Bánh chuối, bánh khoai, bánh ngô
Ở giữa những chảo dầu đang sôi sùng sục, cô bán hàng ngồi dưới tán cây trong những ngày Hà Nội se se lạnh. Tôi nhìn thấy cô hàng ngày và đã biết cô nhiều năm nay, không theo cái cách hiểu tường tận về con người nhưng cũng đủ để nhận ra, vẫy tay chào, mỉm cười hoặc gật đầu khi nhìn thấy nhau. Tôi biết cô chỉ qua quan sát và những mảnh đối thoại vụn vặt. Cô có một chiếc xe đạp, thỉnh thoảng cũng sáng tác những bài thơ ủy mị và cô không có chồng.


Nhưng điều quan trọng nhất tôi muốn nói ở đây, rằng cô là một người bán các loại bánh tẩm bột. Cô bán hàng thái sẵn chuối, khoai lang hay ngô thành từng phần vừa đủ trước khi nhúng chúng vào phần bột đã được pha loãng. Sau đó, hỗn hợp này được đặt khéo léo, từ từ vào chảo dầu sôi để tránh dầu bắn ra bên ngoài.


Phía trên của chảo dầu, cô bán hàng đặt những tấm giá gác để bánh ráo mỡ mà vẫn giữ được nóng cho khách hàng thưởng thức. Vậy là chiếc bánh thơm ngậy đã hoàn thành, và tôi chỉ chờ để làm công đoạn cuối cùng. Tôi lấy một mẩu giấy báo và chọn cho mình một chiếc bánh từ giá để và thưởng thức vị giòn giòn, béo béo đặc trưng của loại bánh này.


Dầu thấm qua tờ giấy kẹp bánh và chắc chắn tôi sẽ tăng thêm vài kg, nhưng có hề chi, tôi vẫn tiếp tục lấy cho mình chiếc thứ hai.


Bánh chiên
Chẳng mấy khó khăn để mua cho mình một món đồ ăn ở Hà Nội khi những người bán hàng dạo đem chúng đến mọi ngóc ngách đường phố. Những người bán bánh mì đội thúng lên đầu, những người bán hoa quả mang hai gánh hàng trên vai, xôi, ngô luộc, được chở bằng xe đạp và thỉnh thoảng tôi còn bắt gặp những hàng bún bán dạo.


Một lần, tôi đang mua na của một người bán hàng dạo thì bắt gặp cô bán bánh rán. Có lẽ trong đầu cô khi đó xuất hiện ý nghĩ: “Nếu ông Tây phải trả 20.000 đồng cho một cân na thì tại sao không bỏ thêm 1.000 đồng nữa để mua bánh của mình?”.


Đối với những người bán dạo, hành động mua bất thình lình không dự tính trước của khách hàng đóng vai trò quan trọng. Và tôi thỉnh thoảng cũng tự thưởng cho mình một xiên bánh chiên nằm ngoài kế hoạch, chúng rất ngon.


Xôi “cầu vồng”
Đó là một loại xôi đặc biệt thường chỉ có ở vùng núi cao thuộc thị trấn Sapa. Tôi tình cờ biết đến món ăn này trong chuyến đi không đặt trước đến Sapa. Màu sắc của xôi khiến tôi vô cùng ấn tượng và hương vị của nó làm tôi nhớ mãi. Tôi thầm nghĩ có lẽ đây là nơi duy nhất trên thế giới tạo ra được món ăn độc đáo như vậy.


Và thật tình cờ, một lần nữa tôi lại có duyên với món xôi “xanh, đỏ, tím, vàng…” này ngay giữa lòng Thủ đô Hà Nội. Địa chỉ: phố Mã Mây


Bánh cuốn “rổ”
Một buổi sáng Chủ nhật, tôi rảo bước trong khu chợ giữa phố cổ đông đúc ở Hà Nội. Len giữa một lối đi hẹp, hai bên là hàng cá, hàng thịt, tai tôi tràn ngập những tiếng người nói, mặc cả, gọi nhau í ới và mũi “được” tận hưởng làn khói ống bô xe máy. Người Việt Nam có câu: “hai người đàn bà và một con vịt làm thành cái chợ”. Với khung cảnh trước mắt, có lẽ tôi nên sửa lại là nhiều người đàn và và một cái chợ tạo thành “quả bom tấn”.


Nhưng tất cả những chi tiết đó không khiến tôi bị phân tâm bởi một “nhiệm vụ” lớn lao hơn, đó là thưởng thức bánh cuốn, món ăn mà tôi đã có lần miêu tả, làm từ bột cán mỏng và mộc nhĩ, ăn cùng chả quế và nước mắm pha.


Tôi tận hưởng món bánh cuốn vừa lắng nghe cô con gái của người bán hàng thích thú dạy mẹ những con số bằng tiếng Anh, 3.000, 5.000, 7.000… Với những hương vị tươi ngon quyện vào nhau, đây là một trong những bữa ăn giá trị nhất mà tôi từng thưởng thức.


Bánh trứng sữa caramen
Trước khi thưởng thức món caramen, tôi đã dành ra năm phút để bày tỏ sự ngưỡng mộ món bánh mịn, mềm hoàn hảo này. Từ mọi góc nhìn, dường như nó không hề có một chút “tì vết”, màu vàng óng của kem trứng, màu nâu đỏ của cà phê “long lanh” dưới ánh nắng mặt trời. Chiếc bánh hình nón cụt này khiến tôi như bị thôi miên. Tôi gần như không muốn phá vỡ sự “hoàn hảo” đó.


Thế rồi, tôi cũng quyết định dùng thìa để thưởng thức. Thật không thể tin nổi, món caramen mát lạnh “lướt” qua môi tôi và tan chảy trong miệng, để lại vị ngọt của sữa, vị ngậy của trứng và vị đắng của cháy cà phê.


Dù khung cảnh quán rất đơn sơ, chỉ có mấy chiếc ghế nhựa đặt trên vỉa hè, nhưng không vì thế vị ngon của caramen giảm sút. Tôi không chắc tại sao người Hà Nội có thể làm ra món bánh caramen tuyệt vời đến vậy nhưng chắc chắc tôi sẽ trở lại đây nhiều lần nữa.


Bánh rán “bóng chày”
Gói trong những tờ giấy in, những “quả bóng” làm từ bột gạo này được bày bán hàng ngày trong con hẻm nơi có nhà hàng tôi thường dùng bữa trưa. Tôi có thói quen quan sát những người bán hàng trên đường đã ba năm nay và hôm nay, trong khi chờ người bạn cùng phòng, tôi quyết định thử một chiếc bánh rán với giá rẻ bất ngờ.


Chọn cho mình chiếc bánh rán ngọt như “quả bóng chày” nóng hổi, tôi từ từ khám phá phần nhân bánh là một hỗn hợp đậu xanh, đường và dừa, bao quanh là vỏ bánh nặn từ bột gạo rán giòn. Những hạt vừng được rắc xung quanh tạo độ “hấp dẫn” cho chiếc bánh. Một loại khác mà tôi nghe người bán hàng giới thiệu, đó là bánh rán mặn, với “thân hình” dài hơn và phần nhân làm từ thịt và mộc nhĩ.


Tôi như bị thôi miên trước những động tác thuần thục của cô bán hàng, nặn bánh, trộn nhân, rán bánh, trở bánh, không khác gì một nghệ sĩ “xiếc” điêu luyện.


Sắn nóng
Cây sắn là loài thực vật thuộc họ rau củ, được sử dụng thường xuyên trong thời kỳ chiến tranh cũng như khi Việt Nam đứng trước nạn đói. Ngày nay, nó đã trở thành món ăn dạo phổ biến và yêu thích của nhiều người dân Hà Nội, đặc biệt vào mùa đông.


Đi dạo quanh các tuyến phố Hà Nội về đêm, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những chiếc xe đẩy bốc khói nghi ngút, chắc chắn đó là kiểu xe bán sắn quen thuộc. Những củ sắn trắng nõn, thơm ngào ngạt, được nấu chín cùng dừa sợi và giữ ấm trong một nồi nhôm lớn với bếp than ở phía dưới. Món sắn dân dã và bình dị này có thể làm “say lòng” bất cứ du khách nào đến với Hà Nội.