Năm 2015 sắp đến Sen Đất thân chúc toàn thể phòng Văn chúng ta một năm mới tràn đầy sinh lực niềm vui và sáng tạo để có được nhiều sáng tác mới nha! Happy new year!

 
CHƯƠNG 1
Trời xế bóng nhưng những tia nắng quái vẫn còn gay gắt chiếu vào khu chợ giờ đây đã thưa thớt bóng người. Cái tất bật bương bả không còn nữa. Chợ làng chỉ là khoảng sân đất nện phẳng lì, tứ bề trống hoác, dăm  cái cột lỏng khỏng đỡ  mái lá tạm che mưa nắng.
Trên cái sạp xập xệ, xiêu xiêu, người đàn bà ngồi bất động, đầu hơi vẹo, dáng vẻ mệt mỏi, lát lát lại tì cằm lên đầu gối, lờ đờ nhìn ra trước. Nụ cười mời khách cũng đã mỏi không tươi như buổi sớm nếu không nói chỉ còn như cái nhếch mép, tuyệt nhiên không đon đả mời chào.
Có ai đó tiến sát lại gần nhìn xuống cái mâm leo teo vài miếng bánh đúc. Chị mở miệng mời bằng những lời nhát gừng. Đã lâu từ khi đứa con nhỏ không còn nữa, chị mất luôn cái cảm giác xốn xang bồn chồn, chưa ngồi xuống bán đã lo về nhà, chưa sáng đã lo chiều.
Nắng lùi dần đọng lại nơi góc chợ chỗ chị đang ngồi nhưng chị  vẫn không buồn nhúc nhích tránh nắng.
Chợ chiều đã hoàn toàn vắng vẻ xác xơ. Chả còn gì ngoài ba cái mẹt hàng ế ẩm vo ve những đám ruồi nhặng. Chợ ngập ngụa rác. Lá sen, lá chuối dập nát héo úa  vung vãi trên nền đất. Cơn gió lướt qua cuốn theo đám bụi cùng vài mảnh giấy đốt vía xui xẻo chưa cháy hết bay lên vướng trên cái mẹt, lác đác bám vào bề mặt đã khô se  của những miếng bánh đúc. Người đàn bà vẫn ngồi thẫn thờ trong cái không khí  tanh tưởi  khắm khú ủng thối  của bao thứ vứt bỏ đang bốc mùi. Cái váy đen thô nhàu nát, lưng lưng bắp chuối để lộ bàn chân trần đầy vết xước vì quen tiếp xúc với nắng mưa, bụi bẩn với chai sạn gồ ghề của đất đá.
Thừ người ra thế không biết bao lâu đến nỗi không nhận ra  chẳng còn ai trong chợ .
Chợ im lìm khi nắng chiều sắp tắt, lại ngồi thu lu một đống trong góc, người đàn bà càng chìm đắm trong những suy tư mông lung. Ngày mai là ngày giỗ nó. Mới đó đã tròn năm. Đứa con đang lẫm chẫm biết đi tại sao lại rớt xuống ao được kia chứ?. Có thể nó ngủ trưa dậy không thấy ai, bà hàng xóm vẫn hay nhờ, hôm đó  mắc việc bất thình lình không về kịp đã một lẽ, còn bố nó? Bố nó làm gì mà để nó ra bờ ao? Hắn ta say! Lúc nào cũng say. Con ngủ dậy không thấy ai chắc chắn nó mếu máo chạy ra cửa rồi có thể nó ngồi mé hiên vừa khóc vừa gào chị.. sao nữa nhỉ?.
Phải có cái gì khiến đứa bé như nó mò mẫm ra tận bờ ao chứ! Có thể nó thấy con bướm đậu  trên những bông bí vàng gần đó?. Hay con chuồn chuồn đít đỏ?. Chuồn chuồn hay bay là là trên mặt nước con thấy lạ chạy theo rồi rơi tỏm xuống ao. Mà cũng biết đâu chừng tại cái con ếch ngồi trên lá súng  kêu ộp ộp mỗi chiều cũng nên. Trời ơi sao vô vàn những điều xung quanh đe doạ con tôi thế! Con nít mà! Cái gì chẳng lạ, có hiểu gì ! Đã biết sợ đâu! Đến khi biết sợ thấy đau, hơi thở không còn nữa.
Người đàn bà gục đầu xuống đầu gối khóc rưng rức kể lể: "Tép ơi! Sao con bỏ mẹ ra đi sớm vậy hả con? Sao con không về báo mộng  cho mẹ hay tại sao con rớt xuống ao? Con có còn đau còn lạnh không con? Mẹ không bỏ bê con! Mẹ tần tảo sáng chiều chỉ vì con thôi  Tép à! Mẹ dặn dò người ta, nhắc nhở bố con để mắt tới con không biết bao lần!"
Khóc một lúc như chợt nhớ ra chỉ còn một mình một chợ, chị đưa tay áo lên gạt nước mắt vội đứng lên xốc gánh hàng, rảo bước, dáng vẻ cam chịu chìm dần trong bóng hoàng hôn. Con nhỏ không còn nữa, tình cảm vợ chồng hoàn toàn tan vỡ. Chị đi về ầm thầm như cái bóng, chồng hỏi gì, nói gì cũng ừ hử cho qua hoặc câm lặng.  Không khí trong nhà càng nặng nề nồng nặc mùi rượu, chồng chị càng bét nhè.  Khi con còn sống nếu hôm nào chồng say chị còn chịu khó dìu vào tận tấm phản, chăm sóc, thức  trắng, cho đến khi anh ta tỉnh hẳn mới quầy quả gánh hàng ra chợ bán. Tất cả vì đứa con trai lẫm chẫm bập bẹ đáng yêu . Chị mong lắm tiếng reo non nớt của con khi nhận quà mẹ cho, lúc tan chợ chiều. Con chính là nguồn sức mạnh vô song khiến chị chịu đựng cảnh say sưa tối ngày của chồng. Bây gìơ hết rồi, nguồn sức mạnh ấy không còn nữa.
Vừa lầm lũi đi chị vừa suy ngẫm quãng đời bất hạnh đã qua của mình. Từ cái buổi chiều nhìn thấy thân thể bé nhỏ của con được người ta xốc ngược lên vai, đầu nó chúc xuống. Ngưòi ta chạy đi chạy lại nhiều vòng nhưng thằng bé không tỉnh lại. Chợt nhận ra sức mạnh giúp mình vượt qua mọi khổ nhọc đã không còn, ôm xác con trai , vật báu duy nhất trên cõi đời này, chị ngất lên ngất xuống không biết bao nhiêu lần trước khi buộc phải trả con về với lòng đất.
Từ đó hình như lúc nào chị cũng chơi vơi trong nỗi nhớ. Chồng chị bây giờ  là của nợ, cái gánh nặng chị không muốn oằn lưng ra chịu nữa. Nhưng cũng không biết bao giờ thoát nợ. Thoát bằng cách nào đây? Mong lắm cái ngày ấy. Mặc dù đôi khi tỉnh táo suy ngẫm thấy đó chỉ là mơ ước hão huyền. Nỗi đau mất con cứ gặm nhấm tâm hồn. Không gì có thể xoa dịu. Đau quằn quại, có khi quay quắt đến nỗi quên con đã mất , đang bán hàng tấp nập tíu tít , chị bỗng dưng thu dọn quên cả lấy tiền của khách tất tả về nhà. Khi về trước ngõ, cửa nhà vắng vẻ đìu hiu, không nghe tiếng con, chỉ toàn giọng lè nhè của chồng từ trong nhà phát ra, bừng tỉnh ngồi bệt xuống hiên nhà, chị bưng mặt khóc réo tên con: “Tép ơi! Tép ơi! về với mẹ đi con”.
Chị đã đi qua cổng làng. Lâu lâu  kéo cái chéo khăn đội đầu quệt mồ hôi, hổn hển tăng nhịp bước để còn về xay gạo xào bột gói bánh cho kịp sáng sớm  luộc cúng con nhân dịp giỗ đầu. Những căn nhà le lói ánh đèn dầu. Đây là lúc mọi người đang quây quần  bên mâm cơm. Hình như chỉ còn chị bước ầm thầm trong bóng tối. Tiếng côn trùng  rỉ rả.
Đột nhiên chị dừng lại trước một căn nhà bề thế nằm lọt giữa khu vừơn đầy những chậu cây cảnh. Tất cả các phòng chỗ nào cũng lập loè ánh nến. Dãy hoa sứ đang toả hương thơm ngào ngạt, theo làn gió bay ra tận ngõ. Mệt mỏi chán chường tạm lắng, chị thò đầu qua cánh cổng cất tiếng gọi:_ Sa ơi! Vân Sa ơi!
Có tiếng chó sủa tiếng guốc khua, bóng người xuất hiện trên lối đi nhìn về hướng cổng hỏi:
_ Ai đó?
Nhận ra giọng người quen chị trả lời:
_Bôn đó à? Mai mời em với Sa qua nhà chị chơi, mai nghỉ một bữa nhân tròn năm ngày mất  cu Tép.
Bóng đen không tiến lên mà nói với ra:
_ Được rồi chị! Tụi em không quên đâu! Sao về trễ thế? Cứ về nghỉ đi mai tụi em qua sớm .  Sa vừa mới nhắc cu Tép của chị đó!
Người đàn bà quẩy gánh quay gót vừa đi vừa đáp trả:
_Ừ chị về đây!
Cuối cùng chị ta cũng dừng lại trước một mái lá, thở dốc lấy khăn lau mồ hôi quanh cổ. Chỉ một thoáng chị đã khuất dạng dưới cái chòi tối tăm tựa như cái cửa hang đen ngòm bốc mùi chua loét. Mùi mồ hôi, mùi rượu. Chị đẩy cánh cửa bếp len vào, khép lại nhẹ nhàng. . Mò mẫm trong bóng tối một lúc rồi đánh lửa. Ánh sáng yếu ớt in bóng chị lên bức vách. Cúi xuống khêu to ngọn đèn,  cầm dĩa dầu leo lét tiến lại góc khuất của bếp,  chị thắp nén hương.
Góc khuất này chính là nơi để bát nhang cũng là nơi duy nhất chị muốn sà lại ngồi thật lâu mỗi khi từ chợ về. Ngoài cái góc này, chả còn gì để vương vấn nữa.  Từ lâu chị chỉ còn lửng lờ như cái bóng. Xa rồi những ngày tháng con trai bé bỏng vừa ăn cơm vừa bi bô  líu lo kể đủ thứ chuyện, kể tội bố nó với cái giọng ngọng líu khiến chị cứ cười rũ ra. Dầu ao ước trăm vạn lần con cũng không thể sống lại .
Nén hương cháy đỏ, khói bay lên làm ấm góc nhà lạnh lẽo khiến nỗi nhớ con nhẹ đi. Hạnh phúc ngắn ngủi quá, đâu rồi cái thời được đu mình trên võng ru con trước hiên nhà, cu Tép nằm gọn trong lòng say giấc sau mỗi lần bú no nê,  thời cơm bưng nước rót mỗi khi chồng đi làm về đói quá sà xuống mâm cơm cắm đầu ăn hối hả.
Ôi! mái ấm nho nhỏ vang tiếng cười trẻ thơ…cái thời ấy sao xa xăm quá như  chưa từng có bao giờ hay đó chỉ là giấc mơ?  Từ ngày con mất, hắn ta, cái thằng chồng khốn nạn lại càng uống rượu như hủ chìm. Trước hắn còn đi cày , trông ruộng cho ông Mạc, ông chủ có cánh đồng cò bay thẳng cánh, lại có nghề dệt lụa và là em ruột ông hương trưởng.  Cũng có lúc hắn ta được ông tín nhiệm trông coi việc nhuộm lụa với anh Bôn mỗi khi có dịp tiến cung vua. Chỉ vì không muốn lao động siêng năng nặng nhọc, muốn có tiền nhiều muốn làm giàu nhanh chóng chokhoẻ thân  nên làm được bao nhiêu  cũng nướng vào cờ bạc ăn thua .
Từ bạc đến rượu nào có xa gì?. Say bí tỉ cờ bạc bệ rạc, ông chủ đuổi việc. Không có tiền hắn chờ chị sơ hở là ăn cắp  đi đánh bạc. Càng đánh càng thua, càng thua càng uống rượu. Cái vòng luẩn quẩn loanh quanh. Hết chôm tiền được, hắn chờ chị ra khỏi nhà là chôm đồ đạc, đắt rẻ gì cũng bán tuốt tuột. Căn nhà ngày càng trống trải, mái thủng mái xiên hắn cũng mặc. Ngõ ngách trong nhà đâu đâu cũng nồng nặc mùi rượu. Gáo dừa múc nước trong lu cũng nặc mùi rượu.  Lúc nào hầu như cũng thấy hắn ta không lê la lả lơi trong quán nhậu cũng nằm chình ình ngoài đường  vỉa hè. Hắn nhậu từ sáng đến tối . Lúc nào cũn ngà ngà hơi men chưa bao gìơ thực sự tỉnh táo. Con nợ có kéo tới đòi cũng chỉ uổng công. Ăn vạ cái đầu gối còn hơn. Mọi người ngày càng xa lánh  dần. Nhiều khi uất ức đau đớn vì bị chồng đánh đập, áp bức bóc lột trắng trợn, chị gào lên  khóc lóc, kêu cứu nhưng chẳng ai buồn chạy lại dòm vào trong cái chòi lụp xụp lộn xộn như cái chuồng heo này làm gì. Đau mãi, kêu mãi, khóc mãi rồi cũng hết. Tất cả chìm vào im lặng. Ngày mai chị lại gánh hàng đi bán từ tờ mờ sáng chỉ trở về khi đã nhọ mặt người.
Tiếng ngáy phát ra từ phía ngoài cùng tiếng trở mình, chõng tre kêu kẽo kẹt . Tiếp đó một tràng ho sù sụ xen lẫn với văng tục. Chị cầm đèn dầu đi ra.  Ánh sáng lờ mờ nhợt nhạt nhưng cũng đủ cho chị thấy mọi vật. Một khối lù lù trên cái chõng tre . Cái mẹt dưới đất ngổn ngang lỏng chỏng đủ mọi thứ . Rau sống, vài ba miếng dồi heo đen thui nham nhở. Những thứ này  hắn vẫn bảo là “đưa cay”. Những chén rượu nằm lăn lóc ngổn ngang , cái nguyên, cái mẻ, cái vỡ tan tành.
Chị nhìn lướt một vòng, lãnh đạm thờ ơ quay gót trở lại bếp thì nghe một giọng khàn khàn : “Cái con đĩ kia!  Đi đâu giờ này mới về. Mày đú đởn với thằng nào mà tối thui mới mò về tới? Khốn nạn thân ông chưa, chờ con đĩ đến rã cả người. Mày có đưa tiền cho ông mua cút rượu không thì bảo? Mấy hủ rượu nếp dưới bếp đâu rồi?  Mày bán mẹ mày đi rồi phải không con kia? Mầy bắt ông ngày nào cũng ra quán mụ Dậu ăn chịu phỏng? Đưa ông tiền hay để ông nện bể đầu mới nghe?"
Chị dừng không bước tiếp quay đầu lại. Khuôn mặt bì bì , hơi thở phều phào nồng nặc rượu nhìn phát tởm. Chồng đó ư? Người chồng mình cưới bốn năm trước đó ư? Đâu rồi thân hình lực lưỡng, cặp mắt sáng đầy hăm hở thiết tha?. Không còn chút gì của ngày tháng cũ. Hai mí mắt múp míp, lúc nào dường như cũng sưng húp lờ đờ, lâu lâu lại nhứơng lên ti hí như mắt heo hầm.
Tức quá! một ý định quái gỡ loé lên trong đầu, chị muốn cầm con dao chém tơi  bời lên cái thân thể mềm nhũn, say bét nhè kia mới hả dạ. Không biết từ lúc nào sự đau đớn câm lặng khiến chị đôi khi có những ý nghĩ lạ lùng. Muốn phá tan, đập bể  lu vại,  nồi niêu bát đĩa chứ không muốn giữ gìn nâng niu cần kiệm nữa. Mọi thứ trong nhà này đều vô nghĩa kể cả khối thịt đang cục cựa kia.  Nhưng chợt nhớ ngày mai là ngày thằng bé  mất được một năm, chị vội vã   thoát ra khỏi  ý nghĩ điên rồ ấy đi nhanh ra phía sau bếp, săm soi, lôi cái cối đá tính xay  gạo xào bột gói ít bánh. Chưa kịp múc gạo ra rá một bàn tay từ phía sau nắm vai chị siết mạnh. Giật mình quay người lại, thì ra hắn ta. Hắn đang nhìn chòng chọc vào chị. Chị hất tay hắn ra. Hắn gầm gừ rồi bất thình lình xô chị thật mạnh làm chị ngã chúi vào trong góc, chưa kịp gượng dậy hắn ta nhào tới kéo ngược  lại bồi thêm cú đá khiến chị ngã bật ngửa dưới đất. Bị đánh bất ngờ nhưng chị cũng nhận ra sau giấc ngủ hắn đã tỉnh rượu. Trong bóng tối lờ mờ mặt hắn không đỏ mà nhợt đi, hắn mạnh kinh khủng. Hắn vờ say để tra khảo tiền mình đây! Chị cũng kịp nhìn thấy cái góc lúc đầu mình ngã xuống là nơi để bát nhang con trai giờ đã vỡ tan tành. Cái góc khi còn sống có lúc đứa con nhỏ tội nghiệp đứng nép vào khóc thút thít khi thấy bố mẹ rên la đấm đá, biến túp lều tranh thành địa ngục trần gian. Cái góc ấy, niềm hạnh phúc nhỏ nhoi leo lét ấy đã khiến cho niềm hận thù của chị có lúc vơi lúc đầy nhưng không bao giờ trào dâng đến nỗi mất cả lý trí. Thế nhưng giây phút này khi nhìn thấy bát nhang nhỏ bé của con bị vỡ tan, tro nhang, chân nhang văng tung toé, xót xa đến lịm người đầu óc cứ như tê dại đi. Cùng lúc đó thấy như có con gì bò buồn buồn ở phía dưới, nhìn xuống, máu lan ra đất, dính vấy cả hai bắp chuối . Từ khi làm vợ làm mẹ hình như chị đã nếm đủ vị ngọt bùi cay đắng trong thân phận của một người đàn bà. Ngọt bùi ít, đắng cay nhiều, Tự hỏi không biết đây là máu gì? “Máu tháng” hay mình đã bị thương ở đâu đó rồi?.
Đôi mắt mở to, chị gượng đứng lên, tóc tai dã dượi, váy bê bết máu. Không cảm thấy đau, tỉnh táo lạ!
Từ lâu chị không còn cảm thấy hoảng sợ khi nhìn thấy cái chất lỏng đỏ lòm tanh tanh kia. Khi còn nhỏ  bất cứ cái gì đo đỏ cũng làm chị chóng mặt. Vậy mà từ lúc nào chị đã biến thành con người khác. Máu không còn làm chị sợ nữa. Hồi đó mỗi lần thấy vết thương, máu chảy trên cơ thể ai đó chứ đừng nói là của mình chị thường rú lên gần như hoảng loạn xay xẩm mặt mày.
Tiếng nồi niêu lại va nhau loảng xoảng. Hắn ta muốn doạ muốn làm chị khiếp sợ đây mà! Có lòi tiền ra hắn mới ngừng. Những chộn rộn lo toan, cáng đáng, mất mát đau đớn, những cú đấm,  những vết thương, tất cả bị dồn đống, kìm nén, rồi lại ứ lên, cố nuốt vào,cổ họng bỗng nghẹn lại nhưng rồi cái gì bật trào ra cuồng dại đến nỗi không chận lại được nữa. Đĩa dầu trên bàn vẫn cháy lờ mờ nhợt nhạt.
Chị lùi dần sát chạn bếp bỏ tay ra phía sau quờ quạng. Tay chị chạm vào cán gỗ cứng, nhích lên tí nữa…sắt thép lạnh buốt…con dao chặt thịt đây mà…nó đây rồi! Vừa lúc đó hắn ta cũng đang lảo đảo tiến đến. Hắn ta ngoác cái mồm nồng nặc rượu gào lên: “Tiên nhân con đĩ kia! Mày có đưa cái ruột tượng (1) cho ông nắn không thì bảo? Tiền mày lấy nuôi thằng nào mà để ông đói meo ở nhà?" Chị lẩm bẩm: nhịn nhục chịu đựng ư? hết rồi! Nhếch mép nở một nụ cười lạnh lẽo méo xệch rồi bất thình lình vẻ lãnh đạm biến mất, ánh mắt chị loé lên lập loè như có lửa, từ từ tiến lại phía hắn. Lưỡi dao sáng bỗng quơ lên không trung, bất ngờ lướt ngang cổ làm hắn ta không kêu gào chửi rủa nữa mà lặng đi. Ánh mắt ngây dại sững sờ như vừa trông thấy điều gì rất lạ. Định thần lại hắn rú lên, nhát dao thứ hai quơ tiếp, chém ngang họng. Tiếng rú tắt nghẽn. Bây giờ thì hắn không thể thốt ra nổi một âm thanh nhỏ. Người hắn nhũn ra, rũ xuống đất. Lưỡi dao trong tay chị từ từ hạ xuống. Một lớp đỏ bao phủ lưỡi dao đang nhiễu từng giọt. 
Chú thích: (1)Ruột tượng là một túi dài may bằng vải  dùng để cất giấu tiền quấn trong người thừơng thấy ở vùng đồng bằng bắc bộ thuở xưa.

(còn tiếp)

CHƯƠNG 2
Từ tờ mờ sáng người ta đã thấy ba gian của ngôi đình làng, các cửa đều mở toang.
Hai anh em ông hương trưởng đang lần lượt thắp nhang ở Đại bái (gian giữa đình) rồi nội điện. Đầu sân đình nhang trầm nghi ngút nhoè tan theo làn gió nhẹ của buổi mai, mùi hương lãng đãng ra đến tận cổng tam quan. 
Lặng lẽ ngồi xuống chiếc chiếu, ông Mạc chăm chú nhìn ông Khang, anh mình và cũng là hương trưởng đang chùi mặt trống sửa soạn để gióng trống. Hôm nay mọi người không đi làm như mọi khi. Từ sân đình nhìn về phía xa, ông hương trưởng thấy một số người khăn đóng áo the đang nối đuôi nhau men theo con đường mòn ven ao tiến về phía đình. Ông vội vã đi vào giơ cái dùi lên đập mạnh vào mặt trống.
Tiếng trống không to lắm, ngắt quãng rời rạc chỉ như một khúc dạo đầu. Đến nhịp trống thứ tư âm thanh như vung lên cao, quay cuồng trong không trung toả xuống mặt ao. Trên sân đình những chiếc lá đa rơi lả tả. Hôm nay nào phải ngày giỗ Thành Hoàng, cũng không hội hè gì sất, cũng chẳng đón tiếp quan viên nào cả. Nhưng không khí coi bộ đã ồn ả ngay từ sớm. Đánh trống xong ông cẩn thận gác cái dùi lên rồi bước lùi ra ngoài. Ông không đứng yên một chỗ mà đi đi lại lại có vẻ bức bách nóng ruột lắm! Cái áo dài gấm xanh bóng loáng óng ánh những hoa văn tròn to như cái chén cứ  ngời lên trong nắng sớm làm cho cả cái hiên đình dưới vòm đa xum xuê thâm u như cũng rực rỡ hẳn lên.
Ông Khang chính là  người có chức sắc lớn nhất trong làng, đứng đầu hệ thống hương lý ở đây. Ông chủ trì những vụ thu thuế, điều hành hương ước, lệ làng, do đó  luôn trở thành nhân vật quan trọng nhất trong những dịp đặc biệt như cúng đình,  bàn bạc việc làng, xử kiện những vụ tranh chấp, phạt vạ gái chửa hoang, xử ngoại tình, gian phu dâm phụ.
Ngồi ở phía trong nhìn ra, ông Mạc không rời mắt khỏi anh mình đang đi đi lại lại,  đầu cúi, miệng cứ lâm râm một mình.  Ông biết anh đang ở trong tâm trạng rối bời. Không rối sao được?  Đời thuở nào mà làng này giờ đây lại có kẻ giết chồng kia đấy!. Gớm nhỉ?
 Mà cũng lạ quá chừng! Làng này năm nay sao ấy. Từ đầu năm đến giờ xử liền hai vụ làm náo loạn cả những làng bên. Khởi đầu là cái con Thu có chồng cưới hỏi đàng hoàng, nhà chồng cũng bề thế ấy vậy mà đùng một cái bị bắt tại trận đang ngoại tình! Cái thằng tư tình với nó thì ở làng bên nên bị lôi về bên đó nghe nói cũng bị căng giữa đình đánh cho một trận nứt thịt ra cho chừa cái thói mèo mả gà đồng đi.
Còn cái con Thu, giời ạ! Lên tới đình còn cãi xoèn xoẹt đến nỗi phải bịt mõm nó lại, cạo đầu bôi vôi rồi buông sông cho nhanh  chứ không nó nói nhiều câu nghe chướng quá, ô uế sự tôn nghiêm của đình làng. Cũng cái vụ này ông không cho Vân Sa con gái rượu của ông tiếp tục học chữ nữa! Nhưng cũng trễ chẳng còn kịp! Nó đọc thông viết thạo mất rồi! Đôi lúc nghĩ lại cứ hối hận vì đã mướn thầy đồ về dạy con. Học được dăm chữ đã lý sự!  Hôm xử con Thu nó bênh chằm chặp. Nó nói "Nếu bố là chị Thu phải cưới thằng chồng nhỏ hơn mình cả chục tuổi, làm vợ chứ có phaỉ làm vú em đâu, đi đâu cũng bị chọc thì bố tính sao? Rồi có người vừa đôi phải lứa thương yêu mình bố có phạm tội không?"
Ông gào lên: "A cái con này láo lếu thật! Tao là cha mày hay con mày mà mày dám vặn vẹo?. Chồng mà  dám kêu bằng “thằng” à? Tiên học lễ hậu học văn.  Giời ạ! Thế này thì chữ nghĩa điều tốt lành trả về cho thầy hết rồi! Người ta chọc thây kệ người ta hơi đâu mà nghe mồm thiên hạ!" . Con Sa vẫn gân cổ cãi tiếp: "Thế bố biết người ta trêu chị Thu như thế nào không?"  Ông gắt “thế nào là thế nào?” Con gái ông tủm tỉm cười xổ ra một tràng:
Em tham giàu lấy phải thằng bé tỉ ti
Đêm nằm sờ mó quẩn quanh cho đỡ buồn
Buồn tình em bế thằng bé nó lên
Nó còn bé mọn đã nên cơm cháo gì!
Nhớ tới đây mặt ông tự dưng nóng ran ông càu nhàu “ May mà nó cãi trong nhà lúc chỉ có hai bố con chứ trước mặt thiên hạ hay anh Khang thì còn ra thể thống gì! Khó ăn khó nói chứ đùa được à!”. 
Bỗng tiếng trống lại gióng lên, đang nghĩ lan man ông Mạc giật mình, đó là dấu hiệu  để ông vào thắp nhang.
Những người khăn đóng áo dài cũng đã bước lên hiên, lục tục kéo nhau vào đình. Chỉ một lúc, trong đình đầy đủ những hào mục,  tai mắt trong làng. Họ lần lượt chắp tay chào hai anh em  ông hương trưởng, rồi ai nấy tự động vào quỳ chiếu theo thứ tự thấp cao.
Ai có máu mặt quỳ chiếu giữa với ông Khang, còn lại quỳ chiếu hai bên. Trong không khí trang nghiêm mọi người chăm chú nghe ông hương trưởng đọc sớ tâu Thành Hoàng (2) về vụ mới xảy ra trong làng, chị Lạc giết chồng.
Tấu xong ông sì sụp lạy cầu mong Thành Hoàng phù hộ cho dân làng được bình an ngày càng  phát đạt hơn, được mùa, nhiều người đỗ đạt… Đọc sớ, thắp nhang xong đám dân làng đã lố nhố chực chờ  đứng đầy bãi đất trống nơi có những bậc thang bước lên sân đình.
Ông Mạc nghiêng đầu đưa mắt liếc nhìn quang cảnh phía dưới. Hai tên lực điền đang đẩy người đàn bà ra trước. Nhìn số người lúc nhúc ông đoán có cả dân làng dưới xóm trên chứ không riêng gì dân làng ông. Người đàn bà bị kết tội, cái đầu bị gọt nhẵn bôi vôi trắng xoá nổi bật trong đám đông.
Tên lực điền vừa đẩy chị ta tiến lên vừa ra sức giạt đám đông lùi lại không được theo chị ta lên sân đình. Ông Mạc không thể ngồi yên một chỗ nữa, ông đứng bật dậy bước ra sân đình. Người đàn bà bước từng bước chậm chạp lên những nấc thang. Chị ta đã đứng giữa sân đình gần sát bên ông. Phải cố gắng lắm ông mới có thể nghĩ đây là chị Lạc bán bánh đúc hay ghé qua nhà ông mỗi sáng, cũng là người hay rủ cô con gái rượu của ông đi trẩy hội đi chùa mỗi lần lễ tết.
Cái vẻ nhỏ nhẹ nhẫn nhục hiền hậu của chị ta đâu rồi?. Vẫn cái váy  ấy, cái yếm ấy, cẳng chân như ống điếu ấy nhưng ông cứ nghĩ đây không phải là người ông thường thấy. Đôi mắt chị mở to nhìn sân đình, màu sắc không còn long lanh. Nhìn vào cặp mắt ấy ông có cảm giác nó âm u hoang vắng đến buốt giá dù nắng ấm bình minh đang len vào vòm lá đa xum xuê, nhỏ những giọt lung linh nhảy múa trên sân đình. 
Khẽ liếc nhìn xuống đám đông ông phân vân không biết Bôn có giữ nổi con Sa ở nhà không? Trước khi đi ông đã phải dặn tới dặn lui không được để nó có mặt hôm nay ở đây. Từ hôm nghe tin chị Lạc giết chồng nó xúc động lăn ra ốm. Lo lắng sốt ruột, chưa bao giờ ông muốn sự việc kết thúc nhanh như bữa nay.
Một tên lực điền xô người đàn bà ra giữa sân quát to:
_Quỳ xuống!
Chị Lạc lặng lẽ quỳ xuống
Chỉ đợi có thế ông Khang  cầm tờ giấy từ trên bệ thờ  bước ra sân đình nhìn xuống đám đông cất giọng lanh lảnh: _ “Thưa bà con, hôm nay đình xử vụ chị Lạc bị kết tội giết chồng. Ngoại tình là tội tầy trời. Giết chồng thì lại càng vô luân hơn. Nền tảng văn hoá làng ta là đạo vợ chồng. Giữ gìn đạo vợ chồng để cho chủng loại trường tồn. Cây đa đình làng đã mọc ra trăm rễ bám vào đất thế nào thì đạo lý nếp sống thuần phong mỹ tục của làng ta cũng phải bền vững như vậy nếu không nói phaỉ bền vững hơn.  Thành Hoàng có trước cây đa có sau. Nề nếp gia phong trong nhà phải được giữ gìn tôn trọng sao cho xứng đáng là dân của làng do Thành Hoàng lập ra và phát triển cho đến nay. Sự hoà hợp là yếu tố quan trọng nhất của đạo phu thê , mọi người phải cố gắng làm theo. Vợ chồng phải sống làm sao cho phaỉ đạo. Bất cứ ai lỗi đạo làm xáo trộn tôn ti trật tự trong làng đều phải bị xử tội. Trên đời này cái quý nhất là tình nghĩa vua tôi, tình cha con, tình vợ chồng. Gia có gia pháp, hương (làng) có hương pháp”.
Nói tới đây ông Khang dừng lại hắng giọng ho sù sụ một lát rồi đỡ một bát nước trà xanh từ tay một người hớp vài ngụm cho thấm giọng  đỡ mất tiếng rồi tiếp tục hướng xuống đám đông ông ngâm nga  đọc thơ:
Đạo vợ chồng tình sâu nghĩa ái
Lại chẳng nên mặt tái mày tăm
Chuyện đâu bỏ đấy cho êm
Đừng đem bên ấy về gièm bên ta
Sách có chữ: “nhập gia vấn huý”
Khi nói năng phải kỹ kiêng khem
Dịu dàng tiếng thuận lời mềm
Cứ lời chồng dạy mới yên cửa nhà
Chớ nên cậy mình ta tài sắc
Chồng nói ra nhiếc móc chê khen
Nói càn như ở bậc trên
Thường khi động đến tổ tiên quá lời
Cơn giận đến, sự đời ngang ngửa
Dở dói ra nát cửa tan nhà
Chừ “Tuỳ” là phận đàn bà
Nhu mì để dạ, chua ngoa gác ngoài
Dù lỗi phận gặp người tửu sắc
Hay gặp người cờ bạc lưu linh
Nhỏ to tiếng dịu lời êm
Dần dà uốn mãi may mềm được chăng
Phải chồng ngược cắn răng chịu khổ
Chớ nghiêng đầu nghểnh cổ thiệt thân…(Gia huấn ca của Nguyễn Trãi)
Giọng ông khi sang sảng như giảng giải vạch ra những điều hay lẽ phải, khi thì như răn đe. Vừa ngâm vừa đi đi lại lại, lâu lâu vung tay. Cái tay áo gấm hơi rộng…màu gấm xanh bạc lấp lánh. Chỉ có ông nổi bật. Tất cả hoà mục mặc đồ the đen ngồi phía trong đình nhìn ra bỗng trở nên mờ nhạt. 
Đứng phía dưới núp sau tấm lưng to lớn của anh Bôn, Sa nghe tiếng bác mình vang vọng, tiếng được tiếng mất nhưng ông chưa dứt lời Sa đã biết tỏng bác sẽ nói gì. Những người đứng gần ông Khang phía trước cứ nghểnh cổ lên nghe ông thuyết một cách say sưa vẻ ngưỡng mộ. Có kẻ gục gặc đầu, tấm tắc ra vẻ hài lòng. Họ thường là những người đứng tuổi, có vài cụ râu tóc bạc phơ. Còn ở phía sau, ôi thôi một đám đông hổ lốn. Có người nét mặt hằn học, mắt long lên sòng sọc chỉ tay về phía chị Lạc tru tréo, riết rống thiếu điều muốn ăn tươi nuốt sống. Dăm ba thằng nhãi ranh tóc còn để chỏm mon men chạy lên những bậc thang vừa ném những hòn cuội về phía chị ta vừa réo: “Trọc long lóc như cái bình vôi mẹ ngồi mẹ thải mẹ bôi lên đầu!” .
Lẫn trong đám đông cũng có chị em buôn bán ở chợ làng. Họ chỉ yên lặng chăm chú nhìn, thoáng trao đổi qua những ánh mắt bộc lộ  nỗi niềm thương cảm với tội phạm. Những bàn tay họ vô tình nắm chặt đan vào nhau như đang chia sẻ nỗi uất ức bất hạnh không thể thốt ra lời được.
Ở đằng xa tận cuối, nơi Vân Sa  hiện diện thì người đàn bà đang quỳ trên kia không phải tâm điểm. Mọi con mắt đang dồn về nàng. Những thanh niên làng bên tụ lại bàn tán nhìn ngắm đầy vẻ ngỡ ngàng thích thú như thể họ vừa nhìn thấy cánh hoa tinh khiết nở giữa vùng ao tù nước đọng vậy! Họ tấm tắc hỏi nhau: “Ai đó?”. Một giọng hãnh diện đâu đó cất lên: “Cô Vân Sa làng tôi đấy! Cháu ông hương trưởng, con gái rượu ông Mạc dệt lụa đó!”, “Ồ thảo nào đẹp như chim sa cá lặn chứ nếu chỉ là nông dân như chúng mình làm gì có vẻ đẹp trang đài thế.” Tuy thấy người đẹp trong tầm tay nhưng bọn thanh niên không thể nào buông lời cợt nhã được vì đứng cạnh Vân Sa là Bôn lực lưỡng, bộ mặt đanh rắn, mắt xếch, lúc nào cũng lừ lừ, bắp tay cuồn cuộn chắc nịch khoành ra hai bên hông, bàn tay nắm chặt , môi bặm lại như thể đang sẵn sàng tống thẳng vào mặt tên nào lăm le muốn đứng sát người đẹp. 
 Tuy được đứng yên một góc để nhìn chị Lạc nhưng hai bàn tay Vân Sa ướt đẵm mồ hôi, tim đập mạnh, hai bên thái dương nóng ran. Nàng không rõ có phải bị xúc động quá hay không? Hay vì cơn sốt chưa tan hẳn. Từ khi nghe tin chị Lạc bị bắt vì tội giết chồng, Vân Sa ốm nặng. Sáng nay nàng đã năn nỉ thiếu điều muốn gẫy lưỡi  anh Bôn mới chịu đưa nàng ra đây! Tiếng rao giảng của bác, tiếng la hét của đám đông, Vân Sa cố gắng trụ lại để xem số phận của chị Lạc được xét xử ra sao?.  Thật ra xét gì nữa khi ngoài kia bên bờ sông cái bè kết thân chuối đã hoàn thành. Vân Sa nghe tiếng ông bác hét to: “ Chị Lạc nãy giờ tôi nói rõ mọi lẽ chị thấy có điều gì sai không? Có oan ức gì không?”
 Lúc này Vân Sa muốn rướn lên để nhìn chị Lạc. Nàng phải cố gắng lắm mới có thể đứng vững được. Anh Bôn đứng cạnh nói nhỏ vào tai: Em mệt, chóng mặt cứ tựa vào lưng anh  đừng đứng trước như vậy coi chừng bố em thấy đó. Ổng đang ngồi chiếu giữa đó.
Tai Vân Sa bắt đầu ù lên đầu óc hơi choáng.
Ở phía trên nghe ông hương lý hét, chị Lạc ngửng đầu, khuôn mặt không biểu lộ cảm xúc.  Ánh nhìn của chị không hướng vào điểm nào, nó trở nên xa xôi bất định. Thật ra từ lâu  linh hồn chị như đã chết, lúc nào cũng trống rỗng không ước vọng không tiếc nuối. Nhưng giờ đây chị đang nghĩ tới cái bè chuối chốc lát  sẽ cùng chịu chung số phận với mình, chị sẽ được ngả lưng ngơi nghỉ. Không trước thì sau nhất định  sẽ  gặp lại cu Tép. Dù miệng bị bịt, thân xác bị trói nhưng lòng nhẹ tênh, thanh thản nhìn bầu trời kia, có thể chỉ trong chốc lát, trước những giây phút cuối cùng của cuộc đời chị sẽ được trôi nổi bềnh bồng, được nhìn thấy đại dương mênh mông trước khi bị sóng lớn vùi dập, nhắm mắt buông xuôi cho thân xác chìm trong lòng biển khơi?.
Nãy giờ ông hương lý nói về lễ giáo đạo lý. Những điều này so với cuộc sống của chị hình như không cùng nhịp. Đời chị đầy cam go bất trắc đôi khi phũ phàng đến nỗi dù có cúi đầu để giữ nếp nhà nếp cửa cũng có được đâu?. Nghĩ tới đây chị quay nhìn ông Khang,  mặt đanh lại, nụ cười nhếch trên môi méo xệch. Rồi bỗng đôi mắt âm u lạnh lẽo loé lên thách thức. Chị cứ nhìn ông khinh khỉnh mà không chịu trả lời. Thái độ ấy như giọt nước tràn ly ông hương trưởng điên tiết lên tiến lại gần cái trống quất tới tấp như thể đang dồn tất cả nóng giận lên mặt trống. Lần đầu tiên từ sáng tới giờ nhịp trống đình đánh loạn xà ngầu. Tiếng trống không biểu thị một hiệu lệnh nào. Thế nhưng những tên lực điền thì hiểu ngay. Chúng không chờ cho người đàn bà đứng lên, cứ thế kéo xềnh xệch đi vừa hô to: "Buông sông bà con ơi!"
Đứng dưới này nghe tiếng hô Vân Sa bật khóc rưng rức, đầu óc và hai tai lùng bùng, mắt hoa lên.Trước khi lịm đi trên tay anh Bôn, nàng thấy hai vạt áo dài gấm xanh ánh bạc của  bác mình biến thành muôn vàn mảnh nhảy múa phấp phới loang loáng xanh, chói chang trong cái nắng đã bắt đầu hừng hực oi ả.
 
Chú thích:.
(2)Thành Hoàng: Vị thần được tôn thờ ở đình làng Việt Nam là chủ thể cõi thiêng được dân làng tin là hộ nước giúp dân.
(Còn tiếp)

 
 
CHƯƠNG 3
  _Hải ơi! Hải ơi!
Có ai gọi tên mình thì phải? .Lúc đầu nghe rất xa rồi mỗi lúc một gần hơn hình như ngay đây thôi! Hải bừng tỉnh mở mắt.
Trời đã sáng. Ngồi bật dậy Hải đẩy cái tay nải quần áo vào góc giường, kê lại gối ngay ngắn, vuốt nhẹ  bộ đồ vải nâu cho bớt nhăn, bước vội ra.
Cô Huệ đang đứng đợi bên ngoài , phía dưới chân một đống hành lý được sắp sẵn cột chặt kỹ càng để chuẩn bị lên mạn ngược.
Hải hỏi:
_ Sao cô đi sớm thế! ở nhà chơi với con ít bữa, gấp gáp gì nào?. Cô cháu mình có rau ăn rau, có cháo ăn cháo tội vạ gì cứ phải lặn lội lên vùng sơn cước buôn ba cái củ nâu, đồ khô cho vất vả vậy? Nhà mình có cái sân rộng con chỉ cần trải cái chiếu hoa gõ đầu mấy  đứa nhỏ  cho tụi nó ê a dăm ba chữ,  đủ ăn rồi!
Bà Huệ lườm yêu Hải nói:
_ Cha bố anh! Cái nhà này dòng họ này, không cần tiền của anh, chỉ cần anh vượt qua kỳ thi hội để vào thi đình, có phúc được kề cận nhìn ngắm dung nhan vua là phước bảy mươi đời cái nhà này rồi!
Cô chỉ tay ra phía bếp sau nhà nói:
_ Cô đã kho sẵn  nồi thịt ba chỉ với trứng, treo ở gốc bếp chằng dây lại cẩn thận, phòng hờ mèo ăn vụng. Cái giống này nó tinh lắm chỉ vô ý một chút thôi, nó làm sạch hết. Cơm, cô cũng nấu sẵn, vùi nồi vào tro chắc đến trưa vẫn còn nóng, cứ lo học đi khi nào đói xuống bếp có sẵn đồ, cứ việc ăn. Nếu thấy xót ruột, ra ngắt đọt mồng tơi, rau diếp, rau cải ăn thêm vào! Cô đi  lâu lắm cũng chừng dăm ngaỳ là về, thôi cô đi đây! Nhớ trông chừng nhà, đi đâu phải đóng cửa nẻo, khoá chốt cẩn thận. Như chợt nhớ ra điều gì cô Huệ kéo Hải  ra tận bếp chỉ vào góc tối nơi để ba cái vại sành xếp sát nhau dặn dò:
_Đây nhé cái vại nhỏ là vại tương, còn hai vại kia là cà với dưa cải muối cháu tha hồ ăn nhé!
Hải gật gù:
_ Con biết rồi đâu còn nhỏ bé, cô dặn kỹ càng thế? Nhà cô, con quen từ bé kia mà! Từ đó giờ đâu có thay đổi! Cô đừng lo. Học xong thấy đói thì sẽ kiếm cách làm cho bụng đầy. Đói thì đầu gối hay bò cái chân hay chạy cái giò hay đi.
Cô Huệ bật cười:
_Biết thế nhưng cứ phải dặn dò mới yên tâm. Trước khi xách hành lý  cô đưa tay lên vuốt nhẹ  lưng Hải rồi triù mến thì thầm:
_ Con về đây ở với cô là điều kỳ diệu cô không thể nào ngờ và mơ tới.  Nếu chồng cô không mất, nhà bên ấy Luyện em họ con không lấy vợ , có lẽ chả bao giờ cô được chăm sóc con như ngaỳ hôm nay.  Cô chú bạc phước ở với nhau suốt bao năm trời vẫn không có mụn con nào. Con  lại mồ côi cha mẹ từ bé,  ở với chú bên đó,  nhà đông anh em lại mới có thêm dâu về, con qua đây ở với cô là hợp lý rồi! Có lẽ ý trời muốn bù đắp cho cô đó Hải à!
Hải nắm tay cô nói:
_Con được về đây ở với cô thích lắm! Hôm qua trước khi qua cổng làng, con cứ đi lang thang qua những con đê, nương dâu, phong cảnh đẹp thoáng mát đi hoài không biết mỏi đến nỗi sáng nay ngủ mê cô gọi mới biết dậy trễ. Bên đây yên tĩnh quá, rất tốt cho việc dùi mài kinh sử. Bên đó đông người, nhà chật chội, bọn con nít ồn ào kinh khủng. Con ơn cô lắm sẽ cố gắng học hành để khỏi phụ lòng cô.
Hai cô cháu đang tỉ tê thì bên ngoài có tiếng guốc khua, giọng ai đó rang rảng mặc dù chưa thấy mặt:
_Bác Huệ ơi! Có nhà không? Nghe nói bác có tin vui nên sang chia vui đây! Trạng nguyên tương lai đâu! Cho tôi xem mặt cái nào!
Câu vừa dứt, trước thềm một người đàn bà cắp cái rỗ trong có mớ trứng gà so được lót xếp cẩn thận bằng một lớp rơm.
Hải nhanh nhẹn mời khách:
_Mời cô vào chơi đã! Con đang bàn với cô con đừng lên mạn ngược nữa!. Cứ ở nhà, con sẽ vừa ôn thi vừa dạy bọn trẻ trong làng kiếm tiền độ nhật được rồi.
Người đàn bà không nói gì cứ đứng lặng ngắm Hải một lúc mới cất tiếng:
_Tôi nghe danh cống Hải, văn hay chữ tốt từ lâu bây giờ mới biết mặt. cái làng này rước được cậu về, hay đấy! Mai kia,  đỗ trạng làm cho cả làng nở mày nở mặt . Có lẽ vận làng ta đang lên phải không bác Huệ?
Nói tới đây người đàn bà bật lên một tràng cười sảng khoái liếc nhìn Hải xuýt xoa khen không tiếc lời:
_Tướng tá đẹp trai thế kia , bây giờ áo nâu còn vậy, mai mốt vinh quy bái tổ còn oai phong lẫm liệt đến đâu ấy chứ! Thảo nào hôm qua lơ mơ ngủ thấy điều lạ lắm bác Huệ à!
Bà Huệ hỏi gấp:
_Lạ làm sao?
Bà ta nhìn quanh như sợ ai nghe lỏm được  giấc mơ sẽ bớt thiêng, nên hạ giọng vẻ bí mật, kéo bà Huệ ra xa  thì thào:
_Hôm qua tôi mơ thấy trước cổng làng mình có người ngồi trên con ngựa trắng trên tay cầm hốt, áo lụa đỏ xoã tay.
Bà Huệ ngơ ngác:
_Vậy thì sao hả bà?
Bà ta rít qua kẽ răng rồi khẽ kêu lên:
_ Giời ạ! Có lẽ đây là dấu hiệu làng ta có quan viên có người thượng lưu hay đỗ đạt gì rồi! Cả cái làng này toàn dân ngu khu đen, vài ba cha lý toét dở thằng dở ông, hôm nay thấy cháu Hải đây tôi hy vọng giấc mơ này ứng với điềm lành cho cả làng mình.
Nói rồi bà ta cắp rổ trứng te te đi thẳng xuống bếp, một lát cắp rổ không đi lên nói với Hải:
_Có ít trứng gà con so cô mang qua, cháu nhớ ăn bổ dưỡng để tỉnh táo tinh thần mà thi cử cho tốt nhé! Cô về đây, còn đi bỏ mớ trầu  kẻo trưa rồi! Khi nào  rảnh cô qua chơi. Tôi đi trước đây chị Huệ à!
Bà Huệ hấp tấp gọi với theo:
Tôi cũng đi ra với bà luôn.
Hải giúp cô xách hành lý đi một đoạn đường rồi dừng lại nhìn theo hai người đàn bà cho đến khi họ khuất dạng sau luỹ tre.
Ngồi trước bàn mở sách ra chăm chú đọc, không gian quá yên ả nên chỉ một lúc Hải chìm đắm trong thế giới của chữ nghĩa mải mê đến nỗi quên mọi vật xung quanh. Bỗng dưng Hải ngồi thẳng người, đôi mắt phát ra một luồng ánh sáng kỳ lạ, như tìm thấy điều gì bất ngờ thú vị trong sách , rồi chàng lại cúi xuống đọc tiếp, miệng mỉm cười vừa đọc vừa gật gù ra vẻ hài lòng.
Cuối cùng thấy chưa hả, chàng hắng giọng đọc to: “ Thuận tình tính tắc bất từ nhượng hỹ, từ nhượng tắc bột vu tình tính hỹ” (1).
Cao hứng chàng đọc làu làu “tiên trì kỳ quốc, tiên tề kỳ gia, tiên tu kỳ thân, tiên chính kỳ tâm, tiên thành kỳ ý, tiên trí kỳ tri, trí tri tại cách vật”.
Ngưng một lát chàng lại đọc “Vật cách nhi hậu tri chí; tri chí nhi hậu ý thành; ý thành nhi hậu tâm chính; tâm chính nhi hậu thân tu; thân tu nhi hậu gia tề; gia tề nhi hậu quốc trị; quốc trị nhi hậu thiên hạ bình”. (2)
Cứ thế hết  đọc thuận rồi đọc nghịch suốt đầu suốt đuôi không hề vấp váp.Tự tin, làu thông kinh sử  nhưng vẫn học ngày đêm vì một quyết tâm đỗ đầu khoa thi Đình không chịu nhừơng cho ai. Chàng đã sẵn sàng, tất cả chỉ còn là thời gian!
Với tay lấy cây bút lông quơ  qua lại vài vòng trên không, nhẹ nhàng nhúng đầu bút vào nghiên mực miết miết mấy cái cho đầu ngọn bút mịn rồi bắt đầu viết lại những gì mình vừa đọc. Có lẽ lòng chàng đang có niềm phấn khởi nên chỉ một thoáng  trang giấy đầy những nét như phượng múa rồng bay.
Cứ thế vừa viết vừa cao giọng đọc. Giọng chàng vang vang trong căn phòng vắng lặng . Mạnh mẽ dứt khoát sang sảng uy lực. Hình như âm thanh đang làm lung lay căn phòng? Nó đang đẩy lùi bóng tối ở phía giữa cái giường tre nơi chàng nằm hồi nãy vào trong góc, xô giạt cái nắng chói chang nơi ngưỡng cửa bật ra tới ngòai hiên, giọt mực tưởng chừng như  sẽ nhiễu xuống  bỗng khựng lại sượng trơ lơ lửng trên đầu cây bút lông.
Giọng đọc vang lên trong không gian, khẳng định quyết liệt cứ như dấu ấn dằn mạnh trên mặt giấy trắng . Giọng đọc làm xáo trộn  mọi thứ xung quanh, những gì đang sống động thì tịnh trở lại, những gì bất động lại như xao động. Tất cả như thể đã quy phục. Chàng  học bài mà như đang thách thức, đang thể hiện quyền uy, gợi nên sự hiện hữu vô hình nào đó. 
Chàng ngừng đọc nhưng sự trang nghiêm vẫn còn lẩn khuất đâu đó. Bỗng nhiên chàng tự hỏi : Cái giọng đầy uy lực lúc nãy có thật của chính ta?
Có tiếng chim hót líu lo, Hải ngước lên,  gấp sách lại . Đôi chim đang chuyền trên mái ngói rêu xanh. Chúng líu ríu đuổi bắt, chụm mỏ rỉa lông cho nhau rồi một con lại líu lo hát, con kia cứ nhảy vờn quanh bạn tình. Chỉ có hai con chim mà cả khu vườn như bừng tỉnh Một cảm xúc không tên đang len lén vào tim chàng. Hình như ước mơ thầm kín của chàng cũng đang từ từ hé nở giữa khung trời diệu vợi cùng những bông lài trắng thơm ngát  đu đưa trên giàn.
Lao xao một lúc trên mái, đôi uyên ương sà xuống mổ miên man những giọt nắng thuỷ tinh lung linh rơi bên thềm đá vỡ. Mải mê nhìn cho đến khi chúng tung cánh bay vào mênh mông. Chàng dõi theo. Bóng chim đã bặt tăm.
Ánh nhìn chàng lướt xa hơn một chút. Thấp thoáng giữa triền cỏ xanh xanh, trong không gian lồng lộng sao có cái gì đó đang trải mềm đang phất phơ hay là mây xuống thấp? Mây trắng bay hay những  vạt nắng?  Hải chớp chớp mắt nhìn kỹ hơn. Không phải bay mà đang uốn lượn, đang lay lắt…những vạt lụa thì phải?
Trong sự yên tĩnh của buổi trưa chàng nhận ra cái gì vừa thoáng qua. Nhẹ hơn hương lài, man mác mơ hồ khó nắm bắt, mong manh tơ trời vừa như có vừa như không. Tim chàng loạn nhịp rồi rộn rã. Chàng vội rời bàn chạy ra hiên vượt qua hàng cau.
Bên kia bờ cỏ xanh, lụa là ngả nghiêng trong gió. Ánh mắt chợt nhấn vào một điểm. Chàng vừa nhận ra cái chàng thoáng cảm thấy lúc nãy, một hình bóng đang di động đang hoà lẫn trong cõi lụa phất phơ  chập chờn như khói sương, như nắng nhạt nhưng lại níu kéo thiết tha đến nao lòng. Như sợ điều chàng vừa nhìn thấy là ảo giác sẽ tan biến Hải quên cả chốt cửa xăm xăm hối hả đi về phía ấy.
Từ hôm chị Lạc bị buông sông giờ Vân Sa mới có cơ hội bước ra ngoài.
Nàng mải mê đi giữa hai hàng lụa màu trắng mỡ gà. Cái áo nàng mặc hôm nay trắng hơn, bóng hơn một chút vì anh Bôn muốn nàng mặc vào  để anh xem thử lụa mỏng tang khi được  làm cho trắng xoá như vậy có đẹp không? . Bất cứ loại lụa nào dù còn để mặt trơn hay đã trở thành lụa lưỡng long, song long, bát bửu không cần biết dành cho nam hay nữ, anh Bôn đều dụ cho Sa mặc thử trước tiên.
Nàng là người mẫu để anh thẩm định việc dệt lụa sao cho luôn đẹp, lạ, độc đáo làm hài lòng giới thượng lưu khi tiến cung vua. Hôm nay anh Bôn bận lo chuyện cho cha nàng, có dặn Vân Sa nếu thấy trời sắp mưa nhớ kêu mấy đứa dệt lụa trong nhà mang lụa vào.
Vân Sa vừa đi vừa đưa hai tay vuốt mặt lụa trơn mát hai bên. Gió làm những làn lụa lướt qua mặt nàng. Sa cứ thế mải mê trong bồng bềnh mềm mượt, đi trong sự mơn trớn ngất ngây. Thỉnh thoảng nàng kéo một vạt lụa quấn quanh người rồi buông cho lụa bay bay , rồi lại níu, lại quấn, xoay tròn, lại tung lại bắt .
Cứ thế nàng cười khúc khích một mình. Có khi gió thổi làm cho những làn lụa trắng  bùng lên, căng phồng rồi xô giạt về một phía. Vân Sa tưởng tượng mình như tiên nga đang cưỡi hạc lâng lâng bay cuộn trên cung mây. Cao hứng nàng cất cao giọng hát, bước chân nhún nhảy nhịp nhàng xuyên “lối mây”. Hình như gió đang quyện giọng hát ngây thơ lùa qua hàng lụa rồi nâng lên chơi vơi, đưa giọng hát bay xa “…Trà thơm thơm nức cả mười ngón tay”
Hân hạnh quá! Nếu như dừng bước nơi đây được mời một chén trà thơm thảo nhỉ?
Tiếng nói đột ngột làm Vân Sa rời khỏi khoảnh khắc diệu kỳ của riêng mình, thò đầu ra khỏi những vạt lụa, ngơ ngác nhìn xung quanh. Khi thấy một người đang đứng nhìn mình đăm đăm không chớp mắt Vân Sa bất giác nóng ran cả mặt, líu lưỡi lúng túng một lúc mới ấp úng hỏi lại:
_Có phải anh vừa mới hỏi đó không?
Hải đáp:
_ Đúng vậy. Lụa đâu mà nhiều, óng đẹp, mượt mà quá vậy cô? Lụa của cô à?
Vân sa đáp:
_Dạ không, lụa của bố tôi. Bố tôi sửa soạn lụa người ta đặt trước để tiến cung nhân lễ Nam Giao (3) sắp tới. Nhà tôi dệt lụa mà!
Hải hỏi cho có lệ vì nãy giờ tuy miệng hỏi nhưng mắt không rời khỏi giai nhân. Hai thái dương cứ giật liên hồi. Khuôn mặt , vóc dáng nhìn thoáng qua nếu không có những hàng lụa này Hải vẫn biết nàng là lá ngọc cành vàng! Thế nhưng nàng không gợi lên sự xa cách, chàng có cảm giác đã gặp nàng từ kiếp nào! Những vạt lụa không bay phần phật nữa, chúng rũ xuống lượt là như đang đồng loã che chắn cho sự hội ngộ bất ngờ giữa hai người.
Mặt trống bên kia là triền dốc thoai thoải vắng bóng  người qua lại nên cả hai có vẻ tự nhiên hơn sau những khoảnh khắc bỡ ngỡ ban đầu.
Hỏi han dăm câu xã giao Hải đánh bạo hỏi:
_Mạn phép xin được hỏi chẳng hay cô tên gì? Chắc tên cũng đẹp như người!
Vân Sa đáp:
_Em tên Vân Sa
Rồi hồn nhiên hỏi lại:
_ Còn anh?
_Tôi là Hải cô à! Vừa trả lời vừa lẩm bẩm gật gù: “Vân Sa nếu tách ra, Vân là mây…Sa là lụa, tên cô đẹp thật!
Nói tới đây chàng thoáng nở nụ cười lòng thầm nghĩ , hải là biển, vân là mây, sa cũng có nghĩa là cát chẳng lẽ đây là “Bạch Sa kỳ ngộ ư?”, “Vân Sa đứng giữa một trời lụa là như vậy, trời ạ! Giáng Hương , Giáng Kiều có đẹp cũng đến thế là cùng!
Sa cất tiếng hỏi:
_Anh chắc không phải người làng ta, anh ở xa tới thăm ai ở đây phải không? Trông anh lạ hoắc, người làng này tôi biết hết mà!
Hải trả lời:
_Tôi là cháu gọi bà Huệ bằng cô, ở làng trên, mồ côi cha mẹ từ nhỏ ở với chú, nay chú có thêm dâu, nhà chật chội, con nít đông sợ làm hại đến việc thi cử của tôi, nhà cô Huệ lại neo đơn, chồng cô vừa mất nên tôi tới ở với cô. Từ nay tôi là người làng này đó cô Vân Sa ạ!
Vân Sa nhoẻn miệng cười, rồi như chợt nhớ ra điều gì nàng nói:
_À phải rồi ai chứ cô Huệ thì em thân lắm! Cô Huệ xấu ghê, nhà có tin vui, giờ đã có người trông nhà cửa, hương khói khi cô đi buôn xa không có  nhà, vậy mà giấu nhé! Em thường tới hỏi củ nâu hay các loại lá rừng về cho nhà em nhuộm mà. Em nghe đồn cháu cô Huệ văn hay chữ tốt đã lâu, tiếng tăm vang xa suốt từ làng trên xóm dưới vậy mà bây giờ mới biết mặt. Hân hạnh quá!
 Hải thấy lòng rộn lên niềm vui, cảm xúc mãnh liệt. Hạnh phúc không tên nhưng dào dạt không mơ hồ không ngập ngừng như niềm vui buổi sáng khi lặng ngắm khu vườn nhà mình. Lần đầu tiên trong đời đầu óc Hải tạm thời xa lìa với chữ nghĩa Khuôn mặt Vân Sa đang làm mờ đi, đang che lấp tất cả những gì từ trước đến nay từng hiện hữu ngự trị trong đầu chàng.
Có ai đó gọi tên Vân Sa. Nàng giật mình vùng chạy  quên cả chào. Hải nuối tiếc nhìn theo bóng giai nhân cho đến khi khuất dạng. Chợt nhớ ra mình chưa cài then khi ra khỏi nhà, chàng lững thững quay trở về như người mất hồn.
Chú thích:
(1)Lời của Tuân Tử nghĩa như sau: Nếu như thuận theo bản tính của con người thì sẽ không có chuyện khiêm nhừơng, khiêm nhừơng vốn là việc trái lại với bản tính con người - (Tính Ác)
(2) Lời của Không tử nghĩa như sau:
Trì hết được nước ở trong thiên hạ là thiên hạ bình; tề hết được gia ở trong một nước là quốc trị; tu hết được thân của người ở trong nhà là gia tề; chính hết được tâm ở trong thân là thân tu, thành hết được ý ở trong tâm là tâm chính; trí hết được tri ở trong ý là ý thành; mà trí tri thời tại ở đâu? tại ở cách vật. Cách được vật, chính là trí tri, mà trí được tri mới thấy là cách vật.
đọc tráo lại
Vật cách được hết thảy, thế mới là tri chí; tri đã chí hết thảy , thế mới là ý thành; ý đã thành được hết thảy, thế mới là tâm chính; tâm đã chính được hết thảy, thế mới là thân tu; thân đã tu được hết thảy, thế mới là gia tề; gia đã tề được hết thảy, thế mới là quốc trị; quốc đã trị được hết thảy, thế mới là thiên hạ bình. (giải thích trong Khổng Học Đăng của Phan Bôi Châu trang 256)
(3) Lễ Nam Giao: Lễ tế trời, một lễ quan trọng của triều đình xưa cầu mong cho quốc thái dân an.
(còn tiếp)

CHƯƠNG 4
Sau khi đơm xôi thắp nhang trên bàn thờ chồng, bà Huệ lật đật vào bếp dùng chiếc đũa cả xới phần còn lại trong nồi đang nghi ngút ra dĩa sành, cẩn thận để xuống, vun lại cho gọn gàng đoạn rắc tí muối mè lên trên, cầm dĩa xôi đi vào phòng cháu.
Hải đang ngồi bên bàn học. Tuy nhìn từ phía sau lưng nhưng bà chợt khựng lại khi thấy cháu hình như không đọc sách mà nhìn ra ngoài.
 Bà kêu khẽ:_Hải ăn sáng đi con, đói chưa?
Hải giật mình quay lại vội vã nhấc đĩa xôi từ tay cô hít hà:
_Trời ơi! Nhìn xôi đậu cô nấu hấp dẫn quá!
Không màng đến cái thìa gỗ cô cắm sẵn trên mặt xôi, Hải lấy tay bốc xôi vo tròn bỏ gọn lỏn vào trong mồm nhai ngon lành.
Nhìn cháu ăn xôi bà Huệ chép miệng:
_Cô đã nói rồi, học hành gì thì cũng phải nhớ tới bữa ăn. Lỡ cô không có nhà cả tháng,  con cũng bữa no bữa đói sao con? Nấu nồi cơm đâu mất bao lâu, rau cải ngoài vườn sẵn đó ngắt vào vài cọng ăn cho mát ruột.
Hải vội lấp liếm lái sang  chuyện khác:
_ Lần này  cô mang hàng trên đó về nhiều không, có củ nâu nhuộm áo không cô?
Bà Huệ ngạc nhiên tròn xoe mắt:
_Ủa sao tự nhiên con không hỏi gì lại hỏi mỗi cái thứ củ nâu?. Con cần à? Thật ra cô buôn mỗi thứ một ít. Các loại rễ làm thuốc, măng, nấm khô này, củ nâu này, mật ong này…Ba cái thứ linh tinh ai dặn gì, cần gì cô mới mua chứ ai hơi đâu cái gì cũng quơ vào rinh về có mà hết vốn! Mình lấy công làm lời ấy mà! Thế nhưng con khỏi lo, con cứ gắng học đi, cô đủ sức chi tiền cho con lều chõng đi thi.
Bà Huệ vuốt nhẹ vai Hải:_Con trai ơi! Dù khổ bao nhiêu, vất vả lên rừng xuống biển thế nào đi nữa mà con trai học hành nên danh phận là cô không màng gì đâu!
Hải cảm động chớp chớp mắt nhìn cô:
_Cô ơi cô lo cho con thế này con ngại lắm! Nếu con thi không đỗ thì sao?
Cô Huệ nắm tay Hải bóp nhè nhẹ:
_Nếu không đậu cũng không sao . Con đã đỗ đầu khoa thi Hương, nếu con không mơ tới thi Đình thì đã có danh phận không phải chỉ trong làng trong huyện. Còn không thi đỗ thì về làm thầy dạy chữ cũng không muộn, phong lưu chán, lo gì! Phải vậy không?
Hải gật gù:
_Đúng vậy! Con mơ vào thi Đình mặc dù mới qua kỳ thi Hương chưa thi Hội.
Bà Huệ  không nói gì nữa lặng lẽ nhìn cháu ăn xôi. Đang ăn Hải chỉ tay về phía bãi cỏ thấp thoáng sau ngàn dâu thưa ở phía xa xa :
_Bãi cỏ phơi lụa của nhà ai thế cô?
Bà Huệ:_Nhà ông chủ dệt lụa, ông Mạc em ông Khang hương trưởng chứ ai vào đó nữa!
Hải hỏi tiếp:
_ Có phải ông ấy có người con gái tên Vân Sa không?
Hỏi tới đây bỗng dưng mặt Hải nóng ran khi thấy cô Huệ nhìn mình trân trối. Cả tuần nay từ khi gặp Vân Sa hồn phách Hải cứ để đâu đâu. Đọc sách tập trung được một chút lại tha thẩn lan man vương vấn hình bóng yêu kiều chàng bất ngờ gặp gỡ bên bãi cỏ.
Một lát bà Huệ đáp:
_Ừ đúng rồi! Vân Sa là con gái rượu đấy! Nhà đó chỉ có một tiểu thư con người vợ trước và một công tử con bà vợ hai còn bé lắm chừng sáu bảy tuổi gì thôi!
Hải hỏi lại:
_Ủa ổng hai vợ à?
Bà Huệ:
_Không! Mẹ Vân Sa mất khi cô ấy mới ba tuổi. Ở vậy mấy năm sau ổng mới lấy vợ khác mà!
Thấy cháu hỏi kỹ càng, nhìn dáng vẻ cháu, bà Huệ biết ngay Hải cảm Vân Sa mất rồi! Điều này đâu khó hiểu. Một người già dặn như bà không thể lầm được. Chợt bà cảm thấy lo lo. Sao cháu lại gặp Sa nhanh thế nhỉ?. Sa là con nhà gia thế, lại sắc nước hương trời ai nhìn chả phải lòng. Chỉ có điều thân phận như gia đình bà liệu có hợp không? Khéo chừng thiên hạ lại dè bỉu “Đũa mốc mà chòi mâm son” ấy chứ! Nhưng nghĩ cho kỹ, ngoài sự giàu có, ngoài chức phận của ông Khang (anh ông Mạc) thì gia đình ấy có gì hơn gia đình bà?. Hải, cháu bà là một thanh niên tuấn tú hay chữ nhất làng trên xóm dưới, biết bao  thiếu nữ mơ ước, thiếu gì người ướm hỏi để mai mối cho con gái họ mà bà đã trả lời đâu! Bà tin rằng Hải dư sức tìm được người xứng đáng. Nếu người đó là Vân Sa thì càng hay chứ sao! Nghĩ vậy bà nhìn Hải bỏ miếng xôi cuối cùng vào miệng nói giọng ỡm ờ:
_Con cố gắng học hành, mai mốt vinh quy bái tổ về làng cô đi hỏi Vân Sa cho!
Mắt Hải sáng lên miệng còn lúng búng xôi chưa kịp nuốt gật lia lịa:
_Vậy cô nhớ đó! Con quyết thi đỗ khoa này . Nhà ông Mạc kín cổng cao tường, từ hôm gặp Vân Sa đến giờ không thấy bóng dáng đâu nữa!
Bà Huệ không nói gì thêm, lặng lẽ mang đĩa xôi đã hết bước ra khỏi phòng, mỉm cười một mình. Bà đang nghĩ cách để Hải có cơ hội gặp Vân Sa.
+++
Bà Huệ khoả cái chén cuối cùng trên mặt nước xếp vào rỗ tre gác sẵn trên cầu ao, xong xuôi đưa tay lên ngang trán tránh ánh mặt trời làm chói mắt. Bà nhìn về hướng bãi cỏ rộng thênh thang nhà ông Mạc như chờ đợi. Bà bỗng giật mình. Buổi trưa vắng vẻ có bóng ai thấp thoáng ngoài bãi dâu gần vườn sau nhà bà.  Chưa kịp lên tiếng hỏi thì Vân Sa xuất hiện. Nàng mặc áo ba tà màu nâu, vấn tóc đuôi gà đi băng băng qua vườn cải. Dáng Vân Sa như lả lướt trong nắng tràn, gió lộng. Những bông cải vàng lung linh nổi bật in trên tà áo nâu. Khi nàng dừng lại khẽ đưa tay dạt nhẹ những bông hoa vàng sang hai bên để đi cho dễ thì bà Huệ  cắp rổ chén dĩa  từ phía cầu ao cũng vừa trờ tới, bà kêu lên:
_Vân Sa đó à!. Cô nhắn thằng Bôn mấy bữa rồi, nó có nhắn lại ngay cho con không hay bữa nay mới nói, cô trông con quá trời!
Vân Sa hỏi:
_Có gì gấp không cô?
_À không! Chỉ là hôm lên mạn ngược, cô mua được ít quế tốt lắm, thơm ngon vô cùng, chút nữa con mang về cho nhà dùng. Nấu  trà uống cho ấm người mỗi khi trời lạnh. Ủa sao lại đi lối này? Sao không đi ngõ trước gần hơn không? Đi lối này…mới đầu cô tưởng… bà ấp úng, Vân Sa tiếp ngay:
_Tưởng ăn trộm chứ gì?
Vân Sa thành thật phân bua:_ Con đi đằng sau khỏi mắc công chào mọi người . Dì con đang tiếp khách cô ạ!
Bà Huệ nhìn Sa bật cười không nói gì. Từ lâu bà thấy tuy Vân Sa, lá ngọc cành vàng nhưng vì mất mẹ sớm hồi nhỏ hay chơi với trẻ con trong xóm không bị cách biệt cấm đoán như những cậu ấm cô chiêu khác nên nàng tự nhiên, không khách sáo rất dễ gần. Có gì nói toạc móng heo ít khi để bụng. Có sao nói vậy!
_Anh Bôn nói sớm, nhưng từ hôm con bị ngất xỉu trên đình khi xử chị Lạc đến giờ bố và dì hay để ý , con khó ra ngoài. Nói tới đây hai mắt Vân Sa  rơm rớm lệ.
_Thôi đừng buồn nữa con! Mỗi người một phận. Cái làng này a, nếu phải khóc cho mọi người e là khóc cả đời!
Lần theo con đường mòn băng qua vườn cải, một lát sau cả hai đã vào trong  bếp.Vân Sa thập thò đầu ngó ra gian trước hỏi khẽ:
_Anh Hải đang học phải không cô?
Hỏi xong nàng đưa tay lên miệng: Suỵt mình nói nhỏ thôi! Con ngồi dưới này với cô được rồi.
Bà Huệ nghe Vân Sa  nhắc tên cháu mình sướng rơn, đúng ý bà quá nhưng giả vờ hỏi:
_Con cũng biết Hải à?
Vân Sa đáp:
_Sao không biết được. Anh ấy là một trong những người đỗ đầu khoa thi hương mà!
Bà Huệ gật gật đầy tự hào, nếu không có mộng thi đình thì cháu bà đã nhận một chức vị ra trò ở làng cũ rồi không về đây đâu! Nghĩ vậy bà tâm sự:
_Đời cô bây giờ đi buôn một thời gian nữa cho Hải tiếp tục ứng thi chứ sau này cô sẽ ở nhà thôi! Cô mong Hải thi cử xong xuôi thành gia thất để cho cô có cháu bồng là cô mãn nguyện, chẳng mong gì hơn.
_Chào  Sa. Sao cô không mời khách lên nhà trên mà lại ở dưới bếp thế này?
Vân Sa quay đầu lại. Hải đứng ở ngưỡng cửa nhìn vào. Chàng cười thật tươi chỉ ra phía ngoài:
_Mời cô Vân Sa ra đây! Hân hạnh được cô tới thăm.
Bà Huệ giục:_À hoá ra biết nhau hết rồi à! Vậy Sa lên nói chuyện với Hải đi. Đợi cô đun ít trà ăn với bánh đậu xanh mới mua ngon lắm! Chờ Sa qua ăn chung cho vui đây!
Vân Sa kêu lên:_Ấy chết khách với khứa gì, để cho anh Hải học chứ! Em ngồi dưới đây được rồi.
Thật ra Hải chờ giây phút này từ cả chục ngày nay. Cô Huệ có nói hồi trưa là cô đã nhắn Sa qua chơi. Hải khấp khởi từ đó tới giờ có đọc được trang sách nào đâu, vào giường cũng chẳng chợp mắt được. Cô Huệ đứng đằng sau nháy mắt ra hiệu. Hải thu hết can đảm năn nỉ:
_Thôi mà cô Sa! Cô ngồi trong này thì làm sao tôi ngồi ngoài đó ăn bánh đậu xanh nhâm nhi một mình đây! Xin mời cô. Nhà có mấy người đâu! Lâu lâu cũng phải nghỉ ngơi chút chứ cứ học riết có mà điên chứ thi với cử gì!
Vừa nói Hải vừa nhìn Sa đăm đăm. Ánh mắt chàng thật tha thiết khiến Vân Sa không cưỡng lại được đành bước theo chàng ra gian giữa.
Vân Sa đứng lại nơi bàn thờ có linh vị của chồng cô Huệ thắp một nén hương lạy rồi cắm vào bát nhang.
Sa đang lúng túng  không biết có nên ngồi xuống cái phản gỗ gần bàn thờ không thì Hải đã vội vàng rút cái ghế đẩu dưới cái bàn đan bằng mây tre đặt ở góc phòng bên song cửa nhìn ra đầu ngõ trịnh trọng mời:
_Mời cô ngồi chơi, nhà tuềnh toàng quá mong cô đừng để ý.
Sa vén tà áo nâu ngồi xuống:
_Anh khách sáo chi vậy! Em chứ có phải vua chúa chi đâu mà anh rào trước đón sau cho mệt. Vừa nói Vân Sa vừa cười khúc khích.
Hải lặng ngắm nàng qua màu áo nâu, làn da trắng, nét mặt thanh tú, trong màu áo này Vân Sa không tạo cho chàng cái cảm giác xa vời như trong màu áo trắng hôm trước khiến có khát khao nhưng không dám tin mình có thể chạm được, với được tới nàng. Hôm nay nàng ngồi đây mộc mạc đơn sơ nhưng căn phòng vẫn như sáng bừng bởi vẻ đẹp thanh tao tươi sáng của nàng.  Nàng toát ra một vẻ quyến rũ lạ lùng, khiến Hải có ý nghĩ thật táo bạo phải chiếm hữu được nàng nếu nàng không phải của chàng có lẽ chàng không thể nào làm được chuyện gì nên hồn. Cứ nghĩ vẻ đẹp này sẽ là của ai đó không phải của mình đầu óc Hải cứ rối tung lên, hơi  thở như bị nghẹn lại.
Thấy Hải ngây người ra nhìn mình không chớp mắt Sa e thẹn ấp úng nói:
Anh Hải sao vậy? Suy tư gì vậy? Ngồi xuống đi chứ. Chủ đứng mà khách ngồi sao đặng?
Hải vội kéo ghế ngồi nói đùa:_ Sa biết anh đang nghĩ gì không? Anh đang nghĩ có cái lọai gì mà bôi vào ghế để rồi khách ngồi xuống đứng dậy không được nữa, giống như mủ mít dùng bắt ve sầu đó!
Vân Sa phá lên cười ngất. Hải cũng cười theo. Chỉ một lúc họ nói chuyện thật rôm rả như thể đã quen biết nhau lâu lắm vậy!
Đang nói chuyện bỗng mắt Vân Sa dừng laị ở bức đại tự và hai câu đối trên bàn thờ. Hai bên tường có treo hai bức thư pháp. Tất cả đều mới toanh màu mực tươi rói nổi bật trên nền giấy thắm đỏ.  Nét chữ sắc sảo rất có thần. Lần đầu tiên không cần sự giải thích của ai nàng đã hiểu được thế nào là nét chữ đẹp như rồng bay phượng múa. Thấy Sa nhìn đăm đăm những câu đối trên tường Hải giải thích:
_Bức đại tự trên bàn thờ cũ quá lâu đời rồi anh mới viết lại đó.
Thấy Hải xưng anh thật tự nhiên không ngượng ngập Sa cúi xuống mân mê tà áo, một lúc nàng mới ngửng đầu lên nói:
_Anh biết không nét chữ nói lên nết người
Hải hỏi:
_Vậy anh có “nết” không em.
Sa nói như một lời khen:
_Viết chữ Hán, học chữ Hán theo em rất khó, phải tài hoa lắm mới viết được như vậy!
Hải gật đầu:
_Em nói đúng. Chữ Hán anh đang học chỉ dùng trong thi cử, trong văn chương cao vợi uyên thâm. Đây là chữ thông qua đó người Hoa dùng khi đô hộ muốn đồng hoá người Việt. Chữ Hán là chữ chính thống của triều đình, là quốc tự chứ không phải quốc âm, tiếng Việt của mình. Chữ Hán không ghi lại quốc âm hay quốc ngữ do đó người Việt phải dùng ký tự chữ Hán để ghi tiếng Việt đó là chữ Nôm. Có lẽ vì vậy mà  các tác phẩm viết bằng chữ Nôm mang nặng hồn Việt hơn, đi vào lòng dân ta hơn nhất là Kiều của cụ Nguyễn Du. Cũng bởi lẽ đó đôi khi triều đình cũng dùng chữ Nôm làm văn tế.
_Ồ! Em cũng mê thơ cụ Nguyễn Du lắm! Đọc ngược đọc xuôi đều hay quá anh ạ!
Hải tâm sự:
_Bản thân anh khi học chữ Hán cũng cảm thấy xa lạ không nuốt trôi hiếm khi có sự đồng cảm. Mà nếu có anh cũng khó giải thích
Vân Sa hỏi lại:
_Sao vậy anh?
Hải ậm ừ:
_Ờ thì anh thấy thích nhưng khó hiểu. Anh nghĩ có lẽ có cái gì đó chung, một nét văn hoá tâm linh đặc biệt không phải chỉ nối kết người Hoa với người Việt mà là điểm chung khiến mọi người dù khác tiếng nói đôi khi vẫn chợt cảm thấy, nghe thấy. Vừa nói Hải vừa kéo trong tập sách một tờ giấy hồng, cầm cây bút lên nhúng mực khoa bút viết liền mấy chữ. Nét hiện tới đâu tờ giấy như ngời ngời tới đó. Viết xong chàng đọc: “Tính tương cận tập tương viễn” tức khởi đầu tính người ai cũng như ai, đó là nét chung của con người vì học tập, vì tập quán, tiếng nói khác nhau mà thành sinh ra khác nhau.
Vân Sa chăm chú nghe chàng nói. Đâu phải đây là lần đầu nàng nghe câu này! Hồi nhỏ cứ ê a suốt ngày  ấy chứ nhưng khi nghe chàng giảng nàng thấy sao hay vô cùng mặc dù vẫn không hiểu hết những gì Hải nói. Trong lòng nàng dâng lên một niềm khâm phục. Nàng nghĩ nếu nàng chưa hiểu rõ là vì nàng chưa đủ sức hiểu cái sự học của Hải chứ không phải Hải diễn đạt lan man như những thầy đồ làng. Hải khác xa họ lắm. Cứ nghĩ đến bác Khang của nàng mà phát ngán. Hải không ngượng ngập, không làm bộ làm tịch, phách lối  trịch thượng khi nói chuyện với phụ nữ
Bà Huệ cầm cái khay gỗ trên có hai cái chén trà tươi bốc khói  và một dĩa bánh đậu xanh, để lên bàn nói:
_Hải mời Sa dùng trà, cô ra ngoài hái mớ rau đây!
Vân Sa kêu lên:
_Ồ đâu có được. Cô ngồi uống trà luôn chứ sao chỉ có hai chén trà thế này?
Bà Huệ xua tay:
_Thôi , hai con cứ nói chuyện uống trà cho vui, cô ít học không thể đàm đạo chung được đâu!
Nói xong bà hấp tấp ra sau không để Vân Sa nói thêm câu nào. Vân Sa đưa mắt nhìn Hải, chàng cười:
_Cô anh là thế Cô không thể ngồi yên một chỗ lâu đâu! Chàng nâng chén trà trịnh trong mời:
_Mời em!
Vân Sa hơi ngần ngừ rồi đưa tay đón lấy. Những ngón tay thanh mảnh trắng mềm khẽ chạm vào tay Hải. Hải thấy người mình như có luồng khí giật. Chỉ va chạm nhẹ mà hồn phách Hải như lơ lửng trên từng mây. Khi thấy Sa ghé môi nhấp trà chàng mới nhớ, vội vã kéo dĩa bánh đậu xanh sát lại gần phía nàng:
_Sa ăn bánh đi! Ngọt bùi béo ăn vào tan đều trong miệng ngon lắm!
_Cám ơn anh, anh cũng dùng trà xơi bánh đi chứ!. Vân Sa vừa nói vừa nhón một cái.
Họ lại tiếp tục trò chuyện. Càng trò chuyện, Vân Sa càng hỏi nhiều và Hải thì trả lời nhiều. Chàng nói thật say mê những điều trước giờ chàng không thổ lộ với ai.
Mặt trời đã xoay bóng từ ngõ trước ra vườn sau. Bà Huệ ngồi nhặt rau bên thềm thi thoảng lại nghiêng đầu nhìn vào. Bà sung sướng lòng lâng lâng khi thấy hai trẻ có vẻ tâm đầu ý hợp. Bà nghĩ thầm, hai đứa cứ như tiên đồng ngọc nữ, mong sao trời khéo xe duyên cho tụi nó. Mình sẽ tìm cách cho hai đứa dễ dàng gần nhau, như vậy mới có hy vọng sau này Vân Sa sẽ như thể con dâu ta. Nếu không lanh chân lẹ tay có thể sẽ để vuột mất .
Bà dõng tai lắng nghe.
Vân Sa hỏi:
_Thế kỳ này anh thi đỗ sẽ là trạng nguyên à?
Hải bật cười lắc đầu:
_Dâu dễ vậy em! Lần này thi qua được mới vào thi Đình mà dù có thi đỗ cũng không là trạng nguyên đâu!
_Sao thi đình đỗ đầu lại không phải trạng nguyên?
_Khi vào thi Hương anh thấy có cái biển đề bốn chữ trước trường thi: “Phụng chỉ cầu hiền” tức là “ Vâng lệnh vua tìm người tài đức”. Ai vượt qua kỳ thi Hương như anh bây giờ nếu muốn sẽ vào kinh đô ứng thi Hội tại Bộ Lễ. Nếu trúng cách thì vào thi Đình ở trong điện vua do vua trực tiếp ra đề. Nếu đậu sẽ thành các bậc tiến sĩ, đại khoa. Đậu cao nhất bây giờ không là trạng nguyên mà là Đình nguyên tức đỗ đầu khoa thi Đình.
Bỗng ngoài sân ngõ trước có người gọi với vào:
_Ới cô Huệ ơi!
Bà Huệ gọi với ra:
Ơi! Ai đó hỏi gì?
Tiêng Bôn :
_Có Vân Sa trong đó không cô? Con qua đón em nó về. Chạng vạng rồi cô à!
Hải và Sa đều giật mình nhìn ra ngoài
Trời đã tắt nắng. Hoàng hôn đang nhuộm tím những hàng cây quanh nhà. Họ bàng hoàng nhìn nhau không hẹn cả hai đều thốt lên:
_Trời! Sao nhanh quá!
Sa lật đật đứng dậy khẽ vuốt lại tóc, vén tà ngay ngắn, cúi đầu chào Hải. Không kịp đợi Hải nói thêm lời nào nàng chạy ra hiên  chào cô Huệ, đưa tay vẫy Bôn đang còn đứng đợi lóng ngóng trước ngõ chứ không vào.
Bà Huệ đưa Vân Sa ra tới ngõ. Hải lẽo đẽo theo sau
Bôn giục:
_Nhanh lên Sa à! Dì nói về ngay nếu không bố về khó ăn nói đó!
Bà Huệ cố níu tay Sa thầm thì:
_Rảnh qua chơi với cô nhé! Cuối tuần sau cô lại lên mạn ngược muốn gì cứ nói cô mua cho.
Trước khi ra khỏi hàng giậu nhà cô Huệ, Sa ngoái lại, Hải trong bộ đồ  vải thô đen vẫn đứng lặng nhìn theo.
Nhìn dáng điệu có vẻ lưu luyến của hai người Bôn sinh nghi nói thật to:
_Về cho rồi. Bác về thì mọi tội lại đổ đầu anh. Lẽ ra em không nên ở đây lâu quá! Nhà bà Huệ bây giờ đâu phải chỉ có mỗi mình bà ấy đâu!
Giọng Bôn đầy vẻ trách móc. Nhưng Sa không nghe thấy gì cả! Trên đường về, đầu óc nàng lan man vơ vẩn như để tận đâu đâu, dường như nàng không còn cảm nhận được những gì thường ngày rất gần gũi quanh mình. Tâm hồn nàng đang sang trang mới. Nàng như đang bước vào thế giới mới , một thế giới thật kỳ ảo khó diễn đạt.
(còn tiếp)

CHƯƠNG 5
 
Vân Sa mở mắt ra  vì tiếng lục đục, nồi niêu va chạm trong bếp, tiếng nói chuyện tuy rất khẽ của bố và dì vọng vào.
Cả đêm trằn trọc khó ngủ bây giờ vừa chợp mắt tiếng động tuy nhẹ cũng làm giật mình thức  giấc. Nhìn ánh sáng mờ hắt qua khung cửa , tiếng gà gáy lanh lảnh nàng đoán bây giờ khoảng cuối giờ dần đầu giờ mão. Nóng lòng chờ sáng, ngồi bật dậy quên cả mệt mỏi vì giấc ngủ chập chờn không tròn, quên luôn cái lạnh khi áp đôi chân trần xuống nền, Sa chạy lại cửa phòng áp tai lắng nghe mẫu đối thoại giữa bố và dì. Nếu không phải lúc này, chả hơi đâu tò mò muốn nghe lén họ nói gì nhưng hôm nay hơi khác, nàng có một cuộc hẹn bí mật, chờ đợi cả tuần nay, mãi tới hôm qua mới biết rõ ngày hôm nay họ đi và về lúc nào để sắp xếp cuộc hẹn với Hải.
Tiếng dì Lam cất lên:
_Tôi đã sửa soạn xong. Bây giờ tôi ra chợ sớm mua hoa quả đồ lễ cho tươi mới rồi cùng chị em lên đình nấu xôi gà sắp bánh trái, ông đi sau vậy.
Bố nàng trả lời:
_Ừ bà nói phải đó. Tôi uống miếng trà nóng, thong thả đi sau. Tôi qua rủ anh cả đi luôn còn quét chùi lau dọn nữa.  Nhớ lựa trầu cau cho đẹp đó nhé! Rượu để anh cả lo. Đừng mua!
_Được rồi ông khỏi nhắc, tôi mua đồ lễ nói để cúng đình ắt người bán sốt sắng không dám vớ vẩn đâu! Có hôm vừa nói xong họ vội vàng lựa cẩn thận không lấy tiền, còn kính cẩn trao lễ nữa kìa!  Làm gì có chuyện láo lếu!
_Ấy là tôi dặn thế! Tôi biết bà cẩn thận rồi.
Sa nghe tiếng cửa mở kêu kẽo kẹt , giọng dì nhỏ hơn, xa hơn một tí:
_Nhớ dặn thằng Bôn hôm nay đi trông thợ gặt làng bên mang theo cu Út cho nó ra ngoài hít thở không khí, còn con Sa coi nhà, cài then cài chốt cẩn thận vào. Nó dạo này sao ấy cứ ngớ ngẩn như người mất hồn. Khéo ăn trộm vào dọn sạch cũng không biết.
Sa kêu thầm:
_Trời đất! Thôi kiểu này lỗi hẹn rồi!
Hai bàn chân buốt cóng, nàng chui vào giường trùm mền ngồi thừ ra, suy nghĩ tính toán nát óc , không  sao nghĩ ra cách lén ra khỏi nhà để đến với chàng. Một tuần không nhìn thấy nhau, ngày trở nên thật vô vị, đêm dài lê thê. Từ ngày ngồi đàm đạo hàn huyên với Hải ở nhà cô Huệ tới nay ngót nghét hơn tháng, hầu như tuần nào cũng tìm  được cách lén lút đến với chàng.
Nếu không gặp được nhau thì Hải lại ra bãi sau nơi phơi lụa để chờ. Thế nào cũng phải gặp nhau ít nhất một canh giờ dù ở đâu thì nàng mới yên tâm quay về chờ đợi cuộc hẹn sau. Tình cảm giữa hai người nảy nở rất nhanh đến nỗi đôi khi  Sa có cảm giác từ đây đời nàng không thể thiếu Hải được.Cứ thế Sa sống trong hạnh phúc được chờ mong thương nhớ. Cõi lòng nàng bây giờ giống như hộp nữ trang cất giấu những gì được yêu quý nhất. Mà không! Hộp nữ trang gồm vòng kiềng, vòng xuyến, hoa tai của mẹ nàng để lại, trước đây vẫn là những gì nàng giữ gìn trân trọng nhất nhưng bây giờ nàng không màng nữa! Cái nàng muốn lúc này là những giây phút được gần bên Hải.
Thật ra hôm qua đã biết hôm nay cúng đình to lắm! Vậy mà bất ngờ dì sắp đặt cho anh Bôn đưa cu Út đi coi việc gặt lúa mới ức chứ!. Không ai coi nhà, nếu mình đi lỡ mất mát gì, lộ chuyện hết. Thất vọng hụt hẫng Sa ngồi lặng đi một lúc rồi nhảy ra khỏi giường nhanh nhẹ như con mèo.
Ở nhà bếp bố, anh Bôn, cu Út đang ngồi quanh bàn ăn sáng lót lòng. Thấy Sa cả ba quay lại nhìn.
Út kêu lên:_A! chị Sa! Hôm nay chị ở nhà coi nhà nhé.
Nói xong nó cười hớn hở  khoe:_Bố mẹ lên đình, còn em được phép đi với anh Bôn coi gặt lúa vui quá chị ơi!
Bôn đẩy cái đĩa xôi lạc về phía Sa nói:
_Ăn đi, dì đơm xôi cho em, toàn lạc không, sướng nhé! Anh dọn dẹp nhà cửa đâu vào đấy rồi. Anh gắng đi sớm về sớm, thợ dệt phải đến tháng sau mới mướn họ lại,vậy ai gọi cửa đừng mở.
Ông Mạc im lặng vừa hớp miếng trà tươi cuối cùng vừa ngắm con gái. Tuy không nói ra từ lâu ông đã thầm tự hào có cô con gái thật yêu kiều. Nãy giờ không lên tiếng vì từ lâu ông coi Bôn như người thân trong nhà. Vừa là vệ sĩ, lực điền kiêm cả chẻ củi sửa nhà. Chính Bôn chứ không phải ông cai quản việc gặt lúa, điều động việc nhuộm dệt cho đúng mùa đúng vụ. Ông quý Bôn, thấy chẳng cần thêm lời nào với con gái. Vả lại chính Sa cũng rất hợp với Bôn, đôi khi nó còn cãi lại ông chứ với Bôn chưa hề, ít khi thấy hai anh em cãi lộn. Thật ra nếu Bôn không phải cháu họ hàng xa với vợ thứ hai của ông chắc có lẽ ông cũng không tin dùng như vậy đâu!
Vân Sa kéo ghế ngồi, giả vờ nhìn quanh ngơ ngác:_Ủa dì đâu rồi?
Ông Mạc đáp:_Dì đi chợ sớm còn lên đình nấu xôi gà sửa lễ cúng Thành Hoàng.
Vân Sa gật gù:_À ra thế! Còn bố?
_Cũng đi liền đây! Lên còn lau chùi sắp đặt trước.
Vừa nói ông vừa quan sát con gái  rồi cất giọng lo lắng hỏi:_Con có đau ốm gì không? Sao sắc mặt  phờ phạc xanh xao quá vậy! Hay để bố bốc ít thang thuốc bổ về uống xem sao? Tuổi này đáng lẽ hồng hào đầy sinh lực mới phải chứ!
Vân Sa gạt đi:_Thôi bố! có gì đâu, chắc tại tối qua không ngủ được.
_Ở tuổi con vô tư không có chuyện gì để lo mà không ngủ được mới nghi bị bệnh.
Sa không đáp trả, quay lại hỏi Bôn như để khoả lấp:_Bao giờ anh đi?
_Ăn xong là đi thôi!
Nghe vậy thằng Út bỏ đũa xuống kêu lên:_Em ăn xong rồi! Đi thôi anh. Anh nhớ xách cái lồng chim cho em nhé. Nếu không có lồng khó bẫy chim lắm.
Rồi nó nôn nóng kéo tay Bôn, ông Mạc quát:_Để anh ăn xong đã nào!
Thằng bé ngồi xụ mặt trên ghế không nói gì thêm.
Sa nói nhỏ vào tai Bôn:_Chút anh Bôn chốt cửa bên ngoài hay em cài then bên trong?
Bôn đáp:_Em cứ cài then cửa trước cửa sau, bao gìơ anh về anh gọi. Nhớ đừng mở cửa cho bất cứ ai.
Bôn nhỏ giọng nửa như dặn dò nửa như cảnh giác trước :_ Em con gái liễu yếu đào tơ muốn đi đâu nói cho anh biết trước, có gì anh còn bảo vệ cho, ngại bố dì chứ ngại gì anh. Bữa nay đừng đi đâu hết. Cũng đừng qua anh Hải chơi, nhớ đấy! Tai vách mạch rừng. Lỡ thiên hạ đồn ra chướng lắm đó! Anh thấy hai người cũng xứng đôi. Chẳng lý do gì để ngăn trở. Đợi cho Hải thi xong, nếu Hải yêu em thì cưới xin đàng hoàng, thử hỏi trong làng còn ai xứng với em hơn Hải nữa đâu! Em có mắt đấy!
Thấy Bôn khen Vân Sa chớp mắt xúc động hỏi:_Thật vậy a anh Bôn. Thế mà anh Hải nói với em nếu anh ấy không thi đỗ kỳ này không biết bố có chịu gả em cho ảnh không vì ảnh mồ côi , gia cảnh cô Huệ lại đạm bạc quá!. Em lo bố và dì không chịu. Ảnh nói kỳ này cô ảnh về, qua dạm hỏi em trước khi ảnh đi thi đó! Anh nói vậy làm em yên tâm rồi!
Bôn cười trấn an thêm:
Hôm qua dì có nói chuyện gặp Hải ở bên nhà bác Khang  viết câu đối dùm anh Thừa anh họ em đó! Dì khen anh Hải tuấn tú lại thạo chữ hay Nôm viết đẹp  không chê vào đâu được, cứ tấm tắc khen hoài.
Nghe tới đây Sa giật mình hỏi lại:_Anh Hải qua đó làm gì? Anh Thừa cũng biết chữ mà! Lâu lâu mới về thăm nhà sao không tự viết có quý hơn không?
_Nhưng chữ anh Hải viết sắc sảo hơn nhiều nên anh Thừa nhờ viết lại hai câu đối ở bàn thờ tổ tiên ấy mà!
Thằng Út từ ngoài cầm cái lồng chim, khệ nệ thêm một tay nải, sáp lại Bôn hỏi:_Xong chưa, xong chưa? Đi cho rồi. Út sợ trễ đó!
Nó vỗ nhẹ cái bao vải khoác trên vai nhỏ bé nghiêng nghiêng:_Mẹ soạn đồ ăn trưa cho anh em mình trong này rồi anh Bôn. Xách dùm đi nặng quá.
Nó quăng tay nải lại, xách lồng chim te te chạy ra ngoài trước. Bôn quơ cái tay nải lên quàng qua vai rồi hấp tấp chạy theo thằng bé. Ra ngõ còn với miệng lại nói:_Bác ơi con đi đây! Anh đi nghe Sa.
Cuộc trò chuyện với anh Bôn vừa rồi làm Sa mừng khấp khởi. Sa không nghĩ tình cảm giữa Sa với Hải lại gặp thuận lợi như vậy. Thật ra Sa không ngại dì và bố. Người Sa ngại nhất là bác cả Khang.  Thế nhưng hồi nãy anh Bôn nói anh Thừa nhờ Hải viết câu đối, như vậy trong mắt bố con nhà bác cả,  ắt Hải cũng  được quý mến! Thôi bây giờ nghĩ cách gặp anh Hải đã rồi tối thưa chuyện với bố và dì sau.
_Làm gì thừ người ra đó Sa? Bố đi đây! Nhớ coi nhà cẩn thận. Anh Bôn đã cởi xích thả con Vá ra rồi.
Sa nhìn bố. Khăn gấm lượt là. Loại gấm xanh thẳm lốm đốm hoa văn bạc tròn to bằng cái chén, lấp lánh. Tự nhiên những cảm giác khó chịu hôm nào trên sân đình lại trở về, Sa choáng váng gục đầu vịn tay vào thành ghế.
Ông Mạc thấy con ngồi không vững giơ tay định đỡ, Sa gạt tay bố ra nói:_Con không sao, bố đừng chạm người con! Bố đi đi! Nhớ mang lộc thánh về cho con nhé!
Sa nói không nhìn ông mà quay mặt ra hướng khác. Ông Mạc ngạc nhiên vì thái độ khác thường của con gái. Rõ ràng nó tránh nhìn ông. Nếu không lầm ông vừa cảm nhận ánh mắt đầy  oán ghét phẫn nộ. Nó là con gái, ông chẳng sợ gì nó, ông có làm gì đâu sao nó lại nhìn ông kỳ vậy? Lúc nãy còn dịu nhẹ lễ phép mà! Chắc đang tuổi chướng, khi nắng khi mưa đấy thôi! Tuy vậy ông vẫn bực mình quát:
_Ơ hay! Cái con này! Làm sao thế! Học cái thói hỗn xược đó ở đâu ra thế? Bố mày mà mày không nhìn à, sợ đui à?
Rồi ông quờ quạng cầm tay nải lên để lộ những chân nhang màu đỏ, khệnh khạng khua guốc mộc ra ngõ không thèm nói với Sa thêm lời nào.
Khi nghe cái chốt cổng kêu lách cách Sa giật mình quay lại thì hỡi ôi bố đã cài then bên ngoài mất rồi.
Vân Sa kêu thầm:_Thôi chết! mãi nghĩ quên để ý. Anh Bôn đi trước bố nên bố khoá chốt. Hốt hoảng Sa chạy ra ngõ phía sau. Cánh cửa nơi bức tường rào dẫn ra bãi cỏ phơi lụa phía sau cũng đóng chặt. Nhìn ánh mặt trời Sa đoán đã đầu giờ thìn. Gần tới giờ hẹn rồi! Nàng chạy vội vào phòng quơ cái lược ngà vừa chải tóc vừa chạy ra vườn nhìn xung quanh xem xét.  Bốn bề nhà được bao bọc bằng bức tường cao. Vườn toàn trồng cây cảnh trong chậu. Chỉ có vài cây ăn trái giữa vườn năm nào bố cũng bảo anh Bôn tỉa lá cắt cành nên nhánh còn yếu chưa vươn xa không thể vin vào đó leo bám tường được. Tuy thuộc dạng mảnh khảnh nhưng từ nhỏ Sa đã quen chơi với bọn trẻ cùng lứa trong xóm chẳng ngại việc leo cây trèo tường nhưng tường cao quá chẳng có gì bám sao mà leo lên đây? Mắt đảo một vòng thật kỹ. Nhớ nhà có cái thang tre mà!  Đâu rồi nhỉ? Một lúc mắt Sa dừng lại ở vựa củi được xếp tròn cao khoảng hơn sải tay quanh một thân cây. Nằm vùi trong đống củi chẻ còn tươi đang phơi  lổn nhổn, giữa những đống gỗ vụn chưa xếp văng tứ tung lòi ra cái chân thang tre.  Nhét vội cái lược ngà giấu vào đống củi, Sa rút cái thang tre kéo lại dựng sát tường. Mừng quá Sa thốt lên:
_Thôi thế cũng tốt. Bố đi khoá then ngoài, ổng  sẽ yên tâm cà kê trên đình có thế thời gian rộng rãi thêm cho mình, còn dì thế nào cũng về sau vì còn dọn dẹp. Nhà có con Vá có người lạ nó sẽ sủa. Thấy cửa khoá ngoài chả ai hỏi làm gì. Mình mà vượt được bức tường này có thể gặp mặt chàng lâu hơn dự định. Đây là thời cơ thích hợp nhất. Bữa nay trên đình cúng to lắm, đó mới là nơi mọi người chú ý chứ không phải cái gì khác. Nghĩ vậy Sa không còn biết e sợ nữa, hăm hở trèo lên thang thoăn thoắt, một loáng đã ló đầu ra khỏi bờ tường  phóng tầm mắt về phía nhà Hải.
Mái nhà nâu thấp thoáng ẩn hiện giữa ngàn dâu xanh. Trên con đường mòn quanh co có ai hối hả hướng về phía nhà nàng. Còn xa nhưng nàng đã nhận ngay ra dáng chàng.
Nàng vội vã trèo xuống chạy vào phòng tìm cây trâm bới tóc lên đâm cái  trâm cài ngang  búi tóc, không thể vấn tóc đuôi gà được rồi!
Xong xuôi nàng cuống quýt  tay chân lóng ngóng không biết phaỉ làm gì nữa. Cuối cùng nàng lại trèo lên cái thang.
Hải đứng chờ ở bãi phơi lụa. Khi thấy Sa lấp ló sau bức tường rào chàng vội chạy lại ngước lên nhìn hỏi:
_Em trèo tường à? Coi chừng ngã đó, nguy hiểm quá!
Sa cười tươi:_Anh không biết chứ em là “vua leo” mà. Em đứng trên cái thang, tay bám vào tường sao ngã được? Nhanh nhanh lên anh giúp em với!
Hải bày:_Em ngồi trên bờ tường theo kiểu ngồi ngựa cho chắc đã, rồi chuyền thang qua cho anh dưới này anh giữ cho.
Khi thấy Sa cúi xuống, cố gắng nhấc thang lên Hải đứng dưới vội can:
_Sức em yếu,đừng cúi thấp quá để nhấc lên dễ mất thăng bằng, chúc đầu xuống đất đó. Rút thang lên cho nó qua bên này thôi mà.
Sa làm theo, khi thang chạm tới tay Hải ở phía dưới thì chàng đỡ lấy rút liền, dựng cho vững để Sa trèo xuống. Khi Sa xuống gần tới đất Hải ngửi thấy mùi hương làm chàng xao xuyến cứ thộn mặt ra.
Sa hỏi:_ Để thang đâu đây anh? Anh sao vậy?
Hải giật mình :_ Ờ.. à.. để coi nào?
Rồi chàng chỉ đám bụi rậm mọc sát tường gần đó nói:_Giấu vào đây khi nào về cũng làm như thế, vào nhà êm ru. Ơ mà con chó nhà em đâu nhỉ? Thường nghe nó sủa dữ lắm mà!
Sa đùa:_Nó sủa trộm là người lạ chứ sủa gì “trộm” trong nhà như em.
Hải bật cười nhìn Sa tình tứ:_Chắc nó cũng đồng loã với trộm rồi. Trộm đẹp như thế lại trèo tường ai cũng đành phải lơ đi để ngắm chứ nói gì tới chó.
Sa đỏ mặt, mắt long lanh giả đò lái qua chuyện khác:_Bây giờ đi đâu anh? Em không vào nhà anh được đâu!
Chợt nhớ ra cả hai đang trong tình trạng nguy hiểm có thể bị lọt vào mắt ai đó, Hải đưa tay chỉ về phía bãi dâu ra hiệu cho Sa theo sát mình.
Hải đi trước, Sa theo sau cách khoảng. Một lát sau bóng cả hai dường như chìm hẳn vào bãi dâu. Họ đứng lặng nhìn nhau, choáng ngợp khi đọc được những thiết tha nồng cháy trao đổi từ ánh mắt. Họ đang lắng nghe tình yêu  lên tiếng giữa cõi lao xao đầy tiếng chim ca, đang hoà cùng thiên nhiên, mơn mởn giữa ngàn dâu xanh ngắt rập rờn trong nắng trong gió…Có tiếng ai gọi đò văng vẳng đằng xa. Tiếng trống đình vang lên làm cả hai giật mình. Vân Sa hỏi:_Đi đâu đây anh? 
Hải thì thầm:
_Bây giờ mình đi qua bãi dâu này, lần theo bờ đê, đi một quãng có vùng đất hoang đẹp lắm, hôm từ làng qua đây ở với cô, anh tình cờ khám phá ra chỗ đó, ngồi đọc sách cả buổi không muốn rời.
Vân Sa hỏi:_Vậy à? Đi có xa không anh?
_Không đâu, hết triền đê này là tới thôi. Chỗ đó an toàn không ai nhìn thấy tụi mình đâu!
Rồi chàng đánh bạo nắm tay Sa kéo đi. Sa cứ thế chạy theo chàng như bị thôi miên. Lần đầu tiên nắm tay một người đàn ông không phải ruột thịt nhưng không thấy một thoáng xao động ngượng ngùng nào như đã tưởng tượng.  Vả lại động tác nhanh quá tình hình lại gấp quá, thêm vào đó, khung cảnh vắng lặng xung quanh làm nàng trầm tĩnh hơn không cần phản ứng lại, cứ thế để tay mình trong tay chàng không hề rút lại. Cũng có thể đối với nàng, chàng là những gì đến thật bất ngờ nhưng giản dị, như được quen thêm một người bạn. Nàng ngại với ai đó nhưng với chàng thì không. Sao mình thấy anh ấy còn gần hơn, thân hơn bố nữa kìa! Có lẽ không có anh trai nên nàng mới có cảm giác đó? Chàng và nàng chạy trên bờ đê thoai thoải.
Khi thấy Sa bắt đầu thở dốc, Hải dừng lại hỏi:_Mệt không em?
Sa không nói gì chỉ khẽ lắc đầu. Hải rút trong túi ra chiếc khăn nhẹ thấm mồ hôi trên trán nàng rồi lau lên mặt mình. Sa khẽ nhắm mắt lại, miệng hơi hé cười. Rồi họ lại nắm tay nhau hối hả chạy về nơi họ muốn đến. Cuối cùng cả hai ngồi lại dưới bóng cây  giun đang mùa hoa nở đỏ rực toả hương ngào ngạt.
Sa ngả lưng định nằm nghỉ  nhưng lại bật dậy lẩm bẩm:_Thấy cỏ êm êm nằm xuống lại thấy cứng đau lưng.
Hải cười:_Tại em cành vàng lá ngọc chăn ấm nệm êm chứ anh thấy thích lắm!
Chàng ngả lưng, nằm ngửa, nhìn bầu trời, chỉ tay lên ngực mình nói:
_Em tựa người vào đây mà nghỉ
Sa không nói gì, lắc đầu nhè nhẹ đưa mắt nhìn quanh.
Phía sau hai người, một vùng cỏ dại ngang lưng.
Hải hỏi:_Sa à!  Em nghĩ coi lần này cô Huệ về mang trầu cau dạm hỏi em được chưa? Em đã dò ý bố và dì trước chưa? Còn chừng tuần trăng nữa anh lều chõng đi thi rồi! Nếu dạm hỏi trước anh cũng đỡ lo, yên tâm đèn sách để thi tốt nếu không, sao cứ lo ngay ngáy.
Sa nói:
_Em cũng nghĩ thế! Anh biết không hồi sáng nói chuyện với anh Bôn em mừng ghê! Em không ngại bố, dì mà em ngại bác cả. Bác ấy quy tắc nền nếp quá! Ai bác ấy cũng tìm ra khuyết điểm để chê. Nghe nói anh Thừa anh họ em, con bác cả nhờ anh viết câu đối phaỉ không?. Anh ấy kiêu lắm đấy, giống y hệt bác em vậy mà phải nhờ anh viết, tụi mình có cơ hội rồi đó. Em mong chuyện tụi mình được tính xong xuôi trước khi anh đi thi. Nói với cô có dạm hỏi em cũng làm đơn giản thôi, kẻo cô cứ gắng lên làm cho to rồi mắc nợ chẳng ích gì!
Hải nói:_Anh cũng nghe nhiều người trong làng nói về sự nghiêm khắc của bác em. Hôm qua bác có xuống mời anh hôm nay dự lễ trên đình nhưng vì hôm nay là cơ hội tốt nhất để hai đứa mình gặp nhau nên anh từ chối nói phải học suốt còn kịp đi thi nên bác thôi không năn nỉ nữa.
Sa chỉ cái tay nải Hải mang theo hỏi:_Có nước không anh? Em khát quá!
Hải rút trong tay nải trái bầu khô đen bóng mở nút nói:
_Có đây! Nước mưa trong lu mang theo mời em
Sa đỡ lấy trái bầu khô tu vài ngụm nói:_Nước mưa nhà anh ngọt ghê.
Hải hỏi lập lờ:_Thật không?
Sa đáp: _Thật chứ!
_Còn bánh dầy đây nữa, em ăn không?
Sa đáp:_Cái gì của anh em cũng muốn ăn cả!
Nghe vậy Hải lấy trong tay nải một gói bọc lá chuối mở ra để lộ những cái bánh dầy trắng mịn còn thơm mùi nếp.
Sa xuýt xoa:_Ngon quá! Cho em một miếng đi!
Hải nhón một miếng đưa lên tận miệng Sa. Sa vừa ăn vừa nói rôm rả.
Hải vòng tay qua người nàng, từ từ siết vào chàng. Đang nói đang ăn thấy cử chỉ khác thường của Hải, Sa sợ quá toàn thân run lên cố gắng nhích ra. Lúc này mặt Hải cúi sát mặt nàng. Đôi mắt chàng sáng lên xoáy vào nàng. Không hiểu đôi mắt ấy có quyền lực như thế nào khiến nàng cúi xuống không dám nhìn. Đôi mắt chàng dán  vào làn da mịn. Làn da ấy như có sức hút làm ánh mắt khi chạm đến không rời ra được, trở nên lừ đừ  di chuyển từ từ  xuống ngực nơi có một chỗ trũng hình chữ V khiến Vân Sa bất giác rùng mình tràn ngập một cảm giác khó tả. Nàng thấy ánh mắt Hải biến đổi từ mơn man đến hăm hở khao khát. Sa lạ lẫm ngỡ như  ánh mắt ai đó chứ không phải chàng. Ánh nhìn kỳ lạ khiến sởn da gà, giống như bị vật sắc cắm mạnh vào, bất giác Sa đưa tay xoa nhẹ mảng da vừa bị ánh nhìn ấy khoá chặt. Nàng kéo cái yếm lên một chút cho khỏi trễ xuống. Trong phút chốc Sa ngồi tách ra khỏi Hải. Ngày nhớ, đêm mong tha thiết, nhớ ánh mắt nụ cười kia sao giờ lại sợ đến thế! Hay những hạnh phúc bất ngờ, những khám phá, cảm xúc đặc biệt khi ở bên nhau làm nàng có cảm giác như vậy? Đó là sự e thẹn ngượng ngùng chăng? Có lẽ vậy!
Thấy Sa bất ngờ câm lặng, ngồi nhích xa mình như để tự vệ, ánh mắt trong như nước hồ thu bỗng nhiên trầm đục như vương màu khói, Hải cầm cái bánh dầy tròn trắng, căng mịn lên cắn một miếng thật ngọt, nhai ngồm ngoàm.  Ánh nhìn của chàng từ từ trở lại bình thường. Miếng bánh như liều thuốc làm cho cơ thể chàng hạ nhiệt bớt đi sự rạo rực háo hức.
Sa sau một hồi im lặng lên tiếng trước:_ Mình đi dạo đi anh. Ngồi như vậy đủ rồi. Hết mỏi chân rồi!
Hải đứng dậy trước rồi đưa tay kéo Sa theo.  Họ đi lang thang trên vùng hoang dại. Tận hưởng những giây phút kỳ diệu bên nhau. Hải quàng tay qua vai Sa, Sa tựa đầu vào vai chàng. Giữa trời đất bao la, đột nhiên Hải cất cao giọng hò. Giọng chàng hòa theo những luồng ánh sáng hồng hồng,  ngân dài miên man theo triền hoa dại tim tím đang nở bồng, dập dềnh như dải lụa rồi bất thình lình vút cao trong suốt nhẹ bỗng, lạc dần, xa xăm.
Vân Sa đứng lặng nghe giọng hò của chàng. Nàng đã thầm phục tài viết chữ, ngâm thơ, bây giờ là giọng hát. Ôi sao lắm tài thế!
Sa tấm tắc khen:_Anh hò hay quá! Sao anh không đi thi hát dặm hát đối? Chắc chắn anh thắng đấy!
_Hồi ở làng anh, anh đi thi, lẽ dĩ nhiên là thắng rồi. Làng thưởng hậu hĩnh lắm! Nhưng nhà chú anh con cháu đông nên cũng  chẳng bõ bèn gì! Bây giờ lo đèn sách chẳng dám dự thi hát hò đâu!
Vân Sa năn nỉ:_Anh hát nữa đi.
Họ lại cùng đi. Chàng vừa hát vừa dìu nàng. Hải nắm nhẹ bàn tay mềm mại của Sa,  cảm giác thật đê mê.  Đột nhiên Hải ngừng hát. Chàng như bị hớp hồn lặng người nhìn đôi vai, đôi mắt to đen gần như hun hút thăm thẳm, bờ môi mọng hé mở…Hải như muốn chaỷ tan ra vì sung sướng, đứng sát bên nàng đầu óc quay cuồng. Hải kéo Sa sát vào lòng nhìn vào đôi mắt…
Ánh mắt lại xoáy vào khiến một lần nữa nàng cúi xuống tránh không nhìn. Nàng vẫn không rõ tại sao lại trốn tránh thái độ thân mật ấy? Nghe hơi thở nóng ran của chàng lướt quanh cổ, lan tận tới cằm rồi bờ môi. Hải nghe tim mình đập liên hồi, chàng muốn thời gian này, khoảnh khắc này kéo dài bất tận.
Bàn tay Sa thanh mảnh ngọc ngà xoa nhẹ che chắn chỗ ngực trống, những hạt nắng vàng ối điểm trên vạt áo nàng,  lung linh nhảy múa trên đồng cỏ dạt dào gió thổi. Đôi mắt chàng gắn chặt vào chiếc cổ nõn nà lướt từ từ như mơn trớn trên làn da tươi mát sống động. 
Thế nhưng trong lúc Hải hồi hộp chờ đợi sự hiến dâng đáp trả Vân Sa vùng chạy. Hải hụt hẫng chạy theo. Đôi môi mọng, hai vùng nhô lên phập phồng sau cái yếm ám ảnh Hải đến mức điên cuồng,  mỗi khi tưởng nàng đã hoàn toàn kiệt sức  Hải cố vùng lên đuổi bắt…
Họ đã chạy qua một địa phận khác, hai cái bóng vờn nhau trong óng ả của những cánh đồng lúa chín. Vẫn không chạm được vào Vân Sa. Hải mải miết đuổi theo hình bóng nàng. Cả hai lại quay trở về miền cỏ dại. Vạt cỏ  lưng lưng lặng lẽ che chắn, cùng với ráng trời dệt nên tấm thảm hồng tía, tía hồng , xanh mờ rồi thẵm lại xen kẽ lấp lánh, sắc màu đậm nhạt biến đổi kỳ ảo đang trải từ từ cho cả hai bóng hình cứ thế chập chờn lăn vòng đuổi bám ráo riết.
Hải nghe rõ tiếng cười của Sa trong như tiếng chim ca. Hình như cả khoảng trời trên đầu ngả nghiêng, xao động. Chaỵ đã thấm mệt, tự nhiên nổi hứng Hải dừng lại ngồi bệt xuống cỏ ngâm một câu bất ngờ hiện lên trong đầu:
“ Trăm năm ước nguyện chung tình
   Trên trời dưới đất có mình có ta”
Vân Sa ngừng chạy, vừa tiến lại gần Hải vừa thở dốc, ngồi xuống bên cạnh  đăm đăm nhìn chàng rồi chép miệng:_ Cầu trời cho anh thi xong, mọi việc suôn sẻ để tụi mình mau được sống cùng nhau. Nói tới đây mặt nàng tự nhiên trở nên trầm mặc, ánh nhìn bất an:
_Lâu nay em thấy lòng không yên cứ thấp thỏm sao ấy! Nhiều khi em có ước muốn thật đơn giản muốn hai đứa mình là gì không? Hơi rồ anh ạ!
Hải hỏi:_Là gì?
Vân Sa cất giọng:
“Đôi ta như thể con tằm,
 Cùng ăn một lá cùng nằm một mâm”
Giọng nàng ngân rung ngậm ngùi da diết khiến Hải rùng mình nói nhỏ:
_Em đừng lo! Anh nhất định phải lấy được em. Rồi chàng nắm chặt tay Sa giọng cương quyết: _Em phải là của anh Em không thể của ai khác đâu! Ngay từ khi gặp em trên bãi phơi lụa anh đã biết mình có duyên nợ với nhau rồi!
Vân Sa cũng gật đầu:_Nếu có chuyện gì ngăn trở, đôi ta cùng tìm cách vượt qua để đến với nhau nhé!
Nghĩ đến cái cảm giác điên cuồng ham muốn lúc nãy chưa đạt được Hải ấm ức hai hàm răng nghiến lại xác quyết:
_Chứ sao! Ai muốn có em phải bước qua xác anh. Nhưng mà hỏi em dẫu anh không thi đỗ em cũng lấy anh chứ!
Sa đáp: _Em yêu anh chứ có yêu cái sự học của anh đâu!
Tiếng trống đình bỗng nhiên trỗi lên từng hồi mạnh mẽ uy nghiêm vọng đi rất xa, vượt qua triền đê, dội xuống đồng cỏ hoang nghe rõ mồn một.
Cả hai giật mình ngơ ngác nhìn nhau. Vân Sa nhìn lên trời nói:
_Đúng ngọ rồi đó anh! Trên đình làng làm lễ chừng một canh giờ nữa chắc bố dì sẽ có mặt ở nhà. Mau về trước thôi! Đừng để lộ tụi mình gặp nhau. Chút nữa xong lễ dân làng về coi chừng tụi mình bị bắt quả tang đi với nhau. Về thôi anh! Tối nay em sẽ thưa với bố và dì chuyện chúng mình.
Hải đứng dậy lấy tay phủi  vạt áo lấm tấm bông cỏ cuả Sa âu yếm nói:
_Em nói đúng đó! Mình về lúc này an toàn hơn. Có gì mai em tìm cách nhắn cho anh biết  thế nào để anh và cô sửa soạn qua thưa chuyện với bố và dì. Bây giờ em đi trước đi, đợi em đi hơi xa rồi anh sẽ theo sau. Em cứ đi đi đừng sợ. Tại anh thấy dưới bến sông có đoàn người vừa cập bến. Nếu anh về với em có thể bị lộ. Em nhớ gác thang vững chắc rồi hãy leo tường.
Sa gật đầu đưa tay ra cho Hải nắm một lần nữa. Bàn tay ấm áp của chàng làm nàng vững  tâm hơn. Nhìn nhau bịn rịn một hồi Sa rút tay về quay lưng chạy nhanh ra khỏi đồng cỏ hoang hướng về triền đê, lâu lâu vẫn ngoái nhìn lại.
(còn tiếp)
 

CHƯƠNG 6 
Vân Sa lơ đãng lùa miếng cơm cuối cùng vào miệng, uể oải bỏ chén xuống. Từ khi chia tay với Hải chiều qua hồn nàng để tận đâu đâu. Tiếng dì Lam gọi thật to khiến Sa giật mình ngơ ngác nhìn quanh:
_Dạ dì hỏi gì con ạ?
_Con sao thế? Húp miếng canh đi. Để thức ăn nguội ngắc rồi! Dì trông con mấy bữa nay sao ấy, kinh nguyệt có đều không?
Sa cúi xuống bối rối lí nhí trong miệng:
_Dạ…Như chợt nhớ ra nàng cất tiếng hỏi:
_Bố đi đâu sao trưa không về, anh Bôn ăn chưa?
_Ô hay chửa? Nó mới ăn cùng mâm với mình đây bây giờ lại hỏi ăn chưa là sao? Đầu óc để đi đâu vậy? Nó qua bên kia, trông coi chỉnh sửa lại mấy khung cửi mai mốt người ta tới dệt.
Dì Lam múc canh vào chén Sa giục:
_Húp canh đi, dì nấu mồng tơi với mướp ngọt lắm, vắt tí chanh vào nữa mát ruột phải biết!
Sa vừa ăn vừa lặng lẽ nhìn dì. Dì Lam hôm nay mặc áo lụa ngà, vấn khăn nhung trông rất tề chỉnh đang loay hoay súc cái ấm đất đổ nước đặt lên hoả lò.  Xong xuôi dì lật đật mở tủ lấy bộ đồ trà với mấy cái chén lau khô sắp sẵn trên khay.
Thấy vậy Sa hỏi:
_Hôm nay nhà có khách quý sao ạ?
Dì Lam quay lại nhìn nàng hơi gật, nhưng không đáp trả. Dì cũng chẳng biết phải trả lời Sa thế nào. Hôm qua lúc cúng đình chồng bà gặp anh cả Khang họ bàn gì không biết mà hôm nay mới tờ mờ chưa kịp lót dạ uống trà  vội vã qua nhà bác ấy rồi, dặn khoảng chiều mới về, có bác và cũng có thể còn có khách đi theo, dặn bà sửa soạn để tiếp khách thế thôi!
Bà gặng hỏi, ông đáp ỡm ờ nhưng bà đoán có lẽ có ai muốn mai mối gì cho Vân Sa thì phải?. Trước nay bà vẫn muốn đứng ngoài cuộc, không xía vào việc của bố con ông Mạc.Tuy làm mẹ kế nhưng chưa bao giờ to tiếng với con chồng. Bà thương cô bé không phải vì nết hạnh mà vì tính tình tự nhiên bộc trực không õng ẹo lập lờ như mấy đứa khác. Sa tuy không thân thiết nhưng vẫn thường xuyên chăm chút, đi đâu về cũng nhớ mua thứ gì đó cho riêng dì, nhất là không bao giờ tỏ ra ganh ghét khó chịu khi thấy dì và con trai được cha yêu chìu. Trong lòng bà vẫn thầm hãnh diện được làm mẹ kế của một tiểu thư xinh đẹp tuyệt vời như Vân Sa. Tuy có ái ngại về tính tình không được đoan trang thuỳ mị, nếu không nói đôi khi xấc láo bướng bỉnh của con gái riêng của chồng nhưng bà hiểu Vân Sa có tố chất khác,  khiến bà tin cuộc đời nàng sẽ tốt đẹp. Nếu có ai mai mối rồi thì thôi, bằng không bà sẽ để ý tìm hiểu có phải Hải là nguyên nhân khiến Sa mấy bữa nay như người ở trên cung mây? Nếu đúng thế bà sẽ góp ý với chồng để hai trẻ được tác thành. Bà mong thế. Xuất thân con nhà nông rồi được ông Mạc để mắt đến, bà cho mình có phúc mới lấy được bố Sa. Thế nhưng khi chung sống, nhìn nề nếp gia phong bên chồng bà ngại lắm nhất là những khi có chuyện phải trình bẩm thưa gửi trước với bác cả Khang. Ông ấy câu nệ quy tắc.
So với anh, ông Mạc đơn giản xuề xoà hơn nhiều! Hải sánh duyên với Sa cũng hợp lý thôi! Trai tài gái sắc, nếu về bên Hải, Sa có thiếu thốn có thể về đây nương nhờ, không khổ được, còn mong gì hơn thế?. Nhà cô cháu Hải tuy nghèo nhưng sẽ dễ sống, hợp với cái tính tình bộc trực nhiều khi đến mích lòng người khác của Sa.
Hải mồ côi, cô Huệ goá bụa đơn độc, con bé sẽ không va chạm với ai không gặp trở ngại gì, thật tốt!.
Trên cái hoả lò, ấm nước sôi sùng sục bắn ra ngoài, nước chạm lửa kêu xèo xèo. Dì Lam giật mình nhấc ấm nước xuống. Nước sôi từ vòi ấm đất được dì đổ đầy vào ấm chuyên, tràn ra chiếc bát lót phía ngoài.
Sa đứng dậy cầm gói trầu cau gần đó hỏi:
_Có rửa trầu cau mời khách không dì?
Dì lam gật đầu:
_Có chứ, con rửa giúp dì đi!
Vừa lúc đó bên ngoài có tiếng lao xao, nhịp guốc khua vang. Dì Lam chạy vội ra cửa ghé mắt nhìn ra. Ông Khang, ông Mạc, theo sau một bà cụ tóc bạc mặc áo dài gấm đội khăn nhung đen đang đi vào. Chỉ một thoáng họ đã có mặt ở gian giữa.
_Ối giời ơi! Đang đi ngoài nóng nực vào nhà bác Mạc đây tỉnh cả người, mát rượi!
Giọng ông Mạc đon đả:
_Mời cụ ngồi chơi. Mời anh ngồi. Mẹ của Út đâu ra chào khách quý , có bác cả sang chơi nữa đấy!
Dì Lam dạ ran, cuống quýt  hai tay bưng cái khay trên có cái bát đựng ấm chuyên hơi nóng còn nghi ngút, mấy  chén trà và dĩa trầu cau hớt hải chạy ra chào khách
_Chào cụ ạ! Chào bác ạ!
Vừa cất tiếng chào dì Lam vừa nhẹ nhàng đặt khay trà xuống rồi chắt nước từ ấm chuyên sang chén tống. Ông Mạc ngay lập tức cầm cái chén tống gạn tiếp sang các chén quân nho nhỏ  chỉ lớn hơn hạt mít một tí, trân trọng mời:
_Mời cụ xơi nước. Mời anh!
Người đàn bà cởi khăn nhung đen đội quàng qua vai đưa mắt nhìn chung quanh như tìm kiếm, miệng nhai trầu bỏm bẻm. Dì Lam hiểu ý chạy một loáng vào trong mang ra một ống nhổ trầu bằng đồng khẽ khàng đặt xuống gần chỗ bà cụ ngồi. Bà ta cầm lên từ tốn nhổ nước trầu đỏ lòm, luồn cái ống nhỏ xuống gầm trường kỷ đoạn bình thản phán một câu:
_Nhà bác Mạc nhìn khang trang đẹp đẽ hơn nhà bác cả nhỉ! Ấy là tôi nói thế thôi! Chứ nhà cũng có năm bảy thứ nhà. Nhà của bậc phú ông thì cũng không nên so sánh với nhà của bậc nho sĩ như bác Cả đây. À thế anh con trai nhớn của bác Khang có hay về thăm không?
Ông Khang trả lời:
_Do từ ngaỳ nhậm chức ở đàng trong nên chỉ có lễ mới về.Tết nào cháu cũng về cụ ạ. Cách đây mươi ngày nhà có giỗ cháu có về, mới đi lại hôm kia.
_Có thế chứ! Đi đâu thì đến ngày lễ tết giỗ chạp cũng phải về. Vậy mới phaỉ đạo.
Im lặng một thoáng rồi giọng bà cụ lại cất lên:
_Nói thật sáng giờ từ khi bước chân qua cổng làng tôi rất muốn nhìn thấy tiểu thư Vân Sa nhà này để xem cô ấy đẹp nhừơng nào mà hớp hồn quan ngự y đến nỗi trước khi trút hơi thở cuối cùng vẫn nhắc nhở vợ con phải đón cho được cô ấy về làm dâu. Chắc hai bác đây cũng biết tôi qua đây không phải để mối mai vì cả hai gia đình đã có lời hẹn ước với nhau phải không nào? Tội nghiệp quan lớn, mất như thế đã ba năm. Vừa mãn tang xong phu nhân đã nhờ tôi qua đây thưa chuyện hôn nhân định ngày giờ tác hợp cho các cháu.
Ông Khang hớn hở ra mặt không đợi em nói gì đã niềm nở:
_Thật quý hoá! Chúng tôi cứ tưởng quan ngự y trong lúc trà dư tửu hậu vui thì nói thế ai dè cháu Vân Sa nhà này lại phước đức lớn vậy!
Ông Mạc tiếp lời anh:
_Hôm quan lớn và con trai trưởng bị lật xe ngựa mất đột ngột tôi có nghe tin nhưng  đang  trên đường mang lụa vào cung tiến vua không về kịp, trong triều lúc đó cũng xôn xao thương tiếc về sự ra đi đột ngột của ngự y  trong khi về thăm nhà. Thế nhưng  mãn tang chúng tôi cứ tưởng còn nửa năm nữa chứ! Tiếc quá! Không thì đã qua xin thắp cho được nén nhang
_Lúc đầu tôi cũng tưởng thế. Bên đó họ lặng lẽ lắm! Chỉ có con cháu người thân được dự thôi! Mà cũng phải chuyện tang tóc buồn bã mời mọc làm gì!
Ông Mạc vừa nhấp trà vừa dạ thật khẽ.
Bà cụ nói ra điều đó làm lòng ông nhẹ đi. Thật ra từ khi quan ngự y mất đến nay ông không lui tới vì sợ người ta dị nghị thấy sang bắt quàng làm họ. Cũng chưa ai trong làng biết Vân Sa đã có hôn ước với con trai duy nhất còn lại của gia đình quan ngự y. Tuy đây chỉ là đính ước miệng.
Ông Mạc gặp quan ngự y thật tình cờ khi ông ta mặc thường phục đột ngột thân chinh ghé qua nhà ông hỏi thăm mua ít tơ lụa cho một số bạn bè ở kinh thành. Ngày ấy vừa bước vào nhà, người ông gặp trước nhất là Vân Sa lúc đó mới 12 tuổi. Hỏi han vài câu, quan ngự y tâm sự về gia đình tỏ ý rất bằng lòng Vân Sa, hỏi ngày sinh giờ sinh, bấm ngón tay gật gù khen: “Con bé này tốt lắm. vượng phu ích tử” ông rất cần người con dâu như thế trong nhà.
Ông Mạc lúc đó nghĩ có lẽ đang vui, hứng khởi thì quan nói thế chứ gia đình quan bề thế danh gia vọng tộc cỡ như nhà ông khó sánh cùng. Rồi một thời gian ngắn sau đó nghe tin quan ngự y đột tử, ông ở xa không về kịp, khi về ghé qua nhà xin thắp nhang nhưng nhà đóng cửa im ỉm, ông lủi thủi về nghĩ rằng đó chỉ là giấc mơ.
Thế rồi bất thình lình hôm qua khi cúng trên đình gặp bà cụ đây báo cho biết được nhờ sang làng này ướm hỏi việc cưới Vân Sa cho con trai út của quan ngự y. Cả đêm qua cứ thấp thỏm sáng sớm đã vội qua bác cả xin ý kiến cũng như ngồi chờ, hẹn đưa bà cụ về nhà mình bàn bạc nốt mọi việc vì bên kia xin được hỏi cưới cùng lúc, do người con còn phục vụ nơi cung đình không về thường xuyên. Nếu được sẽ coi ngày xin cưới.
Dì Lam chăm chú nghe họ đối thoại. Ngoài sức tưởng tượng của dì. Không còn gì phải bàn nữa! Tốt cho Sa quá rồi! Tưởng mai mối ai ngờ đâu người bố lựa Vân sa cho con trai. Ông ta lại là quan  trong triều. Nghĩ vậy dì nở nụ cười tươi như hoa hỏi bà cụ:
_ Thưa, vậy bà và quan ngự y có liên hệ gì với nhau không ạ!
Bà cụ cười để lộ hàm răng đen nhưng nhức:
_Tôi mà có liên hệ gì với quan đã tốt phước. Không làm mai được nên khi bên ấy nhờ tôi qua hỏi việc cưới xin, tôi vội qua mau để xem con bé Vân Sa là ai, sao tốt duyên thế! Dì không biết chứ cô con dâu cả của nhà bên ấy lúc tôi làm mai bà nhà rất ưng nhưng ông lúc đầu lại không chịu, sau người con trai cả ưng ý nên ông mới chìu theo con. Cũng may lấy nhau sanh được cậu con trai rồi mới bị tử nạn không thì bây giờ chẳng có cháu đích tôn đâu!
Nghe tới đây ông Mạc ra hiệu cho dì Lam vô nhà, ý ông muốn dì gọi Vân Sa ra cho bà cụ xem mặt.
Dì Lam chỉ chờ có thế vội vào trong kêu:
_Sa ơi! Sa con đâu rồi?
Gọi mãi một lúc mới thấy Sa từ ở sân sau chạy vào, dì Lam hỏi:
_ Con đi đâu thế? Mới thấy ngồi lừ đừ bây giờ lại ra sân làm gì coi chừng trúng gió đó. Gió chiều ở sân sau muà này độc lắm!
_Dạ con xem cu Út thả diều.
Nàng nói thế thôi nhưng sẵn thấy anh Bôn giúp Út thả diều nên lấy cớ ra xem chỉ cốt để nhìn về phía nhà Hải cho đỡ nhớ.
Dì Lam kéo Sa lại thầm thì:_Con ra chào người ta đi, có người  xin con về làm dâu đó!
Sa khựng lại nhủ thầm: “Chắc  Hải không chịu được, nóng nảy nhờ cô Huệ sang hỏi mình?”
Ở ngoài ông Khang giục:
Nào ra cho người ta xem mặt cái nào! Nhanh lên!
Nghe tới đây Sa biết chắc không phải cô Huệ, tự nhiên run lẩy bẩy mặt tái hẳn. Đang còn lưỡng lự tần ngần, bác cả xuất hiện. Ông vẫy Sa:
_Lại đây con, ra chào bà đi con!
Không thể thoái thác, còn ngơ ngác chưa hiểu chuyện gì xảy ra Sa đã bị bác cả nắm tay lôi tuột ra ngoài.
Vừa thấy Vân Sa, bà cụ ngừng nhai trầu, nhìn đăm đăm một lúc buột miệng xuýt xoa:
_Ôi! Thuý Kiều của cụ Nguyễn Du có đẹp cũng đến thế là cùng! Quan ngự y, ôi nhất ông rồi đó. Ông tinh mắt lắm!
Rồi bà vẫy Vân Sa lại gần vuốt tóc nắn tay sờ chân ra chiều đắc ý.
Lòng dạ rối bời, quá bất ngờ Vân Sa cứ ngẩn người ra không thốt được lời nào.
Dì Lam nhìn vẻ mặt Sa hơi ngờ ngợ thấy điều gì đó bất thường e rằng nếu để Sa đứng lâu ở đây mọi người sẽ nhận ra
May quá lúc đó bà cụ quay lưng qua anh em ông Mạc nói:
_Vậy nhé, anh em bàn bạc với nhau, xem hai tháng nữa có được không, rồi đánh tiếng với tôi, tôi sẽ thưa lại với họ định ngày cho chắc chắn.Bây giờ chiều rồi tôi về đây!
Khi hai anh em ông Mạc đang xun xoe tiễn bà cụ, Vân Sa định thần lại gục xuống trường kỷ nước mắt ứa ra. Nàng than thầm: Thôi rồi! bao nhiêu hy vọng sẽ đến được với Hải lẽ nào lại tan thành mây khói? Sao mình không thưa với bố hôm qua. Tại sao mới trễ tràng một chút lại ra cớ sự này? Ai mà lại biết mình? Lại xin hỏi cưới mình? Người này chắc không ở cùng làng nếu không mình đã biết
Tâm trạng xốn xang lo lắng xen lẫn e ngại mối tình của mình sẽ gặp trắc trở Sa bật khóc tấm tức.
Dì lam chạy lại kéo Sa ngồi dậy tựa đầu nàng vào vai mình vỗ về:
_Thôi con đừng buồn. Con gái ai đến tuổi cũng phải lập gia đình. Lấy chồng rồi nhưng con muốn về lúc nào chả được, khéo chừng lúc ấy lại chẳng còn nhớ đến bố và dì nữa ấy chứ! Đây là chuyện vui sao lại khóc?. Nếu dì không lầm gia đình quan ngự y có một trang trại ở làng Y bên kia sông. Dòng họ này danh gía lắm, con có phúc to mới được gởi thân vào đó.
Những lời của dì vẫn không thể làm lòng Sa nguôi ngoai. Nàng khóc to hơn. Đối với nàng tiền bạc danh vọng bây giờ chả có nghĩa lý gì. Trong đầu nàng chỉ lởn vởn hình bóng Hải. Không gì có thể xua đuổi hình bóng chàng ra khỏi lòng nàng. Thảo nào hôm qua khi còn ở bên Hải nàng đã linh cảm  thấy điều bất hạnh.  Không ngờ nó tới sớm quá, khiến cho không kịp trở tay. Tại tối qua bố về trễ, thấy bố mệt nên mới định để mai thưa cho rành rẽ. Khi sáng bố lại đi sớm bây giờ thì…Không! Nàng nghĩ thầm mình sẽ nói với bố về việc mình và Hải yêu nhau. Chưa muộn! Nghĩ tới đây nàng thôi khóc tựa cằm ngồi bó gối trên trường kỷ hồi hộp nhìn ra ngõ chờ cha.
Dì lam thấy nàng bỗng dịu đi không khóc nữa nên đứng lên lặng lẽ thu dọn trà nước đem vào trong.
Ông Khang đưa khách đi không quay trở vào chỉ có ông Mạc hấp tấp quay vào nhà mặt mày hớn hở. Đã lâu lắm ông chưa từng được hưởng niềm vui bất ngờ như thế này. Vừa bước chân vào Sa bất chợt chạy lại quỳ xuống ôm chân ông khóc lóc van lơn:
_Bố ơi! Con không lấy ai ngoài anh Hải. Xin bố thương lấy chúng con, cho tụi con lấy nhau. Nếu bố gả con cho bất cứ ai không phaỉ anh Hải thì bố giết con ngay tại đây đi!
Ông Mạc hốt hoảng cúi xuống nâng Sa lên nhưng nàng trì người lại không chịu đứng dậy. Ông Mạc ngơ ngác:
_ Con nói gì bố không hiểu? Con yêu? Yêu ai mới được chứ? Hải là ai?
_Anh Hải cháu cô Huệ vừa mới sang làng ta ở để học thi đó bố!
_À hoá ra thằng Hải cháu bà Huệ à? Mới đậu đầu thi hương mới là hương cống đã coi người bằng nửa con mắt đó phải không?. Từ hôm nó về làng này có thấy lên đình dự lễ cúng bái gì đâu? Cứ lựa cớ sắp thi hội thoái thác mãi. Sao con lại quen Hải? Sao đã nặng lòng vậy? Con làm bố chưng hửng không hiểu đầu đuôi ra sao?
Dì Lam xuất hiện vội vàng kéo Sa đứng lên đẩy nàng ngồi xuống ngay ngắn trên trường kỷ rồi bảo chồng:
_Ông cũng ngồi xuống đi, bây giờ ông và tôi hãy lắng nghe xem con bé nó muốn gì nào?
Vân Sa bắt đầu trình bày tại sao nàng muốn lấy Hải.
Ông Mạc lắng nghe, mặt bắt đầu nổi gân, cằm bạnh ra sắc mặt từ đỏ sang tím tái tay nắm chặt lại cố dằn cơn giận xuống. Vân Sa vừa dứt lời ông Mạc gầm lên:
_Con này giỏi thật! Mày dám qua mặt đi chơi với trai lúc nào mà bố mày chả hay. Cái kiểu này chắc thiên hạ cười cho thúi mũi. Dì mày làm hư mày rồi! Yêu với đương gì cái thứ chúng mày!
Dì Lam kêu lên:
_Ô hay, ông này ăn với nói. Tôi thấy cậu Hải cũng xứng với con, hay ông đừng nhận lời bên ấy nữa! Đã có gì đâu! Nhà mình cũng đâu thân thiết, môn đăng hộ đối gì, nếu không thế, họ đã chẳng cần phải nhờ bà cụ ướm hỏi trước, cứ bàn thẳng với gia đình mình cho rồi!
_Ấy cái thứ đàn bà như mấy người lòng dạ cạn nhếch như cơi đựng trầu thế đấy!.  Việc cưới xin chứ có phaỉ mua mớ rau đâu, phải dò phải hỏi thưa trước gởi sau, lễ nghĩa là như thế đó hiểu chưa, giời ạ!
Dì lam phân trần:
_ Ấy là tôi nói thế thôi chứ nào dám phê bình góp ý ai? Họ cao sang quá mình với không tới đâu! Không có Sa nhà mình họ hô một tiếng thiếu gì tiểu thư khuê các đòi nâng khăn sửa túi, chẳng mất mát gì.  Chi bằng để con nó lựa chọn. Cậu Hải mồ côi cha mẹ, cảnh cô cháu sống với nhau đạm bạc nhưng họ cũng tử tế, cậu ấy là học trò xuất sắc của cụ đồ Bỉnh vang danh một thời đấy!
Đang vui đang kiêu hãnh sắp được làm sui gia với người từng làm quan trong triều nay nghe bàn ông Mạc nghiến răng:
_Cho là thằng Hải tài hoa đi, nhưng có tài không có hạnh thì bỏ đi!
Nãy giờ hồi hộp chờ đợi lời phán xét, nghe cha phán Hải như thế  Vân Sa kêu lên:
_Anh Hải làm gì mà bố bảo anh ấy không có hạnh.
_À lại còn bênh nhau nữa đấy! Thế người đậu hương cống mà còn dụ dỗ rủ rê con gái người ta gọi bằng gì đây! Là thằng đểu chứ còn gì nữa? Đạo đức luân thường đâu rồi hả?
Sa thút thít khóc phân bua:
_Tụi con gặp nhau trò chuyện chứ có làm gì đâu! Bố , xin bố cho con lấy anh Hải đi bố. Nếu không lấy được anh ấy  con sẽ không lấy ai hết, thà gọt đầu đi tu!
Nghe tới đây ông Mạc giận quá nghiêng mình đập tay xuống mặt tràng kỷ rầm rầm một lúc rồi điểm mặt dì Lam hét bằng một giọng đứt quãng
_Chuyện này xảy ra đúng do bà lơ là không trông con cái. Từ giờ trở đi bà còn để cho con này ra ngoài một mình, tôi biết được đừng có trách, không xong với tôi đâu! Tiếp theo ông gào lên:
_Bôn! Thằng Bôn đâu lên đây!
Ở sau nhà Bôn đã nghe lỏm được hết mọi chuyện nên vừa nghe ông Mạc réo Bôn vụt chạy vào ngay không dám chậm trễ
_Dạ bác gọi con ạ!
Ông Mạc nhìn Bôn ra lệnh:
_Không được để con Sa ra ngoài nếu không có lệnh của tao. Thằng Hải mà léng phéng quanh đây báo cho tao biết, tao xử trí. Ông mỉa mai: “Mày biết Hải là ai không hay lại chối không biết”
Chưa kịp nghe Bôn trả lời ông xua xua tay:
_Thôi đi đi! Làm việc đi!
Bôn lí nhí trong mồm rồi biến mất
Sa im lặng không van lơn nữa nhưng nước mắt lưng tròng.
Từ lâu ông Mạc vẫn biết con gái ông bất thường. Nó không thuỳ mị dễ bảo như những đứa con gái ông thường thấy. Ông muốn uốn nắn ngay từ nhỏ nhưng thật khó. Sa mất mẹ từ nhỏ. Là con gái duy nhất của ông, không gì có thể thay thế được. Mới đầu ông nghĩ thế! Nhưng vì Vân Sa là phụ nữ dần dần ông nhận ra có lẽ rồi đây con không thể mãi mãi chỉ là con gái bé bỏng của mình.  Lúc còn bé khi đi tìm ông trên đình làng nó cứ đứng lấp ló ở ngoài, không thực sự vào hẳn phía trong điện thờ cũng không bao giờ xin được thắp nhang như những trẻ khác. Lúc đó ông đã nhìn thấy vẻ e dè ngần ngại trong ánh mắt nó. Thế nhưng dù hết sức can ngăn nó lại bằng cách này hay cách khác có mặt trong đám đông mỗi lần có những vụ xử án trên đình. Sau những vụ như thế nó hay nhìn ông với vẻ thách thức không giấu giếm. Có cái gì đó rất quyết liệt nếu không nói bướng bỉnh táo bạo đôi khi vẫn chợt loé lên trong ánh mắt biêng biếc như nước hồ thu kia!
Nghĩ tới đây ông chột dạ, lạnh cả người nhớ ra mấy đứa hay qua lại rủ rê con Sa nhà ông như con Lạc giết chồng, con Thu ngoại tình đều là bạn thân nó.  Ông liếc nhìn con gái rồi dịu giọng:
_Sa à! Bố mong con nghĩ lại. Con là máu thịt của bố, bố mẹ nào không thương con, muốn con được gởi thân vào nơi tốt tươi yên lành  để khỏi long đong vất vả lẽ nào con lại trách bố?
Vân Sa lắc đầu:
_Đối với con nơi nào có người con thương nơi đó sẽ là nơi con cảm thấy hạnh phúc.
Ông Mạc nhẫn nại giảng giải:
_Cuộc sống hôn nhân gia đình sẽ nảy ra nhiều rối rắm khó khăn, không phải cứ ngồi đó nhìn nhau, nói với nhau những lời âu yếm ngọt ngào dễ nghe. Sẽ có nhiều điều đòi hỏi mình phải hành động và để giải quyết mọi việc. Khi đó bắt buộc mình phải thể hiện đến tận cùng tấm lòng chân thật của mình, nhiều khi phải hy sinh đủ thứ kể cả những gì mình yêu quý nhất. Không phải lúc nào những gì ngày hôm nay con nghĩ tốt đẹp là mãi mãi như thế đâu! Bố nói điều này dựa vào kinh nghiệm của chính mình chứ không phải lường gạt  gì con đâu! 
Lúc này Sa đứng thẳng lên nhìn ông nói rõ ràng:
_Bố à nếu hôn nhân là cái gì đó khó khăn buộc mọi người phải sống sao cho thật mẫu mực đạo đức, trọn đạo vợ chồng dù phải hy sinh người mình yêu để cho gia đình được êm ả, lấy người cha mẹ chọn cho tròn chữ hiếu thì con đành phạm tội bất hiếu vậy!
Ông Mạc rít lên:
Mày vừa nói gì? À mày doạ tao đấy phỏng? Tao nói cho mày biết để cứu vãn danh dự gia đình dòng tộc tao sẽ không cho mày kịp phạm tội bất hiếu đâu! Tao không để cho đến lúc phải nọc mày ra sân đình trị tội như con Lạc con Thu đâu! Tao sẽ… tao sẽ…, ông không dám nói tiếp “sẽ hy sinh mày”
Dì lam bỗng bưng mặt rên rỉ:
_Ối giời ơi! Cha với con sao lại ra nông nỗi này. Sa vào phòng ngay! Suy nghĩ lại đi con cho bố mày còn thở với!...
+++
Bảy ngày trôi qua ngỡ như lâu lắm vậy! Từ hôm hai bố con to tiếng với nhau Sa không mở miệng nói với bố lời nào nữa. Dì Lam thỉnh thoảng vào phòng Sa tìm mọi cách vỗ về khuyên bảo. Sau những giây phút căng thẳng suy nghĩ lại Sa cảm nhận sự việc nghiêm trọng không đơn giản như mình tưởng. Có lẽ năn nỉ van lơn không thể thuyết phục bố chứ đừng nói bác cả. Bây giờ nàng đang âm thầm tìm đủ mọi cách để có hướng giải quyết  tốt nhất bảo vệ được tình yêu của mình. Nàng tâm sự năn nỉ anh Bôn hết lời , nhờ anh ấy trao thơ đã dán kín cho Hải, khuyên Hải đừng sốt ruột cứ lo học hành đi nàng sẽ tìm cách đến tiễn chàng lên đường vào kinh ứng thí, còn hứa nếu được sẽ hẹn nhau ở vườn cải sau nhà chàng. Nàng chỉ nói thế thôi, những lời lẽ thật chừng mực bình thản không để lộ những bất hoà đang gặp phaỉ trong gia đình. Mong Hải chuyên tâm vào học nếu thật sự yêu thương đừng lảng vảng quanh nhà nàng xóm giềng dị nghị sẽ không hay.
Mới vài ngày không gặp nhớ thương đầy ắp, bây giờ nàng đang trút dồn cõi lòng vào những dòng chữ, đang được chăm chút  thêu trên tấm lụa trắng, dòng chữ thêu sẽ như món quà tặng Hải thay cho lời thề ước trước khi chàng đi thi. Nàng nghĩ điều này sẽ kín hơn là cắt tóc, sẽ bị lộ. Vân Sa mỉm cười cúi xuống tiếp tục từng đường kim mũi chỉ trên dải lụa đã được căng thẳng thớm. Lâu lâu lại dừng đưa tay vuốt mặt lụa bằng tất cả sự ân cần trìu mến. Đầu óc tâm lực nàng dồn cả vào đây. Nàng chẳng quan tâm đến những gì xung quanh cho đến khi giật mình nghe tiếng cười đùa của đám thợ dệt cùng tiếng khung cửi gõ nhịp đều đều.
Nàng ngửng lên lẩm bẩm:
_Anh Bôn đã sửa xong mấy khung cửi rồi! Chắc hôm nay anh ấy bận lắm!
Đầu óc nàng lại quay về hình bóng Hải. Săp tối rồi! Lại một ngày nữa không gặp nhau. Hình ảnh Hải, những khoảnh khắc bên chàng, hơi thở nóng hổi phà vào mặt nàng, ánh mắt bàn tay lướt tới đâu cơ thể nàng run lên tới đó. Giọng hát tiếng cười lời ngâm trầm ấm, trời ơi tất cả những điều về chàng lại trào tuôn như dòng thác khiến nàng da diết nhớ nhung. Sa thở dài rên lên:
_Hải ơi! Bây giờ anh đang làm gì? Sao em cứ ngỡ như đang nghe hơi thở của chàng quanh đây? Tuy mới bén duyên Sa thấy lòng mình hướng trọn về chàng. Những nét thêu chỉ đỏ cứ hiện dần lên. Sắc đỏ thắm tươi trên nền lụa mượt trinh nguyên như tấm lòng nàng sẵn sàng hiến dâng.
Sau những bức xúc không kiềm chế  đưa đến sự cãi vả với cha hôm nọ, bây giờ nàng hết sức trầm tĩnh. Tình yêu ước muốn được sống với Hải đã giúp nàng không suy sụp mà âm thầm tính toán để có thể vượt qua những khó khăn trở ngại, những tình huống xấu nhất có thể. Mặc dù trước mắt là vô vọng nhưng nàng vẫn hy vọng. Nghe dì Lam mách lại cha một mực cự tuyệt dù cho Hải có đỗ đầu thi Hội, có được vào thi Đình đi nữa ông ấy cũng không gả Sa cho Hải. Khi nào cha nguôi ngoai Sa sẽ tìm cách thương lượng xin cha xét lại lần cuối.
(còn tiếp)

CHƯƠNG 7
 Vân Sa vén rèm nhìn ra ngoài. Bốn bề im lặng như tờ. Trời còn tối lắm! Nhưng ánh sao mai lấp lánh phía xa xa khiến nàng chắc trời đã sắp sáng. Thu hết can đảm rón rén mở then cài cửa phòng mình, Sa chạỵ thật nhanh vào bếp, mò mẫm một thoáng, lui cui nhóm lửa. Lửa bén ngay, lớn dần vừa đủ khi Sa mồi thêm nùi rơm khô. Đoạn nàng mở  nắp cái khạp thứ ba giữa những khạp xếp thành dãy dựa sát vách, lấy chén múc gạo vào nồi vo vội vàng, lật đật đổ nước bắc lên bếp. Mọi động tác thật nhanh gọn chính xác. Sa làm được vậy nhờ một thời gian suy nghĩ không để lộ cảm xúc của mình. Cha bắt đầu nguôi ngoai không nghi ngờ nhiều vì thấy nàng suốt ngày giam mình trong phòng. Dì Lam hẳn tưởng mọi việc đã êm xuôi, tình cảm chắc chưa sâu đậm chỉ nhắng lên vậy thôi nhưng kìm kẹp khuyên bảo thì cũng không có gì nghiêm trọng. 
Nếu có ai bắt gặp lúc này ở trong bếp nàng sẽ nói thèm ăn cơm nắm, dậy làm thế thôi, vì hôm qua nàng bỏ bữa tối than nhức đầu, ai chả biết!
Tối qua trước khi đi ngủ Sa cẩn thận để cái đĩa dầu leo lét gần cái chạn bát dĩa làm dấu trước, tại đó nàng đã chuẩn bị sẵn cái gói giấu khăn lụa tặng chàng, úp cái tô lên. Chút mang theo đi luôn, không quay trở lại phòng nữa!
Ánh lửa lập loè trong bếp, đĩa dầu chiếu sáng trên cái bàn gỗ nhưng mọi người vẫn  ngủ say. Vân Sa yên chí ngồi canh nồi cơm. Cơm cạn nàng rút lửa cời than cho đều chung quanh. Sa đã sửa soạn một cái khăn thật sạch, lá sen đã rửa kỹ để ráo từ tối qua. Tất cả đã chuẩn bị để nắm cơm thật chặt. Bây giờ chỉ việc giở cơm ra gói lá sen rồi sẽ ra gặp chàng cho kịp lúc.
Nếu không vì Hải chắc nàng chưa thể nhanh nhẹn tháo vát khéo léo như thế này được đâu!. Vì chàng nàng đã phải  dò hỏi kỹ cách làm cơm nắm muối mè trước khi “ra tay”.  Nàng mỉm cười trong bóng tối. Dì chắc hẳn không nghi ngờ ý đồ của mình vì nghĩ con gái cũng cần học để sau này trở thành vợ đảm đang nên hỏi tới đâu dì tận tình chỉ vẽ tới đó.
Vân Sa thoát ra khỏi nhà bằng cửa sau, băng mình vào sương lạnh, lầm lũi theo con đường nhỏ, hai bên toàn những bụi cây rậm rạp một lúc thì đến vườn cải nhà cô Huệ. Hải đã đứng chờ từ bao giờ chạy lại nắm tay nàng.
Sa kêu lên:
_Ôi anh! Sao mắt anh đỏ ngầu vậy?
Hải thở dài:
_Anh nhớ và mong gặp em. Suốt đêm có ngủ được đâu! Lục đục xếp đồ đạc hành lý, ra ngẩn vào ngơ mới tờ mờ đã đứng đây rôi!
Sa nói:
_Em cũng sốt ruột quá! Anh đợi em lâu chưa?
_Nếu nói đợi thì đợi từ khi chúng mình chia tay trên đồng cỏ lận.
Vân Sa cúi gầm mặt giấu những cảm xúc đang dâng tràn có thể làm nàng thổn thức khiến  Hải sinh nghi sẽ không tốt cho việc thi cử của chàng.
Cố lấy lại trầm tĩnh Sa rút trong bọc ra  tấm lụa đã cất công thêu quàng lên cổ chàng nói:
_Em tặng anh tấm lụa trước khi anh đi thi. Trọn lòng em gởi gắm vào đây.
Hải sung sướng mân mê dải lụa, nâng lên hôn nhẹ áp mặt vào lụa cảm động không nói nên lời.
Sa nhắc nhở:
_Anh à , anh cứ cố gắng để tâm trí học hành thi cử. Em mong anh đỗ để việc được về làm vợ anh sẽ dễ dàng hơn. Nói như vậy không có nghĩa nếu anh không đậu em sẽ không lấy anh. Dù có đậu hay không em quyết sẽ là vợ anh. Anh nhớ điều đó. Hãy làm tất cả vì em. Em cũng thế. Như vậy thể nào chúng mình cũng đến được với nhau sẽ là của nhau anh nhé!
Hải gật gù:
_Anh hiểu rồi! Hơn nửa tuần trăng xa em, vừa dùi mài kinh sử vừa nhớ em da diết đôi khi  anh cảm thấy mệt mỏi đến nghẹt thở, bây giờ được gặp em, nghe em nói lòng đã nhẹ nhõm. Anh không muốn biết tại sao em không thể gặp anh đàng hoàng  mà hai ta cứ phải lén lút thế này! Thắc mắc chỉ mất thì giờ. Anh muốn tận hưởng những giây phút quý giá bên em, được ngắm nhìn, lắng nghe em, thế thôi!
Vân Sa khẽ đặt vào tay Hải gói cơm bọc lá sen. Hải xuýt xoa:
_Em cho anh thêm gì nữa đó!
_Cơm vắt muối mè chứ gì đâu! Nhớ ăn uống nghỉ ngơi khi có thể để duy trì sức, sáng suốt mà thi nghe anh!
Hải vừa bỏ nắm cơm vắt vào cái túi áo phía trước của chàng vừa nhìn Sa trìu mến khẽ gật đầu:
_Em đừng lo, cô Huệ chu đáo lắm. Tiền bạc thức ăn đi đường anh có đủ rồi, nhưng anh vẫn lấy tất cả những gì em cho. Cái gì từ tay em trao cũng vô cùng quý giá đối với anh.
Sa không nói gì lặng lẽ nhìn Hải. Gặp nhau sao quá khó khăn nên bây giờ phải nhìn chàng cho đã nếu không khi xa lại nhớ ơi là nhớ! Đứng sát bên nhau, lắng nghe hơi thở của nhau, Hải khẽ vuốt mái tóc còn để xoã chưa vấn lên.
Sa đặt tay lên vai Hải, nàng kêu lên:
_Áo anh ướt hết rồi! Anh đứng lâu rồi phải không?
Chút vào thay áo rồi hãy đi không đau ốm thì khổ! Nhớ là em sẽ chờ anh từng giờ từng khắc, thi xong biết kết quả về ngay nhé để em còn…Nàng dừng lại lưng chừng…suýt nữa lỡ lời nói ra việc sẽ trốn theo chàng. Mấy bữa nay nàng gom góp nữ trang của người mẹ quá cố, thu hết tiền có được từ những dịp tết, tiền được trả công từ những tấm lụa thêu khi có người đặt hàng. Nếu mọi việc không xong sẽ trốn. Nếu trốn không được… cứ lấy chồng rồi trốn sau. Sa áp mặt sát vào ngực Hải. cả hai ôm xiết lấy nhau. Nàng nhìn thấy hơi thở của chàng toả ra như những cụm khói trong hơi lạnh giá. Hải cúi xuống sát mặt Sa. Trong sương lạnh hai má nàng vẫn hây hây mịn màng, đôi môi càng ướt mọng như mời gọi, gợi cảm đến choáng váng. Tự nhiên Hải có ước muốn kỳ lạ muốn biến thành  những cảm xúc mãnh liệt hoà trong vóc dáng thanh mảnh yểu diệu của nàng, đến nỗi có thể ươm đầy căng tràn đôi môi, hoặc tuôn trào lấp lánh khiến cặp mắt trong như nước hồ thu thêm biêng biếc. Mùi da thịt làm lòng khao khát dâng lên, chàng áp môi lên cổ Sa. Sự đê mê lên đến cực điểm khiến chàng ghì chặt hơn cố kiềm chế để khỏi cắn da thịt nàng. Nếu chỉ được chạm vào cái thứ mềm mượt như lụa , mát ngon như miếng thạch  để rồi tất cả cứ lồ lộ nguyên vẹn thì lòng chàng vẫn hừng hực một cảm giác khó tả, ước gì được cắn xé tận hưởng đến tận cùng sự trinh nguyên mềm mại mát lành trên thân thể này nhỉ!
Sa lên tiếng:
_Tạm thời chúng ta không nên hẹn nhau nếu anh đi thi về dù đậu hay không cứ bình tĩnh  chờ, em sẽ đến, đừng tìm gặp em anh nhé!
_Em làm sao thế? Em có vẻ buồn bã hốt hoảng?. Có chuyện gì không hay với đôi ta phải không?
Có tiếng cười nói bên đường, Vân Sa giật mình. Mặc dù vườn cải cô Huệ bị khuất sau những bụi cây um tùm nhưng Vân Sa vẫn hết sức e dè. Nàng cố gỡ vòng tay Hải ra khỏi người mình thầm thì:
_Thôi anh vào nhà kẻo cô Huê trông. Sửa soạn rồi đi kẻo trễ chuyến đò. Hải không đi cứ đứng yên nhìn Sa không chớp mắt. Sa từ từ quay gót bước đi. Hải níu lại. Sa chần chừ rồi thu hết nghị lực vùng chạy không ngoái lại nữa nếu không lại bịn rịn. Nàng cố chạy về nhà cho kịp, lúc chưa ai thức giấc, tránh bị phát giác có thể sẽ làm hỏng luôn kế hoạch lâu dài của mình.  Vừa rồi có lẽ Hải muốn được chiếm hữu giữ mãi mình trong vòng tay nên xiết chặt quá làm tự nhiên mình lại sờ sợ. Ước sao Hải vượt qua kỳ thi Hội rồi vào thi Đình, đỗ đầu tương lai sẽ rực rỡ. Cả làng sẽ ra nghinh đón khi chàng đăng khoa. Lúc đó bố không cho lấy cũng không được. Biết đâu với sự tài hoa của chàng  rồi đây có thể được bổ làm quan thương thư bộ Lại thì còn vẻ vang hơn quan ngự y ấy chứ. Với ai chứ với Hải người đã từng đỗ đầu kỳ thi Hương, Sa có  quyền mơ tới cái ngaỳ vinh quy bái tổ ấy!
Hải nhìn theo Sa , thấy hơi thẹn. Nãy giờ hình như chỉ mơ đến thể xác nàng. Tâm hồn nàng ra sao?. Cái gì  thật sự ẩn chứa trong đôi mắt, trong cái đầu xinh đẹp, trong dáng đi mềm mại ấy?.  Ta đã thực sự nắm bắt được chưa?. Lúc nãy khi Sa quay đi ta thoáng thấy một mãnh lực vô hình toát ra từ đáy mắt ấy. Khi gần chỉ muốn chạm vào cơ thể nàng, khi xa muốn biết lòng nàng nghĩ gì thì không hỏi không tâm sự được nữa! Tâm hồn nàng không đơn giản nếu không nói là khó hiểu, không dễ chinh phục. Hình như  mãnh lực ấy đang âm thầm cản ngăn ta, ngay cả khi ôm nàng trong vòng tay?.  Có bao giờ một ngày nào đó ánh nhìn trìu mến đắm đuối ấy sẽ không còn?. Có thể nào chẳng bao giờ ta thật sự tận hưởng hương vị tình yêu nơi nàng?. Những tình tứ đê mê toát ra từ cơ thể ấy có thật sự chịu hiến dâng để thoả mãn đến tận cùng cái mà người đàn ông như ta mong muốn?
Đang nghĩ lan man chàng chợt nhớ, tháo khăn lụa dừng lại ngắm nhìn. Bây giờ chàng mới kịp nhận ra những dòng chữ thêu bằng chỉ thắm đỏ nổi lên ở một góc dải lụa:
“ Lụa này dệt bằng ước mơ, bằng tơ vương vấn cho người em thương,
Dải lụa thay một vòng tay quấn thân anh ấm đêm đông canh dài
Hay là phơ phất buông lơi, nhẹ như hơi gió mơn man trưa hè
Xin đừng ướt tựa vành khăn, thấm bao nước mắt khóc tình ly tan.”
Đọc xong Hải chợt mỉm cười. xúc động rơm rớm nước mắt. Chàng tự quở: “Đúng là lúc nãy nghĩ quẩn, Sa yêu ta, nàng hứa, quả quyết như vậy mà! Đúng là yêu quá sợ mất rồi lo  vẩn vơ!”
(Còn tiếp)

CHƯƠNG 8
Suốt cả tháng nay nhiều đường dẫn đến trường thi ở kinh đô trông thật nhộn nhịp.
Cảnh vật, nhà cửa, cây cỏ tất cả như đang sửa soạn bộ mặt mới chào đón các sĩ tử từ mọi phương về đây ứng thí. Các quán xá mọc lên san sát hầu cung ứng kịp thời vật phẩm, dịch vụ cho các sĩ tử trong thời gian đợi thi.
Dọc hai bên đường, hoa phượng bắt đầu nở rộ đỏ thắm như đón chào khách thập phương. Hải lững thững đi dạo,nhìn ngắm cảnh vật con người nơi đây lòng dạ bồi hồi nô nức. Chàng tiếc đã hấp tấp thuê trọ ở một quán xa đây, mãi tít cuối đường. Biết thế thuê ở đây, vừa gần lại vừa sạch sẽ, lịch sự yên tĩnh. Không hiểu sao mình lại đâm đầu vào cái quán mụ The. Chắc tại mụ chèo kéo quá, có buông áo mình ra đâu!. Rút cuộc có phải mụ bảo rằng quán mụ tuy xa  nhưng phong thuỷ tốt, ai trọ ở đây đều đậu cao nên mới thuyết phục được mình? Nghĩ thế chàng lại chép miệng lẩm bẩm tự an ủi “ Thôi cũng chả sao, tốt quá rồi!. Kỳ thi Hội được coi như nguồn cung ứng nhân tài phục vụ vương quyền, trường thi chắc chắn sẽ không sơ sài, đông đúc lộn xộn nhơ nhớp như khi thi Hương.” .
Chàng vừa xem qua trường thi và đã thuộc nội quy thi dán trước cổng trường.
Trường thi là một khu nhà xây trên bãi đất rộng với những dãy lợp ngói chia thành từng khu riêng biệt dành cho giám khảo, cho quân lính bảo vệ và một dãy toàn những gian nhỏ đều nhau, đó là nơi các sĩ tử sẽ làm bài thi. Kỳ này không phải vác lều chõng, chẳng cần mượn ai gồng gánh theo hầu. Với xâu tiền kẽm và một lạng vàng phòng thân, tiền bạc cả đời cô Huệ gom góp được, đều dồn cho chàng làm kinh phí đi thi. Chút nữa ghé lại quán mua bút mực, và một mảnh chiếu là xong. Ngày mốt sẽ đi lấy thẻ tre nhận số thứ tự, nhận phòng vào thi, thật đơn giản!
Mụ The cầm cái quạt phẩy ruồi mắt lim dim nhìn ra ngoài ngõ thỉnh thoảng lại ngáp dài. Quán mụ nằm hơi thụt vào so với đường chính nhưng hầu như lúc nào cũng đông khách. Đây là nơi hội tụ của giới “giang hồ tứ chiếng”. Quán mụ tuy xập xệ nhưng nói trắng ra là quán nhậu, không phải quán nước bên đường thường thì khách chỉ dừng chân uống vội chén chè, nhai vài miếng trầu, rít vài hơi thuốc. Quán mụ nhìn vậy chứ đầy đủ những thức ăn thức uống khách cần. Nếu khách cần các ả đào để hát hò cho vui mụ The sẽ đáp ứng ngay.
Thế nhưng dạo này mùa thi, quán mụ có phần nghiêm trang hơn. Mụ sẵn sàng cung cấp những bữa ăn lành mạnh, rượu cũng ngon hơn, như một chút lòng tỏ sự kính trọng đối với những nho sĩ, những bậc hương cống đã vượt qua giai đoạn thi Hương “trần ai” để được có mặt tại đây dự khoa thi Hội.
Bữa nay phòng trọ nhà mụ đã kín. Mấy hôm trước có một nho sĩ thần thái đẹp đẽ, hào hoa phong nhã tới mở hàng. Biết đâu đây có thể là bậc đại khoa không chừng?. Còn vinh hạnh nào hơn cho cái quán của mụ.
Thức ăn ngon, rượu ngon tất nhiên giá phải cao cho nên hôm nay bọn thợ thuyền, chài lưới, giang hồ ít lui tới. Quán ăn vắng khách. Nhưng mụ không lo. Tiền thu được từ các sĩ tử ở trọ mụ cũng đã lời lắm rồi! Lâu lâu mới có dịp không thể bỏ qua. Nếu khoa này quán trọ mụ có người đậu thì khi mãn khoa quán mụ sẽ tưng bừng lắm. Ăn nên làm ra phải biết, còn được tiếng cho những mùa thi sau nữa ấy chứ!
Mà nếu lỡ ra các sĩ tử không đậu mụ cũng không lỗ đâu mà lo! Đa số sĩ tử ở xa. Vì ở xa lâu lâu mới được dịp đến kinh đô, đang sẵn bất mãn đời bon họ cũng sẽ vơ vét những đồng tiền cuối cùng nâng chén tiễn đưa nhau, ăn chơi xả láng trước khi trở về quê nhà. Đang ngồi uể oải suy nghĩ lan man bỗng mụ dựng hẳn người toét miệng cười nói với ra ngoài:
_Chà cống Hải về sớm thế! Cơm nước gì chưa để tôi còn lo?
Hải bước vào ngồi phịch xuống ghế đẩu tì tay lên bàn, thở hắt ra:
_Kinh thành đẹp quá! Đi xem trường thi rồi loanh quanh chỗ nào cũng thích. Đi mỏi chân chợt nhớ từ sáng tới gìơ bụng chưa có gì.
Mụ The ngắt lời:
_Được rồi để tôi bảo tụi nhỏ nấu cơm cống Hải xơi!
Hải lắc đầu:
_ Thôi đừng làm gì, cho dĩa lạc rang ít lòng gà, vài ba cái bánh tẻ nhâm nhi với chút rượu được rồi!
Mụ The gật đầu:
_Ừ phải đấy! Nhìn cống Hải gọi thức ăn tôi lại nhớ quê nhà. Quê tôi đàng ngoài ấy! đồng hương có khác cái gì ở cống Hải tôi cũng mến cả!
Thức ăn được bày ra, Hải vừa nhâm nhi vừa lơ đãng nhìn ra ngoài đường. Chàng mong cho tới ngày thi, còn những một ngày nữa, mai mình làm gì đây?. Ôn thi cũng không vào nữa rồi! Vừa hồi hộp không biết thi ra sao vừa nhớ nàng quá. Không biết Sa giờ làm gì? Chút nữa vào phòng hít tấm lụa cho đỡ nhớ. Chàng lấy tay nắn xâu tiền giấu trong người suy nghĩ vẩn vơ. Ngày mai có thể đi lang thang mua thứ gì cho nàng làm quà như vòng xuyến, hoa tai chẳng hạn, có thể thành quà cưới cũng nên.
Hải ăn vài ba cái bánh tẻ gắp ít lòng gà bỏ vào chén bụng đã lưng lửng, chàng uể oải hớp chút rượu đế, lừ  đừ nhìn ra con ngõ. Trời nắng quá cái cây gì có hoa vàng nở chói chang loang loáng khiến chàng vừa ăn vừa nheo mắt lim dim…
Hải mặc triều phục rất trang trọng đi qua một khoảng sân rộng, tiến lên tam cấp, đi giữa hai hàng người sắc phục rực rỡ đang quỳ phục, có hai người cầm lọng vàng dẫn đường. Tiếng kèn tiếng trống khua vang  theo nhịp bước của chàng.
Rồi tất cả bị bỏ lại phía sau chỉ mỗi mình chàng ung dung đi qua những phòng dài hẹp được thắp sáng bởi vô số những ngọn đèn dầu.
Cuối cùng hoàng đế xuất hiện lờ mờ trên ngai vàng. Khói toả từ cây nhang lớn cắm trên hương án khiến cho không thể nhìn rõ Ngài, sao tất cả cứ chập chờn mông lung?.
Hải quỳ phục xuống cái gối dựa màu vàng đặt trên manh chiếu vàng trải ra trước mặt. Cạnh đó bày nghiên mực.
Bỗng nhiên Hải thấy Hoàng Đế  phất cánh tay áo rộng ra hiệu thời gian thi tính theo giờ cháy của nén hương bắt đầu.
Chàng đọc đề thi. Cầm cây bút chấm vào nghiên mực, cán bút lớn dần lên như cái gậy nhọn đầu, nhưng bàn tay chàng có một sức mạnh lạ lùng khiến quơ cây bút  lên không trung cứ nhẹ tênh, rồi giáng bút . Những nét như rồng bay phượng múa , ý tưởng tuôn tràn suôn sẻ đầy ắp như nước chảy mây trôi, miên man như thể không dứt được. Mảnh giấy chàng viết từ từ mở rộng đến bao la vời vợi? Mảnh giấy sao thành bầu trời?.
Bỗng dưng không đâu làn chớp xẹt ngang rạch nát cả vùng trời bình yên phẳng lặng.
Hằn lên khoảng mênh mông ấy một lời phê nhiễu mực đỏ như máu, sắc như dao “Quỷ văn”. Lạ lùng thay, giữa những đổ vỡ xao động ấy  trỗi lên giọng cười ngạo nghễ kéo dài thành một chuỗi liên kết bất tận. Giọng cười đầy thoả mãn nghe quen quen. Không lẽ lại là giọng của chính ta sao?. Bỗng dưng âm thanh nheo nhéo "meo..meo.".vang lên rõ mồm một làm cho mọi thứ đột ngột biến mất
. Con ngõ nhỏ từ từ hiện ra, hoa vàng loá mắt đu đưa trên cành. Cái bao đựng rượu bèo nhèo của mụ The rõ dần, bàn ghế xiêu vẹo lố nhố. Cái gậy có gắn lá chuối đuổi ruồi của mụ The vẫn quơ đi quơ lại đều đều. Con mèo đang lia cặp mắt sáng quắc láo liên đầy thèm thuồng, hết nhìn con gà luộc tươm mỡ vàng ươm đang chổng cái phao câu tròn ủng lại đến khúc dồi béo ngậy. Tất cả hai món này cứ treo toòng teng trên không, đu đưa nhè nhẹ như trêu ngươi. Nó tiếp tục buông ra những tiếng kêu "meo meo" tuyệt vọng thê lương vì không thể tiếp cận được những thứ khoái khẩu đó.
Hải ngồi nhổm dậy nhìn chung quanh. Bà chủ nhìn chàng nở một nụ cười bỡn cợt:
_Cống Hải ngủ ngon quá! Chắc tối qua thức khuya học bài à?
Hải ngơ ngác:
_Hoá ra tôi thiếp đi ? Sao bà không gọi tôi?.
Bà chủ đùa:
_Tại bữa nay vắng khách, để cống Hải ngồi trong quán cho vui đâu có sao?
Hải lại hỏi:
_Tôi ngủ lâu không?
_Cũng chừng nửa canh giờ thôi!
Hải ngồi thừ người nhớ lại giấc mơ. Tại sao lại mơ kỳ lạ quá! Sao lại gặp vua? Chả lẽ đây là điềm báo mình được vào thi Đình ư? Sao lại “quỷ văn”?. Hải lại tiếp tục suy ngẫm về giấc mơ. Từ lâu chàng biết mình học nhưng không bao giờ chịu câu nệ vào những quy tắc, cứ hứng lên là viết. Có lần cụ đồ Bỉnh, thầy dạy của chàng có phán một câu là văn phong suy  tưởng của chàng lạ lùng bạo dạn ngỗ ngáo quá, không chịu vào nề nếp như mọi người, sợ đi thi sẽ bị đánh hỏng. Thầy bảo cứ làm văn thơ cái kiểu quái quỷ này không đậu được đâu! Được thầy uốn nắn đe nẹt mấy năm liền nên thi Hương mới đỗ đầu! Nhưng phải công nhận từ khi ôn thi một mình ở làng Dâu hình như cái thói ấy đang trở lại thì phải? Có lẽ “quỷ văn” ứng vào loại văn chương tự do không theo lề lối quy tắc gì ráo của mình ư? Nhưng mình vẫn vào thi Đình? Có thể  đây là điềm lành chăng?
Nghĩ vậy chàng hớn hở đứng dậy vào phòng trọ chuẩn bị vài thứ lặt vặt quay trở ra nói với bà chủ quán:
_Bà ơi! Tôi có việc phải đi gấp. Tôi để ít đồ dùng tại đây. Ngày mốt tôi mới thi, ngày mai tôi đi thăm dò mấy vùng xung quanh mua ít quà cho vị hôn thê chứ thi xong rồi chưa chắc có thời gian .
Mụ The xuýt xoa:
_Ôi chao! Tiếc quá cống Hải có nơi có chốn rồi sao?. Biết ngay mà! Đẹp trai tài hoa như thế làm gì con này có cơ hội để mai mối. A mà này! Nếu muốn mua đồ cho đáng đồng tiền bát gạo thì nên đi đò qua bên kia sông, đi vài dặm có một chỗ làm nữ trang, hàng rất đẹp tha hồ lựa, cứ qua đó dò hỏi khắc biết.
+++
Hải nhìn người thợ kim hoàn tỉ mỉ mài dũa chăm chút đôi hoa tai, lòng nóng như lửa đốt. Trời bắt đầu tối dần. Ngoài kia còn bao dặm dài mới tới bến sông.
Sự thích thú nhìn ngắm đôi hoa tai nho nhỏ xinh xinh đang được người thơ nhận thêm hai miếng ngọc thạch xanh nhìn đến mát mắt giờ đây đã vơi đi rất nhiều. Chàng nghĩ thầm, biết vậy mình mua đôi hoa tai bằng vàng đeo cho rồi còn bày trò đi lùng mua cho được ngọc thạch riêng rồi mới đưa về mướn thợ làm cho vừa ý chi cho thêm rắc rối như thế này kia chứ!
Chàng lo lắng hỏi dò:
_Nhanh lên được không ông?. Chừng nửa canh giờ nữa tôi phải đón đò qua sông về cho kịp.
Người thơ kim hoàn ngước nhìn Hải:
_Ôi! Sao giờ anh mới nói. Nếu biết anh phải về ngay tối nay, tôi đã khuyên anh mang nữ trang về, ngày mai hay khi nào rộng rãi thì giờ mang tới đây làm mới vừa ý và đẹp được. Còn bây giờ tôi báo cho anh biết anh không thể về tối nay. Trong người anh có tiền và vàng đi bộ ra bờ sông giờ này quả là nguy hiểm. Thôi lỡ rồi, anh ráng chờ lấy nữ trang rồi mướn phòng trọ gần đây mai đi sớm vậy!
Hải kêu lên:
_Chết chửa! Không được đâu! Tôi phải về thôi bằng mọi cách dù phải về khuya.
_Anh không hiểu ý tôi rồi! Dẫu anh có ra tới bến sông thì vùng này người ta không đi đò đêm hôm đâu! Mai đi sớm là được chứ gì?
Không thể cứu vãn được nữa Hải ngồi thừ người chờ đợi. Cả ngày lùng mua ngọc thạch, xế chiều mới tìm được thợ kim hoàn vừa ý. Bây giờ quá trễ không về được, người quá mệt mỏi, thôi đành tìm chỗ trọ qua đêm, nghỉ ngơi lấy sức mai còn thi.
+++
Trước khi bước vào phòng nghỉ Hải nhắc nhở dặn dò chủ nhà trọ:
_Bác à! Khoảng đầu giờ dần bác đập cửa gọi tôi dậy  nhé!
Ông chủ gật đầu:
_Được rồi! Anh cứ nghỉ đi. Anh đi sớm nhưng giờ đó đã tỏ mặt người, sẽ có nhiều người cùng đi ra bến sông chứ đi sớm quá thì không nên vì cũng phải đứng chờ thôi!
Hải khẽ dạ rồi cúi đầu chào, lui vào phòng. Chàng thổi tắt ngọn đèn đang cháy, buông mình xuống cái chõng tre nhắm mắt lại. Cả ngày mệt mỏi vì đôi hoa tai cho Vân Sa bây giờ chàng muốn ngủ ngay để sớm mai còn có sức tỉnh táo làm bài thi. Vậy mà cứ trằn trọc mãi. Cái chõng tre  kêu kẽo kẹt thật khó chịu mỗi khi chàng trở mình. Bây giờ chàng hối hận đã quá hấp tấp. Để thi xong thư thả không được sao? Trong khoảng thời gian chờ treo bảng kết quả mình đi cũng được mà! Chắc taị cái giấc mơ quái đản đó làm mình nổi hứng đi không tính toán kỹ.
Tiếng đập cửa bên ngoài rầm rầm tiếng la ơi ới:
_Anh ơi! dậy! dậy! Trễ rồi anh ơi anh à!
Hải vùng dậy quơ tay nải, không kịp vuốt lại áo quần đầu tóc vội vàng mở bung cửa.
Ông chủ quán đứng đợi ngay cửa:
_Tôi gọi mãi. Phải mấy chục tiếng, ông ngủ say quá!
Hải hấp tấp lục những đồng tiền kẽm trong túi trao nhanh vào tay ông ta rồi lao ra ngoài. Ông chủ cuống quýt gọi với theo:
_ Anh ơi chưa thối tiền mà!
Hải đã biến dạng sau lùm cây bên đường. Người đàn ông nhìn theo lẩm bẩm:
_ Trời, sao vội đến vậy! Thật tội nghiệp!
Trên đường đi, chàng có thêm vài người đồng hành. Khi ra bến sông tất cả đều nuối tiếc, chuyến đò đầu tiên trong ngày vừa rời bến đang từ từ lẫn vào làn sương mờ để qua bên kia sông. Đành đợi đò quay lại. Chạy trên đường dài chưa kịp ăn bây giờ đứng trong sương lạnh buổi sớm lại vô cùng lo lắng người Hải cứ run lên bần bật hai hàm răng va nhau lập cập. Mắt Hải mở to nhìn đăm đăm ra phía trước, hai vai thõng thượt như muốn buông xuôi đầu hàng số phận. Một lúc sau ở phía xa xa có con đò đang lướt tới. Đò này rất nhỏ mỗi lúc một hiện rõ đang từ từ cập bờ. Hải nhảy bổ xuống chui vào khoang thuyền nói với người lái đò:
Đừng chờ ai nữa. Tôi trả bao luôn con đò này. Nhanh lên kẻo tôi trễ thi mất.
Nghe vậy người lái đò quay ngoắt mũi thuyền sải tay chèo cho thuyền lao nhanh ra trước.
Khi đò qua được tới nơi, Hải nghe có tiếng trống hiệu, dường như của trường thi. Người lái đò vội vã giúp Hải lên bờ thật nhanh rồi bảo:
_Tui không lấy tiền mô! Đi đi! Đi đi!
Hải cắm đầu cắm cổ chạy. Không thể ghé mụ The lấy chiếu và bút nữa. Chaỵ thục mạng  một lúc, trường thi hiện ra. Bốn bề vắng lặng như tờ. Cửa trường đã đóng. Hải bủn rủn cả người, chạy về phía người lính canh hớt hải hỏi:
_Thi rồi hả anh?
Người lính trả lời:
_ Nội bất xuất ngoại bất nhập. Anh không nên lai vãng ở đây. Nếu không cả tôi và anh sẽ phạm quy.
Hải điếng người lắp bắp:
_ Xin anh cho tôi vào. Tôi là thí sinh ứng thi mà!
Người lính nhìn Hải lắc đầu:
_Trễ rồi! Anh về đi, hồi nãy có mấy người đi trễ nhưng tới trước anh cứ nằn nì nên bị lôi đi rồi! Anh còn trẻ quá mà! Thôi để khoa thi sau rút kinh nghiệm dầy dạn rồi thi cũng còn sớm chán!
Bỗng có tiếng hô vang, tiếng vó ngựa dồn dập, người lính cuống quýt:
_Anh đi đi! Đội quân cảnh vệ đang tuần hành quanh trường thi đó!
Hải chạy lại núp sau một thân cây. Chàng đưa tay lên ngực nắm chặt cái túi đựng đôi bông tai,uất ức nhìn lên trời lẩm bẩm:
_Đôi bông tai? Thi Hội? Chỉ được chọn một. Hụt thi Hội vì đôi bông tai. Quà cưới chỉ có một lần. Đám cưới phải kịp thời. Thi Hội sẽ còn nhiều dịp. Không van xin nữa! Anh sẽ về ngay với em đây Vân Sa!
Nước mắt chảy dài trên khuôn mặt hốc hác bàng hoàng Hải từ từ khuỵu xuống bên gốc cây.
(còn tiếp)

với đường cáp đứt
 
CtLy chắc ngồi chờ đọc truyện Vô Biên của Sendat chắc là triền miên quá

Chả ai muốn trèo tường lửa, cũng chả ai muốn đứt cáp quang, Ly thông cảm nha! Hôm qua vào được vnthuquan quay ra đọc sủa bản thảo trở lại thì không vào được nữa Ly à! Khổ lắm chứ có sung sướng gì đâu!

UiCHƯƠNG 9
 Ở đây màu xanh ngự trị. Xanh bao la, xanh bạt ngàn. Hình như tất cả im lìm ngủ quên trong màu xanh. Xanh như thể không có chân mây cuối trời. Xanh không có điểm dừng, nối tiếp như dải lụa mượt, căng dài trong gió. Cỏ nhìn xa bỗng mờ mịt như khói.
Tiếng vó ngựa vọng lại từ xa, mỗi lúc một rõ dần.
Ngựa phi điên cuồng trên cánh đồng cỏ, làm cho cả một vùng xanh xao động sững sờ.
Nắng lung linh chan hoà. Nắng vươn dài vươn xa.
Gió từ muôn hướng. Gió trong thênh thang. Gió ở đây tưởng như vô biên lồng lộng tràn trề, hả hê, không rít không rên, không luồn không lách, không lao xao thầm thì…
Gió xô dạt bờm ngựa ra phía sau, tiếp lực đẩy vó ngựa lao nhanh, vươn sải lướt như bay, vượt qua những hố sâu bụi gai nằm lẫn đâu đó trên cánh đồng cỏ.
Không gian xanh, nắng gió bạt ngàn. Lòng người trai trẻ cứ thế mở ra thoả thuê hân hoan trong nắng gió, phiêu diêu về nơi bất tận. Vó ngựa tung bay trên đồng cỏ lung linh sắc màu hoa dại. Phía trước hoa cỏ đón chào, phía sau lớp lớp ngã rạp. Ngất ngây trong mùi hăng hắc ngai ngái của hoa cỏ bị giẫm nát, rồi mùi nắng, mùi gió, mùi đất cát dậy lên, khơi luôn miền ký ức tưởng đã khoả mờ. Từ tận cùng sâu thẳm, một xao động mơ hồ rồi dồn dập đang xuyên qua lồng ngực, qua lớp áo, đang hoà tan trong cái bao la bất tận, băng băng theo nhịp ngựa phi.
Cảm giác ấy, miền xao động ấy,  chàng vừa kịp nhận ra vẫn còn hiện hữu trong mình. Điều tưởng đã không còn nữa sau ba năm bị ghìm lại khi thường xuyên phải bước qua các ngưỡng cửa trang nghiêm của đền đài cung cấm, đã tàn theo ánh nến lập loè bên linh cửu cha ngày nào. Ước vọng tưởng đã chết trong cái ngaỳ tang tóc ấy, khi chàng cúi đầu cố dằn lại sự tuyệt vọng đau khổ của riêng mình để làm vui linh hồn người đã khuất, vậy mà giờ đây hình như đang sống lại….
Ngựa phi như vậy không biết bao lâu bất chợt màu xanh biến mất. Người tuổi trẻ như bừng tỉnh cơn say, ghìm cương lại. Vó ngựa gập ghềnh. Vó ngựa dò dẫm, ngập ngừng định hướng rồi mới phi tiếp. Lần này  chừng mực khoan thai vì đang đi qua một nơi sinh hoạt có khu chợ nhỏ với những mái lều san sát nhau.
Cuối cùng chàng nhảy xuống đất, kéo ngựa đi vào con đường đất khúc khuỷu quanh co khi ẩn khi hiện chập chờn giữa rừng sim đang dần tím thẵm trong ánh chiều.
Tiếng chân   bước lần lững thững trên đường mòn như lời thỏ thẻ cùng tiếng kêu rinh rích của chim chích . Bóng của chúng với cái đầu đỏ bé tí thấp thoáng chuyền cành trở thành những điểm linh động lao xao giữa một khoảng trời lặng lẽ. Lòng người tuổi trẻ bâng khuâng bồi hồi  tràn ngập kỷ niệm. Đã tới chân đồi. Chàng kéo ngựa dợm bước nhanh, lên lưng chừng dốc thì dừng lại. Thấp thoáng sau luỹ tre vàng có nếp nhà tranh. Chàng đưa tay xoa bờm ngựa kêu lên:
_Đến rồi!
Rút trong tuí áo viên đường mía đưa kề trước mỏm ngựa. Con ngựa ngoạm ngay, nhai ngon lành, mắt chớp chớp, cà đầu vào người chàng, gục lên gục xuống, đuôi ve vẩy.
Một mùi hương ngọt thoảng qua trong gió. Nhìn vào sân, giàn thiên lý với những chùm xanh như chuỗi ngọc phất phơ trước hiên nhà. Từ mái tranh toả lên làn khói trắng uốn lượn in lên nền ráng đỏ. Có tiếng hô vang vang của các môn sinh đang tập võ vọng lại từ phía sau nhà cùng với cát bụi bay mịt mù, chàng lẩm bẩm: “Ổn thôi! Thiên lý vẫn nở, cát bụi vẫn bay!” rồi lấy tay đẩy cái cổng tre bước vào.
Có tiếng phụ nữ reo lên:_A! Tùng! Tùng về anh Sơn ơi!  Ra mà xem ôi mừng quá đi thôi! Phải cậu đó không Tùng?
Tùng cười:
_Trời đất ơi! Nghe chị  kêu cứ như con nít ba tuổi mừng mẹ đi chợ về.
Người phụ nữ trong bộ quần áo màu nâu chàm, chân trần một tay cắp cái rá gạo tay kia xoa cái bụng to vượt mặt cười hớn hở:
_Còn hơn thế nữa ấy chứ!
Rồi đổi giọng nghiêm trang cô quát vang:
_Tất cả môn sinh ra chào sư phụ đi!
Từ sau nhà hàng chục thanh thiếu niên chạy ra bao quanh Tùng với sự ngưỡng mộ. Trong những khuôn mặt xa lạ  Tùng vẫn nhìn ra những khuôn mặt thân quen. Họ ôm lấy Tùng ríu rít như chim sẻ. Họ hỏi đủ thứ chuyện làm Tùng không kịp trả lời. Vừa lúc đó một người có vẻ lớn tuổi nhất điềm đạm đứng ở phía sau vỗ vai Tùng hỏi giọng nửa như oán trách nửa như châm chọc:
_Hôm nay bất ngờ rồng đến nhà tôm. Đến đây có việc gì? Quan ngự y về đây ắt hẳn có lý do. 
Tùng quay lại kêu lên:
_A, Anh Sơn! Không lý do gì cả, em nhân thể trên đường về quê ghé thăm anh chị, thắp nén nhang cho thầy, thăm võ đường vậy thôi!
Giọng chàng nhỏ xuống như phân trần:
_Anh à! Anh hiểu cho em, từ khi  bất ngờ ra đi, về chịu tang cha đến giờ em không có giây phút rảnh rang để tìm về đây. Em vẫn mong có ngày quay trở lại thăm mọi người cũng để nhớ lại một khoảng thời gian đẹp đẽ mà có thể em sẽ không bao giờ có được trong quãng đời còn lại.
Để phá tan bầu không khí ngột ngạt người phụ nữ kéo tay Tùng vào nhà rồi hô:
_Hôm nay mọi người về nghỉ sớm nhé! Mai hãy tập tiếp!
Tùng gạt đi:
_Không! Không! Tôi nhớ không khí võ đường lắm! Ra sân đi anh em ơi!
Người phụ nữ chép miệng:
_Thôi thế cũng được. Tùng để ngựa đó cho tôi. Tôi dắt nó đi tắm rồi cho nó ăn.
_Thôi chị để em. Chị có thai cái gì cũng nên nhẹ nhàng. Rồi chàng hỏi nhỏ: Sắp chưa chị Thuỷ?
Thuỷ đáp nhanh:
_Còn chừng mươi ngày nữa nhưng không sao đâu!. Tùng cho tôi chăm sóc ngựa tí đi!
Tùng gật đầu:
_Chị không biết chứ tuấn mã nhà em hôm nay chạy nhanh như thế nào đâu, cứ như  tên bay ấy, nhất là khi băng qua đồng cỏ.  Nói xong Tùng bật cười ha hả khoái trá.
Tùng, Sơn đứng trên một bệ đá cao nhìn võ sinh tập. Những đường quyền biến đổi linh ảo khiến võ sinh chỉ còn như những cái bóng chập chờn trong không trung, nhẹ nhàng thanh thoát như có, như không, Thoắt bay, thoắt lộn, thoắt nhào, những bước nhảy, cú vồ dũng mãnh kèm theo tiếng thét oai phong. Có khi những chiếc bóng chùng xuống vừa tránh vừa luồn lách lắt léo hiểm hóc khó lường.
Tùng say sưa đứng nhìn môn sinh tập dượt . Những cùi rơm bện, những thúng thóc, bao cát treo lơ lửng liên tiếp bị thoi, đấm đá. Có những võ sinh nhét cát đầy hai ống quần đã được buộc túm lại hoặc đeo đá sau lưng, đang cố gắng tập nhảy bật lên. Biết bao công sức mồ hôi nhẫn nại!  Tự nhiên Tùng lại có ước muốn thiết tha được thể hiện sức mạnh sự nhanh nhẹn thanh thoát, đi vài đường quyền, tung một cước, múa vài nhát kiếm, nguồn lực trong người như đang hồi sinh đang dâng trào.
Cách đây ba năm khi còn là người vô địch trong võ đường, Tùng không thể nghĩ rằng có ngaỳ chàng chỉ đứng xem mọi người tập võ như một kẻ bàng quang hoàn toàn đứng ngoài cuộc. Nếu cha và anh không tử nạn bất thình lình có thể giờ đây chàng là một danh kiếm, không phải suốt ngày nhốt mình trong Thái Y Viện.
Lặng lẽ ngắm võ sinh quần nhau trên võ đường quên rằng hoàng hôn đang đến, tiếng chuông chùa đâu đó buông nhẹ trên nương đồi.Các võ sinh chào Tùng và Sơn vội vã lần lượt rời võ đường. Khi không còn ai nữa Sơn hỏi:
_Cậu thấy võ sinh bây giờ ra sao?
Tùng gật đầu tấm tắc khen:
_Em thấy dạo này  nhiều người tập quyền nhuần nhuyễn quá!  Hậu sinh khả uý. Anh à, em cố gắng chớp ít thời gian lên đây, trước hết thắp nhang tạ lỗi thầy, sau đó trình bày việc em sẽ thành gia thất, sau cùng được nhìn “Song long kiếm” lần cuối, được múa lại vài đường trước khi từ bỏ nó mãi mãi.
Sơn gặng hỏi:
_Cậu lấy vợ thật không? Ai vậy? Ngọc Điểm tiểu thư phải không?
Tùng lắc đầu nhìn Sơn ngạc nhiên:
_Không phải! Ủa mà sao anh biết tiểu thư Ngọc Điểm?
Sơn cười bí mật:
_Cậu đừng tưởng cậu rời xa nơi này mà mọi người mù tịt nhé! Tôi nghe nói Ngọc điểm tài sắc vẹn toàn lại là cháu hoàng phi. Cứ tưởng còn ai hơn được cậu nữa chứ! Vậy hôn thê của cậu là ai nói đi, sốt ruột quá!
Tùng thở dài chép miệng. Ánh mắt trầm hẳn xuống. Bằng một giọng buồn buồn pha lẫn chút  giễu cợt Tùng nói:
_Anh à! nếu em nói, cho đến nay em cũng không biết mặt mũi tính nết cô ấy như thế nào liệu anh có tin không?
Nói tới đây Tùng mỉm cười chua xót:
_ Vậy mà từ cái ngày em rời võ dường về gặp cha hấp hối, từ giây phút ấy trở đi hình như cô ấy đã trở nên một thứ quyền lực vô hình chi phối cuộc đời em. Cha bắt em hứa sẽ lấy cô ấy làm vợ khi mãn tang nếu không cha chết không nhắm mắt, chỉ trong khoảnh khắc ngắn ngủi chờ cha trút hơi cuối cùng em phải quyết định cả cuộc đời mình. Phải rời bỏ võ đường để về nhà nối nghiệp tổ tông làm nghề thuốc. Vì cha, anh cả không còn nữa, nhà neo đơn chỉ còn mẹ già, chị dâu, đứa cháu trai nhỏ dại, anh bảo nếu anh ở vào vị trí em, anh có thể chỉ khăng khăng biết có mình được không ?
Sơn hỏi:
_ Vậy cô ấy là người ở đâu? Chắc con của bạn thân ông cụ hả? Chắc cũng phải thế nào mới lọt vào mắt xanh ông cụ chứ hả? Anh nghe em kể nghĩ rằng ông cụ kỹ tính lắm mà!
_Mới đầu em cũng nghĩ thế nhưng nghe mẹ kể  thì lý do lại rất đơn giản. Cô ấy không phải con của bạn thân. Người làng Dâu thì phải. Nhân dịp cha đi mua hàng lụa để mang về triều gặp cô ấy là con gái một nhà dệt lụa. Ông cụ cũng biết sơ về tử vi tướng số thoạt đầu thấy tướng cô ấy, thích lắm hỏi thêm ngày giờ sanh rồi về cứ khăng khăng với mẹ em rằng tướng cô ấy tốt lắm, vượng phu ích tử có thể làm rạng danh dòng họ tổ tông nhà em. Anh thấy có vô lý không?
Tùng nói trong uất ức:
_Nếu cha, anh không bị nạn bất thình lình, em quyết không chịu rời võ đường cũng như cưới một người xa lạ mà mình không hề biết gì!
Nói tới đây giọng Tùng nhỏ xuống như lời thầm thì:
_Ngọc Điểm cũng như võ đường bây giờ chỉ còn là những ước mơ quá xa vời đối với em.
Hai anh em không nói gì thêm, lặng nhìn bóng tối đang dần ngự trị khoảng sân bằng đất giờ đây đã vắng bóng người bỗng trở nên thênh thang.
Mùi cơm gạo mới luồn qua khung song thưa của bếp thoảng trong gió. Tùng hít hà thấy bụng đói cồn cào. Không nhịn được nữa chàng kêu lên:
_Đói quá rồi! Cả ngày mãi rong ruỗi em chưa ăn gì!
Sơn kéo tay Tùng:
_Thôi mình vào đi. Nhâm nhi đưa cay tí gì rồi ăn sau cũng được. Thuỷ đang làm thêm món cháo nấm mối cậu có ngửi thấy mùi không?.Món cậu thích đó!
Tùng reo:
_Ồ! vậy thì vào nhanh nhanh còn đợi gì nữa!
Thuỷ đang đứng ở cửa bếp phía hiên sau. Cô múc nước ở cái vại gần đó ra thau rồi giục Tùng:
_ Cậu rửa mặt cho mát rồi vào xơi cơm. Ngựa tôi đã tắm và cho ăn, cột ở đằng kia kìa. Tùng nhìn về hướng tay Thuỷ. Con ngựa yêu đang được cột gần đống củi đã được chẻ xếp gọn gàng thành dãy dài.
Tùng nói:
_Chị chu đáo quá. Dạo này sức khoẻ chị tốt hơn  thì phải? Em thấy da dẻ căng bóng tươi hồng hơn trứơc nhiều hay vì đang mang thai?
Thuỷ đứng yên nhìn Tùng trong câm lặng, miệng thoáng nở nụ cười. Ánh lửa lập loè trong bếp, mùi thức ăn đang chín trên lò, mùi khói bếp. Khung cảnh êm đềm quá làm lòng chàng  bình lặng lại. Những ẩn ức háo hức dâng trào khi băng băng trên đồng cỏ  đã lắng xuống. Tùng nhìn khuôn mặt  mình qua làn nước trong của cái thau. Làn da sạm lại, khuôn mặt gầy đi, hơi hốc hác sau mấy ngày rong ruỗi trong cát bụi đường xa. Khuôn mặt lúc này dầy dạn phong sương hơi khắc khổ hợp với một kỵ sĩ, kiếm sĩ hơn là vẻ từ tốn trầm ngâm khoan thai của một ngự y cung đình. Ý nghĩ ấy làm chàng mỉm cười một mình. Chàng nhúng tay vốc nước trong mát lên từ từ rửa mặt.
Khi rửa mặt xong chàng đứng lên không để ý có người đứng bên, đầu chàng khẽ va vào người Thuỷ đang đứng tay cầm sẵn khăn.
Chàng kêu lên:
_Ôi có sao không chị. Chị đứng mà nãy giờ không hay.
Thuỷ lắc đầu trao khăn cho Tùng lặng lẽ nhìn chàng một thoáng rồi đi vào bếp.
Sự trở lại của Tùng chiều nay thật  là một món quà, một hạnh phúc bất ngờ đối với Thuỷ.
Vừa lau mặt Tùng vừa nhìn về hướng Thuỷ đang nấu ăn. Bóng dáng người phụ nữ màu áo chàm đơn sơ chập chờn trong ánh lửa sau màn khói hay dưới ánh trăng, tất cả vẫn thường len vào ký ức những năm tháng xa nơi đây.  Ký ức đến thật sự tự nhiên bình lặng, không phải đến từ những nhớ mong thiết tha cháy bỏng nào cả! Tùng biết rõ như thế! Nó chẳng bao giờ đến khi chàng cô đơn nhàn tản trong thư phòng hay trong những đêm trằn trọc khó ngủ.  Từ ngày nối nghiệp cha thay cha làm ngự y trong triều, bất ngờ được đi đây đó, tháp tùng hoàng thân quốc thích đến tận những nơi phồn hoa đô hội những thương điếm những hội quán ở phố Minh Hương, (1) nơi ấy đôi khi dù rượu đã mềm môi ngất ngây say trong ánh sáng dìu dịu kỳ ảo muôn màu sắc của những chiếc đèn lồng, đèn kéo quân, xung quanh dập dìu lả lướt  những tà áo muôn hồng nghìn tía của những mỹ nhân tươi xinh kiêu sang, song tất cả vẫn cứ nhoà đi, chập chờn xen lẫn bóng hoa thiên lý, võ đường ngập ánh trăng, khuôn mặt thầy, Sơn, Thuỷ…khi mờ khi tỏ bên ánh đèn dầu leo lét nơi rừng khuya.
Tùng cất tiếng gọi:
_Chị Thuỷ ơi!
Thuỷ bỏ bếp chạy ra. Tùng rút trong túi áo một cái trâm cài bằng gỗ có mùi thơm thật nhẹ được vuốt nhọn một đầu, đầu kia mài tròn nhẵn bóng mân mê trong tay nói như một lời tâm sự:
_Từ khi rời xa nơi đây em bây giờ không thiếu thứ gì. Em còn gởi tại hoàng cung những món quà tặng của những lái buôn em tình cờ quen biết, những bộ trà, những chén bát sứ kiểu, lụa gấm, nữ trang, kẹp tóc bằng đồi mồi ngà voi rất quý đẹp. Thế nhưng tất cả những đồ ấy em để lại không dám nghĩ đến tặng chị. Chị à, em suy nghĩ mãi không biết tặng chị cái gì cho đáng. Lụa ư? Gấm ư? Kẹp đồi mồi ư? Em đâu có thiếu quà tặng chị đâu! Nhưng em không muốn chị của em biến thành người khác. Em mãi nghĩ về chị đơn sơ như ba năm trước, em thích nhìn chị như bây giờ đang đứng trước mặt em đây! Nói rồi bằng cả hai tay Tùng trao cho Thuỷ cái trâm bằng gỗ giải thích:
_Cái trâm này  tự tay em làm xin tặng chị. Quà cưới đấy nhé! Có khắc tên chị đây!
Thuỷ cầm lấy cái trâm, tay run run, mắt ngấn lệ không thể thốt nên lời. Từ ngày Tùng bất ngờ ra đi không hẹn ngày trở lại Thuỷ còn bàng hoàng hơn cả Sơn. Núi rừng này, võ đường kia bỗng trở nên vô vị. Có những đêm Thuỷ lang thang thơ thẩn nhớ nhung khắc khoải hình bóng Tùng múa kiếm dưới ánh trăng. Ngay cả những lúc khám phá ra mình đang đi trong đêm khuya như một kẻ mộng du Thuỷ cũng không dám nghĩ mình yêu Tùng. Thuỷ nghĩ về Tùng như cái gì đó cao xa chỉ có thể chiêm ngưỡng ao ước chứ không sở hữu được. Từ khi cưới Sơn đến giờ nhất là khi có thai, hình bóng Tùng không còn khuấy động nhiều nhưng đôi lúc đang ngủ bỗng Thuỷ ngồi bật dậy mơ hồ nghe như có tiếng vó ngựa hay tiếng hô tập võ, tiếng va chạm của những thanh kiếm. Thuỷ vùng chạy ra, mọi vật hoá ra vẫn im lìm chìm đắm trong đêm tĩnh mịch hay ngay giữa trưa êm ả. Thuỷ bừng tỉnh trở lại. Cô không dám mơ điều gì ở Tùng. Một cái trâm từ chính tay Tùng làm đấy ư? Kỳ diệu vậy ư? Thuỷ chớp mắt cảm động lắp bắp:
_Lụa đồi mồi  ngọc ngà sành sứ ư? Không! Đây mới là vật quý giá nhất mà tôi ao ước. Thuỷ nắm chặt cây trâm trong tay ngắm nghía nhìn không rời tên mình khắc trên cây trâm đã lên nước bóng loáng.
Tùng nhắc:
_Chị vấn tóc cài trâm thử em coi!
Thuỷ làm theo ghim cây trâm vào hớn hở hỏi:
_ Cài vậy được chưa?
Ngắm khuôn mặt khi tóc đã được bới gọn ra phía sau, Thuỷ càng trở nên hồn hậu căng đầy sức sống ánh mắt sáng bừng rạng rỡ, đôi má hồng tự nhiên vì hơi nóng của lửa bếp Tùng buột miệng khen:
_Đẹp rồi!
Giọng Tùng lại trầm xuống tỉ tê:
_Chị biết không nghề nghiệp của em khiến em có nhiều dịp tiếp xúc với rất nhiều hạng người, đôi lúc cảm thấy khó chịu căng thẳng khi phải nhìn thấy những khuôn mặt trét đầy phấn son, mùi nước hoa quá nồng đến nhức cả đầu! Về đây thấy chị em có cảm tưởng vừa uống được ly trà xanh mà không cần phải ướp hương hoa rồi chàng ví von:
Trà ngon xin chớ ướp hoa
Ướp hoa chân vị khác xa mất rồi!
Thuỷ bật cười hạnh phúc vì câu nói đùa đáp lại:
_Tùng ạ! Những lời tâm sự của em, cái trâm này quá đủ! Không còn món quà cưới nào ý nghĩa hơn nữa.
Sơn thò đầu vào bếp hỏi:
_Xong chưa Tùng, lên nhâm nhi tí đi!
Thuỷ khoe với chồng:
_Quà cưới của em đấy!
Sơn nhìn rồi hỏi:
_Cái trâm cài à?
_Vâng.
Sơn hỏi:
_Đáng lẽ phải quà cưới chung. Vậy còn quà của tôi đâu! Thiên vị nhỉ?
Tùng đáp:
_Anh ấy à? Em mang theo đây một đơn thuốc gia truyền tặng anh. Cứ làm theo như đơn em kê hy vọng năm sau anh lại có thêm một người nữa nối dõi tông đường, không chừng lại là danh kiếm đó!
Sơn bật cười ha hả:
_Có thật không đấy! Nếu vậy thì quà cưới này đáng gía lắm! Đa tạ quan ngự y. Rồi nhìn xéo qua Thuỷ, Sơn nói ỡm ờ:
_Thuốc của quan ngự y có hiệu nghiệm hay không chắc phải đợi một thời gian phải vậy không em?
Thuỷ đỏ bừng mặt không nói gì chạy vào bếp cầm cái môi khuấy nồi cháo liên tục.
Trước khi dùng bữa tối Tùng bước vào phòng thờ. Trong căn phòng mờ mờ tối, Tùng thắp ba nén nhang lạy thầy. Lạy xong chàng đứng yên lặng lẽ nhìn. Ánh mắt lướt nhẹ rồi dừng lại nơi cái hộp gỗ dài hơn sải tay, chạm trỗ tinh xảo. Hình hai con rồng đang quần nhau trên mây khắc trên nắp hộp, tất cả linh động chập chờn dưới ánh nến. Chàng nhìn vào bức hoạ chân dung thầy, bất giác đưa tay xoa lên hộp gỗ khẽ buông tiếng thở dài miệng lâm râm:
_Thầy ơi! Con không thể hoàn thành ước nguyện của thầy, xin thầy tha thứ cho con. Ngày con trai thầy, anh Sơn thành gia thất con cũng không lên được vì đó là ngày con phải thăm bệnh trong triều. Con luôn ước mong anh Sơn sẽ gặp được người xứng đáng để trao bảo kiếm. Hồi chiều được nhìn môn sinh tập dượt con tin thanh bảo kiếm thứ hai trong chiếc hộp này sẽ có chủ. Con tin như vậy! Chắc chắn vậy rồi phải không thưa thầy?
_Tôi cũng mong vậy! Nhưng hiện tại chủ cây kiếm thứ hai trong chiếc hộp này vẫn là cậu, ít nhất là đêm nay nay phải không nào?
Tùng quay đầu lại, Sơn đứng sau từ lúc nào không hay.
Sơn giục:
_Thôi ta ra dùng bữa kẻo Thuỷ chờ.
Trên chiếc phản tre đơn sơ kê ở bếp ba người quây quần bên mâm cơm. Thuỷ một tay cầm cái tô, tay kia khuấy nhẹ nồi cháo đang bốc mùi thơm ngào ngạt.
Tùng hít hà lim dim mắt:
_Chưa ăn đã thấy mê tơi rồi!
Sơn xé một miếng nai khô rót rượu ra chén nhỏ trao cho Tùng:
_Anh em mình đưa cay chút đi rồi ăn cháo sau.  Thuỷ ăn trước đi.
Thuỷ nhíu mày gạt đi:
_ Anh bỏ khô qua bên, rượu nữa. Để cho Tùng ăn uống đàng hoàng một tí không được sao? Lúc nào cũng rượu, coi chừng nghiện đó!
Tùng gật gù:
_Phải đó anh , rượu để khi khác nếu muốn tối nay sử dụng kiếm
Nói rồi Tùng đỡ tô cháo từ tay Thuỷ. Vừa ăn Tùng vừa xuýt xoa:
_Trời ơi! Cháo nấm mối ngon quá còn thơm hơn cả cháo gà. Ba năm rồi mới được tô cháo ngon như vậy!
Tùng say sưa húp cháo, ngỡ như đang thoáng ngửi thấy lẫn trong vị ngọt mộc mạc đậm đà của những tai nấm còn cum cúp, mùi đại ngàn hoang hoải, mùi những chồi cây  hối hả  bung lên từ đất đá khô cằn sau những cơn mưa đầu mùa. Sơn nhìn Tùng húp cháo không kịp ngừng để thở tủm tỉm cười:
_Tưởng quan ngự y trong triều toàn ăn cao lương mỹ vị thứ này quan không chê là may cho vợ chồng tôi lắm rồi!
Tung đáp:
_Nem công chả phượng không có nghĩa ai ăn cũng thấy ngon, ăn hoài lại càng chán. Cá bống kho tiêu nhiều khi lại là món mà các vương tôn công tử trong triều chiếu cố nhiều nhất.
Thuỷ lặng lẽ ngồi tiếp thức ăn cho Tùng, nàng ăn rất ít. Nàng nhìn thấy bóng ba người soi bên liếp tre, có cái gì đó thật ấm cúng
Giọng hai người đàn ông nói cười vang vang. Thuỷ muốn giây phút hạnh phúc này ngưng đọng lại. Rồi đây Tùng lại ra đi. Chàng về nơi đô hội. Chàng về quê lấy vợ, khoảnh khắc đẹp đẽ mong manh này rồi sẽ qua. Có thể Tùng sẽ không bao giờ có cơ hội quay lại đây. Thuỷ hỏi ướm thử trong lòng hồi hộp:
_Tùng ở đây được bao lâu? Được dăm bảy ngày không?
_Không! Sáng mai em phải về rồi! Vừa ra khỏi hoàng thành em chớp lấy thời cơ ghé lên đây nhân thể trên đường về quê nhà.
Thuỷ cố nuốt cục cơm nhưng thấy như nghẹn lại. Nàng nuối tiếc, cảm thấy bất lực vô vọng không thể níu kéo một cái gì đó sắp sửa mất đi, nhưng lại vô cùng sâu đậm trong sâu thẳm hồn mình. Nước mắt ứa ra nàng vội vã chạy về phía lò bếp giả vờ cời lửa quay mặt đi lau vội những giọt lệ chảy tràn từ khoé mắt.
+++
Thuỷ ngồi trầm ngâm trong bóng tối, trên cái ghế đẩu bên song thưa. Trời đã rất khuya. Trăng mong manh lấp ló rồi lửng lơ trên đầu ngọn tre nhưng chỉ được một lúc đã bị che khuất bởi làn mây mỏng. Ánh nhìn của Thuỷ thấu màn sương bụi, vượt qua những ngọn tre ở đằng ngoài xa lá sấp lá ngửa đậm nhạt rồi dừng lại nơi võ đường. Những đường kiếm uốn lượn thanh thoát  xuất hiện mọi nơi, mặc dù chỉ có hai cái bóng vờn nhau lên xuống qua lại nhưng rõ ràng đang dần dần lấp đầy sự thênh thang của võ đường. Đôi mũi kiếm chạm nhau loé sáng chập chờn như muôn cánh hoa trắng  rơi lãng đãng  bàng bạc giữa đêm khuya. Lưỡi kiếm khi dừng  toả ánh sáng xanh lờ lờ, rồi bất ngờ uốn éo lướt nhẹ chạm vào nhau, lại loé sáng, run lẩy bẩy vút lên lộn xuống vạt ngang bổ dọc. Không phải sự sắc ngọt của lưỡi kiếm, chính những đường kiếm kỳ ảo lấp lánh hào quang nhanh như chớp đang làm quay cuồng mọi thứ. Bóng trăng khi mờ khi tỏ, trời đất như xoay vần. Thuỷ mê mẩn lặng nhìn đôi kiếm múa trên không. Sương bắt đầu rơi dầy hơn, ánh trăng hạ huyền lịm đi mơ màng, những đường kiếm trở nên mông lung huyền ảo làm liên tưởng đến những con rồng vờn nhau trong mây gió giống như hình khắc trên bìa hộp đựng đôi bảo kiếm. Thuỷ cứ thế ngồi ngắm hai người biểu diễn kiếm thuật không biết bao lâu cho đến khi nghe tiếng gà gáy sau nhà mới bừng tỉnh. Hai anh em và cả nàng hình như đã quên một đêm sắp hết, những khoảnh khắc hạnh phúc Thuỷ hằng mơ ước sắp qua. Ngoài kia hai người đã hạ kiếm, họ quàng vai nhau vừa đi vào nhà vừa tâm sự nhỏ to.
Thuỷ thở dài đứng dậy xoa nhẹ cái bụng  đã vượt mặt của mình, sửa soạn xuống bếp pha trà làm đồ lót dạ. Chưa bắt tay làm việc gì nhưng trong lúc khệ nệ lê đôi guốc mộc nàng đã kịp tính đến chuyện phải nấu xôi gói mo cau cho Tùng mang đi đường.
 
Chú thích: (1)Phố Minh Hương tức Hội An bây giờ.
(Còn tiếp)

CHƯƠNG 10
 
Phu nhân dựa người trên chiếc ghế mây gần lan can lặng lẽ nhìn về phía hương án đặt trước sân, nơi đám cưới đang diễn ra. Chú rể là người hoàng tộc nên hôm nay nhiều người mặc triều phục màu xanh, màu lục nhưng tuyệt đối không có màu đen vì đây là màu kiêng kị. Khi thấy một vị quan đưa cái tráp đựng đồ nạp lễ cưới cho phu quân, bà khẽ thở dài. Chồng bà nhận lấy đưa lên cao cung kính dâng ngang trán rồi trao cho người quỳ bên cạnh, cứ thế ông tiếp tục nhận lễ vật.
Cuối cùng  phu quân cúi đầu lạy năm lạy trước hương án rồi cứ thế nhiều người phủ phục quỳ lạy, người bước tới kẻ lui ra…Riêng bà ,đau ốm lâu ngày tuy với tư cách mẹ cô dâu đã được miễn lễ. Không biết tự bao giờ bà có cảm giác thật kỳ cục. Hạnh phúc khi được ốm nặng nằm liệt. Lúc còn trẻ khi biết chị mình được tiến cung làm một thiếp yêu của vua nhưng đã trở nên như một người câm suốt mấy tháng ròng, chỉ sợ mở miệng phạm huý, bà mau mắn nhận lời cầu hôn với quan thượng thư bộ lễ vì không muốn sẽ giống như chị, bị nhấn chìm cuộc đời trong cái biển đố kỵ, ghen tuông căm hận, giằng xé lẫn nhau của hàng trăm phi tần trong chốn nội cung.
So với chị, bà thấy mình may mắn được làm vợ quan thượng thư sống một mình một cõi, được phu quân yêu chiều hết mực, song tận đáy lòng vẫn thấy chưa được thoả mãn vẫn có cái gì mong chờ nhưng không đạt được.
Lễ nghi kéo dài đến nỗi trời tối lúc nào không hay. Ánh lửa từ hai ngọn đuốc đặt hai bên cầu thang hắt bóng bà lên bức vách. Lần đầu tiên từ khi bệnh hoạn đến nay bà thấy mình tỉnh táo không buồn ngủ vào thời điểm này như thường ngày.
Đã lâu lắm rồi, áng chừng phải đến gần ba năm trời giam mình trong căn phòng kín gió kia, ít tiếp xúc với ai, hôm nay được đám gia nhân đưa ra bên ngoài ngồi ở lan can nhìn xuống cũng coi như bà chính thức dự lễ. Lúc nãy con rể cùng con gái đã đến lạy bà. Không khí lễ cưới vui vẻ, mọi người nói cười huyên thuyên. Được để ngồi yên nơi đây không phải vì cố tình bị bỏ quên. Chồng và con trai đề nghị đưa bà xuống ngồi ở bàn tiệc danh dự nhưng bà từ chối. Không hiểu sao những người thân thuộc, bạn bè một thời thân thiết sống gần trọn đời với nhau vậy mà giờ đây bỗng dưng quá đỗi xa cách, như thể chẳng liên quan gì tới mình. Thấy cũng được, không thấy cũng chả sao.
Ánh đuốc bỗng nhiên thu nhỏ lại, khiến phu nhân như đang từ từ lùi vào bóng tối. Khí sắc nhợt nhạt chỉ còn ánh mắt long lanh. Mùi thức ăn, rượu bốc lên thơm ngào ngạt nhưng cổ họng lại lờm lợm, buồn nôn. Đã lâu lắm cơ thể bà không thể tiếp nhận những thứ đó nữa. Nhìn ngắm mọi thứ xung quanh như để gợi nhớ về những kỷ niệm, chợt bà thở hắt ra như muốn trút đi những phiền não cho nhẹ người rồi từ từ khép hờ mắt lại. Trong đám quan khách được mời bà mong nhìn thấy một người, mong là mong vậy nhưng tin chắc chàng sẽ không có mặt. Người bà từng mong sẽ là con rể mình. Trong tâm tưởng, cô dâu dưới kia là hình ảnh của bà khi còn thiếu nữ mấy mươi năm trước. Con gái bà hôm nay lộng lẫy thướt tha trong bộ xiêm y màu hổ phách, thêu những cánh hoa màu trắng bạc lấp lánh như những vì sao. Cái khăn vành dây quấn quanh đầu làm tăng thêm vẻ đoan trang thuỳ mị mỗi khi con khẽ cúi đầu chào quan khách. Chú rể đi bên cạnh cô dâu cứ ngẩn ngơ ngắm, đôi khi quên cả chào quan khách, lúc ngước nhìn khuôn mặt đẹp như trăng rằm lúc lại cúi xuống dán mắt vào những bước đi yểu điệu của đôi hài đỏ đính những hạt cườm long lanh.
Chú rể thuộc hoàng tộc nên cô dâu trang phục không kém gì công chúa. Cô dâu chú rể dừng lại cùng nâng ly nghe mọi người chúc phúc. Thỉnh thoảng cô dâu đưa những ngón tay thon lên vân vê làn tóc mai thò ra dưới cái khăn vành dây, lâu lâu nở một nụ cười thay cho lời đáp lễ. Chỉ có bà mới hiểu tâm trạng cô dâu lúc này. Lòng bà chợt quặn đau xót xa. Bộ ngực lép kẹp rướn lên từng hồi phát ra những tiếng rên khe khẽ.
Bà có cảm giác mình như một người đi xa trở về. Ngày hôm nay, ngày mọi người thân trong dòng họ quy tụ lại với nhau, trong thời điểm hoan hỉ này sao lòng bà vẫn thấy thiếu thốn mong mỏi?. Không ai ở dưới kia, kể cả chồng bà, con bà có thể bù đắp được sự thiếu thốn trống vắng ấy. Tiếng cười nói chúc tụng càng lớn bà càng cảm thấy mình nhỏ bé lạc lõng giữa đám đông. Cô đơn ngay giữa những người thân thuộc. 
Bà liếc nhìn về phía hành lang bên trái, qua cánh cửa khép hờ của căn phòng con gái yêu, cây đàn tranh đã được treo lên. Đã hơn tháng nay từ hôm quan ngự y  đến từ biệt, cây đàn đã không còn rung lên những tiếng tơ đồng. Lòng bà đã từng thổn thức theo tiếng đàn khoan nhặt, thư thả, khi trầm khi bổng rồi bất chợt dồn dập như cơn lốc xoáy cuồng  mê khi chàng xuất hiện và chạy trên các bậc cầu thang, rồi lại chơi vơi lơ lửng, một lúc sau những nốt nhạc đuổi bắt nhau thảng thốt kiếm tìm, thoắt lại lịm chìm vào thẩm sâu, thoắt lại dâng lên rồi buông thả vào không gian những giọt buồn tưởng chừng như không dứt, trước khi câm lặng không còn rung nữa. Đó là những thời khắc quan ngự y đến thăm bệnh cho bà. Không biết đã bao lần qua cánh cửa khép hờ kia, bà đã thoáng thấy bóng con gái yêu lặng lẽ đổ dài trên hành lang dõi theo bóng chàng, khi không còn nghe tiếng vó ngựa cũng là lúc cánh cửa phòng khép lại.
Tuy không đứng dậy được nhưng có hôm bà thấy bóng hai người in trên vách đối diện phòng bà. Họ đứng lại khá lâu bên nhau. Hình như cả hai có nói chuyện. Tiếng rất khẽ như thầm thì. Cuộc đời Ngọc Điểm rồi cũng như bà. Cô dâu dưới kia phải chăng là hình ảnh bà mấy mươi năm trước? Thương con, tiếc cho con vô cùng! Dịu dàng, tài hoa, sâu sắc thế mà vẫn không lấy được người mình thương. Thật ra bà biết mình không còn sống được bao lâu nữa. Cách đây ba năm khi cơn bệnh nan y hành hạ tưởng không qua khỏi thì Tùng lúc đó được lệnh của hoàng phi đến chăm sóc cho bà. Lần đầu tiên gặp chàng,  cảm xúc rất mạnh khiến bà phá lệ cho gia nhân lui ra. Bà cho phép chàng chẩn mạch không cần qua một tấm lụa mỏng, chàng có thể nói chuyện hỏi han trực diện với bà. Từ đó những đau đớn mệt mỏi dần dần vơi đi. Bà thấy mình hạnh phúc hơn những cung tần mỹ nữ trong cung nhiều vì được tiếp xúc thẳng với quan ngự y không bị ngăn cách bởi bất cứ gì.
Là phu nhân quan thượng thư tiếp xúc với biết bao hiền tài, vương tôn công tử vậy mà chỉ khi gặp chàng, bà mới thực sự xao động, thấy mình như trẻ ra, ước mơ được trở lại thời xuân sắc. Chàng làm bà nuối tiếc đã không gặp may, không gặp được người trong mộng sớm hơn. Ngày ấy bà lập gia đình không có tình yêu nhưng cũng không thật sự khao khát hướng về ai cả. Tùng như chất kích thích khiến bà ngỡ mình còn xuân xanh, cái thời mà những tính toán lo toan hầu làm tròn chữ hiếu chưa đè nặng, chưa có gì ngăn chặn bà được tự cảm nhận. Lúc đó tâm hồn  ấp ủ bao ham muốn, ước mơ riêng còn cháy bỏng chưa lụi tàn,  tất cả còn phơi phới bay bổng chưa bị chèn ép vuông vắn trong nề nếp gia phong cũng chưa phải gò uốn  tròn trịa với phận làm dâu làm mẹ. Chỉ cần vài lời hỏi han, những đầu ngón tay nhè nhẹ khẽ bấm, mệt mỏi khó thở  bỗng luì lại lắng xuống. Lẽ ra bà đã chết từ lâu, nhưng không hiểu sao đau ốm liệt giường bà vẫn kéo dài sự sống ròng rã ba năm trời.  Đôi khi lại còn rất tỉnh táo minh mẩn. Người ta đồn ngự y có thuốc thần. Ước gì thời gian lùi lại. Sao ngự y không tới thăm bệnh khi mình còn son trẻ? Chàng và con gái đã cho mình sống lại quãng đời tươi đẹp. Mỗi khi bóng chàng lướt qua hành lang tiếng đàn tranh bật lên réo rắt thiết tha. Âm điệu thanh thoát lăn tăn lướt trên phiếm đàn nhanh bao nhiêu thì bước chân chàng lại trì chậm bấy nhiêu. Tiếng đàn tranh của con gái thầm trao cho người yêu sao như tiếng lòng bà?  Nó làm cho tâm hồn bà  từ lâu đã bị những khuôn phép, những bổn phận trói buộc rồi sau đó bị thân xác tàn tạ bệnh hoạn kìm giữ, đột nhiên được giải toả.
Tấm thân khô đét như xác ve giờ là bề ngoài, chỉ có bà biết bên trong sự đam mê khao khát vẫn  rạo rực căng tràn nếu không muốn nói còn hơn lúc bà là một thiếu nữ. Lòng như nở hoa tươi tắn trở lại, hân hoan khấp khởi ,hồi hộp đợi chờ, xao xuyến nhớ mong. Nhờ Tùng bà sống thêm được ba năm. Ai cũng cho là phép lạ.
Nhưng nào ai biết được, ba năm nằm liệt giường nào phải ba năm nhạt nhẽo vô nghĩa, có thể đó là ba năm đẹp nhất trong đời bà. Nghĩ tới đây  bà nở một nụ cười bí ẩn trong bóng tối.  Trong đầu miên man suy nghĩ nhưng ánh nhìn không rời khỏi cô dâu. Ân cần duyên dáng cô dâu thỉnh thoảng lại hơi nghiêng người nhận rượu mời rồi bất chợt bà thấy con gái ngước lên nhìn mình, chắc tưởng mẹ ngủ gật vì bà khép hờ mắt, nét mặt con gái bỗng trầm tư phảng phất buồn. Bà đã từng mong Tùng sẽ là con rể bà. Ngọc Điểm không thể sống cuộc đời như bà nữa! Thế nhưng khi bà gợi ý muốn chọn Tùng cho con thì mới vỡ lẽ chàng đã có hôn ước trước khi phụ thân mất. Biết được điều này Ngọc Điểm gục đầu ngay trên giường bà khóc tấm tức. Thấy vậy bà cũng khóc theo, hụt hẫng tiếc nuối như chính mình để vụt mất thứ gì vô cùng quý giá chứ không phải con gái.
Bên dưới tiệc bắt đầu tàn. Cô dâu chú rể lần lượt cúi chào khách. Bà thoáng thấy con gái khẽ quay mặt ra sau đưa tay áo nhẹ thấm nước mắt. Con khóc không phải vì rời những người thân bắt đầu cuộc sống mới theo chồng đi  vào tận miền nam xa xôi, nơi chồng đang giúp một vị tướng trấn biên, nắm quyền điều hành cảng Sàigòn mở thêm các con kênh. Bà biết con gái cũng như bà đang nhỏ lệ cho những gì mình mong ước nhớ thương nhưng không bao giờ có được.
Ngọn đèn cầy trong căn phòng tù mù hiu hắt đã tắt. Bà không còn thấy cây đàn tranh. Lát nữa con sẽ lên chào từ biệt . Biết bao giờ bà mới gặp lại con?. Cũng có thể hai mẹ con sẽ không bao giờ còn nhìn thấy nhau. Ôi! Sao lạnh quá, không thể chịu được sự xa cách chia phôi! Bà rùng mình. Mệt mỏi bà bật ngửa người ra sau, luồn bàn tay run run khẳng khiu nổi đầy gân xanh trắng nhợt vào túi áo rút ra chùm lục lạc lắc nhè nhẹ. Hai gia nhân từ phía trong chạy ra. Bà rướn người lên thều thào: “Cho ta vào phòng ngay! buồn ngủ quá!” .
+++
Vân Sa trở mình từ từ mở mắt. Gian phòng không sáng cũng chẳng tối. Giấc ngủ sâu đến nỗi đầu óc mụ mị không biết ngày hay đêm? Mồ hôi vã ra như tắm. Uể oải mệt mỏi đến nỗi nàng rên lên khe khẽ. Bây giờ là lúc nào nhỉ? Sao đầu óc lại trống không như vậy? Nằm lì một lúc vẫn không sao nhớ ra cái gì cả, nàng xoay người quay mặt vào vách nhắm mắt lại. Bỗng bên ngoài tiếng dép lệt sệt vội vàng rồi tiếng va vỡ loảng xoảng.
Sa bật dậy nhìn quanh ngơ ngác. Tiếng guốc khua vang cùng với tiếng dì Lam la lên:
_Giời ơi! Ông sao vậy? mắt mũi để đâu không thấy cái vại to lù lù trước mặt thế? Khổ quá cái vại tương bần mới mang vào chưa kịp nhờ thằng Bôn nó bê lên kệ cao ông đã làm tiêu tùng rồi! Tha hồ mà ngửi, mùi đầy phòng rồi nhé!
Giọng cha rít lên giận dữ:
_Bà im đi! Chỗ này là chỗ bà để mấy cái vại chết bầm của bà đấy phỏng?
Rồi ông gào to hơn:
_Dẹp đi! Còn đứng đó mà quai mồm ra. Đừng để tôi thấy cái cảnh chướng mắt này nữa! Nhà đã có sẵn “hủ mắm” treo lững lờ đầu chạn rồi, coi chừng nó bể ra thối hoắc lúc nào không biết, tôi đang lo ngay ngáy đây! Chưa đủ sao mà bà còn dàn mấy cái vại to vại nhỏ ngang lối đi thế này hả?
_Ơ hay cái ông này hôm nay mắc chứng gì mà vừa về đến đã nổi đoá lên thế! Nói nhăng nói cuội cái gì thế?
Lời qua tiếng lại giữa cha và dì khiến Sa chột dạ. Nàng ngồi im dõng tai nghe ngóng tiếp nhưng không nghe rõ họ nói gì thêm. Cả hai đang hạ thấp giọng chỉ nghe rù rì như thể họ đang thầm thì to nhỏ riêng với nhau. Linh cảm cho nàng biết có gì nghiêm trọng đang xảy ra. Bố chưa bao giờ giận dữ như lúc nãy lại nóng bóng gió cái gì mà “hủ mắm treo đầu chạn” không ám chỉ mình thì ám chỉ ai đây?. Không kịp suy nghĩ thêm nàng vội chạy ra khe khẽ rút chốt he hé cánh cửa lò đầu ra ngoài xem xét.
Cha và dì đang ngồi châu đầu vào nhau. Trước mặt họ vũng tương và những mảnh sành vỡ bắn tung toé.
Chợt ngửng lên thấy Sa ông Mạc đứng bật dậy tằng hắng một tiếng vừa liếc nhìn con gái vừa ra lệnh:
_Bà dẹp đống bầy nhầy này đi, nhanh lên!
Đoạn ông lật đật quay lưng đi vào gian giữa nơi đặt bàn thờ tổ tiên lui cui thắp nhang đứng lâm râm khấn vái
Nhìn thái độ của cha, Sa bỗng nhiên lo lắng mặc dù chưa biết chuyện gì xảy ra. Nàng mon men lại gần dì Lam, ngồi xuống vừa lượm những mảnh vỡ vừa gợi chuyện:
_Dì để cái vại tương bần sao mà vỡ tan tành thế này vậy dì?
Dì Lam khẽ nhìn Sa ậm ừ cho qua rồi lại cúi xuống dọn dẹp lau chùi. Bỗng từ trong phòng thờ ông Mạc gọi với ra:
_Con Sa đó phải không? Làm cái gì mà cứ rúc trong phòng không chịu ra giúp dì làm việc nhà là sao? Vào đây bố có chuyện muốn nói với con
Vân Sa giật mình thon thót. Vào phòng thờ ngồi trước tổ tiên để noí. Chuyện phải nghiêm túc chứ không phải chuyện nhỏ. Tự nhiên nàng nghĩ về Hải, nhưng giờ này chắc chàng còn bận việc thi cử làm gì có đây? Vậy chuyện gì đây?
Sa bước vào phòng thờ ấp úng:
_Bố…gọi..con? Việc… việc gì ạ?
Ông Mạc cắm cây nhang cháy đỏ vào lư hương ngồi xuống manh chiếu nhỏ trải trước bàn thờ nói:
_Con cũng ngồi xuống đây đi. Hôm nay bố báo cho con biết một chuyện hệ trọng trong đời con. Bố vừa nhận lời dạm hỏi của nhà quan ngự y bên kia sông, bằng lòng cho họ bỏ trầu và cưới luôn thể vào 18 này  tức còn chừng tám ngày nữa hôm nay là mùng 10 rồi vì ngự y còn bận việc ở triều đình không về lâu được.
Tuy đã lường trước tai hoạ có thể sẽ tới với mình nhưng nhanh và đột ngột quá làm Sa cứ đờ người ra  một lúc sau mới lắp bắp:
_Hồi hôm kia bố..bố…hứa chờ cho ..cho…đến khi có kết quả treo bảng thi mà! Nếu anh Hải đậu thủ khoa bố xét lại mà! Con lạy bố xin bố khất lại ngaỳ cưới được không ạ?
Ông Mạc đứng bật dậy đập mạnh tay lên bàn thờ rồi chợt nhận ra  thái độ hơi quá đáng ông vội chắp tay lạy lạy nhiều cái trước bàn thờ lâm râm khấn:
_Xin ông bà tha thứ cho con, con nóng quá, xin ơn trên phù hộ độ trì cho con cháu luôn sáng suốt để mọi việc trong nhà được yên ổn đề huề. Con xin cảm tạ.
Khấn xong ông cúi xuống nhìn Vân Sa mặt hầm hầm nhếch miệng cười nhạt rồi hất hàm hỏi:
_Mày vừa nói tao phải chờ phải khất à? Chờ ai? Chờ thằng Hải chắc? Cái thằng bị loại ngay từ đầu không được phép thi vì phạm quy đi trễ hả?
Sa bật ngửa người nhìn cha trân trối, người run lập cập mồ hôi tươm ra lấm tấm trên vầng trán, hai cánh mũi nhỏ xinh cứ phập phồng, hàm răng trên cắn chặt lên vành môi thắm một lúc sau nàng mới bật lên những tiếng nghẹn ngào:
_Có thật thế không bố hay bố nghe lầm, ai đó phao tin đồn nhảm hãm hại anh ấy?
_Bà cô nó lên đình thắp nhang tạ tội mới hồi trưa đó. Bây giờ cả làng biết rồi chỉ có mày u mê nên chưa biết thôi!
Vân Sa vùng chạy ra khỏi phòng. Ông Mạc gầm lên:
_Đi đâu đó?
Sa không trả lời cắm đầu chạy bổ ra ngoài ngõ nhưng khựng lại vì cửa đã bị chốt. Ông Mạc chạy theo sau doạ:
_Mày không thể đi đâu được từ đây cho tới ngày cưới. Đứa nào tòng phạm dám qua mặt tao, giúp mày gặp thằng Hải, tao sẽ không tha!
Nhìn vẻ mặt cha, thái độ len lét của dì, xung quanh vườn tược đều khép kín im lìm tuyệt không thấy bóng anh Bôn đâu, Sa chết lặng. Như vậy là không thể gặp Hải? Không hy vọng gì được làm vợ Hải rồi ư? Không! Mình đã lường trước điều này, đã chuẩn bị tính toán cả rồi mà!. Kể cả việc xấu nhất là mình phải lấy ai đó, tội nghiệp anh ấy quá! Mà cũng ức thật! Sao anh lại phạm vào tội dễ tránh dễ nhận ra như vậy chứ? Một sơ xuất khó chấp nhận! Nhưng với tình thương yêu Sa không có thì giờ để trách Hải thêm. Nàng lủi thủi trở về phòng chốt cửa lại rồi gieo mình xuống giường ấm ức khóc. Trong nỗi bàng hoàng nàng nghe tiếng đứa em trai gọi nàng ra ăn cơm nhưng không buồn đáp trả. Nàng nhìn trừng trừng lên trần nhà, đầu óc quay cuồng với biết bao suy tính. Phải đến nhà Hải bằng bất cứ giá nào. Mình phải trốn thoát cùng anh ấy trước khi mọi người kịp phát giác và có thể sẽ bị buông sông. Mình không đời nào để bị xử như chị Lạc và Thu. Muốn vậy phải âm thầm nhẫn nhịn diễn trò thật giỏi để không ai nghi ngờ. Nàng luồn tay dưới gối mò mẫm.Tay chạm vào túi nữ trang và tiền lộ phí đã chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc trốn chạy. Tuy có bàng hoàng đau đớn nhưng quyết không suy sụp. Có lẽ ước muốn đến với Hải quá mãnh liệt khiến nàng thấy mình bình tĩnh để lường trước mọi việc rủi ro nhất sẽ đến với cả hai, sẵn sàng tính đến những phương cách thật táo bạo nếu cần tất phải liều! Thật ra tính đi tính lại không còn gì để mất. Nếu không đến được với Hải, không được kết tóc trăm năm với chàng điều đó tương tự như một bản án tử hình, nếu cả hai không trốn thoát được điều đó có nghĩa là phải chịu gọt đầu buông sông, thế nhưng may trốn thoát được mình sẽ có Hải, sẽ hạnh phúc. Tất cả những gì đang diễn ra xung quanh, mình không còn màng nữa! Đám cưới ư? Cứ làm! Mình không quan tâm. Đó không phải việc của mình! Vừa suy nghĩ vừa rút cái túi dưới gối mở ra lôi cái “ruột tượng” dài đã khâu thành nhiều ngăn ngắm nghía. Nàng đã chuẩn bị sắp sẵn tiền, nữ trang giấu đâu vào đó. Mong ước Hải thi đỗ để việc xin  chung sống với chàng thuận lợi dễ dàng hơn nhưng điều đó đã không xảy ra.
Nghĩ tới đây nàng đứng vụt dậy định lẻn ra ngoài tìm Hải nhưng lại ngồi phịch xuống vì biết chắc lúc này khó lòng đi được, có đi cũng bị theo dõi phát hiện điều đó sẽ gây khó khăn cho kế hoạch sau này. Ngồi bó gối mắt đăm đăm nhìn xuống nền nhà lâu lâu Sa chép miệng thở  ngắn thở dài, lòng nóng như lửa đốt. Không biết bây giờ Hải ra sao? Chắc hẳn đang buồn thúi ruột. Phải chi mình được ở bên chàng để an ủi chia sẻ, nỗi buồn thất vọng sẽ được chia đôi nhẹ đi, mình sẽ nói rõ dự tính của mình để chàng hy vọng yên tâm chờ đợi. Thật ra hôm tiễn chàng đi thi mình đã nói rõ rồi. Chàng là người thông minh nhạy cảm lẽ nào không hiểu, mình không đến được với chàng lúc này vì bị cấm chứ lòng nào muốn thế?
+++
Hôm nay cái quán nước chè ở đầu làng Dâu bỗng nhộn nhịp rôm rả hơn ngày thường.
Cô chủ quán rót nước liền tay, khay lạc đầy ụ mới mang ra khi sớm chưa được nửa canh giờ đã vơi gần hết. Ai ai cũng cười cười nói nói, người này chưa nói hết câu kẻ khác đã chen vào cứ thế câu chuyện nổ như bắp rang.
Bà Huệ ngồi buồn thiu, thỉnh thoảng nhấp nhẹ tí nước trà. Bà kéo cái khăn che mặt nép mình trong một góc lặng lẽ nghe mọi người bàn tán. Càng nghe họ nói, lòng bà càng như muối xát. Ngồi chật trong quán khong đủ, người ta kéo nhau chồm hổm tụm năm tụm ba bên ngoài. Một bà chỉ cái gánh trống trơn của mình nói:
_Đấy hôm nay rằm tôi bán rồi nghỉ đến ngày cưới con gái ông Mạc luôn. Hoa của tôi đã được đặt trước. Rồi bà chép miệng :
_Tôi mà biết được như thế này tôi không trồng rau đâu, để mấy liếp đất đó trồng hoa bây giờ bán cũng còn thiếu nữa!
_Vậy à? Thế đám cưới làm gì mà nhiều hoa thế hả bà?
_Thì nghe nói dự định đưa mấy cái thuyền hoa ra giữa sông để đón đàng trai mà!
_Giời! Đúng là đám cưới con nhà quan có khác. Mà cũng phải, cô Sa tiểu thư đài các sánh duyên với quan ngự y trong triều cũng xứng thôi! Lần này làng Dâu ta kết xui gia với làng Y được rồi đấy nhỉ? Tôi thấy cô ấy mấy lần. Phải nói là “quốc sắc thiên hương” đấy! Cho nên hay chữ đẹp giai như cống Hải nhưng không đỗ trạng thì cũng hụt lấy!
_Ủa sao lại có liên quan đến cống Hải? Cống Hải bị hụt thi kỳ này kỳ sau thi có sao đâu?
_Ờ thì trong làng này chỉ có cống Hải là tài hoa, xứng đôi với cô Vân Sa thôi nhưng ai dè cổ lại không chịu làm dâu làng này!
Người đàn ông nãy giờ ngồi nhai kẹo không nói gì chợt xen vào:
_Nói đúng ra chú rể làng Y không phải là quan, bố cậu ấy mới có chức phẩm đàng hoàng. Quan ngự y là người được triều đình tín nhiệm lắm nên ông tuy có gia trang lớn ở làng  mà đành phải để cho con trai cả trông coi lâu lâu mới ghé về chừng dăm ngày rồi lại đi. Khi nghe ông đột tử cùng với con trai cả trong tai nạn xe ngựa bị lật, các vương tôn công tử trong triều vô cùng tiếc nuối. Rồi nghe đâu bà em gái Hoàng phi , phu nhân của quan thượng thư lâm bệnh không ai chữa được, triều đình cho người về làng vời người em của quan ngự y nhưng ông này bận đi Vân Nam lấy thuốc chưa về, tình cờ cậu con trai út của quan lúc đó về thăm mẹ ở làng đã thân chinh vào chẩn bệnh cho phu nhân. Em gái hoàng phi qua cơn nguy kịch từ đó anh ta được trọng dụng ra vào tự do như người trong hoàng tộc. Nếu lần này không xin về quê nối nghiệp tổ tông chăm sóc mẹ già chắc chắn thế nào anh ta cũng lên chức chánh phẩm ngự y thôi! Không những giỏi về y thuật mà anh ta còn giỏi võ thuật nữa đấy!
_Ủa sao bác biết rõ vậy?
_Thì tôi người cùng làng với chị dâu của chú rể tương lai mà!
_À ra thế! Không phải quan chỉ là con quan. Dù chẳng lên làm quan thì cũng thế thôi các bác nhỉ? Thế thì nhất cô Vân Sa làng này rồi!
(còn tiếp)

 
CHƯƠNG 11
Bây giờ mới chừng giữa giờ mão nhưng cái sân sau nhà ông Mạc đã nhốn nháo cả lên. Nói như thế không có nghĩa những ngày khác ở đây yên tĩnh.
Sau một thời gian ngưng hoạt động để chỉnh sửa các khung cửi, dạo này tại khu nhà ngang rộng lớn dối diện sân sau lại nghe những âm thanh đều đều của máy quay tơ, thứ âm thanh nhịp nhàng từng khiến Vân Sa mỗi lần đi ngang qua cảm thấy dễ chịu. Cũng tại địa điểm này Sa có thể đứng nhìn xuống bãi cỏ hướng thẳng về nương dâu.. Dù bãi cỏ có phơi lụa hay không, có dịp nàng đều tha thẩn ngắm cảnh. Nhất là dạo gần đây nàng thường trông vời xa hơn, phóng tầm nhìn vượt bãi cỏ, tìm kiếm trong nhấp nhô những mái nhà, giữa bạt ngàn dâu xanh một khoảng không gian riêng biệt thấp thoáng bóng hình người mình yêu dấu.
Thế nhưng hôm nay thức dậy rửa mặt xong, lót dạ qua loa nàng lẻn vào phòng ngay.
Sa ngồi trầm tư bên khung cửa sổ. Nắng đã dạt gần nửa sân sau. Hôm nay thay cho những vạt lụa là những chiếc chiếu hoa đã được đem ra phơi trong nắng. Cố gắng không để lộ cảm xúc nhưng nhìn thấy khung cảnh nhộn nhịp ngoài kia Sa nhíu mày buông tiếng thở dài. Tiếng heo bị thọc tiết rú lên eng éc, gà đập cánh kêu quang quác, tiếng nước xả, tiếng bát đũa tô đĩa xô nhau, nồi niêu vạc chảo va chạm, tiếng vằm liên tục trên mặt thớt, tiếng chày thình thịch không ngưng nghỉ., thỉnh thoáng những tràng cười nổi lên, tất cả hoà vào nhau bát nháo như một buổi chợ phiên.
Từ qua tới giờ nàng không biết đã phải cúi đầu chào, trả lời vâng dạ bao nhiêu người. Họ hàng nội ngoại không nhớ nổi hết mặt. Họ tới mỗi người một tay phụ giúp dì Lam sửa soạn đám cưới cho nàng vậy mà nàng lại hờ hững nếu không nói ác cảm với những lời thăm hỏi chúc mừng vồn vã.
Nàng nhìn trừng trừng những vạt nắng lướt dài trên những cái mẹt pháo hồng mỗi lúc một đậm nét tươi roi rói, uất nghẹn dâng lên, nàng nghiến răng lại để kìm giữ những lời vừa nẩy ra trong đầu: "Ước gì trời mưa xuống thật nhanh cho rã nát đám pháo hồng kia. Lời ước kỳ lạ của một người sắp vu quy? Tại sao mình lại có ý nghĩ khốn nạn đến thế?. Sao tự dưng mình bất hiếu thế nhỉ?. Hay vì cảm thấy bất lực không tìm ra cách để gặp được Hải mà mình trở nên khùng điên?. Anh Bôn mấy hôm nay cứ tránh mặt mình. Anh ấy không muốn giúp thì còn trông vào ai được nữa? Mình chắc phải chấp nhận trải qua đám cưới bất hạnh này, phải chịu mọi gian lao đau đớn bất trắc sắp xảy ra. Yêu đâu phải là cái tội, lẽ nào trời không thương giúp mình nhắn với Hải vài lời?. Mình đã giấu mọi uất ức cố làm ra vẻ thản nhiên, cố nói năng lễ phép ngoan ngoãn nhưng hình như ánh mắt dò xét của bố và dì vẫn bủa vây. Hôm qua nhân lúc mọi người tiếp bà mai và người đại diện đàng trai, chú ruột của chú rể tương lai vốn là một thầy lang bốc thuốc, Vân Sa định thoát ra ngoài nhưng bị anh Bôn ngăn lại, năn nỉ cách mấy cũng không được. Nhìn vẻ mặt lạnh lùng dứt khoát của anh Bôn, Sa tuyệt vọng. Thế nhưng rồi nàng lại tự an ủi rằng mình sẽ đóng vai cô dâu thật tốt trong đám cưới, sẽ ngoan hiền cho đến khi qua sông về nhà người, điều này sẽ giúp bố và dì khỏi bị mang tiếng là không quản được đứa con hư. Sau đó sẽ cố gắng giữ thân cho toàn vẹn cho đến khi tìm về được với Hải, hai người sẽ đi thật xa...Bỗng bên ngoài có tiếng gọi vọng vào: "Có ai nhà không? Ra lấy rượu nếp này!".
 Chỉ cần nghe có thế Sa mở toang cửa chạy vội ra phía trước nhưng dì Lam ở phía sau cũng vừa trờ tới, vượt qua Sa đang đứng tần ngần, quay lại nhắc nhở:
-Sa đứng đây làm gì? Vào trong đi con. _Con đứng xem người ta đong rượu không được à?
Dì Lam kéo chốt cửa. Cánh cửa hé mở, một người đàn bà gánh rượu bước vào. Trong phút chốc tim Sa đập mạnh, hồi hộp khấp khởi. Nàng dán mắt vào cái khoảng trống của cánh cửa nơi người đàn bà vừa từ ngoài lách vào. Bỗng nhiên Sa có ước muốn thật kỳ quặc, muốn làm con muỗi con ruồi gì cũng được để bay qua khe hở hoặc bay cao vượt rào mà không bị phát hiện.
Dì Lam đóng sập cửa lại làm nàng giật mình. Nàng quay đi tránh ánh nhìn dò xét của dì.
Bà cụ buông gánh rượu xuống nói với dì Lam:
_Hôm nay tôi đong cho chị gần hết gánh rượu đấy nhé! Ở đây gần chín vại đấy!Dì Lam chỉ hai bao rượu đặt hai bên gánh kêu lên:
_Giời bà nói lạ! Sức bà gánh được bảy vại à?
_Rồi chị xem, cứ mang vại ra đây đong thì biết ngay. Hai cái bao đựng rượu này tôi bán lâu ngày nên biết chứ! Sao lầm được?._Tôi dặn bốn vại thôi mà! Bữa nay cái gì ở nhà này cũng phải chẵn cả!
_Chị khéo lo nhỉ?. Tôi bán cho chị bốn vại, còn lại tôi bán rong.
Nói xong, bà lui cui rút ra ở dưới đáy gánh hàng hai nậm rượu bịt kín đầu, ngước nhìn về phía Sa nheo mắt nở một nụ cười thật tươi phô hàm răng đen nhưng nhức như hạt huyền nói:_Rượu này tôi không bán đâu! Rượu mừng cô đấy nhé! Nào cầm lấy!
Nãy giờ đứng lì quan sát tình thế nghe bà bán rượu nói thế Sa mừng như bắt được vàng nhưng cố không để lộ sợ dì Lam sinh nghi nàng khẽ khàng tiến lại chỗ bà cụ giơ tay đón lấy hai nậm rượu vui vẻ nói:_Dạ, con xin bà!
Nhân thể nàng ngồi thụp xuống luôn không chịu đứng lên.
Dì Lam nói:
_Sa vô lấy mấy cái hủ rượu ra đây. Cứ sáu hủ là một vại. Bà cứ thế mà đong.Sa giả đò ngơ ngác:
_Con làm sao biết hủ nào ra hủ nào, biết bao hủ trong đó? Thôi dì mang hai nậm rượu này vào cất đi rồi lấy luôn kẻo con lầm chỉ thêm mất công.
Dì Lam chép miệng cằn nhằn rồi giựt lấy hai nậm rượu quầy quả đi vào. Sa chỉ đợi có thế. Nàng hay ăn cơm rượu bà cụ, biết bà là người cởi mở dễ dãi nên trong đầu loé tia hy vọng. Nàng đưa tay vuốt cái bao tử rượu bóp nhè nhẹ hết chỗ này đến chỗ khác bật cười khúc khích:_Rượu bỏ vào đây cứ phều phào lùng bùng lại có cái nút chai bịt ở đầu hay quá bà nhỉ? Sờ sướng tay, nhìn hoài không chán.
Bà cụ rót vào chén tí rượu trắng nói:
_Cô Sa thử tí xem rượu tôi hôm nay có đặc biệt không? Cô nhẹ vía cô mở hàng nhé! Sa sốt sắng:
_Dạ để con nhấp thử!Vừa nhấp rượu Sa vừa nhìn quanh quất rồi rút lẹ từ trong áo ra một cái gói nhỏ thì thào:
_Bà ạ! Chắc chút nữa bà đi qua nhà cô Huệ chứ?
Bà cụ gật:
_Nhà tôi cách nhà cô Huệ có mấy đâu!Sa đút nhanh gói giấy xuống đáy gánh rượu nói:_ Con nhờ bà trao cho cô Huệ cái gói này. Con mua hàng của cổ còn nợ ít tiền, gần ngày cưới bận quá không ghé qua được bà đưa dùm con. Nếu không có cô Huệ thì đưa cho cháu cô ấy cũng được. Đừng nói với ai là con nợ cô Huệ, dì Lam nghe được lại rầy con. Con ơn bà nhiều.
Bà bán rượu gật gật:
_Có gì đâu! Cứ để yên dưới đấy! Lát qua nhà tôi đưa cho.Vừa lúc đó dì Lam te te xách một thúng đầy những hủ là hủ bước ra. Sa đứng lên rút lẹ vào phòng.
Nằm ngửa trên giường nàng thở hắt ra như vừa trút được gánh nặng. Suốt mấy hôm nay chưa bao giờ cảm thấy nhẹ nhõm như lúc này. Bà bán rượu không biết chữ nên có mở ra thì chỉ vỏn vẹn vài hào tiền. Bà ta đâu biết cái giấy gói tiền lại là bức thư với những lời rất ngắn gọn. "Thương lắm! đừng buồn. Em sẽ giữ mình. Sau ngày cưới nhớ chờ em mỗi tối nơi mình gặp nhau lần đầu". Dù cho gói này không trực tiếp tới tay Hải mà phải qua cô Huệ, nhận được cô sẽ ngơ ngác, sẽ đưa cho Hải xem. Thế nào thư này cũng sẽ tới tay Hải. . Mấy ngaỳ nay không làm sao nhắn tin được giờ hy vọng lại nhen nhúm. Chàng sẽ nhận được tin nàng từ tay bà cụ. Mong chàng sẽ hiểu bức thông điệp. Chàng sẽ được an ủi, chắc chắn sẽ bình tĩnh đợi chờ.Bên ngoài tiếng dì Lam quát tháo bảo ban đốc thúc mọi người, loáng thoáng có tiếng bác Cả ra lệnh "Đốt thử vài phong xem nào Bôn!".Tiếng pháo nổ dòn, đì đùng một tràng, không ngắt quãng. Mọi người reo hò ầm ỉ. Không khí vui tươi từ trong nhà cho đến ngoài ngõ chỉ có lòng Vân Sa não nề héo hon. Ai cũng hồ hởi tận tình cho cái đám cưới này, vậy mà nàng lại thờ ơ, thậm chí chỉ coi đám cưới như một ải đạo bắt buộc phải vượt qua để làm đẹp lòng tổ tiên, cha dì nhất là để bác Cả hương trưởng của làng được hả dạ. Nàng sẽ sang sông sẽ đi lấy chồng, bổn phận đã xong nếu có chuyện gì gia đình cũng không vướng mắc nhiều. Cũng chẳng còn con đường nào khác. Nàng nhìn quanh căn phòng đã từng gắn bó từ khi thơ dại đến giờ. Nay mai rời khỏi đây chắc thể nào cũng nhớ lắm. Nếu kế hoạch suôn sẻ có lẽ mãi mãi mình chẳng bao giờ còn nhìn thấy căn phòng này nữa!
Sa trườn mình ra khỏi giường ngồi bệt xuống lấy tay xoa nhẹ nền gạch lạnh ngắt rồi gục mặt xuống thành giường khóc lặng lẽ. Thật tình nàng đâu muốn làm mọi người khó xử đau đớn? Theo lời mọi người đồn đại, gia đình người sắp kết duyên cùng, thuộc hàng danh gia vọng tộc. Được biết người chủ gia đình, xui gia bên ấy, trước khi mất đã chọn nàng. Thật kỳ lạ? Nếu ông ta không là vị quan thanh thế, nếu ông ta không chọn mình có lẽ đời mình không bất hạnh như bây giờ!. Một gia đình đầy uy lực có thể làm bác Cả tuân lệnh răm rắp như vậy có mất một dâu như nàng chắc cũng chẳng có gì to tát lắm. Họ chẳng hơi đâu mà truy lùng, chỉ cần hô một tiếng sẽ có được nàng dâu khác cho con. Mọi thứ rồi sẽ qua. Còn nàng, nàng chẳng cần tiền tài danh vọng, nàng cần Hải, người mà nàng đêm nhớ ngaỳ mong. Hải là cái đích của cuộc đời, Hải là tất cả. Dù phải đánh đổi cả thể diện gia đình, phải chịu tội bất hiếu, lăng loàn. Nghĩ tới đây Sa dập đầu xuống đất rên rỉ "Xin trời phật ông bà cha mẹ tha thứ cho con. Xin mẹ phù hộ giúp đỡ cho đứa con côi cút này. Hãy giúp con qua khỏi sự đau khổ tuyệt vọng này mẹ ơi! Hãy chỉ cho con một con đường để con có thể lấy được người mình yêu mà không làm tổn thương ai được không mẹ? Trời ơi sao con khốn đốn bế tắc đến như thế này hả mẹ? Mẹ đâu rồi giúp con với!"
+++
Bà Huệ vùi que củi cháy dở vào tro, nồi cháo đang bùng lên bỗng hạ xuống. Bà đăm chiêu nhìn lớp váng cháo sôi lăn tăn chép miệng thở dài sườn sượt. Với tay lấy thớt bà lặng lẽ thái hành, tía tô bỏ vào bát rồi dùng cái vá gỗ múc cháo đổ vào, đập liền tay cái trứng gà so cho thêm vào, quậy đều. Lúc nãy sờ trán Hải thấy nóng, rờ chân lại lạnh ngắt, lo quá chẳng hiểu có phaỉ cảm lạnh do mấy ngày cứ đứng ngoài vườn trông bóng Vân sa không? Nếu chỉ cảm thôi thì tô cháo hành tía tô có thể giải cảm, nhưng nếu vì nguyên nhân nào khác bên trong thì...Bà thở dài, lắc đầu ngán ngẩm. Cẩn thận lót cái đĩa sành phía dưới tô cháo nóng bà Huệ đứng lên vội vã đi về phía buồng Hải. Hải năm co người như con tôm, không đắp chăn, quay mặt vào trong vách.
Bà Huệ khe khẽ gọi cháu:
_Hải ơi! Dậy ăn miếng cháo đi con!. Con thấy người ra sao rồi?. Cô lo quá! Có gì cô còn mời thầy lang tới xem mạch bốc ít thang uống liền đừng để lâu nó ngấm vào người thành nan y khó chữa. Con đừng buồn làm gì. Con còn trẻ không thi khoa này thì thi khoa sau. Đã từng có người bền gan bền chí cả đời vác lều chõng đi thi đến khi râu tóc bạc phơ như cụ Liễu làng mình đó con nhớ không? Thấy cụ lụ khụ đi thi ai cũng cảm phục có ai chê cười đâu. Còn chuyện Vân Sa, cô biết tuy mới quen cô ấy con đã nặng lòng, nhưng chuyện tình duyên vợ chồng không phải lúc nào cũng như ý mình muốn.
Hải quay người lại rồi gượng ngồi lên, làn môi nhợt nhạt , mắt lờ đờ không còn tinh anh như ngày thường.
Bà Huệ đặt bát cháo xuống đỡ cháu dậy. Hải nói giọng run run :_Cô ơi! Cô làm sao giúp con nhắn đôi lời với Sa được không cô? Nghĩ đến những lời Vân Sa nói trước khi tiễn mình đi thi Hải không còn hiểu nổi tại sao lại bất ngờ có tin nàng sắp vu quy trong vài ngày nữa?
Giọng bà Huệ ôn tồn vỗ về:
_Thôi con! Người ta đã không màng đến mình thì thôi! Người ta ham vinh hoa phú quý, con còn tưởng đến làm gì?. Cháu cô đây rồi sẽ không thua ai cả!. Con còn cả một chặng đời dài tốt đẹp phía trước. Còn vợ, không lấy người này thì lấy người khác. Vân Sa có thể là người đẹp nhất vùng này nhưng không phải người duy nhất không ai thay thế được. Con cứ yên tâm dưỡng bệnh, cô đã nhắm cho con một mối ở xứ Lạng không chê vào đâu được. Không những sắc nước hương trời mà chuyện tề gia nội trợ cứ nói là ăn đứt Vân Sa. Mối này mới xứng với con hơn cô tiểu thư đài các, cháu ông hương trưởng. Cổ được cái tính tình đơn giản, cô cũng thích đó và cũng ước được cổ làm cháu dâu nhưng nếu không thành thì thôi đừng biến tất cả thành sự buồn khổ dằn vặt nữa!. Cô không muốn thấy con yếu đuối tàn tạ như thế đâu! Vừa nói bà vừa mếu máo nói như nấc lên " Cô xót lắm! không chịu nổi đâu!". Nếu con không khoẻ cô sẽ bỏ chuyến đi xứ Lạng lấy hàng kỳ này thôi!
Thấy cô nói thế Hải cố gượng làm vui trấn an:
_Cô cứ đi lấy hàng đi, con chỉ bị cảm thôi chứ có gì đâu!Bà Huệ hỏi dồn:
_Thật à? Cô đi kỳ này báo cho người ta biết rồi lần sau cô đưa con lên xem mặt người ta.
Hải không nói gì. Hải biết cô không thể nào thấu được lòng mình. Cô không bao giờ có thể hiểu được những háo hức tưởng đã nắm bắt lại hụt hẫng, cứ miệt mài đeo bám, cứ tưởng trong tầm tay sẽ được thỏa mãn nhưng rồi lại vụt xa chập chờn. Khát khao vẫn là khao khát.Vân Sa có ma lực gì khiến khi cùng nàng lăn trên đồi cỏ rực nắng mà ngỡ như con thiêu thân đang vật vã trong ngọn lửa cháy bỏng?. Nàng là nắng hay lửa? Khi chạy vờn theo nàng, có lúc ngỡ đã níu lại được, bỗng nàng như ngọn gió hoang đàng phơi phới vút đi thật nhanh. . Toàn thân ta đầy vết xước khi lướt qua đồi cỏ, nàng đang mềm như mây như lụa sao lại hoá thân thành loài cỏ dại quệt ngang xót xa se sắt? Vậy mà ta cứ mãi chới với như đang bị dạt vào bến mê với những cơn khát không bao giờ được giải toả?. Kỷ niệm trên đồi cỏ tất cả đã in hằn trong đầu. Màu nắng... sắc cỏ..làn da...hơi thở tiếng cười...Không! Cô Huệ sẽ không bao giờ hiểu được mình! Vân Sa chứ không phải thứ hàng, không mua được có thể mua cái khác.Thôi cứ để cô yên tâm đi lấy hàng chứ ở nhà nhìn thấy mình trong cái cảnh này cô còn buồn hơn. Nghĩ vậy Hải chỉ bát cháo:
_Cô đưa hộ con bát cháo.Bà Huệ hấp tấp đưa bát cháo tận tay cháu nhẹ nhàng khuyên nhủ:
_Mình phải thương cái thân mình đã. Húp chút cháo cho khoẻ rồi mọi việc khác tính sau. Cô Sa nếu thật tình thương con hẳn sẽ tìm cách gặp con và đám cưới sẽ không xảy ra. Bây giờ cô cũng nói cho con rõ gia đình cổ thì đã từ chối không gặp gia đình mình rồi đó!. Cô có qua gọi cổng nhưng thằng Bôn nói cô về đi đừng tới làm gì vài ngày nữa đám cưới cổ rồi hãy buông tha cổ đi. Bà Huệ chưa nói hết Hải đã bị sặc ho liên tục. Chàng vội rút khăn trong túi ra vừa lau mặt vừa thở hổn hển:_Trời ơi! Sao lòng con người lại đổi trắng thay đen nhanh thế! Chắc lúc con chưa đi thi cổ chắc chắn con sẽ đỗ cao nên mới tặng khăn thề ước như thế. Bây giờ con hụt thi cổ quay lưng cất bước đây mà!
Bà Huệ nhìn cháu xót xa rơm rớm lệ cúi đầu câm lặng. Những cuộc nói chuyện ở quán chè ven đường khiến bà hiểu ra Vân Sa sẽ không bao giờ trở thành cháu dâu bà nữa!
(còn tiếp) 

   
  
 

 
CHƯƠNG 12

Bà Chánh đứng trước thềm gian nhà chính đưa tay sửa lại vành khăn nhung quấn quanh đầu, nắn lại một chút cho ngay chắc rồi mới bước vào trong ngồi ở mé phản chân bắt chéo  nhìn ra.
Ngoài. kia thoáng đãng, tràn ngập nắng gió. Hai hàng cau thẳng tắp cách đều nhau dọc lối đi toả bóng xuống con đường lát gạch đỏ hồng. Toàn bộ phía trước nhà cảnh vật như tươi vui rộn rã hơn mọi hôm rất nhiều.
 Sát  hàng hiên những chiếc đèn lồng có dán chữ SONG HỈ được giăng lên. Đang ngồi bà Chánh đứng vụt dậy bước ra ngoài đi lững thững quanh nhà. Rồi bà khựng lại đứng quan sát từ xa không chớp mắt những cái tráp quả được phủ vải điều dàn ra đầy trên những cái giàn phên nứa thường ngày dùng để phơi thuốc. Lão câm đang lui cui xếp  buồng cau, sắp bánh trái, đếm đi đếm lại những xấp trầu. Nhìn lão làm một lúc bà gật gù ra vẻ hài lòng. Những động tác cẩn trọng nền nếp thứ tự của lão khiến bà yên tâm mọi việc không thể sơ suất được.
Không tiến lại gần, bà quay đầu trở ra phía sân trước, dừng lại dưới cây lựu . Trong cái lồng chim còn tươi màu sơn mới con vẹt xanh hai má có sọc vàng xoè cặp cánh viền đỏ nhảy nhót đập cánh như để gây chú ý. Như chợt nhận ra bóng bà, nó thò đầu ra ngoài song tre nghiêng nghiêng mắt liếc liếc cất giọng ỏn ẻn như con nít làm nũng “bà ơi bà!”.
Nghe tiếng con vẹt bà ngước nhìn lên cành lựu lửng lơ cái lồng chim, thò tay vào vuốt ve âu yếm nó rồi thầm thì: “Im nào! chút nữa lão câm lên đưa con ra phía sau tha hồ ăn. Hôm nay nhà có việc, con nít không được làm ồn”. Con vẹt như hiểu ý nó mổ nhè nhẹ vào tay bà. Bà say sưa ngắm nghía con vật cưng. Con vẹt thông minh còn hơn cả con Mực. Nhưng cả hai đều là bảo bối của cái nhà này. Lúc mới về nó non nớt chỉ nói được những âm cụt lủn ngọng líu như “Ông ạ! Bà ạ! Đói! Đói!”. Nhưng nhờ sự quan tâm chăm chút đặc biệt của bà giờ nó nói rõ ràng thậm chí nói nhiều từ liền thành câu có âm điệu đàng hoàng, ngày càng lộ rõ sự thông minh đến kỳ lạ khiến bà yêu chìu hết mực.
Con vẹt lại thỏ thẻ “bà ơi bà!” Bà Chánh nghiêm giọng: “Thôi nhé!  Hôm nay con không được hư đâu nhé!”
Vừa nói, mắt bà vừa dán chặt vào những chiếc đèn lồng nho nhỏ đỏ tươi hoà cùng sắc nắng óng ả ẩn hiện thấp thoáng qua lá, đong đưa giữa những cành lựu đang vươn ra phía hiên. Lòng chợt khấp khởi xốn xang, hình như đã lâu lắm rồi mới được hưởng cái cảm giác hiếm hoi đến nỗi cứ ngỡ như còn mới lạ mặc dầu chỉ là sự gợi nhớ về khoảnh khắc xa xôi khi còn theo chồng đi dự những mùa lễ hội nơi kinh thành.  Cũng như lúc này đây,  khi ấy lòng  ấm áp rộn dần lên theo ánh sáng của hoa đăng chập chờn loang loáng trên mặt nước Hương giang.
Có tiếng chân lại gần giọng con vẹt nheo nhéo: “Trình bà, nhà có khách! Trình bà, nhà có khách!”
Bà Chánh không quay đầu lại thản nhiên bật cười nạt nhẹ:
_Khách đâu mà khách, cậu chủ đấy nhé!
Tùng tiến sát bên mẹ, cả hai đang đứng gần ngưỡng cửa phòng thờ. Chàng vừa dìu mẹ vừa ngoái nhìn con vẹt bật cười: “Đúng là vẹt có khác!”
Bà Chánh ngắm Tùng xúng xính trong bộ lễ phục cưới bằng gấm xanh, lấp lánh hoa văn bạc với vẻ mặt đầy ngạc nhiên xen lẫn tự hào. Con trai bà sang trọng quá! Nếu chồng và con trai cả không bị nạn bất ngờ có lẽ bây gìơ bà không sang sông đón dâu. Không chắc Tùng có ý định về làng sinh sống, có thể con sẽ lấy ai khác nơi kinh thành. Làm sao có thể quên được nét mặt đau đớn khi con phải cố giấu nỗi tuyệt vọng gượng làm vui hứa những điều mình không hề muốn cho cha có thể dễ dàng ra đi. Hơn ai hết bà hiểu con, thương con lắm! Bà muốn con theo đuổi nghiệp võ như từ lâu con hằng mong ước, lấy ai đó mình thương. Nhưng biết làm sao được, gia đình bây giờ chỉ còn Tùng, trụ cột duy nhất. Chú Sinh, em chồng bà cũng đâu dễ để cháu muốn làm gì thì làm!. Tùng cũng chẳng dám thất hứa với cha. Thế nhưng nghĩ cho cùng đây cũng là cơ hội để bà có diễm phúc được gần con trong những ngày cuối đời. Cũng tốt!
Tùng ghé sát tai mẹ hỏi:
_Chị Xuân đâu mẹ? Sao con không thấy chị và cháu đâu?
Bà Chánh đáp:
_À thằng Tí hôm qua nhóm họ xong, chị Xuân gởi cháu nó về đàng ngoại rồi! Còn chị ấy chắc đang lăng xăng với già ở đàng sau lo bữa tiệc đón dâu. Còn chú rể sao đây? Đã sẵn sàng chưa?
Vẻ mặt hững hờ như thể mình không phải là nhân vật quan trọng hôm nay, Tùng bình thản đáp:
_Dạ xong rồi mẹ! Chút nữa chú qua đây dặn sao con sẽ làm vậy!
_Mẹ cũng thế! Có biết gì đâu! Trước kia khi bố con còn sống ông lo hết mọi lễ nghi. Bây giờ là chú Sinh.
Bà chỉ cái lồng chim nói:
_Con hạ cái lồng chim để trước thềm chút nữa già sẽ đưa nó treo ở vườn sau kẻo khi đưa dâu về nó nói tầm bậy thì khốn.
Tùng lấy cái sào gần đấy khều lồng chim xuống. Chàng ngửa mặt lên ngắm những chiếc đèn lồng xuýt xoa:
_Quà triều đình tuyệt quá mẹ nhỉ!. Họ tặng quà trước vì không đi dự được. Hôm nay kinh thành mọi người lo lễ tế Nam Giao
_Mẹ biết! Hôm qua thượng thư bộ Lễ cho người mang quà tới có báo tin tiểu thư Ngọc Điểm vừa cử hành hôn lễ xong, lúc ấy con chưa về. Hình như tiểu thư lấy người trong hoàng tộc phải không?
Bà vờ hỏi để dò xét con. Tùng không nói gì nét mặt không lộ chút cảm xúc nào. Chàng  đáp bâng quơ:
_Thế à? Hôm đó con đã trên đường về nhà, nhưng có ghé qua anh Sơn chị Thuỷ trước, định mời hai vợ chồng về làng dự đám cưới hầu thăm mẹ luôn cho mọi người biết mặt nhau nhưng chị Thuỷ có mang sắp sinh mẹ à!
Bà Chánh dường như không để ý đến những cái tên con trai vừa nhắc. Theo bà đó chỉ là những người chàng quen trên bước đường phiêu lãng. Còn ở đây thì chỉ có…Bà Chánh buột miệng hỏi:
_Con đã thấy quà của Khuyên chưa?
_Khuyên à?. Ủa quà để đâu sao con không thấy?
Bà Chánh trách nhẹ:
_Cái anh này, người gì vô tình thế! Nói cho anh biết, có lần tôi tưởng người ta sẽ về làm dâu tôi đấy!. Liệu mà xử sự cho có tình có nghĩa để sau này còn nhờ người ta phụ giúp một tay  gây dựng lại nghề nghiệp tổ tông, coi sóc việc khám bệnh chữa bệnh đấy!
_Dạ con biết! Hôm qua gặp Khuyên nhưng có thấy cổ nói gì đâu?. Còn việc nhờ cổ phụ giúp có lẽ phải vài tháng nữa. Con còn phải trở lại triều đình chừng vài lần nữa mới hy vọng chuyển giao công việc cho người khác trước khi về đây luôn mẹ à! Mà mẹ nói có quà của Khuyên, gì thế ? Ở đâu? Vừa hỏi Tùng vừa nhìn quanh quất.
Bà Chánh phì cười:
_Lấy vợ tới nơi rồi mà cứ như con nít! Làm gì có đây! Đặc biệt như cô Khuyên, thông minh sắc sảo đẹp đẽ như thế lẽ nào quà cưới lại bình thường đến độ anh hỏi là tôi trưng ra cho anh cầm à?. Ở ngoài kia kìa, giữa bãi cỏ ấy, ngay trước phòng anh đó!
Tùng bước ra, đi chừng chục bước trên lối gạch, rẽ ngang qua bãi cỏ xanh, lần theo những viên đá xếp quanh co dẫn đến một hồ viền đá nho nhỏ hình bán nguyệt. Trên mặt nước giữa những chiếc lá như lọng che mơn mởn những hoa súng ngoi lên. Hoa chưa nở hết còn e ấp đáng yêu làm sao!. Chàng cúi xuống đưa tay khoát nhẹ nước, những điểm tim tím hồng hồng lung linh xao động, lọng xanh bập bềnh. Cầm lòng không được Tùng nhoài người ra chạm ngón trỏ vào tận phía trong một đoá đang nở rực rỡ nhất, hoa run rẩy nửa như e thẹn cum cúp cánh, nửa như mời gọi, màu hoa biến đổi hồng hồng tim tím rồi lại phơn phớt ánh lam. Chợt chàng để ý đến dòng chữ xăm trên cái lá nằm dưới đoá hoa: “Dã liên không còn nữa, tặng anh hoa súng để nhớ mãi những kỷ niệm thờ thơ ấu.”. Nhìn những nét xăm chữ của Khuyên, Tùng nhớ lại hồi còn nhỏ có lần khi đi viếng chùa với anh cả, và Dân cậu em họ con chú Sinh, lúc đó cũng có Khuyên đi cùng. Thấy nàng thích hoa súng mọc trong một hồ nhỏ dưới chân tượng Quan âm  lại bị mọi người thách Tùng đánh bạo ngắt trụi hết hoa súng trong hồ để đưa cho Khuyên. Khi về anh cả mách lại với bố, Tùng bị một trận đòn nên thân. Nhớ tới đây chàng bật cười rồi đảo mắt tìm kiếm. Đúng như lời Khuyên nói hoa dã liên không thấy nữa. Loài này chỉ có nơi cung đình, hoa nhỏ có hương thơm nồng nàn nhưng khó chăm sóc. Chàng được phu nhân tặng, khuyến khích mang về gia trang trồng thử nhưng đúng là giống hoa này không thích hợp khi trồng ở đây. Giờ chẳng còn một đoá nào nữa, có lẽ vậy mà Khuyên trồng hoa súng thay vào. Nhưng cô nàng Khuyên có ý gì khi dùng hoa súng làm quà cưới cho mình đây?
Có tiếng gọi từ phía hiên nhà:
_Tùng ơi! Vào ăn chút gì lót dạ đi em!
Nhận ra giọng chị Xuân, Tùng vội đứng lên chạy về phía chị dâu kêu lên:
_Ôi thôi! Chị cứ để em xuống bếp ăn cho vui. Để em đưa vào cho mẹ rồi trở ra, chị đợi em nhé!
Bà Chánh đằng hắng hỏi vọng ra:
_Xuân đó à con? Có cần ai phụ giúp không để mẹ nói em nó đi gọi cho
Tùng đỡ cái khay trên tay chị dâu rồi hai người cùng bước vào. Chàng cẩn thận đặt khay bánh trước mặt mẹ:
_Mời mẹ xơi bánh. Mẹ cứ dùng đi.Chừng này không đủ cho con ăn đâu
Bà Chánh lắc đầu:
_Mẹ không ăn bây giờ! Ráng nhịn không dám ăn gì trước khi lên thuyền phòng bị say sóng. Sáng nay thấy gió từ sông thổi vào mạnh đó!
Tùng nói:
_Sóng sông có gì mà ngại. Mẹ cứ dùng đi chứ qua đó làm lễ chừng hơn canh giờ là phải đón dâu mới được giờ tốt mẹ ạ! Chắc không ăn uống rềnh rang đâu!
Xuân bây giờ mới khẽ khàng nói:
_Thưa mẹ, mọi việc tạm ổn. Chút nữa có thêm mấy chị em bạn tới giúp rồi, mẹ đừng lo. Con biết mẹ không được khoẻ mỗi lần phải đi đò nên làm mấy mẫu bánh nhỏ riêng cho mẹ. Mẹ dùng được bao nhiêu thì dùng, đừng nên để bụng đói.
Nói xong nàng ân cần dùng đũa gắp một miếng bánh nếp bọc đậu xanh để vào cái dĩa nhỏ trịnh trọng dâng trước mặt mẹ chồng:
_Mẹ dùng thử xem. Bánh này nhân mặn, mẹ ăn xem có vừa miệng không? Mẹ biết không, con làm một số bánh  ít trần màu đỏ màu hồng màu xanh đậm hình lá trầu có chữ SONG HỈ ở trên, chị em bạn thấy thích lắm. Một trong những món tráng miệng ngọt hồi đám cưới con, bên ngoại cu Tí làm, mẹ có dùng và khen đó, mẹ nhớ không?
Bà Chánh gật gù:
_Vậy à? Sao không mang lên cho mẹ dùng? Làm chi thứ bánh này cho thêm cực vậy con?
_Dạ bánh con làm nhân ngọt đang hấp, phải chờ cho nguội mới có độ dẻo vừa miệng, chỉ kịp mời khi bên nhà gái đến vào xế trưa.
Tùng giục:
_Dùng gì chả được. Thôi nhanh lên kẻo sắp đến giờ đi đón dâu, mọi người lăng xăng lít xít để bụng đói mà đi không ổn đâu!
Nói xong Tùng kéo chị Xuân ra ngoài.
Bà Chánh gắp miếng bánh đưa lên miệng vừa nhai vừa nhìn theo. Tuy chỉ là chị dâu em chồng nhưng Tùng tỏ ra rất thương chị, không về nhà thì thôi chứ về đến nơi Tùng đỡ đần chị mọi việc.
Trưa qua lúc vừa về Tùng đã hì hục dành việc xách nước từ ngoài giếng lên kín đầy những dãy lu ở hiên sau bếp cho chị dâu dùng. Giờ Tùng đã về! Có cả Tùng và Xuân bà cảm thấy yên tâm hơn rất nhiều. Mặc dù Xuân giỏi giang nhưng sức người có hạn. Cả một khoảng vườn rộng lớn dài tít cùng với dãy nhà dành cho bệnh nhân tạm thời đóng cửa đã ba năm nay, phía đằng sau đó, bà giao tất cho lão câm và con Mực. Tất cả bị che khuất  bởi hàng hoè vừa như một hàng rào chắn vừa như vạch phân cách  chia hai khu vực trước và sau thành hai lãnh địa riêng biệt.
Khu vực trước có dãy nhà chính dành làm nơi ở của bà, con dâu, con trai, bao gồm luôn gian giữa là nơi thờ phượng và một phòng rộng ở mé bên tả dùng để đọc sách hay tiếp khách quý trọ qua đêm.
Hàng rào dâm bụt cao quá đầu không những che chắn gió mưa bụi bặm phía cổng hắt vào mà còn tránh những ánh nhìn tò mò của người lạ. Con đường lát gạch từ cổng dẫn thẳng một đường dài rồi rẽ ra làm hai ngả, một ngả rẽ về phía hiên nhà chính nơi bà đang ngồi nhìn ra, một ngả rẽ ra dãy hoè đi về phía sau. Khu vực phía trước chỉ có vài bụi kiểng, cây lựu, hai hàng cau gầy khẳng khiu khiến mặt trước trống trải nhưng ở ngòai nhìn vào lại khó thấy gì.  Do vậy trong nhà tuy ít người nhưng khó ai lọt được vào gia trang nếu không có sự đồng ý của chủ. Trừ khi có việc quan trọng cần sự giúp đỡ bà mới mướn thêm người. Càng nhiều người càng dễ gây xáo trộn ích gì!. Một lão câm chỉ biết cặm cụi làm mọi việc, lại không hò hét, không thì thầm than thở  trách móc và nhất là lão không thể ngồi lê đôi mách buôn chuyện nhà bà ra ngoài, một con dâu nết na hiền thảo đảm đang, một con chó mực bốn mắt tinh tường, tướng chó đó ma quỷ cũng phải kiêng dè nữa là…rồi vẹt yêu của bà nữa chứ!. Cứ ló đầu vào nhà bà thử coi nó có nheo nhéo lên cho mà giật mình mất vía không?. Bà khéo léo đặt con vẹt ở vị thế khó ai phát hiện ra nhưng nó có thể nhìn thấy tất cả chỉ cần cái bóng phớt qua đôi khi chỉ là bóng cây lá lay động  in trên vách nó đã trình với bà rồi!.  Bây giờ Tùng về nếu ở được luôn đây chắc chắn gia trang của bà còn an toàn hơn là có trong tay cả đội binh bảo vệ triều đình ấy chứ! Nghĩ đến đây bà Chánh nuốt trọn miếng bánh còn lại vẻ ngon lành rồi nở một nụ cười mãn nguyện. 
Ở bến sông những chiếc thuyền của nhà trai đang quần tụ lại. Mọi người đã yên vị. Tùng thấy chú Sinh đứng ở mũi thuyền cầm sẵn phong pháo buông dài đưa tay ra hiệu. Con thuyền khoác áo hoa chuyển mình. Mặt nước đang im lìm bỗng như giật mình tỉnh giấc rập rình đưa đoàn thuyền rời bến. Tùng cùng thím Sinh, bà Chánh ngồi ở cuối thuyền. Cả một vùng sông nước như chộn rộn rực rỡ hẳn lên. Chàng nhìn xuống mặt nước phản chiếu, lấp lánh ẩn hiện giữa những sắc màu của lụa là gấm nhiễu đỏ xanh khuôn mặt mẹ mỉm cười hạnh phúc. Lòng chàng bớt nặng nề, niềm vui của mẹ khiến cho đám cưới gượng ép bỗng trở nên nhẹ nhàng hơn. Không sao! Chàng không vui nhưng mẹ vui được rồi và chắc cha cũng đang ngậm cười nơi chín suối. Chàng nhìn về phía bên kia bờ sông, vẻ mặt trầm tĩnh đến bình thản như sẵn sàng chờ đợi chấp nhận mọi việc sẽ đến với mình.  Ngồi giữa thuyền thấm đẵm hương sen mọi người im lặng không trao đổi gì như để tận hưởng những giây phút đầy trang trọng sâu lắng này. Tùng lim dim đôi mắt hít một hơi dài đầy lồng ngực như để hớp lấy cái mùi thanh tao tinh khiết đang tản mạn nhanh chóng chỉ còn lan man phơn phớt nhẹ như tơ trời vì thuyền hoa đang lướt đi giữa không gian thoáng đãng.
Phía bên kia sông bác Cả Khang và ông Mạc đứng trên chiéc thuyền hoa dõi mắt ra xa hồi hộp chờ đợi. Lẽ ra đâu đến nỗi phải mất công bận bịu nếu không nói rườm rà như thế này! Nhưng nghĩ kỹ đám cưới đám hỏi làm luôn thể nên hai anh em bàn với nhau cho một chiếc thuyền hoa rời bờ một quãng để đón nhà trai cho tăng phần trang trọng. Bác Cả ra hiệu cho một người đốt đuốc lên. Ông Mạc chỉ đợi có vậy, cầm bó hương chuẩn bị trên tay châm vào lửa. Mùi nhang toả ra ấm lòng ông chi lạ! Bó hương vừa sém đều bác Cả hô: “Xuất phát”. Chiếc thuyền hoa từ từ lướt đi trong êm ả. Đúng như dự tính của bác Cả thuyền rời bến chưa bao lâu đoàn thuyền bên trai cũng vừa trờ tới. Vì đã bàn trước nên khi thấy chú Sinh bên đàng trai cầm phong pháo dài cắm ở đầu mũi thuyền bên ấy bác Cả cũng treo phong pháo dài ở mũi thuyền bên này. Bó hương trong tay ông Mạc nghi ngút khói, một người nữa đứng bên cạnh ông cầm phong pháo chuột nhỏ có gắn một pháo đại lăm lăm chờ đợi khoảnh khắc quan trọng nhất đã gần kề. Ông Mạc nhìn thuyền hoa đi đầu không chớp mắt. Trong đám người sang trọng lượt là ấy nổi bật một trang nam nhi tuấn nhã mặc áo gấm xanh ngồi bên cạnh hai phụ nữ.  Linh tính báo cho ông biết đây là chú rể. Mãi ngắm chú rể ông quên mất phận sự chính của mình nên khi nghe người đứng bên cạnh nhắc “đốt đi” ông mới nghệt mặt ra “à” lên một tiếng rồi hấp tấp châm bó hương đang cháy vào ngòi pháo đại gắn ở phong pháo chuột nhỏ. Lúc đó hai mùi thuyền cũng đang từ từ hãm tốc độ dừng lại cách nhau chừng sải tay. Phong pháo nhỏ khởi đầu nổ một tiếng thật to như lời chào hoan hỷ rồi tiếp  lửa lên cho hai phong pháo dài cắm ở hai đầu mũi thuyền thi nhau nổ rôm rả trước khi rơi tỏm xuống nước..
Hải đứng lẫn trong đám đông cố xem mặt “tình địch” nhưng không được. Khi vừa nghe tiếng pháo nổ cũng là lúc chàng bị xô dạt ra phía sau. Đang đau ốm lại thêm phần xúc động Hải đi thất thểu  về phía nhà Sa trước, chàng cần nhìn thấy người yêu hơn, đây là cơ hội tốt nhất trước khi đám đông lại ào về phía ấy.  Mùi pháo nồng toả trong không gian làm chàng ho sặc sụa.
Bên bờ sông đám dân làng tò mò bàn tán nhốn nháo, say mê nhìn ngắm chú rể,  người được biết  là một vị quan trong triều đang xuất hiện lớ ngớ trên chiếc thuyền hoa còn vương vãi xác pháo hồng.
Vân Sa ngồi ở cái ghế đẩu trước gương  cúi đầu lặng lẽ nghe bác cả gái dặn dò. Dì Lam đang chải đầu bới tóc cho nàng. Giả vờ  lắng nghe nhưng không hăng hái lắm nếu ngoan ngoãn quá sợ dì Lam sinh nghi. Bác Cả gái ăn mặc chỉnh tề, vành môi thắm đỏ vôi trầu chậm rãi nhấn mạnh từng tiếng một:
_Không phải ai về nhà chồng cũng thoải mái như ở nhà mình. Gặp mẹ chồng hiền lành đức độ thì coi như kiếp trước khéo tu. Đời có câu: “Trai có vợ có lỗ tiền chôn, gái có chồng như gông đeo cổ” Bởi vậy dù hẩm hiu, con dâu gặp mẹ chồng khắt khe dữ dằn thì phận làm con cũng nên nín nhịn. Con thấy bác Cả trai là người nghiêm khắc nhừơng nào. Đó là giống nội con!  Ngày về làm dâu bác có sung sướng gì cho cam!. Sanh anh cả Thừa được hai tuần là phải xuống bếp làm việc quần quật  từ sáng tới tối hết giã thóc đến sàng gạo, xay gạo ôi thôi có bao giờ cái đầu cất lên được đâu! Vậy mà bà nội còn mắng mỏ san sát mỗi khi làm điều gì không vừa ý bà, những lúc đó bác thường lặng câm bởi vì “con dâu lộn cổ” thì trước là mang tội bất kính, phải làm tròn bổn phận dâu thảo, vợ hiền. “Chồng giận thì vợ bớt lời, cơm sôi nhỏ lửa muôn đời không khê”. Đi làm dâu chớ có đổ cơm nguội, phải biết đường ăn lẽ ở, chồng như cái giỏ vợ như cái hom, phải biết vun xới cho chồng cho con. À mà này nhớ không được đi đêm một mình đấy nhé, đi là phải có đèn có lửa phải thưa trình với mẹ với chồng đấy nhé! 
Vân Sa giật thót mình liếc trộm bác cả gái, kêu thầm: “Giời ơi! Sao giống như là bác ấy đoán trước đi guốc trong bụng mình ấy nhỉ?”
Vừa lúc đó pháo nổ dòn bên ngoài. Bác cả gái, dì Lam hấp tấp rời khỏi phòng. Vân sa nghe tiếng bác Cả và bố đồng loạt hô to câu gì không rõ lắm. Vậy là họ đã về tới nơi! Lợi dụng mọi người còn mãi tất bật không để ý Sa nhìn quanh quất trong phòng rồi rút vội cái ruột tượng luồn vào trong người một cách thành thục. Xong xuôi nàng lại ngồi xuống ghế vờ ngắm nghía trước gương nhìn trừng trừng khuôn mặt mình để biết chắc sự đớn đau chua xót trong lòng không bị lộ, môi nàng mấp máy nhưng không buột miệng nói thành lời, chỉ có nàng nghe được tiếng lòng mình mà thôi" “Hải ơi! Bây giờ chàng ở đâu? Chắc chắn chàng có mặt đâu đó để chứng kiến đám cưới. Mong chàng hãy kiên nhẫn dằn lại sự đau khổ, cố gắng chờ em nghe chàng!”
Người Hải cứ run lên từng chặp khi nhìn thấy đoàn người bên nhà trai từ từ tiến vào nhà Vân Sa. Thôi rồi mình sắp mất Sa rồi! Trời ơi! Có phaỉ tôi đang gặp ác mộng? Sa ơi! Sao em tàn nhẫn quá vậy? Em bảo anh phải chịu đựng cảnh này sao?. Phải chờ em sau khi em theo người sang ngang sao? Em đùa anh đấy à? Sa ơi! Không thể được! Em tránh mặt anh. Em viết thư để anh tin lời em chờ đợi mà không gây trở ngại cho đám cưới phải thế không? Sao em bạc vậy Sa?..
Bỗng Hải giật mình khi thấy Bôn cầm gậy cùng với một số lực điền quát tháo hô hoán giải toả đám đông trước cổng lấy đường cho nhà trai tiến vào. Để tránh mặt Bôn, Hải quay lưng cất bước rời khỏi nhà Sa, quay lại hứơng bờ sông, chàng nghĩ nếu mình còn xớ rớ thế nào ông Mạc hay Bôn cũng nhìn thấy. Chàng không muốn họ coi khinh mình!.
(Còn tiếp)