Mùi quá khứ (tt - 9)
Chẳng bao lâu sau thời gian thử việc, tôi được chính thức nhận vào phòng Hành chính của nhà máy. Trưởng phòng là một người khó tính, nguyên tắc nhưng đối xử với nhân viên rất chan hòa thân ái. Tôi quả thực rất tôn trọng vị trưởng phòng ấy mãi cho đến bây giờ. Làm được nửa năm, một hôm ông gọi tôi vào phòng nói:
- Chú rất tin tưởng ở cháu, chưa có nhân viên nào ở đây làm việc vừa ý chú như cháu. Nhưng cháu biết không, cháu có một cái lý lịch không hay chút nào. Chú rất khổ tâm vì mỗi lần đi họp người ta cứ phê bình chú tại sao lại để cho một người mang lý lịch đen như vậy làm việc trong phòng Hành chính, thật tình là chú không biết nói sao với cháu.
Tôi xanh mặt:
- Có nghĩa là chú muốn cho cháu nghỉ việc.
Ông lắc đầu:
- Không đến nỗi như vậy nhưng có lẽ phải đưa xuống nhà ăn làm cấp dưỡng một thời gian cháu à.
Tôi suy nghĩ một chút: Cuộc đời quả thực không bao dung. Nhưng tại sao tôi lại phải đầu hàng. Làm cấp dưỡng thì đã sao nào. Tôi bằng lòng với quyết định này của ông.
Xuống nhà ăn quả thực không dễ chút nào cho tôi. Vốn không quen những việc nặng nhọc tôi lúc nào cũng thua sút người khác. May là cuộc đời đã dạy cho tôi khôn ngoan, tôi trình bày với chị em trong tổ khuyết điểm của mình và chấp nhận thua kém trong thành tích. Sự thật thà khiêm tốn cộng thêm tính nết hiền lành của tôi làm cho người khác không giận được, cả tổ lúc nào cũng vui vẻ rộn ràng.
Một hôm chúng tôi xuống ca 10 giờ sáng, cả tổ năm đứa vừa đi vừa nói chuyện rôm rả thì thấy trước dãy nhà Hành chính xe con đậu sáu bảy chiếc, cán bộ lớn nhỏ ra vô tíu tít. Chúng tôi đoán có đoàn khách nào quan trọng ghé thăm nhà máy nên ý tứ đi nép vào một bên. Thật vô tình tôi thấy Chương đang bắt tay chào hỏi nhiều người. Tôi kín đáo kéo nón lá xuống che mặt nhưng Chương đã nhìn thấy tôi. Anh lật đật bỏ mặc mọi người, vội vả bước đến nhìn sững tôi và ngập ngừng nói trống không:
- Mọi việc có tốt đẹp không?
Tôi tủi thân lẳng lặng không đáp bỏ đi, trong tổ xôn xao dò hỏi nhưng tôi chẳng buồn trả lời. Ai nấy xuýt xoa ông Trung úy Công an đẹp trai mà bình dân hết biết, gặp người quen không ngại đến chào hỏi liền. Tôi ngao ngán nghĩ thầm việc gì anh phải hỏi tôi như thế. Chỉ cần nhìn là biết có ổn hay không. Anh chẳng phải đã từng bao năm bên cạnh tôi sao? Tôi thầm hỏi anh thực lòng chào hỏi tôi do tình cảm hay chỉ là một chiêu tự đánh bóng cho bản thân. Chương đăm chiêu:
- Lúc gặp cô, quả thật là tôi bất ngờ và lúng túng. Lúng túng đến độ không biết phải gọi cô là gì. Thời gian đó tôi hầu như quên lãng cô, chỉ mơ hồ là cô không thường xuyên ở nhà, nên lúc gặp không nói được gì. Về rồi tôi mới truy tìm thời gian qua của cô, biết cô gặp chuyện xui rủi nên tôi cương quyết phải giúp cô.
Tôi tò mò:
- Anh làm sao nói tôi nghe thử.
Chương cười ruồi:
- Cái đó khó gì đâu cô. Tôi không hơi đâu phải làm lớn chuyện. Tôi chỉ đợi một bữa đi nhậu có vài người trong cơ quan của cô, rồi làm như vô tình hỏi thăm cô, vô tình kể chuyện hồi còn hoạt động cách mạng ở trong nhà cô. Tôi đố ai dám không tin lời tôi. Vậy là cô được thoát ra cái vòng kim cô đó liền chớ gì.
Tôi buồn buồn:
- Hóa ra lúc nào tôi cũng phải mang ơn anh, giống như Tôn Hành Giả không thoát nổi bàn tay Như Lai, hèn chi mà sau khi gặp anh một thời gian người ta kêu tôi về làm lại phòng Hành chính. Tôi nghĩ mãi mà không ra chuyện này, bây giờ mới biết.
Chương trầm ngâm:
- Sao cô Hai toàn nói tới chữ ơn nghĩa hoài, tôi coi đó là bổn phận của tôi mà.
Rồi anh thở ra:
- Tháng Mười năm sau cô Hai lấy chồng phải không?
Tôi gật đầu:
- Tụi tôi nhà nghèo, đám cưới chỉ mời hai họ và một số rất ít bạn bè nên không dám mời anh.
Chương cười buồn:
- Cô không mời tôi cũng biết. Thật ra trước đó mấy bữa tôi vô tình đi kiểm tra cơ sở, thấy đơn của chú Chín xin tổ chức hôn lễ cho con gái mới hay. Cô có biết phản ứng tôi lúc đó ra sao sao không?
Không đợi tôi trả lời – Chương nhìn ra cửa sổ nói:
- Tôi choáng váng như bị ai đánh vô đầu. Giật mình mới hay cô Hai đã gần ba mươi tuổi rồi. Vậy mà về tới nhà tôi như người mất hồn, tôi nói dối vợ là đi thăm người bệnh rồi đón xe đi một mạch về quê tôi ở Bình Phước. Tôi sợ ở lại sẽ có người nào đó nói cho tôi biết là ngày cưới của cô. Thiệt là tức cười phải không cô. Vậy mà tôi uống một đêm say bí tỉ, không biết gọi là cảm giác gì. Cô Hai biết không nó giống như tâm trạng một người có chiếc bình cổ, cất kỹ trong tủ không dám xài; một hôm chợt phát hiện ra có người tới bê mất của mình đi mà mình không dám đòi lại đó cô Hai. Một tuần sau tôi mới trấn tỉnh lại được, tôi tự hỏi không lẽ cái ý của tôi là muốn cô Hai chết già trong cô đơn thì tôi mới vừa lòng hay sao. Con người ta thiệt là phức tạp phải hông cô?
Tôi nhẩn nha thả từng tiếng:
- Cái đó là do anh ích kỷ, anh đã có gia đình vợ đẹp, con ngoan mà còn vương vấn làm chi cái bình cổ trong đầu.
Chương gật đầu:
- Đúng là tôi có ích kỷ thiệt. Nhưng cô Hai cũng biết đó, có nhiều cái mình nhất thời không nghĩ ra, cứ tự giày vò mình. Vậy đó mà cũng làm tôi lẩn quẩn suốt cả tháng như người mất hồn, đến nỗi Hạnh nghi ngờ tôi có bồ ở đâu đó.
- Rồi sao?
- Một thời gian sau tôi bắt tay vào cộng tác với anh em ở tỉnh khác. Công việc thường xuyên đi về bất thường nên việc để mắt đến cô ngày càng thưa. Vả lại tôi nghĩ cô đã có người chăm sóc thay tôi rồi, tôi cũng không nên quan tâm quá nhiều nữa. Lâu lâu chỉ hỏi thăm gia đình cô chút đỉnh. Cũng may mà tôi biết là anh Khang rất hiền lành, tốt bụng, vợ chồng cô sống hạnh phúc là tốt rồi.
Tôi gật gù:
- Ông bà mình nói: Người đẹp thì lấy người xinh. Hai đứa tôi xấu thì rình lấy nhau.
Chương nheo mắt:
- Ba mươi năm trôi qua cô Hai không những khôn ngoan hơn mà còn dí dỏm hơn, hài hước hơn.
Tôi vuốt chót mũi:
- Không phải là ông Trung tá rảnh đến mức độ mời tôi đến đây để khen chớ.
- Tất nhiên là khi mời cô đến tôi đã có mục đích, nhưng từ từ rồi cô biết. Còn bây giờ thì cứ coi như cô ..
Tôi chận ngang:
- Tôi bị thẩm vấn mà chưa biết mình mang tội gì.
Chương lắc đầu cười thảm.
- Đừng mà cô Hai, cô quên cái nghiệp của tôi một lần đi. Công an cũng là con người, cũng có tình cảm chớ.
Tôi nhấn nhá từng chữ:
- Tôi tưởng leo lên tới chức này là anh đã chai sạn rồi.
Chương đành gật đầu:
- Đúng là có những cái chai sạn thiệt, nhưng cũng còn có chút gì chưa kịp hội nhập.
Tôi với Chương cùng phá ra cười. Một lát Chương hỏi:
- Khang đối với cô có tốt không?
Tôi cười tủm tỉm, không nói.
Quả tình cuộc đời đã bao dung cho tôi tìm được một người chồng tốt trên mọi mong ước của tôi. Khang không như Chương, không coi tôi như đứa em gái nhỏ để chiều chuộng, chăm sóc, nâng niu. Với anh tôi là người bạn đời, là người mẹ của con anh. Tôi phải đảm đang hết mọi việc trong gia đình dù thật sự tôi không có gì được gọi là đảm đang cả. Nhưng Khang không đòi hỏi tôi sự hoàn mỹ, anh chấp nhận cái vụng về, ngớ ngẩn của tôi một cách rất bình thường. Thức ăn có nhạt một chút thì chấm thêm nước mắm, có mặn thì ăn ít đi. Áo có lỡ giặt còn sót vết bẩn thì mặc tạm, lần sau giặt lại. Cái sự hôn nhân của tôi với Khang cũng là một việc gần như tự nhiên, chẳng hề có chút lãng mạn nào.
Hồi đó tôi và Khang không có khoảng thời gian tìm hiểu nhau. Một người bạn của Khang để ý tôi, thường đến nhà tôi nói chuyện, vài lần anh dẫn Khang theo. Tôi biết Khang từ trong nhà máy chớ không phải đợi bạn anh giới thiệu. Có vài lần đi lễ Chủ nhật gặp anh ở nhà thờ làm cho tôi thấy gần gũi với anh hơn. Cái này tôi phải nói rõ ràng thêm.. Lúc đó là thời chưa mở cửa, người ta không có cái nhìn thiện cảm với người đạo Thiên Chúa. Trong cơ quan tôi số người theo đạo Chúa đã ít mà số người dám nhận mình đạo Chúa còn ít hơn. Tôi biết có một số người khi khai lý lịch không dám ghi đạo của mình vào, ai hỏi cũng không dám nhận. Do vậy khi thấy Khang đi lễ tôi rất qúy anh, vì ít ra tôi cũng đã tìm thấy một bạn đồng đạo với mình.
Bạn của Khang quen tôi không bao lâu thì tôi chủ động đề nghị anh ta bỏ cuộc, vì lý do thật nhỏ là tôi thấy anh không thích hợp với tôi. Bạn Khang không đến nhà tôi nữa nhưng Khang vẫn đến, tôi chỉ coi anh như một người quen biết cho tới một ngày anh bình thản nói với tôi là anh muốn cưới tôi, nếu tôi đồng ý anh sẽ thưa chuyện với gia đình. Tôi hoàn toàn ngạc nhiên vì bất ngờ, đề nghị anh cho tôi có thời gian suy nghĩ vì tôi chưa bao giờ nghĩ đến điều này. Tôi kể lại cho má tôi. Má tôi kể lại cho nội tôi. Nội gọi tôi đến hỏi rồi khuyên:
- Con đã lớn tuổi rồi (lúc đó tôi đã hai mươi bảy tuổi), không đẹp, nhà mình không giàu có, lại chẳng danh giá gì. Nếu có người nào đến với con mà người ta không có điểm gì quá tệ, hoặc giả như điều đó con có thể chấp nhận được thì cũng không nên quá kén chọn làm gì.
Lời khuyên của người bà khôn ngoan sâu sắc làm tôi suy nghĩ . Đúng là tôi không đẹp, không giàu, không danh gia vọng tộc, tuổi cũng đã không còn trẻ. Mặc dù trong thời gian tôi đi làm đã có nhiều người tán tỉnh tôi nhưng thiên hạ chỉ nói yêu tôi chứ chưa ai bảo sẽ cưới tôi. Khang là người duy nhất làm điều đó, sao tôi còn chờ đợi gì mà không nắm bắt lấy.
Tôi trả lời đồng ý với Khang. Hôm sau anh về nhà, hôm kế mẹ anh lên thăm gia đình tôi. Một tuần sau gia đình anh mang trầu cau đến. Ba anh định ngày hỏi, ngày cưới rồi mọi việc cứ thế mà tuần tự. Giống như Khang sinh ra là để cưới tôi và tôi đã sống đến tuổi đó để chờ Khang. Chúng tôi được gia đình hai bên gọi là “”Đầu xuôi đuôi lọt”. Tôi nhẹ nhàng bước vào con đường hôn nhân, con đường có người gọi là trải hoa hồng, lại có người cho là hố chôn tình yêu. Tôi và Khang thì không thế, chúng tôi là những con người thực tế, con đường hôn nhân của chúng tôi không trải thảm hoa hồng và cũng chẳng thể là mộ huyệt tình yêu. Cái hạnh phúc mà chúng tôi có nó đơn giản như chiếc đồng hồ lên giây cót. Hễ ngưng lại thì tiếp tục lên giây. Ai đó đã nói rất đúng: “Hạnh phúc như một món đồ, càng thô sơ bao nhiêu thì khi hỏng càng dễ sửa bấy nhiêu”. Tôi đã chiêm nghiệm câu nói ấy và sống êm ấm trong vòng tay Khang mãi cho đến bây giờ.
Chương nhắc tôi:
- Sao cô Hai không trả lời tôi. Tôi muốn tự nghe cô nói về gia đình của cô.
Tôi cười mỹ mãn:
- Không có gì phải than phiền. Trời cho tôi có chồng hiền con ngoan chắc anh cũng biết mà.
Chương gặng lại:
- Tôi muốn cô Hai nói kỹ thêm chút nữa.
Tôi mân mê những ngón tay mình:
- Nói sao bây giờ nhỉ ? Tóm lại, hai mươi ba năm chung sống với nhau. Anh Khang chưa từng làm tôi khóc, chưa bao giờ lên tiếng mắng mỏ sự vụng về đểnh đoảng của tôi và đặc biệt là trong bằng đó năm sống với anh Khang tôi chưa có cơ hội để ghen.
Chương nhìn tôi chăm chăm:
- Có thật không đó?
Tôi mĩm cười ý tứ:
- Anh biểu tôi nói, nói rồi thì anh không tin vậy thì đâu cần hỏi.
Chương im lặng. Một lúc sau anh thở ra nhẹ nhàng:
- Nếu thực vậy thì quả là cô Hai có phước. Con người mình ngẩm đi ngẩm lại không có gì hạnh phúc hơn là có một mái gia đình êm ấm.
Giọng Chương bỗng chợt khàn đi, anh ngưng lại một lát rồi nói:
- Cuộc đời tôi danh vọng không đi kèm với hạnh phúc, sau mấy mươi năm trễ tràng tôi nghiệm ra như vậy. Con đường danh vọng càng cuốn hút tôi thì hạnh phúc càng xa rời tôi. Thiệt tình, nếu cho tôi chọn lại ngay từ đầu tôi sẽ làm khác đi. Ngoài năm mươi rồi, đầu hai thứ tóc rồi mới thấy rằng người ta nói không sai “Thành đạt trong sự nghiệp mà không có hạnh phúc gia đình thì coi như không thành đạt”. Hồi xưa tôi không coi câu này ra gì, bây giờ sắp về hưu rồi mới thấy nó thiệt là thấm thía.
Tôi lạ lùng:
- Chẳng phải anh đã có một gia đình tuyệt vời như anh nói sao?
- Đó là chuyện của mười mấy năm trước. Sau khi tôi bắt tay vào hợp tác phá án với tỉnh bạn thì hạnh phúc gia đình bị mài mòn dần.
- Tôi nghĩ chị là người khôn ngoan hiểu biết như anh nói, vả lại khi lấy anh, anh đã là công an rồi thì chị cũng tự biết điều gì chờ đón mình chứ?
Chương lắc đầu:
- Việc này hoàn toàn không thể trách Hạnh được. Sau những đổ vỡ không đáng có tôi mới thấy rằng giá như tôi là Hạnh thì tôi cũng nông cạn, điên rồ như thế thôi.
- Anh nói rõ thêm đi.
Chương thở dài, anh nhìn xa xăm:
- Tôi đã nói với cô Hai là với tôi danh vọng không cùng đi chung với hạnh phúc mà. Đôi lúc tôi oán ông trời sao nỡ đùa dai với tôi, cứ giống như ổng đưa ra hai thứ để tôi chọn, và chỉ được chọn một mà thôi. Tôi nhắc cô Hai nhớ, nếu ngày xưa tôi cố tình gạt bỏ mọi sự, đưa cô Hai trốn đi thật xa thì bây giờ làm gì có ông Công an ngồi đây với cô Hai. Ở gia đình tôi cũng vậy, nếu như tôi không có tham vọng hợp tác phá án ngoài địa phương thì bây giờ làm gì tôi có nổi lon Trung tá. Rõ ràng là ông trời cố tình cho phép tôi chỉ được chọn một trong hai, có cái này thì mất cái khác.
Tôi tế nhị không hỏi thêm. Một lúc sau Chương kể tiếp.
- Hồi đó tôi thường xuyên đi tăng cường cho tỉnh này tỉnh nọ, mỗi đợt ngắn dài khác nhau. Mới đầu Hạnh không nghi ngờ gì, lần lần cô ấy có vẻ khó chịu. Không hay lắm là vì tôi có ngoại hình dễ coi, còn thường xuyên vắng nhà mà về tới thì im như thóc, nghề nghiệp mà. Đã vậy tôi thỉnh thoảng tôi còn bị vào vai móc nối với phụ nữ, vô tình có người này gặp ở Vĩnh Long, người kia thấy ở Bình Dương, kể tới kể lui nhẹ hóa thành nặng. Mà đàn bà thì cô cũng biết, tra hỏi chồng mà nghe chối thì mát lòng nhưng đâu có chịu dừng lại, tra hoài, tra hoài không thôi. Riết rồi tôi cũng sợ, nhưng không lẽ anh em phân công thì nói thôi tôi ở nhà, vợ tôi ghen lắm sao. Xấu mặt chịu sao nỗi. Cái sự ghen tuông nó tích lũy mãi cho tới khi có dịp là bùng nổ dữ dội luôn.
Tôi trêu:
- Không phải bom định giờ chớ? Tôi tưởng thuốc nổ có sẵn mà không ai đốt dây thì dễ gì mà nổ được.
Không thèm để ý đến tôi, Chương kể tiếp:
- Lần đó tôi tham gia một vụ án lớn, một vụ buôn ma túy thông qua đường biên giới Lào. Đây là vụ án nổi cộm mà cũng là một bước quan trọng trong sự nghiệp của tôi. Tôi kể cô Hai nghe chơi.
Anh ngưng lại, ho khẽ vài tiếng rồi khép bớt của sổ lại. Trời đã bắt đầu mát lạnh, không bao lâu nữa sẽ tắt ánh hoàng hôn. Tôi kín đáo nhìn đồng hồ, chưa trễ nhưng cũng không còn sớm, không biết đến bao giờ Chương mới dứt câu chuyện đây. Ở nhà không có ai chờ đợi tôi, Khang đi công tác, con tôi đi học xa, tôi có thể thong thả tới đâu cũng được nhưng sao cái tính đàn bà của tôi vẫn mong ngóng về nhà khi hoàng hôn xuống.
Chương trở lại bàn, tiếp tục đốt thêm một điếu thuốc, rít vài hơi rồi dập tắt, anh nói tiếp:
- Lần đó cấp trên muốn bọn tôi hốt gọn nguyên một đường dây chứ không phải vài con tép lẻ. Kế hoạch giăng ra trong vòng 10 tháng, nhưng chuẩn bị thì đã trước một năm. Địa điểm thì kéo dài từ Quảng Bình, lên Tây Nguyên rồi vòng tới TP HCM. Cầm đầu tổ chức ở Việt Nam không ai ngờ là một phụ nữ gốc người Đà Lạt. Tôi vào vai một thằng ngốc có tiền muốn học đòi làm trọc phú. Trong hai tháng trời tôi gần như thay đổi thể hình. Tăng cân, để râu, la cà bia rượu, lê lết hết chiếu bạc này qua chiếu bạc khác, nhiều lúc giật mình không biết mình có hư thiệt không. Rồi tôi cũng thành công khi quen Phượng, đó là người mà tổ chức muốn tôi quen. Phượng đầy đặn, trắng trẻo, nhanh nhẹn, quyết đoán lại ăn nói khôn ngoan lọc lõi. Tôi đóng vai ngờ nghệch mong muốn làm giàu. Không biết Phượng sập bẫy vì quá coi thường tôi hay vì ngó tôi cũng tốt mã. Nhưng cô ta cáo già lắm, thời gian đầu tuy tôi cặp với Phượng mà cô ấy đâu để cho tôi biết nghề nghiệp gì, chỉ giống như một phụ nữ buôn gỗ đường dài thôi. Kẻ cắp bà già gặp nhau, cô ấy khôn ngoan lọc lõi thì tôi cũng kinh nghiệm đầy mình, chỉ khác là cô ấy say mê tôi thật lòng mà tôi thì tỉnh táo giăng bẫy. Ngay cả sau này cũng có đôi lúc tôi cảm thấy áy náy trong lòng khi nhớ đến Phượng, hình như trong đời tôi ông trời luôn đem phụ nữ ra để cảnh cáo tôi.
Tôi ngờ ngợ hỏi:
- Cảnh cáo anh hay trêu chọc anh?
Chương lắc đầu:
- Tôi cũng không hiểu rõ nữa cô Hai à. Tôi chỉ biết là tôi luôn luôn bị phải làm cái việc lừa gạt sự ngây thơ dễ tin của phụ nữ, tôi nói phụ nữ chớ không chỉ nói các cô gái; rồi tôi lại hối hận khi mọi việc kết thúc, nhưng sự hối hận đó thực sự lại không cứu vãn nỗi điều gì, thí dụ như với gia đình cô hồi xưa vậy. Với Phượng cũng vậy, tôi đưa cô ta vào bẫy, lợi dụng cô ta, phá được vụ án, hốt gom được cả một băng nhóm tội phạm nguy hiểm. Vậy mà khi hay tin Phượng tự tử trong tù tôi hốt hoảng như mình lỡ tay giết chết cô ấy, mặc dù biết trước sau gì cô ta cũng bị kết án tử hình nhưng đôi lúc cảm thấy mình thật là nhẫn tâm.
Tôi hỏi:
- Vậy ra thái độ của anh đối với cô Phượng làm cho chị Hạnh không vui sao?
Chương lắc đầu, thở ra:
- Đâu chỉ không vui, Hạnh còn trở nên điên nữa là khác.
Tôi ngạc nhiên:
- Tôi đâu thấy chị Hạnh điên gì đâu, đi đám cưới chị còn lên hát liền mấy bài mà.
Chương gục đầu xuống bàn:
- Cái điên của Hạnh không phải là cái điên như người khác, Hạnh điên như một người nổi loạn.
Tôi thì thầm:
- Anh kể đi.
------------