ĐI TU PHẢI TỘI (Truyện cười dân gian Viêt Nam - NXB Thanh Hoá 2007)
Tạp bút của Tạ Hữu Đỉnh
Ngày xưa có ông sư và con đĩ chết xuống âm phủ. Diêm vương tra hỏi, ai không có tội thì tha, lại cho hoá kiếp thành người. Ai có tội thì bắt bỏ vào vạc dầu, hay bắt hoá kiếp làm súc vật. Diêm vương hỏi con đĩ. Đĩ tâu:
- Lúc còn sống, tôi chỉ làm cho người ta vui. Ai có điều gì buồn bực, đến với tôi là quên hết.
Hỏi sư, sư tâu:
- Lúc còn sống, tôi cứu nhân độ thế. Ai ốm đau, hoạn nạn, tôi làm đàn tụng niệm cho họ tai qua nạn khỏi, không chết.
Diêm vương mắng:
- A tên này láo! Ai đến số chết, ta mới sai quỷ sứ đi bắt. Mi cúng cầu cho họ sống. Thế chẳng phải là mi đã chống lại mệnh trời hay sao? Quỷ sứ đâu! Bắt tên này bỏ vào vạc dầu. Rồi Diêm vương bảo con đĩ:
- Còn con kia chỉ làm cho người ta vui, chẳng có tội gì, cho lại được đầu thai làm kiếp người.
Sư tức quá, phàn nàn:
Đi tu lại phải tội! Làm đĩ lại được phúc!
* * *
Dựa vào câu thành ngữ: “Làm phúc phải tội”, tác giả chuyện cười này đã tạo ra một nghịch lý là ông sư (người làm phúc), nhưng lại phải tội để gây cười. Đọc xong, tôi thấy còn một dị bản nữa, hiện đang lưu truyền trong dân gian. Vậy xin chép ra đây để bạn đọc cùng tham khảo:
SẾP XẤU VÀ CON ĐIẾM
Sếp xấu và con điếm chết xuông âm phủ, Diêm vương tra hỏi xem ai là người có công, ai là người có tội. Sếp xấu bị hỏi trước:
- Lương có ngần ấy, mi lấy đâu ra tiền mà xây hai ba biệt thự, mua xe gắn máy, xe ô tô loại đắt tiền nhất. Và luôn luôn tiệc tùng, cờ bạc, mát xa, đĩ điêm?...
Biết không thể giấu được Diêm vương, Sếp xấu tâu:
- Xin Diêm vương đại xá cho, rồi tôi sẽ hậu tạ ngài. Chẳng dám nói dối Diêm vương. Tiền ấy là tôi đánh cắp của công quỹ đấy ạ.
Bị xúc phạm, Diêm vương đập bàn quát:
- Láo xược! Tên này to gan, định hối lộ cả trẫm. Được, mi cứ đợi đấy!
Đến lượt con điếm tâu:
- Em…(trót lỡ miệng, Điếm vội liếc Diêm vương một cái, không thấy có phản ứng gì mới tâu tiếp)… Nhà cháu nghèo. Cháu không chịu nổi những vất vả thiếu thốn ở nông thôn. Nghe bạn bè rủ rê ra thành phố, nhưng chẳng biết làm gì, nên phải bán cái của tự có của mình để sống, chứ cháu chẳng làm hại gì ai. Xin Diêm vương minh xét.
Diêm vương gật đầu tỏ ý hài lòng, phán:
- Xét thấy ả cũng “hoàn cảnh” quá! Nay cho ả lại được đầu thai làm kiếp người. Còn tên vô lại kia, ăn cắp của công, phải hóa kiếp làm chó, giữ của cho mọi nhà. Sếp xấu hoảng hốt, mặt xám ngoét, cắt không còn một giọt máu, vội quỳ mọp xuống xin Diêm vương giảm tội, nhưng khi há miệng ra nói thì lại thành ra tiếng chó “gâu gâu”. Khiến Diêm vương cũng phải bật cười. Ngài bèn ra lệnh cho quỷ sứ mở cửa cho con Điếm và con chó trở về cõi trần./.
Uông Bí, ngày 2/4/2008