Dòng thơ trong nước
LÊ-THỊ-KIM
NỖI HỜN
Em thả nỗi hờn
Giữa lòng bàn tay
Thổi cho gió bay
Nỗi hờn vẫn loay hoay
Trĩu dài mái tóc
Em vẽ nỗi hờn
Vo thành viên
Ném vào bãi cỏ
Nỗi hờn vẫn còn nguyên
Buốt như kim châm
Nhói bờ ngực trái
Em thảy nỗi hờn
Vào ly nước đá
Quậy cho tan
Cả nước đá, cả nỗi hờn
Uống cạn ly nước
Nỗi hờn vẫn chập chờn
Ngạo nghễ
Giữa mặt bàn mênh mông
Em ém nỗi hờn
Nhét vào điếu thuốc
Đốt cho cháy ngực
Cay xè mắt em
Nỗi hờn vẫn điềm nhiên
Trên bờ môi thách thức
Xoay tròn cuộn khói bay
Đành úp mặt giữa lòng tay
Em trói nỗi hờn
Nhốt lại
Chỉ khi trái tim hờn dỗi
Nhận được tín hiệu từ anh
Sau lưng ghế lặng câm
Dáng trầm như tiếng vạc
Mưa mới tuôn ướt mi
Cuốn nỗi hờn trôi đi
Chiếc tách trái tim chàng Trương Chi
Mới vỡ.
~Lê-Thị-Kim~
6-4-1990 LÊ-THỊ-NGỌC-TUYẾT
CANH CHUA ĐIÊN ĐIỂN Đến mùa nước ngập
Điên điển trổ bông
Mỗi lần ra hái
Tôi nghe chạnh lòng!
Những bông điên điển
Ngày xửa, ngày xưa
Anh tôi rất thích
Nấu với canh chua
Chiếc xuồng nho nhỏ
Bơi dọc bờ ao
Anh, em cùng hái
Vui vẻ làm sao!
Điên điển dạo ấy
Nấu với cá linh
Là món khoái khẩu
Của anh em mình
Mười năm rồi đó
Anh qua xứ người
Điên điển ở lại
Trước sân ngậm ngùi
Bây giờ tháng chín
Nước ngập sân nhà
Những cành điên điển
Bắt đầu đơm hoa
Canh chua điên điển
Giữa chiều mưa giông
Đã làm thổn thức
Người em Thới Long
Canh chua điên điển
Hương vị ngọt lành
Mâm cơm ngày trước
Bây giờ... vắng anh! ~Lê-Thị-Ngọc-Tuyết~
VIÊT-KHANG 19-1-1978
Tức Võ-Minh-Trí, nhà nghèo, ngụ tại Mỹ-Tho, Tiền-Giang.
Học Trung Học, thích âm nhạc và sinh sống bằng nghề
hòa nhạc và chơi trống trong các ban nhạc, đã đi trình
diễn khắp miền Trung và miền Nam.
VIỆT NAM TÔI ĐÂU Việt Nam ơi, Thời gian quá nửa đời người, và ta đã tỏ tường rồi Ôi cuộc đời ngày sau tàn lửa khói... Mẹ Việt Nam đau... Từng cơn xót dạ nhìn đời Người lầm than, đói khổ, nghèo nàn Kẻ quyền uy giàu sang, dối gian... Giờ đây, Việt Nam còn hay đã mất? Mà giặc Tàu ngang tàng trên quê hương ta! Hoàng Trường Sa, đã bao nhiêu người dân vô tội... chết ngậm ngùi vi tay súng giặc Tàu? Là một người con dân Việt Nam Lòng nào làm ngơ trước ngoại xâm Người người cùng nhau đứng lên đáp lời sông núi! Từng đoàn người đi chẳng nề chi Già trẻ, gái trai giơ cao tay... Chống quân xâm lược Chống kẻ nhu nhược bán nước Việt Nam! Việt Nam tôi đâu… Việt Nam tôi đâu… Việt Nam tôi đâu… ~Việt-Khang~ XIN HỎI ANH LÀ AI? Xin hỏi anh là ai Sao bắt tôi tôi làm điều gì sai? Xin hỏi anh là ai Sao đánh tôi chẳng một chút nương tay? Xin hỏi anh là ai Không cho tôi xuống đường để tỏ bày tình yêu quê hương này, dân tộc này đã quá nhiều đắng cay! Xin hỏi anh ở đâu Ngăn bước tôi chống giặc Tàu ngoại xâm? Xin hỏi anh ở đâu Sao mắng tôi bằng giọng nói dân tôi? Dân tộc anh ở đâu Sao đang tâm làm tay sai cho Tàu? Để ngàn sau ghi dấu Bàn tay nào nhuộm đầy máu đồng bào Tôi không thể ngồi yên Khi nước Việt Nam đang ngả nghiêng Dân tộc tôi sắp phải đắm chìm Một ngàn năm hay triền miên tăm tối! Tôi không thể ngồi yên Để đời sau cháu con tôi làm người Cội nguồn ở đâu? Khi thế giới này đã không còn Việt Nam! ~Việt-Khang~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 21.05.2012 10:44:22 bởi Anh Nguyên >
NGÔ-MINH
TÔI TÌM HUẾ
tôi ở đâu rơi về gốc Huế
mười năm có lẽ buồn vui
một vợ hai con có bia hộ khẩu
có một làng quê mong ngóng phía mặt trời
mà sao tôi chẳng là tôi
khi hèn mọn đánh rơi mình vào quên lãng
tôi tìm tôi lang thang
đêm nào lả chả trăng như nước mắt
trầm ngâm tôi với Ngự Bình
trước mộ đứa con trai thiếu tháng
cháu là người ngoài cuộc đời
chỉ được nhìn Huế năm ngày qua lồng kính
tôi tìm tôi khuya khoắt
lập lòe lửa nhang góc phượng sương mờ
nhấp nháy hoài như mắt cây mắt gió
bên những người xe thồ xích lô gác chân lên trời nằm đợi khách
khẽ hát về "Đêm Tàn Bến Ngự"...
vâng cho đến khi tàn đêm tôi mới gặp được lời của phố
nỉ non vệ cỏ bên đường
tôi tìm tôi lửa đốt
chiều nào mỏi rời chân đứng chờ vợ đẻ
cửa hạnh phúc đầy tiếng rên la
bắt chước ai tôi cắm nén nhang bên gốc xà cừ
cầu bình an cho con
bình an cho mạ
sao lại không nguyện cầu bình an
Huế trăm năm lớp lớp oan hồn
chính tôi - một oan hồn còn sống!
tôi tìm tôi bè bạn
góc nghĩa địa lều tranh Dương Thành Vũ
trăng như nước đá mùa đông
ướp lạnh những giấc mơ diều giấy
bạn như người ngoài cuộc đời
uống bóng mình xạm đen râu ria đáy chén
câu thơ không đủ ấm
kể chuyện tiếu lâm nghe tiếng mình cười
tôi tìm tôi lạnh toát
đường Phan Bội Châu số nhà ba mốt
đỉnh dốc là Sào Nam, tôi ở lưng chừng
nơi có mệ già ngồi bên đường chìa mê nón xin đời bố thí
bốn mùa mệ không đổi dáng ngồi
như tượng đài thời gian rách nát
mệ cũng là người ngoài cuộc đời
tuổi trẻ ồn ào đi qua lướt qua không thèm để ý
dân xe cúp, xe con rú máy vèo qua xả khói và mê nón
rơi vào mê nón nắng mưa nhiều hơn đồng hào
chuông chùa rơi từng giọt lặng trầm
- Anh chị cho tui xin một đồng!
tiếng cầu xin bám đuổi hồn tôi
ôi, khổ đau cũng mong được thêm vài phút sống
tôi tìm tôi hờ hững
giữa chúng ta láo nháo nói cười
vỗ tay mừng công cụng ly thành tích
rồi trở về tìm lá xông vợ cúm
rồi trở về góc Huế với mình
bước đi như hẫng hụt
lục túi tìm mươi đồng bỏ vào mê nón mệ bên đường mà túi rỗng
thơ không bán được mệ ơi!
thơ cũng ở ngoài cuộc đời, thưa mệ!
tôi tìm tôi tìm Huế
góc chợ rau dưa hè phố gánh hàng
bên dòng sông nắng đục mưa trong
câu ca như cầu bắc
tôi tìm mà nhiều khi chẳng gặp
gương mặt mình đích thực
bạn bè ơi...
~Ngô-Minh~
NGÔ-TỰ-LẬP
1962
Sinh trưởng Hànội, Thạc sĩ văn chương,
Hội viên Hội Nhà văn VN
NHỮNG VÌ SAO ĐEN
Tháng ngày qua đẫm mồ hôi
Nhưng người đã trở về
Kiêu hãnh đặt lên bàn
Hai bàn tay - hai vì sao đen năm cánh.
Chuyện súng bom, chuyện đắm tàu không hấp dẫn nổi tôi
Tôi nhắm mắt, hai vì sao bay trong đêm tối.
Bay lên thấy trời cao biển rộng
Phía làng khuya thao thức canh gà
Sương lấp lánh trong mùi trấu ủ.
Mẹ tôi kia
Đất nước tôi kia.
Triệu triệu vì sao trên báng súng, tay cày
Bay mải miết, bay trong câm lặng
Những vì sao đen, những vì sao đen.
Một đời có thể đã trôi qua
Nhưng người đã trở về
Tôi mở mắt, hai vì sao đậu xuống
Trước mắt tôi,
đang
phập phồng
thở.
~Ngô-Tự-Lập~
6 TỶ - 1 = 6 TỶ
Có thể một ngôi sao vừa tắt mà tôi không biết,
Có thể ánh sáng trong vắt của trăng rằm vừa xao động
mà tôi không biết
Tôi cũng không biết có ai đó,
ngoài người đàn bà và mấy đứa trẻ,
cùng tôi biết
có một người vừa ra đi trong đêm.
Tôi chưa từng gặp anh, thật đáng tiếc nhưng chẳng nên buồn
Cái tên không quan trọng giờ càng thêm vô nghĩa
Có thể anh cũng giống tôi
sống trong một căn hộ có ban công trên tầng nào đó
tòa nhà quét vôi xanh nay đã ố vàng,
trong một thành phố bên hồ
hay một dòng sông nước đỏ
nơi lũ trẻ xanh gầy mắt như một đàn đom đóm
bay rộn ràng về phía rặng tre xa.
Có thể ngoài ban công anh cũng trồng một chậu hoa
Giống như tôi có một chậu hoa sao đất
Anh tưới hoa bằng chiếc ca tôn rỉ
Đón những niềm vui nho nhỏ đâm chồi
Mùi hoa dịu dàng từng làm anh lặng lẽ mỉm cười
Và hát -
những bài hát anh đã đem theo -
Giờ đang vuốt ve đôi chân anh đã lạnh
Uớt như chan nước mắt vợ hiền.
Trên giá sách của anh tôi tìm thấy những quyển sách của mình:
Toàn tập Platon photocopy đóng bằng ghim Trung Quốc
Truyện Kiều in năm 1962
Bộ Kinh Thánh mua trong hiệu sách cũ
Bên cạnh quyển sách của chính anh in giấy xấu đã long bìa.
Tôi chưa từng gặp anh, thật đáng tiếc nhưng chẳng nên buồn
Platon đã chết,
Jésus và Nguyễn Du đã chết
Bây giờ đến lượt anh.
Ai đó nói trước cái chết mọi người đều bình đẳng
Tôi muốn thêm: cái chết biến ta thành những kẻ cùng thời
Liệu còn lời chúc nào đẹp hơn thế nữa
~Ngô-Tự-Lập~
NGUYỄN-DANH-LAM
NHIỆT ĐỚI VÀ PHÙ SA
Con cuộn lên từ đất, da vàng, mắt đen, tóc đen
Trong máu con là lữa
Trong tim con là châu thổ đồng bằng
Ấu thơ, con ngậm hai bầu ngực phù sa
Mẹ ru con bằng khúc hát của những người đàn bà chờ chồng đi giữ đất
Những câu chuyện về cha ông ra trận
Tiếng trống hội làng hừng hực giấc con mơ
Con lớn, con đi
Như dòng sông tìm về hướng biển
Như hạt muối bốc hơi ngược lại phía rừng
Dấu chân con trên những võ san hô, vỏ sò, võ ốc
Trên những gai xương rồng đỏ rực
Trên những trảng lá rừng ngùn ngụt bốc hơi
Con lớn, con đi
Con ôm ghi ta hát những bài ca người nước ngoài mang đến
Con gõ phím Computer
Con nhịp giày xa lộ
Nhưng con da vàng, mắt đen, tóc đen
Trong máu con là lữa
Trong tim con là châu thổ đồng bằng
Cuồn cuộn những dòng sông
Những dòng sông gối đầu lên đá núi,
giấc mơ chưa êm dịu bao giờ
Nhưng những dòng sông đã làm nên châu thổ
Cho con ngậm vào kẽo kẹt võng ban trưa
Và người yêu con sau này sẻ lại hát ru
Kể về những người dàn ông thuở trước
Trong nôi
Một đứa trẻ mang sắc da nhiệt đới
Chảy tiếp dòng phù sa
~Nguyễn-Danh-Lam~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 21.05.2012 10:46:29 bởi Anh Nguyên >
NGUYỄN-HỮU-NHẬT
NGƯỜI TÙ GIÀ KỂ CHUYỆN MÌNH
Anh chị em ơi
Năm nay tôi gần bảy chục
Bị tù vì yêu tự do
Tự do
Tự do
Tự do
Nhắc mãi trở thành nhàm chán
Nhưng lòng vẫn muốn hô to
Tự do
Tự do
Tự do
Anh chị em ơi
Ðừng hỏi vì sao tôi gầy
Ðôi mắt vẫn là cửa sổ
Mở ra một hồn đắng cay
Cơm ăn mỗi bữa đếm từng hạt
Mộng lớn đêm nào cũng gối tay
Không có ăn thì người ta ngắc ngoải
Không có không khí người ta chết ngay
Không có tự do người ta vẫn sống
Nhưng đời ngựa kéo trâu cầy
Tôi không phải là con tắc kè đổi sắc
Ở gần cây lá thì xanh
Bò trên mặt đất lại đỏ
Giống y như cỏ đuôi chó
Gió chiều nào ngả theo chiều ấy
Còng lưng uốn lưỡi
Sao cho người gật đầu khen ngoan
Tôi cũng chẳng phải là giò lan
Chịu dãi dầu gió sương để thơm ngát hương
Tôi chỉ là người thích ăn cơm
Tôi chỉ là người thích mặc áo
Cơm áo do mình làm ra
Không quỳ không lạy người ta
Ðể áo cơm mình no ấm
Hạnh phúc không phải là người
Cúi hôn chân người
Ðể được một chút cơm thừa canh cặn
Tôi chỉ muốn làm một ông già
Muốn ho lúc nào thì ho
Tôi không muốn được ăn no
Mà thấy người ta mình chẳng dám ho
Tự do
Tự do
Tự do
Anh chị em ơi
Không hiểu vì sao
Tự nhiên tôi muốn sống
Sống cho ra sống
Còn bây giờ chỉ là tồn tại
Sống mà như chết chưa chôn mỗi ngày
Tuổi già sức yếu
Run chân tay
Ði đứng không ngay
Nhưng tôi hiểu thế nào là sự thẳng thắn
Tự do
Tự do
Tự do
Cái quyền không ai có quyền chiếm đoạt
Cần hơn cả hơi thở
Cần hơn cả hột cơm
Nếu không
Tôi chỉ là con vật
Anh chị em ơi
Tôi xin nói thật
Ðâu phải vì già quá mà tôi không sợ chết
Bất cần đời
Tôi thương nhà tôi lắm
Nước mắt chỉ muốn rơi
Tôi yêu căn phòng
Ở đấy
Nhà tôi thường nằm khóc
Rồi những tiếng khóc khác vang lên
Tiếng khóc giận hờn của người đàn bà
Ðành yên lặng
Nhường chỗ cho con cháu khóc
Khóc chào đời
Khóc nhớ người
Thương Chúa bị đóng đinh vì người
Anh chị em ơi
Tôi không đủ chữ nghĩa
Nên thư nào gửi nhà tôi cũng ngắn
Mình cứ tin tôi
Nơi nào có thể đứng được thì không ngồi
Nơi nào có thể đi được thì không đứng
Hãy đứng dậy anh chị em ơi
Làm việc tốt không bao giờ muộn cả
Hãy bay đi về phía mặt trời
Bằng trái tim ta rực lửa
Vấn đề không phải là can đảm
Mà vì mục đích làm cho ta can đảm
Nếu mục đích không xứng đáng
Thì sự can đảm chỉ làm cho người ta kinh ngạc
Thay vì khâm phục
Anh chị em ơi
Làm sao chúng ta có thể trả lời cho con cháu
Ngày mai
Về một câu hỏi rất giản dị
Sống để làm gì?
Nếu chính chúng ta hôm nay
Không biết làm gì để sống
Tôi với họ như hai kẻ đấu súng
Sau khi bắn trượt
Tôi không thể quay lại van xin kẻ thù
Cái đất nước mà người ta không hiểu
Cứ cúi đầu nhắm mắt tuân theo
Là đất nước tồi
Ðất nước chúng ta vốn là một chiếc nôi
Nơi mà mọi lòng hòa thuận đều vui sống
Tại sao hôm nay chúng ta không được sống
Khóc hay cười
Câm hay nói
Ðều theo lệnh một người
Anh chị em ơi
Im lặng lâu dần hóa ra ngu
Gần bảy chục năm nay tôi đã im lặng
Tưởng im lặng là khinh bỉ
Có biết đâu vì sợ hãi nên câm
Vì cầu an tôi đã xây lưng lại sự thật
Làm ra vẻ đạo đức khinh đời
Giữa lúc người ta cố tình gieo sương mù vào
Trí tuệ con người
Ðang bị cảnh túng thiếu cô đơn đè nén
Trùm lên đầu con người những mắt xích
Của sự dốt nát
Sống bằng sợ hãi
Ðể phục tùng tội ác
Anh chị em ơi
Có đêm anh bạn kể chuyện
Nói về ông Ma-ki-a-ven, a - viết gì đó
Bảo: Khi người ta chặt đầu người
Cái đầu còn quay lại cám ơn mãi không thôi
Thế mới là làm chính trị
Tôi ít học quá nên không kịp suy nghĩ
Lòng bỗng đau như người cha nghe tin con gái
Phải làm đĩ để nuôi em
Ðã có bao nhiêu người như thế nhỉ?
Cám ơn ma quỷ đời đời
Có thể không bao giờ tôi mở
Nhưng căn phòng của tôi phải có cửa sổ
Có thể tôi không dùng đến
Nhưng đời tôi phải có tự do
Tự do
Tự do
Tự do
Hãy bắt đầu bằng việc
Không để ai suy nghĩ giùm mình
Anh chị em ơi
Xin nghe tôi một điều nữa thôi
Chúng ta bực mình khi thấy người khác
Lục lọi đồ đạc của mình
Có lý nào chúng ta lại làm thinh
Khi người ta lục lọi một thứ
Quý hơn cả đồ đạc
Quý hơn cả tự do
Ðó là tâm hồn con người!
Tự do
Tự do
Tự do
Tại sao tôi lại khóc
Có phải vì củ sắn nướng chiều nay
Chưa kịp chín
Mà lòng đói quá cứ bâng khuâng
Hay nỗi nhớ thương bạn bè
Ðã làm khổ tôi cả buổi chiều nay
Khi đi qua vũng lội
Thấy bóng tóc mình mây trắng bay
Phải nói cho con cháu biết
Phải nói cho con cháu hay
Tự do hay là chết
Chết hay là tự do
~Nguyễn-Hữu-Nhật~ THAY LỜI TỰA ''CÁT BỤI''
của thi sĩ Việt Dương Nhân
Thơ Nguyễn Hữu Nhật
Tôi từ đâu đến đây không biết
Về nơi nao Cát Bụi chẳng hay
Thân chuyển mãi vòng quay bất tận
Tâm một viền trăng sáng đâu lay...
Cảm ơn bạn đọc thơ tôi
Tiếng lòng của kẻ bồi hồi nhớ quê
Cánh đồng im lặng tái tê
Cánh chim lẻ bạn bay về chiều xưa
Trên bờ ao cũ nắng thưa
Tiếng cười trẻ dại bây giờ còn vang
Dù đời sớm gặp phũ phàng
Cha đi kháng chiến, mẹ sang thuyền người
Tuổi thơ chiếc bóng bên trời
Khuya lau nước mắt sầu đời bạc đen
Đêm mong soi tỏ ngọn đèn
Để coi chiếc bóng mình quen một mình
Thơ tôi là cõi lặng thinh
Chung quanh thiếu một cái tình người ta
Năm mười hai tuổi rời nhà
Bước chân mỗi bước xót xa phận nghèo
Phố phường bước nhỏ mừng reo
Đầu đời tinh lỡ buồn theo tháng ngày
Trước sau trắng hai bàn tay
Hai bàn tay trắng vốc đầy thương yêu
Thơ tôi chiếc lá cuối chiều
Rụng bay đất khách nghe nhiều đắng cay
Cánh sen bùn lắm phương nầy
Vẫn mơ phương ấy vòng tay mẹ hiền
Chỉ mong đời bớt đảo điên
Mười phương Phật độ bình yên nẻo về
Thương mình khi tỉnh, lúc mê
Chập chờn hư, thực lạnh tê một đời
Cảm ơn bạn đọc thơ tôi
Bốn Phương Chìm Nổi người ngồi tĩnh tâm
Tiếng đàn, giọng hát, lời ngâm
Chỉ như bè nổi âm thầm qua sông
Tới bờ vắng lặng hư không
Buồn vui của những chuyện lòng sớm quên
Bởi chính hồn mình chưa yên
Hỏi thân Cát Bụi ưu phiền sao qua
Thơ tôi cảm tạ gần xa
Tấm lòng tri kỷ nở hoa sen vàng.
Tạ ơn các bạn gần xa
Đem lòng thương mến tặng hoa bằng lời
Mai sau mỗi người một nơi
Hương thơm còn gởi lại đời mến thương
~Nguyễn-Hữu-Nhật~
(Na Uy, Oslo 1/1999) NGUYỄN-HỮU-VIÊN
BỨC TƯỜNG LỬA
Em chết bên tường lửa
Sau những lần trao tin
Như chim câu bên cửa
Khát trời Tự Do xưa
Trên xa lộ thông tin
Em chết bên tường lửa
Bàn tay lông lá...tìm...
I-meo anh đưa tin...
Trên lục địa thứ sáu
Hư ảo ta tìm nhau
Em chết bên tường lửa
Viên đạn ghim tim câu
Tìm anh trên mạng du
Em chết bên tường lửa
Tay với nắm tập thư
Tự Do mãn nguyện chứ!
Em sinh viên Hà Nội
Chết trên tường lửa rồi!
Tập Nhân Quyền trao hết
Hồn chết mắt sáng ngời
Trận chiến tranh thông tin
Lung lạc bắn niềm tin
Như mợ thím đã chết
Bom đạn tang đồi sim
Anh thấy bàn tay nhỏ
Em gục bên tường lửa
Vươn mộng ước cánh cò
Hoài bảo là quán trọ
Em chết bên tường lửa
Hà Nội trời chợt mưa
Gió bấc về đêm xanh
Khát vọng chim bên cửa ~Nguyễn-Hữu-Viện~
NGUYỄN-NHẬT-ÁNH
THƠ TỪ MẮT BIẾC
Có một ngày đã đến
Có những lúc
Tôi ngỡ ngàng
Tự hỏi
Tại vì sao
Tôi lại yêu em
Khi mặt trời
Sắp lẫn vào đêm
Không gì cả
Sao lòng tôi
Lại nhớ
Chiếc lá rơi
Trong chiều nổi gió
Tôi nhặt lên
Mà chẳng để làm gì
Và chiều nào sững bước
Giữa chân đi
Lòng không hiểu
Vì sao mình đứng lại
Ngậm trên môi
Một nhành cỏ dại
Chợt hiểu rằng
Tôi đã khác tôi xưa
Trong nỗi buồn vô cớ
Lúc trời mưa
Trong mơ mộng
Khi hiên ngoài nhạt nắng
Tôi chợt biết
Có một ngày
Đã đến
~Nguyễn-Nhật-Ánh~
THÀ NHƯ NGÀY THƠ ẤU
Những điều lòng muốn nói
Sao chẳng nói được gì
Những điều không muốn nói
Lại nói mãi em nghe
Nhớ ngày xưa tuổi nhỏ
Ta suốt ngày bên nhau
Kể bao điều thầm kín
Lòng có ngại gì đâu
Bây giờ sao quá khó
Lòng anh và tình em
Chút hương thầm trong gió
Biết ngày nào bay lên
Nếu biết tình như thế
Chẳng lớn lên làm gì
Thà như ngày thơ ấu
Hai đứa cầm tay đi
***
Có một mẳt trời
Trong ngực em
Mỗi ngày
Em mỗi sớm mai lên
Lòng anh buổi ấy
Tương tư nắng
Không phải hoa quỳ
Vẫn hướng dương
***
Dưới giàn hoa thiên lý
Một mình anh đang ngồi
Không dưng em bước tới
Anh bỗng thành song đôi
***
Có một ngày
Đừng có một ngày
Bàn tay không nắm nữa bàn tay
Để hai mươi ngón
Buồn xa vắng
Cuộc sống rồi như tiếng thở dài
Sẽ có một ngày như thế không
Ôi câu hỏi lạnh đến nao lòng
Chiều nay
Phượng nở rồi em ạ
Cháy đỏ lòng anh
Bao nhớ mong
Phải chăng
Không có ngày như thế
Ở hiền
Chắc sẽ gặp lành thôi
Lòng anh
Dù rộng dài như bể
Vắng cánh buồm em
Cũng lẻ loi
***
Lặng lẽ chiều nay
Lặng lẽ mùa hè
Sân trường vắng
Và lòng tôi cũng vắng
Muốn tặng em
Một chùm phượng thắm
Tôi nhờ mùa hè
Bẻ hộ tôi
Bẻ hộ tôi
Một nỗi nhớ xa vời
Cắm xuống đất
Để mọc lên trái đắng
Chút tình tôi thầm lặng
Hát thành lời ve kêu
Gửi mùa hè
Giữ hộ chút tình yêu
Khi chia xa
Vẫn nhớ ngày gặp lại
Lúc ấy
Em có là cô gái
Đốt tôi bằng ngọn lửa
Của riêng em?
***
Một người bỏ một người đi
Một bài thơ dở dang vì
Lãng quên
Giữa trời
Sao mọc lênh đênh
Một đàn cá lội
Buồn tênh chân cầu
Một người
Đi mất từ lâu
Để người kia hát
Về đâu hỡi người
Hoa bâng khuâng
Rụng không lời
Chim bay ngơ ngác
Cuối trời hoàng hôn
***
Ai về qua chỗ người thương
Đứng giùm tôi
Trước cổng trường ngày xưa
Ướt giùm tôi
Chút trời mưa
Để nghe trên tóc
Hương vừa bay đi...
***
Lòng tôi là cây khế
Em là chim về chơi
Vàng kia em chẳng trả
Chỉ nhả hạt xuống thôi
Hạt rớt xuống thành cây
Cây cũng toàn cây khế
Từ khi em đi rồi
Vườn tôi thành lặng lẽ
Biết bao giờ trở lại
Cánh chim em ngày nào
Lòng tôi hoa khế rụng
Xuống nỗi buồn nôn nao...
***
Ừ, em hãy đi đi
Với niềm vui và nỗi hân hoan choáng ngợp trong lòng
Em hãy tìm đến bất kỳ nơi nào em thích
Đừng tìm đến anh
Đừng tìm đến anh làm gì
Dẫu trong hạnh phúc của em
Anh chẳng được dự phần
Thì anh cũng chẳng nề hà gì làm một kẻ đứng ngoài
Tham dự vào số phận của em bằng những lời chúc tụng
Hãy cứ nghĩ như em từng nghĩ
Anh có là gì đâu
Anh chỉ mong em hãy đến với anh
Khi nào em không còn bất kỳ nơi nào để đến
Khi nào đôi chân quen nhún nhẩy của em
Đã bắt đầu thất thểu
Dưới gánh nặng của khổ đau
Bấy giờ anh sẽ ở bên em
Với một ước muốn nhỏ nhoi
Được chia sớt cùng em
Một phần cơ cực
***
Mùa hè nào gặp gỡ
Mùa hè nào chia ly
Mùa hè nào hội ngộ
Tôi cầm trên tay hai mùa hè rực rỡ
Còn mùa hè cuối cùng rơi đi đâu?
Ai nhặt được mùa hè tôi đánh mất
Xin trả lại cho tôi
Xin trả lại cho tôi người yêu tôi
Dẫu chỉ là xác con ve sầu chết khô
Ấy chính là mùa hè của tôi
Ngủ quên trong nách lá
Những ngọt bùi tôi đã nếm trải
Những đắng cay tôi đã nếm trải
Những mùa hè bỏng rát sau lưng
Còn mùa hè cuối cùng tôi gặp lại
Trốn đi đâu ngoài tầm mắt tôi tìm?
***
Từ buổi xa xưa nào
Em tôi đã yêu ai
Đã vô cùng hạnh phúc và vô cùng khổ đau
Để rồi trong buổi chiều ảm đạm nào
Em tôi đã nhìn thấy tình yêu
Như vết chém
Rồi bỏ khoảng trời xanh mơ mộng
Trái tim em tôi đã trở về
Nằm ốm trong lồng ngực
Tiếng thở dài như mũi tên rung
***
Anh ôm trái tim Trương Chi
Chờ tan trong nước mắt
Đi tìm em qua những chợ búa và xóm làng
Qua những chiều tắt nắng
Dấu chân anh trong cỏ
Còn đọng đầy mưa xuân
Dẫu rằng khi anh yêu em
Em giấu anh đi yêu kẻ khác
Những người đàn ông đã không ngừng làm khổ em
Vì những điều bé mọn
Lo âu và vất vả
Anh đi tìm em
Anh đi tìm cô bé quàng khăn đỏ ngày xưa
Sợ rằng năm nay em đã lớn
Đàn sói nhiều hơn xưa
Trái tim em thì bé bỏng
Biết chiều nay em có kịp về nhà
Mà không bật khóc?
Anh biết lấy gì chở che cho em
Ngoài tình yêu lẻ loi
Cháy lặng thầm trong lòng ngực
Như bếp lửa mùa đông
Để những khi thất vọng lúc yêu ai
Em có chỗ để tạt về sưởi ấm
Anh biết lấy gì làm dịu nỗi đau trong lòng em
Ngoài những bài thơ nhỏ đầy nắng và cỏ hoa
Đêm đêm anh thức viết
Để mong xua được mùa đông
Ra khỏi trái tim em
Cùng với những âu lo và phiền muộn
Để mai đây trên con đường dài dẫu nhiều trắc trở
Em chỉ gặp toàn niềm vui
Và những chàng trai thật thà và tốt bụng
Yêu em
Chỉ cần bằng một nửa anh thôi... ~Nguyễn-Nhật-Ánh~
CÓ MỘT BUỔI CHIỀU NÀO
Rồi ngày mai trong một giấc mơ
Em có gặp lại những gì đã mất
Trường lớp lạ ngày nào ta biết mặt
Bạn bè đông tan học rủ nhau về
Những tên người vô cớ gọi trong mê
Sáng thức dậy thấy lòng vui rộn rã
Những bài thơ chuyền tay nhau vội vã
Bỗng ngày nào anh chợt nhận ra em
Một tên người xa lạ tự nhiên quen
Từ lúc ấy lòng anh như trẻ mãi
Và lòng em cũng vô cùng thơ dại
Ta yêu nhau không có một lí do nào
Khắp đất trời mới mẻ lạ lùng sao
Thế giới đẹp như trang hoàng trở lại
Những chiếc lá rụng trong chiều lộng lẫy
Cũng nghiêng mình thủ thí lúc ta qua
Và một điều huyền bí được sinh ra
Như tất cả, hẳn là em cũng có
Những ngăn kép của lòng mình nho nhỏ
Ngăn giấu ô mai, ngăn giấu vui buồn
Và ngăn nào cất giữ những nụ hôn
Ngăn nào nữa cất những lời hứa hẹn
Dẫu lời hứa không bao giờ đúng hẹn
Những chuyến tàu lỡ bến đã từ lâu
Giữa những mặt người thấp thoáng qua mau
Em có thấy bóng ai đang sững lại
Ấy là anh của một thời trẻ dại
Rồi ngày mai trong một giấc mơ nào
Em có gặp lại những gì đã mất
Những thanh kẹo nguyên màu trong kí ức
Vẫn chưa bong lớp giấy cuối cùng
Một bầu trời lặng lẽ đến bao dung
Tiếng chân bước nôn nao ngoài cửa lớp
Trong ánh mắt bao niềm vui choáng ngợp
Mỗi ngày qua như một chuyến đi dài
Tiếng cuộc đời giục giã ở bên tai
Kỉ niệm cũ xếp đầy trong trí nhớ
Như nét mực thấm qua từng trang vở
Bàn tay em hờ hững lật qua dần
Có lúc nào em dừng lại, bâng khuâng
Như bóng nắng ngoài kia chưa nỡ tắt
Mặt trời xuống sợ ngày vui sẽ hết.
Rồi ngày mai trong một buổi chiều nào
Trên con đường bóng tối phủ từ lâu
Em mệt mỏi giữa dòng đời khắc nghiệt
Những lúc ấy có bao giờ em biết
Những tháng ngày tươi đẹp đã trôi qua
Có một phần lầm lỗi của đôi ta?
~Nguyễn-Nhật-Ánh~
THÀNH PHỐ TÌNH YÊU VÀ NỖI NHỚ Hàng me xanh ngắt
Có tự bao giờ
Mà nay đứng đó
Cho em làm thơ
Con đường ta qua
Đến nay bao tuổi
Em qua trăm tuổi
Em lại nghìn lần
Sao còn bối rối
Khi cầm tay anh.
Bầu trời hình vuông
Nằm trên cao ốc
Mặt trời đứng nấp
Sau những mái nhà
Để dành bóng mát
Cho người đi xa.
Em ơi, lắng tai
Nghe thành phố thở
Bằng tiếng sóng vỗ
Dưới những thân tàu
Bằng hương rừng già
Trên vai bộ đội
Bằng hương đồng nội.
Thanh niên xung phong
Bằng mùi dầu xăng
Bằng bao tiếng động
Âm thanh cuộc sống.
Gõ đến ngày đêm
Anh đi cùng em
Qua trăm góc phố
Lòng chẳng hề quên
Từng viên đá nhỏ.
Nay chiến trường xa
Dẫu nhiều gian khổ
Trái tim thành phố
Vẫn đập trong người
Như là cuộc sống
Như là tình yêu
Như là nỗi nhớ
Suốt đời mang theo. ~Nguyễn-Nhật-Ánh~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 17.04.2012 20:45:08 bởi Anh Nguyên >
NGUYỄN-NGUYỄN
HAI MƯƠI NĂM SAU…
Những giây phút lỡ cùng em hò hẹn
cũng đủ cho người
ôm tình nhớ khôn nguôi...
Cám ơn em
đã nhiều năm chịu đựng,
cám ơn em Hai mươi năm nhìn lại cuộc tình,
Hai mươi năm ấy thấy mình tay không...
Ngày tháng mùa đông,
xuống phố
mua đóa sương hồng
cắm bình hoa cũ
ngậm ngùi
cho tình đã hai mươi...
Đã hai mươi năm,
anh giam đời em
không xót thương tiếc nuối
như hai mươi năm
em vẫn soi gương
cúi mặt
soi cuộc tình đã khuất
và cuộc tình sau
lỡ hẹn bùi ngùi...
Đã hai mươi năm
anh cột chặt đời em
lửa nào của thương yêu, lửa nào cho tù ngục?
nên em giờ như
chim nhốt trong lồng,
ngứa cổ hót chơi
tiếng hát rụng rời!
Em yêu dấu,
anh còn lại gì
ngoài cuộc tình không có hậu,
anh còn lại gì
ngoài những nỗi đau lâu?
Em ơi,
có khi nào em ngoảnh lại,
gót chân chai dấu đời
thả bước quay lui
tìm về nẻo cũ
đường mơ xa xưa,
giờ chắc đã nhạt nhòa theo cát bụi...
Em ơi,
có bao giờ em đi lại
tuổi học trò,
tuổi đã thương yêu,
đã chờ đã đợi
cho lược gương xưa
có lúc cũng buồn tênh nỗi hững hờ
Em ơi
có bao giờ em nhớ lại
mảnh đời nào
dang dở thương đau
mảnh đời nào ta chửa có nhau
theo sóng nước
cũng nổi trôi thân bèo bọt
Em còn nhớ
thuở đã nguyện cầu tha thiết
thuở tin yêu
còn khan hiếm cõi trần gian
nên một thời sỏi đá cũng hoang mang
đã đánh dấu,
hạnh phúc
đếm từng giây từng phút
trong những ngày quỷ sứ cướp ngai vàng
Em yêu dấu
lối mòn xưa em có đến,
thuở rất xa
và một thuở rất ngu ngơ...
ta tìm nhau,
từng chuyến đò đưa vội,
như chuyến đời chở khách qua sông
suốt dọc đường gió bụi mênh mông
đêm quấn quít,
sáng còn thương tóc rối
sợ vướng chân nhau
lúc bịn rịn vẫy tay chào...
Em yêu dấu,
còn bao lần vội vã,
chia tay nhau kẻ ở,
người đi
Chuyến xe đò khắc khoải suốt chân mây
lời hò hẹn
sợ không vuông tròn theo đời bão nổi...
Và những chuyến trở về từ miền gió bụi,
cả một trời thương nhớ ngập chìm sâu
tỉnh dậy tình cho bão lại lên mau,
cơn bão tố
dấu phong lưu
thiên thu còn nhớ...
Hai mươi năm,
anh chẳng còn nhìn lại
đời mệt mỏi rồi nghĩa lý gì đâu
khi cửa tin yêu đã khép thuở ban đầu
thì xá gì những cỏn con trần thế
Hai mươi năm
ta cùng con xuống phố
mua đóa hồng tưởng nhớ đến người xưa
Cắm cành hồng sương
thương tình cũ dịu dàng,
chợt gai nhọn bỗng đâm sâu
trái tim buốt đau nỗi nhớ
Lòng tự hỏi
ngàn vàng có đổi
cho ngàn sau đi lại thuở ngàn xưa?
Những hạnh phúc xa xưa nếu có
đã đủ cho đời
cười lớn một trận cười
Những giây phút lỡ cùng em hò hẹn
cũng đủ cho người
ôm tình nhớ khôn nguôi...
Cám ơn em
đã nhiều năm chịu đựng,
cám ơn em
đã giúp dựng thiên đường
(cõi thiên đường trong trí nhớ mông lung
đã sụp đổ
khi ta bỗng hai người xa lạ...)
Đường còn lại..
xin chào giã biệt
giã biệt tình và giã biệt người
Hai mươi năm sau ta đành làm người lỗi hẹn
hai mươi năm sau ta đã hết một đời...
~Nguyễn-Nguyễn~
NGUYỄN-QUANG-HÀ
CON CÒNG GIÓ
Còng gió và em tinh nghịch như nhau
Hai đứa chơi trò đuổi bắt
Còng ranh mãnh biết mình thua sức
Nó lừa em bằng lối chạy chữ chi
Cuộc đuổi săn trên bãi cát phẳng lì
Chạy tới chạy lui, em vồ cứ trật
Còng nín thở nép vào màu cát
Giương đôi mắt tròn trêu ngươi
Anh nhìn em không nín được cười
Còng gió giật mình biến vào ngọn sóng
Cát trên tay em rơi như từng ngọn nắng
Mất còng rồi em rượt bắt đền anh
Ôi con còng, con còng gió biển xanh
Đang vô cớ bỗng thành kỷ niệm
Phút cảm nhận nỗi niềm xao xuyến
Nhìn vào đâu chẳng thấy lung linh
Anh yêu cuộc đời và yêu biển mênh mông
Anh yêu em săn còng trên cát
Yêu ngọn sóng ta chơi trò cút bắt
Bắt chước còng em cũng chạy chữ chi
Nhưng em không lao vào ngọn sóng biến đi
Bao giờ em cũng để cho anh bắt được
Con còng gió trên bờ biển biếc
Giương mắt tròn không hiểu vì sao
~Nguyễn-Quang-Hà~
NGUYỄN-THỊ-HOÀNG
HƠI THỞ
Tình ta
Như con thuyền ra khơi
Mặc sóng
Đời ta
Như mây trời xa xôi
Mặc gió
Và ta
Như ngàn năm thác đổ
Tới chốn vô cùng
Qua ghềnh đá rêu phong
Ơi hỡi người ta yêu ơi
Chỉ để mình vỡ tung bọt nước
Chỉ để mình xa nhau nghìn muôn kiếp trước
Chỉ để ta còn một giọt long lanh
Chiều rất êm và đêm sẽ rất xanh
Một vì sao yêu dấu vỡ tan tành
~Nguyễn-Thị-Hoàng~
tháng 11/1993
NIỀM VUI NHỎ
Em đợi anh về những chiều thứ bảy
Hiu hắt vòm trời buổi sáng thứ hai
Nhạc dạo mơ hồ trong tiếng mưa bay
Thành phố ngủ quên những ngày chủ nhật
Em lang thang tìm thời gian đã mất
Cột đèn gầy soi trà thất vắng hoe
Dàn nhạc hoang vu ca sĩ chưa về
Quầy hàng lao đao bầy con trai khát rượu
Hồn xiêu đổ theo nhịp đời huyên náo
Vòng tay mong ôm ngang hết tinh cầu
Trở lại vòng đua thứ nhất
Không còn gì mai sau
Anh về với em một chiều thứ bảy
Confetti vung vẩy lá me
Những đốm đèn xe chập chùng xa lộ
Hơi thở khuya nào gợn gió heo may
Anh bỏ em từ sáng thứ hai
Thành phố tha ma trải dài đại lộ
Từng hạt mưa bay cửa lòng bỡ ngỡ
Anh bỏ em từ trắc trở đầu tiên
Cho em xin một chiều vui thứ bảy
Có nhạc phòng trà có lá me bay
Tiếng gió reo vui đêm dài xa lộ
Nửa cuộc đời còn khoác kín vòng tay
Anh nhớ về thăm em ,
Chiều hôm nay thứ bảy
Trời giăng mưa trong lá me bay
Em sẽ vì anh bắt đầu từ hiện tại .
~Nguyễn-Thị-Hoàng~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 03.03.2012 13:36:06 bởi Anh Nguyên >
NGUYỄN-THỊ-HỒNG-NGÁT
BIỂN
Biển cồn cào suốt đêm
Từng đợt sóng cứ chồm lên, lùi xuống
Biển yêu đất điên cuồng nhưng rộng lượng
Muốn xô bờ nhưng lại sợ bờ đau
Biển cuốn vào đời tất cả những lo âu
Chẳng có thế biển già đi vào trăng trở
Giành cho đất những làng êm sóng vỗ
Chắt lọc tình yêu thành vị muối đậm đà
Biển như người yêu thiết tha
Yêu đến suốt đời sôi động
Ai hiểi được tình biển rộng
Ai đo được lòng biển sâu?
Chiu chắt cho đất bao năm rất nhiều
Đất không hiểu cứ ngày càng lấn mãi
Biển cồn cào suốt đêm
Biển chính là em đấy
Yêu anh nhiều biết mấy
Anh vô tình như đất ấy thôi!
~Nguyễn-Thị-Hồng-Ngát~
KHI ANH CHƯA ĐI XA
Khi anh chưa đi xa
Em đã lường nỗi nhớ
Mưa lầy đường trơn ngõ
Đất níu người, níu anh
Em cũng tự trách mình
Anh đi - không kịp hỏi
Một lời chào thoảng tới
Bỗng thấy lòng nôn nao ...
Em vụng dại làm sao
Để anh thu xếp lấy
Liệu có thiếu thứ nào
Đường đi xa biết mấy .
Đêm nay sẽ dài đấy
Trời rét rồi - rét hơn
Hồng thơm không người hái
Khi hờn - ai dỗ em?
Khi em thức trong đêm
Ai người hôn lên mắt
Ai người yêu em thật
Như tấm lòng của anh!
Trời chiều nay bâng khuâng
Chia cùng em nỗi nhớ
Cầu ao em giặt tã
Sóng cũng không buồn chao ...
Miếng cơm nuốt chẳng vào
Đắng ngay từ đầu lưỡi
Em mới hiểu thế nào
Là xa nhau - anh hỡi ...
~Nguyễn-Thị-Hồng-Ngát~
NGUYỄN-TRẦM-NGUYỄN
BÀI THƠ CỦA ĐÊM
Con viết cho Ba bài thơ của Đêm
Vắng bóng trăng hiền soi hàng hiên lặng
Bên cạnh con, sách triết Marx-Lénine
Nhưng trước mặt, sau lưng là tối tăm vây hãm
Bữa cơm chiều ăn sắn khoai no tạm
Ba ơi,
Nước mắt không rơi, con chỉ khóc trong lòng
Thương Mẹ già nua, bán buôn lao nhọc
Mưa trút, nắng thiêu... ngồi chắt góp từng đồng.
Con trưởng thành bằng nhọc nhằn của Mẹ
Để đến trường ca ngợi "Bác kính yêu"
Mẹ vẫn già đi, vẫn cực khổ sớm chiều
Nuôi con lớn, để kéo cày đền đáp "ơn dưỡng nuôi của Đảng"
Ba ạ,Thu đã sang
đêm nay mưa rơi lạnh
Tội em con, áo mỏng ngủ không giường
Nhưng thương cho em nỗi buồn vẫn nhỏ
Nghĩ đến Quê hương uất nghẹn đến vạn lần
Biết có bao giờ tìm lại được mùa Xuân, hở Ba
Cho dân tộc đã trăm cay nghìn đắng?
Có những lúc con nghe lòng chết lặng
Nhìn bên đường nằm la liệt những người
Nhìn trên đường, vẫn ngựa xe xuôi ngược
Thảm cảnh hôm nay bày ra giữa phố phường ...
Những mẹ già ngồi im như thạch tượng
Nhìn người dạo qua, nhìn tháng ngày qua
Những bé thơ chưa một ngày vui sướng
Hạnh phúc bỏ quên em, chỉ đến với Uy quyền
Họ có quyền, Ba ạ, kể cả quyền chém giết
Không bằng súng gươm, nhưng với... Búa và Liềm!
Chân Lý
Nằm trong tay kẻ có chức, có tiền
Và Chân Lý
"Cụ thể", "Tương đối", "Khách quan"...
nên trăm chiều thay đổi
Tương lai, hở Ba?
Con xin Ba đừng hỏi
Sống hôm nay, làm sao con có thể trả lời
Những đôi tay, dù đen sạm rã rời
Vẫn chưa đủ tô thắm màu cờ đỏ
Và vẫn trắng, nỗi xót xa nghèo khổ
Nhà nước thương dân, ngưng bán gạo rồi, Ba!
Nhà nước thương dân,bắt lính, xét nhà
Trăm lo lắng, ngàn ưu tư chồng chất
Con đã viết, trải lòng con rất thật
Dù để rồi chỉ dấu kín riêng con
Năm năm qua... đã chai sạn tâm hồn
Nước mắt không rơi, Ba ơi, con không còn biết khóc!
Mưa bay nghiêng vào đậu trên sách học
Nhưng không làm ướt được triết Mác-Lê
Đêm đang qua nhưng ánh sáng không về
Con sống tựa kẻ mù, và câm, và điếc
Giải băng đỏ ngày một thêm vòng xiết ...
Nhưng không bao giờ trói được óc tim con!
Nhưng không bao giờ diệt được sức sống còn
Con đã sống, Ba ạ
Và sẽ sống, vươn lên từ nỗi chết!
Năm năm rồi, Ba xa xôi biền biệt
Con đợi mong ngày Ba được trở về
Nếu đổi đời sống con để Ba được "tha" về
Con xin nhận, không đắn đo ngần ngại
Những ngày tháng qua, mỗi khi nhìn lại
Con xót xa nhưng cũng rất tự hào
Con buồn nhiều nhưng hãnh diện biết bao
Con gái Ba đã cứng cỏi hơn ngày xưa nhiều lắm
Và Dân tộc, vui đi, Ba! Vẫn sống
Vẫn lớn như rừng chân đạp chông gai
Đan chặt tay nhau vững bước đường dài
Chung bước chân, xẻ chia từng lao nhọc
Viết cho Ba, đêm nay con trọn thức
Bài thơ của Đêm ,mưa lạnh ngoài trời
Quanh đây bao người cầu mong chút ấm vui
Ba! Ba ạ,
Con thế này, đã là vô cùng hạnh phúc
Vâng, thưa Ba
Giờ đây con đang hạnh phúc
Vì cùng Ba con nói thật được lòng mình
Không phải kết thúc và mở đầu bằng xưng tụng Đảng quang vinh
Như công thức con thuộc lòng năm năm nay ở lớp
"Họ" dạy chúng con phải biết ơn người đi trước
Là "Bác Hồ, đưa ta tới trời xa"
Là Đảng Mác-Lê rất "yêu nước thương nhà"
"đã trả cho ta trời cao, áo cơm, linh hồn và đất rộng"
Tuổi thơ Việt Nam phải gặp trong giấc mộng
Bác Hồ cười, râu tóc Bác bạc phơ
(Các em con sắn khoai không no bụng
Ngủ không an, biết có mơ thấy được Bác Hồ?)
Con dừng nơi đây, bài thơ của Đêm
Mưa vẫn rơi ngoài, lạnh qua song lặng
Con ép vào đây, trang sách Marx-Lenine
Giọt nước mắt đen
Sau đêm thức trắng
Giọt nước mắt đen rơi từ tim thầm lặng
Con khóc thương Đêm, ôi Đêm đẩy xe tang...
Không rõ rồi mai trời sẽ mưa hay nắng
Chỉ biết hôm nay, Ba ơi, bóng tối ngập tràn
Chỉ biết hôm nay, Ba ơi, Dân tộc mình khát khao ánh sáng...
~Nguyễn-Trầm-Nguyễn~
07-1980
NGUYỄN-TRẦN-ĐỨC-ANH
Nắng mong manh, gió mong manh tấu khúc nhạc chuyển xuân sang hạ.
Mỗi ban mai thức dậy bình minh ửng hồng trái tim bồi hồi trong ngực trẻ.
Hoa mướp trổ vàng sáng lên góc sân nhà thân thương. Vô tình ta trao nhau ánh mắt.
Những con đường còn thơm mùi đất, những cách đồng ngát ngát hương trời.
Thời gian mảnh như sợi chỉ nên ta muốn ngừng trôi - chỉ dám se sẽ dừng chân níu lại.
Hàng cây xanh như chưa bao giờ xanh như thế, trời cao như chưa từng cao như thế.
Hình như trong không gian có tiếng lá hoa khe khẽ gọi tên nhau.
Ta vui buồn không hiểu vì đâu?
Vì khúc nhạc chuyển mùa hay trót đa mang trước cuộc đời lắm lối?
Chẳng vội gì mà bước chân vẫn vội.
Nắng gió mong manh thoắt ẩn hiện vội vã như ta.
Giàn mướp vẫn vàng rực đơm hoa.
Quả chưa kết mà ta đã e ngày giàn không còn cành leo quấn quýt.
Rồi một ngày cơn mưa rào bất chợt (chẳng báo trước đâu) nên chẳng kịp trú mưa.
Tóc ướt rồi và áo ướt chưa khô. Lại những bộn bề không tên không hình dạng.
Nắng gắt rồi lại thèm nắng nhạt, gió mát rồi lại nhớ gió mong manh.
Những hàng cây vẫn nảy mầm xanh, xanh hơn, xanh hơn dọc con đường thời gian gieo hạt.
Ta nhìn lại ta và nhìn về phía trước.
Bầu trời đang vang lên những nốt nhạc cuối cùng.
Ánh mắt vô tình ngày nào đó còn không?
Con đường cứ dài theo dấu chân ta bước
~Nguyễn-Trần-Đức-Anh~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 17.03.2012 11:10:56 bởi Anh Nguyên >
NGUYỄN-VŨ-VĂN NHỚ NGƯỜI VƯỢT BIỂN
Mày đã đi rồi ư
Trời Saigon bỗng dưng ngơ ngác
Thành phố hoang vu
Còn ai cười nói trong quán nước
Ly cà phê nhỏ giọt buồn đen
Khóc một mình
Chỉ còn lại ta với khoảng không vô định
Những ngày tháng xót xa
Ôi quê hương như canh bạc gian trá
Mỗi người một mưu mô
Trong ván bài sinh tử
Khi ta về
Bạn bè như chim đàn
Những nẻo đường góc phố
Ðứa mất vợ mất con
Ðứa mất nhà mất cửa
Ðãi nhau một ly cà phê thay bữa cơm
Mà khói thuốc khoanh tròn cay đắng
Cất dấu lời từ biệt
Gặp nhau hôm nay
Rồi mai mất dạng
Mày đã đi rồi cắt da cắt thịt
Lao tù quen thói chia ly
Mẹ già còn sót hai hàng lệ
Tháo nốt chiếc nhẫn cưới
Cho con làm lộ phí
Khép cửa không tiễn
Mong con đừng trở lại
Mày ở đâu bây giờ
Ngoài bến bãi phập phòng gió bão
Nơi hầm sâu ẩn náu đợi chờ
Hay trại giam bạo ngược
Trên chiếc ghe lẩn lút sông rạch
Hay con thuyền xả máy ra khơi
Tao nhớ mày những chiều hoang Yên Bái
Khúc nhạc vàng khao khát nhớ thương ai
Nắng Nghệ Tĩnh mồ hôi trên cán cuốc
Ðập đất khô mà nghĩ quân thù
Tao nhớ mày những rừng giang đồi sắn
Ðiếu thuốc lào tê tái lúc tinh mơ
Ngọn rau hoang tô canh ảm đạm
Tao nhớ mày hoang mang ngày tháng
Dù mai sau rạng rỡ tự do
Không gửi nhau một lá thư
Dù mai sau chung một phương trời
Không gọi nhau một lời mừng tủi
Chúc mày biển lớn ngủ say
Và Thượng Ðế cầm chân hải tặc
Chúc mày sớm dựng cờ nơi đất khách
Có khi nào nhớ lại hôm nay
Cũng đừng xua qúa khứ trong tiếng cười hoan lạc
~Nguyễn-Vũ-Văn~
1984 NGUYỄN-VỸ
MƯA TRONG TÙ
Mưa róc rách
Ngoài vách
Mưa tuôn
Suốt đêm trường
Mưa vương
Lòng thương
Quê hương
Xa cách,
Mưa róc rách
Ngoài vách
Mưa tuôn
Giọt đàn mưa
Khi thưa
Khi nhặt
Rơi tí tách
Lòng khách
Réo rắt
Tơ buồn.
Mưa rỉ rách
Ngoài vách
Mưa tuôn.
Mưa trên mái
Mưa hoài
Mưa mãi.
Mưa ngoài
Quan ải
Mưa khắp
Bốn phương.
Suốt đêm trường
Mưa vương
Sầu thương
Quê hương
Xa cách
Mưa rỉ rách
Ngoài vách
Mưa tuôn.
Mưa, mưa, mưa!
Những mưa
Đêm xưa
Ồ ạt xối về!
Những mưa
Đêm xưa
Đêm nay tràn trề!
Trong tù quạnh hiu
Ta nằm buồn bã
Nghe mưa
Đêm xưa
Trôi về.
Bao nhiêu
Tình yêu
Phiêu lưu
Tan rã!
Bao nhiêu
Giọt lệ
Anh hùng.
Bao nhiêu
Ai oán
Não nùng.
Bao nhiêu
Sầu hận
Non sông
Trôi về
Mênh mông!
Mưa xào xào
Đổ vào
Song sắt
Đổ vào
Xa lắc
Trong hố lòng hoang
Mưa lắc rắc
Hiu hắt
Không bến, không bờ
Bao giờ
Mưa tan?
Bao giờ
Gió đưa
Giòng mưa
Trôi về bến xưa
Bao nhiêu năm xưa
Lòng chưa
Hết mưa! ~Nguyễn-Vỹ~ NGUYÊN-XƯA
TRĂNG XƯA
Khi vạt nắng cuối vườn vừa tắt
là nỗi cô đơn len lén tìm về
Tiếng chân anh không còn là niềm mong đợi
Sợi khói chiều cũng lươì biếng vươn lên
Phải có những sáng lao đao
mới hiểu được rằng tiếng chào đầu ngày
là thân thiết
Phải có những tối lặng câm
mới hiểu đôi giầy bên ngạch cửa
là dấu chỉ cuả ấm êm
Đâu phải bây giờ lá cây mới ngời ráng đỏ
mà từng mùa qua lá vẫn tô hồng góc nhỏ vườn em
Đâu phải mùa này lá mới lao xao
mà tự thuở nào lá vẫn xoay vần buông với tháng năm
Sao đêm nay....
em bỗng thấy lá ngậm nguì!
Có Phải thế không anh?
Bởi mùa sang có một chiếc ghế trong vườn bỏ trống
nên lá gục đầu giấu giọt sương khuya
Có cánh chim lạc thương phận lá lạc loài
cũng chao nghiêng cảm thông trong cơn gió lốc
Anh ạ!
Lá trên cành thưa dần theo từng cánh gió
Một chiếc lá buồn làm đốm lưả
sưởi ấm
chiếc ghế kia .... ~Nguyên-Xưa~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 10.04.2012 06:17:06 bởi Anh Nguyên >
TUỆ-SỸ KHÔNG ĐỀ Đôi mắt ướt tuổi vàng khung trời hội cũ Áo màu xanh không xanh mãi trên đồi hoang Phút vội vã bỗng thấy mình du thủ Thắp đèn khuya ngồi kể chuyện trăng tàn Từ núi lạnh đến biển im muôn thuở Đỉnh đá này và hạt muối đó chưa tan Cười với nắng một ngày sao chóng thế Nay mùa đông mai mùa hạ buồn chăng Sen tàn úa lại nở hoa Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân Đếm tóc bạc tuổi đời chưa đủ Bụi đường dài gót mỏi đi quanh Giờ ngó lại bốn vác tường ủ rũ Suối nguồn xa ngược nước xuôi ngàn. ~Tuệ-Sỹ~
NGUYỄN-VĂN-NGỌC TIỄN BI ỆT
Mai em đi để buồn anh ở lại
Tình rồi xa ai níu được bao giờ
Vẫn biết yêu là ít nhiều tê tái
Khi không cùng bước trọn một đường mơ .
Sẽ nhớ lắm vai gầy và mắt biếc
Tóc như mây của buổi gặp đầu
Em đã đến trong lòng anh thân thiết
Để mai này mãi mãi cách xa nhau .
Sẽ nhớ lắm môi cười hò hẹn
Từng chiều qua cuống quít chân chim
Anh sống lại tuổi học trò bẽn lẽn
Gửi trao em những tình cảm không tên .
Sẽ nhớ lắm trưa ngoài biển nắng
Gió ngàn khơi thêm mát tình nồng
Hạnh phúc mà anh hoài tìm kiếm
Có phải giờ hiện thực giữa hư không ?
Sẽ nhớ lắm những khuya quán vắng
Đưa em về tiếng nhạc hắt hiu xa
Trong mắt nhìn thôi, đêm, thinh lặng
Lời cho em đầy những bài thơ .
Ôi có biết bao điều anh sẽ nhớ
Bởi vì em khuấy động trái tim cằn
Bởi vì em là tình yêu một thuở
Về với anh mầu nhiệm tháng Năm .
Để dấu bớt lệ mềm theo tay vẫy
Mai em đi chắc bến cảng trời mưa
Để lần cuối anh còn được thấy
Áo trắng em xa khuất nhạt nhòa .
Mai em đi, đâu sẽ là cố xứ
Hay quan san như nỗi nhớ nghìn trùng
Đường thiên lý chỉ mình anh dong ruổi
Có mái ấm nào cho anh dừng chân?
Mai em đi để buồn anh ở lại
Đời bèo mây tan hợp biết đâu ngờ
Tiễn biệt có phải là tạm biệt
Hay để rồi vỉnh viễn cách chia?
~Nguyễn-Văn-Ngọc~
NGUYỄN-VŨ-TIỀM ÁNH SAO KHUÊ
Nguyễn Trãi
(1380 - 1442)
Ức Trai tâm thượng quang khuê tảo
Lê Thánh Tôn
Ba họ - bao nhiêu người?
Bao đầu rụng tru di buổi ấy?
Dòng thơ - dòng máu chảy
Sáu thế kỷ rồi đâu dễ vơi.
Ba họ vùi chung một hố
Cho những câu thơ cải tử hoàn đời.
"Tình thư một bức phong còn kín..."
làm sao đắc tội với mình rồng?
Hay đêm ấy chị Hằng xuôi sông Đuống
ánh ngọt vườn trăng quá dịu dàng?
Một vườn thơ chỉ kết mùa nhân nghĩa
làm sao trọng tội với triều đình?
Hay bởi thi tài vòi vọi tỏa
vầng trăng nhân nghĩa quá lung linh? ~Nguyễn-Vũ-Tiêm~
ẢO ẢNH GIAI NHÂN
Thay lời bạt - ba nén tâm hương
Văn chương như giai nhân
thỏ thẻ bên lòng mời gọi
để bao người lao tới
càng với, càng xa vời.
Lỡ ăn phải - chỉ một lần - bùa ngải
không dễ gì dứt ra
để không bất đắc kỳ tử
như Lý Bạch, ức Trai
cũng suốt đời lận đận
hỏi lối về sông Mịch La...
Mở mắt là khoan vào sáng, tối
chính mình chẳng biết để làm chi
vợ con vuốt mắt cho lần cuối
vướng mãi điều gì cộm ở mi! ~Nguyễn-Vũ-Tiêm~
NGƯỜI VỀ VIÊN TĨNH VIÊN
Chế Lan Viên
(1920-1989)
Dẫu đã biết thi nhân từng trận mạc
vóc ngang tầm chiến lũy một thời trai
vẫn muốn ông thêm một lần ru hát
sau trăm dặm biển trời, cò đậu mát tao nôi.
Dẫu đã biết cánh chim từng báo bão
thơ hạt nhân bên nòng súng hoa hồng
vẫn muốn ông thêm một mùa gieo cấy
trên mỡ mầu nhân ái đất cha ông.
Bỗng hiện trong mơ miền đất mình chưa đến
lòng nghẹn ngào lại muốn cảm ơn thơ
gặp kiếp đá, phận đèo khô gió nắng
nhành phong lan đâu đó hẳn đang chờ.
Bóng ma Hời hay thần linh thiên biến
yểm vào hồn thi sĩ vị thành niên
vầng hư ảo hay tinh binh đồng hiện
mà cửa thiền tay Phật phải cầm gươm?
Đế nghiệp xưa? May còn dấu điêu tàn
một câu đối chỉ cô đơn một vế
thôi, về lại Viên-tĩnh-viên. Về để
cuối đời thơ câu hỏi lại ban đầu! ~Nguyễn-Vũ-Tiêm~
THI SĨ CHÂN QUÊ
Nguyễn Bính
(1919-1966)
Hình như vắng thắt lưng xanh
mùa xuân dường cũng bớt thanh đôi phần
vắng yếm sồi, ngực thanh tân
hình như cũng có đôi phần lỏng lơi...
Nên giàn giầu lá vẫn tươi
cau liên phòng vẫn đợi môi ai hồng
rừng mơ trắng sắc chờ mong
khói hương còn phảng phất trong thiên trù
Kìa ai đường nắng mịt mù
Giắt đầu nắm lá hương nhu gánh gồng
kìa con bướm trắng vẽ vòng
và hồn trinh nữ ngồi hong tơ buồn...
Hình như phía cuối hoàng hôn
hao hao anh lái vào thôn bán thuyền
đường xa thi khách không tiền
bước vô quán trọ đến thềm lại thôi.
Sững sờ trước giậu mùng tơi
hỏi người, người đã mấy hồi sang ngang
một đời hệ lụy tràng giang
ba ngày tết, hóa kh ăn tang ba vòng... ~Nguyễn-Vũ-Tiêm~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 17.04.2012 20:58:26 bởi Anh Nguyên >
NGUYỆT-THƯ
CHIA
Dậu tường vi đầu mùa vừa chớm nở
sắc phấn hồng ửng đỏ một góc sân,
dấu trong tay mấy nụ trổ cành gần
em thầm bảo
nụ này chia anh nhé.
Sáng đi qua quãng đường hây hây gió
chim chuyền cành ríu rít bên hàng cây,
nhặt tiếng chim gói chút nắng vào mây
chia anh nhé
để tưởng chừng chung lối.
Lời hát rong trên chuyến tàu qua vội
bài thơ xinh giữa trang báo hôm qua,
cuốn sách quen trong thư viện tình cờ
em tìm được
muốn chia anh từng chữ.
Chiều ở đây nhiều cơn mưa tầm tã
mây xám mù, trời chợt thấp hoang mang,
phía bên anh miền sa mạc khô cằn
lưng áo ướt
để em chia phân nửa.
Có những đêm vườn đầy trăng sáng tỏ
em một mình ngồi lặng lẽ giữa khuya,
anh ngủ chưa, sai biệt mấy múi giờ
ta chia nhé
một vầng trăng vằng vặc.
Đến bao lâu
khi không còn ngăn cách
khi đừng chia mà được cọng vào nhau,
tiền kiếp xưa hay một kiếp nào sau
duyên sẽ buộc và nợ cùng nhau trả.
Anh và em
mỗi người là một nửa
của người kia, khi nhất quán là ta,
quả nhân duyên thôi rụng xuống ơ hờ
tay hứng nhé ôm trọn niềm mơ ước. ~Nguyệt-Thư~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 11.12.2013 12:20:28 bởi Anh Nguyên >
TRẦN-HUYỀN-TRÂN
ĐỘC HÀNH CA
1.
Ớ kìa thiên hạ đang say
Ớ nghìn tay nắm nghìn tay đang cười
Nhớ nhau nhạt thếch rượu đời
Tay vo chỏm tóc ta ngồi ta ca
Tình tang lỗi nhịp mình ta
Thương về đầu bạc xót ra má hồng
Tình tang ai vợ không chồng
Võng đưa ai mẹ bế bồng không con
Nằm đây thép rỉ son mòn
Cái đi mất mát cái còn lần khân
Cúi đầu bóng rét vương chân
Ngẩng lên đã đụng giời xuân trên cành
Không vui rau cỏ không đành
Mà cười nghe chửa ngọt lành trái mơ
Đã toan ném bút vùi thơ
Thõng buồng tay áo sợ dơ dáng đời
Trót thừa, ừ ngược ừ xuôi
Chút thân tâm sự ra người hát ngao
Giao tình tợp chén chiêm bao
Ngựa Hồ thôi gió bấc nào đạp xuân
Đây người áo đỏ tầm xuân
Đấy đi tang trắng mấy lần trùng quan
Không dưng rét cả dây đàn
Này cung dâng áo ngự hàn là đây!
2.
Đêm nay cũng đổ bụi giày
Miệng cười ha hả thơ mày rượu tao
Say đời nhắm lẫn chen bao
Thơ ra miệng dại, sầu vào mắt điên
Đầu bừng khí núi đang lên
Sá gì bóng tối đắp trên thân còm
Gặp thời xô xát nước non
Ta trôi ngươi chảy lòng còn ngó theo
Đưa nhau qua bữa cơm nghèo
Đứa sầu gào rượu đứa nheo mắt cười
Vung tay như vạch ngang trời
Bảo rằng đâu nữa cái thời ngất ngư
Chén mồi dù hắt ưu tư
Sao cho ráo được gió mưa lội lầm
Cõi ngoài trăm họ muôn dân
Sống trong rau cỏ vẫn thầm khóc than
Sao ta lì mãi ruột gan
Đời ai mắt sáng hơn vàng mà mong
Chẳng nghe đỏ khé sông Hồng
Sóng ngàn xưa vẫn đọng lòng ngàn sau
Chẳng nhìn bóng đá thâu thâu
Non Lam như kẻ gục đầu còn thương
Chẳng hoài thóc giống vất vương
Giếng khô lấp sạch cây vườn rụi hoa
Trách nào trái rụng hương sa
Cốt muôn trẻ đắp muôn già càng cao
Mồ hôi làm suối chiêm bao
Nguồn sinh vô lượng đổ vào vô biên
Lũ mình rắp hận thành điên
Cái câm thưở ấy cười lên thưở này
3.
Thế rồi thí bỏ rủi may
Đứa giam cõi bụi đứa đày rừng sâu
Vai cày chẳng kẻo làm trâu
Giong xe chẳng kẻo tóc râu làm bờm
Nẻo về chật chội áo cơm
Dặm đi lại động từng cơn lá rừng
Lòng ta không sóng không dừng
Thơ vang lại vướng mấy từng cửa quan
Ngẩng thì núi quấn mây tang
Kìa Đông lửa cháy kìa Nam khói mù
Tóc xanh như cỏ trên mồ
Đời hoang chôn cả xuân thu một thời
Nghêu ngao cho sập bóng ngày
Khề khà cho ráo hận đầy từng hơi
Chiều nay nhấc chén lên môi
Không dưng tưởng nhắp máu người tanh tanh
Khóc nhau ném chén tan tành
Nghe vang vỡ cái bất bình thành thơ.
~Trần-Huyền-Trân~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 21.05.2012 10:52:51 bởi Anh Nguyên >
PHẠM-CÔNG-TRỨ
1953
Quê Hải-Thanh, Hải-Hậu, Nam-Định,
sống ở Hà-Nội, Tiến sĩ Luật, làm thơ, viết báo.
LÀNG PHỐ GIAO DUYÊN
(Trường ca)
Nhà quê khí huyết tràn trề
Tớ đi rung cả vỉa hè Đồng Xuân
I. Mở
Anh sinh ra từ Tam-Giác-Hồng
Chỗ hợp giao giữa Sông và Biển
Tình biển duyên sông
Vừa dài vừa rộng
Hoá mênh mông
Anh lớn lên nơi xứ gạo có tên “Hải-Hậu”
Xứ phở mệnh danh “Nam-Định-Gia-Truyền”
Sơn-Nam-Hạ trấn xưa phù sa miền châu thổ
Sông bồi
Biển rút
Hiện dần lên
Này đây
Những “Cồn Mu”, “Cồn Mờ” gợi cái thủa hồng hoang
Những “Thương Điền”, “Tang Điền” nhắc một thời dâu bể
Những “Thượng Trại”, “Hạ Trại” đánh dấu quân chiêu mộ
Những “Quần Anh”, “Quần Phương”ghi nhớ buổi tứ xứ hợp quần
Những địa danh phương đang chào mời, thách đố
Sử gia nào cùng múa bút với văn nhân
Này đây
Phong-Ninh-Giang nức nở vị tám xoan
Hà-Phúc-Lộc ngát hương hoa vàng nếp cái
Quang-Thanh-Hưng nồng nàn chiếu cói
Thịnh-Triều-Đông muối cá thương thuyền
Tằm tơ Hải Trung, cam quýt Hải Đường
Thong thả vắt ngang nhịp cầu Yên Định
Nhà xứ Đông Biên vi vút mấy tầm chuông
Bong!
Bính!
Bong... Bính... Bong...!
“Ai ra Văn Lý - Chợ Cồn...”
Câu phương ca ấy bắt hồn từ đâu?
Anh - kẻ chân đất hành hương
Đi tìm cái một thời một thuở
Trong cái hằng nhiên vô thường
Như chân trắng dã tràng mênh mang trên cát
Trước biển đời ngợp sóng gió đại dương
Như cánh xanh cào cào miên man trên cỏ
Cánh đồng quê nặng nỗi tổ tông truyền
Trong cõi diệu linh ảo huyền nhà Phật
Một chữ “về” là“nghiệp” cũng là “duyên”
Liên làng con đê ưỡn cong một dáng thuyền
Trong đê: ruộng đồng
Ngoài đê: biển cả
Ngút ngàn một dải phì nhiêu
Dằng dặc một miền dân dã
(Phì nhiêu xứ bãi xứ đồng
Dân dã mớ rau con cá)
Nhịp nhàng lên xuống sông nương nhịp thủy triều
Nông nổi cuộn trào biển một mình cãi vã
Không ngừng nghỉ sông cuồn cuộn bao nhiêu phù sa
Biển thâu nhận cần mẫn tháng ngày đắp bồi sinh hạ
Phồn thực: gái xứ đồng cả vú, bự mông
Tráng dương: trai miền biển đùi săn, ngực nở
Chật căng sự muốn tỏ bày
E thẹn vẻ còn như để ngỏ
Lưng đê dài phơ phớt hoa cỏ may
Tim tím ngàn thiên kim xâu gió
Khâu đêm vào ngày
Khâu làng vào phố
Đính những từng trải vào với thơ ngây
Anh đâu ngờ thứ dã thảo quê mùa lam lũ đó
Không giồng mà nên
Không gieo mà có
Như khúc giao duyên này
Đã bắt anh vui buồn, sướng khổ
Như dằm khó khêu
Như gai khó nhổ
Găm vào ký ức chính anh đây
Dáng hình anh mộc thô, vạm vỡ
Phóng túng như sông
Buông tuồng như gió
Tượng hình thi ảnh chính anh đây
Câu thơ anh cũng điệp hồn xứ sở
Giăng hoa như loã thần
Chân truyền như bún phở
Cấu thành thi pháp chính anh đây
Thay cho đề từ
Vòng vo mấy lời xin được xem như “mở”
Thơ phú giao duyên cho nó dễ dãi bày
Cỏ may, sao lại cỏ may
Không hương, không sắc dựng đầy bờ đê
Nhớ đồng, nhằm biển anh về
Gỡ cỏ sống lại lời thề ngày xưa
II. Ngày xưa
Ngày xưa
Kéo cưa lừa xẻ
Chẳng hám cơm Vua
Chỉ mong được thua
Về bú tí mẹ (!)
Ngày xưa
Mặc quần thủng đít
Chi chi chành chành
Quả khế quả chanh
Gốc ổi gốc mít
Ríu ra ríu rít
Ngày xưa
Đung đưa hoa bìm
Lim dim hoa khế
Sao mẹ đi chợ lâu thế?
Ngày xưa
Đi trốn
Đi tìm
Đống rơm, đống rạ
Góc bếp, cánh cửa
He hé mắt nhìn
"ù oà", "ù ập"
Thế là ú tim!
Ngày xưa rất bướm
Ngày xưa rất hoa
Nào thuyền gấp giấy
Nào trâu lá đa
Ngày xưa rất bạn
Ngày xưa rất ta
Lăn tăn cỏ chỉ
Rung rung cỏ gà
Ngày xưa rất sâu
Ngày xưa rất xa
Quanh quanh bể nước
Men men thềm nhà
Rón rén là rón rén ơi
Chú chuồn ớt mới đậu rồi, tóm ngay
Rón rén là rón rén này
Nàng bướm trắng lại vút bay mất rồi
III. Tự bạch
Ngày sinh anh không vầng hào quang chớp sáng nóc nhà
Không đàn thiên sứ hiện về nghiêng cánh báo mộng
Không nhà hộ sinh áo bờ-lu trắng toát khoa phụ sản
Một chéo vải cho ra hình tã lót cũng không!
Chỉ rạ rơm là có
Chỉ những cơn đau sinh nở của mẹ là có
Trên manh chiếu sờn nửa giường, nửa ổ
Bà đỡ vườn gập nửa tấm lưng còng
(Phải lăn lóc giữa rạ rơm đời thường như vậy
Lấp lánh hồn anh luôn bảy sắc cầu vồng?)
Cầu vồng đi đón cơn mưa
Mống dài, mống cụt đi đưa cầu vồng
Tập tầm vó, tập tầm vông
Tay nào có tay nào không... tay nào
Đêm ấy
Sông cuồn cuộn trôi
Biển ầm ào động
(Đời anh sau này đồng vọng nhiều tiếng sóng)
Phía bốt Đông Biên súng đạn nổ đì đùng
(Đời anh sau này hơn một lần âm vang tiếng súng)
Khói đạn bom trùm lên khói đốt đồng
Dưới căn hầm bịt bùng
Đêm tháng năm hầm hập nóng
Le lói đèn dầu hôi mù bất động
Anh đã oe oe vào đời
Loạn lạc ấy là thời
Gian nan rồi là số
Cái quay búng sẵn rồi
Quyền chi mà chọn lựa!
Trùng với tên danh nhân, chẳng hiểu vì sao, cha lại đặt là Công Trứ
(Chữ Trứ có “bộ thảo”- ấy là theo lời người biết Hán tự)
Chỉ họ Phạm khác biệt thôi
Ngày tháng giờ sinh mẹ cũng đâu nhớ rõ
(25 tháng 7 chỉ là khai theo toạ độ)
“Thời đao binh sống được cũng phúc rồi!”
(Mẹ “nựng” bảo thế vào một đêm tối trời
Biển lừng sóng bờ phi lao rúng động
Bốt Đông Biên bộc phá nổ liên hồi)
Như con sông quê bên lở bên bồi
Quý Tỵ (1953) tuổi anh cầm tinh con Rắn
Rắn là một loài bò... mơ gì như Rồng có ngày cất cánh
Phải ẩn mình ngay giữa thanh thiên khi bất ngờ đối mặt với con người
“Trường lưu thuỷ” mệnh anh là một dòng chảy dài
Buồn thay, tuổi lại thuộc cung “hoả”
“Mệnh” với “tuổi” như nước với lửa
Ngũ hành gọi là tương khắc, hỡi ôi!
Tử vi phán: tiền vận coi như vứt bỏ
May mà “thuỷ” khắc được “hoả”
Hậu vận bù lại cũng chẳng kém chi người
(“Tri thiên mệnh” đã qua,
“Nhi nhĩ thuận” sắp rồi
“Cổ lai hy” chắc gì mong được thấy)
Thiên cơ sắp bày huyền vi đưa đẩy
Tường trình bản thân xin được “bạch” đôi lời
Từ trong bụng mẹ sinh ra
Chẳng dòng quý tộc chỉ là thường dân
Thường dân thân tự lập thân
Chẳng mơ có được quý nhân độ trì
IV. Trích ngang
Lý lịch anh “thành phần cơ bản”
Nguyên quán thôn Hà Nam, xã Hải Thanh
Gia đình không có ai làm gì cho đế quốc, phong kiến
Bố đảng viên Đảng Lao động Việt Nam
Thời chống Pháp còn được thưởng “Huy chương Kháng chiến”
Mẹ thuần túy nông dân
Ông nội sinh thời làm thầy đồ xóm
Ông bà đều chết trước Cách mạng
Anh tự khai, cam đoan và đã ký tên như thế biết bao lần
(Có khi khai là một việc cần
Nhiều khi khai chỉ là lấy le lấy lệ
Nhà nước ta là “nhà nước của dân, do dân, vì dân”
Dân chủ, cộng hoà... vốn dĩ là chính thể)
Cụ nội nhà nho từng đỗ “nhị trường”
(ấy là vào khoa thi cuối cùng)
Cũng vì cái danh hờ này mà về già còn bị bần cố nông đem ra đấu tố
Mực tàu giấy bản bao năm phút chốc hóa tanh bành!
Cụ Tổ đầu quân theo “Vua Ba Vành”
Tử chiến mất thây, mộ “xương dâu đầu gáo”
(Triều đình nhà Nguyễn gọi là lũ giặc cỏ bất hảo
Sử sách hiện hành tôn vinh là khởi nghĩa nông dân)
Cụ thuỷ Tổ họ Phạm, tương truyền, gốc Hoa Đường, Đường An, Hải Dương
Chẳng rõ vì cơn cớ gì dạt xuống miền đất hoang ngập mặn
Sát cánh cùng các họ Vũ, Trần, Hoàng quai đê lấn biển
Rửa mặn, thau chua lập nên xóm nên làng
Không bút tích, văn bia, gia phả
Rần rật trong mình dòng huyết hệ
Con cháu “Phạm-đại-tộc” hôm nay vẫn thầm lặng truy tầm
Bao giả thiết đặt ra mong được làm sáng tỏ:
Phải vì đây là đất cửa sông hợp khoai, thịnh lúa
Phải vì đây là nơi ven biển nhiều muối, lắm cá
Hay do làm quan mà được bổ nhiệm xứ người
Hay do bị truy bức nên buộc phải rời bỏ cố hương thôi
Hay như hoa cỏ may
Cuốn theo chiều gió
Gặp đâu bám đó
Chọn gì điểm rơi
Đã là phận cỏ
Sá chi váy người
Đã rằng dân dã
Kể chi miệng đời
Chẳng để làm gì, chỉ để bám trêu chơi?
Không rõ!
Không sắc lại cũng không hương
Chân cắm xuống đất, ngọn dương lên trời
Nhỏ nhoi cọng cỏ, kiếp người
Vẫn mong đứng thẳng dù đời đạp lên
V. Làng
Ký ức tuổi thơ anh:
Lên hai lẫm chẫm tập đi
Lên ba bi bô tập nói
Lên bốn khóc thầm đứng đợi
Mẹ buổi chợ muộn về
Lên năm chân trần thám hiểm cánh đồng quê
Tôi là con của cánh đồng
Cánh đồng con của dòng sông trước nhà
Cỏ lăn, cỏ lác, cỏ gà
Tổ tiên cây lúa cũng là cỏ thôi
Đồng quê tràn ngập lúa khoai
Ngô đỗ bạt ngàn bờ bãi
Dọc ngang đỗi Nhất, đỗi Nhì
Cao thấp tùng Trên, tùng Dưới
Sông quê nước chảy rầm rì
Mặt sông sẫm màu nước vối
Gái quê đi làm đồng về
Kéo nhau ra sông tắm tối
Sớm ra vạn chài hành nghề
Rộn rịp vãi chài tung lưới
Đôi cánh buồm nâu ven đê
Mất hút vào miền chưa tới
Vài rặng núi xanh mờ xa
Thôi thúc một lời mời gọi
Đường quê lắm cát dễ đi
Thoang thoảng hoa xoan, hoa bưởi
Ngõ quê tre trúc rậm rì
Lập lòe hoa dong, hoa chuối
Lách chách chim sâu, chim ri
Thập thò quả dâu, quả ruối
Láo lơ rắn ráo, thằn lằn
Chung chiêng tổ kiến, tổ mối
Trai quê tán gái về khuya
Trêu nhau chạy như ma đuổi
Tỏ tình trước mặt người yêu
Bẽn lẽn như là thú tội
Người quê chân lấm tay bùn
Suốt ngày trên đồng cắm cúi
Chăm lúa như chăm con thơ
Rảnh rang đôi ngày lễ hội
Trai làng rước kiệu, múa cờ
Gái làng hát đúm, hát đối
Tháng năm vào vụ gặt chiêm
Dân làng ăn tết cơm mới
Trước là tạ ơn đất trời
Sau để cầu cho vụ tới
Tháng bảy lắc thắc mưa ngâu
Lễ gọi “vong nhân xá tội”
“Trần sao âm vậy” bảo nhau
Quỷ ma cũng không để đói
Tạnh mưa vừa độ trăng tròn
Trung thu lòng người thơ thới
Trẻ con đánh trống rước đèn
Chia nhau miếng bánh, múi bưởi
Người lớn tam cúc, tổ tôm
Phát bài chiếu trên, chiếu dưới
Tháng chín bước sang tháng mười
Cốm mới thơm mùi mời gọi
Rải đồng chim ngói từng đàn
Thôn xóm bước vào mùa cưới
Cô dâu nửa khóc nửa cười
Chú rể mong trời chóng tối
Lúa chiêm cấy hái xong xuôi
Tết Ta cũng vừa kịp tới
Nhà nhà gói bánh, đồ xôi
Giồng nêu, quét lại tường mới
Sân đình náo nức cờ người
Ao làng om thòm diễn rối
Thôn nữ váy ngắn nhún đu
Các cụ ngước nhìn không nói
Tháng giêng là tháng ăn chơi
Lũ lượt dân quê trẩy hội
Gần thì Cổ Lễ, Phủ Giầy
Xa tận Hương Sơn, Hà Nội…
Cảnh quê nghìn đời không đổi
Trâu bò gặm cỏ triền đê
Lông mượt vo ve ruồi muỗi
Nối đuôi từng đàn chiều về
Thậm thịch chìm vào ngõ tối
Mục đồng tóc gió vàng hoe
Sáo trúc lưng trâu nhẹ thổi
Bập bùng ánh lửa bên hè
Mùi cơm quyện vào mùi khói
Lấp ló trên đầu ngọn tre
Trăng non cong hình lưỡi hái
Dưới trăng trai gái nguyện thề
Thầm thì bãi dâu, ruộng cói
Vi vu suốt cả đêm quê
Sáo diều rót vào tận cửa
Làm tắt những tiếng ve ve
Xua tan một ngày nắng lửa
Đuổi nhau đom đóm nhập nhoè
Ôm nhau ếch nhái sấp ngửa
Cót két gió vặn thân tre
Tưởng tiếng dân nghèo than thở
Lấp loáng cánh dơi đi về
Mèo hoang từng hồi nức nở
Lửa chài thấp thoáng ven đê
Bờ bụi nhọc nhằn tiếng cú
Kẽo kẹt bên sông vó bè
Ma trơi trên cồn nhảy múa
Say rượu giọng ai lè nhè
Vu vơ đôi tiếng chó sủa
Đều đều mẹ kể con nghe
Cái thời ngày xưa ngày xửa
Bến sông trăng ném thia lia
Thôn xóm chìm vào giấc ngủ
Ngoài ngõ sương giăng đầm đìa
Trong nhà tiếng người nói mớ
Mảnh mai tiếng hạc về khuya
Chém màn đêm thành hai nửa
Thoạt tưởng tinh cầu đang rơi
Sau ngỡ bình vàng chợt vỡ…
Như tôi bạn đã từng nghe
Bản giao hưởng của đồng quê không lời
Như tôi bạn có từng chơi
Li ti với kiến, tơi bời cùng giun?
*
Làng quê bước vào mùa gặt
Thuyền, xe rộn rịp ra đồng
Hạt sương sớm đánh đu đầu bông lúa
Thoả tay liềm thuở vừa cấy... vừa trông
Này là cơn đằng Đông
(Cơn đằng Đông vừa trông vừa chạy)
Này là cơn đằng Tây
(Cơn đằng Tây mưa giây bão giật)
Này là cơn đằng Nam
(Cơn đằng Nam vừa làm vừa chơi)
Này là cơn đằng Bắc
(Cơn đằng Bắc đổ thóc ra phơi)
Này, bầy cào cào đầu nhọn
Đàn châu chấu đầu vuông
Bọn muồm muỗm béo nhẫy vàng hươm
Lũ cà cuống xập xè rú rít
Núc ních chuột đồng
Hôi mù bọ xít
Ngoe nguẩy đỉa trâu
Thập thò rắn nước
Chàng bọ ngựa vung vẩy thanh gươm
óng ánh những nàng cánh cam, cánh quít
Gánh, đội người lớn mải miết
Ta tha thẩn mót bông rơi
Buổi đầu đời thấm thía giọt mồ hôi
Biết câu “đắng cay muôn phần.... dẻo thơm một hạt”
Biết câu“làm như ngày mùa để đâu cho hết”
Đối với câu “ăn như ăn tết lấy gì mà ăn”
Thế nào là “tháng tám đói qua, tháng ba đói chết”
Vì sao lại “bán anh em xa mua láng giềng gần”
Biết chuyện bất hoà giữa“cái cò cái vạc cái nông”
Đám cưới chuột muốn xuôi thì phải lo lót miệng mèo già cá chép
Lọ xương Bống thần kỳ đã đưa cô Tấm đến hội làng trong bộ quần áo đẹp
Tránh sao khỏi nỗi oan khi Thị Kính giữa trưa cầm dao toan xén “râu rồng”
Trê Cóc kiện nhau nguyên cớ đâu chỉ vì lũ con giống lạ giống lùng
Thạch Sanh tha Lý Thông nhưng giữa đường sét đâu có tha tội chết
Trương Chi đã trầm mình thì ích gì khi Mỵ Nương để rơi nước mắt
Nàng Thúy Vân vô tâm lại cưới được chàng Kim Trọng hào hoa hỏi có ức không
Là thiếu phụ Nam Xương đây sẽ không bao giờ lấy kẻ đa nghi như chàng Trương làm chồng
Là nàng Châu Long đây sẽ không bao giờ nghe lời chàng tân quan Dương Lễ
Một năm một lần như vợ chồng Ngâu (con Trời) thì thà làm thảo dân cho khoẻ
Sơn Tinh thắng Thủy Tinh vì bói đâu ra dưới nước những “voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao”
Chử Đồng Tử trần truồng mà lấy được nàng Tiên Dung (con Vua Hùng) chuyện tình xứ mình mới kỳ lạ làm sao
Có bất công không khi thần Kim Quy bảo Thục Vương rằng“chính kẻ ngồi sau lưng nhà ngươi là giặc”
Phá tan giặc Ân rồi sao Thánh Gióng vội bay về trời làm Phù-Đổng-Thiên-Vương cùng ngựa sắt
Mê người trong tranh mà Tú Uyên cưới được Giáng Kiều thật đúng là kỳ ngộ thiên duyên
Duyên cớ gì mà Lạc Long Quân lại bảo với Âu Cơ rằng “ta là giống Rồng còn nàng là giống Tiên...”
Bánh chưng, bánh dầy đã khiến Lang Liêu được vua cha nhường ngôi quả là trời kia có mắt
“Nhất sĩ nhì nông...”
Đã hết gạo chạy rông thì sĩ cứ là chết trước
Ân oán giang hồ,
Nợ nần mộng ước
Chuyện nhỏ chuyện to
Việc nhà, việc làng, việc nước
Nhà nông cùng đưa ra bàn luận công khai ngay giữa cánh đồng
Nhà nông muôn thuở muốn gì?
Muốn ruộng ngoài bãi, muốn nghề trong tay
Vào mùa tối mặt cấy cày
Nông nhàn rỗi rãi lại bày việc ra
Nung nống nu na
Thợ nề xây nhà
Thợ đấu đóng gạch
Thợ cạo tay dao tay kéo lanh tanh
Thợ mộc tay đục tay chạm ký cách
Thầy cúng ngắc ngư bắt ma
Thầy lang trầm ngâm bắt mạch
Thầy cò, thầy kiện đơn từ
Thầy giáo, thầy đồ bút sách
Gặp thời gặp thế ăn nên làm ra
Thất cơ lỡ vận bí ba bí bách
Ăn đố làm khoán nồi bảy nồi ba
Thùng bất chì thình nhí nha nhí nhách
*
Phía đầu làng ngày trước có bến Trâu Đằm
Vào mù lũ nước bất ngờ chảy xiết
Trẻ làng thường tụ tập bên bờ sông chơi trò chọi cỏ gà
Thằng nào cũng thủ một quân “Vua” quật nhau cho biết
(Nếu có ai đó hỏi Vua là gì
Thì chúng bảo Vua chính là huỷ diệt
Đến hôm nay có đứa vẫn mơ làm Vua
Mở miệng là “bệ hạ” với “nô tài” nghe mà sôi tiết)
Rồi cả bọn rủ nhau bắt chuồn chuồn cắn rốn tập bơi
Thật đúng là quân “giời đánh, thánh vật không chết”
Trần truồng vài đứa vật lộn giữa dòng
Cả lũ đứng trên bờ vỗ tay hò hét
Có đứa xẩy chân xuýt bị nước cuốn trôi
May mà người lớn chạy tới cứu không thì hết phép
(Ai ngờ mấy năm sau thằng ấy lại thành anh hùng
Đeo huân chương về làng khối gái làng mắt la mày lét)
Nghe đồn trước đây dưới sông có cả hà bá, thuồng luồng
Những thần sông chỉ rình bắt gái đẹp, trẻ con
Mỗi năm một mạng người, nghe mà phát khiếp
Cạnh đình làng là đền miếu thờ các thần linh, cô hồn
Dưới gốc đa già “người âm” thường mở dạ tiệc
Trống mõ thoát y lũ ếch nhái nhảy nhót uôm uôm
Đàn nhị giỡn trăng bọn dế mèn cờ ri cờ ríc
Năm dịch bệnh xác người la liệt chẳng có người chôn
“Quan-ôn” các ngài đi tuần rậm rà rậm rịch
Chuyện nạn đói “bốn lăm” bạt vía kinh hồn
Bọn trẻ bấm nhau cười bảo nghe cứ như là “cổ tích” (!)
Bạo mồm trai làng trổ tài kể chuyện “tiếu lâm”
E lệ đấm lưng nhau gái làng khúc kha khúc khích
Chuyện năm bộ đội kéo về diệt bốt, phá đồn
Đền, miếu thành nơi đi về của dân quân du kích
Trên bệ thờ nghi ngút khói hương
Dưới hầm tối súng đạn lịch kịch
Bây giờ dưới gốc đa già
Đền, miếu còn trơ nền gạch
Nhân danh chính quyền mới từ công nông mà ra
Những gì của đế quốc, phong kiến người ta đốt sạch, phá sạch
Chữ Nho, chữ Pháp
Lửa chỉ một mồi
Ngựa đá, bia đá
Vào lò nung vôi
Tượng Thánh, tượng Phật
Giữa dòng nước trôi
Ai mà luyến tiếc
Là không thức thời
Kẻ nào chống đối
Đừng có trách trời!
Các “ngài” cùng các “cô hồn” bỗng nhiên không cửa không nhà
Dắt díu bồng bế nhau dạt về nơi bãi bờ lau lách
Lấp ló giữa những cành đa quả chín vàng hoe
Chim sẻ lau chau
Chim sâu loách choách
Chìa vôi quẹt cái đuôi chào khách
Đom đóm hoa đăng hội mở lập loè
Quấn lấy nhau nhảy múa trên nền bệ thờ
Một đôi bạch xà hiện hình vào đêm mãn nguyệt
Thoáng thấy bóng người là liền biến mất
Đàn sáo canh khuya đâu đó chợt nổi lên…
(ấy là theo lời các thảo dân thân Cò thân Vạc ăn đêm
Bờ bụi đó đăng kiếm con lươn, con rạm)
Mới đây dân làng bàn tính chung tay tái dựng lại miếu, đền
Người này góp vôi
Người kia cúng gạch
Người lo dựng văn bia
Người lo làm văn sách
Có người ở tận Đà Nẵng, Sài Gòn cao hứng lên
Cúng cả voi đá, ngựa đá để công trình không kém gì ngày trước
Có người gốc quê định cư ở nước ngoài biết tin
Cũng gửi đô-la về gọi là có chút công đức
Cả những người đã từng ra tay triệt phá một thời
Nay cũng đứng ra dứng dả như đang làm một việc cực kỳ công tích!
Hơn thế, lại còn đưa ra sáng kiến trên cả tuyệt vời
Sẽ hoàn thiện hồ sơ xin công nhận di tích lịch sử để rồi sớm mở dịch vụ du lịch
Nếu biết tân trang lại khéo tiếp thị biết đâu sẽ thu hút rất nhiều du khách (?)
Người quê nhân hậu bao đời
Đền miếu cho cả cõi người âm ty
Ai bảo đã chết còn gì
Họ rằng xác chết hồn thì thăng hoa
*
Anh lớn lên cùng lúa khoai
Sớm đánh bạn với cua cá
Tròn năm tuổi đã biết buông câu
Hơn mười tuổi đã biêt vác vó
Tôm-cua-ốc-ếch lởn vởn trong đầu
Toán-văn-sử-địa đêm về mới ngó
Câu chầu văn hương nến phủ điện lung linh
Điệu xẩm soan khăn áo sân đình óng ả
Trưa, rộn rã chuông nhà xứ Đông Biên đổ
Tối, chuông chùa Thanh Quang thảng thốt buông
Cùng nghe chuông
đâu kể bên “Giáo” bên “Lương”
Chung một dòng sông
chẳng cứ họ “Đời” họ “Đạo”
Niên hoa chưa cập tuổi cắp sách tới trường
Thôn ổ lòng đã thấm nỗi buồn dịu nhẹ
Đánh đáo, chơi bi anh như bao đứa trẻ
Tắm ao chưa thoả thì ra tắm sông
Ao nhà lao xao
Sông quê mênh mông
Bè cây chuối ngao du cùng chúng bạn
Lặn xuống đáy sông nhô lên cùng sen, súng
Ê hề những là cua, ốc, cá, tôm, lươn
Túm tụm giữa đồng rơm rạ nhóm lửa lên
Mặt mũi nhọ nhem mắt cay xè vì khói
Đứa tiếp rạ rơm đứa phùng mồm lên thổi
Một đứa kêu lên “tao thấy thơm rồi”
Cả lũ đồng thanh “đánh chén đi thôi”
Bới tro trấu cùng chia phần thơm nóng
Này là củ khoai: ngọt bùi nghẹn họng
Này là củ súng: chẳng mất tiền mua
Này là con cua: hai càng, tám cẳng
Này là con ốc: di chuyển bằng mồm
Này là con tôm: đi lùi lúng búng
Nếu mà trời nắng: lá sen đội đầu
Nếu mà trời ngâu: tàu chuối làm nón
Nếu mà mưa rào: trần truồng cùng tắm
Nếu mà giá lạnh: đốt lửa cho nhiều
Thả trâu ra đồng
Lũ con gái tìm chỗ chuyền chắt, thùa thêu
Chia phe “địch-ta”
Lũ con trai bày binh bố trận
Thắng hay thua cũng cứ phải hò reo
Tiếng “pằng” “pằng” chen tiếng trâu bò rống
Bê nghé giật mình ngỡ mẹ gọi lồng theo
Buổi kiếm được đánh chén cho tới số
Hôm không gì mặt thưỡn bụng đói meo
Lều chăn vịt trưa hè nằm tránh nắng
Bếp quả thông hun khói ấm đông chiều
Nép ánh trăng xuân cùng đứng rình đom đóm
Đón gió đầu thu xé trộm vở thả diều
Về nhà muộn bị bao phen mẹ mắng
Mông nổi lươn cha đánh chẳng dám kêu
Bên kia dậu thập thò đôi mắt thỏ
Cứ khi nào chọc tức lại “lêu lêu...”
Hồn quê vi vút phiêu diêu
ấy là mộng ước trẻ nghèo thả lên
Nghèo là nghèo bạc, nghèo tiền
Dưng mà giăng gió thiên nhiên chẳng nghèo
*
Tiếng sóng dội
Gọi anh chạy ra với biển
Mịt mùng chẳng thấy bến bờ đâu
Biển là một cái ao cực lớn
Lô xô cánh buồm
Biển là một cải chảo cực to
Rán mẻ cá không bao giờ chín
Ngàn lưỡi chó dưới chân sóng liếm
Trăm tay mèo trên đầu gió mơn
Lũ còng gió ườn mình nằm phơi nắng
Đàn dã tràng miệt mài xe cát lấp đại dương
Người đi te chân kheo cao nghễu nghện
Dân bắt còng giỏ nặng kéo lệch sườn
Gái làm muối bịt mặt cười lấp loá
Trai kéo rùng cơ bắp cuộn như lươn
Anh quỳ xuống ô nề trưa nắng toé
Lưỡi thấm mùi mặn chát kiếp gío sương
Anh soi lên ánh mặt trời nhiệt đới
Những long lanh tinh kết giữa ngày thường
Anh chạy vồ những con còng gọng đỏ
Những mắt lồi sắp chết vẫn còn giương
Anh áp tai vào những vỏ sò, vỏ ốc
Nghe u u hồn biển giục lên đường
Anh leo lên những con thuyền tả tơi trên cát
Như chiến binh say sóng gió muôn phương
Anh trà trộn vào đám người hôi tôm cá
Ngồi ngóng thuyền nhấm nháp vị ẩm ương
Nhập cuộc cùng bọn trẻ anh xây lâu đài cát
Ghé tai nhau thầm bảo ấy “thiên đường”
Lâu đài đổ kéo theo bao mộng ước
Nơi đại đồng thế giới của tình thương
Đứa đa cảm lén đưa tay chùi nước mắt
Tiếc thương cho đời “hoàng tử” với “công nương”
Đứa cười bảo dựng thiên đường trên mặt đất
Hoạ có là kẻ đầu óc đẫm văn chương
Đứa nghiêm mặt bảo sau những gì còn mất
Là nỗi đau xin đừng có xem thường
Chẳng khóc cười anh xoài mình trên cát
Gío xạc xào vi vút lướt cành dương
Cánh hải âu chớp sáng đầu sóng bạc
Biển đổi màu tím ngắt lúc chiều buông
Gió lồng lộng đẩy hồn lên bát ngát
Biển tiễn ngày đỏ rực phút hoàng hôn
Trút bỏ quần đùi cùng nhào xuống biển
Tuyệt vời làm sao giây phút được trần truồng!
Tắm truồng thú của trẻ quê
Ra phố là hết đam mê tắm truồng
Về quê tìm lại cội nguồn
Hoà cùng lũ trẻ “diễn tuồng” trên sông
*
Lên sáu anh cắp sách đến trường
Trường làng xinh xinh
Bạn gái cùng bàn be bé
Đôi lần mạnh miệng ghẹo chòng
Khiến bạn khóc oà chạy về mách mẹ
Trước người lớn đã hứa rằng “không”
Quen mùi rồi hôm sau vưỡn thế
Tan học rồi bắt chước “văn công”
Chia vai nhau diễn tích ông Hoàng bà Chúa
Đóng hoàng tử con trai gài mũ lông chim
Giả công chúa con gái đội vương miện cỏ
Nửa đầu còn “như ta đây” hề chèo, hề hoạn, hề mồi
Nửa sau đã “trẫm”, “ái khanh” nhuốm mùi cải lương, tuồng cổ
Rồi thì bày trò gán ghép vợ chồng
Chẳng dè hai đứa lại thành ra xứng đôi hợp lứa
(Xứng đôi vì thường cho nhau nhìn bài
Hợp lứa vì cứ luôn miệng mình mình, tớ tớ)
Thế rồi khi má bạn biết hồng
Ngực bạn đã chớm thì nhu nhú
Thi thoảng gặp nhau ngoài bãi, ngoài đồng
Bạn ngúng nga ngúng nguẩy bảo rằng:
- Sao “đằng ấy” lại nhìn tớ như thế?
- Như thế là như thế nào?
- Như thế là như thế chứ sao!
(Ôi “đằng ấy” của một thời thơ trẻ
Bao năm rồi nhớ lại vẫn nôn nao
Ôi “như thế” của một thời mộng mị
Đến bạc đầu cũng chẳng hiểu vì sao)
Nhắc lại chuyện công chúa, hoàng tử ngày nào
Mặt đỏ lên hai đứa cùng cười mắc cỡ
Hoàng tử gì mà quần xắn phân gio gồng gánh ra đồng
Công chúa chi mà suốt ngày khom lưng bắt sâu nhặt cỏ
Cười cười nói nói giả bộ như chẳng có gì trước đám đông
Chân tay mồm mép cứ như thừa khi còn trơ hai đứa
Phận nhà nghèo bạn phải bỏ học giữa chừng
Mộng ước tuổi thơ thành chuyện giữa đường dang dở
(Bạn ước sau này là kỹ sư canh nông
Lai giống lúa một năm có thể gieo cấy bốn vụ)
Thế rồi chẳng biết gì đâu bạn vội lấy chồng
Chú rể là ngoại kiều nghe đâu rất là giầu có
Đám cưới rất to sao bạn cứ khóc ròng
Gặp lại nhau chắc chẳng còn bao giờ nữa!
Bạn gái ơi có bao giờ nhớ tới tôi không?
Cái thằng răng lợi vêu vao, mắt thì hơn một mí
Rất nhát gái nhưng lại thích trêu chòng
Ôm mộng sau này sẽ trở thành văn nhân, thi sĩ
Làm thơ chỉ để ca ngợi cỏ nội, hương đồng
Phồn hoa thị thành quyết không thể quyến rũ
Bạn gái ơi cũng có hiểu cho không?
Cái thằng ngồi cùng bàn hôm xưa vì sao lại muộn vợ
Vẫn còn nhớ mấy câu thầy giáo bắt học thuộc lòng
Mỗi khi trái gió trở trời vẫn thường rên lên khe khẽ
Khe khẽ là khe khẽ thôi
Xin người chầm chậm để tôi theo cùng
Hiếm hoi một giấc phiêu bồng
Nữa rồi tỉnh dậy lại không có gì!
“Cứ mỗi độ thu sang
Hoa cúc lại nở vàng…”
(Hoa cúc năm nào chẳng nở
Chỉ lòng ta không còn vàng tươi nữa)
“Luỹ tre xanh xanh
Làng tôi làng anh…”
(Luỹ tre bao đời vẫn xanh như thế
Chẳng biết ma quỷ nào xui khiến bỏ quê đi)
“Chú mèo trèo cau
Trong ba phút đầu…”
(Ta đã từng háo hức trèo cây thơ như vậy
Để rồi như chú mèo tụt hậu những phút sau)
“Hải Thanh là anh Hải Hà
Hải Hà là bà Hải Phú
Hải Phú là chú Hải Quang
Hải Quang mà quàng Hải Hưng
Hải Hưng lại bưng Hải Thắng
Hải Thắng lại mắng Hải Thanh
Hải Thanh là anh Hải Hà…”
(Huyện ven biển biết bao nhiêu là “Hải”
Ngỡ là đùa chạm nọc lại đánh nhau)
Ký ức như khuôn đúc hằn sâu
Những trích đoạn bất phân văn-sử-địa
Huyền ảo sự tích con Rồng cháu Tiên
Chìm nổi sắc màu đất nung, bi ký
Xa xăm như thời khai sáng Lý-Trần-Lê
Gần gặn như hồi quyết chiến Pháp-Nhật-Mỹ
Nối tiếp những Bạch Đằng, Hàm Tử, Chương Dương, Chi Lăng, Gò Đống Đa
Là những Biên Giới, Điện Biên, Bầu Bàng, Khe Sanh, Thành Quảng Trị
Thà hy sinh đến người cuối cùng
Quyết không chịu sống đời nô lệ
Ta đâu có thích làm kẻ anh hùng
Vì thời thế thế thời phải thế
Mặc người đời đàm tiếu chuyện “cát hung”
Về thế kỷ đã quá nhiều “dâu bể”
“Bà Trưng quê ở Châu Phong
Giận phường tham bạo thù chồng chẳng quên…”
(Mình voi một chị một em
Hai nghìn năm phố đứng đầu tên hai Bà)
“Ta cùng các ngươi sinh ra phải thời loạn lạc,
lớn lên gặp buổi gian nan…”
(Ai ngờ sau đấy ngót nghìn năm
Loạn lạc vẫn còn, gian nan vẫn lắm)
“Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu….”
(Sau hào hùng là thảm khốc thương đau
Lệ-chi-viên ròng ròng máu rỏ)
“Bát cơm manh áo ở đời
Mắc mớ chi ông cha nó…”
(Chúng nó đã quấn cờ về rồi
Nợ áo cơm sao vẫn còn nguyên đó?)
Những đứt nối thăng trầm mờ tỏ
“Chiếu” anh minh
“Hịch” hùng hồn
“Cáo” hào sảng
“Tế” bùi ngùi
“Chiêu hồn” lãng đãng
Men lịch sử sống lại cùng dĩ vãng
Day dứt buổi tìm đường, dõng dạc phút nhân danh:
“Dân tộc Việt nam có quyền hưởng Tự do và Độc lập
Và sự thật đã thành một nước Tự do và Độc lập…”
ấy là cáo: biết bao là hào sảng
ấy là hịch: đâu thiếu sự hùng hồn
ấy là thơ: chẳng khuyết phần lãng mạn
Trong “phút giây lịch sử sáng Tuyên ngôn”
Ghé vai vào cuộc chiến tranh
Tổ tiên đã trải, cha anh đã tường
Mịt mù đạn lửa chiến trường
Vững lòng biết có “đồng hương”… đồng hành
*
Làng ơi, ta đã về đây!
Trường làng mái đỏ, tường xây
Thầy giáo già đã thành người thiên cổ
ở đâu, hỡi chân đất đầu trần bạn bè một thuở
Luỹ tre xanh xanh, con sáo nhỏ thanh thanh
ở đâu, hỡi những mái hầm kèo chìm nổi thuở chiến tranh
Sáng đến lớp đầu đội mũ rơm, vai mang túi thuốc
ở đâu, hỡi chiều lưng trâu mải chơi bài về nhà không thuộc
Thầy giáo phạt giam rấm rứt khóc một mình
ở đâu, hỡi người cuốc cày vất vả nuôi tôi, nuôi anh
Hun hút nghĩa linh hương khói nhập nhoà bia mộ
ở đâu, hỡi những thuyền câu rập rình bến đỗ
Mùi mắm chượp hôi rình, mùi khô cá nồng tanh
ở đâu, hỡi cái liềm, cái quang, cái sọt, cái trành
Đã chia ngọt sẻ bùi giữa những ngày gian khó
ở đâu, hỡi cái dậm, cái nơm, cái lờ, cái đó
Chân đất đầu trần tập tẹ chuyện mưu sinh
ở đâu, hỡi em gái chưa một lần nói ra câu “yêu anh”
Ta đã thầm trao nhau tất cả
Nóng bỏng, tình như ngô rang
Êm ái, tình như rơm rạ
Như muối tình còn mặn mòi
Như mắm tình không rớt giá
Anh trót ký gửi đời mình cho phố xá
Lòng vẫn thầm thương nhớ chỉ em thôi
Em không son phấn,
Em ít nói cười
Tóc thề vương hương rơm cỏ
Lưng áo thường rịn mồ hôi
Ban ngày chăm lo việc đồng áng
Đêm bên nhau thầm đếm sao trời
Đám dã thảo thơ ngây vụng dại ấy
Ngờ đâu đã thành chứng nhân của mối tình hoa cỏ buổi đầu đời
Cái hôm anh bỏ làng ra phố
Em khóc bảo: coi như em đã chết rồi!
Mỗi người chỉ có một quê
Khi đi để nhớ, khi về có nơi
Hài hoà như đất với trời
Như sông với biển, như người với nhau
*
Trường huyện vẫn đây
Đồn bốt cắm một thời
Nhà dòng Đông Biên tân trang thành trường lớp
Em xóm Đạo mắt bồ câu hàng mi dài khẽ chớp
Tay làm dấu thánh miệng “Jêsume, lạy Chúa tôi”
Lạy Chúa tôi!
Hiệu làm đầu đã thay cho Hiệu sách nhân dân tự lâu rồi
Cô bán sách tóc bạc phơ giờ bán hàng khô trước cửa
Hỏi cái thằng bé mê sách năm xưa cô lắc đầu không nhớ
Cô có lỗi gì đâu người có lỗi là chính cái thằng tôi
Cái thằng tôi cứ thích lôi thôi
Cái thằng tôi quầy tây dây rút
Cái thằng tôi mũ lá dép lốp
Túi chẳng bao giờ có lấy đủ một đồng
Mê mẩn những kim cổ Tây - Đông
Chẳng tuần nào là không mon men nơi hiệu sách
Thỉnh thoảng cao hứng lại còn tập tành viết lách
Rất khoái tích mất ngựa của Tái Ông
Tâm đắc với sự lười biếng kiểu Lãn Ông
Bắt chước hiền nhân thập thành triết luận
“Thấy ai ai thì mình cũng ai ai
Ai ai ấy thì mình cũng ấy
Thấy ai ai thì mình cũng ai ai
Ai ai vậy thì mình cũng vậy”
Chư Bát Giới, Sa Tăng, Tôn Ngộ Không chia tay vừa mới đấy
Đã lao ngay vào Quan Vân Trường, Trương Dực Đức, Triệu Tử Long
Thương cho Phăngtin, Giăngvangiăng
Ghen với Côdet, Mariuýt
Cứ tưởng bạn trai mình ai cũng là những công tước Anđờrây Bônkônxky, Pie Bêdukhốp
Còn bạn gái mình ai cũng là những Natasa Rôxtốpva, Tachianna tiểu thư
“Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông”
Lời của triết nhân nào vẫn nhớ
“Đời người chỉ sống có một lần”
Lời của một nhà văn nào vẫn nhớ
“Tượng thờ dù đổ vẫn thiêng”
Lời của nhà thơ nào vẫn nhớ
Dòng ký ức xưa dù bên bồi bên lở
Bụi thời gian có phủ xám miếu thờ
Cỏ quên lãng có trùm xanh bia mộ
Thì tận đáy sâu vẫn vang vọng những vần xưa
“Ta lớn lên đời không là trang sách
Trong khổ đau Bụt chưa hiện bao giờ
Chẳng vì thế ta hoài nghi cổ tích
Và phàn nàn rằng đã trót yêu thơ!”
*
Như vẫn còn đâu đây
Thím Biềng, thím Lược, chú Cừ, Chú Lộ, chú Kiến, chú Cân
Bác Tiệm, bác Ba, bác Tập, bác Cật
Rì Mạc, cậu Tiền, bá Mùi, bá Vịnh
Ông Tầm, ông Mạo, bà Điếm, bà Quýnh, bà Chương, bà Thấu, bà Nô
Anh Thứ, anh Điền, anh Biều, anh Phô
Chị Nụ, chị Nhung, chị Xuân, chị Yến
Bạn Dũng, bạn Vô, bạn Dung, bạn Thắng
Em Mận, em Hồng, em Nết, em Na …
Những con dân của châu thổ sông Hồng
Lam lũ mà tươi vui
Hồn hậu mà khí khái
Chẳng kể bên Đạo, bên Đời
Không phân kẻ Đồng, người Bãi
Họ đã dậy ta lẽ sống làm người
Quý trọng anh em, thương yêu đồng loại
Có thể không chức quyền, giầu sang
Nhưng không được lọc lừa, cơ hội
Có người cả đời chưa đi quá gốc đa đầu làng
Còn nói chi đến những Nam Định, Hải Phòng, Hà Nội…
Có người cả đời đi làm thuê làm mướn xứ người
Ba mươi tết mới chen chúc về quê sấp ngửa dập dụi
Có người thất học vì mải lo tìm kiếm miếng ăn
Cầm tờ khai mà cũng không tự điền được tên được tuổi
Có người phát âm con trâu thành “con tâu”, đi làm thành “đi nàm”
Cũng do nói ít làm nhiều nên lâu dần hoá ra ngọng mồm cứng lưỡi
Có người bán cả gia tài quyết chí nuôi con ăn học nên người
Hy vọng sau này chúng có quyền được ăn được nói
Có người gặp thời gặp vận vừa mới chập chững phất lên
Biết tin nhà báo, nhà đài đã thay nhau tìm tới thăm hỏi
Đã từng nghe
“Nông dân là đội quân chủ lực của cách mạng” chao ôi biết mấy là vinh quang
Lại từng nghe
“Tiểu nông từng giờ từng phút tự phát đẻ ra chủ nghĩa tư bản” cha chả là nặng tội
Kinh điển đã dậy rồi ấy năm, ấy tập, ấy trang
Chỉ có quán triệt thôi không được hoài nghi xét lại(?)
Làng xóm tiêu điều hợp tác tan hoang
Loay hoay mãi rồi cũng đến thời “cải tổ”,“đổi mới”
Đã từng thấy
Quai đê lấn biển người dân quê đã làm ra bao nhiêu mùa vàng
Thế mà cái nghèo cái khó vẫn chưa thôi bám đuổi
Bán lưng cho trời đổi hạt lúa, củ khoai
Giong buồm khơi xa bắt con nhụ, con bẹ
Mưa nguồn, bão bể có người đi mãi không về
Trắng khăn tang quấn quanh đầu con, đầu mẹ
Đã từng thấy
Biển, đảo nước mình ngư dân vẫn chài lưới xưa nay
Bỗng nhiên bọn cướp biển xông tới bao vây hăm doạ
Có những ngư dân bị bắt giam hàng tháng trời
Phải mất hàng trăm triệu tiền chuộc mới mong được thả
Tàu chúng kia, cờ chúng kia, lơ lớ tiếng chúng kia
ấy thế mà chẳng hiểu sao “người phát ngôn” xứ mình lại nhất mực gọi là “tàu lạ” (?)
Đã từng thấy
Làm ăn, chống giặc người dân quê oằn nặng vai
Hết thiên tai, nhân tai, lại rập rình địch hoạ
Từ bên kia biên giới ngựa xe ngênh ngáo chúng sang
Từ ngoài khơi xa tàu chiến rùng rình chúng đến
Rốc két chúng phóng xuống từ trên trời
Đại bác chúng câu vào từ cửa bể
Đứa đe áp đặt lại ách “đô hộ phủ” xưa
Đứa doạ bắt phải quay lại “thời đồ đá” cũ
Sao dân Việt lại phải đương đầu với nhiều loại giặc thế?
Vì kẻ thù lòng sói dạ lang
Vì trớ trêu môi trường địa lý
Vì láng giềng nói chẳng như làm
Vì dân mình “dĩ hoà vi quý”
Vì chủ thuyết đến vận suy tàn
Vì cung đình thấp cơ, rối trí
Hay vì tất cả những cái đó cộng lại, nhân lên?
Không rõ!
Chỉ biết rằng:
Sau nhiều cuộc huyết chiến ác liệt và không cân sức ấy
Rốt cuộc kẻ tháo chạy vẫn là “chúng” - thật là thảm hại
Chúng là Thoát Hoan hèn nhát chui vào ống đồng
Chúng là Hoàng Phúc tự trói tay để mong được tha mạng sống
Chúng là Tôn Sĩ Nghị đang đêm mình trần trốn lủi thoát thân
Chúng là Đơcat Xtơri cùng lũ hàng binh cờ trắng run rẩy
Chúng là Matin cùng bọn tàn quân cuống cuồng cướp máy bay tháo chạy…
Trong cuộc huyết chiến ác liệt và không cân sức này
Một vài người được phong tặng dũng sĩ, anh hùng
Rất nhiều người đã hoá thành liệt sĩ, tử sĩ
Bao nhiêu nghĩa trang cũng chưa tìm hết cốt xương
Bấy nhiêu tượng đài tuổi tên cũng không ghi xuể
Hàng vạn bà mẹ mất con, mất chồng
Hàng vạn cô gái không cơ may làm vợ, làm mẹ
Hàng triệu thương binh, trẻ mồ côi, người tàn phế
Những quái thai - nạn nhân của chất độc điôxin
Đến hôm nay vẫn trên lộ trình đi kiện đòi công lý
Bác đơn, toà án phía bên bị tuyên bố “không đủ chứng cớ đòi bồi thường”
Củng cố hồ sơ, phía bên nguyên quyết kiện ra Toà án Quốc tế
Cả những cựu binh một thời ở chiến tuyến phía bên kia
Cũng chia sẻ đau thương dù chỉ là góp thêm chữ ký
Có những nạn nhân trước khi nhắm mắt lìa đời
Còn giối giăng lại rằng các “chiến hữu” quyết không được giữa đường nhụt chí
Thương thay những hương hồn nơi biên giới, hải đảo mới rồi
Chẳng được chính danh như lớp cha anh chống Pháp, chống Mỹ
Những Xướng Cau, Hoàng Quất, Nguyễn Chẩm, Nguyễn My
Ba Loan, Hoan Huỳnh, Trần Cường, Thức Tới, Lưu Tuỳ…
Tên liệt sĩ ghép thành tên thôn xóm
Xao xuyến lòng thầm gọi phút nhớ quê
ấy là chưa kể còn bao nhiêu những “thuyền nhân” bỏ làng ra đi
Ai làm mồi cho giao long
Ai cập “miền-đất-hứa”?
Có ngoái lại một lần bến quê
Vào cái phút xẻ đàn tan nghé
Rời đất mẹ những con Lạc cháu Hồng nghĩ suy gì?
Vì đói nghèo
Vì kỳ thị
Vì quyết chí thành kiêu
Vì phẫn chí hoá liều
Hay còn vì những gì gì đó nữa?
Không rõ!
Nay thấp thoáng có đôi ba người trở về
Trong vị thế “Việt-kiều-yêu-nước” thật là danh giá
Người đầu tư mở nhà máy, nhà hàng
Người bỏ tiền nâng cấp cầu cống, đường xá
Có người bảo có thể còn nâng cấp cả những nếp nghĩ, cách làm
Nếu chính quyền sở tại không cảm thấy lăn tăn cấn cá
Đã ngấp nghé trọn một vòng đời
Càng sống càng thấy nhiều chuyện lạ!
“Còn non, còn nước, còn người
Thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay”
Tóc giờ sắp trắng như mây
Bao giờ cho đến cái ngày… hơn xưa?
VI. Đấng sinh thành
Bóng dáng sinh thành như còn ẩn khuẩn đâu đây
Mẹ là chợ là chùa
Cha là đồng là bãi
Chợ là chỗ bán mua
Chùa là nơi chiêm bái
Đồng là chỗ cấy cày
Bãi là nơi lượm hái
Làm chung, ăn chung những năm tháng ấy
Từ tổ đổi công lên hợp tác xã đầu tiên
Được bầu làm chủ nhiệm bởi bố là đảng viên
Mà đảng viên nghĩa là “đầy tớ của nhân dân”
“Tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc”
Suốt ngày đánh vật với đất đai ngoài đồng
Đêm về lại liên miên học hành, hội họp
Mỗi người làm việc bằng hai vì đồng bào miền Nam ruột thịt
“Gạo không thiếu một cân, quân không thiếu một người”
“Không có gì quý hơn độc lập, tự do” là lương tâm, lẽ sống một thời
Cả nước hành quân dân làng mình cũng hướng lên phía trước
Là cán bộ bố phải phân thân cho việc nhà, việc làng, việc nước
Vừa buông tay cuốc tay cày
Lại cầm cuốn sổ cái thước
Chỗ này kêu thiếu phân
Nơi kia réo thiếu nước
Ruộng cạn bừa không xong
Đồng sâu cày không được
Rồi bố lại cuốn sổ cái cân
Cân thóc ăn chia, cân lợn nghĩa vụ
Những năm ấy cái gì cũng phải chia thành suất, thành phần
Kẻ khen người chê là chủ nhiệm thôi thì lĩnh đủ
Bắn máy bay, lứa thanh niên thay nhau trực chiến dân quân
Quai đê biển, đám người già hăng hái nơi đầu sóng ngọn gió
Hợp tác xã lên cao, cần có chủ nhiệm năng nổ được việc hơn
Bố sang làm trại trưởng chăn nuôi suốt ngày đánh vật với phân gio, lợn gà, cám bã
Trại chăn nuôi tập thể nhanh chóng hết thời
Người ta lại điều bố về làm đội trưởng trồng cây trong xã
Người lại cùng các cụ sớm hôm lỉnh kỉnh quang gánh, xô thùng
Chỉ dăm năm bạch đàn, phi lao lại mướt xanh bờ vùng bờ thửa
(Ai bây giờ giễu cợt mỉa mai
Biết đâu rằng thời ấy nó thế!)
Người ta làm cán bộ mái ngói, tường xây
Bố làm cán bộ gia cảnh càng thêm bấn khó
Nhà đông con thành ra thiếu ăn thường xuyên
(Vì lẽ này mà cha mẹ bất hoà liên miên)
Bù lại nhà phải phụ thêm hàng xay hàng xáo
Ban ngày thay phiên nhau chúng con xay thóc ù ù
Ban đêm nối đuôi nhau anh em thình thịch giã gạo
Những phiên chợ xa mẹ phải đội gạo ra đi từ sáng tờ mờ
Mẹ lại đội thóc về khi trời đã tối nham nhám
Đường về qua bãi tha ma
Rờn rợn vẽ vờn đom đóm
Chân mỏi mẹ cố tới nhà
Chúng con ra đầu ngõ đón
Quê mình chợ Quán, chợ Cầu, chợ Đông Biên, chợ Đình, chợ Chùa
Chợ Quán vì quanh chợ lắm quán
Chợ Cầu vì chợ họp gần cầu
Chợ Đình vì bên chợ có đình
Chợ Bến vì trên bến dưới thuyền
Chợ Chùa vì cạnh chợ có chùa
Xa hơn nữa là chợ ấp, chợ Trâu, chợ Cồn, chợ Viềng, chợ Bể…
Chợ họp có phiên, có buổi đông đúc kẻ bán người mua
Sản vật xứ bãi, xứ đồng thôi thì lớn bé đủ cả
Mớ cá, mớ tôm, xâu ếch, giỏ cua
Sọt bưởi, sọt bòng, thúng na, rổ khế
Hàng thóc, hàng gạo chỗ khảo chỗ đong
Hàng lợn, hàng gà, lồng to lồng bé
Thơm thảo hàng bãi, hàng đồng
Tanh tưởi hàng sông, hàng bể
Nơi này đon đả chào mời
Chỗ nọ đôi co chí choé
Những hôm đắt hàng mặt mẹ rất tươi
Thoáng mặt mẹ buồn chắc là hàng ế
Quà cho con sang thì bánh đúc, bánh đa
Mèng thì cũng là quả bỏng, gióng mía
Chia nhau anh em thường thì cười nói hì hà
Có hôm phần kém phần hơn có đứa ỉ eo chạy đi mách mẹ!
Về già mẹ năng đi lễ bái đền phủ, chùa chiền
(Việc này cũng khiến cha mẹ không ít bất đồng)
Gần thì chùa thôn, chùa làng, rộng ra tới chùa Keo, Cổ Lễ
Đôi lần mẹ đã góp mặt nơi Chùa Hương, Phủ Giầy
Có năm mẹ còn lên cả Vạn Kiếp, Yên Tử
Bảo mẹ già rồi đường xá xa xôi núi non cách trở mẹ cố làm gì
Mẹ bảo có Thần Phật độ trì vừa đi vừa tụng kinh càng leo càng khoẻ
Một ngày trời rước mẹ đi
Thế là chúng con mất mẹ
Đau lòng tử biệt sinh ly
Dù biết luật đời là thế
Bố sớm mất việc xóm việc làng thiếu người dậy sớm thức khuya
Mẹ ra đi việc họ việc nhà khuyết thêm kẻ lo toan dứng dả
Đã quy y nên chúng con rước mẹ lên chùa nương cửa Bồ đề
Là người duy vật bố chấp nhận dãi dầu cùng đất đai cây cỏ
Gặp lại nhau ở cõi trời phiêu diêu cực lạc kia
Bố mẹ hoà hợp bên nhau hay vẫn thường xuyên cãi cọ?
Không rõ!
Thưa đấng sinh thành!
Sáu anh chị em chúng con: một gái, năm trai
Nhờ trời đến nay vẫn đang sống cả
Đứa đủ chi tiêu
Đứa còn túng khó
Đứa tha phương tìm kế sinh nhai
Đứa cắm chốt chăm nom phần mộ
Đua tranh với đời không dám nói rằng khôn
Nhưng không làm gì đến nỗi phải tủi hổ
Trước khi nhắm mắt chẳng hiểu bố có những buồn vui gì
Nhưng có ba điều băn khoăn về “Thằng-Hà-Nội” thì là quá rõ:
“Một là vì sao nó không là đảng viên?”
(Trong khi các anh chị em lần lượt đứng vào đội ngũ)
“Hai là vì sao nó mãi không chịu lấy vợ?”
(Trong khi nó đã bước sang tuổi bốn mươi)
“Ba là vì sao đã là giáo viên trường Luật rồi
Nó lại rẽ ngang đi làm văn làm báo?”
(Cái nghiệp viết lách ở nước mình không khéo thì vào tù ra tội chứ chẳng chơi!)
Kính thưa bố:
Không là đảng viên thì con lại được là chính mình
(Là chính mình ở vào thời buổi này cũng đâu có dễ)
“Đảng viên” những từ viết hoa vẫn được xem là vẻ vang, cao quý
Người gàn dở như con đâu dám nguyện “xin thề”
Con chậm vợ vì chuyện bếp núc đời thường vụng về
(Nếu duy tâm thì cũng có lẽ tại vì con cao số)
Dẫu muộn mằn, nay con cũng đã hai con, một vợ
Các cháu vẫn chăm về quê nhang khói từ đường
Nghiệp văn chương ít nhiều do gien di truyền
Là nông dân song con biết trong bố có dòng máu văn nghệ
Nếu gặp thời bình yên lại được học hành
Thì chắc bố cũng khó thoát được nỗi nhục vinh chữ “sĩ”
Đã sớm mồ côi lại trải mấy cuộc chiến tranh
Bố hy vọng các con sau này sẽ có ngày nối chí
Tiếc thay khi đất nước vừa chớm thanh bình
Bắt đầu “đổi mới”, “mở cửa” thì bố cũng về nơi tiên tổ
Nhưng dù có hay dở như thế nào
Thì thằng Tr. vẫn là con của bố
Không làm to cũng chẳng leo cao
Nhưng việc học hành không đến nỗi lỡ dở
Lấy câu văn, câu thơ vui thú thanh tao
Chức tước, lợi quyền thật không dám đua chen ham hố
Gót rỗ kỳ khu trên bước đường hoạn lộ
Cái bả vinh hoa đâu dám dấn thân vào!
Thưa bố:
Thú thực con cũng đã từng có lúc so sánh, ước ao
Nếu bố là thị dân hoặc là quan chức cấp cao, doanh nhân thành đạt
Mình chắc đã sớm có thẻ thông hành vào giới quan trường đa phương lắm cực
Nay mới thấy sao mà ấu trĩ tầm phào
Cúi xin người hai từ “lượng thứ”
Những dòng này thay cho một nén tâm hương
Cầu cho được âm phù, dương trợ!
Làng quê nguồn cội bao đời
Ông bà cha mẹ nằm ngoài tha ma
Nay người mai đến lượt ta
Bao giờ trời gọi ấy là… phải “vâng”!
VII. Cho các con
Ngoài bốn mươi tuổi bố mới có các con
Gốc gác nhà quê nên thân mật gọi là Tít, Mít
Mít là chị chân chất lành hiền
Tít là em lém lỉnh láu lít
Các con sinh ra trong yên ả thanh bình
Không đại bác cầm canh, máy bay rú rít
Xích-lô ta-xi đón đưa
Nội ngoại mừng thăm tíu tít
Nấu nướng giặt giũ chợ búa linh tinh
Giúp việc người quê hàng ngày bấn bít
Ăn thì những thịt nghiền nát, xương ninh nhừ cùng với nước cháo nước cơm
Uống thì những sữa Hươu Cao Cổ, Cô Gái Hà Lan lại còn nước cam, nước quýt
Nhức đầu sổ mũi đã sẵn thuốc uống, thuốc bôi
Đau bụng đau bão đã có kẻ đấm người xoa rối rít
Thèm gấu bông thì có gấu bông
Thích chó kít thì có chó kít
Lớn lên đến trường mẫu giáo Hoa Hồng, Hoa Mai
Sớm làm quen với xe máy, xe buýt
Không biết đến ngọn đèn dầu hoả là gì
Chẳng bao giờ phải mặc áo vá, quần bít-kê
Kim chỉ vá may chỉ là chuyện của Lọ Lem trong truyện cổ tích
Cứ mỗi khi nghe bố nhắc đến chuyện gian khó năm xưa
Các con lại bụm miệng cười rích rích
Lâu lâu một bận các con về thăm quê
Chẳng phân biệt nổi con trâu với con bò
Lầm con nghé với con bê
Lẫn lộn con rạm, con ra, con cua, con còng, con cáy
Thắc mắc rằng cùng là loài tám cẳng hai càng
Mà sao lại “đời cáy cáy đào, đời cua cua máy”?
Trố mắt nhìn vào cái cối xay
Tò mò trèo lên cái cối gạo
Reo lên khi thấy chú cá mắc câu
Hét lên khi thấy con đỉa đeo bám
Bằng tuổi các con bố đã ra đồng xuống sông
Biết làm sao khi đã là con cái nhà nông
Không chịu khó lam làm thì sẽ đói
“Đói” là gì ư? Các con sẽ hỏi
“Tháng tám đói qua,
Tháng ba đói chết”
“Được mùa chớ phụ ngô khoai
Đến khi thất bát lấy ai bạn cùng”
Những câu ấy người dân quê chân lấm tay bùn thường lấy làm lòng
Các con là dân phố ăn trắng mặc trơn khó lòng mà cảm nổi
Từ ngày có chính sách “giao ruộng”, ”khuyến nông”
Dù chậm chạp nhưng làng quê đã ít nhiều thay đổi
Đã đèn điện dẫu còn phập phù
Đã ti vi dẫu chỉ đen trắng
Đã xe máy dẫu là đồ Tàu
Đã computơ dù chưa nối mạng
Viễn cảnh “tam nông” nghị quyết đã vẽ ra
Năm năm, mười năm, hai mươi năm... nông thôn rồi cũng phải văn minh, hiện đại
Hiện đại phải chăng là nhà nào rồi cũng hon đa, tủ lạnh, ti vi
Ngoài đồng dọc ngang toàn những cày máy, gặt máy
Văn minh có nghĩa là không chửi tục, ỉa đồng, đái đường
“Hân hạnh”, “cảm ơn” sẽ thành câu đầu môi đầu lưỡi
ấy là nôm na mấy điều
Cái gì tới ắt rồi sẽ tới
Tuy nhiên, nó tới sớm thì người “chân đất mắt toét” còn có phận nhờ
Còn nếu muộn mằn thì các “lão nông tri điền” sẽ chẳng còn gì để nói!
Cái nhà gỗ cũ năm gian của ông bà để lại
Có cột có kèo
Sau nhà có vườn
Trước nhà có ao
Vườn thì trồng đỗ trồng rau
Ao thì thả muống thả cá
Trong chuồng ủn ỉn con lợn con gà
Ngoài sân xăng xái con mèo con chó
Chó mèo nhà quê thường tên “Mướp”, tên “Vện”, tên “Vàng”
Chẳng lịch sự là “Jon”, là “Mik”, là “Bob” như chó mèo thành phố
Phung gio cái rế cái kiềng
Gác bếp cái lờ cái đó
Trên tường cái thớt, cái dao
Dưới đất cái nồi, cái chõ
Trải mưa nắng bão gió nay cái nhà đã hư hao
Nhưng với bố con mình vẫn là một gia tài vô giá
Là gia tài vì đó là mô hôi nước mắt của ông bà
Nó vô giá vì như người quê gọi là “hương hoả”
Thật khó giải thích rõ “hương hoả” là gì, “truyền thống” là gì
Cũng như khó lý giải “chân quê” là gì, “hồn làng” là gì
Chỉ biết rằng nó không thể đếm đo, không dễ dứt bỏ
Ngỡ quên rồi thì nó lại hiện ra
Tưởng chôn đi nhưng nó vẫn đứng đó
Trước nhà ta có một chốn linh thiêng gọi là “từ đường”
Nơi một năm đôi ba lần các cụ làm cỗ gọi là “việc họ”
Trong từ đường có một thứ lưu truyền gọi là “tộc phả”
Cái cây có cội có cành
Con người có hàng có họ
Cây có cành có cội cây mãi mãi tươi xanh
Người có họ có hàng người đời đời khấm khá
Nhiều họ cùng chung một thôn
(Như thôn Đông thôn Đoài, thôn Thượng, thôn Hạ)
Nhiều thôn hợp thành một làng
(Như làng Bãi, làng Chài, làng Đồng, làng Bể)
Nhiều làng làm thành một xã
Những cái thiêng liêng lớn lao như Tổ quốc, Đất nước, Nhân dân
Thì cũng hình thành từ một thôn, một xóm, một làng
Thì cũng bắt đầu từ một nhà, một họ
“Cây có gốc mới nở cành xanh ngọn
Nước có nguồn mới biển rộng sông sâu
Người ta nguồn gốc từ đâu
Có tổ tiên trước rồi sau có mình...”
Các con hãy ghi nhớ đinh ninh
Những câu mở đầu gia phong, gia phả
Trong gia phả có tuổi tên của cụ kỵ ông bà lẽ dĩ nhiên rồi
Tên tuổi của bố con mình sau này cũng sẽ ghi vào đó
Đây là thông điệp truyền lưu của gia đình, dòng tộc thôi
Nó không họ hàng gì với “sổ hộ khẩu” ở ngoài thành phố
Không dám mong sau này các con làm rạng danh cha mẹ họ hàng
Chỉ mong các con sống lương thiện và không làm điều gì thất thố
Cùng với từ đường
Còn là lăng mộ
Những cái thuộc về thể phách, tinh anh
Vừa “vật thể” vừa “phi vật thể”
Tưởng hư vô nhưng lại rất hữu hình
Lăng thường nằm trong “nghĩa trang”, “nghĩa địa” hay là“nghĩa linh”
Xưa kia gọi là “bãi tha ma” thì cũng thế
Đây là chỗ để làm việc hiếu việc nghĩa
Nghĩa địa quê mình nằm ở giữa cánh đồng trước làng
Quanh năm tắm gội gió trăng
Bốn bề ngát hương ngô lúa
Mỗi dòng họ quy vào một “lăng”
Trong lăng táng các phần mộ
Họ lớn lăng to
Họ bé lăng nhỏ
Họ nghèo lăng trồng cỏ, trồng hoa
Họ giầu lăng ốp gạch, ốp đá
Họ bình dân lăng là nơi chăm sóc phụng thờ
Họ thành đạt lăng là chỗ phô trương giàu có
Trong số đó có lăng của chi họ Phạm ta
Kích cỡ trung bình không nhỏ không to
Cảnh vẻ phong quang bốn mùa lộng gió
Bia mộ khắc tên cụ kỵ ông bà
Bố các con rồi có ngày cũng sẽ về nằm đó
“Lá rụng về cội” các cụ nói rồi
“Sống gửi, thác về” có chi là lạ
Sau này các con có ở đâu làm gì
Dù trong nước hay sang tận Anh quốc, Hoa Kỳ
Là thường dân hay là làm đại diện ở Liên Hợp Quốc
Thì cũng đừng lãng quên nơi này
Nơi này gọi là “nguyên quán” hay “chính quê”
Nơi này do sông bồi mà nổi lên
Nơi này do biển rút mà phát lộ
Tiền nhân vì sinh tồn mà đến đây
Tổ tiên vì dài lâu mà khai mở
Ông bà đã vì cháu chắt mà dựng xây
Bố mẹ đã vì các con mà gìn giữ
Dù các con không sinh ra và lớn lên ở nơi đây
Nhưng nó vẫn thiêng liêng và cực kỳ gắn bó
Với bố thì là nơi “cắt-rốn-chôn-nhau”
Với các con thì nó có tên là “quê-Cha-đất-Tổ”
Nhờ ơn âm đức mà dài lâu
Cần cù đắp xây mà rạng rỡ
VIII. Phố
Bắt đầu là làng
Có sông, có chợ
Có thị có thành
Làng dần hóa phố
Này là phố Cổ
Nép mình dưới cây
Này là phố Cũ
Nửa gỗ, nửa xây
Này là phố Tây
Vuông như sắp cỗ
Này là phố Ta
Vữa vôi dang dở
Phố nhà có số
Số một, số hai..
Phố xếp theo hàng
Hàng ngang, hàng dọc
Hàng Tiện thợ mộc
Hàng Bạc kim hoàn
Lem luốc Hàng Than
Trằng tinh Hàng Muối
Thơm lừng Hàng Chuối
Thơm ngát Hàng Hương
Ngọt ngào Hàng Đường
Nặng mùi Hàng Mắm
Hàng Sắt thì cứng
Hàng Bún lại mềm
Rộn rã Hàng Kèn
Vang lừng Hàng Trống
Hàng Buồm chẳng rộng
Hàng Đẫy chẳng to
Hàng Da chẳng bò
Hàng Cỏ chẳng ngựa
Hàng Lược chẳng lựa
Hàng Vải chẳng đo
Hàng Thùng chẳng gò
Hàng Hòm chẳng đóng
Hàng Cót thì đứng
Hàng Bồ thì ngồi
Hàng Mã lên ngôi
Hàng Mành nấp bóng
Kia là Hàng Lọng
Phố của vua quan
Nọ là Hàng Đàn
Phố của tài tử
Có phố bán chữ
Chữ “Nhẫn” chữ “Tâm”
Có phố bán dâm
Tiếng “Tom”, tiếng “Chát”
Phố nhà san sát
Nhà nát, nhà sang
Phố người chan chan
Người khinh, người trọng
Phố đường không rộng
Cách một câu chào
Phố nhà không cao
Gác trên, gác dưới
Phố cũng có tuổi
Sắp nghìn năm tròn
Phố cũng có hồn
Rì rầm ngõ tối
Phố cũng có bụi
Bụi đất, bụi người
Phố cũng có mùi
Mùi hoa, mùi rác
Phồn hoa, đạm bạc
ấy là phố tôi!
Phố tôi có ngõ có người
Ngõ thì rất nhỏ người thời rất đông
Phố tôi có bãi có sông
Sông đỏ màu gạch bãi trồng đỗ ngô
*
Anh không có tuổi thơ ở đây
Rình chim, bắt ve
Săn chuột, đào dế
Trèo sấu, trèo me
Chọc ổi, chọc khế
Ngô nướng mùa đông, kem mút mùa hè
Lớn lên không là đứa con của đại lộ
Sáng một ly cà phê
Tối vài vòng bát phố
Bập bùng dăm nốt ghi ta
Điệu đà đôi nụ hôn gió
Tài hoa nhảy tàu điện ngã bảy ngã ba
Lịch lãm đứng ngồi nơi công viên công sở
Chưa từng sống cảnh hai nhà đối nhau cửa sổ
Chẳng hiểu vì sao “không khép lại bao giờ”
Những năm Hà Thành bom đạn mịt mờ
Không ôm be bé bằng bông sơ tán về làng Cổ Tích
Buổi uy thế không lực Hoa Kỳ rơi tõm xuống hồ Trúc Bạch
Không chạy theo tự vệ thành xem mặt giặc lái Giôn Mắc-kên
Những ngày pháo đài bay bê-năm-hai rải thảm phố Khâm Thiên
Cũng là lúc anh có giấy gọi vào khoa Văn Tổng hợp
Giống như rất nhiều số phận tuổi trẻ của một thời
Thay cho giảng đường anh đã vượt Trường Sơn nhập cuộc
(Đâu dám nói là đã từng vào sinh ra tử, dũng cảm như ai
Nhưng không đảo ngũ để mang tiếng là kẻ tham sống sợ chết)
Anh chỉ biết phố sau khi xe tăng húc đổ cổng dinh Độc Lập
Bản thân cũng đã nếm ít nhiều mùi vị chiến tranh
Hơn ba chục năm rồi ký ức vẫn long lanh
Tiếng tàu điện leng keng bến Bờ Hồ - Cầu Mới
Tiếng xe lửa tu tu kéo còi vào ga Hàng Cỏ - Hà Nội
Sương mù giăng
Nhấp nháy phố lên đèn
Hun hút ngõ lầy những tiếng rao đêm
- Ai bánh mì nóng đ…ơi!
- Ai bánh khúc đ…ơi!
- Ai xôi nếp, bánh giò đ… ơi!
Đêm ôn thi bụng đói sôi thèm một cái bánh mì giòn
Túi sinh viên đếm đi đếm lại tiền vẫn còn chưa đủ
Những câu thơ “giường tầng” viết vào những đêm Thượng Đình khó ngủ
Vẫn dạt dào thao thiết những… yêu em
Em Mễ Trì điệu đà, môi đỏ, tóc ngắn, kính trắng ôm cặp làm duyên
Em Làng Vòng chân chất, da nâu, tóc dài, nón mê bán cốm kiếm sống
Hiện hữu đời thường đan xen mơ mộng
Vừa chân chất thôn quê, vừa hoa lệ phố phường
Mọc ra
Những “Tôn Đản”, “Chợ giời” đẳng cấp bất công
Những “đổi tiền”, “giéc ba mươi” tối tăm mặt mũi
Những “vua lốp”, “núi điện” sớm tra tay vào còng
Những “phò phạch”, “con phe” sống chui sống lủi
Mọc ra
Những “quần loe”, quần bó”, “ áo Nato”, “áo phông”
Những đội “văn hoá học đường”, “thanh niên cờ đỏ”
Những xóm thơ “Thanh Xuân”, “Hoa lạ”, “Làng Vòng”,
Những “Bút tre giả cầy”, “Tiếu lâm hiện đại”
Trần Côn bẩn nhất trần đời
Mình trần như nhộng ở nơi trần nhà
Tổng hợp có Bạn là thù
Có Thiện là ác, có Khu là hiền
Giữa Quán Gánh cạnh đường đi
Là trường Đại học Pháp Ly Hạ Nồi
Bên kia là trại Văn Hoà
Bên này Pháp Lý cũng là trại giam (!)
Một yêu anh có may ô
Hai yêu anh có cá khô ăn dần
Mười năm lao động quang vinh
Không bằng chó giống xuất tinh một lần...
Hỡi cái thời “tem phiếu” khốn khổ, khốn nạn của bạn của tôi!
Người ta gắp thăm một cái xăm xe, chia nhau một mảnh quần đùi
Người ta cân nhắc lương tâm nhau qua một lần chia thịt
Người ta có thể cấu xé nhau chỉ vì đã xí phần viên gạch
Bìa A, bìa B cũng là phần quan trọng cấu thành nên nhân cách
Người ta tranh luận xem “người nuôi lợn” hay là “lợn nuôi người”
*
Quên được sao
Đời sinh viên Tổng hợp cơm tập thể, giường tầng
Những bốc đồng khoa Văn, đăm đăm khoa Triết
Khoa Luật cãi nhau không bao giờ chấm hết
Quên được sao
Thuở hàn vi phố Cát Linh cơm bụi, nằm bàn
Không tính toán so đo những gì được mất
Thời gian khó cũng là thời lòng ta trong trẻo nhất
Quên được sao
Thuở tụ tập văn chương nhóm bạn làng Vòng
Cùng Trần Hoà Bình, Châu Hồng Thuỷ, Văn Giá, Chu Sơn… thập thành thơ phú
Nay đứa thành “nhà”, đứa thành “ma” ngoài nghĩa địa
Đứa lặn lội xứ người tuyết trắng rợn chiều đông
Quên được sao
Buổi “Tiền Phong” đăng cho bài thơ về mối tình đầu
Trăng vàng bờ đê in bóng người ngồi gỡ lời thề với cỏ
Hỏi, đã “chân quê” bao giờ thì “chân phố”?
Thưa, phố váy ngắn chân dài cỏ biết bám vào đâu!
Quên được sao
Buổi lên lớp đọc bài giảng Luật Lao động lần đầu
Ta chẳng phải là cha tinh thần, em cũng không là con chiên ngoan đạo
Thầy vãi hết cả linh hồn trước câu hỏi của trò rất chi là táo bạo
Tóc bạc, da mồi ký ức thuở Đại học Pháp lý vẫn tươi nguyên
Quên được sao
Một sáng đầu thu chuyển về báo “Pháp Luật thường thức” số 5b Ông ích Khiêm
Với cây bút nguyện thề quyết chiến đấu cho công lý
Buồn thay, hơn hai chục năm sau khi đã mang danh phó giáo sư, tiến sĩ
Vẫn chưa thôi day dứt công lý là gì? Công lý có hay không?
Quên được sao
Những tháng năm lãng du nghiên cứu luật lệ ở xứ người
Mùa đông lê thê một mình ngồi sau cửa kính ngắm tuyết rơi
Nhớ nước nhớ quê nhớ Hà Nội nhớ quay nhớ quắt
Thèm trăm thứ linh tinh nhưng “phở” là thèm nhất
Từ Ông ích Khiêm chuyển về Cát Linh
Rồi Thái Hà - Quốc Tử Giám - Phan Văn Trị…
Dăm lần chuyển cơ quan là mất toi tuổi trẻ
Sắp hồi hưu vẫn loanh quanh nửa đạo nửa đời!
*
Trái đất tròn
Anh đã từng diện kiến khá nhiều nơi
Những cổ kính đền đài, vút cao điện tháp
Chẳng có hình dung từ nào tương xứng hơn ngoài những “hoành tráng”, “vĩ đại”, “tuyệt vời”
Hà Nội không tháp Epphen, không đồng hồ Bichben, hay bảo tàng Ermitát
Nhỏ nhắn, khiêm nhường làm sao những Cột Cờ, Tháp Rùa, Khuê Văn Các
Những điện cũ, đài xưa đã đổ nát mất rồi
Phần do nước lửa, binh đao, phần bởi chính tay người
Báo Thiên tháp ngất trời
Chỉ còn chân cốt móng
Quy Điền chuông trùm đời
Đã vào lò đúc súng
Cửu Trùng đài ra tro
Vũ Như Tô vỡ mộng
Kinh đô hoá cố đô
Hà Thành bị san phẳng
Hồng Hà không rộng dài như Von Ga, Dương Tử, Tigơrat
Cũng chẳng trong xanh êm đềm như Đôngơ, Đunai, Đờnhiep
Về mùa lũ nước sông đỏ quạch màu gạch non
Phi như đàn chiến mã cuồng say bạt gió tung bờm
Mang phù sa của trăm suối sông đắp bồi nên rộng dài châu thổ
Sông Đà nước đen
Sông Thao nước đỏ
Sông Lô dạt dào sóng vỗ
Mở ra một Nhị Hà - sông Mẹ - vạm vỡ mênh mang
Thấp thoi nhô lên những cồn trắng, đảo xanh, ngút ngát bãi vàng
Nhằm thẳng hướng đại dương mà hành tiến
Thoáng trầm tĩnh khi sông về gần biển
Sông là cái biển chờ
Biển là nơi sông đến
Biết biển nuốt sông
Sông vẫn về với biển
Chính con sông nửa hung dữ, nửa trữ tình
Vừa phá phách ngang tàng, vừa bối đắp phồn sinh
Là nơi khu trú cộng cư của người Việt cổ
Từ đó thăng hoa lên “Nền-Văn-Minh-Sông-Hồng” rực rỡ
Bên kia là Cổ Loa thành
Không đầu
Tượng Mỵ Châu đêm đêm vẫn chưa thôi nức nở
Bên này là Thăng Long thành
Xoáy sâu
Lỗ đạn cửa Bắc vẫn ngày ngày nhắc nhớ
Đất này
Đã bao phen bị thiêu trụi bởi binh đao, đạn lửa
Cùng bao lần bị nhấn chìm trong mưa giông, bão lũ
Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, với riêng ta, vẫn cứ trên cả tuyệt vời
Dù là tuyệt vời một cách bộn bề,
khấp khểnh,
lôi thôi
“Hà Nội có cầu Long biên
Vừa dài vừa rộng bắc trên sông Hồng”
(Đã thêm những Thăng Long, Thanh Trì, Vĩnh Tuy…
Long Biên dĩ nhiên vẫn là cây cầu thứ nhất)
“Hà Nội có hồ Gươm
Nước xanh như pha mực”
(Có người bảo xanh màu rau muống luộc
Thì có sao đâu, thi sĩ có quyền mà)
“Hà Nội toàn phố ngắn
Bắt đầu từ Hồ Gươm”
(Bây giờ biết bao nhiêu phố dài hơn
Đã vượt quá sông Tô, cập bờ sông Nhuệ)
Thăng Long - Hà Nội còn biết bao nhiêu linh vật, linh địa
Chùa Một Cột thanh thoát như một bông sen từ bùn nước nhô lên
Sân Văn Miếu có đàn rùa đá lầm lũi đội hàng bia khắc những tuổi tên
Cạnh đền Ngọc Sơn là đài Nghiên, tháp Bút
Cột Cờ cửa Nam, Đoan Môn cửa Bắc
Bạch Mã trấn Đông, Voi Phục trấn Tây
Những cửa ô còn lưu dấu đâu đây
Đống Mác, Cầu Dền, Yên Phụ, Quan Chưởng, Chợ Dừa, Đồng Lầm, Cầu Giấy...
Là năm là bảy hay là mười cửa ô đến nay vẫn còn chưa thôi tranh cãi
Khói hương nghi ngút trùm phủ Tây Hồ
Mõ thảm từ bi vọng chùa Trấn Quốc
“Thăng-Long-tứ-trấn” sử sách còn ghi
“Bích-Câu-kỳ-ngộ” đạo quán vẫn đó
Cổ kính rêu phong với ba mươi sáu phố phường
Hiện đại trẻ trung cùng những khu đô thị mới khai trương
Sau những nói cười hào hoa thanh lịch
Hà Nội ẩn tàng lắng sâu long mạch
“Thành phố vì hoà bình” chưa nguội chuyện vinh danh
Trầm tích ngàn năm bỗng hiển lộ một Hoàng Thành
Này là đất nung đầu rồng, đầu phượng thời Lý
Này là men ngọc, hoa lam gốm sứ thời Trần
Đế cột chạm hoa sen to dầy gợi nhớ điện Kính Thiên
Viên gạch khắc Đại Việt cho biết thời Đinh Lê chế tác
Đài điện nguy nga
Vàng son lầu gác
Ngút ngát cùng hồ
Lung linh cùng tháp
Chim uyên ương tiết lộ một thời phồn thịnh thái bình
Súng thần công cảnh báo những đận binh đao trận mạc
Trầm tích bao thời cái này gợi nhớ cái kia
Văn hoá đa tầng lớp này chồng lên lớp khác
*
Em trách anh đã nhiều năm ở phố
Sao chẳng rõ những điều giản đơn đến thế
Phố Hoè Nhai do ngõ xưa mọc lắm cây hoè
Phố Liễu Giai bởi thuở trước trồng nhiều cây liễu
Phường Nghi Tàm vì một thời thịnh nghề trồng dâu chăn tằm
Phường Trúc Bạch vì làng tre trúc lại có nghề dệt lụa
Tên Cầu Giấy vì nơi đây có nghề xeo dó làm giấy
Phố Hàng Buồm do ngày trước nơi này bên bờ sông Tô
Cửa Hà Khẩu thuyền bè thương nhân tấp nập vào ra
Qua sông không luỵ đò nên nay mới có phố Cầu Gỗ
Buổi Lý Thái Tổ từ Hoa Lư ngược sông Hồng tìm chỗ mới định đô
Thoáng thấy rồng vàng bay lên nhà Vua mới đặt là Thăng Long thay cho Đại La
Ba mươi sáu phố phường cũng manh nha các “hàng” từ đó
Anh tài tứ xứ kéo về hợp thành chốn phồn hoa Kinh kỳ - kẻ Chợ
Này là chợ Mơ
Đua chen vào sáng
Này là chợ Hôm
Rộn rịp về chiều
Này là chợ Bưởi
Chen chúc nông dân
Này là Đồng Xuân
Leng keng tàu điện
Này nữa chợ Giời
Bán buôn tứ chiếng...
*
Em trách anh khá về các môn văn - sử
Mà sao “Thiên đô chiếu” của Lý Thái Tổ lại không thật rõ rành
“Trên vâng mệnh trời, dưới làm theo ý dân”, lại còn “xin ý kiến các khanh”
(Ai bảo đã là “Trẫm” thì không thể đề cao dân chủ)
Đất ấy rộng rãi mà bằng phẳng, cao ráo mà sáng sủa
Lại có cái thế địa linh của “rồng phục hổ ngồi”
Thật xứng là nơi đặt làm Kinh sư cho Đại Việt muôn đời
Việc trọng đại ngàn đời mà gói gọn trong vẻn vẹn hai trăm mười bốn chữ
“Xem khắp nước Việt…” tài đức ấy hỏi được mấy ai?
Em trách anh khá thông kim bác cổ
Việc chuyển đổi vương triều từ Lý sângTrần sao lại hoang mang
Thì lịch sử vô tình mượn tay vua gái Lý Chiêu Hoàng
Té nước vào cậu bé Trần Cảnh mà Thái sư Trần Thủ Độ đã một tay sắp đặt
Nếu không thế thì làm sao chống lại được vó ngựa lũ cường xâm Thát Đát
Làm nên Đông Bộ Đầu, Chương Dương, Hàm Tử… âm vang hào khí Đông A
Lịch sử, đến lượt mình, lại quá độ từ nhà Hồ chuyển sang nhà Lê
Đông Đô, Đông Quan, Đông Kinh… mới vang danh từ đấy
Sự tích rùa vàng đòi Gươm gắn liền với người anh hùng đất Lam Sơn - Lê Lợi
Mười năm nằm gai nếm mật chống quân cường bạo nhà Minh
Gò Đống Đa mồ chôn xác quân tướng nhà Thanh
Là chiến tích của người anh hùng áo vải ấp Tây Sơn - Nguyễn Huệ
Xưa Phú Xuân sau này là thành phố Huế
Đã từng là kinh đô của vương triều Nguyễn mấy trăm năm
Khiến bà Huyện Thanh Quan hoài cổ thành Thăng Long
Than khóc cho những nền cũ lâu đài, dấu xưa xe ngựa
Nguyễn Du lăn lóc gió bụi mười năm sau trở về Long Thành chốn cũ
Nghe tiếng đàn xưa đã nhỏ lệ xót thương cho mệnh bạc cô Cầm
Em bảo anh vẫn không quên chứ?
Sự kiện tàu chiến Pháp ngược sông Hồng hai lần vây hãm Hà Thành
Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu đã nối nhau tử thủ
Đau đớn thay khi đất nước ở vào vận bi, thế bĩ
Thì anh hùng, hỡi ôi, cũng đành chỉ than trời
Tám mươi năm nối tiếp nhau bao nhiêu máu chảy đầu rơi
Để đến một ngày Cách Mạng sục sôi Mùa Thu Tháng Tám
Rồi Ba Đình Tuyên ngôn sáng Mồng Hai Tháng Chín
Hiến pháp đầu tiên khai sinh nền Dân chủ - Cộng hoà
Đến lượt mình, cố đô, lại trở về với vị thế Thủ đô
Cờ đỏ sao vàng thành Quốc kỳ
Tiến quân ca thành Quốc ca
“Đoàn quân việt Nam đi…” âm vang từ đó
Em bảo rằng Sấm Trạng nói “Thăng Long phi chiến địa”
ấy thế mà Hà Nội còn thêm nhiều lần khói lửa
Khi kẻ thù muốn áp đặt lại ách thực dân xưa
Thì câu trả lời là “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”
Từ cảm tử quân ôm bom ba càng lao vào xe tăng Pháp “mùa Đông năm bốn sáu”
Đến chiến sĩ tên lửa trong 12 ngày đêm “mùa Đông năm bảy hai” nhằm thẳng vào pháo đài bay B52 bấm nút phóng
Vẫn âm vang hùng khí đất đế đô
Có mất mát đau thương nhưng không than khóc bao giờ!
Em trách anh đã mang danh thi sĩ
Sao vẫn nhạt mùi hoàng lan, vắng hương hoa sữa trong thơ
Đâu những mái chiều xao xác hơi mưa
Những trưa gác bập bùng phượng cháy
Thánh thót Văn Cao đứt nối suối mơ
Liêu xiêu Mã Mây hút rêu Xuân Phái
Nguyễn Huy Tưởng “sống mãi với Thủ đô”
Nguyễn Đình Thi âm vang “người Hà Nội”
Quang Dũng lang thang cùng “mây đầu ô”
Quang Vũ ngẩn ngơ với “vườn trong phố”
Em bảo sao anh cứ loanh quanh mãi với vườn xưa ngõ cũ
Sáng phải quần soóc áo phông dưỡng sinh quanh Hồ Gươm như thể người ta
Chiều ra bờ Hồ Tây lắng chuông chùa Trấn Quốc ngân nga
Tối vào nhà Hát Lớn thưởng một vài trích đoạn giao hưởng
Thứ bảy vác máy ảnh đi rình cụ Rùa Hồ Gươm bất ngờ nhô đầu đội sóng
Chủ nhật ra bãi sông Hồng hóng gió thưởng thức mùi vị ngô non
Tuần đôi lần ghé thăm Viện Gớt, Nhà Việt- Pháp, Nhà Việt-Nhật, Trung tâm Đông - Tây… để đầu óc được mở mang
Tháng dăm bận lui tới New Century, Hồ Gươm Xanh, Tràng An Quán… cho tâm hồn thêm tươi trẻ
Em bảo chính cạnh Hồ Tây mịt mờ trời bể
Nguyễn Trãi đã thử tài thôn nữ “bán chiếu gon”
Nguyễn Huy Lượng đã từng viết “Tụng Tây Hồ phú”
Hồ Xuân Hương treo biển “Cổ Nguyệt Đường”
Anh bảo rằng anh cũng cũng có thơ về Hồ Tây
Anh sẽ đọc em nghe dù dở dù hay
Thơ rằng:
Trăng lên nghiêng một tứ thơ
Hồ nâng gió dậy, gió chờ trăng cao
Sâm cầm cánh ướt lao xao
Nghi Tàm Quảng Bá chỗ nào cũng trăng
Trăng là thuyền mộng chở đêm
Thuyền là trăng nổi êm êm mặt hồ
Thuyền trôi vàng vỡ lô xô
Mặt thuyền đầy gió mặt hồ đầy trăng
Anh bảo rằng anh cũng có thơ về Văn Miếu
Anh sẽ đọc em nghe dù thừa dù thiếu
Thơ rằng:
Khuê văn gác không rộng
Hồ văn nước không sâu
Miếu văn tượng không lớn
Bia văn chữ không làu
Hỏi rùa lưng mải đội
Hỏi rồng râu mải chầu
Hỏi hạc cánh mải múa
Hỏi tượng mặt mải cầu
Chuông nhắc đừng quên lễ
Trống giục hội khai mau
Cờ bảo đề chữ “sĩ”
Văn mạch rồi dài lâu
*
Ẩm thực Hà Thành chẳng thiếu những thứ thơm ngon
Em bảo sao anh cứ vội vàng “thực bất chi kỳ vị”
Những bún ốc Hồ Tây, chả cá Lã Vọng
Cay xè cà cuống, xanh ngắt húng thơm
Bánh cuốn Thanh Trì mỏng như giấy lụa tẩm sương
Lá chuối bọc xanh nhuyễn như giò chả ước Lễ
Bánh cốm Hàng Than,
Phồng tôm phố Huế
Cà phê Hàng Hành
Kem cốc Thuỷ Tạ
Giòn tan là nem
Nức thơm là phở
Phở có tự bao giờ?
Cả những gánh phở gia truyền hàng chục đời cũng không thật rành rõ
Quê phở gốc gác đâu như từ đất Nam Định - cố hương anh
Nhưng phải ra kinh kỳ phở mới thực là “quốc hồn quốc tuý”
Đã là con dân Hà Thành
Hỏi xem có ai là người chưa từng một lần ăn phở
Du khách - anh là người nước nào chưa tỏ
Nhưng nếu chưa phở thế thì chưa thực biết Hà Nội đâu nhé!
Hà Thành biết bao nhiêu những thứ có biển hiệu “gia truyền”
Kể cả “xích lô gia truyền”, “tẩm quất gia truyền”
Có “phở gia truyền” lừng danh nhập họ
Phở Chất được mùi
Phở Thìn được vị
Phở Tư Lùn một dạo nhà hàng không kịp xếp ghế
Phở “Hai Tư” thời nay thật lịch sự khang trang
Phở “Bát Vuông” có băng rôn biển hiệu đàng hoàng
Nghĩa là đã bắt được nhịp sành điệu ở thời mở cửa
Nhưng lại vơi đi cái tinh thần bình dân một thuở
Cứ hôm nào thấy nhạt miệng nhạt mồm
Em lại bảo hay là hôm nay ta phở !
ừ, đi thì đi!
Nào, phở thì phở!
Quà Hà Thành hôm nay vẫn vui vẫn đông
Sao vẫn thấy như thiêu thiếu một cái gì đó
Thanh lịch, hào hoa, chung đúc, lắng trong
“Vang bóng” kinh kỳ một thời, một thuở
Một Tản Đà cầu kỳ
Một Thạch Lam tinh tế
Một Nguyễn Tuân nhâm nhi
Một Vũ Bằng chí lý
Đã có một Nguyễn Bính tinh cất “hồn quê”
Ai sẽ là người sẽ vinh danh “hồn phố”?
Hồn phố cổ kính lắng đọng rì rầm
Hồn phố trẻ trung vỡ giọng đâu đó
Chưa rõ!
IX. Hà Thành hồi cố
Hà Thành cổ bằng phố
Hà Thành rộng bằng hồ
Hà Thành cao bằng tháp
Hà Thành thiêng bằng rùa
Này Hàng Bồ, Hàng Bạc
Này Cầu Gỗ, Mã Mây...
Người mê phố đã mất
Ai lưu hồn phố đây?
Đây Bảy Mẫu, Hoàn Kiếm
Đây Thủ Lệ, Hồ Tây...
Người yêu hồ cũng khuất
Ai lắng hồn nước mây?
Báo Thiên: tháp đã đổ
Cửu Trùng: đài không thành
Trên nền xe ngựa cũ
Siêu thị vờn trời xanh
Chứng tích cho truyền thuyết
Còn sót một Cụ Rùa
Lâu lâu ngoi lên thở
Rồi lặn sâu đáy hồ
Chẳng như thơ Bà Huyện
Than "tạo hoá gây chi..."
Gọi một ấm trà nóng
Quán cóc ngồi nhâm nhi
X. Hai khúc sông Tô
I.
Chảy cùng huyền thoại
Một Tô Giang trong ngần
Cánh buồm trắng in dấu
Thăng Long
Đông Đô...
Hỡi người, khuất lấp như sông
Lật câu ca cổ tìm dòng Tô xưa
Thuyền rồng ngự kín mui Vua
Cung tần, mĩ nữ mắt đưa nghiêng thành
Trời xanh sông nước cũng xanh
Thuyền em ghé sát thuyền anh tự tình
Không Vua thì cứ là mình
Trồng rau, xeo giấy cũng xinh nét cười
Thế rồi cửa lấp, bến bồi
Hàng Buồm nhường chỗ cho thời hộp đêm
Thế rồi Chợ Bưởi mọc lên
Tô Giang xắt khúc lỡ duyên về chiều
Thế rồi đất chật người nhiều
Sông thơ bỗng hóa sông tiêu bao giờ...
II.
Nhà anh ở cạnh sông
Gần Cầu Giấy
(nay là tên quận mới)
Sống lại rồi ư, con sông huyền thoại
Đá đổ đầy bờ kè cọc nhấp nhô?
Tên sông giờ vẫn là Tô
Vàng son vang bóng đế đô một thời
Tên sông gợi nhớ dáng người
Tô sóng với Lịch, Lịch ngồi cùng Tô
Hà Thành sót một khúc thơ
Đá xanh kè xám đôi bờ cỏ len
Bây giờ Chợ Bưởi liền phiên
Người ta đến chợ đờ-rem, a-còng
Bây giờ Cầu Giấy mở thông
Nhiều xe lắm biển, chỉ không thấy thuyền
Bây giờ Phường Láng thành tên
Giã từ mẹt húng em lên sạp hàng
Bây giờ lỗi nhịp thi đàn
Anh thành phụ việc chạy bàn cho em!
XI. Làng trong phố
Đất này vốn đất ngoại ô
Thoắt thôi nâng cấp nội đô thật rồi
Bán mua rặt những khóc cười
Đất thì lạ chủ, người thời lạ nhau
Làng xưa vãi húng, trồng rau
Phố giờ cắt tóc, gội đầu như ai
Ngõ xưưưa thoang thoảng ngâu, nhài
Ngách giờ lởm chởm mảnh chai, mảnh sành
Cửa thiền cát-xét tụng kinh
Nhà hàng khuất lấp mái đình, cây đa
Tình xưa gắn bó dưa cà
Tình nay động tý ra toà ly hôn
Bảo buồn thì có hơi buồn
Bảo vui thì cũng lấy "phồn" làm vui
Chưa qua một cuộc đổi dời
Ngoái trông vời vợi một thời đã xa
*
Chỗ này xưa gọi làng Hoa
Đẹp duyên Hữu Tiệp - Ngọc Hà sánh đôi
Từ ngày hoa bướm về trời
Thay cho tỉa cảnh anh ngồi… vặt râu
Chỗ này xưa gọi làng Rau
Lừng danh húng Láng, mát câu chào mời
Từ ngày làng - phố đổi ngôi
Thay cho quang gánh chị tôi…. cháo lòng
Chỗ này xưa gọi làng Vòng
Tiếng chày giã cốm uốn cong trăng vàng
Từ ngày phố nuốt mất làng
Những em giã cốm chuyển sang… làm đầu
Chỗ này nữa… có còn đâu
Chỗ kia cũng sắp nhuốm màu phôi pha
“Trăm năm trong cõi người ta”
Mười năm bãi biển đã là nương dâu!
*
Yêu em biện một cơi trầu
Đến nay chữ “biện” tìm đâu chỗ ngồi
Ai xui danh thiếp lên ngôi
Để cho hồng cốm đến hồi lãng quên?
Yêu em yêu bởi cái duyên
Nét “duyên” nay cũng biến thiên theo thời
Ai xui dầu gội lên ngôi
Để cho hương bưởi thẹn mùi săm-pul?
Yêu em yêu xóm, yêu thôn
Cảnh “thôn” nay nhuốm hoàng hôn mặt người
Ai xui số hoá lên ngôi
Nhà nhà gắn biển để rồi “một”… “hai”...?
Hôn em, em bảo: anh ơi
Kiểu hôn cũng phải tân thời, chứ anh?
“Tân thời”… đâu phải… “tân thanh”
Đoạn trường thoáng bóng áo xanh hiện về!
XII. Phố nửa làng
Ban ngày phố như làng
Em tóc vương rơm cỏ
Đêm về làng hoá phố
Em mắt nâu môi trầm
Hội đến đã bao lần
Vẫn nửa quen nửa lạ
Xe lướt trên rơm rạ
Tai nghe nhạc xập xình
Đi tìm cây trúc xinh
Tang tình… cây còn gốc
Chị Hai đứng một mình
ố tình… chị Hai khóc
Nhấn ga lên quán Dốc
Cây đa ngả xuống rồi
Anh Hai túm tụm ngồi
Tính chuyện đào cả gộc
Dỗ chị Hai đừng khóc
Chị Hai bảo “ứ vào”
Van anh Hai đừng đào
Anh Hai bảo “xem đã”
Rẽ thăm chủ tịch xã
Ngài sửa soạn ra đồng
Lệnh giải phóng mặt bằng
Không được chậm tiến độ
Quay xe về thành phố
Ngang qua phía đình làng
Tiếng các cụ râm ran:
“Quê mình đất văn vật…”
XIII. Chợ quê mở giữa nội đô
Chợ quê mở giữa nội đô
Trên phố đu nhún, dưưưới hồ thuyền bơi
Dăm nàng yếm thắm tân thời
Váy bò cạp trễ chào mời vắt ve
Vài chàng khăn xếp, áo the
Kính tròng lap-top lập loè văn nhân
Nơi này "gút gút" làm thân
Chỗ kia "hảo hảo" thêm phần cố tri
Hỡi em, bánh cuốn Thanh Trì
Đắt thì bảo đắt, ăn thì vẫn ăn
Này anh, phở tái phở lăn
Gia truyền Nam Định miếng thăn, miếng gầu
Nem Thanh lưưườm nguýt chả Tàu
Vạn Vân rưưượu hũ đấu nhau Jôn thùng
Pep-si, bảy-ăp tưng bừng
Quà quê ngô nướng, kẹo vừng nằm không
Tò he xanh đỏ đứng trông
Nhật Tân cầy quán quạt hồng bánh đa
Rủ nhau vào hiệu mat-sa
Ra cửa mấy bác làng ta thất thần:
Có "mới" song chẳng thấy "tân"
Vẫn "quê" nhưng liệu còn "chân"… mà về !
XIV.Thị dân
Sống lâu ở phố
Hoá thành thị dân
Thị dân trong mặc
Váy áo ngắn dần
Thị dân trong ăn
Chán cơm có phở
Thị dân trong ở
Nhà ống mái tôn
Thị dân phát ngôn
Cám ơn! Hân hạnh!
Thích coi phim ảnh
Thuê đĩa xi-đi
Muốn uống cà phê
Quán vưườn mờ ảo
Rất chăm đi dạo
Vì ngại bụng to
Cần gọi xích-lô
Thì ra đầu phố
Thuê một tốp thợ
Cứ đến chợ ngưười
Cả đến khóc cưười
Cũng có dịch vụ
Sống lâu ở phố...
XV. Mê hồn phố
Thơ thẩn tìm chân quê
Lạc vào mê hồn phố
Từ ngày khơi mạch “phồn”
Thấy bao nhiêu chuyện lạ:
Xuân trước gặp chị Hai
Chùa Hương ngồi gõ mõ
Chị Hai xinh nhất phố
Bỗng xuống tóc đi tu
Xuân này thấy anh Ba
Phủ Giầy ngồi viết sớ
Anh ba giầu nhất sở
Thoắt sắm vai “thủ từ”
Đêm nào gặp chú Tư
Bích Câu ngồi tom, chát
Chú Tư soạn “giáo trình”
Giờ tay đàn, tay tráp
Tối qua đụng thím Năm
Xe hơi vào nhà hát
Thím Năm tay đầy vàng
Trước là dân bãi rác
Nhớ lần gặp bác Sáu
Tay xách va ly tiền
Bác Sáu từng vượt biên
Nay chuyên làm từ thiện
Sáng bắt tay cháu Bảy
Cháu Bảy xưa phụ nhảy
Giờ tuyển thủ cầu mây
Cháu vừa thắng cả Tây
Đi tìm gặp bác Cả
Kể bấy nhiêu chuyện lạ
“Phỉ phui cái mồm anh!”
Bác Cả cười ha hả
XIV. Duyên kỳ ngộ
Nhớ biển tìm ra sông
Chẳng sông suối thì hồ ao cũng được
Nhớ đồng tìm ra bãi
Chẳng bãi thì sân thượng cũng xong
Đến hồ ao, sân thượng cũng không
Thì miễn là có nước
Có nước là có hàng cây,
Có nước là có bể cá
Nhớ núi: đắp non giả
Nhớ rừng: trồng bon-sai
Không núi, không cây
Một cóng-bơ-hoa treo ngoài cửa sổ
Đung đưa, đung đưa, đung đưa
Những chiều cả gió, những trưa vắng người
Gió thì chỉ biết rong chơi
Người xây nhà hộp để rồi… cóng bơ
Rưới một chút nước
Thấy đời xanh thêm
Lắng tiếng chim hót
Từ lồng nhà bên
Chạm vào đôi mắt
Vừa tròn vừa đen
Bắt được cái miệng
Vừa xinh vừa duyên
Thế là trưa ấy
Nói cười huyên thuyên
Thế là đêm ấy
Thức thi với đèn
Chập chờn bắt gặp
Giáng Kiều - Tú Uyên
Ngờ rằng đã mất từ lâu
Kỳ ngộ còn một Bích Câu chốn này
Cổng ngoài "xổm bệt" hàng bày
Sân trong "đạo quán" thờ thầy Tú Uyên
Lách qua ồn ã mặt tiền
Tĩnh tâm mờ ảo mặt thiền hiện ra
Động cành bưướm nép vào hoa
Ngưười nấp vào giấy, trần nhoà mất tiên
Cầu tranh mà hoá cầu duyên
Giáng Kiều hiển sánh Tú Uyên, ý trời
Tâm hương một nén thay lời
Trời rằng: "Ta kén chọn người để cho
Thời nay rốn trễ cạp bò
Gặp "quỷ" thì có, đừng chờ gặp "tiên"
Bích Câu cũng thể Đào Nguyên
Duyên kỳ ngộ ấy là duyên một lần!"
Lời truyền vừa dứt tiếng ngân
Từ trong hương khói bần thần bước ra
Hỡi ơi, lại phố lại nhà
Lại chìa vé số, lại rà xe ôm
Thập thò cửa kính khung nhôm
Đậu phụ lại chấm mắm tôm dậy mùi
Cái mất thì đã mất rồi
Cái còn nhấp nhổm đứng ngồi chẳng an
XVI. Làng phố tương giao
Tuổi trẻ ra phố bỏ quê
“Tri thiên mệnh” bỗng nhớ về điền viên
Dẫu không thẹn với Đào Tiềm
Cũng theo Nguyễn Khuyến tái duyên quê nhà
Đường làng vẫn đường làng ta
Đèn cao áp đã đuổi xa trăng vàng
Đầy đường xe máy dọc ngang
Cái luồn ngõ Huyện, cái sang chợ Cầu
Mẹ già mới mất ít lâu
Chợ giờ trống chỗ bán trầu, bán vôi!
Đầu đường thoáng dáng em tôi
Mắt xanh, môi đỏ đang ngồi đợi ai
“Người ta Hàn Quốc, Mã Lai
Thì em cũng phải liệu bài chứ anh?”
Giữa đường dưới tán cây xanh
Bạn tôi đang cúi gập mình bơm xe
“Con đông, ruộng hết, chân què…”
Bạn cười khoé mắt đỏ hoe cả chiều
Cuối đường rộn tiếng hò reo
Đuổi theo trái bưởi trẻ nghèo cùng vui
“Nhà hàng hoá giải sân chơi
Chúng em đành phải ra nơi mặt đường”
Thăm quê lòng dạ vấn vương
Phần buồn cảnh sắc, phần thương nỗi đời
Toét!… toe! Giật thót cả người
Đoàn xe quan khách hú còi lướt qua
Rẽ tìm lối cũ về nhà
Ngoáy đuôi chú Vện chạy ra đón mình
*
Đêm nay rời bỏ thị thành
Về nghe ếch nhái kêu quanh ao làng
Khi chẳng chuộc, lúc rộn ràng
Đêm càng sâu lắng, tiếng càng lâm ly
Tiếng rằng, mới đó nhà quê
Trúc tre soi bóng liền kề đầm ao
Sông tôm cá, bãi chấu cào
Tháng ba trời đổ mưa rào sấm vang
Từ ngày cơ giới về làng
“Công nông” đầu dọc, đầu ngang hãi hùng
Lấp ao, đổi thửa, khoanh vùng
Ai còn cấn cá là không thị trường
Tiếng rằng, vui lắm hội làng
Dưới ao rối diễn, trên đường rồng bay
Sân đình cô Tấm rơi hài
Để cho Hoàng Tử trổ tài… ướm chân
Điệu chèo từ độ cách tân
Ba phần rốk-rép bảy phần ơí a:
“Gái làng í í í gái làng ta
Lấy chồng Đài-Bắc… ắc ắc ắc… hoá ra Việt kiều”!
Tiếng rằng, ruộng ít người nhiều
Trông vào hạt thóc trăm điều lo xa
Lo con học, lo sửa nhà
Nữa lo cha héo, mẹ già nay mai
Hàng xóm sắm xe, lên đài
Nhà mình không có cũng dài mặt ra
Vay vốn phải thế chấp nhà
Xuất khẩu thì ngại đường xa xứ người
Tiếng rằng, dự án lập rồi
Không khu công nghiệp, cũng thời sân gôn
Số ít bảo thế là khôn
Không đô thị hoá thì còn nghèo lâu
Số đông ngờ vực hỏi nhau
Không dưng mình cũng nhà lầu, xe hơi?
Đồng làng sắp hoá sân chơi
Muốn nghe tiếng ếch nữa rồi tìm đâu!
XVII. Là ếch
Là ếch, ta chỉ mong mưa
Trước tìm bạn gái, sau thưa với trời
Vô tư nào biết có người
Bụi bờ rình rập chờ thời chộp ta
Ta đâu phải lão ba ba
Cậy mình vỏ cứng thò ra, thụt vào
Ta đâu phải gã cào cào
Áo xanh, áo đỏ lao xao bờ đầm
Ta - kẻ lĩnh xướng giọng trầm
Giữa dàn giao hưưởng tiễn xuân sang hè
Ta - kẻ réo gọi hồn quê
Sông xưa khuất lấp hiện về trong mơ
Trần truồng vũ điệu mừng mưa
Trong dạ tiệc nước khởi mùa "phồn thê"
U uôm... ộp oạp... tê mê
Ôm nhau chết bởi lăng-xê chính mình!
Xưa nay trong kiếp phù sinh
Hỏi rằng đưược chết vì tình, mấy ai
Tìm xem khắp chốn tượng đài
Thấy đâu hình bóng của loài lưỡng thê
Buồn cho những kẻ về quê
Chẳng vang “chẳng...chuộc” còn gì là đêm
XVIII. Cỏ
Cùng nhau men lối bờ đê
Giữa bao la cỏ em mê cỏ nào?
Thuở ấy tóc để chỏm đào
Cầm tay cỏ dắt anh vào xưa xa
Hồn nhiên nhất đám cỏ gà
Chọi nhau túi bụi để mà cười vui
Mập to đích thực cỏ voi
Cỏ mật thì ngọt, nhọ nồi lại đen
Cỏ may xiên một mũi kim
Chân vịt mỏng mảnh, chân chim loè xoè
Cỏ lăn, cỏ lác, cỏ le
Khoẻ như cỏ gấu lại e cỏ gừng...
Trâu bò lúc lắc cặp sừng
Bên nhau gặm cỏ thung dung chiều hè
Mục đồng tóc gió vàng hoe
Vật nhau trên cỏ để khoe đùi lườn
Chắp tay vái cỏ dọc đường
Hẳn là mấy bác tha hương về làng
Lúa là một giống cỏ hoang
Ông cha thuần dưỡng mùa màng trĩu bông
Quê mình hoa cỏ đầy đồng
Ngoài thành phố cỏ phải trồng đó em.
XIX. Là trâu
Gặm cỏ để rồi kéo cày
Kéo cày gặm cỏ lâu ngày thành chai
Buồn thì lại ợ ra nhai
Lắc mông xua muỗi, vẫy tai đuổi ruồi
Sướng thì cong tớn cái đuôi
Chân cẳng dậm dựt, “của giời” lắc lư
“Hùng hục như họ nhà tru”
May đời chưa rủa là ngu với đần
Từ ngày về với thảo dân
Trên thừng xiên mũi, dưới chân lội bùn
Trưa hè nước bỏng như đun
Chiều đông sương muối rét run từng hồi
Vụ năm cho chí vụ mười
Hạt vàng người hưởng, rơm mời trâu ăn
Lòng riêng thoáng chút lăn tăn
Vẫn thề đi với thảo dân trọn đời
Là trâu tớ cũng thích cười
Đánh lừa lão cọp hỏi người “trí khôn” (!)
Là trâu tớ chịu anh Bờm
Ba bò chẳng đổi, đổi hòn xôi to (?)
Tớ mà có cái quạt mo
Gạ người đổi lấy một vò rượu ngon
Uống say vằn mắt, gếch mồm
Hỏi rằng: “máy hoá” người còn dùng ta?
Có thịt nhớ chừa sừng, da
Góp vào bộ gõ cùng là bộ hơi
Kiếp trâu đưa tiễn kiếp người
Tùng!
Bi… ri!
Cắc!
Thế rồi… nấc lên!
XX. Mục đồng
“ Mục đồng là trẻ chăn trâu
Ăn sống ăn sít vật nhau cả ngày…”
Mục tử là chúng anh đây
Lưng trâu từng cưỡi, liềm tay đã cầm
Cắt cỏ không sợ gai đâm
Lội ruộng chẳng hãi âm thầm bùn rêu
Con gái nhóm lửa, thùa thêu
Con trai đánh trận hò reo dậy trời
Đóng bè chuối để tập bơi
Phất diều mong thả lên trời ước mơ
Trâu thì bữa đói, bữa no
Người chăn quần áo khét mù như trâu…
Một ngày chẳng hiểu vì đâu
Đua nhau kéo đến cả Tàu lẫn Tây
Kẻ đóng cọc, người chăng dây
Biển treo: đất này đã chủ đầu tư (?)
Thế rồi đường xá bụi mù
Đen ngòm nước thải lừ đừ sông quê
Thế rồi đứa đi làm thuê
Đứa theo chồng ngoại chẳng về thăm nhau
Đường làng hết vết chân trâu
Đồng làng hết cỏ, tìm đâu…. mục đồng!
XXI. Dã tràng tự bạch
Xe duyên giữa biển với bờ
Cớ chi lũ sóng xoá mờ tình tang
Để cho miệng lưưưỡi thế gian
Dệt thêu nên "chuyện dã tràng" kể chơi
Vì không giữ được bạn đời
Xe cát lấp biển cho vơi hận mình
Thế là từ gã thưưư sinh
Ta thành một kẻ thất tình, dở hơi
Thế là từ kẻ yêu đời
Ta thành một gã biển trời bằng vung
Chẳng tin hỏi họ nhà Thông
Trót phải lòng biển ta không muốn về
Chôn chân mãi chốn thôn quê
Hay ra phố thị hành nghề thưưương gia
Bãi bờ riêng một mình ta
Dẫu thân cua cáy nhưưưng mà thanh tao
Đời tẻ nhạt, đời ca dao
Thì ta xe cát tôn cao miệng đời
Miệng đời tròn méo theo thời
Dù rằng đang khóc hay cười đều thương
Dã tràng hay đấng quân vương
Gẫm ra thì cũng vô thường cả thôi!
XXI. Tễu: ba trong một
I.
Cởi trần đóng khố múa chơi
Hát rằng, giữa đất và trời có ta
Đất là mẹ, trời là cha
Chính danh gọi Tễu, tự là Thảo Dân
Gia tài độc một chữ "cần"
Trọng thực thường lấy chữ "ăn" làm đầu
Bạn thì những chó cùng trâu
Những bí cùng bầu, những lúa cùng ngô
Người ta bầu rượu, túi thơ
Mình thì khuya sớm bụi bờ đó đăng
Vui cùng con diếc, con măng
Buồn thì gõ bát hát nhăng giải sầu
Ra trận đành phận tốt đầu
Về làng thì lại cưỡi trâu ra đồng
Ai nhanh hoá hổ, hoá rồng
Ta tuy trâu chậm nhưng không sá gì
Kéo cày đã cực chai lì
Khi giương sừng nhọn hổ thì ngán ta
Đã cười, cứ phải ha! ha!
Đã hát, cứ phải í a... tình rằng...
Đã ngắm, cứ phải Thị Hằng
Đã uống, cứ phải tính bằng hũ, ang
Giáo trò nhân lúc xuân sang
Tễu tôi xin được trình làng đôi câu
II.
Độc một mảnh khố che thân
Giấc mơ xuất ngoại đâu phần Tễu tôi
Ai ngờ dân giã lên ngôi
Thế rồi Tễu cũng được ngồi máy bay
Ngất ngư trên chín tầng mây
Giật mình nhòm xuống nhà Tây chọc trời
Lung linh mặt nước xứ ngưười
Diễn ra đủ cả khóc cười xứ ta:
Mình voi lẫm liệt tướng bà
Rồng thiêng phun lửa, rùa già đớp gươm
Nào là đánh dậm, úp nơm
Cày bừa, tát nưước, nhào rơm, cất nhà
Nào là đám cưới, đám ma
Hát chèo, đấu vật, chọi gà, đánh đu...
Miền "gà trống", xứ "sương mù"
Ngữ ngôn dẫu khác, gật gù giống nhau
Thì ra Tây cũng như Tàu
Cũng thèm của lạ, cũng giàu hồn nhiên
Thì ra lắm của, nhiều tiền
Cũng cười cùng Tễu cho quên sự đời
Cũ ta lại hoá mới người
Hồn quê “rối nưước” một thời, kém ai!
Thực là có một, không hai
Tễu tôi xuất ngoại chuyện dài... hơn sông
III.
Dưới khố, trên áo gi-lê
Đầu mang mũ phớt Tễu đi xứ người
Âu-Tây gô-tích chọc trời
Âm dương ngói úp nghìn đời Á-Đông
Chán chê xúc-xích, dăm-bông
Màn-thầu, sủi-cảo cũng không lạ gì
Nơi nâng bát, chỗ cụng ly
Trả lời phỏng vấn rồi thì ôm hôn
Người rằng: “rối nước hớp hồn
Đã câu “giã bạn” liệu còn gặp nhau?”
Tễu rằng: “chắc cũng chẳng lâu!”
Chắp tay đáp lễ, nghiêng đầu gút-bai!
Người tung mũ, kẻ vẫy tay
Ngất ngư lại chín tầng mây trở về
Bỏ mũ phớt, cởi ghi-lê
Phất phơ giải khố ao quê thật mình
Này nước tre trúc lung linh
Này mây lồng bóng thuỷ đình gần xa
Này người dân giã quê ta
Cắc tùng nhịp trống, ối a điệu chèo
Trò xưa, tích cũ trong veo
“Trình-diễn”, “xếp-đặt” ăn theo ngập ngừng
Ngàn năm vận hội phục hưng
Tễu mang hồn Việt sánh cùng thế gian
XXIII. Hồn
Hôm xưa em đi tỉnh về
"Tách" hàng khuy bấm... buồn tê cả lòng
Em giờ "roạt" cái là xong
Phéc-mơ-tuya hẳn làm ông... hết hồn!
Dẫu gì, hiện đại vẫn hơn
Van ông, ông chớ nặng buồn làm chi
Kể nhưưư cái chuyện "chân quê"
Đã xưưa nhưư thể "lời thề cỏ may"
Đến như cái chuyện lấy Tây
Vào thời mở cửa sự nay cũng thường
Còn như cái chuyện văn chương
Nặng phần xếch xéc, nhẹ đường thanh tao
Lại như cái chuyện thấp cao
Mái bằng mái nhọn, cái vào cái ra
Xác mình hồn của người ta
Cố hương cũng khác chi là tha hương
Nhịp nhanh cơ chế thị trường
Muốn buồn cũng chẳng kịp buồn, thưa ông:
Lục bát người viết vẫn đông
Đúng vần, đủ điệu chỉ không thấy... hồn
Mồng tơi dậu vẫn xanh rờn
Chỉ bươm bướm trắng không còn đưa thư!
Sông xưa cầu đã thay đò
Sang ngang lỡ bước bây giờ… mình tôi!
Hồn làng xác phố hỡi ơi
Giao duyên một khúc ai người tri âm?
XXIV. Hỏi
Đã “thơ phú giao duyên”, lại “làng phố giao duyên”
Có “giao” không, khi phú khác thơ, khi làng khác phố
Có “duyên” không, khi thơ nép phú, khi phố nuốt làng?
Gã đầu bạc ơi!
Thương tiếc mà làm chi mái đình cây đa, bến đá trăng vàng
Những bèo dạt mây trôi, cò la cò lả
Cánh cò trắng từ lâu đã chết khô trong sách vở
Muốn biết thân cò con trẻ thời nay phải lặn lội vào thảo-cầm-viên
Thay chỗ cây đa hôm nào là cây-ống-khói ngạo nghễ vút lên
Phun những đen sì mà cụ Đồ Chiểu năm xưa muốn “chạy ra cắn cổ”
Chí Phèo thời nay đi làm vệ sĩ bảo kê cho vũ trường, nhà hàng trên phố
Về quê tậu đất lập trang trại là những chàng Xuân Tóc Đỏ mới phất lên
Cụ Cố Hồng bây giờ xe hơi về gặp cụ Bá Kiến thường xuyên
Giữa chiếu rượu làng Hiện Đại cụ cứ gật gù: “chưa biết, sướng lắm, nói nữa, nói mãi!”
Lão Hạc sau khi bán chó, bán vườn chẳng những thôi kiếp cô đơn thui thủi
Mà nghe đâu còn thường cặp kè với đám thằng Mục, thằng Xiên
Giáo Thứ từ lâu cũng đã dứt bỏ lũ học trò cùng đèn sách, bút nghiên
Hoà vào đội quân xuất khẩu lao động mãi đâu tận xứ I-rắc, Cô-oét
Hỡi ôi, nói gì đến làm giầu, làm sang, làm đẹp
Chỉ để làm người lương thiện thôi cũng đã đủ nhọc nhằn
Người ta bảo:
Thời nay, đã cũ lắm rồi những “tiên học lễ, hậu học văn”
Hãy nhớ lấy chữ “đoạt”, chữ “tranh”, chữ “quyền”, chữ “biến”
Thay cho chữ “hiếu”, chữ “trinh”, chữ “cần”, chữ “kiệm”
Những bảo tàng, nhà hát, thư viện… tốt thôi, nhưng xin quý vị cứ thư thư
Phải có ngay những ri-zót, plaza, sân golf để thu hút vốn đầu tư
Khi đã có tiền rồi thì, “mèo trắng mèo đen” có lo gì không vồ được chuột!
Người ta bảo:
Thời nay, nếu không là tứ trụ triều đình, văn võ quan viên
Thì cũng phải là người mẫu chân dài, doanh nhân bụng nở
Nếu không có bố làm to, có nhà mặt phố
Thì cũng phải có sổ tiết kiệm ngân hàng, có ki-ốt cho thuê
Thế mới biết chữ “thời”, chữ “thế” thực là gớm ghê
“Thác lộ”, “phùng thời” “tốt” hay “xe” ai mà biết được!
Chẳng thế mà:
Mãn Giác, thời Lý, răn rằng “sự trục nhãn tiền”
Đặng Dung, thời Trần, cảm hoài “thời lai đồ điếu”
Nguyễn Trãi, thời Lê, di hận “hoạ phúc hữu môi”
Nguyễn Bỉnh Khiêm, thời Mạc, luận giải “thất thế đắc thời”
Ngô Thì Nhậm, thời Nguyễn, cắn răng “thế thời phải thế”
Phan Bội Châu, thời Tây, nghiến răng “giang sơn tử hĩ”
Chẳng thế mà:
Ai có quyền thì nguời đó sẽ độc tôn chân lý
Sẽ áp đặt bóng mình trong phê văn, chép sử
Ai có tiền thì người đó sẽ cầm trịch luật chơi
Sẽ “Suối mơ”, “Thiên thai” ngay giữa trần đời
Không quyền, không tiền thì cứ ngồi mà sáng tác, tối tác
Tự huyễn hoặc rằng sẽ có ngày di cảo, hồi ký vươn mình sống dậy… lên ngôi!
Chẳng thế mà:
Tú Xương giật mình tưởng nghe tiếng ếch kêu sông Lấp
Thì ra giữa dòng Mê vẫn ngóng ai một tiếng gọi đò
Á Nam thác lời người vợ nơi bến tàu tiễn đưa anh Khoá
Cái khăn trầu bao lần ngập ngừng đã thắt lại mở ra
Nguyễn Bính khóc than cho thân phận mình sang ngang lỡ bước
Với bao kiếp người đương thời đổ bóng xuống sân ga
Đoàn Văn Cừ níu giữ một đám rước xuân, một phiên chợ tết
Về đâu hỡi những cư dân nô nức dưới trăng tà?
Này, gã cỏ may!
Đã quá nửa cuộc đời hãm mình trong thành, chung thân với phố
Mùa đông trải đệm Kim-đan, mùa hè bật Nick-ko điều hoà nhiệt độ
Có phải đạo không khi ngồi Quan-Hoa-Các mà thương nhớ đồng quê?
Lại còn cao giọng “bồi tụng” những văn minh này, những hiện đại kia
Khi sông làng mình đang chết dần vì ô nhiễm
Khi biển quê mình cá tôm ngày một hiếm
Khi đảo nước mình láng giềng mưu độc chiếm
Trai gái làng đang lũ lượt kéo nhau đi
Thì thơ phú giao duyên như vậy để làm gì?
XXV. Khép
Sao người lại hỏi làm chi
Giao thì phải hợp, duyên thì phải nên
Chữ rằng “thập nhị nhân duyên”
Đá vàng cũng lắm, biến thiên cũng nhiều
Làng từng tìm thật mà yêu
Phố nay lấy khéo làm điều vinh danh
Không làng tự đánh mất mình
Thiếu phố thật khó đua tranh với đời
Biết rằng có một chữ “thời”
Chẳng quên chữ “thế” tuyệt vời dịch kinh
Chữ “lý” bắt bí chữ “tình”
Chữ “yêu” chữ “gét” lình sình cả hai
Cậy chi đến chuyện chữ “tài”
Khi mà liền với chữ “tai” một vần
Chữ “may” chữ “rủi” cùng sân
Chữ “được” chữ “mất” cũng gần hỡi ôi
Công nghiệp hóa mốc cắm rồi
Hiện đại hóa cũng men thời mà lên
Bão bùng thời đại thông tin
Toàn cầu hóa vẫn dò tìm luật chơi
Luật chơi tung hứng đầy vơi
Hỏi kẻ cầm trịch là người nào đây
Gió Đông xoắn xuýt gió Tây
Thuở trước che chắn, thời nay đón mời
Thật thà có chốn có nơi
Khéo khôn cũng phải chờ thời lựa cơ
Thực dụng nuôi lớn mộng mơ
Mười tin bởi có một ngờ đó thôi
Chữ nghĩa thông tỏ lẽ đời
Ậm ừ ra vẻ như người thấp cơ
Ngẫm xem trong cõi mộng mơ
Tựu thành thì ít ất ơ thì nhiều
Nói chi những “khoản” những “điều”
Càng cao quyền lực càng teo tình người
Biết thân thấp thế, lỗi thời
Giữa làng và phố đành ngồi giao duyên
Sâu sắc phát lộ hồn nhiên
Rạ rơm khuất lấp một miền phồn hoa
Áo xiêm mớ bảy mớ ba
Khép vào tưởng phố mở ra thấy làng.
~Phạm-Công-Trứ~
12/2008 - 7/2009
LỜI THỀ CỎ MAY
Làm sao quên được tuổi thơ
Tuổi vàng, tuổi ngọc - tôi ngờ lời ai
Thưở ấy tôi mới lên mười
Còn em lên bảy, theo tôi cả ngày
Quần em dệt kín bông may
Áo tôi đứt cúc, mực dây tím bầm
Tuổi thơ chân đất đầu trần
Từ trong lấm láp em thầm lớn lên
Bây giờ xinh đẹp là em
Em ra thành phố dần quên một thời
Về quê ăn Tết vừa rồi
Em tôi áo chẽn, em tôi quần bò
Gặp tôi, em hỏi hững hờ
"Anh chưa lấy vợ, còn chờ đợi ai ?"
Em đi để lại chuỗi cười
Trong tôi vỡ ... một khoảng trời pha lê
Trăng vàng đêm ấy, bờ đê
Có người ngồi gỡ lời thề cỏ may ... ~Phạm-Công-Trứ~
PHẠM-DOANH
TRƯỜNG CA CHO KẺ ĐƠN HÀNH
Dáng ai đứng tạc lưng đồi
Đơn sơ thủy mạc nét người hay tranh
Khói lam từ cánh rừng xanh
Lững lơ đầu núi, mong manh nắng chiều
Thả hồn theo nỗi tịch liêu
Có niềm cô độc theo diều lên không
Tìm trong nơi cặn bã lòng
Còn chi đâu nữa mà mong ngóng gì
Một ly, rồi lại một ly
Vì em ta cứ ly bì đấy em
Nắng Xuân rọi sáng trên thềm
Mà ta say quá, bắt đền em đây
Vòng tay, đã thiếu vòng tay
Dù hoa xanh thắm, trong ngày tháng tư
Tình ơi, sao vẫn chần chừ
Để ta ngóng đợi, mỏi nhừ tim ta
Vì em không bỏ tháp ngà
Vườn cây quên nước phù sa sông Hồng
Lúa vàng quên tuổi đơm bông
Măng tre quên mọc, mục đồng quên trâụ
Hoàng hôn tím mộng ban đầu
Niềm vui chớm nụ đã sầu biển khơi
Này em, tình khuất sau đồi
Giăng chi mối lụa để rời rạc tơ
Gót hài vết lạnh ơ thờ
Ánh trăng khung cửa hững hờ phận đau
Một người trên bến giang đầu
Một người ngấn lệ canh thâu héo mòn
Dù say vẫn biết mất, còn
Dù tê dại vẫn thấm đòn trên da
Coi như mật đắng, khổ qua
Cho khờ cảm giác như là đồng đen
Phong trần gió bụi dần quen
Bảo mình bỏ cuộc bon chen mệt nhoài
Gió chiều lộng ải quan ngoài
Biên cương quán nhỏ gọi hoài tên xưa
Tỉnh say, say tỉnh, tỉnh chưa ?
Quanh đời những trận gió lùa bên tai
Mộng du mờ mịt trần ai
Trải lòng trên những ngắn dài nhân duyên
Lâu rồi chưa được bình yên
Tràn trong tâm khảm cơn điên vật vờ
Có chăng chỉ cuộc tình cờ
Có chăng là chuyện dạt bờ rong rêu
Một lần đau, một lần yêu
Đổi sao cho được trăm chiều ngây ngô
Nguội lòng đá tảng đáy hồ
Phía trên mặt nước giả vờ sóng chi?
Cho nhau ngôn ngữ từ bi
Để theo cơn gió bay đi cuối trời
Bọt bèo trên sóng ngàn khơi
Có chua cay lắm thiệt lời dối gian
Tỉnh ra canh rượu chóng tàn
Bình ngang chén ngửa bàng hoàng phế tâm
Lâu rồi chẳng nói thành câm
Nhờ say quên hết thăng trầm đó thôi
Phù vân hết cõi con người
Bóng trăng sóng nước làm khơi mạch buồn
Người về xứ thượng bản buôn
Tìm trên lối sỏi có nguồn vị tha
Phải chăng dưới cội cây già
Có chân thiền bỏ ta bà thế gian
Ngút ngàn đâu chẳng ngút ngàn
Lần theo dấu cỏ vẫn hoang vu đầy
Nhiều khi đang giữa cơn say
Nghe dòng nước lạnh dội ngay tâm hồn
Bỏ chai rượu chẳng hết buồn
Bỏ em chẳng hết cội nguồn khổ đau
Nhiều khi đang giữa canh thâu
Trong cơn mộng mị biết đâu lối về
Tưởng chừng trăm chiếc bóng đè
Có niềm hoảng sợ bốn bề vây quanh.
Hình như trời đã bình minh
Sao người vẫn đứng một mình bên song
Sóng ngoài khơi, sóng trong lòng
Lập lòe ngọn nến nhỏ dòng lệ rơi
Đăm đăm nhìn phía chân trời
Hải đăng ngần ngại, dõi đời phiêu linh
Đằng sau vừa dứt cuộc tình
Bước chân mỏi mệt, thể hình hư hao
Rừng tràm, gió bắc lao xao
Biển đông khơi sóng tạt vào rong rêu
Một vùng dĩ vãng tiêu điều
Còn trong tâm khảm ít nhiều ưu tư
Tình quên lời cuối tạ từ
Hoang vu chợt thấy đã hư con người
Bước đi về chốn xa vời
Dáng đầy khắc khoải như thời xa xưa
Mắt buồn loáng đọng hạt mưa
Còn đâu màu nắng khi chưa vướng sầu
Đường gió bụi, biết về đâu
Tóc sương pha lẫn với màu áo đen
Lá bay tan tác bên thềm
Bóng người mờ nhạt trên nền khói lam
Nhìn quanh chỉ thấy mây ngàn
Gió về từ đỉnh Tháp Chàm vi vu
Lạc loài một kiếp phiêu du
Nay đây mai đó bụi mù bước chân
Khi trên bản thượng rượu cần
Khi miền gió cát thấy gần cõi ma
Mười năm lao khổ phong ba
Nhiều khi nghĩ lại lòng ta nguội tàn
Trả người giấc mộng tơ vàng
Ta ôm định phận ngút ngàn trong tay
Ngày xưa thần tượng là đây
Năm năm trụy lạc hao gầy xác thân
Trả lại tôi những tượng thần
Tôi lên xứ thượng,
rượu cần,
đổi,
say!
Rượu cần đắng, rượu cần cay
Phải chăng kỷ niệm, lá bay qua đời
Thôi em, ngày mộng xa vời
Còn đâu vạt nắng chiếu ngời áo xưa
Còn đâu lúc dưới cơn mưa
Hàng hiên quán nhỏ, mái dừa giọt sa
Chuyện mình giờ đã phôi pha
Em yên phận gái lên phà sang sông
Sóng như còn dậy trong lòng
Chiều bên sông nước, xuôi dòng, lá trôi
Bao năm, thần tượng trong đời
Là em với mắt môi cười đắm say
Là em tràn suối tóc mây
Tình yêu gói trọn vòng tay ngọt lời
Thế mà mất hết, em ơi
Chỉ còn trống vắng quảng đời mênh mông
Niềm đau lắng đọng trong lòng
Bóng nghiêng nghiêng đổ bên dòng hắt hiu
Áo sờn vai, bạc đã nhiều
Trên đầu mái tóc muối tiêu lẫn màu
Chiều nay tạm trú nơi đâu
Bao la một cõi giang đầu biên cương
Thở dài, người lại lên đường
Cát bay trong gió, mắt dường như caỵ
~Pham-Doanh~ CHINH PHỤ KHÚC
Dòng sông đưa nước về đâu?
Cho em gửi chiếc lá sầu tương tư
Từ chàng chinh chiến diệt thù
Đã ba năm chẳng có thư một lần
Thương chàng sương gió bụi trần
Ngựa hồng chắc đã ngại ngần vó câu
Em hằng khấn nguyện đêm thâu
Mong ngày nối lại nhịp cầu phu thê
Hôm nay gió bấc trở về
Hàng dương liễu lạnh, tái tê khuê phòng
Thêm một ngày mãi chờ mong
Thêm một ngày mãi ngóng trông bóng chàng
Từng đêm chăn gối ngỡ ngàng
Hơi người ấp ủ đã ngàn giấc mơ
Giờ đây xa cách đôi bờ
Nhớ thương biết đến bao giờ mới nguôi
Từ chàng biền biệt chân trời
Tóc tai biếng chải, mắt môi nhạt mầu
Cứ trông về phía hàng dâu
Ngóng chừng bóng ngựa qua cầu hồi hương
Nhưng ngày lại khuất tà dương
Cho hoa héo nhụy tàn hương giữa mùa
Mình em trong bức màn thưa
Gục đầu lên gối lệ mưa mấy dòng
Chàng đi từ độ sầu đông
Đã ba lần tuyết chập chùng chốn quê
Ba năm chàng hẹn quay về
Ba lần con nước tràn đê vỡ bờ
Xuân sang lòng vẫn ơ hờ
Từng mùa nắng hạ lặng lờ trôi qua
Thu vừa xong nữa là ba
Giờ này năm ấy chàng xa thiếp rồi
Người đi, nhà vắng tiếng cười
Có ai để thiếp chuốc mời rượu ngon
Sân nhà lặng lẽ không còn
Bóng chàng tập luyện quay tròn đường đao
Tưởng chừng mới độ hôm nào
Chàng vừa ướm thử áo bào em may
Mà nay đã quá ngàn ngày
Chợt nghe khóe mắt dâng đầy lệ em .
Nắng vàng chênh chếch trên thềm
Nhớ người và những êm đềm năm xưa
Bên nhau dù nắng hay mưa
Dù đông thi hữu hay thưa khách chào
Đời ta vẫn rộ hoa đào
Cho nhau đằm thắm ngọt ngào yêu đương
Hai bên phụ mẫu mến thương
Khen chàng võ nghệ văn chương vẹn bề
Từ em ở lại miền quê
Nuôi tằm dệt vải chẳng nề khó khăn
Biết chàng ngàn dặm xa xăm
Gió sương rừng núi dãi dằng nắng mưa
Mong đồng lúa lại được mùa
Góp lương nuôi lính vẫn thừa nuôi dân
Việc nhà gánh vác tảo tần
E chừng nhan sắc có phần kém xưa
Năm nay chàng sẽ về chưa ?
Em mang lễ vật lên chùa hỏi xâm
Quẻ lành, sư cụ nói rằng
Tàn cơn gió bấc, mùa xuân tái hồi
Đêm nay trong dạ bồi hồi
Mong tình quân đến đứng ngồi chẳng yên
Cầu xin trời độ người hiền
Cầu cho loan phụng nối liền dây tơ .
~Phạm-Doanh~ BÌNH KHÔ ĐẬP CHÉN CẢ CƯỜI VỚI NHAU
Đêm nay ánh trăng vàng lơ lửng
Gió nhẹ lay hờ hững cành cây
Ddắng cay lời cuối là đây
Ngày mai xa cách cho đầy nhớ thương
Ta cùng em Quỳnh Tương chén cạn
Nhớ bao ngày bầu bạn bên nhau
Cung đàn gieo tiếng oán sầu
Yêu chi cho lắm mà đau thế này
Thôi em nhé chia tay nhau nhé
Một người đi làm kẻ phiêu bồng
Một người áo cưới theo chồng
Còn đâu chén ngọc rượu nồng cho nhau
Trăng mười chín bắt đầu khuyên khuyết
Thương cuộc tình và tiếc ngày xanh
Từ nay chiếc lá xa cành
Anh về miền gió cát đành quên thôi
Thôi cứ để chôn vùi kỷ niệm
Nhắc làm chi những chuyện u hoài
Coi như tích Nhị Độ Mai
Giấc mơ thoáng nhẹ, dâú hài cỏ hoang
Bâù rượu cạn xoay ngang cười ngất
Em hỏi ta dám bất chấp đờỉ
Thôi, mai đám cưới em rồi
Trả em nguyên vẹn về người lạ xa
Đêm nay ánh trăng tà lạnh lắm
Sưởi cho nhau canh vắng thế thôi
Em về bên phía kia đôì
Còn ta diện bích, mộng đời u minh
Ta chẳng tiếc cuộc tình dang dỡ
Chỉ nghe tim đã vỡ tan rôì
Coi như duyên nợ lứa đôi
Cầm bằng sông nước cuốn trôi mịt mùng
Cùng một nỗi niềm, chung tâm sự
Uống cho đầy tư lự đêm nay
Lâu rồi chẳng có dịp say
Rôì đây như khói mây bay cuôí trời
Ừ thôi nhé ta rời phố vắng
Đếm tháng ngày cho trắng bàn tay
Trong lần nửa tỉnh nửa say
Tên người ta gọi vơi đầy hồn hoang
Còn đâu đó hương thoang thoáng nhẹ
Tiếng kinh hòa tiếng kệ điêu tàn
Trách trời cắt đứt tơ vàng
Tình vưà chớm mộng, đoạn tràng lên ngôi
Uống đi em, nữa rồi là mâý
Mỗi khi say lại thâý người xưa
Mai này trên bước nắng mưa
Đêm nay nhớ mâý cho vừa em ơi
Uống chung hết dạ quang bôi
Bình khô đập chén cả cười với nhau .
~Phạm-Doanh~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 21.05.2012 12:11:11 bởi Anh Nguyên >
PHẠM-NGỌC-LIÊN
THÁNG GIÊNG ĐÀ LẠT
Tháng Giêng vàng rực
Chao ơi dã quỳ
Ngón tay buốt giá
Níu bàn chân đi
Tháng Giêng rực rỡ
Làn da Anh Đào
Em qua phố chợ
Gót giày xôn xao
Tháng Giêng vó ngựa
Mềm lòng cỏ hoa
Ngẩn ngơ thềm cũ
Đợi mùa xuân qua
Tháng Giêng hương phấn
Thơm tà áo bay
Ngọt ngào hơi thở
Nồng nàn trong mây
Tháng Giêng phố núi
Mênh mông dã quỳ
Cám ơn giọt lệ
Đã đầy trên mi ... ~Phạm-Ngọc-Liên~ PHẠM-THỊ-HỒNG-LIÊN
TRỞ LẠI BIỂN
Ta sẽ đến biển một lần nữa
Không còn gì…
Vẫn sóng ấy đập vào hồn ta
Bọt tình yêu ngầu đục
Đêm dài vẫn một chút mưa qua
Ta sẽ khóc với biển một lần nữa
Thương hai trái tim mình
Nỗi cô đơn buốt giá
Biển đời đời im lặng nghe ta.
Trở lại biển một mình
Ta là kẻ thất tình đi rong
Đến một miền quá khứ
Vẫn gió ấy thổi bạt hồn ta
Cơn đau báo bão
Người phương trời nào không hay
Trái tim ta nhỏ máu.
Trở lại biển một mình
Ta là chiếc bóng chạy trốn
Uốn nhìn theo thời gian
Ai cùng ta hát lời biển rộng
Ôi khuôn mặt người tình
Dập dờn lớp sóng phủ lên ta.
Ta sẽ đến biển rạn vỡ
Nhìn xuống trái tim mình
Nỗi buồn hoá đá
Những mảnh vỡ cuối cùng
Gửi lại…
Đời nhau…. ~Phạm-Thị-Hồng-Liên~ PHẠM-THỊ-NGỌC-LIÊN
TIẾNG HÓT
Em muốn được như con chim kia
trong bụi mận gai
ngửa cổ hót vào cái chết
Thoả nguyện đến vô cùng
tình yêu thăng hoa
bất diệt
con chim nhỏ sôi nổi vĩnh biệt
bằng tiếng hót máu
để lại trái tim nụ hôn
những tiếng gọi của người yêu dấu
lồng ngực phập phồng
điệu nhảy cơn đau
Những khoảnh khắc thanh xuân
duỗi tay hào phóng
em tặng anh bằng một nụ cười
mong anh bình yên bình yên
cuộc đời hồng
còn lại
Em mang mũi gai trong tim
hót lời yêu nồng nàn
cái chết không làm tuyệt vọng
Thơm ngát giây phút sau cùng
hơi thở tan vào mộng
hành trình vẫn có tình anh...
~Phạm-Thị-Ngọc-Liên~ TỰ CA CỦA NHỮNG EVA CÔ QUẠNH
Em nằm trong danh sách của những người đàn bà
Không có đàn ông
Dầu vẫn có trái tim nóng hổi
(Trái tim thèm một điều tội lỗi
Được yêu và phản bội chính mình !)
Ôi những Eva đôi mắt quầng xanh
Đêm thao thức những nỗi buồn trong ngực
Những vết rạn đầu đời tấm tức
Như con chim che mặt trước cành cong
Khi tình yêu sủi bọt phía sau cùng
Lời tuyên hứa một mình
Đã nổi
Những Eva bối rối
Trái tim khôn ngoan, khờ khạo, ngu đần
Bàng hoàng sau câu nói vĩ nhân
(Vĩ nhân đúng là vĩ nhân khi thốt thành lời nói)
Ôi trái tim em thèm một điều tội lỗi
Được yêu và phản bội chính mình
~Phạm-Thị-Ngọc-Liên~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 03.06.2012 10:40:26 bởi Anh Nguyên >
PHẠM-VŨ-NGỌC-NGA
ĐÔI MÔI ĐÁ KEM
Những kỷ niệm đã bám rêu
Sao anh không để cho chúng ngủ quên trong tiềm thức?
Đôi khi em phát bực
Vì anh như bà lão dai mồm nhắc hoài những chuyện xưa…
Đó là những ngày rất mưa
Mình nép dưới mái hiên nghe nhịp tim của phố
Hơi ấm nồng nàn của anh khiến em thôi mắc cỡ
Dụi đầu như chú mèo ngoan
Em xòe tay hứng giọt nước mắt trần gian
Sung sướng hay khổ đau?
Mừng vui hay buồn bã?
Em nghiêng tai lắng nghe tiếng mưa thì thầm trên lá
Cố đoán lời nào dành cho em?
Đôi môi ướt mưa lạnh ngắt như kem
Anh hâm chúng tan ra và lên men chuếnh choáng
Những lời hứa bên tai em nhẹ như gió thoảng
Em chẳng mấy bận tâm…
Rồi những ngày hết mưa anh cất bước âm thầm
Em vẫn nghiêng tai đợi tiếng mưa thì thầm trên lá
Để chắc rằng lời đó có phải dành cho em?
Đôi môi đá kem
Đã tan ra, giờ dần đông cứng lại
Và bám rêu…
Anh trở về sau những chuyến phiêu lưu
Vẫn hơi ấm ngày xưa, anh đòi hâm nóng lại
Nhưng em đâu còn là đứa trẻ thơ dại
Không những môi em, tim em cũng đóng băng rồi...
~Phạm-Vũ-Ngọc-Nga~
NGUYỄN-VIỆT-CHIẾN
THỜI ĐẤT NƯỚC GIAN LAO
Chúng đã ngủ cả rồi
những con hươu bị bóng đêm săn đuổi
chúng đang gác cặp sừng lên vầng trăng
cuối tháng
rồi nằm mơ về một cánh rừng
không có thuốc đạn và súng săn
Họ đã ngủ cả rồi
những người lính bị chiến tranh săn đuổi
họ nằm mơ gặp lại bầy hươu
gác sừng lên người bạn vô danh
trên cánh rừng đã chết
Chỉ còn lại vầng trăng và giấc ngủ
chỉ còn lại dấu vết cuối cùng của bầy hươu
bị săn đuổi
chỉ còn lại câu thơ thầm lặng
về những người đã ra đi
Chỉ còn lại những gì không còn lại
bởi người đau đớn nhất sau chiến tranh
không ai khác ngoài mẹ của chúng ta
những đứa con không trở về
hoà bình dưới mưa phùn
được đắp bằng cỏ non và nước mắt
*
Đêm đêm
những người con ngỡ đã đi thật xa
đang lặng lẽ trở về
họ lẫn vào gió vào sương đêm
không cần an ủi
họ chẳng ồn ào như lời ca sôi sục ngày ra đi
Họ còn nguyên tuổi trẻ
những người lính chưa tiêu phí một xu mơ ước
chưa tiêu hoài một đồng thanh xuân
Họ trở về tìm lại
trang sách học trò đêm đêm còn thao thức
trên cánh đồng tiếng Việt ngàn năm
Mẹ lại thấy chúng con về
như cánh cò tuổi thơ lưu lạc
đã bao ngày phải xa rời thôn ổ yêu thương
chúng con trở về tìm lại
giọt nước mắt xót xa và đắng cay của mẹ
Một bên là núi sông ngăn cách
còn bên kia là bóng đêm chiến tranh
vẫn biết đạn bom không có mắt
vẫn biết hận thù không thể phân biệt nổi
đâu là hoa sen và đâu là bùn tối
nhưng các anh vẫn phải ra đi
Các anh phải ra đi
lời ru chùa Tây Phương
những La Hán mặt buồn
người thợ mộc xứ Đoài
lấy thân xác hom hem của mình làm mẫu vẽ
ba mươi sáu dẻo xương sườn
réo rắt tấu lên bản đàn tam thập lục
người gãy đàn thì đau đớn
mà bản nhạc viết cho đàn lại reo vui
*
Mẹ đã sống dưới mưa phùn ảm đạm
những ngày dài nghèo đói quắt quay
Mẹ thiếu sữa sinh đứa con thiếu tháng
Tổ quốc xanh xao Tổ quốc hao gầy
Mẹ có mặt trong dòng người nhẫn nại
lặng lẽ xếp hàng từ mờ sớm tới đêm hôm
Mẹ lần hồi thời cơm tem gạo phiếu
nuôi lớn những người con
rồi gửi tới chiến trường
Mẹ đã khóc lúc rời ga Hàng Cỏ
những đoàn tàu hun hút tuổi hai mươi
một thế hệ hồn nhiên không biết chết
chưa từng yêu khi gục ngã cuối trời
Mẹ ở lại với sông Hồng tần tảo
áo phù sa lam lũ tháng ngày
câu quan họ cất trong bồ thóc cũ
sông Cầu trôi như một tiếng thở dài…
*
Tàu xuyên đêm
tiếng gió xé bánh xe lăn quần quật
đêm nay họ trở lại một thời gian lao
đường vào Nam hun hút những chuyến tàu
máu rất đỏ tuổi hai mươi nằm lại
câu hát bảo:
tuổi hai mươi những người đi trẻ mãi
câu thơ bảo:
đất nước hình cánh võng mẹ ru ta
Và ở hai đầu đêm võng mắc dọc rừng già
trăng cũng sốt rét rừng như ta sốt
trăng mất máu như bạn ta thủa trước
dọc cánh rừng na-pan
Sông Thạch Hãn
nước mùa này còn ấm
và các anh trong suốt
những người hy sinh thời gian lao
Mây Quảng Trị
mùa này vẫn một mầu huệ trắng
trên Cổ Thành
như ngày các anh ngã xuống
những người hy sinh thời gian lao
Và mưa gió Trường Sơn
mùa này vẫn tắm gội
những người con nằm lại
thời đất nước gian lao
Những cánh rừng cuối thu ngủ dưới mưa phùn
đất nước tôi những người nằm trong đất
chất phác như bùn hồn nhiên như cỏ
buồn đau không còn thở than
Những ngọn sóng đất đai lưu giữ mọi
thăng trầm
người chép sử ngàn năm là bùn đất
kiên trì và nhẫn nại
máu của người là mực viết thời gian.
~Nguyễn-Việt-Chiến~
TỔ QUỐC NHÌN TỪ BIỂN
Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển
Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa
Ngàn năm trước con theo cha xuống biển
Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa
Đất Tổ quốc khi chập chờn bóng giặc
Các con nằm thao thức phía Trường Sơn
Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả
Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn
Nếu Tổ quốc hôm nay nhìn từ biển
Mẹ Âu Cơ hẳn không thể yên lòng
Sóng lớp lớp đè lên thềm lục địa
Trong hồn người có ngọn sóng nào không
Nếu Tổ quốc nhìn từ bao quần đảo
Lạc Long cha nay chưa thấy trở về
Lời cha dặn phải giữ từng thước đất
Máu xương này con cháu vẫn nhớ ghi
Đêm trằn trọc nỗi mưa nguồn chớp bể
Thương Lý Sơn đảo khuất giữa mây mù
Thương Cồn Cỏ gối đầu lên sóng dữ
Thương Hòn Mê bão tố phía âm u
Nếu Tổ quốc nhìn từ bao thương tích
Những đau thương trận mạc đã qua rồi
Bao dáng núi còn mang hình goá phụ
Vọng phu buồn vẫn dỗ trẻ, ru nôi
Nếu Tổ quốc nhìn từ bao hiểm họa
Đã mười lần giặc đến tự biển Đông
Những ngọn sóng hoá Bạch Đằng cảm tử
Lũ Thoát Hoan bạc tóc khiếp trống đồng
Thương đất nước trên ba ngàn hòn đảo
Suốt ngàn năm bóng giặc vẫn chập chờn
Máu đã đổ ở Trường Sa ngày ấy
Bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân
Nếu Tổ quốc neo mình đầu sóng cả
Những chàng trai ra đảo đã quên mình
Một sắc chỉ về Hoàng Sa thuở trước[1]
Còn truyền đời con cháu mãi đinh ninh
Nếu Tổ quốc nhìn từ bao mất mát
Máu xương kia dằng dặc suốt ngàn đời
Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất
Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi
~Nguyễn-Việt-Chiến~
(Trại viết Văn nghệ Quân đội Hạ Long 4/2009)
BÙI-CHÍ-VINH
Sinh năm 1954 tại Sài Gòn. 9 tuổi đoạt giải
Hội Họa Thiếu Nhi Châu Á với bức tranh màu
nước “Quang Trung hành quân”.15 tuổi, đoạt
giải thưởng cuộc thi truyện ngắn "Viết trên quê
hương điêu tàn" của nhật báo Tin Sáng.
BÀI CÁO HẬU BÌNH NGÔ
(Để nối tiếp truyền thống làm thơ, đánh giặc,
chống Thiên triều phương Bắc xâm lược từ thời
Quang Trung, Nguyễn Trãi, Lý Thường Kiệt)
“Như nước Việt ta từ trước
Vốn xưng văn hiến đã lâu
Sơn hà cương vực đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác”
Lần thứ hai, đất nước
Khoác ba lô theo Nguyễn Trãi lên rừng
Bài tuyên ngôn chuẩn bị trước mười năm
Chân trái đạp đầu quân Minh, chân phải bước vào Văn Miếu
Có phải lần trước bên này sông
Lý Thường Kiệt ung dung phát biểu :
”Nam quốc sơn hà Nam Đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư...”
Bài tuyên ngôn đầu tiên khi chưa xác định màu cờ
Dung tích máu không có ngân hàng nào chứa nổi
Ông cha ta đánh giặc, ông cha ta làm thơ
Ngọn giáo chẳng suy tư dù dạ dày có đói
Lương thảo ở Lam Sơn được đo lường bằng xác con ngựa già chia những phần ăn cuối
Thực đơn của nghĩa sĩ Tây Sơn trên võng cáng băng rừng là cơm nắm, rau măng
Những cuộc hành quân không nhờ cậy thánh thần
Được ra đời giống như truyền thuyết
Mà truyền thuyết cũng vô cùng đặc biệt
Những cuộc hành quân nhà chép sử phải đau đầu
Mười vạn chiến sĩ nông dân vượt sông Mã ra sao
Để kịp ăn Tết Thăng Long với anh hùng Nguyễn Huệ ?
Hàng trăm thớt voi vượt sông Cả thế nào
Để hoa đào Nhật Tân không nở trể ?
Cái giá của tuyên ngôn lạ lùng như thế
Quá khứ có thịt xương nên hiện tại có luân hồi
Tương lai không dành cho bọn sâu bọ làm người
Không thuộc độc quyền lũ rước voi giày mã tổ
Không nằm trong tay đám cõng rắn cắn gà nhà láu cá
Tương lai là của những kẻ đứng mũi chịu sào dám đem hạt gạo xẻ làm đôi
Những kẻ dám mở cuộc hành trình chống suy dinh dưỡng
Từ nạn đói năm 45 đi tới tiếng cười
Chúng ta yêu nhau đúng quy luật con người
Em yêu anh và anh yêu em đấy
Đừng quay đầu và đừng khép đôi môi
Khi tim cùng đập ở lồng ngực trái
Có Hội Thề Lũng Nhai mới có quân sư Nguyễn Trãi
Có bô lão mài gươm mới có Hội Nghị Diên Hồng
Hạt thóc thành cơm nhờ cấy ở trên đồng
Không có hạt thóc nào tái sinh nếu gieo trên sàn lót nệm
Chúng ta yêu nhau chẳng cần ai bảo hiểm
Những đứa con như những chứng từ
Đất nước mình phải cấp chứng minh thư
Cho bất cứ ai làm ra sản phẩm
Nếu chiến tranh sinh ra những bài tuyên ngôn chiến thắng
Thì hòa bình còn lâu mới là bức bình phong mang khẩu hiệu giả hình
Đừng bắt Phật bị cầm tù, đừng bắt Chúa bị đóng đinh
Con mắt láo liên làm sao mà nhìn thẳng
Mười ngón chân ta không mọc đằng sau nên không hối hận
Lúc bước đi gặp dấu của ông bà
Lúc đọc bài thơ gặp bát ngát trường ca
Làm sao nói hết về tình yêu tổ quốc
Cái lai lịch trong một chương, cái cội nguồn trong một mục
Cuộc sắp xếp văn minh trong trật tự mỗi điều
Cũng như làm sao minh họa hết tình yêu
Sự rung động của các tế bào gây cảm xúc
Ta yêu tổ quốc bằng bài thơ giữ nước
Đại Cáo Bình Ngô một thuở lên đường
Ta yêu tổ quốc bằng bài thơ dựng nên cột mốc
Biết giữ gìn từng tấc đất biên cương
Uy lực của một nước có chủ quyền từ hàng loạt tuyên ngôn
Cuộc chiến đấu ngàn năm bằng chữ
Luật Hồng Đức, luật Quang Trung
Hiến pháp của Rồng Tiên đó chứ !
Ta bỗng thơ ấu như bắt đầu tham dự
Chuyện kể ngày xưa về cô chú ông bà
Ta bỗng nồng nàn hiểu máu và hoa
Thấm thía trong từng chương vệ quốc
Ta bỗng bàng hoàng thấy đường trên mặt đất
Có triệu bàn chân Nam tiến phá rừng
Ta bỗng hiên ngang tuyên bố rõ ràng
Bờ biển Việt Nam hình cong như chữ S
Đất nước Việt Nam bắt đầu từ ải Nam Quan bất diệt
Đất nước Việt Nam kết thúc bằng mũi Cà Mau lẫm liệt
Không có lý do gì giặc ngoài thù trong móc ngoặc cách chia
Máu chảy 4000 năm cho cuống rún chưa lìa
Khi trước trận thắng giặc Mãn Thanh, vua Quang Trung hiệu triệu
Khi nghĩa sĩ Tây Sơn cùng đồng thanh phát biểu :
”Đánh cho để dài tóc
Đánh cho để đen răng
Đánh cho nó chích luân bất phản
Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn
Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ”
Ta bất chợt nhìn ra mình thật sự
Máu cha ông đổ ra thì ruột con cháu bắt buộc mềm
Ta hạnh phúc nhập hồn vào kinh sử
Nỗi nhục bị đô hộ 1000 năm không được phép lãng quên !
~Bùi-Chí-Vinh~
1979 – 2009
THAY MẶT MỘT LIỆT SĨ TRONG
CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI 1979
(Tưởng niệm hương hồn Sáu Quốc, cán bộ
Thành Đoàn hy sinh trong chiến tranh biên
giới với thiên triều Trung Quốc, kẻ cùng đi
bộ đội đợt Hồng binh với tác giả và Bảy
Dũng)
Một mảnh cối ghim giữa ngực mày
Chỉ có cách đó thì mày mới chết
Ở đầu ở vai chỉ làm mày thấm mệt
Cái mệt lạnh lùng của con hổ bị thương
Sửa soạn tung chiếc đuôi dọc ngang những vết nám điên cuồng
Bọn chó đẻ đã nhắm vào lồng ngực
Sao mảnh cối không chệch đi một phân, mảnh cối dã man đi tìm sự thật
Thì đây, lồng ngực của mày
Lá đơn thứ tư chưa kịp gửi nằm đây
Sau ba lá đang nằm ở ngăn số…hồ sơ xin lên biên giới
Bọn chó đẻ đã nhân năm lần số tuổi
Của những thằng con trai hiểu nợ nước thù nhà
Thì đây, lồng ngực của mày
Còn nguyên vẹn lời tỏ tình dang dở
Ấp úng hôm chia tay cô gái thích trò chơi cắc cớ
Cùng đặt tay lên ngực cùng nghe
Trời đất ơi sao mày quá vụng về
Mặt đờ đẫn còn hơn con nít
Té ra con hổ chỉ có vằn ở rừng chứ ở tình yêu thì ngờ nghệch
Một mảnh cối ghim giữa ngực mày
Chỉ có cách đó thì mày mới chết
Sao sự sống cứ tập trung khắc nghiệt
Ở nơi người ta dành dụm giấu tấm lòng
Ba năm xuống đường tranh đấu với bom xăng
Bốn năm cuốc đất bàn tay chai mười ngón
Tao biết mày rất mê Đơn Hùng Tín
Nhưng cũng ghiền truyện chưởng Kim Dung lúc phê thuốc điếu cày
Những chuyện đó không cần ai hay
Một mảnh cối ghim giữa ngực mày
Chỉ có cách đó thì mày mới chết
Tao chẳng thông báo sự hy sinh này cho họ hàng thân thích
Tinh mày ghét cay ghét đắng ồn ào
Ôi bản lãnh khác thường của con hổ rừng sâu
Biết phản ứng chỗ nào đúng lúc
Chẳng hạn xông ra ngay chiến trường trừng trừng nhìn thằng giặc
Nút áo ngực đứt tung, lưỡi lê đầu súng tuốt trần
Bài thơ này chẳng thể nào ngâm
Khi chữ nghĩa đứng xếp hàng giận dữ
Xin lỗi cặp chân nào trắng thế kia đang lẳng lơ khiêu vũ
Xin lỗi luôn móng vuốt bọn xâm lăng đang vẽ lại bản đồ
Xin lỗi lũ cõng rằn cắn gà nhà, xin lỗi các âm mưu
Tao xin lỗi giùm mày Sáu Quốc ạ!
Cò súng mày vừa buông, ngón tay tụi tao đã thò vào rồi đó…
~Bùi-Chí-Vinh~
1979 – 2009
<bài viết được chỉnh sửa lúc 13.06.2012 09:47:21 bởi Anh Nguyên >
HỮU-THỈNH NGHE TIẾNG CUỐC KÊU
Những đám mây bay đi
Tôi với người ở lại
Cuốc kêu ngoài bến sông
Cuốc kêu vì bẫy hiểm
Bèo leo nheo nước lên
Tôi âm thầm gọi tên
Bàn ghế và quần áo cũ
Tuổi trẻ đột ngột về
Ngơ ngác nhìn tôi
Những cánh diều để chỏm
Vui hơn điều đáng vui
Bánh đa phồng giữa chợ
Che bớt một phần buồn Tôi ngồi gọi tên những quân bài tam cúc
Xe pháo mã những ngả đường xa lắc
Còn lại thôi hồi tiếng cuốc kêu.
Cuốc kêu từ ngày chưa ai đặt tên cho cuốc
Cha tôi nhào đất đắp đường
Ông táo bằng đất
Chiếc chén bằng đất
Những người uống rượu lần lượt bỏ đi
Cha tôi cầm chiếc chén lên
Như cầm một phần đời mình
Đã khô ra thành đất
Cuốc kêu ngoài bãi xa
Cuốc kêu từ ngày cây tre chưa đủ lá đan sàng
Trên đất ướt có người đến ở
Họ bắt đầu như một chiếc rễ nâu
Họ làm ra mọi thứ để nuôi nhau
Mong con cái có ngày mở mặt
Trời tối thì cậy ngọn đèn
Ngọn đèn bấc thắp bằng đầu lạ
Ngọn đèn bấc gió nhiều phen cướp mất
Cuốc kêu ngoài bến xa!
Cuốc kêu từ ngày em lạy mẹ lạy cha
Đi theo một sợi tơ hồng
Về với anh thành vợ thành chồng
Tình yêu nhiều đứt nối
Ta xin rừng một chiếc giường con
Xin đất một chiếc ấm nhỏ
Một đời người mà chiến chinh nhiều quá
Em níu giường níu chiếu đợi anh
Em trát những người con trai đẹp
Đợi anh
Chỉ mong anh về
Áo rách cũng thơm
Chiếc chạn nhỏ với vài đôi đũa mộc Anh cứ tưởng sau chiến tranh thì toàn là hạnh phúc
Chúng ta đã từng vò võ đợi nhau
Nhưng không phải em ơi, cuốc kêu không phải thế * Trưa nay có điều gì mà cuốc kêu như xé
Tôi mất hai người anh
Cả hai đều rất trẻ
Sáng nay lại có người hàng xóm chạy sang
Mỗi lần sau đám tang
Lòng ai cũng héo
Dạ ai cũng sầu
Tôi cứ tưởng không ai còn xấu nữa
Tôi cứ tưởng tốt với nhau bao nhiêu cũng còn chưa đủ
Nhưng không phải, trời ơi, cuốc kêu không phải thế.
Giếng nước than lắm kẻ chao chân
Khu vườn than: có những con sên ngấp nghé lên trời
Qua mùa hoa thì bướm cũng bay đi
Tôi ngồi buồn như lá sen rách
Cuốc kêu gì mà khắc khoải trưa nay
Tôi ngồi buồn tôi đếm ngón tay
Có mười ngón tay đếm đi đếm lại
Đếm đi đếm lại trời ngả sang chiều.
Chúng ta bị cái chết gạt về một phía
Bị hư danh gạt về một phía
Phải vượt mấy trùng khơi mới bắt gặp nụ cười.
Vừa bắt gặp nụ cười
Thì lại nghe tiếng cuốc. ~Hữu-Thỉnh~
7-1989
SONG-NHỊ
ĐỔI ĐỜI
Dừng lại nơi đây giây phút này
tiếng khóc của chim
lời than của gió
em biết không em
ngã đời chia biệt
một phía sau lưng
một thuở son vàng
cùng với máu xương hoang tàn tội lỗi
Ta chẳng còn chi
ngọn sóng cuồng lưu xóa vùi đạo lý
nhân loại ai còn tiếng gọi từ tâm
ngôn ngữ văn chương lời rao quỷ dữ
đâu đó hồn thơ máu chảy tim người
ôi, mấy nghìn năm sử Tần lại viết
phố thị đã bừng ngọn lửa phần thư
Em biết không em
ta chẳng còn chi
hôm nay con người thọ hình lột xác
đồng bào nhìn nhau qua lớp kính mù
những bộ xương da thay hình trâu ngựa
không còn nhìn thấy nhau
thế gian thêm hận thù đố kỵ
thêm bất công khốn khó cơ cầu
Hôm nay anh không còn em
mọi người không còn nhau
đàn thú dữ tung hoành nanh vuốt
người lương thiện thành kẻ tội đồ
lũ gian ác nói điều thánh thiện
Hôm nay mặt trời màu xám
mặt đất màu đen
cây cỏ chim muông gục đầu chịu tội
hàng triệu linh hồn nhập tượng đá không tên
~Song-Nhị~
Thủ Đức 10-1976 BỐN NGHÌN NĂM GÓP LẠI
Khi trái đất lớn lên và mặt trời thức dậy
trình tự Lạc Hồng theo máu chảy về tim
từ đó chúng con sinh ra và lớn lên
giữa đất trời của mẹ
suốt dọc dài lịch sử bốn nghìn năm
dải đất thân yêu mẹ đặt nôi nằm
tên mẹ gọi Việt Nam vô cùng trìu mến
Chúng con nghe từ buổi đầu tích truyện
mẹ sinh trăm con gầy dựng cơ đồ
chúng con mang trong mình dòng máu Âu Cơ
chúng con thấy buổi Hùng Vương dựng nước
Từng thế hệ bốn nghìn năm tiếp bước
vì cuộc trường tồn dâng hiến máu xương
xây đắp Việt Nam hưng thịnh phú cường
độc lập. tự do. công bình. nhân ái
Và hôm nay, bốn nghìn năm ngó lại
một giải sơn hà mờ mịt khói sương
mấy cuộc binh đao ác mộng kinh hoàng
dòng máu lệ chảy loang đầy sông núi
Trên đất mẹ máu xương và tội lỗi
bao nhục hình thù hận xoáy buốt tim
chúng con đi theo mệnh nước nổi chìm
bên vách đá ngọn cờ hồng vất vưởng
Ôi! hạnh phúc, tự do, hòa bình, lý tưởng
từng đoàn người lếch thếch nối nhau đi
tổ quốc giang sơn còn lại những gì
bên những đồng hoang máu đào xương trắng
Lăng miếu, đền chùa hoang tàn vắng lặng
từng bãi xác người núi thẳm rừng sâu
cuộc sống trăm dân đói rách cơ cầu
đạo lý, cương thường nghìn xưa đảo ngược
Nhiễu điều giá gương người trong một nước
sôi sục hận thù giai cấp đấu tranh
tai họa oan khiên đổ xuống dân lành
dân nước đồng bào nhìn nhau sợ hãi
Ôi! di sản bốn nghìn năm góp lại
một gia tài nhân lễ nghĩa tàn suy
một quê hương tơi tả quá còn gì
một dân tộc nhìn tương lai mù mịt.
~Song-Nhị~ Thanh Hóa 9-1980 NHỮNG ĐIỀU BẤT HẠNH
Khi tôi choàng thức dậy
giữa cõi đời bất an
mang tiền thân Âu Lạc
đọc câu kinh Việt Nam
Nhớ lời ru của mẹ
thương vần điệu ca dao
hòa bình, cơn ác mộng
ngày tàn cuộc binh đao
Khi cùng một dòng sông
nước hai luồng xoáy ngược
từ đầu cuộc phân tranh
đâu căn phần tội phước?
Khi loài người tráo trở
trước nhân tâm bạo hành
tôi linh hồn dã điểu
thân phận thời mong manh
Khi bãi mìn hố đạn
chắn lối tìm yêu thương
ruộng đồng hoang xơ xác
tôi gọi thầm quê hương
Khi dòng sông nối lại
người anh em tìm nhau
trao hận thù ân oán
đời ngộp tiếng thương đau
Khi núi lở sông bồi
tôi đâu là gỗ đá
tim thắt quặn từng cơn
trước mỗi đòn hành hạ
Khi trăm điều muốn nói
tắc nghẹn không nên lời
giữa hôn mê ngôn ngữ
tôi làm thơ tạ đời
Hồn tôi thành mây khói
lòng tôi tựa sóng cồn
bơ vơ bầy dã điểu
quê hương trời hoàng hôn. ~Song-Nhị~
TA VỀ PHỐ LẠ
Mang gió núi mưa rừng
ta về đêm vây phủ
dĩ vãng buồn rưng rưng
thương em từng giấc ngủ
Mang nỗi nhớ lưng trời
ta về quên phiêu lãng
bơ vơ chiều đơn côi
ngùi thương thời nắng hạn
Mang khổ nhục lưu đày
ta về hai tay trắng
nỗi buồn không nguôi ngoai
mang tình sâu nghĩa nặng
Ta về. Con phố lạ
nụ cười nửa vành môi
vắng tiếng chào êm ả
những cặp mắt tượng người.
~Song-Nhị~
Sài-Gòn 1985 THANH-NGUYÊN KHI BIẾT YÊU NGƯỜI TA BẮT ĐẦU NÓI DỐI
Thày văn học đọc câu phương ngôn
"Khi biết yêu người ta bắt đầu nói dối"
Có đúng thế không, hỡi bạn bè cùng tuổi?
lứa đôi bắt đầu yêu
Sáng nay em gởi gì qua ánh mắt nheo
mà khiến anh đêm về khó ngủ
Ở gần thôi mà sao vẫn nhớ
ngày ngắn vô cùng - không đủ để nhìn nhau.
Đừng ai hiểu lầm ai muốn làm cao
Dù đôi lúc ngó lơ sang chỗ khác
Thì ra, thày bảo mà đúng thật
Khi biết yêu trước tiên mình tự dối mình
Rồi nếu lỡ bạn bè nhắc đến đúng một cái tên
Tự dưng em quá chừng xấu hổ
Má đỏ bừng và không cười nói nữa
Có ai hỏi: "Hắn đấy à?"
vội đáp: "Còn lâu!"
Và anh thì có khác gì đâu
cũng bối rối rồi vội vàng phủ nhận
Ai lại dám bày tỏ niềm xúc động
nên bất ngờ phải nói "có" thành "không"
Bài hát anh hát cho cả lớp nghe chung
sao ánh mắt cứ nghiêng về một phía?
Tự dưng em không dám lên lớp trễ
Chỉ sợ anh chê: Con bé ấy lười!
Tự dưng em vui hơn và anh càng thấy yêu đời
Anh đi dạo thường xuyên hơn qua ngay căn phòng em ở
Em cũng chợt thích ngồi bên cửa sổ
chỉ cần một cái nhìn là hai đứa sẽ ngủ ngon
Nhưng bạn bè ơi,
đừng tìm hiểu gì hơn
Em chỉ bảo em chỉ ngồi hóng gió
Anh sẽ giải thích anh chỉ đi ngang căn phòng đó
như đi ngang bao căn phòng khác của trường
Khi biết yêu ai cũng ngỡ mình vẫn bình thường
dù sự thật có rất nhiều thay đổi
Mà thay đổi trước tiên là bắt đầu nói dối
nhưng mà sự nói dối vụng về trẻ nít rất dễ thương
Và dĩ nhiên đáng được khoan dung
Hãy tha thứ cho những người vì bắt đầu yêu
nên
bắt đầu nói dối. ~Thanh-Nguyên~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 13.06.2012 10:08:26 bởi Anh Nguyên >
THANH-THẢO THỊ XÃ LẠNG SƠN chợ họp tới khuya những ngọn đèn nho nhỏ những mẹt hàng nho nhỏ thuốc lá sợi vàng mộc nhĩ măng khô mùi vịt quay thơm lừng rượu đong bằng bát ùa xuống toa tàu những câu hát những gồng gánh áo xanh áo nâu những thổ cẩm phô sắc màu sặc sỡ gương mặt chàng trai say câu lượn đỏ bừng tôi ngồi uống bát rượu men lá rừng thấm chầm chậm một chiều đông xứ Lạng chợt mỉm cười câu ca dao xưa nhớ người bạn có nhà trong thị xã những trái mận Thất Khê thật giòn những trái mận lăn tròn lăn bình yên trong ký ức lăn chóng mặt trên đường phố đổ nát nơi tôi qua một lần ngủ một đêm nhà trọ những góc phố vôi phai loang lổ bỗng một ngày giặc thù xoá tan khi tôi ở xa những cụ già bị giết bên cầu tôi chưa gặp những bà mẹ tay xách nách mang chạy trong tầm pháo giặc tôi chưa quen ngôi nhà còn trơ mảng tường cháy đen tôi chưa ở chúng hủy diệt cả những gì tôi chưa kịp nhớ những góc yên lành hờ hững của đời ta bàn tay cô mậu dịch viên cốc cà phê bốc khói câu nói bâng quơ người khách nào ghé vội ngọn gió se se bắp cải cuộn mình và ánh lửa đâu đây… quân thù buộc ta yêu bằng một tình yêu khác mỗi hơi thở mỗi căn nhà đã mất ~Thanh-Thảo~ 1979 TÀI HỒ SÌN Em về nuôi cái cùng con để anh đi trẩy nước non Cao Bằng (ca dao) có một thành phố bên sông Bằng ngày tôi lên nhà ngói son như trẻ sơ sinh ai biết năm 1979 người anh em đã san phẳng hộ chúng ta một thị xã cũ nhỏ bé xoá đi để làm mới lại kiểu bây giờ nhà đầu tư san ủi mặt bằng vôi vữa những mảng tường trộn cùng hài cốt người bạn tôi bên mố cầu Tài Hồ Sìn bắn tới băng đạn cuối đánh sập cầu ngăn những ông bạn tràn về Hà Nội cứu con mình sơ sinh cháu lớn lên cả một phố hàng Tàu bán đồ chơi trẻ con ngay giữa lòng phố cổ dễ thương mà kinh kinh tràn về Tam Sa thất bổn cháu tôi kiệt sức vung cờ đỏ sao vàng như cha cháu 28 năm trước bắn đến băng đạn cuối cùng bên mố cầu Tài Hồ Sìn cha đâu biết có thể ngày mai con bị đuổi việc Tài Hồ Sìn Tài Hồ Sìn ~Thanh-Thảo~ 12/2007 THANH-TRẮC-NGUYỄN-VĂN TRONG NẮNG ẤM XUÂN NỒNG Con thắp một ngọn nến Sáng rực giữa đêm đông Nhớ ngày xưa mẹ khóc Lệ nến rơi đỏ hồng. Ngọn nến là ngọn lửa Sưởi ấm nỗi buồn con Thương mẹ đời cơ cực Xác thân mau héo mòn. Ngọn nến là ánh sáng Soi dắt đường tương lai Bao lần con vấp ngã Mẹ nâng dìu trong tay. Tuổi thơ nhiều lầm lỡ Một thời con rong chơi Giờ hiểu ra đã muộn Mẹ xa rồi mẹ ơi! Ngọn nến dần vắt kiệt Đâu hình bóng mẹ tôi? Chỉ còn là sáp lửa Sắp lụn tan trong đời. Chỉ còn là nước mắt Mẹ rơi rớt vì con Chỉ còn là mất mát Thấm nỗi đau trong hồn. Vầng dương rồi hé sáng Đã qua hết đêm đông Mẹ ơi,mình con khóc Trong nắng ấm xuân hồng… ~Thanh-Trắc Nguyễn-Văn~ CỎ MAY Cỏ may may cỏ trên đồi Một chiều gỡ cỏ anh ngồi bên em Anh gần, em nhích xa thêm Trên trời mây trắng êm đềm ..trôi qua! Bây giờ anh đã đi xa Cỏ may em gỡ lệ nhoà …ướt tay! ~Thanh-Trắc Nguyễn-Văn~ HAI MƯƠI NĂM LƯU LẠC Hai mươi năm trời lưu lạc Hai mươi năm trời xa quê Từ miền đất lạ Hăm hở em về. Thành phố mình vẫn đẹp Đất nước mình vẫn xanh Bao nụ hồng vẫn nở Trong nắng sớm trong lành. Tuổi thơ xưa mình hái ổi Tuổi thơ xưa mình lội sông Giữa dòng đời xuôi ngược Em còn nhớ tôi không? Em chợt kêu bằng tiếng Pháp Em chợt hỏi bằng tiếng Anh Em cúi đầu ôm mặt Nước mắt buồn chảy quanh. Hai mươi năm trời lưu lạc Hai mươi năm trời xa quê… ~Thanh-Trắc Nguyễn-Văn~ TÔN-NỮ-THU-THUỶ HỘI AN Chiếc khăn quàng lạ lùng Dệt từ hơi mát mưa xuân Bao tranh màu nồng ấm Vẻ nhỏ nhoi thầm lắng con đường Hương thơm bắp nướng lò than Chiếc khăn quàng nồng nàn Như môi cười Như mắt nhìn Như sự gần gũi Thả lên vai Hội An Ngói không thể cũ hơn Mái cầu cong, những viên gạch nâu, hoa văn sành sứ không thể im lặng tỏ bày hơn nữa Tôi có được Những điều còn lại Bước chân ai Bối rối Khẽ khàng Qua đây Trở lại đây Thiên thu! ~Tôn-nữ Thu-Tủy~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 11.12.2013 12:32:31 bởi Anh Nguyên >
TRÂN-DZẠ-LỮ
KHI QUA DỐC MẠ ƠI Ở BA LÒNG
Trong đám đi tìm trầm
chốn thâm sơn cùng cốc
có người là nông dân
bỏ cày lên mạn ngược
có kẻ ở thị thành
bẻ bút làm hảo hớn
cũng có "anh hùng tận"
vác rựa lên sườn non
có tay đời lận đận
tìm kiếm phút huy hoàng
lại có người là thánh
có kẻ là ma vương
tất cả đều thượng sơn
cô hồn chung một lũ
ngày rừng chan mưa lũ
râu tóc ướt phiêu bồng
nói chung, đám tìm trầm
vì đói cơm rách áo
người yêu coi như không
vợ con như gió thoảng
chiều nay, qua Ba Lòng
vì đâu, mà thương nhớ
đâu phải giò phong lan
tim tím chiều mắt ngó?
cũng không phải chùn chân
trước núi rừng muông thú
nhưng mà, cả binh đoàn
đều rưng rưng nước mắt
lúc leo qua con dốc
có tên là Mạ Ơi
dốc còn cao mong đợi
tình còn sầu chơi vơi
riêng ta, thì em ơi
nhớ miền Nam tha thiết
Sàigòn có em biết
nỗi đau của mưa rừng?
không ngãi cũng tìm trầm
đó là điều có thật.
~Trần-Dzạ-Lữ~
BaLòng 1985
(trích Hát Dạo Bên Đời)
GỬI ĐỔ PHỦ
*tặng anh Cung Tích Biền
Tôi sinh sau đẻ muộn
sao tâm sự giống ông
tình mây bay gió cuốn
đau từng câu thơ Đường
Đã đi khắp xứ sở
từng đụng nỗi hàm oan
đời sống và trang kinh
chưa bao giờ là một!
Lễ nghĩa mà thưa thốt
vẫn ngộ nạn như Kiều
tôi ẵm bồng sự thật
để về ngõ cô liêu...
Càng yêu người bao nhiêu
xót xa kia càng lớn
góp nhặt từng cơn mộng
bói không ra tình yêu
Thanh xuân thoáng bay vèo
ngẩn ngơ nhìn tóc trắng
cuộc sống có bao nhiêu
mà khổ đau bằn bặt?
Thà say như Lý Bạch
thà cuồng như Trí Thâm
tỉnh như tôi và ông
chỉ thêm mầm bệnh tật!
Nhưng mình mau nước mắt
mặn nồng với cố hương
lẽ nào ta ngoảnh mặt
trước bức bách đời thường?
~Trần-Dzạ-Lữ~
1990
TRÂN-HOÀN-TRINH
NỐT TRẦM CUỐI CỦA KHÚC
TÌNH CA
(Tặng Trần Đình Quân)
Anh trở về như đứa trẻ thơ
Nhìn ngơ ngác anh em bè bạn
Năm tháng đó đã thành dĩ vãng
Có kỷ niệm nào trở lại trong tim?
Anh trở về đôi mắt bơ vơ
Vai nặng trĩu nỗi buồn trần thế
Còn nhớ không Khúc Tình Ca Xứ Huế
Lời tự tình một thuở thanh xuân?
Anh trở về thành phố quê hương
Con sông đó hoàng hôn rơi ngơ ngẩn
Ngôi trường đó một thời diễm mộng
Trong cơn mê có thấy lòng buồn?
Anh trở về mái tóc pha sương
Vầng trán lạnh, nụ cười xa vắng
Bỏ lại đằng sau âm vang cuộc sống
Hồn như mây một buổi trời chiều
Tôi nhìn anh lòng nghe quạnh hiu
Tiếc một kiếp tài hoa bạc mệnh
Thôi hãy bình yên! Cũng đành số phận
Trần gian này ai dễ trăm năm!
Chỉ thương mình đã mất tri âm!
~Trần-Hoàn-Trinh~
TRÂN-HÔNG-QUÂN
BIỂN
Về với biển như với người yêu dấu
Lâu lắm rồi mới gặp phải không em?
Em vẫn mặn mà trong trẻo dịu êm
Vẫn dào dạt mênh mông lộng gió
Vẫn thủ thủ thỉ rì rầm khi gặp gỡ
Anh gieo vào lòng em để em thương
Được cùng em gội sạch bụi đời thường
Được thanh thản đùa vui như con trẻ
Em làm sóng vuốt ve anh nhè nhẹ
làm nước trong hôn mằn mặn môi anh
Anh thả trôi theo nhịp sóng bồng bềnh
Nhắm mắt lại hưởng phần em ban tặng
Em hào phóng cho hoài không cạn
Anh tham lam nhận mãi chẳng đầy
Hào kiệt trên đời ai cũng giống ai
Cũng thích nũng trong vòng tay êm dịu
Anh oằn vai với gánh đời nặng trĩu
Cánh tay mềm em lại đỡ nâng anh
Anh là chim chao liệng khoảng trời xanh
Cũng có lúc say trời quên góc biển
Em chẳng trách, vẫn bao dung rộng lượng
Vẫn mặn mà dào dạt sóng thương yêu
Xa bao nhiêu càng thắm thiết bấy nhiêu
Chính nỗi nhớ dệt thành thơ anh vậy.
Khoảng cách và thời gian nén lòng ta lại
Để mỗi bận gặp nhau đều say buổi ban đầu.
~Trần-Hồng-Quân~
<bài viết được chỉnh sửa lúc 16.12.2013 12:16:47 bởi Anh Nguyên >
Thống kê hiện tại
Hiện đang có 0 thành viên và 2 bạn đọc.
Kiểu: