U tủy đa phát U tuỷ đa phát là một loại u ác tính trong hệ thống máu. U tuỷ đa phát thường gặp ở người trung niên và người già, độ tuổi 50-60 là độ tuổi dễ mắc bệnh nhất, u tuỷ đa phát có mối quan hệ nhất định đến chủng tộc, tỷ lệ mắc bệnh ở người da đen cao hơn một chút. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới nhiều hơn nữ giới, với tỷ lệ là 1.6:1, nhưng những năm gần đây độ tuổi mắc bệnh u tuỷ đa phát có xu hướng trẻ hoá.
U tuỷ đa phát nguy hiểm như thế nào?
Sự nguy hiểm của u tuỷ đa phát chủ yếu thể hiện ở chỗ thường kèm theo thương tổn tiêu xương ở u đa phát, lượng canxi trong máu cao, thiếu máu, suy thận, hơn nữa còn làm tăng khả năng nhiễm khuẩn, sự phát triển của các globulin miễn dịch khoẻ mạnh bị kìm hãm, mà các biến chứng của u tuỷ đa phát nhiều và phức tạp. Khi tế bào u tuỷ tăng sinh nhanh trong khoang tuỷ sẽ dẫn đến đau xương, u xương và gãy xương bệnh lý. Nguyên bào xương do tế bào mô đệm phát triển thành biểu đạt là IL-6, sẽ kích thích vào huỷ cốt bào dẫn đến hiện tượng loãng xương hoặc thương tổn tiêu xương.
Hiện tượng u tuỷ đa phát xâm lấn đến hệ thần kinh không hiếm gặp, nó chủ yếu gặp nhiều ở ngực bụng thắt lưng bị phá huỷ và đè nén, ép vào tuỷ sống dẫn đến hiện tượng liệt, tiếp đó là tổn thương tế bào gốc thần kinh. Nhưng khi tế bào u xâm lấn vào màng não thậm chí có thể gây tê liệt thần kinh não.
Triệu chứng U tủy đa phát U tuỷ đa phát là bệnh tế bào huyết tương ác tính trong tế bào hạch B. Trong giai đoạn tiền u tuỷ đa phát, bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng, phải đợi đến vài năm thậm chí hơn 10 năm mới phát triển thành u tuỷ điển hình.
1）Đau xương tuỷ: là triệu chứng chủ yếu của bệnh u tuỷ, 60% ca bệnh u tuỷ có triệu chứng này đầu tiên, thường thấy ở lưng và cột sống, sau đó là đến xương ơ ngực. Lúc đầu bệnh nhân chỉ có cảm giác đau từng cơn, dần dần chuyển thành đau liên tục, đau theo từng cử động của cơ thể.
2）Có khối u ở xương: thường ở vùng xương bẹt như xương ngực, xương gáy, xương quai xanh, xương hàm dưới, xương nhô lên, sờ vào thấy cứng, ấn vào thấy tiếng kêu hoặc đàn hồi, cục bộ đau. Tổ chức khối u thường xâm lấn đến các tổ chức phần mềm bên canh.
3）Viêm nhiễm: phổi, hệ bài tiết, da, khoang mũi và máu của bệnh nhân ung thư tuỵ rất dễ bị viêm nhiễm, trong quá trình phát bệnh thường bị viêm nhiễm, thường gặp ở giai đoạn cuối của bệnh hoặc trong quá trình điều trị hoá chất, các loại thuốc không dễ khống chế, thường trở thành nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tử vong.
4）Thiếu máu và bệnh ác tính: do hệ thống tạo máu của tuỷ bị tổn thương, nên hầu hết các bệnh nhân điều có hiện tượng thiếu máu ở các mức độ khác nhau, và xuất hiện bệnh ác tính rất nhanh, xuất huyết là do tiểu cầu trong máu giảm, huyết quản bi tổn thương và tắc mạch máu. Biểu hiện chủ yếu là ban xuất huyết và chảy máu niêm mạc, giai đoạn cuối còn có hiện tượng chảy máu trong đầu.
5）Tổn thương chức năng thận: thường phát sinh khi khởi bệnh, 20% bị suy thận, hội chứng ure huyết là nguyên nhân dẫn đến tử vong thường gặp của bệnh này.
6）Globulin miễn dịch bất thường: một lượng lớn globulin miễn dịch đơn dòng sẽ dẫn đến độ nhớt của máu tăng lên, nhất là việc lưu thông và tuần hoàn máu gặp trở ngại, bệnh nhân có thể thấy chảy máu mao mạch, chân tay tê, chức năng của não bộ cũng gặp trở ngại.
7）Hệ thần kinh: tổ chức khối u xâm lấn và chèn ép vào dây thần kinh và vùng ngực bụng, có thể xuất hiện các triệu chứng tương ứng như liệt nửa người, sỏi thận, đau thần kinh, tê người và khó khăn khi vận động.
8）Các triệu chứng khác: như chứng canxi cao, gan lách to, một số bệnh nhân cryoglobulinemia xuất hiện hội chứng Raynaud thứ phát.
Các chuyên gia ung bướu nhắc nhở rằng: nếu có xuất hiện các triệu chứng giống như triệu chứng u tuỷ đa phát thì cần nhanh chóng đến bệnh viện để khám và điều trị.
Chẩn đoán U tủy đa phát U tuỷ đa phát là loại u ác tính do tế bào huyết tương gây ra, thương xâm lấn đến nhiều cơ quan và tổ chức trên cơ thể. Trong nhiều trường hợp thì không cần chọc làm sinh thiết cũng có thể có được chẩn đoán chính xác, chủ yếu dựa vào điện di protein huyết thanh và kiểm tra sinh hoá phòng thí nghiệm. Trong một số trường hợp, nếu chỉ có một ổ bệnh thì tiến hành chọc tuỷ ở xương bệnh biến có thể xác định rõ là bệnh có bị lan ra hay không.
Do những bệnh nhân u tuỷ đa phát giai đoạn đầu không đau xương, thiếu máu hay mau và nước tiểu không có gì bất thường nên bác sĩ cần làm các kiểm tra sau mới có thể phán đoán xem một người có mắc u tuỷ đa phát hay không.
(1)Kiểm tra huyết thanh: globulin bất thường trong huyết thanh tăng lên trong khi đó albumin bình thường hoặc giảm, protein tan trong nước tiểu một nửa cho kết quả dương tính.
(2)Thiếu máu: kiểm tra thường cho kết quả tế bào hồng cầu, tiểu cầu bình thường hoặc hơi thấp.
(3)Kiểm tra tuỷ: chủ yếu là sự thay đổi tính chất tăng sinh khác thường của tế bào huyết tương.
(4)Kiểm tra tia X tuỷ: có thể thấy phần xương gãy ở vùng xương bị tổn thương hoặc loãng xương.
(5)Nước tiểu: kiểm tra thường quy có thể phát hiện có protein niệu, máu trong nước tiểu dưới kính hiển vi, đôi khi có thể nhìn thấy tế bào huyết tương.
(6)Kiểm tra chức năng thận: chức năng thận thường bị tổn thương, thường gặp ở giai đoạn giữa và cuối. Các kiểm tra creatinine huyết thanh, nitơ urê, độ thanh thải creatinin nội sinh, thử nghiệm phenol đỏ có thể xác định chức năng thận có bị tổn thương hay không và mức độ tổn thương.
Ngoài ra, việc chẩn đoán u tuỷ đa phát cần được phân biệt với các bệnh sau đây: ①Hội chứng tế bào huyết tương tăng.
②Macroglobulinemia và chuỗi bệnh nặng nguyên phát
③Globulin miễn dịch đơn dòng lành tính
④Loãng xương ở người già
⑤Ung thư di căn xương
Các chuyên gia ung bướu nhắc nhở rằng, nếu thông qua kiểm tra và phát hiện mắc u tuỷ đa phát cần nhanh chóng đến bệnh viện kiểm tra và điều trị.
Để biết thêm thông tin chi tiết vui lòng liên hệ
Văn phòng thông tin y tế OSSC
VPGD OSC tại Hà Nội Đ/c: 50 Võ Thị Sáu, Hai Bà Trưng – Hà Nội
Tel: 04 22153544/ 0985 809 162
Hotline: 0913 560 450 (VN)
Email:
info@ossc.com.vn Website:
www.ossc.com.vn VPGD OSSC tại TPHCM Đ/c: R606, Block B, Indochina Park Tower
04 Nguyễn Đình Chiểu, Quận 1 – TP HCM
Tel: 08-2220 2088; Fax: 08-2220 2089
Email:
hcm@ossc.com.vn