1. VIẾT TỪ MỘT GÓC TỐI. _____________________________________
* ( Ở một ngày cũ,tôi đã viết cho một cô học trò : ) Đồng hồ báo 8 giờ tối.
Buổi tối xuống lúc nào tôi không rõ vì mải loay hoay với một đống việc và quên cả việc nhìn ra khung cửa sổ.Thấy đống giấy tờ ngổn ngang sắp lớp trên bàn giấy là biết mình sắp chóng mặt ,nhức đầu.
Điện thoại báo cho bà nhà là không về ăn cơm tối.Nhai cái gì lót bụng cũng xong.Uể oải
thừ người một lúc lâu với những điều chưa giải quyết xong cho ổn thỏa,tôi cảm thấy buồn rười rượi.
Hơn tháng nay,biết bao nhiêu chuyện buồn dồn dập,từ chuyện gia đình anh em không thuận thảo đến chuyện thuế má,giấy tờ về đè muốn ngộp thở.Thêm 2 cái mail khẩn cấp mới báo từ máy về việc 2 con bệnh đã tự tử chết trong dưỡng trí viện,thêm lời hăm he của ban giám đốc ,thêm thêm và…..….Tháng này có sao quả tạ dáng xuống đầu ! Chẳng biết đường nào mà đỡ !
Đang nghỉ quẩn quanh thì ánh mắt chạm phải tập thơ ‘’ Sân Người ‘’ của cô nhỏ học trò dựng ở kệ sách.Vặn nhạc blue rất khẽ, lật trang đầu nhìn lại tấm ảnh chụp ngồi của cô nhà thơ bắc kỳ, đọc lại vài đoạn thơ rất buồn hiu,buồn hắt :
….HẠNH PHÚC
Hạnh phúc của em
dấu mặt
từng chạy trên tay người
lại trong suốt
kiệt cùng
về với gò má em.
Gió chẳng phải là mây
em mắc nợ
anh rũ bỏ một đời dư nợ.
Em hai bẩy
một ngày...
hạnh phúc ló mặt gầy guộc chạm đến
khoảng không xạm ngắt
cười đùa
nắng vô tình hơn
một kẻ bạc tình tội lỗi
đổ hạnh phúc thành mưa...
( Thy Nguyên - Phạm Thúy Nga – Sân Người / 2010 )
Đọc xong,thấy không vui.Click vào Vpskey và thử viết rất nhanh vài hàng cho Học trò Người Dưng.
Viết như sau :
‘’ Em nhỏ !
Tập thơ em đề tặng tôi và gia đình đã bị tôi ngâm nga khá nhiều lần.Tôi đọc để hiểu qua câu chữ ,em muốn gì ,nghĩ gì khi diễn đạt ?
Thật ra,tôi không thích Thơ và cách làm thơ của em cho lắm ! Vì theo tôi,thơ và cách viết của em là những đoạn văn xuôi được sắp thành chữ cho đẹp mắt khi chữ nhảy hàng,chạy lên chạy xuống.
Tôi nói thật vì tính tôi có sao nói vậy,tôi biết em sẽ buồn và mích lòng. Đành thế.
Buổi tối lạnh lẽo như thế này,ngồi một mình dưới ánh đèn của bàn giấy,tôi thấy buồn bực và sẵn cái buồn tôi đâm ra thích tâm sự với thơ của em với những điều tôi nghĩ về em.
Tôi đang hình dung ra câu hỏi ngạc nhiên theo cách nói và viết của em :
- Trời ạ !Bữa nay sao thầy thẳng tay và ác đến như thế ?! Thầy ‘’ xấu xí ‘’ quá đi thôi !
Có nhiều lý do để tôi thẳng tay với cô học trò bất đắc dĩ là em….Vì tôi đang có nhiều chuyện buồn và đáng cáu.Cái nhà xuất bản mắc dịch mắc gió tên Hachette của Pháp đã giữ im lặng rất lâu khi tôi gửi bản thảo văn xuôi cho họ.Chờ mãi,tôi khó chịu gửi mail hỏi tin thì họ trả lời vắn tắt : Désolé. C’est impossible pour l’instant ( Rất tiếc.Không thể được trong hiện tại ) – Ngoài ra ,không có 1 lời giải thích khác,tôi nghĩ họ đã vứt bản thảo của mình vào xọt rác !
Tôi đã quen với những điều buồn bã và thất vọng trong cuộc sống.Lần này ,tôi thất vọng và buồn bã hơn.Chỉ có bà nhà tôi là có vẻ yên lòng ( vì nàng chẳng bao giờ tán thành công việc về văn chương của tôi ! Nàng muốn được yên thân ).
Vậy ư ? Thế nào là an phận và yên thân ?
Còn chuyện khác : Tôi được tin 2 con bệnh của tôi đã về nơi suối vàng sau khi đến gặp tôi
đã nhiều lần về tâm lý trị liệu…..Tôi cả tin và quá chủ quan khi nghĩ mình có thể giúp họ tìm lại trạng thái quân bình…Vậy mà,tôi lại thất bại ( Tôi đã nếm mùi thất bại để cố gắng vươn lên,nhiều,nhiều lắm và tôi thuộc rất rõ câu : Thất bại là Mẹ thành công ) .Hỡi ơi !
Học trò xa !
Lâu lắm rồi,tôi không nhận được tin tức của em ngoài vài chủ đề nào đó ký tên Thy Nguyên….Muốn có tin tức của em thì dễ thôi,tôi chỉ việc bấm số và phone cho em theo những con số em đã gửi.
Vậy mà,tôi vẫn không gọi để có lần em trách ở mail : ‘’ Thầy xấu xí vô cùng,có lẽ thầy sợ bị mất hạnh phúc gia đình nên chẳng bao giờ thầy gọi cho học trò ! ‘’’
Lạ thật ! Em nói vừa đúng và cũng vừa không đúng. ( 30% - 70% ).
Tôi có những lý do rất chính đáng để không phone :
1. Em tự nhận bừa em là học trò của tôi khi tôi chưa từng tặng em một con chữ để nhét vào bụng !
2. Tôi chưa từng có người học trò,học viên theo kiểu học khóa hàm thụ ngoài những học trò thật từ xương đến thịt ở các khóa Kịch nghệ hoặc Tâm lý của tôi bên này.
3. Tôi khoái người nói giọng bắc kỳ,nhất là phụ nữ người Bắc,tôi đa cảm,tôi e rằng mình sẽ bị cuốn hút vào cái giọng nói có thể rất quyến rũ rồi đâm ra tưng tưng thơ thẩn thì bỏ mạng đời….
3. Và thêm những cái Bởi,Tại,Bị …..khác do tôi sẽ đổ thừa về sau.
.
Vì thế,tôi nói chuyện với em bằng cách đọc những gì em đã viết và thử phân tích theo kiểu Décoder thơ của em .
Thí dụ như bài :
* KHOẢNG TRỐNG
Chút vào ngăn một khoảng trống
Đáng lẽ để lại bên thềm
Đưa ngang mùa xuân qua cửa
Em hờn lạc bước đời anh...
< Em học trò có thấy điều gì không ổn cho lắm từ câu : Chút vào ngăn một khoảng trống ( ? )
Tôi tạm phân tích và giải mã để lý luận cho riêng câu ấy như sau :
- Trước câu chữ : …vào ngăn 1 khoảng trống,tôi nghĩ phải có một động từ,giả dụ như : Nhét,Gửi,Ném ,Thả….. Đằng này cô nhỏ lại dùng chữ CHÚT ( Một chút hay Trút ? )
Đoạn tiếp là : Đáng lẽ để lại bên thềm – tôi thấy hay vì sự trôi chảy của âm điệu. OK !
Tôi nhíu mày,nhăn nhó khi em viết tiếp :
Đưa ngang mùa xuân qua cửa /
Và may thay,em nhét hộ tôi cái Chủ Từ ’’Em ‘’ / Em hờn lạc bước đời anh…..để dẫn dắt và đẩy đủ ý cho cái câu rời rạc phía trên : Đưa ngang mùa xuân qua cửa.
Như vậy là sao ? Bản nhạc thơ của em mông lung quá đỗi.Tôi cố gắng sắp xếp lại thành một câu chuyện nhỏ như thế này xem sao :
‘’ Khoảng trống vắng trong em từ bao nhiêu mùa xuân khi xa người ‘’
Đã có vài lần ở các chủ đề của tôi,em đã thú nhận : ‘’ Em đã khóc với chữ và chữ của em quá làm điệu ( sáo ngữ ) để diễn đạt ý tưởng ‘’
Tôi không phủ nhận cái tài lèo lái và biến dạng hình thức đặt câu của em.Như có lần tôi đã viết ở ‘’ Tại Sao Chúng Mình Làm Thơ ? : ‘’ Thơ là sự sáng tạo từ con chữ để chơi một trò chơi chữ nghĩa. Sự sáng tạo cũng có nghĩa là làm cách mạng để đổi mới chữ nghĩa.Nhưng có đôi khi,con chữ chạy nhanh quá để vượt ra ngoài phạm vi kiểm soát của người đẻ ra nó . Tốc độ nhanh và cường điệu vũ bão có thể làm người đẻ ra chữ bị cuốn theo cơn bão không định hướng….
Nhỏ Thy Nguyên đã bay lơ lững trong cơn bão lòng,Thy nguyên đã viết theo một chiều hướng buông thả xuất hồn.Tôi hiểu đó cũng là một phong cách viết theo kiểu riêng. Tại sao ta phải viết giống người và người viết phải giống ta ?
Nhưng dù sao đi nữa,những bài thơ ngắn dài của em cũng giúp cho tôi có được một vài
khái niệm và ý tưởng để tiếp tục cho loạt bài trong chủ đề về thơ văn sau này.
Trong một góc thời gian ngắn của buổi tối nay,tôi thấy tạm đủ để bình luận về thể loại thơ trừu tượng của em.
Hãy đọc lại những gì tôi viết cho em ở những dòng như thế này. Đọc trong một cảm giác cởi mở để dọn sẵn cho mình một cách viết khác ( theo chiều hướng đi lên ) nhưng vẫn với sự phóng khoángvà biết trải nghiệm của tư tưởng.
Được vậy không ?
Tôi rời chữ từ tôi đến em để tiếp tục công việc đang dở dang.
Trong cái hẹn cho loạt chữ sắp tới ở chủ đề thơ Thy Nguyên này,tôi gửi em một bài viết khác của em như sau. Đọc lại với nhau xem sao .
CHIỀU
Em chờ anh qua từng con phố
phố dài
em chen chân bước qua chợ
chợ đông người
mưa hắt vào kỉ niệm
kỉ niệm hanh hao gầy.
Em ngác ngơ
thuở vai em trĩu nặng
có người qua ngôi nhà em
cố đọng
đong ánh mắt
cân nỗi lòng
em đối mặt...
Người
ướt tình yêu
trắng vần thơ
em gầy.
Phố chiều nay
anh có về qua đây?
* by ThyNguyên – PhạmThúy Nga / Sân Người.
2.
MẢNH ĐỜI GHÉP LẠI _________________________________
MẢNH ĐỜI GHÉP LẠI
tôi lấy nhiều mảnh đời ghép lại
như lấy ánh sáng từ không trung
đời sống này như hoa và cây trái
có thể nào đưa tay hái quả yêu thương ?
tôi sắp cho tôi khoảng đời em ghép lại
một mảng cong trên một khoảng không nào đó
đủ nhọc nhằn nhưng ánh mắt vẫn thản nhiên
đường em đi dù cơ cực lẫn ưu phiền
thành khoảng đời mà tôi đã thấy, rất riêng......
( thơ : ThyNguyên )
----
Thy Nguyên !
Tối nay,tôi ngồi nán lại ở văn phòng.Giấy tờ ,hồ sơ đã sắp xếp xong .Từ buổi chiều đang rơi xuống nhẹ nhàng ngoài khung cửa,tôi lại bắt gặp tập thơ Sân Người của em đang nhìn mình với những câu thơ,em đã viết :
Hạnh phúc của em
dấu mặt
từng chạy trên tay người
lại trong suốt
kiệt cùng
về với gò má em.
Gió chẳng phải là mây
em mắc nợ
anh rũ bỏ một đời dư nợ.
...
Em mải miết đi tìm
Mải miết ngồi khâu vá
Mải miết nhặt mùa hạ
Cho mùa đông của anh …
...
Vậy đó,tôi để nhạc thật nhỏ để có thể vừa đọc,vừa ngẫm nghĩ và " hiểu " chữ từ thơ của em.Ánh đèn vừa đủ sáng trên bàn giấy để tôi đọc lại hai lần bài thơ
" Mưa Ướt Em ":
" Với người
chẳng biết vì đâu
Người bỏ quên người
Mưa ướt phố
Ướt áo em tôi……
Chẳng hiểu vì sao ,tôi lại thích bài thơ Ướt của em với những từ ngữ nhỏ nhắn bơ vơ.Em đã nghĩ gì khi bắt đầu từ câu : Với người và chấm dứt lưng chừng ở Mưa Ướt Phố,Ướt áo em tôi ?
Tôi tự nghĩ và cho phép tôi thay chữ tôi bằng danh từ Em.Riêng Em ( Ướt áo Em ) vì tôi nghĩ đó là tâm trạng bơ vơ ,cô đơn của riêng em khi người ta đã bỏ quên mình.
Tôi không biết mình đang buồn hay vui khi viết đến những dòng này.Vì đời sống này,những tình bạn này và cả những tình yêu này vẫn có đầy những điều để phụ bạc và có thể bỏ quên nhau.
Còn nhớ đã có lần em viết để tâm sự với tôi qua một chủ đề Thơ
:" Em không say tình,nhưng em say thơ mà chết,Thầy ơi ! "...
Tội nghiệp em ! Tội nghiệp cho cả những bài thơ mà em đã làm trong những khoảng khác chạm mặt với bóng tối bao quanh.Đừng say với thơ nữa,em ! Hãy nhẹ nhàng tử tế với thơ và với từng câu chữ đời.
Hãy thử say ít nhất là một lần với đời sống cuả mình.Say lướt khướt với bao ưu phiền đang có chung quanh ta.Say để rồi khi tỉnh lại,ta trực diện với đời bằng đôi chân và đôi tay vững chãi của chính mình.
Thy Nguyên !
Tôi không thích rượu và có lẽ chẳng bao giờ tôi thích ruợu vì chất men làm say sẩm mặt mày và đầu óc của nó.Ruợu có thể làm cho người ta dễ nổi điên lên sau khi chạm trán thẳng thừng với nó.
Nhắc đến chữ Điên - Crazy - Folie - thì tôi chực nhớ đến vài cái ca của con bệnh khi đến tìm tôi.
Có người lè nhè :
- Ông có nghĩ là rượu có thể giúp tôi giải sầu hay không ?
- ...
- Sao ông lại im lặng không trả lời tôi ? Đời này buồn quá ! Tình yêu làm tôi buồn quá ! Chỉ có rượu làm tôi được vui.
Thật tình mà nói,khi nghe những câu hỏi đó,tôi phải giữ im lặng em ạ.Vì tôi say với những lý giải kiểu lè nhè chán chường.Những lần như thế,tôi không sợ người say,tôi chỉ sợ những người mất lý trí hoặc tự làm cho mình mất đi cái lý trí cho dù có viện dẫn đầy đủ những lý do này hay lý do khác.
Trước những nổi khổ đau của trần gian ở ngay trong tâm hồn người.Tôi đã tra vấn lấy chính tôi với câu hỏi : Tôi đã làm gì được cho họ ?
Cứ thế.Cứ thế..Khi về đến nhà,nghỉ ngơi và có lúc ngồi trước bàn phím chữ;tôi thử biến khỏi cái tôi của sự bình thường và tôi tập tành làm thơ.Thơ và chữ nghĩa của thơ có thể giúp tôi quên đi vài áp lực của đời sống.Thế thôi.
Viết đã dài và có thể làm mỏi mắt em.Tôi trở lại chủ đề này như một cách gặp gỡ em và để chúc em mãi bình an và bình dị với những điều em đang có.
đăng sơn.fr