Bài Thánh Ca Buồn
nhạc sĩ Nguyễn Vũ 
"Bài Thánh ca buồn" được viết trong hai giờ đồng hồ, vào tháng 10/1972 và ngay lập tức được hãng đĩa Sơn Ca mua độc quyền, ca sĩ Thái Châu là người đầu tiên thể hiện... Để hiểu thêm về xuất xứ của ca khúc này, phóng viên đã có cuộc gặp gỡ với nhạc sĩ Nguyễn Vũ - tác giả của ca khúc "Bài Thánh ca buồn". Bài Thánh ca đó còn nhớ không em, Noel năm nào chúng mình có nhau, long lanh sao trời đẹp thêm môi, mắt. Áo trắng em bay tựa cánh thiên thần.... Giai điệu ngân vang đó đã khơi gợi biết bao điều.
Nhạc sĩ Nguyễn Vũ tên thật là Nguyễn Tuấn Khanh, sinh năm 1944 tại Hà Nội nhưng suốt thời niên thiếu ông sống ở Đà Lạt. Chú ruột dạy vĩ cầm, bạn của bố ông cũng là nhạc sĩ, vì thế từ nhỏ Nguyễn Vũ đã hát cho Ban thiếu nhi Đài Phát thanh Đà Lạt. Năm 12 tuổi, cậu bé Khanh nhận được phần thưởng giải nhất đơn ca thiếu nhi của đài là một cây đàn mandollin - như là một định mệnh - cậu bé Khanh đã gắn bó với âm nhạc suốt gần nửa thế kỷ và trở thành nhạc sĩ Nguyễn Vũ sau này. Năm 23 tuổi, nhạc sĩ Nguyễn Vũ đã có tác phẩm đầu tay tạo được tiếng vang: ca khúc Huyền thoại chiều mưa rồi lần lượt là Lời cuối cho em, Bài Thánh ca buồn, Nhìn nhau lần cuối, Lời cuối cho người tình... thế nhưng người ta chỉ ấn tượng nơi ông với mỗi ca khúc Bài Thánh Ca Buồn.
Lão nhạc sĩ 61 tuổi bồi hồi nhớ lại: "Thuở ấy tôi là một cậu bé 14 tuổi ngày ngày đi lễ ở nhà thờ Con gà (TP Đà Lạt), sở dĩ tôi "chịu khó" đi lễ bởi vì phát hiện ra một cô gái rất xinh và ngoan đạo mỗi ngày vẫn ngang qua ngõ nhà tôi để đến nhà thờ. Trái tim vụng dại của thằng con trai mới lớn đập loạn nhịp trước bóng hình thiếu nữ tóc xõa vai mềm bềnh bồng trong gió cao nguyên.
Ngày lại qua ngày suốt hơn ba tháng trời tôi âm thầm, lầm lũi làm "cái đuôi" cô ấy, kẻ trước người sau đi về mỗi bận trên 3km đường đèo nhưng một lời bẻ đôi không dám thốt. "Lòng thành" của tôi chỉ được hưởng một "ân huệ" cỏn con: Tôi được biết cô ấy tên Th., lớn hơn tôi 2 tuổi... Thế rồi một buổi chiều gần lễ Giáng sinh, tan lễ ra thì trời đổ mưa to, "đối tượng" của tôi nép vội vào một mái hiên trú mưa, tôi cũng... trú tạm bên cạnh, hai người chỉ cách nhau độ một gang tay. Hòa lẫn trong tiếng mưa là giai điệu quen thuộc của bản Thánh ca Đêm Thánh vô cùng (Silent night) vẳng ra từ ngôi nhà gần đấy: Đêm Thánh vô cùng, giây phút tưng bừng, đất với trời, se chữ đồng, đêm nay Chúa con thần thánh tôn thờ.... Th. đưa tay hứng lấy những giọt nước mưa và khẽ hát theo.
Tôi lặng người. Giọng hát Th. sao mà buồn da diết. Tự dưng tôi cảm thấy hết... sợ quê, khẽ đưa tay vuốt nhẹ lên... những hạt mưa bụi li ti bám bên ngoài chiếc áo ấm của Th., bất chợt Th. quay sang tôi nhoẻn miệng cười: "Cảm ơn nghen!". Mưa tạnh, "người trong mộng" đã khuất dạng tự bao giờ mà thằng con trai 14 tuổi vẫn còn đứng ngẩn ngơ như "một nửa hồn tôi mất".
Ba ngày sau gia đình tôi chuyển vào Sài Gòn sinh sống, thế là hết. Tâm trạng tôi lúc đó y như người vừa đánh mất một vật quí giá. Từ đó mỗi khi chợt nghe bài Thánh ca Đêm Thánh vô cùng lòng tôi lại tái tê với ánh mắt, nụ cười hồn nhiên, thánh thiện tựa thiên thần của "người ấy"
Ôm hình bóng ấy cho đến mãi 14 năm sau, tình cờ nghe lại Đêm Thánh vô cùng từ chiếc máy đĩa bỗng dưng cảm xúc từ một mối tình thánh thiện, hồn nhiên như trẻ thơ - tưởng như đã vùi sâu dưới lớp bụi thời gian - chợt ùa về trong ký ức, thôi thúc tôi"
Nhạc Sĩ Nguyễn Vũ
Phóng viên: Giai điệu cũng như lời bài ca cho người ta hiểu rằng bài hát đã được viết ra từ một kỷ niệm buồn của riêng anh?
- Nhạc sĩ Nguyễn Vũ: Cũng không hẳn thế. Mùa Giáng sinh thường được hiểu là một mùa vui nhưng năm 1972, khi được một nhà xuất bản đề nghị sáng tác một ca khúc nhân mùa Noel, tôi nghĩ mãi không biết nên viết như thế nào. Khi về nhà mở nghe bài Đêm thánh vô cùng (Silent Night), tôi bỗng nhớ lại một kỷ niệm hồi còn là cậu bé 14 tuổi. Lúc ấy, nhà tôi ở Đà Lạt nằm cạnh con dốc dẫn lên nhà thờ Con Gà.
Mỗi lần chuông nhà thờ đổ, tôi lại thấy bóng dáng một người con gái rất xinh đi lễ ngang nhà. Tôi đã lặng lẽ theo sau cô ấy nhiều lần cho đến một hôm đúng ngày lễ Giáng sinh. Trời mưa lất phất khiến cả hai chúng tôi đều không hẹn mà tình cờ cùng núp dưới mái hiên. Tôi bất ngờ xúc động khi nghe cô nhẩm hát theo bài Đêm thánh vô cùng với một chất giọng khá hay.
Vì vậy, nghe lại bài hát này, trong tôi, kỷ niệm xưa chợt ùa về và những giai điệu cứ thế tuôn trào. Chỉ trong gần hai tiếng đồng hồ, tôi đã ký âm xong bài hát và khi cầm đàn guitar chơi lại, chính tôi cũng cảm thấy xúc động. Ca sĩ Thái Châu là người đầu tiên hát bài hát này và ngay sau đó, nó trở thành ca khúc “hot” nhất trong mùa Giáng sinh năm đó. Và trong suốt 35 năm qua, nhất là những năm gần đây, khi các trung tâm băng dĩa nhạc thực hiện chương trình nhạc Giáng sinh, Bài thánh ca buồn vẫn luôn được người nghe yêu thích. Đó là điều chính tôi cũng không ngờ. Thật ra, ai trong đời cũng trải qua một thời yêu thương mơ mộng mà thường những kỷ niệm buồn bao giờ cũng khắc sâu và dễ làm mềm lòng người mỗi khi được gợi lại. Có lẽ Bài thánh ca buồn của tôi phần nào đã làm được điều đó chăng?
Sưu Tầm