Bữa cơm quê

Cơm nắm muối vừng:

Hôm rồi về quê chơi, tình cờ bữa đó lại đúngvào ngày rằm. Thế là trong lúc mẹ tất bật chuẩn bị chè xôi cúng ông bà, tôira tay nấu một bữa cơm. Tôi sống xa nhà, điềukiện không thích hợp để nấu nướng thường xuyên, ăn cơm ở ngoài riếtrồi quen, ít khi nào nhớ đến cơm gia đình nữa. Sài Gòn, muốn ăn gìcũng có; món mới, món lạ xuất hiện liên tục làm lạ lẫm khẩu vị, ănhoài cũng không đến nỗi chán. Vài ba đồng nghiệp tụ tập, “xoay tua”vài quán quen trong giờ cơm, chúng tôi gọi vui là sống qua ngày. Đôi khi rảnh rỗi,hoặc buồn buồn, lúc trời mưa hay vào một ngày gắn liền với một kỷniệm quê nhà nào đó khiến tôi phải nhớ, thì bao giờ tôi cũng nghĩđến bữa cơm của mẹ. Nhẩm tính ra, mẹ nấu đã mấy chục năm, mỗi ngàyđi chợ một lần, đều đặn lặp đi lặp lại nếp sống của người quê giảndị. Nhà chúng tôi, nếu ví von theo kiểu “cái nhìn địa ốc” thì có thểnói ngay là khu vực đắc địa, bởi gần biển, gần những con suối nhỏ,gần cả ruộng đồng. Canh dưa cà:  sim so
Quê tôi chẳng ai thèmăn những con tôm, cá, cua, ếch... nuôi, vốn là thức ăn bình thường ởthành phố đắt đỏ hằng ngày tôi sinh sống. Phụ nữ quê tôi mỗi sáng rachợ, lựa mặt mà mua hàng chứ không phải lựa hàng mua hàng. Mẹ tôi kể rằng, cónhững người bán rặt cá tôm nuôi, thì gian hàng đó vắng hoe, ít kháchđến nỗi không bao lâu phải kiếm cách dời lên chợ tỉnh. Nhiều chủ bántinh ranh, trộn lẫn ếch nuôi với ếch đồng, để chung thau cá nuôi vàcá biển, thì thường xuyên bị các bà nội trợ tinh mắt “cảnh cáo”, dọatừ nay sẽ chừa mặt ra. Khi trời bắt đầu đổmưa, bắt đầu một mùa cá đồng phong phú. Người lớn ít việc làm, trẻcon sau giờ đi học, rủ nhau sắm bộ dụng cụ bắt cá, soi ếch, chụplươn... Những ngày này ngoài khơi thường có bão, nguồn cá biển vềchợ ít ỏi thì cũng không lo, bữa cơm gia đình đã có cá đồng. Rau rácvườn nhà, nếu những loại nhà trồng mà không thích ăn thì đem về chợđổi lấy loại nào vừa miệng. Mùa mưa, nhiều ngườixa quê như chúng tôi hay tự nhủ rằng đó là phép cứu vãn những kỷniệm có nguy cơ giãy chết. Những chuyện mà vào lúc trời nóng bức,khói bụi, kẹt xe chen chúc... không tài nào nhớ được, thì những giọtnước mưa khi ào ào khi rả rích khiến chúng hiện về rõ rệt hình hài.Bữa cơm quê ngày bé có cá chạch chiên tươi giòn rụm cả xương, ăn kèmđậu rồng xanh, bánh tráng, các loại rau, thêm ít bún và nước mắmgừng. Tôi còn nhớ, anh traitôi một buổi đi học, một buổi thả bò, trong thời gian bò ăn cỏ, anhtranh thủ lội ruộng bắt ốc, thả cần câu cá hay bắt ếch. Đó là mộtông anh tài giỏi đủ mọi phương diện, nói như thế để dễ hình dung tôiluôn có mấy xâu ếch mập hay cả thùng ốc bươu sau mỗi buổi chiều. Ếchcắt đầu, lột da, ướp sơ ít muối rồi chiên hay nướng. Ốc ngâm lá ổihoặc nước vo gạo qua đêm cho sạch nhớt rồi đem luộc, làm chén nướcmắm ớt chanh... Thế mới nói, bữa cơmgia đình ở quê tôi là bữa cơm chất lượng, thức ăn có nguồn thiênnhiên, miễn nhiễm với vô số độc tố mà các chuyên gia dinh dưỡng haycảnh báo. Tôi nấu một bữa chẳng đáng là gì so với hàng ngàn bữa mẹtôi đã nấu, có điều trong đó chứa đựng sự tủi thân ngấm ngầm vìkhông được thưởng thức thường xuyên. Chợt thấy ba mẹ đã đúng khi lắcđầu không chịu dọn về thành phố. Ở gần con cái thì quá tốt, ngặt nỗilối sống không quen, những bữa cơm gắn liền gần suốt cuộc đời cónguy cơ đổi khác, chưa chắc tốt cho sức khỏe người già.