Kính thưa quý vị, một hôm, có một bệnh nhân đến phòng mạch, yêu cầu chúng tôi thử máu tổng quát. Là bác sĩ, trước khi thử máu thì cần phải biết tại sao bệnh nhân có yêu cầu này, vì nhiều khi bệnh nhân có những căn bệnh mà cuộc thử nghiệm tổng quát không phải là thử nghiệm thích hợp nhất. Sau khi được hỏi bệnh cẩn thận, bệnh nhân dứt khoát là không bị bệnh gì cả, chỉ muốn khám nghiệm tổng quát. Thấy bệnh nhân trong độ tuổi giữa 45 và 49, cũng là tuổi mà bộ y tế muốn các BS làm một cuộc khám nghiệm tổng quát, chúng tôi đồng ý cho bệnh nhân thử máu.

Thật tình cờ, khi kết quả trở về thì cho thấy bệnh nhân bị suy gan khá trầm trọng. Tất nhiên tiếp theo đó những thử nghiệm khác được tiến hành, để tìm hiểu thêm nguyên nhân của sự suy gan, mà người Việt mình thường gọi là nóng gan, như thử các bệnh viêm gan do siêu vi khuẩn gây ra, siêu âm gan, và hỏi lại thật cặn kẻ việc ăn uống cùng thuốc men của bệnh nhân. Nên biết, rượu hay thuốc làm giảm mỡ (cholesterol) cũng thường là nguyên nhân làm cho "nóng gan".

Kết quả là không một nguyên nhân nào được tìm thấy, nhưng chính trong lần khám nghiệm thứ ba này, bệnh nhân tiết lộ đang dùng thuốc Bắc, mặc dù trong những lần khám nghiệm trước, đã được hỏi về những thuốc men mà bệnh nhân sử dụng. Sau một thời gian ngưng uống liều thuốc Bắc này, gan bệnh nhân trở lại bình thường.


Kính thưa quý vị, chúng tôi lớn lên ở VN, tuy không học qua Ðông y, nhưng cũng nghe lõm bõm về khái niệm âm dương ngũ hành, thổ sinh kim, thủy khắc hỏa vân vân. Khi ở VN thì chúng tôi học 4 năm đại học ngành hóa học, thấy người Tây phương chia vạn vật ra làm hàng tỉ tỉ hợp chất khác nhau, mà thành phần đơn chất căn bản để cấu tạo nên những hợp chất này là nguyên tố, như oxygen, carbon, sắt, đồng, nitrogen vân vân. Té ra đời không thể nhìn đơn giản với kim mộc thủy hỏa thổ mà đủ (quan niệm của Hy Lạp cách đây mấy ngàn năm cũng tương tự như vậy, nhưng nay người ta đã tiến rất xa rồi). Khi sang Úc, học ngành y, thì chúng tôi được biết thêm cách thức Tây phương nghiên cứu thuốc men.

Xin được vắn tắt về cách Tây y nghiên cứu một môn thuốc trước khi thuốc này được đưa ra thị trường cho người bệnh dùng.

Một liều thuốc Tây căn bản, thường chỉ bao gồm một hợp chất (hoặc cao lắm là vài hợp chất) trộn với chất bột không có tính thuốc. Sau khi thử trên loài vật có hệ thống sinh lý tương đối giống con người và đã xác định được hiệu quả của thuốc, người ta mới bắt đầu thử trên con người.

Ở giai đoạn thử trên con người này, hầu như luôn luôn người ta sử dụng phương pháp gọi là "double blinded study". Xin đưa một thí dụ. Các bệnh nhân có cùng một căn bệnh, sẽ được chia làm 2 nhóm. Một nhóm sẽ được cho uống thuốc thật và một nhóm được cho uống thuốc giả (placebo), tức là viên thuốc chỉ có chất bột mà không có hợp chất thuốc.
Bác sĩ cho thuốc cũng không hề biết viên thuốc mình cho bệnh nhân uống là thực hay giả, và tất nhiên bệnh nhân cũng không biết luôn. Do đó, người ta gọi là "double blinded", cả hai, thầy lang và con bệnh, đều bị "bịt mắt". Người biết ai uống thuốc thật, ai uống thuốc giả là những nhân viên hành chánh, chưa hề gặp mặt các bệnh nhân.
Sau một thời gian dùng thuốc, bệnh nhân được kiểm tra lại. Thí dụ như trong trường hợp thử nghiệm loại thuốc giảm áp huyết, người ta sẽ đo lại áp huyết của bệnh nhân, và so sánh với áp huyết trước khi dùng thuốc.
Cùng lúc, người ta hỏi bệnh nhân về các phản ứng phụ, như buồn nôn, chóng mặt vân vân, và đo đạc những thay đổi khách quan khác như thử máu xem gan có bị "nóng" (bệnh) hay không, công năng thận ra sao vân vân. Sau đó người ta đưa sang thống kê để phân tích.
Nếu trường hợp 99% người uống thuốc thật khỏi bệnh, còn chỉ có 1% người uống thuốc giả khỏi bệnh, thì ta có thể kết luận là thuốc này công hiệu. Ngược lại, nếu chỉ có 5% người uống thuốc thật hết bệnh và có 4% người uống thuốc giả cũng khỏi bệnh, thì có thể ta cũng thấy được uống thuốc hay không cũng không khác gì nhau, tức là thuốc không nhiệu nghiệm.
Nhưng thông thường, kết quả không rõ rệt như vậy, mà có thể là 563/1000 người dùng thuốc thật sẽ khỏi bệnh, 230/1000 người dùng thuốc giả hết bệnh. Như vậy thì thuốc thật có công hiệu không? Và thuốc giả thì sao, vì cũng có người hết bệnh đó mà
Ðến đây, vai trò của toán thống kê vô cùng quan trọng. Toán thống kê cuối cùng sẽ cho ta một kết luận, kết luận rằng có thể nào vì "rùa" (tình cờ) mà có nhiều người uống thuốc thật khỏi bệnh hơn người uống thuốc giả không. (chỉ số dùng để kết luận này được gọi là "p value", và nếu nó nhỏ hơn 0.05 thì kể như không thể nào thuốc thật "chó ngáp phải ruồi" được). Song song đó, người ta cũng phải bảo đảm những bệnh nhân tham gia cuộc thử thuốc không có những bệnh khác, hoặc không có uống những thuốc khác.

Sở dĩ người ta phải so sánh người uống thuốc thật và thuốc giả là để loại đi vai trò của tâm lý ảnh hưởng lên người bệnh (hiệu ứng tâm lý này rất quan trọng, gọi là placebo effect), vì nhiều người chỉ nhờ tin tưởng mà hết bệnh, nhất là đối với những chứng bệnh mà ta không thể đo lường một cách khách quan được, thí dụ như bệnh nhức đầu. (Nhức, đau, ngứa là những triệu chứng vô cùng chủ quan, chỉ có bản thân bệnh nhân mới định lượng được thôi).

Và, sở dĩ người ta chú ý đến những yếu tố khác của bệnh nhân là vì những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến căn bệnh. Thí dụ như một người nghĩ rằng vì nhờ uống hà thủ ô mà tóc trở nên đen, nhưng không chừng trong thời gian đó, người này ăn nhiều rau giấp cá, mà chính rau giấp cá mới có tác dụng làm đen tóc thì sao (chỉ thí dụ như vậy mà thôi). Chắc chúng ta không biết được trong 1000 người uống hà thủ ô thì có bao nhiêu người tóc bạc trở thành đen (e rằng không có đến 1 người, nhờ vậy mà thuốc nhuộm tóc vẫn bán chay re re).

Kính thưa quý vị, đó là quá trình thử nghiệm và thực nghiệm của Tây y, mà theo chúng tôi, y học cổ truyền của chúng ta không có. Y học cổ truyền dựa trên kinh nghiệm tích lũy, nhưng không có thống kê rõ ràng.

Chúng tôi được biết có rất nhiều bệnh nhân tin rằng uống thuốc Bắc sẽ khỏi một số bệnh nan y, tốn tiền rất nhiều, nhưng cuối cùng trong một ngàn người dùng thuốc này có bao nhiêu người khỏi bệnh và bao nhều người... quy tiên, ta cũng không biết. Một số người do nhìn thấy một vài trường hợp cá biệt rồi khái quát hóa, cho rằng liều thuốc đông y ấy có hiệu nghiệm trên mọi người. Có lẽ là vì Ðông y thiếu thực nghiệm và thống kê.

Thứ đến, rất nhiều bệnh nhân than phiền về phản ứng phụ của Tây y.

Kính thưa quý vị, trong khi một viên thuốc Tây chỉ có một hay hai hợp chất, thì một khúc rễ cây, một túi mật, có hàng chục đến hàng trăm hợp chất trong đó. Như vậy thì "phản ứng không mong muốn" (unwanted effects) ắt phải nhiều hơn rất nhiều. Một viên Morphine chỉ chứa có chất Morphine mà thôi, trong khi đó nếu ăn một cây á phiện thì ta cho vào cơ thể biết bao nhiêu tạp chất khác. Vấn đề nằm ở hai chữ: LIỀU LƯỢNG.

Kính thưa quý vị, chắc chắn một số thuốc Ta, thuốc Bắc, thuốc Nam cũng có hiệu lực, nên mới lưu truyền cả ngàn năm, nhưng sự nghiên cứu của những loại thuốc này thực thua kém thuốc Tây rất xa. Nói đến thuốc Bắc thuốc Nam thì chắc có lẽ vua Càn Long, Tần Thủy Hoàng, các đại quan, phú hộ của Tàu là người uống nhiều nhất, cũng được toàn các danh y, Hoa Ðà, Biển Thước chẩn trị. Nhưng kết quả các vị ây ra sao, chết lúc bao nhiêu tuổi, có mạnh khỏe hơn tổng thống Bush hay không, ta cũng thấy rồi.

Các vị ngày xưa thường nói, nhân sinh thất thập cổ lai hy, bây giờ với Tây y thì nhân sinh thất thập mà "die", thì là... hơi yểu mệnh đó. Ngày nay, có rất nhiều cô chú bác đã xấp xỉ thất thập, nhưng vẫn còn mạnh cuồi cuội, đi shop, đi du lịch, đi biểu tình rần rần, so với các vị quan lớn, vua chúa ngày xưa thì khỏe và thọ hơn nhiều, dù không uống sâm nhung, dù không dùng cao hổ cốt, lộc nai, sừng tê giác.

Bài tâm tình về thuốc này không nhằm việc bài bác Ðông y, mà chỉ để chúng ta thấy được sự khác biệt trong nghiên cứu giữa Ðông và Tây y. Là một người theo ngành khoa học, nhìn đời qua cặp mắt thống kê, cá nhân của chúng tôi chỉ được thuyết phục khi nào thuốc Bắc, thuốc Nam, Ðông y, Trung Y, có những nghiên cứu tinh tế, chi tiết, với sự chứng minh của thống kê mà thôi.

Nhiều bệnh nhân khi gặp bác sĩ Tây y, thường hỏi thuốc này có những phản ứng phụ gì. Hầu như lúc nào BS cũng biết, nếu không biết thì mảnh giấy hướng dẫn trong hộp thuốc cũng có ghi. Quý vị vẫn có thể dùng thuốc Bắc, thuốc Nam, nhưng khi gặp các Ðông y sĩ, hay Trung y sĩ, nên hỏi xem thuốc ấy có tạo phản ứng phụ gì không. Ðiều này sẽ hữu ích cho hiểu biết và sức khỏe của chúng ta.
Bài của Bác sĩ Nguyễn văn Hoàng (Hoàng Nguyên) trích từ Việt Vùng Vịnh

http://www.tin247.com/chet_vi_uong_thuoc_bac-10-21498350.html

Uống gói thuốc Bắc của người quen gửi tặng, vợ chồng ông bà Nguyễn Có ở Đà Lạt phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Một tiếng đồng hồ sau, người chồng qua đời.

Sáng 16/10 Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng tiếp nhận hai bệnh nhân lớn tuổi là vợ chồng, trong tình trạng nguy kịch, suy hô hấp, loạn nhịp tim. Người chồng 78 tuổi, còn vợ nhỏ hơn 7 tuổi.

Tại khoa cấp cứu của bệnh viện, sau khi đo tim, mạch, các bác sĩ đã nhanh chóng đưa cụ bà đi rửa ruột, còn cụ ông do không bắt được mạch nên chỉ theo dõi triệu chứng và từ trần ngay sau đó.


Cụ bà được rửa ruột đang nằm điều trị, còn người chồng đã qua đời vì uống thuốc Bắc. Ảnh: Quốc Dũng.

Thân nhân của hai cụ cho biết, sức khỏe của ông, bà những ngày gần đây không có biểu hiện khác thường. Ông bà vẫn đi lại thăm, chơi với con cháu và hàng xóm ở phố Huyền Trân Công Chúa, Đà Lạt.

Sáng 16/10, sau khi ăn sáng cùng nhau, vợ chồng lấy gói thuốc Bắc của một người em kết nghĩa ở quê gửi tặng ra uống. Dăm phút sau, cả hai người đều khó thở, nói không rõ và không thể tự đi lại. Con cháu tức tốc đưa ông bà đến bệnh viện để cấp cứu.

Theo gia đình, loại thuốc mà ông bà cụ dùng có dạng bột. Người biếu nói thuốc có tác dụng bổ khỏe, chữa được bệnh đau nhức khớp. Khi pha, thuốc có màu cacao và mùi rất thơm, đặc trưng của thuốc Bắc nhưng không có nhãn mác xuất xứ.

Gia đình đã mang nộp công an phần thuốc còn lại, sau khi xảy ra sự cố.

Cơ quan chức năng cho biết đã lấy mẫu “thuốc lạ’’ này để phân tích thành phần, tìm chất gây ngộ độc chết người. Kết quả kiểm nghiệm sẽ được công bố rộng rãi để cảnh báo cho người dân.

http://www.toquoc.gov.vn/Thongtin/Gio-Thu-25/Mang-Hoa-Vi-Thuoc-Dong-Y.html

Một bệnh nhân dị ứng thuốc nam, đang điều trị tại Khoa dị ứng - miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, sau một thời gian dù đã đỡ hơn nhiều nhưng mặt vẫn sưng, đỏ. Ảnh: MT.
Uống bát thuốc Bắc đầu tiên vào buổi trưa thì buổi chiều, bà Nghi (Kim Liên, Hà Nội) thấy cả người đỏ mẩn, hai lòng bàn tay bị nứt, đau nhức. Tối đó, thấy bà nước mắt nước mũi chảy ròng, mặt sưng húp, sốt cao, gia đình vội đưa đi cấp cứu.

Bà Nghi, 57 tuổi, bị mẩn ngứa 3 năm nay, uống nhiều loại thuốc, chữa nhiều nơi không khỏi. Được người quen giới thiệu một cơ sở khám chữa bệnh Đông y khá nổi tiếng, bà tìm đến cắt thuốc. Trưa 20/9, bà uống bát thuốc đầu tiên thì đến chiều đã thấy hai bên cánh tay nổi những nốt nhỏ li ti như rôm.

Bà gọi điện hỏi thày thuốc thì được trả lời, có lẽ tại sắc thuốc đặc quá. Đến tối, khi bà khó thở, cả người đã sưng vù thì mới vào viện và được bác sĩ cho biết dị ứng thuốc.

Nằm cùng phòng điều trị với bà Nghi ở Khoa dị ứng - miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, Trâm, 24 tuổi, ở Bắc Ninh, cũng bị dị ứng sau 5 tuần dùng thuốc nam.

Cách đây mấy tháng, Trâm đi khám và phát hiện bị u xơ tuyến vú. Được bác sĩ kê thuốc Tây, cô không uống vì sợ sẽ hại người, nhiều tác đụng phụ. Nghe một chị bạn bị cùng bệnh mách đã cắt thuốc nam ở một cơ sở đông y và khỏi bệnh, Trâm cũng đến đó bốc thuốc. Sau 5 tuần dùng, cô bỗng thấy nổi các nốt đỏ rất ngứa ở tay, chân rồi nhanh chóng lan khắp người.

Đến giờ, sau 10 ngày vào viện điều trị, các nốt mẩn đỏ chi chít trên cơ thể cô đã lặn, bớt ngứa nhưng vẫn để lại rất nhiều vết thâm.

Một phụ nữ 59 tuổi khác, ở Hải Dương, sau một tuần dùng thuốc nam để chữa đau lưng cũng bị ngứa, đỏ da toàn thân. Khi nhập viện, bà đã bị nhiễm độc gan, viêm loét hết mắt, miệng.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Trường, Khoa Dị ứng - miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch mai cho biết, các ca dị ứng do uống thuốc nam chiếm số đông bệnh nhân đang điều trị tại khoa. Hầu hết những người này đều từng nghĩ uống thuốc bắc, nam là lành, mát, nếu không khỏi bệnh thì cũng chẳng hại gì, chẳng bổ chỗ nọ cũng tốt chỗ kia.

Phần lớn họ đều tìm đến thuốc nam hay thuốc bắc để chữa những bệnh đơn giản như ngứa, đau xương khớp... nhưng khi bị dị ứng, thường di chứng để lại rất nặng nề, nhẹ nhất cũng là ngứa, bong tróc da, nguy hiểm hơn có thể lở loét mắt, miệng, mù mắt, suy gan, thận, thậm chí là tử vong.

Theo bác sĩ Trường, thuốc Đông y là một loại thuốc nên cũng có độc tính, có tác dụng phụ, có chỉ định và chống chỉ định, có thể tốt với người này nhưng lại gây hại cho người khác. Nhiều người bị dị ứng bởi dùng loại có thành phần quá phức tạp, công nghệ bào chế không đảm bảo, cây làm thuốc có thể bị phun thuốc trừ sâu, người làm thuốc trộn thêm thuốc tây vào... Ngoài ra, một số người có sẵn cơ địa dị ứng với một thành phần nào đó của thuốc hoặc không chuyển hóa được...

Có người còn bị "vạ lây" vì dùng thuốc không bảo quản đúng, bị hỏng, nấm mốc. Như trường hợp của anh Hòa (Vĩnh Phúc) là một điển hình. Do thỉnh thoảng lại đau nhức xương khớp, anh rủ người hàng xóm tìm đến một thày lang trong vùng, vốn nổi tiếng có bài thuốc chữa đau xương hiệu quả. Tuy nhiên, uống một tuần, anh Hòa bị lở loét khắp người, trong miệng. Ông hàng xóm lấy thuốc giống anh cũng bị tương tự.

Sau đó, cả hai phải nhập viện và được xác định là bị dị ứng thuốc. Khi anh Hòa hỏi tới ông thày, người này vẫn bao biện: "Tôi đảm bảo thuốc đúng bệnh, toàn thành phần tốt, nhưng có lẽ bảo quản không đúng nên đã bị... mốc".

Bác sĩ Trường cho biết, đây là một trong những ca phải điều trị khá lâu ở khoa.

Theo bác sĩ, một trong những điều nguy hiểm khi bệnh nhân sử dụng thuốc Đông là không đi khám, không biết bệnh mà cứ uống theo lời mách, đôi khi còn bốc thuốc ở những cơ sở không được cấp phép. Người bốc thuốc nhiều khi không hướng dẫn cho người bệnh về những tác dụng phụ có thể có, thậm chí khi thấy bệnh nhân bị phản ứng, họ lại bồi thêm rằng như thế mới là thuốc tốt, chứng tỏ đã phát huy tác dụng.

Ông cho biết, dị ứng thuốc Đông thường diễn ra chậm, có người uống vài ngày, có khi vài tháng mới thấy biểu hiện nhưng lại tiếp tục dùng, khiến hậu quả ảnh hưởng lâu dài, nặng nề. Trong khi đó, hiện nay, tại các bệnh viện, hầu như không có xét nghiệm nào thể xác định bệnh nhân bị dị ứng thuốc nam. Muốn làm điều này, các bác sĩ thường chỉ căn cứ chủ yếu vào tiền sử bệnh và sử dụng thuốc của bệnh nhân.

Theo bác sĩ, khi uống thuốc Đông, nếu thấy các dấu hiệu sau, người bệnh phải dừng thuốc ngay và đến khám tại các cơ sở y tế: ngứa, nổi mẩn đỏ, nổi bọng nước trên da, bệnh nặng thêm, viêm đỏ mắt, miệng, họng, sốt cao...

Bác sĩ khuyến cáo, dù dùng thuốc Tây hay thuốc Đông đều phải theo chỉ định của thày thuốc, người dân tuyệt đối không được tự ý cắt hay dùng theo đơn của người khác.

(Theo Vnexpress)

Suy gan, thận vì dị ứng thuốc nam

http://tintuc.timnhanh.com/doi-song/20090909/35A98DC7/Suy-gan-than-vi-di-ung-thuoc-nam.htm

Dị ứng thuốc nam thuộc nhóm dị ứng nặng vì gây tổn thương lớn cho gan, thận. Khi tổn thương trên da, niêm mạc đã khỏi, tình trạng suy gan, thận vẫn có thể tái phát ngày càng trầm trọng hơn.

Bác sĩ Nguyễn Văn Đĩnh, khoa Dị ứng, Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết gần 20% các ca bệnh dị ứng điều trị tại khoa có nguyên nhân dị ứng thuốc nam.

Bệnh nặng hơn vì dùng thuốc không đúng

Cầm sổ y bạ với kết luận gan nhiễm mỡ của bệnh viện tỉnh, bà D., 50 tuổi, Vĩnh Phúc, không mua thuốc Tây theo đơn của bác sĩ mà quyết định cắt thuốc nam về uống. Mới uống đến chén thuốc thứ ba, bà thấy khắp người nổi ban đỏ, mẩn ngứa, phù mặt. Đi khám tại Bệnh viện Bạch Mai, bà được chẩn đoán dị ứng thuốc nam. Bệnh gan nhiễm mỡ của bà không khỏi mà gan còn bị tổn thương nặng hơn.

Một trường hợp khác đang được điều trị tích cực tại Bệnh viện Bạch Mai là cô M., 19 tuổi, ở Hưng Yên. Gia đình M. cho biết, cô bị bệnh hen từ nhỏ. Sau khi uống hết bốn thang thuốc của một thầy lang, người M. bắt đầu xuất hiện các nốt ban đỏ. Nghe lời thầy lang “thuốc đang phản ứng tốt”, gia đình tiếp tục cho cô dùng thuốc. Uống đến thang thứ 7 thì các nốt ban đỏ chuyển sang bọng nước, lở loét khắp toàn thân. M. được đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng sốt cao, mất tri giác, lở loét hậu môn, bong da từng mảng. Sau khi làm các xét nghiệm, bác sĩ còn phát hiện, M. bị suy gan, suy thận nặng, phải lọc máu cấp cứu.



Một ca dị ứng thuốc Nam tại bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: Mai Hương.

Thận trọng khi sử dụng thuốc Đông y có vị đắng

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Đĩnh, dị ứng thuốc nam thường diễn ra muộn, sau khi uống thuốc 10-20 ngày. Một chén thuốc nam thường chứa rất nhiều vị thuốc nhưng hiện chưa thể phân tích được hết các vị này để tìm ra đúng căn nguyên gây dị ứng. Điều này gây khó khăn rất lớn trong việc chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân dị ứng thuốc nam.

Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Xuân Hướng, Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam, cho biết nếu cơ thể đang nhiệt mà dùng thuốc nhiệt sẽ bị dị ứng; cơ thể đang hàn lại dùng thuốc hàn, hàn uất lâu ngày cũng hóa ra nhiệt, gây dị ứng. Việc dùng thuốc nhiệt, thuốc hàn không đúng cách thường chỉ gây dị ứng nhẹ, không nguy hiểm. "Các trường hợp ngộ độc thuốc nam dẫn tới tổn thương gan, thận là do trong vị thuốc có nhầm cây, lá rừng độc, hoặc người bệnh được cho uống thuốc nam kết hợp với tân dược không đúng cách”, bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng khẳng định.

Theo bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng, quan niệm dùng thuốc Đông y vô hại là hoàn toàn sai lầm. Nên thận trọng khi sử dụng thuốc Đông y có vị đắng vì vị đắng thường là biểu hiện có độc tố, nếu bào chế không đúng cách rất dễ gây dị ứng. Do đó, việc bào chế thuốc trong Đông Y có vai trò quan trọng, vừa làm tăng hiệu lực thuốc và giảm tối đa độc chất.

Khi dùng thuốc Đông y, nếu thấy xuất hiện các vết ban đỏ, mẩn ngứa trên da thì lập tức dừng uống thuốc và đến ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời. Những người bị hen phế quản, viêm mũi dị ứng, viêm da Atopy, viêm kết mạc dị ứng, mày đay phù quincke, dị ứng thức ăn, côn trùng đốt… hoặc tiền sử gia đình có người dị ứng đều thuộc nhóm có nguy cơ cao bị dị ứng khi sử dụng thuốc nói chung và dị ứng thuốc Đông Y nói riêng.

Dị ứng thuốc điều trị các bệnh lý cơ xương khớp

Theo suckhoedoisong.vn - 26/04/2010

http://tintuc.xalo.vn/00-376533229/di_ung_thuoc_dieu_tri_cac_benh_ly_co_xuong_khop.html

Viêm khớp gối.
Tất cả các loại thuốc chữa bệnh đều có thể có những phản ứng không mong muốn và một trong các phản ứng không mong muốn đó là dị ứng thuốc. Dị ứng thuốc là những phản ứng, hội chứng, bệnh lý xuất hiện trong hoặc sau khi dùng thuốc với những mức độ khác nhau, từ nhẹ (ngứa, mệt mỏi và nổi mẩn da), đến vừa (sốt, nổi ban lan rộng, thay đổi chức năng gan, thận) và nặng (co thắt cơ hô hấp, hoại tử thượng bì nhiễm độc, suy chức năng gan, suy thận...) thậm chí rất nặng và có thể gây tử vong cho người bệnh.
Các bệnh lý cơ xương khớp (còn gọi các bệnh thấp khớp) là một trong những nhóm bệnh rất thường gặp ở nước ta cũng như các nước trên thế giới, được coi là nhóm bệnh mang tính xã hội vì nhiều người mắc, bệnh thường diễn tiến kéo dài ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt của nhiều người, một số bệnh có thể gây tàn phế, giảm tuổi thọ và mất khả năng lao động của con người. Có gần 200 bệnh của hệ thống vận động (hệ cơ - xương - khớp). Nhóm bệnh này rất khác nhau, đa dạng và phức tạp, có diễn biến, tiên lượng và điều trị hoàn toàn khác nhau. Mỗi bệnh đều cần thiết được chẩn đoán xác định càng sớm càng tốt, được theo dõi điều trị một cách toàn diện và hệ thống tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Vì tính đa dạng, phức tạp và diễn biến kéo dài, nên các bệnh lý này cũng cần có nhiều nhóm thuốc tương ứng để điều trị như: các thuốc giảm đau, các thuốc kháng viêm, các thuốc có thể làm thay đổi diễn tiến của bệnh viêm khớp dạng thấp, các thuốc điều hoà hoặc ức chế miễn dịch, các thuốc làm thay đổi cấu trúc của sụn khớp, các thuốc chống huỷ xương và các thuốc tăng tạo xương để điều trị loãng xương, các thuốc làm tăng thải acid uric và các thuốc chống tổng hợp acid để làm giảm acid uric máu trong điều trị bệnh Gout, các thuốc kháng lao và kháng sinh để điều trị lao khớp và các bệnh lý viêm khớp do vi trùng...

Dị ứng thuốc liên quan tới 3 vấn đề chính:

- Thuốc được sử dụng bao gồm các yếu tố liên quan đến hoạt chất thuốc, tá dược, cách dùng, đường dùng của thuốc.

Cơ địa người bệnh, các bệnh lý hay tình trạng đặc biệt của cơ thể người bệnh (trẻ em, người có tuổi, người có nhiều bệnh mạn tính, phụ nữ có thai hay đang cho con bú...).

- Tương tác với các thuốc khác hoặc các thức ăn người bệnh đang dùng đồng thời. Đây là vấn đề rất quan trọng và là yếu tố thúc đẩy làm tăng nguy cơ của tất cả các loại phản ứng không mong muốn của thuốc, đặc biệt là dị ứng thuốc.

Nghiên cứu tình hình dị ứng thuốc những năm gần đây, các chuyên gia cho biết: danh sách các thuốc gây dị ứng ngày càng dài hơn, số người bị dị ứng thuốc ngày càng tăng và mức độ dị ứng cũng có xu hướng nặng hơn vì chúng ta ngày càng có thêm nhiều thuốc mới, nhu cầu dùng thuốc để phòng và chữa bệnh của con người cũng ngày càng tăng, một người bệnh, đặc biệt là người có tuổi, thường phải sử dụng cùng lúc nhiều loại thuốc để điều trị nhiều chứng bệnh mạn tính liên quan tới tuổi như: tăng huyết áp, bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, bệnh lý dạ dày, thoái hoá khớp, loãng xương, viêm khớp... Chính vì vậy, người bệnh có tuổi thường phải chịu hậu quả của các phản ứng không mong muốn của thuốc, đặc biệt là dị ứng thuốc.

Dị ứng một số thuốc thường dùng trong các bệnh lý cơ xương khớp

Dị ứng các thuốc kháng viêm không (chứa) steroid (KVKS):


Nổi ban trên da do dị ứng thuốc.
Các thuốc kháng viêm không steroid là một nhóm gồm nhiều loại thuốc, không đồng nhất và thường không liên quan với nhau về mặt hoá học, nhưng có cùng tác dụng điều trị, tác dụng kháng viêm, giảm đau và hạ sốt, vì đều có tác động ức chế prostagrandin thông qua ức chế men cyclooxygenase - (COX). Chính vì vậy, nhóm thuốc này đã được sử dụng rất rộng rãi, được coi như các thuốc chủ lực để điều trị các triệu chứng đau và viêm của rất nhiều trạng thái bệnh lý, đặc biệt các bệnh lý cơ xương khớp.
Nhóm thuốc này cũng là nhóm thuốc thường gây dị ứng, theo thống kê, khả năng gây dị ứng chung của nhóm thuốc này đứng thứ 2, chỉ sau nhóm kháng sinh. Như vậy, khi sử dụng các thuốc KVKS, chúng ta phải chấp nhận cả các khả năng gây dị ứng, các tác dụng phụ và phản ứng có hại của chúng (trên đường tiêu hoá, hệ tim mạch, hệ gan mật, hệ niệu... vì khả năng gây dị ứng, các tác dụng có lợi và bất lợi của thuốc cùng tồn tại trong bản chất của thuốc, liên quan tới chính cơ chế tác dụng của thuốc.

Dưới đây là các thuốc kháng viêm không steroid chính:

- Đầu tiên là aspirin, một thuốc kháng viêm giảm đau đầu tiên, được đưa ra thị trường từ năm 1899.

- Tiếp theo là một loạt thuốc có tác dụng kháng viêm, giảm đau được lần lượt đưa ra thị trường như: phenylbutazone (butazolidin), indomethacin (indocid), ibuprofen (motrin, advil), fenoprofen (nalfon), ketoprofen (profenid), naproxen (apranax), acid tiaprofenic (surgam), diclofenac (voltarene), sulidac (clinoril), diflunisal (dolobid), piroxicam (feldene), nimesulid (nexen), acemetacin (Emflex), tenoxicam (tilcotil), meloxicam (mobic), celecoxib (celebrex), rofecoxib (vioxx), valdecoxib (bextra), parecoxib (dynastat), etoricoxib (arcoxia), lumiracoxib (prexige)...

Các thuốc này đều có thể gây hiện tượng dị ứng như nổi mẩn ngứa, đỏ da, đỏ mắt, phù mặt... hiện tượng này thường nhẹ và hồi phục nhanh khi ngưng thuốc. Tuy nhiên cũng có thể có phản ứng nặng, thậm chí chết người như: phù mạch, co thắt khí phế quản, hồng ban đa dạng, hoại tử thượng bì nhiễm độc, hội chứng Stevens Johnson, hội chứng Lyell... Khi người bệnh đã bị dị ứng một loại thuốc kháng viêm không steroid, nhiều khả năng sẽ bị dị ứng chéo với các thuốc kháng viêm khác vì vậy cần rất thận trọng, cho liều thấp, theo dõi thật sát khi buộc phải dùng nhóm thuốc này cho người bệnh.

Dị ứng Allopurinol:

Allopurinol là một chất ức chế men xanthine oxydase, có tác dụng chống tổng hợp acid uric được sử dụng để điều trị bệnh gút.

Hiện tượng dị ứng có thể gặp ở khoảng 5 % bệnh nhân sử dụng allopurinol, đây được coi là một điều không may cho các bệnh nhân gút vì allopurinol được coi là loại thuốc rất quan trọng trong điều trị bệnh gút.

Hiện tượng dị ứng có thể nhẹ như ngứa, mẩn đỏ hoặc nặng hơn nổi ban đỏ, nổi bóng nước, sốt, tăng men gan, hoại tử thượng bì... thường phải ngưng thuốc.

Làm gì khi bị dị ứng hoặc nghi ngờ dị ứng thuốc?

Tất cả các biểu hiện bất thường sau khi sử dụng thuốc đều cần được quan tâm.

Khi bị dị ứng hoặc nghi nhờ dị ứng thuốc nên ngưng thuốc và liên hệ hoặc gặp lại bác sĩ ngay. Các bác sĩ sẽ hỏi và khám bệnh, tìm hiểu các thuốc cùng dùng, tìm hiểu các bệnh lý tiềm ẩn hay liên quan, cho làm các xét nghiệm cần thiết... để xác định tình trạng và mức độ dị ứng.

Tuỳ mức độ dị ứng, việc điều trị thích hợp sẽ được tiến hành thuốc chống dị ứng, thuốc ức chế phản ứng miễn dịch, nước và điện giải, kháng sinh phòng và chống bội nhiễm, hỗ trợ hô hấp, tim mạch, gan, thận, thải trừ thuốc, chống choáng phản vệ...

Dị ứng thuốc là một loại phản ứng của hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh với thuốc, tuỳ thuộc vào bản chất của thuốc, cơ địa người bệnh và tương tác của các loại thuốc cùng dùng. Tuy không hoàn toàn tránh được hiện tượng này nhưng với trình độ và kinh nghiệm của mình, các thầy thuốc có thể làm giảm tới mức thấp nhất hiện tượng này bằng cách: sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, hiệu quả, tìm hiểu kỹ cơ địa và đặc điểm riêng biệt của từng người bệnh, kiểm soát các thuốc cùng dùng và tránh các tương tác bất lợi của thuốc

PGS.TS. Lê Anh Thư
(Khoa nội cơ xương khớp, BV Chợ Rẫy

Y học chuyên đề - Thuốc & Sức khỏe [ 12/9/2009 | 7:30 GMT+7 ]
GiaoDucSucKhoe.net (Theo PGS Nguyễn Hữu Đức - Đại học Y Dược TP. HCM - Tuổi Trẻ)

http://www.giaoducsuckhoe.net/article.asp?articleID=1648&CategoryID=3&SubCategoryID=98&SpecialtyID=29

Vì nghĩ thuốc đông y “hiền khô” nên nhiều người đã dùng vô tư để chữa bệnh. Tuy nhiên nhiều vị thuốc đông y có độc tính, ảnh hưởng đến tính mạng người dùng.



Lương y La Triệu Hoa khám bệnh cho bệnh nhi (ảnh chụp tại phòng chẩn trị y học cổ truyền La Nhị An, P.3, Q.PN, TP.HCM) - Ảnh: N.C.T.


Thuốc đông y không chỉ gồm những vị thuốc bào chế từ cây cỏ không có độc tính, mà còn có cả những vị thuốc rất độc làm từ khoáng chất và từ thực vật.


Hiện nay trong người dân có quan niệm phổ biến cho rằng thuốc đông y (bao gồm thuốc bắc và thuốc y học cổ truyền) không độc hoặc ít độc hơn thuốc tây y. Quan niệm này có lý do của nó, phần lớn thuốc tây y đi từ con đường tổng hợp của hóa học, tức những hóa chất ít nhiều độc tính, trong khi phần lớn thuốc đông y xuất phát từ cây cỏ là sinh chất thiên nhiên dễ hòa hợp với sự sống của con người hơn các chất nhân tạo.

Nhưng từ quan niệm thuốc đông y ít độc để đi đến chỗ lạm dụng, sử dụng bừa bãi, cứ uống nhiều thuốc đông y vào “không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc” là điều hết sức nguy hại. Chưa kể người ta có thể dùng nhầm thực vật rất độc để làm thuốc, như dùng nhầm cây lá ngón và nhiều người đã tử vong rất thương tâm.

Về khoáng chất có một số vị thuốc đông y rất độc, phải xem đó là độc chất. Đó là thần sa, chu sa (chứa thủy ngân), thạch tín, khinh phấn... Cách đây gần hai chục năm, một đề tài nghiên cứu của Trung tâm Cấp cứu TP.HCM (nay là Bệnh viện Sài Gòn) cho thấy đã có hàng trăm ca ngộ độc thuốc đông y xảy ra trong một thời gian ngắn. Nội dung đề tài có báo cáo một bài thuốc dân gian gồm có “thần sa tán nhỏ cho vào tim heo hấp chín rồi dùng” đã gây ngộ độc. Chính bài thuốc này được truyền miệng và tiếp thu một cách không hiểu biết, tưởng là thuốc bổ có thể sử dụng lâu dài đã đưa đến cái chết thương tâm cho một nạn nhân được đưa đến Trung tâm Cấp cứu, không giải độc kịp.

Về thực vật có độc tính có thể kể:

- Á phiện là nhựa lấy từ trái của cây thuốc phiện (Papaver somniferum L., họ Papaveraceae) dùng để chữa ho, giảm đau, chữa đau bụng, tả lỵ. Nếu dùng quá liều sẽ nguy hiểm cho tính mạng do sự ức chế trung tâm hô hấp ở hành tủy. Cần chú ý trước đây có một số thuốc y học cổ truyền (như Lục thần thủy) hoặc thuốc tây y (như élixir parégorique) trị tiêu chảy có chứa vị thuốc này.

- Phụ tử là vị thuốc lấy từ rễ củ cây ô đầu VN (Aconitum fortunei Hemsl., họ Ranuculaceae) hay của nhiều loại Aconitum khác, trong đông y được dùng làm thuốc hồi dương, khử phong hàn, chữa một số bệnh trụy tim mạch, ra nhiều mồ hôi, tay chân lạnh giá. Trong vị thuốc này có chứa aconitin là một chất cực độc: chỉ cần 2-3mg aconitin có thể gây chết người. Một số thuốc đông y như Trấn kinh hoàn, Bát vị hoàn có chứa vị thuốc này.

- Mã tiền là vị thuốc bào chế từ hạt cây mã tiền (Strychnos nux vomica L., họ Loganiaceae). Mã tiền sử dụng trong đông y cũng giống như strychnin được sử dụng trong tây y. Đó là vị thuốc kích thích tiêu hóa, chữa nhức mỏi tay chân, chữa đau dây thần kinh và thiếu máu. Độc tính của mã tiền là do chất strychnin. Nếu dùng quá liều sẽ gây cơn co giật kiểu uốn ván và nạn nhân chết vì ngạt thở do cơ hô hấp bị co giật kéo dài.

- Cà độc dược là vị thuốc lấy từ lá cây cà độc dược (Datura metel L., họ Solanaceae). Dùng cà độc dược trong đông y giống như dùng atropin, hyoscin, scopolamin trong tây y. Được dùng để chữa hen suyễn, giảm đau, chống co thắt trong bệnh loét dạ dày và ruột, chữa chóng mặt, nôn mửa khi đi máy bay, tàu xe. Có thể gây ngộ độc nếu dùng quá liều do chất atropin làm tê liệt hệ đối giao cảm: giãn đồng tử, mạch nhanh, giảm tiết dịch, tê liệt. Nạn nhân chết do hôn mê.

Tóm lại, thuốc đông y cũng có những độc chất như trong thuốc tây y. Vì vậy phải thật cẩn trọng khi sử dụng, không nên nghe lời truyền miệng, đồn đại về một toa thuốc, vị thuốc nào đó rồi tự tiện sử dụng trong khi chưa biết trong toa ấy có chứa độc chất hay không. Cũng đừng quá tin vào cái nhãn hiệu gia truyền mà giao phó sức khỏe cho những người không được đào tạo chuyên môn hay hành nghề không theo sự quản lý của ngành y tế.


Về trang chủ Bản để in

Các bài viết cùng chuyên khoa [Dược học] trong chuyên mục [Y học chuyên đề] :
• Nhân sâm bổ hay độc với trẻ nhỏ? [23/5/2010 | 16:48 GMT+7]
• Dùng thuốc theo lời người quen: Ngứa toàn thân [10/5/2010 | 21:22 GMT+7]
• Cảnh giác với "đạm hoa quả" đẹp da [30/4/2010 | 1:38 GMT+7]
• Lạm dụng thuốc bổ não trước kỳ thi: Dao hai lưỡi [28/4/2010 | 6:32 GMT+7]
• Cẩn trọng với thuốc băng dán xuyên da [26/4/2010 | 21:11 GMT+7]
• Thuốc "tiềm" quanh ta [9/3/2010 | 6:31 GMT+7]
• Thuốc trị cảm chứa chất PPA có thể gây tử vong [25/2/2010 | 6:23 GMT+7]
• Thuốc cần có ở nhà trong dịp tết [18/2/2010 | 14:59 GMT+7]
• Dùng thuốc trông giờ [7/2/2010 | 10:15 GMT+7]
• Sau khi uống thuốc không nên đi ngủ ngay [22/1/2010 | 7:12 GMT+7]
• Mai mực làm thuốc có độc hại? [18/1/2010 | 8:08 GMT+7]
• 9 dược phẩm và thực phẩm kị nhau [31/12/2009 | 12:46 GMT+7]
• Phân biệt hà thủ ô thật - giả [31/12/2009 | 7:01 GMT+7]
• Ích lợi của bồ công anh [24/12/2009 | 7:19 GMT+7]
• Làm sao uống thuốc cho khoẻ? [23/12/2009 | 7:30 GMT+7]
• Báo động lạm dụng glucocorticoid [21/12/2009 | 7:10 GMT+7]
• Mệt là cứ vô "đạm", vô "mỡ"? [1/12/2009 | 7:49 GMT+7]
• Dùng thuốc xem "đát" [9/11/2009 | 17:25 GMT+7]
• Uống Levothyrox khi có thai, con có bị ảnh hưởng? [26/10/2009 | 12:05 GMT+7]
• Tác dụng ngược của thuốc [15/10/2009 | 7:08 GMT+7]

 

cây cảnh có độc

Thêm nhiều cây cảnh có độc
Trúc đào, Mã tiền... là những loại cây xanh trồng trong nhà có chất cực độc; nhiều cây khác thuộc họ này như Hoàng nàn, Thông thiên, Bã đậu... cũng độc không kém, có thể gây chết người hay gia súc nếu ăn phải.

Hàng loạt cây xanh trong nhà chứa chất độc chết người

Các nhà nghiên cứu về thực vật học khuyến cáo, những cây xanh này cũng không nên trồng phổ biến ở khu dân cư.
Trao đổi với VnExpress.net, Thạc sĩ Nguyễn Tuấn Bình, Trưởng ban Nông lâm, Trường Đại học Lâm nghiệp Đồng Nai cho biết, trong số những cây cảnh độc này, có nhiều loại được dùng để bào chế làm thảo dược chữa bệnh. "Tuy nhiên chỉ nên trồng trong vườn thuốc đặc dụng, không nên sử dụng làm cảnh ở tư gia hoặc nơi công cộng để tránh bị ngộ độc”, Thạc sĩ Bình nhấn mạnh.
Sau đây là 10 loại cây cảnh có độc do ông Bình cung cấp, đều được trồng phổ biến ở Việt Nam hiện nay.
1. Mã tiền: Tên khoa học là Strychnos nux vomica. Hạt cây chứa các alcaloid: strychnin, brucin, vomicin, b-colubrin, pseudostrychnin, N methyl-sec-pseudobrucin, strucin, glucosid loganin và chất độc strychnine, gây nôn nếu ăn phải.




Hạt Mã tiền chín rơi xuống đất thường được nhặt về phơi khô để bào chế làm thuốc chữa bệnh thấp khớp, nhức mỏi tay chân, đau dây thần kinh, bại liệt, nhược cơ, giảm cường kiện ruột, đái dầm, thiếu máu. Tuy nhiên trong điều kiện bình thường nếu ăn phải hạt Mã tiền có thể tử vong vì cực độc.
2. Bã đậu: Tên khoa học là Hura crepitans L hoặc Sandbox Tree hay Monkey diner Bell, thuộc họ thầu dầu Euphorbiaccea. Nhựa cây màu trắng đục, có độc, được dùng làm thuốc diệt trùng. Ngoài ra, dân gian còn dùng Bã đậu với lượng nhỏ để chữa táo bón.



3. Hồi núi: Còn gọi là Đại hồi núi thuộc họ Hồi, tên khoa học là Illiciaceae. Đây là họ thực vật có hoa. Bộ phận độc nhất của cây là quả và lá. Do trong quả và lá cây có tinh dầu gần giống tinh dầu hồi dùng để chữa bệnh nên có một số trường hợp sử dụng nhầm đã ngộ độc.


Uống phải tinh dầu Hồi núi khiến người bồn chồn bứt rứt, vật vã, khó chịu, chân tay lạnh, cổ họng nóng rát, bụng và dạ dày đau dữ dội, kèm theo triệu chứng nôn mửa, chảy dãi liên tục.