Sản phẩm Chinsu lưu tại kho trước khi đưa ra thị trường.
Thứ hai, 25/7/2005, 17:49 GMT+7
Bỉ cáo buộc nước tương Chinsu thừa chất gây ung thư Cơ quan chất lượng an toàn thực phẩm Bỉ vừa khuyến cáo người dân không dùng nước tương Chinsu vì có lượng chất độc 3-MCPD vượt mức cho phép tới 172 lần. Tuy nhiên, công ty Vitecfood, chủ thương hiệu nước tương này lại khẳng định, sản phẩm nói trên không phải là Chinsu thật.
Theo tờ La Libre (của Bỉ) ngày 20/7, Cơ quan chất lượng an toàn thực phẩm (AFSCA) đã khuyến cáo người dân nước này không sử dụng nước tương nhãn hiệu Chinsu loại chai nhựa 250 ml, có ngày sản xuất 18/2/2004 và thời hạn sử dụng đến 17/2/2006. Nguyên nhân là do trong thành phần nước tương Chinsu có độc tố gây ung thư 3 MonoChloropropane Diol (3-MCPD) với hàm lượng đến 86 mg/kg, trong khi tiêu chuẩn cho phép tại nước này là 0,05 mg/kg. Các sản phẩm này có mặt trên thị trường Bỉ qua một nhà nhập khẩu Đức.
Độc tố 3-MCPD thường có mặt trong các loại xì dầu, nước tương. Nó sinh ra trong quá trình thủy phân đạm thực vật (trong quy trình sản xuất nước tương, đây là khâu thủy phân đạm trong khô dầu đậu nành) bằng axit. Trong quá trình này, chất béo trong khô dầu đậu nành sẽ tác dụng với HCl và sinh ra 3-MCPD. Các nghiên cứu trên chuột cho thấy, nếu được nhập vào cơ thể một lượng đủ lớn và thường xuyên, chất này có thể gây ung thư. Chính vì vậy, nhiều nước, nhất là các nước châu Âu, ban hành tiêu chuẩn kiểm soát nghiêm ngặt đối với 3-MCPD.
Do 3-MCPD rất độc nên thông tin có quá nhiều chất này trong nước tương Chinsu khiến người tiêu dùng Việt Nam lo lắng. Trao đổi với VnExpress, ông Phạm Hồng Sơn, Tổng Giám đốc Công ty liên doanh chế biến thực phẩm Vitecfood, cho rằng, nhiều khả năng loại nước tương dư thừa 3-MCPD đang bán tại Bỉ chỉ là hàng giả, hàng nhái vì Vitecfood chưa xuất khẩu Chinsu sang Bỉ lần nào.
Theo ông Sơn, công ty hiện xuất khẩu nước tương Chin Su ở mức 100.000 chai/tháng với thị trường chủ yếu là Nga và một phần nhỏ xuất sang châu Âu. Ông Sơn nói: "Chúng tôi đang tiến hành xác minh lại nguồn gốc Chinsu bán tại Bỉ. Trước mắt có thể cho rằng thông tin đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng của Bỉ là xác thực". Tổng Giám đốc Vitecfood giả định có thể hàng giả Chinsu đã được "xách tay" từ trong nước sang Bỉ, hoặc có khả năng hàng giả "đi" bằng đường thứ 2 từ Nga sang Bỉ. Vitecfood cũng cho hay, năm ngoái, công ty này đã phát hiện một doanh nghiệp tại Nga sang Việt Nam đặt hàng các cơ sở gia công trong nước sản xuất loại nước tương có kiểu dáng giống kiểu dáng đã được đăng ký sở hữu công nghiệp của Chinsu, tên nhãn hiệu được đổi gần giống Chinsu. Thông qua một văn phòng luật sư, Vitecfood đã làm việc với doanh nghiệp Nga này và đã được cam kết không tiếp tục vi phạm nữa.
Tại Việt Nam, tất cả các sản phẩm của Vitecfood, trong đó có nước tương Chinsu, đều qua kiểm nghiệm tại các trung tâm phân tích đo lường chất lượng trước khi tiêu thụ. Bà Lê Thị Nga, Giám đốc nghiên cứu và phát triển sản phẩm Công ty Vitecfood cho biết, thành phần 3-MCPD được các đối tác nhập khẩu nước tương Chinsu yêu cầu kiểm nghiệm tại các cơ quan đo lường chất lượng trong nước, trong khi những thành phần khác có thể chỉ cần kết quả phân tích của Phòng kiểm nghiệm Vitecfood là đủ. Thực tế hiện nay, nước tương Chinsu được kiểm nghiệm bởi Trung tâm dịch vụ phân tích thí nghiệm, Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 (Quatest 3) hoặc SGS Việt Nam, tùy theo yêu cầu của khách hàng.
Theo các kết quả kiểm nghiệm cũng như công bố chất lượng nước tương Chinsu từ 3 trung tâm phân tích (thời gian 7/9/2004 đến 22/6/2005) mà phóng viên VnExpress tham khảo tại Vitecfood, lượng 3-MCPD thường ở mức 0,19-0,406 mg/kg, thấp hơn nhiều so với giới hạn cho phép của Việt Nam. Một lô hàng xuất đi Cộng hòa Czech được kiểm tại SGS Việt Nam ngày 6/5 có mức 3-MCPD bằng 0,005 mg/kg, ngày 8/4 đạt 0,008 mg/kg, thấp hơn cả tiêu chuẩn "khó tính" của châu Âu (0,02 mg/kg).
Bà Nga cho rằng, điều này cho thấy lượng 3-MCPD có trong nước tương Chinsu mặc dù có chênh lệch theo từng lô hàng nhưng tỷ lệ chênh không nhiều và chất lượng tương đối ổn định. "Nếu nước tương Chinsu tại Bỉ có lượng 3-MCPD 86 mg/kg thì khó có thể tin rằng đó là của chúng tôi" - ông Sơn một lần nữa khẳng định.
"Những trường hợp vi phạm nhái, giả nhãn hiệu Chinsu tương tự có rất nhiều ở thị trường trong và ngoài nước. Tuy nhiên, hệ thống pháp luật Việt Nam để giải quyết những vụ việc này khá phức tạp nên biện pháp tự vệ của chúng tôi chỉ ở mức phải bảo đảm chất lượng sản phẩm ở mức tốt nhất", ông Sơn cho biết. Cũng theo ông Sơn, rất nhiều cơ sở gia công trong nước hiện dùng bao bì (chai) Chinsu để chứa loại nước tương khác, tình trạng đặc biệt phổ biến ở các quán ăn nhỏ nhưng Vitecfood không thể ngăn ngừa và kiểm soát được.
Về phía nhà quản lý Việt Nam, ông Chu Quốc Lập, Phó cục trưởng Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm Bộ Y tế cho biết, hiện Cục chưa nhận được thông tin gì về khuyến cáo của Bỉ đối với nước tương Chinsu nên cũng chưa thể đưa ra phản ứng nào. Ông cho biết, từ tháng 3 năm nay, Bộ Y tế đã ban hành quy định về hàm lượng chất 3-MCPD trong nước tương, dầu hào và xì dầu. Theo đó, trong 1 kg sản phẩm không được có quá 1 mg chất này. Tuy nhiên, việc kiểm tra các sản phẩm nước tương, dầu hào và xì dầu xem lượng 3-MCPD có vượt chuẩn hay không chỉ được thực hiện khi có đơn khiếu nại về vấn đề này. Khi đó, Cục sẽ đề nghị thanh tra vào cuộc, hoặc sự việc xảy ra ở địa phương nào thì yêu cầu địa phương ấy kiểm tra. Đối với các sản phẩm ngoại, nhà nhập khẩu phải xuất trình các bằng chứng (của nước xuất khẩu) là sản phẩm không chứa 3-MCPD vượt mức cho phép. Nếu không, quan chức năng sẽ lấy mẫu phân tích và không cho phép nhận những lô hàng có lượng 3-MCPD vượt quá 1 mg/kg.
Ông Lập cũng cho biết, mỗi nước áp dụng một quy định riêng về hàm lượng 3-MCPD trong thực phẩm. Ở châu Âu, hàm lượng tối đa cho phép thấp hơn nhiều so với Việt Nam. Từ trước đến nay, Cục nhiều lần nhận được thông tin về việc các sản phẩm nước tương, dầu hào... xuất khẩu sang châu Âu có hàm lượng MCPD vượt quá chuẩn cho phép. Mỗi lần như vậy, Cục đều có thông báo cho các nhà sản xuất để họ có thể điều chỉnh cho phù hợp với thị trường nước ngoài.
P. Anh - T. Nhàn - M. Linh
http://www.vnexpress.net/Vietnam/Suc-khoe/2005/07/3B9E06FA/