Kịch nói: "THẰNG ĐỔ VỎ" - bản mới

Kịch nói
THẰNG ĐỔ VỎ
















thằng
ĐỔ VỎ

Tác giả tự chuyển thể
từ truyện cùng tên đã in trong tập tản văn
"NGANG QUA CUỘC CHƠI"
(Trần Huy Thuận - tản văn - NXB Văn học. 2009)





XIN ĐƯỢC NÓI ĐÔI LỜI

Thày và các Bạn tôi dạy tôi rằng: Đa phần các tác phẩm được xây dựng dựa trên những chất liệu thực từ cuộc sống, những nguyên mẫu trong cuộc đời.
Nguyên mẫu giúp tạo nhân vật. Nhân vật có thể do một hoặc nhiều nguyên mẫu bồi dựng thành. Nhưng nguyên mẫu chỉ là cái cớ, nhân vật văn học mới là chủ đích tạo nên tác phẩm đích thực. Nguyên mẫu thường tồn tại nhất thời, còn nhân vật một khi được tác giả xây dựng thành công, thì nó sống khá lâu trong nhiều thời đại, nhiều không gian.
Thày và các Bạn tôi lại dạy tôi rằng: Trong sáng tác nhiều khi có hư cấu. Nhưng mục tiêu cuối cùng của hư cấu phải nhắm tới đích là để làm rõ sự thật, bảo vệ chân lý, bảo vệ công lý.
Thày và các bạn tôi cũng dạy tôi rằng: Nhất thời, sự gian trá có thể được che dấu, nhưng không thể che dấu mãi mãi - "Cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra". Và hầu như sự gian trá nào cũng thường đồng hành với cái ác và cả hai đều luôn luôn chống lại sự thật, chân lý cũng như luôn luôn chà đạp công lý.
Thày và các bạn tôi còn dạy tôi rằng: Gia phong là rường cột của đạo đức và văn hóa một dân tộc. Đạo vợ chồng lại là đầu mối tạo gia phong.
Tác giả khi viết luôn luôn tuân theo những LỜI CHỈ BẢO quý báu đó.
Nam Định, cuối Thu năm Canh Dần


NHÂN VẬT:

- Hắn: một kỹ sư trẻ, khoảng ngoài 30 tuổi.
- Bà Mẹ: một nông dân ngoài năm mươi tuổi, sống ở quê.
- Ông Bố: Bí thư đảng uỷ, ngoài năm mươi tuổi.
- Một số uỷ viên thường vụ (từ bốn đến sáu người) .
- Cô gái y phục trắng: ngoài hai mươi tuổi .
- Vợ Hắn: ngoài ba mươi.
- Kèo: nhân vật Hề 1.
- Cột: nhân vật Hề 2.
- Nữ công nhân 1.
- Nữ công nhân 2.
- Cháu gái giúp việc (15 tuổi).
- Cô em dâu.

Chuyện xảy ra những năm bẩy, tám mươi của thế kỷ XX.


MÀN GIÁO ĐẦU
(Hai vai Hề: Kèo và Cột)

Cột: - Đố cậu Kèo biết, THẰNG ĐỔ VỎ là thằng như thế nào?
Kèo: - Dễ ợt! Thằng đổ vỏ là thằng ăn thì không được ăn, nhưng khi dọn dẹp phế thải thì lại phải làm.
Cột: - Đúng mà không đúng!
Kèo: - Đã đúng thì đúng, đã không đúng thì không đúng. Làm gì có chuyện vừa đúng vừa không?
Cột: - Thế mà có đấy!
Kèo: - Thôi đừng ỡm ờ nữa ông tướng. Nói huỵch toẹt ra xem nào?
Cột: - Được thôi! Nhưng phải tôn đây là sư phụ thì đây mới nói.
Kèo: - Ừ... thì sư phụ! Đúng là đồ háo danh!
Cột: - Đúng, "thằng đổ vỏ chính là thằng không được ăn mà phải dọn phế thải". Nhưng đấy là "xưa rồi", "cổ lai hy" rồi.
Kèo: - Cậu cứ nói vậy, thời nào mà chả thế?
Cột: - Thế là thế thế nào? Thời hiện đại thì cái gì cũng hiện đại. Thằng đổ vỏ thời hiện đại tuy vẫn là kẻ ĂN SAU, nhưng lại là thằng ĂN DAI, ĂN DÀI, ĂN LỚN, ĂN ĐẬM!...
Kèo: - Cậu này nói mới lạ chứ... Xưa các cụ
dạy: "ăn cỗ đi trước,.. ", kẻ ăn sau thì còn quái gì nữa mà "ăn dai", "ăn dài", mới lại "ăn lớn", "ăn đậm"?..
Cột: - "Ăn cỗ" thì kẻ ăn sau mới chả còn gì, may mắn lắm thì còn chút cơm thừa canh cặn. Nhưng ĂN CỦA CÔNG thì càng thằng ăn sau càng ăn lớn, ăn to, ăn đậm... Bởi nó rút được kinh nghiệm "quý báu" của kẻ trước!
Kèo: - À ra thế!
Cột: - Vậy gọi thằng này là "sư phụ", chuẩn chửa?
Kèo: - Chuẩn! Xin bái phục sư phụ.
Cột: - Chưa hết đâu. "ĐỔ VỎ" bây giờ còn là MỐT thời trang đấy. Đúng ra là MỐT TIẾN THÂN của khá nhiều kẻ đấy!
Kèo: - "MỐT TIẾN THÂN"?!. Nghe ghê quá. Thế thì còn văn hoá văn hiến nỗi gì?!.
Cột: - VĂN HOÁ TIẾN THÂN chứ còn văn hoá gì! Cậu quê mùa một cục! Cậu không thấy đứa con đầu lòng của sếp mình... giống hệt khuôn mặt thủ trưởng cấp trên của bọn mình sao?
Kèo: - Giống! Giống như... "sao y bản chính" vậy! Từ lâu trong cơ quan, mọi người đều đã nhận xét thế mà.
Cột: - Đúng! Cậu nói rất đúng! Thế nhưng, chuyện không chỉ có ở mỗi cơ quan mình thôi đâu...
Kèo: - Thì ...vưỡn!.. Ôi! Cái thời buổi hỗn loạn này, những chuyện như thế, đâu có là của hiếm, đâu còn là trường hợp cá biệt?!..
Cột: - Đúng rồi. Này tớ bảo:...Hình như... thằng con của chính thủ trưởng cấp trên chúng mình cũng...?!...
Kèo: - À!... Cậu muốn nói... Cái mặt thằng con cả thủ trưởng cấp trên, trông y hệt mặt... cái nhà ông đồng chí thủ trưởng cấp trên trên nữa, chứ gì?.. Quá chuẩn sác, khỏi bàn cãi!
Cột: - .Thì ra thế!... Thì ra cuộc đời hình như đang tồn tại một nguyên tắc bất thành văn: Con mình giống sếp mình, con sếp mình lại giống sếp của sếp mình, con sếp của sếp mình lại giống...
Kèo: - (Dùng hai tay bịt mồm Cột) Câm ngay cái mõm lại kẻo vạ miệng có ngày!... Không được suy diễn mở rộng quá nghe chưa... Chuyện đến đâu biết đến đó thôi, trừ phi nhà ngươi không còn muốn sống yên ổn với vợ với con nữa?!.
Cột: - Nói có thế mà cũng bịt miệng!... Thôi thì nói thế này vậy: Thằng NÀY đổ vỏ cho thằng KIA, thằng KIA đổ vỏ cho thằng KÌA, thằng KÌA lại đổ vỏ cho thằng KĨA, thằng KĨA lại đổ vỏ cho thằng KỊA...
Kèo: - Cũng không được, không được nói thế!...Nói thế là bêu xấu cán bộ đó nghe chưa. Đồ láo toét!... (Kèo đuổi theo để bịt miệng Cột... Ánh sáng tắt từ từ. Hai nhân vật Hề vào)

CẢNH I
(Bên trong một ngôi nhà nông dân thời "bao cấp").

LỚP 1

(Đèn sân khấu bừng sáng - Bà mẹ và Hắn)

Bà mẹ: (đưa cho Hắn cái gói nhỏ): - Hôm rồi, cơ quan cho người cầm đến số tiền này, nói là tiền tiết kiệm của con, rút ra để cưới vợ.
Hắn: - Tiền tiết kiệm của ... con?
Bà mẹ: - Lại còn cho xe chở đến con lợn bốn chục cân nữa, nói là lợn con tăng gia ở tập thể, cơ quan chia cho con. Cũng là để chuẩn bị việc cưới vợ của con. Đấy, con cầm lấy đi, những ba trăm đồng cơ đấy, bằng đến cả ba, bốn tháng lương của bố con đấy nhỉ?!.
Hắn: (Nghe mẹ nói, ruột gan hắn như có kim châm, lửa đốt). Tiền nào? Mình làm gì có tiền tiết kiệm? Mà có thì mình phải giữ sổ chứ sao lại là cơ quan? Lại cả con lợn bốn chục cân nữa? Mình có tăng gia, tăng vào với tập thể cơ quan bao giờ đâu? Thế là nghĩa làm sao? “Mẹ ơi! Không phải thế đâu… người ta…”. Hắn định nói toạc ra với mẹ, nhưng cổ họng nghẹn lại, hắn ức lên một tiếng đau đớn): - Mẹ!..
Bà mẹ: - Gớm, may quá, chứ không thì mẹ chả biết xoay xở thế nào, bố con thì cứ vắng nhà suốt! (Rồi như chợt nhớ ra, bà hỏi Hắn): Dưng mà sao con có tiền tiết kiệm nhiều thế mà lâu nay giấu mẹ? Lại cả lợn tăng gia nữa! Chả nhẽ con sợ mẹ ăn hoang tiêu phá nên phải giấu mẹ sao?
Hắn: - Mẹ!.. Sao mẹ lại nói vậy?
Bà mẹ: - Đấy, suốt bao nhiêu năm nay, từ ngày bố con rồi con đi thoát ly đến giờ, ở nhà, mẹ với chị, chỉ mớ rau, con tép là qua bữa thôi. Rau thì ngoài vườn khối ra đấy. Tép thì sáng sáng mẹ thả mươi cái vó là đủ ăn cả ngày!
Hắn: - Con xin lỗi mẹ! Con… đã không thành thật với mẹ!
Bà mẹ: - Thôi, chả có gì đâu. Mẹ buột miệng hỏi con thế thôi, chứ như thế là mẹ rất mừng, vì con sớm biết lo xa. Con biết chuẩn bị cho cuộc sống sau này như thế là mẹ mừng lắm, yên tâm lắm. À, cho mẹ hỏi, thế cô gái mà bố con định hỏi cho con nghe nói cũng đảm đang giỏi giang lắm thì phải?...
Hắn: - Dạ thưa mẹ, con cũng chỉ mới nghe người ta giới thiệu sơ qua, đâu như cô ấy xuất thân từ một gia đình nông dân, chuyên trồng rau. Ba hay bốn đời gì đó là bần cố nông đấy mẹ ạ...
Bà mẹ: - Gia đình ba bốn đời là bần cố nông?!. Thế cũng "môn đăng hậu đối" với nhà mình nhẩy?
Hắn: - Từ ngày đi thoát ly, tham gia hoạt động cách mạng, cô ấy luôn nỗ lực rèn luyện, phấn đấu trong lao động sản xuất, nhiều năm liền được công nhận là công nhân ưu tú. Mấy năm gần đây là chiến sỹ thi đua cấp tỉnh...
Bà mẹ: - Chiến sỹ thi đua cấp tỉnh?!.
Hắn: - Vâng, thưa mẹ cô ấy còn là tổ trưởng tổ Lao động Xã hội Chủ nghĩa nhiều năm liền ...
Bà mẹ: - Là tổ trưởng tổ Lao động Xã hội Chủ nghĩa nhiều năm liền?!.
Hắn: - Vâng, cô ấy năm nào cũng được bình danh hiệu "Phụ nữ ba đảm đang" nữa cơ mẹ ạ!...
Bà mẹ: - Ôi! Thế thì hay quá. Một cô gái công nhân có được những thành tích toàn diện như thế nhất định phải là người nết na, hay lam hay làm, chịu thương chịu khó; lại biết ăn ở, biết cư xử chừng mực với mọi người... chứ không, đời nào cô ấy lại được đồng nghiệp suy tôn nhiều danh hiệu đến vậy!.. Chỉ ngại...
Hắn: - Chỉ ngại gì thưa mẹ?...
Bà mẹ: - Chỉ ngại... Việc công nặng nề như thế, cô ta còn đâu thì giờ chăm lo việc gia đình?!.
Hắn: - Ôi! Mẹ lạc hậu quá!... Thời buổi này có ai lại còn nghĩ đến chuyện lấy vợ để lo việc nội trợ, việc nhà nữa?... "Nam nữ bình đẳng" mà mẹ. Mà con nói để mẹ biết nhé, ngoài việc tham gia lao động trực tiếp sản xuất làm ra của cải vật chất cho xã hội, cô ta còn thường xuyên được cử đi công tác cùng các đồng chí lãnh đạo về các địa phương tham gia vận động giáo dân thực hiện phong trào thi đua "kính chúa yêu nước" nữa đấy mẹ ạ!...
Bà mẹ: - Vậy là con dâu tương lai của mẹ là người theo đạo Thiên chúa đấy (thở dài)!
Hắn: - Mẹ!...Sao mẹ lại thở dài?... Nhà nước ta chủ trương... "Lương - Giáo đoàn kết" mà!... Mẹ đừng có bận tâm về chuyện đó đi. Trong một gia đình mà có Lương lại có cả Giáo như gia đình mình tới đây, chắc chắn sẽ là "gia đình kiểu mẫu" đấy mẹ ạ!
Bà mẹ: - "gia đình kiểu mẫu"?!. Nghe cũng vinh dự thật, con nhỉ!...
Hắn: - Vinh dự quá đi chứ mẹ!... Thôi, thế là mẹ "thông" rồi phải không ạ?... Mẹ đồng ý cưới cô ta cho con rồi chứ mẹ?..
Bà mẹ: - Anh thấy "vinh dự" là mẹ yên lòng rồi!...
Hắn: - Ôi! Hay quá!... Mẹ của con "tiến bộ" quá!
Bà mẹ: - Nhưng... Có điều...
Hắn: - Có điều gì thưa mẹ?
Bà mẹ: - Có điều, Mẹ thấy thương thương con bé con cái nhà ông Choang gì đó ở nhà máy nước ấy..., nó gắn bó với con bằng ấy năm, chờ đợi con đi học đi hành... Ấy vậy mà bây giờ... Tội nghiệp con bé quá!...
Hắn: - Mẹ!...
Bà mẹ: - Con người ta sống ở trên đời cần nhất cái Đức, cái Nhân con ạ...Con bé đã yêu thương con, chờ đợi con bằng ấy năm trời... Bây giờ bỏ nó, mẹ thấy... nó thế nào ấy!... Nói thế không có nghĩa mẹ chê bai gì cái nhà cô "Chiến sĩ thi đua" nọ đâu. Có thể cô ấy cũng là con người tốt, không tốt ai bầu làm "Chiến sĩ thi đua"!......
Hắn: - Mẹ!...Nhưng mà...
Bà mẹ: - Đời con gái có "thì"... Bây giờ nó cũng hai nhăm hai sáu tuổi rồi... Vả lại thiên hạ ai cũng nghĩ rằng hai đứa sẽ lấy nhau, nên nếu con bỏ nó, liệu có ai còn dám đến "đặt vấn đề" với nó nữa không?...
Hắn: - Mẹ!... Con cũng biết thế... Nhưng...
Bà mẹ: - Biết mà vẫn nhắm mắt làm là nhẫn tâm còn gì!
Hắn: - Nhưng... Con cũng có quyền lựa chọn tương lại của con chứ?!.
Bà mẹ: - Lại còn cả mấy cô nhân viên làm việc cùng phòng với con ở cơ quan nữa... Những ngày con đi học vắng, các cô đều thay nhau đến chăm sóc mẹ đấy. Trận lụt hồi năm ngoái, không có các cô ấy về giúp, thì mấy con lợn giống nhà ta khéo chết vì ngập nước mất!...
Hắn: - Kìa... mẹ!...
Bà mẹ: - Mẹ quê mùa, suy nghĩ nông cạn, thấy sao nói vậy, chứ con và bố con quyết định thế nào, mẹ cũng đồng ý tất. Vả lại chuyện vợ chồng xưa nay vẫn là chuyện duyên số mà!... Có duyên mà chẳng có số thì yêu đến mấy, cũng chả nên vợ nên chồng... Thôi con đi tắm rửa cho mát rồi còn ăn cơm. Mẹ vào đun lại nồi canh cho nó nóng (vào)
(Ánh sáng tắt từ từ rồi sáng dần, Hắn vẫn đứng đấy, lát sau một cô thanh nữ y phục màu trắng, đi ra từ bên trái, sương khói mờ mờ vây bọc quanh cô như thực như hư)

LỚP 2
( Hắn và Cô gái y phục trắng)

Cô gái: - (Nhẹ nhàng lướt từ từ đến gần Hắn. Khi gần tới nơi, cô gái từ từ lùi lại. Cứ thế diễn đi diễn lại vài lần, trong khi nhân vật Hắn cứ đưa tay về phía cô, vừa phân bua, lại vừa như muốn ôm lấy cô).
Hắn: - Em!... Em đấy ư?... Anh thật có lỗi với em!... Thông cảm cho anh.... Hoàn cảnh đưa đẩy, buộc anh phải theo, chứ anh đâu muốn thế!... Hãy thông cảm cho anh!... Đời anh, trước sau gì cũng chỉ có một mình em.... Mãi mãi hình bóng em ngự trị trong trái tim anh... Cho dù số phận nghiệt ngã với anh đến đâu chăng nữa, anh vẫn thuộc về em... Em!... Em ngàn lần thân yêu của anh!... Đã có bao nhiêu là kỉ niệm đẹp đẽ giữa anh và em...Chúng ta không thể tiếp tục con đường tình ái.... Anh rất biết là lúc này đây, trái tim em đang tan nát... Nhưng anh đâu có sung sướng gì... Chúng ta không thành vợ thành chồng như ước nguyện... Nhưng anh luôn luôn thuộc về em... Thuộc về em mãi mãi, không một thế lực nào có thể chia cắt được chúng ta... Hãy hiểu cho anh...
Cô gái: (Tiếng nữ vọng từ trong sân khấu trong khi cô gái y phục trắng vẫn nhẹ nhàng lướt qua lướt lại trước mặt Hắn): - Anh thân yêu! Em vô cùng bất ngờ về anh... Làm sao mà anh thay lòng đổi dạ nhanh chóng đến như thế?.. Cái gì đã khiến anh phải từ bỏ tình yêu để vâng theo sự sắp xếp hôn nhân với người đàn bà hư hỏng ấy?.. Vì lẽ gì vậy anh yêu? Vì lẽ gì vậy, Trời ơi!..(Cô gái nhẹ nhàng lùi vào trong, sương khói tan dần. Ánh sáng bừng lên).
Hắn: - (Chới với): Em!... (Màn hạ nhanh)



CẢNH II
(Phòng họp, ngoài các trang trí thông thường, có thêm khẩu hiệu: "THI ĐUA LÀ YÊU NƯỚC". Ông bố đang đứng trước bục diễn đàn, giữa sân khấu)

LỚP 1
(Ông Bố và các uỷ viên thường vụ)

Ông Bố: - Thưa các đồng chí! Hôm nay theo chỉ đạo của trên, Thường vụ chúng ta tiến hành cuộc họp bất thường nhằm hoàn tất việc chỉ đạo phát hiện và bồi dưỡng nhân tố mới cho phong trào thi đua của địa phương.... Đến hôm nay, tôi vô cùng phấn khởi thông báo đến các đồng chí, công việc phát hiện đối tượng coi như đã xong
Một UV Thường vụ: - Hoan hô!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Có được kết quả này, trước hết phải hoan nghênh anh em dưới cơ sở. Các đồng chí ấy làm việc rất chu đáo, rất có trách nhiệm, thực sự cầu thị. Bám rất sát tinh thần chỉ đạo của Thường vụ, lại đảm bảo đúng nguyên tắc "dân chủ tập trung".
Một UV Thường vụ: - Vỗ tay!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Cám ơn các đồng chí! Kết quả đến giờ phút này tạm coi là khá mĩ mãn. Tuy vậy, vẫn phải đợi xin ý kiến biểu quyết cuối cùng của các đồng chí Thường vụ chúng ta. Hôm nay tôi mời các đồng chí lên, chính vì việc ấy. Đề nghị các đồng chí nhiệt liệt hoan nghênh kết quả bước đầu này!..
Một UV Thường vụ: - Vỗ tay!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Thưa các đồng chí, đối tượng mà anh em các ngành các cấp thống nhất báo cáo lên Thường vụ, là một nữ công nhân còn rất trẻ, tổ của cô nhiều năm liền là Tổ lao động XHCN. Bản thân cô cũng đang trong diện được đề nghị đưa vào xét tuyển danh hiệu chiến sĩ thi đua. (Ngừng nói, giương mục kỉnh nhìn xuống dưới cử toạ): - Hình như có đồng chí nào đang ngủ?...
Một UV Thường vụ: - Báo cáo Bí thư không phải đâu ạ, không có ai ngủ đâu ạ!...
Ông Bố: - Tôi nghe rõ có tếng ngáy mà, ở chính vị trí đồng chí vừa nói đấy!.. Không là không thế nào... Thôi cho qua, nhưng tôi thấy cần phải lưu ý các đồng chí, cuộc họp thường vụ hôm nay rất quan trọng, yêu cầu mọi người đều nhất thiết phải tập trung tư tưởng, tập trung trí tuệ để bàn cho tốt, cho thật sự hiệu quả... Mọi người có nhất trí không?
Mọi người: - Nhất trí!
Ông Bố: - Bây giờ tôi trình bầy tiếp. Đối tượng ta dự kiến chọn có thành phần gia đình cơ bản, ba đời là bần cố nông. Hiện bản thân đang là đối tượng phát triển Đảng, sức khỏe tốt. hình thức ưa nhìn, có quan hệ tốt với quần chúng, được mọi người quý mến...
Một UV Thường vụ: - Vỗ tay!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Công việc này vô cùng hệ trọng! Phải lựa chọn chính xác, sao cho vừa tiêu biểu cho phong trào, vừa đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến của địa phương; lại phải có hướng phát triển lâu dài và đúng cơ cấu nữa.
Mọi người: (Nói chen nhau, chen lẫn cả tiếng ai đó ngáp ngủ): - Quả là một công việc rất khó .... Thật vô cùng khó khăn... Khó khăn quá đi ấy chứ!... Nhưng một khi đánh Mỹ, chúng ta còn không ngại hy sinh gian khổ, thì việc này đâu có nghĩa lý gì?!.
Ông Bố: - Đúng! Các đồng chí nói rất đúng!...
Một UV Thường vụ: - Vỗ tay!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Khó khăn đến mấy, chúng ta cũng không được chùn bước, đồng thời phải luôn luôn ghi nhớ câu này: "Khó vạn lần dân liệu cũng xong". Cứ dựa vào dân là mọi việc xong hết, đúng không các đồng chí?..
Mọi người: (Nói chen nhau): - Đúng!... Rất đúng!... Không chỉ đúng mà còn chính xác nữa chứ!... Đúng tuyệt đối trăm phần trăm là đằng khác!...
Ông Bố: - Cám ơn các đồng chí, vậy xin các đồng chí cho một tràng pháo tay!..
Một UV Thường vụ: - Vỗ tay!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Bây giờ xin các đồng chí chúng ta vào việc chính. Để nhanh gọn, tôi đề nghị như thế này: Ai đồng ý với đề xuất của cơ sở thì thôi, ai không đồng ý, không đồng ý ở điểm nào thì phát biểu, cứ mạnh dạn mà phát biểu. Có điều cũng xin lưu ý các đồng chí là trước khi đưa ra để các đồng chí thảo luận hôm nay, tôi đã tranh thủ trình bầy và xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên chúng ta và đồng chí ấy đã nhất trí về cơ bản với phương án do tôi báo cáo.
Mọi người: (Nói chen nhau): - Cấp trên cũng đã nhất trí thế thì thuận lợi quá còn gì?!. Thủ trưởng mình làm việc chu đáo thật... Chu đáo hết chỗ nói!... Luôn tranh thủ sự chỉ đạo sáng suốt của cấp trên kết hợp với lắng nghe ý kiến đề đạt của cấp dưới!..
Ông Bố: - Tuy vậy cấp trên vẫn nhắc tôi phải đưa ra Thường vụ thảo luận cho đúng nguyên tắc dân chủ tập trung!... Cấp trên còn căn dặn: Phải tạo điều kiện để mọi người phát huy dân chủ, biết đâu lại phát hiện được nhân tố thích hợp hơn?!. Vậy, xin mời các đồng chí, hãy tự do phát huy tư tưởng, dân chủ thảo luận...
Mọi người: - !?!... (Thoạt đầu im lặng... Bỗng có tiếng vỗ tay, bắt đầu lác đác, sau nổi lên rào rào.
Ông Bố: - Các đồng chí vỗ tay, có nghĩa là các đồng chí tán thành? ... Vậy ta chuyển sang phần lấy biểu quyết luôn nhé?...
Mọi người: (Nói chen nhau): - Nhất trí! Xin nhất trí cho biểu quyết!... Làm gì còn đối tượng nào hơn đối tượng mà Thủ trưởng đã chọn?... Thủ trưởng và các ngành làm việc cẩn thận và chu đáo đến thế còn gì nữa!... Đáng ra thường vụ chúng ta chả cần biểu quyết nữa, nhưng thôi cứ biểu quyết cho đúng nguyên tắc dân chủ!..
Ông Bố: - Vậy xin các đồng chí giơ tay!... Một, hai, ba... một trăm phần trăm!... Có đồng chí nào còn ý kiến khác không?... Xin cứ mạnh dạn phát biểu. Chúng ta là cơ quan quyền lực cao nhất trong đảng bộ, nhưng cũng phải luôn thể hiện là cơ quan sinh hoạt chính trị dân chủ nhất, để làm gương cho cấp dưới noi theo!... Không ai giơ tay? Vậy có nghĩa là không có đồng chí nào có ý kiến khác!...
Một UV Thường vụ: - Vỗ tay!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Cám ơn các đồng chí. Tôi rất lấy làm mừng rằng, từ nhiều năm nay, Thường vụ chúng ta luôn luôn đoàn kết và thống nhất cao trong mọi công việc. Điều đó là rất tốt trong việc lãnh đạo và chỉ đạo các phong trào của địa phương...
Một UV Thường vụ: - Báo cáo thủ trưởng, tôi xin có ý kiến: Việc tìm chọn đối tượng để đào tạo bồi dưỡng trở thành điển hình thi đua tiên tiến, tiêu biểu cho phong trào thi đua "mỗi người làm việc bằng hai", "tất cả cho tiền tuyến, tất cả vì Miền Nam thân yêu"... Công việc đó thật cao cả, thật quan trọng. Thủ trưởng và Thường vụ chúng ta đã lao tâm khổ tứ, cùng anh em cơ sở dày công xác minh, tìm kiếm. Nay được đối tượng như Thủ trưởng trình bầy là quá tốt rồi. Đã thế, lại được cả Thủ trưởng cấp trên hiệp y tán thành.... Thế thì không còn gì bằng nữa ạ!... Xin hết!... Đề nghị các đồng chí vỗ tay!..
Mọi người: - Vỗ tay!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Thế là khâu quan trọng nhất đã xong, từ lúc này, chúng ta phải có trách nhiệm tạo mọi điều kiện vật chất và tinh thần để cơ sở có đủ điều kiện đào tạo, huấn luyện, nâng cao chất lượng cho đối tượng, nâng cao cả về mặt văn hóa, tư tưởng, lẫn tay nghề… để khi trở thành điển hình, thì đây sẽ là điển hình vững chắc nhất, tiêu biểu nhất... cho phong trào thi đua yêu nước của địa phương.
Mọi người: - Hoan hô!.. Hoan hô!...(Tiếng vỗ tay rào rào).
Ông Bố: - Tôi chợt nghĩ, về cái chung thì thế, xong rồi. Nhưng còn việc riêng, tôi có ý định... nhắm đối tượng này cho thằng con trai tôi, cái thằng... các đồng chí biết cả rồi đấy, năm kia cháu tốt nghiệp đại học, được các đồng chí thương tình đề bạt và đưa cháu xuống rèn luyện dưới cơ sở. Giờ cháu đang đi học lớp lý luận chính trị trung ương, sắp về... các đồng chí thấy thế có được không?..
Mọi người: (Nói chen nhau): - ... Đúng quá đi rồi. Thủ trưởng rất tinh đời!... Thật xứng đôi vừa lứa! Sau này thủ trưởng trực tiếp bồi dưỡng lý luận cho thì đối tượng chỉ có nhất!... Ta đưa cả hai vào diện quy hoạch phát triển sau này luôn!... Nhất cử lưỡng tiện, một mũi tên trúng hai đích!... Thật không gì bằng... Hay quá đi!... (Tiếng vỗ tay rào rào).
(Ánh sáng vụt tắt. Cả sân khấu tối, chỉ có hai luồng sáng di chuyển theo sự di chuyển của hai vai Hắn và Cô gái. Ánh sáng nhẹ chiếu mờ lên nhân vật ông bố, ông ta như vẫn đang tiếp tục điều khiển cuộc họp).

LỚP 2
( Cô gái y phục trắng, Hắn và Ông bố)

Cô gái: (như đang nói với cả ban thường vụ đang họp): - Tôi van các ông các bà! Xin các ông các bà buông tha anh ấy. Anh ấy là của tôi, là tình yêu của tôi, là tất cả cuộc đời tôi. Chúng tôi đã đem lòng thương yêu nhau cả chục năm trời, các ông bà đây đều biết cả. Tôi đã chờ đợi anh ấy và sẽ còn chờ đợi anh ấy mãi mãi. Các ông các bà hãy buông tha anh ấy, hãy buông tha chúng tôi.
Hắn: - Em!... Đừng làm như thế... Không nên làm như thế... Đây là nơi ban thường vụ họp. Nơi các đồng chí ấy bàn bạc và quyết định những vấn đề hệ trọng đến tương lai của cả địa phương... Em không nên nói ra những điều ấy ở đây... Đấy chỉ là chuyện riêng tư của hai chúng ta thôi, chỉ liên quan đến mỗi hai chúng ta thôi...
Cô gái: - Sao lại không nên nói ở đây?.. Chuyện tình yêu giữa anh và tôi, giữa con người với con người, chả nhẽ đối với cái ban thường vụ này lại không phải là chuyện hệ trọng à? Chính họ cũng vừa bàn đến chuyện gán ghép anh với cô chiến sĩ thi đua nào ấy đấy thôi?..
Hắn: - Anh xin em!... Anh van em... Chúng mình đi chỗ khác nói chuyện...Chỗ này... không tiện...Nói chung là chỗ này không phải chỗ bàn về tình cảm giữa anh và em...
Cô gái: - Mặc tôi, anh né tránh không dám nói thì để tôi nói. Nếu bảo chuyện riêng của anh và tôi không được đem ra bàn ở phòng họp quan trọng này, thì trước hết hãy nói: Các ông bà thường vụ đây không được bàn chuyện rẽ duyên người khác, cụ thể là rẽ duyên giữa anh và tôi... Việc anh và tôi yêu nhau là hoàn toàn chân chính... Một tình yêu không vụ lợi, cũng chả có toan tính, âm mưu gì... Việc gì mà anh phải sợ?..Chả nhẽ anh không cả dám bảo vệ chính ngay hạnh phúc của mình sao?...
Hắn: (lấy hai tay bịt mồm cô gái): - Anh xin em!... Bé bé cái mồm chứ!... Anh van em!... Ở đây "tai vách mạch rừng"... Không phải chuyện chơi chơi đâu!.. (Ánh sáng phụt tắt. Sấm chớp lại nổi lên. Ông bố khoát một cử chỉ kết thúc hội nghị).

LỚP 3
(Ông Bố, Hắn rồi Cô gái y phục trắng)

(Sân khấu tối hẳn một lát rồi sáng dần. Ông Bố đang ngồi làm việc một mình, chợt có tiếng gõ cửa, Hắn vào)

Ông Bố: - Con đấy ư? Kéo ghế ngồi đi. Hay lắm, con có mặt rất đúng lúc, bố đang có việc cần thảo luận với con đây...
Hắn: - Hôm qua con về nhà, nghe mẹ nói...
Ông Bố: - Mẹ nói sao? Thế con đã gặp con bé ấy rồi chứ gì? Được không, có xứng đôi vừa lứa với con không?..
Hắn: - Nghĩa là... Không thể thay đổi được nữa à bố?...
Ông Bố: - Thay đổi gì, con định thay đổi gì nữa? Con nên nhớ rằng, làm cách mạng là phải biết nắm thời cơ. Thời cơ đến mà không kịp nắm lấy, là dại nghe chưa. Con mà lấy nó, cả hai sẽ đều có điều kiện thăng tiến, chồng giúp vợ, vợ hỗ trợ chồng, cứ thế mà thăng tiến!...
Hắn: - Nhưng...
Ông Bố: - Còn nếu lấy cái con người yêu cũ của con ấy à, có mà đến mùa quít mới có cơ tiến bộ... Thôi, cắt phéng nó đi rồi quên luôn!.. Đau một nhát còn hơn đau cả đời con ạ!..
Hắn: - Nhưng mà...
Ông Bố: - Còn nhưng gì nữa? Về hình thức, con này có khi còn ăn đứt con bé kia của con ấy chứ. Nó có nước da trời phú cho, trắng thế cơ mà, trắng nõn trắng nà!...
Hắn: - Nhưng... Cái thai trong bụng cô ta...
Ông Bố: - Ôi dào, tưởng chuyện gì, "cá vào ao ai, người ấy được", có gì mà quan trọng!.. Có thế nó mới chịu lấy anh, chứ... Cha bố anh, anh tưởng mình ghê gớm lắm hử? Không có bố giúp cho một tay, có mà mả nhà anh táng hàm rồng cũng chả dám mơ!...
Hắn: - Nhưng!..
Ông Bố: - Sao mà lắm nhưng thế? Còn gì nữa đây?..
Hắn: - Nhưng!... Cái thai đó... Cái thai của cô ấy... Bố có liên quan gì không?..
Ông Bố: - Hả ?!?...
Hắn: - Là con có nghe dư luận phong thanh như thế, con không rõ thực hư thế nào, nên muốn hỏi bố...
Ông Bố: - Con đã hỏi thế thì bố phải nói thật. Nhưng trước khi nghe bố nói, con phải tin bố cái đã. Bố với cô ta, vợ sắp cưới của con ấy, chỉ là quan hệ tình cảm… Bố chưa hề đi quá xa.
Hắn: - Chưa đi quá xa? Nghĩa là...
Ông Bố: - Nghĩa là bố và cô ta chưa hề... sa ngã...
Hắn: - Chưa xa, và nó đã ngã vào lòng bố rồi chứ gì?..
Ông Bố: - Đừng nói thế con.... Tội nghiệp
Hắn: - Vậy cớ sao, bố lại bắt con phải đứng ra gánh cái tội này?... Tại sao?...
Ông Bố: - Con ơi, đây là trường hợp rất đặc biệt, nó ảnh hưởng đến không chỉ uy tín, danh dự của bố, của Thường vụ, của địa phương ta, mà còn cả của… lãnh đạo cấp trên trực tiếp của bố nữa. Con phải vì bố mà gánh cái trọng trách này thôi...
Hắn: - Nhưng chỉ muốn hỏi bố, hỏi một điều thôi, bố phải nói thật. Có đúng là nó có thai với lão ấy, cái lão dê cụ thủ trưởng cấp trên của bố ấy, chứ không phải với bố không? Có đúng vậy không, hay là... với cả hai các người?!.
Ông Bố: - Bố thề với con, không có chuyện ấy đâu. Tuy bố có quý mến cô ta thật, nhưng chỉ như tình cảm bố con thôi, bởi ngay từ đầu, khi Thường vụ ra nghị quyết chọn cô ta làm đối tượng bồi dưỡng điển hình thi đua tiên tiến, bố đã có ý định kén nó cho con rồi mà.
Hắn: - Điều ấy thì đúng, con có nghe người ta nói...
Ông Bố: - Sau này thì tình cảm phát triển, bố và nó có hơi đi xa hơn một chút, nhưng cũng vẫn chỉ là quan hệ tình cảm mà thôi.
Hắn: - Quan hệ tình cảm?!. Thì mọi chuyện bao giờ chả bắt đầu từ cái gọi là... quan hệ tình cảm?..
Ông Bố: - Về điểm này thì con phải tin bố. Nếu như không có chuyện đứa nào đó làm đơn vu cho bố có nguồn gốc Quốc dân đảng, chui sâu, leo cao... thì chắc là bố không phải chịu cái cảnh nhục nhã này.
Hắn: - Vậy là vì bố, vì thanh danh và địa vị của bố mà bố bắt con phải lấy cô ta?
Ông Bố: - Đúng vậy, nhưng không chỉ có vậy... Mà còn vì... chính tương lai của bản thân con nữa đấy!
Hắn: - Vì tương lai con?!. (Cười khẩy).
Ông Bố: - Đúng vậy! Bố sắp đến tuổi nghỉ hưu rồi, nếu khoá tới bố không trúng vào đảng uỷ cấp trên thì chỉ còn mấy năm nữa thôi. Bố hưu thì con làm gì còn chỗ dựa? Thiên hạ vốn bạc như vôi, vốn chỉ "phù thịnh", không "phù suy"!
Hắn: - Thì ra cuộc đời này, ai muốn tiến thân cũng cần tạo cho mình một CÁI Ô?!.
Ông Bố: - Con nói quá đúng! Trên đời này thời nào mà chả thế? Con cứ mở mắt ra mà xem thiên hạ.... Có được mấy ai tự thân vận động, không dựa ô dù mà tiến nhanh cho được?!.
Hắn: (Quay nói với khán giả): - Không ngờ một câu nói như thế, lại phát ra từ miệng một ông bí thư đảng vốn nổi tiếng chính trực như bố tôi!... Bình thường trước bục diễn đàn, ông có nói thế đâu? Thậm chí ông còn lớn tiếng lên án nạn "ô dù", nạn "mua quan bán tước" nữa kia!...
Ông Bố: - Con thuận tình cưới cô ta làm vợ, thì không chỉ cái ghế của bố được củng cố vững chắc, mà tương lai của con, của mẹ con và của cả gia đình ta... sẽ rất sáng sủa!...
Hắn: - Thôi! Ông im đi. Đến nước này thì tôi phải nói toạc ra: Xưa nay, ông chả bao giờ vì ai hết. Ông chỉ vì ông thôi, ông chỉ lo thu vén cho bản thân ông thôi ông bố yêu quý ạ. Chỉ duy nhất vì cái ghế thủ trưởng của ông thôi, chứ mẹ con, chị em chúng tôi trông chờ gì? Ông đừng có nguỵ biện nữa! Trời ơi là trời! Bố ơi là bố!
Ông Bố: - Be bé cái mồm chứ, "tai vách mạch rừng"...
Hắn: - Mặc mẹ cái "tai vách mạch rừng" của ông... Một lần nữa tôi hỏi thật ông: Cái thai trong bụng con đĩ ấy, cái con "nhân tố mới" của ông và cái Ban thường vụ của ông ấy, có đúng là chỉ duy nhất ... của lão khốn nạn, lão dê già sếp trên của ông không hay là của chính ông, ông bố của tôi?
Ông Bố: - Con ơi, thiên hạ họ đặt điều cho bố, chứ nếu là của bố, thì mặt mũi nào, bố lại bắt con gánh. Gánh thế thì đúng là loạn luân rồi còn gì! Chỉ của lão ta thôi. Ấy là cái lần lão dê già đó về địa phương ta duyệt báo cáo điển hình, Thường vụ đã bố trí cho cô ta gặp lão. Tưởng lão chỉ vì công việc, ai dè…
Hắn: - Lão dê cụ đó thì không nói làm gì, điều tôi muốn biết là ... ông cơ, ông bố thân yêu của tôi có phải tà tác giả của cái tác phẩm đang nằm trong bụng cô ta không?... Ông hãy trả lời cho thành thật. (Quay nói với khán giả): Tôi chỉ cần một điều ấy thôi, để tôi không bị người đời chửi cho là đồ loạn luân, là con lấy vợ thừa của bố!..Tôi sẽ không cưới cô ta, khi điều đó chưa được làm rõ...
Ông Bố: (Quỳ xuống trước mặt Hắn): - Bố xin con... Bố chắp tay bố lạy con... Con phải cưới nó, phải cưới cô ta, càng sớm càng tốt.... Để cứu bố... cứu cái thanh danh gia đình nhà mình!...
(Ông bố gục xuống chân con. Sân khấu tắt đèn, sấm chớp nổi lên. Sương khói mờ ảo, Cô gái y phục trắng đi như lướt trên sàn sân khấu, tiến về phía Hắn, rồi lại lùi ra xa. Chỉ mình Hắn nhận ra cô gái. Hắn co rúm người lại và bỗng hét lên một tiếng thất thanh: - Em!... Màn hạ nhanh)

CẢNH III
(Phòng cô dâu đêm tân hôn, trên bàn trang điểm có trang trí chữ "song hỉ" và đôi chim bồ câu trắng...Khi mới mở màn, sân khấu tối, chỉ có hai luồng sáng di chuyển theo hai nhân vật Hề).

LỚP 1
(Hai vai Hề: Kèo và Cột)

Kèo: - Đố thằng Cột biết, cái mồm có mấy tác dụng nào?
Cột: - Mồm dùng để ăn, để nói... Hai tác dụng chứ mấy? Dễ ợt!...
Kèo: - Giỏi! Vậy khi người ta ngậm miệng, không ăn không nói, thì nó có tác dụng gì không?
Cột: - Không ăn thì đói, không nói thì thành thằng câm. Thế thì làm gì còn có tác dụng nữa? Hỏi thế mà cũng hỏi, rõ là đồ "dở hơi không biết bơi"!
Kèo: - Hí! Hí! Không dở hơi đâu. Này nhé: Đông y có câu "Bệnh từ miệng mà vào". Do đó, thường xuyên "ngậm miệng", chắc sẽ ít khi mắc bệnh, đặc biệt là bệnh viêm họng, đúng không?
Cột: - Ừ... đúng!
Kèo: - Thứ hai: Các Cụ xưa lại dậy "Họa từ miệng mà ra". Vậy rõ ràng nếu ta luôn ngậm miệng thì không bao giờ gặp "họa đến thân"!
Cột: - Ừ... đúng!
Kèo: - Thứ ba: Muốn ai đó say đắm mê mẩn: Không gì bằng cho người đó... "ngậm tiền"; vì dân gian có câu: "Ngậm tiền thì hám"!
Cột: - Ừ... Lại đúng!
Kèo: - Chưa hết đâu: Dân gian còn nói "Ngậm hàm thì tiến" nữa!
Cột: - Ừ! Quá đúng... "Ngậm hàm thì tiến"... quá đúng, quá đúng!!! Không ngờ cái thằng ất ơ này hôm nay lại lý sự hay đáo để nhỉ!... Vậy mà bản thân mày cứ bô bô cái lỗ mồm như thế, có mà tiến... về vườn nhà, đuổi gà cho bà xã!...
Kèo: - Mày rủa tao đấy à, cái thằng ba trợn này?... (Hai người đuổi nhau, khuất vào sau sân khấu)



LỚP 2
(Hắn và Vợ)

(Hắn ngồi ủ rũ cuối giường. Vợ hắn đang trang điểm, khe khẽ hát mấy câu trong bài "Đêm đông" của Nguyễn Văn Thương):
"... Đêm đông, ôi ta nhớ nhung
Đường về xa xa
Đêm đông, ta mơ giấc mơ, gia đình, yêu đương
Đêm đông, ta lê bước chân phong trần tha phương
Có ai thấu tình cô lữ, đêm đông không nhà..."
Hắn: - Lãng mạn quá nhỉ!...
Vợ hắn: - Chả lãng mạn thì sao? Đời mà không lãng mạn, chết đi cho rồi! Cứ mang cái mặt ủ ê như anh, chỉ tổ thiên hạ chửi cho...
Hắn: - Chửi gì? Cùng lắm thì thiên hạ họ sẽ chửi tôi là thằng "đổ vỏ", chứ gì?..
Vợ hắn: - Ái chà! Ghê gớm nhỉ?... Lại muốn "làm mình làm mẩy" nữa đấy!... "Đổ vỏ" thì đã sao nào?... Trong thiên hạ, thiếu gì thằng "đổ vỏ"?..Nói vậy chứ "đổ vỏ" cũng có ba bảy đường đấy... "Đổ vỏ tự nguyện" và "đổ vỏ không tự nguyện"... "Tự nguyện" thì chỉ có lợi chứ chả thiệt bao giờ... Đấy, như cái thằng cháu họ anh đấy, anh nhớ không?..
Hắn: - Chuyện khốn nạn ấy sao không nhớ!...
Vợ hắn: - Vậy anh có nhớ xưa hắn vốn chỉ là thằng phu hồ làm hợp đồng không? Thế rồi được ép nhận "đổ vỏ" cho chồng của bà giám đốc, mà nay trở thành trưởng ban bảo vệ đấy. Không chịu "đổ vỏ", có mà mùng thất, phu hồ vẫn chỉ là phu hồ thôi! Cứ trông cái gương đó mà theo!... Anh cũng có... dòng dõi đổ vỏ đấy chứ!..
Hắn: (Tức tối): - Cô!... Cô quá thể lắm!... Cô lại có thể so sánh tôi với cái thằng phu hồ đốn mạt ấy!...
Vợ hắn: - Tức hở? Tức vì tôi đánh đồng anh, một ông kĩ sư giám đốc với thằng phu hồ vô học? Nhưng anh quên rồi à, phu hồ hay phu đổ thùng, cũng vẫn là công nhân, là thành viên của "giai cấp lãnh đạo" đấy!... Anh mới đi học khoá chính trị trung ương về mà đã quên bài rồi sao?.. Tức ư?...Tức thì đấm ngực mà chết đi...
Hắn: - Thôi đi!... Không thể chịu nổi cái giọng nanh nọc của cô nữa rồi!...
Vợ hắn: - Ờ thì thôi vậy!... Nhưng...
Hắn: - Còn nhưng cái gì?...
Vợ hắn: - Nhưng... suy cho cùng, được "đổ vỏ" cho cái ông tai to mặt lớn ấy, chả danh giá gấp vạn lần thằng không đổ vỏ hay sao?... Dễ mà đã được "đổ vỏ" đấy!.. Bao nhiêu thằng cúi lạy xin chết, mà không được con này chấp thuận đấy! Có diễm phúc mà không biết, còn làm bộ làm tịch!...
Hắn: - Im ngay cái mồm cô đi!
Vợ hắn: - Cái gì? Anh bảo ai im? Có mà chính anh ngậm ngay cái mồm thối của anh lại thì có ấy! Đồ ngu!
Hắn: - A! Cô dám?...
Vợ hắn: - Dám đấy, thì sao? Anh đánh tôi chắc? Nào đánh đi, đánh đi... Cứ thử động vào bà xem?!. "Đổ vỏ" gì, "đổ vỏ" gì? Có mà được núp váy con này thì đúng hơn đấy!.. Ừ... đúng rồi! Hi Hi! Cứ nhớ lời tôi: Tương lai của anh, sẽ trông cậy rất nhiều vào cái váy con này đấy nghe. "Nhân bảo như thần bảo", không có ngoa đâu!...
Hắn: - Trời ơi! Vợ với chả con...
Vợ hắn: - Lại còn kêu Trời! Hư!.. Một lúc cưới được luôn cả vợ lẫn con, còn gì sướng bằng, vậy còn nỏ mồm kêu nỗi gì?..
Hắn: - Vâng, sướng lắm!
Vợ hắn: - Mà gọi là "cưới xin" nhưng thực ra gia đình nhà anh đâu có phải bỏ ra đồng nào? Lợn cưới cũng do cơ quan chuyển đến, cỗ bàn cũng do cấp trên đặt sẵn. Đến như cái lễ ăn hỏi, cũng đâu của gia đình nhà anh nhỉ?!. Vậy mà không biết thân, còn kêu Trời với kêu Đất!... Thích thì cứ kêu đi, kêu toáng lên xem nào?...
Hắn: - Cô thôi ngay cái giọng ấy đi, bằng không ... cầm dao đâm cho tôi một nhát còn hơn!...
Vợ hắn: - Ái chà?!. Cũng tỏ vẻ ta đây đấy nhỉ? Này, tôi nói cho mà biết, trong cái vụ tình ái nhố nhăng bẩn thỉu này, kẻ thiệt thòi mất mát nhất chính là con này, chứ không phải ai khác đâu, nghe chửa!
Hắn: - Cô mất?... Cô mất cái gì nhỉ?
Vợ hắn: - Hừ! Lại không biết tôi mất cái gì à? Anh có phải là con người nữa không đấy? Mẹ anh chưa từng nói cho anh biết , đối với một người con gái, "chữ trinh" kia đáng giá thế nào ư? Một kẻ đần độn, một kẻ vô liêm sỉ nhất trên đời này, tôi tưởng cũng phải biết điều ấy chứ? Vậy mà đằng này, anh lại được học hành nước trong nước ngoài đầy đủ đến như vậy...! Thật toi cơm!...
Hắn: - Im đi!...Có im ngay đi không!.. Khốn nạn! Khốn nạn quá!..
Vợ hắn: - Ừ đúng!... Khốn nạn thật!... Tôi không bao giờ có thể ngờ trên cuộc đời này lại có thể tồn tại cái sự khốn nạn đến như thế!...
Hắn: - Cô mà cũng thấy bất ngờ cơ đấy!...
Vợ hắn: - Từ một đứa bé bán rau, được tuyển vào làm công nhân... tôi hí hửng từ nay mình sẽ có cơ hội phấn đấu trở thành một con người hữu ích, đem sức trẻ cống hiến cho sự nghiệp lao động xây dựng đất nước, quê hương...
Hắn: - Thì cô chả được thoả mãn ước nguyện là gì? Trở thành tổ trưởng Tổ Lao động xã hội chủ nghĩa này, Chiến sĩ thi đua cấp Nhà nước này,... nay còn có cơ hội trở thành Anh hùng lao động nữa còn gì!...
Vợ hắn: - Từ một đứa con gái ngây thơ trong trắng, nhìn đời toàn chỉ thấy mầu hồng... Mà nay... Mà nay mới ngoài hai mươi tuổi đầu, nó đã sớm bị các ngươi hè nhau vào, biến nó thành con vật tế thần của các người như thế này đây!.. Thật trớ trêu!... Thật khốn nạn!...
Hắn: - Lạ thật!... Từ một cô gái bán rau vô danh tiểu tốt... bỗng nhiên trở thành một nữ công nhân tiếng tăm lừng lẫy... Khối người ước mơ không được, vậy mà cô lại cho thế là khốn nạn... Thật không hiểu nổi!...
Vợ hắn: - Một thư sinh như anh thì làm sao hiểu nổi?..
Hắn: - Cô dám bảo tôi thư sinh?... Cô quên rằng tôi xuất thân từ công nhân sao? Lại là công nhân ngành quan trọng nhất, ngành mũi nhọn nữa đấy!
Vợ hắn: - Làm sao tôi lại không biết?.. Dù việc tôi lấy anh là do sự sắp xếp ép buộc thật đấy... nhưng tôi vẫn có quyền tìm hiểu về lai lịch của anh chứ?...
Hắn: - Biết vậy mà cô lại bảo tôi là thư sinh?!.
Vợ hắn: - Đúng anh có đi làm công nhân, làm thợ đúc cột điện... Nhưng thử hỏi được bao nhiêu tháng? chưa đầy một năm thì giải phóng Thành phố. Thế rồi gặp ngay dịp trên có chủ trương lựa chọn một số công nhân trẻ... cho đi đào tạo. Thế là anh được lọt vào "tầm ngắm", bởi anh trẻ, xuất thân từ gia đình công nhân, gia đình cách mạng...lại có chút văn hoá, mặc dù văn hoá anh lúc ấy chỉ là cái bằng tiểu học...
Hắn: - Nhưng sau đó, tôi đã được học hết cấp ba...
Vợ hắn: - Đúng!.. Người ta cho anh đi học cấp tốc ở trường Bổ túc văn hoá Công Nông, một năm ba lớp... Có bằng cấp ba cấp tốc rồi, anh lại gặp may, được chọn cho đi Liên Xô đào tạo... Như vậy so với thời gian đi học, thì cái thời gian anh làm công nhân chả bõ bèn gì. Vậy tôi bảo anh là thư sinh, lại không đúng sao?..
Hắn: - Tôi không cần biết!... Chỉ cần trong lý lịch, người ta công nhận tôi là công nhân, gia đình tôi là gia đình công nhân!...
Vợ hắn: (Không để ý đến thái độ của Hắn): - Một thư sinh bảnh bao!...Lại mới được khoác thêm mĩ từ "trí thức mới"... Nhưng cái chất KẺ SĨ thì anh không hề có!... Thà tôi lấy một người công nhân nhưng biết trọng danh dự, còn hơn lấy một "trí thức" hèn yếu!...
Hắn: - Tôi là thằng hèn?... Thì vưỡn!...Không hèn mà chịu lấy cô sao?..
Vợ hắn: - Thà rằng anh từ chối tôi!.. Thà rằng anh coi khinh tôi!... Thì trong sâu thẳm lòng tôi, còn có chút an ủi.... rằng trên đời này hoá ra vẫn còn những con người biết lấy danh dự làm trọng... Biết lấy tình yêu làm nguồn sống
Hắn: - Cô mà cũng nói đến danh dự với tình yêu cơ đấy!...
Vợ hắn: - Thôi đừng có giả bộ giả tịch nữa!... Cả cái người mà anh gọi là bố, cả cấp trên của ông ta - những "THẦN TƯỢNG" một thời của tôi, của anh, của rất nhiều người chúng ta... Rồi cả bản thân anh nữa... Đều là đồ lừa bịp.... Đồ đạo đức giả... Đồ vô lương tâm... Đồ háo danh... Đồ cơ hội... Đồ háo sắc!... Các người không phải là giống người!...Ta căm phẫn các người!...
Hắn: - Oan ức vậy thật sao?... Thế mà tôi cứ tưởng,... cô ... tự nguyện hiến dâng đấy chứ? Khốn nạn!... Khốn nạn thật!..
Vợ hắn: (Không để ý đến thái độ của Hắn): - Khốn nạn! Thật không thể ngờ, trên bục giảng thì các người nói hay lắm, nào là "chống chủ nghĩa cá nhân"... nào là "mình vì mọi người"... Thật giả tạo, giả tạo trắng trợn!... Bao nhiêu năm nay tôi đã quá ...ngây thơ tin theo những lời dụ giỗ giả tạo ấy...
Hắn: - Vậy nay thì sao?!.
Vợ hắn: (Không để ý đến thái độ của Hắn): - Không chỉ tin mà còn tự nguyện vắt kiệt cả sức trẻ làm theo lời kêu gọi của các người... Để lập thành tích sao cho ngày càng cao, càng nổi bật... Cuối cùng, đến bây giờ con này mới vỡ nghĩa ra rằng...Tất cả những cái đó, tất cả những sự cố gắng trong lao động của những cô gái ngây thơ nhẹ dạ như con này, đã bị các người lợi dụng...
Hắn: (Ôm đầu):- Không có tôi trong số đó! Không phải tôi. Tôi không phải là họ... Tôi khác họ, không được đưa tôi vào trong danh sách những người ấy!... Đừng có vơ đũa cả nắm!...
Vợ hắn: - (Không để ý đến thái độ của Hắn): - Cho nên, cái đứa chán sống nhất trong vụ này không phải anh, mà là con này, chính cái con này này, nghe rõ chưa?!. Đừng có làm bộ làm tịch, ngây nga ngây ngô như thằng Tây ngố nữa!.. Tởm lợm lắm!... Các người cùng một hội một thuyền cả, tử tế gì?... Đạo đức nỗi gì?!.
Hắn: - (Ôm đầu vật vã).
Vợ hắn: (Im lặng một lát): - Nhưng... thôi, đó là suy nghĩ của tôi trước đây, chứ bây giờ tôi đã nghĩ lại rồi. Tôi quyết định phải sống! Sống rất dai chứ không dại gì mà tự tử nữa!..
Hắn: - Cô chả dại gì mà tự tử đâu!... Điều ấy thì tôi tin.
Vợ hắn: - Cái con này mà chết bây giờ, ai chứ các ngươi cứ là "mở cờ trong bụng!" cả lũ...
Hắn: - Cô nhầm rồi, ối kẻ chả đã thương cô, yêu cô là gì!..
Vợ hắn: - Các người bấy lâu nay thấy ta là một nữ công nhân hiền lành ngoan ngoãn dễ bảo, lao động hùng hục... Bản chất cha sinh mẹ đẻ ta vốn là con người như thế mà...
Hắn: - Điều đó tôi có nghe...
Vợ hắn: - Nhưng từ nay, không ,... từ sau cái đêm khủng khiếp ấy - Cái đêm mà cái con người được mệnh danh là cán bộ cao cấp ấy... đã huỷ hoại đời con gái của tôi... (Hét lên man dại): Người con gái ngây thơ trong trắng ấy, người nữ công nhân chịu thương chịu khó ấy đã chết trong ta rồi... Chết vĩnh viễn cùng với cái tuổi thiếu nữ ngây thơ và tội nghiệp của nó rồi!...
Hắn: - Xin... Xin cô đừng có gào lên như thế được không?!.
Vợ hắn: - Anh sợ à?.. Sợ tôi nói lên sự thật à?.. Rồi anh sẽ càng ngày càng thấy con này không bao giờ biết sợ là gì đâu... Hèn như anh, lúc nào cũng sợ, gặp việc gì gai góc một tí là tìm cách né tránh...Sống như thế mà cũng là đàn ông!
Hắn: - Tôi xin cô... Ở đây "tai vách mạch rừng"...
Vợ hắn: - (Chuyển giọng) Tôi đã nói với anh rồi, việc anh lấy tôi là do bố anh sắp xếp. Nói trắng ra là theo yêu cầu của bố anh, của cả cái Ban thường vụ, anh hiểu quá rồi, còn giả bộ nỗi gì chứ .
Hắn: - Khốn nạn!...
Vợ hắn: - Không khốn nạn thì cớ sao thường vụ phải ... xuất công quỹ ra lo cưới vợ cho anh và tôi?!. Điều ấy anh cũng không hiểu chắc?
Hắn: - Tôi không biết!
Vợ hắn: - Càng nói không biết càng chứng minh anh là một thằng hèn!
Hắn: - Cô!...
Vợ hắn: - Tôi làm sao?..Anh tưởng tôi không cả biết rằng, tuy bị ép lấy tôi, nhưng trong bụng anh, anh rất cầu mong điều đó ... Bây giờ mà bỗng nhiên có lệnh trên, không cho anh lấy tôi nữa mà cho kẻ khác, anh lại không ngất, tôi cứ đi bằng đầu cho mà xem!.. Nào, dám không?...
Hắn: - Bố ơi là bố!...
Vợ hắn: - Con này đi guốc vào bụng anh rồi, phải không, chàng thư sinh, "nhà trí thức mới"?!.
Hắn: - Cô nanh nọc vừa vừa chứ!...
Vợ hắn: - Không nanh nọc đâu, vì anh không biết điều, nên tôi phải nói cho mà biết, thế thôi... Chứ việc anh lấy tôi, tôi biết là bố con anh đã tính toán chu đáo lắm, chả có gì là hớ đâu, lợi chán. Đúng không nào?.. Đừng có làm bộ làm tịch nữa nghe không!
Hắn: - Nhục, nhưng mà nhục với thiên hạ lắm!
Vợ hắn: - Nhục là nhục cái nỗi gì? Lấy được ... "người tình" của thượng cấp là vinh dự lắm, chứ sao lại nhục? Thử hỏi mai đây, thi thoảng thượng cấp về công tác địa phương, ghé vào thăm... lại chả vinh hạnh chán hay sao!...
(Nhìn Hắn tuyệt vọng, vợ Hắn rời bàn trang điểm, ngồi xuống bên cạnh, khẽ vuốt mái tóc Hắn)
Hắn: - Cô vẫn còn mong hắn về công tác ghé thăm nữa cơ đấy. Nghĩa là tình cảm giữa hai người còn đậm tình đậm nghĩa lắm nhỉ?..
Vợ hắn: - "Một ngày nên nghĩa", các cụ xưa đã chả dạy thế sao?!. Đùa thế thôi, chứ tôi muốn ông ta ghé thăm nhà mình, đâu có phải vì cá nhân tôi? Vì cả tương lai của anh nữa đấy, ông kĩ sư vắt mũi chưa sạch ạ!...
Hắn: - Tôi không cần! ... Không thèm!...
Vợ hắn: - Này, đừng quá giận mà mất khôn! Tôi nói cho mà biết, không dễ gì gia đình nào cũng được thượng cấp như ông ta ghé thăm đâu. Khi ấy, hàng xóm chung quanh cứ là trố cả hai mắt ra mà thán phục nhé!...Rồi lúc ấy lại chả có khối đứa đến vâng dạ dưới chân anh và tôi cho mà xem.
Hắn: - Thôi đi, đừng nhắc đến hắn nữa, tôi không chịu nổi!...
Vợ hắn: - Làm gì mà cứ như con nít thế? Bình tĩnh, tôi giảng giải cho mà nghe. Này nhé, cái thai trong bụng tôi đây... quý giá lắm đấy, anh có hiểu không?
Hắn: - Hiểu ... Hiểu cái đồ con tiều!...
Vợ hắn: - Không phải "con tiều" đâu, "CON TIN" đấy, con tin cao cấp nữa cơ! Này nhé, ta cứ dùng "nó" làm cái mồi nhử, buộc hắn, cái tay thượng cấp của chúng mình ấy, cứ là nô lệ ta suốt đời!...
Hắn: - Tôi chưa hiểu!
Vợ hắn: - Nắm con tin này trong tay, vợ chồng ta muốn gì mà hắn chả phải thoả mãn?... Một đằng là thoả mãn yêu cầu của ta thì thượng cấp còn danh dự, còn ghế... Một đằng sẽ mất hết, mất sạch sành sanh, nếu bị ta tố cáo. Vậy thượng cấp chọn đường nào? Chắc chắn hắn đủ khôn để không bị mất hết, đúng không?!.
Hắn: - Chưa chắc!..
Vợ hắn: - Chưa chắc gì? Tôi còn có ý, sẽ không dễ gì cho ông ta về nhà mình thăm con đâu. Mỗi lần như thế phải nôn lệ phí ra, trả công ta nuôi dạy nó chứ?.. Không "nôn", đừng có hòng... Thượng cấp thì cũng là con người cả thôi!..
Hắn: - Thật ghê sợ! Càng ngày tôi càng nhận ra cô thật ghê sợ!...
Vợ hắn: - Thôi, đừng có tự làm khổ mình nữa. Vui lên. Nằm xuống đây, anh yêu!..
Hắn: - Cô mà cũng nói chuyện... yêu sao?
Vợ hắn: - Yêu chứ? Em cũng là phụ nữ mà!...
(Ánh sáng mờ dẫn rồi tắt hẳn)

LỚP 3
(Hắn và Cô gái y phục trắng)

(Sân khấu xuất hiện luồng sáng di chuyển theo Hắn và Cô gái y phục trắng. Hắn như người mộng du, từ từ đi về phía Cô gái đang đứng buồn bã ở góc đối diện).

Hắn: - Em! Em đấy ư, em thân yêu của anh?!.
Cô gái: - Anh nhầm rồi, tôi với anh bây giờ còn quan hệ gì nữa đâu. "Em thân yêu của anh" đang trong căn buồng có trang trí chữ "song hỉ" và đôi chim bồ câu ấy. Hạnh phúc và tương lai của anh ở cả đấy đấy!
Hắn: - Em!... Tha thứ và thông cảm cho anh...
Cô gái: - Anh đang hạnh phúc thế, sao lại cầu xin tôi tha thứ?
Hắn: - Trước sau gì... em vẫn là người con gái duy nhất anh thật lòng yêu thương...
Cô gái: - Anh không mê sảng đấy chứ?!.
Hắn: - Anh nói thật lòng mà em... Anh hoàn toàn tỉnh táo mà em.
Cô gái: - Đúng! Anh vốn là một con người sống rất tỉnh táo, tôi biết... Có điều ... biết hơi muộn.
Hắn: (không hiểu ý cô gái): - Đúng thế, anh luôn luôn tỉnh táo chăm lo vun đắp cho tình yêu giữa chúng ta... Từ lúc còn trong nước cho đến khi anh đi du học ở nước ngoài. Đúng rồi! Nhất là những năm tháng anh sống ở nước ngoài... có biết bao nhiêu cám dỗ từ những người con gái xứ người... Vậy mà anh vẫn giữ được sự tỉnh táo cần thiết, để bảo vệ tình yêu trong sáng của chúng ta...
Cô gái: (Cười nhẹ): - Bởi vì các cô gái người nước ngoài ấy xinh đẹp, hấp dẫn và giầu có thật, nhưng so với người đàn bà mà anh vừa làm lễ cưới, họ chả là cái gì, chả đáng để anh bận tâm! Đấy chính là sự TỈNH TÁO của anh, bản chất tuyệt vời của anh!
Hắn: - Em!
Cô gái: - Sự tỉnh táo của anh còn bắt nguồn từ việc, anh quyết định bỏ tôi, lấy người đàn bà mà anh chỉ mới gặp lần đầu... là cốt để cứu cái LÝ LỊCH nguy hiểm đang treo lơ lửng trên đầu bố anh và trên đầu anh!...
Hắn: (Vờ như không hiểu): - Lý lịch nào?... Cái gì treo lơ lửng?...
Cô gái: (Không quan tâm đến câu hỏi của Hắn): - Một tên Quốc dân đảng... chui vào Đảng Cộng sản!... Cái tội ấy, cái án ấy lớn lắm... Nó sẽ dập tắt tương lai của anh, cuộc đời của anh... Buộc anh phải TỈNH TÁO... Buộc anh phải lựa chọn: Tôi - với tư cách là TÌNH YÊU ĐÍCH THỰC hay người đàn bà đang HOANG THAI kia - một biểu tượng rõ rệt của CƠ HỘI và ÂM MƯU!
Hắn: - Em nói gì anh chưa hiểu?
Cô gái: - Anh chưa hiểu hay người đời chưa hiểu? Mà... quả là người đời chưa hiểu anh thật. Họ đang đồn đại anh bị ép buộc, bị mắc bẫy của ông bố và thường vụ... Chứ họ đâu hiểu, cuộc hôn nhân này đối với anh là cả một canh bạc lớn. Trong đó anh là một con bạc vô cùng tỉnh táo và quyết đoán!...
Hắn: - Em!... Em nỡ nghĩ về anh thế sao? Thật anh không thể hiểu nổi...
Cô gái: - Anh không thể hiểu? Đúng vậy! Đúng là anh không thể hiểu được rằng, làm sao từ một cô gái vốn yêu anh hết lòng, chờ đợi anh suốt cả tuổi thanh xuân; một cô gái vốn ngây thơ chỉ biết tin và vâng theo lời anh bằng ấy năm yêu ... Mà đến lúc này đây, lại có thể nhận biết và đánh giá chân tướng anh đúng đến như vậy?!.
Hắn: - Em!... Anh...
Cô gái: - Và còn điều này nữa... Anh cũng không thể hiểu nổi nỗi đau của người đã dâng hiến đời con gái của nó cho anh, nay bị anh phụ bạc, nó ê chề nhục nhã đến mức độ nào?!. (Khóc thành tiếng)
Hắn: - Em!... Anh...
Cô gái: (Gạt nước mắt): - Anh được học nhiều, hẳn đã từng nghe câu nói này: "Đối với mỗi người chúng ta, mất niềm tin là mất tất cả". Nhưng mất niềm tin vào chính người thân yêu nhất của mình, thì nỗi mất mát ấy to lớn đến thế nào, thì anh chắc không thể nào hiểu được?!.
Hắn: - Em!... Anh...
Cô gái: - Lúc này thì anh không thể nói gì được và cũng không nên nói gì nữa. Không chỉ tôi, mà ngay đến cả người con gái mà anh vừa cưới làm vợ, cũng đã hiểu rất rõ về anh rồi (Đèn sân khấu tắt. Tiếng Vợ hắn vọng từ trong, mơ hồ: - Thôi đừng có giả bộ giả tịch nữa!... Cả cái người mà anh gọi là bố, cả cấp trên của ông ta - những "THẦN TƯỢNG" một thời của tôi, của anh, của rất nhiều người chúng ta... Rồi cả bản thân anh nữa... Đều là đồ lừa bịp.... Đồ đạo đức giả... Đồ vô lương tâm... Đồ háo danh... Đồ cơ hội... Đồ háo sắc!... Các người không phải là giống người!...Ta căm phẫn các người!...).
Hắn: - Em!... Anh không khốn nạn đến mức em tưởng đâu... Oan cho anh quá...
Cô gái: - Trên đời nầỵ chưa có một kẻ khốn nạn nào lại tự nhận mình là khốn nạn cả!
Hắn: - Em!... Em nhẫn tâm với anh đến thế sao?
Cô gái: - Câu ấy tưởng phải dành để tôi hỏi anh chứ?
Hắn: - Anh xin em.
Cô gái: - Thôi, anh về với cô ấy đi, về với người vợ yêu quý của anh đi, về với tương lai tươi sáng của anh đi (Đèn sân khấu tắt dần)

LỚP 4
(Vợ Hắn và Hắn)

(Sân khấu bừng sáng trở lại. Đã vừa qua một đêm. Hắn vẫn nằm trên giường còn Vợ Hắn đang chải tóc trước bàn trang điểm.)
Vợ hắn: - Thôi, tỉnh dậy thôi. Gì mà cứ nằm mơ nói mớ suốt vậy. Nằm cạnh vợ mà cứ em em suốt là thế nào? Em người Nga hay em người Việt vậy? Đùa tí thôi, ngủ thế đủ rồi. Hơn tám giờ rồi đây... Chuẩn bị còn đưa tôi về "lại mặt" chứ!
Hắn: - Lại mặt! Sao lắm thủ tục thế?.. Toàn chuyện không đâu.
Vợ hắn: - Chuyện lại mặt mà anh bảo là chuyện không đâu à? Thế chuyện nào với anh mới là quan trọng?
Hắn: - Cô biết quá rõ, còn hỏi! Ví như chuyện... đứa bé đang trong bụng cô đấy, nó là của ai vậy?
Vợ hắn: - Cái gì? ... Ngủ mơ à? Chửa tỉnh à?...
Hắn: - Tôi hỏi, Thế... đứa bé đang nằm trong bụng cô là của những ai? Mình lão thượng cấp hay... còn ai nữa?..
Vợ hắn: - Sao? Hỏi gì hỏi ngu thế. Suốt cả buổi tối giảng giải cho, thế mà vẫn không hiểu. Đồ đầu óc "bã đậu"! Của ai thì của, nhưng từ giờ, nó là của anh, hiểu chửa? Tôi là vợ anh thì nó là con anh, thế thôi!..Khôn chả ra khôn, dại chả ra dại... Chập chập hâm hâm!...
(Không khí vắng lặng, mỗi người như đang theo đuổi một ý nghĩ riêng... Vợ hắn làm lành trước)
Vợ hắn: - Dại lắm! Lần sau đừng có hỏi những câu ngớ ngẩn như thế nữa nghe cưng! Muốn hỏi thì sao trước đây, không gặp bố anh, hoặc gặp Thường vụ mà hỏi? Đến bây giờ, ván đã đóng thuyền rồi, hỏi tôi còn có ích lợi gì?
Hắn: - Vâng tôi dại! Còn cô thì khôn! ... Khôn ăn người!...
Vợ hắn: - Thế mình thì không khôn chắc? Đang yêu say đắm cái con bé con nhà tư sản ấy, thế mà ... bỏ nó ngay được. Trong việc này, anh cũng tính toán giỏi lắm! Lấy nó thì anh chỉ mỗi cái có vợ có con thôi, còn lấy tôi, anh sẽ còn có cả tương lai, danh vọng, tiền tài... Anh khôn chán, đâu phải là tôi khôn!.. Cứ vờ vịt làm như ngây thơ lắm!...Thôi dậy, ăn uống rồi còn đưa tôi về bên ngoại, . Về muộn quá, các cụ chửi cho... Mà tôi nói cho anh biết, việc anh lấy tôi, còn như....
Hắn: - Như gì?... Như chó cụp đuôi, hay hớm nỗi gì!...
Vợ hắn: - Đừng nói thế, nghe nó hèn lắm. Chẳng gì cũng đường đường một ông giám đốc chứ mèng gì.
Hắn: - Giám đốc mà đã ghê lắm à?... Công ta có khác gì công của Lê Lai xưa?!.
Vợ hắn: - Úi chao! Dám tự ví mình với Lê Lai cơ đấy! Vỗ ngực thế mà không thấy ngượng sao? Lê Lai xưa liều thân cứu Chúa, chứ thá anh, anh đã hy sinh cái gì?... Đến cái móng tay cũng không mất chứ nói gì thân thể?.. Ngược lại, anh được rất nhiều thứ... Được vợ, được con, được cả "ghế"... mai đây, cái ghế cấp uỷ chả rơi vào tay anh thì vào ai?
(Sân khấu im ắng một lát. Hắn từ từ đứng dậy, bộ mặt căng thẳng, mắt nhìn xa xăm... rồi dằn giọng):
Hắn: - Hãy đợi đấy!...
Vợ hắn: - Ơ hay? Cái nhà anh này, làm cái gì mà gào lên thế? Đợi cái gì vậy?
Hắn: - Đợi… đợi tôi phấn đấu trở thành sếp lớn của tất cả bọn họ cho mà xem! Đấy là cách tốt nhất để tôi trả món nợ công danh này!
Vợ hắn: - Có thế chứ! Có thế mới xứng là một đấng nam nhi chứ! - Rồi nàng nhỏ nhẹ xoa xoa lên đầu hắn - Cố lên, bản lĩnh lên anh yêu, em… đợi! (Đèn từ từ mờ rồi tắt hẳn, chỉ một luồng ánh sáng như khói như sương chiếu nhẹ lên Cô gái có y phục trắng... Hắn nhận ra, nhưng không hoảng hốt như lần trước mà chỉ hơi lùi lại một chút. Cô gái đi lướt nhẹ qua bên kia sân khấu rồi mất hút hẳn. Đèn sáng trở lại)
Hắn: - (Như người đang mộng du): Đắt quá! Cái giá các người bắt ta trả đắt quá! Cả cuộc đời ta còn gì? Vậy thì đừng có hòng chỉ thí cho ta một cái chức giám đốc quèn thế này mà xong đâu. Thưa ông bố yêu quý của con, thưa cả thủ trưởng cấp trên của bố nữa, rồi thưa cả cái Thường vụ mà bố làm thủ trưởng. Tôi! Chính cái thằng tôi đây, sẽ tính sổ sòng phẳng với các người! Ta không chịu đổ vỏ không công cho các người đâu! Hãy đợi đấy!

LỚP 5
(Lần lượt xuất hiện thêm: Bà Mẹ, Ông Bố hớt hải chạy ra, rồi đến Kèo và Cột)
Bà mẹ: - Con ơi! Con làm sao thế này? Ông nó ơi ra mà xem con nó này... Ôi con trai yêu quý của mẹ, con có làm sao không?!.
Ông Bố: - Bà nó yên tâm đi, con nó không sao cả đâu! Anh ấy vừa trải qua cuộc đấu tranh tư tưởng nhằm chuyển biến nhận thức một cách cơ bản!... Mừng lắm! Mừng lắm bà nó ơi! Thế là con trai mình đã thật sự tiến bộ rồi, đã thật sự trưởng thành rồi!..
Kèo và Cột: - Vỗ tay! (Tất cả các nhân vật đều đồng loạt vỗ tay).

CẢNH IV
(Mười năm sau, vào khoảng đầu những năm tám mươi thế kỉ 20. Phòng khách nhà riêng của vợ chồng bí thư đảng uỷ địa phương).

LỚP 1
(Vợ Hắn, Kèo và Cột )
Vợ hắn: (từ buồng trong bước ra, đang còn mặc quần áo ngủ): -- Kèo và Cột đấy à, hai chú đến lâu chưa? (ngỗi xuống ghế trong khi Kèo và Cột vẫn đứng).
Kèo và Cột: - Dạ thưa chị, chúng em cũng vừa mới tới ạ!
Vợ hắn: - Thế nào chú Kèo, cái con bé nhà chú từ ngày tôi cho sang Đức lao động, đã gởi mấy chuyến hàng về rồi ấy nhỉ?...
Kèo: - Dạ thưa... mới có một lần thôi ạ. Cháu mới chỉ gửi được mỗi chiêc "Mô-Kích", là chiếc mà vợ chồng em đã đưa ngay dến biếu ...để chị và anh dùng thử đấy ạ!
Vợ hắn: - Nó chưa gửi tiếp thật à? Con bé kém cỏi nhỉ. Cùng đợt đi với nó, khối đứa đã gửi chuyến hàng thứ hai thứ ba rồi đấy.
Kèo: - Dạ thưa chị, con bé nhà em từ ở nhà nó đã nhút nhát lắm, không tinh khôn như con người ta...
Vợ hắn: - Phải viết thư đông viên nó mạnh dạn lên. Thời buổi này, nhút nhát chậm chuộng chỉ có thiệt. Có điều ... khi nó gửi tiếp hàng về, bố mẹ nó đừng có quên người đã tạo điều kiện cho nó đi nước ngoài đây!..
Kèo: - Dạ, chi dạy thế, chúng em chả dám vô ơn ạ!
Vợ hắn: - Thôi được, bây giờ chú xuống bếp, sửa cho tôi cái cánh cửa... (thở dài)... Từ cái ngày đại hoạ, bếp bị cháy, làm chết oan đứa cháu gái con cậu em, tôi chả còn bụng dạ nào nom nhòm đến cái bếp đó nữa!..
Kèo và Cột: - Chúng em xin chia buồn cùng anh chị ạ!...
Vợ hắn: - Vậy nhé, chú Kèo xuống bếp sửa giúp tôi đi nhé. Chắc là chú có mang theo dụng cụ đấy chứ?
Kèo: - Dạ! Em xin phép chị, em đi (vào).

LỚP 2
(Vợ Hắn và Cột)

Vợ hắn: - Còn chú Cột, trường hợp vợ chú, tôi đã duyệt cho đi đợt này rồi đấy. Cũng đi Đức luôn. Thích nhé!..
Cột: - Em đội ơn chị ạ!
Vợ hắn: - Chú ra khép cửa lại rồi vào đây tôi nhờ...
Cột: - (ra khép cửa rồi trở vào đứng cạnh vợ Hắn).
Vợ hắn: - Thời tiết sắp thay đổi thế nào, đau hết các khớp xương... Chú bóp vai cho tôi một lát...
Cột: (Dùng hai bàn tay bóp vai cho vợ Hắn) - Chị kì này ... chắc có hơi lên cân một chút phải không ạ?..
Vợ hắn: - Chú thấy tôi béo ra à?... Liệu có sợ béo quá không?...
Cột: - Cũng vừa phải thôi ạ!... Thanh mảnh là đằng khác ấy chứ ạ!...
Vợ hắn: - Đừng có khéo nịnh!...
Cột: - Dạ em đâu dám! Nói thật chứ ối cô gái mười tám đôi mươi cũng chả được như chị!...
Vợ hắn: - Thế hả?!. Thôi trên vai thế là dễ chịu rồi, chú ngồi xuống đây, bóp cho tôi đôi chân. Tối hôm qua có việc, chỉ đi bộ ra phố một lát, mà đêm về mỏi nhừ cả hai chân...
Cột: (Quý xuống cạnh vợ Hắn, ban đầu bóp chân rồi lần dần lên đùi) - Lần sau rút kinh nghiệm, đi đâu dù chỉ vài bước chân, chị cũng cứ gọi tài xế nó lấy ô-tô đưa chị đi. Chị có xe riêng, anh cũng có xe riêng... tội gì xe thì để không mà chị lại phải đi bộ cho vất vả đôi chân?!...(sau một lát): - Chị đã thấy dễ chịu chưa?... (Chợt có tiếng gõ cửa. Cột vội đứng dậy).
Vợ hắn: - Ai đấy?... (sửa lại tư thế ngồi): - Vào đi...
LỚP 3
(Nữ công nhân 1, Vợ Hắn và Cột)

Nữ công nhân 1: - Dạ, em kính chào chị ạ... Chào anh ạ...
Vợ hắn: - Cô đấy à? Vào đây. Việc tôi nhờ, cô đã mua giúp tôi chưa vậy?
Nữ công nhân 1: - Dạ, thưa chị em vừa mua về đây ạ... (đến gần chỗ vợ Hắn đang ngồi)

Vợ hắn: - Vậy à?... (Nhận gói nhỏ từ tay nữ công nhân 1): - Mấy chỉ đây?..
Nữ công nhân 1: - Năm chỉ đó thưa chị!
Vợ hắn: - Đúng vàng mười chứ?
Nữ công nhân 1: - Dạ thưa đúng vàng bốn số chín ạ. Có cả giấy biên lai, sau này chị thấy điều gì sai, cứ đưa em mang đến cửa hàng, họ sẽ chịu trách nhiệm ạ...
Vợ hắn: - Ừ tốt!... Chị làm việc gì đều cũng "chọn mặt gửi vàng" cả, đâu có giao lung tung. Như em là người tháo vát lại thật thà, chị mới giao việc này, chứ cả như cái chú Kèo chú Cột đây, vai u thịt bắp, đời nào chị giao...
Cột: - Dạ đúng thế đấy ạ!... Cái khoản mua bán... em đây vụng về lắm ạ...
Vợ hắn: - Nói vậy thôi, chứ từ ngày lên chức bí thư, anh ấy nhà tôi cứ là đi họp tối ngày. Nhà thiếu vắng người đàn ông, nhiều khi rất bất tiện. Có những việc trong nhà, lặt vặt thôi, nhưng cứ phải có tay người đàn ông mới ổn...
Nữ công nhân 1: - Dạ chị dạy chí phải ạ!
Vợ hắn: - Cho nên, vai trò chú Kèo chú Cột đối với chị, nhiều lúc cũng quan trọng lắm...
Nữ công nhân 1: (nói với Cột): - Chị em nói anh Cột vụng về là vụng về cái chuyện mua bán, chợ búa của phụ nữ, chứ về cái khác, anh chẳng vụng về chút nào đâu, có phải không anh Cột?!...
Cột: - Cám ơn cô, cô khéo nói lắm...
Vợ hắn: - Tôi cũng chả có đâu lắm tiền, các cô các chú biết cả rồi đấy... Nhưng dù ít dù nhiều, thời buổi đồng tiền mất giá đến chóng cả mặt thế này, cứ mua vào vàng mà giữ, vẫn yên tâm hơn...
Nữ công nhân 1: - Dạ chị dạy chí phải ạ!
Vợ hắn: (Mở tủ cất gói vàng vào. Nói với nữ công nhân 1): - Chị cám ơn cô nhé. Thôi cứ về đi, công việc của thằng cháu, tôi đã hứa, thì thế nào tôi cũng giải quyết, yên tâm đi...
Nữ công nhân 1: - Dạ, vợ chồng em vô cùng đội ơn anh chị ạ!... (Vẫn đứng đấy).
Vợ hắn: (nói với Cột): Còn chú Cột, chú ở lại giúp tiếp tôi chút việc nữa... (chợt nhận ra nữ công nhân 1 vẫn còn ở đó): Cô chưa về ư?.. À, tôi hiểu rồi, còn khoản tiền cô vừa mua giúp tôi năm chỉ vàng, hôm nay tôi kẹt chưa có, hôm nào có, tôi trả sau được không?...
Nữ công nhân 1: - Dạ thưa chị được chứ ạ. Chị giúp vợ chồng con cái em nhiều, chứ chúng em ... có đáng là bao!...
Vợ hắn: - Vậy thế nhé...(nữ công nhân 1 vào).


LỚP 4
(Nữ công nhân 2, Vợ Hắn và Cột)

Nữ công nhân 2: (Từ ngoài bước vào): - Em kính chào thủ trưởng ạ!... Chào anh Cột ạ...
Vợ hắn: - Lại là cô à? Có việc gì đấy, nói nhanh, tôi đang bận.
Nữ công nhân 2: - Dạ em báo cáo thủ trưởng, số rau chị giao em hái, em đã bán hết ngay sáng nay rồi ạ.
Vợ hắn: - Vậy hả! Thế có được giá không?
Nữ công nhân 2: - Được giá lắm thủ trưởng ơi. Em mà đã bán, thì giá cứ phải cao nhất chợ... Chị không tin, cứ cho người khảo sát mà xem...
Vợ hắn: - Tôi tin chứ. Không tin, sao giao cho cô?..(cầm số tiền nữ công nhân 2 đưa). Cô sòng phẳng như thế này là tốt, chứ như con bé thủ quỹ, tôi bận trăm công nghìn việc, nhiều tháng đến kì phát lương không kịp lĩnh, sau đó hỏi, nó lại ngớ ra... "em tưởng thủ trưởng lĩnh rôi!". Thế mới tức chứ. Đành rằng rồi trước sau gì cô ta cũng phải trả lương cho tôi, nhưng cái tính hay quên ấy, bực mình lắm!...
Nữ công nhân 2: - Dạ, chúng em biết thủ trưởng bận trăm công nghìn việc, nên mới cắt cử nhau thường xuyên đến đây xem thủ trưởng có việc vặt gì cần sai bảo thì giúp thủ trưởng một tay... Dạ!...Gọi là "giúp thủ trưởng" cho nó... oai chứ thực ra chính là chúng em "tự giúp mình" đấy ạ!...
Vợ hắn: - Còn việc gì nữa không?
Nữ công nhân 2: - Dạ còn chứ ạ. Tạ lạc nhận bóc cho bên ngoại thương, mấy hôm nay cả vợ chồng con cái em bóc hộ anh chị, nay cũng đã xong. Em đến xin ý kiến thủ trưởng ạ...
Vợ hắn: - Ôi nhanh thế cơ à? Cô giỏi lắm. Thế mai bố trí mang sang ngoại thương trả cho chị nhé. Nhớ nói với họ là lạc này do anh chị bí thư bóc, thì họ sẽ không làm phiền nhiễu khi nghiệm thu nhận hàng, nghe chưa.
Nữ công nhân 2: - Dạ! Em hiểu. Thủ trưởng cứ yên tâm. Vậy em xin phép thủ trưởng em về...
Vợ hắn: - Khoan đã. Trước khi đưa sang trả, cô nhớ cho cân thử xem có dư ra cân nào không nhé. Mùa nồm này, cái giống lạc nhân là hút ẩm mạnh lắm, lần nào cân trả cũng dư đấy...
Cột: (nói với nữ công nhân 2): - Cô ơi, thủ trưởng nói là có cơ sở cả đấy, nhà tôi cũng bóc lạc, nên tôi biết mà...
Nữ công nhân 2: - Dạ thưa thủ trưởng, chuyện gì chứ chuyện ấy thì em rất ma quái ạ... Suốt mấy hôm nay, vợ chồng em toàn để lạc dưới nền đất, để nó hút ẩm tốt hơn ạ!... Cái tạ lạc này khéo phải dư ra đến chục cân chứ chả ít đâu, thưa thủ trưởng...
Vợ hắn: - Nhiều thế cơ à?.. Cũng nên một vừa hai phải thôi, chứ làm lạc ẩm quá, có ngày mốc hết thì họ bắt đền cho đấy. Mà họ bắt đền là vợ chồng cô chịu tất, chứ tôi chả có liên quan liên đới gì đâu đấy nghe!...
Nữ công nhân 2: - Dạ, chúng em đã có cách
cả rồi ạ... Mới lại đã nói lạc của thủ trưởng nhận bóc, thì ngoại thương chứ ... bố ngoại thương cũng chả dám vặn vẹo đâu ạ!...
Vợ hắn: - Thôi được rồi, tôi tin cô. Bây giờ thì về mà lo việc nhà đi. Còn cái việc xin cho con đi xuất khẩu lao động, cứ yên tâm đợi, khi nào có đợt, chị sẽ lưu tâm.
Nữ công nhân 2: - Dạ, chúng em đa tạ thủ trưởng ạ!... (vào).

LỚP 5
(Cô em dâu, Vợ Hắn và Cột )

Cô em dâu: (đột ngột bước vào, nhận ra Cột): - Chị đang có khách?...
Vợ hắn: - Mợ Chiến đấy à? Mới ở quê lên sao?
Cột: - Em xin phép chị em về, khi khác em quay lại...
Vợ hắn: (lưỡng lự một lát rồi chấp thuận): - Thôi đành vậy, khi khác nhé...
Cột: - Em chào chị... (vào).
Vợ hắn: (gật đầu).

LỚP 6
(Vợ Hắn và cô em dâu)

Vợ hắn: - Mợ ngồi xuống đây. Thế nào, cậu mợ định bao giờ thì sang cát cho cháu đấy? Tội nghiệp con bé, mới mười bốn tuổi đầu!...
Cô em dâu: - Chị ơi, từ ngày cháu bị chết cháy trong bếp nhà anh chị đến nay, đã bốn năm trời trôi qua rồi, mà lúc nào vợ chồng em cũng thấy như chuyện mới xảy ra hôm nào!...
Vợ hắn: - Khổ thân cậu mợ!... Cậu mợ đau khổ mười phần thì anh chị đây là bác ruột nó, cũng đau tám chín phần... Thôi thì số phận nó thế, đành chịu thế ... Chứ ai muốn thế hở mợ?...
Cô em dâu: - Chúng em cũng biết thế... Nhưng suốt bốn năm trời, từ ngày cháu gặp nạn, đêm nào ngủ chúng em cũng mơ thấy cháu, lửa xăng cháy bọc kín lấy thân thể nó, như một ngọn đuốc sống!... Em rú lên!... Tỉnh ngủ mới biết mình mơ... Vậy mà đến đêm sau, lại vẫn mơ lại!...
Vợ hắn: - Khổ thân cậu mợ!...
Cô em dâu: - Bố cháu, em trai anh chị mới tội nghiệp... Đang yên đang lành mà hễ cứ thoáng trông thấy lửa ở đâu đó, là tái xanh tái xám cả mặt lại.... Rồi thì toàn thân run lẩy bẩy... Mãi mới trấn tĩnh lại được!..
Vợ hắn: - Khổ thân em tôi!... (lau nước mắt)
Cô em dâu: - Nhưng làm sao mà trong bếp nhà anh chị lại có xăng vậy?...
Vợ hắn: (lảng tránh câu hỏi của cô em dâu) - Thế mới nên chuyện...
Cô em dâu: - Em quê mùa không biết, nhưng nhà em nói, xăng chỉ phân phối cho các cơ quan có xe ô tô thôi mà?...
Vợ hắn: (lảng tránh tiếp) À này, anh cô đã nói với bên lãnh đạo cho cậu ấy chuyển lên làm việc ở phòng kĩ thuật rồi đấy. Phòng ấy lâu nay chỉ bố trí toàn kĩ sư với cán bộ kĩ thuật, chưa có ai là công nhân trực tiếp sản xuất, thành ra chỉ lý thuyết suông thôi, thiếu thực tế lắm.... Đưa cậu ấy về đấy là tốt cho cả cậu ấy, tốt cho cả phòng kĩ thuật...
Cô em dâu: - Thế thì từ nay nhà em đỡ vất vả, chứ cứ như hiện tại, suốt ngày phơi mình dưới mưa nắng, hết đội bê tông, khuân gạch, lại quai búa đóng cọc, mệt đứt cả hơi!... Em xin cám ơn anh chị ạ. Vậy có nghĩa là từ nay nhà em trở thành cán bộ gián tiếp, cán bộ phòng kĩ thuật?...Ôi đến nằm mơ cũng không thể được như thế!...
Vợ hắn: (mở tủ lấy ra một ít tiền): - Mợ cầm lấy một ít tiền về đưa cho cậu ấy lo liệu việc sang cát cho cháu. Nếu còn thiếu, cứ bảo chị.
Cô em dâu: - Em cám ơn anh chị.

LỚP 7
(Cháu gái giúp việc, Vợ Hắn và cô em dâu)

Cháu gái giúp việc: (bước vào rụt rè, khúm núm): - Cháu chào hai cô ạ!
Vợ hắn: - Có việc gì mà lên đây giờ này? Chuẩn bị chợ búa chưa?...
Cháu gái giúp việc: - Thưa cô, cháu vừa đi chợ về ạ (bưng miệng muốn nôn)..
Vợ hắn: - Thế không xuống bếp chuẩn bị nấu thứ gì ăn sáng, còn lên đây làm gì?...
Cháu gái giúp việc: - Dạ!... Cháu...
Vợ hắn: - Có việc gì không nói mau, cứ ấp a ấp úng mãi thế?
Cháu gái giúp việc: (Lại bưng miệng muốn nôn): - Dạ cháu...
Vợ hắn: (giật mình, kéo tay cháu gái giúp việc lại gần): - Làm sao?... Khó ở à?... Mà làm sao lông mày mày lại dựng ngược cả lên thế này?... Lại nôn khan nữa... Thôi chết, mày... chót dại... chót hư thân.... chót mang thai rồi phải không?... Chết tôi không cơ chứ!... Nói đi?...
Cháu gái giúp việc: (khóc nức nở): - Dạ!.... Hu hu...
Vợ hắn: - Đồ con gái mất nết! Mới mười mấy tuổi đầu, đã đến tuổi thành niên đâu!.. Mày ngủ với ai?... Đứa khốn nạn nào ngủ với mày, nói mau. Khai ra mau, không thì bà tuốt xác!...
Cháu gái giúp việc: (khóc to hơn).
Cô em dâu: - Chót dại với ai thì cháu cứ thực tình nói ra, rồi cô chú đây sẽ giúp cháu giải quyết... Nếu còn sớm, chỉ đến bệnh viện phụ sản một lúc là xong... Chứ tuổi cháu còn nhỏ thế này mà nuôi con thì... Mấy tháng rồi cháu?...
Vợ hắn: - Nói mau! Khai ra mau!... Đứa khốn nạn nào đã ăn nằm với mày, con trời đánh thánh vật kia?...
Cô em dâu: - Kìa, nói đi cháu... Chuyện này hệ trọng lắm, không thể chậm trễ được đâu!...
Cháu gái giúp việc: - Dạ ... gần ... sáu tháng rồi!...
Vợ hắn và cô em dâu: - Sáu tháng?!...
Vợ hắn: - Gần sáu tháng mà sao bụng nó bé thế hở mợ ?...
Cô em dâu: - Chị ơi con so mà. Mới lại chắc nó sợ, nó buộc, nén bụng lại...
Vợ hắn: - Con này hư đốn thật!... Vậy mày ngủ với đứa khốn nạn nào mà để đến nông nỗi này. Mày khai ra để tao gọi nó đến, bắt nó phải gánh chịu trách nhiệm với mày chứ, con kia?...
Cháu gái giúp việc: - Dạ...(liếc nhìn cô em dâu rồi cúi mặt xuống).
Vợ hắn: (nói riêng với cô em dâu): - Hình như con này nó ngại có mợ, không muốn nói. Bây giờ mợ tạm xuống bếp giúp chị cơm nước xem sao... (Cô em dâu vào).

LỚP 8
(Vợ Hắn và cháu gái giúp việc)

Vợ hắn: - Nào bây giờ chỉ còn tao với mày, mày khai ra đi. Khai sớm, tao còn cứu, nếu không mặc kệ mày. Đồ con gái thối thấy!... Vừa mới nứt mắt ra đã ngứa nghề!...
Cháu gái giúp việc: - Dạ!... Con xin cô, con cắn cỏ con lạy cô!...
Vợ hắn: - Khai mau!...Tao không có lắm thì giờ để mà con cà con kê đâu... Đứa đốn mạt nào đã hại đời con gái mày, khai mau!...
Cháu gái giúp việc: - Dạ, thưa cô.... là... là... Chú... ạ!...
Vợ hắn: (đập mạnh tay xuống bàn): Cái gì?... Mày vừa nói cái gì?... chú nào?... Con đĩ kia?... Mày mà nói láo, tao vặn răng ra nghe chửa!..
Cháu gái giúp việc: (quỳ thụp xuống lạy rối rít): - Con cắn rơm cắn cỏ con lạy cô... Chính là chú nhà ta, chú của cô đấy ạ!...
Vợ hắn: (ôm đầu ngã vật xuống): - Trời ơi!...
Cháu gái giúp việc: - Con chắp tay con xin cô! Cả đời con xin cắn rơm cắn cỏ con lạy cô!... Xin cô ra tay làm phúc cứu con, không bố con mà biết thì con chỉ có chết!...
Vợ hắn: (ngôi thẳng lên, lấy lại bình tĩnh):- Thế chú ấy đã biết chưa?... Mày đã nói cho chú ấy biết chưa?... Nói mau...
Cháu gái giúp việc: - Thưa cô, cháu nói rồi ạ!...
Vợ hắn: - Nói rồi?... Thế chú ấy bảo thế nào?..
Cháu gái giúp việc: - Dạ thưa cô.... chú nói... để rồi chú liệu... Cứ bình tĩnh, thư thả rồi chú liệu ạ. Nhưng con chờ lâu quá, con sợ!...
Vợ hắn: (tự nói với mình): - "Bình tĩnh rồi chú liệu" à?!. Ôi, thảo nào gần đây Hắn cứ tỉ tê với mình, phải để ý tìm đứa nào đó để lo gả chồng cho cái con bé giúp việc nhà mình đi..Con nhỏ tuy còn bé, nhưng cũng đã gần đến tuổi "cập kê" rồi, không lo sớm có ngày mang hoạ!...Hắn còn gợi ý, hay là gả cho con trai cái nhà cô công nhân đang muốn xin đi làm ở chỗ mình!... Thôi đúng rồi... Hắn xuất thân là một thằng đổ vỏ, nay lại muốn bắt thằng khác đổ vỏ cho mình đây!... Khốn nạn!... Khốn nạn quá!....

LỚP 9
(Hắn, cháu gái giúp việc và Vợ Hắn)

Hắn: (sang trọng trong bộ complet, đeo kính trắng, như đi công tác đâu đó vừa về đến nhà): - Chào em!... (chợt chững lại khi nhìn thấy cháu gái giúp việc đang quỳ khóc): - xảy ra điều gì thế này?!.
Cháu gái giúp việc: - Dạ!... Cháu chào chú...
Vợ hắn: (cười gằn):- "Cháu chào chú"!... Phải nói chính xác là "em chào anh" chứ!... (đập mạnh tay xuống bàn): - Con đĩ kia, chào lại đi!...
Hắn: (vờ như không biết gì): - Em nói luyên thuyên gì vậy?... Ở nhà xảy ra chuyện gì vậy?...
Vợ hắn: - Thôi đừng giả ngô giả ngọng nữa. Đồ khốn nạn. Đồ vô liêm sỉ... Đồ đĩ đực!...Đồ ba que xỏ lá!... (quay sang cháu gái giúp việc): - Con đĩ kia... Con phạch non kia, mày chào lại ông bí thư đi: "Em xin chào anh yêu ạ!". Chào mau!...
Hắn: (vẫn vờ vịt): - Em điên khùng gì thế?!.
Vợ hắn: - Bà đang điên đây, đang khùng đây!... Đồ ăn cháo đái bát!... Đồ vô liêm sỉ!... Đẹp mặt chưa?... Đàng hoàng một bí thư quyền hành, danh giá đầy mình... thế mà đi ngủ với con bé giúp việc... Một con bé nhà quê mới nứt mắt ra... Nhục ơi là nhục!...
Hắn: (chống chế): - Thì cứ bình tĩnh rồi... liệu!...
Vợ hắn: - Bình tĩnh à?... Liệu à?... Liệu tìm đứa đổ vỏ, chịu tội thay cho anh chứ gì?... Đồ khốn nạn, đồ mặt trơ trán bóng.... Thế mà là bí thư cơ đấy.... Thật vô liêm sỉ hết chỗ nói!...
Hắn: (đến bên vợ, định ôm lấy vỗ về): - Em cứ ngồi xuống đây, để anh trình bầy đầu đuôi...
Vợ hắn: (hất tay Hắn và xô Hắn ngã rồi hét lên): - Đừng có động đến tôi!... Đồ tởm lợm!...

LỚP 10
( Cháu gái giúp việc, Vợ Hắn, cô em dâu và Hắn)
Cháu gái giúp việc: - Cháu xin cô!... Cháu chắp tay cháu lạy cô!...
Vợ hắn: - A, mày xót xa cho người tình của mày hả?!. Xót thì ra mà đỡ ông bí thư dậy đi!... Tội nghiệp chưa kìa!... Chẳng gì cũng đàng đàng một đấng nam nhi!... (Hắn lồm cồm bò dậy. Cùng lúc ấy, cô em dâu thất thểu như kẻ mất trí, đi vào)
Cô em dâu: - Cháy!... Cháy!... Cứu !... Cứu!...
Vợ hắn: (hốt hoảng):- Cái gì?... Lại cháy à?... Cháy ở đâu?...
Cô em dâu: - Ở nhà này!... Cháy ở cái nhà này!... Cháy từ trên nóc kia kìa!... Đấy! Đang cháy đấy, trên nóc ấy, thấy chưa?!...Cháy từ cái can xăng dấu trên nóc ấy...Cháy nhà mới ra mặt chuột!... Mọi người đã trông rõ con chuột rồi chứ gì?!. Chuột.... "Chuột Tuy Ni Di, chuột Thổ Nhĩ Kì, chuột gì cũng chết" ...
Hắn: Cái nhà mợ này, làm cả nhà hốt hoảng!...
(tiếng vọng từ sau sân khấu: - Mẹ ơi, nóng quá!... Sao nóng quá thế này!... Nóng quá, con không chịu nổi!...Cứu con đi bố mẹ ơi... Cứu con với!...)
Cô em dâu: - Giê su ma lạy Chúa tôi! Con gái ơi!.. Con gái thân thương của mẹ ơi!... Sao con bỗng nhiên lại biến thành ngọn đuốc thế kia?!. Ối con ơi!... Ối Trời đất quỷ thần ơi!... Con tôi!... Con gái tôi bị thiêu cháy rồi!... Tội nghiệp con bé, mới mười ba tuổi đầu!...(Cười, rồi khóc. Khóc lại cười, mọi người như bị hút theo cái dáng đi nghiêng ngả, khùng điên của cô. Đèn tối dần. Sấm chớp nổi lên. Một lát sau, đèn sáng trở lại). Trời ơi nóng quá!... Nóng quá, nóng thế này làm sao con gái tôi chịu được!... Cứu con tôi với!... Cứu!... Có ai đấy không?!..
Vợ hắn: (Đập mạnh tay xuống bàn):- Im ngay!
Cô em dâu: (chợt chững người lại và câm bặt)?!?
Vợ hắn: - Mợ Chiến!... Mợ quá thể thật.... Tôi thật không ngờ mợ lại có thể hành xử như vậy... Đây là nhà tôi, nhà tôi chứ không phải ngoài chợ, mợ hiểu chửa?!. Mợ không được phép la lối om sòm như thế được nghe chưa?!.
Cô em dâu: (cúi mặt, lí nhí một câu gì đó nghe không rõ).
Vợ hắn: - Nó là con cậu mợ, nhưng nó cũng còn là cháu ruột tôi. Cái chết thảm của nó, mợ tưởng chúng tôi không đau đớn ư?...Để giải quyết vụ tai nạn ấy, chúng tôi đã phải chi ra bao nhiêu tiền, mợ biết chứ?!. Vậy mà bỗng dưng hôm nay mợ kéo lên nhà tôi, bu lu bù loa như vậy!... Mợ một vừa hai phải thôi chứ!..
Cô em dâu: - Dạ!... Em xin chị tha lỗi!...
Vợ hắn: - Mợ bảo vợ chồng mợ đêm nào cũng mơ thấy hình ảnh con gái mợ bốc cháy, quằn quại trong lửa... Thế dễ mợ cho rằng chúng tôi đây cũng ăn ngon ngủ yên được trong bằng ấy năm hay sao?!. Đã có mấy đứa định lợi dụng chuyện này đòi truy tố tôi suốt mấy năm nay về tội tàng trữ xăng trái phép gây hậu quả chết người đấy. Nhưng bọn chúng nhầm. Bọn chúng không hiểu được thế lực con này ghê gớm như thế nào đâu!
Cô em dâu: - Dạ!... Chúng em cũng biết ... anh chị cũng đau lòng về cháu lắm. Lại còn tốn kém nữa chứ... Không có anh chị, cuộc đời vợ chồng em đâu có như ngày nay... Chúng em biết lắm chứ ạ...
Vợ hắn: - Biết!... Biết mà còn thế, chắc nếu không biết, không hiểu mợ sẽ hành động điên khùng đến mức nào nữa đây?!.Mợ lu loa "cháy từ trên nóc" là ý mợ định ám chỉ cái gì vậy?.. Tôi hỏi mợ đấy?...
Cô em dâu: - Dạ!... Em... lỡ lời, xin anh chị bỏ quá cho...
Vợ hắn: - Mợ định bôi tro trát trấu vào cái gia đình anh chị đây chứ gì?... Này tôi nói cho mợ biết, nhà này là nhà mái bằng, nên không có nóc, nghe chửa...?!.
Cô em dâu: - Dạ!... Em... lỡ lời, em không dám có ý định làm hại đến thanh danh nhà ta ạ...
Vợ hắn: - Cái thá mợ thì làm sao có đủ trình độ và bản lĩnh để làm cái điều tầy đình ấy được?!. Mợ cũng như mọi người cần hiểu rằng, thanh danh vợ chồng tôi còn là thanh danh của cả cái địa phương này nữa hiểu không?...
Cô em dâu: - Dạ!... Em hiểu!...
Vợ hắn: (lấy ngón tay chỉ vào mặt cháu gái giúp việc): - Cả con này nữa, ... kể từ giờ phút này cho đến mãi mãi, cấm không được đem chuyện cái nhà này đi ton hót với bất cứ ai, ở bất cứ đâu, nghe chửa!...
Cháu gái giúp việc: - Dạ!...
Vợ hắn: - Chuyện không may xảy ra... cứ câm mồm đi.... rồi tao sẽ lo dần... Đâu có đó, đừng có sợ thiệt.... (ve vuốt): - cũng chẳng ai bỏ rơi cháu đâu mà lo, rồi ảnh hưởng đến thai nhi... (đưa mắt nhìn chéo qua Hắn) Thật tởm lợm, thật vô liêm sỉ!...
Cháu gái giúp việc: - Dạ!... Cháu đội ơn cô ạ!...
Vợ hắn: - Cả mợ nữa... cần khắc cốt ghi xương câu này: Thuận theo tôi thì mọi sự đều tốt đẹp, bằng không, chống lại tôi, tôi sẽ cho các người biết thế nào là móng vuốt của con mụ này!...
Cô em dâu và cháu gái giúp việc: - Dạ!...
Vợ hắn: - Thôi.... Bây giờ thì giải tán, ai về lo việc của người nấy... (Cô em dâu và cháu gái giúp việc ra).

LỚP 11
(Hắn và Vợ Hắn)

Hắn: (làm lành): - Anh xin bái phục cách giải quyết rất tài tình, rất bài bản .... của em...
Vợ hắn: - Thôi, còn chưa đủ nhục hay sao?...
(Có tiếng chuông điện thoại bàn reo. Vợ Hắn đến nhắc ống nghe):
- Alô! Ai, cần gì? (ngừng một lát rồi lạnh lùng đưa ống nghe cho Hắn): Thư kí của ông gọi ông đấy.
Hắn: (nhận ống nghe từ vợ): - A lô! Có việc gì đấy? (ngừng một lát)... Anh truyền đạt đến họ ý kiến của thường vụ là... đã trao cho người ta "chân ga" thì phải trao luôn cả "chân phanh", có thế cỗ xe mới đi nhanh và an toàn được. (ngừng một lát)... Phương châm của đảng lâu nay vẫn lấy "cơ sở tự kiểm tra là chính", lấy "xây là chính". Trong "xây" thì cơ sở "tự xây là chính". Các cơ quan thanh tra cấp trên khoan hãy can thiệp vào, làm cơ sở mất tính chủ động... Thế nhé... Chưa hết à? Còn vấn đề gì nữa, nói luôn xem nào... (ngừng một lát)... À, cái vụ "đồng môn" thì nói các anh bên bảo vệ đảng thế này: Làm chỉ thị gửi cho tất cả các cơ quan có hội viên hội đồng môn, yêu cầu họ phải tiến hành kiểm điểm từng người một. Đối tượng nào cần thiết thì chuyển sang bên công an xem xét, không loại trừ khả năng đấy là tổ chức "hội kín" núp danh... Thế, đúng rồi... À mà nhớ nói đấy là ý kiến thống nhất chỉ đạo của cả ban thường vụ đấy nhé. Không phải ý kiến cá nhân bí thư đâu nghe. (ngừng một lát)... Sao, ai kí chỉ thị ấy à? trưởng ban bảo vệ đảng kí chứ chả nhẽ có chuyện vặt thế, bí thư này cũng phải kí sao?.. Được, cứ thế mà làm...(Đặt ống nghe xuống, tiếp tục làm lành với vợ):
Hắn: - Em!... Hãy thông cảm và tha thứ cho anh...
Vợ hắn: - Tôi không thể ngờ được rằng, cái vụ với con bé giúp việc trước, nhục nhã như thế, tôi tốn bao nhiêu công sức mới giải quyết êm thấm được. Vậy mà sự việc chưa yên, nay anh lại làm luôn vụ này. Sao mà anh háo sắc và dâm dục đến như vậy? Vụ trước khả dĩ tôi còn thông cảm, bởi tôi hay công tác vắng nhà, con bé giúp việc lại đang tuổi dậy thì... Mỡ treo miệng mèo, làm sao mèo có thể từ chối!.. Chứ lần này... Sao anh có thể khốn nạn đến thế được nhỉ!
Hắn: - Em!... Hãy thông cảm và tha thứ cho anh... Vì tình nghĩa vợ chồng, hãy tha thứ cho anh thêm một lần này nữa...
Vợ hắn: - Tôi với anh lấy nhau vốn không phải vì tình... cũng không phải vì nghĩa...
Hắn: - Sao em nỡ nói thế?...
Vợ hắn: (Cười chua chát): - "Nỡ nói thế"!... Hừ, anh cứ giả bộ ngây thơ như thế càng làm con này thêm ghê tởm!... Tình nghĩa gì? Anh lấy tôi chỉ là muốn bám cái váy con mụ đàn bà này để tiến thân mà thôi. Điều này tôi tưởng đã nói từ mươi năm trước rồi còn gì?!..
Hắn: - Chuyện đã qua mười năm rồi, chũng mình đã thành một gia đình, thực sự là một gia đình hạnh phúc...
Vợ hắn: - Chúng ta "đã là một gia đình" ư?.. Lại còn... hạnh phúc nữa!... .Anh giầu sức tưởng tượng nhỉ!..
Hắn: - Anh.... là đứa khốn nạn, anh thật không phải với em, khi ... đã phản bội em... Hãy tha thứ cho anh một lần này nữa đi... Và hãy nghĩ cách cứu anh, cứu thanh danh nhà ta, em ơi!...
Vợ hắn: - Trời! Ca cải lương mùi mẫn nhỉ!... (đập mạnh tay xiống bàn): - Anh nghe đây. Nó có thai sáu tháng rồi, không thể phá được nữa... Cách giải quyết duy nhất lúc này là phải tìm ngay một thằng con trai nào đó chưa vợ, để buộc nó "đổ vỏ" chịu tội thay cho anh!... Việc đó, con này và chỉ con này mới có khả năng làm được, làm được một cách hoàn hảo nữa, nghe không!....
Hắn: - Anh tin em, tin ở tài ba của em...
Vợ hắn: - Đừng nịnh tôi, nghe hèn hạ và tởm lợm lắm!... (Cười gằn): - Như vậy là...
Hắn: - Như vậy là sao em?..
Vợ hắn: - Ngày xưa ông tự nguyện "đổ vỏ" cho người, bây giờ sẽ lại đến lượt thằng đàn ông khác ... "đổ vỏ" cho ông... Ôi, vui thật!...
Hắn: - Liệu.... Liệu em có thể kiếm được đứa nào?...
Vợ hắn: - Một trí thức như anh mà hồi ấy còn có thể làm được cái việc "đổ vỏ vinh quang" đó, thì trên đời này, kiếm đâu chẳng ra những đứa như thế?!....Anh không cần lo... Tôi đã có cách...
Hắn: - Cuối cùng thì tình nghĩa vợ chồng giữa anh và em, cũng đã... giúp hàn gắn mọi sự...
Vợ hắn: (Quát lên): - Thôi ngay cái giọng cải lương ấy đi!... Và nghe đây: Từ giờ phút này trở đi, anh hãy vĩnh viễn ra khỏi cuộc đời tôi... Chúng ta sẽ tiếp tục... sống chung một mái nhà, nhưng không , vĩnh viễn không còn là vợ chồng gì nữa...
Hắn: - Kìa em?... Như thế sao được?...
Vợ hắn: - Nhớ lấy: Từ giờ phút này, anh với tôi chỉ còn là vợ chồng trên danh nghĩa thôi... Chỉ duy nhất trên danh nghĩa mà thôi... Anh nhất định phải ra khỏi cuộc đời tôi!... Tán đồng như thế, thì còn tất cả, còn cả cái chức hiện tại, còn cả cái chức sắp tới của anh... Bằng không thì mất ráo!... Anh thừa thông minh để hiểu điều đó chứ?...
Hắn: - Em!... Tình nghĩa vợ chồng bấy nay....
Vợ hắn: (Đập bàn): - Thôi!... Kết thúc ngay cái vai diễn gượng gạo ấy của anh đi và hạ màn nhanh! Không chồng vợ gì nữa....Dứt khoát... Anh thừa biết tính khí con này rồi!... Từ nay anh muốn quan hệ, ngủ nghê với con nào, đứa nào, tôi không quan tâm. Đừng nghĩ là tôi đang ghen đấy nhé. Từ lâu lắm rồi, tôi chả còn chút khái niệm "ghen" là thế nào nữa cả!... Bây giờ thì anh vào cơ quan mà ngủ cho yên tĩnh. Lúc này, tôi thật sự chỉ muốn sống một mình với chính bản thân tôi thôi.... Đi đi!... Đi ngay cho khuất mắt tôi!...(quát lên): - Đi đi!...
(Hắn đi lùi dần vào phía trong sân khấu. Sấm chớp nổi lên. Màn từ từ hạ)


CẢNH V
(Nhiều năm sau. Trong phòng thờ gia tiên một biệt thự sang trọng - nhà riêng của vợ chồng Hắn).
LỚP 1
(Vợ Hắn, hồn ma ông Bố)

Vợ Hắn: (Bây giờ đã là Bà lão ngoài bẩy mươi. Khi màn mở, bà lão đang ngồi xếp chân vòng tròn quay mặt về phía ban thờ, hai tay chắp trước ngực...): - Hôm nay là ngày giỗ ông, tôi biện chút lễ mọn gọi là tưởng nhớ đến ông... Kính mong ông sống khôn chết thiêng... phù hộ độ trì cho mẹ con bà cháu tôi...
Ông Bố: (Bây giờ là Hồn ông bố từ từ bước nhẹ đến sau lưng Bà lão): - Bà đấy ư?.. (Bát hương trên ban thờ bốc cháy soi rõ tấm ảnh ông Bố).
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Ông đã về chứng giám... Ông sống khôn, quả là chết thiêng thật!...
Hồn ông bố: - Chóng thật!. . Mới đấy mà nay bà đã thành bà lão rồi...
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Thì cũng mới ngày nào... mà nay ông cùng sếp lớn của ông đều đã thành người thiên cổ cả rồi!... Tôi định cuối năm sẽ sang cát cho ông, ông mất cũng đến dăm năm rồi còn gì?..
Hồn ông bố: - Hôm nay giỗ tôi mà thằng chồng bà cũng không có nhà ư?
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Vâng! Còn mải đi diễn thuyết. Từ ngày nghỉ hưu đến giờ con trai ông...bỗng nhiên lại trở thành thuyết gia...
Hồn ông bố: - Thuyết gia?... Ngữ nó mà nay cũng trở thành thuyết gia?... Thế thì lý luận đi vào ngõ cụt mất rồi!
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Ngõ cụt gì tôi chẳng biết, nhưng thiên hạ ối người ca ngợi con trai ông là cấp tiến, là dũng cảm... đấy.
Hồn ông bố: - Chồng bà, một thằng vốn giỏi ngón "ngậm hàm để tiến" mà nay lại trở thành thuyết gia, lại được ca tụng là "dũng cảm", là "cấp tiến"?.. Nó kiếm ở đâu ra những thứ đó nhỉ?!. Loạn!.. Loạn!..
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Ông già cổ hủ của tôi ơi! Còn ối thứ loạn hơn nữa ấy chứ! Con trai ông đang đòi lấy lại quyền dân chủ cho dân, cụ thể là cái quyền gì gì đó có tên rất cũ kĩ là "Phúc quyền hiến pháp" thì phải.
Hồn ông bố: - Ái chà chà, ghê nhỉ! Thế sao hồi còn đương chức, hắn không nói vậy?... À! Mà tôi hiểu rồi, thằng chồng bà đi nước cờ này lúc này là cao tay lắm đây... Nghĩa là... nếu mọi sự yên lành thì nó vẫn nguyên là nó, còn nếu không may thời thế đổi thay, thì nó... sẽ vô can, vì nó là kẻ cấp tiến lại là người sớm ủng hộ việc thực thi quyền dân chủ mà! Tôi là người đẻ ra nó, cũng là người tạo dựng cơ nghiệp cho nó, nhưng về thủ đoạn chính trị kiểu như thế này... thì còn xa tôi mới bằng nó... Chồng bà...
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Chẳng cứ với ông, bản thân tôi đây cũng còn không tưởng tượng nổi con ông càng ngày càng trở nên lắm mưu mẹo và thủ đoạn đến thế...
Hồn ông bố: - Bà mà cũng ngạc nhiên sao?
Bà lão: - Thì như cái độ dư luận xã hội đồn thổi tôi là kẻ đỡ đầu cho một tên trùm ma túy...
Hồn ông bố: - Chuyện ấy là thật, tôi cũng biết mà... Đâu phải chuyện đồn thổi?!.
Bà lão: (Lờ như không nghe): - Trước nguy cơ đe dọa đến tương lai sự nghiệp như vậy, để tự cứu bản thân, ông có biết con ông lúc đó đã làm gì không? Hắn tuyên bố với tổ chức: Tôi với bà ấy - tức tôi đây, ông hiểu chửa, đã ly thân từ nhiều năm nay...
Hồn ông bố: - Và nhờ thế, chồng bà đã thoát nạn?!.
Bà lão: - Thoát nạn và leo cao tiếp!
Hồn ông bố: - Ôi, thủ đoạn chính trị!... Về khoản này, chính là tôi phải gọi thằng chồng bà bằng bố rồi!...(ngừng một lát). Thế hôm nay chồng bà nó đi diễn thuyết ở đâu vậy?
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Ấy là mọi ngày thì thế, thì con trai ông cứ được mời đi diễn thuyết về những tư tưởng cấp tiến... Chứ hôm nay thì ông ấy đi sinh nhật đứa cháu tròn năm tuổi... Ông là cụ nó mà chắc ông cũng chả biết thằng bé đó nhỉ!
Hồn ông bố: - Nó là con đứa nào? Con của con bà hay cháu con bé giúp việc hồi nào?
Bà lão: (Vẫn ngồi yên vị): - Cháu của đứa giúp việc. Nói cho thật đầy đủ thì nó là cháu con bé giúp việc đầu tiên nhà chúng tôi.
Hồn ông bố: - Bà nói gì?.. Cháu của con bé giúp việc đầu tiên?!. Tức cả đứa giúp việc đầu tiên cũng có con với nó, với thằng chồng bà? Thế nghĩa là... cả hai đứa giúp việc nhà bà đều có con với thằng con tôi!.. Tôi không nghe nhầm đấy chứ?
Bà lão: - Ông lại còn phải hỏi sao?
Hồn ông bố: (thở dài): - Thế còn thằng con trai... ?..
Bà lão: - Ông hỏi thằng nào, con ai?
Hồn ông bố: - Thì... cái thằng con đầu tiên của bà ấy...
Bà lão: - Nó cũng có chức có vị đàng hoàng rồi.
Hồn ông bố: - Cái đó thì tôi biết... Tội nghiệp cái nhà ông sếp lớn, cái ông bố đẻ của thằng con bà ấy, lúc sắp chết, ông ta muốn gặp nó lắm mà không được!.. Mà hình như cho đến giờ, nó cũng chưa hề biết bố nó thực ra là ai nhỉ?
Bà lão: - Đến bản thân tôi cũng còn chả biết bố nó là ai nữa là...
Hồn ông bố: - Bà nói... sao?!.
Bà lão: - Tôi nói, đến bản thân tôi cũng còn chả biết bố nó là ai nữa là...
Hồn ông bố: - ... Tôi... Tôi không hiểu!..
Bà lão: - Sao không hiểu?... Chỉ trong một tuần lễ... hai người đàn ông cùng phá hoại đời con gái một người... thì làm sao người đó biết được cái "thành quả" ấy là của ai?!.
Hồn ông bố: - Trong trường hợp này... Sếp lớn mới là người phá... chứ tôi...
Bà lão: - Ông thì sau đó một tuần!.. (Im lặng một lát) Thời xa xưa ấy, khoa học còn lạc hậu, chưa biết đến chuyện ADN...
Hồn ông bố: - Không!... Không thể thế được!... Sao hồi ấy bà không nói như thế với tôi?...
Bà lão: - Tôi mà nói ra lúc ấy, liệu cuộc đời cha con ông sẽ như thế nào? Thằng con quý tử của ông có lên được cái địa vị cao chót vót như nó đã hưởng?!.
Hồn ông bố: (Ôm đầu): - Trời!...
Bà lão: - Vả lại, tôi cũng nghĩ chán ra rồi. Nếu nhận có thai với ông thì không chỉ ông và gia đình ông mất hết mà chính ngay bản thân tôi cũng chả lợi lộc gì...
Hồn ông bố: (Hộc lên): - Ra thế đấy!..
Bà lão:(Quay lại nhìn vào ông bố): - Cái khó của tôi trong suốt thời gian ông còn sống, là chuyện xưng hô... Ông là bố chồng tôi, nhưng lại còn là nhân tình của tôi... và còn có thể là bố đứa bé do tôi thai nghén và đẻ ra...
Hồn ông bố: (Gào lên): - Trời ơi là Trời!...
Bà lão: - Kêu Trời lúc này mà làm gì? Với ông ... từ ngày ông về với tổ tiên, thế là xong!... Cái khó bây giờ đến lượt con và cháu ông - nếu đúng nó là con và...cháu ông?..
Hồn ông bố: - Bà nói sao?
Bà lão: - Nếu con tôi là cháu ông thì thằng chồng tôi gọi nó bằng con như lâu nay thường gọi, như giấy khai sinh đã ghi, là được rôi. Nhưng nếu nó chính là con ông... thì thằng chồng tôi gọi như thế là không được, phải gọi bằng "em", đúng không?!. Ngay hôm ông chết, tôi cũng đã băn khoăn không biết nên cho nó mặc đồ tang thế nào cho phải đạo...
Hồn ông bố: - Thật là khốn nạn...
Bà lão: - Chả khốn nạn thì tử tế hử?... Nhưng khốn nạn thế vẫn chưa là cái gì đâu
Hồn ông bố: - Gì nữa đây?
Bà lão: - Trường hợp hai đứa con gái con của hai con bé giúp việc...
Hồn ông bố: - Vợ chồng bà vẫn thường xuyên chu cấp cho chúng nó mà?..
Bà lão: (Quay trở về tư thế ban đầu): - Chu cấp thì vẫn chu cấp. Không chu cấp dễ chúng để cho yên chắc!?.
Hồn ông bố: - Thế thì còn lo nỗi gì?
Bà lão: - Bố con ông đúng là cùng một giuộc, cạn nghĩ lắm!...
Hồn ông bố: - Vậy có chuyện gì?
Bà lão: - Chu cấp bằng tiền rồi bằng cả nhà cửa, nhưng nay nó bảo không... đáng gì. Thời gian trước đây thì không sao. Bởi vì các gia đình ấy còn trông chờ và... hy vọng...
Hồn ông bố: - Thì trước thế nào, nay vẫn thế. Không chỉ nay mà cả mai sau vẫn thế... Tiền của thì vợ chồng bà thiếu gì?...
Bà lão: - Đúng là tiền và của ... thì vợ chồng tôi quá dư thừa, có sống tiếp vài kiếp nữa, vừa ăn vừa phá cũng chẳng hết... Che mắt người dương chứ làm sao che mắt được người âm, nhất là người âm ấy lại là ông?.. Nhưng...
Hồn ông bố: - Còn nhưng gì nữa?
Bà lão: (Quay lại nhìn vào ông bố): - Nhưng hai cái thằng đổ vỏ cho chồng tôi nó nhận ra rằng... cùng là phận đổ vỏ cả mà chồng tôi béo bở hơn chúng nó nhiều quá, chúng nó chả có cái địa vị gì đáng kể trong xã hội này cả!..
Hồn ông bố: - Thật vậy ư?... Nó cũng muốn được leo lên những cái ghế... mà thằng con trai tôi từng được ngồi?!.
Bà lão: - Cũng không hoàn toàn thế... Nhưng cũng gần như thế!...
Hồn ông bố: (Ôm đầu): - Trời!... Lòng tham con người thật vô đáy... Chúng nó phải tự hiểu chúng nó là ai chứ?.. Học hành chữ nghĩa chả ra gì, truyền thống gia đình cũng chả ra sao...
Bà lão: - Bởi chúng nhận thấy, ối kẻ cũng có hoàn cảnh tương tự, cũng ít chữ như chúng, mà vẫn lần lượt leo lên những chiếc ghế rất cao, nên chúng tức tối, trách móc, cho rằng chúng tôi chỉ chú ý đến con mình, còn bỏ rơi chúng... Nhất là từ cái ngày thằng chồng tôi nghỉ hưu...
Hồn ông bố: - Chúng nó nhận ra ... cơ hội sắp tuột mất?!.
Bà lão: - Đúng thế!
Hồn ông bố: - Quân khốn nạn!..
Bà lão: - Thì đời vốn khốn nạn mà!..
Hồn ông bố: - Vậy bây giờ vợ chồng bà tính thế nào?..
Bà lão: - Hôm nay tôi khấn ông về cốt là để hỏi ông điều ấy đấy. Tôi bế tắc rồi!..
Hồn ông bố: - Bà mà cũng bế tắc ư?... Bà xưa nay đâu có kém cỏi thế bao giờ!..
Bà lão: (Quay trở về tư thế ban đầu): - Ông quá khen.
Hồn ông bố: - Bà còn bế tắc thì tôi... cũng chịu.
Bà lão: - Không! Ông không thể trả lời đơn giản như thế được, mà phải nghĩ bằng được cách giúp tôi và giúp con ông...Bố chồng của tôi, nhân tình của tôi ạ...
Hồn ông bố: - Bà nói hay nhỉ? Tôi chết rồi, một kẻ đã chết rôi, chết mục xương từ lâu rồi, "chết" theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, sao còn có thể giúp được ai?.
Bà lão: (Bật đứng dậy, quay mặt lại phía ông Bố): - Ông phải làm!... Đừng tưởng chết đi rồi là có thể phủi tay rũ hết trách nhiệm được đâu. Đời là có vay có trả (đập mạnh tay xuống mặt ban thờ, làm rung bát hương, sau đó chỉ tay vào mặt Hồn ông bố rồi chỉ xuống đất, dõng dạc): - Đừng tưởng cứ chui xuống đất là thoát hết tội lỗi đâu. Không chừng có ngày nó đào mả ông lên đấy. Ông nghe rõ chửa?!.
(Sấm chớp nổi lên cùng với tiếng vọng của đám đông ồn ào lao xao chen lẫn tiếng mưa tuôn ào ào... ):
Hồn ông bố: (đột ngột ngã vật xuống. Trên ban thờ bát hương lại bốc cháy. Ngọn đèn thờ lóe ánh sáng xanh lét một lát rồi tắt tối om. Màn hạ nhanh)./.






ĐÃ ĐĂNG TRÊN CÁC TRANG WEB SAU:

*http://trannhuong.com/news_detail/4836/TH%E1%BA%B0NG-%C4%90%E1%BB%94-V%E1%BB%8E (21/5/2010)
*http://vannghesongcuulong.org/vietnamese/nghethuat_tacpham.asp?TPID=12935&LOAIID=9&LOAIFID=4&TGID=1307 (27/5/2010)
*http://diendan.vnthuquan.net/tm.aspx?m=611287&mpage=1&key=򕏗
*http://newvietart.com/index3.2381.html
* http://lexuanquang.org/post/342/#entrymore
(1/11/2010)




thằng ĐỔ VỎ
Kịch bản văn học
của Trần Huy Thuận





Trình bày: Tác giả
Bìa: Lê Thanh Dũng
Sửa bản in: Tống Sơn Lương
In 15 cuốn, khổ 13.0 x 18.0cm. Tháng 02 năm 2011.

THT