổi sớm tinh khôi tỉnh giấc.
               
              Ban mai nhẹ nhàng trong sương trong vắt
              giọt giọt tròn phủ kín các nhành cây,
              trong đám cỏ sương đọng long lanh
              như mặt gương chiếu mây bay lơi lả,
               
              và tôi, nghiêng gương mặt hồng tươi trẻ,
              ngắm vẻ diệu kỳ những giọt nước trắng trong,
              và nước mắt rơi khoan khoái, nhẹ bâng
              và cả thế giới xa thật xa tôi nhìn thấy…
               
              Tôi vẫn tin rằng, buổi bình minh ấy
              lạnh và lung linh sẽ trở lại cùng tôi -
              kẻ khôn ngoan, nghèo khó, thiếu niềm vui
              không dám khóc và cười sung sướng…


              НАДЕЖДА

              Я всё ещё верю, что к жизни вернусь, -
              однажды на раннем рассвете проснусь.
               
              На раннем, на лёгком, в прозрачной росе,
              где каплями ветки унизаны все,
              и в чаше росянки стоит озерко,
              и в нём отражается бег облаков,
              и я, наклоняясь лицом молодым,
              смотрю как на чудо на каплю воды,
              и слёзы восторга бегут, и легко,
              и виден весь мир далеко-далеко...
               
              Я всё ещё верю, что раннее утро,
              знобя и сверкая, вернётся опять
              ко мне - обнищавшей, безрадостно-мудрой,
              не смеющей радоваться и рыдать...
               
              #7
                Minh Nguyệt 19.01.2010 14:59:22 (permalink)
                Ôi mùa đông u ám làm sao …


                Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch

                Ôi mùa đông u ám làm sao,

                những cơn bão tuyết lê thê chả ngớt!
                Mặt trời ló vài tia yếu ớt -
                rồi lại đêm, rồi bóng tối lại về…
                 
                Trong tim sao câm lặng nhường kia,
                không thanh âm, không cả lời rên rỉ …
                Nghe cái chết - chẳng thèm đáp khẽ
                Và ai trả lời? Trống rỗng mà thôi…
                Ôi, mùa đông này, đừng có nữa mùa đông…
                 
                Và dẫu rằng sự trìu mến của anh
                quay trở về bất ngờ và vội vã,
                em đâu cần? Những đám mây như thế:
                phủ lên đời, đời hoá tối tăm hơn
                và với em chẳng thể hát du dương.
                 
                Lẽ nào em không đoán trước trong lòng
                rồi sẽ đến một mùa đông u ám,
                một mùa đông hoàn toàn không ánh sáng,
                một mùa đông hoang lặng niềm vui?..


                Какая темная зима...

                Какая темная зима,
                какие долгие метели!
                Проглянет солнце еле-еле -
                и снова ночь, и снова тьма...
                 
                Какая в сердце немота,
                ни звука в нем, ни стона даже...
                Услышит смерть - и то не скажет.
                И кто б ответил? Пустота...
                О нет, не та зима, не та...
                 
                И даже нежности твоей
                возврат нежданный и летучий,
                зачем он мне? Как эти тучи:
                под ними жизнь еще темней,
                а мне уже не стать певучей.
                 
                Но разве же не я сама
                себе предсказывала это,
                что вот придет совсем без света,
                совсем без радости зима?..

                 
                #8
                  Minh Nguyệt 27.01.2010 14:05:09 (permalink)
                  Ngải đắng
                  Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch
                   
                  Rồi em mím môi bướng bỉnh
                  kìm lời chẳng nói chẳng rằng.
                  Vạt cỏ của em, ngải đắng,
                  nở bừng sắc hoa bên đời.
                   
                  Hai ta quá chừng mệt mỏi,
                  mà sao chẳng thể chia xa
                  Anh cầm lấy chiếc khăn hoa,
                  xé tan đường viền chẳng tiếc…
                   
                  Chiếc khăn của em đã rách
                  Anh làm gì với nó rồi?...
                  Sao làm tim em bằng lặng,
                  đối nhân xử thế trần gian?...
                   
                  Đâu cần lời yêu nồng nàn
                  của người hết tình - xa lạ?
                  Ngải đắng của em, vạt cỏ,
                  nằm trên khắp các nẻo đường…


                  ПОЛЫНЬ
                  Но сжала рот упрямо я,
                  замкнула все слова.
                  Полынь, полынь, трава моя,
                  цвела моя трава.
                   
                  Все не могли проститься мы,
                  все утаили мы.
                  Ты взял платок мой ситцевый,
                  сорвал кусок каймы...
                   
                  Зачем платок мой порванный,
                  что сделал ты с каймой?..
                  Зачем мне сердце торное
                  от поступи земной?..
                   
                  Зачем мне милые слова
                  от нелюбых - чужих?..
                  Полынь, полынь, моя трава,
                  на всех путях лежит...
                   
                  #9
                    Minh Nguyệt 01.02.2010 09:42:57 (permalink)
                    Sân ga buổi chiều.
                    Thơ Olga Berggolt - Nguyệt VŨ dịch
                    Sân ga buổi chiều
                    ráng vàng phơn phớt…
                    Đường ray ẩm ướt
                    lang thang mình tôi.
                     
                    Tôi chẳng đón ai,
                    không ai, ai hết:
                    đồng chí tốt nhất,
                    hay bạn của tôi…
                     
                    Tôi chẳng đi đâu,
                    chẳng đâu, chẳng đâu…
                    Bóng đêm nhạt nhòa
                    giữa thành phố lạ.
                     
                    Tôi chẳng kiếm được
                    vị khách tình cờ,
                    trái tim bơ vơ
                    không người chia sẻ.
                     
                    Trùm lên đường điện,
                    bóng tối nhá nhem.
                    Đường ray xanh thêm
                    dưới ngôi sao tỏ.
                     
                    Vừa tan giông tố
                    phảng phất trên đường.
                    Những chú ễnh ương
                    dưới chân nhảy - nhót.

                    Вечерняя станция.
                    Вечерняя станция.
                    желтая заря...
                    По перрону мокрому
                    я ходила зря.
                     
                    Никого не встречу я,
                    никого, никого.
                    лучшего товарища,
                    друга моего...
                     
                    Никуда не еду я
                    никуда, никуда...
                    Не блеснут мне полночью
                    чужие города.
                     
                    Спутника случайного
                    мне не раздобыть,
                    легкого, бездомного
                    сердца не открыть.
                     
                    Сумерки сгущаются,
                    ноют провода.
                    Над синими рельсами
                    поднялась звезда.
                     
                    Недавней грозою
                    пахнет от дорог.
                    Малые лягушечки
                    скачут из-под ног.
                     
                    #10
                      Chuyển nhanh đến:

                      Thống kê hiện tại

                      Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
                      Kiểu:
                      2000-2024 ASPPlayground.NET Forum Version 3.9