Văn học Nga, chiếc nôi vĩ đại và êm ái.
Tiểu luận của Nguyễn Chu Nhạc!
Một sự hiểu biết tầm cỡ, mang đến cho VNTQ một nguồn thông tin cực kỳ quí giá. Những lời nhận xét thấu đáo và nhất là hai chữ "êm ái" thực là trôi êm. Dù anh là một người không viết văn đi chăng nữa, có những nhận xét mang tính lưu truyền, cũng làm cho người viết văn như chúng tôi rất kính trọng khối kiến thức mà anh có.
Tôi cũng có được sự thay đổi rất lớn từ khi đọc Sông Đông Êm Đềm. Lúc mới viết văn nhân vật sơ cứng nhưng khi đọc thấy Ác-sin-nha rút vào nách Gri-ro-ri (lâu quá có thể viết sai tên nhân vật), cha anh ta thì đá văng con mèo ra cửa sổ khi muốn thằng con chấm dứt mối tình vụng trộm. Những hành động hết sức là con người và hết sức là thực, làm cho quyển truyện như đang trên màn ảnh. Nhân vật thì cười "kha khả", con ngựa thì phi như "ngựa cái".....Tóm lại, có cái gì đó tạo thành một bức tranh "êm ái", nếu người đọc không thấy truyện hay thì cũng thấy được hình ảnh địa lý vùng quê đó...là điều rất cần thiết, vì ta đọc văn học là một cuộc du lịch rẻ tiền- như có lần một bậc tiền bối nào đó nhận định. Thực sự Văn học Nga là một nền tảng Văn Học vĩ đại, tôi cũng còn bị ảnh hưởng cho tới thời điểm này.
Có điều, tinh thần Văn Học Nga còn có tinh thần "Cách Mạng". Cách mạng ở đây là cuộc cách mạng văn học, chứ không phải chính trị. Trong mỗi cuốn sách đều có chứa đều đó. Cách mạng là làm những điều mới mẽ, thích hợp với cuộc sống hiện tại, không lần theo khuôn sáo mà gần như mỗi nhà văn rất độc lập, mỗi người mỗi khác và thực sự là những người sáng tạo. Nói thế để thấy rằng, Việt Nam ảnh hưởng văn học Nga rất nhiều như, hiện tại các Nhà Xuất Bản cũng có những người từ bên Nga về và làm việc ở đó. Nhưng Việt Nam thì lại khuôn sáo và họ trở thành một "thành luỹ" cản trở những cái mới mẽ.
"Chớ trêu thay, tuổi trẻ ham đọc, khát kiến thức thì không có sách mà đọc, đến lúc đứng tuổi, có điều kiện mua sách thì lòng không còn ham đọc, vả lại cũng không có thời gian". Đây là câu nói của trong bài viết và tôi nhận thấy điều đó từ lâu. Ai ảnh hưởng Văn học Nga đều thích những quyển truyện bề thế như Chiến Tranh Hoà Bình chẳng hạn. Nhưng một ngày kia, tôi đi nhà sách với các con, và nhận thấy khi mình ôm đóng sách về bạc triệu nhưng tụi nó không có thời gian để đọc và cũng chẳng thích thú gì đọc truyện trong khi truyền hình có phim hoạt hình hay. Thành ra, những tác phẩm kinh điển "dày mo" không bao giờ chúng đụng đến. Vậy tiền mua sách cũng tiếc chứ...Từ đó tôi đổi ý không bao giờ viết những tác phẩm có vẻ như "triết gia" nữa, quyển truyện cầm trên tay sao cho vừa phải và giải quyết tiểu thuyết sao cho gọn gàng hơn. Tôi nghĩ đó là cuộc Cách Mạng, nên tôi đeo đuổi...
Tiểu thuyết mà ngắn gọn quá cũng khó, nhưng cố gắng đọc càng nhiều tài liệu thì sẽ ngắn gọn. Đó là điều tôi phát hiện và điều đó không khó làm khi trên mạng ngày nay cần gì mà chả có. Tóm lại, nhà văn đã viết thì lấy thân mình mà sàng lọc thông tin, nghĩ ra phương án nào hay nhất và kết thúc câu chuyện ấy.
Tôi cũng có nhiều quan điểm văn học khi đọc Văn Học Nga, nhất là khi ta đọc nhiều thì hình ảnh chứa trong não sẽ cho ta cái nhìn thích ứng với thời đại mình đang sống, và không bao giờ...cũ. Nhưng vì, đó là khối Văn học vĩ đại thuộc loại chuyên gia trình bày ở trường đại học thì hoặc may ra, chỉ có mấy lời trên diễn đàn ngắn gọn . Còn về "Tinh thần cách mạng" trong văn học Nga chắc là "anh" (Chu Nhạc) hiểu ý rồi, tôi sẽ cố gắng bám đuổi những quyển tiểu thuyết vừa phải tới cùng, dù các nhà Xuất Bản chê là không "truyền thống".
Cám ơn bài viết hay, để tôi cùng san sẻ nổi lòng. Chúc sức khoẻ.
Nguyễn Công Liệt.
TB: Tôi có mấy tác phẩm trong thư viện VNTQ, thuộc loại lưng lững như đã nói. Các tựa đề là: Viên Ngọc Triều Nguyễn, Công An Siêu Chất, Người Có Chân Tu. "Anh" có thời gian đọc, xem "cuộc cách mạng" có thể có chăng?