Bánh bèo, nậm, bột lọc, ram ít... là những món bánh đặc trưng của ẩm thực xứ Huế với hương vị khó lẫn, khiến bạn từng ăn thì sẽ nhỡ mãi.
1. Bánh bèo chén Bánh bèo chén là một trong những món bánh ăn vặt nổi tiếng mà người dân Huế tự hào giới thiệu với du khách đặt chân đến đất Cố đô. Món bánh được làm từ nguyên liệu bình dị là bột gạo nhưng nhờ sự khéo léo tinh tế trong cách chế biến mà người Huế đã nâng tầm món ăn vặt của mình thành một đặc sản đáng tự hào.
Để có được những chiếc bánh bèo tròn xinh, bé xíu, những người thợ làm bánh ở đây phải trải qua khá nhiều công đoạn tỉ mỉ từ khâu chọn gạo, xây bột cho đến đổ bánh... để làm sao chiếc bánh khi ăn phải vừa mềm, vừa dẻo nhưng không quá dai và vẫn giữ được hương thơm của bột gạo... Không chỉ có vậy, bánh bèo chén Huế muốn ngon, muốn đẹp mắt phải được điểm xuyết thêm màu vàng của da heo chiên giòn, màu gạch tôm cháy cùng ít hẹ phi... Tất cả kết hợp với nhau hài hòa trong cái vị cay xé lưỡi khiến du khách phải xuýt xoa khi thưởng thức.
2. Bánh bột lọc Ngoài cơm hến thì đây là một món ăn vặt mà du khách nào cũng phải thưởng thức cho bằng được khi đã đặt chân đến Huế. Bánh bột lọc Huế thường được chia làm hai loại là bánh gói (gói lại bằng lá chuối hoặc lá dong) và bánh trần (không gói lá), nhưng dù loại nào đi nữa thì nó cũng hấp dẫn nhờ phần bột chín trong suốt để lộ ra bên trong những com tôm đỏ gạch đẹp mắt.
Để làm bánh bột lọc thường có hai cách, một là pha bột mì với nước lọc theo một tỷ lệ nhất định rồi cho vào nồi, để lửa nhỏ và khuấy đến khi bột sánh lại là được. Làm cách này không mất nhiều thời gian nhưng chiếc bánh khi ăn sẽ không dai nên không được nhiều người ưa thích. Cách làm ngon nhất vẫn là nhồi bột bằng tay với nước sôi, nhò quá trình nhồi này nên bột mềm, mịn và dai, khi luộc chín có màu trong suốt đẹp mắt. Nhân bánh bột lọc thường là tôm, thịt ba chỉ được thái nhỏ và rim vừa ăn.
Giống như các món bánh Huế, bánh bột lọc chỉ ăn với mắm ngọt thật cay mà không cần ăn kèm rau như các món mặn khác. Chiếc bánh bột lọc nho nhỏ nhưng lại có một sức quyến rũ rất riêng. Bánh trong suốt phô bày con tôm và lát thịt ăn với trái ớt xanh, mang vị cay đặc trưng của xứ Huế để cho ai đã một lần thưởng thức thì không thể nào quên.
3. Bánh nậm Bánh nậm cũng là một món ăn vặt được bán nhiều trên các gánh hàng rong ở thành phố Huế. Chiếc bánh nậm trắng ngần điểm nhụy tôm hồng, mặt bằng hình chữ nhật, lát mỏng thanh thanh, được bọc bằng lá dong ăn kèm với chả tôm, nước mắm ngọt vừa đủ đậm đà vừa không ngấy.
Nguyên liệu để làm bánh gồm bột gạo có pha bột năng, được nêm gia vị, dầu ăn và đun trên bếp. Trong quá trình nấu bột phải khuấy bột liên tục để bột không bị vón cục hoặc bị cháy. Phần nhân bánh nậm được làm khá công phu. Tôm được lột vỏ bằm nhuyễn với thịt rồi xào với hành tím thêm ít gia vị cho vừa ăn. Bánh có thể gói bằng lá chuối hoặc lá dong.
Bột được cho lên lá chuối, dàn mỏng ra rồi cho nhân vào giữa, gói kín lại theo hình chữ nhật để khi hấp không bị ngấm nước hay xì bột ra bên ngoài. Gói xong vuốt nhẹ theo chiều dài bánh để bột được dàn đều, không dày, không mỏng trước khi xếp vào xửng hấp chín. Cũng như các loại bánh khác, bánh nậm được ăn kèm với nước mắm ngọt hơi cay.
4. Bánh ram ít Đây là món ăn dân gian được truyền vào cung đình Huế từ lâu rất được các triều Vua nhà Nguyễn ưa thích. Ngày nay, bánh ram ít trở thành đặc sản mà người dân Huế tự hào dùng để giới thiệu với du khách. Khi ăn bánh ta sẽ cảm nhận được cả vị dẻo của bột nếp, sự đậm đà của nhân tôm thịt của phần bánh ít bên trên và cái giòn rụm của phần bánh ram phía dưới vừa ngon vừa rất lạ miệng.
Nguyên liệu chính để làm nên món ăn này là bột nếp, tôm tươi, thịt ba chỉ... Thoạt nhìn qua nguyên liệu có vẻ đơn giản nhưng để có được những chiếc bánh ít mềm dẻo hay chiếc bánh ram giòn rụm là một quá trình tốn không ít thời gian cũng như kỹ năng của người đầu bếp. Từ bột nếp, người thợ làm bánh phải nhồi cho thật dẻo với ít muối rồi chia bột thành hai phần bằng nhau để làm bánh ít và bánh ram. Nhân bánh được làm từ tôm, thịt ba chỉ thái thành từng phần nhỏ, ướp gia vị vừa ăn. Phi thơm dầu, cho tôm thịt vào xào nhỏ lửa đến khi thấm gia vị, phần thịt, tôm hơi săn lại thì tắt bếp.
Bột được chiên thành từng phần nhỏ, cho nhân vào giữa rồi vo tròn lại. Bánh ít thì cho vào xửng hấp chín, riêng bánh ram thì đem chiên vàng (để bánh được giòn rụm thì bánh chiên phải ngập dầu và để lửa lớn). Khi ăn, chỉ cần kẹp hai loại bánh này lại với nhau là bạn đã có thể thưởng thức trọn vẹn cái giòn rụm của bánh ram kết hợp với cái mềm dẻo của bánh ít rất hài hòa, ngon miệng.
Ngoài những món bánh đặc trưng trên, ẩm thực Huế còn khá nhiều món ăn ngon khác mà du khách khi đến Huế đều muốn thưởng thức như bánh canh Nam Phổ, cơm hến, nem lụi, chè bột lọc thịt quay, bánh mì bột lọc, bánh khoái, bánh phu thê, bánh ướt....
Huấn Phan Ảnh: Bimsu