Kính gửi Việt Nam Thư Quán và độc giả bốn phương!
Tiểu thuyết Thầy Thiên Hạ của Bùi Ðức Ba được Nhà xuất bản Công an Nhân dân phát hành vào quý III năm 2012. Nhà văn Bùi Ðức Ba nguyên là thầy giáo dạy văn, nên chủ đề sáng tác của ông thường nói về những vấn đề liên quan đến giáo dục. Khúc Thuy Du xin giới thiệu đến độc giả xa gần. Rất mong những ý kiến đóng góp của các bạn. 
 
Ðịa chỉ liên hệ: buiducba@yahoo.com 

Tiểu thuyết Thầy Thiên Hạ của Bùi Ðức Ba
 
 
                                                                           Thi Dạy Giỏi
 
      Hai băng rôn khẩu hiệu được căng cân xứng ở hai bên bục sảnh nhô ra nằm giữa hành lang tầng một Trường Phổ thông Trung học Kinh Đô để cổ động cho tuần lễ thi giao viên dạy giỏi. Bên phải là khẩu hiệu “Hoan nghênh các vị Giám khảo công minh về trường ta làm nhiệm vụ”. Bên trái là khẩu hiệu chi chít những con chữ trông đến nhức mắt “Nhiêt liêt chào mừng Hội giảng giành danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp thành phố”.
     Giáo viên và hoc sinh trường Trung hoc phổ thông Kinh Đô sáng nay đến trường đều bị đập vào mắt bởi hai giải  băng rôn nền đỏ chữ vàng dài hơn chục mét ấy. Nắng sớm hoe hoe vàng của ngày cuối xuân tô thêm sắc màu cho hai giải băng rôn. Ông Thành hiệu trưởng mỉm cười gật gù nói với giáoviên: “Hoành tráng lắm! Khẩu hiệu nức lòng người”.
     Hôm nay  chỉ mới là ngày đầu tiên của tuần thi giáo viên dạy giỏi diễn ra trong hai hôm của hai bộ môn Văn và Vật lí.
     Bục giảng là sân khấu, giáo viên thi dạy giỏi là những diễn viên, đua nhau trình làng vai diễn của mình trước sự chứng kiến của Ban giám khảo mà vị chỉ đạo chuyên môn của Sở có vai trò quyết định tối thượng. Vai diễn sao cho thật khéo, xứng tầm thợ dạy lão luyện, nhuần nhuyễn kiến thức, giỏi thiết kế giáo án theo chuẩn mực của “Hướng dẫn giảng dạy”. Chuẩn mực ấy đã được mấy vị giáo sư lừng danh biên soạn thành “Sách Giáo viên” theo đơn đặt hàng của Bộ.
     Sau ba tiếng trống chậm rãi của ông bảo vệ làm rung động không gian mái trường là lúc giờ ra chơi thứ nhất vào lúc 8 giờ 15 phút bắt đầu. Trò túa ra hành lang, ào ào ùa xuống sân trường. Sân trường phút chốc ồn ã náo loạn, nhộn nhạo như đàn ong vỡ tổ, khác hẳn với không khí lúc này ở phòng chờ của giáo viên có chiều lặng lẽ mà nung nấu hệ trọng. Sau giờ ra chơi này, từ tiết học thứ 2, thứ 3 sẽ là những tiêt thi giáo viên dạy giỏi.
      Hôm nay theo thời khoá biểu, Liên không có giờ thi dạy giỏi nhưng cô đến trường sớm hơn thường lệ để có cơ hội nhập thân vào không khí thi thố đang choán ngợp. Ngước nhìn hai giải băng rôn, Liên biêt nó màu đỏ màu vàng mà chẳng muốn đọc những hàng chữ dán trên băng rôn ấy. Bởi chẳng lạ gì những hàng chữ kia hô hào quảng cáo cho cái tuần lễ thi thố này mà thôi.
      Ngày mai Liên có giờ lên lớp dự thi giáo viên dạy giỏi môn Văn. Ngay từ bây giờ cô thầm nhủ phải vững dạ, tự tin. Mang theo ý nghĩ ấy, Liên thanh thản bước vào phòng chờ. Dáng đi uyển chuyển tự nhiên của cô, hiện rõ hình thể trời cho của người thiếu nữ có nét ngoại hình bắt mắt, xui khiến sự chăm chú đã thành thông lệ của mấy giáo viên nam. Rất giản dị, cái đẹp có đẳng cấp đủ sưc lôi kéo hồn nhiên ánh mắt của người ta. Thầy giáo Quang day Sử tuổi năm mươi, mặc áo màu cỏ úa. Cái mầu vải bô. đội ấy, ông ưa mặc từ cái ngày trong quân ngũ bây giờ thành quen cũng ngước mắt nhìn theo, măc dù ánh mắt thầy thản nhiên  lơ đãng, không biểu lộ một dấu hiệu nào đặc biệt của cảm xúc.
      Liên bước xuống hàng bàn phía cuối, bên cửa xổ, đặt cặp giáo án của mình lên mặt bàn rồi ngồi xuống ghế cạnh cô giao Tuyết. Lát nữa thôi, Tuyết sẽ buớc lên bục giảng, thi giáo viên dạy giỏi môn Văn. Liên đưa mắt tìm Năng giáo viên dạy Toán người mà cô thân thiết gần gũi, nhưng giờ này anh không có mặt
      Vị trí ngồi của giáo viên ở phòng chờ không có qui định, hàng ghế không ghi số má. Thế nhưng tại phòng này ngẫu nhiên định hình một thói quen cố hữu. Giáo viên hợp gu, hợp cạ, cùng hội cùng thuyền ngồi cụm lại thành tốp, để dễ giao lưu trò chuyện trong những giờ ra chơi gối giữa hai tiết học. Thầy cô giáo đứng tuổi tóc chớm hoa râm, hay ngồi ở  bàn đầu, đôi khi chụm lại ca thán rằng, bây giờ
 trò thích chơi hơn thích học, hay trốn tiết. Chúng trèo tường ra bên ngoài hát ka ra ô kê, chơi trò điên tử vô bổ., một lớp chỉ năm, mười đứa chịu học. Tốp giáo viên Toán ngồi cạnh cửa sổ ưa chuyện hài hước rồi xoay sang điểm mặt lũ hoc trò lớp mình dạy hay cấu chí nhau, cưòi hơ hớ, dẻo miệng anh anh em em,mùi mẫn lắm. Giáo viên Văn ngồi góc trái căn phòng, lơ đãng nhìn ra sân trường nhưng vẫn dỏng tai nghe chuyện kể của giáo viên Toán rồi nhếch mép cười hi hí. Thầy cô giáo trẻ ngồi túm tụm ngay chính giữa căn phòng . Có lẽ họ mặc cảm về tuổi đời non nớt thua xa đàn anh, đàn chị dầy dạn thâm niên nghề nghiệp nên chỉ trò chuyện đủ nghe. Lúc hứng khởi họ bàn chuyện giảng dạy, chủ nhiệm hoăc buông thả nhưng lời tán tỉnh có cánh, ánh măt long lanh tình tứ. Có giáo viên thích lặng lẽ ngồi một mình để đươc thư giãn trong mươi phút ra chơi như thể muốn trút vợi nỗi nhoc nhằn của tiết học 45 phút
      Giống như phần lớn phòng chờ của các trường Trung học phổ thông trong thành phố, phòng chờ của trường Trung học phổ thông Kinh Đô nằm ở tầng hai của ngôi trường ba tầng, rộng chừng bẩy, tám mươi mét vuông. Nó vừa là phòng chờ của giáo viên trước giờ lên lớp, vừa là nơi tiến hành các phiên họp thường kì  Hội đồng nhà trường, họp Đại hội công nhân viên chức, họp Công đoàn. Năm thì mười hoạ nó biến thành nơi cử hành hôn lễ của giáo viên trong trường. Phòng đa năng như vậy nên được Ban giám hiệu nhà trường – nói chính xác hơn là ông Hiệu trưởng chú trọng trang hoàng bầy biện, sao cho hoành tráng, xứng danh điểm son của nhà trường, mang tầm cỡ bề dầy thành tích của trường Tiên tiến xuất sắc.
      Ba năm về trước, tiếp thu ý kiến chỉ đạo của cấp  trên “Trường ra trường, lớp ra lớp”, ông Thành Hiệu trường Kinh Đô sáng tạo thêm cái đuôi “Phòng chờ ra phòng chờ”, sao cho xứng tầm với bộ mặt của trường đang bước vào thời đổi mới vươn lên. Ông chỉ đạo tốp giáo viên trẻ bài trí căn phòng, hào hứng trao nhiệm vụ “Phải trang trí phòng này hết tầm, phô bầy bộ mặt đẹp của trường ta”. Ông Thành ưa nói mấy chữ “Bộ mặt đẹp của trường ta”, thường lặp đi lặp lại, không ai tính xuể là bao nhiêu lần. Từ cổng trường đến sân trường, từ vòi nươc cho đến khu phụ toa- let, tất tật ông bảo rằng nó là bộ mặt đẹp của trường ta. Có thầy giáo hài hước, bạo dạn giễu cợt “Lũ học trò đang dẫm đạp lên bộ mặt đẹp của trường ta”. Ấy là lúc giờ ra chơi, mấy trăm trò đang thả sức chạy nhảy trên sân trường. Lại có vài ba giáo viên nam ghé tai nhau nói nho nhỏ “Vòi nước giống bộ mặt vô lí lắm, nó chỉ giống với  bộ hạ thôi”. Thế rồi họ cười khinh khích. Và nữa, thầy Tháo giáo viên Thể dục đã đánh cuộc  với một đồng nghiệp trong một lần họp Hội đồng rằng, ông Thành sẽ 10 lần nói đến mấy chữ “Bộ mặt đẹp của trường ta” là ít nhất. Chung cục 17 lần ông ta lặp đi lặp lại mấy chữ ấy trong cuộc họp. Tan cuộc họp, thầy Tháo đươc lĩnh thưởng năm vại bia hơi của đồng nghiệp, uống nhoè nhoẹt thả sức.
      Nói thêm chút nữa về sự dầy công trang trí phòng chờ. Trên ba măt tường: phía trên, phía trái, phía phải bám la liệt cờ thương thi đua. Có cái hình vuông, hình chữ nhật, hình tam giác mầu đỏ,  mầu xanh. Có cái đuôi nheo, tua rua vàng của đủ loại cấp độ khen thưởng. Nào là của Sở, của Phòng Phổ thông, Ban Phòng chống HIV.Mấy tấm ảnh lớn lồng trong khung gỗ mầu mận chín chụp hình ngày  20 tháng 11, tấm nào cũng hiện diện dáng thấp nhỏ, mặt lưỡi cầy, hõm mắt sâu của ông Thành đứng bên quan khách, mặc com-lê thắt ca-vat, tay ôm hoa, miệmg nhoẻn cười.Bài trí xong căn phòng, không thiếu gì người tấm tắc khen để lấy lòng hiệu trưởng: “Trông hoành tráng như phòng triển lãm! Hiệu trưởng mà xắn tay chỉ đạo thì chỉ có nhất”. Ông Thành cười hô hố và bảo rằng, còn vài chục cái cờ thưởng lặt vặt, mấy cái giấy khen  thời bao cấp sẽ cho trưng lên bằng hết. Chớp chớp đôi mắt sâu đùng đục, thêm mồt lần nữa ông bầy tỏ dụng ý trang hoàng căn phòng của mình sao cho giầu sức thuyết phục mang tầm triết lí “Phải trân trọng bề nổi và bề dầy  của truờng ta. Bộ mặt đẹp của trường ta là phòng chờ này đây.” Ông hất hàm hỏi mấy giáo viên trong phòng:” Tôi nói có đúng không các vị ?” Có người gật gù hoà theo “Chí phải”. Như được khich lệ, giọng ông hùng hồn như diễn thuyết, khiến cho những hạt nước bọt tròn vo bé li ti bay vọt ra khỏi miệng. Ông bảo, cũng ví như cô gái, nết na đức hạnh tuy là quí đấy, nhưng nó vô hình vô sắc, trừu tượng mơ hồ lắm. Chỉ có nhan săc, đường cong nét uốn, lại thêm môi xanh mỏ đỏ và cả mĩ viện chỉnh hình nữa, trông nổi trội mê hồn lắm. Thầy Quang giương đôi kính trắng bĩu môi, lắc đầu, ông Thành chẳng trông thấy.
      Sắp bước vào giờ thi giáo viên dạy giỏi, tại phòng chờ lúc này, người ta ít trò chuyện hơn. Những giáo viên không dự thi giáo viên dạy giỏi, không ai bảo ai, họ tự động tản ra hành lang hoặc ngôi co cụm lại với nhau, nói cười khe khẽ như muốn dành không gian yên tĩnh quí báu trong phòng chờ cho đồng nghiệp trước lúc bước lên bục giảng thi dạy giỏi.
      Chỉ cần lia mắt một lần trong phòng là có thể biết rõ ai là người sẽ bước lên bục giảng dự thi ngay sau giờ ra chơi này. Cô Tâm giáo viên dạy môn Vật lí mở tập giáo án, đọc lướt lần chót, ánh mắt  đăm chiêu suy tư để nhập tâm, tay mân mê giáo cụ trực quan là một mớ bòng bong dây điện với những bóng đèn nhỏ như quả nhót, cùng hai chiếc Von kế và Ampe kế. Thỉnh thoảng bàn tay cô lại vỗ đồm độp lên mặt chiếc Von kế và Ampe kế, măt ngó nhìn chiếc kim mầu đỏ xem nó có chịu nhúc nhích hay không.
      Tại vị trí ngồi của cô giáo Liên và cô giáo Tuyết, Liên quay sang nói nho nhỏ chỉ đủ nghe:
      -Bộ môn Văn của chúng mình hôm nay Tuyết dự thi nhỉ ?.
      -Ừ. Ngay tiết học bây giờ đây, tớ hồi hộp lắm !
      -. Phải bình tĩnh Tuyết ạ ! Cứ coi giờ dạy thi như giờ dạy thường ngày là tốt nhất.
       Liên biết rằng lời nói của mình chỉ để trấn an bạn mà thôi. Không ai có thể bình tâm tĩnh trí trước giờ thi hệ trọng này. Nhìn tờ giấy tơ-rô-ki được cuốn  tròn, to như chiếc điếu cầy cỡ bự, đăt trên mặt bàn, Liên hỏi:
-         Cái gì thế này ?
-         Đồ dùng dạy học của tớ đấy.
      Liên ngạc nhiên, bởi chưa từng một lần cô đươc nghe, được dự giờ dạy Văn có minh hoạ bằng hình ảnh, bằng giáo cụ trực quan. Cô tròn mắt nhìn Tuyết, tò mò đề nghị:
-         Cho mình xem nhé?
-         Cứ tự nhiên, tranh minh hoạ cho tiết giảng tác phẩm Chí Phèo đấy.
Liên trải tờ tranh vẽ ra mặt bàn , tấm tắc khen màu săc đẹp, chăm chú quan sát bức tranh. Cặp lông mày của Liên nhíu lại, má chợt ửng lên vẻ thèn lẹn .Có lẽ Tuyết đoán được sự ngỡ ngàng của Liên nên vội giãi bầy:
      -Tớ thuê hoạ sĩ nghiệp dư vẽ tranh, hôm qua mới xong, giá ba trăm ngàn, chẳng rẻ đâu.
      Mấy giáo viên ngồi gần Tuyết thấy bức tranh lạ, đồng loạt ngoái cổ, đưa măt nhìn theo .Dường như muốn đươc thoả mãn thị hiếu, họ đứng dậy, bước tới vây quanh để thưởng thức cận cảnh. Tranh mô tả, vẽ lại cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở nơi vươn chuối. Nét vẽ sống động quá…Đêm rười rượi những trăng, tầu chuối nằm ngửa ưỡn cong hứng lấy trăng xanh rười rượi như là ướt nước. Trong vườn, bên cụm chuối, một đôi nửa người nửa ngợm cuốn lấy nhau làm tình. Chàng Chí Phèo lực lưỡng, mặt đầy những vết sẹo đươc tô đậm bằng  mầu nâu đất dọc ngang như mạng nhện, mắt vừa quắc vừa ánh lên vẻ khao khát thèm muốn, bắp thịt cuồn cuộn nổi lên trên cánh tay lực điền gân guốc, đang ôm riết Thị Nở. Còn Thị Nở gương mặt dị dạng gớm ghiếc, môi vừa to vừa dầy đươc tô đậm bằng mầu son Hàn Quốc trông tím tái. Thị cười toe toét, thân hình phốp pháp, da thịt trắng ởn như lợn cạo lông, cuốn lấy Chí Phèo. Một giáo viên xem xong bức tranh, hạ lời bình phẩm:
     -Muốn cho bức tranh sống động hơn, phải làm sao thể hiện đươc cảnh những tầu chuối, thỉnh thoảng bị gió lay lại giẫy lên đành đạch như hứng tình. Thế mới là tuyệt tác. Tuy nhiên hiệu quả giáo dục thì khó nói lắm Người khác quay nặt lắc đầu “ Rõ là rồ dại”. Tuyết chẳng nghe thấy.
      Liên nhìn luớt bức tranh một lần nữa, quay sang hỏi Tuyết:
     -Tuyết yêu cầu hoạ sĩ minh hoạ tác phẩm bằng cảnh nảy à ? - Ngẫm nghĩ trong chốc lát, Liên nói, cảnh này không phải là trọng tâm của bài, cần gì phải đào sâu
      -Tớ lúng túng, không biết nên minh hoạ cảnh nào là thích hợp nhất, đành để cho hoạ sĩ tuỳ hứng minh hoạ.
      Nghe Tuyêt bầy tỏ phân vân, Liên chậm rãi :
      -Có lẽ minh hoạ bất cứ cảnh nào trong chuyện Chí Phèo cũng là phiến diện. Tác phẩm Chí Phèo là kiệt tác của Nam Cao, mỗi đoạn, mỗi cảnh chỉ là những nét chấm phá cho bức tranh nghệ thuật tổng hợp về hình tượng Chí Phèo mà thôi.Anh ta là một cố nông hiền lành, thèm khát cuộc sống lương thiện, thế nhưng xã hội  không cho Chí Phèo đươc làm ngưòi lương thiện. Chí bị xô đẩy vào con đường lưu manh tội lỗi, bị tàn phá tâm hồn, bị huỷ diệt nhân tính .- liếc nhìn tờ tranh thêm một lần nữa, Liên lăc đầu thay lời chê trách. Tuyết vội vàng chống chế :
      -Biết là thế ! Nhưng phong trào ấy mà!
      Ngón tay của Tuyết di di trên vầng trăng vẽ ở bức tranh như muốn che lấp đi ánh trăng đang phơi bầy thật gợi cảm cuộc làm tình lộ liễu của Chí Phèo và Thị Nở. Cô nói:
      -Liên nhớ chứ ! Ông Hiệu trưởng tuyên bố trong cuộc họp Hội đồng nhà trường rằng, đợt thi giáo viên dạy giỏi này, ai cũng phải có đồ dùng dậy học hoặc giáo án điện tử, nó là công cụ giáo dục, là bộ mặt đẹp của trường. Người dùng đồ dùng dậy học sẽ được Hiệu trưởng đề nghị cộng thêm điểm. –Ngưng lại vài giây vẻ như nghĩ ngợi điều gì, Tuyết chậm rãi , có lẽ ông ta nói theo chủ trương của Sở, của Bộ thì phải ? Liên lắc đầu
      Mở to đôi mắt đen láy như không hề chớp mắt, Liên im lặng lắng nghe, không tin đó là chủ trương của Sở của Bộ. Liên muốn nói với Tuyết, nếu dùng tranh vẽ trong tiết học tác phẩm Chí Phèo thì chỉ nên treo bức chân dung tác giả Nam Cao. Như thế nhắc nhở trò hãy trân trọng, ngưỡng mộ, tôn vinh một tài năng văn học, hãy đồng cảm và biết ơn một nhà văn đích thực đã sáng tạo nên áng văn chương bất hủ. Hãy thương xót những thân phận bất hạnh như Nam Cao đã từng ngậm ngùi thương cảm cho kiếp đời khốn khổ của Chí Phèo. Còn bức tranh mô tả cuộc gặp gỡ của Chí Phèo và Thị Nở nơi vườn chuối kia e rằng rất dễ gây phản cảm trong tiết học. Đăm chiêu nhìn bức tranh, suy nghĩ của Liên trôi xa “Đồ dùng dậy học không phải chỉ là hình thức mà cần đạt được mục tiêu đi tới của tiết học. Nó là mái chèo giúp con thuyền tiết học xuôi tới bến bờ”. Nhưng nói với Tuyết lúc này có lẽ là không thích hợp – nghĩ thế, Liên đành im lặng.
 
.                                                                                                                                          .                                                                                                                                 .                                                                                                                                       .     Vào lúc 8 giờ sáng, ông Trưởng phòng Phổ thông của Sở Giáo dục và Đào tạo cắp cặp da nâu to bự cùng đoàn tuỳ tùng của mình gồm hai chuyên viên chuyên trách hai bộ môn Văn và Vật lí đã có mặt ở cổng trường Phổ thông trung học Kinh Đô. Họ về đây làm nhiệm vụ Giám khảo, nói chính xác là Chánh chủ khảo chấm điểm và toàn quyền quyết định thí sinh đươc công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp thành phố.
       Ông Thành cùng vị Hiệu phó và hai vị Tổ trưởng Văn, Vật lí  tề tựu từ trước trong phòng Hiệu trưởng, túc trực đón khách. Khách  leo hết bậc cầu thang bước lên tầng hai. Biết khách đã đến, ông Thành tất bật bước ra hành lang, hồ hởi nắm chặt tay ông Trưởng phòng, lắc lắc liên hồi, luôn miệng đon đả: “Hân hạnh đươc đón các anh”rồi một tay xach cặp da giúp ông Trưởng phòng, một tay vừa lôi vừa dắt vào phòng Hiệu trưởng. Hai cô giáo trẻ măng mới về trường  làm nhiệm vụ tiếp “khách Sở”. Thích quá, họ mặc áo dài trễ cổ, quần trắng phau, tíu tít làm nhiệm vụ tiếp tân. Căn phòng rộn lên tiếng thìa ngoáy lach cách phát ra cùng với mùi cà phê hảo hạng tràn ngâp như muốn quảng bá cho thương hiệu Trung Nguyên có đẳng cấp, cùng sự thịnh tình hiếu khách của Ban Giám hiệu trường sở tại. Thuốc lá ba số 5 được vị Hiêu phó ân cần mời mọc  rồi xoè lửa ga, đưa tận miệng cho khách châm lửa. Mùi thuốc lá thơm bay ngào ngạt. Sau mấy lời xã giao chào hỏi, vi Hiêu phó và hai vị Tổ trưởng Văn, Vật lí ý thức đươc vị trí vai dưới của mình, khiêm nhường buông lời hùa theo, đế đệm đưa dẩy câu chuyện  với khách cho phải phép. Cố nở nụ cười xã giao thường trực, dù nó là nghi thức không thành luật, mặc cho nó vô hồn, vô cảm. Sau nhiệm vụ  tươi cười đế đệm, thế là hết việc. Họ cùng với hai nữ giáo viên tiếp tân nhã nhặn rời phòng Hiệu trưởng. Vị chuyên viên Sớ môi mỏng , mắt đảo nhanh, kín đáo bám theo hai cô giáo tiếp tân có vóc người cao ráo, áo trễ cổ, khuôn ngực trẻ trung nhô lên khoẻ khoắn như khiêu khích. Ánh mắt ông ta dán vào mấy vị trí mà các vị Giám khảo cuộc thi hoa hậu vẫn thường cẩn trọng đo dạc, chính xác đến từng mi li met cho thí sinh của mình.
      Căn phòng chỉ còn ông Thành, ông Trưởng phòng Phổ thông và hai chuyên viên . Anh chuyên viên có cặp môi mỏng phụ trach môn Vật lí với ánh măt linh động, đảo nhanh muốn tìm kiếm một vật gì đó trong căn phòng. Hít sâu một hơi thuốc làm tàn lửa đỏ rực ở đầu điếu thuốc, đôi măt của anh bị hút vào ba bó hoa tươi để ở góc phòng. Mỗi bó dắt một phong bì. Anh đoán không sai, bó hoa có dăt phong bì mầu hồng là để tặng ông Trưởng phòng, hai bó hoa còn lại dắt phong bì mầu xanh da trời là để tặng hai chuyên viên làm nhiệm vụ giám khảo,trong đó có phần của mình. Ông Thành xoa xoa đôi bàn tay với những ngón tay chuối mắn ngắn ngủi, nhũn nhặn cất lời: “Các anh về đây làm nhiệm vụ giám khảo, là khách quí của nhà trường. Lần này trường Kinh Đô được mùa giáo viên dạy giỏi là nhờ đèn giời soi xét, nhờ sự mát tay của các anh đấy” – Ông Thành tự thưởng cho mình bằng tiếng cười hềnh hệch làm lộ mấy chiếc răng cửa xỉn mầu chè thuốc. Ông Trưởng phòng Phổ thông của Sở giương cặp kính cận lồi lồi, cặp mắt trắng dài dại chỉ ậm à ậm ừ, không bộc lộ chính kiến. Ngưng lại trong giây lát, ông Thành hắng giọng nhoẻn cười nói tiếp: “Biết các anh từ trên Sở phải đến trường sớm để làm nhiệm vụ, chưa kịp ăn sáng, vất vả quá nên nhà trường chúng tôi xin gửi các anh chút quà mọn gọi là ăn sáng”. Ba bó hoa cùng phong bì được trao, có tiếng vỗ tay đèn đẹt.
      Anh chuyên viên có cặp môi mỏng cầm phong bì của mình, lợi dụng mặt bàn che khuất, ý tứ cúi mặt, se sẽ xé mép phong bì, không để nó phát ra tiếng kêu sột soạt, moi ra bốn tờ giấy bạc năm trăm nghìn, đút tọt vào túi. Miệng lẩm bẩm: “Trưởng phòng chắc chắn phải gấp hai, gấp ba lần nhân viên”. Ý nghĩ chờn vờn như mây bay, anh nghĩ tới những khoản “tiền chùa”, tiền xây dựng cơ sở vật chất, tiền vệ sinh, tiền nước uống của trò, tiền trái tuyến mà phụ huynh phải đóng góp đang được phân phối theo đối tượng. Âu cũng là một sự điều chỉnh xã hội hoá thu nhập, tay Thành kia chẳng chịu móc hầu bao của mình để làm “từ thiện” đâu. Hít tiếp một hơi thuốc, anh chuyên viên Lí liếc nhìn Trưởng phòng của mình, không thấy ông ta lên tiếng, anh điềm tĩnh hắng giọng hù hụ rồi cất giọng rè rè khê khê: “Anh Hiệu trưởng cứ yên tâm, chúng ta cùng thiện chí với nhau cả mà. Vô tư đi”. Tớp một ngụm  cà phê đen sánh, chất ca- phê- in và ni- cô- tin của thuốc lá làm cho thần kinh hưng phấn, hoạt bát. Nhìn mấy bó hoa tươi làm anh nhớ , nhớ lắm, nhớ rõ mồn một ngày bảo vệ luận văn Tiến sĩ… Phải rồi. Cái ngày đáng nhớ ấy hoành tráng lắm. Anh đã tặng các vị Giáo sư tiến sĩ 6 bó hoa tươi rực rỡ, kèm 6 phong bì. Họ là chủ tịch, là thầy hướng dẫn, là các thầy phản biện. .Nếu cứ chi li tính đếm, tuy không thể nhớ hết nhưng rõ như ban ngày, mấy tháng cuối làm luận văn, nào là nhờ thầy hướng dẫn đề cương rồi xin gợi ý, thông qua đề cương, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của giáo sư phản biện, mình đã phải dùng hàng tá phong bì …Dòng suy tư của anh chuyên viên môi mỏng cứ miên man trôi chảy …. Phải rồi. Học vị Thạc sĩ, Tiến sĩ và nữa, danh hiệu Giáo viên dạy giỏi, Giáo viên ưu tú… là danh vị sang trọng trong xã hội, bao nhiêu người mơ ước. Họ dồn hơi, dốc sức để giành dật nó. Danh giá lắm chứ. Hai chữ “danh giá” giầu ý nghĩa, thâm thuý vô cùng. Muốn có danh ư ? Phải có giá chứ ! Chẳng ai cho không. Ở nước mình là thế đấy ! chẳng giống như bên Tây bên Tầu. Ý nghĩ dấy lên làm anh đắc ý, thích thú. Niềm thích thú của người nắm trong tay quyền lực, cái quyền “sổ toẹt” hoặc “ban phát” danh hiệu Giáo viên dạy giỏi cho người này, kẻ kia…Anh có cái quyền lực quyết định của bề trên, chỉ cần dự một giờ thi Giáo viên dạy giỏi mà anh là chánh chủ khảo. Với một cái gật đầu, bằng một lời phán quyết quyền lực, cùng một văn bản thủ tục và chung cục là một điểm số, do anh toàn quyền quyết định.
      Khi ông Trưởng phòng và hai chuyên viên của mình đã uống cạn li cà phê cũng là lúc ông bảo vệ trường vung tay, dồn sức vào chiếc dùi trống lớn, quất lên tiếng tùng, tùng, tùng làm thanh động không gian mái trường. Ông muốn tiếng trống  hệ trọng này phải là tiếng trống tưng bừng, to nhất, vang nhất, đủ sức lấn át những âm thanh ồn ào như náo loạn của đám học trò đang nô đùa, hò hét, đuổi nhau dưới sân trường. Trò dừng cuộc chơi, hối hả rời rời sân trường bởi hiệu lực của tiếng trống, trở về lớp học của mình.
     Cô giáo Tâm, cô giáo Tuyết ôm đồ dùng dạy học và giáo án lên lớp trước giờ trống điểm 5 phút. Liên theo Tuyết đến lớp giúp bạn ghim bức tranh “Cuộc gặp gỡ của Chí Phèo và Thì Nở” lên góc bảng. Cô phàn nàn, không có búa đinh, đành phải dùng gót giầy thay búa. Thầy Quang đưa mắt dõi theo dáng tất bật của hai giáo viên thi dạy giỏi, nói với giáo viên ngồi bên cạnh: “Chỉ có thi dạy giỏi người ta mới năng nổ lên lớp trươc trống vào học. Giờ học thường nhật chẳng bao giờ ngưòi ta làm trái khoáy như thế”.
      Các vị trong Phong Phổ thông của Sở cùng ông Hiệu trưởng, Hiệu phó và hai Tổ trưởng môn Văn, Vật lí nghe tiếng trống của ông bảo vệ, họ đủng đỉnh cắp cặp, thả bước dọc hành lang, chia thành hai tốp, tiến đến hai lớp có giáo viên dự thi giáo viên dạy giỏi hai môn Văn và Vật lí. Khu sân trường trong khoảnh khắc như rộng thêm ra, trở nên vắng vẻ lạ thường. Mái trường trong phút chốc trở nên trang nghiêm hoành tráng hơn.
      Giờ thi giáo viên dạy giỏi của trường Trung học phổ thông Kinh Đô bắt đầu chính thức khởi sự.
 
                                                       *
 
 
.     Sự cố bất ngờ xẩy ra. Vừa dứt tiếng trống của ông bảo vệ, học trò lớp cô Tuyết rời sân trường, dồn lên hành lang ùa vào lớp. Bức tranh cuộc gặp gỡ của Chí Phèo và Thị Nở đầy mầu sắc hấp dẫn , đập vào mắt chúng. Lập tức lũ học trò vây quanh bảng để nhìn, để ngó, để bình phẩm. Lũ con trai trố mắt nhìn, chỉ trỏ bức tranh vẽ ngồ ngộ, miệng cười toe toét. Đám con gái ánh mắt lấm lét như thể nhìn vụng trộm vẻ thẹn thùng, chúng bĩu môi lắc đầu,có đứa vội ngoảnh mặt. Một trò trai nói lớn: “Da Thị Nở trắng như củ cải, đếch có đứa con gái nào ở lớp mình da nõn nà như da Thị Nở”. Đứa khác bình phẩm: “Úi chà chà ! Chí Phèo như võ sĩ Su –mô, Đ. phải, nó là thằng nát rượu, to con như võ sĩ thế kia phi lí lắm”. Có đứa nhận xét: “Cảnh làm tình lồ lộ không khác gì phim sex…”. Cô Tuyết phát hoảng, vẻ mặt cau có thất thần, rát cổ bỏng họng, nói mà như gào để xua đuổi học trò về  chỗ ngồi của mình. Phải mất đến năm ba phút trò mới chịu về chỗ nhưng không dứt lời bình phẩm bức tranh. Hàng trăm con mắt  bị bức tranh thôi miên. Trò cá biệt số một của lớp táo tợn đứng phắt dậy, bô bô đề nghị với cô giáo, hãy để cho học sinh từng bàn một, luân phiên nhau lên bảng ngó cận cảnh bức tranh, như thế mới “đã”, mới hiểu thấm thía tác phẩm Chí Phèo. Cả lớp cười ồ thích thú bởi lời đề nghị quấy quả ấy. Trò lớp trưởng đứng phắt dậy yêu cầu  lớp học ổn định trật tự để giờ học bắt đầu. Lớp vẫn nhộn nhạo như siêu thị mới khai trương. Cô giáo Tuyết lúng túng, chưa biết nên xử lí tình huống này ra sao, đứng ngây như trời trồng mồt hồi lâu trên bục giảng, nước mắt ứa ra trông thật tội nghiệp. Những lời bình phẩm nhảm nhí của đám hoc sinh cá biệt vẫn không thôi, xen lấn nhau, buông ra hỗn loạn. Lớp học bị ô nhiễm bởi những lời thô thiển, hài hước, không tài nào kiểm soát nổi.
     Năm, bẩy phút trôi mau. Anh chuyên viên Văn ở Phòng Phổ thông của Sở ngồi dự giờ ở cuối lớp cau trán, liếc nhìn đòng hồ “mât đứt bẩy phút rồi”- anh lẩm bẩm, chép miệng lắc đầu. Quay sang ông Thành ngồi bên cạnh, mặt ông Thành cồm cộm sưng lên, mắt hùm hụp bực dọc, anh chuyên viên nói với ông : “Bức tranh làm đồ dùng dạy học kia gây hiệu ứng phản cảm. Trò nhộn nhạo quá”.Thế rồi anh đứng dậy, yêu cầu cô Tuyết thu hồi ngay lập tức bức tranh.
Học sinh cá biệt số một của lớp chẳng cần giơ tay xin phát biểu. Nó tự do nói vống lên rằng, bức tranh được vẽ công phu thế kia sao lại bỏ đi ? Anh chuyên viên của Sở tái mặt nhưng vẫn kiên quyết phất tay ra hiệu cho cô Tuyết phải hạ ngay bức tranh. Tháo bức tranh xuống, nhưng rồi phải vài ba phút sau cô Tuyết mới “ thành công” trong việc “dẹp loạn”, đưa lớp học trở lại trạng thái ổn định trật tự, tiết học thật sự bắt đầu.
       Như bị một cú sốc kinh hoàng, lời giảng của cô Tuyết rời rạc buồn tẻ. Cô biết rằng, thế là tiết thi dạy giỏi của mình vô phương cứu vãn. Mặt cô nhợt nhạt, hồng cầu vội vã di tản, mồ hôi rịn ra ở hai bên thái dương, xâm xấp trên trán. Tay Tuyết run run cầm nắm dẻ lau bảng, vô tình đưa lên lau mồ hôi trên trán. Bất giác Tuyết có giác cảm, đang bị cực hình tra tấn đầy đoạ, có cái gì dâng lên chặn ngang trong lồng ngực. Cô muốn kêu to “Trời ơi sao tôi khổ thế này !” Nhưng không. Cô không kêu, chỉ căn chặt hàm răng. Giọt nước mắt thánh thót rớt trên bục giảng. Tuyết tiếp tục giọng giảng buồn bã, vô hồn vô cảm để thực hiện từng bước của giáo án lên lớp.
      Hết tiết học, dọc hành lang trở về phòng Hiệu trưởng, ông Thành măt sa sầm, măt ngầu lên đùng đục, dằn giọng ca cẩm với anh Tổ trưởng Văn của nhà trường: “Cái tranh thằng Chí Phèo ngủ với con Thị Nở bôi tro trát trấu vào bộ mặt đẹp của trường ta. Thằng hoạ sĩ lẳng lơ đã vẽ tranh đĩ bợm, đầu độc lũ học trò đang tuổi dậy thì”.Quay sang nhìn thẳng vào mặt anh Tổ trưởng Văn, cặp mắt đùng đục long lên, ông Thành dằn giọng làm vọt ra mấy hạt nươc bọt li ti,  nói: “Là Tổ trưởng Văn, lẽ ra anh phải chỉ đạo, vất mẹ nó đi cái bưc tranh làm tình, sặc mùi vị sex mới phải”. Anh Tổ trưởng Văn tay xoa xoa hạt nước bọt dính vào mặt mình, ôn tồn giải thích rằng, chỉ vì cô Tuyết năng nổ thực hiên chỉ đạo 100% giờ thi dạy giỏi phải có đồ dùng dạy học. Tổ Văn không chỉ đạo việc này, cô Tuyết không tham khảo ý kiến của tổ Văn cũng phải, không trách được. Anh Tổ trưởng Văn còn muốn nói điều nhân xét của mình với ông Thành rằng, lẽ ra không cần thiết phải xử dụng đồ dùng dạy học để minh hoạ cho tác phẩm Chí Phèo. Sự minh hoạ tầm thường sẽ làm hạn chế, thậm chí còn che nấp cái hay cái đẹp của áng văn chương đích thực. Thế nhưng, suy trước tính sau, biết rằng không bao giờ ông Thành đoc thơ, đọc văn, nói chuyện văn chương với ông ta chẳng đến bến bờ nào. Anh nói ngắn gọn: “Không nhất thiết 100% các giờ thi giáo viên dạy giỏi phải xử dụng đồ dùng dạy học hoặc giáo án điện tử, hơn nữa lại là môn Văn. Chỉ có các tiết học thực hành mới nên  xử dụng đồ dùng dạy học”. Anh tiếc cho Tuyết đã không tham khảo ý kiến của tổ Văn về việc xử dụng bức tranh  vô duyên ấy.
      Giờ thi giáo viên dạy giỏi môn Vật li của cô Tâm cũng lại có chút trục trặc nho nhỏ. Đúng vào thời điểm thực hành đo dòng điện, kim đồng hồ Von kế đứng ì ra không chịu nhúc nhích. Điều xẩy ra không có gì khó hiểu. Von kế  dù rằng khoác nhãn hiệu Madein China, nhưng vì nó được xuất xưởng đã hơn hai chục năm, bị thời gian và khí hậu nhiệt đới nóng ẩm làm cho “lão hoá”. Bởi vậy đôi khi nó dở chứng, từ chối dòng điện lưu thông, cản trở hoạt động của kim Von kế. Nhưng  thật đáng khen về sự bình tĩnh, cô Tâm có sáng kiến chữa bệnh lão hoá cho Von kế bằng bàn tay như có phép lạ của mình. Ba lần vỗ bồm bộp vào mặt Von kế, chẳng phải cầu trời khấn phật, kim ngoan ngoãn nhúc nhích, dù rằng yếu ớt. Nhờ vậy mà giờ thi giáo viên dạy giỏi lại được tiếp tục vận hành. Và rồi, cô yên tâm với thời gian giảng bài được kéo dài, không lo bị cháy giáo án. Bởi ông Thành khôn khéo đã hạ nghiêm lệnh cho ông bảo vệ , túc trực nhìn đồng hồ cho thật chính xác, bí mật kéo dài giờ thi thêm 7 phút mới được gõ trống hết giờ. Ông bảo vệ gật đầu, vâng vâng dạ dạ, tuân theo nghiêm lệnh của Hiêu trưởng.
      Thời gian kéo dài của tiết học, tất yếu kéo theo giờ ra chơi ngắn lại, trò không hề biết. Các vị trên Sở, trên Bộ có lẽ không ai ngờ tới. Tuy nhiên, việc ông bảo vệ đánh trống kéo dài giờ thi thêm 7 phút không qua được sự lọc lõi của anh chuyên viên môn Vật lí làm nhiệm vụ Chánh chủ khảo. Gặp ông Thành ở phòng Hiệu trưởng anh nói: “Đồng hồ điện tử đời mới mác Thuỵ Sĩ của tôi chính xác đến từng giây ông Thành ạ. Qui chế của Bộ không cho phép giờ thi kéo dài thêm 7 phút, tiếng trống vừa rồi có vấn đề…”. Mặt ông Thành ngay lập tức biến sắc, chép miệng lắc đầu. Tỏ ra bất bình với người gõ trống, ông đổ lỗi cho nhân viên bảo vệ đã dùng chiếc đồng hồ 6 tháng nay chưa thay pin mới nên mới gây nên sự cố đáng tiếc này.Ông hứa: “Sẽ nghiêm khắc  bắt ông bảo vệ làm kiểm điểm về việc sơ xuất gây hậu quả tai hại”. Anh chuyên viên nháy nháy đôi mắt tinh quái như mắt chuột nhắt, nói với ông Hiêu trưởng: “Việc đánh trống kéo dài giờ giảng thêm 7 phút  là có ý đồ, chắc rằng có kẻ chủ mưu- anh e hèm vài tiếng như để nhấn đà cho lời nói của mình, thủng thẳng- Chúng ta là người có thâm niên trong ngành, là thầy thiên hạ, vượt mặt nhau sao nổi, phải không anh Thành ?” Ông Thành lặng ngưòi, nhưng rồi anh chuyên viên hạ giọng tâm tình; "Chúng mình thiện chí với nhau là thượng sách phải không anh ?”. Ông Thành vui vẻ cướp lời: “ Chuyên viên nói chỉ có đúng” và rồi không ngớt lời cám ơn, cứ như thể anh chuyên viên môn Vật lí là ân nhân cứu mạng của mình. Nhìn anh ta với ánh măt e nể, ông đủ thông minh để đọc được ý tứ sâu xa mà kín đáo gửi gắm vào mấy chữ “Thiện chí với nhau là thượng sách”. Ông Thành nói rành rẽ: “Có đi có lại mới toại lòng nhau”. Cả hai cười hô hố váng cả căn phòng, cứ như thể họ là đôi bạn đồng điệu, tri âm tri kỉ. Ông  nhanh tay mở cặp da, lấy ra bao thuốc ba số 5 và một phong bì mầu xanh da trời, vội vã nhét vào túi áo ngực của anh chuyên viên Lí. Anh  cười,  nhăn mặt lắc đầu bảo: “Chỉ vẽ vời” nhưng không phản đối.
      Dù rằng đã uống nhiều rượu trong bữa ăn, vậy mà bữa cơm chiều nay ông Thành ăn không thấy ngon miệng. Những bực dọc bức xúc của buổi thi giáo viên dạy giỏi sáng nay của giáo viên trong trường làm ông thất vọng.
Nhai miếng thịt bò xào hành tỏi, ông Thành thấy dai dai ba bã. Gắp miếng cá vàng ươm, thịt cá trắng tinh, nhúng vào nước mắm dấm tỏi ớt, đút vào miệng, và miếng cơm, trệu trạo nhai mà cảm như vô vị. Ông đã uống hết hai chén rượu đầy, bây giờ là chén thứ ba rồi thứ tư -loại rượu “ngũ xà” đủ bộ , ngâm rượu nếp cái hoa vàng, lẽ ra người ta chỉ uống một chén trong bữa ăn. Con rắn hổ mang bành ngâm trong rượu, cuộn tròn trong bình thuỷ tinh 20 lít để trên mằt tủ như đang cố ngóc đầu, bạnh cổ, giương mắt để chia sẻ tâm trạng cùng ông. Rươu từ từ dẫn nhập vào máu, nó cho ông cảm giác lâng lâng, lơ mơ, lao đao mà chỉ người uống rượu mới biết, khiến ông thú vị khoan khoái. Dòng chảy suy nghĩ của ông đổ dồn về chuyên thi giáo viên dạy giỏi…Giờ dạy của cô Tuyết thất bại ê chề khiến ông bẽ mặt, hết đường cứu vãn. Không chỉ bị phê phán gay gắt về bức tranh thằng Chí Phèo ôm con Thị Nở mà còn bị  chê bôi là giọng giảng buồn bã vô hồn như tra tấn lũ hoc trò.Giờ dạy Vật lí của cô Tâm tàm tạm được nhưng, cái Von kế chết tiệt đã chống lại tiết giáo viên dạy giỏi ấy. Tay chuyên viên Vật lí buổi sáng nay đã mở miệng vặn vẹo rằng, giờ dạy của cô Tâm có hai khả năng. Cũng có thể chiếu cố đủ diểm đựoc công nhận giáo viên dạy giỏi, nhưng cũng có khả năng không xong, bởi đồ dùng thí nghiệm chưa chu đáo. Hai khả năng bỏ ngỏ như án treo, chờ đến phiên tổng kết sẽ có quyết định cuối cùng. Thật là phiền hà rắc rối. Ngày mai là ngày cuối cùng của tuần thi giáo viên dạy giỏi,  phải kịp thời chữa cháy ngay, phải “dán vào miệng nó”. Ông Thành chép miệng, thổi phù một luồng hơi ngắn rồi bĩu môi lẩm bẩm: “Thằng Thành này lại phải xắn tay hành động, phải “phù phép” mới có cơ cứu được cái Tâm. Còn cái Tuyết mắc bệnh “ngu lâu”, cho chết thẳng cẳng. Mày còn phải chịu ăn đòn với tao…”
Bây giờ thì mạch suy nghĩ của ông Thành đổ dồn vào suy tư về ngay thứ hai thi giáo viên dạy giỏi. Phải rồi, ngày mai thầy Châu Điên (điên là cái đuôi người ta ghép vào tên thầy Châu, bởi thầy dễ khát khùng )  dạy Vật lí và cô Liên dạy Văn sẽ bước vào cuộc thi giáo viên dạy giỏi. Thầy Châu Điên có thâm niên nghề nghiệp,  át chủ bài, là niềm hi vọng của tổ Vật lí, yên tâm rồi, khỏi lo- ông Thành nghĩ thế. Ông chỉ băn khoăn về giờ dạy của  Liên. Cô ấy là giáo viên trẻ, mình mà không tham mưu  ngay từ bây giờ thì ngày mai, không biết chừng sẽ hỏng bét. Liên mà thi trượt dạy giỏi thì ôi thôi ! Tổ Văn của trường trắng tay, không một ai đựoc công nhận là giáo viên dạy giỏi. Nếu sự thể diễn ra như vậy thì thật là bi kịch. Lãnh đạo nhà trường bẽ mặt ê chề với Sở, xấu hổ với trường bạn, mất diểm thi đua là cái chắc. Không thể chấp nhận được, Văn là môn chính, lại không hề có một mống giáo viên dạy giỏi ư ! Phải lật  ngược tình thế để duy trì, giữ vững danh hiêu Trường tiên tiến xuất sắc. Như có động lực thúc đẩy, ông Thành buông bát đũa đứng dậy, rời mâm cơm bước đến mắc áo, moi trong túi áo chiếc điện thoại di động đời mới mà một vị phụ huynh có con được nhận vào học trái tuyến mới tặng. Tay ông nhoay nhoáy bấm số điên thoại gọi Liên, giọng gay gắt: “Có việc gấp, cần góp ý ngay với cô về tiết giảng ngày mai. Đến ngay nhà tôi, đừng chậm trễ”.
      Nghe xong điện thoại, Liên phân vân lắm. Việc gấp là việc gì đây ? Góp ý về chuyên môn ư ? Với bộ môn Văn, ông ấy là ngoại đạo, không thể chuyên sâu, như vậy góp ý có ích gì. Hay là ông ta muốn chỉ giáo về phương pháp lên lớp,  tổ chức tiết học chăng ? Liên không hiểu, không đoán được. Nghĩ mãi, Liên hoàn toàn bế tắc, không thể đoán ông Thành sẽ góp ý, sẽ chỉ đạo điều gì, cô lên xe phóng đến nhà ông.
      Đến nhà ông Thành, Liên khép nép ngồi xuống chiếc ghế giả cổ gỗ trắc to vật vưỡng, trạm trổ hoa lá chim thú công phu, đánh vec- ni mầu cánh dán bóng lộn. Nhìn Liên, ông Thành nghiêm giọng :
     -Ngày mai cô giảng bài « Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc » khó đấy, không dễ xơi đâu.
      -Biết như vậy nhưng em muôn thể hiện  mình ở những bài « có vấn đề ». Cũng còn bởi em cảm phục nghị lực phi thường,trân trọng nhân cách , tấm lòng cao quí của Nguyễn Đình Chiểu.
     -Tốt, tốt, tốt. Có dùng giáo cụ trực quan không ?
      Liên e ngại về câu lục vấn, dè dặt trả lời nho nhỏ :
      -Em đã suy nghĩ kĩ về điều này, nhưng với tiết dạy của mình thì lại không cần giáo cụ trực quan. Em sẽ treo bức chân dung phóng to nhà văn Nguyễn Đình Chiểu.
      Liên hệ đến bức tranh « Cuôc gặp gỡ của Chí Phèo với Thị Nở » vô tình giết chết tiết học thi dạy giỏi của cô Tuyết nên ông Thành  xuề xoà thoả hiệp :
      -Thế cũng được- và rồi tỏ vẻ am hiểu đặc trưng của bộ môn, ông nói , môn Văn khác với môn Lí, môn Hoá, tôi hiểu điều đó.
      Tợp một ngụm nước chè, súc sòng sọc trong miệng rồi nuốt, hít một hơi thuốc lá rõ sâu, vừa nói vừa phun khói. Liên bịt mũi, vẫy tay xua khói. ông Thành hạ giọng :
      -Rút kinh nghiệm giờ dạy sáng nay của cô Tuyết, sao mà nhạt nhẽo đến thế. Giờ dạy của Liên phải khắc phục bằng được điều này, lôi cuốn trò bằng mọi cách, hút hồn trò bằng lời giảng lâm li thống thiết. Đặc biệt là  phải cố mà rưng rưng nước mắt khi giảng văn tế. Giọt nước mắt tuôn trào, lã chã rơi mới là thành công tuyệt vời.
      - Tuôn nước mắt khó lắm, em chịu đấy vả lại cũng không cần phải tràn trề nước mắt.
      -Có khó gì đâu ! Vấn đề là dùng mẹo,  hãy giấu lọ dầu Trường Sơn trong túi, khi  giảng đến đoạn đớn đau, thương cảm thì bí mật bôi dầu vào khoé mắt, thế là nước mắt tuôn ra như suối cho mà xem.
     Liên lắc đầu, nhếch mép cười, từ tốn :
      -Em sẽ cố gắng giảng bài Văn tế sao cho lay động tâm hồn tình cảm của trò, không chỉ bằng lời giảng mà còn vận dụng đồng bộ các phương pháp lên lớp khác. Thât tình em không thể bôi dầu vào mắt mình để nặn ra những giọt nước mắt giả tạo. Dạy Văn nào phải là diễn kịch trên sân khấu. Giáo viên Văn không phải là diễn viên chèo tuồng.
      Chợt nảy ra một ý tuởng độc đáo, ông Thành vỗ đùi đánh đét, à à lên mấy tiếng rồi sôi nổi :
      -Tôi sẽ hỗ trợ , tạo ra không khí tang lễ, gây tâm thế thuận lợi cho trò trong tiết giảng ngày mai của cô - chừng như e ngại Liên không thuận theo, ông Thành đắn đo trong giây lát rồi thong thả nói, cô không phải nhúng tay vào việc này.
       Ánh mắt đen láy của Liên mở tròn nhìn ông Thành nửa ngỡ ngàng, nửa thăm dò, hỏi :
      -Anh tạo tâm thế cho trò bằng cách nào, có thể cho em biết đươc không ?
      - Cứ yên tâm, vô tư đi ! tôi sẽ lo việc này vào tiết dạy ngày mai của cô.
      Liên không có cách nào khai thác  được điều muốn giấu kín của ông Thành. Ông gật gù bảo : « Đầu tiết học cô sẽ biết ». Với tâm trạng hứng khởi, ông Thành vươn vai thư giãn, dồn dập hít thuốc la, thổi ra làn khói mù mịt như ống khói nhà máy tuôn ra  khí thải. Liên bịt mũi, hục hoặc ho. Ông nói với Liên, em mà được công nhận giáo viên dạy giỏi là nhờ công lao Hiệu trưởng đấy nhé !- Giọng ông êm ái, chẳng mầy khi ông xử dụng ngữ điệu tình cảm ấy với giáo viên dưới quyền mình Ánh mắt của ông buông thả, bám vào cơ thể rồi ngưng lại nơi gương mặt xinh xắn của Liên. Ông chằm chằm nhìn gương mặt ấy, như thể lần đầu tiên được chiêm ngưỡng. Cái đẹp vốn dễ lay động, có sức lôi cuốn.. Rượu vẫn còn giần giật trong huyết quản, râm ran trong cơ thể. Liên ngồi đối diện,chỉ với tay nhẹ là chạm. tới người, chẳng khó khăn gì. Hứng khởi thúc đẩy người ta bạo dạn, tự tin và cả liều lĩnh. Cánh tay ngắn ngủi của ông vươn ra nắm tay Liên. Đúng vào cái thời khắc ấy, vợ ông vô tình  đẩy cửa bước vào. Đành rụt tay lại, vẻ mặt ông thoáng hốt hoảng, tiếc rẻ.
      Tiễn Liên ra về, ông Thành bước theo, muốn vỗ vỗ vào lưng, vào mông Liên để giao lưu thân ái nhưng cô đã kịp bước nhanh và ý tứ né tránh, tạo một giãn cách hợp lí mà bàn tay ông không với tới. Cử chỉ của Liên  đủ để ông  nhận ra cô không khải là người để người ta mơn trớn bỗ bã. Cặp mắt bồ câu đen láy được rào giữ bởi hai hàng lông mi cong dài cũng đen như đôi mắt của cô nhìn ông , có chiều e dè, cảnh giác. Ông  tiêng tiếc nhưng đành bó tay, bất lực. Sự thực là quyền lực luôn luôn giành ưu thế, nhưng không phải lúc nào cũng thắng thế. Tuy rằng cấp dưới bị phụ thuộc, rất dễ trở thành miếng mồi cho sự ham hố thèm muốn, thế nhưng không dễ dãi buông thả thì kẻ có chức quyền cũng đành bất lực
      Về nhà ăn xong bữa cơm, Liên ngồi ngay vào bàm làm việc của mình. Những điều ông Thành nói chiều nay vô tình làm cô không thể bàng quan với tiết học thi giáo viên dạy giỏi, mặc dù  Liên đã chuẩn bị chu đáo, sẵn sàng cho tiết dạy. Cô lật xem những trang giáo án lên lớp ngày mai.
      Cuộc thi giáo viên dạy giỏi được báo trước từ ba tháng. Phải rồi, nhiều người đã nói không cần úp mở, thi giáo viên dạy giỏi  là một trò biểu diễn, tiêu phí bao nhiêu là thời gian và sức lực của thầy và trò. Không hề có tiết học thường nhật nào được chuẩn bị dài hơi, công phu và nhiêu khê đến thế. Nó không phải là mô hình có tính khả thi để đem ra áp dụng đại trà, nó cũng không phải là đáp số cho tiết học thông thường. Có tiết học nào được chuẩn bị trước đến 3 tháng ? Liên nhếch mép cười một mình khi nghĩ đến tiết giảng tập, giảng thử để rút kinh nghiêm chuẩn bị cho thi dạy giỏi, mà chính Liên cũng bị cuốn vào vòng quay quái gở ấy. Được nhà trường cho phép, thầy Châu Điên hai lần giảng thử trước lớp, cô Tâm ba lần. Cô Tuyết lập kỉ lục xưa nay chưa từng có, bẩy lần giảng thử. Liên cũng đã có lần giảng tập.
      Chao ôi ! người ta « bầy binh bố trận » cho tiết thi dạy giỏi chẳng khác gì trình diẽn vở kịch với đủ nớp nang. Nghĩ thế cô bật cười thành tiếng. Học sinh trong lớp được thầy giáo, cô giáo giao trách nhiệm đồng loạt, rầm rồ giơ tay « xung phong » phát biểu, để bộc lộ tinh thần « hăng hái sôi nổi xây dựng bài ». Hình dung những cánh tay tua tủa được dàn dựng « xung phong », Liên ngượng cho đồng nghiềp của mình đã lao vào cuộc thi thố bằng những tiểu xảo vặt vãnh. Trò nào sẽ được chỉ định phát biểu đây ? Người được chỉ định được thầy cô lên danh sách từ trước, y như là danh sách diễn viên được phân vai trên sân khấu. Chúng thuộc lòng lời phát biểu của mình ở nhà. Liên chép miệng lắc đầu. Lại thêm một lần nữa Liên nhếch mép cười, không phải là nụ cuời buồn, cũng chẳng ra nụ cười vui. Ôi chao ! bao nhiêu là thủ thuật biểu diễn, bao nhiêu là mánh lới thi thố, pha trộn nháo nhào thật giả để giành tiêu chí « Thầy (cô) khéo tổ chức giờ dạy, phát huy được trí lực của trò, chủ động chiếm lĩnh kiến thức ». Các vị trên Sở, trên Bộ tinh ý rồi sẽ biết điều này. Liên mơ hồ xa xôi , mông lung nghĩ, rồi sẽ có ngày người ta nói «không » với cuộc thi thố giỏi giang kiểu này.Thi giaó viên dạy giỏi phải thế nào cơ..., mong rằng rồi đây, việc tổ chức thi dạy giỏi sẽ khich lệ giáo viên rèn luyện tay nghề. Muốn vậy phải có những qui định nghiêm ngặt chống « thi giả », « dạy giả », phải thực chất, sao cho giờ thi trở thành  chuẩn mực giầu tính khả thi, áp dụng vào thực tế giảng dạy Mà cũng lạ, nếu các vị chuyên viên ớ Phòng Phổ thông chịu khó đột xuất đến trường, dự vài ba tiết dạy của giáo viên vào những tiết học thường ngày thì sẽ phát hiện ngay ra ai là giáo viên dạy giỏi đích thực, ai là giáo viên dạy yếu kém. Việc ấy có khó gì đâu ! Sao họ không làm thế nhỉ ?  Có lẽ người ta ưa thích khoa trương, rầm rộ.
      Với Liên, danh hiệu giáo viên dạy giỏi là mục tiêu phấn đấu của sự nghiệp nhà giáo. Được công nhận danh hiệu ấy là sự thừa nhần của ngành Giáo dục, được đồng ngiệp tôn trọng, trò tin cẩn, được các vị phụ huynh học sinh yên tâm rằng, con cái mình được giao phó cho giáo viên có đẳng cấp dạy dỗ. Và rồi, bao nhiêu là hi vọng về con cái có cơ thành tựu dù không ít gian nan. Hơn thế nữa, giờ đây ở cái thời mà danh hiệu giáo viên dạy giỏi còn là thương hiệu « Đánh bóng » cho thầy,  «  dán mác » cho các lò luyện thi, lớp phụ đạo, trung tâm ôn luyện  … Danh hiệu này hấp dẫn vô cùng cho các thầy cô dang mở lò « bán chữ ».Còn hơn thế nữa, nếu Liên được công nhận giáo viên dạy giỏi sẽ là món quà quí giá tặng cha. Chắc chắn nó đem đến niềm vui, niềm tự hào chính đáng cho người cha đã sinh thành, nuôi nấng và dạy dỗ cho Liên lên người. Nó có khả năng tiếp cho ông thêm sức lực để chống chọi với căn bệnh thấp khớp chạy vào tim quái ác đang âm thầm hành hạ .
      Liên đã giảng tập trước lớp bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc và tranh thủ sự góp ý xây dựng của đồng nghiềp trong trường. Liên làm như thế để rút kinh nghiêm cho giờ dạy nay mai, nhập tâm vào giáo án mà mình đã thiết kế. Cô không cho phép mình dùng  mánh lới phi sư phạm.Mỗi khi nghĩ tới những tiểu xảo, những ngón nghề giả dối mang ra thi thố Liên thấy ngường ngượng, cứ như thể ai đó đang dõi nhìn hành vi lưu manh của mình.
      Còn nhớ, Liên chọn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc để dự thi, Tuyết thành thật bảo :
      -Chọn bài ấy  mạo hiểm lắm.
      -Vì sao Tuyết lại nói thế ?
      -Những năm học trước, nhiều lần tớ giảng bài này, thế mà lần nào cũng thấy khó. Học sinh uể oải không tập trung nghe giảng, nhiều trò mất trật tự, nói chuyện riêng. Như thế hiển nhiên là giờ học thất bại.
      -Mình thừa nhận bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc không hề dễ giảng, nhưng lại tin rằng giảng tác phẩm đậm đà bản sắc Nam Bộ ấy có cơ hội lay động, làm phong phú tình cảm yêu nước, yêu con người đẹp đẽ- dừng lại trong giây lát, Liên nói tiếp, vấn đề là phải khéo dắt dẫn trò cùng đồng cảm với những nỗi đau lớn lao của cụ Đồ Chiểu trước vận nước lâm nguy. Để từ đó cảm phục mến yêu người nghĩa sĩ nông dân yêu nước. Bởi vậy giảng bài Văn tế hứa hẹn nhiều thành công hơn thất bại.
      Bây giờ Liên lại nhớ về điều Tuyết cảnh báo ngày nào « Chọn bài Văn tế là mạo hiểm »… Liên mỉm cười ngẫm nghĩ, có lẽ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc có quá nhiều điều cần giảng và nhiều điều  không cần giảng. Áng văn kiệt tác sẽ có hai khả năng. Có loại văn « toàn bích » nên dễ giảng. Có loại văn hay lại vô cùng khó giảng. Đó là một thực tế mà  giáo viên Văn nào cũng đã từng trải nghiệm khi đứng trên bục giảng. Vấn đề then chốt là giáo viên phải thực sự rung cảm, « giải mã » được những ngôn từ có giá trị then chốt, tiềm ẩn, thấm đẫm chất nhân văn của tác phẩm. Dạy văn, giảng văn là thách thức lớn nhất đối với giáo viên Văn. Năng lực của giáo viên Văn được bộc lộ ở những tiêt học giảng văn.Giáo viên giỏi đích thực không biết đến chữ khó.Nào phải giờ giảng văn chỉ là diễn giảng một chiều, bắt học sinh thụ động nghe và túi bụi ghi ghi, chép chép, cổ xưa lắm rồi. Vấn đề còn là ở chỗ khơi hứng thú, dắt dẫn trò bằng những câu hỏi, gợi ý để đánh thức tiềm năng trí tuệ cùng năng lực cảm thụ văn chương để chúng chủ động thâm nhập « chiếm lĩnh » tác phẩm.. Người dạy văn  tham lam ôm đồm, đòi hỏi trò phải nắm được tất cả các giá trị của tác phẩm, đó sẽ là điều không tưởng. Giáo viên ra sức nhồi nhét kiến thức, làm cho tiết học văn năng nề vô cùng, thui chột mầu sắc của giờ học văn. Đó chính là tiền đề cho căn bệnh chán học văn đang tràn lan như dịch bệnh đã từ nhiều năm nay. Vấn đề then chốt của một giờ học là chỉ cần giảng cái gì là trọng yếu, chú trọng điểm nhấn, phẩm bình « nhãn tự » của thơ văn để hướng vào chủ đề.
      Liên nhớ mới gần đây, hiện tượng hi hữu đã xẩy ra, « Bài văn lạ » của cô bé giỏi Văn lớp 11 Ở trường Trung học phổ thông Việt Đức của Hà Nội đã làm xôn xao làng giáo Việt Nam. Khi làm bài thi học sinh giỏi : « Giới thiệu vẻ đẹp của tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc », cô bé thổ lộ trên trang giấy thi của mình rằng  « Thưc sự em không hề thích tác phẩm này, như vậy em có thể viết hay được không ? Em có thể chắc chắn rằng trong số mười học sinh như em thì có chín người cũng không thích tác phẩm này. Đơn giản bởi vì bọn em không sống trong thời chiến tranh, bọn em không thể rung động trước một bài tế khi mà thưc sự bọn em sống trong thời bình ». Liên thầm nói, cám ơn cô bé đã nói thẳng những suy nghĩ riêng tư và chính kiến của mình không cần úp mở. Điều nói thẳng của cô bé chính là nêu vấn đề, là thách đố đối với giáo viên dạy Văn khi giảng Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Mình không thể lùi bước trước thách đố- cô nghĩ vậy. Hãy làm cho thế hệ học sinh hôm nay đang sống trong không khí hoà bình của đất nước biết thấm thía , rung động trước áng văn bất hủ của nhà văn yêu nước thương dân Nguyễn Đình Chiểu. Giảng thế nào đây  đối với bài văn tế mà Hoài Thanh đã đánh giá nó là một trong những bài văn hay nhất của nước ta. Liên nhủ mình, tiếp xúc với bài văn này là được đối diện với vẻ đẹp văn học quí giá. Làm thế nào để trò cùng rung động với mình ? Câu hỏi ấy làm Liên day trở khi thiết kế bài giảng. Cứ dập khuôn thiết kế giáo án theo như sách Hướng dẫn giảng dạy của mấy vị Giáo sư ư ? Hàn lâm quá ! Liên không muốn dấn bước theo con đường mòn đã thành xưa cũ. Những điều hướng dẫn ấy tuy không dở nhưng giờ đây không hoàn toàn thuyết phục nổi cô. Và rồi Liên đã mạnh dạn khai phá một con đường mới để chiếm lĩnh những giá trị đích thực của Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Con đường ấy đã định hình và đã được soạn thành giáo án rồi dạy thử nghiệm thành công trong  lần giảng thử trước lớp. Bài giảng của Liên được thiết kế mà điểm khởi đầu là từ câu văn viết về chiến tranh thực nhất, hay nhất mọi thời đại trong bài Văn tế. Liên lặng lẽ đọc thầm câu văn ấy : « Chùa Tông Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm ; Đồn lang sa một khắc đặng trả hờn, tủi phân. bạc trôi theo dòng nước đổ. Đau đớn bấy ! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều ; Não nùng thay ! Vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ ».
      Từ câu văn hay nhất này, sẽ đào sâu vào tấm lòng son ngời sáng của người nghĩa sĩ nông dân nghèo khó mà nồng nàn yêu quê hương đất nước . Rồi, dắt dẫn để trò thấu hiểu, bao nhiêu yêu thương và xót xa của Nguyễn Đình Chiểu gửi vào tiếng khóc bi thiết với hàng loạt « nhãn tự » nào là « Chùa Tông Thạnh năm canh ưng đóng lạnh », « Đau đớn bấy mẹ già ngồi khóc trẻ », « Não nùng thay vợ yếu chạy tìm chồng ». Như vậy trò dễ rung động trong quá trình tiếp nhần giá trị thẩm mĩ của « Một tượng đài nghệ thuật » mang tính bi tráng về người nông dân yêu nước chống ngoại xâm. Một khi tâm hồn trò đã lay động trước tượng đài người nghĩa sĩ Cần Giuộc, các em sẽ thấu hiểu sâu xa rằng, có được sự bình yên của thời bình  ngày hôm nay là do máu xương của những nghĩa sĩ vô danh trùng trùng điệp điệp đã hiến dâng cho đất nước này. Cái bình yên có được là kết tinh sự hi sinh cao quí ấy.
     Bất chợt Liên nhớ tới lời khuyên thành thật của anh Năng giáo viên dạy Toán có tiếng của trường, người lừng danh mở lò học thêm. Anh nói với Liên rằng, lò luyện của anh sở dĩ có nhiều trò rủ nhau đến theo học là vì, trong khi giảng dạy cũng như khi ôn luyện, anh tuân thủ bí quyết đó là phải làm sao hút được học trò như nam châm hút mạt sắt. Phải khơi được mạch hứng thú của chúng như con chiên hứng khởi nghe đức cha truyền đạo. Chỉ có như vậy chúng mới không chán học, tập trung cao độ trong giờ học.Liên nhớ, Năng đăm đăm nhìn mình, nói lời dí dỏm : « Cái gì cũng cần sức hút, trong tình yêu sức hút đến từ hai phía ». Liên đỏ ửng mặt mà thinh thích trò chuyện cùng anh.
 
Liên bước lên bục giảng thi dạy giỏi vào ngày kết thúc của tuần thi giáo viên dạy giỏi. Trước giờ lên lớp, cô nhờ học trò của mình tranh thủ lúc ra chơi, treo bức tranh chân dung được phóng to của cụ Đồ Chiểu, tác giả của kiệt tác Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuợc lên tường,ở chính giữa phía trên mép bảng của lớp học một cách trang trọng.
      Ở phòng bảo vệ sát cổng trường, ông bảo vệ già dặn người trông giữ xe đạp xe máy của nhà trường, đánh trống giúp mình khi kết thúc giờ ra chơi thứ nhất vào lúc 8 giờ 25 phút. Ông giao chiếc dùi trống lớn cho người trông xe, không quên dặn dò phải vung tay hết cỡ đánh trống cho thật to. Thế rồi ông hối hả bắt tay vào công việc của mình với chiếc lư đồng xỉn mầu vàng thau, to như chiếc nồi cơm điện. Tay ông cầm nắm dẻ, lau sạch mặt ngoài chiếc lư đồng lần cuối cùng để nó tham gia vào cuộc thi giáo viên dạy giỏi , góp phần làm đẹp bộ mặt nhà trường, như ông Hiệu trưởng đã căn dặn. Gương mặt ông bảo vệ lộ sự hứng khởi đầy trách nhiệm. Bởi vì chẳng mấy khi ông có vinh dự được góp  sức lực của mình vào việc hệ trọng, làm đẹp mái trường. Bó hương Trung Quốc mầu đen như mực Tầu được ông đốt cháy đùng đùng, tay vẩy mạnh cho tắt lửa. Đầu hương đỏ rực, ngún ngún cháy, cuồn cuộn khói. Mùi thơm của loài hương được ngâm tẩm dược liệu hoá chất phả mùi hăng hắc, thơm đến nức mũi làm ông hắt xì hơi vài ba lần, nước mắt, nước mũi thi nhau trào ra, mắt hoe hoe đỏ. Hương chặt cho ngắn cuống , được cắm cả bó vào trong lòng chiếc lư đồng rồi đậy nắp cẩn thận. Khói chen nhau, ngoằn ngèo chui  ra từ các khe lỗ lắm hình vẻ của lư hương.
      Sau ba tiếng trống vang lừng, gìơ ra chơi khép lại. Trò các lớp vội vã bước nhanh, huỳnh huỵch chạy vào lớp. Ông bảo vệ vội vã khom người, lễ mễ bê chiếc lư đồng nghi ngút khói rời phòng bảo vệ. Ông nghiêng mặt né tránh mùi hương xộc vào mũi, hấp tấp bước, suýt ngã dúi dụi mấy lần.Bàn chân ông xải bước nhanh đến lớp 11A để « hỗ trợ » cho giờ thi giáo viên dạy giỏi của cô Liên, dạy bài văn tế. Cùng một lúc, khi ông bảo về từ đầu hành lang phía phải tiến đến cửa phòng lớp 11A cũng là lúc anh chuyên viên bộ môn Văn của Sở, cùng đoàn giám khảo xuất hiện ở đầu hành lang phía trái, cắp cặp đến lớp 11A. Giáp mặt nhau ở cửa lớp, ông bảo vệ mau miệng cất lời chào, nói với anh chuyên viên rằng, mình theo lệnh của ông Hiệu trưởng, đem lư hương này đến giúp cô giáo Liên. Anh chuyên viên chớp chớp mắt vẻ ngạc nhiên, hết nhìn chiếc lư đồng bốc khói, nhìn ông bảo vệ rồi chăm chắm nhìn Liên như dò hỏi. Liên lúc này đứng ở cửa lớp, thoáng ngỡ ngàng bối rối. Chợt hiểu ra sự việc, cô vội ngăn ông bảo vệ lại, từ tốn nói : « Cháu cám ơn bác nhưng giờ dạy của cháu không cần làm nghi thức tang lễ, không cần lư hương này đâu ». Mấy học sinh ngồi ở bàn đầu thính mũi, ngửi ra mùi hương Tầu bay ra từ chiếc lư hương, chúng nói : « Mùi hương Tầu điếc mũi lắm ».Vài đứa nhanh tay bịt mũi, có trò húng hắng ho. Ông bảo vệ lưỡng lự, anh chuyên viên Văn ôn tồn nói : « Mời bác mang lư đồng đi nơi khác để giờ thi giáo viên dạy giỏi được bắt đầu ». ông bảo vệ đành phải nghe theo, khom lưng lễ mễ bê chiếc lư huơng ngùn ngụt khói về phòng của mình. Mặt buồn thiu, ông tiếc công lao của mình đã không được góp phần vào cuộc thi giáo viên dạy giỏi.
      Kết thúc giờ thi của Liên, hoc sinh đứng dậy, vỗ tay rào rào tiễn khách, có đứa không kìm được hứng khởi về tiết học, nói to : « Giờ dạy hết ý, cực siêu ».
        Đánh giá kết quả giờ dạy của Liên, có vị khen giờ dạy truyền cám, có vị khen cô giáo khéo dùng câu hỏi để dắt dẫn trò thâm nhập tác phẩm nhưng băn khoăn rằng, bài giảng không thiết kế theo sách Huớng dẫn giáo viên của Bộ nên không biết đánh giá thế nào cho phải. Im lặng trong giây lát. Anh chuyên viên Văn nheo nheo cặp mắt dưới làn kính trắng, lật đi lật lại xem tờ phiếu chấm điểm rồi từ tốn nói, giọng anh như tâm sự : « Tôi xin phép không nhắc laị những ưu điểm của bài giảng mà các vị đã lên tiếng phát biểu. Tôi chỉ muốn khẳng định rằng, giảng bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc rất khó. Chọn nó để thi giảng phải là giáo viên tư tin, có bản lĩnh. Bài khó như vậy mà chính tôi cũng bị lôi cuốn bởi giờ dạy của cô Liên. Giáo án thiết kế công phu giầu sáng tạo. Người soạn giáo án đã xử lí đúng, coi sách Hướng dẫn giáo viên của Bộ chỉ là tài liệu tham khảo, không nhất thiết phải lệ thuộc vào khuôn mẫu cứng nhắc. Vậy nên trò hứng thú với bài giảng, thấm thía với áng văn bất hủ, xúc động với hình tượng nghệ thuật của tác phẩm, giờ giảng này thành công ». Mấy vị giám khảo « ăn theo » lắc lư, gật gù mái đầu. Ngừng lại trong giây phút, anh chuyên viên Văn nói tiếp : « Căn cứ vào thang điểm, chúng ta có thể cho điểm tuyệt đối 20/20 ». Ban giám khảo lặng đi trong giây lát, không ai có ý kiến phản đối rồi đồng loạt lẹt đẹt vỗ tay tán thành.
Điều bất ngờ xẩy ra, giờ thi giáo viên dạy giỏi môn Vật lí của thầy Châu Điên, con át chủ bài của nhà trường lại không mĩ mãn chỉ vì một lí do đơn giản. Thầy đã không cho trò trực tiếp bắt tay làm thực hành thí nghiệm. Măc dù thầy đã thanh minh vã bọt mép, giong choang choác như cãi nhau vói anh chuyên viên Vật lí của Sở rằng , đồ thí nghiêm của trường này đã « lão hoá », chỉ đáng  bán cho đồng nát chẻ chai, khiến kim các loại đồng hồ điện chỉ trỏ lung tung. Trò mà thực hành bằng những đồ thí nghiệm chỉ đáng vất vào đống rác ấy sẽ cho những con số ma, không đáng tin cậy. Anh chuyên viên Lí xẵng giọng, quắc mắt bảo rằng, giám khảo cuộc thi giáo viên dạy giỏi không có nghĩa vụ châm chước cho đồ dùng thí nghiêm «  lão hoá «  . Dù nó có là « cụ hoá », « kị hoá » cũng còn xơi !. Thầy Châu Điên đỏ mặt tía tai hăm doạ, sẽ kiện Ban giám khảo cuộc thi lên Thanh tra của Bộ về tội quan liêu, xa rời thực tế trường sở. Thế rồi, mang theo gương mặt căng thẳng giận dữ, thầy Châu Điên xăm xăm bước vào phòng chờ, quăng phịch chiếc cặp da đen căng phồng chứa giáo án xuống mặt bàn. Muốn xả hơi cho bõ giận, thầy đay đi đay lại rằng, chúng nó đếch hiểu  thực tế trường sở, sẽ phát đơn kiện làm rõ trắng đen, cho tụi nó lên bờ xuống ruộng. Thầy lôi trong cặp, lấy ra tờ giấy trắng thảo đơn kiện.
      Ông Thành biết chuyện to tiếng giữa thầy Châu Điên và anh chuyên viên Vật lí, ông than thở « Đến khổ vối thằng Châu Điên máu Chí Phèo » rồi bước nhanh vào phòng chờ đến bên thầy Châu Điên. Xéo mắt nhìn mấy chữ ở đầu lá đơn viết bằng chữ to : « Đồng kính gửi Sở và Bộ… », ông Thành cau mặt, tròng mắt đục mầu sương khói. Ông hiểu cá tính thầy Châu Điên khác người lắm, giáo viên dạy giỏi nhưng ngang ngạnh, để bộ ria mép rậm rạp, đen nhánh như chổi than, chẳng biết nể ai, thẳng ruột ngựa. Ông Thành lựa lời xoa dịu :
     - Bình tĩnh thầy Châu ơi ! Chúng ta làm nghề giáo, nghề thầy thiên hạ, phải hành xử chừng mực. Nóng nảy chẳng ích gì, vấn đề chẳng phải to tiếng đến thế. Hơn nũa người ta đã công bố kết quả chính thức đâu, còn cửa, chúng ta còn phương cách để cải thiện tình hình cơ mà.
      Im lặng trong một phút, thầy Châu Điên gay gắt lên tiếng :
      -Tôi chỉ có một phương cách, thảo sẵn lá đơn này ,cũng còn chờ xem kết quả ra sao. Thằng Châu Điên này chẳng phải cố đấm ăn xôi vì cái danh dạy giỏi, nhưng nếu điều phi lí diễn ra thì chẳng nể ai. Chúng nó ăn no đẫy tễ, ngồi chỏi xơi thật, kính thưa kính biếu đủ cả mà ăn cháo đá bát. Chúng ngồi trên mây trên gió, xa rời thuc. tế, biết một mà không biết hai.
       Chứng kiến sự phẫn nộ của thầy Châu Điên, ông Thành mặt tai tái, lập tức vỗ vai thầy Châu Điên, dịu giọng :
     -Biết rồi, biết rồi ! Thầy chẳng nên làm phương hại bộ mặt đẹp của trường ta. Tôi sẽ quan tâm giải quyết việc này, hứa với thầy đấy.
       Thầy Châu Điên im lặng, net mặt dịu lại, ria mép động đậy vẻ xuôi xuôi. Ông  Thành bảo, cứ yên tâm tin tuởng vào lãnh đạo rồi ông rời ngay phòng chờ về phòng Hiệu trưởng, nơi anh chuyên viên Vật lí cùng doàn giám khảo đang tề tựu. Vẫy bàn tay làm ám hiệu, gọi anh chuyên viên Vật lí ra ngoài để nói chuyện riêng, đến góc khuất của hành lang, ông Thành ân cần rút thuốc lá, xoè lửa, mời anh chuyên viên. Cả hai rủ nhau bước xuỗng sân trường, cùng thả bước đi bách bộ để tiện cho việc trò chuyện dài dài. Từ xa nhìn tới, người ta chỉ có thể chứng kiến hai người cười nói trò chuyện vô cùng vui vẻ, chăng khác gì đôi ban tri kỉ, tâm đầu ý hợp đang cởi mở trò chuyên bên nhau. Giây phút ông Thành dúi chiếc phong bì mầu xanh vào túi anh chuyên viên diễn ra quá mau lẹ, chẳng ai trông thấy. Ngay đến anh chuyên viên Vầt lí cũng chẳng kịp nhận ra phong bì dầy hay mỏng, chỉ biết đích xác là phong bì mầu xanh đã nằm gọn trong túi mình, nó còn bướng bỉnh  lộ liễu chồi lên miệng túi, buộc anh phải nhăn mặt ấn nó xuống rồi thành thật nói : « Anh làm hư tôi đấy ! Mà này, bảo tay Châu cứ yên tâm , vô tư đi. Thiện chí cả với nhau thôi mà ».
Trong buổi họp tổng kết tuần thi giáo viên dạy giỏi, Trưỏng ban giám khảo công bố, trường Trung học phổ thông Kinh Đô được Sở Giáo dục và Đào tạo công nhận hai giáo viên dạy giỏi cấp thành phố. Cô giáo Liên được tuyên dương đạt điểm tối đa, thầy Châu Điên đạt điểm đỗ vớt. Ông Thành không quá buồn nhưng cũng không vui vối kết quả ấy.
      Tiễn đoàn giám khảo của Sở, ông  hờ hững bắt tay, nở nụ cười gượng gạo nhạt nhẽo, phô những chiếc răng cửa xám xỉn mầu chè thuốc.
      Cô giáo Tuyết ngay từ sau buổi thi đã biết chắc tiết dạy của mình vô phương cứu vãn. Nét mặt Tuyết buồn hơn kẻ thất tình,  lộ ra từ ánh mắt, nét mặt, bước đi, dáng đứng. Ở phòng chờ, Tuyết ngồi lặng lẽ một mình không trò chuyện cùng ai. Khi bước dọc hành lang đến lớp hay cúi mặt, lảng tránh ánh mắt đồng nghiệp, mặc dù họ nhìn cô với ánh mắt thông cảm chia sẻ. Bất chợt, cô lại rơm rớm nước mắt buồn tủi, lòng trĩu nặng bao nỗi phân vân phiền muồn như không có cách nào giải toả nổi. Lần nào giáp mặt ông Thành Tuyết cũng ngần ngại và muốn dò xem thái độ phản ứng của Hiệu trưởng với mình giờ này ra sao. Cô len lén, lấm lét nhìn với mặc cảm mình là người phạm lỗi. Tuyết có cảm giác mặt ông lành lạnh, muốn xa lánh mình, đôi mắt ẩn trong hố mắt sâu của ông như chứa chất sự  bất bình. Đồng thời cô linh cảm ,ánh mắt hắt ra từ tròng mắt đùng đục kia ẩn chứa  những điều sâu kín mà mình không sao hiểu nổi, khiến Tuyết ngần ngại, e sợ. Ánh mắt ông Thành vô hình như có sự áp chế nặng nề mà cô muốn gỡ bỏ.
      Giáp mặt Tuyết lần này ông Thành lên tiếng : « Giờ thi giáo viên dạy giỏi của cô làm tôi thất vọng quá, bởi những lỗi không đáng có. Cô phải chủ động bố trí thời gian gặp tôi để tôi trao đổi về việc này ».Tim đập hùnh huỵch  như phá lồng ngực, Tuyết phát hoảng.
      Tuyết nóng lòng muốn gặp ông Thành ngay để hiểu sự tình. Biết ông  có thói quen ăn cơm trưa ở nhà hàng rồi nghỉ trưa ngay ở phòng Hiệu trưởng, cô xin  được gặp. Tuyết hi vọng gặp ông Thành sẽ giải toả được phần nào cảm giác nặng nề của người mắc lỗi với nhà trường trong giờ thi giáo viên dạy giỏi vừa qua.
 
Hồi trống tan trường thong thả buông vào không gian mái trường, học sinh mau lẹ rời lớp học, chen chúc nhau ùa xuông sân. Người xe dồn ra cổng để mau ra về. Những chiếc xe máy cuối cùng của giáo viên cũng đã nổ máy rời cổng trường. Trường Trung học phổ thông Kinh Đô phút chốc trở nên vắng ngơ, vắng ngắt, sân trường như rộng thêm để đón gió, đón nắng. Nắng mỏng manh rải khắp sân trường hờ hững với Tuyết. Hàng cây cổ thụ trong sân trường như đang ngóng đợi những ngọn gió vu vơ từ xa thổi đến mà chẳng đoái hoài đến cô. Tuyết đứng bơ vơ một thân một mình ngoài hành lang chờ gặp ông Thành. Thỉnh thoảng lắm mới có  làn gió thoảng nhẹ, lướt mau qua hành lang như giễu cợt sự đơn độc. Phút giây chờ đợi rộng rãi khiến Tuyết miên man suy nghĩ về viêc đã qua. Ông Thành chắc chắn sẽ bực dọc phê phán gay gắt tiết thi dạy giỏi của mình. Thôi đành nhẫn nhục chịu trận, cắn răng nín nhịn cho qua cái tao đoạn rủi ro này… Buồn ơi là buồn ! Bao nhiêu trông mong hi vọng vào giờ thi giáo viên dạy giỏi. Nếu được công nhận danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp thành phố thì danh giá quá, khác gì được leo lên nấc thang danh vọng cao sang của nghề giáo. Có nó, Tuyết đủ lí do để tăng học phí của lò luyện thi, lớp phụ đạo. Bởi lí do rất đơn giản, thương hiệu đấy, trò đươc giáo viên dạy giỏi thành phố kèm cặp. Ai chẳng biết, người làm gia sư, người mở lò hoc thêm, mở cua luyên thi đều là chuyện « bán chữ », thợ dạy mà thôi. Buổi dạy 1 trăm, 3 trăm. 5 trăm, 1 triệu…, giá cả như chợ trời...
      Gần 1 giờ chiều, mặt trời chênh chếch trên đỉnh đầu, ông Thành  trở về phòng Hiệu trưởng, mặt ửng hồng vì rượu. Tuyết theo sau bước vào, khép nép ngồi xuống ghế sa lông đôi cạnh ông.
      Thong thả tợp xong ngụm nước chè đặc sánh, xoè lửa ga châm thuốc hút, ông Thành lim dim mắt, giọng khề khà :
      -Tôi đau đầu vì giờ dạy của cô, các anh trên Sở chê trách lắm.
      Có cái gì ứ lên  nghẹn trong cổ họng , giọng Tuyết run run :
      -Khốn nạn thân em ! Chỉ vì cái bức tranh vô duyên của tay hoạ sĩ.
      Nói xong, nước mắt cô ứa ra từ lúc nào. Ông Thành luớt nhìn, để ý tới dòng nước mắt, thầm nghĩ, đồ  non gan, yếu bóng vía. Chợt trong đầu ông loé lên cái ý nghĩ khiến mắt ông tối tối, phải nhân cơ hội lợi gió bẻ măng, dấn thêm đòn cân não cho cô ta phát hoảng. Có như vậy, cô ta  sẽ ngoan ngoãn lệ thuộc vào mình... Mắt ông Thành nheo nheo, chớp chớp, đôi tròng lẩn sâu trong hốc mắt. Ông bịa chuyện, giọng tưng tửng :
       -Các anh trên Sở đòi phải kiểm điểm cô về việc treo bức tranh tục tĩu phản giáo dục, chẳng khác gì phổ biến văn hoá đồi truỵ, làm ô uế bộ mặt đẹp của trường ta. Tôi cố nói đỡ cho cô mà không nổi.
      Ông Thành buông lửng câu nói. Mặt Tuyết biến sắc, giọt nước mắt rớt trên đôi má bầu bầu. Cô sụt sịt khóc, khuôn ngực nhấp nhô đập vào mắt ông Thành. Tay cô nắm cánh tay ông, run rẩy lắc, miệng năn nỉ :
      -Anh tha thứ cho em. Em van xin anh đấy !
     Để nguyên cánh tay mình cho Tuyết nắm giữ, ông Thành quyết định nói câu lấp lửng:
      - Xét mức độ, nếu cần thiết, có thể chuyển sang làm hành chính văn thư …cũng còn tuỳ…
      Tim Tuyết đập náo loạn. Hoang mang, hoảng hốt, rối bời… Nhục nhã quá ! Phải  chuyển sang công tác hành chính ư ? Giáo viên và học sinh trong trường sẽ nhìn mình bằng con mắt nhạo báng, khác gì bôi tro trát trấu vào mặt. Còn gì là danh dự, còn gì là uy tín. Nghĩ tới hai lớp phụ đạo học thêm của mình, càng rối trí. Trò mà biết cô không còn là giáo viên đứng lớp, chắc chắn chúng bỏ học. Liếc nhìn ông Thành, gương mặt lạnh lùng nhưng ánh mắt loé niềm vui khiến Tuyết ngờ ngợ, phân vân, ngờ vực…lặng đi trong chốc lát…Vô lí. Thật vô lí, có lẽ nào chỉ vì bức tranh làm tình của Chí Phèo và Thị Nở mà chịu án kỉ luật nghiệt ngã đến thế, mưu đồ hại mình chăng? Tuy vậy, Tuyết vẫn nhũn nhặn:
      -Xin anh tha thứ cho lỗi lầm của em.
     -Tha thứ dễ dãi, vô nguyên tắc thế á !...Bàn tay ngắn ngủn của ông Thành tích cực làm nhiệm vụ, nhè nhẹ lau nước mắt trên má Tuyết. Bàn tay vừa lau vừa âu yếm vuốt mặt. Tay kia ông để nguyên cho Tuyết ôm giữ. Cựa nhẹ cánh tay, ông  hứng khởi bởi cảm giác rõ rệt lắm. Nó đè lên khuôn ngực mềm đẫy đà  ..  Cảm giác ấm nóng  rõ hơn bao giờ hết,  rạo rực cả cơ thể. Nguồn ấm áp từ nơi ấy ran ran nóng rẫy, những xao động dần dà chiếm ngự, lan khắp cơ thể người đàn ông sung sức, khơi lên những khao khát thèm muốn mạnh mẽ, không cưỡng nổi. Men rượu tồn dư trong huyết quản được dịp hỗ trợ đắc lực cho khao khát của ông. Bỗng chốc nó trở nên tưng bừng trong huyết quản như giục giã. Một tay ông tiếp tục làm nhiệm vụ vuốt mặt nhiều hơn lau nước mắt. Chà chà ! Gương mặt bầu bầu của Tuyết đẹp lạ thường-ông nghĩ thế. Áp má mình vào má Tuyết, tay ông vô cùng mau lẹ, tự do tìm kiếm trên khuôn ngực đầy đặn, tăng tốc lân la khắp cơ thể một cách tuỳ tiên, phóng túng. Ông thủ thỉ:” Thôi đừng khóc, anh thương em ”.. Im bặt tiếng khóc, và rồi, chính những hành vi bạo dạn của ông Thành làm Tuyết bừng tỉnh…Ông ta làm trò gì thế này ? Giờ thi dạy giỏi thất bại phải trả giá thế này ư?...Lặng đi trong giây lát. Uất ức dồn nén, phẫn nộ bùng phát mau lẹ, lời nói của Tuyết tuôn trào tự nhiên:” Anh buông tay ra”. Ông thành chẳng thèm nghe lời Tuyết, ôm ghì lấy cô như sư tử ôm con mồi, vật ngửa cô ra, hổn hển nói:”  Anh xoá án kỉ luật cho em…”. Tuyết bĩu môi, nghiến răng, dồn sức lực vào đôi tay đẩy ông Thành ngã vật ra nền nhà. Cô nói dập dồn trong hơi thở đứt quãng:” Tôi nể ông, nhưng đến nước này, con này chẳng ngại gì kỉ luật. Mà này ! Tôi mà bị kỉ luật thì thề sẽ phanh phui tất cả…” rồi mở cửa, thoát nhanh rời phòng Hiệu trưởng.
     E ngại Tuyết tố cáo hành vi cưỡng đoạt của mình, buổi sáng hôm sau ông Thành chủ động gặp Tuyết để làm lành. Ông nhoẻn cười:” Hôm qua tôi say quá. Chuyện cũng chỉ nhỏ như con thỏ ấy mà ! chúng mình cùng quên nhanh chuyên ấy, chẳng nên kể lại làm gì. Vả lại có tang chứng gì đâu. Còn chuyện kỉ luật em ư ? Tôi đã chôn sâu trong nấm mồ tư duy của Hiệu trưởng rồi. Hứa nghiêm chỉnh, cùng thoả thuận đấy nhé”.Tuyêt  bĩu môi, im lặng, không phản đối. Sau này, ông Thành và Tuyết cùng trung thành với hợp đồng đã thoả thuận miệng, không ai hé mở chuyện đã qua. Họ cùng chôn vùi trong kí ức chuyên chẳng lấy gì làm hay ho ấy
 

     Mở  Lớp Chọn                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  
 
 
      Việc tổ chức “Lớp chọn” được tiến hành ngay từ đầu năm học ở khối lớp 10 trương Kinh Đô cũng như các trường trong thành phố
       Ông Thành khom lưng,nắn nót viết thông báo lên tấm bảng đen lớn có mái che, đặt ở góc sân cạnh cổng trường. Hàng chữ thông báo viết bầng phấn trắng: “Trường Trung học phổ thông Kinh Đô nhận đơn tuyển sinh vào lớp chọn. Muốn được tuyển vào lớp này phải là học sinh  xếp loại học lực giỏi ở năm học lớp 9. Ghi chú:  Chiếu cố cho những trường hợp đặc biệt”.Mấy chữ “Ghi chú”, “trường hợp đặc biệt” ,”chiếu cố”,  ông tô đậm bằng phấn vàng, gạch đít bằng phấn đỏ.-  “Cái cụm từ ngữ trường hợp đăc biệt” tù mù lắm, cơ hội làm ăn đây- có giáo viên đọc xong thông báo, nhận xét như vậy.
      Thầy Quang giáo viên Sử than phiền với đồng nghiệp trong trường rằng, thằng cháu đích tôn của mình, năm nay trúng tuyển vào lớp 10 nhưng không đạt danh hiệu học sinh giỏi nên ngại nộp đơn xin vào lớp chọn. Môn Toán của nó tổng kết 9 phẩy, nhưng các môn học xã hội, chỉ lẹt đẹt 6 phẩy, trên 6 phẩy, cuối năm học chỉ đạt tiêu chuẩn học sinh tiên tiến. Thầy hỏi ông Thành:
.      -Học sinh xin vào lớp chọn được xét chiếu cố, tiêu chuẩn cụ thể ra sao ?
-Tuỳ từng trường hợp, tôi sẽ xem xét cụ thể.
      Đọc mấy chữ “chiếu cố”,”trường hợp đặc biệt” trên bảng thông báo, thầy Quang đắn đo cân nhắc mãi, nét mặt lộ vẻ không vui, nếp nhăn trên trán như hằn sâu rõ nét hơn, mắt đăm chiêu phân vân nghĩ ngợi. Thầy rất muốn cho thằng cháu của mình đườc tuyển vào lớp chọn để có cơ hội được  thầy cô  giỏi dạy dỗ. 10 người thì 9 người nghĩ y hệt thầy Quang. Môi trường lớp chọn toàn là trò giỏi, chúng sẽ chăm chỉ, đua nhau học hành. Ai chẳng muốn như vậy. Thế nhưng chữ “chiếu cố” lại làm thầy mặc cảm, phải hạ mình xin xỏ người khác. Tính thầy không muốn luỵ ai. Ở lứa tuổi 50 người ta giầu tự ái, pha trộn tự trọng, không muốn ai xúc phạm đến mình. Có người bảo, thầy Quang là anh lính Trường Sơn thời chống Mỹ, tính thẳng thắn, khảng khái, không muốn luỵ ai nên đôi khi chịu thiệt thòi. Xét đến cùng thì thằng cháu của thầy nào phải là trường hợp đặc biệt. Hàng nghìn, hàng vạn trò xếp loại tiên tiến thì có gì là đặc biệt. Còn ông nó dạy ở trường này, thì cũng không thể coi là đặc biệt. Nghĩ vậy, thầy Quang không hạ bút viết đơn xin cho cháu vào lớp chọn.
      Cô Tuyêt thì thào với thầy Quang như người buôn bạc giả: “Có người xin xuất vào lớp chọn chẳng phải cho con cho cháu nhà mình, chỉ cần “chạy”, chịu tốn kém chút ít, thế là xong”. Thầy Quang bảo, tiêu cực xã hội đang xâm lăng mái trường, làm hư hỏng lãnh đạo, mất uy tín ngành Giáo dục. Phải ý thức được sự tha hoá ấy, mình là nhà giáo
nên tránh việc này. Liên viết đơn xin cho em ho. vào lớp chọn. Điểm tổng kết năm học lớp 9 của nó là 7 phẩy 9, dưới mức chuẩn học sinh giỏi 0 phẩy 1 điểm. Vậy nên vẫn nằm trong diện “chiếu cố”, phải làm đơn xin ông Thành. Thế mà hai hôm nay không thấy Hiệu trưởng bén mảng đến trường.
       Liên đoán ông có việc bân rộn nên ở nhà . Sốt ruột quá, đành tính tới chuyên phải tìm đến nhà ông Thành. Cô suy xét, cân nhắc nên đến vào lúc nào cho thích hợp nhất, bởi vì, dù sao đây cũng là việc nhờ vả người ta
      Phải rồi việc nhờ vả xin xỏ, phải biết lựa chọn thời gian sao cho thích hợp mới mong đạt hiêu quả. Người mà ta muốn nhờ vả đang bận bịu, căng thẳng trong giờ làm việc thì chẳng còn hơi sức nào muốn tiếp khách. Hoặc là người ta đang thụ hưởng những giây phút thư giãn bởi nồng độ cồn tăng cao trong huyết mạch, váng vất trong não bộ, sau bữa nhậu kéo dài, thì chớ có mà vác mặt đến, chỉ tổ hỏng việc. Suy đi tính lại, Liên chọn thòi gian buổi tối khi gà đã lên chuồng, những ngọn đèn cao áp trên đường phố sáng trưng từ đã lâu để đến nộp đơn xin học cho em.
      Nhà ông Thành nằm  trong một ngõ rộng. Liên đến là lúc mà chiếc sân nhỏ trước cửa nhà ông đã để sin sít  bẩy, tám chiếc xe máy, có xe máy để doc ngoài ngõ. Đàn ông, đàn bà ngồi chật cứng trên những chiếc ghế gỗ giả cổ bằng gỗ trắc to đùng. Chẳng còn chỗ để ngồi, năm bẩy người đứng bu quanh ông  như vòng vây xiết chặt không cho ông chạy trốn. có người chắn lối  cửa ra vào.Liên lách qua dãy xe máy trong sân buớc vào. Vợ ông Thành biết Liên là giáo viên trong trường, chị mời vào gian nhà trong tiếp chuyện. Rót xong chén nước mời Liên, chị thở dài thườn thượt, than phiền: “Mấy hôm nay phụ huynh xin cho con vào lớp chọn, họ bám anh Thành như đỉa đói, từ trường theo về nhà- chị lắc đầu, đến khổ !”.
       Bỗng nhiên,Liên và vợ anh Thành cùng nghe rõ tiếng  xe  tắt máy ngoài cổng. Người phụ nữ lách qua dãy xe máy bước vào nhà. Chừng như quen anh Thành đã lâu, cung cách chị ta bạo dạn, giọng loé xoé, vừa nói với khách, vừa nói với anh Thành: "Đông khách thế ! Các vị đứng chắn lối  tránh ra nào cho tôi nhờ, chẳng biết ý tứ gì cả !. Chào ông anh ! Mấy hôm nay lặn đâu mà mất tăm . Con này đến để nhờ ông anh đây”.Chị Thành tò mò,hé cửa ngó ra nhìn người phụ nữ ấy, Liên cũng ghé mắt nhìn theo. Lướt nhìn vài giây, chị Thành nhăn mặt, xì một làn hơi qua lỗ mũi thành tiếng gió, bĩu môi lắc đầu.. Mùi nước hoa ngoại hăng hăng, là lạ,tràn ngập phòng khách, bay vào gian trong. Không hiểu nó bay ra từ mái tóc xoăn xoăn nhuộm nâu hay từ da dẻ, áo quần ngươì phụ nữ kia.Chị ta tên Lơ, tầm tuổi ngoài 30, kém vợ thầy Thành chừng chục tuổi. Lơ có thân hình phốp pháp, môi  đỏ thẫm mầu son mận, váy đen xẻ dọc trùm lửng qua gối để lộ  bắp chân có làn da trắng như củ cải, cánh tay trần mầm mẫm,thi thố làn da trắng phớ với bắp chân, cổ tay choé loẹ xích vàng. Chị ta dúi vào tay ông Thành lá đơn xin một xuất vào lớp chọn, giọng loé xoé dặn ông : “Nhớ nhé ! Phải xếp nó vào danh sách ưu tiên số 1”.Nghe không sót lời dặn của Lơ, nét mặt chị Thành thoáng ngỡ ngàng, lắc đầu.
      Liên nhẩn nha trò chuyện, thăm hỏi loanh quanh để lấp kín thời gian chờ đợi. Cánh cửa ngăn cách phòng trong và phòng khách tuy khép kín nhưng vẫn âm âm, u u  tiếng nói từ phòng khách dội vào nghe rõ lắm. Tiếng khẩn cầu nối đuôi nhau nghe thống thiết, não lòng người “Trăm sự nhờ thầy”. “Chiếu cố hoàn cảnh”, “Suốt đời đội ơn thầy”… Giọng ông Thành khê khê, rè rè nghe khác hẳn giọng khách. Có lẽ do ông phải nói nhiều, hút nhiều. Cách đây dăm năm, chỉ khi vui vẻ lắm, nể bạn bè ông mới chịu cầm điếu thuốc, hít vài hơi lấy lệ rồi quăng nó đi. Bây giờ thì ông hút thuốc, phun khói dầy đặc như khói nhà máy vận hành. Liên nghe rõ lời ông Thành:
      -Trường mở ít lớp chọn thôi, các ông, các bà nộp đơn quá chậm – ông phê bình họ đúng như cung cách của một nhà sư phạm kiểu mẫu, hết lòng chăm lo đến thế hệ trẻ, các vị mải làm ăn quá, thiếu sót lớn lắm, chẳng quan tâm gì đến tuơng lai học hành của con cái
      -Dạ. Em mới thấy thông báo tuyển sinh lớp chọn từ hôm kia.
      -Phải rồi! Nhưng buổi sáng thông báo thì buổi chiều đã có hàng trăm lá đơn. Xin mời các vị xem đây !- ông Thành giải thích thêm, nhu cầu xã hội lớn lắm các vị ạ !
      Tay ông lôi trong chiếc cặp da dầy cộp ra một tập đơn và bản danh sách dầy đặc. Có mấy lá đơn đóng dấu dỏ chót cúa Sở, của Phòng, của Uỷ ban này nọ. Có đơn ghi họ tên 3 trò xin vào lớp chọn, điểm tổng kết học lực năm lớp 9 là trung bình trên 5 phẩy. Đơn có dấu đỏ chót còn kèm theo hàng chữ ghi bên lề như mệnh lệnh, chỉ thị phải thi hành: “Anh Thành nhận cho ba trường hợp ưu tiên đặc biệt”.
      Mắt khách đổ dồn vào bản danh sách, trân trân, thao láo dõi nhìn. Họ choáng người như bị sốc bởi tờ danh sách dầy đặc kia. Căn phòng đột nhiên im ắng, lặng đi trong giây lát.Chắc là các vị phụ huynh đang tự trách mình chậm chân, làm lỡ vận hội của con em vào lớp chọn, lỡ vận hội rèn đúc nhân tài. Bỗng phòng khách lại sôi lên, âm vang giong ồm ồm của vị phụ huynh: “Quyền trong tay thầy, vì nhân dân, vì con em chúng tôi xin thầy nhón tay làm phúc mở thêm lớp nữa gọi là lớp chọn A2”. Có giọng nói khác hùa theo rõ to: “Thế mới phải. Trăm sự nhờ thầy”.Thật mừng, dân ta khao khát, hết lòng lo toan cho sự học thành tài của con em.. Ông Thành xuôi xuôi, nửa như thoả hiệp, nửa như xua đuổi: “Các vị thông cảm về cho! Tôi có người nhà đang chờ cần gặp… Thôi thì nể các vị, tôi nhận đơn để xét tuyển, cố gắng để con em chúng ta đuợc vào lớp chọn”.Khách hể hả: “Đội ơn thầy”, “Quí hoá quá”. Có tiếng nói nho nhỏ, kín đáo như buôn bàc giả “Xin gửi thầy lá đơn và năm ba vé gọi là …”.
      Khách lục tục ra về, vợ ông Thành mở cửa mời Liên  ra phòng khách. Ông Thành mau lẹ, vội vàng dúi tập phong bì sọc mầu xanh đỏ, cái dầy, cái mỏng vào sâu trong túi, bởi chúng bướng bỉnh trồi lên miệng túi như thể  phàn nàn  về cái túi quá nhỏ.Trán ông Thành  cau lại vẻ bực dọc khó chịu, miệng ông lẩm bẩm thanh minh: “Đến khổ, không nhận không xong”.Liên lánh mắt, nhìn vu vơ lên trần nhà như không hề hay biết để ông đỡ bối rối. Chao ôi ! Người ta đã làm khổ và làm hư cái nghề giáo của ộng.
      Chờ cho ông Thành ngồi xuống ghế, xoè lửa châm thuốc hút Liên mới đưa mắt dõi nhìn ông, trông ông có vẻ mệt mỏi uể oải. Biết rằng giờ phút này ông chẳng hào hứng tiếp mình. Cô thèn lẹn cân chè móc câu Thái Nguyên lên bàn với ý nghĩ “Miếng trầu là đầu câu chuyện” để dễ đặt vấn đề xin cho em vào lớp chọn. Ông Thành chằm chằm nhìn gói gói chè, nói đúng nửa câu: “Vẽ chuyện, quà với cáp…”. Còn nửa câu ông giữ kín nó trong đầu như những búp chè được phong kín trong gói: “Bèo bọt, chè với chả thuốc”.Liên xuất trình cùng một lúc đơn xin học và học bạ năm học lớp 9 của đứa em. Ông Thành chẳng thèm xem, thu lá đơn đút tọt vào cặp rồi mau lẹ lôi ra tờ danh sách ghi tên học sinh xin vào lớp chọn, dầy đặc hơn một trăm tên tuổi. Ông trao cho Liên xem- tờ danh sách này, lúc nãy ông đã đưa cho mấy vị phụ huynh chứng kiến. Liên đọc lướt cột ghi thứ tự, thẽ thọt hỏi:
      -Nhiều trò xin vào lớp chọn như thế này, anh tính sao ? Rồi có phải thi tuyển không anh ?
      - Xét tuyển và thi tuyển đều hợp lệ. Chẳng nhất thiết phải thi tuyển, mất thì giờ.Danh sách này tôi đã xét tuyển.
      -Như thế sĩ số lớp chọn sẽ hơn 100 em cơ à ?
      Ông Thành ậm à ậm ừ né tránh câu trả lời, mí mắt chớp chớp liên hồi có chiều suy nghĩ tính toán lung lắm rồi nói
      -Tôi sẽ có cách hoá giải.
       Liên nghĩ, sĩ số lớp hàng trăm, chắc phải học ở hội trường mới đủ chỗ ngồi. Cô vẩn vơ, lan man suy tư, lớp học đông như họp chợ, thầy cô quản lý sao cho xuể. Trò nhân cơ hội nói  chuyện riêng, nghịch ngợm quậy phá. Học hành như vậy không bao giờ có chất lượng. Cô ngồi ngẩn ngơ một hồi, cau mày đăm chiêu nghĩ ngợi, quyết định rút đơn, không xin cho em vào lớp chọn rồi cáo từ ra về.
      Ông Thành  ngả người trên chiếc ghế giả cổ, duỗi chân trên mặt bàn phủ kính cho thư giãn. Ông hít những hơi thuốc ngon lành, lửa đỏ ối, tàn thuốc rơi lả tả xuống nền đá hoa, mắt lim dim với ý nghĩ chờn vờn “Thằng cha nào thuở khởi thuỷ phát minh ra “Trường chuyên lớp chọn” phải tôn nó là bậc thánh. Cáo thật, khôn ranh tuyệt trần. Nó khai thác đúng tâm lí dân đen, họ khao khát con cái được học ở trường lớp có danh, hi vọng con cái thành tài. Cái tên “lớp chọn”khác gì một thương hiệu lừng danh trên thương trường.Thế là dân tình nhắm mắt lao đầu chạy thục mạng, chạy tít mù cho con cái vào lớp chọn . Không đẻ đái ra lớp chọn, thì làm gì có ai “chạy””. Ông Thành nhoẻn cười một mình trong ánh đèn mờ ảo của căn phòng với ý nghĩ bâng quơ “Nhờ mày mà tao được ăn theo”.
      Sau một tuần thông báo và chiêu sinh vào lớp chọn, ông Thành lên danh sách 165 học sinh được tuyển chọn, chia thành ba lớp. Mỗi lớp có sĩ số đúng theo qui chế cho phép của Bộ, tối đa là 55, mang phiên hiệu 10A1, 10A2, 10A3. Lớp 10A2 được gắn với cái đuôi mà người ta dễ liên tưởng tới việc cứu người có nguy cơ sắp chết đuối “Lớp chọn vớt”. Lớp 10A3 được gắn với cái đuôi nghe trĩu nặng tình người “Lớp chọn tình thương”.
      . Thầy Năng nói vui: “Trường ta nở rộ lớp chọn như hoa sữa, mùi hăng hăng, ngái ngái”. Thầy lựa lời an ủi Liên: “Trò học ở lớp chọn hay lớp thường không phải là điều quan trọng nhất. Vấn đề là ở chỗ chọn được lớp có thầy dạy giỏi và, quan trọng hơn cả là nỗ lực vươn lên của trò”.Lời nói của Năng có sức thuyết phục. Ánh mắt Liên nhìn Năng trìu mến, tin cẩn. Cả hai cùng mang cảm giác dễ chịu thân thiết khi trò chuyên bên nhau.
     Đã ba ngày, buổi chiều rồi buổi tối, thầy Quang cặm cụi trước bàn làm việc của mình trong căn phòng nhỏ để chấm 6 tập bài kiểm tra Sử của lớp khối 10. Thói quen đã thành lệ,thầy đọc không bỏ sót từng câu, từng chữ trong bài làm của trò, mặc dù có những bài con chữ li ti hoăc nguệch ngoạc như gà bới. Đôi khi trán thầy bất chợt hằn những rãnh nhăn, lông mày chau lại, bởi gặp bài làm của trò quá kém. Khổ một nỗi, từ cái ngày người ta dạy học sinh Tiểu học viết theo mẫu chữ cải cách thì chữ viết của trò tệ hại quá, cứng đơ như que củi, chẳng còn mềm mại tự nhiên, không dễ đọc như chữ viết ở cái thời của thầy nữa. Có bài thầy Quang lau kính lão của mình, căng mắt đọc hai lần. Chẳng cứ gì bài quá kém phải đọc hai lần mà bài làm xuất sấc thầy cũng đọc lại, vẻ mãn nguyện để hạ điểm chấm cho thật khớp với biểu điểm.
      Đã chấm xong. Bây giờ thầy vào điểm trong sổ cá nhân của mình dưới ánh sáng của ngọn đèn nê- ông trắng đục. Đêm khuya ánh đèn sáng hơn tí chút. Kim đồng hồ chỉ 10 giờ 30 phút. Tiếng thở đều đều của người đã ngủ nghe rõ, có thể phân biệt nó phát ra từ nhịp thở của đứa cháu chỏ hay là tiếng thở của bà nó. Đôi lần bàn tay thầy vỗ nhẹ con muỗi vo ve hạ cánh, nó đậu lên trán, lên má và đôi bàn chân . Thỉnh thoảng thầy đẩy chiếc kính lão lên cao trên sống mũi để nhìn cho chính xác điểm số được ghi bằng mực bút bi đỏ ở góc khung lời phê bài làm của trò.
      Hơn 11giờ đêm, vào điểm xong cho 6 lớp, thầy Quang thở phào, cảm giác nhẹ nhõm chiếm ngự.
      Thế rồi, muốn được hưởng thành quả dạy dỗ của mình, bút mực bi trong tay, dò điểm số, thầy tỉ mẩn đém, thống kê các thang điểm đạt được của ba lớp chọn 10A1, 10A2, 10A3 và ba lớp thường 10B1, 10B2, 10B3. Kết quả làm thầy bất ngờ.Không phải một bất ngờ mà là hai bất ngờ. Bất ngờ thứ nhất là cả 6 lớp đều đạt kết quả thấp. Bất ngờ thứ hai là điểm đạt được của 3 lớp chọn , không cao hơn là bao so với 3 lớp thường. Thầy Quang lặng lẽ buồn, vẻ mặt đăm chiêu phiền muộn, làm cho những nếp nhăn trên vầng trán có cơ hội nhích lại gần nhau hơn để cùng chia sẻ những ưu tư. Thầy cố tìm nguyên nhân để lí giải kết quả này.
      Điều bất ngờ thứ nhất, cả 6 lớp đều đạt kết quả thấp khiến thầy chua chát về bộ môn Sử.Chúng lười học bộ môn của Thầy quá, nói chính xác hơn là chúng không thèm học đó là nguyên nhân xác đáng của bất ngờ thứ nhất. Cũng phải thôi. Đã nhiều năm nay, người ta coi môn Sử là môn hoc phụ, lẽ đương nhiên trò coi thường môn này, khó đổ lỗi cho chúng. Trò chỉ chăm chú học Toán, Lí, Hoá mà thôi. Năm vừa qua người ta tổng kết thi Cao đẳng và Đại học, đã đưa ra con số chính xác đến giật mình, chỉ có 2,09% thí sinh thi môn Sử đạt điểm trên trung bình. Sao bây giờ học trò dốt lịch sử Việt Nam đến thế ? Thầy Quang nhếch mép cười ngao ngán trong đêm khi chợt nhớ tới cuộc Thi kiến thức, được phát trực tiếp trên Ti vi trung ương. Một sinh viên Đại học Văn Lang- trường mang tên quốc hiệu thời Hùng Vương mà mù tịt, không biết quốc hiệu thời vua Hùng là gì. Và nữa, hai anh chàng cử nhân Văn khoa cãi nhau chí choé, Nguyễn Huệ hay Nguyễn Nhạc ai là anh, ai là em ! Bao nhiêu học trò không biết Lê Lợi, Quang Trung là ai. Chúng lầm lẫn Hai Bà Trưng là chị cả và chị hai của Bà Triệu, Trần Quốc Toản là anh trai Trần Quốc Tuấn…Vậy mà chúng lại biết vua Khang Hi, vua Ung Chính, vua Càn Long thuộc đời nhà Thanh bên Tầu. Biết công chúa Cách Cách là con vua Càn Long nhưng lại không biết công chúa Ngọc Hân là ai !...Ngao ngán quá, thầy tắt phụt ngọn đèn. Đặt mình xuống giường, chợp mắt mà không sao ngủ được, dòng suy tư của thầy trôi chảy rồi tụ lại ở môn sử Việt Nam…
      Môn Sử nên coi nó là trụ cột của môn học xã hội trong nhà trường phổ thộng. Giảng dạy và viết sử phải sao cho hấp dẫn, đem đến một thông điệp lịch sử, nối xưa và nay, khơi dậy lòng tự hào và ý thức dân tộc trong mỗi trang sử.- Bỗng nhiên suy nghĩ của thầy Quang  nhảy cóc sang sách Giáo khoa- Lối trình bầy theo đề mục 1,2,3 của sách Giáo khoa Lịch sử na ná như cách viết của một công trình nghiên cứu thường gặp. Cách viết này nhìn ở góc độ khoa học thì phải thùa nhận nó rõ ràng nhưng vô cùng khô khan, không đảm nhận nổi chức năng chuyển tải thông điệp lịch sử , khó mà tạo ra sự thu hút với trò. Nếu như người ta mạnh dạn đổi mới, viết sách giáo khoa như một cuốn tiểu thuyết lịch sử, với những nhân vật lịch sử sống động thì hay biết bao, nó lay động lòng người, giúp trò yêu thích và nhớ ghi lịch sử- Chợt biết mình suy nghĩ dông dài, thôi. Hãy để cho các nhà viết sách Lịch sử đào sâu suy nghĩ về trọng trách của mình đối với thế hệ trẻ trên những trang viết. Dòng chảy suy tư của thầy trôi nổi, day trở.Bây giờ thì thầy Quang mắc míu với câu hỏi, vì sao kết quả bài làm của 3  lớp chọn, điểm số lại không cao hơn là bao so với 3  lớp thường?
      Lạ thật ! 6 lớp khối 10 đều do thầy giảng dạy môn Sử, không thể đổ lỗi do thầy dạy khác nhau. Phải rồi. Vấn đề còn lại là do trò. Lực học của trò lớp chọn  trường này không hơn  trò lớp thường. Thầy đã tìm ra lời giải đáp thoả đáng cho mình.
      Lặng lẽ vắt tay lên trán, thầy suy tư giữa đêm khuya tĩnh mịch
      Không thể để lớp chọn lẹt đẹt như thế. Lớp chọn nghĩa là chọn lọc, phải là lớp hội tụ những trò ưu tú bậc nhất của trường, sau này chúng có triển vọng trở thành nhân tài, thành nhà khoa học, nhà kinh doanh thành đạt…Thầy manh nha nghĩ đến những giải pháp chấn chỉnh lớp chọn để đề xuất với nhà trường. Lương tâm nhà giáo thôi thúc. Suy nghĩ cứ vởn lên khiến thầy trăn trở khó ngủ,không chợp được mắt. Đồng hồ đã chỉ 4 giờ sáng , thầy nhắm nghiền mắt, trạng thái chập chờn thức ngủ đan xen.
      Chẳng khác gì một dàn hợp xướng trình tấu ở độ cao trào, không phải chỉ có thầy Quang than phiền về thực lực của trò lớp chọn mà đồng loạt các thầy giáo, cô giáo dạy ở các bộ môn cũng lắc đầu kêu ca không dứt. Thầy tổ trưởng Toán nói, lớp chọn mình dạy, kiểm tra Toán chỉ có 50 % trò đạt điểm trung bình, bói mới ra trò đạt điểm giỏi 8 hoặc 9. Cô Liên than phiền, lớp chọn mình dạy, tập làm văn xấp xỉ nửa lớp đạt yêu cầu, không một trò nào đạt điểm 8. Môn Lí, môn Hoá kết quả cũng bê bết lắm, thật đáng rung chuông báo động.
      Lắng nghe những lời phàn nàn về chất lượng lóp chọn của các thầy giáo, cô giáo ở các bộ môn khác nhau, thầy Quang thở dài thườn thượt, bức xúc lắm.. Thầy rủ thầy tổ trưởng Toán, cô Liên đi cùng mình đến gặp ông Hiệu trưởng. Gặp ông Thành, thầy nói:
-Chúng tôi thấy lực học của trò ở  lớp chọn đáng rung chuông báo động anh Thành ạ ! Bài kiểm tra thông lệ chỉ khoảng 50 % trò đạt điểm trung bình.
.     Ông Thành cướp lời:
      -Lực học của trò còn yêú là lẽ thường tình, như thế mới cần đến sự dạy dỗ của các thầy các cô chứ.
       Liên nhẹ nhàng góp lời:
     -Trò lớp chọn mà lực học yếu thì lại là không bình thường. Trò lực học yếu thì thầy cô chỉ có thể vực chúng thành những trò có lực trung bình. Thế mà mục tiêu của chúng ta là dạy trò lớp chọn để chúng thành học sinh giỏi chứ.
       Thầy tổ trưởng Toán nói chen:
      -Còn xơi ! Chẳng ai dậy nổi thàng yếu đánh vật. Các cụ nhà ta đã bảo có bột mới gột lên hồ.
      -Vì danh dự của nhà trường, vì lợi ích của các em học sinh, chúng ta phải có tầm nhìn xa. Trò được tuyển vào lớp chọn không phải chỉ nhằm cuối năm được lên lớp, mà mục tiêu đi tới phải là, sau khi qua bậc phổ thông, chúng sẽ có đủ năng lực thi đỗ Cao đẳng, Đại học. Muốn vậy chúng ta phải tập trung sức lực , nâng cao chất lượng của lớp chọn ngay từ năm lớp 10 này- giọng thầy Quang sang sảng
      Ông Thành vặn hỏi:
      -Nâng cao chất lượng bằng cách nào ?
      Thầy Quang nói rành rẽ:
      -Chúng ta phải khảo sát lại thực lực của trò lớp chọn. Sau đó sẽ gom trò giỏi đích thực vào một lớp. Những trò ấy ngang nhau về sức học, đồng đều nhau về năng lực tiếp thu thì viềc dạy dỗ của thầy mới mong đạt hiệu quả.
     Ông Thành ngước đôi  mắt đùng đục, da mặt ửng đỏ nhìn ánh mắt lấp lánh như có tia sáng phát ra từ đôi măt thầy Quang, ông đấu dịu:
      -Cám ơn sự đóng góp ý kiến quí báu mang tính xây dựng của các thầy, các cô. Tôi sẽ cho khảo sát ngay chất lượng học sinh lớp chọn ở hai bộ môn chính Văn, Toán để nắm tình hình. Còn việc biên chế lớp chọn ra sao, xin các thầy các cô dành quyền cho nhà trường.- Dứt lời, ông Thành đảo mắt nhin thầy Quang, nhếch mép nghĩ, thằng cha này không có con, có cháu học lớp chọn, vậy mà hăng hái,  đích thị là loại người ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng, chất lính thâm căn cố đế.Lính có khác!
      Đầu tuần, Hiệu trưởng cho tiến hành làm bài kiểm tra chất lượng hai môn Văn, Toán ở ba lớp chọn.
      Việc chấm bài kiểm tra chất lượng kéo dài ba ngày. Phụ huynh có con em học ở lớp chọn, biết con mình học yếu, kiểm tra đánh giá chất lượng dễ bị điểm kém, nguy cơ phải loại khỏi lớp chọn. Họ lo xa và biết cửa ông Thành dễ chạy, bèn tìm đến nhà ông. Nét mặt và giọng nói của họ lộ vẻ hoang mang lo lắng như thể trong nhà sắp gặp đại hoạ. Người ta năn nỉ, cầu mong ông hãy rủ lòng từ bi, ra tay cứu vớt để con cái  được yên vị ở lớp chọn. Họ chỉ nhoẻn cười, yên lòng khi bàn tay ông Thành tiếp nhận món quà có ghi họ tên trò đang theo học ở lớp 10A1, 10A2-lớp chọn vớt, hay 10A3-lớp chọn tình thương. Nhận quà, mặt ông nhăn nhó, lẩm bẩm trong miệng câu nói  cũ kĩ “Không nhận không xong”. Mặt ông đượm vẻ sầu não đáng thương.
      Cũng vào cái ngày chấm bài kiểm tra chất lượng, cô Lơ diện bộ đồ mốt sặc sỡ, rối rắm hình hoa cánh bướm, môi đỏ cà chua, xức nước hoa thơm lừng. Đến gặp ông Thành, cô năn nỉ mời ông, buổi trưa  đến nhà hàng Tơ Vuơng của mình dự sinh nhật, cô không quên dặn: “Cấm được chuyển thằng cháu  khỏi lớp 10A1”. Lơ dí ngón tay vào mũi ông, nói đi nói lại: “Con chó của em nhớ nhé ! không nhớ em không chiều đâu”- tư lâu, cô quen goi thân tình ông Thành như thế. Ông Thành gật đầu lia lịa hứa hẹn:”Yên tâm, vô tư đi. Lớp chọn không chọn nó thì chọn ai” Trưa hôm ấy, ông đến nhà cô Lơ dự sinh nhật vô cùng vui vẻ. Xong buổi sinh nhật, ông Thành quay về trường, má dính dấp son môi mầu mận đỏ. Gặp ông, cô Tuyết nhìn trân trân mầu son ấy. Cô bĩu môi, nhổ toẹt bãi nước bọt ngay trước cửa phòng ông Thành.
      Kết quả thống kê lên điểm bài kiểm tra chất lượng của ba lớp chọn cho những con số không khác là bao so với những bài kiểm tra của các giáo viên bộ môn.Chỉ có 30 trò của ba lớp đạt điểm khá và giỏi, đồng nghĩa với 30 trò đủ năng lực theo học lớp chọn. Số học snh này rải rác ở cả ba lớp.
      Ông Thành triệu tập phiên họp bất thường của Hội đồng nhà trường để bàn về những giải pháp cho lớp chọn. Mở đầu cuộc họp, ông phát biểu:                                                                                 - Nhà trường muốn lắng nghe những ý kiến đóng góp xây dựng của các thầy, các cô để chúng ta đồng tâm, nhất trí có những biện pháp tối ưu, góp phần làm cho lớp chọn của trường ta thành những bông hoa đẹp, thơm hương thắm sắc, những điển hình xuất sắc của trường Trung học phổ thông Kinh Đô.
      Thầy Quang đeo kính trắng lên mắt, giơ tay xin phát biểu, thầy nói:
      -Chúng tôi đã có lần đề xuất với Hiệu trưởng, ở cuộc họp này chỉ xin nhắc lại ý kiến ấy mà thôi. Giờ đây đã có con số cụ thể, khảo sát chất lượng, có 30 trò đạt điểm khá, giỏi. Vậy tôi đề nghị trường ta chỉ hình thành một lớp chọn với 30 trò. Những trò ấy có khả năng học lực để tiếp thu chương trình nâng cao của lớp chọn.
      Liên đồng tình với đề xuất của thầy Quang nhưng không phát biểu mà chỉ biểu lộ bằng ánh mắt đồng cảm và nhè nhẹ gật gật mái đầu. Sau lời phát biểu của thầy Quang, căn phòng họp Hội đồng như được hâm nóng, nhộn nhạo những lời trao đổi tay đôi tay ba của giáo viên này với giáo viên khác. Những ý kiến tranh luận tự phát bắt đầu rộ lên ở góc này, góc kia của căn phòng. Dường như cái nắng của buổi chiều đang trải vàng khắp sân trường ra sức hắt hơi nóng vào bên trong phòng họp. Thầy tổ trưởng Toán đứng lên bầy tỏ quan điểm của mình:
      -Nếu làm được như đề xuất của thầy Quang là tối ưu, không ai chê trách được. Tuy nhiên, chúng ta sẽ gặp một thach đố không dễ vượt qua.
      Vài giáo viên lạc quan tếu, dường như tin vào cái lí thuyết duy ý chí “khó khăn nào cũng vượt qua”, họ nói vống lên: “Chẳng có khó khăn nào chúng ta chịu khuất phục”. Thầy tổ trưởng Toán bình tĩnh chất vấn:
      -Xin hỏi các vị, nếu lớp chọn chỉ tuyển 30 trò, vậy còn thừa ra 25 trò sẽ chuyển sang lớp nào, hay cho chúng nghỉ học ?
      Cuộc họp lắng xuống trong vài chục giây như thể dòng nước cuồn cuộn chảy, bỗng nhiên gặp bức tường chắn ngang. Nghe rõ tiếng quạt trần chém gió phần phật trong phòng họp. Phải rồi. Lớp nào cũng đầy ứ 55 trò theo qui chế cho phép, kịch trần rồi, không thể nhồi nhét thêm trò nào vào nữa. Đột nhiên rộ lên lời xì xào qui lỗi, như thể không khí xì ra từ quả bóng bơm căng, bảo rằng, ông Thành nhận vào lớp quá nhiều học sinh trái tuyến nhồi nhét vào lớp chọn  mà phần lớn không phải là học sinh  giỏi nên mới gây ra nông nỗi này. Họ rỉ tai nhau, phải “chạy”, có “vé” cả đấy, chẳng dễ đâu. Hiêu trưởng ngồi trên bàn chủ toạ, nghe thấy những lời xì xào, ngoảnh mặt như chẳng hề hay biết. Thầy Châu Điên đứng phắt dậy, huơ tay chém gió, giọng gay gắt:
      - Yêu cầu nhà trường năm học sau chỉ nhận học sinh trái tuyến có học lực giỏi.
      Ông Thành mặt biến sắc, lấm lét đảo mắt nhìn mọi mgười trong phòng họp, ông đứng dậy giọng ôn tồn:
      -Thưa các thầy các cô, thông cảm cho tôi làm công tác Hiệu trưởng, ngoài việc điều hành công việc nội bộ trong trường, lại phải biết cân đối với hoạt động đối ngoại, nên phải tiếp nhận học sinh trái tuyến- chữ đối ngoại thật bao la ý nghĩa. Như một võ sĩ sau khi bị giáng đòn, giờ đã hồi sức, ông phản đòn bằng giong nói hùng hồn, khiến những hạt nước bọt bị giam hãm trong miệng bây giờ có cơ hội thi nhau  vọt ra tung toé, ông nói, trường Trung học phổ thông Kinh Đô năm nay đã mạnh dạn hơn hẳn các trường bạn, mở ba lớp chọn, làm đẹp bộ mặt  trường ta- ông nhấn mạnh, phải xem đây là thành tích.  Đến giờ phút này, tôi có thể khẳng định, trường ta  tiến một bước dài trong sự nghiệp xã hội hoá giáo dục,”xã hội hoá lớp chọn”.
      Thầy Quang đeo kính lão lên mắt, giơ tay xin phát biểu:
      -Tôi rút lui ý kiến ban đầu. Vì đúng như thầy tổ trưởng Toán nói, nếu 10A1 chỉ tuyển 30 trò thì thừa ra 25 trò, không thể nhồi nhét vào lớp khác.- Tuy nhiên- như người lính vào trận không rời mục tiêu tấn công, giọng thầy sang sảng, vấn đề mở lớp chọn, năm sau Ban Giám hiệu phải nghiêm khắc rút kinh nghiệm còn ngay bây giờ, tôi kiên quyết yêu cầu, phải tìm mọi cách nâng cao chất lương của lớp chọn cho đúng với nghĩa của nó để đáp ứng nguyện vọng của phụ huynh và học sinh.
     Cô Liên phát biểu :
    -Tôi đề nghị bỏ phiên hiệu “lớp chọn”. vì sao vậy ? vì lớp chọn phải là lớp qui tụ những học sinh giỏi, đủ năng lực để tiếp thu kiến thức và bài tập nâng cao.
     Ông Thành tái mặt nhưng vẫn cao giọng:
     -Chúng ta đã mạnh dạn xã hội hoá lớp chọn. Phải xem đó là thành tích không thể phủ nhận của trường ta. Đồng thời lớp chọn là “mốt” thời thượng của ngành ta, là niềm hi vọng của phụ huynh và học sinh. Cái danh lớp chọn sang trọng lắm, phải giữ gìn nó như giữ gìn con ngươi của mắt mình, bằng mọi giá-đế tỏ ra không bảo thủ, biết tiêp thu ý kiến của quần chúng, ông mềm mỏng:
     -Rất hoan nghênh và xin lĩnh hội ý kiến đóng góp quí báu của thầy Quang. Để nâng cao chất lượng của lớp chọn, chỉ còn một cách, cho trò làm nhiều bài tập nâng cao.
    Thầy Châu điên đứng phắt dậy, huơ tay chém gió:
    - Lớp chọn của trường ta sức học chỉ ngang bằng lớp thường. Nếu cho trò làm nhiều bài tập nâng cao là quá tải, như kẻ ăn no bội thực, không tiêu hoá nổi.
     -Thì thầy tiêu hoá rồi mớm cho trò- có người hài hước.
     Cô Liên phụ hoạ:
     - Đúng như ý kiến thầy Châu, trò lớp chọn trường ta không có khả năng giải bài tập nâng cao. Nếu buộc trò giải bài nâng cao chúng sẽ phải nhọc nhằn quá sức mà không thu được hiệu quả, chẳng khác gì nước đổ lá khoai- cô hạ giọng nhẹ nhàng lắng đọng như tâm sự, nghĩ mà thương trò, phải gồng mình theo học chương trình nâng cao. Là giáo viên ai cũng có tâm lí như tôi. Buồn, rất buồn, nếu giảng bài mà học sinh không tiếp thu nổi. Tôi thật sự như người giữa ngã ba đường. Phần thì muốn đề nghị nhà trường cho rút lui khỏi lớp chọn. Phần thì thương trò, không muốn xa rời chúng. Nhìn ánh mắt long lanh của trò tôi không khỏi ngậm ngùi xa xót.
      Phòng họp lại ắng lặng trong giây lát. Ông Thành thấy tình thế căng thẳng đành mềm mỏng xử nhũn:
      -Xin tiếp thu ý kiến của thầy Quang. Để nâng cao chất lượng của lớp chọn,chỉ còn một cách, cho trò làm thật nhiều bài tập nâng cao.
    Thầy Châu Điên đứng phắt lên, huơ tay chém gió :
      -Lớp chọn của trường ta có danh mà không có thực, sức học không hơn các lớp đại trà. Tiết học 45 phút, trò phải làm bài tập nâng cao là quá tải,  như kẻ ăn no bội thực,  tiêu hoá nổi.
      -Thì thầy tiêu hoá  rồi mớm cho trò-có người hài hước
      -Đành phải tổ chức học thêm –ông Thành gắt gỏng.
      Mấy giáo viên mở lò học phụ đạo nhìn nhau nhay nháy mắt, mỉm cười vẻ hài lòng, họ công khai nói, lớp chọn trường ta là biến tướng của lớp học thêm. Nói một cách khác, nó là lớp học thêm hợp pháp.
        Cuộc họp đã muộn giờ mà chẳng tìm ra biên pháp tối ưu, mọi người nhấp nhổm muốn về, đành thuận theo ý kiến của Hiệu trưởng.
      Trên đường về nhà, đã thành lệ Năng và Liên lại có dịp ghé vào hàng giải khát vắng người bên vỉa hè để trò chuyện. Năng gọi cà phê đá, Liên gọi chè lip- tông. Uống xong ngụm chè, Liên hỏi Năng:
      -Vì sao anh lại từ chối không nhận dạy lớp chọn ?
      -Có lí do em ạ !
      -Có thể cho Liên biết được không ?
      Đắn đo trong giây lát, Năng bảo:
      -Lí do của anh hơi dông dài.
      -Anh cứ nói, Liên sẵn sàng nghe đây.                                                                          -Điều đầu tiên anh muốn nói là mình không muốn nhận dạy lớp chọn mà thiếu trách nhiệm với nó. Bởi vậy tốt nhất là từ chối ngay từ đầu.
      -Anh có thể nói rõ hơn được không ?
      Năng trầm ngâm:
      -Muốn dạy lớp chọn cho tốt, giáo viên phải dành thời gian, đầu tư công sức nhiều hơn lớp thường, từ khâu soạn giáo án đến giải bài tập. Thế mà với anh thì quĩ thời gian không đủ để chăm lo cho lớp chọn. Anh không nhận dạy lớp chọn là muốn thành thật với trò, không để trò phải thất vọng và cũng là không gây khó khăn cho mình.
      -Liên muốn được hiểu quĩ thời gian của anh
      -Anh phải dành thời gian cho lò dạy thêm. Em thông cảm cho anh nhé ! Mỗi người một hoàn cảnh, không ai giống ai. Với anh còn vì lời thầm hứa của đứa con trai với mẹ…- Năng dừng lời, vẻ xúc động, anh nắm tay Liên như muốn tìm kiếm sự chia sẻ. Liên để nguyên bàn tay mình trong tay anh năm bẩy giây rồi từ từ rút lại, lòng nhè nhẹ xao động.Nhìn vào mắt Năng, Liên hỏi:
      -Sao lại là hoàn cảnh hả anh ?
      -Ừ nhỉ ! Nói như thế người ta bảo mình  nguỵ biện, nhưng đó là sự thật em ạ!
      Năng nhấp ngụm cà phê mát lạnh, dòng hồi tưởng của anh quay về vối những năm tháng đã qua, nó thức dậy sống động như ảo ảnh, luc đậm, lúc nhạt.Anh không thể quên quá khứ buồn tủi mà mình phải vật lộn ngày nào, cứ như thể mới diễn ra ngày hôm qua. Trên đời này kể cũng lạ thật. Niềm vui qua mau mà chuyện buồn thì bám mãi vào tâm tưởng. Ánh mắt Năng thả vào khoảng không vô định, giọng trầm lắng xa xôi, buồn buồn, anh kể cho Liên nghe…
      Cái ngày anh đặt  chân vào cánh cửa trường Đại học Sư phạm cũng là ngày lẫn lộn buồn vui. Niềm vui không đú sức để thăng hoa cất cánh, bởi cái nghèo đeo bám, sự túng thiếu thường trực. Nghèo như tảng đá đè nặng lên vai mẹ và ba anh em Năng. Năng thương mẹ một đời vất vả lo toan. Ba tháng sau ngày Năng nhập học, công ty gia công may mặc xuất khẩu, không ký được hợp đồng xuất khẩu Công nhân luân phiên nghỉ việc, mẹ nghỉ việc dài ngày không lương, mà vẫn phải lo vay mượn, chạy tiền cho con ăn hoc.- Năng dừng lại vài giây buông nhẹ một hơi thở dài, nói tiếp, khổ một nỗi, bạn bè của mẹ ở công ty cũng khốn khó như mẹ…Bữa đói, bữa no, có lần không đủ tiền để mua một xuất phiếu ăn, đành trùm chăn đứt bữa. Thiếu thốn kéo dài, Năng có ý định bỏ học. Không khác gì cơn sóng to gió lớn muốn nhấn chìm con thuyền khổ nghèo trên biển. Cần phải có một tay lái vững vàng giữ cho con thuyền không bị lật úp.Tay lái ấy chính là mẹ anh. Biết con có ý định bỏ học, thương con, bà buồn rớt nước mắt rồi lựa lời khuyên nhủ: “Có học mới nên người con ạ !”. Bà nói thêm: “Mẹ sẽ tìm moi cách để nuôi cho con ăn học, cấm con nghĩ đến chuyên bỏ học”.
     Đột nhiên dừng câu chuyện, Năng hỏi Liên:
      -Chuyện buồn của anh, chẳng biết có nên kể tiếp cho Liên nghe không ?
      -Đừng ngại anh ạ ! em vẫn muốn nghe đấy.
      -Những ngày tháng ấy anh lăn lộn xoay sở kiếm tiền. Buổi sáng đến giảng đường, buổi chiều nai lưng kiếm sống, gò lưng đạp xe, đèo thùng mì, gói bánh, rong ruổi phố phường ngõ ngách, bỏ mối cho các cửa hàng. Có chút tiền đấy, nhưng vẫn không thoát nổi cảnh thiếu thốn-.Im lặng trong giây lát, Năng lan man kể chuyện bè bạn khốn khó thời sinh viên. Có đứa khổ hơn mình, bốn năm đeo đẳng Đại học, gia đình ở nông thôn phải bán đi con trâu cơ nghiệp của nhà nông, mấy lứa lợn, hàng trăm thùng thóc để lo cho con ăn học. Bữa ăn gia đình  quanh năm  độn ngô, độn sắn. Thương nhất là cô bạn cùng lớp, phải cặp bồ với tay trưởng phòng hơn tuổi bố mình để kiếm tiền ăn học. Chẳng may, vợ nó dò la, biết chồng ngoại tình, thế là máu Hoạn Thư nổi lên đùng đùng. Ả nhẫn tâm thuê người tạt a xít vào mặt cô ta. Bây giờ ra trường rồi, không biết cô ấy với bộ mặt nhăn nhúm đầy sẹo có còn đứng lớp không ?-Năng thở dài, ánh mắt trĩu buồn. Uống tiếp ngụm cà phê, Năng lại chậm rãi kể, nhà anh nợ nần như chúa Chổm. Anh học Đại học đến năm thứ ba, em gái đến tuổi trưởng thành, tròn 18 tuổi. Nó nết na chịu khó, chưa một lần dùng son môi phấn má.Có người manh mối se duyên với anh nhà giầu lớn tuổi, nó nhắm mắt đưa chân,chấp nhận lấy chồng, dù chẳng yêu đương gì người ấy. Đời nó chưa một lần được sống trong tình yêu, cũng chẳng được chồng chiều chuộng, khổ ải một đời.-Dừng lại dăm bẩy giây, Năng lại kể, không ai có thể cho mẹ nợ nần mãi và cũng chẳng còn ai cho bà vay, người ta”trông giỏ bỏ thóc”. Buồn lắm. Nụ cười vui không nở trên môi, chỉ có nụ cười héo hắt trên gương mặt nặng lo toan phiền muộn của mẹ.Cùng đường, bà phải xẻ dọc căn nhà rộng hơn 30 mét làm đôi, bán đi  một nửa và nói với người mua rằng, làm ơn sau này cho chuộc lại. Chỉ có giải pháp ấy bà mới có đồng tiền trả nợ và nuôi cho anh ăn học.
      Cốc cà phê đá và cốc chè lip- tông đã cạn, đèn cao áp trên đường phố đã bắt đầu bật sáng, dòng người xe trên mặt phố vẫn hối hả với đời sống thường nhật. Liên nhìn đồng hồ, đã muộn, Năng bảo chuyện của anh còn dài để lần sau nghe tiếp. Rời quán cà phê, hai người chia tay nhau bằng ánh mắt lưu luyến, cảm thông gần gũi.
      Về đến nhà, Liên bắt tay ngay vào công việc như thường lệ. Từ việc giặt giũ áo quần, quét dọn nhà cửa, săn sóc cha đến việc thổi cơm nấu nước đều do Liên quán xuyến. Việc làm không nặng nhọc nhưng luôn chân luôn tay. Đổ xong bô nước tiểu cho cha, cô dìu ông vào phòng vệ sinh rồi quay ra lau chùi sàn nhà.
      Buổi chiều hai cha con Liên thường hay trao đổi trò chuyện. Đó là những giờ phút vui trong ngày đối với người cha già yếu đau bệnh tật. Liên không chỉ là người con săn sóc cha, là người hộ lí mà còn có vai trò là người bạn. Cô như nhịp cầu nối liền cha và cuộc sống đang diễn ra lúc này.
      Đã ba năm nay, căn bệnh thấp khớp mãn tính của cha Liên ,dù rằng vẫn đều đặn uống thuốc mà không thuyên giảm là bao.Ngày trước,  bệnh chỉ hành hạ ông vào mùa đông và những khi trái gió trở trời. Bây giờ nó phá qui luật, đau đớn bất thường, buốt nhói bám lấy những bước đi tập tễnh, làm ông tái mặt, vã mồ hôi. Đau nhói như xích xiềng gô trói, buộc ông phải giam chân trong nhà. Liên là kênh thông tin nối phần đời còn lại của cha với bên ngoài, là ý nghĩa của đời ông. Liên khám phá ra một điều bình dị mà vô số người không đủ nhậy cảm tâm lí để đoán biết. Người già và đặc biệt người đang lâm bệnh trọng, có nhu cầu không thể thiếu sự giao lưu hoà nhập với cuộc sống đang diễn ra. Được hoà nhập, giống như người cần không khí và nước uống vậy. Người già, người bệnh được trò chuyện , được chia sẻ với người quanh mình, khiến  họ bớt cô quạnh, giúp họ yêu đời, yêu cuộc sống. Như vậy sự tồn tại của họ còn ý nghĩa, còn đáng sống. Buổi chiều nào Liên cũng dành thời gian để nói chuyên với cha như một nghĩa vụ, cô muốn giúp cha quên đi những đớn đau mà con bệnh vẫn thầm lặng hành ông. Liên nghiệm ra một điều, chiều nào được nói chuyện thoải mái, lâu hơn với cô, gương mặt cha trông thư thái, đến bữa, ông ăn đựoc bát cơm đầy. Ông bảo, bữa nay ăn ngon miệng. Bởi vậy Liên thường  cố tình kéo dài cuộc trò chuyên cùng cha.
      Liên dìu cha về ghế ngồi của mình, ông nói với con:
-         Hôm nay con về muộn  Liên nhỉ !
      Không nói đến cuộc trò chuyên với Năng, cô nói về phiên họp của Hội đồng nhà trường:
      - Vâng ạ. Hôm nay phiên họp bất thường của Hội đồng nhà trường kéo dài lắm bố à !
      - Có việc hê. trọng hả con ?
      - Thưa bố, việc chấn chỉnh lớp chọn ạ!
      - Con nói rõ hơn cho bố hiểu về lớp chọn của trường con đi.
     Liên muốn nói dài dài cho bố biết về lớp chọn,. cô nói:
      - Thưa bố, đã nhiều năm nay ngành Giáo dục mở lớp chọn. Tiểu học có lớp chọn, Phổ thông cơ sở có lớp chọn, Phổ thông trung học cũng vậy. Trường con cũng có lớp chọn. Trường nào cũng đua nhau mở lớp chọn, trở thành cái “Mốt” thời thượng. Có trường biến tướng lớp chọn gọi là lớp chuyên. Nhiều loại lớp chuyên lắm. Nào là chuyên Toán, chuyên Lí, chuyên Hoá, chuyên Văn, chuyên Ngoại ngữ. Rồi thì chuyên Tự nhiên, chuyên Xã hội vân vân.
      - Thế trường của con thì sao ?
      - Trường của con  mở lớp chọn học sinh giỏi.
      - Một khối lớp, mở một lớp chọn học sinh giỏi cũng là nhiều con nhỉ ?
      - Con cũng nghĩ như bố.
      Liên đột nhiên cười một mình, không nín được, tiếng cười buột ra khi nghĩ tới khối 10 trường Trung học phổ thông Kinh Đô mở 3 lớp chọn. Nghe tiếng cười của con, cha Liên ngạc nhiên hỏi:
      - Sao con lại cười, có chuyện vui thì phải, nói cho bố nghe có được không ?
      - Khối 10 trường con tổ chức 3 lớp chọn.
      Vẻ mặt cha Liên lộ rõ ngạc nhiên đến không ngờ, tức thì ông thốt lên:
-         Chuyện nhảm. Thế thì bậy rồi con ạ !Làm gì có nhiều học sinh giỏi đến như thế
      Nếu phải kể đầu đuôi xuôi ngược việc trường Kinh Đô mở 3 lớp chọn thì dài dòng lắm. Vả lại chuyện như thế, có lẽ chỉ làm cho cha thêm bực mình khó chịu- Liên nghĩ thế, cô nhẹ nhàng nói với cha như muốn xoa dịu nỗi bực dọc của ông:
      - Bây giờ trường con đang tìm cách dồn sức vào giảng dạy để nâng cao chất lượng cho 3 lớp này bố ạ.
      Cuộc trò chuyện giữa cha và Liên ngưng lại một hồi lâu. Bõng nhiên, bàn tay ông vỗ vỗ vào trán mình,như hối thúc trí não nhớ lại, cái thời mà ông còn cắp sách dưới mái trường. Mắt ông chớp chớp, vầng trán in hằn những nếp nhăn. Ông nói với Liên:
      - Bố học dưới thời Pháp thuộc, không thấy người ta mở lớp chọn- dừng lại vài giây, ông nói, hiện nay nền giáo dục của  Pháp so với các quốc gia tiên tiến không thua kém lắm đâu. Vậy mà họ vẫn không mở lớp chọn ở các trường phổ thông.
     - Ở nước mình, người ta mở trường chuyên lớp chọn ở khắp nơi.
      - Trường chuyên thì bố thấy có lí do để tồn tại. Một tỉnh cũng nên có một trường chuyên để tuyển chọn,bồi dưỡng trò có năng khiếu. Trường chuyên có chương trình giảng dạy chuyên sâu, trò có cơ hội phát huy năng khiếu sở trường, sau này trò có khả năng trở thành những nhân tài thực sự. Lẽ đương nhiên, ở các trường chuyên phải có đội ngũ giáo viên giỏi.
      - Việc trường phổ thông các cấp đua nhau mở lớp chọn, bố nghĩ sao ?
      - Các trường phổ thông tuyệt đối không nên mở lớp chọn, bố nghĩ thế đấy.
      - Vì sao ạ ?
     Dừng lại trong chốc lát để suy nghĩ cho thấu đáo, ông chậm rãi trả lời Liên :
      - Có hai lí do. Lí do thứ nhất, lớp chọn sẽ thu hút hết số trò giỏi của một khối lớp. Các lớp còn lại chỉ toàn là trò có lực học trung bình trở xuống. Nếu không còn trò giỏi, lớp học còn đâu nhân tố kích thích cả lớp. Nói nôm na là thiếu đầu tầu lôi kéo, thiếu tấm gương sáng để noi theo, thiếu cái ngọn đèn,mà theo cách noi dân gian là “Gần đèn thì sáng”.
      Lí lẽ của cha có súc thuyết phục, lôi kéo Liên vào câu chuyện, cô háo hức, mắt đen láy mở tròn,  nôn nóng hỏi:
      - Lí do thứ hai là gì ? Bố nói cho con nghe nào ?
      - Bố hỏi con nhé ! Trường con có bao nhiêu thầy giáo, cô giáo dạy giỏi ?
      Liên bấm đốt ngón tay, nhẩm tính rồi trả lơi cha:
      - Có 6 người bố ạ .
      - Những giáo viên giỏi ấy chắc chắn nhà trường sẽ bố trí dạy ở lớp chọn. Có đúng không nào ?
      - Quả đúng như thế đấy ạ.
      - Giáo viên dạy giỏi bị hút vào lớp chọn mất rồi, không thể bố trí họ căng ra dạy ở các lớp thường. Dẫn đến hệ quả tất yếu, học sinh lớp thường chiếm số đông sẽ bị thiệt thòi nhiều nhất. Chúng không có cơ hội để được thầy giỏi dạy dỗ- Cha Liên dừng lại mươi giây, bỗng giọng ông  trĩu nặng, công bằng xã hội trong giáo dục như thế là bị vi phạm con ạ ! Thật đáng thương cho những trò có lực học trung bình.
      Liên tò mò hỏi cha:
      - Theo phán đoán của bố, sau này liệu người ta có cấm tổ chức lớp chọn trong các trường phổ thông không ?
      - Việc ấy là thẩm quyền của cấp trên. Theo bố, hiện nay toàn xã hội cũng như ngành Giáo dục đang bức xúc về hiện tình giáo dục xuống cấp. Rồi sẽ đến ngày họ nghĩ thấu đáo để cấm ngặt việc này.
       Nhìn thân hình gầy guộc yếu đau của cha, Liên ngậm ngùi cảm thương. Cô thương và tiếc cho cha không có cơ hội bước ra ngoài căn phòng , thâm nhập  thực tế đời sống, không biết cảnh phụ huynh học sinh lo  đến bạc mặt để chạy cho con vào lớp chọn, nên cha Liên chưa đào sâu vào cái lí do thứ ba, không nên mở lớp chọn. Ấy là, không ít  Hiệu trưởng trường Phổ thông biến việc chiêu sinh vào lớp chọn thành vụ thu hoạch, thành mảnh đất mầu mỡ cho vụ lợi riêng tư, nếu không muốn nói là đục nước béo cò. Ranh mãnh, cơ hội là bản tính của kẻ vụ lợi tham lam.
      Trường Trung học phổ thông Kinh Đô tổ chức cho học sinh 3 lớp chọn, học thêm 3 buổi chiều trong tuần, nhằm nâng cao chất lượng theo phương án của Hiệu trưởng. Năm môn được học thêm là Toán, Lí, Hoá,Văn , Ngoại ngữ. Trò phải đóng tiền học để bồi dưỡng cho thầy giáo, cô giáo dạy 5 môn ấy, mỗi buổi 20 nghìn. Cô Liên và thầy Châu Điên đề nghị với ông Thành chỉ nên thu mỗi buổi 10 nghìn, bởi trò phần đông là con em gia đình lao động, bố mẹ chúng chẳng khá giả là bao. Ông Thành phản đối quyết liệt, quắc mắt, dằn giọng nói:”Mới cải cách tiền lương, giá cả thị trường đồng loạt leo thang, từ xăng dầu điện nước, đến thịt thà cá mú. Nhà trường phải có tầm nhìn xa, cân đối thu nhập- ông lắc đầu nguầy nguậy rồi nói thêm,các thầy cô phải tin tưởng, dành quyền quyết định cho lãnh đạo nhà trường”.
      Số tiền học thêm thu đươc từ các lớp chọn, chi cho giáo viên giảng dạy năm môn là 55%. Hiệu trưởng thuộc thành phần cán bộ quản lí, được lĩnh xuất ăn theo là 10%, còn lại bỏ “ống” vào quĩ phúc lợi chung của nhà trường. Quĩ phúc lợi ấy dùng vào việc ngoại giao tiếp khách , làm quà cho giáo viên nhân ngày 20 tháng 11 và  ngày tết Nguyên đán. Thầy Châu Điên tính toán chi li, nhoay nhoáy bấm máy tính, nói oang oang rằng, ông Thành ăn trên ngồi trốc, ngồi chơi ăn thật, được lĩnh khoản quản lí béo bở, ngot nghét một tháng gần 4 triệu là bất hợp lí, không chấp nhận được. Thầy khẳng định, như thế là ngồi mát ăn bát vàng, tham như rận rệp. Giáo viên dạy thêm đồng tình, vỗ tay đèn đẹt hưởng ứng ý kiến của thầy Châu Điện. Thầy Châu Điên doạ, sẽ không thèm dạy môn Vật lí vào buổi chiều học thêm của lớp chọn vì rằng, người đứng lớp như thầy bị cấp trung gian bóc lột. Ai chẳng biết trung gian là ông Hiệu trưởng. Ông Thành bực lắm, mặt sưng lên như bị người vả vào mặt nhưng không làm gì nổi- ở trường sở cũng như cơ quan, người ta giỏi về chuyên môn lại thẳng thắn, bạo mồm bạo miệng, lắm lí lẽ xác đáng thì thủ trưởng cũng kiềng mặt, khó bắt nạt, đành nuốt hận trong lòng- nghĩ thế, ông Thành đành xử nhún, tính bài du di thoả hiệp, chỉ lĩnh xuất ăn theo là 7%. Các thầy cô giáo dạy thêm được điều chỉnh lại tiền bồi dưỡng, với mức chi mới là 60%.
      Tình huống phat sinh, các thầy cô dạy môn phụ rộ lên lời phàn nàn, trò lớp chọn tuần năm buổi học thêm, bị vắt kiệt sức, không còn thời gian học môn phụ, nên điểm kiểm tra môn học phụ cực kém.Cô “Trứng vịt lộn”-tên cô Thương, giáo viên dạy bộ môn Giáo dục  công dân, được giáo viên trong trường đặt cho cái tên ngồ ngộ ấy, bởi sau khi dạy ở trường về lại tranh thủ đi giao trứng vịt lộn cho các gánh hàng bán lẻ để kiếm thêm đồng tiền cho chi tiêu gia đình-nhăn nhó than phiền với giáo viên trong phòng chờ:”Môn Giáo dục công dân của tôi dạy mới thảm hại.Tiết học Giáo dục công dân, đứa thì nằm ườn ra bàn thiu thiu ngủ,bảo rằng chiều hôm qua phải học thêm nên tranh thủ ngủ bù, đứa thì chuyện riêng, có đứa mở vở làm bài môn Toán, môn Lí. Tôi hỏi trò,sao lại làm bài môn học khác trong giờ này ? Coi thường môn Giáo dục công dân ư ? Muốn xơi “gậy” xơi “ngỗng” ư ? Có đứa nói thẳng thừng, chẳng giấu diếm, bảo rằng học “Thế giới quan” với “Thế giới vật chất” mơ hồ, cao siêu quá, vô bổ, chẳng thiết học bằng Toán, Lí, Hoá.”                                                                      Không thể để giáo viên ác cảm với lớp chọn như thế được, ông Thành ra sức thuyết phục thầy cô giáo dạy môn phụ với lí lẽ, lớp chọn là bộ mặt đẹp của trường ta, phải ưu tiên cho nó, xin các thầy, các cô, điểm trong tay, rủ lòng thương của tình thầy, nới rộng biểu điểm kiểm tra để trò lớp chọn đạt điểm khá, giỏi. Âu cũng là vì con em chúng ta, vì sự nghiệp giáo dục, vì bộ mặt đẹp của trường- Giọng ông Thành tha thiêt, hùng hồn, những viên nước bọt tròn tròn trong miệng ông lại được dịp tung toé tán loạn. Nghĩ cũng thấy thương thương, tội nghiệp trò lớp chọn, thầy cô dạy môn học phụ đã nới lỏng biễu điểm. Vậy nên ,trò lớp chọn hiếm có em nào bị điểm dưới trung bình, toàn là điểm khá, điểm giỏi.
 

Luyện học sinh giỏi
                         Mở lò – Bán chữ                                                                 
 
       Như các mùa vụ nối nhau trong năm, sắp bước vào mùa thi học sinh giỏi của các trường Trung học phổ thông trên phạm vi toàn thành phố. Khối lớp 12 thi học sinh giỏi vào thượng tuần tháng 12, khối 10 và 11 thi vào trung tuần tháng 2 dương lịch.
      Ngay từ sau ngày  Nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11, trường Trung học phổ thông Kinh Đô đã lên kế hoạch lập đội tuyển thi học sinh giỏi của trường và phân công, chỉ định giáo viên luyện thi.
      Cháu đích tôn thầy Quang học lớp 10 thường, do thầy Năng dạy Toán  được tuyển vào danh sách dự bị.  Năng xung phong tình nguyện luyện thi môn Toán cho khối 10 và phân môn hình học cho khối 12. Các thầy cô dạy Toán vỗ tay đồm độp.Biết chuyên Năng xung phong, Liên mỉm cười,  nhẹ nhàng, hài hước:
      - Anh Năng xung phong xuất trận, hăng hái nhất trường.
      - Nói chính xác hơn, là anh đã nhận phần việc mà mình có thể gánh vác, mặc dù anh đã từ chối dạy lớp chọn-Năng nói.
      Tuyết xen vào nói với Năng:
-         Luyện thi học sinh giỏi như làm từ thiện, nhà trường bồi dưỡng bèo bọt lắm.
      Năng không biểu lộ thái độ đồng tình hưởng ứng với Tuyết, nhưng cũng không phản đối. Anh tiếp tục nói về mình:
      - Công việc của nhà trường không phải  riêng anh có trách nhiệm, mình không làm thì đồng nghiệp phải ghé vai gánh vác, thoái thác cho ai được bây giờ.
      Năng biết, luyện thi học sinh giỏi, tuần chỉ một hai buổi, kéo dài trong vòng hơn hai tháng. Hai việc, luyên thi học sinh giỏi và dạy lớp chọn hoàn toàn khác nhau. Dạy lớp chọn là nhiêm vụ hành chính, luyên thi học sinh giỏi nửa là nhiệm vụ, nửa là tự giác. Nếu việc luyện thi hoc sinh giỏi kéo dài cả năm học thì Năng đành phải từ chối. Ở đời ai cũng phải giải bài toán cho mình để tìm ra  đáp số duy nhất, hoặc là phải chọn phương án dung hoà du di.Năng không lạ gì một buổi dạy ở lò học thêm, thu nhập gấp năm, gấp mười lần một buổi luyên thi học sinh giỏi do nhà trường tổ chức.Không phải lúc nào người ta cũng tính đếm thiệt hơn mà phải biết tự ràng buộc mình trong những mối quan hệ chằng chịt. Anh có quyền từ chối luyện thi học sinh giỏi bằng cách viện một lí do nào đó, chẳng hạn quá nhiều việc riêng co kéo.Nhưng Năng không từ chối, vì rằng giáo viên và học sinh toàn trường đều biết  thầy Năng dạy giỏi. Học sinh tin yêu là hạnh phúc của nghề giáo-   Năng nghĩ
      Ngày đầu năm học, Năng từ chối dạy lớp chọn khiến ông Thành bực lắm và rồi không ít những lời công kích được  tung ra do ông châm ngòi rằng, anh dạy giỏi, có năng lực chuyên môn mà sao lãng việc chung của nhà trường. Ông doạ, sẽ đưa Năng ra Hội đồng kỉ luật. Nhưng rồi, dỏng tai nghe ngóng dư luận, không thấy ai đồng tình hưởng ứng, đành thôi..
      Cũng lạ, không ai chê thầy Năng mở lò học thêm. Giáo viên trong trường có con em học yếu, họ nhờ anh kèm cặp môn Toán. Lò của anh thu hoc phí “mềm”hơn các lò khác. Có thầy cô giáo giầu lòng tự trọng, không  ngại nộp học phí cao cho con , họ muốn sòng phẳng, không phải mang ơn mắc nợ tình cảm. Mang ơn tình cảm khó trả lắm. Anh bảo với họ:”Lớp này chỉ thu thế thôi, nếu không vừa lòng, để cháu đi tìm lò học khác”.Chạm lòng tự ái, có người tìm lò học mới cho con. Thế nhưng con cái phản đối dữ dội, không chịu rời lớp, nằng nặc đòi đươc học ở lò “Thầy Năng siêu sao”.Thầy như thỏi nam châm hút lấy mạt sắt trong giờ dạy Toán.
      Liên hỏi Năng:
      - Dạy trò ở lớp học thêm, chắc chắn là anh đúc rút được nhiều bài học chuyên môn.
      - Cũng phải thôi.Nhưng không gọi là bài học mà là tí ti tích luỹ. Anh ví mình như thợ luyên thép.
      - Chuyên gia luyên thép chứ !
      Năng đã quen thuộc với cách nói hóm hỉnh châm biếm, giễu cợt mà không độc địa của Liên. Nhìn đôi mắt Liên long lanh mà sâu thẳm, giong dịu nhẹ, anh hiểu cá tính ấy. Đã hiểu cá tính nhau người ta dễ trò chuyện, không ngại bộc lộ. Được bộc lộ là một nhu cầu khiến người ta thoải mái dễ chịu và gần gũi nhau hơn. Vả lại, được tự biểu hiện với người đẹp phấn chấn lắm.Bây giờ nghe Liên nói, Năng cười, mắt lấp lánh niềm vui. Gương mặt đàn ông của anh với những net cân đối giờ này như sáng sủa hơn. Liên dõi mắt đăm đăm nhìn vào mắt anh như khích lệ.Năng nói với Liên:
      - Em phong tặng anh danh hiệu chuyên gia anh không dám nhận đâu.
      - Dù anh không nhận mình là chuyên gia, em vẫn cứ hỏi, các bước luyện trò của anh được tiến hành ra sao ?
      - Anh chia làm ba bước. Bước một, cho trò nắm vững định lí, hệ quả, công thức như thể đưa quặng vào lò ,cho quặng được tiếp nhiệt đồng đều. Như thế là làm cho trò có kiến thức ngang bằng nhau, ấy cũng là cho chúng có kiến thức cơ bản. Sau bước một sẽ là bước hai.Dưới sự dắt dẫn của thầy, trò phải giải các bài tập dạng cơ bản, sao cho tương đối thuần thục, cũng giống như quặng vào lò được nhiệt luyện kéo dài ở nhiệt độ thích hợp.
      Chuyện của Năng nghe là lạ, bùi tai, cô Tâm, cô Tuyết kéo ghế xích lại gần Năng, cùng Liên nghe anh trò chuyện. Tuyết nôn nóng hỏi:
      - Còn bước ba, anh làm gì ?
       - Bước ba, anh luyện các bài tập nâng cao, lẽ đưong nhiên trò vẫn được sự dắt dẫn của thầy.- Dừng lại trong chốc lát, anh nhoẻn cười nói,nâng nhiệt độ của lò luyện đến mức tiêu chuẩn bắt buộc như vậy, đồng thời phải thêm chất phụ gia mới được mẻ thép chất lượng.
      - Phụ gia là thế nào hả anh Năng ?-Tâm hỏi.
      Năng cười hề hề, nói thủng thẳng:
      - Phụ gia chính là sự nhậy cảm của thầy, chỉ bảo đúng lúc đúng chỗ, những điều tối cần thiết về phương pháp và kĩ năng cũng như thủ thuật xử lí các dạng bài tập.
      Nghe chuyện về việc giảng dạy của Năng ở lò học thêm của mình, Liên vụt nhớ lại những ngày đầu quen biết Năng cũng bắt nguồn từ chuyện trên lớp…
Ngày Liên mới về trường này cũng là ngày biết Năng, tuy hai người chưa một lần trò chuyện. Muốn bắt chuyện đấy nhưng còn dè dặt. Liên len lén dõi mắt nhìn trộm, chẳng ai hay biết. Bất chợt, Năng bắt gặp ánh mắt ấy, bởi Liên cũng trong tầm mắt tăm tia đầy hứng khởi của anh, đồng thời là mối quan tâm của nhiều giáo giáo viên trẻ trong trường. Mỗi lần ánh mắt va chạm nhau, thoáng ngượng, Liên mau lẹ lảng nhìn nơi khác như ý tứ nói rằng, ánh mắt kia chỉ là vô tình, anh chẳng phải là người buộc tôi phải để mắt. Ấy cũng là chút kiêu hãnh thường thấy của người con gái. Con gái có nhan sắc làm vốn liếng thường mẫn cảm, hãnh diên về vẻ đẹp hình thức.Họ ý thức được nhan sắc trời cho hơn người, được nhiều người thiện cảm. Liên không ngoài thông lệ . Người thì giương giương tự đắc, với Liên lại không hoàn toàn như thế. Cô e ngại thẹn thùng khi được ve vuôt quá dạn dĩ của giọng điệu và ánh mắt đàn ông. Tai nghe gần, nghe xa những lời bình phẩm của giới giáo viên trẻ “có duyên”,”mắt đẹp”, “mi cong”, “hơi bị xinh”, “môi đậm”,” vòng eo tuyệt vời”, tuy đúng với cô vậy mà Liên thấy ngượng, lúng túng. Thế rồi, lần ấy, sau tiếng trống ra chơi, như thông lệ, Liên thả bước dọc hành lang về phòng chờ, phải qua lớp 12 A mà Năng vừa kết thúc tiết dạy hình học ở đó. Lúc này anh đã rời lớp, về phòng chờ. Tình cờ ngó mắt nhìn vào, Liên thấy dăm bẩy trò xúm quanh tấm bảng chưa xoá. Chúng nhộn nhạo chỉ trỏ hình vẽ trên bảng, huơ tay to tiếng trao đổi với nhau về bài toán hình học được vẽ bằng phấn mầu trên bảng. Bao nhiêu là đường kẻ thẳng tắp làm nổi bật hình khối, trông ngoạn mục quá. Tít đầu bài viết bằng kiểu chữ như máy vi tính chọn kiểu mẫu tự. Nét chữ cứng mềm uyển chuyển như biểu dương cái khúc chiết của tiết giảng, cái đẹp của con chữ La tinh. Đáp số đóng khung chằn chặn bằng phấn mầu, con số như tạc vào bảng. Liên đứng lại vài giây, tò mò nhìn bảng vì sức hút của hình vẽ và con chữ trông bắt mắt quá. Trò thấy cô đứng lại chăm chú nhìn, có em bạo dạn hỏi:
      - Hình vẽ đẹp không cô ?
      - Rất đẹp.
      -T hầy Năng vẽ đấy cô ạ !
      Trò chuyển hướng đùa cợt, một đúa táo tợn trêu Liên đầy ngụ ý:
      - Cô có yêu hình thầy Năng không ?- Đứa khác dấn thêm câu đùa bỡn:
      - Yêu đi cô ạ ! Chúng em hoan hô.
      Liên ngượng quá, thế rồi trò bảo nhau đồng tình hô to, cắt nhịp 1, câu gán ghép của mình:
-         Cô/ Liên/ yêu/ hình/ thầy/ Năng. Cô Liên yêu thầy Năng…
      Trò lớp 12A trong giờ ra chơi hôm ấy được trận cười vỡ bụng. Liên vừa giận vùa ngượng, mặt đỏ tưng bừng mau lẹ chuyển mầu tái nhợt, bước nhanh rời hành lang về phòng chờ.
      Sự việc học trò lớp 12A do cô Tuyết chủ nhiệm, công khai gán ghép thầy Năng với cô Liên thật là hi hữu, làm xôn xao giáo viên và học sinh trường Kinh Đô. Cô Tuyết bực lắm, kiên quyết đòi Hội đồng kỉ luật của nhà trường phải xử lí thích đáng đối với mấy trò đâu têu để cảnh tỉnh, răn đe kẻ vô lễ. Trước hết, quyền trong tay, cô chủ nhiêm 12A bắt chúng nghỉ học 3 ngày cho thấm đòn, ngồi nhà làm bản kiểm điểm cá nhân cho tu tỉnh.
      Mấy trò bị nghỉ học, mặt nhăn nhó đau khổ vẻ ăn năn, chúng rủ nhau tìm gặp thầy Năng và cô Liên để xin lỗi, bảo rằng, hành vi ấy là do “Trẻ người non dạ”, “Có lớn mà không có khôn”, mong được thầy cô xá tội. Đồng thời chúng năn nỉ, khẩn khoản xin thầy cô ra tay đỡ đòn giúp chúng, can thiệp với cô Tuyết  để giảm án kỉ luật .Liên mềm lòng, gật đầu Trò nhăn nhó nói thêm: “Sức chúng em không lay chuyển nổi ý định của                                                                                                                                                                                                                                                                                                                cô chủ nhiệm, muốn chúng em bị lên bờ xuống ruộng”. Thế là Liên phải chủ động găp gỡ thầy Năng, rủ                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        nhau đến gặp cô Tuyết chủ nhiệm 12A. Hai người quen nhau từ ngày ấy.
      Liên cùng Năng  đến nhà Tuyết. Đến nơi, thầy Năng lên tiếng trước:
      - Anh biết hành vi của trò là đáng trách lắm, nhưng chúng lần đầu mắc lỗi và quan trọng hơn là đã biết ăn năn hối lỗi, nên đừng bắt trò  phải nghỉ học.
      Liên nối lời:
      -  Có thể rộng lòng tha thứ cho chúng Tuyết ạ. Mình xin Tuyết đấy. Người ta đánh kẻ chạy đi chứ không ai đánh người quay lại. Nó như em út của mình, đề nghị Tuyết  đừng đưa chúng ra Hội đồng kỉ luật.
      Tuyết bĩu môi lắc đầu, cảm giác anh Năng và Liên đồng điệu, kẻ tung người hứng, khiến Tuyết khó chịu. Sự khó chịu này được cô chĩa mũi nhọn về phía Liên. Măt Tuyết lúng liêng nhìn Năng tình tứ nhưng lại lãnh đạm hờ hững  nhìn Liên vẻ thờ ơ. Đảo mắt thật nhanh nhìn Năng và Tuyết đứng bên nhau, Tuyết  bực mình Có cái gì như vừa mất mát mà giờ này Tuyết muốn lấy lại. Cô đong đưa ánh mắt nhìn Năng, miêng. nở nu. cười duyên, nắn nót cho giọng nói của mình  êm ái đễ thương:
      - Nể anh Năng quá, vì anh, em sẽ không bắt trò nghỉ học 3 ngày để làm kiểm điểm. Anh Năng bằng lòng chứ ?
      Năng cười gật đầu, nói lời cám ơn. Tuyết quay sang nói với Liên, giọng gay gắt, nửa phê phán, nửa phản đối:
      - Khó chấp nhận yêu cầu của Liên lắm, tớ không thể dung túng cái sai, quá dễ dãi để lấy lòng trò. Dứt khoát phải đưa chúng ra Hội đồng kỉ luật để giáo dục, nghiêm trị  thích đáng.
      Liên biết mình không lay chuyển nổi ý định của Tuyết và ngỡ ngàng, không hiểu vì sao thái độ cư xử của Tuyết lại có phần lạnh nhạt, thiếu thiên cảm với mình đến thế. Nhưng rồi Liên tìm ra lời giải thích để an ủi mình rằng, Tuyết làm chủ nhiêm lớp, nên phải nghiêm khắc với trò.
      Sau cái ngày cô Liên tìm đến nhà gặp  giáo chủ nhiêm lớp 12A để đỡ đòn cho trò bị kỉ luật, chúng biết cả. Mỗi khi thấy Liên bước dọc hành lang lớp 12A, chúng bảo nhau nhường đường, lễ phép đứng dẹp vào một bên, giọng chào đủ nghe: “Em chào cô ạ !”, măc dù 3 trò đầu têu vẫn bị kỉ luật cảnh cáo toàn trường, ghi vào học bạ về hành vi vô lễ, xúc phạm. thầy cô giáo.
      Sau sự việc trên, Năng và Liên như cùng bảo nhau vượt qua hàng rào ngăn cách để cởi mở trò chuyện, như thể họ đã thân thiết với nhau từ lâu.
…Tuyết lại hỏi Năng:
      -Luyên thi, anh có tủ cho trò không ?
      Câu hỏi của Tuyết vô tình đụng đến quan điểm dạy và học, nhất là quan điểm luyện thi.Năng phấn chấn, hào hứng hỏi cả 3,  Liên,Tuyết và Tâm:
      - Anh hỏi nhé ! Ai cũng biết “trúng tủ” sẽ đỗ cao chót vót nhưng “lệch tủ” thì sao ?
     - Trượt vỏ chuối là cái chắc.
      - Đúng thế. Chính vì vậy mà không bao giờ anh dạy tủ, chính xác hơn là không bao giờ hé lộ tủ với trò. Vì sao vậy ? vì rằng dạy tủ phiêu lưu lắm, mạo hiểm vô cùng, không khác gì đánh đề, chơi xổ số, chơi chứng khoán nghiệp dư, xui trò dấn thân vào cuộc đỏ đen.Nếu không may “Lệch tủ”, mà ở đời này thì rủi nhiều hơn may, trò sẽ trượt thảm hại, chúng oán thầy, ân hận lắm.
      Tuyết lặng lẽ cúi mặt, như người chợt nhận ra lỗi lầm, bởi chính cô đã phạm sai lầm, tủ mấy đề bài trọng tâm. Còn Liên và Tâm nhè nhẹ gật mái đầu vẻ tâm đắc. Dừng lại chừng mươi giây, Năng bắt đầu “bật mí” chuyên luyên thi:
      - Giáo viên luyện thi phải thật tỉnh táo.Nếu phán đoán đề thi có thể rơi vào phần nào đó của chương trình,mà đã là giáo viên luyên thi thì ai cũng phán đoán phải không nào ?- Tâm, Tuyết , Liên cùng gật đầu. Năng nói, điều phán đoán của mình tuyệt đối không hé lộ, không được khẳng định với trò, vì rằng, trò biết phán đoán của thầy, chúng sẽ chúi mũi vào học tủ phần ấy. Trò ngộ nhận rằng thầy là nhất, thầy đã phán đoán thì chẳng sai. Thế là trò sao lãng, không thèm học những phần khác của chương trình. Như thế nguy cơ thi trượt do lệch tủ sẽ vô cùng lớn, nói cách khác, bi kịch thi cử rình rập, khó lòng cứu vãn.- Dừng lại một lần nũa  để suy nghĩ cho chín, Năng lại nói, tốt nhất là, nếu suy đoán đề bài thi dính vào một trọng tâm nào đó thì, thầy giáo phải gia công “cầy xới”, luyên cho trò làm bài thật chắc ăn phần ấy. Anh gọi cách dạy ấy là “tủ mà không tủ”. Bí quyết của anh chỉ đơn giản là thế.
      Nửa tò mò, nửa muốn hiểu Năng nhiều hơn, Liên nêu câu hỏi:
      - Mặc dù em dạy Văn nhưng được nghe kể, nhiều giáo viên dạy môn tự nhiên đã sưu tầm những bài tập Toán, Lí, Hoá của Nga, của Pháp, của Mĩ nữa. Những bài vô cùng hóc búa như đánh đố trò. Họ gọi đó là những bài tập kinh điển muôn đời.Bài tập ấy đựơc tung ra lớp phụ đạo, trò há hốc mồm lao vào mê hồn trận, cố giải bằng được để thử sức mình, nhưng rút cục phải cắn bút đầu hàng, ngong ngóng chờ xem cách giải của thầy. Trò gọi loại bài ấy là những bài kinh dị, tởm lợm. Anh Năng có bao giờ cho trò của mình làm những bài toán kinh dị không ?
      Năng cười : “Câu hỏi hay quá” rồi châm rãi vừa ngẫm nghĩ, vừa nói:
      - Anh có sưu tầm một số bài tập trong cuốn sach Hình học Ơ-cơ-lit, Lô-ba-sép-ki, nhưng phải gia công chế biến, cho thích hợp với trình độ học sinh của mình. Anh cho rằng , tham khảo sách nước ngoài là cần thiết, không thể xem nhẹ. Tri thức nhân loại phong phú lắm, nhưng phải chọn lựa cho thích hợp- trầm ngâm trong chốc lát, Năng bầy tỏ những suy nghĩ riêng tư, nếu thầy chinh phục trò bằng những bài tập đánh đố kinh dị, chúng phải há hốc mồm chào thua, rồi túi bụi ghi lại cách giải của thầy, e rằng ghi xong là quên, khác gì nước đổ đầu vịt, buông bút là kiến thức trôi tuột khỏi đầu. Dạy và học như thế là dạy giả, học giả, chỉ nhằm quảng bá “thương hiệu” cho thầy. Trò phục” sư phụ” sát đất đấy, mà bản thân lại chẳng đuợc bồi bổ, tích luỹ kiến thức  thiết thực-giọng Năng trầm lắng xa xôi như đượm day trở, anh nói, đáng buồn, thời nay không ít thầy giáo, cô giáo vì mục đích nổi danh,” đánh bóng” thương hiệu, muốn mê hoặc học trò, họ quên đi lợi ích đích thực của trò,dùng bao nhiêu là “bài vở” khác nhau để chinh phục trò-Năng bỗng cưòi như vô cớ, tự giễu, suy nghĩ của mình cao đạo, nhân cách quá chăng ! Hình như có mùi vị cổ hủ thì phải ?Mấy giáo viên ngồi quanh anh mỉm cười, không phản đối mà im lặng lắng nghe.
      Câu chuyên đột nhiên xoay chuyển đề tài, Liên hỏi mọi người để góp chuyên cho vui:
      - Trò lao vào lò học thêm nhằm mục đích gì ?
      - Câu hỏi quá đơn giản, vì muốn khá hơn, để kiếm điểm lên lớp hoặc vượt qua vòng thi cử.
      Tuyết sôi nổi góp lời:
-         Phải khuyến khích học thêm mới đúng.
      Liên nối lời:
      - Mình không dạy thêm, nhưng biết có giáo viên o ép học sinh, gây sức ép bằng điểm số, buộc trò phải đến lò học thêm. Vậy nên, bây giờ người ta không khuyến khích học thêm, thậm chí còn có những qui định rõ ràng để ngăn chặn tình trạng trên.
      Con Liên tưởng mình là giáo viên dạy giỏi thì muốn nói ai cũng được ư ? Quên đi, đừng ảo tưởng. Nó định “Xỉa” mình chăng ?-Tuyết nghĩ thế. Cô còn  bực mình vì Liên hay trò chuyên với Năng, xem ra thân thiết lắm. Lời nói nào của Liên, Tuyết cũng chẳng ưa, cảm giác gai gai, chướng chướng. Bây giờ Tuyết bĩu môi, dài giọng:
      - Ai không dạy thêm, nghèo nàn thực tế lắm, Liên chớ có vơ đũa cả nắm về giáo viên mở lò như thế. Mình và anh Năng mở lò học thêm đấy. Ai ngăn chặn thì cứ ngăn chặn, con này chẳng ngán.
      - Tuyết hiểu lầm lời nói của mình rồi, minh chỉ nói hiện tượng chung như báo chí, truyền hình lên án đó thôi, nào có ám chỉ riêng ai.
       Muốn hoà giải, Năng vội góp lời:
      - Ấy…Áy chết ! Cấm dạy thêm đúng sai lẫn lộn đấy. Việc gây sức ép, buộc học trò phải học thêm, phải ngăn chặn là đúng quá. Nhưng cấm hoàn toàn việc dạy thêm lại sai lè lè. Nghĩ lại đi.Chương trình phổ thông là để dạy cho số đông, có lực học tầm tầm bậc trung. Trò muốn chiếm lĩnh kiến thức ở độ sâu sắc, không thể dừng bước ở tiết học trên lớp. Có như vậy mới mong vào Đại học, Cao đẳng nên phải tầm thầy học thêm. Vả lại, ở một lớp học phổ thông thế nào chẳng có năm mười trò có chỉ số IQ thấp, ngu lâu, tiếp thu chậm chạp, nào phải được muôn người như một. Tiết học 45 phút,không theo kịp tiến độ bài giảng nên có nhu cầu học thêm chính đáng. Thế đấy.Hơn thế nữa, bây giờ nhiều gia đình khá giả, thừa tiền cho con học thêm, họ đầu tư cho con cái là chuyên thường tình, ai cấm đoán được. Đấy ! Đấy ! Rõ như ban ngày, học thêm là qui luật tất yếu, vậy nên dạy thêm là cây đời vĩnh viễn xanh tươi. Cung cầu hài hoà, thánh thần cũng chẳng cản nổi-Năng lại nói,anh dạy thêm còn bởi hoàn cảnh chẳng giống ai-anh nghĩ, điều nên theo là,  thày dạy phải  giữ lấy chữ tâm, dậy hết mình ở lớp chính khoá và cả ở lò học thêm nữa.Thời nay chẳng mấy ai làm được như thế. Giá tiền học thêm chớ “cắt cổ” thiên hạ. Thầy dạy thêm như thế có thể gọi là có “Văn hoá mở lò”- điều suy nghĩ ấy anh không tiện nói ra, bởi người chưa đồng cảm với mình sẽ cho là hợm hĩnh dạy đời, cao đạo vô duyên.Họ quan niệm, kiếm được nhiều tiền là mẫu giáo viên thời thượng
      Chờ cho Năng dứt lời, Liên ý tứ rút lui, rời chỗ ngồi của mình để tránh có những lời lẽ vô tình va chạm với Tuyết. Tuyết thế chỗ,mau lẹ kéo ghế ngồi sát sạt bên Năng, hào hứng trò chuyện như không thể dứt ra được. Năng thụ động giữ phép xã giao cần thiết. Mắt Tuyết lúng liếng đong đưa khi trò chuyện, môi nở nụ cười thường trực, vẻ hoạt bát sôi nổi  muốn công khai nói với Liên và mọi người rằng, cô cũng thân thiết trò chuyện với Năng, chẳng kém gì Liên. Tuyết nói :
-         Anh em mình cùng hội cùng thuyền dễ cảm thông chia sẻ với nhau anh nhỉ ?
.      Năng nhếch mép cười , hài hước:
      - Hội gì ? Hội đánh đu à. Còn thuyền là thuyền gì? Thuyền buồm hay thuyền rồng? Và chia sẻ là chia sẻ cái gì đấy ?
      Tuyết bẹo mấy cái vào đùi, đấm thùm thụp vào lưng Năng, cười hi hí đáp lại:
      - Ừ thì anh là thuyền rồng, em ngồi tựa mạn. Được chứ ?- Cô tựa vào sườn Năng cười hết cỡ , phô hết cả răng lợi.
      Liên liếc nhìn hai người, đôi lông mày nhíu lại rồi quay phắt, nhìn vu vơ ra ngoài sân trường. Tuyết lại nói với Năng:
      - Chúng mình cùng hội mở lò học thêm ấy mà, nên dễ thân thiết, chia sẻ trò chuyện phải không nào ?
      Năng lúng túng chỉ ậm ừ cho qua chuyện, bởi chẳng biết chia sẻ gì với Tuyết lúc này. Anh cũng không còn nhã hứng nói chuyện khi mà Liên đã không còn ngồi cạnh anh. Cô Tâm thấy Tuyết quá quấn quít với Năng, cảm giác mình như người thừa cũng rời chỗ ngồi đi nơi khác, miệng lẩm nhẩm: “Con gái chẳng biết ý tứ trước đám đông”.
      Chỉ còn lại Tuyết và Năng ngồi một khoảnh Tuyết hi hí cười, kể chuyên ngày nào…
     Sau cái ngày hoc trò 12A vô lễ gán ghép thầy Năng và cô Liên, Tuyết kiên quyết yêu cầu kỉ luật ba trò cá biệt  đầu têu chuyện ấy. Hội đồng kỉ luật của nhà trường chấp thuận yêu cầu của giáo viên chủ nhiệm, cảnh cáo 3 trò trước toàn trường, ghi vào học bạ. Đồng thời phê bình tập thể 12A dã không ngăn chặn hành vi vô lễ đáng xấu hổ.Tuyết bảo, mặt chúng trơ trơ đáng ghét lắm. Ba trò bị kỉ luật nặng, căm tức cô giáo chủ nhiệm, ngấm ngầm tìm cách quậy phá. Đúng là”Nhất quỉ nhì ma thứ ba học trò”. Chúng mang máy điện thoại di động đời mới có chế độ chụp ảnh đến lớp. Nhè lúc cô chủ nhiêm trợn mắt há mồm quát nạt trò, nó giấu cô, chụp lia lịa rồi bí mật truyền máy cho nhau xem. Chúng nó khoái chí, toe toet cười cợt bảo nhau :”Xem bà la sát thời hiên đại”. Chính trò Bí thư chi Đoàn lớp đã kể cho cô biết chuyện ấy. Tuyết còn kể nho nhỏ cho Năng nghe, đến giờ dạy Văn của mình, trò bí mật bôi nến lên bảng, thế là phấn cứ trượt hoài khi viết bảng. Tức đến phát điên lên được nhưng đành cắn răng nín chịu, bởi không bắt được tay, day tận mặt thủ phạm. Chúng còn táo tợn, bí mật gói bãi phân to tướng nhét vào ngăn bàn trên bục giảng. Thật tởm lợm, giờ giảng,  mùi phân hôi thối khuếch tán quanh khu vực bục giảng. Nhưng cũng không bắt nổi lúc chúng hành động nên phải chịu.
      Nghe chuyên Liên kể, Năng bật cười không nín được. Anh hóm hỉnh giễu cợt:
      - Sao không nhờ ông Bao Thanh Thiên và lũ thuộc hạ Trương Long, Triệu Hổ, Vương Triều, Mã Hán tìm ra nhân chứng vật chứng.
      Tuyết  bẹo lườn, cấu đùi, đấm thùm thụp vào lưng Năng. Thế rồi Tuyết than thở: “ khi trò giân hờn, chúng quậy phá, hành động khó lường”. Dừng lại một lát, Tuyết lại kể, giọng chua chát:
      - Chuyện diễn ra ở lò học thêm cũng cay đắng lắm. Phải chui lủi  mở lò học thêm đối với trò ở lớp chính khoá, thế mà…Tuyết thở dài , Sau vụ kỉ luật, 3 đứa đầu têu bỏ học phụ đạo, nó lôi kéo bè bạn, sau một tuần, già nửa lớp đồng loạt bỏ lớp học thêm. Vào thời điểm bĩ cực, sóng gió ấy, buồn lo lẫn lộn, đêm trằn trọc không  chợp được mắt, mặt hốc hác, người gầy tong teo thảm hại lắm.-mắt Tuyết đong đưa nhìn năng , cô bảo, chẳng được bầu bĩnh đẹp gái như bây giờ đâu anh ạ !
      Năng chậm rãi chia sẻ:
      - Kể cũng buồn, bọn trẻ phản ứng dữ dội quá- tò mò hỏi, sau  đó Tuyết xử lí thế nào ?
      - Em phải mất bao công sức để duy trì lớp học thêm. Em đe doạ, không học thêm, bài làm điểm thấp là khó tránh khỏi. Em còn nhân danh giáo viên chủ nhiệm lớp tuyên bố, hạnh kiểm cuối năm của các cô các cậu ra sao là căn cứ ở sự tu dưỡng của bản thân, đừng dại dột quá khiến tôi phát điên lên mà hối hận đấy. Vậy mà chẳng chuyển biến là bao.Chỉ có vài ba trò nhát gan trở lại lớp học thêm. Trông lớp học vắng ngơ vắng ngắt, như cánh chợ chiều rã đám, buồn ơi là buồn.
      Câu chuyên Tuyết kể, khiến Năng liên hệ đến lớp học thêm mà mình đang dạy. Nó chẳng rệu rã như lớp của Tuyết, anh tâm sự, khuyên nhủ:
      - Anh chưa bao giờ gây sức ép về điẻm số và xếp loại hạnh kiểm như Tuyết đâu. Trò mà viết đơn kiện tụng thì rầy rà rách chuyện lắm, hậu quả thật khó lường.
      - Số em vẫn còn may mắn. Đêm nằm thao thức suy nghĩ giải pháp, thế rồi như có cứu tinh phù trợ mách bảo, cuối cùng em  triệu tập 3 trò đầu têu và phụ huynh của chúng họp với mình để đả thông làm lành. Em  chân thành bầy tỏ, là giáo viên chủ nhiêm lớp nên phải thưc thi biện pháp cứng rắn nhằm duy trì kỉ luật . Biện pháp ấy tuy duy lí nặng nề nhưng không thù hằn trù đập ai và hứa, việc đã qua không thành kiến để bụng với trò mắc lỗi. Nghe em nói, ánh mắt trò dịu lại, nét mặt bớt căng thẳng, thái độ của phụ huynh cũng xuôi xuôi. Sau đó 3 trò cá biệt trở lại lớp học thêm, kéo theo những đứa khác đồng loạt trở lại lớp học.
      Kể xong chuyện, Tuyết nở nụ cười tươi, Năng chậm rãi nhận xét:
-         Biên pháp cuối cùng của Tuyết là thấu tình đạt lí.
      Tuyết  toe toét cười, cô hồi nhớ cái thời oanh liệt  của thuở ban đầu khai trương lớp học thêm. Nó như một kỉ niệm tuyệt vời của thời quá khứ.
Tuyết đã nhiều lần kể về nó cho trò, cho bạn hữu nghe, không biết chán. Bây giờ nó vẫn sống động, tươi rói trong kí ức, cô sôi nổi kể với Năng:
      - Ngày mới khai trương lớp học, trò náo nức lắm. Cô và trò ngập tràn niềm vui như bước vào hội hè. Không có trống rong cờ mở mà hứng khởi đến thế ! Trò sôi nổi nói với cô, hãy đặt một cái tên thật ấn tượng, thật kêu cho lớp học, sao cho nức lòng người. Thế rồi chúng nhao nhao lên tiếng thật đáng yêu. Đứa muốn cái tên chân phương “Lớp học tư”, đứa thích cái tên có hình ảnh hình tượng “Lò luyện thi Tốt nghiệp”, đứa dí dỏm với cái tên văn hoa hiện đại “Lớp bán Văn bán chữ”, đứa thì hài hước đặt tên “Lớp gà lên chuồng” vì học vào lúc nhá nhem tối. Cô gợi ý, nên đặt tên lớp theo tính mục đích của việc học, có thể gọi là “Lớp thợ săn”. Trò thích với cái tên ngồ ngộ ấy. Chúng vỗ tay đồm độp rồi thi nhau, hai bàn tay đập  mạnh lên mặt bàn như vỗ mẹt , nhẩy cẫng lên như cào cào châu chấu, miệng gào không biết mỏi “Lớp thợ săn”, ôkê ! Hết ý ! Tuyệt vời ! Trên cả tuyệt vời.
      Nghe chuyện, Năng bật cười không nhịn được.Im lặng trong giây phút, Năng thủng thẳng lên tiếng:
      - Anh chẳng thú vị lắm với cái tên lớp  thợ săn, vì không bao giờ anh nghĩ rằng, thầy và trò đến lớp học thêm là nhằm mục đích săn đề.
      - Để kích động lôi kéo trò ấy mà- Tuyết nói, na ná như quảng bá, khuyếch trương thương hiệu của doanh nhân ở thời mở cửa để câu khách. Em muốn thế đấy !
      Năng cười, anh cười không phải là để tán đồng. Tuyết không biết điều đó, mắt lúng liếng nhìn Năng như mơn trớn lôi kéo, cô nói:
-         Anh thấy Tuyết có khéo không ? Chỉ có anh em mình là hiểu nhau anh nhỉ !
      Năng ậm ừ không trả lời.
      Kim đồng hồ trong phòng chờ chỉ 2 giờ chiều. Dù rằng hôm nay không phải là ngày  hè thế mà nắng đã trải vàng khắp nơi khắp chốn. Nắng tưng bừng hơn ở sân trường như muốn tiếp thêm nhiệt năng cho trò sắp bước vào cuộc thi học sinh giỏi toàn thành phố. Bàng, phượng vĩ, bằng lăng ở sân trường như bảo nhau xoè rộng tán lá xanh mướt, lập phòng tuyến trên cao che nắng cho sân trường. Ánh nắng chênh chếch liếm vào hành lang, lấn qua khung cửa mở rộng của phòng chờ, tạo nên khuôn nắng hình chữ nhật sắc nét, ngay tại nền nhà của phòng chờ. Quạt trần trong phòng thi nhau chém gió phần phật, có chiếc vừa quay vừa  lắc lư như thể  choáng váng say sau một chầu bia rượu quá đà, thỉnh thoảng phat ra âm thanh cành cạch .
      Cuộc gặp ngẫu nhiên không hẹn mà nên diến ra ở phong chờ. Giáo viên dạy giỏi, những “cây đa cây đề” của trường Trung học phổ thông Kinh Đô có mặt khá đông đủ. Họ đến trường buổi chiều nay bởi vì, đây là buổi luyện thi cuối cùng cho trò để sáng ngày mai, trò bước vào thi học sinh giỏi. Cuộc thi được tiến hành đồng loạt trên phạm vi toàn thành phố ở các trường Trung học phổ thông. Hầu hết các bộ môn sẽ thi vào ngày mai.
      Thầy Châu Điên tớp xong ngụm nước chè nhạt, duỗi chân, đặt chén xuống bàn, ngồi ưỡn lưng trên ghế, quay mặt hướng về phía thầy Quang, gật gù  hài hước:
      - Xin nồng nhiệt hoan hô thầy Quang hôm nay đến “vỗ béo” cho trò, đàn em xin ngả mũ bái phục.
      - Ngày mai bước vào cuộc thi , tôi đến dặn  trò vài câu cho “ phải đạo”, chứ nào có hào hứng gì với việc vỗ béo, “nuôi gà nòi” thế này !
      Liên bật cười hỏi thầy Châu Điên:
-         Anh Châu không bái phục em và những giáo viên khác đang có mặt tai đây à?
      Thầy Châu Điên hềnh hệch cười làm hàng ria mép đen nhánh như chổi than liên hồi động đậy như sâu róm bò trên mép, nói oang oang:
- Chúng ta  gặp nhau như cơm bữa tại đây nên khỏi chào. Thông cảm nhé!
Thầy Năng hướng về phía thầy Quang góp lời:
       - Bởi phong trào của nhà trường nên ai cũng bị cuốn vào phải không thầy Quang ? Không thích, không muốn cũng đành phải tham gia.Tôi chúa ghét phong trào.
      - Đúng như vậy -thầy Quang nói, phải luyện thi mà lòng chẳng muốn, ngán ngẩm lắm.
      Mắt thầy Quang lấp lánh sau làn kính trắng, đưa mắt nhìn bao quát mọi ngưòi trong phòng, giong thầy sang sảng, nói rành rẽ về lí do mà mình không muốn phụ đạo cho trò thi học sinh giỏi:
      - Thế này các vị ạ! Giáo viên chúng ta chọn học sinh vào đội tuyển rồi hì hục bồi dưỡng, có khác gì vỗ béo cho gà nòi. Vót cựa, mài mỏ  rồi xua lên “xới” cho chúng chọi nhau,diễn trò thi thố. Thế rồi, trò đoạt được nào là giải nhất, giải nhì, giải ba cấp thành phố. Và rồi, bồi dưỡng thi quốc gia nữa chứ.Chao ôi ! Chúng được nhồi, được chăn dắt, vỗ béo theo chế độ đặc biệt, hoàn toàn khác với dạy học sinh phổ thông.-Dừng lại trong chốc lat, thầy Quang trầm ngâm, vậy thì,cuộc thi giành  danh hiệu học sinh giỏi kia nói lên được gì về thực trạng giáo dục phổ thông ?- Có điều bức xúc muốn xả hơi giải toả tâm trạng của mình, thầy Quang nói lớn, rõ như ban ngày, học sinh giỏi đoạt giải không phải là kì tích của giáo dục phổ thông nước ta.
      Thầy Châu Điên phân vân hỏi:
-         Quốc tế họ có làm như ta không nhỉ ?
      Thầy Quang điềm tĩnh trả lời:
      - Có lẽ không.-như chưa muốn dứt mạch lí lẽ của mình, thầy Quang sang sảng, Những con số thống kê về học sinh giỏi, tôi khẳng định với các vị rằng, nó chỉ là món đồ trang sức cho ngành của chúng ta mà thôi.
      Thầy Châu Điên đèn đẹt vỗ tay :
      - Hoan hô lí lẽ hùng hồn, chỉ có đúng của thầy Quang, rất tiếc ý kiến của thầy là để nói cho xả hơi, bõ tức thôi.
      -Rồi đây, tôi sẽ thảo kiến nghị với vị tân Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo về viêc này.
      Cô Liên hài hước:
      - Lúc này mà mời được các vị chỉ đạo chuyên môn của Ngành tới đây lắng nghe ý kiến toạ đàm của giáo viên Trung học phổ thông Kinh Đô thì hay biết mấy.
      - Nghe là một chuyện, còn sửa ư ? Đợi đấy. Còn xơi !- thầy Châu Điên nói.
       Liên chất vấn :
-         Nếu biết sai vì sao lại không sửa ?
      Thầy Châu Điên chưa trả lời.Thầy Quang  gật gù trầm ngâm làm mái tóc hoa râm rung động :
      - Căn bệnh thành tích  lây lan, hoành hành tác quái đấy mà ! Bệnh này từ giáo viên đên Hiệu trưởng, từ Sở đến Bộ đêù nhiễm phải, khó chữa lắm. Này nhé !Giáo viên khoe với đồng nghiệp rằng mình có học sinh giỏi. Trường này muốn nhiều học sinh giỏi hơn trường khác. Sở hãnh diện với bản báo cáo được đệ trình lên cấp trên với con số thông kê học sinh giỏi nở như hoa. Cũng bởi số lượng học sinh giỏi đoạt giải trở thành tiêu chí thi đua đấy mà !
      Thầy Năng  lạc quan phán đoán :
      - Các thầy các cô ạ ! Bây giờ người ta đang rầm rộ hô hào, phat động cuộc vận động « Nói không với tiêu cực », « Chống bệnh thành tích », có lẽ rồi cũng phải chuyển biến.
      Liên đưa ánh mắt nhìn Năng, bắt gặp cái nhìn thân tình của anh, cô mỉm cưòi e lệ rồi lên tiếng hưởng ứng :
-         Cái mới rồi sẽ thay cái cũ, qui luật muôn đời là thế.
      Thầy Châu Điên to giọng :
-         Đợi đấy !
       Thầy Quang châm rãi:
      - Tôi vôn là người lính, ưa nói thẳng, chống bệnh thành tích, chống tiêu cực trước hết phải làm từ cấp lãnh đạo, phải thành cao trào liên tục và có bài bản mới mong chuyển biến tích cực. Anh giáo Khoa ở Hà Tây mạnh bạo chống tiêu cực mà chưa thu được kết quả là bao đáng làm cho chúng ta phải suy nghĩ.
      Nghe rõ tiếng giáo viên ồn ào trong phòng chờ, ông Thành biết  giáo viên luyên thi học sinh giỏi đang tề tựu. Ông rời phòng Hiệu trưởng bước vào. Để tỏ rõ vị trí vai trò của  lãnh đạo, ông nói lời động viên:”Các thầy, các cô đúng là những bông hoa đẹp của trường ta xứng đáng với nghề thầy thiên hạ “.Ông cười hề hề phô mấy chiếc răng cửa ám mầu chè thuốc rồi tiếp lời:”Có lẽ các thầy cô đang bàn mẹo,  hỗ trợ cho trò trong cuộc thi học sinh giỏi  lần này thì phải ?” Một mắt của ông nhay nháy thay ngôn ngũ để nói với moi người rằng, mình vô cùng thấu hiểu tâm can của mọi người.
      Sự xuất hiện cùng lời nói của Hiệu trưởng không nhập cuộc được với mọi người, chẳng khác gì tiếng đàn lạc lõng, không hoà cùng giai điệu với bản hoà tấu chung. Có một khoảng cách vô hình giữa ông và giáo viên, khiến cho căn phòng lắng lại trong phút chốc. Nghe rõ tiếng phành phạch, cành cạch của quạt trần phát ra. Thế rồi thầy Châu Điên lên tiếng trả lời ông Thành:
      - Chúng tôi hỗ trơ trò từ hơn hai tháng nay. Bao nhiêu là đề bài hóc búa đã cho trò thử sức. Thầy trò vã mồ hôi, nào phải hôm nay mới hỗ trợ.
      Ông Thành lại nháy một con mắt, nhếch mép cười nịnh, nói:
      - Đáng khen các thầy các cô hết lòng vì học sinh thân yêu, tưới bón cho những  bông hoa đẹp của nhà trường-ông hỏi, thế còn ngày mai, các thầy cô hỗ trợ ra sao ? Mẹo mực thế nào để trò đạt kết quả cao nhất? Tôi muốn được chia sẻ điều đó.
      Thầy Năng từ tốn :
      - Thời gian vừa qua trò được kèm cặp, bồi dưỡng theo kế hoạch của  bộ môn. Ngày mai chúng làm bài tốt hay không là phụ thuộc vào năng lực của trò mà thôi.Không cần mẹo mực gì đâu.
      Thầy quang nói bâng quơ để thăm dò ý tứ của Hiệu trưởng:
-         Mẹo mực là thế nào nhỉ ?
      Ông Thành lập tức đối lời:
-         Ý tôi muốn nói việc chúng ta bàn cách hỗ trợ trò.
      Chữ “hỗ trợ” vừa kín vừa hở, vừa mơ hồ vừa cụ thể thật khôn khéo.
      Thầy Quang ánh mắt long lanh  quắc lên, giọng sang sảng ngắt lời ông Thành:
      - Ông xui giáo viên chúng tôi vi phạm qui chế thi cử à ? Sao lại phải mẹo mực hỗ trợ.
      - Thầy Quang nóng tính nên hiểu sai ý tôi rồi. Vì biết các thầy, các cô luôn chăm lo bồi dưỡng học sinh để đạt kết tốt nhất trong thi cử, nên tôi muốn cùng được chia sẻ mà thôi.
      Thầy Năng, cô Liên, thầy Châu Điên và các giáo viên có mặt trong phòng chờ, không ai bảo ai, tủm tỉm cười. Họ hiểu thầy Quang thẳng tính đã chặn họng, kịp thời ngăn chặn mưu toan “tiếp sưc” gian dối cho trò, khi nó mới chỉ hình thành trong suy nghĩ của ông Thành. Thầy Năng ghé tai cô Liên: “Ông Thành chống chế giảo hoạt”. Thầy Châu Điên lẩm bẩm nho nhỏ: “Đồ dở hơi”, ông Thành không nghe rõ.
      Nghề giáo đích thực cho người ta lòng tự trọng, trung thực trong thi cử. Ông Thành chưa lường hết đặc điểm ấy. Tại phòng chờ của giáo viên ông có cảm giác lạc lõng và ghét thầy Quang lắm. Tròng mắt đùng đuc của ông như giấu sâu hơn trong hốc mắt, thấy mình lúc này như thừa thãi trong căn phòng, ông quay gót về phòng Hiệu trưởng.
      Sau khi giải đáp những câu hỏi cuối cùng của trò, dặn dò chúng phải bình tĩnh, tự tin và nỗ lực làm bài thi, các thầy cô giáo lần lượt rời mái trường lên xe ra về. Trên đường về, thầy Năng và cô Liên lại tìm đến quán cà phê giải khát quen thuộc , yên tĩnh  trên con phố có vỉa hè rộng với hàng cây lâu năm rợp bóng. Họ ngồi bên chiếc bàn quen thuộc của mình, cạnh khung cửa sổ nhìn ra mặt phố. Đối diện với bàn là bức tranh sơn dầu trên tường, vẽ cảnh làng quê thơ mộng, thấp thoáng mái nhà bình yên bên dòng sông uốn lượn, một con thuyền đang rời bến sang sông. Cả hai  cùng ưa nhìn bức tranh bình dị, đơn sơ này.
      Liên uống ngụm chè Líp- tông, thả mắt lơ đãng nhìn bức tranh để thụ hưởng những phút giây thư giãn hiếm hoi trong ngày.Năng bâng quơ nhìn theo dòng người xe như không bao giờ ngừng tuôn chảy trên đường phố. Những giây phút thư giãn như thế cũng chỉ kéo dài vài ba phút. Thế rồi chuyện thường nhật lại tư nhiên dẫn nhập vào cuộc trò chuyện giữa hai người từ lúc nào không cần biết. Liên hỏi Năng:
      - Anh Năng luyện thi cho học sinh giỏi được nhiều không ?
      - Tuần một buổi, có tuần hai buổi em ạ.!
      - Em không luyện được nhiều  như thế đâu.
      - Vì lí do gì vậy ?
      - Buổi chiều em bận đi cắt thuốc rồi sắc thuốc cho bố. Một tuần chỉ có thể dành được một buổi luyện thi cho trò mà thôi
      - Anh hiểu mỗi người một cảnh ngộ, chẳng ai giông ai, nói ra mới biết em nhỉ !
      Lời của Năng làm Liên chợt nhớ câu chuyện hoàn cảnh của anh mà cô chưa được nghe đoạn kết thúc. Liên dè dặt hỏi:
      - Anh Năng chưa cho em nghe lời thầm hứa của anh với mẹ đấy ! Bây giờ có thể kể tiếp cho Liên nghe được không ?
      Năng đưa mắt nhìn bức tranh trên tường, ánh mắt  ngưng đọng ở ngôi nhà bình yên, anh chậm rãi :
      - Lời thầm hứa ấy xuất phát từ chuyện mẹ anh bán nửa ngôi nhà của mình như anh đã kể.Bà nói với người mua nhà rằng, sau này nếu có điều kiện xin vui lòng cho chuộc lại. Họ ưng thuận. Ai có thể chuộc nổi đây ? Trong nhà mình, chỉ may ra anh có khả năng chuộc lại mà thôi. Chuộc lại nhà là ý nguyện của mẹ, khao khat của mẹ. Anh không dám công khai hứa với mẹ, mà chỉ thầm hứa trong tâm nguyện,con trai của mẹ sẽ làm hết sức mình, để một ngày không xa thực hiên được mong mỏi của mẹ.Chuôc lại được nhà hẳn là mẹ anh vui vô hạn.-Năng dừng lời, lan man suy tưởng về niêm vui của mẹ. Chắc gương mặt mẹ rạng ngời vui sướng, không thể ngờ nổi đứa con trai của mình lại có thể làm được điều lớn lao đến thế. Năng mỉm cười nói tiếp, mẹ anh một đời nhọc nhằn lo toan cho con cái, lẽ nào đứa con lớn khôn lại không gắng sức đem đến niềm vui cho mẹ.
      Niềm hứng khởi giờ này tràn ngập trong lòng , Năng vui vui kể lại những kỉ niệm bình dị mà khó quên về ngôi nhà ấy. Nửa căn nhà bán đi có chiếc cửa sổ, dưói khung cửa ấy là chiếc bàn học. Bàn học chứng kiến cuộc đời anh em Năng dã học và làm bài trong những ngày cắp sách đến trường ở tuổi niên thiếu. Thật tuyệt diệu, buổi sáng trăng, vầng trăng treo lơ lửng trước cửa sổ, khóm nhài trồng trước nhà, hoa nở trắng ngần, ngan ngát hương bay. Đêm trăng ngày rằm, anh em Năng bảo nhau học bài, làm bài, mượn trăng làm đèn.Góc nhà là chiếc giường dẻ quạt mẹ nằm. Bây giờ Năng vẫn  như còn nghe đườc âm thanh đèn đẹt của bàn tay mẹ vỗ muỗi. Chính giữa bức tường là ban thờ ông bà tổ tiên… Còn bây giờ, mỗi lần bước về căn nhà của mình thì khung cửa sổ kia lại gợi kỉ niệm thời âu thơ cắp cách, nhắc nhở anh , đừng bao giờ quên cảnh nghèo khó mà ấm cúng tình cảm gia đình trong yêu thương đùm bọc.
     Nghe Năng kể về ngôi nhà của mình, trong đầu Liên hiển hiện sống động  ngôi nhà mẹ con anh ở  mà có lần Liên đã đến chơi nhà anh. Nó rộng chừng muời lăm, mười bẩy mét vuông, giường tủ, bàn ghế kê san sát bên nhau. Cảm giác chật chội, bí bach của căn nhà ngày ấy đến nay Liên vẫn không quên. Việc Năng  dồn sức cho lò dạy thêm của mình thật dễ hiểu. Bằng tay nghề của mình, anh nỗ lực để tăng thu nhập nhằm thay đổi căn nhà chật chội  và còn vì lời thầm hứa trong tâm nguyện với mẹ. Nếu không dạy thêm thì vĩnh viễn bó tay, chẳng thể đem lại niêm vui cho  mẹ, người mà anh vô cùng kính yêu.
      Niềm cảm thông của Liên dành cho Năng  chiếm lĩnh rất tự nhiên tâm tư của cô. Tuy vậy Liên  phân vân  chưa tìm được lời giải đáp. Vì sao ở lớp học thêm , Năng thu học phí  chừng mực như vậy ?Liên bạo dạn hỏi:
      -Phụ huynh và học sinh đều biết tiếng thầy Năng dạy chất lượng, vì sao anh lại không đẩy giá học phí lên ngang tầm với các lò học thêm của giáo viên khác ?
      - Câu trả lời của anh rất đơn giản. Anh hỏi để trả lời Liên đây.
      - Em sẵn sàng nghe anh hỏi
      - Thứ nhất, xin hỏi, giá học phí ở các lò khác là thấp hay cao ?
      - Giá cao quá.
      - Thế là anh đã có câu trả lời. Xin hỏi câu thứ hai, người ta ai chẳng bị chi phối bới tình cảm và lí trí, đúng không nào ? Có thể nào chúng ta chỉ biết sống sòng phẳng lạnh lùng không ?
      - Chắc chắn là không.
      - Câu trả lời của anh chứa đựng trong chữ “không” của em. Thế này nhé ! Ai cũng như anh cả thôi, phải sống trong mối quan hệ  đồng nghiệp,  không thể nào lạnh lùng đẩy học phí lên cao được.
      Thong thả uống ngụm cà phê mát lạnh, vẻ ngẫm nghĩ, Năng  nói:
      - Có người cho anh là dại, giáo viên dạy thêm bảo anh  phá giá thị trường, anh biết điều đó.Họ nói thế là lầm lẫn, anh không quan niệm mình là người “Bán chữ” nên không bao giờ tuân theo qui luật của thị trường-dừng lại trong chốc lat, Năng tâm sự, mình có nhu cầu kiếm tiền, nói đích danh sự thật là đang cần tiền. Nhưng trong cuộc sống  phải biết giới hạn, điều chỉnh mình.Con người anh nó thế đấy em ạ-Năng mỉm cười, anh không dám nói đến lương tâm nhà giáo, nó cao đạo quá.
      Năng dõi ánh mắt nhìn Liên, muốn tìm kiếm sự chia sẻ. Ánh mắt  Liên dìu dịu ấm áp khiến Năng tự tin, sôi nổi, anh chỉ là một người  bình thường nhưng không quên  phân biệt phải trái. Chiếm được niềm tin tình cảm của người đời không dễ gì. Bất chợt Năng nhận ra giọng điệu  triết lí khô khan của mình, không phù hợp với  trò chuyên tâm tình. Nhưng rồi anh lại tự nhủ, nói thẳng  quan điểm, không nguỵ biện dối trá, chẳng có gì đáng phải e ngại. Bây giờ thì anh buông lời nói đùa dỡn, ánh mắt tình tứ hướng tới Liên, kể cả việc chiếm được tình cảm của các cô gái, nhất là những cô gái xinh xắn không phải là dễ lắm,  phải không em ? Trả lời anh đi ? Liên nhoẻn cười, trả lời nho nhỏ “Tốt nhất là anh tự tìm câu trả lời thích hợp cho mình”. Đôi má Liên chợt ửng hồng khiến gương mặt cô xinh đẹp hơn. Cặp mắt nhung, ánh mắt êm dịu của Liên lẳng lặng nhìn Năng. Ánh mắt thay lời, sự im lặng  của người con gái là tiếng nói dễ chịu mà chàng trai không khó giải mã.
      Cốc cà phê và cốc chè Lip tông đều đã uống cạn, Liên nhìn đồng hồ như nhắc Năng rằng đã đến lúc phải ra về. Trả tiền xong Liên nói:
      - Bây giờ ra về, dành buổi khác Liên còn có những câu lục vấn anh đấy.
      - Lục vấn anh hay là tìm hiểu đấy?
      - Anh hiểu thế nào cũng được..
      Cả hai trao ánh mắt cho nhau, mỉm cười, họ rời cửa hàng ra về.
 
                                                             *
 
      Kết quả chấm thi học sinh giỏi được Sở Giáo dục và Đào tạo công bố. Danh sách trò đoạt giải ở các thứ hạng được thông báo bằng văn bản đến các trường .
       Theo thang điểm, nhiều trường đoạt năm bẩy giải nhất cá nhân. Ba lớp, lớp chon 10A1, lớp chọn vớt 10A2, lớpchọn tình thương 10A3 của trường Phổ thông trung học Kinh Đô, không có trò nào đoạt giải nhất, giải nhì,chỉ chiếm được một giải 3 môn Văn do cô Liên dạy, một giải khuyến khích môn Sử do thầy Quang dạy mấy. Bởi vậy ông Thành bực lắm, nét mặt hầm hầm, hay cáu bẳn,mắt hùm hụp, đôi mắt sa sầm trong hốc mắt mà vẫn lộ rõ sự bực dọc. Ông ca cẩm, các thầy cô dạy chưa hết trách nhiệm, chưa biết tủ trọng tâm trọng điểm, bôi tro trát trấu lên bộ mặt đẹp truyền thống của nhà trường. Tuy vậy, điều ca cẩm ấy , ông chỉ lẩm bẩm một mình trong miệng, chẳng có ai tâm đầu ý hợp để ông chia sẻ. Giáo viên luyên thi học sinh giỏi đều cùng chung quan điểm, họ bình thản bảo rằng, năng lực của trò có tính quyết định. Và rằng, trò lực học yếu thì dù có bổ toang đầu ra để nhồi nhét cho đầy kiến thức cũng vô nghĩa, khác gì ăn nhiều bội thực không tiêu hoá nổi. Loại lực học như thế thì dù có được giáo viên dạy giỏi đẳng cấp quốc gia hay quốc tế đi chăng nữa, cũng bất lực chào thua.Họ khẳng định như đinh đóng cột rằng, không ai dạy nổi thằng yếu đánh vật, thằng lùn nhảy cao.
      Điều lạ lùng hi hữu xẩy ra, ngoài sức tưởng tương của ông Thành, khiến ông tiếc lắm. Thằng cháu đích tôn của thầy Quang học ở lớp thường do thầy Năng dạy Toán nằm trong danh sách dự bị, đoạt giải nhất. Ông Thành tiếc vì rằng, khi lên danh sách đội tuyển học sinh giỏi của trường, ông chỉ đạo các tổ bộ môn, ưu tiên chọn  trò lớp chọn vào danh sách chính thức, trò lớp thường trong danh sách dự bị. Trò dự bị vẫn đươc thi, dù có doạt giải nhất, nhưng  không được tính diểm thi đua đồng đội của nhà trường. Chao ôi ! Bản báo cáo thành tích cuối năm của Phổ thông trung học Kinh Đô lại mất điểm thi đua của cháu đích tôn thầy Năng, thật đáng tiếc- Ông Thành nghĩ thế.
      Giáo viên trong trường nhiều người xiết chặt tay, chúc mừng thầy Quang có cháu đích tôn học giỏi, làm mát mày, mát mặt ông bà cha mẹ. Có người nồng nhiệt nói, xưa ông là dũng sĩ trên chiến trường chống Mỹ, nay cháu là trò giỏi xuất sắc trên mằt trận học tập, thật là đáng tự hào. Thầy Quang nói với họ:
      - Cháu có năng lực môn Toán, được thầy dạy giỏi dạy dỗ nên may mắn đoạt giải.
      Có người hỏi thầy Quang:
      - Cháu học thêm học nếm ở lò nào ?
      - Cháu không phải là trò học yếu nên gia đình không cho  học thêm ở lớp phụ đạo nào cả-thầy Quang trả lời.
      Người ấy tròn mắt ngạc nhiên rồi dò hỏi:
      - Có lẽ, cháu tham gia nhiều buổi luyên thi học sinh giỏi ?
       Thầy quang chớp chớp mắt liền mấy cái như để hồi nhớ, thây nói:
      - Tôi theo dõi sát , biết cháu tham gia luyên thi không hơn gì trò khác, tuần một hai buổi - ngón tay trỏ đẩy chiếc kính lão bị trễ xuông lên phía trên sống mũi, đôi mất thầy Quang lấp lánh sau làn kính trắng, giọng thầy châm rãi, cô đúc, vấn đề là năng lực cộng với với sự chăm chỉ của trò và phương pháp của thầy khơi được tiềm năng của nó. Không phải là cứ học nhiều, nhồi nhét cho lắm là sẽ có học sinh giỏi.
     Cô Tuyết mến mộ, khâm phục thầy Năng đã đào tạo được trò giỏi chiếm giải nhất thành phố, đem chuyện ấy kể với bà dì của mình. Bà  háo hức lắng nghe, đăm chiêu nghĩ ngợi gần xa. Bà liên hệ đến đứa con của mình, học lớp 10A1 mà dốt Toán . Bà bàn với Tuyết, phải tìm mọi cách gửi con vào lớp học thêm của thầy Năng, mong nó thành học sinh giỏi. Bà nghĩ xa, sau này nó thành tài thì rạng danh cha mẹ. Rồi ra, nó thi học sinh giỏi rồi thi vào Đại học, chẳng kém ai…Niềm vui nhè nhẹ làm bà phấn chấn. Bà sẵn sàng dành riêng một phòng tại nhà mình để thầy Năng mở lớp. Tuyết gật đầu lia lịa để cổ vũ cho ý định  chăm lo đến sự học hành cho con cái của bà .Bà sồn sồn nói với Tuyết:
      - Dẫn tao ngay đến nhà thầy Năng để xin học, chậm ngày nào thiệt thòi cho con cháu mình ngày ấy.
      Tuyết nói:
      - Cháu hứa, sẽ đến ngay nhà thầy Năng xin học cho em. Cháu đến xin thì thuận lợi hơn, giáo viên trong trường quen biết nhau dễ nói chuyện.-cô hào hứng giải thích thêm với bà dì, là con em giáo viên trong trường, Thầy Năng thu học phí với giá phải chăng, chẳng như các lò học thêm  giá cao phi lí lắm.
      - Thể thì hay-Bà giục, sớm ngày nào tốt ngày ấy.
    Mấy đứa bạn thân  cùng lớp con bà dì khẩn khoản nhờ cô Tuyết, nhân cơ hội này cùng xin theo học lớp thầy Năng.
            Ngay chiều tối hôm sau Tuyết đến nhà thầy Năng, tràn đầy tự tin về  quan hệ quen biết của mình sẽ dễ dàng mời thầy Năng mở lớp học thêm tại nhà bà dì của mình .Trước khi đi, cô ướm thử mấy chiếc áo lên người,chọn chiếc ưng ý, bắt mắt. Tuyết chọn chiếc áo in dầy hoa vàng  hoa trắng trước ngực. Cổ áo khoét rộng, hơi trễ, làm lộ làn da trắng nõn trên ngực. Mặc áo vào,chải tóc, điểm lớt phớt son phấn, bôi son môi, rắc chút nước hoa.
Tuyết đứng lâu lâu trước gương, nhoẻn cười nửa miệng, nhủ thầm, chẳng nên cười hết cỡ làm gì  bởi mấy chiếc răng cửa phô ra lộ liễu.Cô ưng ý với cặp má bầu bầu nhưng lại khong vừa lòng với gò má hơi cao của mình .Làn da trắng trẻo là tài sản đáng giá của người con gái mà Tuyết đang sở hữu, với vẻ xinh xắn của thiếu nữ, chàng trai khó mà khước từ yêu cầu của cô. Vả lại chăm sóc cho vẻ đep trong đời sống thường ngày là đăc diểm chung của người con gái, Tuyết nghĩ. Đột nhiên, Tuyết đối chiếu mình với Liên…Tuy rằng mình không có dáng uyển chuyển mềm mại như Liên nhưng cũng không phải là dáng đàn ông cứng đơ. Làn da thì nào có thua kém nhau.Còn duyên thầm chẳng ai đo đếm nổi…
            Đến nhà gặp thầy Năng, Tuyết mời Năng tìm nơi không gian yên tĩnh để thuân lợi cho cuộc trò chuyện lâu lâu. Họ cùng nhau đến hàng cà phê vắng khách ở đầu phố nhỏ. Quan sát Tuyết, Năng mỉm cười hóm hỉnh :
- Tuyết ăn mặc chải chuốt trông nổi trội quá
      Tuyết tươi tỉnh:
-         Phụ nữ chúng em ai chẳng thế. Tuyết trông nổi trội lắm, thế anh có ưa không?
      Năng nói lửng lơ, không trả lời thẳng vào câu hỏi của Tuyết:
- Ở đời ai cũng yêu thích cái đẹp. Sự giản dị cũng là một vẻ đẹp Tuyết ạ.
      Tuyết đắn đo trong giây lat, buông lời đầy ngụ ý:
      -  Tuyết ăn mặc thế này để người ta dễ mến đấy !-Cô muốn nhẹ nhàng nắm tay Năng nhưng liếc nhìn ông khách ngồi gần đang lơ đãng nhìn hai người trò chuyện nên từ bỏ ý định ấy.
      Muốn Tuyết vào ngay câu chuyên định nói của mình, Năng bảo:
      - Nói vui như thế là đủ rồi, bây giờ chuyển đề tài, anh muốn biết em cần hỏi anh điều gì ?
      Tuyết trình bầy cặn kẽ mong muốn của bà dì, nhờ mình xin cho con theo học lớp phụ đạo của thầy Năng. Năng nói:
      - Lưng chừng giữa đoạn như thế này, lớp phụ đạo của anh đã chật chỗ, không còn khả năng dành cho người mới nhập học. Tuyết thông cảm, dù rằng anh không muốn từ chối.
      Tuyết sôi nổi giãi bầy;
      - Anh vô tư, yên tâm đi. Phòng học chật chội  ư ? Bà dì em đi làm tối ngày, nhà cửa rộng rãi, bà sẵn lòng dành riêng một phòng nhà mình để mời anh mở lớp.
      Năng im lặng, đắn đo cân nhắc, anh đã mở hai lớp phụ đạo, thế mà vừa mới đây vẫn có người khẩn khoản mời anh làm gia sư, họ hứa hẹn trả giá xứng đáng, không thua gì mở một lớp học. Dạy một trò thu tiền quá cao, anh không quen làm như thế. Bây giờ gia sư, người ta gọi giễu cợt là “Ôsin giáo dục” nghe phát tức…. Thấy Năng một hồi lâu vẫn chưa lên tiếng, Tuyết hỏi:
      - Chắc anh ngần ngại phải làm gia sư chứ gì ?
      - Đúng như thế đấy.
      Tuyết vội vàng giải thích:
      - Anh yên tâm đi.Trường hợp này không chỉ có con bà dì của em mà năm bẩy đứa bạn thân của chúng cũng năn nỉ nhờ vả em xin theo học thầy Năng. Như thế có thể coi là một lò xinh xinh, nào phải là Ôsin giáo dục.-Tuyết khẩn khoản,mắt lúng liếng nói, thôi thì vì em, anh Năng đồng ý cho em vui.
      Năng vẫn lặng thinh, Tuyết sốt ruột nài nỉ:
      - Đồng ý đi anh-cô nắm chặt bàn tay anh rồi nói, chỗ thân tình với nhau, chiều em đi nào.!
      Biết rằng khó lòng từ chối, Năng đành miễn cưỡng gật đầu rồi nói:
      - Anh sẽ nhận dạy một tuần một buổi-sau vài giây cân nhăc thêm anh nói,dạy vào chiều thứ năm lúc 5 giờ chiều.
      Tuyết mừng quá, giọng sôi nổi góp ý:
-         Em sẽ đặt tên lớp giúp anh, gọi nó là lớp” Hoàng Hôn”
      Năng thờ ơ im lặng, không tỏ ra đồng tình, cũng chẳng thèm phản đối. Tuyết phấn khởi cười hi hí phô hai hạm răng cửa, có hai chiếc răng  quá cỡ. Nhìn thẳng vào đôi mắt sáng của Năng, cặp má bầu bầu của Tuyết ửng lên, xao động  nhè nhẹ dâng lên trong lòng như con nước thuỷ triều dần dà dâng cao. Ý định táo bạo chợt đến, Tuyết muốn thưởng cho anh nụ hộn nồng nhiệt, chớp nhoáng lên má  tựa như cách bầy tỏ tình cảm của dân Âu Mĩ. Tuyết đảo mắt quan sát thật nhanh cửa hàng lưa thưa khách. Ngán quá! vị khách đang nhâm nhi cốc cà phê đen sánh ngồi chỉ cách bàn cô chừng hai, ba mét. Cùng một lúc chất giáo chức thức dậy, níu kéo, không cho Tuyết thưc hiện hành vi bột phát không đúng nơi đúng chỗ, không khéo trở thành lố bịch,  vô duyên. Đành kìm lại. Chia tay ra về, tim Tuyết đập nhanh nhanh, giọng cô bay như gió nhẹ, rồi anh em mình sẽ thân thiết hơn anh nhỉ ! Năng lơ đãng, bước nhanh, không chăm chú lắng nghe giọng êm ái ngọt ngào  của Tuyết.Anh nói về lớp hoc thêm với Tuyết, đừng kì vọng vào anh quá nhiều, thầy giáo không thể quyết định kết quả học tập của trò. Anh dặn:
      - Tuyết phải giải thích ngay cho bà dì hiểu rằng, sự nỗ lực của trò là mấu chốt xác lập kết quả học hành của chúng.
      Đều đặn thứ năm hàng tuần, thầy Năng đến dạy phụ đạo ỏ lớp “Hoàng Hôn”tại nhà bà dì của cô giáo Tuyết. Những buổi dạy như vậy bà mừng lắm , thường xin nghỉ việc sớm hơn thường lệ để về nhà, kịp trước lúc lớp phụ đạo tan học. Bà nhanh tay  pha cho thầy Năng ấm chè hoặc cốc nước chanh đá, đôi khi gọt vỏ bổ ra, mời thầy miếng táo, miếng dưa. Năng lúng túng đón nhần sự quan tâm chăm sóc ấy. Anh không muôn và lẽ cố nhiên không đòi hỏi bà phải làm như vậy, nhưng không cản nổi sự quí mến, thịnh tình rất thành tâm mà bà dành cho anh. Truyền thống tôn sư trọng đạo đã biến thành sự quan tâm thiết thực, giản dị mà chân thành.
      Cơ quan bà dì họp thường lệ và cũng đôi khi họp bất thường vào chiều thứ năm, phải về muộn. Bà lại nhờ Tuyết thay mình pha ấm chè hoặc cốc nước chanh mời thầy Năng sau buổi học. Nhiều lần bà nhờ vả như vậy.
      Lần nào được bà dì nhờ, Tuyết hồ hởi nhận lời. Niềm vui, niềm hi vọng như chờ, như đợi cô lúc lớp Hoàng hôn tan học. Thời gian biết chiều lòng người, nó tăng tốc thì hay quá. Vậy mà kim đồng hồ cứ  lề mề, châm chạp  nhích về phìa 6giờ 30 phút, làm Tuyết sốt ruột, ngóng đợi.Biết Năng hay uống cà phê , mấy lần cô mua cà phê  mát lạnh, dồn đầy vào vỏ chai la vi, xin thêm chút đá , đựng trong túi ni lông mỏng mang đến. Có lần, Tuyết mua cam, vắt lấy nước mời Năng. Lần mới đây, Tuyết mua chùm nho Mĩ ngọt lịm. Nhìn anh uống cà phê từng ngụm, từng ngụm , cô bằng lòng lắm. Được khen cà phê thơm, nuớc chanh mát,  nho ngọt, Tuyết vui như được lĩnh phần thưởng, nét mặt tươi roi rói, mắt lúng liếng nhìn Năng.Cô mỉm cuời ý tứ không để lộ tất tật hàm răng có chiếc răng cửa hơi to của mình.
      Tuyết tiêng tiếc một điều, sau giờ tan học anh Năng uống nhanh , ăn nhanh, chỉ  mươi phút, dành ít thời gian tâm tình  trò chuyện.Tuyết  đã cố tình kéo dài cuộc giao lưu, vậy mà anh vẫn ít điều lời, không mấy khi tiếp nối đề tài  câu chuyện mà Tuyết khởi xướng. Tức ơi là tức ! Nhưng rồi Tuyết nhủ mình, mỗi người một cá tính, không ai giống ai, tính anh Năng như thế, tức làm gì. Tuyết còn nhận ra một điều, khi ăn, khi uống, anh  lúng túng dè dặt. Rõ ràng anh không được thoải mái tự nhiên, có lẽ vì vậý it trò chuyên hơn, không giông với anh Năng cởi mở trò chuyện ở phòng chờ của Hội đồng nhà trường mà Tuyết và những giáo viên khác vẫn giao lưu tiếp xúc.
      Biết như vậy, Tuyết tìm cách lôi kéo Năng trở về trạng thái cởi mở tự nhiên bằng sự chủ động gần gũi của mình. Trao cốc cà phê mát lạnh tận tay , cô cúi sát  mặt anh  cho anh được thưởng thức làn tóc thơm mùi nước hoa hảo hạng .Có lẽ Năng chưa quen mùi nước hoa ấy nên nghiêng mặt né tránh-Tuyết nghĩ vậy. Đã có lúc Tuyết nhích sát sạt người anh, chọn quả nho mọng vỏ, đưa tận tay cho anh, thân thể chạm nhẹ vào người như mơn trớn. Ngực Tuyết có phút giây như vô tình áp nhẹ bên vai anh. Tình huống ấy, Năng nhích xa  chút xíu, tránh va chạm lâu lâu. Năng nhút nhát quá, chẳng như lão Thành hiêu. trưởng-Tuyết nghĩ. Tuy vậy, chính sự e dè, nhút nhát của Năng lại thôi thúc cô  khao khát muốn gần gũi, thân thiết hơn với Năng. Tuyết không nản lòng.Cô muốn gửi thông điệp thân tình chân thành của mình bằng hành vi có phần bạo dạn hơn.
      Thứ năm này cơ quan bà dì họp đột xuất, hơn 7 giờ bà mới về nhà, Tuyết lại đươc nhờ tiếp Năng sau buổi học.
      Ngay từ lúc 5 giờ chiều, Tuyết thấp thỏm nhin đồng hồ, mong thời gian trôi nhanh để được gặp Năng. Chọn chiếc áo thêu hoa đỏ, chim vàng trông bắt mắt, mặc vào người, chải mái tóc, ngắm trước gương,  Tuyết phết đậm phấn hồng lên  gò má.
      Lần này Tuyết mua mấy lon bia,  mực nướng, nem chua để mời Năng sau buổi học. Phải rồi. Người ta không thể uông bia, ăn mực khô chóng vánh như uống giải khát. Người phương Nam gọi như thế là lai rai. Chỉ có bia với mực, cuộc giao lưu trò chuyện của Năng với Tuyết mới có cơ hội kéo dài.
     Lớp Hoàng Hôn tan học, con bà dì theo bè bạn cùng lớp đi chơi, chúng nhờ chị Tuyết trông  nhà . Thế là căn phòng chỉ còn lại Năng và Tuyết. Cô nói với Năng:
     - Bây giờ em muốn mời anh uống bia để thay đổi khẩu vị, em tâm lí không anh?
      Năng à, ừ, miễn cưỡng gật đầu, chép miệng nói:
      - Anh không có nhu cầu đòi hỏi như thế đâu.
      - Chẳng mấy khi anh em mình có cơ hội nói chuyện lâu lâu với nhau.Lần này em mượn bia để chúng mình kéo dài trò chuyện cho tình cảm.
      Cốc bia rót đầy, sủi bọt trắng xoá . Cốc cầm tay, cốc kia Tuyết trao cho Năng, hai người chạm. cốc, Tuyết bảo:”Chúc tình cảm anh em mình đậm đà như bia mực”. Năng giễu :” Như nem chua nữa chứ”, Tuyết cười hi hí, bẹo vào tay Năng. Bia vừa vơi trong cốc, cô nhanh tay rot đầy, vui vui nói:
-         Con gái chúng em không quen uống bia, nhưng hôm nay em thích uống để tiếp anh Năng đấy ! Thi uống nhé !- Tuyết nhich lại gần Năng, bộ ngực rinh rỉnh của cô va chạm nhè nhẹ, mơn man nơi vai, nơi cánh tay Năng. Xé miếng mực khô làm đôi chia cho Năng, cô nói:
-         Em phần anh-lại thêm một lần ngực cô va quệt vào người anh.
      Uống cạn cốc bia, rót đầy cốc thứ hai, lại cạn cốc. Chất men thẩm thấu  vào huyết quản, gây cảm giác lâng lâng trong cơ thể. Má Tuyết ửng hồng, mắt tình tứ, đong đưa nhìn Nặng. Men bia  không thôi hoành hành trong cơ thể, cảm giác lao đao, lơ mơ, choang choáng chiếm lĩnh, mặt bừng bừng khiến Tuyết phải nhè nhẹ, từ từ ngả đầu vào vai Năng, giọng cô như lạc đi:
-         Bia làm em  vướng vất trong người.-Tuyết nói thật
      Năng ý tứ nhích xa một chút, tạo thuận lợi cho Tuyết có thể ngả người trên ghế, cô bảo:
-         Em chỉ dựa một chút cho dễ chịu thôi, không phải nhích xa làm gì
      Như để chiều lòng Năng, hết mình thi thố, Tuyết với cốc bia đầy uống cạn đến đáy, Năng không kịp cản lại.
      Bây giờ thì men bia lộng hành trong huyết quản, tung hoành trong não bộ.                               Đôi mắt Tuyết đờ đẫn dài dại, mặt đỏ bừng. Có thể nói, sự sáng tạo ra bia rượu là  thành tựu  vô cùng kì diệu của loài người. Nhân loại đã huyền thoại hoá sự kiện này trong kho tàng thần thoại của mình. Chuyên kể rằng,Vị thần Đi-a-nê-dôt con của thần Dơt vĩ đại, ngự trị trên đỉnh Ô-lem-pơ là tác giả đã sáng tạo ra một loại chất nước kì lạ, thơm lừng, vô cùng mê hoặc. Sau này, triệu triệu người trên trái đất tự nguyên trở thành đệ tử của loại nước thánh ấy. Họ ngật ngưỡng say. Uống bia, uống rượu, người ta nhập thân vào trạng thái nủa say nửa tỉnh, cơ thể lâng lâng, đầu óc lơ tơ mơ kì dị lắm. Rượu, bia khiến người ta bộc lộ “cái Tôi” đầy tâm trạng một cách trung thực, nó thôi thúc những ham muốn của giống người. Ở khía cạnh khác, người đời không kém khôn ngoan, mượn rượu, bia, giả tỉnh giả say để thực hiên những ý định khôn khéo giảo hoạt. Và cũng ở một khía cạnh khác, rượu,bia khiến người ta khác với chính mình trong đời thường, giầu khả năng xui con người chống lại bản thể.
      Tuyết không mượn bia để ngả vào người Năng, chính bia đã tham gia vào hành vi cô không kiểm soát nổi mình. Phút trước, Tuyết nghĩ, chỉ ngả vào Năng trong chốc lát để kháng cự với men bia đang lộng hành trong người, thế thôi.Ngả lâu quá thật nực cười, dơ dáng lắm, chẳng ý tứ chút nào, ấy là ý nghĩ lúc còn tỉnh của Tuyết.Thế mà,bây giờ thì mái đầu Tuyết từ từ nghiêng ngả, trượt trên vai, trượt nhanh qua ngực, qua bụng Năng rồi bình thản ngả lên hai đùi anh. Mắt Tuyết lim dim, lúc nhắm, lúc mở nho nhỏ, mầu đo đỏ xuất hiện trong hai tròng mắt.
      Và rồi, chính sự va quệt của Tuyết và men bia góp mặt trong huyết quản làm cho toàn thân Năng không bình yên., các tế bào trong cơ thể rộn rạo. Trái tim anh  tăng tốc loạn nhịp, gây lên những xáo động khác thường trong cơ thể người đàn ông.Năng chớm say, còn chút tỉnh táo. Câu hỏi đến với Năng, sao Tuyết lại mau say thế nhỉ, để phải ngả vào lòng mình thế này ? Năng lúng túng.Anh ngó nhìn. Mắt Tuyết lim dim, lúc nhắm , lúc hé mở rồi nhắm nghiền. Chao ôi ! cô ta say quá-Năng nghĩ. Đầu Tuyết vẫn gối trên đùi Năng, khuôn ngực khoẻ khoắn, nhấp nhô theo hơi thở gấp gấp như cố tình trêu ngươi, lôi kéo ánh mắt anh.Nhìn có chết ai đâu ! Năng trộm nhìn  nửa vô tình, nửa tò mò . Làn da trắng ngần non nớt, nhấp nhô hiên lên dưới cổ áo vừa trễ vừa rộng. Có lẽ men bia quấy quả trong người khiến mắt anh nhìn màu trắng cứ lấp loá, đành phải giương mắt nhìn lâu lâu., nhìn cho rõ. Không ra lệnh kiếm tìm mà ánh mắt tò mò lưu manh kia cứ bạo dạn lục lọi, soi mói. Nó phát hiên phía dưới hàng cúc áo của Tuyết là vầng thiên nhiên nõn nà, đẫy đà, khum khum nhô lên khoẻ khoắn , không dứt phập phồng , khêu gợi người đàn ông. Xao động và xao đông theo nhau,không thể kiểm soát nổi mình, Năng mau chóng đặt nụ hôn lên má, lên môi, tay anh lân la trên ngực Tuyết. Mắt Tuyết vẫn nhắm nghiền, men bia vẫn ngự trị trong cơ thể, trong huyết quản, đầu óc cô chìm vào trạng thái mộng du, chập chờn ba ngủ một thức.Măt vẫn nhắm, tuy không được chứng kiến nụ hôn của Năng bằng mắt, nhưng Tuyết có cảm giác không thể sai được, bàn tay anh đang bạo dạn lúc mạnh, lúc nhẹ,không ngơi nghỉ trên khuôn ngực của mình làm cho cô rạo rực. Cô biết chắc bàn tay ấy của Năng. Tuyết định mở mắt, nhưng không, anh sẽ mắc cỡ. Trái tim Tuyết rộn rạng đập, xáo động dữ dội, trong người trào dâng khao khát. Khi nụ hôn của năng khẽ cham vào môi Tuyết, cô cảm nhận rõ. Mắt Tuyết he hé nhìn. Thế rồi như không tài nào cưỡng nổi, cô nhổm người ôm Năng, xiết chặt cơ thể anh trong cánh tay mầm mẫm của mình.Tuyết ôm riết như chưa bao giờ được ôm. Vậy mà, chính vòng tay bất ngờ xiết chặt của cô lại khiến Năng giật thót tim. Anh bối rối, giờ này bà dì sắp về, phải dừng ngay hành vi tự do, vụng trộm của đôi bàn tay và chấm dứt nụ hôn đang vận hành chớp nhoáng của mình. Tuyết mỉm cười háo hức, hôn tới tấp lên má, lên môi Năng. Ngập tràn khao khát,bàn tay Tuyết lần tìm, mau lẹ cởi nhanh cúc của anh… Năng thực sự bừng tỉnh, vành tai chợt nong nóng, Tay anh mạnh bạo can thiệp, ngăn chặn kịp thời bàn tay tự do phóng túng của Tuyết. Anh nói nhỏ, giọng kiên quyết dứt khoát mà như van xin:
-         Anh xin em đấy! Đừng. Đừng làm thế.!
      Năng rời ngay vị trí đang ngồi của mình…Bỗng chờn vờn gương mặt xinh xắn của Liên như ảo ảnh. Đôi mắt đen láy nhìn anh lộ rõ sự nghiêm khắc, đầy khinh miệt…Tuyết hổn hển thở, ngỡ ngàng hỏi:
-         Ngại gì vậy anh ? Em thật lòng yêu anh mà.
      Năng im lặng lắc đầu, né tránh ánh mắt của Tuyết. Đắn đo một hồi lâu, anh buông lời:
      - Uống nhiều bia say đấy, không làm chủ nổi mình. Đừng vội nói điều ấy lúc này-trầm ngâm trong giây lát, anh nói, suýt nữa chúng ta dại dột tự đánh mất mình.
      Tuyết ngẩn người nhìn Năng rồi nói:
-         Bởi em muốn chúng mình thật tình yêu nhau.
      Sau tiếng thở dài,Năng ôn tồn:
      - Không nói trước được điều hệ trọng ấy đâu Tuyết ạ!
      - Em biết lòng mình là thế đấy, không giấu anh làm gì.
      Năng lặng lẽ không nối lời, nhìn vu vơ ra ngoài cửa, mặt hơi cúi, giọng anh như tâm sự:
-         Anh thành thật xin lỗi Tuyết.
      Đã nghe rõ tiếng xe của bà dì vừa tắt máy ngoài cửa. Bà tươi cười đẩy cửa bước vào, không thể biết chuyên mới xẩy ra giữa Năng với Tuyết.Năng chào bà dì rồi từ biệt hai người, lên xe ra về.
      Về đến nhà, Năng lặng lẽ ngồi vào mâm cơm cùng mẹ và đứa em, ngồi ăn mà không tập trung chú ý vào bữa ặn Mẹ anh để ý, thấy sự lơ đãng của con. Năng gắp miếng cá, miêng rau lên bát cơm của mình mà đôi đũa cầm mãi trong tay, không và cơm vào miệng. Mẹ anh giục, Ăn đi cọn. Nghe mẹ giục, anh và vội miếng cơm, mắt chẳng hề ngó ngàng đến đĩa rau, bát canh, đĩa cá trong mâm. Ánh mắt ấy cũng không hề tập trung vào bất cứ vật dụng gì trong nhà. Bà mẹ thẽ thọt hỏi: “Thức ăn mẹ nấu hôm nay không ngon, hay là có việc gì không vui phải nghĩ ngợi hả Năng ?”. Anh lắc đầu bảo: “Không có vấn đề gì đâu mẹ ạ !”,rồi nhanh nhảu khua đũa và liền mấy miếng cơm vào miệng, nhai thật nhanh, nuốt vội cho qua bữa.
      Năng không muốn ăn vì không thấy đói, ăn không có cảm giác vì sự việc diễn ra giữa anh và Tuyết làm anh nghĩ ngợi mãi. Buông bát, buông đũa đứng dậy, rời mâm ra uống ngụm nước, anh bước ngay về phía chiếc bàn nhỏ của mình kê ở góc nhà. Ngồi xuống ghế, bật ngọn đèn có chiếc chụp đèn nho nhỏ, ánh sáng bừng lên thành vầng chính giữa mặt bàn. Năng lôi ra một tập bài kiếm tra  để trước mặt, với ý định chấm xong tập bài này trong buổi tối nay, để quên đi chuyện vừa xấy ra,chẳng lấy gì làm hay ho, nghĩ đến chỉ thêm bực mình
      Vậy mà Năng không tập trung, chưa thể bắt tay ngay vào việc chấm bài. Anh đứng dậy, tắt phụt ngọn đèn bàn, rời căn nhà của mình, thả bộ chầm chậm trên vỉa hè. Anh đi lang thang, không hề định hướng cho bước chân của mình. Hành động vừa diễn ra ở lớp học Hoàng Hôn cùng những lời nói của Tuyết cứ dai dẳng bám riết trong suy nghĩ của Năng.
      Hồi tưởng lai việc đã diễn ra, anh ngượng với chính mình. Anh lén lút vụng trộm hôn Tuyết cùng những hanh vi đáng xấu hổ, lúc cô ta mê man say xỉn. Người đàng hoàng không ai làm như vậy. Chợt nghĩ tới nghề giáo, vành tai anh nong nóng. Cũng còn may, cô ấy biết mà không phản đối, chưa tát vào mặt mình. Nếu bị cái tát cũng chẳng thể trách nổi Tuyết. Năng nghĩ, chính nụ hôn của mình đã gieo vào đầu Tuyết sự ngộ nhận, âý là tình yêu đích thực mà cô muốn với tới. Để rồi, ngay lập tức, cô ta bầy tỏ tình yêu của mình dành cho anh. Cũng lạ. Tình yêu của cô ấy nẩy nở  từ khi nào, Năng không ngờ, không biết đích xác. Trước đây anh vẫn nghĩ, mình với Tuyết có mối quan hệ đồng nghiệp, giao lưu thân thiết, thế thôi.
      Thực tình Năng không ưa người con gái quá bạo dạn. Con gái có “ngưỡng”, có giới hạn của con gái. Sự khao khat, dễ dãi hiến dâng làm anh e ngại. Tuyết say xỉn nên chẳng kiểm soát nổi hành vi của mình, trở nên dễ dãi, dại dột, chẳng trách làm gì. Tuy rằng đó không phải là sự buông thả bản năng nhưng cũng chưa hẳn là tình yêu chân chính.
      Bước chân vô định không có chủ kiến của Năng ,dẫn anh đến đầu ngõ phố có ngôi nhà của Liên. Anh hướng tầm mắt nhìn của mình về căn nhà có chiếc cửa sổ quen thuộc đang sáng ánh đèn. Người ngồi cạnh cửa sổ kia, hình dáng quen thuộc quá, không ai khác, chính là Liên, thanh khiết quá. Thoáng chợt ý nghĩ tạt vào nhà Liên trò chuyện cho thư thái, giải toả tâm trạng, quên đi chuyện đã qua, xếp nó vào dĩ vãng. Nhưng rồi anh dập tắt ngay ý nghĩ ấy. Câu hỏi vụt đến, nếu Liên biết chuyên vừa xây ra với Tuyết thì sẽ ra sao nhỉ ? Không nghi ngờ gì nữa, cô ta sẽ cắt đứt ngay mối quan hệ thân tình với mình, chẳng bao giờ còn muốn trò chuyện tâm tình nữa nữa. Tính cô ta rõ ràng lắm- Năng nghĩ thế.
      Linh cảm của người con trai mách bảo, những ngày qua anh và Liên cùng song hành, tiến bước đến ngưỡng cửa của tình yêu, mặc dù chưa ai thổ lộ công khai điều ấy, như thể người này chờ người kia ngỏ lời trước. Năng hiểu lòng mình, mỗi lần đườc gặp, được trò chuyên cùng Liên, cảm giác thân tình gắn bó gia tăng. Liên là cô gái xinh đẹp, anh thích ngắm, thích nhìn, thích dõi theo hình dáng, bước đi, cử chỉ và cả giọng nói dã thành thân thiết. Không có cô gái nào trong trường xinh xắn hơn Liên… Nghĩ đến Liên, lòng thấy bối rối, tự trách mình tầm thường quá.
      Bàn chân Năng đột nhiên quay hướng khác, bước đi rã rời. Những ngọn đèn cao áp mầu sữa vẫn sáng trưng trên hè phồ, dửng dưng, vô cảm .Những căn nhà bê tông cao lừng lững, ô cửa hình vuông, hình chữ nhật như con mắt thầm lặng quan sát phố phường, dõi theo bước chân chán mỏi của anh. Năng tạt vào quán cà phê vắng khách, có ánh đèn vàng vọt lờ mờ, ngồi lặng lẽ nhâm nhi cốc cà phê. Cô chủ hàng cà phê má bự phấn, môi đỏ cà chua, măt đảo nhanh, đoán không sai, khách có tâm trạng cần chia sẻ.. Cô bê ngay chiếc ghế mây đến ngồi cạnh anh, nhoẻn cười thân thiện, mắt đong đưa .Như thể không ngửi nổi mùi nước hoa rẻ tiền bung ra từ mái tóc của cô chủ hàng cà phê, Năng xua tay lia lịa. Cô chủ biết ý rút lui ngay vào phía sau quầy hàng.
      Cà phê khiến đầu óc Năng trở nên tỉnh táo. Năng nghĩ tới những dự định, phải bắt tay vào thực ngay từ ngày mai. Anh sẽ tránh tiếp xúc trò chuyện nhiều với Tuyết để đỡ xẩy ra những chuyên khó xử đáng tiếc cho anh và cả cho Tuyết. Chuyện đã qua cho chìm vào quên lãng. Và nữa, sẽ gặp ngay bà dì của Tuyết để nói rằng, ngày nào bà về muộn vì bận họp cơ quan, không cần thiết  nhờ vả Tuyết phải phiền hà tiếp mình. chỉ cần cốc nước sôi để nguội uông cho đỡ khô cổ khi dạy học là đủ.
      Trở về nhà lúc 11 giờ đêm, Năng bật ngay ngọn đèn bàn, điều chỉnh chụp đèn cho tập trung ánh sáng vào chính giữa mặt bàn. Anh cặm cụi lia bút chấm tập bài kiểm tra Toán của trò cho đến khi kim đông hồ chỉ đúng 1 giờ đêm.
      Đã một tuần nay, Liên vẫn lên lớp khi có tiết dạy của mình. Thế nhưng khi trống trường điểm nhịp, báo hiệu tiết học kết thúc là Liên hối hả lên xe máy, rời mái trường về ngay nhà mình kịp trông nom săn sóc chạ. Mấy ngày nay,thời tiết thay đổi bất thường, bệnh tình của cha Liên tái phát. Những cơn đau dữ dôi của căn bệnh thấp khớp chạy vào tim có cơ hội hành hạ ông. Bước đi trong phòng khó khăn, phải có người dìu đỡ. Đầu gối buôn buốt, tim nhoi nhói đau như có kẻ ác thò bàn tay vào lồng ngực bóp vặn. Bởi vậy, chẳng mấy khi Liên có thời gian rảnh rỗi ngồi lại trong phòng chờ của Hội đồng nhà trường để vui vẻ trò chuyện cùng đồng nghiệp. Và cũng vì thế, Liên ít có cơ hội trò chuyện cùng Năng.
      Buổi chiều nay,những cơn đau thắt dữ dội vùng ngực, khiến cha Liên phải nghiến chặt hai hàm răng, gồng sức để nén chịu. Quai hàm như bạnh ra, da mặt tái bợt bạt, nước mắt trào ra ướt mi mắt.Liên biết cha mình đau lắm. Bàn tay Liên xoa nhè nhẹ vùng ngực trái cho cha, nước mắt Liên cũng ứa ra từ lúc nào không hay biết. Khi cơn đau của cha  lắng dịu, gương mặt ông trở lại thanh thản như chưa từng đau, nhịp thở đều đều rồi chìm dần vào giấc ngủ cũng là lúc Liên nhớ ngày nào…
     Cái ngày Liên học năm thứ ba rồi năm thứ tư trường Đại học Sư phạm, cha không muốn cô phải chịu cảnh sinh hoạt , học tập thiếu thốn, ông dành phần lớn tháng lương  của mình cho con ăn học. Thời gian này cha chớm mắc chứng bệnh thấp khớp, phải nằm viên dài ngày, phải mua thêm thuốc Bắc, thuốc Nam để phối hợp đông tây y cùng điều trị. Thế là, khoản tiền chi tiêu cho sinh hoạt của cha và của Liên phải giảm bớt ,eo hẹp lắm. Ông về hưu trong dịp này, chấm dứt mấy chục năm làm nghề giáo.
      Nhu cầu cần tiền không hề giảm, có phần cần nhiều hơn, phải tìm ra hướng giải thoát. Liên bắt đầu dấn thân vào việc tìm kiếm đồng tiền để trang trải cho học tập, sinh hoạt. Học buổi sáng, kiếm việc làm thêm vào buổi chiều, đôi khi cả vào buổi tối. Nhiều sinh viên phải làm như thế.
      Nhận đứng bán hàng lưu niệm vào buổi tối cho một cửa hàng, chẳng được mấy đồng tiền. Kí hợp đồng làm Biên tập viên ngắn hạn cho một nhà xuất bản vào buổi chiều ,cũng chẳng được là bao. Phải xoay sở công việc khác. Mấy tháng sau tìm được việc mới, Liên kí hợp đồng với nhà hàng đặc sản Hồng Hoa.
      Cái ngày Liên đến xin việc, chị Hoa chủ hàng hơn Liên vài ba tuổi, sau khi xem xong lí lịch trích ngang: Sinh viên Sư phạm đang theo học năm thứ ba, chị ta chăm chú nhìn vóc dáng cao mét sáu, mái tóc dầy đổ xuỗng bờ vai lẳn, môi đậm đỏ, khuôn ngực nhô lên khoẻ khoắn như phô diễn sự trẻ trung, dồi dào sinh lực của người con gái. Chị chủ hàng nhìn mãi đôi mắt đen linh lợi, ánh nhìn trực diện, tự tin,toát lên sự trung thực của Liên- nhà hàng rất cần người trung thực, chị Hoa nghĩ vậy.Bỗng nghĩ tới đứa con gái nhỏ, chị đăm đăm nhìn cô sinh viên sư phạm, vẻ thiện cảm. Chị nhã nhặn gật đầu rồi giao việc. Công việc chính của Liên là làm kế toán, kết hợp với đôn đốc nhân viên nhà hàng. Thứ bẩy, chủ nhật nhà hàng đông khách, có thể phải kiêm thêm công việc chạy bàn cả buổi chiều và buổi tối.
      Nhà hàng Hồng Hoa đông thực khách, Giờ cao điểm, hai  chục bàn ăn nêm chật người. Phòng lạnh giá cao của nhà hàng cũng đầy khách. Mấy cô gái chuyên việc chạy bàn, mới học hết lớp năm lớp bẩy, khi trò chuyên với thực khách trong phòng lạnh cứ õng ẹo nống lên là sinh viên Sư phạm, Ngoại thương ,Tài chính để tìm kiếm lòng trắc ẩn của “Thượng đế”. Gặp phải khách dạn dĩ, thay vì tỏ lòng thương cảm, họ tán tỉnh xô bồ , tục tĩu, bàn tay quen thói bờm xơm. Miệng họ sặc sụa mùi bia, rượu, môi bóng nhẫy, lời khen tuồn tuột “Em đẹp”, “Có duyên”, “Vòng eo” tuyệt vời rồi thả sức cho đôi bàn tay phóng túng,tự do bấu víu vào người ta. Cuộc sống mưu sinh ngầu ngầu, khó lường. Chị chủ hàng tinh nhậy bảo nhân viên: “Người bán hàng đương nhiên là phải hiếu khách,nét mặt tươi tỉnh nở nụ cười trên môi, biết nhã nhặ với khách hàng, bởi họ là thượng đế, là nguồn sống, là lí do để nhà hàng này tồn tại nhưng thân con gái phải biết giữ gìn”. Chị chủ hàng Hồng Hoa khen Liên có văn hoá, đứng đắn rồi không quên dặn nhân viên chạy bàn: “Bọn bay theo gương cô Liên mà làm”.
      Ngày ấy, một chuyện đã xẩy ra với Liên ở nhà hàng đặc sản này.Thực ra, chuyện không có gì gọi là mới, người ta đã biết, từng nghe kể đã nhiều. Ai trong cuộc cũng nghĩ rằng, phải cảnh giác đề phòng, vậy mà nó ngang nhiên diễn ra trong những cảnh ngộ khó lường…
      9 giờ tối ngày thứ 7 ấy, nhà hàng vãn khách, nhân viên chạy bàn và nhà bếp như thông lệ hối hả làm vệ sinh rồi mau chóng ra về. Nhà hàng chỉ còn Liên ở lại muộn hơn để báo cáo quyết toán thu chi với chị Hoa. Bỗng có hai khách đẩy cửa bước vào. Một người  thân hình mập đẫy, mặt bự, cằm bạnh, ria mép như đôi bàn chải đánh răng đen trũi ghim dưới lỗ mũi trông ấn tượng lắm.Người kia trẻ tuổi bước theo sau là đệ tử, đàn em của người mặt bự. Chị chủ nhà hàng Hồng Hoa nhận ngay ra ông Tổng Giám đốc, khach quen của nhà hàng. Ông ta nuốn giờ này được ăn nhậu trong phòng lạnh sang trọng. Khách quen đã lâu nên chị Hoa khó từ chối. Chị phải tự mình gấp rút xào nấu nón ăn theo yêu cầu của thực khách. Nhân viên chạy bàn đã về hết nên Liên phải thay thế, từ bưng bê món ăn đến bầy biên đủ thứ bat đũa, đĩa cốc, đến khăn lạnh, bia lon, rau thơm, nước chấm vv. Khach goi rượu ngoại hảo hạng. Ông hau háu nhìn, bao ánh mắt lên cơ thể Liên, thả lời chèo kéo, tán tỉnh: “Người đẹp, ngồi cạnh anh cho vui”. Rượu rót đầy vào ba cốc, cùng nâng cốc, chạm nhau cành cạch. Liên miễn cưỡng  ngồi bên khách, miễn cưỡng kề môi vào miệng cốc rượu mầu nâu vàng để khách vui lòng-cô không uống. Ông khách mặt bự nhồm nhoàm nhai, nuôt chửng, liếc nhìn Liên, khen: “Mắt em hút hồn anh. Em đẹp như hoa hậu, thằng đàn ông nào cũng sẵn sàng xin chết vì em , anh không phải là ngoại lệ”.Liên thừa biết lời tán tỉnh ấy sáo mép, rẻ tiền. Mỗi lần khách tợp thêm hớp rượu, Liên lại ngồi nhích xa hơn để đề phòng bất trắc. Ông khách nhay nháy mắt, vẩy ngón tay ra ám hiệu cho thằng đàn em.” Đệ tử” thấu hiểu mệnh lệnh của “Đại ca”, hắn đứng dậy nói: “Sếp để em ra gọi thêm món nhậu, xả láng cho đã”. Chủ gật, hắn đẩy cửa bước ra.
      Ông khách chòng chọc nhìn Liên  bằng đôi mắt đùng đục, đỏ lờ đờ vẩn lên sự liêu lĩnh và thèm khát man dại. Khách đặt tờ giây bạc lên bàn, ề à nói: “Boa cho người đẹp” rồi mau lẹ choàng hai tay lực lưỡng ôm riết lấy Liên. Ông cấp tốc hôn, bàn tay ráo riết sục sạo tìm kiếm trên cơ thể người con gái. Liên thót tim, phat hoảng, dốc hết sức lực, đẩy cưc mạnh thân hình mập mạp của ông Tổng Giám đốc. Cánh tay như gông của ông cứ xiết chặt. Chỉ đến khi nhận được cái tát thẳng cánh quá mạnh, đánh bốp vào mặt làm mắt toé hoa cà hoa cải, cộng thêm lời chứi rủa thậm tệ: “Thằng dâm dục chó má” và  tay kia Liên đã tóm được cổ chai rượu ngoại, định vung lên đánh thẳng vào mặt khách. Ông ta vội nghiêng người né tránh rồi đẩy Liên ra, từ bỏ hành vi chiếm đoạt của mình. Liên quăng chai rươu xuống sàn nhà,vội vàng mở tung cánh cửa, chạy vọt khỏi phòng lạnh.
      Chị Hoa đoán được điều gì đã xẩy ra. Việc làm dâu trăm họ là cái khó của nghề này. Sau buổi ấy, chị nhìn Liên với con mắt nể trọng, có chiều thiện cảm thân thiết như bạn bè, chị em.
      Chuyên thật buồn đến với chị chủ hàng Hồng Hoa. Đã gần một tháng nay chị phải nằm viện. Cái Li con chị chưa đầy 6 tuổi, không đủ khả năng chăm sóc mẹ và trông nom nhà cửa, chồng chị đang công tác ở nước ngoài, họ hàng ở xa. Chị phải nhờ Liên mọi việc,từ quản lí nhà hàng, trông nom nhà cửa, săn sóc cái Li và đỡ đần chị ở bệnh viện. Việc kinh doanh nhà hàng buộc phải thu hẹp, bán cầm chừng lấy lệ, nhiều hôm phải đóng cửa. Cái Li đươc săn sóc từ bũa ăn, giấc ngủ đến học hành. Nó cuốn quít, thân thiết gọi Liên là dì. Mẹ nó vui lòng, mỉm cười gật đầu, bằng lòng với cách xưng hô ấy.
      Bệnh viện xét nghiêm máu, chụp phim thêm một lần nữa để chẩn đoán bệnh tình chị Hoa cho thật chính xác. Bệnh tình chị Hoa đã rõ nhưng bác sĩ giấu, không tiện nói trực tiếp với chị. Chị Hoa nói với bác sĩ, người nhà thân thiết nhất với mình lúc này chỉ có dì Liên. Thế là bác sĩ điều trị đã nói sự thật cho Liên hay, chị Hoa mắc bệnh ung thư gan. Bệnh viện tiến hành điều trị bằng chiếu xạ , chạy hoá chất và than phiền rằng, phát hiện bệnh quá muộn.Thương chị, lắng nghe người ta mách bảo, Liên chạy tìm thêm thuốc lá gia truyền để kết hợp chay chữa theo phương sách đông tây y phối hợp. Vậy mà, bệnh tình của chị Hoa vẫn diễn biến mau lẹ theo chiều hướng xấu. Người chi võ vàng, gầy rộc, mái đầu chỉ còn lưa thưa vài sợi tóc.
      Bệnh viên dừng việc chữa chạy, Liên đưa chị về chăm sóc. Ôm chị Hoa, nắn bóp mình mẩy, cẳng chân cẳng tay gầy guộc của chị, Liên rân rấn nước mắt.Chị chủ nhà hàng Hồng Hoa dần dà rồi cũng biết mình mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối vô phương cứu chữa, chị gọi điện cho chồng đang công tác ở nước ngoài mau chóng trở về.
      Sau lần gọi điên ấy, linh tính mách bảo, sự sống trên cõi đời này cuả chị chỉ còn được tính bằng ngày. Chị Hoa goi Liên đên bên giường bệnh.Chị nhìn Liên bằng ánh mắt lạ lắm, lần đầu tiên trên đời Liên băt gặp ánh mắt nửa tin cậy, nửa như cầu xin của chị, giọng rưng rưng:
      - Em biết rồi đấy, chị lâm bệnh ung thư, khó lòng qua khỏi.                              Những ngày qua, em như người nhà đã tận tâm săn sóc giúp đỡ, ơn này chị chẳng thể nào quên-chị nói chậm lại như có điều phải cân nhắc, bây giờ chị hết lòng mong em giúp chị một việc…
      Liên lựa lời an ủi:
      - Còn nước còn tát, em hi vọng bệnh tình của chị sẽ thuyên giảm. Chị đừng nói lời cám ơn làm gì.Còn việc phải nhờ em, chị cứ nói cho em biết, nếu sức mình làm được em không dám từ chối.
      Nghe Liên nói thế, mắt chị Hoa ánh lên tia sáng mừng rỡ.Chị bảo Liên đưa cho mình tấm ảnh lớn lồng trong khung kính treo trên tường,chụp ngày vợ chồng chị thành hôn. Nhìn mãi hình chồng, mắt rơm rớm nước, chị chậm rãi nói:
      - Anh ấy sắp về- rồi ngoảnh cổ nhìn đứa con đang ngon giấc, chị buột thở dài, nhìn Liên nói,sau này mong em coi nó như con như cháu.
      Chị Hoa mếu máo khóc, nước mắt rớt ra chảy theo đuôi mắt.Liên buồn bã nói:
-         Em sẽ gắng làm theo mong muốn của chị
      Một hồi lâu yên lặng, nghe rõ tiếng đồng hồ tích tắc đều đều trong căn phòng buồn tĩnh mịch. Bây giờ sẽ phải nói điều khó nhất trong đời. Nó đau đớn quá, khiến chị Hoa đắn đo, nuớc mắt lại ứa ra, giọng chị phều phào, ngắt thành từng đoạn:
      - Em hãy vì chị…vì cái Li…mai ngày…chị cầu mong …em thay chị làm bạn với anh Hồng…. Anh ấy hiền lành dễ chịu, thương vơ thương con.
      Trút xong niềm tâm sự khó nói ấy, chị Hoa khóc nức nở. Bàn tay gầy guộc của chị nắm chặt bàn tay Liên, như người sắp chết đuối túm được cọc.
      Liên sửng sốt bởi lời yêu cầu cuối cùng của chị Hoa, quá sức tưởng tượng của mình. Như người đứng giữa ngã ba ngã bấy, phút giây này không thể định hướng ngay nổi mình sẽ đi đâu về đâu. Đầu Liên ong ong u u, vô cùng hoang mang, bối rối. Mọi vật xung quang như cùng im lặng, chờ đợi lắng nghe câu trả lời của Liên. Liên im lặng hồi lâu, thời gian như lắng lại. Những câu hỏi theo nhau đến trong đầu Liên. Nhân lời ư ? anh Hồng có thuận theo mong moỉ của vợ không ? Còn bố mình thì sao nhỉ ? Mình là gái chưa một đời chồng, liệu bố có ưng thuận không ?Những câu hỏi ấy lúc này Liên không sao trả lời được. Phải. Anh Hồng chưa một lần gặp Liên, cả hai chưa biết mặt nhau, lẽ đương nhiên chưa yêu nhau nên cũng không bao giờ nghĩ đến chuyện chung sống với nhau…Nhưng rồi, nhìn ánh mắt đang rạng ngời hi vọng, đang chờ đợi trên gương mặt vàng xuộm hốc hác, Liên mủi lòng, không nỡ lòng nào nói lời từ chối thẳng tuột. Tốt hơn hết là gật đầu, mà gật đầu không phải là lời hứa, chỉ là để cho niềm vui của chị đựoc trọn vẹn trước khi nhắm mắt xuôi tay vĩnh biệt cõi đời, vĩnh biệt những người thân yêu. Liên nhè nhẹ gật đầu.Như có phép nhiệm mầu, đôi mắt của chị Hoa vụt sáng, nước mắt vui tràn trề đôi gò má.
      Ngay tối hôm ấy về nhà mình, Liên kể tường tận nỗi mong mỏi cuối đời của chị chủ hàng Hồng Hoa với cha. Chuyện khá bât ngờ làm ông đắn đo ngẫm nghĩ mãi rồi nói: “Con đã lớn khôn, phải tự quyết định cho tương lai, có tình yêu mới đẹp duyên đôi lứa Liên ạ .”
      Liên mong anh Hồng sớm về gặp mặt vợ để mình bàn giao công việc quản lí nhà hàng cho anh ta, hợp đồng của Liên đã hết hạn. Giờ phút chị Hoa hấp hối rồi cấm khẩu, anh Hồng mới kịp về đưa tiễn vợ…
      Tạm biệt nhà hàng Hồng Hoa, bé Li ứa tràn nước mắt, ôm chặt dì Liên. Cô không ngớt thơm lên má nó, phải hứa thỉnh thoảng đến chơi. Hai dì cháu đầm đìa nước mắt trong buổi tiễn biệt.
 
 

Mùa Thi
                           Cấy Điểm
 
 
         Đã gần cuối năm học. Cái tên mùa thi có từ khi nào không ai biết đích xác, có người phỏng đoán nó xuất hiên từ thời nhà Lí khi nhà vua bắt đầu tổ chức thi cử.Người ta gọi nó là mùa thi kể cũng phải. Bởi lẽ, trò sẽ gặt hái kết quả học tập của một năm học, một khoá học, một cấp học sau thi cử. Nhà trường cũng được xuất ăn theo. Chỉ biết rằng, bước vào thang tư, thời tiết dịch chuyển sang mùa hè, cũng là lúc thầy trò dưới mái trường sẽ phải tăng tốc, ôn tập ráo riết, chuẩn bị lao vào vòng thi cử đầy gian nan thách đố: thi học kì, thi cuối năm, thi tôt nghiêp., thi Đại học và Cao đẳng. Với các trường Phổ thông Trung học, kì thi Tốt nghiệp phổ thông có tầm quan trọng hàng đầu.
      Vào mùa thi,mặt trời hào phóng dát nắng vàng khắp nơi khắp chốn. Ánh năng chói chang gay găt như mang hơi lửa hừng hực để tiếp nhiệt cho mùa thi. Những chú ve kim ẩn mình trong ngọn cây, kẽ lá của cây bàng, cây phượng ở sân trường không quên nhiệm vụ của mình, tấu lên giai điệu thanh mảnh, trẻ trung của ngày đầu hè, gịuc giã thầy trò bước vào mùa thi cử.
      Sáng ngày 1 tháng tư, Đài Tiếng nói Việt Nam và kênh truyền hình VTV1 mở đầu bản tin đã loan báo trên phạm vi toàn quốc, kì thi Tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay sẽ thi 6 môn bắt buộc.
      Đến trường sớm hơn thường lệ, ông Thành khom lưng, nắn nót viết bằng phấn vàng lên tấm bảng ở phòng chờ cuă Hội đồng, thông báo phiên họp bất thường của nhà trường, bàn việc khai triển, tổ chức ôn thi Tốt nghiệp cho trò khối lớp 12.
      Viết xong thông báo, ông rời phòng chờ về phòng Hiệu trưởng. Không có việc gì làm , buồn tẻ nhàm chán như bị giam lỏng trong phòng, ông bước ra ngoài, lững thững đến đứng sát lan can tầng hai, nơi này có những phiến lá bàng sà vào lan can. Tán lá xanh rờn, chùm hoa bàng đã kết thành những trái nhỏ, chỉ mới to hơn hạt đậu xanh, mọc đối xứng nhau  nơi cuống hoa và tụ lại thành chùm nhỏ  đầu cuống., lẫn trong kẽ lá. Đầu óc ông Thành không vướng bận, nẩy xinh nhu cầu nhàn tản, thả lỏng trong giây lát. Ông đưa mắt nhìn bao quát tán lá bàng, không có chủ định rõ rệt rồi tỉ mẩn đếm số luợng những chùm quả trong kẽ lá. Cả thẩy 60 chùm quả. Thế rồi, ông với tay ngắt một chùm quả, thử đếm xem sao ? Có 5 quả trong chùm. Nhẩm phép tính nhân, cây bàng có 300 quả. Một sự ngẫu nhiên trùng khớp, thú vị quá. Ông ồ lên một tiếng nho nhỏ . Con số 300 đúng bằng sĩ số của 6 lớp 12 của trường Trung học phổ thông Kinh Đô. Nhẩm phép tính nhân 300 với 540-ông dự kiến cho thu mỗi trò 540 nghìn trong một tháng rưỡi ôn thi Tốt nghiệp.Hiệu trưởng lĩnh xuất lãnh đạo quản lí ăn theo. Chỉ cần 7% là tạm ổn. Nhếch mép cười ruồi, ông Thành thầm nghĩ, Thằng Thành này làm tính nhẩm đồng tiền, chính xác không thua gì máy vi tính..
      Mở đầu phiên họp bất thường của Hội đồng nhà trường, ông Thành trịnh trọng :      -Chỉ còn hai tháng nữa là bước vào kì thi Tốt nghiệp trung học phổ thông, để giữ vững truyền thống đỗ cao đã thành bề dầy của nhà trường, chúng ta phải ngay lập tức bắt tay vào tổ chức ôn thi cho trò. Chậm ngày nào là có tội với trò,có tội với phụ huynh học sinh lớp 12 ngày ấy.- ông hắng giọng e hèm, e hèm  rồi nói tiếp, tôi đã lên phương án chi li, giầu tính khả thi. Ấy là, ngay từ ngày 10 tháng tư, chúng ta sẽ ôn tập cho trò lớp12 theo thời khoá biểu mới. Thời khoá biếu này chỉ sắp xễp dạy  6 môn đi thi mà thôi. Như thế cũng là “ giảm tải” phù hợp với Cải cách giáo dục.
      Ở góc phòng họp, cô Thương “trứng vịt lộn” không phát biểu trong cuộc hop, giờ này rủ rỉ than phiền với thầy Quang:”Chúng mình dạy môn học phụ, cực hết chỗ nói-cô kể lể, môn Giáo dục công dân kiến thức nặng lắm. Bây giờ người ta đưa một số kiến thức ở bậc Đại học nhét vào chương trình lớp 10. Chỉ cần đọc một số cái tên đầu bài mà nghe đã lọng óc, vì một mớ lí thuyết hàn lâm. Nào là “Thế giới quan khoa học và phương pháp biện chứng”, “Tồn tại xã hội và ý thức xã hội”, “Cách thức vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng” vân vân. Các vị soạn sách bảo rằng, kiến thức phong phú như thế, phải thay việc đào tạo, dạy trên lớp bằng quá trình tự đào tạo, tự học ở nhà. Chao ôi ! Trò làm sao mà tự đào tạo nổi cái môn rặt là lí thuyết quỉ quái này, có thiết thực bổ béo cho chúng đâu. Vả lại, Giáo dục công dân là môn phụ, trò coi khinh như rác.Bây giờ lại bị “cắt tiết” hút máu, thật là sống dở chết dở -Cô Trứng vịt lộn mặt rầu rầu chép miệng than phiền, lại còn cái chuyện hô hào “giảm tải”. Họ giảm các tiết dạy trong chương trình, nhưng lại tham lam ôm đồm, tăng lượng kiến thức tối đa trong một tiết học. Tiết học Giáo dục công dân lí thuyết khô khan nặng nề lắm,dạy một bài mà sa sẩm mặt mày.-Cô chép miệng, cuối năm học lại còn bị cắt tiết để ưu tiên cho thi cử, đành chịu, biết làm sao được”.
            Phòng họp lao xao như cãi vã:
-         Các môn không phải đi thi sẽ giải quyết ra sao ?
      Ông Thành dằn giọng trả lời, làm những hạt nước bọt nho nhỏ bay tán loạn:
      - Các vị bình tĩnh cho nào ! Từ nay đến ngày 9 tháng tư, các môn phụ không thi, các thầy cô phải gói gém năm, ba bài cuối chương trình làm một, dạy gộp vào một tiết, để mau chóng kết thúc chương trình môn học phụ. Cứ thế mà làm.
      Thầy Châu Điên điên tiết đứng phắt dậy, huơ tay nói ào ào:
-         Năm bài gộp lại làm một tiết, bố trò cũng không học nổi.
-         Cần gì phải học, môn phụ ấy mà.
Có giáo viên hài hước, nói vống  lên                                                                 
       - Chỉ cần ghi tên đầu bài  vào vở thôi, muốn học về nhà mà học, mà tự đào tạo.Phải đổi mới trong học tập.
      - Diễn trò hợp pháp cắt xén chương trình ấy mà !                                                                                                                 
       - Dạy gộp với dạy ghẹo! Nói thẳng tưng đi, là cắt phần chương trình cuối năm của môn hoc phụ cho dễ nghe.
      Ông Thành mặt hầm hầm, mắt hùm hụp nói mà như quát:
                   - Phải biết hi sinh. Ưu tiên cho trò thi Tốt nghiệp là lương tâm nhà giáo,lương tâm của bậc thầy thiên hạ-ông nói rõ to, ôn 6 môn thi, môn Toán một tuần tăng 4 tiết, 5 môn còn lại đồng loạt mỗi môn tăng từ 2 đến 3 tiết. Vị chi,một tuần 6 môn thi được tăng 18 tiết.
      Thầy Quang đeo kính lão lên mắt, ánh mắt long lanh sau làn kính, phát biểu giọng sang sảng:
      - Sau tuần này, các môn học phu. đồng loạt ngừng giảng dậy, chắc chắn không phải là chủ trương của Bộ. Tôi xin hỏi, một tuần tăng 18 tiết cho các môn thi có được phép của Sở, của Bộ không ?
      Như kẻ phạm lỗi, bị giáng đòn bất ngờ, ông Thành choáng váng, bối rối trong chốc lát, da mặt tai tái, mắt chớp lia lịa tìm cách trả lời:
      - Xin các thầy các cô hiểu cho, đây là phương án sáng tạo của nhà trường chúng ta, xuât phát từ lợi ích của trò, vì tình thương của thầy cô với thế hệ trẻ. Đạt được tỉ lệ thi đỗ cao là góp phần làm đẹp bộ mằt của trường ta-ông Thành giải thích thêm, không phải chỉ có trường Kinh Đô của chúng ta làm như vậy, tôi đã tham khảo nhiều trường, các trường Trung học phổ thông đều nhất loạt tăng giờ, tăng tiết na ná như phương án tối ưu của chúng ta.
      Có tiêng xì xào trong cuộc họp rằng, căn bệnh thành tích đã nhiễm vào cốt tuỷ, nó lây lan rộng khắp trong cơ thể ngành Giáo dục. Thầy Quang sau khi đẩy chiếc kính lão bị trễ lên phía trên sống mũi, lại xin phát biểu:
      - Để nâng cao thành tích thi Tốt nghiệp, cuối năm cắt xén chương trình, chỉ học môn đi thi là căn bệnh thành tích. Bây giờ người ta đang chống đấy.
     Cô Liên phát biểu ngắn gọn:
    -Chúng tôi tán thành với ý kiến thầy Quang
      Ông Thành hầm hầm nét mặt, đôi mắt sâu như lặn vào hốc mắt, giọng xoa dịu:
     - Xin các thầy cô thông cảm cho-ông đưa mắt nhìn nhũng lá cờ thướng hình chữ nhật, hình vuông, hình tam giác…treo la liệt trên các mảng tường của phòng chờ, giọng ông hùng hồn trở lại, những lá cờ thưởng thi đua kia là sự vinh danh thầy cô chúng ta, đã dầy công  luyện thi cho trò Tốt nghiệp cao. Bây giờ chúng ta phải nâng lên tầm cao mới.
     Nhóm giáo viên cùng cánh với Hiệu trưởng a dua theo:
    -Tán thành ý kiến của lãnh đạo.
      Thầy Châu Điên vẻ bức xúc, hàng ria mép đen kịt như hắc ín không ngừng động đạy, đứng bật dậy,giọng oang oang:
        - Sớm kì vọng thi Tốt nghiệp đỗ tỉ lệ cao là quá sớm. Vả lại, con số thi đỗ Tốt nghiệp cao của những năm qua chẳng khác gì hàng dởm kém chất lượng.Năm ngoái trường ta đỗ Tốt nghiệp 99%, được tuyên dương đấy, được thưởng cờ thi đua đấy mà thi Đại học chỉ đỗ có 5 %. Vì sao vậy ? Có gì là đáng tự hào nào ?. Chao ôi !
      Phòng họp lao xao những lời trao đổi, rì rầm những lời bàn tán rằng, thầy Châu Điên phê phán hiện tượng thi cử Tốt nghiệp là đúng đấy, nhưng lại chưa bám sát mục đích cuộc họp này. Rằng, lí của thầy Quang chẳng ai bẻ được, chắc như cua gạch.Và ràng, nếu tỉ lệ thi Tốt nghiệp không phải là chỉ tiêu thi đua thì sẽ dập được cơn sốt ôn thi đến khốn khổ. Và rằng,cuộc ma-ra-tông chạy đua của các trường để giành tỉ lệ cao chót vót là mầm mống của tiêu cực trong ngành giáo dục. Và nữa,các lò học phụ đạo  Tốt nghiệp nhân cơ hội này đua nhau mọc lên. Và nữa,các môn học phụ bị rẻ rúng đến thảm hại, trở thành nạn nhân của thi Tốt nghiệp .Chao ôi! Một lớp giáo viên, nước mắt âm thầm chảy vào trong, vì họ dạy môn học phụ. Định mệnh chăng? Môn phụ trở thành thừa thãi, cực kì vô duyên, chẳng ích gì cho thành tích thi Tốt nghiệp.Nó gián tiếp trở thành vật cản đường. Trò chán học môn phụ, các vị lãnh đạo trường sở cũng chẳng đoái hoài. Môn phụ:Giáo dục công dân, Kỹ thuật công nghiệp, nông nghiệp và cả môn Sủ, môn Địa, tuy là một bộ phận hữu cơ trong thực thể mái trường, vậy mà nó như đứa con ghẻ, sống dở chết dở, không được ai thương yêu chăm sóc…
      Chỉ có một điều lạ, là không ai chỉ trích thẳng thừng. “Làng giáo” thời nay cũng đớn lắm, bao năm xẩy ra tiêu cực trong thi cử, ai cũng biết mà vẫn im hơi lặng tiếng.Chẳng ai chịu mổ xẻ chính bản thân mình. Chỉ vài năm nay mới rào rào lên tiếng như té nước theo mưa, ăn theo nói leo, không biết chừng cũng chỉ là phong trào mà thôi ! Có mấy người được như anh giáo Khoa ở Hà Tây  dám nói thẳng, nói thật, phê phán tiêu cực trong thi cử….Nói thẳng nói thật, chống tiêu cực bị cô lập, bị trù úm, ai bênh ?
      Đồng hồ treo tường trong phòng họp Hội đồng đã chỉ 5 giờ, nắng chiều đã nhạt.
Không một ai muốn kéo dài cuộc họp, chỉ tổ mất thời gian bởi họ biết rằng,ông Thành nào có  muốn lắng nghe ai , không bao giờ thay đổi quyết định. Không giáo viên nào muốn phát biếu thêm nữa. Giáo viên dạy môn phụ, tuy biết rằng bộ môn của mình bị cắt xén chương trình nhưng cũng khó cưỡng lại cái lí lẽ “Vì học trò thân yêu, ưu tiên cho thi cử”. Vả lại, người ta bằng lòng với chư “Nhàn”, vì mươi ngày nữa thôi, họ được ngồi chơi nước, hưởng 100% lương, chẳng thua thiệt gì.
      Ông Thành một lần nữa nhấn mạnh, hơn một tuần nũa, đúng ngày 10 tháng tư, chúng ta sẽ thực hiện thời khoá biểu mới cho khối lớp 12, chỉ ôn tập 6 môn đi thi. Ông không quên nhắc giáo viên chủ nhiêm lớp 12 rằng, 18 tiết học thêm trong tuần, mỗi tiết trò phải đóng 5 nghìn, vị chi một tháng rưỡi ôn thi gồm 6 tuần, thu gọn một trò 540 nghìn. Giá thế là phải chăng, phù hợp với vật giá leo thang. Chủ nhiêm chịu trách nhiêm thu khoản học phí này.
      Phòng họp ồn ào, cuộc họp kết thúc, mọi người đúng dậy vươn vai ra về.Ông Thành hét to, dặn dò: “Các vị chủ nhiêm 12 nhớ nhé !Cố gáng đôn đốc thu gọn một lần, phòng trượt giá. Sẽ có thưởng phần trăm thoả đáng. Nhớ ! Đừng để thất thu”.
 
 
 
                                                            *
 
      Những ngày này bệnh tình của cha Liên ổn định. Tuy đầu gối vẫn đau, nhưng những cơn đau thắt dữ dội ở vùng ngực giảm dần. Buổi chiều không mấy khi Liên vắng nhà, bởi phải chăm sóc thuốc thang, cơm nước và nhất là dìu đỡ bươc đi khó nhọc của cha.
       Lương của Liên và tiền hưu của cha đủ dùng cho sinh hoạt và thuốc thang. Tuy vậy, đôi lần Liên có ý định mở lò học thêm để có cơ hội tích cóp đồng tiền, phòng bất trắc phải chi tiêu lớn.
      Ở cái thành phố rộng lớn này, việc mở lò học thêm có khó khăn gì đâu. Giáo viên dạy giỏi cấp thành phố,10 người thì 9 người mở lò. Trò học đông như kiến cỏ, thu tiền bạc triệu dễ như anh nông dân vạt tép.Nhưng rồi Liên dập tất ngay ý tưởng ấy. Bởi một lẽ đơn giản, buổi sáng đến trường, buổi chiều Liên không nỡ bỏ mặc cha ở nhà không  người đỡ đần. Thuê người giúp việc ư ? giá cả bạc triệu và nhiều cái phiền toái kéo theo, đành thôi.
      Liên quí trọng cha cũng bởi điều bình dị, bao năm qua ông trong cảnh « gà trống nuôi con », nuôi cô khôn lớn. Liên không thể không thực hiên phương án chừng mực trong chi tiêu, kể cả những nhu cầu của người con gái muốn làm đẹp mình trong đời sống. Cô thích câu nói của một nhà văn : « Biết đủ thì đủ, cuộc sống cũng không cần nhiều lắm ».
      Đã nhiều lần Tuyết hồn nhiên vui vẻ khoe với Liên rằng, mình sắm những bộ đồ mốt, toàn là « hàng hiệu », xịn lắm, giá rẻ cũng vài ba trăm nghìn, có bộ tiền triệu. Mầu sắc tuyệt vời, mầu thiên thanh, mã não mặc vào trông trẻ thêm mấy tuổi. Mầu đào phai, thiên lí, chanh mơ bắt mắt lắm.. Bây giờ mốt áo hai dây hở ngực đang thịnh hành, sành điệu vô cùng, mê không chịu được. Tuyết mua liền hai chiếc. Rồi thì, dùng son Mỹ, Ytalia, đẳng cấp cao hơn son môi Hàn Quốc, nước hoa Pháp quyến rũ mê hồn, chẳng như hàng Tầu dởm. Liên không chê những thứ Tuyết mua sắm, chỉ mỉm cười khen đẹp, khen tốt, thế nhưng cô không mua sắm những thứ ấy.Liên nói với Tuyết, tuỳ theo sở thích và hoàn cảnh của mỗi người.Liên cũng chưa bao giờ than thở về hoàn cảnh không dư dật tiền nong của mình, bởi chẳng muốn người ta « thương vay », phải ái ngại, tỏ lòng trắc ẩn…
      Tuy không có ý định mở lò dạy thêm vậy mà, bước vào những ngày ôn tập chuẩn bị cho thi Tốt nghiệp phổ thông, Liên đã nhận lời làm gia sư.
      Nghề gia sư khá thịnh hành bởi nhu cầu xã hội lớn lắm. Tuy vậy, ở cái thành phố rộng lớn này, giáo viên dạy giỏi chẳng mấy ai chịu nhận làm gia sư. Gia sư là « Ốsin giáo dục », thấp kém quá. Phần lớn gia sư là sinh viên đang còn theo học, hoặc mới ra trường, chưa kiếm nổi công ăn việc làm. Họ học ở trường Sư phạm, trường Ngoại ngữ, trường Bách khoa, trường Y, trường Dược…cũng có đôi ba thầy cô giáo không ưa mở lò ồn ào tai tiếng, thích tĩnh tại, lặng lẽ, một thầy một đôi trò, nhận làm gia sư giá cao. Gia sư giá mềm, năm chục nghìn một buối dạy. Gia sư giá cao, gấp ba bốn lần, phổ biến lắm.
      Liên nhận làm gia sư bởi tình huống khó từ chối…
      Buổi chiều cô Lơ chủ nhà hàng cà phê giải khát, đẩy cửa bước vào nhà Liên. Chẳng chờ mời ngồi, cô đặt đít xuống ghế, nói một thôi một hồi, xoay quanh chuyện xin cho thằng Đãng-con cô, theo học. Cô Lơ giới thiệu mình là chủ quán « Tơ Vương » nức tiếng, có đứa con trai là Đãng, học lớp 12, con một của cô. Lơ bảo, mình là chỗ thân tình, anh em kết nghĩa với thầy Thành Hiệu trưởng trường Kinh Đô. Nhờ thầy Thành mà biết Liên dạy Văn, giáo viên dạy giỏi.
      Cô Lơ kể lể nỗi băn khoăn của người mẹ về sự học của thằng Đãng. Nó học tài tử, đua đòi ham chơi, chẳng mấy khi ngó ngàng đến sách vở. Năm lớp 10 rồi lớp11, 12, nhờ quen biết thầy Thành , nó được lên lớp thẳng ngon lành. Học lớp 12 rồi mà sức học nó đuối lắm. Ngay từ đầu năm học, cô Lơ bảo con, sức học mày đụt lắm, gay go đấy,phải cố gắng, chăm chỉ vào con ạ ! Khốn khổ ! Chẳng như lớp 10,11, lớp 12 cuối năm phải thi Tốt nghiệp, rồi thi vào Đại học nữa chứ. Thằng Đãng già mồm nói, bà già chỉ lo xa, hát mãi cái điệp khúc « Chăm chỉ », « Thi cử » nghe nhàm tai, khó chịu lắm. Nó còn bảo, đầu năm cứ tằng tằng đủng dỉnh, cuối năm tăng tốc lo gì.Cô Lơ nói với nó, bây giờ không học, đầu rỗng tuếch, cuối năm dốc sức sao kịp ? Đãng bảo,con đã có bài bản….Dừng kể chuyện thằng Đãng trong giây lát, nét mặt cô Lơ tươi lên chút ít, vẻ hài lòng, nhoẻn cười, thì thào nói nhỏ với Liên như muốn chỉ mình cô biết chuyện của nó.Cũng mừng, nó bảo bạn nó cùng vần Đ nhiều lắm. Nào là thằng Đệ, thằng Đùng, thằng Đang, thằng Đương chúng nó học siêu các môn tự nhiên và ngoại ngữ. Xếp số báo danh sẽ có đứa ngồi cạnh, con lĩnh xuất ăn theo, dễ ợt. Thằng Đãng còn bảo, mắt con tinh nhanh, kém gì máy phô tô đời mới. Các môn ấy không lo gì điểm liệt, đỗ là cái chắc.
      Nằm nghe chuyên của cô Lơ, cha Liên nhăn mặt bảo, quay cóp lôi thôi lắm, phải bảo nó, gian lận trong thi cử là tối kị, giám thị bắt được sẽ bị đình chỉ thi thì khốn. Bây giờ cố gắng còn kịp, tự học mà làm bài.
      Cô Lơ vâng vâng dạ dạ cho phải phép mà chẳng cần lưu tâm tới lời của cha Liên. Trong giây lát, nét mặt cuả cô Lơ chuyển sang nhăn nhó, than phiền rằng, thằng Đãng bảo chí lo môn Văn mà thôi. Không khéo lại bị điểm liệt thì « toi ».Cái môn dài dòng chữ nghĩa, phải thuộc thỏ thuộc văn, lại phải phân tich lằng nhằng, lôi thôi lắm. Ấy ! Ấy !Còn phải chấm câu chấm kệ, viết đúng chính tả, rách chuyện, rách chuyện…Uống hớp nước cho trơn họng, cô lại kể, đã một tuần nay, mình đi tìm lò luyên thi Văn. Cưỡi chiếc xe SH, lần tìm đến bao nhiêu là lò luyện. Úi dào ! Sao mà nhiều lò luyên thi đến thế. Như sao sa ! Tất tật các môn đủ cả. Lò lớn, lò bé, phòng to, phòng nhỏ, lò hoc hội trường, lò học trong ngõ ngách, chẳng cần biển lớp. Giá tiền học ở các lò không khác giá hàng ở chợ trời, 20 nghìn, 30 nghìn,100 nghìn một buổi có cả. Thằng Đãng đòi học ở cái lò cỡ đại, ở hội trường, đông vui 150 trò, thầy dạy siêu hạng., nức tiếng toàn thành phố. Cô Lơ chép miệng, nguầy nguậy lắc đầu nói, chẳng tin được mồm nó. Lớp học đông như siêu thị mới khai trương, ồn ào như ong vỡ tổ, dỏng tai nghe giảng, hoạ chăng được chữ đực chữ cái, rồi lại bẻm mép chuyện riêng, bấu chí nhau, chẳng được tích sự gì. Thật là vô duyên, vô duyên ! hỏng bét, hỏng bét ! Cô Lơ nhất quyết không cho con học ở cái lò cỡ đại, phí tiền. Thằng Đãng hậm hực nhưng phải chịu. Thế rồi nó nằng nặc đòi, không chịu học ở lò cách xa nhà một cây số, chỉ học ở lò gần, học gia sư cũng chấp nhận. Mỗi buổi học phải cho nó thêm 50 nghìn để chít chát giải sầu.
      Dừng lại giây lát, cô Lơ chuyển mạch câu chuyện nói, số mình còn may. Cô đem chuyện tìm lò học Văn, than phiền với ông anh kết nghĩa là thầy Hiệu trưởng. Thầy Thành mách nước, cô Liên giáo viên dạy giỏi của trường, thừa sức ôn thi đạt hiệu quả cao nhưng không mở lò, thử tìm đến gõ cửa xem sao. Điều mà cô Lơ không kể hết với Liên, ấy là  ông Thành tư vấn, phải làm sao nói cho cô Liên mủi lòng, xót thương cảnh ngộ vợ chồng con cái chia lìa, cha nó trong vòng tù tội, « bóc lịch » chung thân.
      Kể chuyện gia cảnh thương tâm của mình, nét mặt cô Lơ rầu rầu, buồn bã , thở dài thườn thượt, giọng như điếu văn. Ngày mới cưới, vợ chồng trẻ thương yêu nhau, hạnh phúc lắm. Rồi ,thằng Đãng chào đời, cảnh nhà càng đầm ấm hơn. Vậy mà nào ngờ, ma xui quỉ khiến thì phải, nghe kẻ rủ rê, cái máu ham hố làm giầu đùng đùng nổi lên đã mau chóng dẫn bố thằng Đãng vào vòng tù tội. Năm năm về trước, chồng của Lơ dốc hết tiền bạc vốn liếng. Lơ khôn ngoan, giấu nhẹm vốn riêng của mình. Anh chồng hùn vốn với người ta, vượt biên mua hàng Tầu trốn thuế. Bị Hải quan, Thuế vụ, Biên phòng tịch thu thành ra sạt nghiệp. Vậy mà chẳng bỏ được máu ham hố, anh ta xoay sang vay nóng lãi cao, buôn chuyến hàng sau lớn hơn chuyến hàng trước. Do khôn ngoan « làm luật » nên không bị bắt, nhưng hàng bán, lãi lờ chẳng được là bao. Lâm vào cảnh nợ nần, lãi mẹ đẻ lãi con, không sao trả nổi. Chủ nợ ráo riết, thẳng tay xiết nợ, trốn lủi không xọng.Quẫn bách quá, không chịu nổi, anh ta điên tiết mài dao kháng cự, đâm chém chủ nợ, gây ra án mạng chết người. Bị bắt, chạy không nổi, phải ra hầu toà lĩnh án chung thân.
      Cô Lơ bảo, bây giờ chẳng yêu, chẳng thương gì kẻ quịt nợ xấu xa, tàn bạo sát nhân, một đời tù tội. Cuốn túm lấy nó chỉ thiệt thân, phí hoài đời con gái. Thôi thì, đường anh anh đi, đường tôi tôi đi, cắt đứt là thượng sách. Tuy vậy, cô không quên lời nhắn nhủ của anh. Khi bị kết án tù chung thân, phải còng tay, tống lên xe thùng về nhà lao, còn ngoái đầu dặn lại, phải cố cho thằng Đãng ăn học, may ra sau này nên người, đừng như bố nó.
      Nghe xong câu chuyện, Liên bàng hoàng thở dài, nói :
-         Chuyên cám cảnh quá, tôi nghe mà thấy động lòng
      Cô Lơ biết rằng chuyện mình kể đã lay động lòng xót xa, bèn dấn tới :
- Mong cô thương tình, kèm cặp môn Văn cho thằng Đãng. Nó mà thi đỗ, mẹ con tôi một đời chẳng dám quên ơn cô.
      Liên nói với cô Lơ :
-         Đừng nói ơn với huệ làm gì, chỉ vì tôi eo hẹp thời gian lắm…
      Cô Lơ nhanh nhảu cướp lời :
-         Thời gian eo hẹp chẳng lo cô ạ, cô bố trí thời gian nào mẹ con tôi cũng nhất nhất tuân theo.
      Liên phân vân, do dự nhìn cha vẻ ái ngại. Dường như ông đoán được tâm trạng của con gái, vả lại nể tình cô Lơ  đến nhà khẩn khoản xin học cho con. Cảnh nhà mẹ con cô thật ái ngại, ông chủ động lên tiếng nói với Liên :
-         Bệnh tình của bố dịu đi vào buổi chiều tối, con không phải băn khoăn.
      Lời của cha mở đường cho Liên, giải thoát cho Lơ. Cô được đà nằn nì ,dù là 5 giờ, 6 giờ, hay 7 giờ tối đi chăng nữa, nhờ Liên dành thời gian đến kèm cặp cho thằng Đãng.
      Khó lòng từ chối, Liên nhận lời làm gia sư ,dạy ôn thi cho thằng Đãng ngay tại nhà nó vào lúc 7 giờ tối.
     Khai trương buổi học đầu tiên, Liên đến sớm, 7 giờ kém 10 phút đã có mặt tai nhà cô Lơ. Cô mừng lắm, nhanh tay pha nước cam mời Liên. Thằng Đãng lúc này không có mặt ở nhà. Mẹ nó giải thích, buổi chiều, Đãng quen giao du với chúng bạn ngoài phố, ham chít chát nên bây giờ vắng mặt. Đành vậy, hãy chờ nó năm, ba phút. Liên hỏi :
      - Chị đã thông báo thời gian học thêm là từ 7 giờ , tuần học 2  buổi, thứ ba, thứ năm  chưa ?
      - Tôi đã nói năm lần bẩy lượt với nó rồi, có lẽ giờ này mảng chơi  nên về muộn.
      Liên ngạc nhiên, vẩn vơ nghĩ, sắp thi cử đến nơi mà nó mải chơi đến nỗi quên giờ học ở buổi khai trương thế này ư ? Thoáng băn khoăn..
       7 giờ 30 phút, Đãng đẩy cửa bước vào nhà, lí nhí chào cô giáo. Mươi phút sau, một cô một trò bước vào giờ học. Thế là ngay buổi hoc đầu tiên chỉ học được chừng một tiếng.
      Sau một tuần dạy thằng Đãng, Liên nắm được lực học Văn của nó. Nó đã học lớp 12, sắp thi Tốt nghiệp mà ngờ nghệch đến mức khó hiểu. Đãng không viết nổi một câu văn  đúng ngữ pháp. Nó cắn bút đầu hàng, không sao mở bài nổi một đề Văn. Chao ôi ! Viết câu, mở bài là những việc làm sơ đẳng của trò lớp 8, lớp 9. Liên nhếch mép cười, ý nghĩ hài hước chợt đến, nếu mình ở cấp Bộ cấp Sở sẽ cho Đãng xuống ngồi học ở lớp 7 lớp 8 mới vừa sức, dù là nó 17 tuổi, to đùng. Nó không đủ khả năng làm bài văn giải thích chứng minh  của Trung học phổ thông. Kiểu bài văn phân tích, bình giảng ở lớp 12 là quá tầm với của Đãng.. Kiến thức Văn của nó hổng như tổ ong tổ mối. Thơ trong chương trình lớp 12 nó nhớ lỗ chỗ không quá 10 câu. Giọng trầm bổng Đãng hát bài « Thuyền và biển » phổ thơ của Xuân Quỳnh nhưng lai không nhớ nổi một câu thơ trong bài « Sóng » trong chương trình lớp 12 của thi sĩ này. Đãng nhớ tên vài tác giả Tố Hữu, Nam Cao, Tô Hoài…nhưng lầm lẫn  nhân vật, đoan chắc rằng A Phủ là chiến sĩ cách mạng lão thành, anh Tràng nhặt được vợ trong thời chống Mĩ cứu nước. Đích thị nó là trò ngồi nhầm lớp 12-Liên nghĩ thế.
      Việc Đãng thường muộn giờ học , mẹ nó và cô giáo Liên không có cách nào đôn đốc để nó thay đổi. Thói quen thành tật, buổi chiều lang thang với bè bạn, chưa có buổi nào ngồi vào bàn học lúc 7 giờ tối, có buổi muộn cả tiếng đồng hồ.Từ tấm bé được mẹ chiều chuộng, cây măng nay đã thành cây tre cong queo  khó uốn. Liên nhắc nhở nó :
-         Phải tuân thủ nề nếp giờ giấc, vào học đúng 7 giờ em ạ !
      Đãng bảo :
      - Muộn tí chút có chết ai đâu !
      - Muốn ôn luyện có kết quả phải chịu khó làm bài tập
      - Bài làm văn chẳng có đáp số, đúng sai tù mù, lòng thòng ngổn ngang câu chữ, viết mãi chỉ tổ mỏi tay mệt người.
      Thời gian trôi nhanh như tiếng ve ngày hè, Liên kèm cặp thằng Đãng, một cô một trò đã 3 tuần, vậy mà nó chẳng chuyển biến là bao. Liên băn khoăn lo ngại lắm.
      Tối nay đã gần 8 giờ, Liên ngồi một mình trong phòng đến sốt ruột vẫn nhẫn nại chờ thằng Đãng về  để tiến hành buổi học. Những giờ phút chờ đợi vô vị, liên thả mắt vu vơ nhìn ra mặt phố, chỗ mờ mờ tôi tối, chỗ sáng trưng ánh đèn, hỗn độn người xe. Rồi, đổi hướng, ngước nhìn chùm đèn pha lê mờ đục trong phòng, đưa mắt nhìn khung cửa kính nhạt nhoà ánh đèn. Góc nhà là chiếc tủ sẫm mầu có gắn gương nơi cánh tủ, phản chiếu hình Liên. Mặt gương mờ mờ như đang lặng lẽ chụp lại nguyên hình vẻ đăm chiêu , đầy tâm trạng của Liên.
          Chuẩn bị tâm thế cho giờ dạy ư ? Giáo học pháp đấy-Liên nghĩ. Thế nhưng, còn đâu là nhưng giờ dạy Văn đầy cảm hứng như dạy trò Đãng thế này !... Nào là lặng im để tâm thế nhập cuộc vào giờ giảng đang chờ đợi, nhập thân vào cái phập phồng hơi thở của chữ nghĩa, với nỗi buồn vui của nhà văn. Rồi con mắt trong trẻo của học trò lên men say cho giọng điêu sôi động của thầy… Nhưng,có gì mà phải day dứt dằn vặt,chính mình đã vui vẻ chấp nhận làm gia sư kia mà-Liên nghĩ.
      Bây giờ thì dòng suy tư của Liên đổ dồn vào trò Đãng. Sao con mắt của thằng Đãng lúc nào cũng lờ đờ như ngái ngủ, đang buổi học bất chợt lại gật gù, hết gật trái lại ngẹo đầu gật phải, đích thị là nó ngủ gà ngủ gật, rồi ngáp liền mấy cái, nước mắt giàn dụa.Hay là nó chán học môn Văn. Nghĩ thế, Liên thay đổi cách dạy cho phù hợp với đối tượng. Phải. Cô đã mấy lần thay đổi phương pháp giảng dạy, nhằm lôi nó nhập cuộc vào ôn thi. Phương pháp dạy học bộ môn Văn gọi là giáo học pháp bộ môn, Liên nhớ lắm. Cô đã vân dụng linh hoạt phương pháp ấy trong giờ dạy thằng Đãng. Đầu tư, suy nghĩ cho một buổi dạy thằng Đãng, Liên coi trọng chẳng kém gì các tiết học ở giờ chính khoá trên lớp. Phương pháp sư phạm khơi hứng thú cho trò ư ? Vô hiệu. Dắt dẫn khơi gợi ư ? Nó rỗng kiến thức, đành chịu. Dùng câu hỏi phát vấn để gõ vào trí thông minh của Đãng ? Nó im re không trả lời, thay bằng ngáp vặt. Lựa cách để nó tích cực, chủ động chiếm lĩnh kiến thức ư ? Nó lim dim ngủ. Liên e ngại nhất, bực tức đến không chịu nổi, cổ họng như có vật  chẹn lại bởi vì, Đãng vô cùng ngại viết, không chịu làm bài. Trò học Văn mà không chịu viết, ngại làm bài thì giáo viên có tài thánh cũng chào thua, bó tay đầu hàng.
      Những ngày tới đây phải đốc thúc Đãng độc lập làm bài tập, bắt buộc nó phải cầm bút tự lực làm bài. Đó là giải pháp duy nhất thôi thúc Liên. Chỉ có như thế, Đãng mới có cơ may làm nổi bài văn thi Tốt nghiệp. « Giáo viên giỏi đích thực không biết đến chữ khó », ai nói thế nhỉ ?-nghĩ thế, Liên mỉm cười.
      Hơn 8 giờ tối, Đãng đẩy cửa bước vào nhà, vẻ mệt mỏi uể oải, nói :
      -Học nhiều nặng đầu óc, tiếp thu không nổi, hôm nay chỉ học 15 phút thôi cô ạ !-  Gieo mình ngồi phịch xuống ghế nó nói, từ buổi học sau không học lằng nhằng nữa, cô  giải bài sẵn, tủ cho em mươi, mười lăm đề Văn.
      Liên bực mình, chau lông mày hỏi :
      - Học tủ à ?
      - Đầu óc em bây giờ rối mù vì học, như máy vi tính bị vi rút làm cho trục trặc, không nhập được dữ liệu, chẳng nhớ nổi, học tủ cũng chẳng xong.
      - Vậy thì nhằm mục đích gì nào ? Thành thật nói cho cô biết đi.
      - Bài giải sẵn là để làm « phao ».
      Liên thở dài, cô đã biết ý đồ của Đãng. Nó muốn có đề bài giải sẵn làm phao, buổi thi Văn sẽ lén lút đưa vào phòng thi, trúng tủ đề bài nào, bí mật giấu giám thị coi thi, chép nguyên si vào tờ giấy thi của mình.
      Lời đề nghị của thằng Đãng, Liên chăm chú lắng nghe, bực lắm nhưng chưa trả lời, chỉ ậm à ậm ừ cho qua chuyện.
      Liên dự định sẽ phải trao đổi ngay với mẹ nó, về việc Đãng không chú tâm vào việc học để trang bị cho mình những kiến thức và kĩ năng cần thiết nhất, ưng phó với kì thi Tốt nghiệp. Và rồi-Liên nghĩ, mình và mẹ nó sẽ lựa lời uốn nắn, khuyên giải Đãng dốc lực ôn luyện, tự lực vượt qua vòng thi đầy thách đố. Và nữa, phải ngăn chặn, dập tắt ngay ý đồ mạo hiểm , dại dột mang phao vào phòng thi để quay cóp. Hành vi gian dối ấy thật đáng xấu hổ. Nếu không may xẩy ra, giám thị bắt quả tang, sẽ không tha thứ, họ tiến hành lập biên bản để huỷ bài thi hoặc đình chỉ thi. Như vậy trượt là diều khó tránh khỏi. Không. Không nên giải bài tủ sẵn cho thằng Đãng-Liên nhủ mình. Với Liên, làm bài giải sẵn là quá dễ, nhưng như thế đâu phải là dạy, là kèm cặp, là bồi dưỡng cho trò có kiến thức,kĩ năng, phương pháp để tự lực làm bài thi. Liên thề với mình, sẽ không chiều theo ý định thi cử gian lận.
      Buổi làm gia sư này như thường lệ, Liên đến nhà cô Lơ lúc 7 giờ tối. Cô Lơ nhanh nhảu pha cốc chè Líp- tông mời Liên. Đặt cốc xuống bàn cô nói :
      - Đề nghị với cô từ buổi học này, cho cháu chép bài giải sẵn của cô, tủ những bài nhiều khả năng nhất phải thi. Phải chiều nó thôi cô ạ !
      Liên in lặng, bực mình lắm nhưng chưa muốn bộc lộ chính kiến của mình, muốn lắng nghe thêm những đề xuất của cô Lơ. Nhìn tờ lịch to treo trên tường, mẹ thằng Đãng nói tiếp :
      - Tính đến hôm nay là tròn một tháng thằng Đãng học cô, lẽ ra phải thanh toán tiền học đúng kì đúng hạn, nhưng chúng mình chưa thoả thuận giá cả cụ thể phải không cô ?
      Liên gật đầu, bình thản trả lời :
      - Tôi không bận tâm nhiều lắm đến giá cả buổi học dạy cháu, tuỳ chị định liệu là được-Liên nói rành rẽ, giá cả một buổi học không phải là mục tiêu, không phải là điều quan trọng nhất. Điều quan trọng nhất với tôi là đáp lại nguyện vọng của chị và cháu, muốn Đãng có đủ kiến thức cần thiết để vượt qua vòng thi cử.
      Cô Lơ mừng rỡ reo lên : « Cô tốt quá ». Vẻ mặt hớn hở nói :
      - Đúng là phải tìm mọi cách cho thằng Đãng đủ diểm vượt qua kì ti Tốt nghiệp. Vậy nên tôi muốn thưa chuyên với cô giáo, chẳng giấu diếm gì cô,nói thẳng tưng, trắng phớ ra là, cái gì cũng có hợp đồng thoả thuận-tỏ ra am hiểu thời thế, cô Lơ cười hơ hớ nói, nước ta vào Vê-kép-tê-ô rồi, phải cam kết đấy.Chuyên làm ăn, kinh doanh buôn bán cũng như làm gia sư là phải kí kết hợp đồng sòng phẳng, có điều khoản rõ ràng phải không cô ?
      Liên sửng sốt, chưa hiểu thật rõ ý định của cô Lơ, chợt nghĩ,có gì hệ trọng đến mức phải kí kết hợp đồng đây nhỉ ? Thôi thì cứ thử hỏi xem sao :
-         Kí kết điều khoản gì hả chị Lơ ?
      Cô Lơ móc túi lấy ra hai tờ giấy, trao cho Liên một tờ nói :
      - Đây là bản hợp đồng. Mời cô giáo xem kĩ từng điều khoản cho. Điều nào chưa rõ thì hỏi lại tôi rồi hai ta cùng kí. Tôi đã sao hợp đồng thành hai bản, cô giữ một, tôi giữ một-cô Lơ nói thêm,tôi nhờ người quen giầu kinh nghiệm thảo bản hợp đồng này đấy.
Liên không khỏi bất ngờ, phút giây lúng túng ngỡ ngàng hiện trên gương mặt và ánh mắt. Đôi mắt đen láy của Liên mở to, hàng lông mi dài cong cong không ngừng chớp chớp vẻ suy tư nung nấu.Tờ hợp đồng được in rõ ràng, cẩn thận, đẹp đẽ bằng máy vi tính, nếu có dấu đỏ chụp vào sẽ tưởng là văn bản của cơ quan công quyền. Hợp đồng ghi rõ những điểm then chốt. Một là, cô giáo Liên phải giải sẵn bài tủ cho trò Đãng, ít nhất là 30 bài. Hai là, trò Đãng xử dụng đề bài giải sẵn sao cho tối ưu. Ba là, trò Đãng đỗ môn Văn, cô Liên sẽ được lĩnh tiền trọn gói làm gia sư là 2 triệu, cộng với số tiền thưởng tuỳ tâm của cô Lơ, ít nhất là 20 nghìn. Trò Đãng không đỗ môn Văn, mẹ nó không phải trả tiền cho gia sư
        Cô Lơ hồ hới nói :
-         Cô xem kĩ cho điều 3, tôi xởi lới lắm chẳng như người ta đâu.
      Liên đọc lướt bản hợp đồng lần thứ nhất, đôi lông mày nhíu lại. Đọc lần thứ hai, cô mím môi cắn chặt hai hàm răng, có cái gì như trỉch vào huyệt thần kinh nhậy cảm, nhoi nhói trong óc. Bực tức dâng ngập trong lòng. Để giải toả nhanh sự xúc phạm đến không chịu nổi, Liên đúng phắt dậy, nhìn thẳng vào mặt cô Lơ nói :
-         Tôi không ngờ và không thể kí bản hợp đồng này.Tạm biệt
      Nói xong, quăng bản hợp đồng xuống nền nhà, Liên quay ngoắt, bước chân thoăn thoắt rời nhà cô Lơ lên xe về nhà.
      Cô Lơ sửng sốt, không thể ngờ trong giây lát Liên đã bước khỏi nhà. Cô đoán đúng, cô Liên sẽ không quay lại dạy thằng Đãng nữa. Lơ chép miệng: “Cô giáo này không quen kí kết hợp đồng làm ăn” rội nhếch mép cười tự bảo mình : “Con này sẽ không thèm trả một cắc ”, bĩu môi nghĩ : “Sẽ tìm cơ hội chạy cửa khác cho thằng Đãng, lo gì ”.
      Về đến nhà, nỗi bực dọc dai dẳng ngự trị như ứ đọng trong lòng, sau lời chào cha ngắn ngủi, Liên chán nản ngồi phịch xuống ghế, hồi lâu lặng lẽ không nói không rằng.
      Cha Liên đoán có điều bất thường vừa xẩy ra, ông hói : “Có điều không vui hả con ? ”. Thế rồi ông gạn hỏi, Liên dã kể tường tận đầu đuôi câu chuyện vừa xẩy ra. Nghe chuyện, cha Liên chép miệng lắc đầu nói : “Người ta quen cung cách thương trường, lạnh lùng dùng đồng tiền làm sợi dây ràng buộc. Bây giờ văn hoá thương trường lên ngôi, len lỏi vào mọi ngóc ngách, len lỏi vào việc dạy và học - dừng lại trong phút chốc, ông cất giọng trầm ấm an ủi Liên, chuyện buồn vừa xẩy ra nhưng cha mừng là con đã xử lí đúng, giữ đúng nếp nhà mình. Bây giờ đừng để chuyện ấy lấn cấn, vấn vương  mãi trong đầu làm gì ”.
      Lời nói của cha khiến Liên có cảm giác nhẹ nhõm thanh thản. Ánh mắt dịu dàng của cô nhìn cha gửi gắm niềm kính trọng biết ơn.Tuy vậy chỉ trong giây lát, chuyện bản hợp đồng của mẹ thằng Đãng lại làm Liên nghĩ ngợi, tạt ngang so sánh đối chiếu.
      Phải rồi. Bây giờ có giáo viên mở lò luyện thi đã mạnh bạo thảo hợp đồng kí kết với phụ huymh, nhận dạy trò “Không đỗ không thu tiền ”. Thế nhưng giáo viên kiêm chủ lò “Bán chữ ” ấy đã khôn ngoan khảo sát kĩ lưỡng trình độ học lực và đặc biệt là ý chí, quyết tâm của trò.Cầm chắc 90% trở lên, trò sẽ đủ sức vượt qua vòng thi cử, họ sẽ thảo hợp đồng rồi kí kết. Lẽ đương nhiên, giá cả cao vọt. Còn thằng Đãng ư ? Khỏi phải nói về trình độ, Liên bĩu môi lắc đầu cười thầm tự nhủ mình, thôi đừng so sánh, khập khiễng lắm. Phải chấm dứt ngay dòng suy tư này, đừng để chuyên vô bổ ám ảnh, phải biết quên nhanh cái nên quên.
      Sau ngày chấm dứt làm gia sư kèm cặp thằng Đãng, để cho khuây khoả nỗi niềm, quên chuyên đã qua, sáng chủ nhật, Liên xin phép cha đến chơi, thăm cháu Li con chị chủ nhà hàng Hồng Hoa.
                                                               *                                                                                                                              
Từ ngày chị Hoa qua đời, Li thành đứa trẻ mồ côi mẹ, Liên thương nó lắm.Cách năm, ba chủ nhật cô lại đến chơi, thăm nó chừng hai, ba tiếng đồng hồ.
      Lần nào thấy Liên từ cửa bước vào,nó cũng lập tức dừng mọi việc, bỏ cuộc chơi, thôi đọc truyện, tắt Ti vi, gập ngay sách vở, ào ra ôm chặt lấy Liên, miệng reo cuống quít : “Dì Liên đến chơi với Li ”. Mừng rỡ quá, đôi mắt trong trẻo long lanh, đen tròn như viên bi của nó trào ra những giọt nước mắt vui sướng, làm chính Liên cũng rơm rớm nước mắt . Lau nước mắt trên má cho nó, Liên bảo: “Xấu hổ quá, khóc à!”. Nó lắc đầu chối đây đẩy, bàn tay nhỏ nhắn nhanh nhảu lau nước mắt.
      Buổi trưa Liên phải ra về, Li lại mau nước mắt, ôm chặt dì Liên. Hai dì cháu xoắn xuýt ôm nhau thay lời tạm biệt. Li hôn chùn chụt rõ kêu lên má dì. Liên cũng thơm lên cặp má bầu bầu mịn màng của nó. Lần nào Li cũng bắt dì Liên hứa đi hứa lại “Phải đến chơi nhiều với Li”. Liên hiểu nó thiếu thốn tình mẹ nên khao khát tình. Bây giờ nó đã gần 10 tuổi, thỉnh thoảng lại đòi bố Hồng đèo mình đến chơi với dì Liên.. Và Liên cũng không đổi thói quen, thỉnh thoảng rỗi rãi lại đến thăm nó.
      Anh Hồng ít nói nhưng ánh mắt rạng rỡ vui mừng thấy hai dì cháu quyến luyến nhau.Lần nào Liên ra về anh cũng tiễn và dăn với theo: “Thỉnh thoảng dì lại nhớ đến chơi với cháu”, ánh mắt gần gũi thân tình của anh nhìn theo cho đến khi Liên khuất bóng. Lần này tiễn Liên ra về, anh dặn đi dặn lại : “Sắp đến ngày giỗ mẹ cháu Li, ngày ấy thế nào dì Liên cũng đến thắp nén hương cho vong linh mẹ nó được thanh thản”.
 
                                                             *
 
      Vào những ngày đầu tháng 5, tất cả các môn học của lớp 10, lớp 11 đồng loạt làm bài thi học kì 2, kết thúc chương trình năm học. Bởi vậy sau khi thi, các lò học phụ đạo của lớp 10, 11 bắt đầu tắt lửa hạ nhiệt, chấm dứt mục tiêu hành động. Các lò học này nhât loạt đóng cửa. Lớp Hoàng Hôn mà thầy Năng phụ đạo Toán cũng tạm thời nghỉ học. Chỉ có nắng hè thì vẫn ngày ngày không thôi chói chang, tiếng ve kêu trôi dài trong nắng, tràn ngập không gian mái trường. Chùm phượng đang kết nụ, trái bàng non tơ xanh đậm, phổng phao lớn nhanh từng ngày.
      Khi lò học phu. đạo lớp 10, 11 đóng cửa lại chính là thời điểm việc ôn tập, luyên thi của trò lớp 12 gia tăng cấp tập, nó trở nên nóng bỏng hơn bao giờ hết. Lò luyện thi Tốt nghiệp phổ thông trung học ở vào thời kì vận hành hết công suất.
       Tuyết vẩn vơ nghĩ tới Năng. Như một phản xạ tự nhiên, ánh mắt Tuyết  thường tìm kiếm Năng trong phong chờ, ngoài sân trường, trước cửa lớp học. Cô nhìn anh đăm đăm, thầm mong muốn đôi mắt Năng hãy thầm lặng nói lời trìu mến thương yêu.Cô muốn hai đôi mắt, hai cửa sổ tâm hồn cùng nhau giao lưu, cùng nhau xao động thầm kín  Tuyết  không thể nào xác định nổi mình yêu Năng từ khi nào. Hồi nhớ nụ hôn của Năng cùng những cử chỉ bạo dạn  của anh dành cho Tuyết vào cái đận say bia ở lớp học Hoàng Hôn lại khiến cô bồi hồi, khao khát. Tuyết quyết tâm giờ đây phải hành đông để thưc hiên mong muốn chính đáng của mình. Muốn vậy, phải tạo ra cơ hội gần gũi…
      Đồng thời để lôi cuốn trò lớp 12 ở lò luyện thi Văn của mình, cô Tuyết hạ quyết tâm lôi kéo thầy Năng đến phụ đạo Toán cho trò một tuần hai buổi. Trò biết ý định của cô mời thầy dạy Toán nức danh đến dạy thêm cho mình, chúng hoan hô, vỗ tay đồm độp, miêng la hét “ Hoan hô sư phụ Năng”- chúng nhiễm ngôn ngữ phim Chưởng, phim Tầu mà bây giờ người ta phát trên Ti vi, ghi hình trên băng đĩa bán la liệt ở các cửa hàng Văn hoá phẩm. Cô Tuyết nở nụ cười hở răng hở lợi.
      Tuyết tìm đến nhà gặp thầy Năng, mắt lúng liếng, khẩn khoản nói:
      - Anh làm ơn tiếp sức cho trò luyện thi ở lò của Tuyết, môn Toán của chúng yếu quá.
      Năng ngạc nhiên:
-         Sao lò Văn lại học Toán là thế nào ? Kì quặc thế!
      Tuyết nằn nì, ánh mắt đong đưa, lời cầu xin như lôi kéo thắt buộc:
      - Em xin, em nhờ anh đấy. Sắp đến ngày thi rồi, bồi bổ cho trò tí ti Toán tại lò của Tuyết như thể là nhà hàng khuyến mãi có sao đâu - Tuyết không nói hết điều suy tính của mình. Lò dạy Văn của Tuyết sang năm thế nào chẳng đông trò, bởi có sự  hỗ trợ của thầy Năng siêu sao môn Toán. Và nữa, có cơ hội bên anh, gần anh…
      Dù rằng không hào hứng cộng tác cùng Tuyết, nhưng Năng không tìm nổi lí do từ chối. Vả lại, là đồng nghiệp cùng  trường, ngày ngày giáp mặt nhau, bây giờ họ nhờ cậy, khó ai có thể đang tâm khước từ. Năng đã nhận lời thuận theo yêu cầu của Tuyết, dạy Toán vào chiều thứ năm và thứ bẩy từ 5 giờ đến 6 giờ 30 phút .
       Được thầy Năng dạy ở lò luyên Văn của mình, trò cao hứng bảo nhau, phải đặt tên cho lò luyện một cái tên rõ kêu, nghe sướng tai, không kém phần lãng mạn “Lò Văn Toán giao duyên”. Cô Tuyết thinh thích, tủm tỉm cười.
      Tuyết giao nhiệm vụ cho trò “Trưởng lò”, buổi nào thầy Năng dạy, phải nhớ bảo nhau thu chút “tiền cám”, mua nước sinh tố hoặc cốc chè thập cẩm xứ Huế có đá mát lạnh để thầy bồi dưỡng trước giờ dạy.
      Còn mình, khi tan buổi học sẽ mời thầy Năng đến cửa hàng cà phê giải khát, uống gì tuỳ thích.Tuyết biết, Năng ưa nhâm nhi cà phê đá Trung Nguyên, hoặc thư thái bên cốc bia hơi ở nhà hàng có hàng cây cổ thụ râm mat, che rợp vỉa hè.
      Lò “ Văn Toán giao duyên” nằm ở ngõ phố, cách nhà cô giáo Liên chừng 7,8 trăm mét. Thỉnh thoảng sau khi kết thúc buổi học, Tuyết lại tạt vào nhà Liên mươi, mười lăm phút, cùng nhau “buôn dưa lê”, tán chuyện phiếm. Tuyết đùa vui bảo,nhà Liên như phòng chờ của Hội đồng nhà trường cho những giây phút nghỉ ngơi thư giãn của mình sau buổi vào lò.
      Bây giờ thầy Năng dạy Toán ở lò Văn Toán giao duyên nên Tuyết thường đến nhà Liên vào chiều tối thứ năm và thứ bẩy để sau dó ít phút kịp đón thầy Năng đến  cửa hàng giải khát.
      Thấy thời gian biểu Tuyết đến nhà mình bây giờ khác hẳn ngày trước, Liên hỏi:
      - Lò Văn bây giờ tăng  thêm buổi à ?
      - Ừ, sắp thi nên phải tăng buổi
      - Học lúc 6 giờ rưỡi à ?
      Tuyết cười bí hiểm rồi à à, ừ ừ cho qua chuyện.
      Liên ngờ ngợ, sao cứ vào buổi dạy ở lò vào thứ năm và thứ bẩy Tuyết lại ăn mặc đỏm dáng như đi dự hội hè thế nhỉ ? Lạ thật ! lên lớp mà mặc áo hai dây hở nửa ngực, chương chướng thế nào ấy. Quần bó mông căng ninh ních, môi đậm son bã trầu. Và nữa, người ngợm áo quần thơm lừng mùi nước hoa đến nhức mũi. Quả tình, nước hoa Pháp thơm thật. Nhưng rồi Liên lại tự bảo mình, tính nó thích chơi bời sành điệu, góp ý với nó cũng khó. Thôi thì kệ nó, chẳng bận tâm làm gì
      Liên mơ hồ cảm nhận, tính tình Tuyết bây giờ dễ chịu, dễ gần gũi hơn, nói cười rổn rảng, chẳng ham tranh luận giành phần thắng về mình. Hình như Tuyết có điều gì vui hơn trước, chuyện trò như không dứt ra được.Thế nhưng cũng là lạ,  nó như thấp thỏm, ngóng đợi, chốc chốc lại nhìn đồng hồ, cứ như thể sắp có cuộc gặp gỡ phải y chang giờ hẹn vào lúc 6 giờ 30 phút.
      Người con gái khi lòng khấp khởi, ngập tràn hi vọng yêu đương, dù là mới chớm nở hay ngộ nhận là tình yêu, thường đáng yêu hơn và khó giấu nổi lòng mình.Tuyết hé lộ với Liên :
      - Chẳng phải tớ đi dạy lúc này đâu, đi đón người thân ấy mà.
       - Anh ấy tên là gì, làm gì, có bật mí cho bạn biết được không ?
       - Còn bí mật, mới chớm nở ấy mà.
Lòng ngập tràn hứng khởi, không giấu nổi kỉ niệm đắm đuối  biết bao rung động ở lớp Hoàng Hôn ngày trước, Tuyết nửa kín nửa hở khoe, dù là mới yêu nhưng anh ấy đã trao cho mình kỉ niêm không quên- nửa như giãi bầy, Tuyết bảo, khi yêu người ta hôn nhau cũng là thường tinh ấy mà.
       Nghĩ đến nụ hôn ấy, Tuyết khấp khởi hi vọng. Sự chân thành và nồng nàn không mệt mỏi của người con gái sẽ chinh phục người con trai.Tuyết tin điều ấy. Chỉ mới là tự tin và hi vọng nên chỉ có thể nửa kín nửa hở mà thôi.
      Còn một lí do nữa khiến Tuyết tạm thời phải giữ kín chuyện tình của mình với Năng. Tuyết e ngại ,dè chừng, bởi cô đã không ít lần chứng kiến tại phòng chờ của Hội đồng nhà trường, anh Năng và Liên trò chuyện thân tình có vẻ như tâm đầu ý hợp. Rất có thể Liên là thế lực cạnh tranh  đầy thế lực.Nhưng rồi Tuyết thầm nghĩ, Liên giản dị quá không bạo dạn chủ động giành lấy tình yêu như Tuyết. Nghĩ thế Tuyết  yên lòng.
    Lúc này 6 giờ 25 phút, Tuyết ngấp nghé ngoài cửa lò Văn Toán giao duyên. 5 phút nữa tan học, Tuyết sẽ mời Năng tới cửa hàng cà phê giải khát
      Tuyết vẫn nhớ, buổi đầu tiên mời Năng đến cửa hàng giải khát, anh dè dặt nói :
      - Tôi không muốn làm phiền Tuyết đến thế.
      - Có gì mà phiền. Anh đến lò này hỗ trợ cho trò giúp Tuyết nên Tuyết quí anh, mời nhau cốc nước là lẽ thường tình, ai chẳng xử lí như thế, ngại gì hả anh ?
      Lời của Tuyết có lí, Năng không từ chối được. Tuyết thường thuê xe ôm đến lớp, rồi Năng đèo Tuyết đến cửa hàng giải khát.Năng  ý tứ căn dặn, con gái ngối sau, đừng ôm eo, người ta biết mình là giáo viên trông khó coi lắm. Bởi không được ôm eo, Tuyết ngồi sát sạt anh cho an toàn. Đường phố đông người, đèn xanh đèn đỏ nơi ngã tư ngã năm, tốc độ xe đột ngột thay đổi, Tuyết có cơ hội ôm eo thầy Năng trong giây lát.Gặp ổ gà, ga thoát nước, xe phanh gấp, Tuyết lại được dịp ôm lâu lâu, ngực Tuyết chà nhẹ, áp lên lưng thậy Năng. Cảm giác ấy người cầm lái rõ lắm. Có lúc xe không gặp ổ gà, hứng lên,Tuyết đột nhiên ôm dính thầy Năng, cười hi hí. Cô bảo, em phòng xa nhỡ gặp ổ gà, phải ôm chặt anh cho khỏi đau tim.Người đi đường dửng dưng nhìn hai người, họ đã quá quen cái cảnh đôi tình nhân, gái ngồi sau xe ôm chặt trai lái xe trên đường, chẳng có gì lạ.
      Đến cửa hàng giải khát, Năng bảo anh không uống bia,nhỡ say, lái xe nguy hiểm lắm. Anh không muốn gợi chuyên cũ, chuyện uổng bia ở lớp Hoàng Hôn tại nhà bà dì của Tuyết đến nỗi không làm chủ nổi mình, từng làm cho anh mắc cỡ khó xử.
      Giải khát xong, Năng đèo Tuyết về nhà. Tiễn anh ra về, Tuyết bảo, dạy nhiều,  phải chú ý giữ gìn sức khoẻ rồi dúi vào tay anh gói ô mai gừng, ngậm vào phòng viêm họng, viêm thanh quản. Mắt Tuyết đong đưa nhìn Năng dặn, ngậm ô mai anh phải nhớ đến Tuyết.Cô bắt anh xoè bàn tay để mình đặt gói ô mai vào lòng bàn tay. Lần đầu tiên, Năng nhìn dọi vào vào đôi mắt Tuyết. Mắt em sóng sánh đa tình , trái tim anh chợt rôn rã khác lạ. Lần đầu tiên như thế Năng cảm nhân đươc sự êm dịu đắm đuối. Anh  nắm chặt bàn tay Tuyết trong chốc lát. Sung sưóng đến ngỡ ngàng, Tuyết đứng ngây người, mắt đong đưa nhìn Năng .Cô đủ nhậy cảm để nhận ra tình cảm yêu dấu của người con trai dành cho người con gái. Tiễn anh, chưa bao giờ  Tuyết thấy lưu luyến, gần gũi như lúc này, lòng xốn xang những xao động.
      Năng ra về, đưa quả ô mai vào miệng, vị chua chua mằn mặn không làm anh khó chịu, anh nghĩ đến Tuyết. Em chân tình với anh. Đột nhiên cái cảm giác  âm ấm nóng nơi cơ thể Tuyết đang mơn man va quệt lúc mạnh, lúc nhẹ như còn nguyên cảm giác. Thế mà, trong buổi đầu đèo Tuyết cũng chính bộ ngực ấy lại khiến Năng  có chút ngần ngại. Dần dà thành quen, quen rồi thành gần gũi thinh thích, nó đẩy lui sự ngại ngần ban đầu. Người ta bảo lửa gần rơm lâu ngày cũng bén, mưa dầm  thấm đất quả không sai . Phải rồi, hôm nay anh đã  bất ngờ đạp chân phanh để nhận lấy cái cảm giác thinh thích thật quen của bộ ngực ấy. Năng lan man nghĩ, tất cả, tất cả, từ giọng nói, ánh mắt đa cảm, những lần đèo xe rồi cà phê giải khát,cùng nhau trò chuyện cho đến gói ô mai nhỏ bé, chất chứa sự quan tâm , chiều  chuộng ân cần đã gom góp tích tụ thành mối giao cảm tự nhiên giữa anh và Tuyết. Ranh giới giữa yêu và thân không thành đường ranh rõ nét mà chính anh cũng không phân biệt nổi.
      Đã vào đêm, đặt mình xuống giường, ngon đèn đã tắt từ lâu, mắt Năng chong chong thao thức, anh nhớ tới Tuyết và chợt nghĩ tới Liên.Liên xinh xắn, duyên dáng và ý tứ. Anh thầm yêu Liên đã từ lâu, tuy cả hai người chưa một lần trực tiếp nói chữ yêu nhưng anh linh cảm được tình yêu ấy những ngày qua đang lớn lên, dần chín ở anh và cả Liên. Cuộc giao lưu trò chuyên nào với Liên cũng làm anh thú vị. Mỗi lần trò chuyện với Liên, tình cảm của hai người như đực vun tưới.
      Còn Tuyết ? Bạo dạn quá, điều mà anh không ưa lắm. Nhưng lạ thật ! chính sự bạo dạn lại có lúc làm anh xáo động hứng thú. Em dã không ngại ngần, thành thật bộc lộ tình cảm của mình với anh, điều ấy chẳng có gì là xấu xa. Tuyết đa cảm đa tình lắm.Nếu có bàn cân định lượng giá trị, thế nào anh cũng dùng nó để thẩm định giá trị giữa Liên và Tuyết
      8 giờ tối thứ bẩy ngày mai, nhóm ca sĩ Sao Mai điểm hẹn có chương trình biểu diễn chọn lọc tại nhà hát thành phố, Năng sẽ mua vé mời Liên cùng đi. Cũng đã lâu rồi anh chưa cùng Liên xem chương trình biểu diễn ca nhạc đặc sắc. Anh dự định sáng mai mua vé, buổi chiều tối, sau giờ dạy ở lò Văn Toán giao duyên, một tiếng sau đó, đúng 7 giờ 30 phút sẽ đến nhà rủ Liên đi cùng
      Chiều thứ bẩy, như thường lệ, Tuyết ghé qua nha Liên  trước khi đến lò Văn Toán giao duyên mời Năng cùng mình đi giải khát. Tuýêt diện bộ đồ hàng hiệu bắt mắt, trang điểm son phấn bước vào nhà Liên, mang theo mùi nước hoa hảo hạng đã thành quen.Liên lại đùa vui :
-         Ăn mặc chải chuốt thế kia lại đi đón người thân chứ gì ?
      Tuyết nhoẻn cười gật đầu, thích thú với lời nói vui ấy. Vẻ hớn hở, Tuyết bảo :
      - Thứ bẩy đi chơi với người yêu phải ăn mặc cho tươm tất chứ.
      - Vẫn chưa cho người ta biết mặt, biết tên người ấy đấy
      - Liên cũng chẳng lạ gì người ấy ! Năm bữa nửa tháng nữa, chẳng lâu la gì đâu, tớ sẽ thông báo chính thức cho Liên.
      - Nhất định thế nhé !
      - Hứa đấy. Nhưng Liên phải ủng hộ tớ.
      Liên gật đầu. Đúng nó có người yêu rồi, mà lạ thật - Liên nghĩ, Sao Tuyết lại nói là mình chẳng lạ gì người ấy là thế nào nhỉ ? Cớ gì nó phải vòng vo bí mật  đến thế ! Ai thế nhỉ ? Nó giấu diếm mãi, chẳng thèm hỏi nữa, lát nữa, sẽ «  bám đuôi » để khám phá bí mật của cô nàng, xem người tình của nó mặt ngang mũi dọc ra sao -Liên dự định thế.
      Rời nhà Liên, Tuyết ngồi xe ôm đến lò Văn Toán giao duyên. Liên mau lẹ nổ máy, phóng xe bám theo. Dãn cách cự li của hai xe chừng độ ba, bốn chục mét, Tuyết không thể biết điều ấy.
      Và rồi Liên giật mình, bất chợt choáng váng sa sẩm mặt mũi. Không thể ngờ nổi người con trai kia lại chính là Năng. Liên nhìn rõ cảnh Tuýêt ngồi sau xe ôm eo Nặng, anh không phản đối, lại còn tươi cười nữa chứ ! Quái lạ, xe chuẩn bị nổ máy Tuyết đã ôm dính lấy Năng, chỉ có yêu nhau người ta mới bạo dạn ôm eo sát sạt đến thế. Ôm nhau giữa ban ban ngày ban mặt dơ dáng lắm - Liên nghĩ. Sự uất ức trong giây lát chiếm lĩnh, dầy vò Liên như thể có kẻ lừa phản mình trắng trợn, sự lừa phản diễn ra ngay trước mắt, chẳng cần giấu diếm. Tim Liên đập rối loạn như quậy phá trong lồng ngực, lúc thì dồn lên,lúc như đột ngột ngưng lại đau đớn,  đầu óc Liên quay cuồng. Chiếc xe chở Tuyết đã rồ máy lao nhanh như trêu ngươi, Liên bám đuổi theo sau để chứng kiến tường tận hơn. Vẫn là cảnh Tuyết ôm xiết Năng. Bất chợt có cái gì dâng nhanh, chặn ngang lồng ngực đến mức khó thở, Liên đau xót mím chặt môi, mấy lần thở dài. Chỉ đến khi xe của Năng dừng lại trước cửa hàng cà phê giải khát, hai người xuống xe, Tuyết cười toe toét và kìa, họ dắt tay nhau vào cửa hàng, Tuyết ngả người vào Năng. Đích thị là một đôi tình nhân. Liên chẳng còn muốn chứng kiến thêm nữa, tức tốc, quay xe trở về ngay nhà mình.
     Về đến nhà, cha Liên nằm nghỉ ở phòng trong, Liên gieo mình xuông ghế, ngồi thẫn thở như kẻ thất tình,thá mắt vu vơ nìn qua khung cửa sổ. Ánh đèn nhạt nhoà trong ngõ phố tẻ ngắt, vô hồn vô cảm trong ánh mắt hờ hững của cô. Chẳng muốn ngẫm nghĩ, không để tâm vào cảnh vật, dòng suy nghĩ nội tâm lên tiếng, thế là chấm hết, chấm hết quan hệ với anh. Buôn bã, hoang vu, trống trải chiếm ngự.Chốc chốc Liên lại thở dài. Phải quên, quên trong cay đắng. Bất chợt tim nhoi nhói đau…Hình ảnh Tuyết ôm ghì Năng trên xe máy sống động trong kí ức. Ngay tức khắc muốn quên mau cảnh trớ trêu uất ức ấy, Liên mím môi cắn chặt hai hàm răng, cô đành tự an úi , cả anh Năng và mình chưa ai nói lời chính thức hẹn ước lứa đôi, đã ràng buộc nhau đâu, vậy nên anh ta có quyền đến với Tuyết. Người ta có quyền sóng đôi với nhau mà không mắc lỗi. Thôi đành vậy, chấp nhận mất mát. Luyến tiếc làm gì nữa khi anh  đã trong vòng tay ôm  chặt của Tuyết. Hãy dũng cảm vượt qua. Không thể ngập chìm trong nỗi thất vọng buồn chán. Liên nghĩ, từ giờ phút này phải minh bạch, thẳng thắn với anh ấy…
      Bỗng có tiếng gõ cửa. Mùi nước hoa quen thuộc len qua khe cửa. Người mang mùi nước hoa ấy đẩy cửa bước vào. Trớ trêu thay ! Không phải là Tuyết mà là Năng-mùi nước hoa của Tuyết vô tình ướp vào áo anh từ lúc nào, Năng không hề hay biết. Bây giờ mùi nước hoa như khiêu khich, chọc giận Liên, chống lại anh. Liên lạnh lùng lên tiếng :
      - Anh Năng còn đến đây à ? Mùi nước hoa thơm quá ! Anh quen giải bài toán để tìm ra hai đáp số phải không ?
      Năng sửng sốt mở to đôi mắt. Không hiểu Liên muốn nói điều gì. Có bao giờ Liên nói lời mang ngụ ý thâm thuý khó hiểu hoặc hờn giận đâu - Năng nghĩ vậy. Anh không tìm được câu trả lời vào lúc này. Ngước nhìn đôi mắt nghiêm lạnh,ráo hoảnh của Liên, Năng lo ngại, dè dặt lấy từ trong túi áo ra một đôi vé xem ca nhạc, giong êm ái :
       - Anh mang vé đến đây, mời Liên cùng đi xem biểu diễn ca nhạc Sao mai điểm hẹn tối nay .
      Liên cười nhạt nói :
      - Chà chà !Anh mời tôi đấy ư ? Hài hước thật-cô nhếch mép bĩu môi , nhầm địa chỉ rồi. Chiếc vé kia mời Tuyết mới phải lẽ.
      Không khỏi ngạc nhiên nhưng cũng mơ hồ hiểu nguyên nhân, Năng muốn được biết  rõ ràng hơn, gạn hỏi :
      - Anh không hiểu Liên nói gì vậy ? Em nói rõ hơn được không ?
      - Chẳng nên đóng kịch và úp mở làm gì. Là giáo viên Toán chắc anh hiểu rõ hơn tôi. Thế này nhé ! Giải một bài toán có thể tìm được hai nghiệm số. Còn tình yêu thưa anh, chỉ có một và một mà thôi. Hãy mang vé của anh đi mời bạn gái thân nhất.Từ nay, đừng bao giờ anh phải cất công nhọc lòng mời mọc tôi làm gì, vô ích, tôi không quen bắt cá hai tay.
      Im lặng, choáng váng, Năng cảm nhận được điều nghiêm trọng đã xẩy ra, có cái gì như đang sụp đổ, mất mát. Đầu óc rối loạn quay cuồng, Năng linh cảm mối quan hệ với Liên vừa tan vỡ, khó bề hàn gắn. Ý nghĩ vụt đến, Liên đã biết chuyện Tuyết thân tình gắn bó, dập dìu với mình rồi ư ?. Thật khó mà thanh minh. Đứng lặng một hồi lâu, cả hai không nói, Năng cúi đầu buồn bã rời căn phòng.Không có bước chân đưa tiễn, Tiếng sập cửa thật mạnh, dứt khoát. Sau âm thanh sập cửa, Năng ngao ngán xé vụn cặp vé xem chương trình ca nhạc. Và, chưa bao giờ cảm giác đau đớn, tan nát trong lòng lại đến với anh mau lẹ đến thế. Giây  phút choáng váng trong người cũng là lúc anh cảm nhận rõ lắm, mình yêu Liên biết chừng nào. Cảm giác mất mat, đau đớn vò xé tâm can anh. Năng lủi thủi lên xe rời nhà Liên.
      Xe không đưa Năng đến nhà hát, không về nhà mà lăn bánh lang thang  trên đường phố. Xe lao đi không có chủ định và cũng chẳng có định hướng, nó ngoặt vào phố nhỏ, đưa anh đến quán cà phê vắng khách bên vỉa hè.Anh nhấm nháp ngụm cà phê đen sánh không đá, lặng lẽ, trầm ngâm. Có vị đắng của cà phê và vị đắng của tình yêu mà giờ này anh trải nghiệm. Đầu anh tỉnh táo. Bỗng Năng nảy ra ý nghĩ, phải gặp Liên một lần nữa để cứu vãn tình thế. Nhất định phải gặp Liên để thành thật bầy tỏ tình yêu của mình với Liên. Chăng có gì phải ngại ngần.
    Ba ngày sau, Năng chủ động gặp Liên sau buổi họp Hội đồng nhà trường. Đôi mắt và hàng mi dài, cong cong của Liên  không chớp nhìn thẳng vào đôi mắt Năng, toát lên vẻ thẳng thắn, nghiêm khắc. Năng né tránh ánh mắt ấy, tay anh vụng về lóng ngóng nhấc lên rồi lại đặt xuống mặt bàn cốc cà phê mà chủ quán vừa bê tới. Im lăng một hồi lâu, anh lên tiếng :
     -Anh dã có lúc phạm sai lầm, chưa rõ ràng dứt khoát trong quan hệ tình cảm nam nữ...Thế nhưng trước sau như một, em chính là người anh yêu nhất Liên ạ.
    -Rất có thể như thế. Nhưng em không thể chấp nhận được, người yêu của mình trong vòng tay âu yếm của người khác. Và hơn thế nũa, người ấy đang yêu lại đặt nụ hôn nồng nàn lên môi người con gái khác. Thật sự em không chịu nổi người con trai buông thả, có nguy cơ không kiểm soát nổi mình. Em ghen ư ? có thể như thế đấy. Tình yêu là để dành riêng cho nhau, không thể chung chạ, chia sẻ. Sư thuỷ chung là gốc rễ cho tình yêu bền vững.Em không quen tình yêu bao la, không giới hạn.
     Năng liếc nhanh, dõi nhìn gương mặt thanh thoát của Liên. Anh chợt nhận ra gương mặt ấy hao hao,quầng mắt mờ mờ  thâm lại. Chắc là mấy đêm rồi cô ấy mất ngủ -Năng nghĩ thế, anh đã nghĩ đúng. Và kia nữa, giọt nước mắt trong veo lăn nhanh trên gò má Liên.
     Không muốn ngồi lâu hơn nữa, Liên tạm biệt Năng, thoăn thoắt bước ra về. Năng biết, thế là hết, cánh cửa tình yêu của Liên dành cho anh đã khép lại vĩnh viễn.
 
 
                                                               *
 
      Trung tuần thámg 5, nắng gay gắt hơn, trải ra khắp phố phường, hè đường ngõ phố. Những tán lá xanh đội nắng ngoài sân trường lặng gió đứng im phăng phắc.
      Chẳng còn bao lâu nữa năm học sẽ kết thúc. Buổi chiều nay tại phòng chờ của Hội đồng nhà trường, giáo viên các bộ môn có mặt đông đủ để vào điểm tổng kết năm học cho trò ở hai khối lớp 10 và 11. Cửa chùng, cửa xổ mở toang cho thông hơi thoáng khí. Quạt trần vặn số cực đại, cánh quạt quay vù vù, phần phật chém gió, cố xua đi cái nóng ngột ngạt, hầm hập từ sân trường ùa vào.
      Đã hai ngày, giáo viên các bộ môn lúi húi, căm cụi cộng điểm, chia điểm và rồi lăm lăm với cây bút bi trong tay cùng trang sổ điểm. Sổ điểm lớp được luân chuyển từ tay giáo viên này  đến giáo viên khác,  liên tục vào điểm. Góc này, góc kia thỉnh thoảng người ta lại chứng kiến cái cảnh, giáo viên lật  trang sổ điểm, xem điểm tổng kết cuối năm của trò. Những trò ấy là con, là cháu hoặc có quan hệ mật thiết với họ. Kế đó là tiếng trao đổi nho nhỏ chỉ vừa đủ nghe về điểm tổng kết của trò này trò nọ. Người ta ngỏ lời xin xỏ chữa điểm tổng kết.
      Ông Thành đứng ngoài hành lang, lia mắt nhìn vào, thừa biết những cuộc trao đổi kia không ngoài ý định « chạy điểm ». Ông tự nhủ, mặc cho họ thực hiên. những phi vụ xin xỏ nâng điểm, vả lại mình ông ngăn sao nổi. Nâng diểm tổng kết, trò vụt trở thành học sinh giỏi, học sinh tiên tiến hoặc đủ điểm lên lớp, tỉ lệ thành tích cao hơn, bề dầy thành tích của nhà trường càng vẻ vang, Hiệu trưởng càng nở mày nở mặt, chẳng thua thiệt gì. Ông nhếch mép cười bâng quơ nghĩ, thằng Thành này chẳng để nước đến chân mới nhảy như các vị đâu, lộ liễu lắm, mang tiếng chạy chọt xin xỏ. Trước ngày vào điểm, từ hai tuần trước, ông đã nhờ mấy thầy cô dạy bộ môn Toán, Lí -họ là những giáo viên thân cận, dễ dãi, nể Hiệu trưởng, “cấy điểm ” 7, điểm 8 vào sổ cho con cho cháu của mấy vị phụ huynh mà ông quen biết, thế là chúng đủ điểm lên lớp. Họ nhờ vả, quà cáp ra tấm ra miếng, hậu hĩnh lắm.
      Đúng như ông Thành suy đoán, người ta nằn nì, nhờ vả xin nâng điểm tổng kết cho trò quen biết. Giáo viên cùng trường, ngày ngày giáp mặt, bây giờ họ khẩn khoản xin điểm, khó lòng từ chối. Có người xin điểm cho con cho cháu, nhưng cũng không thiếu gì kẻ “chạy điểm”  để kiếm chác vụ lợi. Nguỵ trang xin điển cho cháu gần, cháu xa bên nội bên ngoại, nhưng thực chất họ chạy điểm cho con, cho cháu người móc nối với họ. Thời buổi này, chạy điểm có giá sòng phẳng.
      Nào là thầy dạy Toán xin điểm Văn cho cháu gái đằng vợ, cô dạy Lý xin điểm Hoá cho cháu trai bên chồng, thầy dạy Thể dục xin điểm Kỹ thuật cho cháu nuôi …Thế là điểm khá, điểm giỏi được cấy tua tủa vào sổ . Điểm 8, điểm 9 nở rộ như hoa phượng  mùa hè, trông đến thích mắt.
      Tuy vậy không phải thầy giáo, cô giáo nào cũng nhắm mắt dễ dãi cho điểm.Họ truy xét đến cùng, trò ấy có đích thị là con là cháu ruột không ? Có họ với bố hay với mẹ, có cùng huyết thống không ? Không phải là cảnh sát điều tra nhưng họ thẩm vấn ráo riết lắm, quà cáp chẳng lung lạc được họ.
      Giáo viên cùng trường không lạ gì tính nết nhau, ai dẽ dãi, ai cứng rắn, họ biết hết.. Họ bảo thầy Quang, thầy Châu Điên khắt khe, nguyên tắc, khó xin điểm.
      Cô Tuyết vanh vách kể với mọi người rằng, mình xin điểm cho thằng cháu họ ba đời, tên nó là Đùn. Thầy Quang hỏi, sao nó được đặt tên là Đùn ? Tuyết trả lời,em chịu. Thế mà thầy biết, giải thích rằng, nó hay ỉa đùn ra quần, thối lắm nên mới được đặt tên ngồ ngộ như  thế .Thầy còn nói, nó là thằng lười học đại hạng, cả năm chưa một lần thuộc bài, mấy lần gọi lên bảng kiểm tra miệng, nó đứng ngây như ngỗng ỉa. Bây giờ không nâng điểm được vì rằng, phải đảm bảo công bằng xã hội , tôn trọng thực tế khách quan. Bởi vậy người ta né tránh xin điểm các thầy cô khe khắt, không khéo lại còn bị mắng sơi sơi, thật là xấu hổ.
      Bỗng phòng chờ oang oang tiếng thầy Châu Điên :
-         Các vị chạy điểm mệt nhỉ ?
      Giọng đục đục của giáo viên xin điểm đáp lại :
-         Vì cây dây cuốn, mệt cũng phải cắn răng mà chịu.
       Có giáo viên  giễu cợt:
-         Vì ”cây” hay vì  “chỉ ” ?
      Tiếng người đáo để đốp chát :
-         Dễ mà xúc được đấy ! Đừng vơ đũa cả nắm.
      Giọng sang sảng của thầy Quang :
-         Trò học kém không tìm được cửa chạy thì sao nhỉ ?
      Lập tức có tiếng trả lời :
-         Thì lưu ban, ở lại lớp.
      Người ta biết câu hỏi ngụ ý phê bình của thầy Quang. Việc chạy điểm thành công, trò sẽ được lên lớp mà lẽ ra nó phải lưu ban, phương hại đến tính công bằng xã hội trong giáo dục. Việc làm ấy tiêu cực, là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trò ” “ngồi nhầm lớp” hiện nạy.
      Thầy Quang quay sang hỏi cô Liên :
      - Có ai xin điểm em không ?
      - Cũng có thầy ạ ! Cô giáo dạy Địa xin điểm cho con. Nó ốm phải nằm viện nủa tháng nên điểm tông kết hơi thấp.
      - Nó ốm, nào phải lưòi học, chiếu cố nâng điểm cho nó là phải. Con cái đồng nghiệp, chẳng phải loại mở lò dạy thêm dạy nếm, đời sống không lấy gì làm khá giả, mình tạo điều kiên cho con cái họ cũng là phải đạo.
      Liên mỉm cười nhìn thầy Quang với ánh mắt thiện cảm, quí trọng. Người ta bảo thầy khắt khe nhưng lại không biết rằng thầy đông cảm với việc nâng điểm có tình,có lí, Liên nghĩ vậy.
 
                                                         *
 
      Sổ điểm lớp 10 và lớp 11 hoàn thành vào điểm tổng kết cuối năm học, được đưa ngay về phòng Hiệu trưởng.
      Buổi sáng, tại phòng Hiệu trưởng, ông Thành lật sổ điểm xem trang ghi điểm tổng kết cuối năm. Ở trang này giáo viên chủ nhiệm lớp căn cứ vào điểm tổng kết đã ghi cụ thể hoc sinh bị lưu ban và học sinh bị thi lại. Cặp mắt sâu, tròng mắt đùng đục cùi nhãn của ông tập trung cao độ, ánh mắt dán vào trang sổ điểm. Thỉnh thoảng ông  lại hít sâu một hơi thuốc ngon lành, phun ra luồng khói dầy đặc, ánh mắt vẫn không ngừng bám vào trang sổ. Mắt ông cần mẫn làm nhiệm vụ lia theo cột dọc, miệng lẩm nhẩm tính số học sinh lưu ban và số học sinh phải thi lại. 12 lớp thuộc khối 10 và 11, số trò lưu ban mà ông đếm chính xác đến tuyềt đối là 45 chiếm gần 8% sĩ số khiến ông bực dọc, làm cho làn da trên mặt cồm cộm sưng lên như bị phù lề.
      Thế là chỉ tiêu phấn đấu lên lớp thẳng của nhà trường bị phá sản, không đạt con số 98%. Ông Thành bực dọc, nghĩ ngay đến bản báo cáo thành tích cuối năm của nhà trường bị mất điểm thi đụa.
      Ông biết rằng “bút sa gà chết”, lúc này không cấy điểm được nữa, điểm tổng kết đã ghi vào sổ cái, không thể sửa được, đành chịu. Bởi vậy, bây giờ ông chỉ còn biết oán trách những giáo viên đã phớt lờ chỉ tiêu thi đua. Họ thẳng thừng “ “chặt tay” cho điểm, khiến điểm tổng kết của trò bị hạ thấp, dẫn đến tình trạng lưu ban hoăc thi lại nhiều. ông Thành lẩm bẩm rủa : “Bọn vô trách nhiệm đã bôi nhọ bộ mặt đẹp truyền thống lên lớp thẳng có tỉ lề cao của nhà trường”.
      Thủ pham là kẻ nào ? Ông ngờ thầy Quang và thầy Châu Điên, hai vị này vẫn thường bảo mọi người, nhìn thẳng vào sự thật, cho điểm đúng lực học của trò, chống bệnh thành tích, li thân vói con số phần trăm giả dối.Và rồi cô Liên, thầy Năng...cũng ủng hộ quan điểm này. Thật là nguy hại.
      Ông Thành kiểm nghiệm điều nghi vấn của mình, lật trang sổ điểm, mắt ông lia theo cột điểm tổng kết môn Sử, môn Lí mà thầy Quang và thầy Châu Điên dạy. Nghi vấn của ông không sai, đích thị là hai vị  cho điểm chặt tay. Đầu ông nảy sinh dự định, sẽ đề nghị Sở ra đòn trừng phạt đích đáng hai giáo viên ngang ngạnh, đầu bò , buộc họ phải chuyển trường. Dừng lại để suy nghĩ, mắt ông hấp háy liên tù tì, phải tìm thêm tội trạng của họ - ông nghĩ thế. Phải rồi, cả hai đều bất trị, thiếu văn hoá của giáo viên  phục tùng Hiệu trưởng. Họ đã bao lần đốp chát tay đôi với Hiệu trưởng, không tuân theo ý chí của lãnh đạo. Nhiều lần Hiệu trưởng phải ngậm đắng nuôt cay, hổ mặt với giáo viên dưới quyền. Ý nghĩ ấy khiến cho đôi mắt ông hùm hụp  như muốn giấu diếm những ý đồ vừa manh nha chớm nở.
      Hớp ngụm chè đặc, rít liên tục hai ba hơi thuốc, phun khói mù mịt, làn khói và tròng măt ông cùng mờ đục như thể nó pha trộn ý nghĩ mờ ảo của ông. Chính những ngụm chè đặc và những hơi thuôc kia lại khiến đầu óc ông tỉnh táo hơn. Ông lờ mờ nhận ra những khó khăn trong việc thực hiên ý định của mình. Khốn khổ cho ông, thời thế không phụ hoạ. Bây giờ người ta lại đang hô hào khẩu hiệu “Chống bệnh thành tích”, khuyến khích “Nhìn thẳng vào sự thật” nên khó mà “Ra đòn” quất thẳng vào mặt gã Quang và Châu Điên. Hai gã  như gai nhọn trong mắt buộc ông chịu đau đớn. Ông Thành buột thở dài, miệng không ngừng lẩm bẩm nguyên rủa : “Lũ  khốn kiếp”, từ nay phải lập « hồ sơ mật », tính sổ chi li với bọn này, đánh đòn hạ gục.
      Vẻ chán chường uể oải, ông Thành xếp lại mấy quyển sổ diểm rồi gạt phắt nó về góc bàn. Ông đứng dậy rời phòng Hiêu trưởng. Bàn chân vô định chán nản của ông thả bước dọc hàng lang lớp học, người ta tưởng rằng ông đang thưc thi nhiệm vụ của  Hiệu trưởng đi thị sát các lớp học trong trường. Giờ này, thầy trò lớp 12 vẫn đang tiến hành ôn thi.
      Bây giờ đã là những ngày ôn thi cuồi cùng của trò lớp 12. Sáng mai là phiên hop. tổng kết năm học của giáo viên trong trường và chỉ vài ngày nữa là trò lớp 12 bước vào thi Tốt nghiệp.
      Nghĩ tới phiên họp Tổng kết năm học vào ngày mai, ông Thành khó chịu, bởi nó nhàm chán vô bổ quá. Chán cũng phải, năm nào cũng tổng kết rập khuôn nhau. Chỉ cần bê nguyên si đề mục tổng kết của năm ngoái, điền các số liệu của năm học này, thế là xong. Tai ông nghe tiếng ve kêu buông ra từ ngọn cây , tán lá trong sân trường. Giờ này sao mà  nó đều đều vô hồn vô cảm đến thế, chỉ tổ inh tai nhứ óc . Và nữa, nắng đầu hè chang chang khắp sân trường, từ buổi sáng đến buổi chiều, hết ngày này sang ngày khác, bức sốt đến khó chịu. Cái gì cũng bâng quơ nhàm chán, vô nghĩa lí…Nghĩ qua loa tí chút về buổi họp ngày mai vậy - ông Thành nghĩ. Ừ thì điền những số liệu vào bản tổng kết. Tổng kết về thi đua giành danh hiệu giáo viên dạy giỏi ư ? Thật đáng xẫu hổ, chỉ có một mống đạt danh hiệu giỏi chính thức. Tổng kết về đào luyện học sinh giỏi cấp thành phố ư ? Ngán ngẩm lắm, thua xa kết quả của trường khác. Tổng kết  tỉ lệ lên lớp thẳng ư ? Ông Thành lắc đầu bĩu môi, còn xơi mới đạt chỉ tiêu. Thành tích thi Tốt nghiệp ư ? Vô cùng quan trọng đấy, nhưng kì thi chưa  tiến hành nên không tổng kết vào phiên họp ngày mai . Thôi. Chẳng nên nghĩ nhiều đến buổi họp vô vị ấy làm gì, hãy coi nó như tiếng ve kêu nhàm tai, như nắng hè tẻ nhạt.
      Bây giờ thì ông Thành nghĩ đến kì thi Tốt nghiệp đang đến gần, gần lắm rồi. Kì thi này có tầm quan trọng số một của nhiêm vụ năm học. Tỉ lệ đỗ cao dù không tính chi li trong bản thành tích như các năm học trước, nhưng tỉ lệ cao vẫn sẽ làm rạng danh bộ mặt đẹp của nhà trường. Lãnh đạo nhà trường mà không chịu vắt óc, không chịu động não đầu tư chất xám thì đừng mong gì có kết quả mĩ mãn-ông Thành nghĩ vậy.Bỗng ông mỉm cười hài lòng, đắc ý với mình về cuộc họp của ông với các vị trong Ban chấp hành Hội phụ huynh nhà trường mới diễn ra gần đây.Vào thời buổi mà người ta đang hô hào “Nói không với tiêu cực trong thi cử”, ông đủ khôn ngoan để né tránh, không trực tiếp nhúng tay vào những vấn đề nhậy cảm dính dáng đến tiêu cực, rất dễ bị vạ thân. Ông đóng vai trò quân sư cố vấn “chỉ đạo từ xa”. Mà quân sư cố vấn thì tránh cái vạ “ giơ đầu chịu báng”, luôn luôn vô can. Phải. Trong cuộc họp ấy, ông gợi ý cho các vị trong Hội phụ huynh phải có trách nhiệm, yêu cầu các bậc cha mẹ học sinh lớp 12, thấm nhuần tinh thần “Hỗ trợ cho thi cử, tất cả vì con em chúng ta”. Họ hiểu ngay ý tứ sâu xa của Hiệu trưởng, ngay sau đó bảo nhau đóng góp lệ phí phục vụ thi cử, không một lời phàn nàn. Tiền ấy được phong bao gọn ghẽ vào phong bì để tặng giám thị coi thi. Ngoài phong bì cấm đươc ghi lộ liễu “Hôị phụ huynh lớp 12 kính biếu” như những năm học trước đây. Sự lộ liễu dễ mang tiêng, kín đáo là hơn. Hiệu trưởng đã căn dặn các vị trong Hôi phụ huynh, khi trao tay phong bì cho giám thị coi thi, phải ân cần nhã nhặn thưa : “Thông cảm với các thầy cô từ xa đến đây làm nhiệm vụ coi thi vất vả nên phụ huynh chúng tôi với tấm lòng thành xin gửi đến các thầy cô chút quà mọn để  uống nước trong những ngày nóng nôi bức sốt”. Dặn dò phải nói năng như vậy, ông Thành nhếch mép cười , nghĩ hài hước, tiền trăm trong phong bì đủ giải khát bằng rượu Tây. Thế rồi ông giải thích cho các vị trong Hội phụ huynh hiểu rằng, với tinh thần “Tôn sư trọng đạo” như thế, chẳng giám thị nào nỡ từ chối. Cười hố hố một hồi, ông nói, nhận quà rồi, há miệng mắc quai, giám thị coi thi sẽ “xử mềm”  khi coi thi. Quyền trong tay họ đấy, nhưng  khi đã nhận phong bì, sẽ chẳng nỡ lòng nào lập biên bản đối với trò quay cóp. Họ tha thứ cho những trò liều lĩnh mang phao vào phòng thi, thậm chí còn thả lỏng cả phòng thi cho thoả sức chép bài của nhau.Hứng khởi thăng hoa, ông Thành dạy khôn, “bật mí ”, giảng giải cho các vị trong Hội phụ huynh biết rằng, nếu trò nào bị bắt vì mang phao, vi phạm qui chế thi cử, thì bảo nó phải tỏ ra ăn năn hối lỗi, cố tuôn ra vài giọt nước mắt sám hối, làm mủi lòng giám thị coi thi. Họ sẽ nương nhẹ, tha thứ . Mấy vị trong  Ban chấp hành Hôi phụ huynh nghe bùi tai, tấm tắc khen : “Thầy Hiệu trưởng kinh nghiệm đầy mình, mưu mẹo cao sâu như Khổng Minh” . Nghe những lời tâng bốc quả đáng đến phát ngượng , ông Thành đảo ánh mắt tinh quái nhìn họ, thầm nghĩ “Đồ nịnh” và rồi ý nghĩ giễu cợt đến “Con cái các vị trong Hội rặt những đứa vừa lười vừa dốt nên bố mẹ hăng hái đóng góp, chạy chọt. Các vị chỉ là tay chân cho thằng Thành này mà thôi” .
 
                                                          * 
 
      Kết thúc cuộc họp Tổng kết năm học nhàm chán, ông Thành muốn xả hơi thư giãn. Ông không đến nhà hàng Mat-sa, xông hơi tẩm quất mà xe ông bon bon phóng thẳng đến nhà hàng cà phê giải khát : “Tơ Vuơng” quen thuộc. Nhà hàng có phòng to, phòng nhỏ. Phòng nhỏ rèm buông , cửa khép, cách biệt với phòng lớn bởi hành lang nhỏ để tạo không gian yên tĩnh, tránh sự ồn ào. Nó đựoc dành cho khách quen đặc biệt khi được cô chủ mời vào, hoặc khách yêu cầu. Họ sẵn tiền, chịu chơi. Phòng có điều hoà mát lạnh, bàn ghế vec-ni bóng loáng, lọ hoa tươi đặt trên khăn thêu ren trắng ngần. Khách ngồi nhâm nhi cà phê phin, cà phê đá hoặc cà phê sữa thượng hạng, phì phèo thuốc lá thơm, thả mắt nhìn mấy bức tranh treo tường. Rặt những hoa hậu chân dài, hé lộ bộ ngực đẫy đà.  Hoặc phóng tầm mắt qua  khung cửa xổ, nhìn toàn cảnh nguời xe lũ lượt trên mặt phố nhộn nhịp. Kể cũng đáng giá đồng tiền, dù rằng giá cả cao vọt so với ngồi phòng lớn.
      Trông thấy ông Thành tắt xe máy, cô Lơ váy ngắn lộ đùi, môi đỏ cà chua, má phớt son hồng, mặt tươi như hoa bước ra cửa, vồn vã mời ông vào phòng nhỏ với ánh mắt đong đưa.
      Cô chủ nhanh tay pha cà phê Trung nguyên hảo hạng, nức mùi thơm rồi bê ngay vào phòng nhỏ cùng bao thuốc ba số 5. Bước vào phòng mang theo nụ cười hiếu khách, mặt tươi hơn hớn, cô cất lời chào quen thuộc vẫn thường dùng với ông Thành : “Chào con chó của em” .Sau lời chào, cô đật cốc cà phê và bao thuốc xuống mặt bàn nơi ông Thành ngồi rồi mau lẹ kéo ghế đôn ngồi sát bên ông. Trong vòng tích tắc, nét mặt cô thay đổi, lộ vẻ âu lo căng thẳng, giọng sồn sồn :
      - Sắp đến ngày thi rồi, anh phải tìm mọi cách giúp em cứu thằng Đãng.
      - Cứu là cứu thế nào ? mà cứu làm sao được ! Hiệu trưởng có làm nhiệm vụ giám thị coi thi đâu mà cứu với vớt.
      Nghe ông Thành trả lời như thế, hai tay cô Lơ mau lẹ ôm ngang người, hôn chớp nhoáng lên má ông để lấy tình cảm  rồi dịu giọng khẩn cầu :
      - Thế thì em chết mất. Anh nghĩ cách cứu nó giúp em ! Nó bảo chỉ ngại môn Văn thôi mà, môn ấy lằng nhằng câu kệ, chữ nghĩa rối rắm, chẳng như các môn khác dễ quay cóp.
      Ông Thành im lặng, chưa nghĩ ra phương cách.
      Để gia tăng  sức ép, cô Lơ một lần nữa ôm xiết ông Thành, lần này vừa ôm vừa lắc, cứ như thể ôm lắc cho khoẻ sẽ làm cho đầu óc ông Thành vọt ra phương sách cứu nguy cho thằng Đãng. Bộ ngực đầy đặn ra sức hỗ trợ gây áp lực, nó không ngừng lay động ép sát vào người ông. Ánh mắt lúng liếng của cô Lơ  đong đưa, tập trung nhìn xoáy vào cặp mắt sâu đùng đục của ông Thành, chờ đợi câu trả lời. Ông Thành vẫn không nói, cô Lơ tiếp lời :
      - Thế anh không thương em à ? Nó mà hỏng thi, 12 năm học công cốc đổ xuống sông xuống biển. Em bắt đền anh đấy ! Con chó phải nghĩ cách giúp em – ngón tay trỏ của cô dí mạnh vào mũi ông Thành.Và rồi, đột ngột cô chủ Tơ Vương, phóc một cái, đặt mông đít to bè của mình lên đùi, lọt vào lòng, suýt nữa hất đổ cốc cà phê đen sánh trên tay ông. Tay cô âu yếm vuốt má ông Thành, miệng dằn giọng như hạ mệnh lệnh quân sự, con chó của em phải dốc sức cứu thằng Đãng.
      Thế rồi cô chuyển giọng dằn dỗi, mà tình ý thì như một bản hợp đồng có điều kiện ở thời WTO, với  điều khoản chặt chẽ không chê vào đâu được :
      - Không cứu nó, con chó đừng nhông nhông vác mặt đến đây nữa. Ghét lắm !Em chẳng chiều đâu !
        Nhấp ngụm cà phê, rít liền mấy hơi thuốc, cặp mắt ông Thành nheo nheo vẻ suy nghĩ mông lung đầy tính toán cứ như thể ông đang giải bài Toán quá hóc búa. Bỗng chốc ánh mắt lộ vẻ linh lợi, nhấp nháy như mắt chuột, ông đã nghĩ ra diệu kế  cứu thằng Đãng, ông nói rành rọt :
-         Cứ yên tâm đi, sẽ có cách.
      Cô Lơ mừng rơn như trúng đề, hớn hở nói :
-         Cam kết đấy nhé !
      Ông Thành ngoan ngoãn gật đầu, hộc tốc ôm ghì cô chủ Tơ Vương, hôn lên môi, vùi mặt vào bộ ngực phốp pháp, hà hà hít hít. Chôt cửa phòng, họ cuốn lấy nhau . Cả hai gấp gáp, hổn hển, cô Lơ cười hi hí. Những âm thanh quen thuộc ấy không phải mới phát ra lần đầu mà  nhiều lần như điệp khúc âm vang trong căn phòng nhỏ, nó chứng thực cho mối quan hệ không hề mới lạ.
      Khách ở phòng ngoài thấy vắng chủ, có người ra về, gửi tiền trả, chặn dưới đít cốc. Khách gian, chẳng trả tiền, còn vơ mấy bao thuốc lá thơm, lẳng lặng, mau lẹ rời cửa hàng. Cô Lơ bắt đền ông Thành phải trả bù.
      Bây giờ, tại căn phòng khách nhà mình, ngồi lọt thỏm trong chiếc ghế gỗ trắc giả cổ to vật vưỡng, ông Thành trầm ngâm tư duy, nghĩ tới hai phương án cứu thằng Đãng mà ông sẽ chọn một trong hai phương án ấy.
      Phương án 1, phải thực hiện trong thời gian chấm thi. Nếu chỉ thông đồng với người chấm, chưa chăc dã tìm ra bài thi của thằng Đãng. Phải rồi, hàng vạn bài thi, chữ nghĩa nhang nhác giống nhau. Dù rằng  thằng Đãng có cố tình đánh dấu bài thi bằng một kiểu chữ lạ khác biệt, ở ngay đầu bài hoăc cuối bài làm ám hiệu thì cũng khó tìm, khác gì mò kim đáy biển. Muốn thực hiện trot lọt phương án này,  phải thông đồng nhờ vả theo một dây truyền khép kín, móc xích với nhau mới mong đạt hiệu quả. Trước hết nhờ cậy người ở Hội đồng rọc phách, sau khi rọc phách bài thi của Đãng, phải thông báo ngay số phòng thi, số báo danh cho Thư kí nhận bài. Thư kí thông báo cho Tổ trưởng chấm, Tổ trưởng chấm khi giao bài cho người chấm lại phải thông báo phòng thi, số báo danh ấy của thằng Đãng cần cứu vớt, nâng điểm. Vậy là phải nhờ vả qua 4 khâu, khác gì người sang sông, phải bắc 4 nhịp cầu để tới bến cuối cùng. Thật là rách chuyện, nhiêu khê rắc rối. Phương án này cực khó, chẳng khác gì đánh đố. Ông Thành chau mày lắc đầu. Kẻ đầy uy quyền hoặc tiền tấn trong tay để bọc lót mới có khả năng thực hiện phương án nhiêu khê, rắc rối này. Trời cho thằng Thành chẳng đến nỗi ngu đần khờ dại mà đâm đầu vào thực hiện phương án ấy - ông Thành nghĩ vậy.
      Ông quyết định sẽ thực thi khai triển phương án 2. Ông nhớ, Liên đã có thời gian làm gia sư kèm cặp thằng Đãng, giờ đây tạo cơ hội để cô giúp nó, thật là một công đôi việc. Lợi cho ông, lợi cho mẹ con cô Lơ, vui vẻ cho cô Liên, đúng là thượng sách. Lập tức ông bấm số nhoay nhoáy gọi điện thoại cho cô Liên. Ông Thành yêu cầu cô đến ngay nhà ông để nhận nhiệm vụ nhà trường phân công, không được chậm trễ. Ông thầm nghĩ, Liên giáo viên dạy giỏi cấp thành phố mà giải đề thi thì vừa nhanh vừa có chất lượng. Thằng Đãng mà có bài giải của cô Liên, nó sẽ chép nguyên si vào bài thi của mình, ít nhất bài làm của nó phải được điểm 7, điểm 8, đỗ là cái chắc, không biết chừng còn là thủ khoa môn Văn ấy chứ ! Ông Thành thở phào, nghĩ hài hước, hai lực sĩ siêu hạng, một Hiệu trưởng danh tiếng, một giáo viên dạy giỏi cấp thành phố cùng ghé vai công kênh thằng Đãng vượt qua kì thi Tốt nghiệp. Nó khác gì cá chép  vượt qua cửa Vũ môn thời mới. Ông khoan khoái lim dim mắt, ngả người trên ghế, ngong ngóng chờ Liên. Liên đã đến, ông Thành mừng rỡ. Cô vừa đặt đít xuông ghế , ông nhoẻn cười vui vẻ :
    -Tôi gọi điện cho cô, nói vui là nhận nhiêm vụ nhà trường phân công- Ông tợp ngụm chè, hít sâu một hơi thuốc, châm rãi vừa nhả khói vừa nói, thật ra chuyện là thế này, kì thi sắp tới cô Lơ có con thi Tốt nghiệp, khẩn khoản muốn nhờ Liên bí mật giải bài thi giúp thằng Đãng. Khi kì thi được tiến hành, đầu giờ thi Văn sẽ có người đưa đề thi đến cho cô...
      Liên nghiêm sắc mặt cướp lời :
      - Anh nói đùa hay thật đấy ?
      - Ấy là cô Lơ nhờ tôi nói với cô. Giúp người ta, họ mang ơn suốt đời.
      Trực diện nhìn vào cặp mắt sâu của ông Thành, Liên nói rành rẽ :
      - Là giáo viên, em không thể tiếp tay cho gian lận trong thi cử, chắc ai cũng như em cả thôi. Là Hiệu trưởng chắc chắn anh hiểu, hành vi này vi phạm qui chế. Nó còn là thước đo nhân cách phẩm chất của giáo viên -dừng lại trong giây lát, Liên chuyển giọng hóm hỉnh, có lẽ Hiệu trưởng muốn khảo sát nhân cách của nhân viên dưới quyền mình chứ gì ?
     Ông Thành nhìn ánh mắt đen láy và  cảm nhận được thái độ rõ ràng dứt khoát của Liên, ông cười nhạt :
     -Hiểu như vậy là tốt.-Ông nghĩ, con này không mềm dẻo, khó mà lung lạc.
     Chẳng còn chuyện gì để nói, Liên chào ông Thành ra về.
       Nơ-ron thần kinh trong óc ông Thành  vẫn không ngừng tư duy. Bây giờ thì ông nghĩ tới Tuyết. Đành vậy, không có chó thì bắt mèo ăn cứt -ông Thành nghĩ, rồi gọi ngay điên thoại cho Tuyết, phải gấp rút đến gặp ông để nhận nhiệm vụ phân công của nhà trường.
      Tuyết đến, vừa đặt đít ngồi xuống ghế, ông Thành nói :
      - Trong kì thi Tốt nghiệp này, nhà trường tin cẩn bố trí cô làm nhiêm vụ phục vụ Hội đồng coi thi ở tại trường ta.
      - Vâng ạ
      Nhìn xăm soi vào gương mặt bầu bầu, nước da trắng trẻo, khuôn ngực căng đẫy của Tuyết, ông Thành nhớ  kỉ niêm cũ chẳng mấy hay ho làm ông nao nao tiếc nuối. Bây giờ ông nhủ mình, phải quên nhanh chuyện cũ, bắt tay vào việc cần làm ngay.
     Tuyết e ngại len lén nhìn, chờ đợi ông Thành lên tiếng. Chiêu xong ngụm chè đặc, ông Thành hạ giọng tâm tình khê khê rè rè .Ông giãi bầy “cái tâm” của mình với Tuyết để dễ bề ràng buộc :
      - Chúng ta là giáo viên không ai nỡ cho con, cho cháu phải thất học, hỏng thi phải không nào ? Chính vì vậy đầu năm học, tôi đã ưu tiên cho em của Tuyết vào lớp chọn « Tình thương ». Có khả năng giúp đỡ được nhau là việc nên làm, chẳng nên từ chối. Tôi nghĩ đơn giản như vậy nên giờ đây muốn nhờ Tuyết một việc…- ông Thành dừng lại liếc nhìn quan sát nét mặt và thái độ của cô.
       - Anh cứ nói cho hết ý của mình
       - Chuyện là thế này, trong kì thi Tốt nghiệp,  tôi có  đứa cháu đằng vợ, nó dốt Văn, phải nhờ đến Tuyết.
      -  Nhờ em là nhờ thế nào ?
      - Cũng đơn giản thôi-ông Thành bảo, sẽ bố trí Tuyết ở lại trường với danh nghĩa phục vụ Hội đồng coi thi, thực chất là làm nhiệm vụ giúp thằng Đãng giải đề thi Văn, đưa vào cho nó. Ông châm rãi nói, trong buổi thi Văn, Tuyết sẽ bí mật có mặt ở phòng xép gần cầu thang. Sau khi phát xong đề thi cho thí sinh vào lúc 8 giờ 15 phút, sẽ nhờ  giám thị quen biết, đưa đề bài thi đến cho Tuyết. Tuyết giải đề thi trong vòng 45 phút. Thế rồi, ông bảo vệ sẽ đến phòng xép lấy bài giải, tìm cách trao cho thằng Đãng.
      Hít sâu hơi thuốc lá , mau lẹ phun  khói thuốc khỏi miệng, ông bảo :
      - Tôi phải nhờ đến Tuyết là đã cân nhắc “chọn mặt gửi vàng” đấy.
      Tuyết lẳng lặng bĩu môi , ông Thành không nhìn thấy.
      Tuyết biết, làm như thế là vi phạm qui chế thi. Thanh tra coi thi mà bắt quả tang giáo viên giải bài thì hết đường chối cãi, bị kỉ luật là cái chắc. Làm cách nào để từ chối đây ? Viện lí do là vi phạm qui chế thi cử rồi không may bị thanh tra phát hiện ư ? Chắc chắn ông Thành sẽ trấn an rằng, phòng xép khoá kín ,cách biệt với phòng thi, chẳng ai ngờ . Tuyêt hoang mang, không tài nào tìm ra cái cớ giầu sức thuyết phục để khước từ. Ngước nhìn đôi mắt lạnh lùng mà như thôi miên sai khiến của ông, Tuyết ban khoăn lo ngại . Nếu từ chối, ông Thành sẽ thù hằn. Sếp mà thù oán nhân viên thì khó mà tránh nổi những đòn hiểm độc. Suy đi tính lại một hồi rõ lâu, Tuyết miễn cưỡng nhận lời giúp ông Thành. Ông dặn đi dặn lại :
      - Việc làm này  không được hé miệng nửa lời nói với bất cứ ai, để giữ uy tín cho lãnh đạo. Chúng ta là thầy thiên hạ lại càng phải giữ uy tín-Tuyết bĩu môi.
     Tiễn Tuyết ra về, ông Thành tranh thủ  vỗ đồm độp vào mông Tuyết, mặc dù mấy lần cô gạt tay ông. Ông  cười hềnh hệch, hứa hẹn :
      - Sau kì thi Tốt nghiệp này, tôi hứa sẽ đưa Tuyết vào danh sách đề nghị biểu dương khen thưởng cá nhân có nhiều đóng góp trong công tác phục vụ thi cử. Yên tâm đi !
      Tuyết bĩu môi nhổ nước bọt, lẳng lặng bước.
 
                                                              *
 
      Ngày giỗ chị chủ nhà hàng Hồng Hoa trùng vào ngày thi Tốt nghiệp môn Văn. Liên xin phép Sở Giáo dục và Đào tạo cho mình được nghỉ đột xuất, không phải làm nhiêm vụ coi thi để dự ngày giỗ ấy.
      Buổi sáng, Liên mua  hương, hoa quả, mang đến nhà anh Hồng nhân ngày giỗ. Cô mua cuốn truyện tranh Đô-rê-mon để cho cháu Li. Tuyết đến sớm để cùng anh Hồng  bắt tay vào làm mâm cơm giỗ.
      Nghĩ đến giây phút được gặp cháu Li, lòng Liên dấy lên  niêm vui nhè nhẹ. Liên nhớ mỗi lần mình đến chơi, Li ào ra ôm chặt lấy cô, không ngớt reo vui: “Dì Liên đến chơi với Li”. Cặp mắt nó trong trẻo, long lanh ngước nhìn, khoé mắt ngân ngấn nước. Liên hiểu, nó là đứa tré mồ côi, thiếu thốn tình thương của mẹ, nên dễ xúc động, dù rằng anh Hồng - cha nó có hết lòng thương yêu con, nhưng khó lòng thay thế, khó lòng lấp đầy sự thiếu vắng tình mẹ của nó..
      Lần này Liên vừa bước chân đến cửa, Li ào ra ôm chặt lấy Liên reo to : “Dì Liên đến giỗ mẹ Li”.Nó giắt ngay Liên vào nhà trong để dặt hương hoa lên ban thờ mẹ .Nhớ chị Hoa, nhìn cái Li, Liên mủi lòng.
       Đăm đăm nhìn gương mặt non nớt của Li, Liên đối chiếu thân phận mình với nó…Mẹ Liên mất sớm, lúc cô  trên chục tuổi. Bé Li còn đáng thương hơn, ngày chị Hoa mất nó chưa đầy 6 tuổi. Đến bây giờ hình ảnh mẹ Liên còn động hình trong tâm khảm.Nhớ nhất chiếc lược thưa  mẹ nhè nhẹ trải mói tóc dầy của con, khen con xinh xắn, tóc mượt mà. Bữa cơm ngày hè, canh cua đồng mẹ nấu với rau đay, rau rút. Và, đêm khuya con thiu thiu ngủ, mẹ buông màn, nhè nhè bàn tay vỗ muỗi…
      Bỗng cái Li hỏi, cắt ngang dòng suy nghĩ của Liên :
      - Dì Liên có nhớ mẹ Li không ?
      - Dì nhớ lắm !
     Nó hồn nhiên hỏi :
-         Dì Liên yêu nhất Li, thế có yêu bố Hồng  không ?
      Để cho vui lòng nó, Liên rập khuôn theo mẫu câu của Li :
-         Dì Liên yêu nhất Li và bố Hồng.
      Nghe câu trả lời của Liên, Li thích quá và thật không ngờ, nó hớn hở chạy đến bên bố, nhắc đi, nhắc lại nguyên si câu ấy :
-         Dì Liên yêu nhất Li và bố Hồng.
      Anh Hồng và Liên đều nghe trọn vẹn câu nói hồn nhiên vô tư của Li. Anh Hồng cười , bối rối, đưa mắt nhìn Liên.
      Không ngờ lời nói của đứa trẻ lại gây chấn động lớn lao trong lòng Liên đến thế. Đột nhiên mặt Liên ửng hồng, cảm giác vành tai nong nóng, trái tim tức khắc tăng tốc, thánh thót trong lồng ngực. Liên e lệ, liếc nhìn anh Hồng, đôi hàng mi cong vội vàng cụp xuống. Cô mỉm cười thẹn thùng, nhưng không thanh minh cải chính lời nói ấy. Nhìn Li, Liên nhớ điều mong mỏi của mẹ nó trước khi nhắm mắt : “Mong Liên coi nó như con… ”. Còn với anh Hồng , cô nhớ lời cầu mong tha thiêt của chị Hoa : “Mai ngày chị cầu mong em làm bạn với anh Hồng, anh ấy hiền lành dễ chịu em ạ” . Thực tâm Liên có cảm tình với anh Hồng nhưng chưa hé lộ điều ấy. Ngước nhìn tấm ảnh chị Hoa trên ban thờ, ánh mắt tin cẩn gần gũi nhìn Liên, một lần nữa lời của chị văng vẳng bên tai : “Cầu mong em làm bạn với anh Hồng”.
      Liên nghĩ lan man, anh ấy dễ mến và đáng thương, mấy năm rồi trong cảnh gà trống nuôi con. Có lần anh Hồng tâm sự với Liên : “Có lẽ Hoa sẽ phù hộ, rồi đây anh sẽ may mắn gặp người bạn đời chung thuỷ, yêu mình và thương con Li”. Chị Hoa có quyền tự hào về người chồng như vậy, chị hãy mỉm cười yên nghỉ. Anh ấy là người chồng , người cha xứng đáng-Liên nghĩ.
      Dòng suy tư của Liên trôi chảy. Cô không quên mỗi lần đến chơi với cái Li, anh vui lắm. Anh ít điều lời, nhưng ánh mắt ẩn chứa tình cảm ấm áp, có thể đọc được. Tiễn Liên ra về, mắt anh rưng rưng, pha trộn buồn vui, đăm đăm nhìn Liên như muốn lưu mãi hình ảnh Liên trong cõi nhớ. Liên nhận ra ánh mắt, tình cảm thương yêu dành cho riêng Liên. Lòng Liên xao động.
      Thoáng chợt nghĩ tới Năng nhưng rồi cô mau lẹ xua đi ý nghĩ ấy, Liên nhủ mình,  Giờ đây anh ấy không còn chỗ đứng trong trái tim tình cảm của mình. Và mình cũng không phải là người duy nhất trong lòng anh. Chia tay nhau có gì phải nuối tiếc
       Hương tàn lửa, mâm cơm trên ban thờ được anh Hồng bê xuông. Khách họ hàng ngồi riêng. Ba người, anh Hồng, Liên và Li ngồi một mâm. Cái Li nói : “nhà mình chưa có bữa nào vui thế này bố nhỉ ”. Anh Hồng và Liên đưa ánh mắt nhìn nhau mỉm cười. Nó nũng nịu bắt bố hứa: “Bố yêu nhất con Li và dì Liên”.
      Tiễn Liên ra về, anh Hồng bạo dạn nói :
      - Anh trả lời con Li: “Bố yêu nhất con Li và dì Liên” cũng là để nói thật lòng mình với Liên đấy !
       Liên mỉm cười, hai người sát bên nhau. Bàn tay ấm áp của anh nắm bàn tay mềm mại của Liên. Cô để nguyên bàn tay mình trong bàn tay ấm nóng ấy. Cô ngước nhìn anh với ánh mắt ngập tràn xao động làm gương mặt thêm rạng ngời tươi tắn.
      Một người qua đường nhìn ba người , họ để mắt lâu lâu, chăm chú nhìn Liên và Li, khen đứa con xinh tươi giống mẹ - họ lầm tưởng Liên là mẹ. Người ấy lại nói, gia đình hạnh phúc quá, con gái anh chị cũng đã lớn,  đẻ thêm đứa nữa cho nó có chị có em. Liên mỉm cười e thẹn. Anh Hồng âu yếm nắm cánh tay Liên kéo sát vào bên mình. Liên nép vào người anh đầy tin cậy.
      Phút chia tay đầy lưu luyến..Mái ấm gia đình hiện hình sống động trong tâm tư ngập tràn yêu thương của hai người.
 
                                                        *
 
      Buổi chiều Liên về đến nhà, buổi tối Tuyết đến chơi. Giờ này Tuyết vẫn còn đang trong tâm trạng bị chấn động. Dư âm của chấn động phảng phất trên gương mặt thất thần. Cô có nhu cầu trò chuyện , giãi bầy với bạn để giải toả căng thẳng trong lòng. Tuyết chẳng còn để tâm đến những lời dặn dò của ông Thành rằng, việc này không được hé miệng nửa lời với ai…Tuyết kể cho Liên nghe “Phi vụ phẩy khuẩn tả” mà thằng Đãng dàn dựng, bị thanh tra lập biên bản, may mà Tuyết không bị dính đòn, thật là hú vía.
      …Buổi thi Văn đang được tiến hành. Tầm 9 giờ, thí sinh trong phòng đang tập trung làm bài thì Đãng đứng dậy, mặt nhăn nhó, kêu đau bụng, vừa ôm bụng, tay vò giấy sột soạt. Nó thưa với giám thị rằng, chiều hôm qua ăn tiết canh lòng lợn, vô tình bị nhiễm phẩy khuẩn tả, bây giờ đau bụng dữ dội, xin phép đi vệ sinh Ông giám thị dù vẫn nhớ lời khuyến cáo của Chủ tịch Hội đồng coi thi, hạn chế cho thí sinh rời phòng thi trong giờ làm bài, tránh những vi phạm gian trá có thể xẩy ra. Nhưng trông mặt mày nhăn nhó của thằng Đãng và tiếng vò giấy sột soạt của nó, có lẽ ngại nó không kìm nổi cơn đau rồi bĩnh ra quần thì phiền hà quá, làm ô nhiễm phòng thi, gieo rắc phẩy khuẩn tả chết người, nên ông giám thị đã ngay lập tức ,cho nó được phép rời phòng thi. Bước khỏi phòng thi, Đãng rảo cẳng vừa đi vừa chạy, đến khu nhà vệ sinh nhận bài giải sẵn từ tay ông bảo vệ, rồi hộc tốc trở vệ phòng thi. Nó giấu diếm giám thị, mải miết sao chép vào tờ giấy thi của mình. Thật không may cho nó, tình cờ ông thanh tra của Sở đeo biển đỏ trước ngực, xuất hiện ở ngoài hành lang. Ông ta đứng rất lâu ở ngoài cửa sổ quan sát thí sinh làm bài trong phòng. Chẳng khó khăn gì, ông phát hiện và bắt quả tang thằng Đãng đang sao chép bài giải sẵn. Nó bị lập biên bản, thật hú vía !
      Liên chăm chú nghe chuyện, tò mò hỏi :
      - Đề bài thi của Đãng ai giải hộ thế nhỉ ?
      - Ông Thành nhờ tớ giải để giúp cháu ông ấy-mắt Liên thoáng vẻ ngượng ngùng.
      Liên bĩu môi nhếch mép cười ruồi, biết rằng ông Thành bịa đặt mối quan hệ của ông với thằng Đãng. Cô chợt nghĩ, năm nay kết thúc nhiêm kì 5 năm Hiệu trưởng, sang năm sẽ chẳng ai  dồn lá phiếu tín nhiệm cho ông ta nữa ». Vẻ mặt Tuyết bây giờ tươi tỉnh hơn, cô hồ hởi kể :
      - May cho tớ, khi bị lập biên bản, thằng Đãng khai rằng, trót dại “mang phao” vào phòng ngay từ đầu giờ thi, tình cờ “trúng đề” nên đã mang phao ra sao chép. Người lập biên bản tin lời nó, không truy hỏi nữa - Tuyết cười khoan khoái, nụ cười hở răng hở lợi nói, thế là tớ vô can, thật hú vía.
      Sau buổi thi Văn bị lập biên bản, Đãng thuật lại cho mẹ nó nghe. Cô Lơ chép miệng thở dài, mặt tiu nghỉu, than thở với con : “Số mày đen đủi, học tài thi phận”. Thế rồi, cô đem chuyện thầy Thành Hiệu trưởng thương cảnh mẹ con Lơ phải cuốn túm nuôi nhau, đã tận tình nhờ người giải bài thi giúp thằng Đãng mà không hiệu quả, kể tông tốc với mấy khách quen uống cà phê ở cửa hàng nhà mình. Họ lại kể cho người khác nghe. Câu chuyện như vết dầu loang, thật đúng là “một miệng thì kín, chín miệng thì hở”, nhiều vị phụ huynh, và vợ ông Thành cũng biết chuyện. Bà nổi máu Hoạn Thư, nửa tháng trời rỉa rói ông Thành: “Nhà có sẵn,dùng lúc nào chẳng được, can cớ gì còn tham lam ham hố đâm đầu vào con Lơ. Cái con chủ hàng Tơ vương ấy , trăm thằng đua nhau đè lên bụng nó” ». Ông Thành cắn răng nhẫn chịu. Giáo viên trò chuyện với nhau, ông ta may mà không dính kỉ luật nhưng sang năm khó mà nhận được lá phiếu tín nhiệm đề cử Hiệu trưởng.
      Cô Tuyết nước mắt lưng tròng thanh minh với thầy Năng: “Là giáo viên dưới quyền Hiệu trưởng, em không từ chối nổi việc ông Thành nhờ cậy. Nhờ cậy đấy, mà khác gì mệnh lệnh”. Năng phẫn nộ nói :“Việc làm ô danh”. Tuyết e sợ,  mắt ẩm ướt nước, giọng nài nỉ van xin như người phạm trọng tội: “Anh tha lỗi cho việc em trot dại” Năng động lòng, không nỡ quở trách. Trầm ngâm một hồi rõ lâu, anh nói với Tuyết: “Sang năm là hết nhiêm kì 5 năm làm Hiệu trưởng, nhất quyết không bỏ phiếu bầu cho hắn ». Tuyết gật đầu : «Vâng ! Nhất quyết là như thế ».
      Kết quả thi Tốt nghiệp, lẽ dĩ nhiên thằng Đãng bị trượt. Tỉ lệ thi đỗ tốt nghiệp của các trường được Sở công bố. Ông Thành không vui mà cũng chẳng buồn vì bây giờ người ta mới phổ biến, kết quả thi Tốt nghiệp không được tính vào điểm thi đua, làm như thế là để đẩy lui căn bệnh “chạy theo thành tích trong thi cử ”.
 
                                                                 *
 
      Theo nhịp điệu vận hành của trường sở, mùa cưới của giáo viên đã đến. Cô Liên se duyên cùng anh Hồng. Đám cưới của thầy Năng với cô Tuyết được tổ chức trọng thể tại phòng chờ của trường Trung học phổ thông Kinh Đô.
 
 
                                                                    *
 
 
 
      Cũng tại phòng chờ của giáo viên, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức phiên họp lấy phiếu tín nhiệm, đề cử Hiệu trưởng cho nhiệm kì 5 năm tới của trường Trung học phổ thông Kinh Đô. Ông Thành đưoc 10% phiếu bầu,  thầy Quang được 35% phiếu bầu, Thầy Năng được 55% phiếu bầu
      Sau khi bỏ phiếu tín nhiệm, Sở chậm ra quyết định bổ nhiệm Hiệu trưởng nhiệm kì tới. Giáo viên sành tin bảo, chậm công bố thế này là bởi ông Thành đang chạy. Nhiều giáo viên đoán, Sở còn cân nhắc để ra quyết định chính thức bổ nhiệm Hiệu trưởng mới của trường Kinh Đô .  
       Tất cả cùng trông chờ.
 
                                                                   Hà Nội ngày 5 tháng 9 năm 2008.
                                                                                   Tháng 5                                                        
.                                                                              BÙI  ĐỨC  BA