Ngôi thứ ba
Cái động trong cái bất động nhiều khi biến cõi đời trở thành ảo! Giữa cái thật và cái không thật khi ta không còn nhận ra nữa thì đó là mù quáng - mà mù quáng thì có lẽ là không tồn tại! Một thứ cửu chương hai lần hai là bốn mà lại không phải là bốn! Nó như một anh chàng nhà quê khẳng định mình là nhà quê bên một nhà trí thức khẳng định ta là nhà trí thức, song hai kiếp người này chẳng khẳng định được gì cho nhau cả! Họ là hai thứ nghịch lý trái chiều! Có lẽ đó là cái bất động trong cái động! Và ở đây sinh ra một chàng thứ ba! Nông dân thì cũng chẳng mà trí thức thì cũng không, hắn ta xuất hiện giữa cái nghịch lý vô cùng! Mà cái giống đời, khi hai người cãi nhau chẳng đã thì họ hay tìm đến một người thứ ba, nông dân cũng chẳng, trí thức cũng không, có lẽ con người này sẽ chẳng thiên vị cho ai được. Mà đã là người hòa giải phải như vậy mới phải lẽ! Mà cái giống đã len ở giữa thì bao giờ cũng có sức mạnh – Mà sức mạnh ghê người cơ chứ! Thế là hắn cứ lấy thừng sỏ mũi chú nông dân và lấy dây trói cổ chàng trí thức kia lại, cột chặt họ lại với nhau, kẻ áo nâu sồng bên anh chàng đeo calavat. Và mặc cho họ trong cuộc hôn phối bẽ bàng. “Cứ mặc cha chúng!” cái giống đời lửa gần rơm lâu ngày thì bén, mà rõ chuyện đời bao giờ cũng thú vị! Thuận hay nghịch cứ như đàn ông với đàn bà, họ cứ ẩn nhau ra mà lại là xích lại. Nên ngẫm cho cùng cái anh chàng vô dụng thứ ba đâm ra đắc lợi! Mà cái nghề của hắn tôi tra trong từ điển bách khoa thì chẳng nói tới, thế mới là bỏ mẹ! Nghề mà lại không là nghề, ngỗng mà lại không là ngỗng, nó cứ như là ma, là quái ẩn hiện trên cõi đời mà len vào mọi chuyện! Mà có hắn nhiều khi cũng hay, bác trí thức và cậu nông dân kia trói gần nhau lâu ngày đâm bén mùi, nhớ vị và rồi đủ tháng đủ ngày họ sinh, họ nở cũng như ai! Mà đứa trẻ trông mới thật là vui cơ chứ! Vừa có máu nhà quê vừa mang hồn thành thị! Có lẽ sau này chắc nó vừa cưỡi trâu giải toán vi phân là cái chắc. Mà dứt khoát phải là như thế. Mẹ kiếp cái sáng kiến cứ trói cổ chúng lại với nhau mà được việc thật, cũng bõ cho một cái nghề còn cao hơn cả từ điển, mà từ điển thì đã là cái gì? Hắn đẻ nốt cả ra từ điển nữa ấy chứ! Có lẽ phải thế thì câu chuyện mới tuyệt mà tuyệt thật sự chứ chẳng đùa.
Tháng 3/2002