Vài lời về miền Trung.
 
      Miền Trung khúc ruột Việt Nam, chịu đựng bao nhiêu đau thương từ thiên tai đến chiến tranh.
     Tính từ thời Trịnh Nguyễn phân tranh, chứ không phải mới đây thôi. Người dân thường nơi đây chịu đựng bao nhiêu cuộc tranh chấp khốc liệt, đang trò chuyện thì thấy lính tráng ùn ùn ở đâu đó tới chém giết mà không hiểu nguyên nhân. Họ đâu biết Chúa hai Đàng giành dân giành đất, sinh ra đã thấy chiến tranh triền miên, rồi bị gọi đi lính và vợ con ở nhà ngóng trông. Người dân không yên ổn làm ăn, gần như năm nào cũng có chuyện.
     Đến thời triều Nguyễn, Huế được chọn làm kinh đô. Đôi khi có loé sáng vài nơi được vua ban ban phúc lành, nhưng rồi con dân đen chịu đựng những khoản thuế má vô lý và rồi lại chiến tranh. Pháp chiếm Việt Nam, hai đầu là miền Nam còn miền Trung vẫn thuộc triều Nguyễn nhưng gần như hoàn toàn bị cô lập và bị khống chế. Kiểu nào, những con dân thường tình là ôm sầu khổ hạnh, không khác chi địa ngục trần gian. Đời sống con người cơ cực trăm ngàn lần. Cầu Tràng tiền, đường sắt Việt Nam, những công trình còn lại đuợc người Việt Nam lấy làm kiêu hảnh. Người miền Trung phải trả giá tính mạng mình rất nhiều. Trong những công cuộc kháng chiến của Hoàng Hoa Thám, phong trào Cần Vương và ngay cả những cuộc nổi dậy của nông dân do Thái Phiên Trần Cao Vân hoặc cụ Phan Chu Trinh cầm đầu. Những người dân thường đều có mặt và sự phản kháng yếu ớt đó bị tàn sát hết sức đẫm máu. Hoàn toàn là người miền Trung cả, khoảng thời gian đó cũng có những trận bão và lũ quét từ thượng nguồn đỗ về.
     Phong trào xô viết Nghệ Tĩnh, hai địa danh đó cũng chỉ điểm nơi chốn và tức nhiên người tại hai nơi chốn ấy phải là người tham dự nhiều hơn hết và bị Pháp tàn sát nhiều hơn hết. Chưa mừng khi có ngày Độc Lập, Chín Năm Kháng chiến thắng lợi thì thấy Vĩ tuyến 17 chia cắt miền Trung, làm cho nơi đó trở thành bãi chiến trường tàn khốc nhất. Quân đội Mỹ càn quét, quân đội Hàn Quốc cũng không thua gì, còn những người thân cũng mau chóng trở thành hai chiến tuyến.
      Trong suốt thời bình, đất đai cằn cỗi là đặc thù của miền Trung, lại thêm khó khăn là vùng đất không phải trọng điểm kinh tế đất nước. Gần đây, miền Trung được tiếp cận được những công nghệ tiên tiến trong nền sản xuất, thì phải hứng chịu những trận bão cuồng phong. Theo các nhà khoa học thì đó là hiện tượng Trái đất ấm lên, từ việc con người đẩy mạnh việc khai thác tài nguyên hoá thạch, từ việc xả chất thãi cũng như khí CO2 vô tội vạ vào bầu khí quyển. Miền Trung phải lãnh đủ những cơn cuồng nộ của trời đất, "quýt làm cam phải chịu" trông thật đau lòng.
     Tôi thương yêu miền Trung vì những điều khốn khó, biết chút văn chương chia sẻ nổi niềm mà không biết làm gì hơn, cốt là cho vơi bớt nổi phiền muộn trong lòng, không biết bao giờ nơi đó mới có được cuộc sống ấm êm.Tôi không phải sinh ra từ miền Trung, bản thân yêu mến văn chương nên có đến đó rất nhiều lần, có thể hiểu thấu đời sống dân tình nơi đó. Hôm nay khúc ruột đau thương, cảm thấy tựa như từ khúc ruột bản thân mình.
     Bài viết không có ý kêu gào đóng góp, hô hào giúp đở những người hoạn nạn nhưng không nói gì trong lúc nhiều người đang giành giựt từng giây phút sống còn, thì quả là thái độ bàng quang không còn là người Việt Nam. 
    Vài lời, với ngấn mắt lưng tròng.
                                                          Nguyễn Công Liệt.
 
TB: Nghe đâu, cơn bão cấp 17 đang tiến vào biển Đông, không biết miền Trung ra sao nữa đây.