Thu, mùa sinh tôi, Trường ca, 1. Nắng vàng ơi
từng ánh
tãi trên cây lá
từng ánh
đốm trên áo ai
mưa bụi ơi
từng hạt
li ti
phủi trên tóc tôi
từng hạt
đan mờ
phất trên mái phố
tiếng hát thầm
hút sâu
ngõ nhỏ
lan đi theo từng cơn may.
Trời miền Trung
cuộn mây
phía chân trời xa lắc
nơi ấy
thu chỉ còn trong ký ức
của những người phương Bắc tha hương
từ thuở
tiên chúa Nguyễn Hoàng
đi mở cõi
thiếu vắng
một nỗi niềm
man mác
mùa vàng
theo
đến tận
hôm nay...
2. Ngày này
phố cổ
bỗng nhiên trầm mặc
thành quách
chợt dậy lao xao
mái cũ
năm nào em phơi chăn áo
nắng vàng cô quạnh
hanh hao
một mình
cây ngọc lan
trước cổng
nơi ngày trước dựng chiếc xe đạp quèn
giờ một chiếc Lexus
lạnh tanh
thôi rồi
em đã
đi đường em
anh
rảnh
đường anh...
chỉ phố xá là ngàn năm thương nhớ.
Ngày này
đàn bà
thản nhiên
phô bày
cái đẹp
thổn thức những cái ham
ganh đua
rốt cuộc
chẳng ai thắng ai thua
chỉ trời đất là thêm tuyệt.
chỉ ngõ phố
con đường
là rất thật
con người đi mờ ảo
phía xa xăm
bản thể
nhân quần
chớp mắt
nghìn năm ...
3. Cái
ngày ấy
cha mẹ sinh tôi
rạp chiếu bóng Yên Phụ ngoài trời
chiếu phim Cầu phúc
cha đèo mẹ
trên chiếc xe đạp rách
lạng quạng
bờ đê
vượt dốc
đèn đường
le lói
chập chờn bóng cây
bóng người
sông Cái
ngoài kia
cuồn cuộn nước
lũ thượng ngàn
từ chiến khu
dốc về
xồng xộc ngầu đỏ
bão mùa thu
đang dình dập ngoài khơi
Tôi
đỏ xíu
chẳng biết gì
sơ sinh
nguyên nghĩa
bởi
mình đâu hiểu chi thời cuộc
mà thời cuộc
cũng chẳng
chọn mình.
Ta
chỉ một
trong ức triệu sinh linh
bật khóc
khi bà đỡ phát mạnh vào mông
khiến miệng
chớ ra
miếng rãi
xác nhận
ta
tồn tại
thế là
trong vòng quấn tã lót cũ mềm
ấm
tình mẫu tử
tay êm
núm
tay quờ
núm
ngập miệng
tham
phàm trần đeo đuổi
từ đây
mút sao cạn
cái ham của lạ
bẫy đời
giăng
người chẳng phải mẹ ta
sông Cái
mùa thu
khảm
ký ức
ta ...
4. Một ngày
sau những điều to tát
sau những việc cỏn con
bỏ lại phía hôm qua
bao niềm vui
vô bờ bến
những nỗi niềm
thương nhớ
trời vẫn trong
nắng vẫn hanh vàng
lá vẫn chầm chậm lá
ngả mình
em
chầm chậm em
trong chiều ngả bóng
quên rồi
chút háo hức chợt bùng
hâm lứa tuổi
gạt
lo toan chợ búa, áo quần
vặt vãnh sớm chiều đưa đón con
chầm chậm
bàn chân
những bước đời thường bình dị .
Thành phố
hôm nay vẫn thế
như từng thế
lâu rồi
những trưa hè hừng hực nóng lên hơi
những chiều thu
huyền mơ trong nỗi nhớ
những đêm đông
sắt se
bếp nhỏ
quạt hồng mùi ngô nướng lan xa
tiếng rao khuya
động sơn hà
động
cõi lòng
ái ngại
người quấn trong êm ấm
chổi quét đêm
xe
lọc cọc
lăn chập chờn trong giấc ngủ vừa nhen
một chút
anh
một chút
em
thêm phố xá
là thành
nỗi nhớ
thêm
nỗi nhớ
nữa
thành ngọn lửa
cháy
bập bùng
soi
dọc thời gian...
5. Mùa thu,
mùa tôi sinh
kể từ khi
thành phố ngàn năm tuổi,
cộng thêm
tám thu
vồi vội,
thu nay
chậm rãi về,
mây trắng
mải mê
vẫn bánh trung thu
vẫn hương hoa sữa,
ngô nướng dậy mùi
ngõ phố,
cốm ngoại ô
thảo thơm bàn tay
lá sen tàn cuối hạ,
đuổi vào thu
nắng hanh
chín rám trái bòng,
chiều thảng thốt
sấu vàng lộp độp
lăn lóc hè đường,
chẳng ai
buồn cúi nhặt
chỉ mình ta
xót xa
thương sấu lắm,
sấu ơi,
người và xe
nườm nượp như trôi.
ngày lẫn đêm
dòng nhân gian
cuồn cuộn
ai người làm nên
một phố phường ngột ngạt,
ai phá tan.
thu mộng mị ngày xưa ?
chập chờn tuổi thơ
như có như chưa
như thực như mơ
dốc đường Yên Phụ,
đâu dấu chân ta,
lối sỏi mòn Trúc Lạc,
đâu ngõ cổng nhà
treo biển 50 A,
đâu mảnh sân con
đâu mái hiên nhà
che nắng che mưa
cho trẻ con đùa nghịch,
đâu cái Đức, cái Hạnh,
thằng Phúc, thằng Hoạt,
đâu ông Quẹn thợ đồng,
bà vãi đền Cẩu Nhi.
đâu gốc vối
nghiêng soi
nước hồ Trúc Bạch,
đâu bãi than lầm lụi
những kiếp người,
những ngày oi nồng
nắng lên hơi,
mùa úi cá nổi trắng hồ
nồng nặc
đâu bóng bàng xanh
đâu hàng cây cơm nguội,
đâu trường Trung hoa,
nữ sinh tóc hỉ nhi,
đâu dốc Hàng Than.
trường Mạc Đĩnh Chi,
nơi ta học những ngày thơ dại,
đâu cổng sắt vòm cao trường Bưởi
đâu Bách Thảo xanh
đâu tàu điện leng keng,
đâu Nhà thuyền Hồ Tây,
những tháp chùa Trấn Quốc.
bãi chiếu bóng ngoài trời
nơi đầu dốc
ta say mê
Tôn Ngộ Không đại náo thiên cung,
Tôn Ngộ Không ba lần đánh Bạch Cốt Tinh.
sau phông màn
cuộc đời diễn ngược,
Ngõ Năm Gian
bọn trẻ con tinh nghịch
rình bắt nạt nhau
chia phe phái đánh chơi,
vì nhớ nhiều
nên ta trách thế thôi.
miễn sao
tuổi thơ quay trở lại,
Ôi thương mến
tháng năm dài
xa ngái
hồn thu xưa
bảng lảng
già nửa thế kỷ qua,
phố phường non.
chẳng lẽ ta già,
thấu hiểu
sẻ chia
nên tháng ngày
thương nhớ !...
6. Thu
mùa tôi sinh
thu năm sáu tư
tôi bắt đầu đi học,
thằng bé con
lũn cũn
túi sách đeo vai
đài chấm đất,
dọc đường Phó Đức Chính,
đổ dốc Hàng Than,
phố xá vắng tanh,
vậy mà
cha tôi bảo
có chiến tranh,
nhà mình sắp về quê rồi đó,
tôi rãy nẩy
khóc bảo thích ở phố,
về quê sợ đỉa, sợ gai,
sợ chó, sợ rắn, sợ ma,
sợ đủ thứ
những gì còn chưa biết,
rồi một ngày gió mùa đông bắc,
chiếc cam-nhông chở cả gia tài,
quê hương
đón tôi cả một ngày dài,
đi suốt mười năm
trần ai khổ ải,
cả nhà
chẳng một ai
biết làm ruộng
mấy chị em tôi khổ một.
cha mẹ khổ gấp trăm,
bao tủi nhục
từ những ngày cải cách,
mẹ tôi không thể nào quên
nỗi đau còn tươi mới...
mỗi thu qua
rồi lại thu chớp chới.
đầu mũ rơm
tôi đi học hàng ngày,
gắng học hành
mong ước đó đây,
nhưng tạm gác
tập chăn trâu cắt cỏ,
những lúc xao lòng
đồng không đầy gió
chạnh lòng
nhớ ngày còn ở phố,
nhớ đường Thanh Niên
dốc Yên Phụ tuổi thơ,
dong trâu về
lóc cóc dưới bờ tre,
lá hanh rụng
cả chiều quê xơ xác.
mùi khói nùn rơm
cơm lên hơi nghi ngút
mẹ lụi cụi bữa chiều
nhá nhem
chập choạng
bóng dơi bay,
mẹ lặng nhìn
tôi khôn lớn
mỗi ngày,
ánh mắt người
vực tôi
thời vụng dại,
bao tủi buồn
đời mẹ tôi đã trải.
thấm dần sang
tôi nuôi chí
làm người...
7. Thu
mùa tôi sinh,
tuổi chớm yêu
đất nước còn chiến tranh
trường sơ tán
vách rơm tre
hầm hào chằng chịt
nam sinh cất sách bút
ra trận,
hát vang khúc ca
“
Có những ngày vui sao cả nước lên đường xao xuyến bờ tre từng hồi trống giục,,,,”
Cái thằng tôi
gày guộc, khẳng khiu,
hai lần khám
ba bảy cân cả dép,
ở lại sau lưng chiến tranh
cùng con gái
đàn bà,