Nhà cách mạng lão thành Trương Bảo Sơn qua đời ở tuổi 96
MONTREAL, Canada - Cụ Trương Bảo Sơn, một nhà hoạt động cách mạng trong nhóm Việt Nam Quốc Dân Ðảng cùng với cố văn sĩ Nhất Linh Nguyễn Tường Tam vừa tạ thế tại Canada lúc 2 giờ sáng ngày 23 tháng 5, 2010.
Chỉ nửa ngày sau, lúc 4 giờ chiều cùng ngày, cụ bà Trương Bảo Sơn, khuê danh Nguyễn Nữ Nghi, 90 tuổi cũng quy tiên theo chồng.
Cụ Trương Bảo Sơn (trái) và Nhất Linh Nguyễn Tường Tam. Hình chụp trên đường Tự Do, Sài Gòn, năm 1958. (Hình: Tư liệu Người Việt)
Theo thông báo của gia đình, lễ an táng và hỏa thiêu hai cụ sẽ được tổ chức cùng lúc từ nhà quàn Centre Funéraire Côte-Des Neiges ở Montreal, Quebec, Canada vào ngày 28 tháng 5.
Cụ Trương Bảo Sơn tên thật là Trương Cam Bỉnh, sinh ngày 02 tháng 03 năm 1916, tại Hà Nội. Trong sinh hoạt văn hóa ngoài tên Bảo Sơn cụ còn dùng một số bút hiệu khác nữa. Xuất thân từ một gia đình trung lưu, ông Bảo Sơn bắt đầu bằng nghề dạy học, rồi viết văn, làm báo và trước năm 1945 cùng với người anh họ có chung nhau mở một hiệu tạp hóa ở phố Hàng Bông, Hà Nội.
Sau khi Việt Minh lên nắm chính quyền, ông và một số đồng chí trong nhóm Việt Nam Quốc Dân Ðảng phải chạy qua Hồng Kông ẩn trốn trên núi Happy Valley. Năm 1948, người vợ lúc bấy giờ của ông là bà Nguyễn Thị Vinh (sau này là nữ sĩ Nguyễn Thị Vinh, hiện sống tại Na Uy) mới được phép bế con thơ là Trương Kim Anh 3 tuổi, từ Hà Nội lần mò sang Hồng Kông chung sống với ông.
Vào khoảng năm 1952, ông mang vợ con về Hà Nội nhưng ở đây một thời gian ngắn thì lại cùng các thành viên trong VNQDÐ được lệnh đem gia đình di chuyển vào Nam để bảo toàn an ninh. Cuộc hôn nhân thứ nhất của ông với nhà văn Nguyễn Thị Vinh sinh được người con gái duy nhất là Trương Kim Anh, người con rể là luật sư, nhà thơ, Dương Kiền.
Cuộc hôn nhân thứ hai của ông với bà Nguyễn Nữ Nghi, không có con, và đã sống hạnh phúc bên nhau trong “Viện Lão Học thuộc Trường Ðại Học Montréal” (Institut Universitaire De Gériatrie De Montréal) ở Canada.
Trong hoạt động văn hóa văn học, ông đã làm biên tập viên nhật báo Việt Nam Chính Nghĩa tại Hà Nội năm 1946, từ 1957 là hội viên Hội Văn Bút (P.E.N quốc tế) và cộng tác với Nhất Linh Nguyễn Tường Tam thành lập những nhà xuất bản Phượng Giang, Ðời Nay, Quốc Bảo, xuất bản giai phẩm Văn Hóa Ngày Nay, chủ nhiệm giai phẩm Tân Phong. Ông để lại trên 15 tác phẩm bao gồm truyện dịch ngoại quốc nhiều hơn là sáng tác và sau tiếp tục viết cho nhiều tạp chí ở hải ngoại.
Ông Trương Bảo Sơn gia nhập Việt Nam Quốc Dân Ðảng năm 1940 để chống thực dân Pháp, từ 1945 đến 1946 ông cùng các đồng chí thành lập Ðệ Tam Chiến khu Việt Quốc và giữ chức vụ bí thư của chiến khu này. Năm 1946, ông làm trưởng phái đoàn Việt Quốc hòa giải với Việt Minh tại Vĩnh Yên sau khi chính phủ Liên Hiệp Quốc Cộng được thành lập. Cuối năm 1946 đến năm 1952 ông lưu vong qua Trung Hoa và Hồng Kông, tham gia mặt trận Quốc Gia Thống Nhất của Nguyễn Hải Thần cùng với Nguyễn Bảo Toàn, Nguyễn Tường Tam tại Thượng Hải.
Năm 1960, thời chính quyền Tổng Thống Ngô Ðình Diệm ông cùng với Nguyễn Tường Tam và những chính trị gia đối lập tổ chức Mặt Trận Quốc Gia Ðoàn Kết, tham gia đảo chính 11 tháng 11 năm 1960. Nhà văn Nhất Linh sau đó tự tử còn ông Trương Bảo Sơn bị bắt tù 3 năm và bị Tòa án quân sự kết án 5 năm lưu đày ra Côn Ðảo rồi được trả tự do sau vụ đảo chánh 1 tháng 11 năm 1963.
Năm 1964 ông đứng ra thành lập và làm tổng thư ký Quốc Dân Ðảng biệt bộ Nguyễn Tường Tam, tổng thư ký Hội Bảo Vệ Nhân Quyền và Dân Quyền Việt Nam, tổ chức phong trào chống Hiến chương Vũng Tàu và độc tài quân phiệt...
Năm 1978 ông Trương Bảo Sơn vượt biển tới Pulau Bidong (Mã Lai) và định cư tại Gia Nã Ðại từ 1979.
(H.C.)
Cụ Ông Trương Bảo Sơn
Pháp Danh Nguyên Hiển, hưởng thọ 96 tuổi,
đã tạ thế lúc 2 giờ sáng, ngày 23 tháng 05 năm 2010
và Cụ Bà Trương Bảo Sơn
khuê danh Nguyễn Nữ Nghi
Pháp danh Nguyên Đạo,
hưởng thọ 90 tuổi,
đã tạ thế 16 giờ chiều cùng ngày 23 tháng 05 năm 2010
tại Institut Universitaire de Geriatrie de Montreal
là Thân phụ và Thân mẫu của chị Trương Kim Anh
và cũng là Nhạc phụ và Nhạc mẫu của anh Dương Kiền
Nguyện Cầu Hương Linh
Ông Bà Trương Bảo Sơn
sớm Siêu Sinh Tịnh Độ
Trần gian là quán trọ
Tạo hoá lẽ huyền Vi
Thế nhân là lữ khách
Dừng lại rồi ra đi!
<bài viết được chỉnh sửa lúc 26.05.2010 16:58:46 bởi Ct.Ly >