Chiếc máy bay đảo mạnh rồi đáp xuống đường băng trượt dài theo phi đạo, trong máy bay nhìn qua cửa sổ ngoài trời mưa mù mịt. Mùa mưa ở miền Trung thật dai dẳng “ mưa dầm, mưa dề, mưa thối đất , thối cát , mưa tối tăm mặt mũi , mưa trắng xóa cả mặt đất…’’ Nước từ trên trời tha hồ tuôn xuống không ngừng , không mệt mỏi .
Lúc còn ỏ Việt Nam , những chiều mưa bao giờ Minh cũng tìm đến Trâm , hai đứa mặc áo mưa hoặc che dù đi bộ hết con đường này đến con đường khác lúc thì huyên thuyên tâm sự , lúc thì lặng im mỗi người đeo đuổi suy nghĩ riêng , có lúc mưa to quá hai đứa lại đụt mưa dưới những mái hiên nhà ai đó , nhìn ra đường phố , chờ mưa nhỏ hạt rồi đi tiếp … cứ thế cho đến khi mỏi rã chân , chịu hết nỗi Trâm đứng lại “ thôi về ‘’ Minh đưa Trâm về tận nhà rồi nhảy chân sáo vòng qua đường Lê Lợi , Phan Bội Châu về nhà tắm táp leo lên giường cảm giác thật thoải mái …
Trước khi gặp Trâm , Minh cũng quen biết nhiều cô bạn gái , cũng có vài mối tình sâu đậm có , nhè nhẹ có , thoang thoảng cũng có … nhưng rồi cũng lần lượt đi qua , đi qua “ như những giòng sông nhỏ ” . Anh không buồn , không níu kéo , không nuối tiếc cứ để nó trôi đi.
Quen biết Trâm thật tình cờ, thời gian đó anh thất nghiệp ở nhà buồn quá nên thỉnh thoảng tổ chức tiệc tùng mời bạn bè cũ, mới chuyện trò cho vui. Vào một buổi chiều , Trâm xuất hiện đi cùng với Thanh , Thanh là hôn thê của Tuấn em họ Minh . Hai cô mặc áo dài có lẽ ở trường về rồi đến thẳng đây luôn. Hôm đó thật vui lần lượt hết người này đến người khác hát . Ngọc ngâm bài thơ: Hai sắc hoa ti gôn của TTKH giọng chau chuốt , thiết tha , ánh mắt cô ta nhìn Minh tình tứ anh ngượng vội quay đi ( Ngọc là một trong số các cô thích Minh) . Thanh hát bài : Rồi như đá ngây ngô của Trịnh Công Sơn , đến lượt Trâm cô ôm đàn hát bài’’ Biển nhớ’’ bài hát này Minh rất thích . Lúc đó , Minh mới nhìn kĩ , cô có khuôn mặt bầu bầu thấy hiền hiền dễ thương , còn giọng hát thì mộc mạc ,chân chất nhưng sao anh có cảm giác êm ái , nhẹ nhàng, có một cái gì đó sâu lắng cuốn hút, anh thấy thích cô ngay .
Sau hôm đó, Minh lại muốn gặp Trâm. Anh tìm đến trường Dũng dạy , ( Dũng là bạn của Minh và Dũng với Trâm lại dạy cùng trường) . Dường như Dũng biết ý anh nên sau vài lần vừa thấy anh là Dũng đi tìm Trâm cho anh , Dũng nói đôi ba chuyện gì đó rồi tìm cớ chuồn mất. Từ đó, thỉnh thoảng Minh trực tiếp gặp Trâm vào những buổi chiều tan học , chờ học sinh ra về hết hai đứa dắt xe đạp lững thững đi ra biển. Ngồi trên bãi cát mịn màng , gió thổi lồng lộng hất tung cả mái tóc. Bên Trâm lúc nào anh cũng thích ngồi yên lặng , cảm nhận sung sướng khi mình được hít thở cùng một khoảng trời với cô , cùng lắng nghe nhịp thở của mình , nghe cô nói chuyện nhưng cô ấy không phải người nói nhiều nên có lúc cả hai ngồi nghe tiếng sóng biển vỗ rì rầm , ngắm những con dã tràng xe cát chạy loăng quăng rồi chui xuống lỗ mất hút hoặc nhìn đất trời xích gần lại lúc hoàng hôn hay ngắm trăng từ từ lên sau dãy núi … rồi không biết từ lúc nào Minh thấy gặp Trâm là cần thiết . Ở bên cô ấy , Minh thấy tâm hồn mình chùng xuống , an bình , thanh thản , êm đềm hơn , những cảm xúc đó , từ trước đến bây giờ , chưa bao giờ anh có được khi anh ở bên ai đó . Từ đó , Minh tránh gặp mặt các cô bạn gái, không còn thích la cà với bạn bè ở các quán café , không còn hứng thú tổ chức tiệc tùng tập trung các bạn vào cuối tuần nữa …Minh thường ngồi hằng giờ nghĩ đến Trâm hoặc một mình suy tư nhưng rồi chẳng thấy mình nghĩ được gì cả , rốt cuộc anh lại trông chờ cho đến giây phút được gặp Trâm.
Cô ấy ít nói nhưng khi bắt gặp một vấn đề gì đó thì đưa ra những nhận xét rất sâu sắc , rất lạ, rất tinh tế . Biết Trâm thích hội họa Minh hăng say vẽ .Những góp ý của Trâm , Minh có đề tài cho ra những bức tranh rồi nhờ cô ấy anh đã dần dần tạo ra những tác phẩm có hồn hơn .Anh bắt đầu thấy cuộc đời vui hơn, cuộc sống có ý nghĩa hơn , không còn tẻ nhạt , buồn bã , vô vị như khoảng thời gian qua .
Minh bắt đầu thích đi làm . Lúc trước khi người ta từ chối anh không cho anh đi dạy vì lý lịch , anh bất cần ,chẳng thèm quan tâm nhưng bây giờ quen Trâm anh lại thích có nghề nghiệp để đi làm như cô . Anh dự định tương lai anh sẽ đi học kiến trúc tìm kiếm cho mình một cái nghề thích hợp . Anh sung sướng đem những điều đó nói với Trâm , anh còn nhớ đó là một buổi sáng chủ nhật , anh đến nhà Trâm thật sớm khi nghe anh nói cô ấy đã cười thật tươi . Nụ cười như một sự tán thành, một sự khích lệ và điều đó đã làm anh thấy suy nghĩ của mình thật tuyệt. Anh thực hiện điều đó và lên đường đi học . Khoảng thời gian những năm học kiến trúc , đó là khoảng thời gian đẹp nhất của anh : những ngày xa Trâm nhớ nhung vu vơ , rồi những ngày nôn nao chờ đợi đến ngày lễ , Tết , nghỉ hè…để về gặp cô , bên cô Minh vui vẻ, hưng phấn, cảm xúc lúc nào cũng thấy lâng lâng dâng trào , và cả những nỗi buồn khi tạm biệt , rời xa Trâm quay trở lại trường học…
Anh xách valy theo taxi về nhà, trời vẫn còn mưa nhưng nhè nhẹ . Hai bên đường những cánh đồng xanh rì, những mái nhà tranh lụp xụp ẩm ướt , những lũy tre xanh, xa xa những dãy núi mờ mờ khuất sau màn mây mù. Quê mình vẫn còn nghèo quá ! Anh thấy ngậm ngùi. Đường vào thành phố hai bên nhà cửa quen thuộc nhưng lần này anh cảm thấy nó khác hơn mọi lần có lẽ do tâm trạng của Minh chăng ? Về đến nhà thì đã mười giờ sáng, thấy anh chị Liên ngạc nhiên:
- Sao cậu về mà không cho chị biết ?
- Em có việc , đi gấp quá nên chẳng kịp báo tin. Vừa nói anh bước vội lên lầu.
Chị Liên lật đật chạy theo:
- Để chị dọn phòng đã , còn em đi tắm đi !
Căn phòng của anh vẫn khóa trái từ khi anh ra nước ngoài, mỗi lần trở về anh đều thích ở đây . Nằm ở đây để nghe tiếng chim hót ríu rít mỗi sáng khi thức dậy . Nhìn ngắm những vật dụng cũ , kệ sách , những bức tranh…và những kỉ niệm cứ tràn về đầy ắp, anh có cảm giác như mình sống lại thưở còn đôi mươi.
Tắm xong , anh mặc chiếc áo sơ mi trắng, quần sậm màu, nhìn vào gương anh sựng lại mình đã là người đàn ông đứng tuổi, lấy tay vuốt vuốt mái tóc che đi những sợi tóc bạc lộ ra ngoài và nói như an ủi: “ vẫn còn trẻ chán ’’.
Bước xuống nhà, Minh ăn sáng , uống li cà phê vội vàng, lấy chiếc Honda . Thấy em ăn mặc chỉnh tề chị định hỏi nhưng biết tính cậu em nên chị Liên lại thôi . Chị đưa chiếc mũ bảo hiểm rồi nói vói theo:
- Nhớ đi cẩn thận nghe Minh !
Anh cho xe chạy qua các con đường quen thuộc Trần Hưng đạo , Lê Thánh Tôn vòng xuống Tăng Bạt Hổ , Minh cảm thấy hồi hộp khi con đường đến trường Trâm dạy càng xích lại gần. Chiếc xe dừng lại trước cổng, ngôi trường bao nhiêu năm rồi vẫn vậy. Nhớ ngày nào anh cứ đứng thập thò ở cổng trường chờ tiếng trống vang lên báo hiệu giờ ra về và lòng anh rộn lên khi thấy bóng Trâm thướt tha trong tà áo dài tím rồi khuôn mặt tươi vui của nàng khi nhìn thấy anh.
- Anh hỏi ai? Chú bảo vệ mở cái cổng phụ thò đầu ra hỏi.
- Chú ..cho tôi hỏi thăm… cô giáo Trâm … sáng nay cô có đi dạy không?
Chú bảo vệ bước ra khỏi cửa đến gần ôn tồn :
- À, cô Trâm hả ? cô ấy nghỉ dạy luôn rồi.
Minh ngẩn người , chú nói thêm như một lời giải thích :
- Cô Trâm nghỉ hưu rồi , cô về hưu đến nay cũng hơn một tháng rồi.
- Cám ơn !
Chú bảo vệ quay trở vào .
Anh đứng tần ngần một lát rồi lên xe chưa biết phải làm gì ? đi đâu? Cuối cùng anh nghĩ : – thôi đi ra biển . Anh quay xe trở lại , con đường dẫn ra biển nằm một bên của ngôi trường , vẫn con đường ngày xưa nhưng hai bên nhà cửa khác trước : nhiều nhà cao tầng , khách sạn , nhà hàng , quán café . Ồ ! vẫn còn đây , chiếc ghế đá và cây bông giấy , ngày xưa nhiều lần anh và Trâm ngồi ở đây ngắm biển , vào những lúc bình minh lên hay hoàng hôn xuống hoặc lúc đêm về . Có khi ngắm đường chân trời xa tít , Trâm nói :
- Mong sao có một ngày mình được đi ra biển xem thử bên kia đường chân trời là gì ?
Lúc đó , Minh cũng ao ước có một ngày anh chở Trâm trên một chiếc thuyền đến tận chân trời góc bể nào đó khám phá có gì mới lạ bên kia bến bờ…rồi liên tiếp những chuổi hình ảnh từ quá khứ chợt hiện ra trôi về : Một buổi tối , Minh và Trâm đi bộ dọc theo con đường biển, con đường vắng người , chỉ nghe tiếng gió rì rào qua hàng dương , tiếng sóng biển vỗ ầm ầm vào bãi cát. Một chiếc cyclo chầm chậm bánh xe rào rạo , ánh điện đường leo lét hắt chéo in rõ xuống đường , một bóng người gầy còm cố rướn người đạp, người và xe kéo dài từ từ trôi đi , trôi đi như kiếp người lao động thời bao cấp. Trâm chỉ hình ảnh đó và nói với anh cô liên tưởng đến những bức tranh của Picasso nói về những vết hằn năm tháng trên thân thể con người . Đêm đó , anh thức trắng để hoàn thành bức tranh “kiếp người”. Trâm đã cho anh những ý tưởng mà từ trước đến giờ và mãi mãi về sau không bao giờ anh tìm được ở những người bạn gái mà anh quen biết .
Đi hết đoạn đường , anh vòng theo con đường đến Nhà Thờ.
Sáng Chủ nhật, thường lệ Minh đến Nhà Thờ lễ sáng. Mùa hè, bầu trời cao xanh mênh mông , không khí trong lành , gió từ biển thổi vào man mác. Minh bước vào , bên trong đông kín. Theo dòng người anh đứng phía ngoài vòng tay im lặng. Bất chợt ai đó chen vào, quay sang , bất ngờ , ồ Trâm ! Anh lẳng lặng dịch sang nhường chỗ, cô nàng nhón chân chăm chú nhìn vào trong nên không biết có anh bên cạnh. Trâm là người ngoại đạo. Anh lấy làm ngạc nhiên, cô nàng đi đâu thế này ? Cô mặc chiếc áo dài màu tím. Chiếc áo dài ôm lấy bờ vai nhỏ nhắn xinh xắn. Không biết từ lúc nào anh yêu màu tím. Trâm vẫn không hay biết là có người đang say sưa quan sát mình. Mãi một lúc sau Minh nói nhỏ vào tai :
- Ai cho cô vào đây ?
Trâm giật mình nhìn sang , thấy anh , cô ngượng ngùng , cười cười giọng cô nho nhỏ chỉ đủ cho anh nghe :
- Đi học chính trị gần đây, được nghỉ nên ghé sang chơi.
Suốt buổi Lễ sáng hôm đó Minh rất vui vì có Trâm đứng sánh đôi một bên cạnh . Nhìn lên tượng Chúa anh cầu nguyện rất nhiều điều , Anh chợt ước gì có một ngày nào đó, anh sẽ đưa Trâm đi lễ hàng tuần . Sau khi tan lễ , anh đưa Trâm đi dạo , cô nàng tò mò hỏi anh đủ điều về Thiên Chúa về giáo lí , Minh phân tích đầy đủ , rõ ràng mong cô yêu thích đạo như mình . Sau này, khi quen Trâm thật lâu , anh mới biết rằng nàng là người thích tìm hiểu về các tôn giáo khác chứ thật ra cô nàng sùng đạo Phật kinh khủng.
Những hồi tưởng từ quá khứ cứ dồn dập hiện về làm cho đầu óc anh suy nghĩ miên man . Chiếc xe cứ đưa anh đi hết con đường này đến con đường khác với nhiều kỉ niệm .
Mùa xuân lại về , cảnh vật tươi đẹp và con người cũng tràn trề những niềm vui . Chiều ba mươi Tết Minh đi qua nhà Trâm lòng rộn ràng trong không khí rạo rực chuẩn bị xuân của nhà nhà . Giao Thừa Minh cũng đạp xe qua nhà Trâm cảm xúc dâng trào hòa lẫn tiếng pháo nồ đì đùng trong giờ khắc thiêng liêng tiễn năm cũ đón chào một năm mới đến . Sáng mồng một , đi lễ xong anh đạp xe đến nhà Trâm . Con đường Tăng Bạt Hổ ngày Tết hơi thưa thớt xe cộ , chỉ mình anh lượn xe qua lại , anh phải đi qua , đi lại mấy vòng anh mới gặp được nàng . Sau vài lời chúc tụng , anh đưa bao lì xì cho nàng rồi lên xe đạp đi vội vàng , chỉ gặp Trâm một chút thôi mà lòng anh phơi phới cảm nhận mùa xuân đã về với mình và xuân ngập tràn khắp mọi nơi . Có lẽ , năm đó Minh đón Tết vui và ý nghĩa nhất, Trâm đã biến anh thành một cậu bé ngây thơ , yêu đời tự lúc nào không hay. .
Con đường Nguyễn Du một buổi tối ngày nào, Minh tìm đến Trâm với ý định rủ nàng cùng đi vượt biên ra nước ngoài. Càng nhìn nàng anh càng thấy lo, sợ nàng không chịu được những khó khăn vất vả của những ngày lênh đênh trên biển , sợ hải tặc , sợ mọi hiểm nguy xảy ra cho cô …thế mới biết anh yêu quí và lo lắng cho cô biết chừng nào . Cuối cùng anh đành nín lặng chia tay cô ra về và đêm hôm đó , khi Trâm và cả thành phố đang chìm trong giấc ngủ thì Minh đã bồng bềnh trên một chiếc thuyền rời bến đi xa.
Minh không biết anh yêu Trâm từ lúc nào, nhưng cứ mỗi ngày trôi qua ,anh lại khám phá ra ở nàng những tính cách mới lạ : nhân hậu , chân thật , chung thủy , nhiệt tình , sâu sắc … cũng có thể anh thích khuôn mặt đó, mái tóc đó, dáng dấp đó, tính tình con người đó…nhưng lúc đó Minh hãnh tiến, sinh ra lớn lên trong một gia đình khá giả, được nuông chìu từ bé, mọi nhu cầu đều được bố mẹ đáp ứng , trong nhà , anh chị ai cũng thương yêu , quí mến anh …còn các cô bạn gái của anh , người nào cũng chìu chuộng, yêu anh hết lòng , bên anh lúc nào cũng có nhiều cô dành cho anh những tình cảm thân thương nhưng còn anh thì lúc nào cũng tỏ thái độ phớt tỉnh , bất cần. Với Trâm anh cũng vậy, suốt thời gian những năm quen cô , có nhiều lúc anh muốn nói nhưng rồi có điều gì đó trong anh trỗi dậy anh lại thôi có lúc Minh lại nghĩ hay mình cứ xem Trâm chỉ là một người bạn thân , rất thân thế thôi và rồi anh vẫn giữ khoảng cách cho đến một hôm Trâm tâm sự với anh ,cô đã có người yêu và sẽ tiến đến hôn nhân. Anh lặng người nhưng vờ như không , để xoa dịu tự ái anh nói với cô rằng : tình bạn của anh dành cho cô còn trên cả tình yêu , mặc dầu Minh biết rằng mình đang ngụy biện và anh biết rằng bây giờ và sau này mình chẳng bao giờ còn có cơ hội nữa.
Ba mươi mấy năm ra nước ngoài, cuộc sống phải tự lập , không có người thân bên cạnh để chăm sóc , để chìu chuộng mình . Suốt ngày đi làm kiếm tiền quần quật . Sống nơi đất khách quê người , vui ít , buồn nhiều rồi lại đổ vỡ chuyện gia đình càng làm cho anh thấm thía những cay đắng, xót xa của một đời người. Những lúc quá tuyệt vọng anh thường nhớ về một thời đã qua mà trong đó anh đã sống một cách dững dưng , thờ ơ với mọi người , sống không thật lòng với chính mình . Anh quay quắt tìm về nhưng lần nào cũng vậy: “ Vội vã trở về, vội vã ra đi ” rồi cứ hết lần này lại đến lần khác ngày ngày , tháng tháng , trôi đi, mái tóc bây giờ đã lấm tấm bạc …bất ngờ nghe tin chồng Trâm đột ngột qua đời, nỗi nhớ trong anh bùng lên. Minh bỏ hết, bỏ hết mọi công việc , không kịp từ giã mọi người lấy vé máy bay trở về.
Minh đứng tần ngần trước nhà Trâm, vẫn ngôi nhà xưa , có một vài lần về nước anh đã ghé thăm . Sao cánh cổng khóa bên ngoài, tường phủ rêu xanh ? Bà cụ nhà bên thò đầu ra nói vọng:
- Cậu tìm cô Trâm hả ? – Cô đi rồi , cô ấy không còn ở đây và cũng không bao giờ trở về nữa .
Trái đất như quay một vòng rồi lún sâu dưới chân anh .
Minh ngước nhìn lên bầu trời – sao nó rộng và mênh mông quá !.
“Tôi mất em thật rồi sao ?. Trước đây , mỗi lần tìm về , tôi thầm cảm ơn vì có em , thấy em trong thành phố này . Còn bây giờ , chỉ còn lại mình tôi cô đơn , lạc lõng với những kỉ niệm hay tôi chỉ còn gặp lại em ở trong tâm tưởng ? Chẳng lẽ : Tình yêu như con chuồn chuồn thoắt đậu thoắt bay không nhanh tay bắt thì sẽ vuột mất không bao giờ còn có cơ hội nữa hay sao ? . Tôi không tin như vậy , tôi sẽ đi tìm em dù em ở tận chân trời , góc bễ nào , tôi cũng sẽ đi tìm , tôi phải đi tìm , nhất định tôi quyết đi tìm .”
Minh quay đi và thầm thì với chính mình : Trâm ơi ! Trâm ơi !….
Sài Gòn , những ngày cuối năm .
Irène Trần .
. *