VIỆT NAM TA THẬT  LÀ…GIỎI!..
 
                                                               Tạp bút của Tạ Hữu Đỉnh
 
Một hôm đi chợ về, vợ tôi kể:
Chị ta khoảng hai bốn hai lăm tuổi, đẹp đẽ khỏe mạnh, da ngăm ngăm đen, ăn vận lành lặn sạch sẽ, bế đứa bé khoảng vài ba tháng tuổi, bọc kín trong tã lót, chỉ hở khuôn mặt bé bỏng, đỏ hỏn, với hai kẽ mắt nhăm nghiền. Nét mặt rầu rĩ, người mẹ vừa len lỏi đi giữa kẻ mua người bán, vừa chú mục nhìn như muốn tìm kiếm một người nào đó thân quen. Thấy vậy, một bà mau miệng hỏi: “Này! Giai hay gái? Trông như mới cữ. Gió máy, nắng nôi, sao lại bế con ra chợ?”. ”Cháu gái. Trước em làm ở đây…Em, em đi tìm…”.Chị ta bỏ lửng không nói nữa và cúi xuống nhìn vào mặt con. Chiếc nón lá đội trên đầu che cặp mắt đang bắt đầu long lanh ướt…
Thấy lạ, người ta xúm đến hỏi han. Và được biết: Chị ta quê ở Thái Bình, được tuyển dụng đến đây làm công nhân xây dựng. Rồi chị yêu anh tổ trưởng của mình. Không ngờ anh ta có vợ con rồi. Và khi biết được điều đó thì cũng là lúc chị đã có thai. Sợ chuyện vỡ lở sẽ bị kỉ luật. Chị trốn về quê. Lúc bấy giờ nạo thai còn là việc mới mẻ. Có người sợ nguy hiểm. Người thì vì lương tâm. Sợ phải tội…Chị ta sinh con trong cảnh nhà nghèo, bố mẹ già, công điểm Hợp tác xã nông nghiệp thấp. Bị gia đình hắt hủi và làng xóm cười chê. Cực chẳng đã, chị đành phải bế con trở lại công trường, định trả con cho bố nó rồi đi tìm kế sinh nhai. Nhưng kẻ dối lừa đã cao chạy xa bay từ bao giờ rồi!
Chị ta đưa mu bàn tay gạt nước mắt, giọng cầu xin van vỉ: “Có ai hiếm hoi muốn làm phúc nuôi cháu, em cho đấy”. Một bà tươi cười, nửa đùa nửa thật:”Tôi muốn xin cả mẹ lẫn con có được không? Nhà tôi hiếm hoi, ông ấy quý người lắm, chỉ phải cái hơi bị già. Hi!..hi!…Nhưng mà này, chỗ chị em đàn bà với nhau, tôi bảo thật, con người ta quý ở tính nết, chứ già trẻ thì đáng kể gì”.
Người mẹ trẻ mặt đỏ lên, ngượng ngùng, cặp mắt đen vừa ráo nước chớp chớp:”Em hoàn cảnh thế này, trôi dạt vào đâu cũng là may mắn. Nhưng chị nói cho vui, chứ đàn ông bây giờ có đươc phép lấy hai vợ đâu”. Một bà liến láu nói chen vao: “Khối đấy. Họ lấy vợ hai “chui”. Chẳng riêng người hiếm muộn. Cả những ông nhà giầu, thích vợ trẻ, những ông quan to thích chơi trống bỏi. Đầy!” Người mẹ trẻ lại đắn đo:”Còn ở ngoài vòng thì chị nói thế chứ, em chỉ lo đến lúc sống chung, chắc gì chị em đã giữ được đoàn kết”. Bà mau miệng ban nẫy lại lên tiếng: ”Hàng xóm tôi đấy. Đừng ngại. Cả hai bác ấy đều tốt bụng, hiền lành”.
Suy nghĩ một lúc lâu lâu rồi mẹ đứa bé noi: “Xin chị cứ nuôi cháu giúp giúp em đã. Em xin được đi lại. Rồi sau này có thế nào thì cũng chưa muộn cơ mà”. Bà xin con bằng lòng. Và họ dẫn nhau đi…
Ngày xưa. Thời còn chế độ Nô lệ, người chủ nô có quyền đem người nô lệ của mình ra chợ bán như bán các hàng hóa khác. Còn bây giờ, loài người đã văn minh, không ai được phép bán người (trừ những kẻ lén lút buôn bán phụ nữ và trẻ em qua biên giới). Nhưng những người mẹ bị lừa gạt, hẩm hiu duyên phận, đem con đi cho không thì không bị cấm!..
                  
                                                *
                                           *         *
         
Hôm sau tôi đọc báo,thấy ảnh và bài viết về Phạm Tuân, nhà du hành vũ trụ đầu tiên của Việt Nam. Ơ..này! Hóa ra nhà du hành vũ trụ của chúng ta cũng quê ở Thái Bình. Mà không chừng Phạm Tuân với người mẹ trẻ trên kia có họ hàng, hay quen biết nhau cũng nên…
Ôi!...Việt Nam ta thật là… giỏi!...
 
                                                                   Uông Bí, ngày 8/8/1980