Ốc gạo

Đó là tên của loài ốc đặc biệt nổi tiếng của con sông Trà, Quảng Ngãi, quê tôi. Chẳng biết người dân xứ Quảng đặt cho loài ốc này cái tên ấy từ khi nào, nhưng khi đọc lên, nó gợi trong người nghe một ấn tượng đẹp về loại ốc có dáng hình vừa bé nhỏ, mảnh mai, vừa xinh xắn, gần gũi. Vâng, đúng thế, mỗi con ốc gạo chỉ to bằng nửa đầu ngón tay út của con trẻ lên ba. Cái vỏ bao bọc bề ngoài của ốc gạo thường có màu vàng nhạt, tươi sáng như lá cây vào đầu thu, trong tròn tròn tựa như con ốc nồi, ốc bươu thu mình đến mười lăm, hai mươi lần. Với hình thù na ná đó, không biết giữa nòi giống ốc nhồi, ốc bươu và ốc gạo trên sông Trà có mối quan hệ gần gũi, thân thuộc nào đây? Tuy vậy, về đặc điểm môi trường sống thì chúng khác nhau rõ rệt. Nếu ốc nhồi, ốc bươu sinh trưởng ở ruộng, đồng, ao, hồ, đầm nước ngọt thì ốc gạo lại sinh tồn ở sông, chủ yếu vùng nước lợ, nước chè hai, nơi giao nhau giữa nước ngọt và nước mặn, tức là cuối nguồn con sông Trà, thuộc hai nhánh cửa Sa Kỳ và cửa Nghĩa Hòa của huyện Sơn Tịnh và huyện Tư Nghĩa. Ở đỗi Tịnh Long, bờ bên này, Nghĩa Hà, bờ bên kia trở lên, thuộc dòng nước ngọt, vào mùa, đội quân chuyên đi nhũi ốc, don, lịch… trên dòng sông Trà thỉnh thoảng thấy có mặt đôi, ba chú ốc gạo trong mỗi mẻ xúc.

Muốn tóm được những chú ốc gạo nhỏ xíu mà quý, ngon kia, họ phải lặn xuống dưới tận đáy sông, sâu khoảng hai, ba mét nước, dùng cáo xúc đưa, nâng từng mẻ cho người ở trên ghe. Có ngày làm trúng mánh, mỗi người cũng kiếm được ba, bốn trăm ngàn đồng từ ốc gạo.

Ốc gạo cũng như các loại ốc khác đem bán ở các chợ nơi đây đều được tính bằng đơn vị lon. Vì ốc gạo thuộc hàng "siêu sao" nên giá cả bao giờ cũng đắt hơn các loại ốc khác tới ba, bốn lần.

Mua về, cho ốc gạo vào thau nước vo gạo, ngâm cỡ nửa hoặc một tiếng đồng hồ, chất bùn, chất bẩn ốc tự nhả ra hết. Cách nấu ốc gạo cũng đơn giản, dễ dàng như việc nấu cơm bằng lửa củi, lửa rơm ấy. Đun nồi nước thật sôi, rồi đổ ốc gạo vào đánh, trộn đều chừng 15 phút sau ốc chín vừa, vớt ra đều ráo. Bắc tiếp cái sanh đã có sẵn dầu đậu phụng, cùng các loại gia vị như ớt to xắt mỏng, chút lá chanh, hành ngò và ít muối hột sống đun sôi, cho ốc vào trộn đều, xúc cả ốc và nước tiết ra vào tô, bát. Còn nóng, ốc gạo bốc lên một mùi thơm thực khách cảm nhận được sức hút, sự quyến rũ đặc biệt từ đó. Để nguội nguội một chút, chuẩn bị sẵn một số cái gai chanh bên cạnh tô ốc gạo, dùng gai ấy mà nhể từng chú ốc gạo ra, cứ thế ăn tới, vừa ăn vừa bàn tán chuyện đời. Đặc biệt giới chị em lẫn đám thanh niên khoái, nhớ món ốc gạo này đến kinh khủng. Cái ngon, thơm vừa lạ, vừa quen của loài ốc gạo trên dòng sông Trà đã khiến cho không ít người đâm “ghiền”, đâm mê.

Dòng sông Trà quê tôi, không chỉ đẹp, thơ mộng lấp lánh bao huyền thoại về lịch sử, văn hóa mà còn chứa đựng, ôm ấp trong nó những đặc sản có một không hai, nào don, nào lịch, đây cá bóng, đây cá thài bai và cả đây ốc gạo nữa. Tất cả để lại dư vị, khó phai mờ trong lòng mỗi người con của đất Quảng và những bè bạn gần, xa.

Ốc gạo

Hi tieuboingoan (TBN)

Chu mẹt ơi, nước miếng chảy ròng ròng.

TBN đi ăn ốc gạo với HY hông.

Nguyên liệu:

***Mua vài bao cà ròn ốc gạo miệng vàng. Không biết tên gọi là yếm hay là gì dù ăn ốc mòn răng (tưởng tượng ăn)

***Nữa chục chanh, ớt chín, ba bốn củ tỏi, đường cát, nước mắm ngon. Quết chanh, ớt, tỏi, đường,; xong pah nuớc mắm vào. Cách nầy không pha dấm. Nếu bạn thích tuỳ ý.

*** Vài chục cây kim Tây (kim Ta hông đuợc) hay gai chanh gai quít cũng đuợc.
(để lể ốc).

*** Một lố khăn lông nhỏ (vừa lể xong là lau miệng ốc).

***Một chậu nước cơm vo hay vài trái khế để ngâm ốc gạo lối vài tiếng đồng hồ. Vớt ra rổ, để ráo.

Cách luộc:

** Bắt chảo nóng, để một mớ ốc vào, đậy nấp lại. Lửa vừa. Không đổ nước. Khi nghe tiếng xeò, như bánh xeò vậy. Trút ốc ra diã, tô hay tuỳ ý. Kế nấu rổ khác.

** Lể ăn từ con quệt với nước chấm sền sệt.

** Ăn tới đâu luộc tới đó. Ăn nóng và tán dốc nguội. Hết ý...

Chúc vui với ốc gạo.

>>>>>>>>>>>>

PS. Tại sao phải dùng khăn lau nhớt; có thể đó là nguyên nhân sanh đau bụng hay bệnh đường ruột từ những con ốc, con tôm, cá. Chanh có tánh sát vi khuẩn cao và hợp khẩu vị.