tro rơm nếp trong khoảng 1 giờ, gạn lấy nước trong, bỏ một ít vôi tôi đặc vào hoà lẫn với nước tro, để lắng gạn lại cho thật trong. Khi bấm hạt gạo thấy bở, đổ ra rá để ráo nước, dùng lá dong gói, luộc thành bánh tro, ăn với mật. Nếu không có rơm nếp thì dùng cây vừng, nếu không có thì dùng cây dền tía, hoặc quả xoan phơi khô đốt lấy tro cũng được.

Bánh gio là một trong những món ngon xứ Bắc nhưng đối với những vùng khác nhau thì cách thức làm bánh cũng có phần khác biệt. Bánh gio có hương vị ngai ngái, nồng nồng nhưng khi ăn vào có vị mát thanh khiết, rất tốt cho đường tiêu hóa. Bóc lớp lá ngoài cùng, bánh gio như một khối ngọc màu hổ phách trong vắt lộ ra, có thể nhìn thấu bên trong khối ngọc đó. Cắt từng miếng nhỏ, nhẹ nhàng chấm vào bát mật mía màu vàng óng, thơm phức rồi nhẩn nha thưởng thức mới thấy hết sự hòa quyện ngọt mát hấp dẫn này.

Bánh gio là một trong những món ngon xứ Bắc nhưng đối với những vùng khác nhau thì cách thức làm bánh cũng có phần khác biệt. Riêng phần lá để gói có nơi dùng lá chuối, lá dong nhưng lá dùng chuẩn nhất vẫn là lá chít. Lá dùng lấy tro cũng có nơi dùng lá gai lễ ốc, lá tầm gửi, thân lá cây vừng khô; hoặc có nơi dùng hạt xoan chín cùng rơm nếp… Những lá này được đốt lên lấy tro để khi ngâm cùng với gạo nếp mới cho ra màu nâu vàng như màu hổ phách cũng như hương vị đặc trưng của bánh. Cách gói cũng vậy, có nơi thì gói bánh theo hình chóp, có nơi gói theo hình vuông nhỏ xinh xắn nhưng phổ biến nhất vẫn là cách gói thuôn dài.

Tuy chẳng có chút bí quyết trong công thức làm bánh, nhưng để làm được chiếc bánh gio ngon đòi hỏi sự cầu kì, có phần hơi rườm ra. Lá chít phải luộc thật kỹ và liên tục thay nước cho phai chất diệp lục và bớt mùi hăng đi. Mỗi chiếc bánh gio chỉ dùng 2 đến 3 chiếc lá chít là đủ. Gạo phải là nếp cái hoa vàng để tạo độ dẻo thơm của bánh. Xong công đoạn chọn gạo ngon, người ta chỉ cần vo gạo sạch rồi ngâm với nước vôi pha loãng chừng 1 đến 2 giờ đồng hồ là được. Để gạo ráo nước một chút sau đó đổ vào chậu nước tro đã pha sẵn, ngâm qua một đêm là có thể đem ra gói bánh.

Gói bánh cũng đòi hỏi sự khéo léo của người gói để đảm bảo bánh có độ đầy đặn nhất định. Người ta dùng muôi xúc gạo cho vào giữa những lá chít đã được lau khô, dàn gạo ra, gói lại lăn tròn cho đều rồi vấn bẻ hai đầu lá kín lại, dùng lạt mềm buộc chặt, tính ra độ dài của bánh độ trên dưới 10 phân. Mang bánh đi luộc khoảng 3 giờ là có thể mang ra ăn được.

Sánh vàng mật mía

Người sành ăn bánh gio thường mách nhau lên đầu Chợ Hôm (Phố Huế) thưởng thức, giá cả ở đây rất bình dân. Vào giờ tan tầm, nơi đây bao giờ cũng đông, bất kể bây giờ ngày đông buốt giá hay hè nóng nực. Đặc biệt, bạn có thể ăn bánh gio khi đói để nạp thêm năng lượng nhưng cũng có thể ăn khi bụng đã no nê rồi để dễ bề tiêu hóa và nhất là có thể giảm độ ngán, ngấy khi vừa ăn những đồ ăn giàu đạm.

"Miếng bánh cho vào miệng bao giờ cũng có vị mát đầu tiên của bánh gio rồi đến vị ngọt của mật mía quyện cùng vị dẻo của gạo nếp, lẩn khuất trong miệng có cả mùi nồng nồng của nước vôi, mùi hăng của lá chít."