Thả mái dầm khuấy nước, Thanh bơi xuồng dọc mé sông, lướt lên giề lục bình bập bềnh trôi, qua bờ cỏ lau bạc trắng bông, nhanh nhảu rẽ vào đầu kinh Ba Thước. Thanh nhìn lên, nắng chiều ngập ngụa tràn vào mắt, nheo nheo. Ngày sắp tàn đi, trời thâu sáng lại. Anh cuối xuống tát nước, thả xuồng trôi xuôi, rề rà nghĩ ngợi. Chợt anh dỏng tai nghe. Một giọng thân thuộc. Một điệu tràn da diết. Bìm bịp kêu. Tiếng gọi cho nước lớn căng đầy, tiếng réo cho thủy triều dâng cao vọng vang đâu đó bên lùm sậy xanh um ngút. Thanh lao chao nhớ đến hai câu hò chèo ghe mà anh từng đọc được trong sách, ở một lần rất xa. Rồi nổi hứng, anh thả giọng mình trãi trầm lên mặt nước:
“Bìm bịp kêu nước lớn em ơi
Buôn bán không lời chèo chống mõi mê”
“Thằng nhỏ! Hát hò gì mà buồn! Thất tình hả bây?”. Thanh ngó lên bờ, chổ giọng trêu đùa rổn rảng, dì Sáu đang ngồi gở cá mắc lưới nở một nụ cười móm mém, nắng chiều xuyên qua vòm cây, đậu lên vai, rớt lên mái tóc bạc màu những đốm hoa trời. Anh đáp ngập ngừng:
“Hò chơi thôi mà dì!”. Và Thanh lặng im thả dầm, bơi đi, nghe nắng đọng rớt hình trên mặt nước lao xao.
* * *
Thanh đứng bên góc cù lao, thả mắt lên màu xanh nhạt bên kia bờ sông Hậu, thấy con nước đứng, thấy giề lục bình ngủ lặng. Sau lưng anh những vạt nắng rụi dần rụi dần. Thời gian kéo qua tầm mắt tiếc nuối một màn sương. Và thêm một màn sương. Phết xam xám mờ. Ngày và đêm đang giao mùa, quyến luyến níu kéo, bịn rịn giả từ. Và trời nhả một cơn gió, thổi nhè nhẹ, lượn vòng vòng, quấn quấn trên những cành cây, kéo rớt vài tàn bông ô môi, thả mềm lững trước mặt anh. Thanh bắt lấy một hoa, xòe ra trong bàn tay, hai màu đỏ hồng sáng hắt ra từ ánh mắt.
“Trời ơi! hoa anh đào”.
Nghe tiếng reo. Thanh quay lại nhìn. Một cô gái lạ không biết từ đâu đến, ngước mắt tròn xoe, ngạc nhiên đắm chìm trong màu hoa ô môi trỗ.
“Anh gì ơi?”. Nghe tiếng gọi mình, Thanh bước đến. Trong màu xám trời, anh nhận ra đôi mắt sáng chao đổ người nhìn đậu long lanh trên khuôn mặt tròn tròn, mái tóc đen dài thả trôi xuống hai vai phất phơ một mùi hương đài cát. Chắc là gái thị thành, thanh ngẫm nghĩ và tự nhiên cảm thấy bối rối. Anh muốn nói tui tên Thanh, em muốn hỏi điều gì nhưng ngượng ngùng đã rịt môi anh khép lại. Anh đứng thinh lặng kề gốc cây già cũ mà ngập ngừng.
Thấy người đằng trước lặng im. Cô gái bước tới vài bước, đến gần anh, sát lại anh, nhẹ nhàng nhìn lên khuôn mặt còn đọng đo đỏ màu nắng ẩn trong ánh sáng mờ chiều và hỏi:
“Anh gì ơi! Đây là cây gì mà hoa đẹp quá?”.
Dùng dằng dứt bỏ bối rối, Thanh trả lời gọn lỏn như mảnh ruộng khô thiếu nước, nắng hắt hiu: “Cây ô môi”.
“Vậy a! nó giống hoa đào quá! Em còn tưởng ở miền Tây mà có hoa đào nữa đó”. Nói rồi cô gái cười giòn giòn như bào chữa cho sự ngây thơ của mình. Xong, cô bước dần, đi về cuối dãy cù lao, hai tay dang ra như cánh chuồn chuồn bay, mũi hít một hơi thở dài như muốn cất một mùi hoa tụ lại trong trời chiều.
Thanh vẫn đứng chổ gốc cây, mắt dõi nhìn theo cánh chuồn chuồn xanh nhạt xòe cánh, ướp mình vào mùi hương ô môi. Gió từ ngoài sông Hậu thổi vào, vuốt lên mái tóc, chạm vào làn da, mát rượi, kéo bay đi những nhạt nhẽo đời thôn dã. Thanh nghe thấy có chút gì tươi mới vừa rổn rảng kéo đến, nhảy nhót trên tâm trạng cũ. Anh nhìn những nhánh cây cong cong, thấy màu hoa đỏ hồng, thấy đẹp đẽ rợp bông, dù trong màu xám trời, dù sau tầm mắt có màn sương bám đọng. Rồi cánh chuồn chuồn nhạt xanh vòng quay lại, đậu trước mặt anh một nụ cười:
“À! em quên giới thiệu với anh, em tên Đào. Còn anh tên gì?”
“Anh tên Thanh. Ở gần đây”. Bối rối kéo bàn tay anh vuốt tóc anh, hoan hỉ mở đôi môi mở nụ cười.
“Nhà em ở Sài Gòn. Em xuống chơi nhà ngoại. Chổ bà Tư bánh dừa, chắc anh biết mà?”.
Nhà bà Tư, chổ ngôi nhà lặng lẽ nằm sau hàng râm bụt đỏ bông, dưới hàng cau um đùm trái, kế bên mảnh vườn nhỏ có những dây trầu quấn tròn, ôm cọc gổ dựng đứng, lá xòe ra xanh mướt. Thanh nhớ, vì nhiều lần đi học qua ngôi nhà đó, luôn thấy chùm bánh dừa vàng màu lá treo trước cửa, dăm lần cầm nó trên tay, mở ra, mùi nếp thơm, vị chuối ngọt lịm tràn lên đầu lưỡi. Anh rành rọt nói mình biết trong giọng điệu muốn thân thiết hơn với Đào, thèm gần gũi chút nữa với gia đình bà Tư.
“Chiều mai anh có ở đây không? Em muốn anh giới thiệu thêm cho em về chổ này”.
Thanh gật đầu bằng lòng. Cô gái tươi cười, từ giả anh, đạp xe ra về và không quên ngoái lại xòe bàn tay thon dài vẫy vẫy. Thanh đứng, anh nhìn theo mái tóc buông một vệt thẳm dài kéo ngang hàng bưởi trắng bông, anh ngó mãi cho đến khi hai vòng xe quay tròn rẽ vào đoạn đường cong và mất hút trong màn đêm vừa thả xuống, nghe tiếng, chạm vào lòng nao nao.
* * *
Đêm nay hôm rằm. Trời tối, trăng lên. Trăng trườn nhấp nhô sau dãy sậy đầy bông, gió lùa đến kéo những chiếc chổi trời phất phơ lau quét mấy vần mây ám cho đến khi nó tan ra bằng sợi chỉ. Ánh sáng tràn xuống. Phủ lên cánh đồng cỏ lau trỗ bông màu trắng muốt, dịu êm. Đọng trên mặt sông dãy màu ánh sáng gấp khúc, hiền lành.
Đào ngồi trên ghế, dưới gốc cây ô môi già, mặt hướng ra ngoài sông Hậu, nhìn con nước vắng lặng, ngó bầu trời đêm lồng lộng một màu xanh, thấy thấp thoáng trong cung trăng tròn đọng mờ hình một chàng trai cày cuốc, cần cù. Thanh ngồi kế bên. Anh lặng im vì say một mùi hương thành thị. Anh rưng rức nghe lửa yêu thương âm ỷ cháy trong người. Thanh khẻ nhìn sang mái tóc đen dài và thầm ước có một bông ô môi nào rơi xuống, vương lại. Và anh nhẹ nhàng nhặt lên, xòe ra trước đôi mắt long lanh thân thiết mềm mại của Đào. Nàng sẽ ngã người thon mềm sang, đầu gác lên vai anh, anh vòng tay ôm lấy bờ eo nàng, hai mái đầu chụm lại nhìn về hướng trăng lên, ấm nồng trong vùng sương lạnh. Nhưng Thanh đợi mãi đợi mãi mà không có cơn gió nào ụp đến, ập vào, trăng thì đã lên cao trong tiếng chim cúm núm gọi tình khao khao.
“Anh Thanh! Tiếng chim gì hót mà buồn quá?”. Đào quay sang nhìn Thanh và hỏi.
“Tiếng cúm núm kêu”.
“Kêu gì mà kêu tha thiết quá?”. Đào đứng dậy, đi sát về phía bờ sông như muốn tìm nơi con chim cúm núm cô đơn vừa cất tiếng dài hơi gọi bạn. Thanh giải thích:
“Chim trống gọi chim mái mừ!”.
Đào trở lại, hơi cuối đầu xuống, nhìn vào mắt Thanh và nói:
“À, thì ra gọi người tình! Mà anh Thanh có người yêu chưa mà biết rõ vậy?”.
“Ờ…thì…chưa…chưa…”. Hơi bối rối nhưng anh cũng cố trấn tỉnh để trả lời. Ánh mắt lấp lánh. Ngoài trời màn sương đêm lờ lững giăng giăng trước trăng, thả mình lên lá, đọng lại, đu đưa đu đưa. Đào nhìn thấy làn sương trắng mờ mờ khói, tỏa lặng lờ trên cánh đồng cỏ lau, dưới ánh trăng mềm lãng đãng. Đẹp quá đi! Nàng níu vội bàn tay Thanh, kéo anh chạy băng đến đồng cỏ lau trỗ dầy bông, nhuộm trắng mờ dưới trăng sương. Ngượng ngùng kịp bay đi. Thanh nắm chặt bàn tay Đào, một dòng yêu hòa vào một dòng thương, hai bóng người dưới trăng, hai cánh bướm bay lướt trên vầng mây trắng mềm. Khi mệt nhoài níu nặng đôi chân, Đào kéo Thanh dừng lại giữa bốn bề cỏ lau, trăng sáng trên cao, gió thổi ngoài đồng. Thanh nghe hơi thở nồng nồng mùi hương thị thành vuốt vuốt lên da mặt, nghe bầu ngực nóng tròn chạm chạm vào người, hơi nóng chảy tràn lên giác quan, một phản xạ bản năng, anh vòng tay qua, nghe áo Đào ướt sương, nghe tóc Đào mềm dưới trăng, nghe đôi môi chạm nhau dào dạt.
* * *
Đêm nay trăng rằm đã mòn đi vì nhớ mong. Bốn hôm liền Đào không quay lại rặng ô môi già. Thanh muốn đi tìm nhưng ngại ngần không biết viện ra lý do nào đã lôi kéo mình đến vì anh không có can đảm nói thật. Buồn phiền mom mem trong đôi mắt, lên khuôn mặt, vào nụ cười. Nắng chiều rời rã. Thanh ra ngồi dưới gốc ô môi, gãy đàn, buông tiếng hát chơi vơi: “Bông ô môi, gió cuốn rụng đầy trên sông. Nhìn mây trời mênh mông, kẻ ly hương nay đã quay về. Sao trong dạ não nề? Hồi chuông buồn từ xa vắng đưa…”
“Anh hát bài gì mà buồn quá đi?”. Thanh nhìn lên thấy nụ cười quen, anh đứng dậy giải thích:
“À, bài Bông ôi môi. Chuyện nói về hai người yêu nhau vì chiến tranh mà không đến được với nhau”.
“Anh ngồi xuống hát lại cho em nghe đi!”. Đào kéo Thanh ngồi xuống. Tiếng đàn giọng hát lại rãi từng âm từng nốt lên mặt sông chiều đọng bóng bông ô môi xòe cánh rớt. Hôm nay gió lớn về. Từng dãy bông sậy chới với xác xơ. Đồng cỏ lau rối beng mệt lả. Bài hát đã hết từ lâu. Đào ngã đầu vào vai Thanh. Lặng im kéo dài. Trong hơi thở khô khan, anh biết, tối nay chín giờ, Đào sẽ theo chuyến tàu Hoàn Hôn đi Cần Thơ và theo xe về lại Sài Gòn. Rồi biền biệt. Rồi thăm thẳm. Anh man mát lo lắng. Bịn rịn chập chờn. Gần đó, xa đây. Kỷ niệm này, tình yêu kia. Nó sẽ làm anh run bần bật vì nhớ, vì đau, vì mòn mõi.
“Em tặng anh cái này”. Đào đặt vào tay anh tờ giấy. Thanh mở ra, một hình vẽ, hai người đứng cạnh nhau, chắc là Thanh và Đào, trên đầu đội hai vòng hoa ô môi kết lại.
“Em mơ một ngày cưới của chính mình với vòng hoa ô môi trên đầu”. Đào khép hờ mắt, chấp tay, đi vòng quanh gốc ô môi già và cầu nguyện cho mơ ước của mình.
“Để anh làm tặng em một vòng hoa”. Nói rồi Thanh trèo lên cây. Anh chọn những cành có bông đẹp nhất, bẻ xuống. Anh kết lại. Một vòng tròn dầy những cánh đỏ hồng, những nụ tròn chớm chớm.
Thanh run run đặt vòng hoa đỏ lên mái tóc mịn đen, một màu đỏ hồng sáng lên giữa bầu trời mờ trăng. Mấy ngọn tóc tơ phất lên bám vào mặt anh. Hai bàn tay xiết chặt rơm rớm.
Ngoài sông Hậu, tiếng kèn báo hiệu cho khách tàu sắp đến xích lại càng gần càng gần. Một ngọn đèn dầu đỏ vừa thắp, kéo treo lững lơ dưới bến sông, ra dấu có người đang đón tàu.
Trăng vừa nhô lên khỏi lùm sậy. Một quầng mây đen chắn ngan. Buồn bã trời.
- NGUYỄN VĂN HIẾN -