Ở một căn nhà nhỏ miền quê xa, sáng sáng mẹ đi chợ vắng, em gái nhỏ thơ thẩn chơi quanh nhà với bà. Bà già lắm, tóc bạc trắng và mắt kém, bà phải vừa nhìn vừa sờ tay mới thấy. Bà thương yêu em gái lắm, chẳng muốn rời một bước. Em gái nhỏ chỉ chơi ra khỏi vườn một tí thôi là bà đã gọi: " ới Nụ! Nụ ơi! Cái Nụ của bà đâu rồi?" Em gái nhỏ quả như một cái nụ hoa xinh đẹp của bà thật. Môi em đỏ mọng, má trắng mịn thoảng phớt hồng như quả đào sắp chín, mái tóc mềm gió thổi nhẹ một chút cũng bay bay. Những lúc vắng vẻ chỉ có hai bà cháu ở nhà, bà hay kể chuyện " Ngày xưa" cho cái Nụ nghe. Nhiều chuyện " Ngày xưa" lắm! Cái Nụ chẳng nhớ hết: Chuyện ngày xưa có thằng bé Cuội chăn trâu. Ngày xưa có ông Bụt giả vờ ăn mày; rồi ngày xưa có con chó đá... Chuyện nào cái Nụ cũng thích. Có hôm bà kể cả chuyện " Ngày xưa bà đi ở khổ lắm..." Chuyện ấy thì buồn buồn, bà hay chảy nước mắt. Thương bà quá! Thường kể hết một chuyện bà hay ôm lấy cái Nụ, tay bà gầy gầy sờ sẫm lên chỏm tóc Nụ mà hỏi:

-Cái Nụ cháu ai?

-Cháu bà. Thế rồi bà cứ êm ái hỏi tiếp, cháu lại thỏ thẻ trả lời những câu mà cả hai bà cháu đã thuộc làu trong bụng. Như là:

-Nụ bà con ai? -Con mẹ con cha.

-Mẹ đâu? -Mẹ đi chợ vắng.

-Cha đâu? -Cha đi bộ đội, hòa bình. Bà bằng lòng lắm. ừ! ừ! Cha Nụ đi bộ đội giữ hòa bình.

-" Hòa bình, mẹ cấy lúa xanh..." Cứ hai chữ một, giọng nỉ non bà dạy tiếp:

-" Cha đi... bộ đội... thức canh... đất trời..." Khi bà cháu thủ thỉ trước thềm nhà như thế thì ở tít ngọn tre vồng có con chích chòe đậu. Gió đung đưa, con chích chòe hót réo rắt, nó lại rung cánh nhìn xuống hai bà cháu kêu:

-Chuých! Tu chuých! Chòe chòe! Bà bảo với Nụ rằng:

-Nó nói: " Tao thích! Tao thích múa xòe!" Thế là cái Nụ đứng dậy bắt chước các bạn múa tay quanh bà cho chim xem. Bà khen, bà cười móm mém. Chim khen, chim hót thánh thót. Đây là những sớm mai nhẹ nhàng trong sáng của hai bà cháu. Gió đã đổi mùa, hơi se lạnh, cái lạnh ngòn ngọt đầu thu. Nắng vàng dịu đi, thếp vàng trên cây, trên lá, trên cả mình chú chích chòe hay hót. Sương cũng óng ánh giống những hạt ngọc tí xíu xinh xinh.

Cảnh và người êm ả tươi mát như tranh. Tranh hòa bình của quê hương em gái nhỏ, có bà kể chuyện " Ngày xưa" , có mẹ sớm hôm làm đồng hợp tác, có cha đi bộ đội, giữ hòa bình. Cha ở xa, xa lắm, em gái nhỏ không thể biết được. Nơi ấy cha em và những chiến sĩ đồng đội tháng ngày vật lộn với sóng dữ biển khơi, da sạm đi vì nhuộm nắng trời và biển mặn. Một hôm từ nơi xa xa ấy người cha gửi về cho em gái nhỏ một gói quà. ạ này! Thích chưa! Đôi mắt tròn đen của em mở to long lanh. Những thứ này ở quê chẳng hề thấy bao giờ cả. Đấy là những con ốc kỳ lạ. Con thì tròn xoe, trắng muốt lại điểm lấm tấm đỏ đỏ xanh xanh. Con thì dài dài mà đầu nhọn hoắt. Này những vỏ con trai, con hến trắng tinh, kẻ vân, kẻ vi. Có cái mỏng mảnh tròn tròn như một cái quạt tí hon, soi lên nắng nhấp nháy có màu ngũ sắc. Lại những hòn đá cuội màu xanh cũng có, màu đỏ cũng có mà trắng muốt cũng có. Hòn tròn như cái cánh chim, hòn lại vuông vắn bốn góc, có hòn thì dẹt như chiếc mâm tí xíu. Thế này mà chơi bày cỗ thì thích biết mấy. Còn bông hoa đá nữa kia. Hoa gì mà xù xì, lại cứng thế nhỉ? Hoa này thì chẳng bao giờ héo rụng, tha hồ mà chơi rước kiệu. Mẹ đan ngay cho Nụ chiếc giỏ tre con. Bỏ ốc và đá cuội vào giỏ xách tung tăng. Chỉ khẽ lắc lắc nó kêu lóc xóc đến vui. Bà cũng khen đẹp, mẹ cũng khen đẹp, con chim chích chòe cũng ríu rít như thèm như ghen. Sao nơi cha ở đấy cũng đẹp hơn con chim vẫn đậu trên ngọn tre trước ngõ kia thôi. Nơi ấy là đâu thế nhỉ? Mẹ đọc thư cha gửi về nói cha đóng quân ở ngoài hải đảo. si! Hải đảo! Cha ở hải đảo! Cái tên buồn cười nhỉ! Hải đảo là đâu mà nhiều thứ đẹp như thế! Hỏi bà, bà cũng không biết. Bà chỉ bảo hải đảo là ở ngoài biển khơi. Bà kể biển có nhiều nước lắm, nước xanh và nhiều như trời xanh trên đầu hai bà cháu. Nhiều đến nỗi cứ nhìn xa mãi thì thấy trời và nước chập vào với nhau. ờ! Thế thì cha ở xa lắm! Ngồi xếp những con ốc xinh xinh, hòn cuội tròn tròn vào lòng bàn tay bà, em gái nhỏ còn hình dung ra vô khối những thứ xinh đẹp khác mà chắc ngoài nơi hải đảo lạ lùng cha ở có nhiều lắm. Em thốt lên ao ước:

-Bà ơi! Bà cháu ta mà được ra xem thì sung sướng quá bà nhỉ? Biết bao ý nghĩ đẹp đẽ về hải đảo nảy nở trong trí óc của em gái nhỏ...
(còn tiếp)

Ngay tối hôm ấy, một câu chuyện kỳ diệu về hải đảo của cha em đã đến trong giấc mơ em gái nhỏ. Một giấc mơ thật đẹp đẽ. Này đây! Con chim chích chòe ban sáng bỗng dưng tới đậu bên em. Nó hót ríu rít và khoe với em gái:

-Cô Nụ ơi! Chim có đẹp không? -Đẹp lắm! Chim đẹp hơn ban sáng nhiều. Mỏ chim đỏ và cánh chim biếc xanh thế kia. Con chim hót lên vui sướng và nó lại mách:

-Cô Nụ ơi! Chim đẹp vì chim đã bay qua biển xanh, bay đến hót ở hải đảo. ở đấy có cha cô Nụ.

-Thật thế ư chim? -Em gái nhỏ vui sướng reo lên:

-Chim kể đi nào. Hải đảo làm cho chim đẹp thế kia ư? Chim rung đuôi, vẫy cánh, chim nhảy tót vào lòng bàn tay xinh em bé rồi chim thánh thót kể:

-Hải đảo đẹp! Đẹp lắm cô bé ạ! Đấy là một hòn núi đá ngũ sắc long lanh nổi lên giữa biển cả. Khi ửng nắng và những tối có trăng, từ xa trông hòn núi ấy trong suốt như ngọc. Trên núi có vô khối là của quý. Nào hoa quả muôn màu thơm ngào thơm ngạt. Nào lụa hoa để may áo mặc vừa đẹp vừa xinh. Đồ chơi thì vô khối, còn đẹp gấp mấy mươi cái giỏ ốc với đá cuội của cô Nụ nữa kia! Em gái mê say nghe, em nghĩ thầm:

-Chao! Em mà ra được ngoài ấy em sẽ hái một bông hoa rõ đẹp cài lên tóc. Sẽ bứt một quả cam thật ngọt đem về bà bổ cho ăn. Sẽ lấy một tấm lụa nhiều hoa nhất đem về mẹ may áo đẹp đến Tết mà mặc. Em sẽ rủ cha cùng về quê thăm bà, thăm mẹ. Chao ôi! Hẳn là bà và mẹ thấy hai cha con về thì vui biết mấy. Nghĩ rồi em bé hỏi chim:

-Này bạn chim ơi: " Cha làm gì ở ngoài ấy thế? Chắc cha cũng đẹp lắm phải không chim? Cha nhớ Nụ lắm đấy nhỉ?"

-Đẹp lắm cô Nụ ạ! ở đấy cha của Nụ có đôi mắt sáng như hai chấm sao, đêm đêm cha dõi nhìn ra biển rộng. Những con cu, con vọ lén lút trong tối thẳm đều lẩn trốn bỏ chạy. ở đấy cha của Nụ có hai cánh tay khỏe và to lắm. Cánh tay dang rộng ra chắn giữ những cồn sóng bể lưỡi dài hay giận dữ cứ đòi chồm lên chực nuốt cả đảo đi. Chính mặt trời cũng say mê cha cô, sáng sáng trước tiên mặt trời đến đảo chào nụ cười của cha cô sớm nhất rồi mặt trời mới đi về các ngả. ở đấy muôn ngàn loài chim đẹp chúng tôi bay về làm tổ trên đỉnh núi và suốt ngày hót lên bài hát hay nhất của loài chim tự do: bài ca " Vinh quang trên đôi cánh" . Cha cô cũng thuộc bài ca đó và lúc hát hai cánh tay cha cô múa lên xòe rộng như đôi cánh chim. Đẹp! Đẹp lắm kia! Em gái thốt reo lên thèm muốn: " Nụ muốn đến với cha Nụ quá! Có xa lắm không chim ơi?"

-Xa lắm! Cô Nụ ạ! Phải đi đến bờ biển xanh, đi theo con đường mà cha Nụ đã đi có mưa, có gió. Rồi qua giữa biển cả mới tới hải đảo! Mắt em gái nhỏ đã dấp dính nước mắt, em lo lắng:

-Làm thế nào mà em đi tới được đấy? Bỗng nhiên từ trong giỏ tre có tiếng những con ốc tròn xinh xinh gọi:

-Cô Nụ ơi! Cô hãy chịu khó đưa chúng em ra bờ biển. Gặp biển xanh chúng em sẽ thành chiếc thuyền đẹp chở cô gái bé nhỏ của chúng em tới đảo bình yên. Cô bằng lòng chứ? Con trai bé xinh như cái quạt tí hon cũng thủ thỉ:

-Chị ốc làm thuyền. Còn em, em sẽ xòe rộng như một cánh buồm trắng đón gió biển đưa chị đi thật nhanh trên sóng. Chị bằng lòng chứ? Chim xòe cánh vui mừng nhảy nhót đậu lên quai giỏ:

-Thế thì vui quá! Chim sẽ bay dẫn đường ra tới bờ biển. Cũng xa đấy! Cô Nụ phải đi đến rõ mỏi chân mới tới, đi như cha cô đã đi. Nhưng không sao. Chim sẽ hát cho Nụ vui tai quên hết vất vả mệt nhọc, Nụ bằng lòng chứ? Em gái nhỏ sung sướng, má em đỏ hồng lên, em đứng dậy quả quyết:

-Cám ơn các bạn! Thế thì chúng ta đi ngay thôi. Mệt nhọc mấy Nụ cũng đi! Nụ chẳng sợ đường xa. Nhưng kìa, những chú đá cuội đã nhảy tót ra khỏi giỏ tre:

-Hỡi cô gái dũng cảm. Chớ lo, con đường có mưa, có gió, con đường gồ ghề cha cô đi qua đã san bằng cho cô rồi. Cô hãy buộc chúng tôi vào dưới bàn chân xinh đẹp kia đi. Chúng tôi sẽ biến thành những bánh xe nhỏ đi nhanh như bay và không hề vấp ngã bao giờ cả. Cô bằng lòng chứ? Em gái nhỏ chập hai tay vào ngực cảm động:

-ôi chao! Thế thì sướng quá. Em với thúng quần áo của mẹ lấy dây vải đỏ buộc những hòn cuội nhỏ vào chân. Em xách giỏ đồ chơi mạnh dạn bước ra khỏi cửa. này lạ chưa! Sao em đi nhẹ nhàng như lướt trên mặt cỏ. Nhanh quá. Gió hát ù ù bên tai, gió thổi bay mái tóc mềm mại của em. Mát quá! Trước mặt em nắng sáng tưng bừng trời xanh. Một loáng em gái nhỏ đã vượt khỏi cánh đồng lúa thu của quê hương em. Tre xanh và đồng lúa dạt dào vẫy chào tiễn biệt. Bướm trắng và chuồn chuồn đỏ bay theo tiễn chân rõ xa mới thôi. Em phải đi qua nhiều làng mạc xa lạ, nhiều cánh đồng bát ngát, qua những dãy đồi cỏ mượt như nhung nối tiếp nhau và qua cả những khu rừng xanh thăm thẳm. Kìa, bờ biển xanh đã ngay trước mặt rồi. Em gái nhỏ dừng chân trên bãi cát trắng mịn. Rặng thông già phía sau lưng em là biển cả mênh mông, biển rộng quá, xanh quá, y như bà đã kể với em. Em chỉ thấy trời và nước, nước không nằm im như trời. Nước như nổi sóng xô nhau vào bờ ăn cát và muốn xô dần đến cả chân em như chực nuốt em đi. Chim liệng quanh một vòng đậu trên vai em và giục:

-Nào cô Nụ! Hãy thả ốc và trai xuống nước biển đi. Thả nhanh lên thôi! Em gái nhỏ vừa cúi xuống thì bỗng dưng có tiếng hát réo rắt vẳng đến, gió không thổi nữa và sóng cũng tan dần đi, biển xanh bằng lặng như một tấm gương lớn trong suốt. Trước mặt em từ ngoài xa xuất hiện những nàng tiên xinh đẹp kỳ lạ. Họ bay nhanh đến quanh em gái nhỏ. Những tà áo lụa đủ màu quấn lấy em. Nàng tiên lớn nhất bế bổng em gái nhỏ lên và bảo:

-Em Nụ ơi! Em muốn ra hải đảo đấy ư? -Vâng! Em ra với cha em. Chim bảo cha ở ngoài ấy, đẹp lắm!

-Phải! Cha em ở ngoài ấy. Ngoài hải đảo xa tít kia kìa. Em gái nhỏ ngửng nhìn theo tay trỏ và em thấy giữa biển nổi lên một hòn núi óng ánh.

-Em gái nhỏ ơi! Em muốn ra đảo để làm gì cơ chứ? Em gái ngoan ngoãn trả lời như em đã nói với chim:

-Em bảo cha em hái cho một bông hoa rõ đẹp gài lên tóc. Sẽ bứt một quả cam thật ngọt đem về bà bổ cho ăn, sẽ lấy một tấm lụa nhiều hoa nhất đem về mẹ may áo đẹp cho em mặc. Những nàng tiên cười rộ lên. Nàng tiên lớn nhất chỉ các nàng tiên khác bảo:

-Này! Em gái nhỏ! Thế thì các chị là những nàng tiên " Mùa xuân" đây!

-Và nàng nói.

-Em có biết cha em đã làm gì ở ngoài đó không? Em nói cho chị nghe thử nào. Em gái nhỏ ấp đầu vào ngực nàng tiên thủ thỉ:

-Em biết ạ! Cha em có đôi mắt sáng săn đuổi những con cú, con dơi trong tối. Cha em lấy tay chặn hết sóng dữ ngoài bể rồi cha em cùng chim múa hát. Chim nói cho em biết thế đấy cô tiên ạ! Nàng tiên xoa lên mái tóc mềm mại của em khen:

-Em gái bé nhỏ ơi! Em thật là thông minh và ngoan ngoãn. Chúng ta sẽ đưa em tới gặp cha em ngoài hải đảo đẹp đẽ mà em hằng mơ ước. Em hãy nghe ta kể đây: ở ngoài đó cha em đã ngày đêm vất vả để trồng một thứ cây có nhiều hoa thơm và nặng đầy trái ngọt. Cây đó là cây " Hạnh phúc" đấy em ạ! Nhưng cha em phải chăm bón vất vả lắm. Cha em đã phải trồng cây trên đỉnh núi cao chót vót, phải hứng nắng trời tưới cho hoa cây thắm đẹp. Hôm nay ngoài hải đảo chim muông, ong bướm đang mở hội hót mừng công việc của cha em. Em xứng đáng được ta đưa tới đó. Em gái nhỏ nhoẻn cười hỏi thơ ngây:

-Có vui như Tết không ạ? -Vui hơn chứ. Chính ở đấy cha em làm ra Tết cho em và quê em đấy. Nói rồi nàng tiên lớn khoát tay vẫy các nàng tiên xung quanh:

-Nào! Chúng ta hãy kết vòng lụa đào đưa cô em gái bé nhỏ ra gặp người cha " Vinh quang" mà em yêu quý chờ mong từ lâu. Khi những nàng tiên tung vạt áo lụa lên đỡ lấy em gái nhỏ thì bỗng dưng nắng trời dịu đi và mây hồng tụ lại quanh em. Em gái nhỏ ôm chiếc võng tre vào lòng và những nàng tiên nâng nhẹ chiếc giỏ lụa bay lên cao, cao mãi và hướng ra ngoài biển cả mênh mông. Chim lượn vòng trên đầu em và bắt đầu hót bài ca " Vinh quang trên đôi cánh" . Ngồi trong chiếc võng đẹp, lòng em bé mát rượi, mái tóc em lại bay bay, em nghĩ đến cha đang chờ em bên cây " Hạnh phúc" . Hôm về em sẽ kể cho bà nghe cuộc đi chơi vui thích này. Chuyện của em kể chắc vui thích như những chuyện " Ngày xưa" của bà nhưng nhất định không buồn như câu chuyện " Ngày xưa bà đi ở..." Em bé sung sướng như thấy mình bay cao, bay bổng mãi... Lúc đó chính vào độ nửa đêm, gió ngoài vườn cây thổi mạnh. Người mẹ tỉnh giấc chạy ra khép cửa quanh nhà cho gió lạnh khỏi lùa vào. Khi soi đèn bên màn bà mẹ nhìn thấy đứa con gái nhỏ yêu quý của mình đang ngủ thiêm thiếp, ngon lành, nụ cười tươi tắn khẽ máy động. Người mẹ sung sướng khẽ ôm lấy con và đặt chiếc hôn thật dịu trên má. Bà mẹ sẽ ru câu ru quen thuộc: Hòa bình, mẹ cấy lúa xanh Cha đi bộ đội thức canh đất trời.

Lời ru nhẹ nhàng bay bổng, bay thật xa xa tít mãi. Cùng lúc ấy ngoài tít xa cái quê hương êm đẹp ấy, bão biển vẫn nổi giận quanh những hải đảo chênh vênh. Ngọn đèn biển chập chờn quay quay lóe sáng. Nhưng trong gió bão ấy, từ hải đảo tiến ra khơi, tàu đi tuần vẫn chồm lên mặt sóng dữ mà xuyên vào đêm tối mù mịt. Đấy là công việc nặng nề và vinh dự nhất mà đất nước đã giao cho những chiến sĩ hải đảo. Họ lùng săn bọn biệt kích, lũ cướp biển với ý thức cảnh giác cao, tinh thần chiến đấu dũng cảm. Trong đội ngũ chiến đấu đó có người cha của em gái nhỏ. Người cha to lớn có đôi tay rắn chắc, có màu da xạm cháy vì nắng trời và biển mặn. Sóng gió vẫn bao bổ gầm thét quanh mình người cha. Biển vẫn mênh mông dữ dội. Tiếng ru của người mẹ vẫn hòa bay trong khoảng không bao la. Khi gió bốc lên từng không cao vút thì gió rời sóng rời biển cứ dịu nhẹ dần trong giọng ru êm ái. Khi gió về tới khu vườn quê hương em gái và lẻn nhẹ vào nhà thì chỉ còn như tơ phảng phất rất nhẹ mơn man trên đôi má trắng mịn của em gái nhỏ đang mơ. Giấc mơ kỳ diệu ấy vẫn giữ vẹn và tiếp diễn êm ái lạ lùng!

Chuyện Chú Trống Choai

1

Một ngày vui ở quê hương mùa xuân

-Kéc! Kè... Ke... ke... e...e! Các bạn có nghe tiếng gì đó không? Chính là tiếng hát của Trống Choai đấy. Chú ta đang ngất ngưởng trên đống củi ở góc sân kia kìa. Bây giờ đuôi chú đã có dáng cong cong chứ không đuồn đuột như hồi nhỏ nữa. Bộ cánh cũng có duyên lắm rồi. Đôi cánh chưa được cứng cáp, nhưng cũng đủ sức giúp chú phốc một cái nhảy tót lên đống củi gọn gàng hơn trước nhiều. Mỗi lần chú ta phốc lên đứng ở cành chanh, dù chỉ mới ở cành thấp thôi, lũ Gà Chiếp em út lại kháo nhỏ với nhau: " Tuyệt! Tuyệt! Tuyệt!" tỏ vẻ thán phục lắm. Rõ ràng Trống Choai của chúng ta đã hết tuổi bé bỏng thơ ngây rồi. Chú chẳng còn phải quẩn quanh chân mẹ nữa rồi. Chú lớn nhanh như thổi. Mỗi ngày nom chú một phổng hao, hoạt bát hẳn lên. Độ này cái gì cũng khiến Trống Choai say mê, yêu thích. Thích gì, chú hăm hở học cho kỳ được. Lại thế này nữa. Chú ta còn có một ước mơ rất đẹp đẽ kia! Chả là vì Trống Choai thường nghe kể có nhiều bạn cùng lứa tuổi như Choai được cùng các anh bộ đội sống ở các trận địa cao xạ pháo. Choai vẫn hằng mong sẽ được sống như vậy. ở đấy hẳn Choai sẽ tận mắt nhìn thấy lũ quạ diều Mỹ tan xác, rơi rụng xuống đất đen. Choai sẽ hát thật to thật hay để mừng trận chiến thắng. Rồi lại những cuộc hành quân đi khắp đây đó để săn lùng bọn quạ Mỹ. Trống Choai vẫn mong ngày mong đêm sao cho mình lớn thật nhanh, sức thật khỏe và tiếng hát thật vang xa để được đi theo bộ đội. Phải rồi! Mẹ Mái Nâu đã từng khuyên Trống Choai như thế này:

-Con trai quý của mẹ! Con còn quá non trẻ! Muốn đạt ước mơ, con phải chăm tập tành. Phải gắng học hành! Chóng lớn, chóng khôn! Thật khỏe mạnh hơn mới đi theo bộ đội được.

-Kéc! Kè! Ke! Ke... e. Đấy, Trống Choai của chúng ta lại lên tiếng đấy! Nghe rõ vui chưa! Chả là dạo này chú ta đang tập hát mà! Chú tập rất hăng, không sợ mệt đâu nhé! Chú cũng tự biết giọng mình chưa hay. Mà thật thế! Chú đã vỡ hết giọng đâu! Giọng chú còn non nớt lắm. Nghe khe khé lại ngắn hơi nữa. Nó cụt lủn, chưa đủ sức ngân vang như giọng Trống Cồ được. Trống Choai đang thèm muốn có giọng hát như Trống Cồ, cũng như muốn có sức nhảy cao như Mèo thông minh và có đôi tai tinh tường như chú Mực siêng năng... nhưng trước hết, đối với họ nhà gà, phải là giọng gáy, tiếng hát! Kìa, Trống Cồ đã cất giọng:

-Cúc! Cù! Cu! Cu! Chao ơi! Giọng thế mới thú chứ! To khỏe, đĩnh dạc, lại ngân vang biết bao. Mà chẳng riêng gì Trống Choai ao ước đâu nhé! Cứ mỗi lần Trống Cồ đứng chót vót trên đỉnh cây rơm cao tít, cất tiếng " Cúc... cù... cu..." là cả xóm đều lặng im. Ai cũng muốn lắng nghe khúc nhạc vang lừng đó. Lúc ấy, mấy chị Vịt Bầu lắm lời dù có mải bàn cãi râm ran cũng tạm ngừng chuyện. Anh chàng Mèo thông minh ngừng nhảy nhót leo trèo. Dưới mái lầu xinh đẹp, mấy cô Bồ Câu thầm thì tán thưởng. Đến mức ả Xề béo phục phịch cũng nén thở phì phò, nằm lim dim mắt. Còn chú Mực siêng năng thì chững bước tuần tra đâu đó. Chú nghênh đầu đắc ý giây lát rồi mới tiếp tục phận sự quan trọng của mình. Trống Choai quyết chí tập bằng được. Mỗi lần cất giọng xong, Trống Choai lại chạy tới bên gốc cau, hỏi anh bạn Mèo thông minh:

-Cậu nghe đã khá hơn chưa? Mèo thông minh vẫn nghiêm nghị mở tròn mắt, lắc đầu:

-Nghèo!... Nghèo... èo... Giọng cậu còn rất nghèo. Nghe cũn cỡn chói tai lắm. Cố nhiều nữa bạn ơi! Thế là Trống Choai lại nhảy phốc tới đống củi kiên nhẫn tập. Biết Mèo thông minh thính tai nên Trống Choai tin tưởng nhờ bạn nghe hộ đấy mà! Trống Choai đang hết sức cất cao giọng thì Trống Cồ khoan thai bước tới. Cồ gật gù khen ba tiếng liền:

-Tốt! Tốt! Tốt! Chăm học thế rất tôốt! Trống Choai được khen thích lắm nhưng vẫn băn khoăn lo lắng. Chú hỏi:

-Liệu Choai tôi có được giọng hay không ạ? Trống Cồ gật gật nhắc liền ba tiếng:

-Học! Học! Học! Kiên nhẫn học ắt thành công. Nói xong, Trống Cồ bảo:

-Nào! Hơi choông chân ra một chút cho bụng thoải mái, dễ lấy hơi. Trống Choai làm theo ngay tức khắc.

-Tốt! Tốt! Ngửng cao đầu lên. Trống Choai nghe theo ngửng phắt đầu. Trống Cồ lại dặn:

-Trước hết vỗ mấy nhịp cánh cho máu chuyển động mạnh đã! Thót bụng vào! Vươn thật cao cổ mới bật nhiều hơi. Nào! Hãy xem đây! Trống Cồ thong thả làm từng động tác mẫu rồi cất tiếng dõng dạc:

-Cúc! Cù! Cu! Cu... Trống Choai sướng quá liền hát tiếp luôn theo:

-Kéc! Kè! Ke! Ke... e... e...

-Tốt! Cố nữa nào! Cúc! Cù! Cu! Cu... cu...

-Kéc! Kè... ke... ke... e... e...

-Cúc! Cù... cu... cu... u... u... Cả hai cất tiếng gióng giả một thôi ba hồi liên tiếp. Một bản song ca rộn ràng, có giọng thanh hòa nhịp với giọng trầm hay tuyệt. Mấy chị Vịt Bầu lạch bạch bước tới khen ngợi râm ran. Anh chàng Mèo thông minh cao hứng nhảy ngay điệu vũ " Bắt bóng rỡn trăng" , một điệu vũ cổ truyền của dòng họ nhà chú. Mấy cô Bồ Câu cũng rủ nhau tung đôi cánh lẹ làng uyển chuyển giữa bầu trời. Các cô bay thành đội hình chữ O rồi cả chữ V nữa. Nom các cô đẹp như một phi đội phản lực cất cánh bảo vệ bầu trời xanh vậy. ả Xề hay nằm cũng phải nhỏm dậy nghếch mũi trước lan can, cười híp cả đôi mắt lại. Còn bác Ngan khó tính, bốn mùa đội tân hoẻn chiếc mũ nhung đỏ, cũng gật lấy gật để. Bác ta cất tiếng khàn khàn:

-Được mà! Được mà! Vui, vui, vui... Lúc này Trống Cồ đã trở lại đỉnh cây rơm cao tít. Trống Cồ vừa lắng nghe Trống Choai tập vừa đỡ giọng:

-Cúc! Cù! Cu! Cu... cu...

-Kéc! Kè! Ke! Ke... e... e... Chú Mực siêng năng không dám lơi là công việc tuần tra đây đó. Chú chỉ ngó xem giây lát rồi lại đếm bước thầm khen:

-Hừ! Hừ! Như một lão tướng đang luyện tập ba quân ấy! Trống Choai cũng khá lắm! Hôm đó Trống Choai tập một bữa ra trò. Chú tập mải miết tới lúc mệt lử lừ mới thôi. Mệt lắm nhưng Trống Choai vui thích vô cùng. Chú hí hửng ngỏ lời với bạn:

-Mèo thông minh ơi! Mình muốn có ngay cái giọng thật vang. Cả tiếng vỗ cánh cũng phải to, khỏe nữa. Chao ơi! Tiếng vỗ cánh của Trống Cồ nghe mới phát thèm chứ! Rộp! Rộp! Rộp! Còn mình thì đập mạnh đến mấy cũng chỉ đèn đẹt. Tức quá đi mất thôi! Mèo thông minh nghe vậy cười ngất một thôi dài:

-Hì! Hì! Gừ... gừ... Phải thật khỏe mạnh đã, lông cánh to dày đã, bạn ơi!

-Mà mình còn muốn sao nhảy được thật cao tít trên đỉnh cây rơm nữa kia! Đống củi thì thấp quá! ở trên chót vót kia chắc nhìn rộng thấy nhiều nhỉ? -Tất nhiên! Tất nhiên! Trên cao ắt tầm mắt nhìn xa thấy rộng nhiều. Trống Choai năn nỉ:

-Thế dạy cho mình nhảy được thật cao như cậu nhớ! Còn hát thì nhờ Trống Cồ! Ai giỏi cái gì, mình nhờ dạy cái đó.

-Sẵn sàng! Cốt nhất là cậu dũng cảm và gan dạ!

-Lại thế nữa kia!

-Đúng thế!

-Mèo thông minh phân bua.

-Tập hát thì cần kiên tâm không ngại khó. Còn tập nhảy thì phải có tính dũng cảm. Nếu nhát gan, chưa nhảy đã sợ đau thì khó tập lắm. Mèo thông minh còn dọa đùa bạn:

-Tớ đây này! Ngã đến tẹt cả mũi ra mà tớ vẫn không sợ tí nào. Trống Choai nhìn thật kỹ bạn thấy đúng là cái mũi có tẹt, liền hăng hái bảo:

-Mình cũng không sợ tẹt mũi! Mình dũng cảm gan dạ được! Cậu dạy luôn đi! Mèo thông minh lắc đầu:

-Hôm nay cậu mệt rồi. Nghỉ đã, không nên nóng vội mà hỏng việc. Sáng mai hẵng hay! Trống Choai háo hức muốn tập luôn. Chú ta năn nỉ mãi mà Mèo thông minh vẫn từ chối. Chú đành chịu chờ đến sáng mai vậy.

2

Trống Choai hăng hái lên đường Bây giờ thì chú Trống Choai của chúng ta đã lớn khôn thêm một bước. Ban ngày chú tập hát rồi tập nhảy cao. Thấm thoắt chú đã nhảy được lên nóc bếp. Chú cất tiếng:

-Kếc! Kề! Kê! Kê! ề ê... Thế là giọng chú đã bớt khé... Nó vỡ thêm ra một chút nữa rồi. Đêm đêm chú được ngủ cạnh Trống Cồ để tập thói quen thức giấc vào đúng lúc sang canh. Tất nhiên là nhiều đêm chú còn ngủ quên đấy! Nếu Trống Cồ không lay gọi ắt chú ta kéo một giấc liền tù tì tới sáng mất! Nhưng không sao! Miễn là Trống Choai của chúng ta chịu khó. Mọi việc đều phải luyện dần đã, có đâu dễ dàng chỉ muốn là được ngay! Ngày lại ngày, Trống Choai say sưa luyện tập. Chú mong mỏi chóng đạt được ước mơ. Nhưng các bạn ơi! Đột nhiên có một việc hệ trọng đã xảy đến với Trống Choai đấy! Câu chuyện đó thực ra chỉ rất đơn giản như thế này! Anh bộ đội con bà chủ nhà vừa về phép. Anh ta là một chiến sĩ lái xe rất cừ. Cuộc sống của anh là ở trên những chặng đường khói lửa. Anh vốn ở một đơn vị vận tải quân sự chuyên tiếp hàng ra tiền tuyến. Một buổi sáng anh bộ đội đứng trước thềm ngắm cảnh. Lúc ấy Trống Choai đang vỗ mạnh mấy nhịp cánh. Chú vươn dài cổ cất tiếng:

-Kếc! Kề! Kê! Kê! ề ê...

-A! Chú gà mới vỡ giọng. Hăng tuyệt! Anh nảy ý định sẽ xin mẹ mình chú gà non này. Anh bước tới gần ngắm kỹ Trống Choai rồi quay vào nhà nói với mẹ:

-Con xin mẹ con gà trống non kia... Bà mẹ nhìn ra sân cười:

-ờ! Cả đàn đấy! Con muốn lấy con nào mang đi cũng được.

-Con thích chú gà trống choai ngồ ngộ đó, mẹ ạ! Con sẽ mang nó đi theo! Có chú gà sớm sớm gáy ở nóc xe trên đường ra trận cũng vui, mẹ nhỉ! Bà mẹ gật đầu:

-ờ! Thế thì chọn con đó! Giống gà tía mau lớn lắm! Mẹ để ý thấy nó mới tập ít hôm nay thôi mà đã tốt giọng ra dáng. Lúc này Mèo thông minh đang nằm xoài cẳng lim dim mắt bên ngưỡng cửa. Nghe lỏm được câu chuyện nọ, Mèo liền vểnh tai kêu " meo" một tiếng, nhảy phốc một cái ra tít đống củi. Chú reo to:

-Thôi! Nghỉ tập đã! Cậu sướng mê tơi rồi, mê tơi rồi! Vừa reo Mèo thông minh vừa lộn tùng phèo mấy cái liền. Trống Choai nghênh đầu ngơ ngác hỏi dồn:

-Tin gì đấy! Nói cho rõ một tí đã nào! Mèo thông minh vênh mặt, vuốt vuốt ria mép:

-Cậu được theo anh bộ đội đi xa, đi rất xa. Trống Choai nhảy phốc ngay tới trước mặt bạn, hỏi vội:

-Có thật không? Đúng thế thật không? -Thật chứ! Tai tớ đã nghe thì không sai vào đâu được. Mèo thông minh bèn kể lại tỉ mỉ câu chuyện cho Trống Choai nghe. Trống Choai lim dim mắt. Nghe xong chú khoái quá vỗ mạnh cánh hét to: Kếc! Kề! Kê! Kê! Thế thì sướng ghê, Choai này rất thích ra đi. Chú liền nói với bạn:

-Bạn thông minh ơi! Thật là hợp với ý định của mình. Bấy lâu mình vẫn ước mơ đi khắp nơi cho biết đó biết đây. Mình sẽ theo anh bộ đội ngay không chút do dự. Giọng hát mình dù còn kém cỏi nhưng Choai cũng xin cất tiếng gáy vang trên khắp nẻo đường ra trận. Chuyện Trống Choai sẽ lên đường đi xa chẳng mấy chốc đã lan truyền khắp xóm Mùa Xuân. Cả xóm rộn ràng náo nhiệt hẳn! Bác Ngan khó tính cũng trở nên vui vẻ, bác đưa ý kiến:

-Liên hoan! Hãy liên hoan! Cứ nói xong mỗi câu, bác Ngan già lại trịnh trọng gật đầu hỉ hả. ý kiến của bác được cả xóm hoan nghênh. Các chị Vịt Bầu bàn riêng với nhau sẽ góp quà tặng Trống Choai. Còn bọn Gà Chiếp em út thích quá cứ reo ầm lên:

-Tiệc! Tiệc! Xóm ta có tiệc đấy! Bọn Chiếp không bám quanh chân mẹ Mái Nâu như mọi ngày nữa. Chúng kéo nhau xoắn xuýt gần Trống Choai. Chúng ngắm nghía khen anh Trống Choai hết lời. Cuộc liên hoan tiễn Trống Choai lên đường đã diễn ra ngay ở trong vườn. Trống Cồ trịnh trọng lên tiếng:

" Thưa cùng các bạn thân mến! Ngày mai Trống Choai của chúng ta sẽ lên đường đi xa, ra nơi trận tuyến xa xôi. Sẽ có rất nhiều thử thách đến với anh bạn trẻ! Nhưng chúng ta tin rằng anh bạn Trống Choai dũng cảm sẽ vượt qua được. Một ngày nào đó Trống Choai sẽ trở về xóm Mùa Xuân tươi vui này. Trống Choai sẽ kể cho chúng ta nghe chuyện chiến thắng. Chúng ta tin rằng anh bạn trẻ rất hăng hái, yêu học hỏi của chúng ta sẽ trưởng thành. Tất cả chúng ta hãy vui lên. Vui lên chúc mừng Trống Choai: " Ra đi thắng lợi, ngày về vinh quang!" Tôi xin mở đầu cuộc liên hoan bằng bài hát quen thuộc " Cúc! Cù! Cu! Cu... Cúc! Cù! Cu! Cu..." Khúc hát vang lừng của Trống Cồ chấm dứt. Bỗng trên tít cao cành xoan, lanh lảnh tiếng hát của Chích Chòe và Họa Mi. Rồi lại thêm giọng trầm của chàng Cu Gáy dặt dìu phụ họa. Bản đồng ca nghe mới thánh thót du dương làm sao. Mấy cô Bồ Câu nghiêng đầu nghe nhạc, nhưng mắt thì dịu dàng ngắm chú Trống Choai. Các cô đều cảm thấy hôm nay Trống Choai đẹp thêm nhiều lắm. Mèo thông minh mừng bạn thân bằng điệu vũ " Sư tử hí cầu" . Nhịp điệu khỏe khoắn, nhanh nhẹn tuyệt vời. Chú Mực siêng năng nói riêng mấy lời với Trống Choai trước giờ đi tuần tra:

-Hề! Anh bạn thứ lỗi nhé! Tớ không dự hết cuộc vui được! Lúc này tớ càng không được lơi là cảnh giác. Nhưng tớ không hề quên cậu đâu, không quên đâu! ả Xề cũng đã rời căn nhà, ục ịch ra dự cuộc vui từ bao giờ! Vui quá, ả cười tít và chốc chốc lại kêu tướng lên:

-Tết! Tê... ếc! Hôm nay vui như tết! Riêng phần Trống Choai cảm động quá đỗi. Chú ta chẳng biết làm gì nữa. Mọi ngày Trống Choai nhanh nhẹn hăng hái là thế, vậy mà lúc này chú lúng túng vô cùng. Mấy lần mẹ Mái Nâu đến bên giục chú ta:

-Bà con cô bác! Con phải cảm ơn bà con cô bác chứ! Phần bâng khuâng luyến nhớ quê nhà, phần háo hức ra đi, Trống Choai không nói nổi lên lời. Gặp ai cũng khe khẽ một câu:

-Xin cảm ơn! Xin cảm ơn ạ!... Tinh mơ sáng hôm sau, khi Trống Cồ cất tiếng gọi báo thức, Trống Choai thực sự lên đường. Anh bộ đội để chú đứng trong một chiếc lồng tre hình bầu dục. Anh vui vẻ nói:

-Chú bạn đường bé nhỏ ơi! Chúng ta cùng đi đánh Mỹ nhớ! Tớ sẽ vững tay lái. Chú mày sẽ cất tiếng hát yêu đời trên dặm đường khói lửa. Đồng ý không? Hãy thử một hồi cho vui trước khi lên đường nào! Trống Choai đồng ý ngay. Đứng thẳng trong chiếc lồng xinh xắn, chú cất tiếng:

-Kếc! Kề! Kê! Kê! ... ê... Anh bộ đội thú vị cười giòn. Anh xách bổng chiếc lồng. Cả hai từ giã quê hương ra đi. Cũng từ đây một cuộc sống đầy thử thách gian nan đến với Trống Choai thân yêu của chúng ta. Cơ mà rất lý thú các bạn ạ!

3

Năm anh em nhà Sóc gặp anh bạn xứ lạ C ác bạn thân mến, Thế là sau mấy ngày đường, anh bộ đội nọ đưa Trống Choai về tới đơn vị. Họ ở trong khu rừng già, bạt ngàn cây to bóng cả. Đứng ngoài xa cứ ngỡ đấy là khu rừng hoang im lìm. Khi vào giữa lòng rừng, Trống Choai mới thấy bao nhiêu là xe ô tô cùng vô số lều lán. Anh bộ đội đưa Trống Choai đến bên một chiếc xe. Anh vui vẻ nói:

-Đây! Nhà của chúng ta đây. Ngôi nhà lưu động, chú mày hiểu chưa? Anh lái phụ đang hí hoáy dưới gầm xe, chui vội ra reo lên:

-A! Về rồi à! Chui cha, mong mãi ông bạn! Hai người ôm chầm lấy nhau quay tròn. Họ cười vang cả rừng. Trống Choai thầm nghĩ:

-Chà! Sau này trở về xóm Mùa Xuân, mình cũng ôm chầm lấy bạn Mèo thông minh thân thiết như thế này mới được! Mãi một lúc sau sực nhớ ra, anh bộ đội mới xách bổng chiếc lồng lên. Anh khoe với bạn:

-Đây! Giới thiệu với cậu. Thêm một anh bạn nhỏ tham gia chiến đấu với chúng ta!

-ái chà chà! Chú gà nhóc!

-Anh lái phụ reo lên. Anh ngắm nghía Trống Choai rồi chép miệng.

-Liệu nó có chịu được xăng dầu khói lửa không đây!

-ồ! Rồi cu cậu quen đi chứ! Gáy hăng ra phết đấy! Anh lái phụ gật gù:

-Nom cũng được!

Anh tháo lồng, ôm lấy Trống Choai. Anh vừa bước quanh chiếc xe vừa giới thiệu:

-Nhớ lấy nhé! Xe của chúng ta là xe " Din" ba cầu. Nó từng vượt qua trăm cuộc đường trường khói lửa. Chắn bùn méo mất một tí này! Số xe QY.8653 này! Nhớ lấy nhé! Anh ta đặt Trống Choai trước mũi xe, vòng tay ngắm nghía. Anh bảo Trống Choai:

-Bây giờ chú mày thử hát lên một bài ca cho vui vẻ nào! Chẳng ngại ngần, Trống Choai vỗ mạnh đôi cánh, ngửng cao đầu cất giọng giòn giã:

-Kếc! Kề! Kê! Kê! ... ê...

-Thêm một hồi nữa chú mày ơi!

-Kếc! Kề! Kê! Kê! ... ê... Anh lái phụ thú vị lắm, cười vang:

-Khá, khá! Chú mày làm lính nhà xe được. Yêu đời lắm. Ha! Ha! Ha! Suốt ngày hôm ấy hai anh bộ đội lo chất hàng, lau chùi máy móc. Còn Trống Choai ung dung dạo ngắm phong cảnh. Chà! Chà! Trước kia Trống Choai cứ ngỡ mảnh vườn ở quê hương Mùa Xuân rộng lớn nhất. Giờ tới khu rừng này Trống Choai mới biết mảnh vườn kia chẳng thấm tháp gì. si chao! Cây ở đâu mà lắm thế nhỉ? Sau về mình sẽ kể chuyện khu rừng khổng lồ này cho Mèo thông minh nghe. Anh bạn sẽ tròn xoe mắt ra mà ngạc nhiên thôi! Mải nghĩ vẩn vơ Trống Choai không hề biết trên cành cây có những chú Sóc đang nhìn mình. Chúng thầm thì bàn tán với nhau nhiều lắm. Cuối cùng một chú cất tiếng làm quen:

-Anh bạn lạ ơi! Anh ở đâu đến đây thế? Trống Choai ngửng nhìn. Một tốp năm chú Sóc hiền lành cũng đang đổ dồn mắt nhìn khách lạ, chờ đợi. Nhưng kìa! Vừa nhác thấy họ, Trống Choai đã nổi giận:

-Hừ! Lũ chuột ranh kia! Không biết chính ta là bạn thân của Mèo thông minh ư? Cả năm chú Sóc liền cười ầm lên:

-! ! Anh bạn nhầm rồi!

-! ! Chúng tôi không phải là Chuột! Chúng tôi có ăn ở bẩn thỉu đâu, chúng tôi rất sạch sẽ kia mà! Vừa nói các chú Sóc vừa phe phẩy những chiếc đuôi to xù duyên dáng như những cái chổi mềm mại. Các chú quét đi quét lại trên các cành cây. Các chú vừa quét vừa múa hát vui vẻ:

-Là! Lá! La! Rừng của chúng ta

Cây cao bóng cả. Nào, tổng vệ sinh! Quét dọn cho nhanh, Cây rừng thêm đẹp, Lá rừng thêm xanh, Nhanh! Nhanh! Nhanh! Thái độ hồn nhiên vui tươi của các chú Sóc đã khiến cơn giận của Trống Choai tan biến. ừ! Những anh bạn nhỏ này chẳng giống lũ chuột tí nào. Trống Choai ngắm nghía kỹ hơn. à! Mỗi chú lại đeo ở ngực một cái yếm. Nom các chú nhỏ sạch sẽ lắm. Đúng là mình nhầm rồi. Trống Choai vui vẻ vẫy các chú sóc:

-Xin lỗi. Tớ nhầm! Tớ nhầm! Các bạn hãy xuống đây, ta làm quen với nhau nào! Mấy chú Sóc liếc nhau rồi cùng nhảy tót xuống. Các chú vây quanh lấy Trống Choai, nhao nhao hỏi:

-Anh ở đâu đến thế? -Tên anh là gì nào? -Anh ở dòng họ Chim Xanh, đúng không nào? Trống Choai gật lia lịa tự giới thiệu:

-Tớ là Trống Choai. Tớ ở xa lắm. ở quê hương Mùa Xuân đến. Chú Sóc lớn nhất cũng trịnh trọng giới thiệu:

-Chúng tôi là " anh em nhà Sóc" . Mẹ tôi gọi tôi là Sóc Nhớn, chú này là Sóc Vừa, thứ ba là Sóc Nhỡ, em Sóc Nhỏ và bé Sóc út. Sóc Nhớn vừa tuần tự giới thiệu xong, bé Sóc út đã lau chau hỏi:

-Thế anh Trống Choai đến đây làm gì thế? Trống Choai trả lời:

-à! Đến để đi ra tiền tuyến! Sóc Nhớn ra vẻ thông thạo:

-Thế thì đúng rồi! Anh Trống Choai đi với các chú bộ đội lái xe ở đằng kia chứ gì? Trống Choai chưa kịp gật đầu, Sóc Vừa đã xoắn xuýt hỏi:

-Anh Trống Choai ơi! Như thế nào thì được đi ra tiền tuyến nhỉ? Trống Choai càng cảm thấy tự hào:

-Quê hương Mùa Xuân đã tín nhiệm cử tớ đi trước tiên. Sóc út nghe phục lắm, reo to:

-Thế thì anh giỏi ghê! Trống Choai thích thú kể lại cho anh em nhà Sóc nghe tất cả mọi việc xảy ra tại quê hương.

Nào lúc Trống Choai bất ngờ được tin ra tiền tuyến, lúc cả xóm liên hoan tiễn chân chú ta lên đường. Vừa kể chú vừa làm điệu bộ thật tỉ mỉ, say sưa. Anh em nhà Sóc xúm xít quanh Trống Choai, lắng nghe không sót một lời. Sóc Nhỏ ríu rít khen:

-ôi! Quê hương của anh vui quá nhỉ! Sóc út thì ao ước:

-Bao giờ đi tiền tuyến về anh Trống Choai cho Sóc út về chơi quê hương Mùa Xuân với nhớ! Cả Sóc Nhỏ, Sóc Nhỡ, Sóc Vừa cũng tranh nhau dặn. Trống Choai gật đầu lia lịa:

-Nhất định! Nhất định! Quê hương tớ sẽ tiếp các cậu thật hậu hĩ. Tớ sẽ mời các cậu chén những thứ ngon nhất trong vườn. Cam đường ngọt lử lừ, bưởi chín vàng óng, lại cả những quả chanh thơm phức. Còn táo nữa! Các cậu chỉ khẽ đụng vào cành một tí là rụng như mưa rào. Nghe kể tới những hoa quả hiếm đó, Sóc út luôn miệng kêu:

-úi giời! úi giời! Thế thì thích quá! Mặc cho lũ em xuýt xoa về những thứ hoa quả, riêng Sóc Nhớn nghĩ khác. Nó muốn được đi ra tiền tuyến với Trống Choai kia! Nó liền hỏi:

-Sao anh lại được chọn đi thế? Đang mải ca ngợi quê hương, bị hỏi bất ngờ Trống Choai ngẩn ra. Hừ! Câu này hỏi oái oăm thật! Đang bí, Trống Choai sực nhớ đã có lần Trống Cồ kể về đặc tính của giòng giống nhà mình, Trống Choai vụt trở nên vui vẻ. Chú ta đàng hoàng dõng dạc cất liền ba hồi: " Kếc! Kề! Kê! Kê!" váng cả rừng. Sau đó chú hỏi anh em nhà Sóc:

-Giọng tớ nghe cũng tạm được chứ các bạn? Sóc út và Sóc Nhỏ cùng reo:

-Hay lắm! Vui lắm...

-Thế mà giọng tớ không phải chỉ để nghe vui tai đâu! Bắt chước y hệt như lời lẽ Trống Cồ đã từng dạy dỗ mình, Trống Choai nói với giọng trang nghiêm:

-Bao đời nay dòng họ nhà tớ chuyên lo việc cầm canh ở xóm Mùa Xuân đấy! Chính Choai đây đã được cùng bác Trống Cồ làm công việc cần mẫn này. Bác ấy bảo rằng:

Mỗi đêm, chúng ta cất tiếng lần thứ nhất để báo cho cả xóm biết: " Bà con ơi! Hãy ngủ cho ngon giấc nhé! Đã khuya rồi, đừng ai chơi bời thức khuya nữa!" Sang lần thứ hai chính là tiếng gáy báo hiệu trời sắp sáng: " Ai cần dậy sớm làm việc xin hãy tỉnh giấc" Còn lần thứ ba là trời đã sáng tỏ: " Đừng ai lười biếng ngủ trưa nữa, một ngày mới đã bắt đầu rồi! Hãy dậy đi! Hãy bắt tay vào công việc của mình, chớ chậm trễ!"

-Thế có bao giờ anh ngủ quên không?

Sóc Nhỏ vụt hỏi vậy, Trống Choai đang mải nói rất trịnh trọng nghe Sóc Nhỏ hỏi độp một câu như thế, chú ta lúng túng chưa biết trả lời ra sao. Quả tình hồi ở nhà đã có đêm chú ngủ quên, Trống Cồ phải gọi mà! May thay Sóc Vừa đã mắng em:

-Mày dốt thế! Đã gọi là cầm canh báo thức, ai lại ngủ quên!

-Đúng! Quên sao được!

-Trống Choai quả quyết vậy. Chú ta còn nói thêm

-Trống Cồ vẫn dặn tớ thế này: " Choai ơi! Cả xóm Mùa Xuân đã tin ở chúng ta. Vậy ta lo sao tiếng hát vang xa khắp chốn. Ban ngày nó là tiếng nhạc reo vui, lúc đêm khuya nó là tiếng kẻng cầm canh không hề sai sót một lá tích tắc!" Anh em nhà Sóc nghe vậy đều muốn biết tài của Trống Choai. Chúng liền nhao nhao hẹn ước:

-Được rồi, tối nay chúng tôi chờ nghe anh Trống Choai báo thức nhớ! Trống Choai gật gù:

-Chỉ sợ các cậu ngủ say quá quên tịt mất thôi! Chứ tớ ấy à, đúng giấc ghê lắm! Sóc út vội dặn kỹ:

-Cơ mà anh phải hát thật to kia, to khắp rừng ấy, anh Trống Choai nhé!

4

Trên con đường dặm dài khói lửa N ăm anh em nhà Sóc thao thức mãi. Chúng chẳng hề nghe tiếng Trống Choai hát gọi. Chúng giận lắm, bàn nhau không chơi với anh chàng nói dối đó nữa. Thật oan uổng cho Trống Choai vô cùng! Trống Choai đã phải rời xa khu rừng từ chập tối rồi. Đoàn xe vận tải quân sự được lệnh gấp rút chở chuyến hàng quan trọng ra tiền tuyến. Hai anh bộ đội đã buộc vội chiếc lồng có Trống Choai vào phía sau xe. Ra khỏi khu rừng đoàn xe nối nhau phóng rất nhanh trên con đường đất đỏ, một con đường xuyên rừng làm gấp nên còn xấu. Xe phóng nhanh khiến Trống Choai luôn bị xóc tung. Chiếc lồng cứ lắc lư lúng liếng hoài. Nhiều lúc chú tưởng bị ném bật văng xuống mặt đường mất. Từ bé tới giờ Trống Choai chưa hề gặp nỗi gian nan như thế này. Trống Choai phải luôn quặp chặt ngón chân vào nan lồng cho khỏi ngã. Bụng chú đau quặn như có ai lộn mề, cào xới ruột gan vậy. Trống Choai đau đến ứa nước mắt. Chú ta thầm nghĩ:

-Con đường ra trận gay go thật.

-Và chú chợt hiểu

-Thảo nào, hôm ra đi Trống Cồ đã bảo riêng mình những lời chí thiết: " Anh bạn trẻ ạ! Được ra tiền tuyến là điều vinh dự, nhưng chú em ơi, con đường ra trận không phải là con đường đi dạo chơi phong cảnh. Chú sẽ gặp nhiều gian khổ và cả nỗi hiểm nguy đấy! Lúc đó, chú nản chí một chút là sẽ trở nên hèn nhát; chú sẽ khiếp đảm trước mọi thử thách mà trốn chạy. Kẻ hèn nhát sẽ phải sống cảnh lẩn lút hèn kém; hắn như lũ gián nhơ bẩn, như loài sâu bọ dưới lớp đất rác mục..." .

-" Không! Không! Trống Choai tôi không bao giờ hèn nhát!" . Đúng rồi! Lúc ấy chính Trống Choai đã kêu lên như vậy. Chú đã hứa với Trống Cồ sẽ vượt qua mọi khó khăn, chú sẽ trở về xóm Mùa Xuân trong tư thế chiến thắng kia! Các bạn ơi! Mỗi khi nhớ lại ngày ra đi như thế, Trống Choai đã quên bớt cơn đau xóc đấy! Chú ta tự cảm thấy mình sẽ khỏi dần. Chú bíu chặt lấy chiếc lồng, áp chặt người xuống, lựa chiều nghiêng theo đà xe chạy. Quả nhiên cơn xóc có giảm rất nhiều. Xe cứ tiếp tục chạy và chẳng bao lâu Trống Choai đã quen. Chú không đau xóc nữa, chỉ còn mệt mỏi thôi. Thế mới biết khi đã có nghị lực là ta dễ vượt qua được mọi khó khăn, các bạn nhỉ! Đêm khuya dần. Đoàn xe vẫn nối nhau đi, bon nhanh... hối hả. Bây giờ Trống Choai đã có thể tranh thủ lim dim mắt ngủ. Ngoài trời tối đen như mực. Trống Choai không hề biết đoàn xe đang đi trên một chặng đường rất hiểm nghèo. Chỗ này đèo núi gấp khúc quanh co. Chỗ kia tưởng như xe leo ngược lên trời cao. Có lúc xe lao nhanh xuống dốc dài thăm thẳm. Lại kìa, một bên vách đá dựng đứng, một bên vực sâu, thác đổ ầm ầm. Nếu anh bộ đội lái xe thiếu bình tĩnh một chút, non tay lái một chút là lập tức chiếc xe lao xuống vực thẳm, vỡ vụn ra từng mảnh. Trống Choai chưa hiểu hết được điều đó. Trong lúc chú ngủ gà gật thì các anh bộ đội lái xe dũng cảm và mưu trí đã phải căng mắt thức suốt đêm. Các anh lo tập trung hết sức lực vào tay lái. Trong đêm tối, xe chỉ bật đèn gầm, ánh đèn chỉ đủ soi một quãng sáng nhỏ mờ mờ trước mũi xe. Vậy mà cả đoàn vẫn nối nhau lao vun vút. Các anh bộ đội lái xe cừ thật! Các bạn thân mến! Nếu như chuyến đi của Trống Choai chỉ đơn giản có việc bị xóc và sau đó chú ngủ cho tới sáng thì quả thật chẳng có gì đáng kể. Không! Trống Choai của chúng ta lại gặp cơn thử thách mới đấy.

Pụp! Pụp! Pụp!... Rầm... ầm... Víu... Rầm... ầm... Một loạt pháo sáng bay lơ lửng trên trời cùng tiếng máy bay giặc nhào lượn sục tìm mục tiêu. Cảnh yên tĩnh của rừng đêm bị phá toang. Đoàn xe đang vượt qua một đoạn đèo gấp khúc chữ chi. Những chiến sĩ lái xe dận ga tăng nhanh tốc độ. Họ quyết vượt ra khỏi vùng đèo nguy hiểm. Trống Choai choàng tỉnh dậy. Chú ta lóa mắt vì ba bề bốn bên sáng lựng. Sáng quá! Tưởng như thấy rõ được cả chiếc kim rơi trên mặt đường.

-ạ! Sáng rồi cơ à! Trưa quá rồi! Trống Choai cứ ngỡ mình ngủ quên không báo thức nên các anh bộ đội vẫn cho xe chạy chăng!

-Sáng rồi! Đỗ lại! Đỗ lại! Chú ta kêu lên rất to và đã vỗ cả cánh rất mạnh để báo hiệu cho hai anh lái. Tiếc rằng tuy chú đã cố sức nhưng giọng còn non, sức còn yếu nên cứ bị tiếng xe nổ máy át mất! Và kìa, bốn chiếc phản lực Mỹ dường như đã tìm thấy mục tiêu đang lao sà xuống:

-ầm! Rầm... rầm... Víu... víu... Tiếng bom nổ chói chát, chớp lóa giật nhằng nhịt. Đoàn xe đã gặp bọn máy bay giặc Mỹ tới bắn phá. Đây chính là lũ diều hâu kẻ cướp mà tất cả loài người căm ghét vô cùng. Đoàn xe phóng nhanh. Trống Choai bị hất tung, té sấp, té ngửa. Về sau này chú mới hiểu: Muốn thắng địch, người lái xe phải có gan phóng nhanh khỏi tầm bom đạn! Loạt bom đầu của bọn giặc không rơi trúng tim đường. Bom nổ bừa bãi và khoét thành những hố sâu hoắm. Đoàn xe vẫn còn đang trên đỉnh đèo. Một loạt pháo sáng nữa nở bung. Một loạt bom nổ theo. Bom phá nổ choáng tai, bom bi kéo một tràng dài. Khói bom nồng khét khiến Trống Choai sặc sụa, tức thở:

-Quẹc! Quẹc! Lũ diều hâu Mỹ ác độc thật! Trống Choai nằm rạp mình xuống. Những mảnh bom lẫn đất đá văng vèo vèo, đập vào thành xe chan chát. Trống Choai nghé mắt nhìn. Thật mừng rỡ xiết bao! Kìa! Từ hai bên sườn núi những cụm hoa lửa vun vút bay lên. Hoa lửa đan chéo vào nhau trên trời. Hoa lửa như một cánh lưới đỏ che lấy đoàn xe.

-à! Phải rồi! Đạn của những trận địa pháo bắn lên xua đuổi lũ diều quạ Mỹ đấy. Hồi còn ở nhà, chú đã nghe kể rất nhiều về những trận địa pháo! ừ! Có thế chứ! Đâu có phải lũ quạ diều Mỹ kia muốn làm gì thì làm! Trong các buồng lái, những anh bộ đội cũng reo lên:

-Các đồng chí pháo binh đang bắn bọn địch!

-Vượt nhanh qua đèo các bạn ơi!

-Cảm ơn các đồng chí pháo! Tiến lên!

Đoàn xe mở hết tốc độ băng qua những hố bom còn nồng khét. Xe băng qua những quãng đường rực cháy. Chẳng mấy chốc xe đã xuống tới chân đèo. Cả đoàn xuyên khuất vào đoạn đường ẩn kín giữa khu rừng già. Bọn giặc cũng đã rút chạy. Đường rừng trở lại yên tĩnh. Đoàn xe vẫn tiếp tục tiến. Hai anh bộ đội hát vang trong buồng lái: " Xe ta băng băng. Vững cầm tay lái. Ta vượt biết bao đường dài..."

-à Các anh bộ đội hát mừng đợt chiến đấu thắng lợi đấy! Thế thì ta cũng hát lên tiếng hát của ta chứ! Trống Choai nghĩ vậy. Chú thấy phấn chấn lạ! Chú cũng đứng thẳng, ngửng cao đầu, cất tiếng:

-Kếc! Kề! Kê! Kê! Gian khổ đâu hề chi! Kếc! Kề! Kê! Kê! Bom lửa ta vẫn đi! Kếc! Kề! Kê! Kê! ... Hai anh bộ đội cười vang. Xe lại dận mạnh ga hơn. Họ cùng khen:

-Hay! Chú bạn nhỏ của chúng ta cừ ghê! Nó chẳng sợ bom đạn Mỹ. Khá! Khá!

-Kếc! Kề! Kê! Kê!... Tiếng của Trống Choai vang lên lảnh lót giữa đường rừng. ở những chiếc xe nối sau, người ta cũng khen:

-Tuyệt! Chú gà hay tuyệt! Tiếng gà trên đường ra trận nghe thú vị thật.

5

Qua cơn sóng gió càng nhớ bạn vịt nhỏ Trong quãng đời thơ ấu của Trống Choai có một kỷ niệm đáng nhớ. Đó là tình bạn giữa chú ta và Vịt Nhỏ. Hồi đó Trống Choai còn bé tí xíu mới nhú đuôi tôm. Chú Vịt Nhỏ thì lùn tịt chuyên đóng bộ quần áo cộc mượt như tơ vàng. Hai chú bé thân nhau lắm. Chúng rủ nhau chạy lon ton khắp vườn. Ngày ấy chơi gì Trống Choai cũng trội hơn Vịt Nhỏ. Thi chạy, thi nhảy đến kéo co giằng nhau một chú giun đất, Trống Choai đều được. Duy có món bơi lội là Trống Choai đành chịu thua. Cứ mỗi lần đuổi nhau, Vịt Nhỏ lại chạy tới mé ao. Hấp! Chú lội tuột xuống nước. Trống Choai đành ngẩn tò te trên bờ mà nhìn. Chẳng là Trống Choai rất sợ nước mà! Vịt Nhỏ vốn là chú bạn rất tốt, chú ta không muốn giấu bạn điều gì. Lúc thân tình, Vịt Nhỏ thường rủ Trống Choai ra ao tập bơi:

-Dễ lắm cơ Choai ạ! Cứ khỏa hai chân cho thật đều thật dẻo như thế này này... Trống Choai chỉ một mực lắc đầu:

-Eo ơi! Tớ không bơi.

-Biết bơi lợi lắm chứ! Tập đi! Mình dạy cho.

-Chả cần bơi! Tớ chạy nhanh là được. Trống Choai cứ chối đây đẩy; mãi sau nể bạn, Trống Choai đành hứa:

-Mai tớ sẽ tập. Nghe theo Vịt Nhỏ, Trống Choai đã lội xuống mép ao thử khỏa hai chân. Nhưng việc này đối với Trống Choai khó hơn Vịt Nhỏ nhiều. Chân của Trống Choai không có cái màng dính ngón nọ vào ngón kia nên chẳng điều khiển được bàn chân nhẹ nhàng như bạn. Khó quá Trống Choai càng ngại. Cho tới khi đã nhớn phổng lên rồi Trống Choai cũng vẫn chưa hề biết bơi đấy. Thỉnh thoảng có nghĩ tới, Trống Choai lại lắc đầu:

-Quẹc! Mình không ra bờ ao thì thôi. Cần gì tập bơi! Cứ nhảy thật cao, cứ chạy thật nhanh cũng giỏi chán! Các bạn thân mến! Chắc các bạn nghĩ: Sao lại kể cái chuyện vớ vẩn tự nảo nào giữa lúc Trống Choai đang trên đường ra trận! Không, các bạn ơi, chính kỷ niệm bé thơ ấy có liên quan tí chút tới cuộc hành trình của Trống Choai đấy! Mời các bạn tiếp tục theo dõi nhé! Đêm đó, đoàn xe vẫn mải miết tiến về phía trước. Bom quạ Mỹ đã rình đuổi theo mấy đợt nữa nhưng đều thất bại. Chúng chẳng ngăn cản được bước tiến của đoàn xe ra trận. Gần sáng, đoàn xe đi tới bến một con suối lớn chảy dưới chân đèo. Chưa phải mùa nước lũ nên mực nước không cao lắm. ở đây các anh bộ đội công binh đã xếp đá hộc ngang lòng suối thành một chiếc cầu ngầm. Xe vượt qua suối rất nhanh. Bọn quạ Mỹ cũng đã đánh hơi thấy đấy! Đêm nào chúng cũng dở trò phá hoại. Chúng thường ập đến thả bom hai đầu bến, thả cả giữa lòng suối để phá cầu đá ngầm. Trước khi đoàn xe tới, chúng đã thả trúng giữa ngầm một quả bom phá. Bom khoét lớn một khúc ngầm. Bây giờ các anh bộ đội công binh đang khuân đá lấp vào chỗ bị sụt hỏng. Mấy phút sau chiếc cầu đã sửa xong. Đoàn xe được lệnh nối nhau vượt qua ngầm thật nhanh. Đến lượt xe của Trống Choai qua suối. Trời ơi! Từ bé tới giờ, Trống Choai chưa hề gặp cảnh sông nước như thế này. Vốn sợ nước nên Trống Choai phấp phỏng lo lắng vô cùng. Con suối to rộng. Nó réo chảy rì rào trong đêm tối. Chiếc xe lao xuống, nước bắn té xối xả, nước ngàu bọt đập hai bên thành xe. Con suối giận dữ sôi sục, chỉ muốn nuốt chửng tất cả. Nước ngập sát chiếc lồng của Trống Choai. Chú ta rợn mình, khắp người nổi gai ốc. Nước suối réo dữ dội. Nước toan kéo bứt phăng chiếc lồng và

Trống Choai ra khỏi xe. Và này, các bạn ơi! Có ai tránh được hết những điều bất ngờ trên con đường của người ra trận! Chiếc xe vượt hết đoạn suối và ngóc đầu lên bến. Lúc đó tất nhiên đít xe bị ngập xuống nước. Chả là bến xe nơi rừng núi đều dốc mà! ấy thế là nguy cơ ập đến. Trống Choai bị dìm nghỉm dưới nước mất vài phút. Chưa xong! Chiếc lồng cả đêm lắc lư nên dây buộc vào xe bị rão, bây giờ bị sức nước cuốn bứt mạnh nên tuột ra. Chao! Dòng nước tai quái đã cướp được chiếc lồng và Trống Choai đi! si! Nguy hiểm biết chừng nào. Chiếc lồng bập bềnh chệch ra khỏi đoạn ngầm, trôi tuột xuống phía dưới. Trong buồng lái hai anh bộ đội không hề biết nỗi nguy hiểm ở phía sau. Họ cứ rú ga cho xe lên bến. Trống Choai vừa sặc nước, vừa bị cuốn đi xa. Chú vỗ mạnh đôi cánh và kêu lên:

-Quéc!... Chết! Tôi chết... Cứu... cứu... May thay, có một anh bộ đội công binh đứng giữa suối giữ hướng cho xe qua ngầm. Anh thoáng nghe tiếng kêu hối hả của Trống Choai. Trong ánh đêm lờ mờ những vì sao thưa, anh đã nhìn thấy một vật gì trôi bập bềnh phía dưới. Anh nghĩ bụng:

-Hừ! Hàng trong xe bị xóc ra đây! Không ngần ngại anh lội ùa theo. Lúc đó Trống Choai vừa bị hút tới giữa dòng nước xoáy. Anh công binh túm được chiếc lồng; anh reo trong đêm tối:

-A ha! Chú gà! Chú gà ra trận của chiếc xe nào đây? ấy thế là Trống Choai thoát nạn. Chú được cấp cứu ngay lập tức. Lạ thay! Khi Trống Choai tỉnh dậy, chú thấy mình nằm trong buồng lái cạnh hai anh lái xe khác. Hơi ấm trong buồng lái đã sưởi cho chú ta khỏi ướt át rét lạnh. Chú khỏe khoắn lại ngay. Chiếc xe phóng rất nhanh. Trống Choai lim dim mắt nghĩ: " ạ! Tại sao mình lại ở đây nhỉ!" . Có gì đâu! Khi anh công binh cứu được Trống Choai thì chiếc xe kia đã đi khỏi bến. Anh liền gửi Trống Choai vào xe sau. Họ vui lòng đón nhận Trống Choai ngay. Họ cẩn thận để Trống Choai cùng ở trong buồng lái.

-ồ! Chú gà ra trận.

-Chính chú ta vẫn hát rộn ràng sau mỗi trận chiến đấu trên dọc đường đấy! Họ khen Trống Choai như vậy. Trời hửng sáng dần... Cả đoàn xe giấu mình nghỉ lại trong một khu rừng già. Lập tức Trống Choai được trao trả lại hai anh lái xe ở chiếc xe trước. Hai anh bộ đội mừng rỡ khi gặp lại Trống Choai. Chú ta cũng mừng, mừng đến ứa nước mắt. Nhưng chú đã làm thinh. Chú giận dỗi mà!

-ồ! ồ! Bọn tớ khuyết điểm, quên khuấy mất cái lúc xe qua suối! Anh lái phụ vừa nói, vừa vuốt nhẹ lên mình Trống Choai. Anh dỗ dành an ủi:

-Chú mày bị một trận gay go hả! Anh lái chính hứa hẹn:

-Thôi từ nay để chú mày trong buồng lái nhé!

-Đừng dỗi nữa, vui vẻ lên nào! Đêm qua chúng ta đã thắng bọn quạ Mỹ sáu keo liền. Cả đoàn an toàn vượt qua các quãng đường chúng bắn phá. Chú mày cũng góp phần chiến thắng đấy! Vui lên anh bạn nhỏ! Cả hai anh thay nhau chăm sóc Trống Choai. Chú quên phứt ngay cơn giận dỗi. Chú vươn mình đứng thẳng trên nóc xe, hát vang:

-Kếc! Kề! Kê! Kê... Đúng, Trống Choai của chúng ta rất vui tính mà! Chú làm nũng một chút thôi! Chú hiểu là hai anh bộ đội rất mến chú. Ai mà tính trước được những chuyện bất ngờ. Chính Trống Choai lại giận mình khi nhớ lại thuở ấu thơ:

-ò! ò! Giá hồi đó mình đừng ngại khó, mình tập bơi giỏi, tập lặn giỏi như Vịt Nhỏ thì đâu đến nỗi uống nước no! ở đời biết thêm được điều gì đều có ích cả. Càng nghĩ, Trống Choai càng thấy quý tình bạn của Vịt Nhỏ. Chú nhớ anh bạn ấu thơ đó vô kể:

-Vịt Nhỏ thân yêu ơi! Từ nay bất kỳ một việc gì tớ cũng không ngại khó nữa đâu!

6

Trống Choai hạ thủ tên rết gộc dữ tợn Chúng ta hãy tạm trở lại khu rừng với năm anh em nhà Sóc một chút đã. Anh em nhà Sóc giận Trống Choai lắm. Chính cô giáo Gõ Kiến vẫn thường dặn: " Học sinh ngoan không bao giờ nói dối! Nếu có lỡ phạm điều gì sai ư? Tốt hơn hết là thành thật nhận lỗi để sửa chữa. Phải dũng cảm nhận lỗi! Nói dối xấu lắm các em ạ!" Cũng xin giới thiệu với các bạn nhé! Cô giáo Gõ Kiến vốn nổi tiếng là yêu nghề nhất ở đây. Cô thường mặc chiếc áo nâu giản dị. Cô rất chăm chỉ làm việc. Các chú Sóc mải nghịch, nói chuyện ồn ào ư? Cô chỉ gõ một hồi vào thân cây: " Tờ rúc! Tờ rúc! Rúc... rúc... rúc..." . Vậy là các chú Sóc trở lại trật tự ngay tức khắc. Mấy chú Sóc bảo nhau nhất định không thèm chơi với Trống Choai nữa. Chúng tới chỗ ô tô để nói cho Trống Choai biết. Khi chúng lân la tới nơi thì tịnh không còn bóng dáng một chiếc ô tô, một chú bộ đội nào nữa,.

-à! Họ ra tiền tuyến đấy nhé! Sóc Nhớn bảo với các em vậy. Sóc Vừa nói theo:

-Thế thì anh Trống Choai cũng đi mất rồi. Cả bọn thơ thẩn tìm kiếm. si! Các lều lán hoang vắng quá! Bỗng Sóc Nhỏ trông thấy những dòng chữ viết trên một chiếc lá to bản. Nó gọi rối rít:

-Ai viết đây này! Viết đây này! Chả là Sóc Nhỏ chỉ mới học vỡ lòng. Nó chưa đọc thạo mà! Mấy anh em nhà Sóc ùa lại. Sóc Nhớn đọc to. Đây là những lời Trống Choai gửi lại trước lúc vội vã ra đi. Một bức thư ngắn ngủi, nét chữ nguệch ngoạc. Hồi còn ở xóm Mùa Xuân, Trống Choai vẫn bị chê là viết chữ xấu nhất lớp đấy! Sóc Nhớn đọc to cho các em cùng nghe: " Các bạn Sóc mới quen thân mến! Trống Choai xin lỗi các bạn nhé! Vì được lệnh lên đường gấp, Trống Choai không thể ở lại để báo thức các bạn được. Thật rất tiếc phải sai hẹn! Chúc các bạn vui vẻ. Hẹn lần gặp gỡ sau." Thân mến Trống Choai

-ờ! Thế là anh Trống Choai không nói dối. Sóc út reo lên. Cả bọn đồng ý ngay. Sóc Nhỡ khoát tay:

-Đúng! Chúng ta viết thư cho Trống Choai đi.

-Cơ mà chúng em chưa biết viết. Cả Sóc Nhỏ lẫn Sóc út đều nhao lên như vậy. Hai đứa đều rưng rưng nước mắt như sợ mất phần. Sóc Nhớn dỗ hai em:

-Không sao! Để anh viết chung một cái thôi mà! Năm anh em nhà Sóc vui vẻ hát vang rừng. Chúng kéo nhau trở về nhà để viết gấp lá thư gửi người bạn tốt. Các bạn thân mến! Trống Choai của chúng ta chưa thể nhận được lá thư đâu! Sáng đó, Trống Choai đang cùng đoàn xe nghỉ ngơi dưỡng sức tại một khu rừng khác. Tối đến họ còn phải tiếp tục ra đi nữa kia mà. Đêm đi, ngày nghỉ. Đấy là công việc của lính nhà xe thời chiến, các bạn ạ! Nào! Ta hãy hướng về khu rừng họ nghỉ ngơi xem sao nào! Đây rồi, nom thật thú vị biết bao! Hai anh bộ đội lái xe đang ngủ say trên võng. Còn Trống Choai! Chú đứng vắt vẻo trên một cành cây ngay sát đó. Chú muốn canh cho hai anh bộ đội ngủ đấy! Đêm qua chú cũng gà gật được ít nhiều rồi. Các anh ấy có chợp mắt được tí nào đâu! Lúc này mặt trời đã lên cao. ánh nắng lọc qua những kẽ lá rậm rạp của rừng cây. Nắng rơi thả xuống võng, thả vào người hai anh bộ đội những đốm hình mỏng mịn óng vàng. Cả khu rừng rực rỡ như bừng nở hoa nắng. Khắp đây đó những chú chim rừng bắt đầu ca hát. Mặc! Họ vẫn ngủ say. Nhưng nắng rừng đã làm tên Rết Gộc tỉnh giấc. Hắn ngủ li bì suốt đêm trong một cái hố lấp kín lá mục. ánh nắng soi qua lớp lá làm hắn tỉnh dậy. Hắn ngọ nguậy chui ra khỏi hố.

-Chà! Trưa lắm rồi! Ta đói bụng ghê! Rết Gộc lẩm bẩm một mình như vậy. Hắn uể oải vươn cả hai mươi bốn chiếc chân nghều ngào trườn trên nền đất. Hắn đi thong thả, không vội vàng lắm. Bỗng hắn ngửng phắt đầu huơ tít hai chiếc râu:

-ử! Có mùi thì thơm khiếp! Hắn rất thính mũi mà! Hắn đã ngửi thấy mùi mồ hôi chua nồng. Hai anh bộ đội chưa kịp tắm giặt! Thế là hắn rắp tâm lên cho tới. Hắn đã đến được gốc cây.

-ối chà! Trên võng thế nào cũng có cái gì chén được. Thơm quá! Tên Rết Gộc ác độc rón rén bò lên. Hắn đã lần tới đầu dây võng ở phía chân anh lái chính. Hắn mừng, nghĩ:

-Mùi thơm gớm! Chắc họ giấu thức ăn ngon trong áo. Ta mà không tìm thấy ta nghiến cho một miếng thủng rốn. Hắn chúa là tên hay cắn trộm. Hắn vừa lần tới thì bị Trống Choai trông thấy ngay. Chú ta quát to:

-Cút! Tên kia! Rết Gộc giật mình xuýt rơi khỏi dây. Hắn ngửng đầu thấy Trống Choai. Hắn gườm gườm giơ bốn chiếc chân trước lên dọa:

-Y à! Y à! Thằng nhóc kia, tao cắn gãy đùi non mày bây giờ. Rết Gộc rừng đây! Đâu phải loại nhỏ bé ở vườn nhà mày! Bước! Lúc này Trống Choai mới kịp ngắm kỹ tên Rết Gộc. Chà! Hắn to bằng chiếc đũa cả ấy! Mình hắn khoác một tấm áo giáp rất cứng, bóng nhẵn màu gụ. Hai mươi bốn cái chân dài nghêu! Hai chiếc răng nanh to kềnh, nghiến vào nhau kêu " Cờ... rẹt! Cờ... rẹt!" Kể cũng chợn hắn thật! Hắn có thể cắn buốt xương thịt mình mất! Tên Rết Gộc tưởng đã dọa già được đối thủ, hắn liền lên giọng đe thêm:

-Khôn hồn đứng im! Ta làm gì mặc ta, nghe chưa! Hắn cứ men theo dây võng bò xuống. Nhưng hắn lầm, Trống Choai đâu phải loại hèn nhát! Dù có chết cũng không thể để tên Rết Gộc kia làm hại hai anh bộ đội. Chú ta quát to:

-Đồ ác kia! Coi đây! Chú phóng tới đầu võng, toan nện cho Rết Gộc một cú vào đầu nhưng hắn đã kịp buông chân khỏi sợi dây nhào xuống đất. Trống Choai cũng nhảy phốc xuống. Tên Rết Gộc dựng đứng nửa người. Hắn hoa tít cái đầu. Hắn giơ năm sáu chiếc chân nghều ngào. Hắn nghiến răng: " Cờ... rẹt... Kẹt!"

-Tao cắn nát mày, cắn nát mày! Trống Choai lùi lại thu hai chân về phía sau giữ miếng. Cổ chú xù ra:

-Quéc sợ! Tao mổ vỡ sọ mày! Coi đây! Hét xong, chú vỗ mạnh cánh, lùi xa lấy đà rồi nhảy vọt lên. Nhanh như cắt, chú nhằm thẳng tên Rết Gộc nện một đòn " côốp!" Trống Choai tấn công nhanh quá, Rết Gộc không kịp tránh, bị một cú vào lưng đau điếng. Nhờ có cái áo giáp khá cứng che thân không thì hắn đã gãy đôi người. Hắn quay loăng quăng để tránh đòn. Hắn giận sôi lên, nghĩ thầm:

-ông sẽ quắp cẳng mày! ông sẽ nghiến nát! ông sẽ nhả nọc độc vào xương thịt mày! Thật là một tên thù hiểm ác. Trống Choai cũng biết rõ ác ý của Rết Gộc. Chú luôn nhảy nhót, tránh né. Chú đã từng học được nhiều miếng đá, cú mổ hiểm hóc của Trống Cồ, học được tài nhảy cao của Mèo thông minh nữa. Giờ phút này chú ta nhanh nhẹn tuyệt vời. Chú luôn phốc cao lấy thế lợi đánh bổ xuống. Lúc đầu Trống Choai còn đá lung tung vào khắp người Rết Gộc. Lối đánh đó mất nhiều sức mà không mạnh. Trống Choai nảy ra một ý hay. Chú rình miếng chỉ nhằm đánh vào đầu tên Rết Gộc. Bị đòn thứ nhất Rết Gộc còn giơ nanh cười nhạo:

-Khéo không gãy mỏ đấy tên Gà Nhóc ạ! Đến quả thứ hai hắn thấy ê ẩm đầu óc. Nhưng Rết Gộc cũng không vừa. Hắn liền dở mẹo hiểm, giả vờ trườn chạy. Hắn lừa cho Trống Choai đắc ý đuổi theo rồi bất ngờ vật quăng trở lại đớp lấy cẳng. Trống Choai mắc mưu thật. Nhưng khi Rết Gộc vừa bám được vào đầu ngón chân Trống Choai, chú nhanh nhẹn dùng hết sức đá tung lên. Tên Rết Gộc văng lộn ra tít xa. Lập tức cả hai hăng tiết lao vào nhau. Cuộc chiến đấu tiếp diễn rất ác liệt dữ dội. Lá mục và bụi bậm bay tung. Tiếng đập cánh và la hét " Quyết! Quyết!" của Trống Choai khiến anh lái phụ thức giấc. Anh nhỏm dậy dụi mắt. Anh đã nhìn rõ Trống Choai đang đánh nhau với Rết Gộc. Anh kêu lên:

-ôi! Rết rừng to quá! Trống Choai dũng cảm lắm! Đánh đi! A ha! Đánh! Tuyệt lắm! Vừa nói anh vừa nhảy xuống nhặt chiếc gậy to. Lúc này Trống Choai đã nện được vào đầu tên Rết Gộc miếng đòn thứ tư. Hắn đau long óc không chịu được nữa phải vùng chạy. Lần này hắn chạy thực sự. Hắn chúi đầu trốn xuống lớp lá mục. Nhưng anh lái xe đã gảy tung lá lên. Anh nện cho hắn một gậy bẹp dí đầu xuống đất. Anh lái chính cũng vừa tỉnh, liền hỏi to:

-Gì thế? Đứa nào bắt Trống Choai của chúng ta hả? -Dậy! Dậy mà xem! Trống Choai đã cứu chúng ta. Con rết rừng khiếp chưa! Anh lái phụ và nói vừa giơ tên Rết Gộc nằm gập ngửa ở đầu gậy cho bạn xem

-ối cha cha! Chú bạn đường dũng cảm. Khá ! Khá! Nói xong anh lái chính nhảy phăng tới ôm lấy Trống Choai. Chú đang mệt lử lừ, há miệng thở dốc. Đôi mắt chú sáng long lanh. Chú ta vui chiến thắng. Sau đó xác tên Rết Gộc bị treo ngược lủng lẳng trên cành cây. Đáng kiếp tên độc ác. Hai anh lái xe hí húi nhóm lửa nấu cơm. Còn Trống Choai, chú ung dung đứng trên tít cao nóc xe hát bài hát quen thuộc của mình:

-Kếc! Kề! Kê! Kê... Ta yêu đời! Đi chiến đấu, Vui hả hê! Kếc! Kề! Kê! Kê... Ta yêu đời! Muôn gian khó Đâu hề chi! Kếc! Kề! Kê! Kê!

7

Công việc giữ kho cũng rất lý thú Cách xa con đường rừng đêm đêm rầm rập tiếng xe chuyển động, xa lắm, xa tít trong khu rừng sâu thẳm, có một cái kho kề dưới chân một ngọn núi đá. Anh bộ đội giữ kho sống ở đó một mình. ở đây, những hòm súng đạn, lương thực được cất giấu trong hang. Hàng chất đầy cả mấy cái lán dựng kề vách núi. Xa quê hương, anh sống giữa núi rừng sâu thẳm. Ngày ngày tiếng hát của anh vang núi vang rừng. Anh hát: Ta là bộ đội, Vì Đảng vì dân Ta vui nhiệm vụ. Nguy hiểm không từ, Gian nan chẳng sợ, si! Chú chim xanh, si! Bông hoa đỏ, Hang núi kho tàng Là nhà ta đó! Vào dịp này, nếu các bạn tới đây ắt sẽ gặp Trống Choai của chúng ta. Đó kìa! Chú đang đứng trên chót vót nóc lán ngắm núi rừng. Chú cũng vui vẻ hát rộn ràng. Giọng của chú hòa nhịp cùng lời ca của anh bộ đội giữ kho. Hẳn các bạn sẽ ngạc nhiên hỏi: " Trống Choai thật đấy ư? Sao Trống Choai lại sống ở khu rừng sâu thẳm này?" Đúng một trăm phần trăm là Trống Choai đấy! Có gì lạ đâu! Chú chuyển đến kho này đã nửa tháng rồi. Các bạn hãy ngắm kỹ Trống Choai xem. Chú ta vẫn hoạt bát yêu đời lắm chứ! Vậy xin nói lộ với các bạn biết vì sao Trống Choai tới đây nhé! Dạo đó, chẳng bao lâu Trống Choai đã quen với cuộc sống trên chiếc xe vận tải. Đêm chú vượt những chặng đường máu lửa hiểm nguy, ngày chú ẩn dưới rừng kín. Cho tới một hôm chiếc xe của chú chở hàng tới khu kho này. Anh bộ đội lái xe chính là bạn thân của anh bộ đội giữ kho. Anh lái xe giới thiệu ngay thành tích của Trống Choai. Anh bộ đội giữ kho mến chú lắm. Anh muốn có thêm chú bạn nhỏ này trong cuộc sống vắng vẻ của mình. Hai anh lái xe cũng thấy hợp lý. Họ cũng muốn Trống Choai được ở nơi kho này tĩnh hơn. Thế là Trống Choai trở thành chú lính giữ kho bé nhỏ trong khu rừng già. Buổi đầu chú ta buồn lắm, các bạn ạ! Chú rất nhớ cuộc sống sôi nổi hào hùng vừa qua. Nhớ những đêm cả đoàn xe rầm rập vượt qua bom đạn tiến ra tiền tuyến. Chú nhớ những giây phút thân ái sống bên hai anh bộ đội lái xe tài giỏi. Trống Choai buồn lắm. Chú đâu phải là kẻ không có tình cảm nhớ thương. Anh bộ đội giữ kho cũng biết Trống Choai chưa ưa thích cuộc sống vắng vẻ này. Anh thết chú một bữa cơm gạo trắng. Anh an ủi chú ta:

-Hề! Hề! Chú mày buồn lắm hả? Không sao! Không sao! Đời lính nay đây mai đó là lẽ thường. Chú mày có biết không? Chính tớ cũng đã từng đi chiến đấu. Tớ đã cùng anh em đồng đội dự những trận nảy lửa. Tớ đã đi những đêm hành quân như thác đổ. ấy thế mà được lệnh trông nom kho này tớ vẫn cứ vui. ở đời, niềm vui sướng nhất là làm tròn nhiệm vụ, chú mày ạ! Nào vui lên! Tớ hát cho mà nghe nhé! Anh bộ đội hát vang rừng. Anh hát bài ca anh yêu thích: Ta là bộ đội Con em nhân dân. si! Chú chim xanh si! Bông hoa đỏ... Lời nói thân mật, tiếng hát say sưa của anh bộ đội đã khích lệ Trống Choai. Chú ta quên khuấy nỗi buồn. Chú chén một bữa no căng bụng. Trước hết chú dạo quanh xem xét toàn khu kho một lượt. Trống Choai thú vị khẽ reo:

-ò! o! ò! o! Phong cảnh ở đây quả thật hùng vĩ. Kìa! Ngọn núi đá sừng sững vút cao như một ông già trầm ngâm ngồi đó. Có những khóm cây bám vào vách đá. Chà! Những thứ cây lạ nhỉ? Chúng lại thích leo trèo. Tít cao đỉnh núi là dăm ba ngọn thông sừng sững. Thông hát reo suốt ngày. ồ! Rồi ta cũng sẽ lên tít cao trên đó! Ta sẽ hát trên đỉnh núi như những ngọn thông kia! Lại con suối trong vắt chảy lượn quanh chân núi! si! Suối! Mi chảy về tít tận đâu đó? Hỡi dòng suối siêng năng, mài nhẵn mãi những viên đá cuội, hát rì rầm mãi mãi không ngừng lời!

-Này những chú Chim Khuyên nhỏ bé! Sao cứ cười đùa nhí nhảnh trong vòm cây thế? -ý... ì! Anh Trống Choai ơi! Chúng tôi không chơi đùa đâu! Chúng tôi tìm giết những con sâu bọ phá hoại cây rừng đấy!

-ồ ồ! Xin chúc các bạn làm được nhiều việc tốt! Rồi Trống Choai lại ngẩng nhìn lên...

-ồ! Những chú Ong nhỏ cần cù đi về không biết mỏi! Này, xuống đây làm quen một chút đã nào!

-Không! Không!

-Các chú Ong nhỏ vừa bay nhanh vừa đáp.

-Chúng tôi là những Ong thợ. Nghề thợ không bao giờ la cà rong chơi cả! Còn phải đi kiếm mật dự trữ tới mùa đông rét mướt, còn phải xây thêm nhà mới, anh bạn ơi! Càng dạo quanh Trống Choai càng hiểu rằng trong khu rừng tưởng như vắng lặng này có biết bao nhiêu bạn bè đang rộn rã làm việc. Ai nấy lo toan đến sự sống và lợi ích của nhau. Đây kìa, chính anh bộ đội giữ kho cũng đang mải miết làm việc. Anh ta buộc lại những mối lạt ở quanh lán. Anh đóng lại những chiếc hòm đã long đinh. Tiếng búa gõ vang rừng. Trống Choai thầm hỏi mình:

-Ta sẽ làm việc gì nữa nhỉ? Chẳng lẽ chỉ có gáy cầm canh điểm giờ và dạo chơi ư? Chú ta không đi dạo nữa. Chú quay về thơ thẩn quanh lán. Bỗng chú nheo một mắt nghĩ ngợi:

-ò! ò! Có tiếng gì tí tách rào rào nho nhỏ nghe giống tiếng những chú Tằm Vàng ăn dâu ở quê nhà quá nhỉ! Trống Choai cố ý lắng nghe. ái chà chà! Trống Choai đã thấy rồi. Bọn mối ăn hại đang xây hào hố thành lđá ở chân cột lán. Từ đấy chúng ngấm ngầm theo những đường hầm xuyên thẳng lên mãi. Gớm ghê chưa! Chúng ẩn nấp trong đó để phá hoại cột gỗ, chui rúc vào kho tàng.

-Cha! Cha! Cha! Ta phải diệt ngay quân sâu bọ khốn kiếp này! Trống Choai kêu lên vậy. Chú giận dữ nhảy tới đạp phá thành quách của bọn mối. Chúng hoảng sợ bỏ chạy. Chúng đông vô kể. Trống Choai giết mãi mà không xuể. Bọn mối cố tìm cách chui sâu xuống thoát thân. Trống Choai mê mải diệt hết ổ này đến ổ khác. Bọn mối ăn hại rất ngoan cố. Hễ Trống Choai tới chỗ kia là chỗ này chúng lại lén lút ngoi lên để củng cố hào hố. Anh bộ đội giữ kho thấy Trống Choai hì hụi diệt mối liền cười vang:

-A! Ha ha! Hoan hô! Chú mày giúp việc rất đắc lực, Trống Choai rất cừ! Càng được cổ vũ, Trống Choai càng hăng hái tìm diệt bọn mối. Lần theo đường hầm của chúng, chú đã vào trong kho lúc nào không biết. Chà! Chà! Bọn ăn hại này dám cả gan định vào đục khoét cả những hòm gỗ của kho.

-Hí! Hí! Hí! Hí!... Thằng ngốc! Trống Choai ngửng phắt lên:

-Có đứa nào dám cười ta là ngốc hử? -Chẳng ngốc thì sao! Diệt sao hết bọn mối đông như lá rừng ấy... Y à! Thì ra những tên chuột vô lại ẩn trong các kẽ hòm xiểng. Chúng còn dám cười Trống Choai nữa. Giận điên người, chú đập mạnh cánh:

-Lũ phá hoại! Đồ chuột hôi! Bay không biết ta là bạn của Mèo thông minh hử? Cút sạch khỏi kho mau!

-Hí! Hí! Hí!... Lũ chuột cứ cười rúc rích với nhau. Một đứa thò đầu ra vênh váo vuốt râu, khiêu khích:

-Anh chàng quáng mắt ơi! Có thấy ta ở đâu không đã! Hí... hí... hí... Quả là kho tối quá, Trống Choai không nom rõ hắn ở ngách nào thật! Chú bực tức:

-Mày thử ra ngoài này xem! Ta nện vỡ sọ đồ phá hoại ngay!

-Hí! Hí! Không ra! Có giỏi vào đây! Nhắm đúng chỗ hắn đang léo nhéo, Trống Choai nhảy bổ tới. Bọn chuột ranh mãnh đã biến mất vào các xó ngách, im thin thít. Trống Choai bị vấp đầu vào cạnh một chiếc hòm gỗ đau điếng. Chú thét lên:

-Được! Rồi chúng mày sẽ biết tay tao! Chú giận dữ bước ra. Chú lại tìm bọn mối.

-Hí! Hí! Hí!

-Lũ chuột lại léo nhéo, rúc rích

-Thua! Thua! Thằng ngốc gà tồ quáng mắt thua! Cút! Cút! Trống Choai ức lắm. Chú ta đứng ngẩn dưới gốc cây, thầm than với bạn xưa:

-Mèo thông minh ơi! Phải chi lúc này có cậu ở cạnh mình nhỉ! Tớ giết bọn mối ăn bám, cậu diệt lũ chuột phá hoại. Ta giết sạch bọn đê hèn này đi cho hả, Mèo thông minh ơi! Đang buồn bỗng Trống Choai chớp chớp mắt. à! Nhớ ra rồi! Đã có lần Mèo thông minh kể cho chú ta nghe về tài rình bắt lũ chuột ranh như sau: " Mưu! Mưu! Tớ phải rất mưu trí, Choai ạ! Rất nhẹ nhàng mà rất nhanh mới tóm cổ được lũ ranh mãnh ấy!" . Chính Mèo thông minh đã biểu diễn cho Trống Choai xem tài nghệ tuyệt vời đó ở trong bếp.

-ò! ò! Ta hẵng cố bắt chước bạn! Nhất định phải túm cổ một vài tên! Ta không chịu thua chúng! Nghĩ xong Trống Choai hỉ hả thực hiện ngay kế hoạch. Chú nhảy ra tít xa cất tiếng hát rộn rã ba hồi liền. Từ trong các kẽ ngách lũ chuột ranh lắng nghe. Chúng liền tung tăng leo trèo nhảy nhót:

-Hí! Hí! Thằng ngốc đi chơi xa rồi! Chúng có ngờ đâu Trống Choai hát xong liền nhẹ nhàng đi nhanh về phía lán. Chú đi chưa được êm nhẹ như Mèo thông minh đâu! Nhờ có tiếng búa chí chát của anh bộ đội gõ mạnh nên lũ chuột không hay biết gì cả. Trống Choai đứng im thin thít, rình đợi ở góc cột. Chú chăm chăm nhìn vào kẽ hở ở ngách lán. Bên trong lũ chuột vừa khua khoắng vừa trêu nhau chí chóe. Một tên hứng chí thò đầu ra khỏi khe hở ở góc cột. Hắn lắc lư đầu, rung rung bộ râu khoái trá:

-Chúng mày ơi! Phóng ra ngoài tìm nước uống đi! Chẳng có ai đâu! Một tên khác khuyên hắn:

-Chớ! Cẩn thận, thằng Gà quáng đấy! Nghe tới đây Trống Choai đã ức lắm toan quát mắng ngay. Nhưng sực nhớ lời Mèo thông minh, chú lại kiên gan đợi.

-Xì! Nó đi chơi rong rồi. Đây này, tao ra cho mà xem!

Nói xong tên khốn kiếp đó thò hẳn nửa mình ra ngoài. Vừa thoáng thấy bóng Trống Choai hắn toan chui tọt vào! ạ hô! Còn kịp đâu nữa! Trống Choai đã nện một cú trời giáng vào gáy hắn. Chú lôi xềnh xệch hắn ra ngoài. Hắn vừa đau vừa sợ rúm bốn vó lại. Hắn lạy kêu rối rít. Hắn khóc lu loa:

-Hi! Hi! Hi... Chít! Chít! Chít! Em lạy anh rồi. Hi! Anh tha cho em! Hi! Em xin... Có đời nào Trống Choai lại tha tên vô lại này! Chú cẩn thận đạp lên lưng nó, tra hỏi:

-Bao nhiêu đứa ẩn náu trong kho ta? -Dạ! Dạ! Đông lắm ạ! Anh tha cho em... ối đau quá!

-Đông bao nhiêu? -Dạ! Đông hàng trăm ạ!

-Trời! Hàng trăm tên ẩn náu đục khoét kho tàng thì còn chi nữa! Đồ khốn kiếp phá hoại! Trống Choai nổi giận. Chú nện cho hắn những cú nên thân:

-n cắp! Phá hoại! n bám này... Đốp! Đốp! Bên trong kho, cả đàn chuột xanh xám mặt mũi, im thin thít. Chúng lủi trốn tận xó ngóc ngách sâu kín nhất. Tên chuột kia bị đánh nhừ tử, giập đầu. Hắn chết nhăn bộ răng nhọn. Chưa tha! Trống Choai còn kéo lê hắn đi dạo quanh lán, sau đó vứt xác hắn ở gốc cây. Chú lên tiếng:

-Hỡi lũ Chuột đục khoét kia! Nếu không bỏ chốn này, bay sẽ lần lượt bị trừng trị như tên khốn kiếp này đây!

-A! Ha ha! Trống Choai tuyệt diệu của ta ơi! Anh bộ đội thấy Trống Choai lôi tên chuột khắp nơi liền ngừng tay búa reo to. Anh khen thêm:

-A ha! Chú mày làm được cả nhiệm vụ của mèo nữa ư? Khá! Khá! Tớ cũng sẽ làm thêm ít cái bẫy nữa. Phải trừ hết loài chuột đục khoét để kho ta sạch sẽ mới được! Các bạn thân mến! Đấy là kỷ niệm đáng ghi nhớ của Trống Choai trong ngày đầu tiên về khu kho này. Cũng từ đấy, Trống Choai mê mải làm việc. Chú tìm bắt bọn mối ăn hại. Chú rình đánh lũ chuột phá hoại. Hàng ngày chú ít thời giờ nhàn rỗi dạo chơi ngắm phong cảnh. Còn công việc giữ giờ giấc điểm canh ban đêm nữa chứ! Bận rộn lắm, nhưng Trống Choai rất vui. Thật đúng như anh bộ đội nói: Niềm vui chỉ có trong lao động mà thôi! Dạo này Trống Choai đã có thêm bài hát mới rồi nhé, chú ta hát:

-Coóc! Cò! Co! Co! Co... Co

Chả là chú đã lớn khỏe hơn ngày ra đi rất nhiều. Giọng của chú bây giờ ngân vang lắm. Các bạn hãy nghe: Coóc! Cò! Co! Co! Co... Co... oo... Ta quý yêu kho. Coóc! Cò! Co! Co! Co... Co... oo... Tháng ngày sớm tối, Công việc chăm lo, Niềm vui ta đó! Coóc! Cò! Co! Co! Co... Co... oo...

8

Lũ chuột gian giảo cầu cứu thầy cáo mắt xanh Cả bầy chuột phá hoại không ngờ Trống Choai lại mưu mẹo, rình bắt giỏi như thế! Từ lâu chúng vốn đã khốn khổ vì những chiếc bẫy tinh quái; tên nào tham ăn hoặc vô ý là gẫy cẳng, giập đầu như bỡn. Giờ lại thêm mối lo về Trống Choai; hễ sơ ý một chút là lập tức bị Trống Choai túm cổ nện vỡ sọ.

-Cha chả tức! Cha chả tức! Phải khử ngay thằng Gà quáng lợi hại kia! Tên trùm Chuột Mốc giận dữ nghiến răng kêu lên. Cả lũ đàn em ngơ ngác nhìn hắn. Chúng chưa hiểu làm cách gì mà giết nổi Trống Choai, Chuột Mốc đã hét lên the thé:

-Đi! Ba tên nữa cùng đi theo ta. Một tên Chuột Oắt lo lắng hỏi:

-Đi đâu cơ ạ? Trùm Chuột Mốc vênh râu:

-Đi gặp thầy Cáo mắt xanh, biết chưa? Thầy sẽ vặn tươi thằng quáng mắt đó cho chúng ta.

-Hí! Hí! Hí!

-Hay! Hay! Hay! Cả lũ chúng nhảy quẫng sung sướng. Trùm Chuột Mốc thích chí rung râu cười ngất. Hắn ra lệnh:

-Lên đường ngay. Cáo mắt xanh rất dữ tợn và độc ác. Cả ngày hắn ngủ ườn trong một cái hang dưới gốc cây đa rừng, bên kia dòng suối. Đêm đêm hắn mới đi rình mò lén lút kiếm ăn. Hắn thích nhất là hút trứng và ăn thịt các loài chim. Từ lâu lũ chuột phá hoại vẫn tôn hắn làm thầy; hắn đỡ đầu, che chở cho chúng.

Hôm đó, ngồi chồm chỗm trên ổ lá khô ngáp ngủ, hắn nghe trùm Chuột Mốc kể lể sự tình. Hắn ra vẻ gật gù thương cảm. Hắn hỏi kỹ đến Trống Choai nhiều hơn bởi hắn rất thèm ăn thịt gà. Thèm đến nỗi hắn phải lè lưỡi liếm nước bọt chảy xùi ra hai bên mép. Hắn hỏi:

-Hử! Hử! Cái thằng Gà nọ nặng không? Trùm Chuột Mốc ngỡ Cáo mắt xanh sợ Trống Choai to lớn nên vội nói:

-Dạ! Dạ! Hắn không to lắm ạ! Thầy chỉ đớp một cái là hắn đứt cổ ngay.

-Hử! Bé vậy thì chẳng bõ dính răng ta! Nghe Cáo mắt xanh chép miệng, trùm Chuột Mốc lại vội nói chữa lại:

-ấy, ấy, thưa thầy, nó... nó béo lắm ạ! Béo nẫn! Nó bước cứ ình ịch. Nghe nói gà béo, Cáo mắt xanh thèm rỏ dãi muốn đi ngay. Khi bọn chuột nói đến anh bộ đội giữ kho thì hắn cũng ngại:

-ử! Lão Gà nọ thì ta có thể vặn tươi cổ. Nhưng... Hừ! Lão bộ đội giữ kho thì... Hừ! Lão ta có súng đấy!

-Dạ! Dạ! Ban đêm lão ngủ say! Xin thầy cứ đến, chúng con đưa đường dẫn thầy đến chỗ thằng Gà quáng ngủ ạ!

-Vậy hử! Vậy hử!

-Hắn gật đầu lia lịa.

-Vậy thì đêm nay hử! Chờ lúc canh hai lão bộ đội kia ngủ say, nghe!

-Dạ! Canh hai! Dạ... Xin thầy rủ lòng ra tay cứu vớt...

-ừ! Vì xót thương giống nòi chúng mày ta sẽ ra tay hử!

Miệng hắn nói vậy nhưng hắn lại cười thầm. ông khổ công đi để ông vớ thằng Gà béo, ông chén đẫy bụng ông là chính. ông thương gì chúng mày, đồ ngu ạ! Từ hôm đầu, anh bộ đội giữ kho đã làm cho Trống Choai một căn nhà gác rất xinh ngay cạnh lán. Vốn biết bọn cáo bọn cầy đêm đến vẫn rình mò nên tối nào anh cũng gài then cửa rất chặt cho Trống Choai. Mỗi đêm, lúc thức giấc anh lại bấm đèn pin xem xét xung quanh. Y lời hẹn, đêm ấy đúng canh hai trùm Chuột Mốc dắt lũ Chuột Oắt đi đón thầy Cáo mắt xanh từ ngoài bờ suối. Đến nơi Cáo mắt xanh nhẹ nhàng lẻn tới sát chỗ Trống Choai ngủ. Khốn nỗi then cửa cài chặt quá hắn không sao mở được. Hắn hậm hực dạo quanh cố tìm kẽ hở để lẻn vào. Sau cùng hắn cố bứt đứt sợi dây buộc ở liếp. Hắn động mạnh khiến Trống Choai choàng tỉnh. Đêm tối, chú không trông thấy gì, nhưng đã ngửi rõ mùi hôi khét. Lập tức Trống Choai kêu to:

-Quác! ... Cáo... Cáoo... Nghe tiếng kêu, anh bộ đội tỉnh giấc. Anh phóng ngay ra ngoài sân lia đèn pin sục tìm. Cáo mắt xanh hoảng hốt nấp vào bụi " Xoạt! Roạt!" . Đoàng! Cáo mắt xanh giật bắn người, hắn đâm đầu phóng thẳng một mạch vào tít trong rừng. Lũ chuột gian giảo cũng chui tọt hết vào ngách. Cả lũ run rẩy ngơ ngác nhìn nhau. Trùm Chuột Mốc rên rỉ:

-Chết mất thầy Cáo mắt xanh rồi! Không! Cáo mắt xanh đã thoát vì viên đạn đi cao quá. Về tới hang hắn nằm dài chịu đói suốt ngày. Hắn vừa tức, vừa sợ lại vừa thèm thịt gà. Hắn giận dữ gọi trùm Chuột Mốc đến mắng mỏ hết lời:

-Đồ ăn hại! Lũ ngu đần! Lẽ ra bọn bay phải báo tỉ mỉ với tao chỗ ngủ của thằng Gà béo đó chớ! Chuột Mốc sợ co rúm lại:

-Dạ! Dạ! Chúng con sơ xuất để thầy chút nữa bị nạn. Quả tình chúng con tưởng thầy mạnh nhất trần đời, thầy đủ sức nậy cửa... Dạ! Cáo mắt xanh quát lớn:

-Thôi! Nghe đây! Hắn ra lệnh cho lũ chuột gian giảo phải tổ chức đội ngũ, từ tối đến canh hai phải cắn tuột hết các múi lạt buộc dọc liếp. Tới nơi hắn chỉ việc lẻn vào. Bọn chuột sợ hãi cúi đầu vâng lệnh. Suốt ngày hôm đó trùm Chuột Mốc bắt lũ đàn em mài răng vào các hòm gỗ cho sắc nhọn. Chúng chờ đến tối thi hành lệnh của thầy Cáo mắt xanh. Sáng hôm sau anh bộ đội đã thấy xung quanh nhà Trống Choai có rất nhiều vết chân Cáo mắt xanh.

-Hừ! Nó rình suốt đêm qua đây! Được! Ta đã có cách, có cách! Anh cẩn thận dò xét lối đi lại của tên Cáo mắt xanh. Anh làm ngay một cái bẫy cần bật rất khéo. Tối đó, cài then cửa xong, anh vui vẻ bảo Trống Choai:

-Cứ yên trí ngủ ngon nhé! Lũ cầy cáo khốn kiếp kia sẽ phải đền tội. Bóng tối vừa bao phủ xuống cánh rừng, cả lũ chuột phá hoại do trùm Chuột Mốc chỉ Huy rón rén gặm nhấm các múi lạt ở nhà Trống Choai. Cáo mắt xanh đã rình đợi ngoài xa. Vốn nóng ruột thèm ăn lại thiếu tin lũ chuột, hắn thầm nghĩ:

-Lũ chuột ăn hại này, nếu ta không thúc giục e chúng bỏ trốn mất! Ta phải tới sát mới được. Đêm ấy, anh bộ đội giữ kho cũng không ngủ. Anh ngồi rình ở góc lán. Súng lau sạch, đạn đã lên nòng, đèn lắp pin mới! Anh kiên nhẫn chờ đợi Cáo mắt xanh lẻn tới. Hắn đi rất nhẹ nhàng. Hắn dò lần trong đêm tối theo vết cũ đêm qua. Hắn đi êm như một nắm lông có gió đẩy là là trên mặt đất. Gần nữa! Gần nữa... Mũi hếch dần lên! úi! Đã thoang thoảng mùi thịt gà nồng nồng:

-Thơm khiếp! Chà lũ chuột ăn hại, lâu quá! Hắn sốt ruột bước dấn lên mấy bước! ối! Hắn đã bước thụt xuống một cái hố. Miệng hố phủ nhẹ mảnh lá chuối có rắc đất bột lên trên. Sa bẫy rồi! Hắn chỉ mới kịp thoáng nghĩ vậy thì đã nghe " Vút! Pập!" Chân hắn vừa thụt xuống hố, lập tức chiếc cần tre bật tung lên. Đầu dây thòng lọng đã buộc xít vào cổ hắn. Long koong! Long koong! Roong... roong... Chiếc ống bơ buộc ở đầu cần kêu váng rừng. Hắn càng giãy, càng bị thít chặt cổ. ống bơ đắc thắng báo hiệu càng to.

-Giừ... ừ... cắn... Giừ... ừ... ự.... ự... Cáo mắt xanh cố gọi lũ chuột tới cắn đứt cái dây thắt cổ kia để cứu hắn. Khốn nỗi tiếng hắn chỉ ư ử trong cổ thôi. Vả lại tiếng ống bơ đã khiến bọn chuột kinh hoàng chuồn lủi tan tác hết. Anh bộ đội nghe thấy tiếng ống bơ loảng xoảng rung reng liền bấm đèn pin chạy tới. Anh đã nhìn thấy Cáo mắt xanh bị treo cổ đang giãy giụa. Mắt hắn xanh lè trợn ngược tưởng như bật văng hai con ngươi ra ngoài.

-Ha! Ha! Ha! Đáng kiếp đồ tham ăn! Cho mày giãy nữa đi! Càng giãy, càng tự mày thắt cổ mày. Anh bộ đội ung dung ngó nhìn Cáo mắt xanh trong cơn giãy giụa chờ chết.

-Tao chẳng cần bắn mày cho phí đạn. Chẳng cần nện mày một gậy cho bẩn tay tao. Ha! Ha! Ha! Trống Choai thân mến ơi! Cứ ngủ ngon! Ngủ ngon nhé! Không! Trống Choai tỉnh ngủ từ lâu rồi. Từ lúc tiếng ống bơ loong coong báo hiệu ấy! Lúc này vừa đúng canh hai. Chú ta vươn mình, vỗ cánh đồm độp cất tiếng gióng giả:

-Coóc! Cò! Co! Co! Coóc! Cò! Co! Co! Đáng đời thằng Cáo chưa! Sáng hôm sau anh bộ đội giữ kho và chú lính Trống Choai liên hoan thắng lợi. Một bữa tiệc rất ngon. Ngon tuyệt! Hương vị các món xào nấu cứ thơm lựng. Thơm ngát rừng! Thật là thú vị, các bạn nhỉ!

9

Tạm biệt rừng già thân yêu nhé! Đã qua hết một mùa đông giá lạnh rồi. Cây rừng nảy lộc xanh biếc. Mùa xuân đến! Mùa xuân đến! Ngoài tiền tuyến tiếng súng tấn công vang dội khắp nơi. Tiền tuyến đánh to! Tiền tuyến thắng lớn!

Mặt trận mở rộng. Những xe ăm ắp súng đạn nối nhau băng băng. Những đoàn quân rầm rộ tiến nhanh về phía trước. Mùa xuân! Mùa xuân đại thắng reo vui khắp chốn. Cái kho nhỏ nơi rừng già hẻo lánh kia không còn nữa. Người ta đã vét những kiện hàng cuối cùng trong hang từ dạo cuối đông. Tiền tuyến cần những khu kho rộng lớn đồ sộ gần sát mặt trận hơn. Anh bộ đội giữ kho được lệnh bổ sung vào một đơn vị cao xạ pháo. Đầu xuân đến! Anh bộ đội và Trống Choai tạm biệt khu rừng già lên đường. Họ theo đoàn xe kéo pháo lưu động trên tuyến lửa. Trận địa được xây trên điểm cao của núi rừng, săn đón bọn diều quạ Mỹ. Từ đây, cuộc sống của Trống Choai lại chuyển sang một bước ngoặt mới. Trận địa! Đúng! Chú ta đã thực sự sống tại trận địa. Cũng có thể nói là chú lính giữ kho Trống Choai đã trở thành chú lính cao xạ rồi. Các bạn nhỉ! Trước kia, theo đoàn xe đi trong đêm, Trống Choai chưa nom rõ hình thù lũ diều quạ Mỹ ra sao. Chú cũng chưa biết ở trận địa họ săn bắt bọn chúng như thế nào. Bây giờ Trống Choai đã hiểu tường tận cuộc sống chiến đấu của một trận địa cao xạ. Chà! Cuộc sống của người chiến sĩ cao xạ thật dữ dội hào hùng vô kể. Những nòng súng luôn nghếch cao soi rõi nền trời xanh thẳm. Bọn diều quạ Mỹ chỉ mới thoáng từ tít xa là mệnh lệnh chiến đấu đã vang lên. Những viên đạn đồng sáng lấp lánh nối nhau đứng rất nghiêm chỉnh. Dưới sự điều khiển tài tình của các anh chiến sĩ cao xạ, chúng chui vào nòng súng. Chúng thét to, thi nhau bay vút lên nhằm thẳng lũ giặc trời lao tới. Chính mắt Trống Choai đã nhiều lần thấy lũ diều quạ Mỹ. Nhiều tên bị xé tan xác, nổ bùng, lao đầu xuống vực thẳm, cháy rụi. Các bạn có biết ở trận địa Trống Choai thích thú nhất điều gì không? ở đây chú ta đã gặp gỡ quen biết nhiều bạn cùng lứa với chú. Đó là Trống Tía đẹp trai, Mái Hoa trẻ trung lắm lời, Mái Vàng mặc áo hoa mơ, Cánh Tiên đi đứng hơi điệu một chút. ồ! ồ! Cuộc sống ở trận địa không phải chỉ có súng đạn và bom lửa. ở đây còn có nhiều niềm vui của tình bạn chiến đấu! Bây giờ Trống Choai đã hiểu hết mọi hiệu lệnh của người chiến sĩ anh nuôi vui tính rồi.

-Cờ... lốc... Côốc! Côốc! Anh ta gõ vào mõ tre như vậy. ấy đấy là giờ ăn. Hãy chạy nhanh về phía hầm nhà bếp!

-Cờ... lốc... Côốc! Côốc! Chiều tối rồi! Hiệu lệnh gọi về đi ngủ gấp. Còn tiếng cái kẻng rõ to làm bằng vỏ quả bom kêu toáng lên giục giã là báo động chiến đấu đấy. Bọn diều quạ Mỹ đến! Không có phận sự hãy nhảy hết cả xuống đường hào ngay.

-Cờ lốc! Côốc! Cờ lốc! Côốc! Côốc! Côốc!... Tiếng mõ của anh nuôi hối hả kéo dài. Đó là trận địa sắp di chuyển. Tất cả sẵn sàng lên xe kéo pháo tới trận địa mới. Trống Choai của chúng ta rất yêu cuộc sống tập thể này. Bây giờ chú ta cùng hát trong dàn đồng ca, sau mỗi trận chiến thắng. Quản ca chính là Trống Tía có giọng rất trong. Còn anh Trống Cộc giữ riêng một bè trầm. Dàn đồng ca đó hát thế này; " ó... ò... o... o... o Trận địa ta thắng to. Trống Tía cất giọng trước đấy! Trống Choai ta hòa theo luôn: Coóc! Cò! Co! Co... o Và chàng Trống Cộc hát đệm: Côốc! Cô! Côốc! Cô ô! ấy thế là cả Mái Hoa, Mái Vàng và Cánh Tiên hòa vang:

-Cục ta! Cục tác! Lũ diều tàn ác. Phơi thây, phơi xác. Cứ như vậy cả dàn đồng ca hát vang trận địa:

-ò! ó! ò... o... o... Trận địa ta thắng to, Coóc! Cò! Co! Coo... Vui đời chiến đấu, Côốc cô! Côốc cô! Bom đạn coi thường! Cục ta! Cục tác, Quạ diều tan xác Ta hát mừng chiến thắng. Khắp núi rừng thắng to, ó... o! Coóc co! Côốc cô! Các bạn có biết lúc đó các anh bộ đội làm gì không? Anh nuôi cười hả hê; anh thích nhất dàn đồng ca này. Còn các anh khác vẫn không rời mâm pháo. Các anh chú ý nghe và thường nói với nhau:

-Thằng Mỹ thấy trận địa chúng ta đàng hoàng, vui vẻ thế này, hắn tức hộc máu ra mà chết thôi.

10

Quê hương mùa xuân ơi! Trống Choai đã trở về! C ác bạn thân mến! Tới đây chúng ta hãy cùng Trống Choai trở lại quê hương Mùa Xuân nhé! Thật là bất ngờ các bạn nhỉ! Chính Trống Choai cũng không ngờ mình lại có dịp trở về thăm xóm nhỏ thân yêu. “ôi! Mới ngày nào ta ra đi! Thời gian sao nhanh như một giấc mơ!" Trống Choai đã thầm nghĩ vậy khi chú đặt chân lên mảnh đất quê hương xưa. Đó chính là một buổi sáng tràn ngập ánh nắng xuân. Một buổi sáng như thường lệ, Trống Cồ đang luyện tập võ nghệ cho đàn em út của Trống Choai. Lũ Gà Chiếp xưa kia ấy mà! Bây giờ chúng cũng lớn bằng Trống Choai hồi đó rồi. Đứa nào cũng mơ ước: " Sẽ có ngày ta ra đi như anh Trống Choai" . Chúng tập hăng lắm. Từng đôi, từng đôi hì hụi suốt ngày. Kìa, những cú đá song phi nảy lửa. Kìa, ngón gài cổ tránh đòn, dứ miếng đối phương! Nom sướng mắt vô cùng các bạn ạ! Trên tít chót vót cao đỉnh cây rơm, Trống Cồ chăm chú xem bọn nhỏ luyện tập. Mắt lim dim, Trống Cồ có vẻ hài lòng lắm. Bỗng Trống Cồ nghểnh dài cổ lắng tai nghe. Thoang thoảng trong gió sớm, và cánh đồng ngoài xa kia vọng tới một giọng hát tha thiết: Coóc! Cò! Co! Co! Quê hương ta đó! Dặm dài cách trở, Ta hằng ước mơ... Coóc! Cò! Co... co... Mùa Xuân! Xóm nhỏ! si! Ta đã về.

-ò ồ ồ! Giọng hát nghe sao quen vậy. Giống giọng Trống Choai... Mà rất khỏe, mà rất vang, hơn xưa nhiều! Tiếng hát lẫn trong gió đồng rào rạt. Tiếng hát ngân nga thoang thoảng: Coóc! Cò! Co! Co! Quê hương ta đó! Coóc! Cò! Co! Co! Hay là ta mơ!

-Đúng! Đúng! Rõ đúng Trống Choai rồi! Lập tức Trống Cồ gọi Mèo thông minh tới:

-Anh bạn có nghe tiếng gì đó không? Hình như Trống Choai của chúng ta... Trống Cồ chưa nói dứt câu Mèo thông minh đã cướp lời:

-Nghe! Nghe! Tôi có nghe. Trèo... trèo! Để tôi trèo tít lên nóc nhà xem...

-ò ồ!

-Trống Cồ giục.

-Anh bạn tinh mắt hãy nhìn kỹ thử nhé! Pắp! Pắp! Pắp! Chỉ cần ba cái lấy đà Mèo thông minh đã đứng tít trên nóc nhà. Bên dưới, tất cả xóm xúm xít chờ đợi. Mèo thông minh phóng xa tầm mắt. Chú ta thích thú kêu lên:

-Eo! Eo! Eo! Đẹp tuyệt! Có một trận địa cao xạ pháo đóng ở ngoài cánh đồng. ở dưới nhao nhao hỏi:

-Có thấy Trống Choai không? -Có đúng Trống Choai ở đấy không? -Nhiều... Nhiều... Rất nhiều, rất đông. Không rõ Trống Choai đứng chỗ nào. Mẹ Mái Nâu năn nỉ:

-Nhìn kỹ dùm bác! Nó lớn, nó khác! Trống Cồ nảy ngay ra một ý hay:

-Thôi! Chúng ta cử Mèo thông minh và chú Mực siêng năng phóng thẳng ra đó cho rõ tường tận.

-Hay! Hay! Hay! ý hay! Nên đi ngay. Bác Ngan già gật đầu lia lịa đồng tình với Trống Cồ ngay. Chú Mực siêng năng trước lúc ra đi còn hỏi cẩn thận Mèo thông minh:

-Đâu? Đâu? Đâu?... Cậu thấy trận địa ở đâu? Mèo thông minh đã nhảy tót xuống giục:

-Đi thôi! Tớ nhớ hướng rồi! Cả hai phóng thẳng ra tít ngoài đồng. Trống Cồ dẫn tất cả ra ngõ đón đợi. ả Xề tình nguyện ở lại trông nhà. ả cười vui vẻ:

-Hết! Cứ đi hết... Hết. Tôi trông nhà giỏi phải biết. Đúng thật các bạn ạ! Chẳng còn là giấc mơ nữa. Trống Choai của chúng ta đã trở về mảnh đất quê hương. Cũng rất tình cờ, sau một thời gian liên tục đánh bom đạn Mỹ, đơn vị cao xạ pháo này được lệnh quay về vùng đồng bằng. Họ về đây từ nửa đêm. Họ xây trận địa ngay tại cánh đồng Mùa Xuân này. Cuộc đời chiến đấu của Trống Choai qua lắm nỗi gian nan mà cũng có nhiều điều thú vị. Các bạn nhỉ! Sáng nay đội trưởng Trống Tía đã đồng ý cho Trống Choai tạt về thăm quê chốc lát. Chú ta mừng rơn. Chú cất tiếng hát rộn trận địa. Chú chào đồng đội ra về. Chú đi giữa cánh đồng xuân, lúa đang thì con gái. Đầu ngửng cao, ngực ưỡn căng, chú hít thở khí trời trong lành. Chân chú bước như muốn chạy. ạ kìa! Trông ai như Mèo thông minh và chú Mực siêng năng đang lao như bay tới. Đúng rồi!

-Trời ơi! Các bạn quê hương! Trống Choai reo lên. Cùng một lúc cả Mèo thông minh và chú Mực siêng năng đã ập tới gọi to:

-Trống Choai!

-Trống Choai! Trống Choai, Mèo thông minh và chú Mực siêng năng ôm nhau quay tít. Thật giống hệt như dạo nào Trống Choai thấy hai anh bộ đội lái xe ôm nhau reo giữa rừng già. Mèo thông minh vỗ bộp vào vai Trống Choai:

-Theo!... Đi theo! Theo chúng tớ về nhà ngay! Chú Mực siêng năng cũng giục:

-Mau! Mau!... Mau! Kẻo họ chờ lâu! Một cảnh tượng rất vui vẻ, hoan hỉ, diễn ra ngay trên con đường đồng ngời ngợi nắng vàng. Trống Choai ngửng cao đầu đi chính giữa. Bên phải là chú chú Mực siêng năng cất bước kiệu. Phía trái, Mèo thông minh sau mỗi bước đi lại lộn tùng phèo một cái. Cả ba thích thú hướng về xóm Mùa Xuân. Từ ngõ xóm lao ra đón Trống Choai trước nhất là mẹ Mái Nâu, Mái Nâu ôm chầm lấy Trống Choai. Ghì chặt con trong đôi cánh già nua, Mái Nâu cảm động lắp bắp:

-Choai! Con ta! Thế rồi Mái Nâu đứng lặng, đầm đìa nước mắt. Những giọt nước mắt sung sướng nhất của tất cả mọi bà mẹ trên trái đất. Chẳng ai muốn chen vào phá mất không khí êm đẹp đó! Trống Choai nữa! Chú cũng nghẹn lời đứng ngây dưới cánh mẹ. Từ phía sau Trống Cồ gật gù với bác Ngan già:

-Khá! Trông lớn quá! Lớn gộc!

-Phải! Khỏe! Khỏe lắm!

-Bác Ngan già khen vậy. Mấy chị Vịt Bầu vẫn béo núc ních như xưa. Các chị xì xào bàn tán:

-Chuyến đi thật quý hơn tiền bạc! Hơn tiền! Hơn bạc! Lũ em Trống Choai ùa tới vây chặt lấy anh. Chẳng còn ai có thể chen chân được với chúng nữa. Đứa nào cũng tranh nhau giao hẹn:

-Anh Choai cho em đi với nhé!

-Nhất định cho em đi với nhé! Trống Choai không còn biết trả lời ai, nói chuyện với ai nữa. Chú cứ luôn miệng la to, hoan hỉ:

-Trống Choai tôi xin chào tất cả, tất cả xóm ta. Mấy phút sau tất cả xóm tấp nập cùng Trống Choai trở về khu vườn xưa, nơi mà ngày nào cả xóm đã mở tiệc liên hoan tiễn chân Trống Choai lên đường. Ngắm nhìn Trống Choai, ai cũng phải khen là chú lớn và chững chạc hơn xưa nhiều. Nghe Choai kể lại những ngày tháng gian nan vất vả trong cuộc đời bộ đội của mình, cả xóm càng thêm mến yêu. Nào lúc Choai bị nước suối cuốn đi, lúc hành quân giữa đường bom lửa, khi sống thân ái với năm anh em nhà Sóc, lại lúc ca hát với đồng đội Trống Tía, Trống Cộc, Cánh Tiên, Hoa Mơ. Rồi trận chiến đấu sinh tử với Rết Gộc, diệt trừ bọn chuột phá hoại và lũ mối ăn hại. Thật là có cả nguy hiểm gian nan lẫn niềm vui chiến thắng. Trống Choai đã kể lại tất cả với lời lẽ rất khiêm tốn. Chú muốn cả xóm hiểu rõ cuộc sống đáng yêu của bộ đội chứ không hề có ý khoe khoang về mình chút nào cả. Chính vậy mà cả xóm Mùa Xuân đều thêm quý Trống Choai, thêm mừng cho chú. Thế rồi ngay hôm đó cũng tại mảnh vườn đang xanh lộc mùa xuân lại tưng bừng diễn ra một cuộc liên hoan mới. Quả đúng như lời chúc của Trống Cồ dạo nọ:

-Chúng ta hãy vui lên! Vui lên chúc anh bạn trẻ Trống Choai: " Ra đi thắng lợi! Ngày về vinh quang" . Chẳng cần phải kể thêm các bạn nhỉ! Ai cũng rõ buổi liên hoan đón mừng Trống Choai từ tiền tuyến xa xôi về thăm quê rất nhộn nhịp Huy hoàng. Hẳn các bạn cũng đồng ý với Trống Choai thân yêu của chúng ta: " Trên đời này, có gì sung sướng hạnh phúc bằng niềm vui chiến thắng!"

Chú bé sợ toán
Như mọi buổi sáng quen thuộc, trước khi đi làm, bố chọn ba bài toán đố, đánh dấu bên lề và giao quyển " tập toán" cho Sinh. Sinh sẽ phải tìm cho ra đáp số cả ba bài toán ấy. Đấy là mức ôn tập hàng ngày trong suốt thời gian nghỉ hè. Bố bảo chỉ làm xong ba bài toán là tha hồ chơi. Nhưng nào có dễ dàng gì đối với Sinh, nó chúa sợ toán. Ba bài toán sẽ đẻ ra hàng chục con tính, rồi lại lời giải nữa, chứ có ít đâu. Kể ra Sinh không phải là đứa dốt toán. Chính là nó ngại. Phải nghĩ lôi thôi lắm. Trong các môn học, nó cho toán là môn rắc rối nhất. Chao ôi! Đến nhức đầu lên được. Một bài tập làm văn lý thú hơn nhiều.

Sinh có thể tả lại một chú bộ đội giống hệt như chú bộ đội nó thường gặp. Có lần tả con mèo, nó đã viết cái đoạn con mèo ăn vụng nồi, bị mẹ vớ que củi đánh. Rồi cu cậu nhảy phóc lên mái nhà, vừa liếm mép vừa kêu " meo meo" . Đúng đã có một lần xảy ra như thế thật. Nó nhớ lại được và kể rõ tỉ mỉ về tội của con mèo. Thế là cô giáo khen: " Bài văn có ý" , và cô cho tám điểm. Còn như cái môn toán. Thật là đủ mọi con tính lôi thôi! Thí dụ như nó có tiền bỏ túi quần xoóc này chẳng hạn. Ví thử là hai hào, tất nhiên nó tự hiểu mua một hào kẹo tức là chỉ còn mỗi một hào để mua ổi. ổi bé, nó sẽ mua được năm quả, ổi to thì ba quả thôi, mà to tướng như loại ổi tầu lại chỉ có độc một quả. Có khi nó chẳng mua sẽ chén kẹo tuốt. Còn những chuyện rắc rối hơn thì nó chẳng bao giờ phải lo rồi. Những là mua chục thước vải, mỗi thước bao nhiêu, hai con gà, ba con vịt, mỗi con giá bao nhiêu. Mua to quá, đấy là chuyện của người lớn, mà lớn lên là khắc biết mọi thứ, giỏi hơn lúc còn bé chứ. Thế mà bố lại cứ thích nó làm cái món to với những bài toán đều là nhiều con số. " Tích tắc! Tích tắc! Tích tắc!" Chiếc đồng hồ để trên nóc tủ đều đều đánh nhịp nho nhỏ như thúc giục, nhắc nhở nó. Đã tám giờ rưỡi rồi. " Mình phải làm cho xong để còn đi chơi mới được" . Nó chăm chú nhẩm lại bài. " Ngày khai giảng, bố Ba mua cho Ba năm quyển vở, giá mỗi quyển mười sáu xu..." Con mèo Đốm chui dưới gầm ghế, ngóng đầu ngắm cái chân bỏ thõng đu đưa của Sinh. Mèo khẽ gọi: " Meo" . Sinh cúi xuống " A! Chú mèo!" Nó bế con vật vào lòng, vuốt vuốt cái tai:

-Mày thì không bao giờ phải làm toán hả? -Mèo... Grù... ù...

-Một tháng, một năm mày bắt bao nhiêu con chuột, mày có cộng không? -Grù... Grù... Con mèo thở, đuôi cong lên thích thú.

-Chú mày để xổng mất mấy con chuột chí nào? Xổng thì phải làm tính trừ...

-Meo... eo... eo... " Tích tắc! Tích tắc! Tích tắc!" Cái đồng hồ gọi nó.

-thôi! Chưa thể chơi với mày được. Tao còn phải làm toán, hiểu không? Sinh hất chú mèo xuống đất. Mèo ngẩn ngơ giây lát rồi vươn vai, khoan thai đi ra cửa. Chắc là nó đi tìm bạn thân của nó đấy. Sinh ngó theo, vẻ tiếc rẻ, rồi nó cầm cán bút cúi đầu trên quyển vở. Nó lại nhẩm đề bài: " Ngày khai giảng, bố Ba mua cho Ba năm quyển vở..."

* * *

Sáng ngày hè, mặt trời thường dậy rất sớm và những tia nắng lóe lên rất nhanh. Chỉ một thoáng nắng đã chói lọi trên vòm cây, mái nhà, đường phố, ánh nắng ban đầu còn vàng mỏng sau cứ sáng rực lên mãi. Mẹ Sinh rất sợ cái nắng hè này, nhưng Sinh thì chẳng coi mùi mẽ gì. Mùa hè thật là tuyệt! Dường như cứ bước chân ra khỏi nhà là bao nhiêu thú vui chào đón nó. Những trận đấu bóng nảy lửa với tụi bạn cùng phố. Cứ mỗi bên ba đứa là đã có thể đấu với nhau được rồi. Còn những chú ve sầu nữa chứ! Chà chà! Cả Hà Nội dễ có đến ức triệu con ve sầu. Chúng kêu inh ỏi. Sao ve sầu lại thích đậu ở cây sấu nhỉ? ừ, sấu! Những quả sấu chín vàng, gọt vỏ lượn quanh kéo dài ra được đến gang tay ấy. Đấy, đấy! Mới sắp xong bài toán thứ nhất thôi mà ánh nắng đã rực lên khung cửa sổ, nhoáng cái nắng đã bò men vào thành cửa như rủ rê nó ra khỏi nhà. Sinh không kịp chú ý tới cái nắng mon men rủ rê bên ngoài thành cửa ấy. Nó đang hăm hở vì vừa tìm được đáp số của hai bài toán đầu mà. Thích quá! Đem so với đáp số trong sách bài tập, hoàn toàn đúng. Bây giờ chỉ việc chép sạch vào vở nữa là " mò" tới bài thứ hai được. Đã bảo mà, chỉ cần tập trung ý nghĩ là có thể làm được ngay, miễn là đừng ngại, đừng lười thôi. Bây giờ Sinh lại bắt đầu nhẩm đề bài thứ hai. Hừ! Có vẻ rắc rối đấy. Bao giờ bài sau cũng cứ khó hơn bài trước. Sinh cắn cán bút. Sinh vẫn bị cái tật như thế, lúc nào bí phải nghĩ là cứ cắn đầu cán bút. ánh nắng cũng đã vượt qua khuôn cửa kính ùa vào phòng, in những ô sáng đều đặn trên sàn nhà. " Rè rè... re... ré... re re re"

-Ve sầu kim!

-ôinh buột kêu lên và ngẩng nhìn ra ngoài. Đúng rồi! Một con ve sầu kim đang ngân lên cái âm thanh cao vút nghe mới quyến rũ làm sao. " Ré... ré... ré... re re re" . Nó kêu gần lắm! Chắc chỉ ở ngay cái cây nhỏ trước cửa sổ thôi. Sinh bước vội ra. Lẽ ra lúc này cần phải tập trung, nhất là công việc của nó đang có đà vui. Chẳng phải nó vừa làm xong bài toán thứ nhất đấy ư? Đấy! Nó đang ngửa cổ ngó tìm con ve bé nhỏ rồi. Bây giờ thì nó còn nhớ gì mấy bài toán nữa. Con vật như trêu tức nó, đã im bặt. Chà! Giá mà tóm được nhỉ. Loại ve này xinh lắm. Chỉ bé bằng đầu ngón tay út thôi. Kêu rất thanh. Lại rất hiếm. Thế là ánh nắng, vòm cây, đường phố và con ve sầu kim cứ như khêu gợi, vẫy gọi nó. Nó quay vào bàn chẳng được một phút. Nó chặc lưỡi: " Dù sao mình cũng đã làm xong được một bài. Đến chiều mình sẽ làm nốt mà. Mình sẽ đi hỏi thằng Minh, cái thằng " vua toán của lớp" ấy!" Gấp sách vở lại, Sinh bước ra khỏi nhà, qua cái cổng sắt cũ kỹ. Nó đút tay vào túi quần xoóc, đi tới nhà bạn cùng phố.

Nắng chói chang! Đường phố này có nhiều cây sấu to. Phố không có cửa hiệu buôn bán, chỉ toàn nhà ở. Lại đang giờ làm việc nên đường càng vắng lặng. Giữa đường, một bác công nhân già đứng trên thành chiếc xe bò đỗ sát miệng cống ngầm đã mở nắp. Bác chờ người bên dưới vét đầy xô, giật dây báo hiệu là bác ta lại kéo lên. Đổ xô bùn cống vào xe xong, bác lại thong thả buông xô xuống. Vắng gió, nắng càng gắt, bùn cống trong xe như càng bốc lên mùi nồng nặc. Một lát sau, vừa kéo dây, bác ta vừa nói với xuống dưới:

-Nghỉ ít phút đã chú mày ơi! Từ dưới cống một cái đầu buộc chéo chiếc khăn mùi xoa nhỏ, một bộ mặt thanh niên trẻ nhô lên. Anh thợ vét cống lên đến mặt đường oằn lưng, vươn vai, thở một hơi dài như muốn hút hết khí trời vào lồng ngực. Anh thốt lên:

-Ngạt quá bố ạ! Bác thợ già mỉm cười:

-Kể chú mày cũng vào loại chịu giỏi đấy! Khà! Bác ta đổ xô bùn vào xe, còn anh thợ trẻ tới vỉa hè ngồi bệt xuống gốc cây sấu. Người già rủ người trẻ:

-Ra bà hàng nước làm một cốc chè tươi chứ! Anh lắc đầu xòe đôi tay lấm đầy bùn cống:

-Chẳng! Bố khát thì đi. Tôi nghỉ thôi. Anh thợ trẻ ngồi lại một mình, nhặt hòn gạch nhỏ vạch xuống mặt đường những hình tam giác chia cắt nhằng nhịt. Anh thừ mặt suy nghĩ, đôi mày nhíu lại, vẻ mải mê đăm chiêu; chắc những hình tam giác ấy đang giữ nhiều điều bí ẩn đối với anh ta lắm. Sinh đi tìm bạn nhưng không gặp. Nó đi vơ vẩn một mình trên đường phố. Vừa đi nó vừa ngửa tay tung tung đồng năm xu sáng loáng. " Keng" , đồng xu rơi xuống đường, lăn một đoạn dài. Sinh nảy ngay ra trò chơi, nó thả cho đồng xu lăn và bước theo. Hễ đồng xu sắp đổ, Sinh lại đá thêm cho nó lăn tiếp trên đường nhựa, tưởng như đang điều khiển một chiếc bánh xe tự động nhỏ tí xíu. Sinh mải nghịch trên mặt đường, không để ý tới cái choạc sắt úp trên miệng cống với bảng hiệu " cấm" đo đỏ. Đồng xu vẫn chạy, đồng xu sắp ngã. " Hấp" , miệng nói chân nó đá hất luôn, đồng xu bon bon lăn qua kẽ choạc sắt rơi tọt xuống cửa miệng cống đã mở, Sinh vội đuổi xô tới. Anh thợ trẻ nhìn thấy nó từ nãy vội bảo:

-Lộn cổ xuống đấy giờ, cậu bé! Sinh dừng lại nhìn anh ta:

-Em... em rơi đồng năm xu. Anh thợ trẻ cười, vẻ trêu ghẹo:

-Nó trốn xuống đấy để cậu khỏi mua kẹo mà. Sinh nhìn anh ta mỉm cười. Anh nháy nháy mắt, vẫy tay:

-Lại nhờ tý, ông bạn nhỏ! Nó bước tới và anh ta nghiêng người lấy cùi tay cà cà xuống túi áo:

-Lấy giúp điếu thuốc lá. Tay tớ bẩn. Sinh móc tay vào cái túi áo rộng, lấy ra bao thuốc lá. Anh thợ trẻ vui tính dẩu môi ra. Nó bật cười, đút điếu thuốc vào miệng anh. Anh ta gật gật, lại lấy cùi tay trái cọ vào sườn trái:

-Diêm! Nó lại móc diêm, thấy anh chìa đôi tay bẩn, nó hiểu ý, xòe lửa và châm vào đầu điếu thuốc. Người thợ trẻ hít một hơi thật dài, nhả khói, gật đầu khen:

-Khá lắm.

-Anh gõ ngón tay xuống gốc sấu rủ nó.

-Ngồi xuống đây. Sinh ngoan ngoãn ngồi cạnh, nó cẩn thận bỏ trả diêm thuốc vào túi anh, rồi lặng nhìn ra cái miệng cống. Còn anh thợ trẻ vừa hút vừa ngắm nhìn cái đầu tóc bù xù và khuôn mặt bần thần của chú bé. Người thợ mỉm cười, hích cùi tay vào vai nó hỏi đùa:

-Sao! Tiếc đồng tiền vàng hở?

-Vàng đâu! Mỗi năm xu.

-Giây lát, nó hỏi lại người thợ.

-Dưới cống thì nhiều hang chuột lắm, phải không anh? Người thợ không trả lời, ra hiệu cho nó cùng đi tới trước miệng cống. Sinh nhòm xuống dưới, cống sâu hun hút, nước nhầy nhụa đen bóng. Anh ta bảo nó:

-Thấy chưa? Một bể nước. Nhưng chú bé bỗng reo lên như khám phá ra điều gì thú vị:

-Có bậc thang bằng sắt để xuống kia kìa. Anh hỏi nó:

-Chú mày có dám xuống không? Không do dự, nó gật:

-Anh cho em xuống, anh nhớ.

-Không sợ bẩn à? Nó lắc:

-Anh đấy thì sao!

-à! Đây là nghề của anh. Thợ vét cống mà. Lại hè ngồi cho khỏi nắng. Đứa bé theo người thợ trẻ tới hốc sấu lúc nãy. Nó lấy tay khỏa khói thuốc anh vừa thở ra.

-Dưới ấy sâu ghê lắm hở anh? Người thợ gật:

-Chui xuống có thể cứ tụt xuống mãi.

-Mãi đến đâu thì thôi? Anh le lưỡi dọa đùa:

-Đến âm tá địa ngục.

-! Không phải. Anh nói dối.

-Nó xua xua bàn tay.

-Giữa lòng quả đất có lửa chứ lại âm tá à. Cô giáo bảo thế.

-Và đây là vỏ quả đất đã nguội chứ gì.

-Anh ta tiếp lời nó và khen.

-Khá lắm! Tớ không lừa được chú mày rồi. Đùa thôi, chứ không sâu đâu, chỉ rất dài và nhiều ngóc ngách lắm. Thấy nó chú ý nghe, anh nói thêm:

-Chú mày biết không? Cứ chui theo cống là có thể đi ngầm khắp mọi nơi.

-Thế cơ à? -s tô, tàu điện chạy trên đầu, dân vét cống chúng tớ cũng phớt tỉnh.

-Mà có đi được khắp Hà Nội không? Anh gật:

-Hà Nội bao nhiêu đường phố là bấy nhiêu đường cống ngầm, cũng ngang dọc.

-Anh lượn bàn tay làm hiệu theo lời nói.

-Chơi đi trốn mà chui được xuống đây thì tha hồ. Anh thợ trẻ gật đầu:

-Có rồi đấy.

-Thế anh cũng cho trẻ con xuống chơi à? -Ta " chơi" đi trốn với Tây ý mà. Chú bé nhìn chằm chằm người công nhân, vẻ ngơ ngác khó hiểu. Anh ta giảng giải:

-Thế này nhớ. Hồi trước thằng Tây bỏ tù công nhân ta vào nhà pha Hỏa Lò. Công nhân mới trốn ra chui tọt xuống cống. Tây báo động gọi lính đi truá lùng tù sổng. Nó đi trên đường sục vào nhà, vào ngõ, nhưng tù sổng cứ ung dung đi ngay dưới chân nó. Thằng bé thốt lo lắng:

-Ai mở nắp cống cho mà lên. Người thợ cười phá lên:

-Ngốc ơi! Các ông ấy theo cống bò ra bờ sông Hồng. Cửa cống ở đấy.

-Cửa cống! Cống cũng có cửa.

-Thằng bé nhắc lại, sung sướng.

-ừ! Toài ra sông, lặn một hơi bơi sang bên kia. Thoát! Tắm một cái cho mát mẻ. ú tim! Thế là Tây thua, biết chưa? Anh ta toét miệng cười.

-Tài quá nhỉ! Câu chuyện của người thợ vét cống vui tính đã hấp dẫn nó, làm nó quên phắt cái đồng năm xu mới toanh. Nó thủ thỉ hỏi:

-Ai nghĩ ra việc xây cống ở Hà Nội, khôn ghê!

-Công nhân chứ, chú mày! Công nhân xây, công nhân vét bùn, lại cả công nhân bưu điện mắc dây dưới ấy nữa, hiểu không? Có thích làm công nhân như chúng tớ không? Sinh gật đầu nhưng nó nói sẽ sẽ, vẻ tiếc rẻ:

-Chỉ sợ ở nhà lại không cho. Phải đi học.

-à! Là lúc lớn cơ chứ! Còn bây giờ đi học là đúng rồi. Chú có biết không? Thú lắm. Nước nào cũng có cống ngầm như thế này, hiểu không? Và nước nào cũng có công nhân làm việc ở dưới cống. Bác thợ già đã trở về chìa hai quả chuối cho anh ta:

-n đi rồi vét mấy tua nữa. Người thợ ngừng kể, cầm chuối đưa cho Sinh một quả:

-Em ăn đi! Nó lắc đầu:

-Em...

-n! Khách sáo thế là không đúng kiểu công nhân rồi. Công nhân là cùng có, cùng ăn. Sinh nhìn người công nhân và cầm quả chuối:

-Em xin! Bác công nhân già cũng bảo:

-n đi cho vui, cháu! Còn người trẻ thì phá ra cười vui vẻ:

-Có thế chứ! ông bạn công nhân tương lai.

-Vừa ăn chuối, anh vừa kể tiếp câu chuyện với chú bé:

-à! Thế này nhớ! Hễ muốn gặp nhau ở dưới cống là cứ việc xây nối tiếp vào nhau. Sinh ngừng nhai:

-Cơ mà gặp sông? -Thì cứ xây qua sông mà.

-Thế biển? -Cũng xây được chứ sao. Giai cấp công nhân mà không xây được à? Bác thợ già đang đứng quạt hỏi chen vào:

-Chú mày bịa chuyện gì đấy? Anh cười:

-Bịa đâu! Chuyện công nhân mà. Sinh lại hỏi:

-Thế xây chệch không gặp thì sao? -Chệch thế nào được, phải tính toán chứ! Công nhân là phải giỏi cả môn toán rồi.

-Toán!

-Nó thốt kêu se sẽ.

-Đúng. Phải giỏi toán mới tính được chứ.

-Anh không để ý tới vẻ ngỡ ngàng của thằng bé vốn sợ toán ấy.

-Xây xong là toàn công nhân các nước gặp nhau. Bắt tay! Đủ cả nhớ!

-Lại chỉ gặp ở dưới cống thôi à? -Nó bật hỏi, khiến người công nhân già bật cười, bảo anh ta:

-Bịa với trẻ con nữa thôi ông trẻ? Anh cười, cãi lại:

-Bịa đâu! Nghĩa là chú mày hiểu không? Thông đường cống các nước rồi, hiểu không? Bắt tay rồi, hiểu không? Bấy giờ mới được lệnh: " Hấp!" một cái, cùng mở nắp cống. Thế rồi kéo chân lũ đế quốc tụt xuống cống. Còn công nhân thì lên hết trên đường đóng sập cống lại. Cho chúng hóa chuột ráo. Hiểu không? -Thế... thế nhỡ chúng nó mở nắp chúng nó lên? -Chú bé băn khoăn hỏi. Người thợ bĩu môi lắc mạnh:

-Loại ấy có phải công nhân đâu mà biết mở. Lũ bụng to ăn sẵn mà lỵ.

-Thế thì chết đói.

-Thì đã bảo hóa chuột ráo mà. Phải không bác? ông già cười:

-Cũng phải đấy!

-Giắt quạt vào sau lưng quần, ông giục:

-Làm thôi! Chú mày nghĩ cũng giỏi chuyện thật.

-Như thế đã hiểu chưa? -Anh phủi quần đứng dậy cùng người thợ già bước tới miệng cống. Sinh cũng bước theo họ:

-Anh cho em xuống với anh một lúc, em xem. Anh thợ trẻ lắc đầu:

-Không được! Nước và bùn còn nhiều lắm. Chú mày mà xuống thì ngập rốn. Nói xong anh ta bíu vào thang tụt xuống. Bác thợ già cũng bảo nó:

-Xuống nghịch gì cho bẩn quần áo cháu!

-Cháu không sợ bẩn đâu.

-Nó nói, vẻ quả quyết. Giọng bác ta nghiêm chỉnh hơn:

-Về đi kẻo nắng. Đây có phải chỗ chơi đâu. Anh thợ trẻ có vẻ thương hại thằng bé, anh nhoai lên, thò đầu nháy mắt với nó, nói nhỏ:

-Này! Để hôm nào cạn nước, hết bùn tớ sẽ cho cậu đi " du lịch" một hôm dưới này.

-Anh hất hàm.

-Về đi.

-Mà đến hôm nào cơ ạ? -Vài hôm nữa.

-Anh đừng nói dối nhớ.

-Tất nhiên.

-Anh ta quệt vào má nó.

-Chết quên! Bẩn. Thằng bé cười.

-Thôi!

-Anh khoát tay.

-Về đi ông bạn công nhân tương lai.

-Và anh ta thụp xuống. Sinh chạy tâng tâng về, nó cũng chả cần chùi cái vết bùn ở má, trong lòng đang thích thú vô cùng. Thế là nó sẽ được xuống cống ngầm. Đi chơi dưới ấy có mà trời biết. Rồi nó sẽ kể lại những điều bí mật dưới cống cho bọn bạn nghe. Chúng nó cứ là trố mắt. Nó hỉ hả về đến nhà, vừa bước vào cửa mẹ nó đã hét lên:

-Gớm chưa kìa! Đi đâu về mà mồ hôi nhễ nhại, mặt mũi lem luốc thế hử? Mặt đỏ phừng phừng, Sinh vẫn tràn ngập niềm vui. Nó vội khoe:

-Con sẽ được xuống cống ngầm dưới đất cơ.

-Cái gì? Sinh lại sát mẹ:

-Đi với anh công nhân. Theo xuống cống xem, anh vét cống ở ngoài đường ấy.

-ối giời!

-Người mẹ kêu lên.

-Nghịch bẩn nghịch thỉu thế nữa. Sinh phụng phịu:

-Mẹ không biết thì thôi.

-Rửa đi! Rồi về tao bảo với bố mày.

-Bà rút khăn mặt và nắm tay con lôi ra sân.

Nó đành bước theo mẹ, bụng vẫn không hiểu sao mẹ lại sợ phát khiếp lên như thế. Giá mà mẹ được nghe anh ấy kể chuyện công nhân thế giới xây cống qua cả sông, cả biển rồi gặp nhau nhỉ.

Tối hôm ấy, khi nghe mẹ Sinh mách ý định nghịch ngợm của Sinh và biết con không làm xong được hết ba bài toán, bố Sinh buồn: " Một thằng bé lười, hay lêu lổng!" Nhưng cũng chính trong giấc ngủ tối ấy, chú bé lại thiếp lịm với giấc mơ kỳ ảo. Kìa! Sinh đang cùng anh thợ vét cống đi trong lòng đất. Anh thợ dắt Sinh đi, đường cống ngầm không bẩn một tý nào. Thật như thế, rõ ràng xây toàn bằng gạch hoa và dài tăm tắp. Từng đoạn một có những chùm ánh sáng rọi xuống từng vệt dài như vệt nắng vẫn thường xuyên qua lỗ hổng trên hiên nhà nó. Nhưng vệt nắng ở đây đẹp hơn nhiều, xanh mờ và huyền ảo lạ kỳ. Sinh cố ngước tìm nhưng không thấy bóng đèn. Ai thắp cái ánh sáng đó nhỉ? à! Chắc là bóng đèn của bà tiên. Anh thợ trẻ cũng ngắm những tia ánh sáng đó. Anh cười bảo: " ánh sáng mặt trời soi đường cho anh em mình đi đấy!" . Nó cười tít. Hai anh em cứ dắt nhau đi rẽ ngang rẽ dọc rất nhiều lần, con đường ngầm kỳ lạ như dài thêm ra vô tận! Bỗng tới một chỗ có rẽ ngang, lại đề biển số 37. Sinh reo lên:

-Có biển số giống ở cửa nhà em. Anh thợ gật đầu:

-Đúng rồi! Đây đúng là đường cống ngầm dưới sân nhà em, chắc cả nhà đang chờ em ở trên mặt đất đấy. Chú bé thích thú gào to:

-Mẹ ơi! Bố ơi! Con ở dưới này này. Tiếng gọi của nó vang khắp đường cống, ngân dài mãi như tiếng chuông vang. Anh thợ trẻ nắm tay nó:

-Em cứ áp tai vào vách cống mà nói chuyện. Trên nhà nghe thấy đấy.

-Thật không ? Thế thì thích nhỉ? -Hẳn đi chứ! Nó bước nhanh tới áp sát tai vào vách, gọi vui vẻ:

-Mẹ! Mẹ đang làm gì đấy? -Cái gì? Ai gọi thế? -Tiếng mẹ hỏi.

-! Con đây! Con là thằng Sinh mà.

-ôinh! Con ở đâu đấy? Sao mẹ chả thấy? Nó cười. Anh công nhân cũng nhìn nó cười. Nó nháy mắt, xua tay ra hiệu cho anh ta đừng nói và nó hỏi:

-Thế mẹ ở đâu hẵng? -! Mẹ đang ngồi ở giường chứ đâu.

-Tiếng bà mẹ.

-Thế thì con ở ngay dưới chân mẹ ấy.

-!

-Đúng mà! Có thể là chệch đi một ít. Con ở dưới gầm bàn cũng nên. Hì! Hì!

-Lạ chưa? Sinh ơi! Đừng nghịch nữa.

-Tiếng người mẹ run run.

-Lại đây với mẹ.

-Hì! Hì!

-Nó cười thích thú.

-Con ở dưới đất mà. Dưới này đẹp lắm. Con có thể đi khắp mọi nơi.

-Sao lại thế? Con đang ở đâu? -Giọng người mẹ đượm lo âu.

-Mẹ chẳng thấy con đâu cả.

-Con ở dưới cống mà. Tài không? Con đi với anh công nhân vét cống đấy. Tiếng bà mẹ kêu lên:

-ối giời ơi! Mày lại nghịch bẩn thế ư? -Không bẩn. Con cam đoan với mẹ là sạch! Không bẩn một tí nào. Mẹ nó quát lên:

-Về! Về ngay! à, phải rồi, mình nằm mê. Nó mở to mắt. Đây là mình đang ngủ ở nhà mình. Thật tiếc quá. Giá mình đừng sực tỉnh thì có lẽ còn đang đi với anh công nhân xem nhiều thứ đẹp lắm. Lại còn được gặp các anh công nhân các nước cũng nên. Tiếc thật! ! Bố và mẹ cũng đang ngủ im cả. Tích tắc! Tích tắc! Tích tắc! Đúng rồi! Chỉ có chiếc đồng hồ trên nóc tủ là không ngủ mà thôi.

* * *

Một ngày hè mới lại bắt đầu. Sinh lại ngồi bên bàn với ba bài toán mới. Nhưng sáng nay nó chưa thể đọc lại đề bài. Giấc mơ đêm qua cứ diễn lại trong trí óc nó. Nó nhớ rõ mồn một, đường cống không bẩn mà đẹp, anh công nhân vui tính ấy không lem luốc một chút nào, không mặc cái áo rách có túi to nữa mà mặc cái áo trắng phau, cái quần xanh ngắt, những chùm ánh sáng mơ hồ, hai người dắt nhau đi vui vẻ... Sinh muốn gặp ngay người thợ vét cống ấy, nó muốn kể lại cho anh nghe về giấc mơ đêm qua. Anh ấy có hay nằm mê không nhỉ? Giá anh ấy cũng mơ thấy như mình nhỉ? Nó lại bỏ mấy bài toán, đi ra ngoài đường phố. Nó không đi lang thang như mọi hôm, mà đi thẳng tới chỗ người công nhân vét cống. Cái choạc sơn trắng đỏ, có biển cấm tròn tròn trên nóc kia rồi. Cũng như hôm qua, khi người thợ già thủng thẳng đi tới hàng nước chè, anh thợ trẻ lại hí húi với ông viên gạch nhỏ và những hình tam giác gạch xóa nhằng nhịt. Sinh bước tới:

-Anh! Người thợ trẻ ngửng lên:

-A! ông bạn nhỏ!

-Và anh nói đùa.

-Hôm nay không rơi đồng xu nào xuống cống chứ? Chú bé lắc đầu, bàn tay vô tình vỗ vỗ vào túi:

-Em có nghịch nữa đâu.

-Khá! Hình như những hình tam giác vẽ trên hè vẫn làm anh mắc míu. Tay anh vẫn mân mê hòn gạch nhỏ, đôi mày nhíu lại. Sinh tò mò hỏi:

-Anh nghĩ gì đấy? -Hà! Một bài toán hình. Hắc quá!

-Toán à!

-Nó buột kêu và chợt nghĩ: anh ấy cũng làm toán. Người lớn đều cứ thích toán. Người thợ trẻ không để ý đến vẻ tư lự của chú bé. Anh chặc lưỡi:

-Chú mày biết không? Tối qua anh bị con 2 cay như ớt. Cái môn hình này...

-Anh lại cũng đi học nữa à? -Nó hỏi rụt rè.

-Chứ sao. Nhưng không được đi học ở trường ban ngày như chú đâu, học tối thôi. Chà! Gay nhất môn này đây.

-Đang gõ cành cạch viên gạch vào chỗ hình tam giác nhằng nhịt, bỗng anh ngừng tay hỏi nó:

-Này. Chú đi học có giỏi cái môn toán này không? Chú bé ngần ngừ nhìn anh thợ. Nó lo nếu nói thật là sợ toán thì anh ấy sẽ chê nó lười và không cho nó đi xuống cống ngầm nữa. Nhưng rồi nó không muốn nói dối người công nhân mới quen và dễ mến, nó rụt rè:

-Tập làm văn với viết chính tả thích hơn.

-A ha!

-Anh ta cười phá lên rất tự nhiên.

-Chắc là cũng kém toán như tớ rồi. Chén " ngỗng" no chứ? Toán gay lắm chú mày ơi! Như gặp được người cùng cảnh, thằng bé cũng cười theo, nó lắc đầu lia lịa:

-Em chúa sợ làm toán.

-ấy! Thế thì tớ khác chú em rồi. Dốt mà anh lại rất mê. Càng gặp bài khó càng say. Sinh đứng ngẩn ra. Nó thật không hiểu ý người thợ.

-Em... em tưởng anh chẳng cần phải học toán.

-Nhầm rồi chú bé ơi!

-Anh ẩy vai nó cười.- Chú mày tưởng chui cống như tớ thì không cần gì toán hết à? Thấy đứa bé đứng lặng, anh hích tay:

-Này! Còn phải gặp nhau với công nhân thế giới bắt tay...

-Anh bảo đi theo cống mà.

-Chứ sao! Nhưng dốt toán thì làm sao tính toán xây được qua sông, qua bể cho khỏi lệch để gặp nhau. Phải không nào? Dường như Sinh đã chịu, nó đứng im. Anh hỏi:

-Chú mày định lớn lên làm gì mà có vẻ ngại toán thế? Sinh thủ thỉ:

-Đi bộ đội thôi. Bộ đội phi công.

-Chết! Cái món ấy mà dốt toán lại càng không được. Nó cãi:

-Lớn lên sẽ biết chứ ạ! Anh công nhân trẻ không cười, anh nhìn vào đôi mắt chú bé:

-Phải học mới biết, em ạ! Lúc anh còn bé, anh cũng nghĩ thế đấy. Cứ tưởng làm người lớn là giỏi cả. Đứa bé hỏi rủ rỉ:

-Lúc còn bé bố anh cũng bắt anh làm nhiều toán à? Người thợ lắc đầu:

-Anh ở với một bà cô từ bé. Cô anh nghèo.

-Anh thở dài nho nhỏ. Thế là anh ấy bị mồ côi rồi. Đứa bé biết là anh công nhân ấy buồn. Những con ve trên khắp dọc đường phố kêu rộ lên inh ỏi. Hai anh em cùng im lặng như lắng nghe tiếng ve, tiếng gọi quen thuộc của mùa hè. Dưới gốc sấu, đôi bạn chênh tuổi đời lại chuyện trò với nhau. Anh thợ trẻ được nghe kể về giấc mơ đêm qua của chú bé, anh cũng hiểu nó vốn sợ ba bài toán hàng ngày trong vụ hè. Tuy không hiểu rõ ý định của người bố, nhưng anh đã giảng giải cho người bạn nhỏ của mình biết sự cần thiết của môn toán. Cho tới khi người bạn già trở lại, trước khi tụt xuống cống anh ta lại hẹn với chú bé lời hẹn hôm trước:

-Thế nào anh cũng sẽ cho chú đi du lịch dưới cống ngầm! Trở về nhà, Sinh thấy vui hẳn lên. Nó sẽ chẳng sợ toán nữa, vì nó đã biết toán rất cần cho mọi người. Cả anh bộ đội phi công cũng cứ phải học toán từ lúc bé.

Thật kỳ lạ! Tối hôm ấy, bố của Sinh thấy con mình làm đủ cả ba bài toán và hai bài hôm qua bỏ dở! Những đáp số rất đúng! Khi nhìn vào tập giấy nháp, ông còn thấy lẫn những con tính làm thử, Sinh đã vẽ linh tinh đủ thứ. Những nét vẽ ngộ nghĩnh, nguệch ngoạc: cái máy bay có sao vàng ở cánh mà người phi công lại cưỡi lên đầu máy, những cái ống tròn dài nom như ống cống, ống máng gì đó, lại cả những hình người có râu và không râu, mặc quần xoóc có dây đeo như nó đang mặc. Và kìa, trước mặt người bố, đứa con lại đang ngồi ngoan ngoãn nhìn bố với đôi mắt long lanh chờ đợi một lời khen về kết quả của những bài toán ấy. Khi nghe con nói rõ câu chuyện của nó với anh công nhân trẻ, ông gật gù: " Khá" . Bố của Sinh đã hiểu: chính cuộc gặp gỡ đó cùng những hình dáng kỳ quặc đầy vẻ tưởng tượng ở bản nháp kia đã giúp cho Sinh đủ sức tìm ra một lúc đáp số của những năm bài toán khó.