Constantin Virgil Gheorghiu http://v1.x-cafevn.org Typist: Hoang Hon & Maihungthinh
Giờ thứ 25 ( uất hận ...trần gian) C.V. Georghiu (1947)
Bản dịch của Lê Ngọc Trụ và Võ Thị Hay.
Thay lời tựa,
Đối với Xã hội kỹ thuật hóa, đây làm một mặt thật của kiếp người, sống trong thời buổi giá trị con người bị tiết giảm xuống con số không: nhân vị, cá nhân , tình cảm hầu như không còn nữa.
Máy móc. Tất cả đều sử dụng theo máy móc, đều hành động một cách máy móc, nên con người cũng bỏ lần nhân cách để theo kịp đà tiến hóa kỹ thuật rồi trở thành nô lệ cho kỹ thuật và lôi cuốn đồng loại mình, vào trận cuồng phong, vào vực thẳm.
Có còn chăng chút hy vọng lập lại xã hội loài người, như lời mục sư Koruga trong truyện:
"Sau rốt, Chúa lại đến phải xót thương con người.---
như Chúa đã từng thương hại nhiều lần. Và, giống chiếc thuyền của ông Nóe trên lượn sóng trận đại hồng thủy, và người thật là người, còn giữ được chân tính, sẽ nổi trôi trên trận vận xoáy nhiễu loạn của đại nạn tai ương tập thể nầy. Và chính nhờ mấy người ấy mà loài người sẽ được bảo tốn cứu vản, như daxd trải qua bao lần trong lịch sử"
Lời dịch giả
Làng Fântana-----------------1-------------------
--Em không thể tin rằng anh đi được!
Suzanna vừa nói vừa ôm siết Iohann Moritz vào mình. Nàng để tay lên đầu anh và vuốt nhẹ mớ tóc đen. Moritz lùi một bước, nói:
--"Tại sao em không tin? Ngày mốt, sáng sớm thì anh đi. " Chàng trả lời, giọng cứng cỏi. Nàng đáp nhỏ:
--Em biết rồi.
Họ đứng gần một hàng rào. Trời mát lạnh vì đã quá nữa đêm. Moritz cầm tay Suzanna, rồi bỏ xuống, nói:
--Bây giờ, thôi, chào em!
--Ở nán thêm chút nữa, anh.
--" Sao em cứ muốn anh ở nán thêm?" Giọng chàng quả quyết hơn: "Đã khuya quá rồi. Mai anh còn phải đi làm sớm".
Nàng không trả lời, nép sát mình vào Moritz. Mở hở áo anh ra, nàng đặt gò má vào ngực anh và ngó lên trời, nói:
---Sao đẹp quá!
Moritz chờ một chuyện quan hệ hơn. Anh tưởng nàng biểu ở nán lại để nói chuyện ấy, thế mà nàng lại nói chuyện sao trên trời. Anh xê ra, muốn rời nàng, nhưng nhớ lại mình phải ra đi, và phải vắng mặt ít lắm là 3 năm, nên anh bèn nhìn sao để nàng vui lòng. Suzanna hỏi:
--Phải chăng mổi người đều có có một vì sao bổn mạng, và khi họ chết thì sao rụng không anh?
--"Anh chẳng biết gì cả!" Và chàng nhứt định đi về, nên nói :-- Thôi chào em!
Nàng cố hỏi thêm:
---Phải chăng chúng ta cũng có ngôi sao của chúng ta trên ấy không anh?
--Cũng như mọi người . Ở trên ấy, hay ở trong ta.
Moritz nâng đầu Suzanna ra khỏi ngực. Anh bước đi. Nàng cầm tay anh đưa đến đầu đường. Nàng nhìn sao, ngó Moritz rồi nói:
--Em chờ anh tối mai.
--Nếu trời không mưa!
Suzanna muốn đi theo anh và van anh phải đến, dẫu trời mưa. Nhưng Moritz đi quá mau, đã khỏi khúc quanh đường, khuất sau miếng vườn. Nàng đứng yên lặng, vuốt áo, phủi mấy cành nhỏ dính ở hông. Trước khi bô sân, nàng nhìn lại đám cỏ nhầu nát, dưới cây gồi lúc nãy hai người nằm kề. Mũi nàng còn giữ hơi của Moritz, một thứ hơi lẫn các mùi cỏ nát, thuốc lá và hột trái anh đào.
Moritz băng đồng về nhà, vừa đi vừa huýt sáo. Anh mặc quần lính đen, áo sơ mi trắng cổ hở, đi chân không. Đã mấy lần, anh ngưng huýt sáo và ngáp dài. Đoạn nhớ lại người đàn bà anh vừa chia tay, nghĩ đến Suzanna, anh muốn mỉm cười: " Hừ! Chuyện ngôi sao...Đàn bà thật trẻ con. Họ hỏi toàn những chuyện vô ích!". Rồi nhớ tới cuộc hnahf trình anh định đi trong 2 ngày nữa. Anh nghĩ tới nước Mỹ. Thét rồi không thèm nghĩ ngơi chi hết. Anh lại huýt sáo. Buồn ngủ quá! Phải mình được ở nhà liền bây giờ để ngủ. Mai còn phải dậy thật sớm, ngày làm công chót mà!. Kìa trời đã hừng đông. Còn vài giờ nữa là sáng. Nghĩ đến đó, Moritz rảo bước thật mau.
--------------------------------2----------------------------------
Vừa hừng sáng, Moritz ghé lại máy nước trong làng, mở rộng áo sơ mi ra, đưa tay bụm nước rửa mặt, rửa cổ. anh vừa đi ra giữa lộ vừa vuốt tóc cho tay khô, sủa lại bâu áo chớ không gài nút. Anh nhìn cảnh làng, sương mù màu sữa đục tan dần. Đó là làng Fânatana xứ Roumanie. Moritz sanh trưởng nơi đây được 25 năm rồi. Và hiện giờ, trong lúc anh ngắm quê nhà chỉ có những nóc gia bé nhỏ với ba gác chuông của 3 nhà thờ: Chính Thống giáo, Thiên Chúa Giáo, Cơ Đốc Giáo, anh lại nhớ đến câu nói của Suzanna hôm qua: " E rằng anh phải tiều tuy vì không sống ở đây nửa!" Anh đã cười, cho là câu nói đùa và trả lời rằng, anh đã thành nhơn, chỉ có đàn bà mới tiều tuy thôi. Nhưng bây giờ anh cảm thấy một cái gì luyến tiếc xâm chiếm anh. Anh vội huýt sáo, ngảnh mặt đi.
*
Nhà của mục sư Koruga ở dựa đường, gần nhà thờ Chính Thống giáo. Moritz cúi xuống lấy chìa khóa giấu dưới cửa, cất như vậy để có thể mở vào, khi đi làm sớm. Anh mở cánh cửa nặng nề, không hấp tấp. Vô trong sân, mấy con chó chạy lại trửng giỡn quanh anh. Chúng nó quen biết anh nhiều, vì anh đã làm cho mục sư hơn 6 năm nay; mổi ngày, trong 6 năm liền, anh đến như là nhà anh. Song bữa nay là ngày làm chót của anh. Anh sẽ hái trái bôm suốt ngày, rồi sẽ lãnh tiền và mạnh dạn thưa với mục sư về ý định của anh, vì mục sư chưa hề biết gì.
Anh vô kho chứa đồ nghề, xách giỏ chất lên xe. Mục sư bước ra bao lơn, mình mặc áo sơ mi vải trắng. Ông vừa thức dậy. Moritz chào ông và cười. Anh để giỏ xuống, phủi tay, leo lên bao lơn, lấy bình nước trên tay mục sư, nói:
---Cha để tôi xối nước cho.
Anh vừa xối nước, vừa nhìn tay mục sư. Ngón tay búp măng, dài và trắng, y như ngón tay đàn bà. Anh vui vẻ xem mục sư thoa xà bong vào râu, vào cổ, trên trán. Mải nhìn, anh quên xối nước. Mục sư đua 2 tay đầy bọt xà bong, chờ đợi. M oritz thấy có lổi và đỏ mặt.
Mục sư Koruga là giáo trưởng trong làng. Ông mới độ 50, mà râu tóc đều đã bạc trắng. Vóc ông ốm yếu, mảnh dẻ, mình lòi xương như các hình thánh trong nhà thờ Chính Thống Giáo. Có thể nói ông là một ông già, chừng nhìn cặp mắt ông và nghe ông nói, mới nhận ra ông còn trẻ.Khi rửa mặt xong, ông lau mặt, lau cổ bằngkhawn vải thô. Moritz cầm bình nước đứng chờ, và nói;
--Tôi có một chuyện cần thưa với Cha.
--Anh chờ tôi thay đồ đã.
Mục sư lấy bình nước trên tay Moritz, cầm vô nhà. Tới ngưỡng cửa, ông ngoái lại vừa cười, vừa nói:
--Tôi cũng có chuyện để nói với anh nửa. Tôi cho anh một tin mừng. Giờ đây, hãy chất giỏ lên xe và bắc kế đi.
*
Suốt buổi mai, Moritz và mục sư hái trái bôm đựng đầy giỏ. Họ làm việc, không nói chuyện. Khi mặt trời nóng tới vai, mục sư ngưng làm, mỏi mệt, giăng hai tay ra , rồi nói: Ta nghĩ một lát đã.
Moritz đáp : Dạ!
Hai người bước lại chổ mấy bao đầy trái bôm và ngồi lên trên. Họ làm thinh. Mục sư tìm trong túi gói thuốc ông mang theo luôn luôn để dành cho Moritz, đua cho anh. Và hỏi:
--Anh muốn nói chuyện gì với tôi?
--Dạ, tôi muốn thưa một chuyện.
Moritz châm điếu thuốc hút, quăng diêm quẹt trong cỏ, và xem nó tắt. Thật khó nói chuyện ra đi của mình với mục sư. Anh còn dụ dự, thì mục sư lại tiếp:
--Để tôi báo tin mừng của tôi với anh trước.
Moritz rất vui lòng được khỏi phải nói trước. Mục sư khoan thai khởi chuyện:
-- Cái phòng nhỏ gần nhà bếp của tôi trống, tôi nghĩ anh có thể đến ở. Vợ tôi đã quét vôi, treo màn và để sẵn vải trải giường sạch sẽ rồi. Nhà anh không đủ chỗ, chỉ có một căn phòng cho ba má anh và anh. Mai đi làm, anh đem đồ đạc lại ở.
---Ngày mai tôi không đến.
---Thì ngày mốt. Kể từ nay phòng ấy về anh.
---Tôi không đến đây nữa. Mai nầy tôi sang Mỹ.
---Mai nầy? Mục sư trố mắt nhìn.
--- Dạ, mai nầy, sáng sớm.
Giọng Moritz tuy cứng cỏi nhưng ẩn một hối tiếc. Anh nói tiếp:
---Tôi mới được thơ, tàu cặp bến Constantza và chỉ đậu có 3 ngày thôi.
Mục sư biết Moritz muốn sang Mỹ. Đã nhiều thanh niên nông dân qua đó, và chừng vài 3 năm họ trở về, giàu có, mua nhà tốt và đất đai trong làng.
Mục sư vui lòng thấy Moritz cũng đi. Trong vài năm nữa, anh cũng sẽ có một miếng đất cửa anh. Ông chỉ hơi lạ, vì cuộc hành trình quá gấp. Moritz không hề nói với ông chuyện nầy, tuy mỗi ngày anh với ông đều làm việc kế cận nhau luôn.
Moritz nói:
---Tôi vừa được thơ hôm qua.
---Anh đi một mình?
--- Với Ghitza. Chúng tôi xuống tàu làm công, chỗ nồi súp de. Như thế chỉ trả có 500 " lơ " mỗi người. Có bạn của Ghitza ở Constantza làm tại bến tàu lo hộ.
Mục sư chúc Moritz may mắn. Ông tiếc anh còn trẻ và làm việc giỏi. Anh lại tốt bụng, thật thà, nhưng nghèo. Anh không có tấc đất nào hết.
Hai người lại tiếp tục làm việc. Ông già bèn nói chuyện về nước Mỹ. Moritz lắng tai nghe. Anh thở dài mấy bận. Anh hơi hối tiếc về sự quyết định của anh. Chiều đến, sau khi lãnh tiền, Moritz đứng một hồi lâu, trước mục sư, mắt ngó xuống. Anh không cam đảm bước đi. Mục sư vỗ vai anh nói :
-- Khi tới nơi, anh nhớ viết thơ cho tôi. Mai sáng anh lại đây lấy gói đồ tôi soạn cho anh, anh sẽ có những gì ăn để đi đường.
Mục sư lại cho anh thêm 5 tấm giấy 100 "lơ " và nói tiếp:
--- Nhớ đến sớm, gõ nhẹ nhẹ cửa sổ tôi. Tốt hơn đừng cho vợ tôi nghe. Đàn bà họ hà tiện lắm! Tối nay tôi soạn đồ sẵn. Chừng nào anh đi ?
-- Mờ sáng. Tôi hẹn với Ghitza ở đầu làng.
-- Vậy anh chỉ đủ thì giờ tạt qua nhà tôi. Hay là tối nay anh lại nhà tôi!
Moritz nghĩ đến Suzanna chờ anh, nên trả lời:
-- Ngày mai tiện hơn.
Anh ra về.