(url) James Joyce - chân dung một nghệ sĩ
Trương Củng 25.10.2005 15:05:46 (permalink)
James Joyce - chân dung một nghệ sĩ (phần 1)
Nguyễn Thế Vinh

Chỉ một vài người của thế kỷ 20 mới truyền được cảm hứng cho việc nghiên cứu và bình phẩm nhiều như James Joyce. Các tác phẩm của ông vẽ ra một mê cung vĩ đại nơi có rất nhiều lối vào nhưng không ai quay trở lại đúng lối vào đó. Bản thân Joyce là một người rất nghịch lý: cho dù là nghệ sĩ hay một người dân thường. Ông được coi là một trong những người sáng tạo nhất thế kỷ 20, và một số người còn cho rằng ông là người thông minh nhất trong toàn bộ lịch sử nhân loại. Tiểu thuyết nổi tiếng nhất của ông, Ulysses, được rất nhiều người coi là cuốn tiểu thuyết vĩ đại nhất từ trước tới nay.
Joyce sinh ra tại ngoại ô của Dublin ngày 2/2/1882, con trai của John Stanislaus Joyce và Mary Jane Joyce. Ông là con cả trong một gia đình gồm mười anh chị em và khi số nhân khẩu càng tăng thì tình hình tài chính của gia đình càng suy giảm. Khi một đứa con mới trào đời thì John lại phải bán thêm một tài sản thừa kế cho đến khi không còn lại thứ gì. Bất chấp những khó khăn trong cuộc sống, John vẫn là một người đàn ông hóm hỉnh và thường xuyên sử dụng sự dí dỏm đó để làm giảm những khó khăn đang vây quang lấy mình cho dù đó là nhà thờ, chính quyền hay gia đình nhà vợ.
Những nét tính cách đặc biệt của John, sau này được biểu hiện rõ thông qua đứa con cả và được ông yêu quý nhất James Joyce. Tháng 9/1888, cậu bé James được vào học trong trường Clongowes Wood College, một trường dòng tu nổi tiếng nhưng phải rời khỏi trường vào tháng 6/1891 bởi tình hình tài chính giảm sút của cha cậu.
Thế nhưng, đó là khoảng thời gian quan trọng vì đó là lần đầu tiên cậu sống xa gia đình, xa sự giúp đỡ của gia đình. Một vài kỷ niệm khi học ở trường Clongowes sau này được xuất hiện lại trong cuốn tiểu thuyết đầu tay của ông “A Portrait of the Artist as a Young Man” (Chân dung một chàng trai trẻ).
Các quy tắc giáo dục nghiêm khắc của trường dòng tu mà cậu đã nhận được xem ra không có tác dụng mà ngược lại còn làm tăng thêm sự coi thường của cậu đối với nhà thờ công giáo. Thuyết chống giáo hội này cũng được tiếp lửa bởi cha cậu, người thường xuyên phàn nàn về nhà thờ và giới tăng lữ. Đây là một điều khác thường trong xã hội Ireland thời đó vì đa phần người dân xứ này rất sùng đạo.
Một điều rất thú vị là John thường xuyên xuất hiện trong các trang sách của con trai mình, số lần xuất hiện chỉ đứng sau chính bản thân Joyce. Điều này minh chứng ảnh hưởng của John đối với cậu con trai. Bằng chứng của sự ám ảnh về ngôn ngữ có thể được tìm thấy ở những câu đầu tiên trong cuốn tiểu thuyết bán tự truyện “Chân dung một chàng trai trẻ”. Trong phần mở đầu của cuốn sách, chàng trai trẻ Stephen - cái tên mà Joyce chọn cho chính mình, băn khoăn tự hỏi về từ "thắt lưng." "Đó là một thắt lưng vòng quanh túi áo. Bọn con trai cùng hàng cũng có chiếc thắt lưng này," (He kept his hands in the side pockets of his belted grey suit. That was a belt round his pocket. And belt was also to give a fellow a belt) Stephen tự hỏi chính mình. Nghĩa đôi của từ đó làm cậu suy tư.
Tháng 4/1893, cha John Conmee, người từng là hiệu trưởng của trường Clongowes và bây giờ là trưởng khoa đào tạo của trường Belvedere College[1], một trường dòng tu khác, đã bố trí cho James và những người em trai của cậu các suất học trong trường Belvedere mà không phải trả tiền. Tại nơi đây, cậu khát khao say mê đọc sách văn học châu Âu, nghiên cứu các tác phẩm của Henrik Ibsen[2], Flaubert[3] và một số tác giả khác, những thần tượng văn sĩ được Joyce tôn sùng trong cuộc sống. Joyce học rất giỏi ở trường Belvedere và tốt nghiệp năm 1898.
Mùa hè đó thực sự quan trọng trong cuộc đời của Joyce. Sau một thời gian có những suy nghĩ đen tối, cuối cùng cậu đã quyết định vứt bỏ thói đạo đức giả của nhà thờ. Cậu bắt đầu bén mảng đến các nhà chứa ở Dublin và thử nghiệm ham muốn xác thịt đang trỗi dậy trong cậu. Đây là thời điểm thực sự cậu đã quay lưng lại với nhà thờ Thiên Chúa. Trong cuốn “Chân dung một chàng trai trẻ”, Joyce đã có một tuyên ngôn miêu tả thái độ chống đối này và thời điểm bước ngoặt trong cuộc đời cậu:
"Tôi sẽ không phục vụ bất cứ cái gì tôi không còn tin tưởng nữa, dù cái đó có tên là gia đình tôi, tôn giáo của tôi và tổ quốc tôi. Rồi tôi sẽ cố gắng phát biểu cá tính của mình thông qua một cách sống và lối sáng tạo nghệ thuật, tự do và triệt để trong khả năng có thể. Để tồn tại, tôi chỉ sử dụng những khí giới mà tôi tự cho phép mình được sử dụng: sự im lặng, tha hương và khôn ngoan".
Mùa thu năm đó, James Joyce bước vào Đại học University College, Dublin, nơi cậu tiếp tục các nghiên cứu và nỗ lực cải thiện các kỹ năng giữ im lặng và khôn ngoan. Khi đang ngồi trên ghế nhà trường, Joyce đã rất đam mê nhà soạn kịch người Nauy Henrick Ibsen. Chính tính trung thực, quả cảm của Ibsen, người mà Joyce coi là đại diện cho cuộc sống của tầng lớp trung lưu hiện đại đã truyền cảm hứng sáng tác cho ông.
Joyce đã học tiếng Nauy để có thể đọc những tác phẩm của Ibsen bằng ngôn ngữ gốc của nó. Năm 1900, Joyce xuất hiện trên tạp chí “Fortnightly Review” - một tạp chí văn học rất nổi tiếng, với một bài bình giảng về vở kịch của Ibsen, “When We Dead Awaken” (Khi chúng ta bị đánh thức). Sau đó, cậu nhận được một lá thư cảm ơn của Ibsen và chính lá thư này đã có ảnh hưởng rõ rệt đến chàng trai trẻ Joyce.
Bắt đầu từ đó, Joyce càng say sưa hơn nghiên cứu ngôn ngữ và văn học châu Âu và chúng trở thành mối quan tâm chính của cậu. Cha mẹ Joyce ủng hộ điều này và còn đứng ra bảo vệ cậu khi nhiều người cho rằng Joyce đang lãng phí thời gian. Năm 1901, Joyce cố gắng xuất bản một bài báo nữa nhằm đả kích xu hướng hoạt động của sân khấu Ireland nhưng tạp chí đã từ chối đăng bài của cậu. Vẫn quyết tâm xuất bản nó, cậu kết hợp với một người bạn theo thuyết bênh vực bình quyền cho phụ nữ, người cũng bị từ chối đăng bài, Francis Skeffington, và cả hai đã xuất bản các bài nghiên cứu của mình bằng tiền túi qua một cuốn sách nhỏ. Khó khăn trong việc xuất bản càng làm nổi bật quyết định cuối cùng của cậu là rời bỏ văn chương truyền thống.
Joyce tốt nghiệp Đại học University College năm 1902. Hè năm đó, cậu quyết định đây là thời điểm giới thiệu mình ra thế giới văn học. Joyce gặp George Russell, một nhà văn người Dublin, người sau đó giới thiệu cậu với Yeats[4] và những nhà văn có ảnh hưởng lớn đối văn học Ireland tại thời điểm đó. Sau đó Joyce rời Ireland để sang Paris với ý định nghiên cứu về Y khoa nhưng ý định đó không thực sự làm cậu thích thú. Đồng thời, năm 1903 cậu phải quay trở lại Dublin vì mẹ cậu ốm. Mẹ cậu mất tháng 8 năm đó để lại trong Joyce một nỗi buồn sâu thẳm.
Ngày 16/6/1904 lại là một ngày quan trọng khác trong cuộc đời Joyce. Ngày hôm đó, cậu gặp được người vợ của mình Nora Barnacle. Nora tha thứ cho Joyce vì những hành động nông nổi khi còn trẻ khi thường xuyên lui tới các nhà chứa ở Dublin và họ yêu nhau, sau đó cùng nhau chuyển đến Áo tháng 10 năm đó. Và đây là thời điểm Joyce bắt đầu sử dụng khí giới thứ ba mà cậu cho phép mình sử dụng đó là sự tha hương.
Đây cũng là năm quan trọng đánh dấu sự nghiệp viết văn chuyên nghiệp của Joyce. Trong năm đó, Joyce bắt đầu viết những mẩu chuyện ngắn và rồi sau đó được sắp xếp lại thành tập truyện ngắn lừng danh “Dubliners” (Người Dublin) và cũng trong năm đó ông bắt đầu viết cuốn tiểu thuyết “Stephen Hero” (Anh hùng Stephen) và sau đó 10 năm, sau nhiều lần thay đổi văn phong đã được xuất bản với cái tên “Chân dung một chàng trai trẻ”.
Năm 1905, James và Nora chuyển đến Italy nơi cậu con trai của họ Giorgio ra đời ngày 27/7. Tiếp sau đó là cô con gái Lucia ra đời năm 1907, năm mà tập thơ “Chamber Music”[5] của Joyce được xuất bản và đó cũng là thời điểm tập truyện ngắn “Người Dublin” hoàn thành. Năm 1908, Joyce quyết định bắt đầu sửa lại cuốn tiểu thuyết 1.000 trang “Anh hùng Stephen” với sự thay đổi rất lớn về văn phong. Chính dạng văn phong chín hơn rất nhiều đó đã làm Joyce trở thành nhà cải cách vĩ đại trong nghệ thuật viết văn với dòng ý thức và độc thoại nội tâm.
Tháng 8/1909, Joyce có những chuyến thăm cuối cùng về thành phố quê hương mình, Dublin. Ông và một vài người bạn mở một rạp chiếu phim đầu tiên ở Dublin với cái tên Volta. Tuy nhiên, việc kinh doanh này nhanh chóng thua lỗ và thất bại, Joyce quay trở lại châu Âu. Năm 1914, “Chân dung một chàng trai trẻ” bắt đầu được xuất bản từng kỳ trên tạp chí “The Egoist”. Tháng 6 năm đó, tập truyện ngắn “Người Dublin” của ông cũng được xuất bản. Hai tác phẩm đó đã đưa Joyce vào sự quan tâm chú ý của thế giới văn học và bạn đọc. Đây cũng là năm ông bắt đầu viết kiệt tác "Ulysses".
Mọi việc bắt đầu diễn ra suôn sẻ bắt đầu từ đó: Harriet Weaver[6] bắt đầu hỗ trợ Joyce và xúc tiến xuất bản các tác phẩm trên của Joyce. Năm 1918, từng phần của Ulysses bắt đầu được xuất bản từng số một ở Mỹ. Năm 1919, trong gia đình Joyce xảy ra một số lộn xộn liên quan đến những mối quan hệ tình ái của Joyce, rất có thể là những hành động tự do thời trẻ đã quay lại và ám ảnh ông. Không biết ông có thành công trong việc giải quyết các vấn đề đó hay không nhưng gia đình ông ngay sau đó đã quay trở về Italy.

---------

Chú thích:
[1]Belvedere College một trường học dòng tu nằm trên đại lộ Great Denmark, Dublin, Ireland.
[2]Henrik Johan Ibsen ( 1828- 1906): một nhà viết kịch người Nauy có ảnh hưởng rất lớn và tần suất trình diễn các vở kịch của ông chỉ đứng sau Shakespeare.
[3]Gustave Flaubert ( 1821- 1880): tiểu thuyết gia người Pháp
[4]William Butler Yeats (1865-1939): Nhà thơ, nhà viết kịch, nhà văn người Ireland - một trong những nhà thơ vĩ đại nhất viết bằng tiếng Anh của thế kỷ 20. Yeats nhận giải Nobel văn học năm 1923.
[5]Chamber Music : tên của một bộ sưu tập thơ của James Joyce, xuất bản năm 1907.
[6]Harriet Shaw Weaver,(1876 - 1961): một người yêu mến tài năng của Joyce
<bài viết được chỉnh sửa lúc 23.12.2006 11:41:16 bởi TTL >
#1
    Trương Củng 25.10.2005 15:08:01 (permalink)
    James Joyce - chân dung một nghệ sĩ (phần 2)
    Nguyễn Thế Vinh

    Năm 1920, những xuất bản định kỳ của "Ulysses" bị cấm xuất bản ở Mỹ bởi nội dung có tính chất “khiêu dâm” trong cuốn tiểu thuyết và từ đó không có quyết định gì cho đến tận năm 1933. Năm 1922, "Ulysses" được xuất bản dưới dạng cuốn sách tại châu Âu và nhận được sự tán thưởng của dư luận thế giới về văn phong “dòng ý thức” - một cuộc cách mạng thực sự trong nghệ thuật viết tiểu thuyết.
    Một năm sau, năm 1923, Joyce bắt tay vào sáng tác cuối cùng của mình lúc đầu tạm thời mang tên “Work in Progress” và sau đó có tên là “Finnegans Wake” (Sự thức tỉnh của người Phê-nê-gan). Trong lúc ông viết và xuất bản định kỳ từng phần của cuốn tiểu thuyết, rất nhiều người từng ủng hộ đã bỏ rơi ông vì tác phẩm này có vẻ lố bịch với phong cách và nội dung chẳng có ý nghĩa gì cả. Tuy nhiên, Joyce vẫn khăng khăng thực hiện và xuất bản ngày càng nhiều nội dung của cuốn tiểu thuyết đó trong khoảng thời gian từ năm 1923 đến 1929.
    Năm 1931, James và Nora chính thức tiến hành đám cưới sau khi có với nhau hai đứa con và 27 năm chung sống. Triệu chứng ban đầu của bệnh tâm thần của cô con gái Lucia và thị lực giảm sút của Joyce đã làm ông gần như không hoạt động được trong một khoảng thời gian dài, nhưng cuối cùng thì cuốn “Finnegans Wake” vẫn hoàn thành và xuất bản năm 1939. Sau đó, từ Paris, James và Nora chuyển đến Thụy Sỹ để tránh cuộc chiến tranh thế giới lần thứ II. Cuốn "Finnegans Wake" không được độc giả chấp nhận làm trái tim Joyce tan vỡ và ông mất ngày 13/1/1941 tại Zurich, Thụy Sỹ.
    Những sáng tác của Joyce là một minh chứng cho tài năng văn học thực sự của ông. Để hiểu một con người, ta phải hiểu được các tác phẩm của ông - một việc xem như là không thể nhưng rất đáng để cố gắng. Cuốn tiểu thuyết đầu tay của ông “Chân dung một chàng trai trẻ” dựa trên 20 năm đầu của cuộc đời nhà văn. Joyce chọn cái tên Stephen Dedalus để miêu tả lại chính mình. Họ của nhân vật trung tâm - Daedalus, có liên quan đến một nhân vật trong thần thoại Hy Lạp, người đã xây dựng nên mê cung phức tạp của Nhân ngư trong thần thoại Hy Lạp. Cuốn sách này được đánh giá là dễ đọc nhất của Joyce nhưng vẫn phản ánh được văn phong độc đáo sáng tạo của ông.
    Cuốn tiểu thuyết thứ hai của ông, "Ulysses", tiếp tục với chủ đề cổ điển. Mười tám chương tương ứng với mười tám trường đoạn trong "Odyssey" của Homer. Lấy bối cảnh của Dublin, nội dung cuốn tiểu thuyết xảy ra trong một ngày: ngày 16/6/1904 của nhân vật trung tâm Leopold Bloom - người có thể được so sánh với anh hùng Ulysses trong "Odyssey". Joyce tuyên bố rằng ông đã đưa rất nhiều điều bí ẩn và những ám chỉ bí mật vào trong "Ulysses" để cho các học giả thế giới có hàng thế kỷ bận rộn. Joyce còn tuyên bố rằng nếu Dublin chẳng may bị phá hủy vì thiên tai, nó có thể được xây dựng lại sau khi đọc "Ulysses" của ông.
    Để miêu tả Dublin một cách chi tiết như vậy, Joyce đã sử dụng danh bạ của Thom năm 1904 - cuốn sách liệt kê tất cả các cửa hàng, tòa nhà của tất cả các khu dân cư và trung tâm thương mại của thành phố. Ông cũng tìm gặp tất cả các bạn bè sống ở Dublin để có thêm được nhiều thông tin hơn. Và lịch sử đã chứng minh ông đã đúng.
    "Ulysses" được viết với một phong cách hoàn toàn mới lạ và ngay lập tức nhận được những lời tán dương của độc giả. Tác phẩm cuối cùng của ông, "Finnegans Wake", thậm chí còn sáng tạo hơn cả "Ulysses". 600 trang sách tưởng chừng như rất ngớ ngẩn và không thể hiểu được, và Joyce gọi đó là thứ “ngôn ngữ đêm”, với rất nhiều đoạn chơi chữ bằng rất nhiều ngôn ngữ khác nhau cộng với những lời bóng gió và thông tin lạ lùng của lịch sử nhân loại và lịch sử văn học. Khi một người bạn hỏi Joyce rằng một ngày ông viết được bao nhiêu, Joyce trả lời rằng đã viết được rất nhiều - rằng đã viết được hai câu! Hai câu đó rất cô đọng về mặt ngôn từ với trật tự từ một cách chuẩn xác đến mức Joyce đã phải dành cả ngày trời cho chúng. Điều này giúp cho người đọc hiểu được lượng tư duy và suy nghĩ ông đã đưa vào cuốn tiểu thuyết này. Joyce thích gọi nó là cuốn lịch sử của thế giới nhưng tại thời điểm ông sống, nó không được đánh giá cao vì mức độ khó của nó.
    Rất khó để giải thích phong cách của Joyce. Nó đi quá xa với văn phong thông thường tại thời điểm đó. Joyce sử dụng thành thạo rất nhiều ngôn ngữ gồm có tiếng Pháp, Đức, Italy, Nauy, La tinh, Anh và nhiều ngôn ngữ khác. Và ông đã cùng một lúc sử dụng chúng trong khi hành văn. Những trò chơi chữ và những điều bí mật của Joyce có lúc rất vui nhộn nhưng cũng có lúc rất khó hiểu. Nghệ thuật châm biếm của ông rất nổi bật nhưng những bình luận về xã hội của ông thường khá chua cay. Ông tránh sự dài dòng, chăm chú suy nghĩ và mô tả về những điều thu được từ cuộc sống thực tế. Những cảm xúc về chính sự sáng tạo của ông trong các tác phẩm được thể hiện rõ nhất trong đoạn văn ngắn dưới đây trích trong cuốn tiểu thuyết “Chân dung một chàng trai trẻ”. "Người nghệ sĩ, giống như Chúa tạo ra vạn vật, ở lại bên trong, đằng sau, đằng trước hay bên trên công trình mà mình đích thân làm ra: vô hình, tinh lọc từ sự tồn tại, vô cảm, cắt tỉa những móng tay của anh ta".
    Gần hết cuộc đời, Joyce sống trong nghèo khổ của một người nghệ sĩ nghèo, cố gắng duy trì cuộc sống của gia đình bằng đồng lương giáo viên dạy tiếng Anh. Dĩ nhiên, cuối cùng ông cũng có được cuộc sống sung túc từ tiền bản quyền cho các sáng tác của mình. Ông đã mạo hiểm khi rời quê hương để tìm những cơ hội mới. Ireland, và đặc biệt là Dublin có một vị trí quan trọng trong trái tim ông. Gần như tất cả mọi thứ ông viết đều về Ireland và Dublin cho dù ông không sống ở đó mà thay bằng cuộc sống tha hương từ Zurich, Rome, Trieste, Paris, Áo và rất nhiều nơi khác của châu Âu.
    Các nhóm hỗ trợ ủng hộ ông, giới văn sĩ, và cả bạn bè ông cũng luôn thay đổi. Ông rời bỏ gia đình - nền tảng cơ bản nhất với mỗi con người, bởi lẽ ông không thể giải quyết được thói đạo đức giả của hệ thống chính trị và nhà thờ của Ireland. Joyce có vẻ như rất phù hợp với khuôn mẫu về sự sáng tạo được Howard Gardener miêu tả trong cuốn sách của mình “Creating Minds”. Joyce, xét về mặt cá thể trong xã hội, là một con người thực sự tài năng, được vẽ ra từ những ấn tượng và ký ức thời thơ ấu. Ông đã làm chủ được lĩnh vực của mình khi còn rất trẻ và sau đó bắt đầu một hành trình sáng tạo. Ông nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của bạn bè và gia đình, nhưng phải hy sinh chính quê hương mình.
    Hàng năm, "Ulysses" vẫn bán được hơn 100.000 bản. Năm 1993, bức ảnh của Joyce cùng với đoạn mở đầu trong cuốn "Finnegans Wake" được in lên đồng 10 bảng Ireland và hàng năm có rất nhiều nghiên cứu kỹ lưỡng về cuộc đời và sự nghiệp của Joyce được hoàn thành. Các tác phẩm của Joyce được học giả của các ngành nghề khác nhau nghiên cứu rất kỹ càng và ông là người có ảnh hưởng lớn đến một loạt các nhà văn nổi tiếng sau này như: Samuel Beckett[7], Jorge Luis Borges[8], Flann O"Brien[9], Máirtín Ó Cadhain, Salman Rushdie[10], Thomas Pynchon[11], William Burroughs[12], Hemingway và rất nhiều nữa.
    Tháng 7/1998, Hội đồng cố vấn của Modern Liberary, một bộ phận của nhà xuất bản Random House, gồm 10 thành viên trong đó có một phụ nữ đã bỏ phiếu chọn một danh sách gồm 100 tiểu thuyết hay nhất viết bằng Anh Ngữ của thế kỷ 20 (Newsweek, 3 Aug. 1998, "Battle of the Books"). Trong số 100 tiểu thuyết được chọn có 6 tác phẩm được viết trong 25 năm qua. Cuốn "Ulysses" của James Joyce đứng đầu danh sách. Không phải nhà văn nào cũng đồng ý với lựa chọn này, nhưng ít nhất sự lựa chọn cho chúng ta một tiêu chuẩn tương đối giúp giới thưởng ngoạn văn học quan sát một phần sinh hoạt văn học của thế kỷ này. Riêng nhà văn James Joyce có 3 tác phẩm được chọn trong số 100. Ngoài cuốn “Ulysses” là cuốn “A Portrait of the Artist As a Young Man” xếp thứ 3 và cuốn “Finnegans Wake” xếp thứ 77. Việc xếp cuốn "Ulysses" của ông lên hàng đầu của các tác phẩm viết bằng Anh ngữ hay nhất của thế kỷ dù chỉ là một lựa chọn tương đối đã xác nhận văn tài của ông.
    Cuối cùng, Joyce hoàn toàn thất vọng về sự chào đón "nghèo nàn" của công chúng với cuốn tiểu thuyết cuối cùng của ông và qua đời khi mới có 59 tuổi. Nhưng nếu có thể sống lại, Joyce sẽ nhìn thấy một ngôi sao trên bầu trời nằm cao hơn và sáng hơn bất cứ nhà văn nào trong thế kỷ 20.

    ---------
    Chú thích:

    [7]Samuel Barclay Beckett (1906-1989): Nhà viết kịch, tiểu thuyết gia, nhà thơ của Ireland. Ông nhận giải Nobel Văn học năm 1969.
    [8]Jorge Luis Borges (1899 –1986): Nhà văn người Argentina, nổi tiếng thế giới văn học Anh bởi truyện ngắn và các bài tiểu luận. Ông cũng là một nhà thơ, nhà phê bình văn học.
    [9]Flann O"Brien: một nhà văn nổi tiếng của Dublin.
    [10]Salman Rushdie ( 1947- ): sinh ra ở Bombay, Ấn Độ, một tiểu luận gia người Anh gốc Ấn và tác giả của các tác phẩm hư cấu.
    [11]Thomas Ruggles Pynchon, Jr.( 1937- ): tiểu thuyết gia người Mỹ.
    [12]William Seward Burroughs (1914 –1997): tiểu thuyết gia, nhà phê bình xã hội người Mỹ.

    Nguồn: www.eVan.com.vn
    #2
      Ngọc Lý 03.06.2006 12:12:05 (permalink)
      .

      James Joyce
      chân dung một nghệ sĩ



      Trong lúc chúng ta đang nói chuyện
      về các nhà văn trẻ, sự sáng tạo,
      con mèo và những cuộn len
      thì tôi tìm thấy
      James Joyce - chân dung một nghệ sĩ
      đã được Trương Củng mang vào thư quán
      từ 25 tháng 10, 2005.
      Cám ơn Trương Củng.

      Mời các bạn cùng gặp lại
      James Joyce
      một nghệ sĩ đích thực
      với con tim sáng tạo
      rất tự do

      Mong James Joyce
      sẽ làm ấm lòng
      các bạn tha thiết với đam mê
      sáng tạo
      và khi nản lòng
      xin nhớ bạn không lẻ loi




      James Joyce (1882-1941)

      Rất khó để giải thích phong cách của Joyce.
      Nó đi quá xa với văn phong thông thường tại thời điểm đó.
      ...
      Joyce hoàn toàn thất vọng
      về sự chào đón "nghèo nàn" của công chúng
      với cuốn tiểu thuyết cuối cùng của ông
      và qua đời khi mới có 59 tuổi.
      Nhưng nếu có thể sống lại,
      Joyce sẽ nhìn thấy một ngôi sao trên bầu trời
      nằm cao hơn và sáng hơn
      bất cứ nhà văn nào trong thế kỷ 20
      ...


      Xin mời các bạn bấm vào để đọc:


      James Joyce 's Ulysses

      Thơ James Joyce



      Các đoạn sau đây trích từ
      bài viết của Nguyễn Thế Vinh
      do Trương Củng mang từ eVăn

      ...

      Chỉ một vài người của thế kỷ 20 mới truyền được cảm hứng cho việc nghiên cứu và bình phẩm nhiều như James Joyce. Các tác phẩm của ông vẽ ra một mê cung vĩ đại nơi có rất nhiều lối vào nhưng không ai quay trở lại đúng lối vào đó.

      ...

      Bản thân Joyce là một người rất nghịch lý: cho dù là nghệ sĩ hay một người dân thường. Ông được coi là một trong những người sáng tạo nhất thế kỷ 20, và một số người còn cho rằng ông là người thông minh nhất trong toàn bộ lịch sử nhân loại. Tiểu thuyết nổi tiếng nhất của ông, Ulysses, được rất nhiều người coi là cuốn tiểu thuyết vĩ đại nhất từ trước tới nay.

      ...

      "Ulysses" được viết với một phong cách hoàn toàn mới lạ và ngay lập tức nhận được những lời tán dương của độc giả.

      ...

      Năm 1920, những xuất bản định kỳ của "Ulysses" bị cấm xuất bản ở Mỹ bởi nội dung có tính chất “khiêu dâm” trong cuốn tiểu thuyết và từ đó không có quyết định gì cho đến tận năm 1933. Năm 1922, "Ulysses" được xuất bản dưới dạng cuốn sách tại châu Âu và nhận được sự tán thưởng của dư luận thế giới về văn phong “dòng ý thức” - một cuộc cách mạng thực sự trong nghệ thuật viết tiểu thuyết.

      ...

      Việc xếp cuốn "Ulysses" của ông lên hàng đầu của các tác phẩm viết bằng Anh ngữ hay nhất của thế kỷ dù chỉ là một lựa chọn tương đối đã xác nhận văn tài của ông.

      ...

      Năm 1923, Joyce bắt tay vào sáng tác cuối cùng của mình lúc đầu tạm thời mang tên “Work in Progress” và sau đó có tên là “Finnegans Wake” (Sự thức tỉnh của người Phê-nê-gan). Trong lúc ông viết và xuất bản định kỳ từng phần của cuốn tiểu thuyết, rất nhiều người từng ủng hộ đã bỏ rơi ông vì tác phẩm này có vẻ lố bịch với phong cách và nội dung chẳng có ý nghĩa gì cả. Tuy nhiên, Joyce vẫn khăng khăng thực hiện và xuất bản ngày càng nhiều nội dung của cuốn tiểu thuyết đó trong khoảng thời gian từ năm 1923 đến 1929.

      ...

      Cuốn "Finnegans Wake" không được độc giả chấp nhận làm trái tim Joyce tan vỡ và ông mất ngày 13/1/1941 tại Zurich, Thụy Sỹ.

      ...

      Những sáng tác của Joyce là một minh chứng cho tài năng văn học thực sự của ông. Để hiểu một con người, ta phải hiểu được các tác phẩm của ông - một việc xem như là không thể nhưng rất đáng để cố gắng.

      ...

      Tác phẩm cuối cùng của ông, "Finnegans Wake", thậm chí còn sáng tạo hơn cả "Ulysses". 600 trang sách tưởng chừng như rất ngớ ngẩn và không thể hiểu được, và Joyce gọi đó là thứ “ngôn ngữ đêm”, với rất nhiều đoạn chơi chữ bằng rất nhiều ngôn ngữ khác nhau cộng với những lời bóng gió và thông tin lạ lùng của lịch sử nhân loại và lịch sử văn học. Khi một người bạn hỏi Joyce rằng một ngày ông viết được bao nhiêu, Joyce trả lời rằng đã viết được rất nhiều - rằng đã viết được hai câu! Hai câu đó rất cô đọng về mặt ngôn từ với trật tự từ một cách chuẩn xác đến mức Joyce đã phải dành cả ngày trời cho chúng. Điều này giúp cho người đọc hiểu được lượng tư duy và suy nghĩ ông đã đưa vào cuốn tiểu thuyết này. Joyce thích gọi nó là cuốn lịch sử của thế giới nhưng tại thời điểm ông sống, nó không được đánh giá cao vì mức độ khó của nó.

      ...


      Gần hết cuộc đời, Joyce sống trong nghèo khổ của một người nghệ sĩ nghèo, cố gắng duy trì cuộc sống của gia đình bằng đồng lương giáo viên dạy tiếng Anh.

      ...





      .
      <bài viết được chỉnh sửa lúc 04.06.2006 09:25:26 bởi Ngọc Lý >
      #3
        Chuyển nhanh đến:

        Thống kê hiện tại

        Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
        Kiểu:
        2000-2024 ASPPlayground.NET Forum Version 3.9