KÍNH GỬI CHÚ ĐỖ TRỌNG KHỞI LUCBAT.COM Chào chú Khởi!
Được biết chú khá lâu, và qua những gì chú dành cho Thịnh, hôm nay cháu mạo muội viết mấy lời kính gửi đến chú.
Cảm xúc con người có giới hạn, cũng như mỗi cuộc đời có một số phận không thể giống nhau, cháu chưa viết được lời mở đầu cho tập thơ ''Giọt Lệ Đơn Côi" Bởi ý nghĩ thì nhiều mà cảm xúc thì ngắn quá chú ạ! Cuộc sống này những bài thơ làm cho những tâm hồn ngời sáng hơn, cho những số phận hiểm nghèo bỗng dưng tốt đẹp qua những trang thơ biết múa. Những nỗi buồn đau không thể nói ra thành lời nhưng có thể gửi vào một bài thơ, mất mát đớn đau thì nhiều lắm, cháu cũng là một trong những tâm hồn không được may mắn trong kiếp này, những bài thơ có thể giúp ta gần nhau hơn, hòa nhập với cộng đồng trong giới văn học, thơ ca và cháu cũng có một ước mơ, cũng như hoài bão trong cuộc sống này, mong sao những trang viết của mình có thể may mắn tồn tại, một dư âm nhỏ bé, không cần bay cao, bay xa mà chỉ cần bổng lên phía trước...
Chú Khởi Kính Mến!
Phong Linh cg đang chuẩn bị cho tập thơ sắp in '' GIỌT LỆ ĐƠN CÔI'' Cháu có nhiều thể thơ, lục bát, bẩy chữ, 8 chữ, đặc biệt là thể thơ 5 chữ... tuy chưa sâu sắc, nhưng chúng rất chân thành mộc mạc, cháu sống rất giản dị nên những câu chữ cũng trở nên giản dị chân thành, không chau chuốt hay sa hoa quá so với cuộc sống thực, nó trơ trụi như đời thường, người đời vẫn nói ''Có thực mới vực được đạo'' mà chú'. Có khi chú sẽ cười khi đọc những bài thơ của Phong Linh, bởi có nhiều bài đặt sai câu hay ngữ pháp, nhất là luật làm thơ... những cảm xúc mỗi con người đều khác nhau. Những bài thơ chân thành không mang tội lỗi phải không chú?!
Cháu cũng bị sai lỗi chính tả rất là nhiều, đó là một cái kém cỏi còn tồn đọng trong lối viết, nhiều lúc nó làm cháu dở khóc, dở cười. Thấy mình mất hẳn tự tin, chú Đăng Vương Hưng vẫn an ủi: Có nhiều nhà văn nổi tiếng họ cũng viết sai lỗi chính ta đó, từ từ rồi cũng sửa được mà. Hy vọng thời gian sẽ giúp cháu khá hơn chứ không phải ngày càng kém xa thực tế. Ai sinh ra mà chẳng muốn mình có cuộc sống tốt đẹp, nguyên vẹn. Ví như Thịnh, bạn ấy đâu muốn mình bị một chứng bệnh quái ác, nhiễm chất độc mầu da cam từ thời chiến tranh qua bố.
Ví như cháu đang sống mà nửa hồn như đã chết khi đang mang trong mình căn bệnh '' U não''. Ai cũng dành phần tốt đẹp thì những cái xấu xa sẽ thuộc về ai? Nếu không có thơ không biết cháu có thể đứng vưỡng vàng trong kiếp này nữa hay không, những vần thơ tưởng như vô tri,vô giác nhưng lại có tâm hồn, có sức mạnh tiềm tàng giúp cháu khoẻ hơn sau lần phẫu thuật đầu tiên. Biết sống được ngày nào thì ngày ấy cháu còn biết, và cố gắng làm những bài thơ theo cảm xúc, tuy không sâu lắng nhưng giúp cháu cảm thấy hạnh phúc, thấy mình đang còn tồn tại bên bao bạn bè, những người bạn tâm giao qua thơ, như Thịnh, Sĩ Đoan...
Chính vì thế hôm nay cháu viết lời gửi này tới chú, mong được sự giúp đỡ từ chú, chú có thể xem qua cho Phong Linh những bài thơ này không? Nếu không phiền xin nhờ chú biên tập giúp, PL còn rất nhiều bài thơ khoảng 500 bài, sẽ gửi đến chú mỗi ngày, xin chân thành cám ơn chú.
Thân ái
Phong Linh cg
Xin chân thành cám ơn chú
Giới Thiệu Tác giả: Phong Linh cg *Tác giả Phong Linh cg. Là một tác giả trẻ, nhưng cô đã kịp gửi tới bạn đọc nhiều tác phẩm thơ lục bát khá ấn tượng. Được biết gần đây cô mắc phải một chứng bệnh hiểm nghèo: U não! và cô đã phải trải qua một lần phẫu thuật. Xin giới thiệu một số bài thơ như rút ra từ ruột gan một tâm hồn thơ thật đẹp. Qua đây độc giả gần xa có thể chia sẻ cùng với tác giả Phong Linh cg này. Có thể qua trang web hoặc Email: chuonggio_1981@yahoo.com. MẸ ƠI! KHÓC CHO ĐỜI CON Mẹ ơi! 'u não' trong con Ngày đêm rằng xé héo hon thân gầy
Giờ này con vẫn còn đây
Nửa hồn rữa mất theo mây ngút ngàn.
Bao nhiêu mơ ước chưa chan
Tan cùng hoa lệ theo đàn cò bay
Rồi mai bỏ lại phương này
Mẹ già đơn chiếc tháng ngày héo con.
Sang xuân hai chín tuổi tròn
Đò ngang chưa đỗ vẫn còn... một thân...
Tiếng yêu tim vọng vang ngân
Nhưng nào đâu giám dù cần thương yêu.
Dáng son mất bóng yêu kiều !
Vì đau mơ ước thành điều... mơ hoang.
Kiếp này con chót đa mang
Căn bệnh ''u não''... tâm cang khóc đời!...
Chỉ mai thôi.... đã xa rời...!
Lạy mẹ... con phải về nơi thiên đàng.
Con đi cung nhịp bẽ bàng
Lệ lòng tuôn mãi dạ càng cuộn đau.
Mẹ ơi! Tóc mẹ bạc mầu
Thời gian xương khói... giờ sầu bởi con
Lỡ mãi con mất không còn
Mẹ đừng cú sốc mỏi mòn... mẹ ơi...!
Hôm nay khoé lệ con rơi
Thành dòng thác chảy góc đời mù khơi! KÍNH TẶNG CHA Bao năm con sống xa quê Vẫn chưa có thể tìm về thăm cha Tuổi thơ con đã đi qua Giờ thành khôn lớn thế mà tha hương Lòng con vọng giữa đêm trường Để hồn hoang vắng kết vương xứ người Cha ơi! Cha hãy mỉm cười Để con năm tháng trong đời lớn hơn Đêm đông gợi nhớ cô đơn Thủa xưa nhỏ bé con hờn bên cha Thời gian như nước chảy qua Thoi đưa song cửa cũng vừa mười năm Lòng cha ví ánh trăng rằm Gian nan cơ cực vẹn chăm mẹ già Bởi con còn ở xứ xa Nào bằng săn sóc ''như bà chăm ông'' Mùa mưa lũ trắng xóa đồng Bắt tôm, bắt tép cha không ngại ngần Trưa trời phơi lúa ngoài sân Bàn tay thô giáp, bàn chân lấm phèn Giờ con khôn lớn nào quên Cha thời gian khổ... con bên xa vời Lênh đênh phiêu bạt mọi nơi Không quên cha đã cả đời vì con Hôm nay viễn xứ cô đơn Rưng rưng giọt lệ... thân mòn yêu cha.
XIN MẸ ĐỨNG BUỒN
Xin đừng buồn nữa mẹ ơi!
Vì con còn ở một nơi xa nhà
Bao năm vẫn con xa xứ
Để mẹ đơn chiếc, để nhà trống không ...
Đông về mẹ có lạnh không?
Hai mùa cày cấy cánh đồng hoang sơ
Con mẹ thường thấy trong mơ
Nơi quê mẹ đang chờ đợi bên hiên
Tuổi già lúc nhớ lúc quên
Bao năm cơ cực mưa dầm ruộng vườn
Mẹ còn đó thuở xa xưa
Con nay đã lớn thời xưa xứ người
Con luôn muốn mẹ mỉm cười
Giấu bao nhung nhớ đã mười năm nay
Tuổi già đã đến nào hay
Mái tóc màu đen trắng đã thay rồi
Gian nan cực khổ trong đời
Cho con thơ được thành người, lớn khôn
Con chưa trả được ơn nghĩa
Hẹn mẹ con sẽ đền ơn một ngày
Nhớ mẹ đôi mắt nhoè cay
Xin đừng khóc mẹ những ngày xa con ...
BIẾT CÓ NGÀY MAI KHÔNG (?...)
Ngày mai bến đợi không lời
Đuổi theo năm tháng ở đời đeo mang
Lá xanh thoáng chốc úa vàng
Để cho em thấy bẽ bàng tỏa lan
Tuôn đôi dòng lệ chứa chan
Kiếp ơi xin kiếp em van tháng ngày
Hôm nay em vẫn còn đây
Từng cơn đau thắt mang đầy niềm thương
Tuổi đang giữa độ gió đông
Toàn thân tê tái má hồng nhạt phai
Ngày mai rồi lại ngày mai
Liệu đời còn được ngày mai mấy lần(?...)
"Em luôn ước muốn..."rất cần"
Bước cùng năm tháng lệ tuôn...đổi cười
Bệnh đau "u não" trời ơi!
Cớ sao bám lấy cuộc đời của ta?"
Em thương cha mẹ đã già
Giờ vì con trẻ mắt lòa thêm nhăn
Em thương định số đôi phân
Thương cha - thương mẹ mười phần vẹn nguyên
Ngày mai biết có bình yên
Ngày mai em có đứng lên trong đời?
Bao giờ khoé lệ ngừng rơi
Hồn đau - thể xác đổi trời - lệ hoa.
Một ngày em sẽ đi qua
Chỉ còn để lại mẹ già buồn đau
Lá xanh chưa độ - đổi mầu
Đã rơi rớt rụng u sầu - nhạt phai
Nếu giờ đổi kiếp thiên thai
Biết đời em có ngày mai... không trời... ?
10/02/2010
MÙA ĐÔNG ĐẾN CON NHỚ MẸ
Đêm đông đang ở đất người
Bao năm viễn xứ nhớ lời mẹ ru
Cuối chiều nắng sót âm u
Bóng đêm chậm choạng buông dù viến thăm
Nơi xưa... còn ấm chỗ nằm
Hơi con thơ ấu bao năm còn chừa
Thời gian thấm thoát thoi đưa
Ước về bên mẹ cho vừa nhớ mong
Xin mẹ bên ấy đừng trông
Để con thôi xót mùa đông đến rồi.
24/11/2009
KHÓC GIỮA ĐỜI HÔM NAY
-----Đau Bệnh-----
Mẹ ơi! U não trong con
Nỗi đau dầy xéo héo mòn tấm thân
Thương con giữ lại một phần
Thương mẹ đến tận mười phần còn rư
Hôm nay con viết lời thư
Bằng bài thơ gửi giọt sầu vừa rơi
Mẹ thời vất vả cả đời
Con đau bệnh nặng rã rời tâm cang
Căn bệnh u não vương mang
Mẹ già năm tháng giờ càng già thêm
Quê nhà gió tạt căm căm
Năm canh mẹ thức chỗ nằm lạnh lưng
Con nay tuổi mới lưng chừng
Bệnh mang - thứ lỗi mẹ đừng buồn đau.
Mệnh đời ai biết được đâu
Con nào có muốn mẹ đau thế này
Bệnh tình tự đến nào hay
Thương đau lệ nhỏ giọt cay u buồn.
Dẫu rằng mắt mẹ đang tuôn
Bao nhiêu sợi nhớ cả vườn lệ hoa.
Từ nay mắt mẹ nhạt nhòa
Khóc con gái nhỏ sẽ xa... cuộc đời.
Số con đã gắn với trời
Cơn đau con khóc giữa đời hôm nay.
________13/04/2010____
DỊU LẮNG NIỀM ĐAU Xương rồng mạnh liệt bao nhiêu ...
Như em chịu được bao điều đắng, đau
Hoa khoe, tác dạ Đốm sầu
Đau lòng em cũng Trỗi màu đong đưa
Mất rồi từ một thoáng xưa
Biết bao cho đủ, cho vừa ... niềm đau ...
Mong cho ngày tháng trôi mau
Lắng vơi nỗi nhớ, niềm đau ... tâm hồn.
GIỜ ĐÂY Giờ đây khoảng trống hoang sơ
Nửa mơ, nửa nhớ, nửa khờ về đâu?
Giờ đây hồn thoáng sầu vương
Vì tình lỡ bước quay đầu bỏ đi ...
Giờ đây hoen ua bờ mi
Chạy trên má Thắm còn gì mong đợi!
Xa thương ... để lại cõi lòng
Câu yêu, câu kính, xoay vòng sôi bừng
LÒNG MÌNH LẺ LOI Lòng buồn nương tựa mây gió
Lòng sầu vì lỡ đong đầy tình anh
Lòng vương chút nhớ mong manh
Đau lòng để lại hồn lành tái tê
Lòng rơi vơi bớt đê mê
Lòng thương chỉ đứng bên lề ngo sang
Lòng đau nay chót đa mang
Anh đâu để ngỏ lỡ làng tình em?
Còn đâu những lúc lòng êm
Để mơ hạnh phúc những đêm ân tình?
Lòng nay bỗng chốc bất bình
Ngoảnh đi, ngoảnh lại ... chỉ mình lẻ loi.
CON THÁC NHỚ Nhớ như con thác đầu nguồn
Trút như đang đổ, đang tuôn xuống đời
Nhớ ai hết đứng rồi ngồi
Như con thác mãi ở nơi đầu nguồn
Nỗi nhớ ồ lúc chợt tuôn
Cuốn đi thơ mộng hồn nhiên, tươi cười
Bao giờ nỗi nhớ mới vơi
Cho con thác lớn ... cạn nơi đầu nguồn.
THU TƯƠNG TƯ Mùa thu lá trút đổi mầu
Lòng em cũng đổi sầu lòng tương tư
Lá nào cũng rớt vào thu ...
Kiếp nào cũng vương tương tư ... vì tình.
THIÊN ĐƯỜNG NGÀN SAO Gửi chị Jenny Chị đi theo gió mây đi Để em ở lại hàng mi nhạt nhòa Trong đời năm tháng đã qua Quen đã có chị... giờ là niềm đau. Chị xa ngấn lệ... lòng sầu Vương trong khoảng lặng cả mầu xót thương Chị đi trong lối lạc đường Trần ai bước lỡ thiên đường... ngàn sao. 08/09/2009 CHỊ HÃY AN GIẤC
EM LỤC BÌNH MỎNG MANH
Phiêu du như cánh lục bình
Lênh đênh khắp chốn chỉ mình lẻ loi
Chân đi gần nửa cuộc đời
Tự tâm nay thấy rã rời tấm thân
Sinh ra trong cõi gian truân
Nhớ thương dang dở mấy lần đã qua.
Giờ chia hai nửa quê nhà
Nửa muốn giữ lại, nửa xa theo đời
Hồn như vương gió chơi vơi
Người còn rớt lại từ thời xa xưa.
Tuyết giăng trắng xóa trời trưa
Lục bình quê cũ nay vừa đổi thay
Thời gian còn mãi đâu đây
Tấm thân héo úa ngậm đầy vết thương.
Tình bay theo gió bốn phương
Mây trôi, bèo dạt, ngả đường về đâu?
Saint-Peterburg, 17-02-2010
MƯA LỆ NHỚ
Anh ơi chiều đã buông rồi
Em còn đấm lệ giữa trời lệ tuôn
Biết bao nhiêu giọt đau buồn
Bao nhiêu nỗi nhớ cứ tuôn ào ào
Anh xa đi đén nơi nao?
Để tình em lại ghi vào đầy thơ
Vắng anh bóng dáng còn chờ
Lạnh lòng em lắm lững lờ khoảng không
Hôm nay khoảng trống mênh mông
Anh còn đâu nữa mà mong hỡi trời
Năm tháng giọt lệ nào vơi
Em còn tiếc nối nửa đời... còn đau
Thế gian cuộc sống muôn mầu
Anh đi xa mãi để sầu cho em
Chết đi là hết... là quên...
Chiều nay mộ viếng bắt đền trời xanh
Anh ơi! chốn ấy có lạnh
Cầu anh an giấc yên lành... ngàn thu
Ngày không anh
13/11/2009
XUÂN THA HƯƠNG:
Tết Ngày Viễn Xứ...
Tết nơi viễn xứ rất buồn
Tim hồng se thắt rớt tuôn giọt sầu
Niềm thương hằn đọng mắt nâu
Tiếng lòng lưu lại ở đầu bờ môi.
Nghẹn ngào chẳng thốt lên lời
Vắn - dài - giọt đọng - giọt rơi buốt lòng
Phải chăng giá lạnh mùa đông?
Hóa ra chẳng phải tại lòng đơn côi.
Xuân này chỉ tuyết với tôi
Nhìn qua khung cửa cả trời trắng trong
Quê nhà nỗi nhớ niềm mong...
Lời ru của mẹ còn trong cõi lòng.
" Xứ xa có vị tết không?...
Xứ xa nơi ấy mùa đông còn đầy
Sao con không trở về đây
Cùng cha với mẹ xum vầy đón xuân? "
Mẹ ơi! Xin lỗi vạn lần...
Đêm nằm thao thức tần ngần con mơ
Biết rằng quê mẹ mong chờ
Mà con chỉ thể.... giấc mơ trở về !
Đón xuân đất khách tái tê
Cơm bưng nghẹn đắng tràn chề lệ hoa
Ôi trời - tuyết lạnh phương xa!
Tết này viễn xứ nhớ nhà... tràn mi.
Ngày valentis 14/02/2010
Ngày 01/01/2010 tết
Khoảng Vắng Tâm Hồn
Trời ơi! Tết đã về rồi
Mà sao ta vẫn phương trời xứ xa
Xuân nồng lộc biếc đơm hoa
Nữ khách ngồi đếm giọt lòa vừa rơi
Tuyết vương _ thân gái rã rời
Cho tâm gục ngã chẳng lời thương yêu (!)
Phố buồn - bóng gục liêu siêu
Một mình với bóng trong chiều tha hương
Hoàng hôn dẫn đến đêm trường
Tâm tư giá lạnh vấn vương... ngày về.
Nhiều năm cách biệt duyên quê
Bước đi khắc khoải bốn bề lạnh mang.
Thâu canh lẻ bước lang thang
Tuyết vương hay nhỏ đôi hàng lệ tuôn
Đêm đông cả phố thêm buồn
Cây trơ vắng lặng bồn chồn đứng trông.
Than ôi đáng ghét mùa đông
Để lòng trống vắng khoảng không tâm hồn.
Xuân Này Con Chưa Về
Xuân này đã sáu sắc xuân
Con chưa về được cha buồn lệ rơi
Quê nhà mai thắm muôn nơi
Con thời xa xứ rối bời... chơi vơi!
Ưu tư nặng trĩu trong đời
Tuổi già không thể mỉm cười hôm nay
Tuyết đang răng trắng phương này
Cây trơ kén lộc - én bay chưa về.
Sáu xuân lẳng lặng xa quê
Nhìn theo năm tháng tái tê dạ buồn
Tự dưng nỗi nhớ trào tuôn
Mũi cay nhỏ giọt một vườn lệ hoa.
Cha ơi! Con ở xứ xa !...
" Nhớ canh cua nấu - nhớ cà dầm tương "
Tóc cha điểm bạc gió sương
Bao ngày đứng đợi đầu làng đón con.
Nếp nhăn khoé mắt bào mòn
Cho từng giọt lệ lăn tròn xuống chân
Xuân này tết đến rất cần
Cả nhà đông đủ " vui buồn " có nhau.
Con xin khất hẹn niên sau
Sẽ về quê cũ từ đầu mùa xuân...
12/02/2010
ƯỚC...
Ước gì em có được anh
Để đời em đượm như nhành hoa Lan
Tình anh thoáng đến ngập tràn
Tựa như biển cả như ngàn lá non.
Ước gì đời mãi tươi giòn
Cho tình đôi lứa xếp tròn vòng tay
Cho xuân cánh én thơ ngây
Dìu hương sắc – trái tim đầy nụ hôn!
Yêu thương em nguyện sắt son
Tình anh trao trọn: vẫn còn – thắm tươi
Em luôn luôn sẽ thắm cười
Khi vòng tay ấm bên đời có anh
Hữu Thịnh Cùng viết với Phong Linh
(25/ 02/ 2010)
ĐÊM LANG THANG
Đêm buồn viễn xứa lang thang
Chơi vơi sầu muộn lỡ làng tuổi hoa
Bước chân còn lạc xứ xa
Yêu nguyên giấc mộng đêm qua chưa về.
06/06.09
LÒNG RIÊNG
Trao nghiêng trong ggos chơi vơi
Bao nhiêu tiếc nuối xa người hôm nao
Lòng đau... giông bão thét gào
Chảy theo phút tiễn ngày nào người đi
Gửi Nam, anh hãy an giấc
CON CHƯA VỀ ĐƯỢC
Mẹ ơi! Xuân viếng quê nhà
Mùa đông giá lạnh xứ xa ngập tràn
Bao giờ tuyết trắng mới tan
Cho cây nẩy lộc hàng ngàn lá non.
Quê nhà mẹ nhớ thương con
Con thời thương mẹ mỏi mòn đợi trông
Mẹ ơi viễn xứ còn đông
Lòng run rét buốt má hồng chua ê.
Bao năm con vẫn chưa về
Biết mẹ trông đợi tràn chề lệ rơi
Một đời vất vả đầy vơi
Giờ đây chẳng thể mỉm cười vì con...
Cạn khô giọt lệ - héo hon
Mong ngày được đón gót son trở về
Gửi mẹ đang ở nơi quê
Nơi đây lạnh lắm bốn bề tuyết băng.
Đêm khuya khuất dạng ánh trăng
Một mầu trắng xóa thể thân hoa gầy
Đông này con vẫn còn đây
Con chưa về được xuân này mẹ ơi!
Mátxcơva 02/02/2010
TÌNH XƯA
Anh ơi! Đừng khổ vì yêu
Đừng hứa - đừng đợi - một chiều có nhau
Giây phút ngộ nhận qua mau
Để lòng thoáng chốc vương sầu tái tê.
Bao giờ mới tỉnh cơn mê
Cho đường tình ái chung kề mai sau
Chót trao tình chẳng phai mầu
Cớ sao duyên số lạc đâu không chừa.
Hôm nay dứng giữa cơn mưa
Mà réo trong dạ người xưa quay... đầu. (...)
17/06/09
ANH LÀM
Anh làm, tan vỡ giấc mơ
Để bao năm tháng đợi chờ nhạt phai
Anh làm em bước nhịp sai
Trá tim run đập lòng này đớn đau
Anh lsmf, xuân trẻ rơi mau
Trôi theo năm tháng tình đầu bể đâu
Anh làm, má thắm nhạt mầu
Bờ môi lạnh ngắt tim sầu bởi anh
Anh làm ngấn lệ vòng quanh
Chảy theo hơi thở sẵn dành vì yêu!
Anh làm em đứng giữa chiều
Ấp ôm dĩ vãng bao chiều đã qua!...
Anh làm, hồn lạc xứ xa
Chỉ vì những phút - trăng hoa ái tình
Anh làm, lòng thoáng giật mình
Khi yêu - anh chỉ vô tình mà thôi
Anh làm, em lỡ một thời
Chữ trinh trong trắng ở đời mất đi
Anh làm tình hết còn gì
Trả anh trả cả bờ mi giận hờn
Anh làm khoảng đợi cô đơn
Tự em trót dại - giờ hờn chi đây?!
Anh làm buồn vướng vào mây
Bỗng dưng lệ đỗ lòng đầy vết thương
Anh làm hai đứa tơ vương
Còn đâu hò hẹn yêu thương nồng nàn
Anh làm, hy vọng vỡ tan
Vì bao lời hứa ngập tràn ngày qua
Anh làm, năm tháng trôi xa
Trái tim rỉ máu thế mà còn yêu...
Ngày nay em đứng giữa chiều
Còn đây hằn lại nỗi đau anh làm.
30/07/2009
ĐƠN CÔI TRỐNG VẮNG
Chiều nay ứa lệ không lời
Cho lòng trống vắng đơn côi mọt mình
Nửa đời vẫn thiếu chữ tình
Để bờ môi thắm mắt xinh vương buồn
Chiều nay sầu muộn chợt tuôn
Chảy trên má thắm hết xuân bạc hồng
Tim lạnh trong gió vào đông
Để lòng phiêu bạt cho lòng đơn côi.