SỐ PHẬN NGHIỆT NGÃ
VÀ THƠ - NIỀM CHIA SẺ KHÔN CÙNG

ĐỖ TRỌNG KHƠI

____ Nhận thư và rồi sau đó là 3 tập bản thảo thơ Nguyễn Hữu Thịnh gửi, đọc thư và thơ mới biết Thịnh làm thơ khoảng hơn mươi năm nay và thơ anh đã được đăng tải trên các báo, tạp chí, Truyền hình VTV1, VTV4, lucbat.com vv... cũng đã giới thiệu thơ Thịnh. Là người làm thơ có hoàn cảnh như Thịnh, cầm bản thảo thơ anh, thực lòng tôi không thể không bồi hồi… Cũng quãng tuổi này, tuổi 30, hai mươi năm trước tôi cũng mới e dè đặt bước đầu tiên vào đường văn chương và cũng bởi vậy, rất vui tôi như gặp lại chính mình.
____ Thịnh bị bệnh liệt từ nhỏ do nhiễm chất độc màu da cam, di truyền từ người bố. Bố Thịnh là ông Nguyễn Xuân Luật, hiện là giáo viên trường Cao đẳng Kỹ thuật tỉnh Bắc Giang. Trong thời kháng chiến chống Mỹ ông Luật đi bộ đội, chiến đấu ở chiến trường miền Nam và bị nhiễm độc ở đấy.
____ Mẹ Thịnh là nông dân.
____ Bố mẹ Thịnh sinh được 4 người con, Thịnh là con thứ hai và là người con chịu yếu đau nhất. Do sớm bị bệnh nặng nên mới học được hết lớp 2 anh đã phải nghỉ học. Ba người anh chị em còn lại đều ốm yếu, tuy không nặng và họ đều đi học được. Hai người đang học đại học, người em út đang học cấp 3... Đây là đôi điều ít ỏi tôi được biết về Thịnh qua thư điện tử cùng những cuộc điện thoại.
____ Hoàn cảnh sức khoẻ, học tập của Thịnh thật nhiều chật hẹp. Thân bệnh trọng và vốn liếng chữ không có gì ngoài 24 chữ cái. Qủa là một thứ “vốn liếng” vô cùng nghèo nàn và tàn nhẫn, thực sự nó mới tạm thời giúp cho người sử dụng biết cách ghép từ, nhận mặt chữ, nó chưa đủ để viết câu văn cho trọn nghĩa, đúng chính tả, ngữ pháp, như trong thư Thịnh tâm sự. Với hành trang chữ nghĩa ấy, Thịnh vào đời, đọc sách, tự học hỏi và kiên trì đi tìm ý nghĩa sống, tìm mình trong chính mình, đi sâu mãi vào thế giới nội tâm suy nghiệm về cuộc đời và thân phận mình, để rồi một ngày ở nơi phiêu du lạnh lẽo, mỏng manh và tưởng rằng vô cùng tận ấy, anh đã gặp được... nàng thơ. Nàng thơ cưu nâng hồn anh, chia sẻ, gánh đỡ cho anh những nỗi niềm nhọc nhằn thân bệnh trọng. Chiếc gánh thân phận ngỡ nặng vô chừng bỗng được cất lên, đầy tin yêu, hy vọng.
____ Đọc thơ Thịnh một niềm hân hoan thực sự đến trong nhận biết của tôi là thơ anh không chỉ tỏ ra chững chạc, nhuần nhị mà sâu hơn anh đã cho thấy một ý thức tìm tòi sáng tạo, một đam mê mãnh liệt với thơ. Điều này là rất quý bởi nó chứng tỏ bước đầu sáng tác đã thoát ra biểu hiện tự nhiên, tự phát do những áp đặt của hoàn cảnh. Và cũng nhờ vậy, việc tôi giúp anh biên tập, lựa chọn 46 bài cho tập THƯƠNG LẮM MAI SAU này chỉ còn là chút việc của kinh nghiệm, có tính kỹ thuật mà thôi. Sau mười năm anh đã đi được một chặng đường sáng tác đáng khích lệ. Anh đã tự hoàn tất công việc để từ đó cho hy vọng anh còn được đi tiếp trên con đường này. Trong một thư gmail cho tôi, Thịnh đã viết những dòng tâm sự về đời và về thơ mà tôi tin chắc khi đọc mọi người đều gặp ngay lòng cảm mến: “... Đời người là một cuộc sống đầy dẫy những khó khăn, khắc nghiệt và cám dỗ nhưng nó cũng dạy cho con người ta biết cách để sinh tồn trong cuộc đời, và cho con người vươn tới những điều tốt đẹp. Con người phải biết tìm trong những nỗi khổ đau, cay đắng ấy một niềm vui dù nhỏ bé để chúng ta có thêm nghị lực tồn tại mới không cảm thấy bị vô nghĩa giữa cuộc đời! Con người ta hơn nhau ở nghị lực, ở lòng can đảm đối mặt với thực tế và bao dung những điều trong cuộc sống... Cuộc sống là một dòng sông không ngừng chảy bao giờ, những năm tháng cho ta rất nhiều thứ tốt đẹp song lại lấy đi của ta bao điều quý giá! Nên ta phải sống sao cho trọn vẹn với bản thân, cho thật ý nghĩa với quỹ thời gian đó!____ Về nghệ thuật thơ, Thịnh quan niệm: “... Thơ là môn nghệ thuật ngôn ngữ, để đạt được đỉnh điểm cảm xúc nhiều khi ta không nên để nó phải chịu ảnh hưởng một sự ràng buột hay khuôn khổ ngôn ngữ, phong cách nhất thiết nào... Và, “... Rốt cuộc nghệ thuật và thơ ca phải được thỏa sức, bay bổng sao cho sáng tác được tự do như những cơn gió Mùa thu... Thơ đã vào cuộc đời tôi rất tự nhiên như hơi thở hàng ngày vậy... Thơ đã giúp tôi sống dậy những niềm tin đã bị chết yểu, theo sự mặc cảm thân phận nhiều năm sống trong bệnh tật, tôi đã dịu đi rất nhiều nhũng nỗi khổ tâm đó!...Tôi đã mang thơ theo từ năm 16 tuổi, khi tôi còn chưa biết đọc thông viết thạo thì thơ mang đến một niềm khao khát là được hiểu biết cuộc sống xung quanh, chứ không bó hẹp như trong một căn phòng tôi sống!... Thơ mở ra cho tôi một thế giới giữa thực và hư, nhưng hai thế giới ấy luôn tồn tại song song trong tôi, cho tôi một tình yêu và mơ ước với những hình tượng có thật, để tôi được trải lòng mình cùng họ, và tôi đã biết tin, yêu cuộc đời bằng chính trái tim và hồn thơ... Tôi viết thơ như những trang nhật kí để biểu cảm những tâm trạng của lòng mình, không theo một quy tắc ngôn ngữ nhất định mà như một sự ngẫu nhiên. Bởi vậy, thơ tôi chưa được bố cục chặt chẽ câu từ và âm điệu. Tôi lấy mạch cảm xúc làm cốt để diễn đạt. Nhiều người đọc thơ tôi cho rằng, rất giàu tình cảm, song lại thiếu những câu chữ để đóng đinh trong lòng người đọc! Tôi viết thơ không nhằm một cái đích nào cả mà chỉ là để trải lòng mình với cuộc sống quanh mình...
Cháu Thịnh...”
____ Đó là những tâm sự của Thịnh, những tâm sự không chỉ cho chúng ta niềm cảm thông mà hơn hết cho sự cảm phục về một nghị lực và một năng lực tư duy... Thời gian sáng tác thơ mới khoảng trên mươi năm mà số lượng bài Thịnh đang có được đã lên tới gần 620 bài. Với quãng thời gian ấy, số lượng sáng tác ấy quả không dễ làm với bất cứ ai. Và chắc chắn anh vẫn tiếp tục sáng tác, hy vọng chúng ta còn được đọc những tác phẩm hoàn chỉnh hơn, hay hơn của anh.
____ Tập thơ của Nguyễn Hữu Thịnh đã mở trước chúng ta. Anh đến với chúng ta không chỉ cần ở chúng ta sự đồng cảm nghệ thuật, mà điều anh cần hơn ở chúng ta là tình yêu thương, trân trọng. Trong thơ anh không ít lần hát gọi lên điều ấy. Và có ai trong chúng ta sống thiếu được nguồn tình cảm vô cùng thân thương đó!

TP Thái Bình, hè 2010



THƯƠNG LẮM MAI SAU


Ta ngồi mơ tưởng ngày mai
Bước chân trăn trở, đôi vai trĩu uằn
Cầm lòng thương lắm, xa xăm
Trăng phơi cuối bến, sao đằm quãng sâu

Ta ngồi dưới bóng chiều phai
Trái tim hoang vắng cọ mài đơn côi
Muốn được nghe mót tiếng cười
Tình không mang nổi, tiếng rơi đầm đầm

Đệ ơi, sầu lắm, biết không
Dặm đường đất khách âm thầm một em!

16/4/2009

THƠ CHO NGƯỜI XA RỒI

Gửi Đệ Đệ thân mến!

Em đi rồi, bỏ lại một khoảng trời
Mây giăng mù – những ánh chiều chơi vơi,
Thuở ngày nao còn em bên nhí nhảnh
Ngây thơ hồn tuổi mộng xanh ngời

Em ra đi dệt ước mơ đời
Tiếng cười trong – ngoài xa còn thao thức,
Tôi chôn thân; vẫn nỗi đời cay cực
Nhìn cuộc sống – lòng không khỏi lo âu!

Bao giao ước hai đứa mình hẹn nhau
Sẽ một ngày: …Em vẫn còn cất giữ?
Tháng ngày tôi nhọc nhằn từng con chữ
Mang trong tim khao khát một ngày mai.

Niềm đau thương, Cô đơn chừng thêm dài,
Em biết đấy, cuộc đời tôi đâu tự!...
Lời hẹn cũ vẫn nhủ lòng đi tới
Dẫu chẳng thể đặt dấu chân trong đời.

Ngày em đi – tôi lẫn lộn buồn, vui
Mong cho em:… mà cầm lòng nuối tiếc!
Kỷ niệm xưa – trên tay tôi chật siết
Nhưng cuộc đời ta đâu thể đứng yên?!

(08/ 06/ 2010)

Nguyễn Hữu Thịnh:


“... Thơ là môn nghệ thuật ngôn ngữ, để đạt được đỉnh điểm cảm xúc nhiều khi ta không nên để nó phải chịu ảnh hưởng một sự ràng buột hay khuôn khổ ngôn ngữ, phong cách nhất thiết nào... Và, “... Rốt cuộc nghệ thuật và thơ ca phải được thỏa sức, bay bổng sao cho sáng tác được tự do như những cơn gió Mùa thu... Thơ đã vào cuộc đời tôi rất tự nhiên như hơi thở hàng ngày vậy... Thơ đã giúp tôi sống dậy những niềm tin đã bị chết yểu, theo sự mặc cảm thân phận nhiều năm sống trong bệnh tật, tôi đã dịu đi rất nhiều nhũng nỗi khổ tâm đó!...Tôi đã mang thơ theo từ năm 16 tuổi, khi tôi còn chưa biết đọc thông viết thạo thì thơ mang đến một niềm khao khát là được hiểu biết cuộc sống xung quanh, chứ không bó hẹp như trong một căn phòng tôi sống!... Thơ mở ra cho tôi một thế giới giữa thực và hư, nhưng hai thế giới ấy luôn tồn tại song song trong tôi, cho tôi một tình yêu và mơ ước với những hình tượng có thật, để tôi được trải lòng mình cùng họ, và tôi đã biết tin, yêu cuộc đời bằng chính trái tim và hồn thơ... Tôi viết thơ như những trang nhật kí để biểu cảm những tâm trạng của lòng mình, không theo một quy tắc ngôn ngữ nhất định mà như một sự ngẫu nhiên. Bởi vậy, thơ tôi chưa được bố cục chặt chẽ câu từ và âm điệu. Tôi lấy mạch cảm xúc làm cốt để diễn đạt. Nhiều người đọc thơ tôi cho rằng, rất giàu tình cảm, song lại thiếu những câu chữ để đóng đinh trong lòng người đọc! Tôi viết thơ không nhằm một cái đích nào cả mà chỉ là để trải lòng mình với cuộc sống quanh mình...
Cháu Thịnh...”

chào Nguyễn Hữu Thịnh, nhabe thích thơ mới nhưng cũng không có nhiều thông tin về nó như ...hiện nay nó có bao nhiêu thể loại...có bao nhiêu tác giả...và có bao nhiêu tác phẩm...bắt đầu từ khi nào...tiến hành ra sao...nên không dám lạm bàn...

nb chỉ cảm thấy thích ghi lại những cảm xúc của mình thì làm vậy thôi...và không muốn theo một luật lệ nào...nb cũng gặp khó khăn khi diễn tả bằng thơ...nhưng không muốn học luật thơ của người đi trước vì không muốn thơ mình sẽ bị rập khuôn theo một lối...nb muốn để tự nó phát triển...dù biết thơ của mình sẽ bầm dập lúc đầu nhưng nb chấp nhận...rồi nó sẽ tự tìm lối thoát...thích nghi theo cách của riêng nó...

nb nghĩ NHT cũng vậy ...cũng tự mình tìm hướng đi cho mình...rồi thì cũng xong

thơ

thơ ơi là thơ
lao đao vì mi
xôn xao người la
ta đi đường ta
nhưng không rời mi...

nhabe

Xin cảm ơn bạn đã ghé thăm nhà và đồng cảm với những gì về nghệ thuật, quan niệm thơ của tôi!
N.H.T

Chào diễn đàn một mùa xuân mới và chúc VN Thư quán một năm mới Vạn sự như ý.
Nguyễn Hữu Thịnh hôm nay lại trở lại tham gia vntq.

TRÔNG XUÂN


Chiều đon đả bước xuân về
Ngậm ngày đông giá, chân quê cước sầu!

Khói sương mơ – khí tết mau
Nghe xuân chóng vánh một mầu thanh xuân.

Nhớ thương… đầu gió trắng ngần
Mấy trời cô, mấy bâng khuâng… mấy trời.

Mong chi! Tuổi hẹn: lỡ… người
Lối quê mòn tận lối đời xuân sang!

Chiều quê đông gót vội vàng
Ghé trông hàng xóm dáng ngoan chưa về.


(06/ 01/ 2012)
Hàn Tương Thi (Nguyễn Hữu Thịnh)

CHIỀU CUỐI NĂM

Chầm chậm đông, gối sang xuân
Căm căm hơi giá xanh gân nếp ngày
Nhủ lòng… khép, trắng bàn tay
Nợ nần năm cũ trả, vay giao thừa.

Bao niềm ước… mấy cho vừa
Mắt trời thưa có tỏ mùa đời ta?
Xập xòe mảnh én làng xa
Chân quê, đất mẹ đào pha xương gầy

Nghe run run cóng triền mây
Trắng thơ cầu phúc mơ đầy phúc êm
Xuân ơi! Tuổi tuổi chồng thêm
Chừng xuân ba bẩy ấm mềm mồ hoa!

Vi vu đông tiết chửa nhòa
Bóng xuân nhấp nhảnh về qua mi chiều!

(30-12-11/ 04-01-12)
H.T.T

HUẾ VÀ EM ĐỢI CHỜ

(tặng em: M.T)

Bao chừ nhỉ? Anh ghé Huế thăm em:
Ngắm dòng Hương, nhịp Trường Tiền vẫn đợi
Con thuyền ai chở trăng vô Thành Nội
Nghe khúc Nam Bình – thương thương quá đi thôi!

Dấu tích ngàn năm – còn chờ gót chân người
Anh vẫn ước cùng em chiều đi dạo
Đường Nguyễn Trường Tộ: thơm hàng hương long não
“Người nhạc sĩ xưa; mỗi ngày ngắm Diễm đến, Diễm về”

Thương muôn thuở Huế buồn những chiều mưa
Mắt em sâu thẳm – sương khói miền chan chứa!
Dốc Nam Giao nghiêng hẹn hò đôi lứa
Anh chạnh lòng thầm gọi Huế và em!…

Chuông Thiên Mụ: ngồi vọng ánh chiều lên
Anh vẫn hay Huế trầm tư – em gói lệ!
Mấy bữa ni, chi rứa – răng mà tệ
Trăng Vĩ Dạ chẳng chở thơ anh về.

Em chớ buồn… sen hương, gió tái tê!
Trái tim trinh – ươm đài, khuê ấp ủ
Em mộng mơ Huế rất Huế muôn thủa
Đón anh về – môi em đẹp ngày thu.

(20/ 07/ 2011)
Hàn Tương Thi

GIẤC MƠ QUA NẺO ĐỊA ĐÀNG*

Một đêm
đi tới ngàn năm
địa đàng cổng mở
âm thầm
ghé chân
ta bay trên cánh phong trần
qua miền thu
gặp nẻo xuân;
độ tàn

Mắt người:
chạm ánh hồng hoang
bàn tay thiếu cặp…
nở ngàn búp tơ
Nại Hà*:
sông một dải bờ
loài chim Lạc*…
hót khúc thơ
bên cầu.

Thương miền cắt rốn, chôn nhau
hỏi đường ai…
chẳng:
biết đâu lối về!
băng qua những cánh đồng quê
những bầy cá
vội cõng…
se sóng nguồn.

Hư hồ…
một đóa môi hôn
đỏ viên mắt cuội;
…dỗi hờn em xưa!
tóc buồn, mây sợi
nhặt thưa:
dưới màu nắng
biếc cuối mùa
non xanh…

Hồn ta:
ghếch núi
trăng vành
có người con gái
về ghềnh ưu tư…
chênh vênh nẻo
mộng phiêu du
địa đàng sấp bóng:
ngồi thu dáng chiều.

(29/ 06/ 2011)

H.T.T
___________________________________________
* Bài thơ này được viết theo 2 giấc mơ của tác giả.
* Nại Hà: là con sông dưới âm phủ.
* chim Lạc: là loài chim Lạc Việt cổ.