Theo y học cổ đại , hương nhu vị cay, tính hơi ôn, có Công dụng làm ra mồ hôi, giảm sốt, lợi thấp, hành thủy. Nó thường được sử dụng chữa cảm mạo, nhức đầu, đau bụng, nôn, tiêu chảy, thủy thũng, chảy máu cam...



Ở Việt Nam có 2 loại cây mang tên hương nhu:

- Hương nhu tía: Còn có tên là é rừng, é tía, là loài cây nhỏ sống nhiều năm nay, cao 1,5-2 m. Thân và cành màu tía, có lông quặp. Lá mọc đối có cuống dài; lá thuôn hình trứng thường hình mác, mép răng cưa, 2 mặt đều có lông. Hoa màu tím, mọc thành chùm đơn, xếp thành vòng 6-8 hoa. Lá và hoa vò nát có mùi thơm của đinh hương. Cây này thường được trồng trong Những vườn thuốc gia đình.

- Hương nhu trắng: Còn gọi là é lớn lá, húng giổi tía. Cây này cao hơn cây hương nhu tía. Lá mọc đối có cuống, phiến lá dài 5-10 cm; hình trứng nhọn, phía cuống thon, mép khía tai bèo thường răng cưa thô. Gân chính của lá có lông. Hoa mọc thành chùm đơn. Hương nhu trắng mọc hoang ở đa số nơi, hiện được trồng nhằm cất lấy tinh dầu.

Mục đích là làm thuốc chữa trị bệnh, người ta hay thu hái hương nhu phần trên mặt đất, chủ yếu là cành có hoa, phơi ở nơi ít ánh nắng nhưng thoáng gió, nhiệt độ 30-40 độ C (gọi là phơi âm can).

Tác dụng chính của hương nhu là điều trị cảm lạnh trong mùa hè. Bệnh thường xảy ra do tắm lạnh thường ngồi hóng mát, uống nước lạnh, khiến hàn tà xâm nhập cơ thể gây nội thương. dấu hiệu : mình mẩy nóng và sợ lạnh, đầu nặng, đau nhức, không ra mồ hôi, bụng buồn bã. Có thể dùng bài thuốc sau: Hương nhu 8 g, hậu phác 8 g, bạch biển đậu 12 g, sắc uống trong ngày, uống khi nước thuốc đã nguội.

Một vài bài thuốc từ cây hương nhu:

- Chữa cảm nắng: Hương nhu 500 g, bạch biển đậu (sao qua) 200 g, hậu phác tẩm gừng (nướng thường sao qua) 200 g. Tán nhỏ 3 vị thuốc trên, trộn đều và đóng túi, mỗi túi 10 g. Khi sử dụng , hãm 1 túi với 150-200 ml nước sôi, uống khi nước thuốc đã nguội. Có thể sử dụng 20 g cho 1 lần hoặc dùng 2 lần trong ngày.

- Điều trị cảm mùa hè cùng Những triệu chứng đau đầu, ớn rét, phát sốt, nôn, tiêu chảy, tim hồi hộp, miệng khát và tiểu tiện vàng đỏ: Hương nhu, cát căn, dấp cá (ngư tinh thảo), điền cơ hoàng (nọc sởi) mỗi thứ 12 g, thạch xương bồ 8 g, mộc hương 4 g, sắc uống.

- Chữa trị trẻ em chậm mọc tóc: Hương nhu 40 g, sắc với 200 ml nước, cô đặc lại, sau đó trộn với mỡ lợn mới rán, hằng ngày bôi lên đầu mục đích là mau mọc tóc.

- Điều trị phù thũng ở mặt, ớn rét, da khô không có mồ hôi, có rêu lưỡi, chán ăn: Hương nhu 12 g, bạch truật 12 g, sắc uống.

- Chữa trị phù nước, khô mồ hôi, tiểu tiện ít và đỏ: Hương nhu 12 g, bạch mao căn (rễ cỏ tranh) 40 g, ích mẫu 16 g, sắc uống.

- Điều trị đau bụng, tiêu chảy do ăn phần lớn thứ lạnh trong mùa hè: Hương nhu, tía tô, mộc qua mỗi thứ 12 g, sắc uống.

Cùng với đó, trong Những ngày nắng nóng, dân gian hay lấy vài cành lá hương nhu tươi đặt trong nón đội đầu để tránh đau đầu. nhiều người đun nước hương nhu súc miệng để chữa hôi miệng...

Chú ý: Xin đừng sử dụng huong nhu cho Các người ra phần nhiều mồ hôi.