Lão hàng xóm

Hắn sống lâu đến mức những người yêu hắn cũng phải thành ghét hắn. Mà ngẫm cho cùng Thần Phật còn bị bào mòn nữa là hắn, nhưng hắn vẫn buồn, mà buồn thì cũng phải thôi, đang trơn tru bỗng xù xì gai góc. Đạo lý còn có lúc thăng, lúc trầm nữa là hắn. Ai nói cũng không tỏ, người ngỏ cũng chẳng hay, cái vẻ đẹp nào đó trong hắn vẫn nguyên hình, nguyên khối!
Ở trên đời có bao nguyên lý chừng như không đổi! Ấy thế rồi mà đổi, cái lẽ tầm thường như vậy mà hắn nghĩ cũng không ra, mà có phải trẻ trung gì đâu! Ngoài năm mươi rồi chứ đâu còn nhỏ nhắn gì nữa mà ra vành ra vẻ. Cứ nhìn hắn mà lại thêm nẫu ruột, ấy thế mà hắn vẫn sống, mà xưng xỉa với đời. Cõi sống có hạn! Mà hắn thì muốn sống lâu thêm nữa. Không hiểu lẽ sống gì mà dai dẳng bền lâu đến thế, sao không đứt phựt một cái cho xong. Cứ nhìn thấy hắn là tôi lại ngẫm - Ngẫm cho mình, ngẫm cho hắn. Cái bóng thì để làm gì? Có nhiều khi tôi tự hỏi: liệu cái bóng có hồn phách gì không, nó cứ lẳng lặng mà dán lên cõi đời, cõi sống! Chẳng thà tan biến mẹ nó đi cho xong, đỡ bận mắt loài người. Cả cõi đời đang xình xịch đi lên… nhưng lại vướng phải hắn, họ cứ tưởng là ma, là quái, ấy thế mà hắn vẫn cứ sống vất vưởng trên đời. Khổ nỗi nhà tôi gần nhà hắn quá! Cách nhau chỉ bằng bức vách. Khi hắn còn hơi, còn sức, nghe hắn nói chẳng ai chịu nổi! Lời nói gì lại như đóng đinh vào tai người khác! Mà hắn có hiểu gì đâu! Đinh đóng cũng phải rỉ, đời mỗi ngày mỗi khác, thằng khố rách áo ôm lại bàn đến chuyện váy đầm, váy hẫng thì bố ai nghe nổi! Ấy thế mà hắn vẫn nói, người ta chẳng nghe hắn vẫn nói, mà nói lợi ích gì cho hắn cơ chứ? Ngẫm cũng lạ, ở đời có những thanh âm rền rĩ đều đều như nước chảy, nó cứ róc rách làm thành lời ru cho gà hàng xóm ngủ. Và chợt có một ngày lão không nói! Lòng tôi thấy nhớ… thấy như hụt hẫng! Chẳng lẽ lại gõ vách cho hắn phát ra lời nói! Song có lẽ thằng già bị câm – Hắn bị câm thật rồi! Đang nói như thế mà câm thì rõ khổ! Tôi thực sự thương hắn. Tâm trạng như vậy thì tù túng lắm! Nó cứ như cái loa phóng thanh bỗng gặp ngày xấu trời, giọng rè rè rồi câm hẳn, chẳng còn ho he được câu nào nữa. Cứ nghĩ đến lão mà thương lão, cõi đời thì cứ trôi, còn lão có lẽ là cái bóng - Một cái bóng câm lặng. Nhưng không phải! Lão chưa câm hẳn! Mắt hắn vẫn nói, mà nói gì mọi người chẳng ai biết được thì mới bực! Thà rằng lão chết quách đi cho xong. Hàng xóm trùm lên mồm hắn vòng hoa, xông vào họng hắn mấy thẻ hương cho tịt hẳn còn đỡ bực, chứ đằng này, hắn giải quyết mọi nỗi bất bình chỉ bằng ánh mắt thì cụ ai mà chịu nổi! Thế mới khổ… chẳng biết hắn có khổ không? Còn tôi, nhân danh hàng xóm tôi khổ quá. Không biết vợ con hắn sống ra làm sao bên thằng câm mà lại có cái nhìn như thế? Thế mà họ vẫn chịu, thằng con vẫn đi nhảy đầm, còn bà vợ thỉnh thoảng lèo nhèo như chảo mỡ sôi cho đời có chuyện. Có thể lão đã cố thủ mà nằm xuống! Nhưng không phải, từ nhà mình tôi vẫn nhìn thấy cái bóng lão đi đi, lại lại nhưng câm lặng. Cái bóng như nhìn tôi và chấm hết! Bực quá tôi muốn cầm gạch ném vào mồm hắn, nhưng làm thế sao được nên tôi đành thầm ước: “Hỡi thằng già đến cõi kia ơi! Mày hãy nói lên đi! nói gì cũng được, kể cả mày chửi bố tao cũng được, miễn rằng mày đừng là cái bóng đi đi, lại lại mà câm lặng”. Nhưng lão vẫn câm, vẫn nhìn như thách đố tất cả!
Trong mắt lão cả cõi đời này như đã chết, như con tàu chìm nghỉm trên đại dương mà lão là kẻ dõi nhìn! Không lẽ ngày mai tôi lại phải là kẻ lắm mồm thay hắn! Mà thay hắn đâu phải dễ! Phải có thời gian mà tu, mà luyện! Mẹ kiếp cõi đời mà câm lặng thì khổ thực! Yên tĩnh quá thì khổ lắm, ngẫm mà thương đời hắn như mọc rễ xuống bùn, chỉ mọc rễ mà không ngoi lên được! Có thể kêu mãi cũng chẳng có người cứu nên hắn câm, mà có lẽ câm thì đỡ lún. Cái nguyên lý này có vẻ chấp nhận được nên tôi đỡ bực. Tuổi tác lão có lẽ sắp lún ngập đầu, mà lúc ấy sẽ chẳng còn bóng lão để mà tôi bực.
Ngày 15-2-2002