Lời mở đầu
Tôi không phải là một ký giả chuyên nghiệp. Do tình cờ gặp gỡ đã đưa tôi đến theo dõi phiên tòa gây cấn này. Trong quán phở Đắc Phúc của San José, 3 nhà báo tên tuổi từ phương xa lại là Nguyễn Thanh Hoàng, Cao Thế Dung và Vũ Ngự Chiêu đang trò chuyện cùng vài thân hữu báo chí địa phương này. Khuôn mặt họ có thoáng tư lự và câu chuyện có đôi lúc lan man nhưng rồi cũng xoay quanh một chủ đề quan trọng : họ sắp phải ra tòa ngày hôm sau vì bị Mặt Trận thưa kiện qua mấy bài báo và cuốn sách đã xuất bản.
Một người quen rủ tôi đi xem tòa xử cho vui. Phiên tòa hai ba ngày đầu chỉ lơ thơ dăm ba khán giả, điều này làm tôi ngạc nhiên. Và chợt thấy mình phải có bổn phận tường thuật những lời khai quan trọng của các nhân chứng cho mọi người rõ. Có chút hiểu biết  người bên bị kiện và cũng từng để ý tới sinh hoạt cộng đồng mười mấy năm qua, trong đó có Mặt Trận, tôi thích thú theo dõi diễn tiến vụ xử. Mỗi khi tòa nghỉ giải lao hay mỗi chiều sau phiên tòa, tôi phải trò chuyện với những người trong cuộc để tìm hiểu thêm sự việc trước khi ngồi viết bài đưa tờ THỜI BÁO đem đi in kịp giờ. Tòa không cho quay phim và thu âm phiên xử, luật sư chất vấn có lúc hạ giọng và lại quay mặt hướng về nhân chứng nên rất khó nghe và một điều quan trọng đây là một tòa án Hoa Kỳ nên xử dụng tiếng Anh, mà bài báo tường thuật là tiếng Việt, vấn đề chuyển ngữ sao cho gọn gàng cũng phải suy nghĩ.
Được mấy bằng hữu báo chí dự khán phiên tòa giúp bổ túc ý kiến và cũng nhờ hiểu biết trước một số sự kiện nên mặc dù thời gian gấp rút, những bài báo tường thuật vụ án này vẫn ghi lại những nét chính tạm đủ. Sự đón nhận nồng nhiệt của người đọc các bài báo làm tôi càng cố gắng bám sát vụ xử suốt cả 2 tuần, bỏ bê công ăn việc làm chính.
Phiên tòa lịch sử của cộng đồng Việt hải ngoại đã có phán quyết chung cuộc. Tuy chỉ là một vụ kiện dân sự về sự vu khống phỉ báng cá nhân nhưng khi xử, tình tiết lại liên quan tới những vấn đề quan trọng như kháng chiến đấu tranh, thanh toán nội bộ, lường gạt tiền bạc, khủng bố, giết người và cả một lịch sử mười mấy năm của người Việt tha hương.
Cuốn sách này ra đời do bạn bè khuyến khích và cũng theo yêu cầu của một số độc giả muốn tìm hiểu thêm nội vụ. Nó cũng là món quà kỷ niệm đầu tiên cho đời cầm bút. Dĩ nhiên trong đời không có ai khách quan hoàn toàn khi kể lại sự việc, người viết cố hết sức để diễn tả trung thực câu chuyện biên bản của phiên tòa vẫn còn đấy để những ai muốn nghiên cứu.
Tác giả xin cám ơn những bằng hữu văn nghệ đã giúp đỡ ý kiến và phương tiện ấn loát, họ không muốn được nêu tên ra đây. Cám ơn ông Vũ Bình Nghi, chủ nhiệm THỜI BÁO SAN JOSE đã vui vẻ chờ tôi viết xong bài tới nửa đêm để có tin tức nóng hổi cho độc giả sáng hôm sau. Cám ơn bằng hữu lương y Tạ Hoàng Việt bốc cho mấy thang thuốc giúp tôi sức khỏe để hoàn tất mau chóng cuốn sách
Xin đón nhận những lời phê bình ưu khuyết điểm
 
 
 
Vào chuyện
« Nghe tin anh theo đàn quân kháng chiến
Về Việt Nam giải phóng quê hương
Nghe tin anh tim bồi hồi sung sướng
Người trai hùng người tôi mến thương”
Lời ca của một bài hát vang lên trong 1 đêm văn nghệ yểm trợ cho Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam ( còn được gọi là Mặt Trận Hoàng Cơ Minh ), ở một thành phố nhỏ của Bắc Mỹ giữa năm 1983. Khán giả đông đảo, muôn trái tim xa xứ rộn ràng theo điệu nhạc hùng, cùng mơ về kháng chiến, về một ngày huy hoàng giành lại quê hương … Những tấm chi phiếu, những tờ đôla, những đồng xu nhét đầy các thùng quyên góp để gởi về cho vụ Tài Chánh của Mặt Trận ở California, Hoa Kỳ. Mười một năm trôi qua, bao nhiêu là thay đổi bây giờ là tháng 12 năm 1994, tại thành phố San Jose, bên trong tòa Thượng Thẩm hạt Santa Clara, 1 người đàn ông tuổi trạc ngũ tuần, áo vét cà vạt chỉnh tề, ngồi trên bục nhân chứng trả lời những câu hỏi hóc búa của các luật sư về nội bộ Mặt Trận và vấn đề tiền bạc quyên góp của đồng bào. Người đàn ông đó tuy ít người biết mặt nhưng rất nổi tiếng với cái tên Phan Vụ Quang, vụ trưởng vụ Tài Chánh của Mặt Trận -người nắm giữ toàn bộ tiền bạc của tổ chức này. Phan Vụ Quang là bí danh của Hoàng Cơ Định, em ruột của Hoàng Cơ Minh chủ tịch Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam. Tại sao Hoàng Cơ Định phải ra hầu tòa trong một vụ xử kiện tụng dân sự, để phải khai ra những chuyện không có lợi cho chính ông ta và tổ chức như vậy ?
Câu chuyện như sau. Tòa đang xử một vụ mà bên nguyên đơn gồm 3 người lãnh đạo Mặt Trận là Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa kiện 3 ông Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng và Vũ Ngự Chiêu về sự vu cáo phỉ báng. Sự việc bắt nguồn từ 3 bài báo của Cao Thế Dung dưới 3 bút hiệu khác nhau đăng trên tạp chí Văn Nghệ Tiền Phong cuối năm 1990 và đầu năm 1991 do ông Nguyễn Thanh Hoàng làm chủ nhiệm. Ba bài báo này là :
-“Ai giết ký giả Lê Triết” (Lê Kính Dân)
-“Lý do nào khiến Mặt Trận Khiến Chán Mafia phải ra tay hạ sát cấp kỳ ký giả Lê Triết ? “(Lê Bằng Phong)
-“Sự thật về những lý do Mặt Trận ma Khiến Chán đã phải giết ký giả Lê Triết” (Chu Trích Lục)
nêu đích danh ba nhà lãnh đạo Mặt Trận chủ mưu vụ thảm sát vợ chồng ký giả Lê Triết vào đêm 22-9-1991- tại Virginia, Hoa Kỳ. Theo diễn đạt của nguyên đơn, bài báo còn đem ba cái tên Phan Vụ Quang, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa để diễu cợt, bêu xấu gọi là Phan Vụ Cu, Trần Xuân Hầu (khỉ) và Ngãi Nằm Vùng. Ngoài ra Cao Thế Dung còn là tác giả cuốn sách “Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể”. Trong cuốn sách này, ngoài những chi tiết về nội bộ Mặt Trận, ông còn cho họ là thủ phạm giết Lê Triết vào vợ. Cuốn sách được nhà văn Nguyên Vũ, tên thật là Vũ Ngự Chiêu, giám đốc nhà xuất bản Đa Nguyên, Văn Hóa ở Texas phát hành năm 1991.
Như vậy bên Mặt Trận đã đưa đơn kiện :
Năm 1991 :
-Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh, Nguyễn Xuân Nghĩa kiện Nguyễn Thanh Hoàng, kiện Lê Kính Dân, Lê Bằng Phong, Chu Tri Lục (tác giả 3 bài báo), kiện Cao Thế Dung.
-Hoàng Cơ Định kiện báo Văn Nghệ Tiền Phong.
Năm 1992 :
-Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh kiện Cao Thế Dung, kiện Vũ Ngự Chiêu, nhà xuất bản Đa Nguyên, Văn Hóa, Quốc Dân thời báo (do Vũ Ngự Chiêu làm chủ nhiệm)
Lý do kiện là bên bị đơn đã vu cáo phỉ báng bên nguyên đơn qua 3 bài báo và cuốn sách mà Cao Thế Dung là tác giả (Libel suit)
Tổng cộng có 3 đơn thưa kiện khác nhau nhưng tòa gom lại lại thành một vụ kiện để xét xử.
Phía nguyên đơn Mặt Trận do luật sư Paul Kleven ở San Francisco. Đại diện phía bên bị thì luật sư Richard Givens ở Redwood City cãi cho Nguyễn Thanh Hoàng chủ nhiệm Văn Nghệ Tiền Phong. Luật sư Nguyễn Tâm ở San Jose thay mặt cho Vũ Ngự Chiêu. Tác giả Cao Thế Dung không đủ tiền mướn luật sư nên tòa cho phép ông được tự biện hộ trước tòa. Hai bên luật sư đã cùng đi nhiều nơi để thẩm vấn (deposition) các nhân vật trong cuộc cùng những nhân vật liên quan tới nội vụ. Những lời khai này sẽ được ghi lại để trình trước tòa trong phiên xử. Vì đây là một vụ kiện dân sự nên đầu năm 1994 đã có một phiên tòa hòa giải ở San Jose. Kết quả bên nguyên đơn không đạt được mục đích và họ kháng án lên tòa Thượng Thẩm hạt Santa Clara yêu cầu được xử với bồi thẩm đoàn (Jury Trial). Như vậy sau những thủ tục pháp lý kéo dài 3 năm, tòa mới thật sự xét xử vụ kiện này vào ngày 05/12/1994.
Trong tuần đầu, tòa cùng các luật sư lựa chọn bồi thẩm đoàn và họ đã chọn được 12 vị trong danh sách gần 100 người. Không có người Mỹ gốc Á châu nào (dĩ nhiên không có người Việt Nam). Có mặt trong bồi thẩm đoàn gồm 8 phụ nữ, 1 ông da đen, 1 trung niên, 1 thanh niên, 1 ông lớn tuổi  và 1 bồi thẩm dự khuyết. Và cũng trong tuần thứ nhất luật sư Nguyễn Tâm và luật sư Richard givens đại diện bên bị đơn đã đạt một thắng lợi quan trọng, đó là việc tòa xác nhận ba người bên nguyên đơn là Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa là những khuôn mặt công chúng (Public figures) điều này có nghĩa là những khuôn mặt công chúng phải chịu mọi phê phán tốt xấu của dư luận, báo chí, sách vở Cũng nên nhắc lại là Hoàng Cơ Định (bí danh Phan Vụ Quang) nắm chức vụ trưởng Tài Chánh, Trần Xuân Ninh nắm vụ Hải Ngoại và Nguyễn Xuân Nghĩa (bí danh Nguyễn Đông Sơn) nắm vụ trưởng Tuyên Vận và tờ báo Kháng Chiến của Mặt Trận. Ba người này đều là những nhân vật chủ chốt của tổ chức được quần chúng Việt Nam hải ngoại biết tới nhiều
Để hiểu thêm tình tiết của vụ kiện, tưởng cũng nên biết qua về lịch sử của Mặt Trận, tên tắt của Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam do Hoàng Cơ Minh làm chủ tịch vì ở hải ngoại có nhiều tổ chức có cái tên Mặt Trận, nên người ta gọi tổ chức này là Mặt Trận Hoàng Cơ Minh để dễ phân biệt. Về sau này, vắn tắt hơn, dư luận gọi họ là Mặt Trận và trong phiên tòa, danh xưng đó dịch ra Anh ngữ là “THE FRONT”.
 
Dưới đây xin tóm tắt những sự kiện chính về Mặt Trận và nội vụ phiên tòa :
-24/5/1980 : Lực Lượng Quân Dân Việt Nam họp đại hội tại Hoa thịnh đốn kỳ II. Tướng Nguyễn Chánh Thi được bầu làm chủ tịch Hội đồng Trung ương Ủy viên.
-01/08/1981 : Lực Lượng Quân Dân Việt Nam giải tán.
-01/09/1981 : Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam được thành lập gồm 3 tổ chức kết hợp : Người Việt Tự Do + Tổ Chức Phục Hưng + Lực Lượng Quân Dân.
-08/03/1982 : Mặt Trận QGTNGPVN công bố cương lĩnh chính trị tại Hoa Kỳ.
Đề đốc Hoàng Cơ Minh : chủ tịch, lo lập chiến khu ở Thái lan.
Đại tá Phạm Văn Liễu : tổng vụ trưởng Hải Ngoại, lo đi vận động tuyên truyền đồng bào hải ngoại.
Tổ Chức Phục Hưng rút khỏi Mặt Trận.
Đại tá cảnh sát Trần Minh Công : phát ngôn viên chính thức của Mặt Trận QGTNGPVN.
-31/03/1982 : chương trình truyền hình CBS do Dan Rather phụ trách chiếu đoạn phim dài 4 phút giới thiệu Mặt Trận Hoàng Cơ Minh.
-03/04/1982 : thành lập Phong Trào Quốc Gia Yểm Trợ Kháng Chiến (QGYTKC) do Phạm Ngọc Lũy (thuyền trưởng tàu Trường Xuân) làm chủ tịch.
Báo Văn Nghệ Tiền Phong với loạt bài “Đường về chiến khu” của ký giả Hoàng Xuyên ủng hộ Mặt Trận được độc giả khắp nơi theo dõi.
-16/04/1983 : chủ tịch Mặt Trận QGTNGPVN Hoàng Cơ Minh tuyên bố tại Nam California rằng ông ta có 10.000 quân kháng chiến.
-28, 29, 30/04/1983 : đại hội Chính Nghĩa do Phong Trào QGYTKC tổ chức tại thủ đô Hoa thịnh đốn, tiếp đón Hoàng Cơ Minh từ chiến khu trở về.
Tổ Chức Mặt Trận QGTNGPVN phát triển nhiều cơ sở và đoàn viên khắp hải ngoại.
Số tiền quyên góp của đồng bào hải ngoại ước lượng lên tới hàng triệu đôla.
Nội bộ Mặt Trận bắt đầu mâu thuẫn về vấn đề tài chánh.
-29/12/1984 : Hoàng Cơ Minh mở cuộc họp tại San Jose, công bố giải nhiệm Phạm Văn Liễu, đưa Nguyễn Kim Hườn thay thế, thành lập tổng vụ Hải Ngoại mới.
-cùng ngày : 2 tiếng đồng hồ sau, tại Orange County (Nam Cali), Phạm Ngọc Lũy, Trần Minh Công và Phạm Văn Liễu cũng họp đại hội Mặt Trận không công nhận quyết định trên.
Mặt Trận QGTNGPVN chia làm 2 nhánh.
-01/04/1985 : Phạm Văn Liễu họp báo tuyên bố từ chức, công bố việc lem nhem tiền bạc của vụ Tài Chánh Mặt Trận, bất tín nhiệm Hoàng Cơ Minh.
Báo Văn Nghệ Tiền Phong chuyển lập trường, Lê Triết là tác giả của nhiều bài báo đả kích Mặt Trận.
-28/08/1987 : hãng thông tấn UPI loan tin đài phát thanh Lào nói Hoàng Cơ Minh tử trận.
-28/10/1987 và 01/12/1987 : Mặt Trận xác nhận Hoàng Cơ Minh vẫn còn sống.
-02, 03, 04/12/1987 : tòa án cộng sản xử các kháng chiến quân của Mặt Trận tại Saigon. Đài Hà nội, báo Nhân Dân lập lại tin Hoàng Cơ Minh đã chết.
-22/09/1990 : hai vợ chồng Lê Triết bị bắn chết trước nhà.
-12/1990 1991 : Văn Nghệ Tiền Phong đăng 3 bài báo của Cao Thế Dung nêu đích danh Mặt Trận là thủ phạm.
Vũ Ngự Chiêu cho phát hành cuốn sách “Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể” nói Mặt Trận đã hạ sát Lê Triết.
Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh, Nguyễn Xuân Nghĩa đưa đơn kiện Văn Nghệ Tiền Phong, Cao Thế Dung về sự vu khống phỉ báng.
-23/04/1991 : bốn nhân vật lãnh đạo Mặt Trận : Hoàng Cơ định, Nguyễn Kim Hườn, Phan Duy Cần, Nguyễn Tân Bình (bí danh Lê Văn Năm) bị truy tố về gian lận thuế má. Mỗi người phải đóng tiền thế chân 100.000 đôla để được tại ngoại hầu tra.
Biện lý Russelle trả lời ký giả : « chúng tôi không truy tố người đã chết” khi được hỏi về số phận Hoàng Cơ Minh.
-1992 : Hoàng Cơ định, Trần Xuân Ninh (không có Nguyễn Xuân Nghĩa) kiện Vũ Ngự Chiêu và Cao Thế Dung về cuốn sách đã vu khống, phỉ báng Mặt Trận.
-30/11/1994 : chương trình Nightline của hệ thống truyền hình ABC do Ted Koppel nói về đề tài “Các ký giả Hoa Kỳ của báo ngoại ngữ đã bị ám sát” trong đó có nhắc tới án mạng của các ký giả Việt Nam mà Lê Triết là một.
-05/12/1994 : tòa thượng thẩm Santa Clara tại San Jose bắt đầu xử vụ kiện.
-22/12/1994 : bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết chung.
 
VÀI DÒNG VỀ PHÍA BÊN BỊ ĐƠN
 
-Văn Nghệ Tiền Phong : được coi là tờ báo lớn nhất và cũng là đầu tiên của hải ngoại từ 1976. Trước 1975, Văn Nghệ Tiền Phong (VNTP) ở Việt Nam cũng là tạp chí có tên tuổi do Nguyễn Thanh Hoàng bút hiệu Hồ Anh làm chủ nhiệm kiêm chủ bút qua Mỹ, tờ báo lúc đầu được rất nhiều cây bút nhà nghề cộng tác và do đó uy tín tăng rất nhanh rồi với những bài viết chỉ trích mạnh mẽ từ đoàn thể tới cá nhân nổi tiếng, tờ VNTP có nhiều kẻ thù và báo cũng bán rất chạy khi loạt bài “Đường về chiến khu” của ký giả Hoàng Xuyên được đăng, số phát hành của báo lên tới khoảng 13.000 số và cho tới năm 1994 con số này giảm xuống còn gần 10.000 .
Ưu thế của VNTP là phát hành rộng rãi khắp hải ngoại tờ báo có những độc giả dài hạn ở những nơi hẻo lánh như Phi Châu, Trung Đông … Đối với những người Việt cô đơn này, tờ báo là gạch nối giữa họ và sinh hoạt cộng đồng Việt Nam thế giới. Dù đề cập tới nhiều vấn đề đời sống, đề tài kinh tế chính trị vẫn là chủ yếu của mỗi số báo VNTP. Vì có nhiều độc giả nên nhiều sản phẩm và cơ sở thương mại thích đăng quảng cáo trên bán nguyệt san này. Do đó giá tiền đăng quảng cáo được coi là cao nhất các báo tại hải ngoại, và cũng là lợi tức đáng kể của VNTP.
Vì có nhiều kẻ thù nên VNTP một lần đã bị ném bom lửa vào nhà (cũng là tòa soạn) ở Arlington, Virginia vào năm 1980, gây một số thiệt hại vật chất cỡ 100.000 đôla cá nhân. Nguyễn Thanh Hoàng cũng bị đe dọa mạng sống bởi thư từ, điện thoại và ông cũng có những biện pháp đề phòng từ hơn chục năm qua. Ngày 22/11/1989 Đỗ Trọng Nhân 56 tuổi, cựu sĩ quan VNCH, là người phụ trách trang trí, ấn loát cho VNTP bị bắn chết trong xe nhà chức trách không tìm ra hung thủ người ta nghĩ rằng đây là một lời cảnh cáo cho chủ nhiệm Nguyễn Thanh Hoàng, ký giả Lê Triết và nhân viên tòa soạn.
 
-Vụ thảm sát vợ chồng Lê Triết
Nhắc tới VNTP với đường lối chỉ trích thì phải kể tới ký giả Lê Triết, tác giả của nhiều bài báo, phiếm luận cay độc đối tượng VNTP phê phán rất nhiều, từ hội đoàn đến cá nhân, từ Đức Giáo Hoàng tới linh mục, thượng tọa, từ chính trị gia đến văn nghệ sĩ, từ quốc gia đến cộng sản độc giả tò mò thích đọc những bài nêu ra những mặt xấu (điều này có đúng sự thật hay không, tùy trường hợp, khó mà biết rõ), nhưng riêng về đối tượng bị khai thác thì dĩ nhiên không vui, nếu không nói là có người căm thù tờ báo và kẻ viết bài người ta đếm trong khoảng 400 số VNTP đã xuất bản, có tới hơn 500 cá nhân bị chỉ trích
Lê Triết với bút hiệu chính là Tú Rua và còn dùng mấy bút hiệu khác nữa trong tờ VNTP. Ông là ngòi bút trụ cột của tạp chí này. Năm 1982, khi ký giả Đạm Phong bị giết ở Houston, Texas thì cảnh sát tìm thấy một danh sách do tổ chức “Việt Nam diệt cộng Hưng Quốc Đảng” để lại, trong đó có tên Lê Triết và Nguyễn Thanh Hoàng. Cũng nên nhắc lại VNTP lúc đầu ủng hộ Mặt Trận Hoàng Cơ Minh, nhưng hai, ba năm sau lại chỉ trích lãnh đạo Mặt Trận lường gạt tiền bạc đồng bào … Những bài báo đa số là của Lê Triết lên án mạnh mẽ họ. Ông đã nhận được nhiều sự hăm dọa sẽ bị thanh toán.
Và cuối cùng, vào đêm 22/09/1990, ký giả Lê Triết cùng vợ đi dự một buổi tiệc tối trở về. Kẻ sát nhân rình chờ sẵn và bắn chết hai người chết trước cửa nhà, tại Bailey Crossroads, Virginia, Hoa Kỳ. Cho tới nay, cảnh sát vẫn chưa tìm ra thủ phạm. Tờ VNTP ngay sau đó có treo giải thưởng cho ai chỉ điểm tìm ra hung thủ và liên tục đăng 3 bài báo nêu tên kẻ chủ mưu là lãnh đạo Mặt Trận.
Khi Mặt Trận đưa đơn kiện VNTP và tác giả 3 bài báo là Lê Kính Dân, Lê Bằng Phong và Chu Tri Lục thì mới vỡ lẽ ra Cao Thế Dung chính thật là tác giả. Trước đây, VNTP cũng đã bị thưa ra tòa bởi bà Lê Thị Anh, nhà thơ Vi Khuê và một bác sĩ ở Texas nhưng cuối cùng cũng giải quyết êm xuôi và tờ báo chỉ tốn ít tiền cho án phí của tòa và luật sư
Nhưng đây là một vụ kiện sôi nổi vì bên nguyên đơn là Mặt Trận, một tổ chức có tiền, có nhân lực và sự vu khống phỉ báng có liên quan tới án mạng giết người, chứ không phải là lời chỉ trích thông thường. Nếu bị thua kiện, tờ VNTP sẽ bị mất uy tín nặng nề và phải bồi thường thiệt hại cho bên nguyên đơn cùng án phí lên tới bạc triệu đôla. Không chỉ riêng 3 bài báo mà Cao Thế Dung tự nhận mình viết, VNTP mấy năm trước đã có những loạt bài công kích Mặt Trận nặng nề do đó, phán quyết của tòa về vụ kiện này đối với dư luận cộng đồng người Việt rất quan trọng cho tờ báo.
 
-về Cao Thế Dung
Ở hải ngoại, Cao Thế Dung được độc giả biết tới qua một số sách với đề tài văn hóa, chính trị đã được xuất bản. Trước 1975, cuốn sách nổi tiếng “làm thế nào để giết một tổng thống” của tác giả Lương Khải Minh và Cao Vị Hoàng (chính là Cao Thế Dung). Ông cũng viết nhiều báo có lúc lấy tên thật, có lúc lấy bút hiệu.
Qua Mỹ, ông ghi danh học hàm thụ một trường đại học tư không mấy nổi tiếng, đã tình luận án tiến sĩ năm 1980 với đề tài “Vai trò của thương buôn người Hoa trên thị thường lúa gạo Việt Nam”. Kẻ ghét Cao Thế Dung vẫn hay chế giễu về cái bằng “tiến sĩ giấy” của ông họ gọi là bằng tiến sĩ CETA, tên một trường dạy nghề cho những người hưởng trợ cấp.
Cao Thế Dung có tham gia Mặt Trận Hoàng Cơ Minh vào những năm 1982 – 1984, có viết cho báo Kháng Chiến của Mặt Trận với bút hiệu Vương Chí Nhân. Khi Mặt Trận chia rẽ làm 2 phe bởi Hoàng Cơ Minh và Phạm Văn Liễu, Cao Thế Dung rút ra khỏi tổ chức. Năm 1987, dư luận biết tới một vụ ám sát hụt Cao Thế Dung tại tư gia. Tin này do ông loan ra các báo. Năm 1991 - 1992, ông viết cuốn sách “Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể” do nhà xuất bản Đa Nguyên của Vũ Ngự Chiêu phát hành. Cuốn hồi ký này kể những sinh hoạt chính trị của người Việt hải ngoại trong thập niên 80. Với bố cục không theo thời gian rõ ràng, những sự kiện không được sắp xếp phân loại, độc giả rất khó nắm vững sự việc chỉ có những người trong cuộc hoặc độc giả am tường sinh hoạt cộng đồng mới có thể phán đoán những điều Cao Thế Dung viết trong sách có trung thực hay không
 
-về Vũ Ngự Chiêu
Là sĩ quan nhảy dù trước 1975, là nhà văn với bút hiệu Nguyên Vũ qua những tiểu thuyết nói về đời lính. Qua Mỹ, sau 1975, học lấy bằng tiến sĩ Sử tại đại học Winconsin năm 1984, ông chuyển sang viết sách nghiên cứu sử và văn hóa Việt Nam. Có bút hiệu khác là Chính Đạo. Vũ Ngự Chiêu chủ trương nhà xuất bản Đa Nguyên và Văn Hóa, chủ nhiệm tờ Quốc Dân Thời báo tại Texas. Đã phát hành nhiều sách của chính ông viết và của các tác giả khác ở hải ngoại cũng như ở trong nước (như các tác phẩm của Dương Thu Hương, hồi ký tướng Trần Văn Trà  … ), luôn cả cuốn “Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể” của Cao Thế Dung.
 
Đọc tới đây, độc giả cũng đã am hiểu phần nào những tình tiết của vụ kiện Tuy trong lá đơn kiện chỉ có 3 cá nhân Hoàng Cơ định, Trần Xuân Ninh, Nguyễn Xuân Nghĩa đại diện cho Mặt Trận cáo buộc 3 ông Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng, Vũ Ngự Chiêu vu khống phỉ báng họ, nhưng khi theo dõi phiên tòa, dư luận đã tổng quát vấn đề là :
vụ xử Mặt Trận Hoàng Cơ Minh kiện báo chí.
 
Có một số nhà báo khác không thích 3 đồng nghiệp trên, bảo là 3 người này không đại diện cho báo chí nói chung. Điều này cũng đúng mà cũng không đúng vì phán quyết của tòa về vụ kiện có liên quan tới một vấn đề quan trọng : tự do báo chí và trách nhiệm của người cầm bút
Trong tuần lễ đầu từ 05/12/1994 đến 09/12/1994, phiên tòa không có báo chí theo dõi tường thuật vì chỉ có tính cách thủ tục pháp lý nhưng bắt đầu vào tuần thứ 2 từ 12/12/1994, khi các nhân chứng ra khai trước bồi thẩm đoàn và được nhật báo Thời Báo ở San Jose kể lại trên trang đầu với những cái tựa hấp dẫn, thì cộng đồng Việt Nam mới thật sự xôn xao bàn tán. Các bài đó do Trần Củng Sơn ghi từng ngày của các phiên tòa và được đăng tải vào hôm sau trên Thời Báo, được CBA News của nhà báo Chử Bá Anh ở Virginia chuyển bài đi khắp hải ngoại, rồi các đài phát thanh tiếng Việt như Saigon Radio với giọng Mai Hân Sao Biển, đài Mẹ Việt Nam của như hảo đọc lại trong bản tin càng làm tin tức vụ xử trở nên chuyện thời sự hấp dẫn.
Thành phố San Jose với cái tên mỹ miều “Thung lũng hoa vàng”, thủ phủ cộng đồng người Việt Bắc Cali với hơn 200.000 đồng hương cư ngụ, là một trung tâm sinh hoạt quan trọng của cộng đồng hải ngoại. Nơi đây cũng là bản doanh của những nhà lãnh đạo Mặt Trận Hoàng Cơ Minh. Do đó vụ kiện được xử tại tòa án địa phương, tòa Thượng Thẩm hạt Santa Clara nằm trên đường Market, trung tâm thành phố San Jose.
Người ta bàn tán xôn xao về những vấn đề tưởng đã chìm sâu vào lớp bụi quá khứ, nay được khơi lại. Nào là chuyện có chiến khu hay không, nào chuyện tiền quyên góp của đồng bào cho Mặt Trận đi về đâu, nào chuyện đề đốc Hoàng Cơ Minh còn sống hay chết, nào chuyện những ký giả Việt Nam bị giết ai là thủ phạm, nào chuyện các lãnh đạo Mặt Trận bị truy tố ra tòa về tội gian lận thuế má … Nào chuyện nhân vật cao cấp của Mặt Trận là Nguyễn Xuân Nghĩa không bị truy tố trong vụ lem nhem tiền bạc này, rồi sau đó rút ra khỏi tổ chức, bị nghi ngờ có cộng tác với cơ quan điều tra FBI … Nào chuyện tờ Văn Nghệ Tiền Phong hay chửi bới nay đụng phải thứ dữ quyết đưa ra tòa ăn thua đủ … Nào chuyện báo chí hải ngoại vô trách nhiệm khi loan tin thất thiệt hoặc viết bài mạ lỵ người khác … Nào chuyện chuyện ký giả thường dấu tên thật, phải dùng nhiều bút hiệu khác nhau để trốn tránh trách nhiệm về bài viết của mình … Nào chuyện lần này Mặt Trận kiện 3 ông nhà báo ra tòa để xảy ra việc vạch áo người Việt Nam cho người Mỹ xem lưng, khơi ra những chuyện không tốt đẹp trong cộng đồng  (nói theo lời của một vị cao niên là khui hủ mắm thúi ra làm gì cho hôi hám).
Người ta hồi hộp thích thú theo dõi từng ngày của phiên xử và không biết bên nào sẽ thắng kiện. Đành rằng là có tự do báo chí, nhưng trong vụ này người viết báo đích danh bên nguyên đơn là chủ mưu giết người. Vấn đề rất đặc biệt. Dư luận chờ đợi phán quyết, coi thử phe bị đơn biện hộ ra sao hai bên đều có luật sư Mỹ đại diện và luật sư Nguyễn Tâm (đại diện Vũ Ngự Chiêu), một luật sư trẻ, từng tham gia nhiều sinh hoạt  ở San Jose trước đây, đã cố gắng tìm kiếm những nhân chứng quan trọng như Phạm Văn Liễu, nhân vật số 2 của Mặt Trận trước 1984, chủ nhiệm báo dân tộc Nguyễn Xuân Phác từng có những bài phê phán Mặt Trận, một số cựu đoàn viên của tổ chức này … càng làm phiên tòa trở nên gay cấn.
9 bài báo của Trần Củng Sơn tường thuật 9 ngày của phiên tòa đăng trên Thời Báo được viết một cách gấp rút, cô đọng những nét chính cho kịp thời gian xuất bản ngày hôm sau, đã được nhiều người đón đọc và được coi như là một tài liệu báo chí để tham khảo về phiên tòa lịch sử của cộng đồng người Việt hải ngoại năm 1994.
Những trang sách kế tiếp kể về vụ xử án, dựa trên 9 bài báo đã đăng, người viết cuốn sách này sẽ bổ túc nhiều chi tiết để độc giả hiểu thêm nội vụ.
 
 
 
Trước khi đọc chuyện kể về 9 phiên tòa, người viết xin lưu ý độc giả vài điều như sau :
-tác giả đăng lại nguyên bản các bài thường thật từng ngày đăng trên tờ Thời Báo San Jose.
-sau đó bổ túc thêm một số chi tiết trong phiên tòa : LỜI KỂ THÊM.
-và sau cùng là những nhận xét, những câu chuyện bên lề tòa án, những tìm hiểu thêm riêng của người viết về nội vụ để độc giả hiểu rõ hơn câu chuyện : THÊM CHUYỆN BÊN LỀ.
Với cách trình bày như vậy độc giả sẽ không bị lẫn lộn giữa các sự kiện đã xảy ra trong phiên tòa và ý kiến riêng của người viết, cùng những sự việc khác bên ngoài. Xin nói rõ thêm là tất cả nhân chứng đều nói tiếng Anh, chỉ có Nguyễn Thanh Hoàng, nhân chứng Vũ Hữu Dũng và Cao Thế Dung là nói tiếng Việt, có người thông ngôn tiếng Anh. Riêng Cao Thế Dung chỉ có 2 lần duy nhất cầm bài viết sẵn bằng Anh ngữ rồi đọc đó là lúc ông đóng vai « luật sư » đọc « Opening statement » lời bào chữa ban đầu và lời biện hộ cuối cùng (Closing argument).
Tất cả có 9 ngày phiên tòa, người viết xin đặt theo thứ tự để dễ phân biệt những lời khai của các nhân chứng và nguyên đơn, bị đơn rất dài, người viết chỉ nêu ra những điều chính để độc giả dễ theo dõi
 
**********
 
 
 Phiên tòa 1 : tòa San Jose bắt đầu xử vụ Mặt Trận kiện VNTP, Cao Thế Dung và Nguyên Vũ
 
San Jose (tcs) -mặc dù tòa thượng thẩm Santa Clara đặt tại San Jose tiến hành thủ tục xử hôm 05-12-94, nhưng đến ngày thứ hai 12-12-94, phiên tòa mới thực sự bắt đầu với một bồi thẩm đoàn 12 người và dưới quyền chủ tọa của chánh án Joseph Biafore Jr.
Giáo sư Cao Thế Dung vừa là bị cáo nhưng cũng được quyền tự biện hộ với một lý án được soạn trước, ông đọc với sự xúc động diễn tả về cái chết thảm của vợ chồng ký giả Lê Triết mà ông tin thủ phạm là Mặt Trận như trong các bài viết đăng trên Văn Nghệ Tiền Phong năm 1990. Ông nêu lên tiểu sử của mình là giáo sư (có bằng tiến sĩ), là nhà văn với một số sách đã xuất bản, là một nhà hoạt động chính trị … Luật sư Nguyễn Tâm đại diện cho nhà văn Nguyên Vũ -Vũ Ngự Chiêu- cũng mô tả thân chủ của ông là một sử gia có bằng tiến sĩ ở Hoa Kỳ, đã từng được hai học bổng Fullbright và đã có một số công trình nghiên cứu về văn hóa và sử Việt Nam nghiêm túc, và Vũ Ngự Chiêu đã suy nghĩ kỹ trước khi cho xuất bản cuốn « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » của Cao Thế Dung để rồi bị Mặt Trận đưa ra tòa vì cuốn sách này. Tới phiên ông Hoàng Cơ Định tức bên nguyên đơn với cái tên Phan Vụ Quang, người nắm giữ tiền bạc của Mặt Trận. Luật sư của ông tức Paul Kleven hỏi và ông đã trả lời. Ông nêu lên cái danh giá của dòng họ ông có nhiều khoa bảng trí thức mà chính ông có bằng tiến sĩ hóa học ở Âu châu. Ông Hoàng Cơ Định cho là các bài viết của Cao Thế Dung đã gây nhiều tổn hại cho cá nhân ông và Mặt Trận. Tới phiên luật sư Richard Givens của ông Nguyễn Thanh Hoàng, chủ nhiệm báo VNTP, chất vấn ông Hoàng Cơ Định về các tên ông đã xử dụng : Dean Nakamura trong sổ thông hành (passport), tên Phan Vụ Quang trong Mặt Trận và tên cha mẹ đặt Hoàng Cơ Định. Sau đó luật sư Givens cũng hỏi về vấn đề tài chánh của Mặt Trận mà ông Định nắm giữ sổ sách.
Ngoài bồi thẩm đoàn, chánh án, luật sư và hai bên nguyên đơn và bị đơn, chỉ rải rác dăm ba người dự kiến phiên tòa.
Ngày thứ ba 13-12-94, luật sư Nguyễn Tâm sẽ chất vấn ông Hoàng Cơ Định. Sắp tới, sẽ có nhiều cựu đoàn viên Mặt Trận ra tòa làm nhân chứng, đặc biệt là đại tá Phạm Văn Liễu với cái tên Trần Trung Sơn, từng là nhân vật số 2 nắm chức tổng vụ trưởng tổng vụ hải ngoại và đã rút khỏi Mặt Trận năm 1984.
San Jose 12/12/94
 
Lời kể thêm
Theo thủ tục của phiên tòa đầu tiên, các luật sư lên nói lời mở đầu (Opening statement). Người thứ nhất là luật sư Paul Kleven, bên nguyên đơn Mặt Trận, nói rằng các bài báo và cuốn sách đã vu khống thân chủ của ông đã chủ mưu giết người, rồi mở tiệc ăn mừng. Điều đó rất oan ức và gây thiệt hại cho 3 người lãnh đạo Mặt Trận.
Rồi tới phiên luật sư Richard Givens, đại diện cho bị đơn Nguyễn Thanh Hoàng, đưa ra lý luận là 3 ông Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa là những khuôn mặt công chúng (public figures), ông nói về quyền tự do báo chí, ngôn luận và về yếu tố luật pháp rất tế nhị đặc biệt trong trường hợp này.
Khi Cao Thế Dung đứng lên, lúc này ông đóng vai « luật sư » biện hộ cho chính ông, hai tay nắm lại để trước bụng, nở nụ cười nhẹ, khẽ cúi đầu chào quan tòa joseph biafore và bồi thẩm đoàn 12 người để lấy cảm tình rồi cao giọng đọc bài viết bằng Anh ngữ Ông lên án mạnh mẽ Mặt Trận và ba người bên nguyên đơn đã chủ mưu giết vợ chồng Lê Triết vì ký giả này đã viết khoảng 40 bài báo trên VNTP nêu ra những việc làm sai trái của Mặt Trận Cao Thế Dung nói ông đã từng tham gia Mặt Trận, làm việc chung với Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và biết rõ nội tình của họ câu cuối cùng của bài « diễn văn mở đầu » là cái chết oan khiên của người vợ Lê Triết bởi tay sát thủ nhà nghề Ông nhấn mạnh rằng công việc giết người đó gọn gàng mau lẹ, được ra lệnh bởi Mặt Trận
Và luật sư Nguyễn Tâm nói ngắn gọn như đã tường thuật ở trên bài báo, chấm dứt phần khai mạc phiên xử.
Người đầu tiên lên bục nhân chứng là Hoàng Cơ Định. Hoàng Cơ Định khai với luật sư Kleven là ông làm trưởng khoa hóa học của đại học kỹ thật Phú Thọ, sau đổi qua bộ Tài Chánh. Qua Mỹ 1975, ông Định có bằng sáng chế về một loại phân bón gì đó, mở công ty sản xuất rồi được anh ruột là Hoàng Cơ Minh mời giữ chức vụ trưởng tài chánh cho Mặt Trận năm 1981. Tới phiên luật sư Givens hỏi Hoàng Cơ Định, ông có ghi thêm cái tên Vụ Quang trên bảng, bên cạnh tên Hoàng Cơ Định, Phan Vụ Quang, Dean Nakamura vì chữ Vu Quang không có dấu nên không biết rõ đó là Vũ Quang hay Vụ Quang. Trong cuốn sách nói về Mặt Trận của Cao Thế Dung, nhiều người cứ lầm tưởng đó là Vũ Quang, một đại tá ngành Tâm lý chiến VNCH. Ở trước tòa hôm nay, ông Định giải thích Vụ Quang là tên căn cứ kháng chiến thời chống Pháp của Phan Đình Phùng. Luật sư Givens hỏi về việc Mặt Trận tuyên bố có 10.000 quân thì ông Định nói là chỉ liên lạc được với nhiều nhóm kháng chiến và ước lượng những nhóm này có tới con số nhân sự như trên mà thôi. Ông Định bảo tiền quyên góp của đồng bào dành trọn cho chiến khu. Ông chối là Mặt Trận không có mua tàu đánh cá. Ông định nghĩa danh từ « hải ngoại » là ngoài VN, « quốc nội » là ở trong VN theo các văn kiện của Mặt Trận. Khi luật sư cứ hỏi xoáy vào tình hình của kháng chiến quân Mặt Trận thì Hoàng Cơ Định cảnh cáo luật sư phải chịu trách nhiệm về sự an toàn của những người này đang ở vùng nào đó thuộc Đông Nam Á. Nhắc tới vấn đề tiền bạc, luật sư Givens hỏi Hoàng Cơ Định có khai thuế cho Mặt Trận không thì ông trả lời lời không. Ông nói rằng ông không biết tổ chức của ông phải có bổn phận khai thuế. Luật sư đưa ra chứng cớ việc Phan Vụ Quang viết chi phiếu rút tiền ở trương mục Mặt Trận ra, dưới góc ghi chú « phở Hòa » thì Hoàng Cơ Định bảo là số tiền đó cho « phở Hòa » vay.
 
Thêm chuyện bên lề
-Cái cảm tưởng rõ rệt nhất của phiên xử đầu tiên là 2 phe nguyên đơn và bị đơn đều khoe cái trí thức của mình trước chánh án và bồi thẩm đoàn. Nào là tiến sĩ Cao Thế Dung, tiến sĩ Vũ Ngự Chiêu, tiến sĩ Hoàng Cơ Định, bác sĩ Trần Xuân Ninh … Có thể đó là một chiến thuật muốn chứng tỏ uy tín và nhân cách hầu mong gây cảm tình và làm tòa tin những lời khai của họ là sự thật. Nhưng cũng là điều đáng buồn và nhục nhã vì bồi thẩm nhân dân kia là những người bình thường, họ có biết gì về nội bộ sinh hoạt của cộng đồng VN đâu mà xử. Người viết đã có ý định đặt thêm cái tựa hấp dẫn cho bài báo là « Hai bên đều khoe bằng tiến sĩ trước tòa » nhưng cuối cùng bỏ vì thấy xỏ xiên quá và chưa biết phản ứng độc giả ra sao về vụ kiện này.
-để độc giả biết thêm về những lời khai của Hoàng Cơ Định, xin trích ra vài điểm chính trong biên bản thẩm vấn tháng 3/93 và 3/94 của luật sư Givens :
-Hoàng Cơ Định đổi tên Dean Nakamura khi nhập quốc tịch Hoa Kỳ năm 1983.
-Hoàng Cơ Định có liên lạc với Hoàng Cơ Minh năm 1994 nhưng chỉ biết ông ta ở Đông Nam Á.
-Hoàng Cơ Định khai tài chánh của Mặt Trận có 3 nguồn từ :
*nguyệt liễm
*thân hữu ủng hộ
*các đoàn viên cho mượn
Và ông Phạm Văn Liễu (nguyên tổng vụ trưởng Hải Ngoại) thì cho là có 9 nguồn tài chánh :
1/nguyệt liễm
2/tiền yểm trợ từ cơ sở
3/tiền quyên góp của ủy ban yểm trợ kháng chiến
4/lon yểm trợ
5/đóng góp trực tiếp của đồng bào qua ngân hàng
6/tiền vay thân hữu và đoàn viên để kinh tài
7/sổ số
8/dịch vụ băng, phim, sách, lịch
9/các tiệm phở, tàu đánh cá, sửa xe, nhập cảng đồ khô
-Hoàng Cơ Định khai nhiều lần qui trách nhiệm tài chánh cho Phạm Văn Liễu (trong khi đó Phạm Văn Liễu bảo rằng ông đã có 14 lần yêu cầu Hoàng Cơ Định tình bày rõ ràng vấn đề tài chánh).
-Hoàng Cơ Định nói là ông không có nghe dư luận nghi Mặt Trận là thủ phạm các vụ khủng bố.
-Hoàng Cơ Định nói bài chỉ trích của Lê Triết còn nhẹ so với những người khác.
-Hoàng Cơ Định trả lời bằng tiếng Anh các câu hỏi, rất nhanh lẹ chứng tỏ đã thuộc lòng và có chuẩn bị sẵn sàng.
Qua sự việc ông ta có tới 4 cái tên khác nhau nói lên những ẩn tình của một con người có nhiều điều muốn che dấu với công chúng.
Rồi bị đơn Cao Thế Dung cũng xài tới 3 bút hiệu khác nhau là Lê Kính Dân, Lê Bằng Phong và Chu Tri Lục trong 3 bài báo cũng biểu hiệu một sự thiếu quang minh chính đại trong trách nhiệm của người cầm bút.
Và quan tòa cùng bồi thẩm đoàn đã bắt đầu được dẫn vào một câu chuyện dài rối rắm, không biết đâu là hư, là thực.
-trong phòng xử, ngoài quan tòa, có 3 luật sư, bồi thẩm đoàn 12 và 1 dự khuyết, 1 thư ký, 1 người đánh máy tốc ký biên bản phiên tòa, 1 cảnh sát lo bảo vệ bồi thẩm đoàn. Bên bị đơn gồm Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng và Vũ Ngự Chiêu. Bên nguyên đơn gồm Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa. Kẻ đi xem rải rác vài người.
-buổi đầu thấy có ký giả Trần Đệ của San Jose Mercury News, 1 nữ ký giả Hoa Kỳ hai người này biệt tăm luôn những ngày kế tiếp.
 
Phiên tòa 2 : ông Hoàng Cơ Định và Trần Xuân Ninh khai trước tòa : « tôi nghĩ rằng Hoàng Cơ Minh vẫn còn sống … »
 
San Jose (TCS) -phiên tòa xự vụ các ông Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa kiện báo VNTP, chủ nhiệm Nguyễn Thanh Hoàng, ông Cao Thế Dung và nhà văn Nguyên Vũ bước qua ngày thứ hai với phần chất vấn của luật sư Nguyễn Tâm, biện hộ cho nhà văn Nguyên Vũ, với người nắm giữ hầu bao, tiền bạc của Mặt Trận là ông Hoàng Cơ Định.
Trong phần tranh cãi về tên gọi trong một bài viết bị tố cáo là vu khống mạ lị của gs Cao Thế Dung, ông Định còn có một biệt danh khác là Phan Vụ Quang mà ông cho rằng tờ VNTP đã viết trại thành Phan Vụ Cu. Chữ « Cu » theo ông Định hàm ý mô tả ông như là bộ phận sinh dục của đàn ông. Nhưng luật sư Tâm trong dịp này đã bổ túc thêm vài ý nghĩa khác, ý muốn nói ngôn ngữ Việt Nam quả thật phong phú, muốn hiểu sao cũng được. Theo luật sư Tâm, Cu còn có nghĩa là con chim cu, hoặc là tên gọi các chú bé một cách dễ thương như cu Tí, cu Tèo, không có gì đáng chê trách cả. Cũng trong ý nghĩ ấy, ls Tâm xin được phép xem qua bằng lái xe của ông Định và cho rằng có sự khác biệt giữa hai cái tên trong hai chứng từ bằng lái và thông hành đi lại. Trong thẻ thông hành, ông Định có tên là Dean Nakamura mà ông Định xác nhận rằng ông dùng tên đó vì lý do an ninh cá nhân. Ông cũng xác nhận ông chưa hề đặt chân tới những địa điểm cho rằng có lực lượng kháng chiến quân của ông Minh đồn trú. Được hỏi về lực lượng kháng chiến, ông trả lời không biết hoặc tránh né vì lý do bảo mật.
Khi ls Tâm đưa ra bức hình chụp thi thể tướng Hoàng Cơ Minh bị bắn chết tại Hạ Lào do các báo đăng tải năm 1987, hỏi ông Định có xác nhận được là hình ai không, ông Định trả lời không. Với câu hỏi « Ông Hoàng Cơ Minh còn sống hay chết », ông Định trả lời rằng ông nghĩ rằng Hoàng Cơ Minh còn sống, và hiện ở nơi nào đó ở Đông Nam Á, nhưng ông không có liên lạc.
Những vấn đề khác thuộc về tài chánh của Mặt Trận cũng đã được nêu ra, như các vụ mua tàu đánh cá, mở hệ thống bán phở để kinh tài, chuyện sổ sách điều hành tiền bạc, v.v..
Điểm đặc biệt trong phiên tòa này là khi ông Hoàng Cơ Định đã phủ nhận hoàn toàn vai trò của ông Cao Thế Dung trong Mặt Trận. Ông ta nói rằng ông chỉ loáng thoáng gặp Cao Thế Dung đâu đó trong hai cuộc họp mà thôi. Trong khi đó, ông Cao Thế Dung, trong các tài liệu phổ biến công khai, đã luôn xác nhận rằng ông ta là một trong những thành viên sáng lập, là thành phần nồng cốt của Mặt Trận. Để chứng tỏ, ông Dung đã xuất trình một văn thư xác nhận chức vụ của ông trong Mặt Trận văn thư này do ông Phạm Văn Liễu, nhân vật thứ hai nắm giữ chức vụ tổng vụ trưởng tổng vụ Hải Ngoại ký tên, nhưng ông Định vẫn cho rằng ông không hề thấy văn kiện này trước đó.
Phiên tòa được tiếp tục với các lời khai của giáo sư Nguyễn Ngọc Bích và bác sĩ Trần Xuân Ninh. Bác sĩ Ninh vẫn khẳng định rằng hiện ông Minh vẫn còn sống, trong khi ls Tâm tiếp tục chất vấn nhiều chi tiết đi sâu vào nội tình của Mặt Trận, nhưng đã bị luật sư phía nguyên đơn phản đối khiến phiên tòa phải đình trệ nhiều lần để họp riêng với vị chánh án.
Phiên xử ngày mai Nguyễn Xuân Nghĩa sẽ khai trước tòa. Ông Nghĩa từng nắm giữ những chức vụ quan trọng trong Mặt Trận từ năm 1984 và là nhân vật được mô tả là am tường rất nhiều mặt trong tổ chức kháng chiến qui mô nhất hải ngoại này. Tuy nhiên, vào năm 1992 ông đột nhiên rút lui khỏi Mặt Trận. Điểm đặc biệt là dù ông Nguyễn Xuân Nghĩa từng nắm giữ những chức vụ cột trụ trong Mặt Trận, nhưng cá nhân ông lại không liên hệ gì đến vụ 5 người lãnh đạo Mặt Trận từng bị chính quyền Liên Bang truy tố về các vụ xử dụng tiền bạc của tổ chức cho mục đích cá nhân và các vấn đề liên quan đến thuế khóa.
Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi nội vụ để tường trình cùng bạn đọc vào số báo tới.
 
San Jose, ngày 13/12/1994
 
Phần kể thêm
-trước khi Hoàng Cơ Định khai với luật sư Tâm thì thông dịch viên Nguyễn Kiển Thiện Ân được bên nguyên đơn đưa lên bục nhân chứng để xác nhận sự chuyển ngữ Việt sang Anh của ông trong các tài liệu trình tòa vụ kiện này là đúng. Luật sư Nguyễn Tâm liền chất vấn ông Ân, luật sư viết Nguyễn An cái tên tắt thường dùng ở xứ Hoa Kỳ này và hỏi ông ta An nghĩa là gì. Ông Ân trả lời An nghĩa là hòa bình (peace). Luật sư Tâm hỏi tiếp chữ Ân thì ông ta bảo nghĩa là ban ơn. Rồi luật sư viết tên Trần Xuân Hau, bảo Hau không có nghĩa gì cả vì thiếu dấu do đó tên tiếng Việt khi viết sang tiếng Anh không có dấu đã làm sai lạc ý nghĩa rất nhiều.
-luật sư Tâm hỏi tiếp chữ Phan Vụ Cu (Cu là âm đọc của chữ Q), ông Ân bảo Cu có nghĩa là bộ phận sinh dục đàn ông và con chim.
-luật sư đưa ra chữ Cu Tí thì ông Ân đồng ý là có thêm nghĩa thứ ba nữa rồi ông ta mới nhớ ra Hầu còn có nghĩa hầu hạ và tước hầu nữa.
-cuối cùng Nguyễn Kiển Thiện Ân xác nhận ông không tốt nghiệp trường thông ngôn nào và do đó ông không có thẩm quyền để phê phán việc chuyển ngữ Việt sang Anh.
-luật sư Tâm còn hỏi ông Ân tên của luật sư đại diện cho Nguyễn Thanh Hoàng là Richard Givens, có nickname là « Dick » nghĩa là gì, ông Ân ngơ ngác thì luật sư trả lời là « con cu ».
-tới phiên luật sư Tâm chất vấn Hoàng Cơ Định thì như đã thuật ở bài báo có 2 sự kiện nổi bật. Thứ nhất, luật sư xin phép tòa được coi bằng lái xe của ông Hoàng Cơ Định rồi bảo ông đánh vần tên Hoàng Cơ Định cho mọi người nghe. Như vậy giấy thông hành tên là Dean Nakamura còn tên bằng lái xe là Hoàng Cơ Định. Sự kiện thứ hai gây xúc động cho người dự khán là lúc luật sư Tâm đưa tấm hình phóng lớn của thi thể Hoàng Cơ Minh trước mặt Hoàng Cơ Định thì Định thản nhiên trả lời đấy chỉ là bức ảnh tuyên truyền của cộng sản.
-tiếp tục là nhân chứng Nguyễn Ngọc Bích từ thủ đô Hoa thịnh đốn về San Jose theo lời yêu cầu của bên nguyên đơn Mặt Trận. Ông Bích xuất hiện trước tòa như là một chuyên viên có thẩm quyền nhận định về các sinh hoạt của cộng đồng Việt Nam. Ông kể về quá trình học vấn của mình, có học chương trình tiến sĩ nhưng không trình luận án nên chưa có bằng tiến sĩ. Ông Bích cũng đưa ra quá trình hoạt động trong chính giới Hoa Kỳ. Ông nói tỏ vẻ nghi ngờ về giá trị bằng cấp « tiến sĩ » của Cao Thế Dung. Ông nhận định là tờ VNTP hay thêm thắt câu chuyện và thường chỉ trích người khác. Tới đoạn này, các luật sư bên bị đơn xin tòa bác bỏ thẩm quyền phê phán của Nguyễn Ngọc Bích. Tòa đồng ý và phần khai của ông Bích chấm dứt.
-rồi bác sĩ Trần Xuân Ninh, vụ trưởng Tuyên Truyền của Mặt Trận, cũng là một trong ba người đứng đơn trong vụ kiện này lên bục nhân chứng. Bác sĩ Ninh là chuyên gia về nhi khoa giải phẫu. Sau 1975, ông bị đi cải tạo 2 năm. Trên đường vượt biển có đứa con bị chết. Bác sĩ Ninh đang hành nghề ở Chicago. Ông trả lời với luật sư Klevens là ông rất giận dữ khi bị bài báo vu cáo ông đã chủ mưu giết người. Tới phiên luật sư Klevens hỏi bác sĩ Ninh có biết chuyện nhà ông Lâm Tôn ở Chicago bị đốt không, Trần Xuân Ninh bảo Lâm Tôn đi về Việt Nam, trở lại Mỹ bị vợ bỏ, nhà bị cháy. Câu trả lời mỉa mai này làm luật sư Givens bất bình : « Ông bác sĩ nè, ông trả lời như vậy hả ? » rồi luật sư Nguyễn Tâm tiếp tục chất vấn ông Ninh. Luật sư nhắc lại cuộc phỏng vấn tháng 7/89 trên đài VOA, bác sĩ kể thành tích của Mặt Trận chống kinh tài, du lịch thành công. Luật sư Tâm hỏi Trần Xuân Ninh có thù cộng sản khi đứa con của ông chết trên biển cả thì câu trả lời là không.Khi đưa tấm hình Hoàng Cơ Minh chết thì ông Ninh cũng giống như Hoàng Cơ Định cho là Việt cộng tuyên truyền
-vẫn chuyện hơn 10 năm trước, Mặt Trận tuyên bố có 10.000 quân thì hôm nay khi bị chất vấn, ông Ninh bảo là Hoàng Cơ Minh chỉ nói kết hợp được nhiều nhóm kháng chiến quân trong nước, con số ước lượng là có 10.000 tay súng. Luật sư Tâm đặt 1 câu hỏi như có vẻ lạc đề là bác sĩ Ninh có thân nhân kẹt lại VN không thì ông ta bảo là còn người anh trong nước đang lao động khó nhọc. Và bác sĩ Ninh chỉ nhờ bà con ở Mỹ liên lạc và giúp đỡ tiền bạc chứ ông không trực tiếp. Tới đó, luật sư Tâm bỗng kết thúc phần chất vấn Trần Xuân Ninh.
 
Thêm chuyện bên lề
Phần khai của bác sĩ Trần Xuân Ninh chẳng có gì sơ xuất, theo lời của luật sư Richard Givens, ông Ninh là một nhân chứng tuyệt hảo có lẽ câu hỏi về giúp đỡ thân nhân của Trần Xuân Ninh muốn nhắc người ta nhớ tới lập trường của Mặt Trận là kêu gọi đồng bào hải ngoại không nên gởi tiền và quà cho người thân còn ở VN vì làm như vậy, theo Mặt Trận là tiếp sức cho chế độ. Câu hỏi này đặt bác sĩ tổng vụ phó Hải Ngoại vào một tình thế khó khăn. Nếu trả lời là không giúp đỡ cho người anh thì bị dư luận cho là con người tàn nhẫn. Nếu trả lời có giúp đỡ thì đi ngược lại chủ trương của Mặt Trận mà chính ông Ninh đã góp phần soạn thảo.
Những câu trả lời của bác sĩ Ninh tuy bình thường nhưng luật sư Tâm đã khéo léo kết hợp lại để đưa ra hình ảnh hai mặt trái ngược về con người Trần Xuân Ninh.
-Nguyễn Kiển Thiện Ân từng làm thứ trưởng kinh tế VNCH được mấy tháng thời nội các Nguyễn Văn Lộc. Ông đang làm nghề thông ngôn tòa án trong những trường hợp người Việt Nam không biết nói tiếng Anh. Sự kiện viết những tên riêng của VN ra tiếng Mỹ không có dấu, rồi nhiều lúc bỏ đi chữ lót làm mọi người dễ lẫn lộn. Từ Nguyễn Kiển Thiện Ân biến thành « An Nguyễn », điều này cộng đồng VN nên có tiếng nói với người Mỹ là nên để ý phần nào cái bản sắc của văn hóa Việt chữ lót (middle name) không thể thiếu khi gọi tên một người.
-ngày trước Hoàng Cơ Minh tuyên bố hùng hồn rằng Mặt Trận có 10.000 quân. Báo Kháng Chiến và các báo thời đó còn đăng rõ ràng như vậy. Hồ sơ trong Quốc hội Hoa Kỳ số 129 19/5/1983 cũng ghi lại lời tuyên bố đó. Thế mà hôm nay trước tòa, các ông lãnh đạo Mặt Trận cứ « chơi chữ » bảo là chỉ có liên lạc được 36 nhóm và ước lượng là khoảng 10.000 người (chứ không phải 10.000 quân). Đúng là « cái lưỡi không xương nhiều đường lắt léo ».
-vì Hoàng Cơ Định còn đang bị truy tố ngày 23/4/1991 về tội trốn thuế, lem nhem tiền bạc của Mặt Trận nên phiên tòa xử vụ kiện dân sự này không cho phép các luật sư hai bên được nhắc tới vấn đề này vì nói ra sẽ làm cho bồi thẩm đoàn thiên vị bên bị đơn. Nói một cách khác, bồi thẩm đoàn không biết gì về chuyện đó. Họ chỉ xem xét một vấn đề duy nhất là 3 bài báo và cuốn sách có vu khống phỉ báng 3 người nguyên đơn hay không ?
 
 
Phiên tòa 3 :
-Nguyễn Xuân Nghĩa : tôi không biết Hoàng Cơ Minh còn sống hay chết.
-Cao Thế Dung : tôi đốt bằng tiến sĩ trước mộ mẹ tôi.
 
San Jose (Thời Báo) –ngày 14/12/94 phiên tòa bước sang ngày thứ ba với ông Nguyễn Xuân Nghĩa lên bục nhân chứng dù ông đã rút ra khỏi Mặt Trận năm 1991 vì lý do cá nhân nhưng vẫn đứng tên chung với hai ông Hoàng Cơ Định và Trần Xuân Ninh kiện ông Cao Thế Dung, báo VNTP và nhà xuất bản Đa Nguyên về tội mạ lỵ trong 3 bài báo và 1 cuốn sách mà ông Dung là tác giả. Luật sư Paul Kleven bên nguyên cáo hỏi ông Nghĩa về tiểu sử của ông là người học thường cao đẳng kinh tế ở Pháp, về nước làm phụ tá thứ trưởng kinh tế, sau đó trở lại Pháp năm 1980. Ông kể lại sự việc trước đây Cao Thế Dung có viết 1 bài phỏng vấn Hoàng Cơ Minh mà trong đó ông Dung vừa đặt câu hỏi vừa trả lời nên ông Nghĩa không cho đăng trên báo Kháng Chiến.
Tới phiên luật sư nguyễn Tâm bên bị cáo chất vấn ông Nguyễn Xuân Nghĩa. Ông Nghĩa khai rằng sau 1975 ông không bị đi cải tạo vì cộng sản muốn khai thác hiểu biết của ông về ngành ngân hàng của VNCH. Ông nói ông và Mười Cúc tức tổng bí thư Nguyễn Văn Linh chỉ có họ hàng rất xa. Là một trong những nhân vật cao cấp của Mặt Trận lo về kế hoạch, ông Nghĩa thố lộ ông đôi lúc có những bất đồng ý kiến về đường lối với ban lãnh đạo. Chẳng hạn như về chuyện chống các tổ chức kinh tài Việt cộng. Khi luật sư Tâm hỏi ông Nghĩa về định nghĩa thế nào là kinh tài cho cộng sản thì ông Nguyễn Xuân Nghĩa tỏ ra lúng túng. Du lịch ? Gởi tiền ? Ông ra dấu phân bua với tòa và không trả lời rõ ràng. Ông xác nhận về việc tàu đánh cá nhưng cho rằng đó chỉ là sở hữu của một số đoàn viên Mặt Trận chứ không phải của Mặt Trận.
Một câu hỏi đặc biệt liên quan tới số phận của tướng Hoàng Cơ minh, ông Nghĩa bảo có gặp tướng Minh vào khoảng tháng 7/1987 ở San Francisco. Sau đó ba, bốn tháng thì các hãng thông tấn quốc tế loan tin vị lãnh đạo Mặt Trận đã tử trận. Ông Nghĩa nói ông đã không tin đó là sự thật. Và luật sư Tâm nhấn mạnh câu hỏi : « Bây giờ thì ông nghĩ Hoàng Cơ Minh còn sống hay chết ? », ông Nghĩa trả lời : « Tôi không biết.»
Với những câu hỏi xoáy sâu vào những chi tiết quan trọng của nội tình Mặt Trận, ông Nghĩa rất bối rối vì câu trả lời của ông có khác biệt với ông Hoàng Cơ Định hôm trước.
Tòa nghỉ trưa giải lao, và buổi chiều luật sư Tâm bỗng ngưng chiến thật chất vấn dồn dập, chỉ hỏi hai, ba câu lấy lệ rồi thôi.
Tới phiên phe bị cáo lên bục nhân chứng. Đầu tiên là giáo sư Cao Thế Dung và do luật sư phía nguyên cáo đặt câu hỏi. Có một thông dịch viên chuyển ngữ Anh sang Việt cho ông Dung. Ông Dung nói rằng ông có bằng tú tài năm 1953, bằng cử nhân Việt Hán 1967. Năm 1974 ông đỗ bằng tiến sĩ ở một trường bên Pháp tên « Ecole universelle de Paris ». Ông trình bày xuất thân từ gia đình nghèo, cha mẹ mất sớm, phải đi chăn trâu. Bà mẹ nuôi ông muốn ông đỗ đạt, phải lấy cho được cái bằng tiến sĩ. Ông phải vừa học vừa đi làm rất vất vả. Vì thế khi đạt được mục đích, ông đem cái bằng tiến sĩ tới trước mộ mẹ, đốt cúng dâng bà. Và sau đó, ông xin lại bản sao.
Chiến thuật của luật sư Paul Kleven là muốn hạ uy tín ông Cao Thế Dung trước tòa qua vấn đề bằng cấp của ông. Chẳng hạn năm 1974 ông Dung mới có bằng tiến sĩ thế mà ông khai đã dạy các đại học ở Saigon từ năm 1969. Ông Dung trả lời tình trạng đại học VN là như thế đấy, ngay cả giáo sư Nguyễn Ngọc Bích chưa có bằng tiến sĩ mà cũng đi dạy đại học. Một vài câu hỏi của luật sư liên quan tới giá trị các bằng tiến sĩ của ông Cao Thế Dung và ông nói rằng bài báo của bên Mặt Trận chê ông là « tiến sĩ giấy ». Ông nói với con ông dù sao cái bằng tiến sĩ của ông cũng có giá trị « book-rate ? » (book-grade ?) mà người thông dịch viên chuyển sang tiếng Anh là « Fourth Class ».
Sau đó luật sư chuyển sang trọng tâm của buổi chất vấn là ba bài báo do ông Cao Thế Dung viết, ký bút hiệu là Lê Kính Dân, Lê Bằng Phong, Chu Tri Lục đăng trên báo VNTP sau khi vợ chồng ký giả Lê Triết bị bắn chết. Ba bài báo lên án các nhà lãnh đạo là thủ phạm. Ông Dung nói ông thu thập các dữ kiện từ 48 nhân chứng và ông là người viết đúc kết lại thành bài báo, chịu trách nhiệm hoàn toàn. Ông nói ông không nêu rõ đích danh các nhà lãnh đạo Mặt Trận để cho độc giả tự hiểu. Ông đã dùng những từ ngữ đẹp để kêu các người đó thí dụ như Trần Xuân Hầu, chữ hầu theo ông Dung là một chức tước trong công, hầu, bá, tử, nam
Vì mỗi lần luật sư hỏi, phải dịch sang tiếng Việt. Ông Dung trả lời bằng tiếng Việt rồi chuyển sang tiếng Anh nên rất mất thời giờ Vả lại, đôi lúc ông Dung không trả lời thẳng vào câu hỏi mà giải thích dài dòng như muốn đối phó lại chiến thuật của luật sư nhằm buộc bị cáo phải trả lời Yes hay No vì khi trả lời Đúng hay Sai hoài, có lúc trái ngược nhau và tạo một sơ hở để luật sư chứng minh bị cáo là gian dối và như thế coi như thua kiện.
Dĩ nhiên lời khai của giáo sư Cao Thế Dung rất quan trọng vì ông là tác giả của bài báo và cuốn sách. Báo VNTP và nhà văn Nguyên Vũ là phụ vì họ chỉ đăng và in lại tác phẩm của ông Dung. Có thể giáo sư Dung nhờ thông dịch viên vì muốn đầu óc tập trung trả lời bằng tiếng Việt để khỏi sơ hở nhưng cũng vì thế một số ý tưởng đã không được dịch sang tiếng Anh chính xác trong thời gian mau lẹ.
Cuộc chất vấn tạm ngưng và tiếp tục vào ngày hôm sau 15/12/94.
 
Chuyện bên lề
Người dự khán phiên tòa rải rác buổi chiều thấy sự có mặt của Giao Chỉ Vũ Văn Lộc, Nguyễn Bá Trạc, Nguyễn Công Hoan, Vũ Thế Ngọc, Hà Túc Đạo, Phạm Văn Liễu, Vũ Huynh Trưởng, Nguyễn Hữu Liên, và lúc nào cũng hiện diện mấy nhân viên FBI.
Giờ giải lao, mấy tay kéo nhau ra ngoài hút thuốc, tán gẫu một anh cười đùa « tôi thấy trong đám bồi thẩm có một ông Mỹ đen làm thợ rèn, làm sao mà nó hiểu nổi mấy chuyện rắc rối của vụ kiện này ? » Anh em cùng đồng ý rằng người dự khán muốn hiểu, ngoài vốn liếng tiếng Anh ra còn phải có một quá trình theo dõi sinh hoạt chính trị của cộng đồng mười năm qua đến nỗi ký giả Trần Đệ của San Jose Mercury News cũng sai lầm khi viết cựu đại tá Nguyễn Xuân Nghĩa kia mà.
Nguyễn Bá Trạc tiếc rẻ dùm cho thính giả của Bắc Cali vì anh đã nghỉ làm ở đài Mẹ Việt Nam nếu không thì trong bản tin buổi chiều anh sẽ tường thuật sôi nổi các phiên tòa lịch sử này.
Nhìn quanh quẩn chỉ có độc nhất Trần Củng Sơn làm nhiệm vụ thông tin cho độc giả qua tờ Thời Báo. Trung sĩ cảnh sát Douglas Zwemke tỏ ý ngạc nhiên vì vụ xử quan trọng đối với cộng đồng hải ngoại như thế mà không thấy phóng viên ký giả rầm rộ săn tin.
Quý vị muốn có tài liệu của vụ xử cứ xin tòa, mỗi trang tốc ký giá 3 đôla, một ngày có khoảng 150 trang, vị chi là 450 đôla, tha hồ dựa vào đó mà nghiên cứu viết sách.
Những nụ cười đấu láo bên ngoài làm giảm bớt căng thẳng của phiên tòa hai bên nguyên đơn và bị cáo. Có người từng quen biết nhau. Một vị nào đó than thở : « toàn dân khoa bảng trí thức của Việt Nam cả, kéo nhau ra tòa tố nhau thật nhục và buồn ». Anh em nhắc lại chuyện ông Dung nói bằng tiến sĩ của ông dù sao cũng có giá trị « book-rate ?» (book-grade ?), ý ông muốn nói là giá trị sách vở nhưng cô thông dịch viên dịch là « Fourth Class » làm mọi người tức cười. Bằng nào cũng là bằng cả ! Không biết ông Dung nói « book-grade ?» hay « book-rate ?» vì ông phát âm không rõ. Lúc ông  Dung nói : công, hầu, bá, tử, nam làm cô thông dịch lúng túng. Không có tự điển trong tay phải dịch ngay tức khắc chỉ có thánh mới làm nổi. Ôi thật buồn cho những ai kém Anh văn ra tòa phải nhờ vào thông dịch. Ông Dung nói « tôi bị Mặt Trận tung chiến dịch bôi xấu … » Ông nói « tôi bị Mặt Trận » rồi ngưng làm cô đó chẳng biết dịch bốn chữ này ra sao.
Bên Mặt Trận nghĩ cái tên Trần Xuân Hầu chỉ Trần Xuân Ninh giống khỉ vì hầu theo nghĩa Hán Việt là khỉ, nhưng tiếng Việt vốn không rõ ràng. Ông Dung giải nghĩa thật đẹp : đó là tước hầu, ngoài ra còn có nghĩa hầu hạ, hầu như, hầu bao, …
Ngoài trời mưa gió não nề, « chiều mưa San Jose » loáng thoáng bài hát của Trần Chí Phúc lãng mạn con đường Market nên thơ của thành phố mưa bay, nhưng bên trong tòa nhà chốn công đường đang gay go, đấu nhau từng  câu nói
Chuyện đất nước, chuyện đấu tranh, chuyện người đã hy sinh, chuyện bao tấm lòng nô nức một thời mơ về kháng chiến. Rồi chuyện phản bội, lường gạt, giết chóc, bạn hóa ra thù. Tất cả quyện vào nhau một mớ rối rắm. Những mái đầu đã bạc. Mười năm hơn trôi qua. Ai có thể xử chuyện này ? Có thể tin vào phán quyết của dăm ba người bản xứ xa lạ ? Chợt nhớ tới câu nói nổi tiếng của nhà văn Nhất Linh Nguyễn Tường Tam trước khi uống thuốc độc tự tử vì đã dính líu vụ đảo chánh Ngô Đình Diệm năm 1960 :
« Không ai có quyền xét xử tôi cả, đời tôi sẽ do lịch sử xử.»
 
San Jose 14/12/94
 
Lời kể thêm
Khi luật sư Nguyễn Tâm chất vấn, ông Nguyễn Xuân Nghĩa có khai là Mặt Trận trả lương ông 1.500, sau đó tăng lên 1.700 mỗi tháng. Trong khi trả lời, ông Nghĩa có vẻ ngần ngừ. Ngày hôm trước ông Định phủ nhận việc Mặt Trận mua tàu đánh cá thì hôm nay ông Nghĩa bảo là của đoàn viên Mặt Trận. Ông Nghĩa bảo « quốc nội » gồm luôn Lào + Thái lan, trong khi hôm trước Hoàng Cơ Định định nghĩa « quốc nội » là ở Việt Nam.
Khi tòa tuyên bố nghỉ trưa thì Nguyễn Xuân Nghĩa đứng thẫn thờ, ngay bục nhân chứng có vẻ không muốn bước ra phòng xử trông ông thật tội nghiệp, hình như phải miễn cưỡng lắm mới thốt lên những lời khai đó những câu trả lời khác biệt của ông (từng là nhân vật cao cấp trong ban lãnh đạo Mặt Trận) với lời khai của Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh nói lên mâu thuẫn nội bộ ba người với nhau. Suốt mấy ngày hầu tòa, Nguyễn Xuân Nghĩa ngồi riêng không hề thấy trò chuyện gì với hai người kia. Phải chăng đó là lý do mà luật sư Nguyễn Tâm buổi chiều bỗng ngưng không chất vấn Nguyễn Xuân Nghĩa nữa. Cũng xin đính chính một chi tiết đã viết trong bài báo là Nguyễn Xuân Nghĩa không có tên trong đơn kiện Vũ Ngự Chiêu năm 1992. Lý do là Nghĩa đã rút ra khỏi Mặt Trận năm 1991.
-ông Dung nói có bằng tú tài 1953, đó là bằng tú tài Việt Minh và được coi tương đương là bằng tú tài của VNCH sau này để được học lên cử nhân. Đó là lý do tại sao có người bảo là ông không có bằng tú tài (thật).
-khi luật sư Kleven cứ chất vấn cái tên trường đại học ở Pháp nơi ông lấy bằng tiến sĩ thì ông Dung phân bua ông nghèo có vợ con phải học hàm thụ một trường không nổi tiếng chứ không may mắn như Hoàng Cơ Định con nhà giàu được học trường ngon lành.
-khi ông nói « tôi khinh Hoàng Cơ Định » thì chữ « khinh » cô thông ngôn dịch là « underestimate » làm những người dự khán tỏ vẻ phản đối, liền sau đó cô này sửa lại là « look down », có người góc cuối phòng nhao nhao « despise, despise » nhưng cô thông ngôn không nghe rõ.
-lúc ông nói « công, hầu, bá, tử, nam » cô lúng túng, thì ông nhắc lại « prince, duke, … ». Chữ « duke » ông phát âm không rõ, nghe giọng như « duck » (con vịt) cô thông ngôn trong giây phút vội vàng cũng lập lại chữ « duck » làm bồi thẩm đoàn có vẻ ngơ ngác trong số khán giả có vài người không nhịn nổi tiếng cười.
-vì Cao Thế Dung bảo là ông có trong Mặt Trận trong khi Hoàng Cơ Định phủ nhận việc này, nên lúc luật sư Kleven hỏi bằng tiếng Anh rằng « Ông Dung có ở trong Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam không ? » (National United Front for the Liberation of Vietnam), nhưng cô thông ngôn dịch ra tiếng Việt là Mặt Trận giải phóng miền Nam (tên một tổ chức của cộng sản thành lập năm 1960 do luật sư Nguyễn Hữu Thọ làm chủ tịch nhằm lật đổ chính quyền  VNCH). Và ông Dung mặc dù biết cô này dịch sai nhưng cũng phải nói « không » vì ông nghĩ rằng ông phải trả lời dựa trên câu nói của cô thông ngôn chứ không phải dựa trên câu hỏi của luật sư kleven và quan tòa cùng bồi thẩm đoàn lại thêm một lần ngơ ngác
-lúc Cao Thế Dung lúng túng nhất là câu hỏi về ba bài báo của ba tác giả lê kính dân, lê bằng phong và chu tri lục có lúc ông trả lời ông viết hết, có lúc ông nói ông sửa chữa, có lúc ông nói ông viết lại hoàn toàn sở dĩ câu trả lời khó hiểu này là trước đây Cao Thế Dung gởi một lá thư riêng cho Nguyễn Thanh Hoàng bảo rằng ba bài báo đó ông chỉ viết có một bài, còn hai bài kia là của hai người khác đưa cho ông dung, cho ông toàn quyền xử dụng lá thư bí mật ông Nguyễn Thanh Hoàng đưa cho luật sư richard givens làm tài liệu để biện hộ, và phía bên Mặt Trận biết được nên mới chất vấn
-rồi luật sư Mặt Trận hỏi việc ông đi các tiểu bang để điều tra nhân chứng về vụ thảm sát Lê Triết, ông cũng trả lời lòng vòng, khi thì nói đi điều tra, khi thì nói đi chữa bệnh cho người khác bằng dinh dưỡng,   cũng xin nhắc lại là luật sư khi chất vấn nhân chứng dựa trên lời khai lúc thẩm vấn (deposition) trước đó và ông dung ra trước tòa trả lời, có đôi điều mâu thuẫn với lời khai cũ nên luật sư cứ hỏi vặn hoài với lối trả lời dài dòng, lại phải qua thông ngôn nên cũng chẳng ai hiểu rõ vấn đề chỉ có một điều rõ ràng nhất là bồi thẩm đoàn đã thấy một cái gì uẩn khúc, thiếu minh bạch trong lời khai của Cao Thế Dung ai mà biết họ đang nghĩ gì : ông dung không thành thật thiếu chứng cớ rõ ràng cho bài báo hay quyền lực vô hình của Mặt Trận quá ghê gớm để mọi chuyện xảy ra cứ như xinê
-luật sư Nguyễn Tâm và luật sư richard givens và bên bị đơn có vẻ lo âu sau lời khai thiếu tự tin của Cao Thế Dung, tác giả bài báo và cuốn sách nêu tên Mặt Trận là thủ phạm giết Lê Triết
 
Thêm chuyện bên lề
-trong giờ giải lao buổi chiều, một người bạn văn nghệ đang đứng với Nguyễn Xuân Nghĩa trước tòa thượng thẩm kêu tôi lại trò chuyện. Tôi cầm máy ảnh chụp một, hai tấm thì Nghĩa giơ tay che mặt nói « xin tha cho tôi đi ». Nghĩa kể ông ta không muốn dính vào vụ kiện này vì đã rút tên ra khỏi Mặt Trận rồi, nhưng vì bài báo nêu tên Nghĩa trong nhóm chủ mưu giết Lê Triết nên người cựu vụ trưởng Tuyên vận Mặt Trận này đành phải nhờ tòa án can thiệp làm cho ra lẽ trắng đen. Cũng nên hiểu thêm là Nguyễn Xuân Nghĩa đang giữ mục bản tin kinh tế cho một tờ báo ở Nam Cali do Nguyễn Đức Quang là chủ. Nghĩa vừa mới viết chung với Tạ Chí Đại Trường trong một cuốn sách nói về VN với cái nhìn từ bên trong (nước) và từ bên ngoài.
Cũng là người có máu đào hoa, từng là bạn tình của nữ danh ca Thái Thanh, bây giờ lại đang sống chung với nữ ca sĩ kiêm nhạc sĩ dương cầm Quỳnh Dao.
Từng làm phụ tá thứ trưởng kinh tế đặc trách ngân hàng, sau 1975 không bị học tập cải tạo, rồi qua Mỹ giữ chức vụ cao cấp trong Mặt Trận Hoàng Cơ Minh với bí danh Nguyễn Đồng Sơn, rút ra tổ chức này mà không bị truy tố về tội gian lận thuế má, tiền bạc như các nhân vật cao cấp khác, rồi tới bây giờ đóng vai một ký giả kinh tế, một người trong giới văn nghệ. Quả thiệt, Nguyễn Xuân Nghĩa là con người khó hiểu.
-tác giả Cao Thế Dung vừa đóng vai bị đơn lên bục nhân chứng vừa đóng vai « luật sư » ngồi chung bàn với các luật sư kia. Cũng tham dự những lần họp kín với chánh án Joseph Biafore, cũng cao giọng đọc bài diễn văn mở đầu và diễn văn biện hộ cuối cùng bằng tiếng Anh giọng đầy vẻ tự tin. Và Cao Thế Dung cũng lên bục nhân chứng trả lời bằng tiếng Việt nhờ cô thông ngôn dịch tiếng Anh. Sự diễn xuất của ông trước tòa đầy vẻ kịch tính, rất phong phú. Hình ảnh một trí thức nổi tiếng của VN, một giáo sư khả kính, một nhà văn tên tuổi, một ông già tóc bạc nghèo khó, với thái độ khiêm cung hai tay nắm lại cúi đầu chào quan tòa và bồi thẩm đoàn mỗi lần tới phiên ông trình bày.
Cao Thế Dung cũng là hình ảnh một diễn giả hùng hồn, một ký giả can đảm kết tội lãnh đạo Mặt Trận thảm sát Lê Triết và đe dọa đồng bào, và cũng là bị đơn bối rối ấp úng, lời khai lòng vòng khi bị luật sư chất vấn về những bằng chứng đã đưa ra để bảo vệ luận cứ 3 bài báo của mình.
Hình như Cao Thế Dung và Nguyễn Ngọc Bích có ác cảm với nhau nên khi luật sư Mặt Trận hỏi ông Dung dạy đại học mà không có bằng tiến sĩ thì ông Dung chỉ tay về hướng ông Bích đang ngồi ở hàng ghế dự khán bảo là tình trạng Nguyễn Ngọc Bích cũng giống như ông. Trong cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » trang 18 tập I, Cao Thế Dung đã ghi chú một tấm hình là « giáo viên » Nguyễn Ngọc Bích đang thông dịch cho Hoàng Cơ Minh trong một cuộc họp ở Hoa thịnh đốn ngày 27/4/83.
Câu chuyện ông kể đi chăn trâu rồi học có bằng tiến sĩ làm một số độc giả thích thú, và hình ảnh ông đem đốt cái bằng tiến sĩ cúng trước mộ mẹ cũng là đề tài bàn tán của những người theo dõi phiên tòa.
Những chi tiết thú vị đó đã làm giảm bớt phần nào cái không khí căng thẳng của phòng xử, nghe cũng là lạ vui vui. Nó có đúng sự thật như cuộc đời của Cao Thế Dung không ? Nào ai biết, nhưng điều này không quan trọng vì chẳng ảnh hưởng tới nội vụ.
Và quan tòa cùng bồi thẩm đoàn thêm một dịp để biết về những mảnh đời VN.
Bây giờ có người hiểu chuyện bảo rằng rằng ông Dung vẽ ra chuyện chăn trâu là để xỏ xiên ông Nguyễn Ngọc Bích có ông nội cũng đi chăn trâu. Nếu đúng như thế thì người viết cũng xin chào thua trước cái ẩn ý sâu xa.
 
 
Phiên tòa 4 : vụ xử Mặt Trận kiện cáo báo chí bất ngờ gay cấn
-Phạm Văn Liễu : trong thâm tâm, tôi tin Mặt Trận là thủ phạm.
-Nguyễn Thanh Hoàng : tôi bệnh nặng sắp chết, không nhớ gì cả.
 
San Jose (Thời Báo) -phiên tòa bước sang ngày thứ bốn tức thứ năm 15/12/94 với nhiều diễn tiến sôi động.
Buổi sáng, luật sư Paul Kleven của Mặt Trận tiếp tục chất vấn ông Cao Thế Dung. Tất cả đều xoáy vào 3 bài báo do ông Dung viết đăng trên Văn Nghệ Tiền Phong kết án Mặt Trận giết vợ chồng ký giả Lê Triết. Ông Dung trình bày thêm là có nói với cựu đại tá Phạm Văn Liễu về vụ này. Ông Dung kể là ông Liễu « không có nói » đích danh Mặt Trận nhưng trong cách phát biểu, ông Liễu có vẻ ngụ ý như vậy. Ngày hôm trước, ông Dung có đưa ra con số 48 nhân chứng mà ông đã tiếp xúc để viết nên 3 bài báo đó.
Tới phiên ông Phạm Văn Liễu được mời lên để xác nhận điều ông Dung vừa khai đầu tiên. Ông Liễu than phiền riêng với quan tòa là người thông dịch viên hôm nay cho ông Dung (khác với cô hôm qua) đã làm vai trò nhân chứng cho bên Mặt Trận mấy bữa trước về cách dịch nghĩa chữ Cu. Ông Liễu ngại rằng người này sẽ mất đi tính trung thực khi phiên dịch. Và một điều quan trọng nữa là trong câu trả lời của ông Cao Thế Dung trước đó có mấy chữ « Tôi không có nói … » đã không được chuyển ngữ. Sau đó bằng một giọng chững chạc, ông Liễu trả lời thẳng bằng tiếng Anh những câu hỏi của luật sư Mặt Trận. Ông nói ông biết Hoàng Cơ Định trong ba năm làm việc chung với nhau lúc ông còn là tổng vụ trưởng nhưng quần chúng không rõ ông Định là ai. Ông giải nghĩa chữ hầu là chức tước, là con khỉ và là người phục vụ người khác.
Ông Liễu khai rằng ông không có nói Mặt Trận giết vợ chồng Lê Triết nhưng « trong thâm tâm, tôi tin rằng Mặt Trận là thủ phạm ». Ông giải thích : chỉ có hai phe có khả năng giết Lê Triết, một là Việt cộng, hai là một tổ chức có thế lực tiền tài và nhân sự như Mặt Trận.
Tới phiên luật sư Nguyễn Tâm bên bị đơn đặt câu hỏi với ông Phạm Văn Liễu nhưng mỗi lần luật sư Tâm đào sâu vào một vài chi tiết của nội bộ Mặt Trận liền bị luật sư bên kia đứng lên phản đối liên tục và quan tòa phải kêu họp riêng các luật sư với nhau. Vì ông Liễu được bên kia mời lên chỉ để xác nhận việc ông nói chuyện riêng với Cao Thế Dung vụ Lê Triết nên tòa không cho luật sư Tâm hỏi nữa.
Được biết ông Liễu sẽ còn ra tòa vào những ngày kế tiếp để làm nhân chứng cho bên bị đơn. Và chắc chắn những bí mật về nội bộ Mặt Trận sẽ được ông bật mí đây cũng điều người Việt hải ngoại đang háo hức đón chờ vì ông Phạm Văn Liễu là một trong những người sáng lập ra Mặt Trận vào những năm đầu thập niên 80. Ông được coi là nhân vật số 2 sau Hoàng Cơ Minh, chủ tịch Mặt Trận. Chính ông Liễu là người đi khắp nơi để vận động tuyên truyền đồng bào hải ngoại ủng hộ Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam. Việc ông rút ra khỏi tổ chức năm 1984 làm các đoàn viên Mặt Trận phân hóa rất nhiều. Sau 10 năm im lặng, ông xuất hiện trước tòa để nói lên sự thật mà bao người muốn nghe.
Kế tiếp là ông Nguyễn Thanh Hoàng, chủ nhiệm kiêm chủ bút Hồ Anh của báo VNTP lên bục nhân chứng. Tưởng cũng nên nhắc lại tờ VNTP là tờ báo Việt đầu tiên ở hải ngoại từ mười mấy năm qua, phát hành rộng rãi khắp mọi nơi với những bài viết chuyên nêu ra những mặt xấu hoặc chỉ trích những nhân vật nổi tiếng của cộng đồng đã làm nhiều người không hài lòng, nhưng lại là yếu tố để báo bán rất mạnh.
Lúc đầu, tờ VNTP ủng hộ Mặt Trận với một loạt bài của ký giả Hoàng Xuyên tức Hoàng Xuân Yên, mô tả đường về chiến khu với lực lượng kháng chiến. Nhưng về sau tờ báo lại chuyển lập trường, quay sang chống đối Mặt Trận. Ký giả Lê Triết, bút hiệu Tú Rua, là tác giả của nhiều bài báo công kích Mặt Trận nặng nề. Vào khoảng tháng 10/90, vợ chồng Lê Triết bị bắn chết trước nhà khi trở về từ một buổi tiệc tối cho đến nay, cảnh sát chưa tìm ra sát thủ nhưng VNTP cho là Mặt Trận hành xử qua 3 bài báo đã kể.
Ông Nguyễn Thanh Hoàng trả lời tiếng Việt rồi được thông dịch tiếng Anh các câu hỏi luật sư bên Mặt Trận. Ông cho biết số phát hành của VNTP mỗi ấn bản là 10.000.
Luật sư Kleven đưa ra bản chụp 3 bài báo chất vấn. Ông Hoàng bảo thường thì ông đọc kỹ các bài trước khi cho đăng, ngoại trừ trường hợp 3 bài báo của Cao Thế Dung lý do là lúc đó ông nằm bệnh viện nên chỉ đọc qua loa. Luật sư hỏi vặn về lời tòa soạn giới thiệu cho bài báo này thì ông Hoàng sau khi đọc lại lời đó, ông bảo là đó không giống lối hành văn của ông. Câu trả lời rất mâu thuẫn và không rõ ràng làm cử tọa khó hiểu và luật sư Mặt Trận nhân cơ hội tấn công tới tấp.
Ông Nguyễn Thanh Hoàng nói rằng ông bị 2 lần giải phẫu. Ông nói « tôi bị bệnh nặng sắp chết nên không nhớ gì cả.»
Cuối cùng thì ông xác quyết rằng ông chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc đăng bài báo đó. Ông thêm rằng bài viết của Cao Thế Dung phù hợp với những nhân chứng, nguồn tin mà ông thu thập và ông tin 100% chính Mặt Trận là thủ phạm. Nhưng ông không ám chỉ riêng cá nhân người lãnh đạo nào của Mặt Trận vì có nhiều người ông không biết. Ông bảo lúc đăng bài báo, ông không biết ông Hoàng Cơ Định là ai, nhưng bây giờ thì ông rõ.
Cuộc chất vấn Nguyễn Thanh Hoàng còn tiếp tục ngày hôm sau 16/12/94 và nhà văn Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu kế tiếp.
Bên lề tòa án
Theo luật sư Nguyễn Tâm cho biết, ngày thứ sáu 16/12/94, phe bị đơn sẽ hoàn tất lời khai của ba người là Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng và Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu trước tòa, và luật sư sẽ làm 1 thỉnh đơn lý án để xin quan tòa chấm dứt vụ xử với lý do như sau :
1.bên nguyên đơn là những khuôn mặt công cộng, do đó họ phải chịu lời phê phán tốt xấu của dư luận.
2. muốn thắng kiện, phe nguyên đơn phải chứng minh được cả hai điều :
                     a-phe bị đơn biết rõ điều mình viết là không đúng sự thật.
                     b-mà sau đó vẫn cứ tiếp tục viết.
Cả hai điều kiện đó theo luật sư Tâm bên nguyên đơn chưa chứng minh được. Tuy nhiên, cơ hội để quan tòa chấp nhận thỉnh đơn lý án này rất ít. Nếu bị bác đơn, vụ án còn kéo dài qua tuần thứ hai.
Trong cuộc phỏng vấn chớp nhoáng bên lề, luật sư Nguyễn Hữu Liêm cho rằng sau lời khai mâu thuẫn của ông Nguyễn Thanh Hoàng, có thể làm bồi thẩm đoàn không hiểu rõ mọi việc và do đó sự quyết định của họ xử thắng phe nào sẽ rất là may rủi.
Quí vị nào muốn xem phiên xử, xin đến Superior Court nằm trên đường Market, góc St. James, phòng D11, lầu 4.
 
San Jose 15/12/94
 
Lời kể thêm
Ngày hôm nay 15/12/94 người thông ngôn cho ông Cao Thế Dung là ông Nguyễn Kiển Thiện Ân khác với bà Tô Hà ngày hôm trước.
Luật sư Paul Kleven cứ hỏi vặn về ba bài báo ký tên là Lê kính dân, Lê Bằng Phong và Chu Tri Lục mà Cao Thế Dung tự nhận là tác giả.
Vì luật sư Kleven đã có thẩm vấn Cao Thế Dung (deposition) nên hôm nay trước tòa lời khai của ông Dung lại có phần khác biệt với biên bản luật sư đang nắm trong tay. Do đó câu chất vấn cứ lòng vòng mấy chi tiết đó. Người dự khán muốn hiểu rõ hơn phải đọc trước biên bản thẩm vấn. Không biết bồi thẩm đoàn có nắm vững câu chuyện không ? Nào ai biết.
Rồi tới phiên Phạm Văn Liễu (ông nói thẳng tiếng Anh không cần thông ngôn) bảo là Nguyễn Kiển Thiện Ân đã làm vai trò nhân chứng cho bên nguyên đơn Mặt Trận nên có thể không làm tròn công việc thông ngôn cho bên bị đơn.
Khi luật sư Givens của bên bị đơn đưa ra vài câu hỏi thì ông Liễu trả lời làm cử tọa khó hiểu như :
-Ông có nói với Cao Thế Dung là Mặt Trận giết Mặt Trận không ?
-Không.
-Ông có nghe dư luận nói Mặt Trận giết Lê Triết không ?
-Không.
Cuối cùng ông xác nhận với tòa một điều quan trọng là trong thâm tâm ông tin Mặt Trận là thủ phạm.
Rồi Nguyễn Thanh Hoàng lên bục làm nhân chứng. Người dự khán chú ý hơn tới con người thầm lặng này. Tờ VNTP do ông làm chủ đã gây sóng gió trong làng báo hải ngoại từ hơn mười năm trước và cũng là tờ báo có nhiều độc giả nhất. Tuy nổi tiếng nhưng cũng ít người biết mặt ông. Người ta chờ đợi ông ứng biến ra sao trước những câu hỏi hóc búa của luật sư về 3 bài báo nêu đích danh Mặt Trận và ba nhân vật lãnh đạo đã chủ mưu giết cây bút trụ cột của VNTP là Lê Triết. Ai cũng hiểu là đơn kiện nhắm thẳng vào tờ báo và chính ông. Nếu nguyên đơn chứng minh được tờ VNTP đã vu khống phỉ báng họ thì tờ báo mất hết uy tín, bao nhiêu bài đả kích Mặt Trận từ bấy lâu nay coi như không có căn cứ, và vấn đề bồi thường thiệt hại cũng sơ sơ vài trăm ngàn. Cao Thế Dung thì nghèo, Vũ Ngự Chiêu cũng chẳng dư giả, riêng ông thì có chút tài sản.
Vì mỗi câu hỏi và trả lời đều được nghe tới hai lần bằng Anh ngữ và Việt ngữ, ông Nguyễn Thanh Hoàng lại nói chậm rãi và ngắn gọn nên mọi người đều nắm vững câu chuyện. Thế mà rốt cuộc cử tọa lại không hiểu gì hết. Chẳng hạn ông Hoàng nói ông không để ý bài báo thứ 2 có bút hiệu khác với bài báo thứ nhất. Ông nghĩ ba bài báo là của Cao Thế Dung, đến khi bị Mặt Trận kiện thì ông mới vỡ lẽ ra là có ba bút hiệu khác nhau (tức Lê Kính Dân, Lê Bằng Phong, Chu Tri Lục) nhưng một đằng ông lại nói độc giả khi đọc ba bài báo họ hiểu là của ba tác giả khác nhau.
Khi luật sư Paul Kleven đưa ra lá thư của Cao Thế Dung gởi cho Nguyễn Thanh Hoàng (lá thư này kể là hai bài báo đó người khác viết đưa cho Cao Thế Dung) chất vấn thì ông Hoàng trả lời rất dài dòng, Nguyễn Kiển Thiện Ân dịch rất khó khăn làm quan tòa và bồi thẩm đoàn càng rối rắm.
Cuối cùng Nguyễn Thanh Hoàng trổ tuyệt chiêu ra : ông bảo bệnh nặng sắp chết nên không nhớ gì cả, chống đỡ mọi ngón võ hiểm hóc của luật sư đối phương.
 
Thêm chuyện bên lề
-Thật ra tới bây giờ không ai biết rõ tại sao lời khai của Nguyễn Thanh Hoàng đầy mâu thuẫn như vậy ? Trong một cuộc họp mặt báo chí ở San Jose trước khi tòa xử, ông Hoàng bảo là ông không quen nói chuyện trước công chúng và ông rút ra tờ giấy viết sẵn đọc lời phát biểu.
Có thể là đầu óc ông mệt mỏi do tuổi đời chồng chất vì đã gần 70 và theo lời ông thì căn bệnh hiểm nghèo đang hành hạ thân xác có thể là vấn đề quá phức tạp và nghiêm trọng.
Ba bài báo đăng 3 kỳ với ba  bút hiệu khác nhau do Cao Thế Dung gởi đến cho VNTP. Rồi ông Dung lại gởi riêng một lá thư nói rõ nội tình. Lá thư lại bị đối phương biết. Rồi ông lại sửa đổi tên các nguyên đơn Phan Vụ Quang thành Phan Vụ Cu, Trần Xuân Hầu và « Ngãi nằm vùng » để ám chỉ họ là thủ phạm.
Có thể ông không còn nhớ rõ các chi tiết. Có thể ông trả lời theo một cách có lợi ích cho ông nhưng cuối cùng để lộ sơ hở và rối rắm. Cũng có thể đó là sự thật vì cái lối làm báo Việt Nam cứ hay luồn lách, nói bóng nói gió, người viết ký tên cả chục bút hiệu, tự mình biến thành nhiều nhân vật khác nhau để ca tụng hay chửi bới nhằm đạt mục đích nào đó.
Trong một cuộc phỏng vấn bên lề tòa án, ông Nguyễn Thanh Hoàng trả lời là ông không nhớ gì cả. Ngay cả lời tòa soạn do chính tay ông viết mà bây giờ đọc lại ông không nhận ra cách hành văn của mình.
-Biên bản tốc ký phiên tòa vẫn được lưu trữ. Mọi câu hỏi và trả lời đều được ghi chép đầy đủ bằng Anh ngữ. Nhưng có một điều quan trọng là những câu nói bằng tiếng Việt đã bay vào không gian xa tít. Không có thu âm, quay phim làm sao ai nhớ, những câu nói ấy chỉ được dịch qua tiếng Anh mà khả năng của người thông ngôn giới hạn, có khi dịch không đầy đủ hoặc sai. Cho nên nếu căn cứ tuyệt đối vào biên bản đó thì không nên.
 
 
 
Phiên tòa 5 : ngày thứ năm của vụ xử Mặt Trận kiện báo chí
-Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu muốn được đối chất với Hoàng Cơ Minh trước tòa.
-đầu tuần tới, chánh án sẽ quyết định : tiếp tục hay hủy bỏ vụ kiện.
 
San Jose (Thời Báo) –sáng thứ sáu 16/12/94 phiên tòa với luật sư paul kleven bên Mặt Trận tiếp tục chất vấn ông Nguyễn Thanh Hoàng, chủ nhiệm báo VNTP như đã biết, hôm trước ông Hoàng nói là bị bệnh sắp chết nên hôm nay luật sư Kleven hỏi ông có đủ sức khỏe để nghe và trả lời các câu hỏi và ông Hoàng gật đầu. Nội dung cũng xoáy vào ba bài báo của Cao Thế Dung. Nào là ba bút hiệu Lê Bằng phong, Lê Kính Dân, Chu Tri Lục là một người hay ba người khác nhau ? Nào là sự quen biết giữa ông Hoàng và ông Dung ra sao ? Nào là ông Hoàng có đọc kỹ nội dung trước khi cho đăng báo hay không ? …
Luật sư Mặt Trận bằng một chiến thuật đặt những câu hỏi dài dòng khó hiểu, quanh đi quẩn lại cũng bấy nhiêu ý nhằm khai thác sơ hở từ trí nhớ mệt mỏi của ông Nguyễn Thanh Hoàng. Rồi thông dịch viên cũng với một lối chuyển ngữ từ Anh sang Việt luộm thuộm. Rồi không biết ông Hoàng có hiểu hết các câu hỏi đó hay không, đến khi ông trả lời cũng không rõ ràng, đầy những mâu thuẫn và sơ hở. Chẳng hạn ông bảo ông quen Cao Thế Dung cả 15 năm nhưng chưa đọc một tác phẩm hay bài báo nào của ông Dung bao giờ. Qua bao câu trả lời khó hiểu, cuối cùng ông Hoàng khẳng định được một điều là ông tin vào nội dung của ba bài báo đó vì nó giống với những nguồn tin ông thu thập được qua vụ thảm sát vợ chồng ký giả Lê Triết.
Tới phiên ông Cao Thế Dung ra khai, ông bảo sức khỏe kém nên tai không nghe rõ ràng luật sư Kleven hỏi về một lá thư nào đó và ông trả lời lòng vòng khó hiểu.
Tòa nghỉ giờ trưa.
Tới phiên nhà văn Nguyên Vũ – Vũ Ngự Chiêu lên bục nhân chứng. Bằng thái độ điềm tĩnh, nói tiếng Anh giọng cứng nhưng lưu loát, ông đã trả lời một cách tự tin các câu hỏi của luật sư Mặt Trận. Ông bảo chỉ in cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » có 1.000 ấn bản mà thôi. Luật sư Kleven hỏi ông có thắc mắc gì về quá trình học vấn của Cao Thế Dung hay không, thì ông bảo rằng người nhỏ tuổi hơn, với phong tục Việt Nam ông không thể bất lịch sự để hỏi về cái bằng tiến sĩ của ông Dung. Cũng như ông biết luật sư Kleven có bằng cấp J.D. (tiến sĩ luật khoa) là đủ, không lẽ phải hỏi thêm chi tiết là được cấp ở trường nào hay sao ? Rồi Nguyên Vũ chê rằng tài liệu luật sư Kleven đang nắm trong tay, dịch từ Việt sang Anh có chỗ sai lầm.
Khi các câu hỏi xoáy vào nội dung cuốn sách do Cao Thế Dung viết mà ông xuất bản, như có thiên vị bên nào không, tài liệu chứng cớ có khả tín không, thì nhà văn Nguyên Vũ - Vũ Ngự Chiêu, nhà nghiên cứu có bằng tiến sĩ sử học, kể ra rằng ngay cả sách của tổng thống Nixon, ngoại trưởng Kissinger, học giả Douglas Pike cũng có những điểm sai kia mà. Ông cho rằng cuốn sách của Cao Thế Dung không phải là sách giáo khoa sử, đó chỉ là một cuốn hồi ký chính trị. Vũ Ngự Chiêu tin vào uy tín viết lách của Cao Thế Dung, rồi cộng thêm những nghiên cứu hiểu biết riêng của ông về sinh hoạt Mặt Trận nên ông quyết định xuất bản cuốn sách đó.
Là bị đơn phải trả lời các câu hỏi của luật sư nguyên đơn, nhưng Vũ Ngự Chiêu đã dành thế chủ động phát biểu mạnh mẽ quan điểm của ông chỉ trích Mặt Trận. Ông bảo Mặt Trận không kháng chiến, mà họ làm việc khác là tổ chức thương mại với cách kiếm tiền nhanh chóng. Ông nói thêm Mặt Trận đã tạo nên một bầu không khí khủng bố trong cộng đồng Việt hải ngoại. Ông bảo các nhà lãnh đạo Mặt Trận đã kiện ông và ông muốn được đối chất với chủ tịch Hoàng Cơ Minh trước phiên tòa này. Vũ Ngự Chiêu nhấn mạnh : « là một sử gia được huấn luyện về phương pháp nghiên cứu là phải nghi ngờ mọi tài liệu chứng cớ nhưng cũng là một người Mỹ gốc Việt đã sống gần 20 năm xứ này, là người Việt tỵ nạn tôi thật lòng tin tưởng vào nội dung cuốn sách mà tôi xuất bản và chịu hoàn toàn trách nhiệm. »
Luật sư Kleven vẫn cố bám vào chữ « nghi ngờ » (doubt) mà Nguyên Vũ phát biểu, và nhà văn bảo rằng từ ngữ đó rất mơ hồ, xin luật sư định nghĩa rõ ràng để ông trả lời câu hỏi. Và Kleven đã bỏ lửng câu hỏi, trở về chỗ ngồi với ẩn ý tạo một dấu hỏi lớn trong đầu bồi thẩm đoàn. Vào giây phút quyết liệt đó, luật sư Nguyễn Tâm đại diện cho bị đơn Nguyên Vũ bước lên hỏi tiếp « theo ông chữ « nghi ngờ » có nghĩa là sự thắc mắc trong phương pháp nghiên cứu hay sự nghi ngờ về nội dung cuốn sách ? » thì nhà văn lập lại câu nói trên một lần nữa.
Phe bị đơn có vẻ lên tinh thần sau đợt trả lời của Vũ Ngự Chiêu, khác với không khí nặng nề lúc Nguyễn Thanh Hoàng và Cao Thế Dung trên bục nhân chứng.
Trong giờ giải lao, trung sĩ Douglas Zwenke khen Vũ Ngự Chiêu đối đáp hay, tạo cho ông ta một sự thích thú.
Như thế bên bị đơn gồm 3 người đã hoàn tất phần khai và như đã tường thuật hôm trước, luật sư Nguyễn Tâm và luật sư Richard Givens trình lên quan tòa một thỉnh đơn lý án (motion for non-suit) xin được hủy bỏ vụ kiện với lý do :
1. các dữ kiện của bài báo và cuốn sách không có sai.
2. bên bị đơn không có ác ý.
3. bên nguyên đơn hiểu lầm sự bôi nhọ về các tên của họ.
4. không thấy thiệt hại nào cho bên nguyên đơn.
Nhưng luật sư Paul Kleven bên Mặt Trận tranh luận với lý lẽ ngược lại. Cuối cùng quan tòa Joseph Biafore nói ông sẽ suy nghĩ để quyết định vào sáng thứ hai 19/12/94 là có chấp nhận thỉnh đơn lý án này không.
Nếu chấp nhận, coi như vụ kiện bị hủy bỏ. Trong trường hợp này, phe nguyên đơn có quyền kháng cáo lên tòa phá án và như thế vụ kiện sẽ mất thời gian, xử đi xử lại tốn phí rất nhiều.
Nếu quan tòa bác bỏ, vụ xử sẽ tiếp tục trong tuần thứ hai.
 
Chuyện bên lề
Luật sư Richard Givens của Nguyễn Thanh Hoàng bảo rằng cơ hội để có sự hủy bỏ vụ kiện này là 50/50. Rất ít khi quan tòa muốn lấy đi quyền quyết định của bồi thẩm đoàn.
Phiên tòa hôm nay đông người dự hơn mấy hôm trước, có lẽ vì bài báo vừa rồi có ghi địa chỉ của tòa thượng thẩm. Tuy nhiên, cho đến giờ này, Thời Báo vẫn là cơ quan truyền thông duy nhất có phóng viên đến theo dõi vụ xử.
Chính tại tòa thượng thẩm này, cách đây hơn 100 năm (1893), một chánh án đã ra lệnh cho tờ San Jose Mercury News, mà ông Charles Shortridge làm chủ, không được đăng tải những lời khai trong một vụ kiện ly dị. Tuy số tiền phạt về việc bất tuân lệnh chỉ có $100 nhưng ông Shortridge nhất định từ chối và kháng án lên tòa thượng thẩm tiểu bang. Việc đó đã đưa đến sự kiện hệ thống pháp lý California chấp nhận quyền nhà báo được tường thuật những lời khai trong các phiên xử của tòa án. Và sự tranh đấu này của một tờ báo Mỹ địa phương góp phần vào việc tự do báo chí mà báo giới Việt Nam có quyền được hưởng ngày hôm nay. Sự kiện có ít ký giả phóng viên theo dõi vụ án đáng làm cho mọi người suy nghĩ.
 
San Jose 16/12/94
 
Lời kể thêm
Việc ông Nguyễn Thanh Hoàng trả lời đầy sơ hở và trái ngược nhau làm luật sư của ông là Richard Givens cứ lắc đầu tỏ vẻ không hài lòng do cách chuyển ngữ Anh Việt - Việt Anh của thông ngôn Nguyễn Kiển Thiện Ân không gọn gàng, cộng thêm lối đặt câu hỏi dài dòng với giọng nói khó nghe của luật sư Paul Kleven, rồi câu trả lời đầy mâu thuẫn lòng vòng của Nguyễn Thanh Hoàng qua một câu chuyện phức tạp nên cuối cùng chẳng ai hiểu rõ ràng gì cả.
Tới phiên Cao Thế Dung khai, luật sư Mặt Trận đưa ra lá thư ông Dung gởi riêng cho Nguyễn Thanh Hoàng để chất vấn và ông Dung cũng dùng chiến thuật nói dài dòng tránh né, người thông ngôn cố gắng dịch để rồi mọi chuyện cứ lòng vòng làm mọi người nghe buồn nản.
Nhưng lúc Nguyên Vũ - Vũ Ngự Chiêu lên bục nhân chứng thì không khí phòng xử khác hẳn. Những câu trả lời rõ ràng, có tính lý luận của một nhà văn kiêm sử gia nghiên cứu có bằng tiến sĩ thật làm cử tọa nghe thích thú. Cứ mỗi lần luật sư Paul Kleven đặt câu hỏi thì Vũ Ngự Chiêu trả lời và thừa dịp tấn công đối phương, đả kích Mặt Trận.
 
Thêm chuyện bên lề
Trong câu chuyện bàn tán về cách trả lời của sử gia Vũ Ngự Chiêu, một luật gia bảo rằng câu ông nói vế đầu có « nghi ngờ » về tài liệu cuốn sách Cao Thế Dung trong phương pháp nghiên cứu, nhưng sau bảo là thật lòng « tin tưởng » với tư cách là một người Việt Nam am hiểu sinh hoạt cộng đồng : câu này, đối với dân trí thức thích lý luận chấp nhận nhưng đối với bồi thẩm đoàn 12 người mà trình độ trung bình thì câu nói ấy là con dao 2 lưỡi, có thể có lợi mà cũng có hại. Vì cái vế đầu chữ « nghi ngờ » gieo ấn tượng mạnh nên chữ « tin tưởng » của vế sau khó có thể tẩy xóa cái ý nghĩ ban đầu. Cũng nên nói rõ theo luật định, nếu đã có ý nghi ngờ nội dung cuốn sách vu khống phỉ báng người khác mà vẫn cứ xuất bản thì không đượ. Theo luật gia này thì không cần đưa chữ « nghi ngờ », Vũ Ngự Chiêu chỉ nên nói mình là sử gia nghiên cứu và ông tin tưởng vào nội dung cuốn sách để ấn hành nó.
Cách tình bày ý tưởng của tiến sĩ Vũ Ngự Chiêu vẫn hàm chứa một sự quá tự tin, hay nói cách khác là có chút gì kiêu hãnh về học vấn của ông ta đó là chỉ là lời suy luận cho vui. Nào ai biết bồi thẩm đoàn nghĩ gì về câu nói đó.
-lời khai rối rắm của Nguyễn Thanh Hoàng và Cao Thế Dung tạo một sự khó hiểu trong đầu óc bồi thẩm đoàn vấn đề trở ngại ngôn ngữ qua thông dịch làm những câu chất vấn hóc búa của luật sư Mặt Trận trở nên vô hiệu. Những vị bồi thẩm kia như lạc vào mê hồn trận của câu chuyện Việt Nam quá khứ, đầy những tình tiết ly kỳ. Té ra xài tiếng Việt trước tòa như Cao Thế Dung và Nguyễn Thanh Hoàng trong trường hợp lại có lợi. Tòa sẽ không biết rõ là hai ông trả lời không rõ hay lỗi tại chuyển ngữ mù mờ.
-người viết có nói chuyện với Hoàng Cơ Long mấy câu hỏi lý do tại sao Mặt Trận đâm đơn kiện để xảy ra tình trạng Việt Nam lôi nhau trước tòa bôi xấu nhau, thì Hoàng Cơ Long trả lời là hết cách rồi, chỉ mong luật pháp Hoa Kỳ phán xét nội vụ. Người em sinh đôi của đề đốc Hoàng Cơ Minh, chủ tịch Mặt Trận, khuôn mặt cũng giống phần nào, lời nói nhỏ nhẹ kể về gia thế của dòng họ ông. Đại khái là thân phụ tên Hoàng Huân Trung, làm quan có hai vợ. Hoàng Cơ Minh, Hoàng Cơ Long, Hoàng Cơ Định và Hoàng Cơ Trường, Hoàng  Thị Châu thuộc dòng thứ, người nào cũng học hành đàng hoàng, có danh phận bác sĩ, luật sư thời VNCH. Nhưng có học hay không có học, ra trước tòa cũng như nhau. « Vô phước đáo tụng đình » : phải khai mọi điều, phải ngồi im được cho phép nói mới nói, rồi hồi hộp chờ phán quyết của mấy người xa lạ chẳng hiểu ất giáp gì. Thật nhục. Ôi, còn đâu thời quá khứ lẫy lừng !
-việc luật sư bị đơn làm thỉnh đơn hủy kiện (motion for non-suit) cho có lệ và chánh án Joseph Biafore bảo thứ hai tuần tới mới trả lời cho thấy là ông sẽ không chấp thuận. Tội gì lãnh trách nhiệm vào người để rồi nguyên đơn còn lý do kháng án lên tòa trên. Cứ để bồi thẩm đoàn quyết định.
-lý do tại sao có ít ký giả phóng viên theo dõi phiên tòa này được nhiều người giải thích như sau :
1. báo chí ở San Jose toàn là báo biếu, sống nhờ quảng cáo. Do đó không có tiền để trả cho ký giả đi đến tòa lấy tin tức. Đa số là báo tuần, chủ bút, chủ nhiệm, viết bài cũng là một người, không có thì giờ để bám sát vụ xử kéo dài mấy tuần.
2. nhiều báo cũng ngại đụng tới Mặt Trận, và tuy là trong giới họ cũng không bênh tờ VNTP và Cao Thế Dung. Họ muốn đứng bên lề, không nghiêng bên nào.
3. vấn đề cũng không có gì mới đối với người ở hải ngoại lâu năm. Đối với người định cư sau này, họ không biết gì về nội vụ cả.
Những chuyển biến của tình thế quốc tế và bên trong Việt Nam đã làm chuyện Mặt Trận kiện VNTP không còn quan trọng như cách đây 10 năm.
-chiều thứ sáu rồi, 16/12/94, còn một tuần nữa là ngày Giáng sinh. Thiên hạ đua nhau mua sắm, chuẩn bị tưng bừng đón mùa nghỉ ngơi trọng đại nhất thì ở phiên tòa này chỉ thấy đầu óc nặng trĩu với hận thù, với lời lẽ chửi bới nhau.
Tội nghiệp cho 12 người bồi thẩm đoàn, có phải chuyện của họ đâu mà phải ngồi nghe chuyện nhức đầu.
Đã văng vẳng câu hát thánh ca : « Vinh danh thiên chúa trên trời. Bình an dưới thế cho người thiện tâm », trong phòng xử tìm đâu cho ra người bình an ?
 
 
Phiên tòa 6 : tuần thứ hai của vụ xử Mặt Trận kiện báo chí
Bên bị đơn tăng cường nhân chứng, phản công nguyên đơn.
Phạm Văn Liễu : Tôi hối hận và xấu hổ vì đã cộng tác với gia đình Hoàng Cơ Minh.
 
San Jose (Thời Báo) –như đã trình bày bài trước, bên bị đơn xin được hủy bỏ vụ kiện chiều thứ sáu và sáng thứ hai 19/12/94 chánh án Joseph Biafore trả lời không chấp thuận. Phiên tòa tiếp tục qua tuần thứ 2.
Bên bị đơn gồm tác giả Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng -chủ nhiệm VNTP và là Nguyên Vũ- Vũ Ngự Chiêu -chủ nhà xuất bản Đa Nguyên, với hai luật sư Richard Givens và luật sư Nguyễn Tâm tới phiên của họ phải tìm cách thuyết phục quan tòa và bồi thẩm đoàn 12 người là họ không cố ý mạ lỵ bên nguyên đơn.
Nhân chứng đầu tiên bên bị đơn đưa ra là ông Vũ Hữu Dũng, cựu trưởng đoàn văn nghệ Kháng Chiến Bắc Cali gồm khoảng 250 đoàn viên. Đoàn văn nghệ này đã tổ chức nhiều buổi ca hát nhằm dấy lên một phong trào chống cộng sản ở hải ngoại và mục đích thứ hai là quyên tiền đồng bào để yểm trợ cho Mặt Trận.
Ông Dũng nói ông không bao giờ đụng tới tiền bạc. Tất cả những thùng tiền quyên góp đều gởi thẳng cho vụ Tài Chánh. Ông kể một chi tiết là vào khoảng năm 1984 khi đang có sự rạn nứt trong nội bộ giữa tổng vụ trưởng Phạm Văn Liễu và chủ tịch Hoàng Cơ minh cùng mấy an hem họ Hoàng Cơ, trong một cuộc họp đông đảo giữa hội trường, ông Hoàng Cơ Định có nói tới quan niệm về quyền lực của machiaveli, và vừa cầm một khẩu súng gõ lên mặt bàn như hàm ý đe dọa một cá nhân nào đó ( khi nghe đoạn khai này của Vũ hữu dũng, Hoàng Cơ Định mỉm cười, nụ cười hiếm hoi từ đầu vụ xử tới giờ) Ông dũng nói tiếng Việt có một cô thông dịch tiếng Anh
Nhân chứng thứ hai rất quan trọng, có thể là cứu tinh của bên bị kiện và cũng là người mật mí những sự thật mà bao người đang chờ đó là cựu đại tá Phạm Văn Liễu, nguyên tổng vụ trưởng tổng vụ Hải Ngoại của Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam. Luật sư Richard Givens đặt những câu hỏi về tiểu sử, ông liễu trả lời tiếng Anh chậm rãi kể chuyện đời xưa. Ông sinh năm 1929 tại  Hànội, năm 1945 học xong Trung học. Việt Nam Quốc dân đảng gởi ông sang Tàu học để muốn có một lớp người trẻ lãnh đạo. Ở Tàu 4 năm, ông về nước 2 ngày trước khi Mao Trạch Đông nắm chính quyền. Sau đó ông học trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, rồi vào quân đội. Chia đôi đất nước 1954, ông với chức vụ đại úy vào Nam. Cuộc đời binh nghiệp thăng tiến. 1956 đi Mỹ học một năm rồi sau đó lên tới chức đại tá. Cùng tướng Nguyễn Chánh Thi đảo chánh tổng thống Ngô Đình Diệm năm 1960, thất bại, chạy sang lánh nạn ở Cam bốt. Năm 1963 các tướng lãnh lật đổ ông Diệm, Phạm Văn Liễu được về nước. Chức vụ ông nắm cao nhất trong đời quan tước là tư lệnh Cảnh sát Quốc gia năm 1965 – 1967. Kế vị ông chức vụ này là tướng Nguyễn Ngọc Loan người đã đi vào tài liệu báo chí với bức hình cầm súng bắn vào đầu một tù binh VC. Năm 1967, có cuộc bầu cử tổng thống, ông Liễu lúc đó đang chỉ huy một trường huấn luyện quân đội, ông bảo họ được tự do lựa chọn, riêng cá nhân ông bầu cho một liên danh dân sự. Vì lời tuyên bố này, ông bị rắc rối rồi bị cho giải ngũ. Ông bảo các tướng lãnh không thể lãnh đạo đất nước vì họ dễ độc tài.
Suốt cả buổi sáng, đại tá Phạm Văn Liễu dẫn cử tọa vào cuộc đời binh nghiệp thích thú của ông, một người đã nắm giữ những chức vụ quan trọng của VNCH trước đây. Sự thăng trầm của ông cũng như những thay đổi đất nước mấy chục năm trước làm mọi người lắng nghe, nhất là chánh án Joseph Biafore. Có lẽ quan tòa Hoa Kỳ này sau vụ xử sẽ hiểu thêm về lịch sử Việt Nam rất nhiều cùng những sinh hoạt cộng đồng Việt hải ngoại.
Tòa nghỉ trưa.
Vào buổi chiều, ông Liễu bắt đầu vào đoạn đời hải ngoại sau 1975. Ông về ở Sacramento năm 1979. Năm 1981 ông cùng một số người thành lập lực lượng dân quân kháng chiến mà trung tướng Nguyễn Chánh Thi được bầu làm chủ tịch, Phạm Văn Liễu và Hoàng Cơ Minh là ủy viên trung ương. Sau khi tướng Thi rút khỏi tổ chức năm 1982 thì hai ông cộng tác thành lập Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam. Vì xứ Thái lan do tướng lãnh cầm quyền nên Mặt Trận cần có một vị có chức tước ngang hàng, do đó đề đốc Hoàng Cơ Minh được cử làm chủ tịch, đi về Thái lan lo tổ chức tuyển mộ quân kháng chiến. Riêng ông Phạm Văn Liễu là đại tá, ông quen biết nhiều, có tài ngoại giao nên ở lại Mỹ, giữ chức tổng vụ trưởng tổng vụ Hải Ngoại để đi khắp nơi vận động, tuyên truyền đồng bào yểm trợ kháng chiến. Ông khai trước tòa là cuốn phim quay cảnh chiến khu thật sự chỉ có khoảng 20 người Việt Nam, số còn lại là người Lào được thuê để đóng phụ thêm.
Kể tới đây, luật sư Paul Kleven của Mặt Trận đứng lên phản đối nhưng quan tòa bảo ông liễu cứ tiếp tục. Ông nói cảnh chiến khu trong phim là ở biên giới Lào và Thái lan, nhưng khi tuyên truyền với đồng bào thì chỉ nói tổng quát là ở Đông Nam Á để ai muốn hiểu ở đâu cũng được. Khi cuốn phim được trình chiếu khắp nơi, bạn bè ông Liễu điện thoại chất vấn bảo trong đó có nhiều kháng chiến quân không phải là người Việt Nam.
Tháng 3 năm 1982, Phạm Văn Liễu đi Thái lan lần đầu thăm trại kháng chiến, mướn của xứ này. Ông bảo Hoàng Cơ Định không có gởi tiền cho trại. Có một chàng trẻ tuổi khóc nhiều lần với ông Liễu, xin ông giúp cho được trở về Nhật vì ông Hoàng Cơ Minh giữ luôn giấy tờ thông hành không cho về, bảo là chỉ có một đường đi Thái lan, không có đường trở lại. Năm 1983, Mặt Trận có tổ chức Đại hội Chính nghĩa ở thủ đô Hoa thịnh đốn tiếp đón chủ tịch Hoàng Cơ Minh từ chiến khu Thái lan trở về. Trong dịp này, ông Minh tuyên bố kết hợp được 36 nhóm kháng chiến gồm 10.000 quân. Ông Liễu tâm sự với tòa là điều tuyên bố đó của Hoàng Cơ Minh làm ông xấu hổ. Hai ông tranh luận với nhau. Ông Minh bảo nói như vậy để đồng bào cho thêm tiền. Lúc này, tiền bạc Mặt Trận có rất nhiều, và ông Liễu đã nhiều lần hỏi ông Hoàng Cơ Định tức Phan Vụ Quang về sổ sách tài chánh thì không được trả lời đầy đủ. Ông Liễu bảo số tiền thu được của đồng bào đã không gởi cho kháng chiến quân mà dùng để mở hệ thống Phở Hòa, nhập cảng thực phẩm khô từ Thái lan và mở ra nhiều cơ sở thương mại khác.
Trong một cuộc họp quan trọng, do yêu cầu mấy anh em Hoàng Cơ Minh trình bày rõ ràng vấn đề tài chánh nhưng không được, ông Phạm Văn Liễu từ chức vào tháng 8 năm 1984. Ông nói Hoàng Cơ Minh có mời ông qua Thái lan để giải quyết nội bộ nhưng ông Liễu không đi. Ông kể thêm là trước đó, ông Minh có cho ông Liễu xem một tấm hình xử tử một kháng chiến quân tên là Hùng, hai tay bị trói đàng sau lưng. Nghĩ tới chuyện này, ông e ngại bảo rằng nếu ông đi chuyến đó thì có thể hôm nay không còn ngồi đây để khai trước tòa.
Được hỏi tới ba nhân vật lãnh đạo của Mặt Trận đứng nguyên đơn trong vụ kiện là Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa. Ông mô tả Hoàng Cơ Định rất khôn ngoan và có thể làm bất cứ chuyện gì để bảo vệ quyền lợi cá nhân. Bác sĩ Trần Xuân Ninh là một người tốt, nhưng từ khi vượt biển có đứa con bị chết thì mỗi lần nghĩ tới ông trở nên hung dữ. Ông bảo bác sĩ Ninh có hai khuôn mặt khác nhau, một bên là dễ thương, còn mặt khác là lạnh lùng và quá khích. Riêng Nguyễn Xuân Nghĩa là người có tài, phụ tá phó thủ tướng Nguyễn Văn Hảo trước đây lo về ngân hàng. Khi mời Nghĩa  giúp việc, bạn bè khuyên ông Liễu nên cẩn thận vì anh ta rất mưu mô.
Ông cay đắng thố lộ, sau khi từ chức tổng vụ trưởng tổng vụ Hải Ngoại năm 1984, ông cảm thấy xấu hổ, hối hận vì đã tin và cộng tác với mấy anh em Hoàng Cơ Minh. Nếu biết trước, ông sẽ không bao giờ làm như vậy. Từ 1985 1990, ông rút vào im lặng cho tới khi vợ chồng ký giả Lê Triết bị giết. Năm 1990, ông kể có nói chuyện với Cao Thế Dung, ông Liễu không bảo Mặt Trận chủ mưu vụ này vì không có bằng cớ rõ ràng, nhưng trong thâm tâm ông vẫn tin họ là thủ phạm. Suốt 5 năm nuôi vợ bệnh nặng cho tới khi bà qua đời, ông chán chường, mệt mỏi. Được hỏi lý do tại sao ông ra làm nhân chứng vụ kiện này cho bên bị đơn, ông bảo Mặt Trận có rất nhiều tiền, khoảng 20 triệu đôla, ỷ giàu có để kiện một người nghèo như Cao Thế Dung, một người sắp chết như Nguyễn Thanh Hoàng. Rồi chính luật sư Nguyễn Tâm, một người trẻ tuổi dám đại diện cho thân chủ Vũ Ngự Chiêu không sợ thế lực của Mặt Trận, điện thoại mời ông làm ông cảm động. Rồi linh hồn vợ ông bảo suốt đời ông dám nói lên lẽ phải, không sợ áp lực nào … Đó là các lý do khiến ông ra tòa khai hết sự thật.
Tới phiên luật sư Tâm lên hỏi, đưa ra tấm hình chụp thi thể Hoàng Cơ Minh hỏi ông Liễu có nhận ra là ai thì ông Liễu bảo đó là hình của vị chủ tịch Mặt Trận đã chết, chôn rồi lật mộ lên để chụp hình.
Rồi luật sư Paul Kleven bên Mặt Trận chất vấn với nhiều câu hỏi về tiểu sử của ông nhằm gây ấn tượng cho bồi thẩm đoàn là đại tá Phạm Văn Liễu vốn hay bất mãn, từng tham gia đảo chánh ở Việt Nam trước đây, rồi ra hải ngoại cũng muốn đối chọi với Hoàng Cơ Minh để lập một Mặt Trận mới … Với giọng nói trầm xuống, đôi lúc nghe không rõ, lối đặt câu hỏi khó hiểu đã làm ông Liễu nhiều lần yêu cầu lập lại to hơn. Luật sư Mặt Trận làm ông Liễu phải nhíu mày nghĩ ngợi trước khi trả lời, để tạo một sự không tin tưởng của 12 bồi thẩm viên. Luật sư đưa ra cuốn The long Road to Freedom của Michael L. Faber nói về tổ chức kháng chiến để chất vấn ông Liễu về một vài điểm nào đó …
Coi như suốt ngày thứ hai 19/1294 nhân chứng Phạm Văn Liễu đã chiếm hết thì giờ. Cuộc chất vấn ông Liễu chấm dứt lúc 4 giờ 30 chiều.
Rồi ông Nguyễn Xuân Phác, chủ nhiệm báo Dân Tộc ở San Jose lên bục nhân chứng.
Tòa nghỉ xử để ngày hôm sau tiếp tục lời khai của ông Phác.
San Jose 19/12/94
 
Lời kể thêm
Khi Vũ Hữu Dũng khai xong với luật sư Givens thì luật sư Mặt Trận Paul Kleven hỏi ông Dũng là hội thường đó dài bao nhiêu. Ông Dũng trả lời là dài gấp đôi phòng xử luật sư tỏ ý nghi ngờ Vũ Hữu Dũng ngồi hàng ghế sau cùng nên không thể thấy được Hoàng Cơ Định cầm súng hay cầm vật gì trong tay.
Và như đã kể trong bài báo, nhân chứng Phạm Văn Liễu đã lôi cuốn cả phiên tòa vào câu chuyện cuộc đời của ông hình ảnh một sĩ quan từng tham gia đảo chánh một tổng thống, một người từng là xếp sòng cảnh sát của một nước (ông Liễu khôn khéo nhắc tới tướng Nguyễn Ngọc Loan, người mà cả thế giới biết tới qua tấm hình lịch sử năm 1968 để hấp dẫn bồi thẩm đoàn Hoa Kỳ). Ông Liễu còn nhắc tới sự cộng tác và quen biết giữ ông với một vị tướng Hoa Kỳ thời còn chiến tranh Việt Nam hầu tạo một không khí gần gũi giữa người kể chuyện và người nghe xử án. Rồi câu chuyện quá khứ chuyển sang đề tài về Mặt Trận Ông xử dụng chữ « Hoàng family » nhiều lần để nói về mấy anh em Hoàng Cơ Minh nắm độc quyền lãnh đạo Mặt Trận.
Nhắc tới Hoàng Cơ Định, có lần ông nói là Định lúc làm trưởng khoa hóa học của trường đại học kỹ thuật Phú thọ, Sàigòn, trước 1975 có tham nhũng hối lộ nên bị đuổi. Khi luật sư Mặt Trận hỏi lý do ông Liễu lại tin Hoàng Cơ Định để ông định nắm giữ vụ tài chánh thì ông Liễu trả lời khoảng thời gian đầu mới thành lập Mặt Trận, số tiền đóng góp của đồng bào còn ít nên ông không để ý lắm. Tới khi ông Liễu -tổng vụ trưởng Hải ngoại- đi khắp nơi vận động đồng hương yểm trợ Mặt Trận kháng chiến thì tiền bạc mọi nơi gởi về ào ạt cho Phan Vụ Quang,vụ trưởng vụ Tài chánh. Lúc đó ông mới yêu cầu Hoàng Cơ Định trình bày sổ sách kế toán thì đã không được đáp ứng.
 
Thêm chuyện bên lề
Những điều Phạm Văn Liễu kể không có gì mới mẻ đối với những người đã từng theo dõi sinh hoạt chính trị của cộng đồng Việt. Mười năm trước ông cũng đã từng họp báo tuyên bố về chuyện lem nhem tài chánh của Mặt Trận. Nhưng ở giữa công đường tòa án Hoa Kỳ, nơi mà quyền tư pháp được tôn trọng ngang hàng với lập pháp và hành pháp, lời nói của ông đã ghi vào biên bản phiên tòa, là một tài liệu để công chúng  tham khảo. Một điều quan trọng là ông chính thức thú nhận cuốn phim quay cảnh chiến khu Thái lan có mướn người Lào để đóng vai khánh chiến quân. Hơn mười năm trước, khi cuốn phim được trình chiếu ở đài truyền hình CBS rồi khắp mọi nơi trong cộng đồng hải ngoại, nhiều người đã tỏ ý nghi ngờ về giá trị sự thật của nó. Nhưng ở trong một cơn lốc cuồng nhiệt mơ chuyện kháng chiến, đa số mọi người đều không muốn soi mói thêm vào chuyện đó. Hôm nay trước tòa, sự thật « lịch sử » đã được phơi bày. Hơn mười năm trước Phạm Văn Liễu tức chiến hữu Trần Trung Sơn đã say sưa thuyết phục đồng bào, vẽ ra chuyện đấu tranh mộng ảo thì giờ đây với mái tóc bạc phơ ngồi trên bục nhân chứng, cay đắng và can đảm nói lên những điều phũ phàng.
Có người chê trách ông xuất hiện trước tòa làm gì để khai ra những điều mà ông đã từng lừa dối đồng bào. Nhưng cũng có người bảo ông đã trả sự thật về cho lịch sử. Lịch sử của cộng đồng Việt Nam hải ngoại này mới có 20 năm, và cũng cần nhiều đóng góp của những « sự thật » để cộng đồng phát triển.
Một tạp chí văn nghệ của một tác giả đã có bài tường thuật tả cảnh 2 ông Hoàng Cơ Định và Phạm Văn Liễu về già ngồi đánh cờ tướng ở công viên phố tàu San Francisco. Hai người đã từng cộng tác thành lập Mặt Trận, rồi bất đồng ý kiến chia tay, nay cuối cuộc đời ngẫm nghĩ chuyện năm cũ làm bạn già lại với nhau.
Nhà văn đó có đi nghe phiên tòa và than thở là không ngờ kết cuộc của vở tưồng lại bi đát như vậy.
-Ông Nghĩa trước tòa có nói chữ « Ngãi » Nằm Vùng cùng một nghĩa với nghĩa (Nguyễn Xuân Nghĩa). Nhưng điều giải thích đó chưa đầy đủ vì « ngãi » và « nghĩa » giống nhau chỉ trong câu « già nhân ngãi, non vợ chồng » (ngải là vật dùng để trù ếm, như chữ bùa ngải, luyện ngải, củ ngải, ngải cứu …). Như vậy ông cho rằng Nguyễn Xuân Nghĩa được viết trại ra thành Nguyễn Xuân Ngãi và 2 cái tên này chỉ 2 người khác nhau vì ở San Jose có bác sĩ chuyên khoa về tim tên Nguyễn Xuân Ngãi, đương kim chủ tịch hội y sĩ VN hải ngoại. Nguyễn là họ, Xuân Ngãi nghĩa là … mùa xuân trên đất Quảng Ngãi (theo lời giải thích của bác sĩ này).
Thế mới biết đụng tới ngôn ngữ Việt Nam, tìm hiểu nghĩa của cái tên đặt cho con người, không dễ dàng.
 
 
 
Phiên tòa 7 : vụ xử Mặt Trận kiện báo chí đến hồi quyết liệt
 
-Trung sĩ Douglas Zwemke : Cảnh sát và FBI đang điều tra về việc làm phi pháp của Mặt Trận.
-Cô đoàn viên Trần Diệu Thanh : tôi vào Mặt Trận vì yêuthương và nhân đạo …
 
San Jose (Thời Báo) –sáng thứ ba 20812/94, nhân chứng Nguyễn Xuân Phác tiếp tục lời khai trước tòa qua luật sư Nguyễn Tâm. Chiều ngày hôm trước, ông kể rằng ông là một trung tá VNCH, ở San Jose từ 1976, từng là chủ nhiệm tuần báo Dân Tộc, rồi nhât báo Dân Việt, rồi Người Việt Bắc Cali. Là bạn học cùng trường với chủ tịch Mặt Trận Hoàng Cơ Minh. Năm 81 – 82, ông Minh có mời ông Phác tham gia tổ chức nhưng ông từ chối bảo là muốn cầm bút hơn là cầm súng. Với kinh nghiệm quân đội, ông Phác tỏ ý nghi ngờ về cuốn phim tuyên truyền đoàn quân kháng chiến của Mặt Trận và chuyện họ có 10.000 tay súng. Vì thế, tuần báo Dân Tộc đã có những bài viết nêu vấn đề đó của độc giả, nhưng Mặt Trận im lặng không trả lời. năm 1984, khi có sự rạn nứt trầm trọng trong nội bộ bởi việc tổng vụ trưởng Hải ngoại Phạm Văn Liễu rời khỏi Mặt Trận thì báo Dân Tộc đăng những bài viết về sự lem nhem tiền bạc quyên được của đồng bào trích ra từ tài liệu họp báo của ông Liễu. sau đó, theo lời ông Phác, Mặt Trận đã trả lời bằng cách gọi điện thoại, gởi thư hăm dọa, lục lọi phá phách tòa soạn. Những thân chủ quảng cáo đã nói với ông Phác là họ không dám đăng quảng cáo trên báo của ông vì ngại bị phiền lụy.
Ông Phác bảo từ 1981 đến 1984, những nhà lãnh đạo Mặt Trận là Hoàng Cơ Minh, Phạm Văn Liễu và Trần Minh Công, nhưng từ 1984 trở về sau thì Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa cầm đầu. Ông kể có quen bác sĩ Trần Xuân Ninh, hai người có lần thăm viếng nhau, và mô tả ông Ninh có 2 bộ mặt khác nhau : lúc là một bác sĩ dễ thương, lúc thì lạnh lùng tính toán.
Ông phê bình cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » của Cao Thế Dung là đã dám nói lên sự thật, những sự thật được tiết lộ tới những người bên trong. Luật sư Tâm hỏi về nguồn tin Hoàng Cơ Minh đã chết thì ông Phác nói là ông tin điều này đúng.
Tới phiên luật sư Paul Kleven của Mặt Trận chất vấn ông Phác tại sao không liên lạc trực tiếp với Mặt Trận để phỏng vấn, viết báo thì ông phác bảo Hoàng Cơ minh thì ở thái lan, Phạm Văn Liễu thì đi khắp nơi, không có địa chỉ hoặc điện thoại chính thức của Mặt Trận. luật sư nêu thắc mắc về sự cộng tác của ký giả Nguyễn Tâm 10 năm trước (tức luật sư Nguyễn Tâm bây giờ) với báo dân tộc và được trả lời là ký giả Nguyễn Tâm lúc đó chỉ lâu lâu gởi bài thôi.
-Sau đó tòa mời ông Hoàng Cơ Định lên bục nhân chứng để luật sư Givens của Nguyễn Thanh Hoàng chất vấn về sổ sách tiền bạc mà ông Định là vụ trưởng Tài chánh với cái tên Phan Vụ Quang. Ông Định có nói thỉnh thoảng đồng bào gởi chi phiếu đề tên ông và ông đã bỏ vào trương mục của Mặt Trận. Khi luật sư Paul Kleven Mặt Trận hỏi thì ông Định phản công ông Nguyễn Xuân Phác là Mặt Trận có địa chỉ và điện thoại trên báo Kháng Chiến. Báo Dân Tộc và Dân Việt có nhiều kẻ thù khác như một số người trong cộng đồng Công giáo, cộng đồng Việt Nam quá phức tạp khó mà biết ai là kẻ gây nên chuyện hăm dọa …
-Màn gây cấn nhất của phiên tòa là trung sĩ mật vụ Douglas Zkemwe thuộc ban điều tra tội ác trong cộng đồng Việt Nam có được ra tòa làm nhân chứng hay không ? Hai bên luật sư tranh cãi kịch liệt. Trong lúc này, 12 viên bồi thẩm được mời ra khỏi phòng xử để không bị ảnh hưởng đến phán quyết của họ. Cuối cùng chánh án Joseph Biafore dung hòa ý kiến là Douglas Zwemke lên bục nhân chứng trình bày với cử tọa những tài liệu của cuộc điều tra Mặt Trận và xin lưu ý là bồi thẩm đoàn không có mặt lúc Douglas khai. Viên cảnh sát này nói rằng cơ quan an ninh đã có những chứng cớ về việc lem nhem tiền bạc của một số người lãnh đạo Mặt Trận, về việc các đoàn viên có vũ khí để hăm dọa người khác, về việc gian lận thuế má sổ sách … và vì cuộc điều tra đang tiến hành nên ông không thể tiết lộ nhiều. Zwemke bảo rằng ông theo dõi Mặt Trận hơn 10 năm nay, ông học tiếng Việt để tiếp xúc với nhiều nhân chứng trong cộng đồng …
Sau khi nghe viên cảnh sát trình bày, quan tòa tuyên bố là lời khai của Phạm Văn Liễu và Nguyễn Xuân Phác đã quá đủ để cho bồi thẩm đoàn suy nghĩ về Mặt Trận như thế nào. Vì đây là một vụ kiện dân sự, nếu để Douglas Zwemke khai với 12 bồi thẩm viên thì họ sẽ thiên về phía bị đơn, bất lợi cho nuyên đơn, phán quyết sẽ thiếu công bằng.
-Sau đó Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu một lần nữa lên để trả lời các câu hỏi, chẳng có gì mới mẻ cả, nội dung giống tuần trước. Chỉ có thêm là Nguyên Vũ giơ cao tờ báo Metro ấn hành tại San Jose 1989 có hình chụp Hoàng Cơ Minh với tựa đề MISSING ? (MẤT TÍCH ?). Ông bảo nếu còn sống thì sau 7 năm sao không nghe thấy tin tức gì về ông Minh cả ?
Buổi chiều bên Mặt Trận phản công trở lại. Họ đưa ra 2 nhân chứng. Người đầu tiên là cô Trần Diệu Thanh lên kể về tiểu sử học hành tốt nghiệp đại học San Jose, đang làm việc cho một hãng Mỹ. Cô bảo cô vào Mặt Trận từ 1983 với lý do vì yêu thương, nhân đạo, bác ái … Cô có tham gia đoàn văn nghệ Mặt Trận trong những buổi trình diễn ca nhạc, văn hóa. Cô không thấy Mặt Trận chủ trương bạo lực  mà chỉ thấy đường lối hòa bình. Mặc dù Trần Diệu Thanh đã nhiều lần được nêu tên trong các bài phỏng vấn trên báo San Jose Mercury News, nhưng khi luật sư Tâm hỏi cô có phải là phát ngôn viên của Mặt Trận thì cô trả lời là không. Cô nói cô không biết người phát ngôn viên là ai. Cô kể một số thành tích của Mặt Trận như đã vận động được với vị dân cử tiểu bang Cali đặt thêm điều kiện nhân quyền khi bang giao với Việt Nam.
Người kế tiếp là Ngô Đức, 36 tuổi, cũng ra trường kỹ sư ở Hoa Kỳ. Ông Đức nêu lý do gia nhập Mặt Trận vì muốn đấu tranh với cộng sản. Ông kể những hoạt động của nhóm đoàn viên (trong đó có ông) là trình diễn văn hóa, tuyệt thực cho nhân quyền trước Liên Hiệp Quốc …
Hình ảnh Trần Diệu Thanh và Ngô Đức, 2 đoàn viên trẻ trung ca ngợi hoạt động của Mặt Trận, đối nghịch lại những lời cáo buộc của bên bị đơn gồm những mái đầu đã bạc đang làm 12 viên bồi thẩm phân vân.
Như thế là phần lấy lời khai của 2 bên đã xong. Ngày thứ tư 21/12/94 các luật sư sẽ đúc kết sự kiện và tranh luận trước quan tòa cùng bồi thẩm đoàn một lần cuối (closing argument) rồi bồi thẩm đoàn sẽ họp riêng để ra phán quyết chung cuộc bên nào thắng, bên nào thua.
Đây là một vụ xử dân sự (Hộ), Mặt Trận kiện tác giả Cao Thế Dung (về 3 bài báo và một cuốn sách nói về Mặt Trận) về tội mạ lỵ nhưng khi đăng đường, nội vụ đã trở thành một vụ hình sự (Hình) liên quan tới giết người, khủng bố, lường gạt, trốn thuế … Báo chí có quyền phê bình các khuôn mặt công cộng, nhưng phải đưa ra chứng cớ rõ ràng. Bên bị đơn gồm Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng và Vũ Ngự Chiêu chưa làm được điều đó. Nhưng bên Mặt Trận với những vấn đề phức tạp về luật pháp trong cộng đồng Việt hơn 10 năm qua đã ghi nhận chưa giải tỏa được.
Trong cuộc phỏng vấn luật sư Nguyễn Hữu Liêm bên lề tòa án thì rất khó đoán bồi thẩm đoàn quyết định ra sao. Tỉ lệ không thua kiện của Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu -người xuất bản cuốn sách là 70%. Tỉ lệ của Nguyễn Thanh Hoàng -chủ nhiệm VNTP đăng 3 bài báo là 60%. V tỉ lệ của Cao Thế Dung là 55%.
 
San Jose 20/12/94
 
Lời kể thêm
Ông Nguyễn Xuân Phác là người nói tiếng Anh trôi chảy và giọng nói rõ nhất trong các nhân chứng VN lớn tuổi xuất hiện trước tòa. Dáng dấp cao ráo, máitóc cũng bạc trắng như Phạm Văn Liễu, thái độ của người chủ nhiệm tuần báo dân tộc San Jose này rất tự nhiên trả lời những câu hỏi của các luật sư. Ông Phác bảo là đang dịch tin tức cho một đài phát thanh và truyền hình ở San Jose. Qua 3 tờ báo ông đã làm là Dân Tộc 1983 – 1986, Dân Việt 1986 – 1987, và cuối cùng là Người Việt Bắc Cali 1987 – 1988. Khi luật sư chất vấn ông Phác, luật sư lôi ra chuyện tiệm vàng Nhan Thành San Jose bị các đoàn viên Mặt Trận và một số người biểu tình chống đối (vì bà Nhan Thành về VN rồi qua Mỹ lại) mà tờ báo ông có tường thuật. Câu chuyện không có ăn nhập gì tới lời khai của ông Nguyễn Xuân Phác về chuyện Mặt Trận phá tờ báo Dân Tộc, nhưng cử tọa ngầm hiểudụng  ý của luật sư Tâm là muốn lấy bằng cớ về việc Mặt Trận chống kinh tài và du lịch cho cộng sản để xử dụng cho bài biện hộ của ông sau này.
Rồi tới Hoàng Cơ Định lên bục nhân chứng trở lại. Luật sư Givens hỏi ông Định có lấy tiền của Mặt Trận xài riêng cho cá nhân không, thì người vụ trưởng Tài chánh này trả lời nhiều lần là « không ». Nhưng có 2 lần Hoàng Cơ Định xác nhận là có lấy ra để trả tiền lươngcho ông và sau khi ông định hoàn thành 1 công việc nào đó. Ông ta bảo là có lãnh lương của Mặt Trận.
Bên bị đơn sau khi đưa ra 2 nhân chứng Phạm Văn Liễu và Nguyễn Xuân Phác để tấn công bên Mặt Trận nguyên đơn, còn muốn đưa thêm 1 nhân chứng quan trọng khác, đó là trung sĩ cảnh sát (sergeant) Douglas Zwemke. Cũng nên biết là Zwemke đã xuất hiện trong chương trình NightLine của ABC ngày 30/11/94 do Ted Koppel phụ trách với đề tài : « Các ký giả Hoa Kỳ của các báo ngoại ngữ đã bị sát hại ». Xin giải thích thêm về vụ cảnh sát bắt 1 số đoàn viên Mặt Trận có vũ khí. Chuyện như sau : vào cuối năm 1984, khi ông Phạm Văn Liễu họp nội bộ Mặt Trận thì có 2 đoàn viên ngồi ngoài xe có mang súng để canh chừng hầu bảo vệ vì sợ phe Hoàng Cơ Minh thanh toán. Cảnh sát bắt 2 người này nhưng không truy tố với điều kiện phải giúp họ điều tra về Mặt Trận. Douglas Zwemke cũng tham gia Mặt Trận và có đóng góp tiền cho tổ chức. Từ tấm chi phiếu được trả về từ nhà băng, cảnh sát đã truy ra 1 số trương mục bí mật khác mà những nhà lãnh đạo Mặt Trận đã chuyển tiền 1 cách bất hợp pháp, kinh doanh mua bán, … Cũng xin tường thuật là khi tòa xử vụ kiện dân sự về sự vu khống phỉ báng này, ngoài dăm ba người đi nghe, lúc nào cũng hiện diện mấy nhân viên FBI để theo dõi phiên tòa.
Cũng xin nhắc lại sự kiện 23/4/91 Hoàng Cơ Định và vợ cùng 3 nhân vật lãnh đạo Mặt Trận bị truy tố về tội gian lận thuế má và đang được tại ngoại hầu tra với số tiền thế chân là 100.000 đôla mỗi người.
Chương tình NightLine của Ted Koppel đã làm các nhân chức cap cấp ngành an ninh cảnh sát Hoa Kỳ để ý tới nội vụ và đã chỉ thị nhân viên điều tra kỹ càng hơn nữa.
Khi Vũ Ngự Chiêu lên bục nhân chứng trở lại như đã tường thuật ở bài báo trên, luật sư Tâm đưa ra tờ báo nhân dân của  cộng sản trong nước ngày 04/12/87 có đăng tin và hình Hoàng Cơ Minh đã chết. Vũ Ngự Chiêu với cái nhìn của một sử gia, ông nói ông không tin là HCM còn sống.
Như vậy bên đơn đã hoàn tất lời khai của các nhân chứng. Họ bị bên Mặt Trận cáo buộc là đã viết báo, sách vu khống phỉ báng, nhưng họ đã phản công ngược lại, tố cáo Mặt Trận bao nhiêu là chuyện xấu : nào là lường gạt đồng bào về vụ chiến khu không có thật ở Thái lan, nào là lem nhem tiền bạc đóng góp, nào là đe dọa khủng bố người cầm bút, …
Và tới phiên phe nguyên đơn Mặt Trận chống đỡ những lời tố cáo ấy với lời khai của Trần Diệu Thanh và Ngô Đức. Nhân chứng duy nhất phụ nữ là Trần Ngọc Diệu Thanh, 1 cô gái hoạt động tích cực cho sinh hoạt cộng đồng và cũng là đoàn viên Mặt Trận. Cô cùng mấy chị em trong nhà, là con ông Trần Tế Hồng, cháu kêu nhà văn Chu Tấn là chú ruột, đều góp mặt đầy đủ trong các công tác của Mặt Trận địa phương San Jose. Cách đây 4 năm, Mặt Trận ngầm hổ trợ thành lập Tổng hội sinh viên Bắc Cali và Diệu Thanh cũng là 1 ủy viên. Với dáng xinh xắn, lại hăng say hoạt động nên cô khá nổi tiếng trong vùng này. Nói tiếng Anh lưu loát, và với những điều hầu như thuộc lòng, Diệu Thanh ca ngợi Mặt Trận là 1 tổ chức đầy lý tưởng. Ngô Đức cũng nói lên hoạt động tích cực của Mặt Trận.
Phiên tòa chấm dứt các lời khai. Ngày mai cũng rất là quan trọng với các lời biện hộ và cáo buộc của luật sư 2 bên (closing argument).
 
Thêm chuyện bên lề
Cách đây hơn 10 năm, tuần báo Dân Tộc được coi là mạnh nhất của Thung lũng Hoa Vàng San Jose được nhiều cây bút trong vùng cộng tác. Nhưng ông Phác cùng với chủ bút Hà Túc Đạo vốn có khuynh hướng « lội ngược dòng » nghĩa là thường đăng những bài báo đưa ra ý kiến trái ngược lại dư luận đương thời. Và dĩ nhiên cái thời mà quần chúng ủng hộ Mặt Trận lên cao nhất, tờ Dân Tộc cũng có bài đặt vấn đề 1 số sự kiện tuyên truyền của tổ chức này. Rồi cho đến tờ Dân Việt (thời Nguyễn Đạt Thịnh từ Hawai về làm chủ bút) cũng dính dáng vào sự tranh chấp nội bộ của cộng đồng Công giáo Việt Nam tại San Jose. Rốt cuộc các tờ báo của ông Phác vì cái ý kiến « lội ngược dòng » đó nên cũng có đụng chạm quyền lợi của 1 số phe nhóm. Và tòa soạn bị phá, ăn trộm, các thùng bán báo bị đập và trét phân, chủ bút Nguyễn Đạt Thịnh bị 1 kẻ nào liệng đầu chó trước nhà kèm theo lá thư hăm dọa, cá nhân Nguyễn Xuân Phác cũng bị điện thoại, thư từ cảnh cáo, …
-Trong phòng xử thấy có mặt Nguyễn Đạt Thịnh bay từ Hawai về để chuẩn bị làm nhân chứng cho bên bị đơn. Ông Thịnh trước 1975 là chủ bút 1 tờ báo quân đội. sau khi thôi làm chủ bút tờ Dân Việt ở San Jose năm 1987, ông được mời cộng tác với tờ Quân Đội nhưng chỉ được mấy số báo rồi cũng đình bản. Nguyễn Đạt Thịnh cũng xuất bản cuốn tiểu thuyết « di sản » nói lên sự khủng bố của Mặt Trận đối với 1 số người.
Sự kiện cái đầu chó liệng trước nhà ông lúc còn làm cho tờ Dân Việt ở San Jose được ghi vào tuyển tập Anh ngữ « Silence : the unsolved murders of immigrant journalists » do Ủy ban bảo vệ Ký giả ấn hành. Tập tài liệu đã ghi sai nơi xảy ra sự việc là houston.
-Lúc tòa nghỉ giải lao, ông Phạm Văn Liễu bảo tôi rằng : cũng vào ngày tháng này của 10 năm trước, cuối tháng 12/1984 đã xảy ra chuyện đổ vỡ của Mặt Trận giữa ông và Hoàng Cơ Minh. Và 10 năm sau kéo nhau ra tòa cũng lôi chuyện cũ. Chắc đây là lần cuối vì chẳng có chu kỳ 10 năm tái diễn, chắc gì còn sống tới lúc đó. Ông đùa rằng Ngô Đình Diệm lên án tử hình ông và Hoàng Cơ Minh cũng muốn làm vậy. Nhưng ông còn sống tới giờ mà 2 người kia đã không còn.
-Trung sĩ cảnh sát Douglas Zwemke có vài phút trao đổi với tôi và ông nói ông tin là bên bị đơn sẽ không thua kiện qua những diễn tiến của các ngày phiên tòa. Có 1 điều khó hiểu là Douglas Zwemke nói ông nghĩ rằng Hoàng Cơ Minh vẫn còn sống. Một người bạn của viên cảnh sát mật vụ này kể cho ông ta nghe là đã gặp vị chủ tịch Mặt Trận này ở 1 bữa cơm tối tại 1 quán ăn bên Nhật. Tôi bảo nếu chính mắt Zwemke thấy thì còn có thể tin, chứ nghe qua 1 người bạn kể thì cái chuyện đồn đãi tai này qua tai kia đã có quá nhiều rồi. Và tôi vẫn cứ thắc mắc về điều Zwemke nói vì ông là cảnh sát mật vụ, nói chuyện qua loa với 1 người không quen như tôi, chẳng có điều gì bí mật để thố lộ. Và ông đưa ý kiến đó với mục đích gì, nào ai biết.
-Cách đây 4 năm, người viết có tập hát đồng ca cho Diệu Thanh và các bạn sinh viên. Giờ đây gặp nhau ngoài hành lang tòa, cô ngạc nhiên vì không ngờ tôi đang làm công việc của 1 ký giả tường thuật vụ xử. Diệu Thanh trách móc chuyện ông Liễu ngày xưa tuyên truyền cho Mặt Trận, bây giờ ra trước tòa nói ngược lại. tôi hỏi cô nghĩ gì về cuốn phim quay ở chiến khu có nhờ người Lào đóng vai kháng chiến quân theo lời Phạm Văn Liễu khai thì Diệu Thanh trả lời có nhiều cuốn phim tài liệu quá cô chẳng nhớ là cuốn nào. Cô bày tỏ ý nghĩ là cô cùng các bạn đồng lứa đọc cái tin Cao Thế Dung đốt bằng tiến sĩ trước mộ mẹ mà thấy kỳ cục. Cái bằng tiến sĩ có là cái quái gì đâu mà phải quan trọng, cái tư tưởng trọng bằng cấp quá mức của người Việt cần phải sửa đổi.
Sự xuất hiện của Trần Diệu Thanh trước tòa cũng là nét nổi bật. Một cô gái trẻ, nói tiếng Anh lưu loát mà ngày hôm sau trong lời biện hộ, luật sư Tâm đã nhắc lại là « a beutiful lady with perfect English ». Lời phát biểu đầy tính lý tưởng của cô về Mặt Trận nghe cũng ngọt tai. Vóc dáng nữ tính bên cạnh những khuôn mặt già nhân chứng đàn ông già nua, rồi những từ ngữ yêu thương nhân đạo của cô cũng hiếm hoi so với những lời khai đầy hận thù, căng thẳng giữa 2 phe suốt cả vụ xử án. Do đó Trần Diệu Thanh trở thành  1 nhân vật là lạ, tuy không quan trọng nhưng khán giả sẽ nhớ mãi sau khi xem xong vở tưồng « Mặt Trận kiện báo chí » này.
 
 
Phiên tòa 8 : phiên tòa lịch sử sắp kết thúc
-luật sư Mặt Trận đòi bồi thường 550.000 đôla.
-cảnh sát tăng cường an ninh phòng xử.
-lời biện hộ của luật sư Nguyễn Tâm làm bồi thẩm đoàn cảm động.
 
San Jose (Thời Báo) –như đã tường thuật, ngày thứ tư 21/12/94, luật sư 2 bên cùng tranh luận trước bồi thẩm đoàn (closing argument) gồm12 người để thuyết phục họ. Tất cả những lời khai các nhân chứng, tài liệu được đúc kết.
Vì đây là 1 vụ kiện dân sự nhưng nội vụ rất phức tạp lại liên quan tới vấn đề hình sự nên quan tòa muốn lời biện hộ của các luật sư chỉ giới hạn trong việc các bài báo và cuốn sách có mạ lỵ 3 người bên nguyên đơn là Hoàng Cơ Định, Nguyễn Xuân Nghĩa cà Trần Xuân Ninh hay không ?
Phòng xử chật kín người, đặc biệt các đoàn viên Mặt Trận có mặt rất đông, khác hẳn mọi hôm trước. Không khí hồi hộp, có 1 vẻ gì hơi căng thẳng nặng nề. Không thấy Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa từ 2 ngày nay. Hoàng Cơ Định cùng vợ, Hoàng Cơ Long thì lúc nào cũng túc trực.
Bên này dãy ghế, Cao Thế Dung vừa là bị đơn vừa tự biện hộ nên được ngồi chung bàn với các luật sư Nguyễn Tâm, Richard Givens và Paul Kleven. Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu húng hắng ho nhiều lần. Nguyễn Thanh Hoàng ngồi yên đọc với cuốn sách trên tay. Phạm Văn Liễu đến từ Texas, sau lời khai quan trọng hôm thứ hai vẫn nán lại chờ kết quả.
Luật sư Paul Kleven của Mặt Trận phát biểu đầu tiên. Lần này ông cầm micro để mọi nghe rõ. Ông lý luận rằng chuyện 3 bài báo của Cao Thế Dung kết tội 3 người lãnh đạo Mặt Trận chủ mưu giết ký giả Lê Triết không có bằng cớ, rồi Nguyễn Thanh Hoàng (chủ nhiệm báo VNTP) không chịu nghiên cứu kỹ trước khi cho đăng, rồi Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu (chủ nhà xuất bản Đa Nguyên) có nghi ngờ về tài liệu cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » mà vẫn cứ in. Ông đòi bồi thường cho thân chủ của ông như sau :
-Hoàng Cơ Định 150.000 đôla,
-Nguyễn Xuân Nghĩa 150.000 đôla,
Trần Xuân Ninh 250.000 đôla.
Luật sư Paul Kleven nói rất dài, kéo cho tới giờ trưa.
Tòa ra lệnh tạm nghỉ. Khi chánh án Joseph Biafore vừa đi khỏi, mọi người chuẩn bị ra khỏi phòng xử thì 1 đoàn viên Mặt Trận tên là Đoàn Thê bước tới hàng ghế của Phạm Văn Liễu ngồi, lấy ngón tay dí mạnh vào ngực ông và hằn học la lớn : « Sao anh không kéo Nguyễn Bích Mạc theo. Đem theo mấy con « dog » này làm gì ? Mấy con chó này yếu lắm, » ám chỉ những người ngồi xung quanh ông ta. Tức thì sau đó, ông Liễu trình bày sự việc với viên cảnh sát trực ở tòa.
Vì lý do đó, mở đầu phiên tòa ông chánh án có mấy lời nói với người dự khán là hãy giữ thái độ lịch sự và tôn trọng kỷ luật của phiên tòa. Hai viên cảnh sát được tăng cường, đứng 2 bên đề phòng mọi tình huống chúng tôi xảy ra.
Rồi tới phiên luật sư Richard Givens, đại diện cho Nguyễn Thanh Hoàng lên bục. Những điều ông trình bày có tính cách pháp lý :
-bên nguyên đơn là những khuôn mặt công chúng (public figures), do đó phải chịu mọi sự phê phán tốt xấu của dư luận.
-họ không chứng minh được rõ ràng những dữ kiện của bên bị đơn đưa ra là sai hoặc có tính khả nghi (serious doubt).
-những độc giả trung bình khi đọc 3 bài báo và cuốn sách không hiểu rõ là nói xấu 3 người nào.
-không thấy có sự thiệt hại vật cất về phía nguyên đơn.
Rồi Cao Thế Dung vừa là bị đơn vừa là « luật sư » được tòa cho phép tự biện hộ. Ông kính cẩn chào chánh án và bồi thẩm đoàn, rồi cao giọng đọc bài « diễn văn biện hộ » soạn sẵn. Ông nói, ông 62 tuổi, đã trốn lánh cộng sản để tìm tự do nơi đất hứa Hoa Kỳ này. Nhưng bất hạnh thay cho ông và những người đồng hương đang bị 1 đám mây mù của sự sợ hãi bao phủ. Đó là Mặt Trận, 1 quyền lực khủng bố vô hình đang muốn dập tắt tiếng nói của kẻ yếu thế. Ông cố giữ sự im lặng vì an ninh cho gia đình ông. Nhưng sau khi vợ chồng ký giả Lê Triết bị giết thì ông quyết định cất cao tiếng nói tố cáo. Cao Thế Dung kể : ông đã phỏng vấn nhiều nhân chứng, tìm kiếm tài liệu, và ông tin rằng những nhà lãnh đạo Mặt Trận đã chủ mưu vụ thảm sát này. Và ông phải nói lên sự thật, phá vỡ sự im lặng sợ hãi để người Việt đồng hương có thể sống an lành. Mặc dù không có tiền thuê luật sư, nhưng ông không thất thế bởi vì « sự thật là lời biện hộ, và công lý là quan tòa ».
Ông kết thúc bài « diễn văn biện hộ » với lời chúc giáng sinh vui vẻ cho mọi người.
Tòa nghỉ giải lao.
Rồi luật sư Nguyễn Tâm, đại diện cho Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu bước lên bục. Người dự khán Việt Nam có vẻ chú ý hơn, có lẽ muốn thử nghe 1 luật sư Việt Nam ở 1 phiên tòa Hoa Kỳ biện hộ ra sao trong 1 vụ kiện tình tiết gay cấn như phim ảnh.
Với giọng nói từ tốn, cử chỉ dịu dàng, luật sư Tâm bảo rằng bồi thẩm đoàn dù chỉ trong 8 ngày nhưng được nghe kể 1 câu chuyện trong hơn 10 năm qua với những sự kiện thích thú tả về sinh hoạt chính trị của cộng đồng hải ngoại và đất nước Việt Nam. Vụ xử không phải chỉ thắng kiện hay thua kiện mà là 1 con đường đi tìm tự do và liên quan tới Mặt Trận (ghép chữ của cuốn sách « The long Road to the Freedom » và cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể »).
Luật sư nói những điều mà bên bị đơn đã làm với niềm tin thật sự của họ và tới giờ này bên nguyên đơn vẫn chưa đưa ra những bằng cớ để chứng minh ngược lại. Ông nhắc tới trường hợp báo chí, tin tức đã loan tải Hoàng Cơ Minh chết nhưng Mặt Trận cứ tuyên truyền là còn sống. Ông nhấn mạnh về quyền phê phán của đồng bào đối với lãnh đạo Mặt Trận và có tinh thần đòi hỏi lãnh đạo Mặt Trận phải chịu chơi, chấp nhận sự phê phán này. Luật sư bênh vực cho người viết là dù có thể có sự cẩu thả đáng trách nhưng những vị này không dám viết thì còn ai dám viết nữa ?
Luật sư đặt thêm 1 nghi vấn nữa về sự không  thành thật của Mặt Trận. Như ngày hôm trước, cô đoàn viên dễ thương Trần Diệu Thanh lên bục nhân chứng bảo rằng cô vào Mặt Trận vì lý do yêu thương và nhân đạo, ngược hẳn với cương lĩnh của Mặt Trận là lật đổ chính quyền cộng sản, phá vỡ tổ chức kinh tài cho cộng sản. Luật sư Tâm nói việc đòi bồi thường thiệt hại cho Hoàng Cơ Định 150.000 đôla, Nguyễn Xuân Nghĩa 150.000 đôla, Trần Xuân Ninh 250.000 đôla (2 người này vắng mặt) không đáng kể bằng sự thiệt hại to tát mà bị đơn và cộng đồng Việt Nam đã gánh chịu. Ông nói thêm nhân chứng Phạm Văn Liễu sở dĩ ra tòa khai vì muốn trả sự thật về cho lịch sử.
Cuối cùng, khác hẳn với thái độ điềm tĩnh nãy giờ, luật sư Nguyễn Tâm bỗng hùng hồn linh động hẳn lên, kể cho bồi thẩm đoàn 12 người nghe 1 câu chuyện ngụ ngôn. Rằng ở 1 làng kia, có 3 chàng thanh niên tinh nghịch, 1 ngày nọ tìm đến gặp vị kỳ  lão để thử tài. Một chàng để trong bàn tay con chim nhỏ bé và nắm tay lại, đố ông già thông thái rằng con chim dễ thương kia sống hay chết ? Ông mỉm cười trả lời : « Này cậu ơi, nếu cậu muốn nó chết thì hãy bóp chặt bàn tay, còn nếu cậu muốn nó sống thì hãy mở bàn tay ra cho nó được tự do bay đi, vì câu trả lời nằm trong tay cậu ». Luật sư Tâm trong giây phút diễn tả xuất sắc đã tha thiết mời gọi, ví bồi thẩm đoàn là kỳ lão kia hãy giúp cho bàn tay cậu thanh niên mở ra để con chim tội nghiệp được tự do bay bổng lên bầu trời xanh ngắt. Luật sư nắm bàn tay rồi từ từ mở ra theo giọng nói cảm động. Một vài phụ nữ trong bồi thẩm đoàn rươm rướm nước mắt.
Có tới 8 người đàn bà, 1 ông Mỹ đen, 1 thanh niên, 1 ông già, và 1 trung niên ngồi ghế bồi thẩm, sẽ quyết định ai đúng ai sai, ai thua ai thắng.
Sau khi nghe chánh án Joseph Biafore hướng dẫn thủ tục pháp lý, bồi thẩm đoàn 12 người sẽ họp riêng để thảo luận. Theo luật tòa, 1 ý kiến phải được ít nhất 9 vị chấp thuận trở thành phán quyết tối hậu chung cuộc.
Vì ngày Giáng Sinh gần kề, có lẽ ngày thứ năm hoặc chậm nhất là ngày thứ sáu 23/12/94 bồi thẩm đoàn sẽ đưa ra kết quả.
 
San Jose 21/12/94
Trần Củng Sơn.
 
 
 
Lời kể thêm
Xin nói rõ phòng xử có khoảng 50 ghế dành cho người dự khán và nhân chứng ngồi. Hôm nay là ngày quan trọng (closing argument), con số đoàn viên Mặt Trận tới ủng hộ phe họ gần 30 người, và gồm những nhân vật cao cấp trong tổ chức này.
Vũ Ngự Chiêu tỏ vẻ lo ngại là không biết Mặt Trận đang giở trò gì đây, có thể là có bạo động xảy ra vì không khí có vẻ nặng nề, thù hận. Tòa cử tới 1 nhân viên an ninh để canh chừng. Lúc Đoàn Thê tới xỉ vả ông Liễu, những người ngồi gần bất ngờ, cứ tưởng 2 người là bạn. Đoàn Thê với bí danh là Nguyễn Đoàn, là ủy viên thường vụ X-113 tức xứ bộ Mặt Trận Bắc Cali. Nguyễn Bích Mạc được nhắc tới là 1 nhân vật có tài ngoại giao, là đàn em của Phạm Văn Liễu. Và Đoàn Thê là đàn em của Hoàng Cơ Minh. Khi ông Liễu tường trình sự việc cho viên cảnh sát ở tòa, rồi phàn nàn với luật sư Paul Kleven của Mặt Trận là Hoàng Cơ Định đã chỉ thị người của ông ta tới nhục mạ thì ông Định đứng gần đó phản đối là không đúng.
Lời cáo buộc của luật sư Mặt Trận tóm gọn lại là mấy ý như đã trình bày ở bài báo trên.
Lời biện hộ của luật sư Richard Givens bào chữa cho VNTP có tính cách chuyên môn pháp lý. Mặc dù bài báo và cuốn sách buộc tội Mặt Trận mà không có chứng cớ rõ ràng, nhưng ngược lại bên Mặt Trận cũng không chứng minh được những điều bên bị đơn đưa ra (như khủng bố, lem nhem tiền quyên góp của đồng bào, không dám nhìn nhận sự thật, tuyên truyền dối trá, …) là sai. Và độc giả bình thường khi đọc cái tên Phan Vụ Cu, Trần Xuân Hầu, Ngãi Nằm Vùng cũng không hiểu rõ 3 người này là ai. Và bác sĩ Trần Xuân Ninh vẫn phây phây đi diễn thuyết chính trị. Nguyễn Xuân Nghĩa tà tà viết báo. Hoàng Cơ Định thì cũng bình thường (không hiểu bồi thẩm đoàn có biết chuyện Hoàng Cơ Định và vợ đang bị truy tố ra tòa về tội trốn thuế và gian lận tiền bạc mà tòa đại hình sẽ xử vụ này vào tháng 4/1995 hay không ?). Chả thấy người nguyên đơn bị thiệt hại gì cả.
Lúc Cao Thế Dung đóng vai « luật sư » tự biện hộ cho mình thì rất phấn khởi hùng hồn. Khi đọc tới đoạn tố cáo 3 nhà lãnh đạo Mặt Trận, ông lấy tay chỉ thẳng về hướng Hoàng Cơ Định đang ngồi ở hàng ghế dự khán (Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa vắng mặt). Bài « diễn văn biện hộ » mang đầy xúc cảm và tự tin của Cao Thế Dung về những điều ông đã viết ra trên 3 bài báo cùng 1 cuốn sách.
Và luật sư Nguyễn Tâm xuất quân sau cùng, đúc kết lại những sự kiện chính qua các lời khai nhân chứng, nêu lên quyền tự do báo chí, và cũng kêu gọi tình cảm của bồi thẩm đoàn trước khi phán quyết tối hậu.
Theo thủ tục của tòa, luật sư Paul Kleven của bên nguyên đơn được nói thêm 1 lần nữa, và ông cũng chỉ lập lại những ý chính đã nói lúc đầu.
 
Thêm chuyện bên lề
-việc 1 đoàn viên Mặt Trận có thái độ kém lịch sự đối với Phạm Văn Liễu ngay trong phòng xử làm nhiều người bất bình. Đã nhờ tòa án xét xử thì phải tôn trọng luật chơi. Muốn tố cáo, chỉ trích đối phương thì tha hồ nói khi luật sư chất vấn trước quan chánh án và bồi thẩm đoàn. Ở chỗ công đường mà còn hung hăng như vậy, thử hỏi với thế lực, tiền bạc và nhân sự hùng hậu thì Mặt Trận dễ gì nương tay với những kẻ chống đối họ trong quá khứ ? Nhưng cũng có thể đó là hành động tự phát riêng tư của cá nhân đoàn viên đoàn thê mà cấp lãnh đạo Mặt Trận không kiểm soát nổi. và cuối cùng thì tổ chức này phải chịu trách nhiệm về việc làm tốt hay xấu của đoàn viên mình.
-ở Việt Nam trước đây, trong các vụ kiện về vu khống phỉ báng, có trường hợp tòa chỉ xử người thua bồi thường cho kẻ thắng 1 đồng danh dư. Nhưng ở Hoa Kỳ, ít có xử theo kiểu này vì người Mỹ rất thực tế. Một phiên tòa làm tốn kém biết bao nhiêu tiền thuế của nhân dân. Lương chánh án, nhân viên tòa, thì giờ kéo dài cả năm cả tháng, 12 bồi thẩm bỏ công ăn việc làm để ngồi nghe nội vụ, … Và nếu có bị vu khống thì uy tín sẽ bị ảnh hưởng, gây thiệt hại cho thể xác, tinh thần, và công việc thương mại làm ăn. Do đó, luật sư phải kèm theo sự bồi thường thiệt hại là vài trăm ngàn, vài triệu đôla cho bên thắng kiện. Đòi càng nhiều càng tốt, nếu tòa có giảm xuống thì số tiền vẫn còn lớn cho khỏi bõ công vác mặt hầu tòa và luật sư cũng kiếm thêm tiền hoa hồng mấy chục phần trăm.
Khi luật sư Paul Kleven đưa ra con số 550.000 đôla đòi bồi thường thì cử tọa có 2 ý nghĩ. Một là số tiền quá lớn đối với Cao Thế Dung và Nguyên Vũ. Hai là số tiền này quá ít so với tiền tổn phí vụ kiện cho cả 2 bên đã kéo dài mấy năm. Với số tiền đòi bồi thường như vậy, bồi thẩm đoàn nhìn ông già nghèo Cao Thế Dung, nhà văn sử gia Vũ Ngự Chiêu, rồi ông già bệnh hoạn Nguyễn Thanh Hoàng, hẳn 8 nữ bồi thẩm kia khó có thể phán quyết bên bị đơn thua kiện để phải còng lưng trả nợ cho bên nguyên đơn Mặt Trận giàu có bạc chục triệu đôla.
Suy luận tới đây đã thấy lợi điểm cho phe báo chí rồi.
 
-phe nguyên đơn Mặt Trận khi chống đỡ những lời tố cáo của phe bị đơn đã thiếu chuẩn bị kế hoạch chu đáo. Họ đã đưa ra 2 đoàn viên trẻ, nhiệt tình, ca ngợi tổ chức của chính họ. « Mèo khen mèo dài đuôi » làm sao những lời khen đó thuyết phục được bồi thẩm đoàn là vô tư. Theo lời bàn của 1 số người dự khán, phe Mặt Trận nên đưa ra 3 nhân chứng tiêu biểu sau :
-vợ Hoàng Cơ Định hay vợ của 2 người kia lên khai với tòa rằng từ ngày đọc 3 bài báo và cuốn sách tố cáo chồng là sát nhân thì bà ta đâm ra khinh bỉ, lạnh nhạt và đau khổ, từ đó sinh ra  bệnh tật, bỏ bê làm ăn … Hậu quả của bài báo và cuốn sách làm cả vợ lẫn chồng đều bị thiệt hại vật chất và tinh thần.
-1 thương gia hay 1 người nào đó có chút tiếng tăm khai rằng ông ta vẫn đóng góp tiền bạc cho Mặt Trận đều đều, dù chỉ có 5 đôla một tháng vì tin tưởng vào tổ chức này.
-1 tù nhân chính trị nào đó mới định cư tại Mỹ khai rằng ở trong nước có nghe đài phát thanh kháng chiến, và đã giúp ông ta vững niềm tin mà sống trong tù đến ngày được tha.
Với 3 nhân chứng « giả định » có vẻ « vô tư » này may ra có thể làm cán cân thăng bằng trở lại. Và cũng lời bàn đó, đưa thêm nhận xét có thể là bộ tham mưu Mặt Trận đã thiếu sáng suốt, hoặc chủ quan khinh thường phe bị đơn, nghĩ rằng phe ta nguyên đơn nắm chắc phần thắng trong tay.
-1 khán giả của phiên tòa, cũng là luật sư, khen lời biện hộ của luật sư Tâm xuất sắc, đã khơi động tình cảm của bồi thẩm đoàn về con chim tượng trưng cho báo chí được tự do bay trên bầu trời. Nhưng người này chê luật sư Paul Kleven đã không biết phản công hữu hiệu lúc lên nói thêm lần nữa sau khi luật sư Nguyễn Tâm dứt lời. Hay hơn cả, thay vì cứ lập lại lời cáo buộc cũ, luật sư Mặt Trận cũng nên nương theo cái cảm xúc về con chim tội nghiệp và lý luận đại ý như sau : vâng, chúng ta ca ngợi tự do báo chí, nhưng tự do này phải đi đôi với trách nhiệm, không thể lợi dụng tự do để viết báo vu cáo tội sát nhân cho người khác … Và luật sư Paul Kleven đã không có tài hùng biện, với giọng nói chẳng có gì hấp dẫn lại khó nghe, ông ta chỉ biết « vạch lá tìm sâu », chú ý vào những chi tiết nhỏ, không cần thiết so với những sự kiện quan trọng của nội vụ. Có thể ông ta giỏi về tìm kiếm tài liệu, con số thích hợp trong những vụ kiện về thương mại. Đằng này, tuy là vụ kiện dân sự nhưng lại liên quan tới hình sự với bao vấn đề ghê gớm. Có thể tổ hợp luật sư mà Mặt Trận nhờ đã không tiên liệu được diễn tiến của nội vụ nên mới cử Paul Kleven ra.
-hai luật sư Richard Givens và Nguyễn Tâm phối hợp công thủ chặt chẽ. Khi luật sư bên kia dùng « lý » để cáo buộc bên này thì luật sư Richard Givens cũng dùng « lý » để chống đỡ. Và 2 cao thủ đang đấu « lý » giằng co ngang ngửa thì luật sư Nguyễn Tâm dùng hết nội lực tung ra 1 chưởng « tình cảm » đánh bung luật sư Paul Kleven văng ra để chiếm trọn cảm tình bồi thẩm đoàn.
Nhìn những đôi mắt rướm lệ với cảm xúc tội nghiệp còn vương vấn trên khuôn mặt họ, những người dự khán đã cảm nhận được bồi thẩm đoàn sẽ phán quyết nghiêng về phe nào rồi.
-trước đây mấy ngày, ông Nguyễn Thanh Hoàng tiết lộ là luật sư Paul Kleven của Mặt Trận đề nghị với VNTP là nếu chịu viết bài xin lỗi trên báo thì họ sẽ bỏ vụ kiện, nhưng ông Hoàng từ chối. Ông bảo nếu làm thế thì báo VNTP sẽ bán cho ai ?
 
( Xin coi tiếp CHƯƠNG MƯỜI, và PHẦN HAI )

 
 
Dẫn nhập : bản Việt ngữ này được dịch sát theo biên bản tốc ký Anh ngữ của tòa ghi lại lời biện hộ ứng khẩu của luật sư Nguyễn Tâm, đại diện cho nhà văn Nguyên Vũ.
Bài biện hộ đã gây được cảm tình của bồi thẩm đoàn và góp phần quan trọng vào sự thắng lợi vẻ vang của bên bị kiện.
 
 
Kính thưa quý vị Bồi thẩm đoàn,
Ông luật sư Richard Givens vừa lấy làm hối tiếc vì đã quên không thêm vào 1 đoạn biện hộ « thống thiết » trong bài cãi của ông ta. Nhưng may mắn thay, GS Cao Thế Dung đã làm việc đó. Do đó, tôi chỉ nói thêm 1 cách vắn tắt.
Như chúng tôi đã có dịp giới thiệu với quý vị cách đây 8 ngày, vụ kiện này không phải chỉ liên quan tới 1 vụ án mạng. Nhưng tôi xin thưa rằng nó liên quan mật thiết tới cuộc « Viễn chinh tìm Tự Do » (The long Road to the Freedom). Và nó cũng liên quan tới « Mặt Trận » (the Front). Đó chính mới là nguyên do của những lời qua lại, những viết lách, những nghi ngờ đố kỵ, những niềm tin đánh mất, và rồi dẫn đưa tới vụ án này.
Người Việt chúng tôi rời bỏ quê hương, tìm tới được nước Mỹ, tưởng chừng như tìm được tới bến bờ tự do. Nhưng cuộc hành trình quả thật dai dẳng, và chúng tôi vẫn còn đang ráng sức. Chúng tôi đã đánh mất 10 năm qua.
Quý vị đã nghe các lời khai, rồi đây sẽ được nghe quan tòa chỉ dẫn về các yếu tố luật pháp. Chúng tôi rất lấy làm cảm kích công lao của quý vị, và xin quý vị tiếp tục vai trò cao cả của mình là : cân nhắc các bằng chứng, đem luật pháp áp dụng vào, rồi nghị án và tuyên bố 1 phán quyết công bằng và chính đáng.
Vụ án này gây sôi động tình cảm nhiều hơn chúng tôi dự đoán, và cũng khó khăn bội phần. Tôi xin được giải thích lý do : quý vị chỉ có 8 ngày để nghe câu chuyện của 10 năm. Thật khó mà thấu hiểu được toàn thể nội vụ, vì thưa quý vị, lời nói đâu có phải chỉ rẻ như bèo. Ngược lại, có 1 người đã nói lên quá nhiều, và đã phải trả 1 giá quá đắt bằng chính mạng sống của mình, và người vợ vô tội của ông ta đã bị chết oan. Đó là vợ chồng ký giả Lê Triết.
Đây chính là quyền của người cầm bút được cất lên tiếng nói, và chúng ta, công dân của đất nước tự do và xã hội văn minh này, có quyền được nghe và biết tới. Những người cầm bút, trong khả năng giới hạn của họ, với phương tiện khiêm tốn, đã vùng dậy. Họ có thể đã vụng về, và chúng ta cũng đã có lẽ mong sao cho họ viết lách cho hay, cho giỏi hơn. Nhưng tất cả chỉ là 1 mũi chỏm nhỏ xíu của tảng băng sơn, 1 loại tảng băng sơn đã đánh chìm chiếc thuyền « Titanic mang tên Tự do ». Trên chiếc thuyền đó chuyên chở lý tưởng tự do của những người Việt Nam đã rời bỏ quê hương để tới đây. Và những mảnh vỡ vụn của chiếc thuyền đó đang còn trôi dạt đó đây, vẫn còn loay hoay tìm đường tới bến đích cuối cùng để gầy dựng tổ ấm, trong an toàn, trong tự do, không còn phải sợ hãi.
Luật sư nguyên đơn, ông Paul Kleven, sẽ có cơ hội tóm lược nội vụ theo quan điểm của họ 1 lần nữa sau khi tôi phát biểu. Đây là cơ hội duy nhất của tôi, và có lẽ là cơ hội cuối cùng của quý vị để nghe chúng tôi trình bày. Do đó, khi kết thúc vụ án, chúng tôi kính xin quý vị, với 1 lương tâm sáng suốt, tuyên án thắng kiện không những cho riêng thân chủ của tôi, ông Nguyên Vũ, mà cho toàn thể bên bị đơn, nhà văn Cao Thế Dung, tác giả của các bài báo và quyển sách, và nhà báo Nguyễn Thanh Hoàng cùng tờ VNTP. Vì, quả thật, nếu không có những người này thì đâu còn ai dám đứng lên cất tiếng nói.
Luật sư nguyên đơn trong phần tóm lược và dẫn chứng lời khai có vài điều hơi dị biệt 1 chút, nhưng tương đối nhỏ nhặt không đáng quan tâm. Phần tôi xin được tóm tắt những gì chúng ta đã thực sự nghe thấy trong suốt phiên tòa.
Luật sư Paul Kleven đã nhấn mạnh nhiều lần có bằng chứng rõ ràng rằng thân chủ của tôi có sự « nghi ngờ » (doubt) về nội dung quyển sách. Quý vị sẽ được quan tòa án chỉ dạy rằng yếu tố quan trọng là lúc in quyển sách, bị đơn phải :
-hoặc « biết rõ điều đó sai »,
-hoặc « có nghi ngờ trầm trọng về sự thật ».
Đã hơn 1 lần, thật vậy, đã 3 lần ông Nguyên Vũ đã khai rõ trước mặt quý vị rằng tuyệt đối ông ta không nghi ngờ gì về vấn đề sự thật, nhưng với tư cách 1 nhà sử gia chuyên nghiệp, ông ta có quan tâm tới phương pháp nghiên cứu và khả năng sưu tra các tài liệu và bằng chứng. Và, thưa quý vị, đã 4 năm trôi qua, ngay cả cơ quan FBI, và các cơ quan điều tra công quyền, với tất cả phương tiện dồi dào, với tất cả thành tâm thiện chí, cũng không tìm ra được bằng chứng cụ thể, huống hồ 1 mình ông Cao Thế Dung.
Mặt khác, thân chủ của tôi, ông Nguyên Vũ, không hề có bất cứ chứng từ gì trong kiến thức hay niềm tin của ông ta, để phủ nhận việc ấy. Thật vậy, ông ta đã dựa vào nhiều nguồn tài liệu rất đáng tin cậy, về những vấn đề rất trầm trọng của Mặt Trận, về những người lãnh đạo, về 3 người nguyên đơn, về những tông tích, và về những hoạt động khắp nơi, …
Cũng tương tự như vậy, ông Nguyên Vũ, cùng với rất nhiều người khác, thân cận với ông Hoàng Cơ Minh, đã xác nhận tấm hình của người chết chính là khuôn mặt của ông Minh. Đã 7 năm trôi qua, ông Hoàng Cơ Minh vẫn biệt tăm. Chúng ta đang sống vào cuối thế kỷ 20, sắp bước sang thế kỷ 21, muốn minh chứng 1 người còn sống thì đâu mấy khó khăn. Tuy vậy, giới lãnh đạo Mặt Trận vẫn « tin » rằng ông ta còn sống, còn đang lãnh đạo cuộc « kháng chiến » trong nước Việt Nam. Họ vẫn « tin tưởng » như vậy, bất chấp tất cả các bằng chứng hiển nhiên ngược lại. Quý vị đã nghe ông Nguyễn Xuân Phác xác nhận rằng vào cuối năm 1987 là lần duy nhất là cái chết của ông Minh được chính quyền Việt Nam công bố, chỉ 1 lần thôi, không hề trước đó, không hề sau đó. Lãnh đạo của Mặt Trận lại cho rằng đó chỉ là tuyên truyền.
Ông Hoàng Cơ Định nhìn qua tấm hình, rồi thản nhiên nói : « Không, ông ta vẫn còn sống. » Như thế mà gọi là « niềm tin » hay sao ?
Do đó, tóm lại, bên nguyên đơn có bổn phận phải đưa ra các bằng chứng rõ rệt, minh chứng tất cả các yếu tố đòi hỏi của luật pháp, chứng minh rằng bên bị đơn đã biết hoặc đã có những nghi ngờ trầm trọng về sự thật của những điều được viết ra. Nếu không, quý vị phải xử thắng cho bên bị đơn.
Xin được hỏi quý vị, bên nguyên đơn đã làm được việc đó chưa ?
Bên nguyên đơn đã đưa ra các nhân chứng, gồm có thêm 3 nhân chứng khác nữa ngoài 3 nguyên đơn. Ông Nguyễn Ngọc Bích nói sơ về tờ báo VNTP, rằng hay thêm mắm thêm muối. Cô nhân chứng xinh đẹp Trần Thị Diệu Thanh nói về sự yêu thương và hòa bình. Ông Ngô Đức nói rằng bác sị Trần Xuân Ninh là 1 người hiền hòa. Họ nói nhiều về hòa bình, tình thương, và sinh hoạt văn hóa. Quý vị đã được nghe quá nhiều. Ngược lại, chính tai quý vị cũng đã được nghe về cương lĩnh của Mặt Trận. Cô thành viên của Mặt Trận, 11 năm hoạt động, nói chuyện duyên dáng bằng tiếng Mỹ tuyệt hảo, đâu có nói tới cái cương lĩnh của Mặt Trận mà chúng ta đã được nghe :
Đó chính là  lật đổ chính quyền và giải phóng Việt Nam, giải phóng đồng bào, và chủ trương chống giao thương với Việt Nam.
Quý vị chắc còn nhớ lời khai của ông Nguyễn Xuân Nghĩa, ông ta nói gì về chủ trương của Mặt Trận, và những công tác chống kinh tài ra sao. Quý vị cũng đã nghe lời khai của ông Phạm Văn Liễu. Ông ta phải ra tay cứu mạng 1 kháng chiến quân khỏi tay ông Minh. Ông Minh cũng đưa cho ông Liễu tấm hình 1 tử tội bị trói tay vào cột, chờ bị xử bắn. Ông Liễu sau đó được « mời » về Thái lan. Thử hỏi ông ta có dám đi không ? Quý vị cũng đã được nghe về vụ ông Hoàng Cơ Định cầm khẩu súng trong phòng họp đập lên bàn, và về nguyên tắc bảo mật của Machiavelli, và yếu tố thứ tư : tiền bạc cũng phải giữ kín.
Nói về vấn đề « danh dự », thưa quý vị, « danh dự » là gì ? Những bài báo chỉ trích ông ta đã 4 năm qua rồi, bác sĩ Trần Xuân Ninh vẫn còn giận dữ, vẫn còn uất hận 1 cách dễ dàng. Đang khi đó, ông ta lại không phiền muộn gì về việc đứa con trai duy nhất là của mình bị chết trên đường vượt biển. Ông ta không phiền trách gì chính quyền cộng sản Việt Nam cả. Rồi lại nói về « tình thương » và « hòa bình ». Ông ta là 1 bác sĩ, nhưng lại chọn lựa theo con đường chính trị của Mặt Trận. Ông ta có khả năng hàn gắn các vết thương, nhưng lại không muốn làm việc đó cho mọi người. Thật vậy, chúng ta đã nghe lời khai rằng sự hận thù và trả đũa đã hằn sâu trong tim óc của bác sĩ Ninh.
Về vấn đề gian dối tiền bạc, ông Phạm Văn Liễu đã nói cho chúng ta nghe, không dưới 14 lần, ông ta đã yêu cầu, ra lệnh, đòi hỏi làm bản báo cáo, phải kiểm tra, phải minh bạch hóa mọi vấn đề tiền bạc. Nhưng chẳng có báo cáo nào, và chẳng bao giờ khai thuế.
Quý vị đã thấy được phần nào sự xa cách của người người nguyên đơn : họ thuộc tầng lớp cao sang nhất là của nước Việt Nam nghèo đói. Họ là lớp trí tuệ nhất là, được giáo dục tại Pháp, tại Mỹ. Thật vậy, bác sĩ Ninh là người duy nhất của cả nước Việt Nam đã được học hỏi về ngành thiếu nhi giải phẫu học của Pháp lẫn Mỹ. Tiến sĩ Hoàng Cơ Định, ông Nguyễn Xuân Nghĩa, đều thuộc thành phần ưu tú của đất nước Việt Nam. Họ tiếc nuối quyền lực đã mất. Họ thèm khát được tái diễn tại Hoa Kỳ đây, muốn tái lập 1 chuyện gì đó tốt hay xấu.
Ngược lại ông Cao Thế Dung làm ta liên tưởng tới thành phần đa số người Việt còn lại. Họ ráng bập bẹ nói tiếng Mỹ, thiếu thốn khả năng phương tiện, ráng vá víu chắp lại những mảnh đời tại vùng đất mới. Nhưng họ lại bị kìm hãm trong bóng tối. Họ bị giam hãm trong sự câm nín đã quá lâu. Và, thưa quý vị, chính hôm nay là ngày họ tìm được tự do đích thực.
Sau ngày lễ Giáng Sinh, rồi qua năm mới, rồi 1 năm nữa cũng trôi qua đi, chuyện gì sẽ xảy ra ? Quý vị sẽ nhìn lại và tưởng nhớ tới những tâm hồn đáng thương lần mò tìm tới chân trời tự do này, ráng gầy dựng lại cuộc đời mới, và phải tranh đấu vất vả. Và với lương tâm đó, tôi xin quý vị hãy nhìn lại, hãy xử 1 phán quyết mà chính lòng mình sẽ mãn nguyện, và khi về tới nhà, quý vị kể cho những người thân thương của mình rằng quý vị đã thực thi công lý 1 cách xứng đáng, và công lý có tốn kém gì đâu ?
Quý vị đã được nghe về chuyện ký giả Lê Triết đã viết rất nhiều bài báo công kích Mặt Trận, như 1 tổ chức, chứ không nhắm vào cá nhân. Những cá nhân nguyên đơn, là những người có nhiều tài giỏi riêng cho bản thân họ, nhưng những hành động của họ, tập hợp thành 1 quyền lực của Mặt Trận, kết tụ thành thế lực như 1 chính phủ. Quyền lực đen đó, chính phủ đen đó, nhìn xuống đám dân đen, và như đám mây đen làm che khuất mất tia ánh sáng mặt trời chiếu xuống trên cuộc đời của người dân.
Thưa quý vị Bồi thẩm đoàn,
Bên nguyên đơn có bổn phận phải minh chứng tất cả các yếu tố đòi hỏi của luật pháp. Bên bị đơn không phải làm gì cả. Bên nguyên đơn phải trưng bằng chứng và nhân chứng cho chúng ta thấy rằng có những người đọc giả thường tình (average readers) đã đọc và hiểu được những bài viết phỉ báng mạ lị đó. Tôi thưa rằng chỉ có một con số không to tướng. Không hề có 1 nhân chứng nào của 1 đọc giả thường tình. Cá nhân những người nguyên đơn có thể cảm thấy khó chịu vì những bài viết, nhưng luật pháp về vấn đề này thì khác hẳn. Và họ phải chứng minh những bằng chứng « trung cấp » rõ ràng, và có khả năng thuyết phục. Bằng chứng « clear and convincing » có nghĩa là như thế, là « có sức mạnh thuyết phục khác hẳn với bằng chứng ngược lại, và làm cho ta tin tưởng về sự thật của dữ kiện. »
Tôi xin thưa với quý vị rằng bên bị đơn không có bổn phận phải làm việc đó, nhưng những bằng chứng dữ kiện lại đứng về phía chúng tôi. Bằng chứng đã rõ ràng và thuyết phục thân chủ của tôi, ông Nguyên Vũ, để tin là thật, và không có gì để phủ nhận niềm tin đó.
Luật sư nguyên đơn có nhắc qua tới việc ở Mỹ, chuyện giết người là thường tình, kể cả nạn nhân trẻ em 12 tuổi. Nhưng vụ Lê Triết không giống như những vụ án mạng khác. Rất gọn gàng, rất tinh vi, đến nỗi chính quyền cũng đành bó tay. Gọn gàng đến nỗi mà ông Lê Triết, người to miệng, và người vợ vô tội của ông ta cũng phải bị bịt miệng.
Chúng tôi, cộng đồng người Việt phải lên tiếng vì trách nhiệm. Chúng tôi đã học hỏi được điều đó từ người Mỹ. Nếu chính chúng tôi không lên tiếng, thì ai sẽ làm ? Nếu giới báo chí không dám nói, đã không dám nói, thì mãi mãi, rồi ai cũng kín miệng, cũng im lặng. Thế thì làm gì phải cần tới vụ án này. Dễ dàng quá nhỉ, đỡ tốn tiền. Thế cũng tốt thôi, cứ lặng lẽ sống, nhưng rồi chúng ta sẽ đánh mất chính nghĩa tự do, mất cả nguyên do tại sao chúng tôi tìm tới vùng đất này.
Lại nói về chuyện trao đổi với Mặt Trận : chỉ có cái hộp thơ P.O. Box. Rồi chờ phúc đáp của Mặt Trận. Xin hỏi : ai dám ?
Tôi yêu cầu quý vị cân nhắc các dữ kiện và bằng chứng 1 cách riêng rẽ cho mỗi vụ, và cho mỗi người bị kiện. Tôi thành thật thưa rằng thân chủ của tôi, ông Nguyên Vũ, đáng lẽ không bị đem ra kiện như thế này. Xin trả ông ta về lại công việc dạy học tại Texas. Ông ta đáng được về lại với gia đình vợ con, nhưng rất tiếc phải tới đây, và cũng muốn tới đây.
Quý vị đã nghe ông Phạm Văn Liễu khai. Ông ta cũng đáng lẽ không phải tới. Đã già rồi, vợ ông đã qua đời. Nhưng ông đã tới vì đã chôn trong lòng 1 trách nhiệm lịch sử là đã làm 1 điều gì đáng tiếc trong nỗ lực phục vụ chính nghĩa của ông ta. Quý vị đã nghe về gia đình Hoàng Cơ Minh, Hoàng Cơ Định, Hoàng Cơ Long, Hoàng Cơ Tường, và có thể còn nhiều người khác ở khắp nơi. Và Mặt Trận lúc ấy, đâu có phải là 1 tổ chức vô vụ lợi hợp pháp. Tôi xin thưa rằng tiến sĩ Hoàng Cơ Định, 1 con người ưu tú của quần chúng, khai rằng không biết phải khai thuế cho Mặt Trận. Ông ta cũng khai rằng Hoàng Cơ Minh đâu có nói là có mười ngàn quân. Nhưng sự thật đã được phơi bày.
Bên nguyên đơn đòi bồi thường thiệt hại $150.000 cho ông Nghĩa, $150.000 cho ông Định, và $250.000 cho bác sĩ Ninh. Tôi xin thưa rằng bên bị đơn, cả 3 người, đã chịu thiệt thòi nhiều hơn thế, và đồng bào Việt Nam chúng tôi cũng đã chịu thiệt thòi, đã gánh chịu quá nhiều rồi. Hôm nay, họ chỉ dám xin cho công lý được sáng tỏ.
Bên nguyên đơn không đưa ra được bằng chứng rằng họ bị thiệt hại. Ngược lại, trường hợp như ông Liễu, ông ta  đã nhận lấy vai trò lãnh đạo, và cũng đã nhận lãnh trách nhiệm của mình, phải biết chấp nhận phê phán. Đó là luật chơi. Bạn đã nhập cuộc chơi thì phải biết đương đầu với thử thách, phải đối diện với vấn đề và tìm cách giải quyết cho đúng cách, đúng kiểu như người Mỹ : là đối thoại, thảo luận. Không được chơi kiểu cũ, luật rừng.
Trước khi dứt lời, đây là cơ hội cuối cùng cho tôi, xin được kể 1 câu chuyện ngụ ngôn ngắn.
Rằng ở 1 làng xa xôi kia, có những người dân chất phác, hiền lành, và có 3 chàng thanh niên tinh nghịch. Họ tìm tới vị kỳ lão của làng, và muốn thách đố ông ta. Anh thanh niên trưởng nhóm chụm 2 bàn tay lại với nhau, trong đó có 1 con chim nhỏ bé. Anh ta hỏi ông già :
« Này ông, tôi đố ông biết được con chim sống hay chết ? »
Thế thì quý vị có biết ông kỳ lão trả lời ra sao không ?
Ông ta đáp :
« Này cậu ơi, câu trả lời nằm trong tay cậu kìa. Cậu muốn bóp cho nó chết, thì nó chết. Còn nếu muốn nó sống, thì hãy mở bàn tay ra cho cánh chim tự do được bay đi. »
Và kính thưa quý vị Bồi thẩm đoàn,
Chú chim bé bỏng đang nằm trong tay quý vị, trong mỗi tay của từng người. Xin mở tay ra cho cánh chim tự do được tung bay.
Và xin cho bên bị đơn cũng được như thế. Xin bỏ phiếu phán quyết cho bên bị đơn được thắng kiện.
Xin cám ơn.
 
LS Tâm
 
Dec. 21, 1994
 
 
Phiên tòa 9 : kết quả phiên tòa lịch sử Mặt Trận kiện báo chí
-« không đủ yếu tố cáo buộc mạ lị » với 11 phiếu trên 1
-nguyên đơn thua kiện.
 
San Jose (Thời Báo) –như dự đoán, ngày thứ năm 22/12/94 bồi thẩm đoàn họp kín thảo luận suốt ngày. Phòng xử đông người. tất cả hồi hộp chờ đợi kết quả cuối cùng.
Đúng 3 giờ 15 phút chiều, bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết cho tòa công bố là :
« không đủ yếu tố để cáo cuộc bên bị đơn mạ lị »
với tỉ lệ 11 – 1 phiếu.
8 phụ nữ, 1 ông da đen, 1 trung niên, 1 thanh niên đã bỏ phiếu nghiêng về phía bị kiện, chỉ có 1 lá phiếu ngược lại của 1 người đàn ông lớn tuổi (không có người á châu nào). Như vậy bên nguyên đơn gồm Hoàng Cơ Định, Nguyễn Xuân Nghĩa, và Trần Xuân Ninh đã không chứng minh được là bên bị kiện gồm Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng, và Vũ Ngự Chiêu mạ lị mình. Và như thế số tiền đòi bồi thường 550.000 đôla coi như không có. Và họ (bên kiện) phải trả tất cả mọi án phí của tòa. Số tiền chưa được nói rõ là bao nhiêu.
Vì đây là 1 vụ kiện dân sự nên tòa xử chỉ giới hạn vào vấn đề này. Tòa không phán quyết là ai vô tội hay có tội. Danh từ « tội » chỉ dùng trong vụ án hình sự mà thôi. Vấn đề mà 3 bài báo và cuốn sách đưa ra « đúng hay không đúng » vượt ngoài thẩm quyền của phiên tòa. Ai giết vợ chồng ký giả Lê Triết ? Hay những hành  động của Mặt Trận có phạm pháp hay không là do cơ quan công tố của chính quyền xử lý.
Phiên tòa bắt đầu từ thứ hai tuần trước 1212/94 và mãn cuộc ngày thứ năm 22/12/94. Luật sư Nguyễn Tâm và luật sư Richard Givens đã cộng tác chặt chẽ đem về thắng lợi cho thân chủ. Tuy nhiên, luật sư Paul Kleven phía bên Mặt Trận cũng được 2 luật sư này ghi nhận là rất sắc bén. Được biết bên bị đơn đã tốn 70.000 đôla cho luật sư, giấy tờ, và án phí. ước đoán số phí tổn của bên nguyên đơn gấp hơn 2, 3 lần.
Kết quả của vụ kiện lan truyền nhanh chóng khắp cộng đồng hải ngoại. những bài học, những kinh nghiệm rút tỉa từ phiên tòa lịch sử sẽ còn được rất nhiều người bàn tới sau này.
Xin đón nghe những lời hay ý đẹp.
San Jose 22/12/94
 
Thêm chuyện bên lề
Sự việc bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết mau lẹ như vậy có thể giải thích như sau :
-họ đã quyết định sẵn trong khi nghe nội vụ trước tòa.
-dĩ nhiên là đa số bồi thẩm viên có cùng suy nghĩ giống nhau, nếu có khác biệt thì tranh luận với nhau mất rất nhiều thời giờ.
-đã cận kề ngày lễ giáng sinh, họ phải giải quyết vấn đề mau chóng để còn về sum họp gia đình. Câu chuyện tuy phức tạp, nhưng chỉ là vụ kiện dân sự tầm thường liên quan tới vu khống phỉ báng cá nhân.
-bồi thẩm đoàn nghe những tình tiết cũng hấp dẫn, nhưng họ không thể nào hiểu rõ tường tận vì các nhân chứng khai không đầy đủ, thông dịch khó khăn, và đây là chuyện nội bộ của người Việt Nam với nhau. Do đó, hay hơn cả là đưa ra 1 phán quyết vô thưởng, vô phạt : « không đủ yếu tố cáo buộc vu khống phỉ báng ».
-nếu bên nguyên đơn Mặt Trận chỉ đòi bồi thường thiệt hại 1 đồng bạc danh dự thì bồi thẩm đoàn có thể phân vân không biết nghiêng về phe nào. Tuy chỉ là 1 đồng bạc danh dự, nhưng nếu phe báo chí thua, họ sẽ phải trả tiền án phí cũng rất nặng, có tới cả 100.000 đôla.
-các lời khai của nhân chứng bên bị đơn đã vẽ ra 1 hình ảnh về quyền lực vô hình của Mặt Trận trong đầu óc bồi thẩm đoàn. Có lẽ vì lý do này mà sau khi đưa ra phán quyết cho bên nguyên đơn thua kiện, bồi thẩm đoàn gồm 12 người đã yêu cầu cảnh sát hộ tống ra xe về ngay, không cho ai có dịp phỏng vấn.
-Ông Nguyễn Thanh Hoàng cho biết Văn Nghệ Tiền Phong đã tốn khoảng 70.000 đôla cho luật sư, giấy tờ, án phí. Cao Thế Dung thì tốn vài ngàn cho tòa án phí. Vũ Ngự Chiêu thì phải trả tiền cho luật sư Nguyễn Tâm, và được biết thù lao cũng rất nhẹ vì luật sư Tâm nghĩ tình đồng hương Việt Nam và cũng mến tài văn chương của Nguyên Vũ. Riêng chi phí dịch những tài liệu sách báo Việt có liên quan vụ kiện qua tiếng Anh của bên bị đơn lên tới khoảng 10.000 đôla. Tiền trả cho luật sư Mỹ trung bình từ 150 đến 200 đôla mỗi giờ. Do đó 1 ngày phiên tòa thù lao cho họ khoảng hơn 1.000 đôla.
-bên nguyên đơn Mặt Trận kéo hết đoàn viên cao cấp, nòng cốt của địa phương này tới dự phiên tòa phán quyết với niềm tin họ sẽ thắng kiện. Nhưng kết quả ngược lại. Chỉ có Hoàng Cơ Định và Nguyễn Xuân Nghĩa hiện diện, Trần Xuân Ninh thì vẫn vắng bóng. Bên Mặt Trận có 30 ngày để làm đơn kháng án lên tòa tiểu bang California. Nếu kháng án mà thua kiện nữa thì phải trả thêm toàn bộ án phí.
-khi tòa tiểu bang xét lại vụ án, sẽ không đi vào chi tiết nội vụ. Họ tôn trọng phán quyết của bồi thẩm đoàn. Tòa chỉ xem xét về mặt thủ tục xét xử có đúng luật không. Thí dụ nếu chánh án Joseph Biafore chấp nhận thỉnh đơn lý án (motion for non-suit) của phe bị đơn để hủy bỏ vụ kiện, hoặc cho trung sĩ cảnh sát Douglas Zwemke ra khai trước bồi thẩm đoàn thì 2 yếu tố này có thể bị khiếu nại. và như đã tường thuật các phiên tòa, viên chánh án này rất kinh nghiệm, đã không tạo ra những sơ hở pháp lý để tòa cấp trên có thể nắm lấy là xét án trở lại. Do đó cơ hội kháng án thắng kiện của bên nguyên đơn càng mong manh hơn. Nhưng Mặt Trận vốn còn nhiều tiền, họ đã tuyên bố chưa chấp nhận phán quyết này.
-nhìn mấy chục đoàn viên Mặt Trận nét mặt không vui, lủi thủi kéo nhau ra về sau khi nghe phán quyết của tòa bảo họ thua kiện, lòng người viết bỗng bùi ngùi. Còn đâu cái cảnh tưng bừng những đem văn nghệ gây quỹ yểm trợ kháng chiến, cái cảnh hàng chục ngàn người nô nức đón chào Hoàng Cơ Minh từ chiến khu trở về dự đại hội Chính Nghĩa tại Hoa thịnh đốn, thủ đô Hoa Kỳ năm nào.
Những huyền thoại về Mặt Trận giống như lớp son phấn đẹp đẽ của khuôn mặt cô đào hát trên sân khấu dưới ánh đèn màu mờ ảo, giờ đã gột rửa giữa ban ngày để lộ nguyên hình. Còn đâu chiến hữu Phan Vụ Quang, chiến hữu Nguyễn Đông Sơn, chiến hữu Trần Trung Sơn với cái tên mang đầy vẻ bí mật hào hùng, bây giờ ra trước tòa để trở thành những nhân chứng tầm thường chỉ trích lẫn nhau, chối quanh chối co sự thật rồi phải ngồi im để những người cũng rất tầm thường xét xử. có thể họ biết buồn nhục, nhưng đã lỡ lao vào cuộc chơi kiện tụng, có thể họ không cảm thấy vì đang say máu cãi vã. Nhưng chắc chắn có rất nhiều người đang xót xa vì niềm tin đã vỡ vụn, 1 niềm tin dù chỉ là niềm tin nhưng làm cho cuộc sống bôn ba xứ người đầy ý nghĩa hơn. Người ta cố quên đi 1 lần mù quáng bởi khát vọng Quang Phục Quê Hương, nhưng phiên tòa đã khơi lại nỗi buồn quá khứ.
Số tiền 200.000 hay 300.000 đôla mà Mặt Trận đổ vào cuộc chơi kiện tụng này hẳn là những đồng bạc chắt chiu đóng góp của đồng bào hải ngoại từ già tới trẻ hơn 10 năm qua cho cái gọi là « kháng chiến ». Sao họ lại có thể phung phí như vậy được nhỉ.
-dư luận vẫn thắc mắc về 1 câu hỏi là tại sao Mặt Trận lại lao đầu vào vụ kiện này để rồi bị phe bên kia báo chí phản công tố cáo những mặt xấu ê chề, mà nhiều người chưa biết, trước tòa và công luận người Việt hải ngoại. Nếu Mặt Trận thắng kiện cũng chẳng vinh quang gì, mà thua thì càng tệ hơn. Có lẽ họ không ngờ tình hình tệ như thế này. Có thể họ kiêu ngạo vì có tiền và nhân sự trong tay. Có thể ban tham mưu, cố vấn của Mặt Trận đã không còn sáng suốt. Cũng có thể họ muốn tạo ra hình ảnh tôn trọng luật pháp ở giữa đất nước văn minh Hoa Kỳ này vì họ đang bị lo lắng bởi phiên tòa đại hình sắp xét xử họ về những việc làm phi pháp khác.
-luật sư Richard Givens khi được hỏi cảm tưởng về vụ xử đã phát biểu là ông tôn trọng hệ thống xét xử của tòa án Hoa Kỳ. Hai bên trong vụ án này phải chấp nhận kết quả của cuộc chơi kiện tụng. Và ông nhắn nhủ bên nguyên đơn Mặt Trận là dù họ là 1 tổ chức nhưng cũng phải tôn trọng luật pháp xứ sở này.
-luật sư Nguyễn Tâm qua phiên tòa này trở nên nổi tiếng khắp hải ngoại. Hai luật sư Hoa Kỳ và Việt Nam bên bị đơn phối hợp phản công nhuần nhuyễn. Luật sư Richard Givens lo về mặt chuyên môn pháp lý và luật sư Tâm thì rành rẽ về nội bộ Việt Nam, đi tìm kiếm tài liệu sách báo liên quan tới nội vụ và mời được những nhân chứng quan trọng, đáng giá để phản công. Từ đó phiên tòa trở nên gay cấn và đồng bào hải ngoại có dịp theo dõi xôn xao, qua tờ Thời Báo và chương tình truyền hình VN ở Cali hoặc dự khán, những tình tiết hấp dẫn.
-một số người khen luật sư Nguyễn Tâm là có máu « chịu chơi » dám đụng tới Mặt Trận, dám xét bằng lái xe của Hoàng Cơ Định, tức Dean Nakamura, tức Phan Vụ Quang, 1 con người được coi là đầy quyền lực nhất của tổ chức này. Rồi có kẻ đầu óc hài hước bỗng nghĩ ra cách chơi chữ là « Cu » của Phan Vụ Cu tức Hoàng Cơ Định biến thành câu chuyện « con chim » của luật sư Tâm đáng giá 500.000 đôla.
Câu chuyện dân gian là vậy : chê rồi diễu cợt cho đầy đủ mùi vị chua, cay, mặn ngọt, đắng, nồng, chát ... Đã là khuôn mặt công chúng  thì phải chấp nhận điều này. đó là cái giá phải trả để được nhiều người biết tới. mà có mấy ai không muốn nổi tiếng !
 
 
Tổng kết
 
Một
Suốt 2 tuần theo dõi phiên tòa rồi đắn đo đúc kết để viết cho xong những bài tường thuật trên tờ Thời Báo San Jose trong 1 thời gian gấp rút nhưng không sơ hở làm tôi mệt nhoài. Có lúc buồn nản ngồi nghe những chuyện hận thù, chửi bới trước tòa, cùng những lời khai có toan tính, tránh né sự thật của 2 bên nhân chứng. Rồi phải nhớ để ghi lại, điều này chẳng làm đầu óc thoải mái tí nào. Đôi lúc đã tưởng bỏ cuộc nửa chừng vai trò ký giả « tình cờ », nhưng sự xôn xao theo dõi của độc giả qua những bài báo gần như « độc quyền » của mình làm tôi cố gắng.
Tuy là những chi tiết bật mí trước tòa không có gì bí mật lắm đối với những người am tường sinh hoạt cộng đồng, như chuyện cuốn phim quay cảnh chiến khu giả tạo, chuyện lem nhem tiền bạc của lãnh đạo Mặt Trận, chuyện Hoàng Cơ Minh còn sống hay chết, … Những sự kiện đó được xác nhận công  khai trước tòa bởi người trong cuộc thì vấn đề rõ ràng hơn. Không còn là chuyện tin đồn từ người này sang người nọ, người này bàn người kia kể. Người ta đã nói, đã viết những bài báo về cuốn phim chiến khu, nhưng lần này chính miệng Phạm Văn Liễu thốt ra thì không còn nghi ngờ gì nữa. Hoặc lúc tiến sĩ Hoàng Cơ Định, vụ trưởng Tài chánh, trả lời rằng ông không biết Mặt Trận có bổn phận phải khai thuế thì mọi người đều thấy rõ 1 con người « ngây ngô » mà nắm giữ tiền bạc của 1 tổ chức lớn như vậy thì vấn đề lem nhem tiền bạc tất nhiên sẽ xảy ra. Và nếu Hoàng Cơ Định không « ngây ngô » thì dĩ nhiên đó là lời khai dối trá không biết ngượng.
Rồi Nguyễn Thanh Hoàng, chủ nhiệm kiêm chủ bút VNTP, kiểm soát tất cả mọi bài vở. Thế mà khi luật sư chất vấn về lời tòa soạn giới thiệu cho 1 bài báo quan trọng thì ông nói là không biết của ai viết. Một nhà báo lão luyện, chịu trách nhiệm hoàn toàn về 1 tạp chí lớn nhất hải ngoại mà trả lời như thế. Thật là vô lý. Rồi Cao Thế Dung khai là đi dạy đại học nhưng không có bằng tiến sĩ. Khi luật sư hỏi « móc », ông lại lôi cả Nguyễn Ngọc Bích vào để đưa ra cái nhận định là ở thời VNCH dạy đại học không cần bằng tiến sĩ. Câu nói đó tuy có phản ánh được 1 phần nào tệ trạng đại học của 1 nước chậm tiến, nhưng còn bao nhiêu « tiến sĩ thật » đã giảng dạy sinh viên thì sao ? Và bồi thẩm đoàn sẽ có cái nhìn sai lạc về nền giáo dục Việt Nam. Cái bằng « tiến sĩ » ông nói được cấp ở 1 trường « Ecole Universelle de Paris » không phải là đại học làm cho mọi người thấy không ổn.
Rồi Trần Xuân Ninh, Nguyễn Xuân Nghĩa, 1 người là bác sĩ, 1 người là « trí thức », giữa chốn công đường vẫn còn chối leo lẻo là Mặt Trận đã không tuyên bố là có 10.000 quân kháng chiến. Họ dùng 1 lối ngôn ngữ không thành thật để tránh né 1 điều đã xảy ra trong quá khứ. Báo Kháng Chiến, các báo Việt ngữ và ngay cả tài liệu của Quốc hội Hoa Kỳ, và còn bao nhiêu người đã đọc, đều đã nghe lời tuyên bố đó.
Rồi nhà văn Nguyên Vũ kiêm tiến sĩ sử gia Vũ Ngự Chiêu kiêu hãnh về cái hiểu biết phương pháp nghiên cứu tài liệu của ông, nhưng cuối cùng cũng để tình cảm cá nhân của mình vào những trang sách với 2 chữ Nghi và Tin. Phải chăng cái tiêu chuẩn « tiết trực tâm hư » của người ghi chép sử liệu đã không còn đúng nữa ? Và Vũ Ngự Chiêu đã đem uy tín 1 người viết sử đặt vào canh bạc may rủi ở phiên tòa này.
Rồi 1 cựu thứ trưởng kinh tế VNCH là Nguyễn Kiển Thiện Ân làm công việc thông ngôn, chuyển ngữ Việt Anh, Anh Việt ở tòa, 1 công việc rất quan trọng vì chỉ cần sai hoặc dư thiếu 1 từ ngữ là có thể làm bị can Việt Nam vô tù hoặc được tự do. Và cũng chính người thông ngôn này xác nhận trước tòa là không đủ thẩm quyền để phán xét giá trị của 1 tài liệu đã phiên dịch, là không hiểu hết những ý nghĩa của ngôn ngữ Việt Nam.
 
Đó là vài biểu hiện qua 1 số nét về « trí thức Việt Nam » trong vụ xử án này. Quan chánh án và bồi thẩm đoàn sẽ nghĩ sao về những lời khai mâu thuẫn không rõ ràng, nghĩ gì về trình độ văn hóa của cả 1 dân tộc Việt Nam qua những thành phần được gọi là « ưu tú » đất nước ? Và công luận người Việt cũng đã có cái nhìn chán ngán về tâm thức của những con người này cũng như chính mỗi người mình, 1 tâm thức đã bị ảnh hưởng của lịch sử, của chiến trah, của hận thù, của sự đổi thay mau chóng làm lung lay gốc rễ những giá trị luân lý đẹp đẽ.
Đã có bao nhiêu người tốn phí tâm huyết để tìm ra sự thật. Sự thật về những con số khoa học giúp kiến thức phát triển, sự thật về những con số trong thương mại để kinh tế vững mạnh, sự thật về 1 tin tức nào đó để giải quyết cuộc sống, và sự thật …, sự thật …, sự thật … vẫn là mục tiêu chính của cuộc đời. Thế mà những « trí thức Việt Nam » trước tòa đang tìm cách che dấu sự thật, dù những sự thật này cũng chẳng có giá trị gì ghê gớm (như loại sự thật quan trọng nói về quả đất tròn chứ không vuông). Đành rằng ở trong cuộc chơi kiện tụng phải dùng mọi thủ đoạn, đòn phép, mọi xảo ngữ để dành thắng lợi trước phiên tòa Hoa Kỳ (những người bản xứ xa lạ làm sao hiểu được chuyện Việt Nam ?) nhưng tòa án công luận của mọi người cũng đã có phán quyết. Và phán quyết này quan trọng hơn cả.
Vì báo chí có viết cũng là để cho mọi người đọc, và Mặt Trận có kiện cũng chỉ muốn chứng minh với mọi người là tổ chức mình là tốt.
Trong cái dở cũng có cái hay. Vụ xử kiện này cũng là dịp để mọi người xem xét lại chuyện mười mấy năm qua ở hải ngoại. Như chuyện Mặt Trận có kháng chiến thật hay không, chuyện tiền bạc quyên góp của đồng bào đi về đâu, chuyện khủng bố ám sát ký giả thì ai là thủ phạm, chuyện báo chí thường viết bài chửi bới vô trách nhiệm, … Và còn 1 chuyện tuy không có tầm mức quan trọng nữa đối với hoàn cảnh của năm 1995 nhưng cũng đặt ra 1 vấn đề đối nghịch giữa Mặt Trận và báo chí. Đó là chuyện báo chí truyền thông loan tin Hoàng Cơ Minh đã chết năm 1987 trong khi Mặt Trận bảo là còn sống và đang lãnh đạo cuộc chiến đấu ở 1 nơi nào đó. Bên nào đúng ? Báo chí hay Mặt Trận ? Đó là điểm chính để cuốn sách có cái tên « Mặt Trận kiện báo chí » ra đời.
Và quả thật, vụ án đã vượt khỏi tầm tay của viên chánh án và 12 người bồi thẩm Hoa Kỳ để bay vào khoảng không gian của 4 phương trời hải ngoại nơi có người Việt Nam sinh sống và thời gian khởi từ mười mấy năm trước cũng đang tiếp tục vận hành để bánh xe lịch sử quay hoài. Và cuối cùng lịch sử sẽ đưa ra sự thật, 1 lịch sử không dài lắm, chừng 5, 10 năm nữa. Công chúng đang luận tội Phạm Văn Liễu về việc đi khắp nơi tuyên truyền dối gạt đồng bào về mặt trận kháng chiến dù ông đã trả 1 phần nào sự thật về cho lịch sử. Và cộng đồng muốn phát triển cũng là sự đóng góp của những sự thật, sự thật nào cũng có ích, sự thật quan trọng hay sự thật bình thường trong đời sống.
Người Việt Nam đã bị lừa gạt quá nhiều trong quá khứ và ngay trong hiện tại. Sự thật vẫn còn bị che dấu, bóp méo. Trách nhiệm thuộc về những người có phương tiện thông tin hướng dẫn dư luận và những người hoạt động đại diện cho cộng đồng.
Nhưng quan trọng hơn cả là trình độ văn hóa và kiến thức của mỗi người phải nâng cao cho kịp đà tiến của nhân loại, nhất là những người Việt đang sống ở xứ sở văn minh nhất hoàn cầu. Với hiểu biết và suy luận chín chắn, không có sự tuyên truyền nào, không cá nhân nào có thể đưa lời xảo mị để mê hoặc lừa gạt được.
 
Hai
Phiên tòa 2 tuần đã cho tôi thêm những kinh nghiệm phong phú. Những khuôn mặt 1 thời lừng lẫy nay đã mất đi vẻ tinh anh, năm tháng chất chồng cũng làm tàn phai mọi nét rực rỡ của những con người năm xưa ngang dọc. Những người lớn tuổi hơn tôi, tài giỏi và vinh quang hơn tôi nhưng bây giờ cũng phải e dè vì những bài tường thuật phiên tòa trên tờ Thời Báo San Jose. Họ cũng bối rối âu lo, buồn vui, tranh cãi có lúc như con nít mặc dù họ là người lớn và cũng may mắn thay, tôi được thưởng ngoạn trò chơi này mà không bị lôi cuốn vào cuộc.
Có những lúc tôi cảm thấy khinh bỉ vì những lời khai không đúng sự thật mà luật sư và quan tòa người Mỹ chẳng biết đâu là hư là thực. Nhưng cũng đôi khi cảm thấy tội nghiệp cho những câu trả lời lúng túng, vụng về làm trò cười cho mọi người. Và tôi cũng cảm nhận vai trò của báo chí lúc này quan trọng, vì nếu không có báo tường thuật phiên tòa thì dư luận Việt Nam cũng chẳng để ý gì nhiều và việc thắng thua vụ kiện 2 bên chỉ biết với nhau.
Tôi nhớ lại cách đây gần 30 năm, lúc còn nhỏ có đọc bài báo ghi nhận 1 phiên tòa viết rằng bác sĩ Phan Quang Đán đã khóc trước tòa xin tha tội vì đã tham gia vào cuộc đảo chánh tổng thống Ngô Đình Diệm 1960. Lúc đó tôi cảm thấy nhục nhã cho 1 con người làm chính trị hèn yếu. Ấn tượng về ông này mãi ăn sâu trong trí nhớ cho đến khi tôi cũng đọc được 1 bài báo sau này nói rằng báo chí thời đó làm bồi bút cho chính quyền Diệm Nhu đã xuyên tạc sự thật để bôi nhọ Phan Quang Đán. Bài báo nào nói đúng tôi chẳng rõ. Hỏi chuyện người già thì không gặp được người tham dự vụ xử. Họ cũng chỉ đọc báo, nghe dư luận thời đó đồn đãi và đầu óc họ cũng có thành kiến, thiên vị. Nên rốt cuộc tôi cũng chẳng hiểu đâu là sự thật. Kể lại chuyện này cũng để nhắc độc giả khi đọc và nhắc mình thận trọng trong khi xử dụng ngòi bút tường thuật. Ngay cả khi ghi chép đúng những điều nhân chứng khai trước tòa cũng vẫn có thể làm mọi người ngộ nhận vấn đề. Lý do đơn giản là người nhân chứng đó khai láo.
Dĩ nhiên đây không phải là phiên tòa ở Việt Nam hay phiên tòa Hoa Kỳ xét xử người Mỹ liên quan tới chuyện của đời sống họ. Lúc đó ngôn ngữ không bị trở ngại. Luật sư, quan tòa đều nắm vững nội vụ nên có khai láo cũng bị chất vấn tới cùng để lòi ra sự thật. Đàng này tòa chỉ hỏi có chừng mực, cho đúng thủ tục pháp lý.
 
Ba
Qua phiên tòa Hoa Kỳ xét xử vụ kiện của 2 bên Việt Nam với nhau cũng đưa ra 1 số vấn đề quan trọng cho cộng đồng cần lưu ý cách giải quyết.
1. Vấn đề thông dịch tại tòa, cộng đồng Việt cần cộng tác chặt chẽ với chính quyền để nâng cao chất lượng tài liệu phiên dịch Việt Anh Anh Việt và trình độ của người hành nghề thông ngôn. Đã có 1 ý nghĩ sai lầm là người Việt ở đây chỉ cần giỏi Anh văn là có thể làm công việc chuyển ngữ này. Thực tế cho thấy cũng  phải trau dồi Việt ngữ thường xuyên, có 1 trình độ văn hóa Việt kha khá thì mới có thể làm tròn vai trò khó khăn và quan trọng này.
Đa số người Việt đều không hiểu rõ thể thức tuyển lựa, tiêu chuẩn của người thông ngôn ra sao ? Cơ quan nào, tổ chức nào lo việc này ? Có 1 điều nhận thấy là đa số những người Việt đang làm công tác liên quan thông dịch này không nắm vững ngôn ngữ mẹ đẻ và đã làm cho nhiều vấn đề bị ngộ nhận.
Quý vị độc giả có dịp xem đề thi bằng lái xe viết bằng tiếng Việt ở Nha Lộ vận San Jose, có nhiều chữ đọc không hiểu. Trong khi đó đọc bản tiếng Anh thì rõ ràng hơn. Tại sao vậy ? Hỏi cũng là 1 cách trả lời.
2. Vấn đề người Mỹ hay đơn giản, bỏ sót chữ lót trong tên gọi của người Việt đã từ lâu mà không thấy những nhà làm văn hóa của cộng đồng góp ý với họ.
Những danh từ riêng, tên họ không có dấu khi thông dịch tài liệu cũng làm bối rối độc giả Việt. NGUYEN AN sẽ là NGUYỄN AN, NGUYỄN ÂN, NGUYỄN ẨN, NGUYỄN ẤN hay NGUYỄN ÁN ?
Cách đặt chữ viết dựa trên lối phiên âm bằng mẫu tự La tinh đã để lại cho chúng ta và con cháu Việt sau này nhiều khó khăn. Nhưng nêu ra vấn đề ở đây là cũng mong tất cả chung tìm cách giải quyết.
3. Trong cách nói chuyện của người Việt, yếu tố thời gian chỉ nhắc lúc đầu rồi thôi, sau đó người nghe, người đọc phải ngầm hiểu sự kiện xảy ra ở thời điểm nào. Chúng ta không có phân chia thời gian rõ ràng như người Pháp, người Anh qua việc dùng động từ ở các thì khác nhau.
Câu chuyện được kể ở 9 ngày phiên tòa rất dài và thay đổi phong phú. Mặt Trận lúc mới thành lập khác với lúc Mặt Trận chia hai năm 1984, đường lối chiến lược  lại thay đổi vào thập niên 90. Những nhân chứng khai trước tòa, xử dụng tiếng Việt có lúc không để ý tới thời gian, và người thông ngôn dịch thẳng ra tiếng Anh làm cho bồi thẩm đoàn khó nhận thức rõ ràng sự việc ở thời điểm nào. Rồi những nhân chứng nói bằng tiếng Anh với vốn liếng ngoại ngữ giới hạn cũng không phân biệt đâu là thì Present Perfect, Past Tense, hay Past Perfect để kể câu chuyện của quá khứ còn tiếp tục trong hiện tại, hoặc quá khứ của quá khứ. Nếu là câu chuyện thông thường thì cũng có thể suy đoán theo nội dung để hiểu, đàng này là cả 1 pho truyện dài rối rắm, thứ tự lộn xộn.
Và chính ngay nhân chứng khi xử dụng tiếng Anh cũng đã lựa chọn từ ngữ không chuẩn để diễn tả ý nghĩ trong đầu. Như thay vì trong tiếng Việt, 1 nhân chứng của Mặt Trận sẽ nói : « đó là 1 bài phê bình (hoặc chỉ trích) nghiêm túc, đứng đắn hoặc xây dựng … » nhưng ông ta dùng chữ « nice critic article … » khi nói tiếng Anh. Chữ « nice » nghĩa tổng quát là dễ thương, dùng tĩnh từ này không chính xác làm người nghe cũng lơ mơ về bài báo đó.
4. Biên bản Anh ngữ của phiên tòa vẫn được lưu trữ. Chỉ xin lưu ý người nào muốn dùng nó để tham khảo thì nhớ rằng đó là những lời khai của người Việt nói tiếng Anh, hoặc nói tiếng Việt rồi được dịch sang Anh ngữ tại chỗ. Những khó khăn trở ngại của ngôn ngữ khác biệt là điều không thể tránh được. Nguyên văn lời khai bằng tiếng Việt sẽ chẳng có ai nhớ rõ hoặc ghi lại chính xác vì không được phép ghi âm hay quay phim.
 
Bốn
Những âm vang của phiên tòa rồi cũng mờ nhạt dần. Mùa Giáng sinh và Tết dương lịch cũng đã qua, tôi nào có thấy yên bình trong những ngày vui của thiên hạ vì mải gấp rút viết cho xong cuốn sách này.
Đã có nghe thấy phản ứng của bên nguyên đơn qua các bài cậy đăng trên báo và buổi nói chuyện trên đài phát thanh. Luận điệu và ngôn ngữ đã đổi khác, có vẻ đàng hoàng nghiêm chỉnh hơn, tôn trọng độc giả hơn. Ít ra vai trò của truyền thông báo chí đã được thể hiện để tạo ra cuộc đối thoại nghiêm chỉnh và cảm thông giữa mọi người với nhau.
Trong những ngày tòa đang xử, tờ báo San Jose Mercury News, tờ báo Mỹ đầu tiên có đặt văn phòng thường trực đại diện ở Việt Nam để lấy tin tức nóng hổi từ quê nhà, đã có 1 bài tường thuật 1 phiên tòa cũng đồng thời đang xảy ra tại Hà nội. Bài báo viết rằng có mấy ngàn người dân kéo tới pháp đình để xem vụ xử 1 công an cướp của giết người. Trong cơn khích động, họ đã ấu đả với lực lượng công an, tạo thành 1 tin thời sự hấp dẫn lan đi khắp thế giới. Những cơn phẫn nộ đó cũng là 1 biểu hiện của tiếng nói người dân muốn đòi hỏi tinh thần thượng tôn pháp luật mà tòa án là nơi giải quyết, điều hòa những xung đột trong đời sống xã hội 1 cách tương đối công bằng, được mọi người chấp nhận.
Một trùng hợp tình cờ giữa 2 vụ xử, trong nước và bên này xứ Hoa Kỳ tự do dân chủ. Với cái nhìn xa, lạc quan về tương lai, phải chăng đây là 1 dấu hiệu tích cực ?
Những ngày đầu năm dương lịch tất bật và tháng chạp âm lịch cũng đã giữa chừng, đã nghe xôn xao trong lòng cái Tết quê hương.
Cuốn sách cũng đã xong những dòng chữ cuối. Tôi thở phào xua đi bao suy nghĩ nặng đầu.
Những ngày mưa bão Cali đã qua, trời quang đãng, những thân cành đã nhu nhú mầm lộc, thoáng niềm hy vọng của mùa xuân lâng lâng.
 
San Jose, Hoa Kỳ
Tháng giêng 1995
Trần Củng Sơn
 
 
 
Lời giới thiệu :
Phiên tòa « Mặt Trận kiện báo chí » đã kết thúc. Phe bị đơn báo chí thắng kiện và tên tuổi luật sư Nguyễn Tâm được cả hải ngoại biết. Năm nay 38 tuổi, người luật sư này có văn phòng tại San Jose, California, Hoa Kỳ.
Với nhiệt tình trong sự tìm kiếm tài liệu và nhân chứng, cùng những kỹ thuật tranh tụng và biện hộ sắc bén, luật sư Nguyễn Tâm đã làm tròn vai trò 1 cách xuất sắc, đem về thắng lợi cho thân chủ Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu và luôn cả bên bị đơn.
Vì vụ án phức tạp, nhiều sự kiện và vấn đề pháp lý khó được hiểu rõ ràng nếu không có sự giải thích xác đáng.
Bài phỏng vấn luật sư Nguyễn Tâm dưới đây giúp độc giả tường tận hơn về nội vụ.
 
Trần Củng Sơn
 
*****
 
TCS :  Hoàn cảnh nào đã đưa LS Tâm tham gia vào vụ án lịch sử này ? (1)
LS Tâm : Trước khi trả lời câu hỏi, xin được trình bày vài điểm căn bản. Thứ nhất, vụ án tuy đã được xử xong, nhưng không có nghĩa là chấm dứt hẳn. Bên nguyên đơn, sau khi thua kiện, có thể kháng cáo lên tòa trên. Do đó, sự tranh chấp có thể nói là vẫn còn đang tiếp diễn. Vấn đề thứ hai là nguyên tắc bảo mật những quan hệ giữa thân chủ với luật sư. Tôi không được phép tiết lộ những bí mật giữa tôi và thân chủ Nguyên Vũ. Có thể sau này, khi vụ án hoàn toàn chấm dứt, với sự đồng ý của anh Nguyên Vũ thì tôi mới có thể nói thêm về những chuyện đáng nói mà thôi. Vì vậy, dịp này tôi chỉ được phép nói về những gì công khai liên quan tới vụ án.
Trở lại câu hỏi. cách đây 2 năm, anh Nguyên Vũ nhờ người quen tìm giúp luật sư tại vùng San Jose, và có tìm tới luật sư Nguyễn Hữu Liêm. Nhưng anh Liêm lúc đó đang quá bận rộn, và có nhiều lý do cản trở khác khiến anh không thể nhận 1 vụ án phức tạp như vậy được. Anh Liêm mới chuyển hồ sơ qua cho tôi. Nghĩ lại, có lẽ cũng tại « hữu duyên thiên lý » cả.
TCS :  Anh có ngại ngùng hoặc cảm nghĩ ra sao khi tham dự vào 1 vụ án phức tạp và sôi nổi như vậy ? (2)
LS Tâm : Thật ra thì vụ án trở nên phức tạp và sôi nổi vào những ngày cuối cùng. Trước đó thì cũng như những vụ án khác, đều có vẻ bình thường mà thôi. Suốt 2 năm, tiến trình của vụ án thường liên quan tới giấy tờ và thủ tục sưu tra (discovery) thường lệ, và luật sư thường làm việc trong cô đơn với 1 đống giấy tờ, tài liệu văn thơ qua lại.
Với tư cách 1 luật sư, khi đã nhập đại diện cho 1 thân chủ bên nguyên đơn hay bên bị đơn, tôi phải đem hết khả năng và nhiệt tình để biện hộ cho thân chủ đó. Mục đích tối hậu là cãi thắng vụ kiện. Tuy nhiên, tôi sẵn sàng chấp nhận hậu quả bị thua. Không nhất thiết phải đem tình cảm cá nhân vào. Nếu tôi đã đại diện cho bên nguyên đơn, thì tôi cũng sẽ phải đem hết tài năng và nhiệt tình để phục vụ họ.
TCS : Xin anh tóm lược quá trình vụ án. (3)
LS Tâm : Khởi sự do 3 bài báo đăng liên tiếp trên tờ VNTP từ tháng 12 năm 1990 ngụ ý ám chỉ Mặt Trận và 3 người lãnh đạo đã chủ mưu ám sát vợ chồng ký giả Lê Triết. Ba bài báo mang tên 3 tác giả khác nhau, và cũng không nêu đích danh của 3 người nguyên đơn. Khoảng đầu năm 1991, họ nộp đơn kiện tờ báo VNTP, chủ nhiệm Nguyễn Thanh Hoàng, và tên của 3 tác giả đó. Sau đó vài tháng, trong 1 vụ kiện thứ hai, ông Hoàng Cơ Định đứng tên 1 mình kiện công ty VNTP Inc. Hai vụ kiện đang tiến hành thì sang năm sau, khi ông Nguyên Vũ in cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » của ông Cao Thế Dung và có trích đăng 1 vài chương trên tờ Quốc Dân Thời Báo của ông ta, thì bị kiện cùng với Cao Thế Dung trong vụ thứ ba bởi 2 người nguyên đơn Hoàng Cơ Định và Trần Xuân Nghĩa (không có Nguyễn Xuân Nghĩa).
Cả 3 vụ kiện, dựa trên luật phỉ báng mạ lỵ (defamation, libel) sau đó được gom lại chung làm 1 do 3 người lãnh đạo Mặt Trận kiện 3 người nhà văn nhà báo, và 4 cơ sở : VNTP, Quốc Dân Thời Báo, nhà xuất bản Văn Hóa, và nhóm chủ biên Đa Nguyên của nhà văn Nguyên Vũ. Vì thế, nhiều người đã gọi tắt là vụ án « Mặt Trận kiện báo chí ». Gọi thế đúng hay sai tùy theo quan điểm của người đọc.
Bên nguyên đơn được đại diện bởi luật sư Paul Kleven, 1 chuyên gia về luật phỉ báng và hiến pháp luật. Luật sư Richard Givens đại diện cho ông Nguyễn Thanh Hoàng và tờ VNTP. Nhà văn Cao Thế Dung không có tiền bạc thuê luật sư và tự biện hộ cho mình. Tổ hợp luật sư của tôi, TAM NGUYEN & ASSOCIATES đại diện cho Nguyên Vũ và các cơ sở xuất bản, báo chí của ông ta. Điều éo le là vụ kiện xử tại San Jose, nhưng ông Trần Xuân Nghĩa lại ở Chicago, Nguyễn Xuân Nghĩa ở quận Cam, Nguyễn Thanh Hoàng ở Virginia, Cao Thế Dung ở Maryland, Nguyên Vũ ở Houston, và nhân chứng Phạm Văn Liễu ở Austin, Texas và còn nhiều người khác từ các nơi xa xôi như Hawaii. Do đó, sự tốn kém và phức tạp tăng lên bội phần.
Vụ án đáng lẽ được xử hồi tháng 6 năm 1994, nhưng lúc ấy ông Nguyễn Thanh Hoàng đang bị bệnh nặng, và phải dời lại cho tới ngày 5 tháng 12. Tuần đầu, chúng tôi giải quyết các thủ tục tố tụng thường lệ, chọn bồi thẩm đoàn, và đã thắng 1 thỉnh đơn án lý (motion) quan trọng quyết định về tư cách « nhân vật công chúng » (public figures) của 3 người nguyên đơn. Nhưng ngược lại, bên nguyên đơn cũng đã đạt được những thành quả quan trọng như việc đã loại ra tất cả các bằng chứng về bản cáo trạng (indictment) buộc tội ông Hoàng Cơ Định và 4 người khác của Mặt Trận về tội trốn thuế.
Vụ án được bắt đầu xử với bồi thẩm đoàn ngày 12, và kết thúc ngày 22 tháng 12 năm 1994.
Đây là vụ án dân sự (civil) liên quan tới các trách nhiệm dân sự (torts), thành ra không nên gọi là ‘tội phỉ báng » như vài người đã lầm lẫn với tội hình sự.
Tóm lại, vụ án kéo dài gần trọn 4 năm. Bên bị đơn tốn phí gần cả 100.000 đôla. Bên nguyên đơn có thể tốn gấp đôi, và tốn hơn nữa nếu họ kháng án.
TCS : Anh có lường trước được những khó khăn cũng như tầm quan trọng của vụ án này không ? (4)
LS Tâm : Lúc đầu, tôi cũng hơi do dự vì nhiều lý do. Vụ án liên quan tới 1 khía cạnh chuyên môn và sâu sắc của luật pháp, sự phức tạp và nghiêm trọng của dữ kiện, tốn kém thời giờ tiền bạc, và cuối cùng công khai đối phó với cấp lãnh đạo của 1 tổ chức mà có nhiều người đã tránh né vì ngại ngùng hoặc sợ hãi. Anh Nguyên Vũ đã gặp khó khăn trong việc tìm kiếm luật sư. Nếu tôi từ chối thì không biết có ai khác dám đứng ra nhận lãnh hay để anh ta lại tốn kém nhờ vả tới 1 luật sư Mỹ khác. Tôi ý thức được trách nhiệm nghề nghiệp và tinh thần phục vụ cho cộng đồng người Việt mình. Đây là cơ hội để thực thi công lý và binh vực cho quyền tự do ngôn luận và quyền của báo chí phê bình những sinh hoạt liên quan tới cộng đồng mà không phải lén lút, sợ hãi, hay bịt miệng như trong quá khứ.
Vụ án này thiết nghĩ có 1 tầm quan trọng đặc biệt như ký giả Ana Arama của Ủy ban Bảo vệ Ký giả (Committee to Protect Journalists – CPJ) đã quan tâm. Tổ chức này và ông Ted Koppel của chương trình ABC NightLine ngày 30/11/94 đã khuyến cáo chính quyền Hoa Kỳ lưu tâm tới vụ án này và vụ án trốn thuế của Mặt Trận đang xử ở tòa án Liên Bang cũng tại San Jose. Nếu bên bị đơn thua kiện, nguy cơ sẽ đưa đến hậu quả im tiếng (chilling effects) trong giới báo chí truyền thông Việt ngữ. Sẽ không ai dám lên tiếng phê bình các tổ chức hoạt động chính trị nói chung hay đối với Mặt Trận nói riêng.
Những bài viết của ông Cao Thế Dung cáo buộc Mặt Trận và 3 người nguyên đơn về tội chủ mưu sát nhân là những lời lẽ nghiêm trọng khó biện minh, tác hại tới thanh danh của họ. Và nếu không khéo thì có thể bị thua kiện dễ dàng. Do đó, muốn thắng kiện, tôi phải hoạch định chiến lược phản công bằng nhân chứng và tài liệu, những gì liên quan tới « tiếng tăm » của 3 người nguyên đơn, tức là liên quan tới Mặt Trận. Phải truy lục tài liệu về Mặt Trận, và những nhân chứng quan trọng như ông Phạm Văn Liễu, cụ PN Lũy, anh HL Thiện, và nhóm người Việt Tự Do cũ, các cựu đoàn viên Mặt Trận, những nạn nhân khác, những người trong cộng đồng và những tài liệu hình ảnh và video liên quan tới Mặt Trận. Nhưng 2 năm trải qua, nhân chứng tản mát xa xôi, và ai cũng không muốn liên lụy. Có người nói thẳng là họ sợ Mặt Trận trả thù. Ông Phạm Văn Liễu đã giữ im lặng trong 10 năm qua, và khi ra tòa, lời khai của ông ta có giá trị quyết định cho vụ án.
 
 
TCS : Làm sao anh mời được ông Phạm Văn Liễu làm nhân chứng cho bên bị đơn ? (5)
LS Tâm : Trước đây, chúng tôi đã nhắn tiếng nhiều lần để được thưa chuyện với ông ta về vụ án nhưng đều vô vọng. Do đó khi vụ án được đưa ra trọng tài, chúng tôi đã thắng, nhưng vẫn không có được những tin tức gì về ông Liễu. Sau này tôi được biết sau khi vợ ông ta qua đời, và sau cơn bạo bệnh, ông Liễu đã hoàn toàn rút vào bóng tối, trở nên 1 con người trầm lặng, chỉ thích đi câu cá suốt đêm tại 1 làng nhỏ ở Texas. Thật vậy, ông ta đã trốn biệt mọi người trong nhiều năm qua, chẳng những đối với vụ án này hay những sinh hoạt chính trị khác, mà ngay đến cả FBI rất muốn nói chuyện với ông ta và xem những tài liệu ông ta đang cất giữ, nhưng ông Liễu đã 1 mực từ chối.
Cho tới khoảng tháng 5 năm 1994, tôi phải có thái độ quyết liệt, nài ép mãi ông ta mới chịu xuất hiện, và tôi đã dàn xếp để cho luật sư bên nguyên đơn, ông ta Paul Kleven, tổ chức buổi diện vấn (depositon) tại Austin. Và tới tháng 12 mới thuyết phục được ông ta qua San Jose làm nhân chứng trước tòa.
TCS : Có phải vì thế mà ông Phạm Văn Liễu khai rằng ông ta chịu ra làm chứng là vì luật sư LS Tâm ? (6)
LS Tâm : Câu chuyện hơi vòng vo, xin được trình bày cho đúng với sự thật. Khi ra Deposition, ông Liễu vẫn tin là do tôi tổ chức. Mặc dù theo thủ tục, ông Paul Kleven đã tống đạt trát đòi (deposition subpoena), nhưng thật ra thì nếu ông Liễu không muốn hợp tác thì cũng chẳng ai dám ép (vì sợ phản cung rất bất lợi). Do đó, trong lòng ông Liễu vẫn chỉ muốn chìu theo sự khẩn nài của tôi và theo yêu cầu của anh Nguyên Vũ, 1 người mà ông Liễu dành nhiều cảm mến.
Việc mời ông Liễu tham dự buổi diện vấn, và nhất là sau này thuyết phục ông ta qua bên San Jose để làm nhân chứng trước tòa thì quả là 1 vấn đề khó khăn. Nhiều lúc, trong khi quá nhiệt tình, tôi đã lớn tiếng buộc ông Liễu phải chịu trách nhiệm trước lịch sử. Rằng những gì ông biết và đang giữ trong lòng là thuộc về lịch sử. Ông không có quyền giấu làm của riêng, lịch sử sẽ phán xét ông 1 cách khắt khe nếu ông không hoàn tất vai trò của mình. Đó là :
1.Chấp nhận trách nhiệm của mình, kể cả sai lầm nếu có, và
2. Nói lên những sự thật của lịch sử. Vì, đối với tôi, lịch sử đang còn tiếp tục, và vai trò của ông Liễu chưa hoàn tất.
Cuối cùng rồi thì ông Liễu đành phải miễn cưỡng nhận lời.
Sau đó, khi ông Liễu ra trước tòa, chúng tôi phải chấp nhận những gì ông ta tuyên bố, dù có lợi hay hại cho bên bị đơn, vì tôi chỉ mong được biết sự thật, những sự thật đã xảy ra, quan hệ tới cộng đồng người Việt mà ông Liễu đã giấu kín trng 10 năm qua. Khi ra tòa, ông nói rằng ông ta chịu ra làm chứng vì thấy sự can đảm của tôi khi nhận vụ án này. Có lẽ là do ý kiến chủ quan và cảm tình của ông ta.
Đồng thời, luật sư Paul Kleven cũng đã lẫn lộn trong khi chất vấn ông Liễu rằng ông ta ra tòa là theo trát đòi subpoena. Cho buổi deposition hồi tháng 5 năm 1994 thì có, nhưng cho phiên tòa thì lại không. Hai vấn đề đó khác nhau hoàn toàn. Ông Liễu đã khai đúng. Luật sư Paul Kleven đã lầm lẫn giữa 2 thời điểm khác nhau và làm mọi người lộn xộn theo. Lúc đó, tôi phải đứng lên giải thích cho câu chánh án Joseph Biafore và mọi người cùng hiểu. Nhưng về sau này, 1 đoàn viên Mặt Trận nào đó lại thuật lại sự kiện này trên báo, và đã phê bình rằng ông Liễu bất nhất. Có lẽ vì anh ta đã không nghe kịp diễn tiến tại tòa lúc ấy, mọi chuyện lại tranh cãi bằng tiếng Mỹ, và đã tường trình sai lạc.
TCS : Tuy LS Tâm chỉ đại diện cho ông Nguyên Vũ, nhưng thật sự đã giúp cho toàn thể 3 người bị đơn ? (7)
LS Tâm : Đó là 1 trong những bất ngờ nặng nề mà tôi không lường trước được, thành ra đã phải rất vất vả suốt 3 tuần lễ, nhất là càng gần tới cao điểm của vụ án vào những ngày cuối. Trên nguyên tắc, tôi chỉ đại diện cho anh Nguyên Vũ và nhà xuất bản Văn Hoá, đã xuất bản quyển sách. Trách nhiệm luật pháp của anh Nguyên Vũ tương đối nhẹ hơn so với tác giả Cao Thế Dung. Thêm nữa, vụ án liên quan tới nhiều bài viết, tài liệu và quyển sách bằng tiếng Việt. Luật sư Richard Givens (đại diện cho VNTP) là người  Mỹ lại ở xa. Do đó văn phòng tôi được trưng dụng làm « bộ chỉ huy » cho tất cả mọi người, kể cả các nhân chứng từ xa về. Gánh nặng trước tiên là đọc, chọn lựa, và cho dịch tất cả các tài liệu, bằng chứng, kể cả 47 số báo VNTP. Rồi họp hành, thảo luận, bàn kế hoạch, duyệt qua bằng chứng và lời khai, bổ túc và thay đổi vào giờ chót. rồi các bài viết, v.v.. chúng tôi làm việc ngày đêm, và 3 ngày cuối cùng thì tôi không hề chợp mắt được.
Nhất là trường hợp anh Cao Thế Dung là « thủ phạm » gây ra vụ án nhức đầu này, mà lại không có luật sư. Nếu để anh ấy thua thì nguy cho mọi người. Do đó, mặc dù tôi đã có thể chỉ lo thắng kiện riêng cho thân chủ của mình bằng mọi giá và khỏi lo cho 2 người kia, tôi không thể nào làm ngơ, và phải phối hợp sự biện hộ cho cả 3.
TCS : Anh và luật sư Richard Givens đã cộng tác ra sao ? (8)
LS Tâm : Ông Givens là 1 luật sư nhiều kinh nghiệm chiến đấu, đã cãi tới 200 vụ án lớn nhỏ, thành ra rất rành về thủ tục và luật pháp. Nhất là trong vụ này, liên quan tới quyền tự do ngôn luận và báo chí, nằm trong luật hiến pháp của Hoa Kỳ và California. Khía cạnh luật pháp rất chuyên môn và khó khăn. Chúng tôi phân chia công tác : ông Givens lo về thủ tục tố tụng (civil procedure), còn tôi lo về dữ kiện, tài liệu, bằng chứng, và nhân chứng. Phần của tôi lại trở thành nặng nề như đã nói ở trên. Cộng thêm phần liên lạc, và thuyết phục các nhân chứng để hầu tòa, đã trở nên khó khăn vì ít ai chịu ra mặt, 1 phần vì ngại, phần khác cũng có thể sợ bị trả thù. Trường hợp điển hình là anh Nguyễn Thành Tiểng ở Hawaii, phút chót không qua được, và  anh biến mất 1 cách khó hiểu. Tôi cũng nghe nói anh Tiểng đang còn nằm trong chương trình bảo vệ chứng nhân của FBI.
TCS : Còn việc tìm kiếm những nhân chứng khác ra sao ? (9)
LS Tâm : Lúc đầu thì quả thật coi như không có ai, ngoài việc anh Lê Hải ở Florida là người mà chúng tôi tin là biết nhiều về vụ Lê Triết. Cho tới khi được tin là ông Phạm Văn Liễu đã đồng ý xuất hiện, thì tình hình đột nhiên thay đổi hẳn. có thêm được nhiều người mạnh dạn sẵn sàng ra mặt. Riêng ông Michael L. Faber, cựu đoàn viên Mặt Trận, viết nhiều về Mặt Trận trong quyển « The long Road to Freedom » (Cuộc Viễn chinh tìm Tự Do) thì vẫn còn sợ hãi. Anh ta khẩn khoản yêu cầu hãy để cho được « yên thân ».
Trong bài báo đăng trên tờ Metro (San Jose) ngày 27 tháng 4 năm 1989 của ký giả John Whallen điều tra về hoạt động của Mặt Trận và sự mất tích của ông Hoàng Cơ Minh, ông Hoàng Xuyên, người đã đóng góp công đầu trong việc quảng bá cho Mặt Trận, cũng đã tỏ vẻ e dè, sợ sệt. Nhưng về sau này thì cũng đã tỏ thái độ can đảm sẵn sàng ra làm chứng. Cụ PN Lũy bận đi xa, tôi có nhắn tin nhưng không thấy hồi âm. Quý vị như anh Đào Vũ Anh Hùng ở Texas, Nguyễn Đạt Thịnh từ Hawaii, PV Hướng, Nguyễn Xuân Phác, Nguyễn Thanh, Vũ Hữu Dũng, LVN, v.v.. cùng 1 số cựu đoàn viên Mặt Trận, và những người khác xa gần cũng đã sẵn sàng.
Nhưng vào ngày cuối, khi bên bị đơn bắt đầu phản công thì chúng tôi phải thay đổi chiến lược vì quá cận ngày lễ Giáng sinh, phải cắt bỏ 1 nửa chương trình, chỉ chú trọng vào việc đánh mau, gọn, dứt khoát nhắm vào trọng điểm. Và đã kết thúc trong 2 ngày, thay vì kéo dài 1 tuần lễ như bên nguyên đơn đã làm trong tuần trước. Thành ra rất cần thiết tối thiểu, chúng tôi chỉ đưa ra 3 nhân chứng Phạm Văn Liễu, Vũ Hữu Dũng, và Nguyễn Xuân Phác. Ông Phác, cựu trung tá quân báo, bạn học từ nhỏ với ông Hoàng Cơ Minh, với 1 giọng Anh văn xuất sắc, trình bày 1 cách sắc bén và trung thực. Chính ông tòa Biafore phải xác nhận ông Phác là nhân chứng đáng tin cậy nhất là (the most credible witness), và với 2 ông Phạm Văn Liễu và Nguyễn Xuân Phác thì tòa đã nghe quá đủ về Mặt Trận rồi, không cần thêm thám tử Douglas Zwemke nữa.
Những người khác mà tôi nghĩ đã nắm giữ những tin tức quan trọng liên quan tới vụ án này phải kể tới cụ Phạm Ngọc Lũy, các anh Huỳnh Lương Thiện, Vũ Văn Chương, Nguyễn Bích Mạc, Đỗ Thông Minh, v.v.. Tôi tin rằng cụ Lũy vẫn còn nhiều chuyện chưa nói hết trong quyển hồi ký của cụ. Và đặc biệt là anh HL Thiện, 1 người biết rất nhiều nhưng quá kín miệng, quá im lặng trong 10 năm qua. Tôi vẫn mong 1 ngày nào đó, anh Thiện sẽ trả lại cho lịch sử những gì anh đang giữ riêng trong lòng.
TCS : Còn về việc tìm tài liệu và bằng chứng ra sao ? (10)
LS Tâm : Chúng tôi cũng có nhiều tài liệu về vụ Lê Triết nói riêng và Mặt Trận nói chung, nhưng vì trở ngại thì giờ quá ít ỏi, không thể trưng dẫn hết trước tòa được. Ví dụ như nhiều lá thơ độc giả khắp thế giới gởi về VNTP về vụ Lê Triết và Mặt Trận, những cuộn video về BS Ninh, 1 cuộn video về việc công bố cương lĩnh, đại hội Chính Nghĩa, buổi đón tiếp Hoàng Cơ Minh tại LA, buổi ra mắt YBYTKC, những bài báo bằng nhiều thứ tiếng về Mặt Trận, hoặc chính những tài liệu do Mặt Trận phổ biến như báo kháng chiến, bản tin VN Insight, Resistence, các tài liệu « mật » khác, v.v..
Một trong những tài liệu lý thú nhất là tờ công báo của Quốc hội Hoa Kỳ, Congressional Records, vol.129, n°.69, May 19, 1983 mà chúng tôi tìm được, có ghi rõ nguyên câu văn bài diễn văn của ông Hoàng Cơ Minh, do nghị sĩ Amstrong giới thiệu, nói rằng đã thống nhất là được 10.000 quân, xác nhận những lần tuyên bố trước đó của ông ta. Đang khi đó, các ông Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh lại khai rằng con số đó là do báo chí hoặc người khác ganh ghét xuyên tạc.
Ngoài ra, những tấm hình về Mặt Trận, về Hoàng Cơ Minh, và đặc biệt là tấm hình bán thân của ông Hoàng Cơ Minh mà Mặt Trận cho là của cộng sản tuyên truyền, thì người người khách quan đều tin là đúng. Ông Hoàng Xuyên là người đoan quyết nhất. Chính ông ta đã ở gần và chụp rất nhiều hình Hoàng Cơ Minh từ nhiều góc cạnh, vì ông đã có tâm niệm, vào lúc ban đầu, là sẽ làm 1 bức tượng cho « anh hùng Hoàng Cơ Minh ». Nhưng ước mơ không thành, mặc dù đối với nhiều người ông Hoàng Cơ Minh dù sao cũng đã nằm xuống vì chính nghĩa, và họ trân trọng như là 1 vị anh hùng vậy. « nghĩa tử là nghĩa tận » đối với người Việt Nam.
 
 
 
 
TCS : LS đã chất vấn ông Hoàng Cơ Định với những câu hỏi hóc búa, đã trưng dẫn tấm hình ông Hoàng Cơ Minh, và đòi xem bằng lái xe của ông định. Như vậy không sợ đụng chạm tới Mặt Trận ? (11)
LS Tâm : Xin thưa rõ, cần phải phân biệt « Mặt Trận » như 1 tập thể, với cá nhân  của người lãnh đạo. Trong bất cứ tổ chức nào cũng có người này người kia. Nhất là trong Mặt Trận phải công nhận có rất nhiều anh chị em đoàn viên nhiệt tình. Họ thuộc đủ mọi thành phần xã hội, và tinh thần hy sinh đóng góp của họ rất đáng ca ngợi tuy rg  chúng ta có quyền bất đồng ý kiến với họ.
Bản thân tôi không hề có vấn đề gì với 3 người kia nguyên đơn. Trong suốt 2 năm chuẩn bị vụ án, tôi vẫn giữ thái độ nghiêm chỉnh và chuyên nghiệp đối với họ. Riêng tại phiên tòa, lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất tôi phải có những câu hỏi, và đặt ra những vấn đề cho họ 1 cách công khai trước ánh sáng công luận và luật pháp. đó là những công việc chuyên nghiệp bắt buộc, theo đúng khuôn khổ luật pháp của 1 vụ kiện tụng mà chính họ là người đưa đơn kiện kia mà. Chính họ đã chọn lựa diễn đàn tòa án để giải quyết tranh chấp, và đã chuẩn bị chấp nhận luật chơi.
Về vụ xem bằng lái xe của ông Hoàng Cơ Định, là để chuẩn bị cho câu hỏi tiếp về lý do tại sao ông ta đã chính thức đổi tên thành dean nakamura từ năm 1983. thật vậy, ông Hoàng Cơ Minh cũng đổi tên thành william nakamura, Nguyễn kim Hườn có tên là steven nakashima, phạm duy cần là james masuda, v.v..
Những bằng chứng đó rất có giá trị mật thiết tới vụ án loại này, vì có liên quan tới « danh dự tên tuổi » của người nguyên đơn. Trên nguyên tắc luật pháp, ông ta Hoàng Cơ Định phải là dean nakamura mới đúng. Quả thật đồng bào có quyền đặt nghi vấn tại sao ban lãnh đạo Mặt Trận lại đổi cả tên họ ra tên Mỹ, Nhật ? Rồi cùng 1 lúc dùng chung 2 tên chính thức, chưa kể các bí danh khác.
Nếu các câu hỏi của tôi có gây ra bất ngờ cho đối phương, thi chẳng qua là do phần kỹ thật trang tụng cả, chẳng vì mục đích cá nhân nào.
TCS : Tại sao anh đang chất vấn BS Trần Xuân Ninh về chuyện gởi tiền giúp đỡ cho người anh em bên Việt Nam rồi lại ngưng nửa chừng ? (12)
LS Tâm : Những câu hỏi của tôi tuy vắn tắt nhưng nhằm dọn đường và đưa tới hiệu quả phơi bày được 2 bộ mặt của ông Trần Xuân Ninh.
Trên bục nhân chứng, với sự hướng dẫn luật sư bên nguyên đơn, ông Trần Xuân Ninh đã cố tạo cho mình 1 hình ảnh sáng giá của 1 người tài năng, nhiệt tình, và phẫn nộ (outrageous) trước những lời vu oan giá họa cho ông, vì ông là 1 người hiền lành chất phác. Nhưng trong phần chất vấn, các câu trả lời của chính ông ta, và từ những người khác đã đặt nghi vấn về uy tín của ông Trần Xuân Ninh khi nói rằng không phiền trách chính quyền cộng sản Việt Nam về cái chết của đứa con trai duy nhất trên đường vượt biển. Ông tỏ ra lạnh lùng trước việc nhà của ông Lâm Tôn bị đốt ở Chicago, một mặt thì hô hào triệt hạ kinh tài du lịch của người khác, nhưng bà con ông ta thì cũng có gởi quà cho thân nhân ở Việt Nam. Ngoài ra chúng tôi không muốn đề cập tới những nghi vấn về việc ông Trần Xuân Ninh nhắm mắt lao mình vào sinh hoạt chính trị để cố quên đi những niềm đau thầm kín riêng tư.
Tóm lại, mặc dù chúng tôi có đủ tài liệu, bằng chứng, và kỹ thuật chất vấn để triệt hạ (impeach) tại chỗ, nhưng tôi chỉ hỏi vắn tắt để chuẩn bị cho phần phản công về sau. Những câu hỏi về buổi phỏng vấn BS Ninh trên đài VOA năm 1989, về lòng hận thù, về các hành động bất nhất, và các « thành quả triệt hạ kinh tài du lịch », v.v.. có vẻ như vô hại, vì tôi đã đoán biết câu trả lời của ông ta ra sao. Nhưng những hậu quả tác hại đã được trình bày qua các lời khai mâu thuẫn của ông Nguyễn Xuân Nghĩa và các nhân chứng khác kể cả lời khai tốt đẹp của cô đoàn viên dễ thương Trần Diệu Thanh. Với 1 chút khéo léo ứng biến mau chóng, chúng ta có thể biến tất cả thành vũ khí phản công lợi hại.
TCS : Tại sao buổi sáng chất vấn dồn dập ông Nguyễn Xuân Nghĩa, buổi chiều lại bỗng dưng thay đổi ? (13)
LS Tâm : Tôi có ý định không muốn chất vấn ông Nguyễn Xuân Nghĩa vì nhiều lý do. Ông là người có tài trên nhiều lãnh vực, nhất là về kinh tế vĩ mô. Tôi nghĩ ông Nghĩa đã rút ra khỏi Mặt Trận vì nhiều lý do phức tạp, không còn muốn dính líu tới Mặt Trận hay vụ kiện nữa, vì tôi đã hơn 3 lần nghe từ những nguồn đáng tin cậy. Và tôi cũng có ý mong đợi ông ta giữ lập trường. Nhưng đến khi ông Nghĩa lên bục nhân chứng, thì mọi chuyện lại xảy ra khác hẳn với điều tôi dự đoán. Do đó, tôi bắt buộc phải phản công.
Thật ra tôi chỉ xử dụng tới 1 phần nhỏ của những bằng chứng phản công, nhưng cũng quá đủ để dồn nhân chứng vào thế bí. Những sự kiện như ông Nghĩa đã gục đầu hồi lâu, đã loay hoay nhăn nhó, đã dơ tay phân bua cầu cứu với luật sư, nhìn e ngại xuống 4 nhân viên FBI đang theo dõi phiên tòa, và những lời khai đối chọi với ông Hoàng Cơ Định và BS Ninh về ông Hoàng Cơ Minh, về các chiến dịch triệt hạ kinh tài, v.v.. đã cho thấy được sự phân hóa trong hàng ngũ lãnh đạo của Mặt Trận. Tuy nhiên, tôi vẫn không biết được ông ta nghĩa thực sự lúng túng hay khéo léo đóng kịch.
Sau buổi trưa, chúng tôi lên luật sư bào chữa, nghiệm lại tình hình và chiến lược thì đưa tới kết luận rằng bên nguyên đơn đã bị phân hóa và lủng củng. Ba người nguyên đơn Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa đã có dấu hiệu rạn nứt, và ông nghĩa có lẽ đã bị gượng ép theo cuộc chơi này. Tôi cũng nghĩ đã quá đủ, và dành cho ông ta 1 lối thoát. Do đó, chỉ hỏi qua loa vài câu lấy lệ.
TCS : Anh có nhận xét gì về 3 người bị đơn ? (14)
LS Tâm : Thân chủ của tôi,anh Nguyên Vũ, vốn là sĩ quan nhảy dù, đi lính đủ 7 binh chủng, nay trở thành tiến sĩ sử gia, tính tình cương trực, ăn nói ngay thẳng. Chỉ 1 câu nói méo mó nghề nghiệp của ông sử gia kiêu hãnh này, là luôn có sự nghi ngờ căn bản trong mọi việc, đã tạo cơ hội cho luật sư đối phương tấn công triệt để, và ký giả của Mặt Trận cũng đã lợi dụng khái thác 1 chiều. trong vụ kiện, tôi đã phải ráng sức « chữa cháy » nhiều lần, mới làm sáng tỏ được vấn đề. Cuối cùng cả tòa và bồi thẩm đoàn đã hiểu rõ mọi chuyện, và đồng ý với chúng tôi bằng bản phán quyết (defense verdict). Chỉ riêng bên nguyên đơn có lẽ còn ấm ức về cái vụ « nghi ngờ » (doubt) của ông sử gia nhảy dù.
Về các ông Cao Thế Dung và Nguyễn Thanh Hoàng thì không dám có ý kiến, duy có vài điều như nhiều người đã biết. Ông hoàng thì bị ung thư, 2 lần mổ, hoá trị liệu pháp (chemotherapy) và quang tuyến (radiation) đã làm ông rụng tóc, đầutrọc boong phải đội tóc giả, lại phải tự chích thuốc tiểu đường hàng ngày. Ông bị kém trí nhớ. Do đó, khi ông lên bục nhân chứng thì nói câu trước quên câu sau, lời khai này chửi ngược lời khai trước làm chúng tôi và khán giả thân hữu nhiều phen toát mồ hôi. Có lúc đã dặn dò kỹ lưỡng, ông ta cẩn thận ghi chép, lẩm bẩm ráng học cho thuộc, nhưng lại quên béng đi mất cả tờ giấy đã ghi, đừng nói cho tới nội dung của 1 vấn đề pháp lý quan trọng.
Còn ông Cao Thế Dung thì « hết ý ». Cũng nhiều phen làm tôi muốn đứng tim. Chuyện ông ta đốt bằng tiến sĩ của Tây trước mộ mẹ làm cho bà con cười lăn lóc. Tôi hoàn toàn bị bất ngờ trước cây chuyện đó. Đã vậy, ông ta còn tiếc rẻ than là quên mất, không khai luôn cái bằng tiến sĩ năm 1981 tại Mỹ « cho chúng nể mặt ». Té ra ông ta có tới 2 cái bằng « tiến sĩ » chứ không phải một. Thú thật tôi không rõ ông ta có bao nhiêu cái bằng nữa.
Những lời khai quanh co của 2 ông Nguyễn Thanh Hoàng và Cao Thế Dung, rồi thông qua thủ tục thông dịch lúng túng đầy thiếu sót, quả là những kinh nghiệm bẽ bàng.
Nhưng tóm lại, nếu chỉ còn lại 1 điều duy nhất đáng nhớ thì ông Cao Thế Dung là 1 người can đảm đến độ liều mạng. Quả thật, nếu chẳng phải do ông ta viết ra sự thật, thì còn ai dám lên tiếng nói lên sự thật đó ? Tôi đã biện hộ rằng, ông Cao Thế Dung có thể đã vụng về, đã thiếu thốn phương tiện trong việc điều tra nghiên cứu, nhưng lời ông ta nói ra là tiếng kêu cứu thất thanh trong đêm đen tuyệt vọng. Và quả thật, nó đã vang động được sự chú ý của nhà chức trách Hoa Kỳ, để họ phần nào chú ý thêm tới những cái chết bịt miệng oan ức và hoàn cảnh thất thế của những người cầm bút Việt Nam.
Dầu sao, ai cũng quá chán ngán của chuyện tòa án phiền phức và tốn kém. Ông Cao Thế Dung có lẽ sẽ đi tu. Ông Nguyễn Thanh Hoàng hứa sẽ cải tiến tờ VNTP. Tôi cũng ước mong đây là bài học quý báu cho cả 2 bên nguyên đơn và bị đơn. Bên báo chí thì viết cho hay và tốt hơn. Bên chính trị hội đoàn thì nên cởi mở đối thoại hơn, bớt chụp mũ, bớt hăm dọa để khỏi bị đồng bào xa lánh, ngại ngùng.
Ngoài ra, hình như giữa ông Cao Thế Dung và GS NN Bích có điều gì xích mích trầm trọng. Chuyện của mấy ông người lớn nhức đầu quá. Mong sao thế hệ trẻ không lần theo vết xe cũ đã đổ nhào của những người đi trước.
 
 
 
TCS : Còn về phía luật sư Paul Kleven của bên nguyên đơn ? (15)
LS Tâm : Ông Paul Kleven là 1 đối thủ lợi hại đáng nể mặt, và là 1 luật sư chuyên nghiệp đáng kính. Một người rất lịch sự, từ tốn. có lẽ hơi quá từ tốn chăng ? Ông ta rất sắc bén, và thường đứng về khía cạnh luật pháp sâu sắc của vụ án, kể cả những án lệ mới nhất. Ông ta chuẩn bị tài liệu 1 cách tỉ mỉ, nhớ rõ từng điểm nhỏ trong hàng ngàn trang giấy của các biên bản deposition, và chất vấn nhân chứng 1 cách hữu hiệu, gài đối phương vào thế rất khó gỡ.
Tuy nhiên, có 1 vài nhận xét khách quan là ông ta nói quá nhỏ rất khó nghe, câu hỏi nhiều lúc phải hỏi lại nhiều lần. có vài lúc chính ông chánh án cũng phải bực mình. Ông Paul Kleven lại quá tỉ mỉ về các chi tiết như 1 nhà kế toán, loay hoay quanh những tiểu tiết của từng chiếc lá mà quên cái nhìn bao quát của cả khu rừng, và thiếu chất « lửa » trong lúc tranh cãi cho 1 vụ án tình tiết sôi động như vậy.
Cuối cùng hình như ông ta không hiểu rõ về cách dữ kiện Mặt Trận hay về các thân chủ của ông về cộng đồng người Việt nói chung. Thành ra ông tỏ ra kém hiệu lực khi bên bị đơn bắt đầu phản công. Thường, trong cuộc chiến đấu, tôi quan niệm cần phải biết rõ ta và địch, cả chỗ tốt lẫn xấu, cả điểm yếu lẫn mạnh, và phải biết đối phó đúng cách, đúng mức và đúng lúc. Bên bị đơn chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ, và thi hành tối đa hiệu quả chiến thuật trên, giành phần thắng lợi cho thân chủ mình.
TCS :   Có phải đó là nguyên do thắng kiện ? (16)
LS Tâm : Đó là 1 trong những điểm kỹ thuật chính, nhưng quan trọng hơn phải là nội dung của vấn đề.
Về chiến lược, chúng tôi chủ trương đánh văng đề tài của bên nguyên đơn, biến nó thành « diện », và mở mặt trận phản công mãnh liệt vào « điểm », là về Mặt Trận và những người lãnh đạo. Trong chiến thuật, chúng tôi quyết định cắt bỏ rất nhiều trong chương trình phản công, và chủ yếu đánh nhanh, gọn, sắc bén, và xoáy vào những điểm chính. Về nội dung, chúng tôi đã đưa ra được hình ảnh sống động của hoàn cảnh người tị nạn mới tới trên đất hứa này, và tránh đấu cho quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí, sự ám ảnh của Mặt Trận trên đời sống người dân trong quá khứ, và sự tiếp tục vận động ảnh hưởng của họ trong hiện tại.
Quả thật, khi bên Mặt Trận cho dàn chào đông người vào 2 ngày cuối của phiên tòa, đã làm cho bồi thẩm đoàn lo ngại. Buổi chiều khi tuyên án, sau thủ tục Jury Polling (1 thủ tục xác nhận công khai từng lá phiếu của mỗi cá nhân bồi thẩm đoàn để ghi vào hồ sơ tòa và tránh sự mờ ám, chứ không phải « ông tòa không tin và phải hỏi lại » như cán bộ của Mặt Trận tuyên truyền), tôi tình cờ được biết là bồi thẩm đoàn không cho luật sư đặt câu hỏi và họ yêu cầu cảnh sát hộ tống họ ra tận xe, rồi mới cho quan khách rời phòng xử. Khi nghe như thế, tôi chợt thấy nhói trong tim.
TCS : Cảm tưởng về bản phán quyết của vụ án ? (17)
LS Tâm : Chúng tôi bị bất ngờ trước sự thắng lợi quyết liệt của vụ án. Lúc khởi đầu, tôi cảm thấy yên tâm vì bên nguyên đơn là những khuôn mặt công chúng, sau 2 ngày đầu của bên nguyên đơn thì chẳng có gì đáng quan tâm. Nhưng cho tới khi ông Nguyễn Thanh Hoàng và Cao Thế Dung lên bục nhân chứng thì tình hình trở nên bất lợi nghiêm trọng, có khi còn nguy kịch nữa. Sang tuần sau đó, khi bên bị đơn bắt đầu mở cuộc phản công, thì tình hình thay đổi tốt hoàn toàn và niềm tin tưởng lên rất cao.
Tuy nhiên, ngày cuối cùng chờ đợi phán quyết của bồi thẩm đoàn thì mọi người đều hồi hộp. Nếu chẳng may bồi thẩm đoàn không hiểu rõ về luật lệ, coi chừng mình thua oan, hoặc có thể 1 mình ông Cao Thế Dung thua. Ba luật sư chúng tôi đều cảm thấy trách nhiệm quá nặng nề mình phải gánh chịu. Ác thay, khi chánh án Biafore duyệt lại bản phán quyết của bồi thẩm đoàn, vì nó quá phức tạp, ông ta lật qua lật lại, miệng lẩm bẩm. Chúng tôi tưởng ông ta đang tính lại cho đúng số tiền bồi thường. Đã vậy, họ lại thiếu phần số 3, tức là về ông Nguyên Vũ. Chúng tôi lại tưởng là phần số 3 về tiền phạt vạ vì sự cố tình ác ý (punitive damages for malice). Ông Richard Givens và tôi trao đổi cái nhìn lo lắng. Cho tới khi phán quyết 11/1 được đọc lên, thì mọi người trong tòa đều nín thở.
Điều ngạc nhiên nhất là bồi thẩm đoàn đã xử cho chúng tôi thắng được ngay phần đầu tiên (của 4 vấn đề truy tụng) là BÊN BỊ ĐƠN ĐÃ KHÔNG MẠ LỊ THANH DANH của 3 người nguyên đơn.
TCS : Những người bên nguyên đơn đòi bồi thường bao nhiêu tiền ? (18)
LS Tâm : Lúc trước, trong bài lý đoán trình lên tòa, họ đòi bồi thường mỗi người 1.500.000 đôla, và đề nghị thương lượng thanh toán (settlement) xuống còn 3.000.000 đôla. Nhưng đến ngày cuối tại tòa thì họ giảm xuống còn chỉ khoảng 500.000. Lúc ấy tôi tin rằng họ đã cảm thấy thất thế.
Thật vậy, ngay từ đầu, tôi rất ngạc nhiên về việc họ quyết định đem vụ này ra tòa. Vì như thế là đem cả uy tín của Mặt Trận vào 1 cuộc thử thách nguy hiểm. Chắc chắn phải có 1 lý do sâu xa nào đó. Có thể 1 trong những lý do phụ là bên bị đơn sẽ bị thất thế vì hoàn cảnh xa xôi và tốn kém tiền bạc vượt quá sức của họ.
Nhiều người đã suy nghĩ rằng đồng bào và những đoàn viên, những người đã tận tụy hy sinh đóng góp tiền bạc cho Mặt Trận qua ông Hoàng Cơ Định, đã không đứng ra kiện đòi tiền lại thì chớ. Tại sao Mặt Trận lại đi kiện sự phê phán của người dân ?
TCS : Cảm tưởng về 3 người nguyên đơn ? (19)
LS Tâm : Tôi vẫn nghĩ họ cũng là những người có tài. Điều đau lòng là do hoàn cảnh éo le của lịch sử, những tài năng đó đã không được xử dụng để phục vụ đồng bào dân tộc. Có 1 điều phải khẳng định là trong 1 xã hội tự do văn minh, chúng ta có quyền bất đồng ý kiến và phải tôn trọng quyền bất đồng ý kiến của người khác. Người Mỹ có tinh thần hay là trên diễn đàn có thể tranh cãi nhau kịch liệt, nhưng tàn cuộc rồi liền bỏ qua, để dành thời giờ tâm trí lo chuyện tương lai trước mặt. Người Việt Nam còn hay bám víu vào quá khứ.
Trong lúc chờ đợi bồi thẩm đoàn nghị án, luật sư Paul Kleven và tôi bắt tay nhau và nói chuyện vui vẻ. Tôi thành thật khen ngợi nỗ lực và tư cách chuyên nhgiệp của ông ta, và có lời xin lỗi nếu trong những ngày qua có lỡ lời làm phật lòng nhau. Ông Paul Kleven vui vẻ khoát tay bỏ qua, và đáp lại cũng như thế.
Sau khi tuyên án thắng kiện, tôi lại bắt tay ông ta 1 lần nữa trong tinh thần đồng nghiệp cảm thông, và xin phép được bắt tay thân chủ của ông ta. Ông Nghĩa mỉm cười chìa tay ra bắt, còn ông Hoàng Cơ Định thì mím môi, hất mặt quay đi.
 
 
 
TCS : Đã có nỗ lực hòa giải giữa các bên với nhau để khỏi đem ra tòa trên ? (20)
LS Tâm : Theo tôi được biết thì không. Ngay cả việc yêu cầu đính chính cũng không có. Thường lệ, mặc dầu không bắt buộc, người ta hay gởi 1 lá thư phàn nàn và yêu cầu đính chính hoặc trưng dẫn bằng cớ. Nhưng bên nguyên đơn không hề tạo 1 cơ hội hòa giải nào cả. Tuy nhiên, sau khi phiên tòa đã bắt đầu xử đã 2 ngày, thì nghe nói bên nguyên đơn có đề nghị hòa giải với riêng ông Nguyễn Thanh Hoàng với 1 điều kiện đặc biệt nào đó, nhưng ông Hoàng không thể chấp nhận điều kiện đó được.
TCS : Bên nguyên đơn sẽ kháng cáo không ? (21)
LS Tâm : Họ có toàn quyền kháng cáo lên tòa trên, trong hạn kỳ và theo thủ tục luật định. Nhưng bình tâm xét lại, tôi không tìm ra được yếu tố luật pháp khách quan nào để kháng kiện cả. Trên thực tế, bên nguyên đơn đã thắng được những thỉnh đơn (motions) quan trọng như việc loại bỏ tất cả những tài liệu về bản cáo trạng (indictment) buộc 26 tội, về vụ trốn thuế đang xử, về lời khai cực kỳ nghiêm trọng của trung sĩ tình báo Douglas Zwemke đang điều tra về Mặt Trận và gia đình Hoàng Cơ Định, v.v.. Còn nếu kháng cáo về án lý « public figures » thì lại càng không nên vì chính chánh án Biafore đã tuyên bố là càng nghe lời khai về vụ án, ông ta càng nâng cao hình ảnh « khuôn mặt công chúng » của những người bên nguyên đơn cuộc loại « first class for all purposes ».
Cách đây 2 tháng, cũng tại tòa thượng thẩm San Jose, có 1 vụ án tương tự của Cộng đồng Công giáo VN kiện 1 số cựu thành viên (Vietnamese Catholic Community Inc., et al. Vs. Chieu Duc Dao, etal., Case N°. 718583). Bên nguyên đơn cũng được coi như « public figures » dù họ chỉ sinh hoạt tại địa phương San Jose, và kết quả là họ đã thua kiện.
Trở lại vụ « Mặt Trận kiện báo chí », tôi e rằng nếu nguyên đơn kháng cáo thi càng đem nhiều tai hại cho họ, như việc bồi thường thiệt hại cho bên bị đơn gia tăng, và nhất là là hồ sơ Mặt Trận sẽ được đăng vào công báo và các sách báo pháp luật tham khảo, trên giấy trắng mực đen cho cả nước cùng đọc. Thật vậy, nhiều người cũng đã nhận xét rằng 3 bài báo và quyển sách của ông Cao Thế Dung trước đây có ai để ý tới đâu. Mặt Trận đem đi kiện là 1 điều không thể hiểu nổi. Chính họ mở cửa cho cơn lốc tràn vào thổi tung lên đốm lửa cũ đã tàn lụi. vết xe lịch sử quả là khắt khe.
TCS : Kết quả của vụ án có giải quyết vụ án mạng của Lê Triết, vụ tiền bạc của Mặt Trận và về tông tích của ông Hoàng Cơ Minh không ? (22)
LS Tâm : Thưa không. Vụ án này chỉ giới hạn trong việc những người nguyên đơn không chứng minh đã những yếu tố pháp lý để buộc 3 bài báo và quyển sách của ông Cao Thế Dung có tính cách mạ lị, do đó hoàn toàn không giải quyết việc ai đã nhúng tay trong việc giết vợ chồng ký giả Lê Triết.
Về vụ tiền bạc của Mặt Trận lại càng thêm xa xôi. Ông Hoàng Cơ Định khai « dưới 10.000.000 ». Ông Phạm Văn Liễu khai « có thể lên tới 20.000.000 ». Vấn đề này tùy thuộc vào thẩm quyền điều tra của các cơ quan công quyền liên hệ, và tòa án công luận của lịch sử và cộng đồng người Việt hải ngoại.
Về vụ tông tích của ông Hoàng Cơ Minh thì hằng năm, Mặt Trận vẫn có « thông điệp và lời chúc mừng đầu năm ? » của chủ tịch. Và trong các báo chí, tài liệu của Mặt Trận vẫn ghi rõ chủ tịch Hoàng Cơ Minh « vẫn đang lãnh đạo Mặt Trận ? » và « cuộc kháng chiến trong nước ? » theo đúng như lời khai của các ông Hoàng Cơ Định và Trần Xuân Ninh trước tòa. Riêng ông Nguyễn Xuân Nghĩa đã thay đổi lời khai và bây giờ thì nói không biết. Có người lại nói ông Hoàng Cơ Minh đang trú ẩn tại Tokyo. Công luận đã chờ đợi 7 năm, và còn chờ đợi đến bao giờ ? Chúng ta sắp bước sang thế kỷ 21, kỹ thật thông tin hiện đại chứng minh 1 người còn sống, mà vẫn giữ được bí mật tổ chức, đâu mấy khó khăn. Lịch sử vẫn kiên nhẫn đợi 1 câu trả lời thỏa đáng.
TCS :   Sau vụ án này, LS Tâm có lo ngại về Mặt Trận không ? (23)
LS Tâm : Tuy hơi có suy nghĩ nhưng tôi muốn tin vào lời của đoàn viên Mặt Trận là hoạt động của họ nhắm vào « yêu thương, nhân đạo và hòa bình ». Vả lại, họ đã chọn con đường pháp lý để giải quyết tranh chấp trước ánh sáng kia mà. Đồng thời, thiết nghĩ tôi chỉ làm tròn bổn phận của 1 trạng sư. Sau phiên tòa, thấy tôi có vẻ suy nghĩ, 1 trong 4 nhân viên FBI, đã theo dõi vụ án hàng ngày, tới vỗ vai và trấn an tôi bằng nhiều lời lẽ và hành động cụ thể. Tôi cảm thấy khá yên tâm. Cũng vậy, tôi nghĩ những người nhân chứng đã rất can đảm, và sự yểm trợ nhiệt tình của quý anh chị em báo chí gần xa khắp nơi thật là quý báu. Chúng tôi làm việc tuy mệt nhọc và khó khăn nhưng rất vui vì biết rằng mình không cô đơn.
TCS : Vụ án này liên quan đặc biệt tới ngôn ngữ tiếng Việt. Anh có thấy yếu tố ngôn ngữ bất đồng đã đóng 1 vai trò quan trọng nào đó chăng ? (24)
LS Tâm : Thưa đúng thế. Rất quan trọng là đằng khác. Ngay từ đầu, chúng tôi đã tranh cãi kịch liệt về những từ ngữ được dịch và cách hiểu nghĩa của những chữ đó. Những bản dịch của bên nguyên đơn về nội dung của những câu văn mà bị coi như đã vi phạm luật phỉ báng, đã bị dịch 1 cách sai lạc ở những chỗ quan trọng, mặc dầu những chỗ khác thì không đến nỗi tệ. Ví dụ như chữ « được quy trách », có nghĩa là « blamed on, attributed to, implcated » thì được dịch là « found committed ». Một ví dụ khác đã gây ra cảnh tranh luận tại tòa là chữ « hung thủ ». Quả thật, các tự điển hiện nay vẫn dịch là « murderer, criminal, perpetrator », nhưng nghĩa đó quá rộng rãi, và tự điển đã quá lỗi thời không theo kịp những từ ngữ tiếng Mỹ thông dụng mới. Và tôi đã chọn những chữ chính xác hơn như « gunman, triggerman ». Sau khi tranh cãi, quan tòa Biafore và chính thông ngôn của bên nguyên đơn cũng đồng ý với tôi và xác nhận là sát nghĩa hơn.
Riêng về vụ thông ngôn tại tòa cũng là những kinh nghiệm đáng quan tâm. Tiếng Việt khi lâm vào hoàn cảnh phải dịch sát nghĩa ra tiếng ngoại ngữ thì thật là khó khăn phức tạp, nhất là trong những thuật ngữ chuyên môn. Do đó, đòi hỏi người thông ngôn phải có 1 khả năng đặc biệt biết lưu loát cả2 ngôn ngữ, biết dịch sao cho hợp với văn hóa của người nghe. Chưa kể những trường hợp dịch sai, thiếu, hoặc tối nghĩa, đã làm cho người nghe phải khổ tâm theo dõi.
TCS : một chuyện tò mò bên lề : do đâu có tin đồn về
« con chim của LS Tâm đáng giá nửa triệu » ? (25)
LS Tâm : Xin đừng đùa giai. Tôi xin nói rõ lần cuối rồi thôi, quên đi. Số là trong lúc tranh cãi biện hộ lần cuối cùng (closing argument), tôi đã gây được ấn tượng tốt với bồi thẩm đoàn, và làm cho nhiều thích thú khi dùng ngụ ngôn về số phận mong manh của 1 con chim vô tội trong lòng bàn tay 1 thanh niên tinh nghịch, để ví von như 1 cánh chim tự do xin được tung bay. Sau đó tôi bị mọi người gọi vui là « Mr. Bird », kể cả các nhân viên của tòa án. Sau khi mãnh tòa, 1 vài người đang nán lại thu xếp đồ đạc, thì chánh án Biafore gọi tôi ra 1 bên. Sau vài lời thêm hỏi có ý khen ngợi, ông ta kết luận làm vui, « Lời biện hộ của anh đáng giá nửa triệu », ám chỉ số tiền đòi bồi thường của bên nguyên đơn. Sau đó, câu chuyện chuyền tai nhau, kẻ thêm người bớt, rồi nhập chung 2 sự kiện trên thành một.
TCS : Anh có kỷ niệm vui buồn nào trong vụ án này ? (26)
LS Tâm : Vui ít, buồn nhiều, và lo lắng vì trách nhiệm nặng nề thì càng nhiều hơn. Nhưng nếu tức cười nhất là thì phải nói đến lời kể của buổi lễ đốt bằng tiến sĩ trước mộ mẹ của ông Cao Thế Dung.
Nhưng điều đáng mừng nhất còn lại, sau khi bụi thời gian đã lắng đọng trên những trang nhàu nát của lịch sử, là chúng ta đã bắt đầu trưởng thành với tiến trình thực thi công lý trong khuôn khổ pháp trị đúng đắn. Đó mới chính là dân chủ và tự do đích thực.
Vụ án này tuy là 1 việc đáng tiếc, nhưng trên bình diện tích cực đây có lẽ là biến cố ghi nhớ 1 ngã rẽ quan trọng trong sự trưởng thành của cộng đồng người Việt tại Mỹ trong việc thực thi quyền tự do và quyền công dân của mình trên căn bản pháp lý bình quyền. Đó mới  chính là cuộc chơi xứng đáng, công khai, rõ ràng, và công bằng.
Tôi vững tin vào tài năng đa dạng, tinh thần dân tộc chân chính, và tâm thức tiến bộ của thế hệ trẻ Việt Nam trên khắp nẻo đường thế giới. Họ chính là tương lai của dân tộc, sẽ nối tiếp đi trên con đường lịch sử tương lai, 4.000 năm tới nối liền với 4.000 năm văn hiến cũ, vượt qua những nhịp cầu gãy đổ của mấy chục năm qua.
TCS : Còn về dự án tương lai của anh ? (27)
LS Tâm : Tôi muốn được tiếp tục đóng góp chút phần nhỏ bé của mình với cộng đồng và bà con xa gần. Tôi vừa hoàn tất quyển tự điển luật pháp Anh - Việt, 500 trang, đang duyệt lại, sẽ xuất bản nay mai.
TCS : Cám ơn LS Tâm.
 
 
Springfield ngày 25 – 10 – 90
Đây là những chi tiết nhỏ nhặt song quan trọng do may mắn mà tôi biết được nên đem sắp xếp lại cho có mạch lạc để gián tiếp trả lời câu hỏi nhà chức trách Hoa Kỳ cũng như toàn thể đọc giả của quý báo trên khắp thế giới đang đặt ra : Ai giết ký giả Lê Triết ?
Tôi xin gởi đến ông để ông thưởng lãm gọi là phần đóng góp của 1 đọc giả lâu năm của quý báo hầu tìm ra thú phạm giết vợ chồng người ký giả đáng mến, đáng trọng của chúng ta. Nếu thấy không có gì trở ngại, tôi mong ông cho nó xuất bản trên quý báo, ở mục Bạn Đọc Viết cũng được, để đồng bào cũng như nhà chức trách thêm phần tài liệu theo dõi nội vụ.
Xin cám ơn ông trước.
Một người biết hơi nhiều.
L.K.D.
 
Ký giả Lê Triết đã nằm xuống, ông đã an giấc ngàn thu. Ông đã mỉm cười « Thôi thế cũng là xong 1 cuộc đời », câu mà Lê Triết đã nói 2 năm trước đây khi nghe hung tin ông Hoàng Cơ Minh bị bắn chết tại Hạ Lào (vùng giáp ranh Thái – Lào). Lê Triết điện thoại cho 1 người bạn và nói : « Thôi thế cũng là xong 1 cuộc đời, dù lầm lỡ nhưng ông Minh cũng đáng cho chúng ta thắp 1 nén hương lòng, 1 con người cũng dấn thân vì đại nghĩa ! »
Tết Canh Ngọ vừa qua, ký giả Lê Triết vui mừng rộn rã, ông thúc giục người bạn thân vào sớm ngày mồng 1 Tết : « Phải say đi ông ơi ! Phải say đi ! Bây giờ nếu tôi chết ngay hôm nay, tôi cũng đủ mãn nguyện rồi. Đời tôi đã nhìn thấy kẻ trọng thù của nhân loại đang tan ra từng mảnh vụn. Ông biết không ? Khi nhìn bức tường Bá Linh sụp xuống, tôi đã khóc vì vui đấy, ông ơi ! » Ký giả Lê Triết nằm xuống, là sự thiệt thòi rất to lớn cho đất nước và đại cuộc. Nhưng với thân thế ông thì … « thôi thế cũng là xong ! »
Những tháng ngày gần đây, ký giả Lê Triết nói nhiều điều gở. Có lần ông nói : « Mẹ kiếp, tụi Mặt Trận nó dọa tôi hoài hoài ông ơi ! Tôi đâu có ngán, tôi chỉ cầu nguyện sao nếu tôi  ngã gục, nhà tôi được sống bình an. Mụ ấy lành lắm, ông ơi ! Đấy, mấy lần ông đến chơi thì ông thấy, chưa người đàn bà nào hiền như nhà tôi. » Bây giờ Lê Triết khỏi lo cho hiền nội sẽ bị bơ vơ khi ông qua đời. Có lần Lê Triết lại nói gở, những ngày gần lìa đời, ông bảo : « Dạo này dân Việt hải ngoại chết vì ung thư và bán thân bất toại nhiều lắm bạn ơi ! Mẹ kiếp, chết như vậy là khổ cho vợ con. Tôi chỉ mong sao nếu tới số, chỉ cần vài giây đồng hồ là đi về bên kia. Thế là hạnh phúc nhất. » Bây giờ ông đã toại nguyện.
Lúc sinh thời, hơn cả chục lần, Lê Triết minh danh nói rõ với người thân và bạn bè là Mặt Trận Hoàng Cơ Minh ráo riết chuẩn bị giết ông. Lê Triết có biệt tài thu lượm tin tức trong cộng đồng Hoa thịnh đốn. Tin nào dù kín đến đâu, chỉ mấy ngày sau ông đã có, mà đều là chính xác, giật gân. Lần cuối nói với người thân ở Maryland, ông tiết lộ : « Bọn sát thủ Mặt Trận, nó âm mưu làm gọn sạch VNTP. Tôi không dám nói hết âm mưu của bọn chúng cho anh Hồ Anh biết, sợ anh ấy nản lòng chăng. Mà còn lâu bọn chúng mới làm nổi VNTP, ông ơi. Kẻ này ngã xuống, có kẻ khác tiếp luôn. »
Điều rất gở khác là mỗi khi nói về âm mưu Mặt Trận Hoàng Cơ Minh định giết ông, ông chỉ cầu nguyện sao nếu tới số mà ông bị ngã gục thì hiền nội của ông ở lại cõi đời sẽ không bị bơ vơ « vì nhà tôi hiền lắm ». Người viết bài này đã gặp chị Lê Triết nhiều lần. Từ lúc chưa lấy Lê Triết, chị là 1 Phật tử nhiệt thành của chùa Giác Hoàng. Bây giờ chị đã ra người thiên cổ. Hỡi ơi, chị đã chạy ra khỏi xe, chắc là lúc ấy người đàn bà hiền lành này kinh hoàng lắm. Chị chạy thục mạng, chắc là chị sợ hãi lắm. Chị cố chạy chết …Ấy thế mà quân khủng bố đang tâm bắn chết chị. Chúng bắn từ lưng xuyên qua ngực chị ! Chúng bắn chị chết tức tưởi. Chưa bao giờ ta thấy 1 thứ loài người tàn ác như thế. Người hàng xóm Mỹ đen của tôi đọc báo, đứng bên vườn lạnh lùng nói qua với em tôi : « Sao người Việt Nam các anh tàn ác thế, bắn cả người đàn bà vô tội như thế này khi người ta đã bỏ chạy ! »
Tại sao ? Tại sao lại có giống người man rợ như thế ? Trộm cướp cũng không làm như thế. Trộm cướp chỉ ra tay khi ta chống cự lại chúng hay có dấu hiệu nguy hiểm đến sự làm ăn của chúng. Sao con người lại tàn ác như thế ? Chúng giết Lê Triết vì chúng hận thù, có thể hiểu được. Chúng đang tâm chĩa súng bắn sau lưng 1 người đàn bà vô tội và hiền lành nổi tiếng. Thật là quá quắt, thật là man rợ. Người ngoại quốc thấy ghê tởm bọn sát nhân Việt Nam cũng không lấy gì làm lạ.
Tại sao chúng đang tâm hạ sát cả bà Lê Triết ?
Đây là câu trả lời minh bạch. Cuộc họp tháng 5 vừa qua của bọn đầu não Khiến Chán gồm Hoàng Tài Chánh (tức Phan Vụ Cu), tu bíp Trần Vượn (còn có tục danh là Trần Xuân Hầu), với Ngãi Nằm Vùng (cháu tên cộng sản). Bộ Ba Đầu Đà của Mafia Khiến Chán đã chỉ thị : « Phải làm gọn phạm trường, không được để lại dấu vết. Phải bắn gọn ! » Rút kinh nghiệm mưu sát « xẩy » giáo sư Cao Thế Dung mấy năm trước đây, bộ Ba Đầu Não Mafia chủ trương sắt máu hơn, quyết liệt hơn, hễ ra tay là phải diệt gọn.
Ai giết Lê Triết ? Câu trả lời thuộc về FBI và các thám tử Hoa Kỳ quận hạt Fairfax, Virginia. Ở đây chỉ là câu trả lời của người biết rõ qua những chứng cớ 100%, những chứng cớ ấy không sờ mó cầm nắm được, nên chưa thể cấu tạo thành bằng chứng hiển nhiên mà luật pháp đòi hỏi. Tuy nhiên, câu trả lời dứt khoát : Mặt Trận Mafia « Kháng Chiến lừa bịp đồng bào » đã ra tay sát hại ký giả Lê Triết và hiền nội của ông. Sở dĩ bọn hung thủ nhẫn tâm bắn xuyên lưng bà Lê Triết vì chúng theo chỉ thị của Ba Đầu Não là phải làm trọn, làm cho « ngon », phi tang, gọn sạch phạm trường.
Ai giết Lê Triết ? Xin trả lời rõ rệt : bọn Đầu Đà Mafia tay ba đã ra lệnh. Hôm bọn hung thủ Mặt Trận Mafia Khiến Chán ra tay hạ sát ký giả Lê Triết, thì 3 tên Đầu Đà (gồm Hoàng Tài Chánh, Ngãi Nằm Vùng, và Trần Xuân Hầu tức Vượn) hội họp ở Dallas cho tin báo tiệp.
Chiều hôm trước ngày 22, người ta còn nhớ mặt 3 tên KCM có đến tham dự cuộc lễ của đạo Hòa Hảo. Và sáng hôm 23 nhằm ngày chủ nhật, chắc là đã nhận được tin « mission accomplie », bọn Ba Đầu Đà Mafia này rủ nhau đi ăn ở 1 tiệm Tàu hết sức là hoan hỉ rộn ràng. Chúng nói công khai : « thằng Tú Rua Lê Triết đã đền tội. »
Cùng 1 thời điểm, ở 1 địa phương khác, 1 tên đầu đà tiểu yêu tên là D. Trần, « tỉnh bộ trưởng » Florida, khao quân chiến thắng trọn 1 ngày. Trự này làm kinh tài cho Phan Vụ Cu và đang thua lỗ mới sang lại 1 tiệm ăn.
Ở vùng Hoa thịnh đốn, trong suốt mấy ngày liền, bọn Mặt Trận Ma …fia này công khai ăn mừng « chiến thắng ». Trong buổi liên hoan ở nhà C., ở nhà H., hơn 2 lần bọn đầu đà tiểu yêu trong vùng nói lớn tiếng : « Còn thằng Hoàng nữa, còn thằng Cao Thế Dung nữa, còn thằng Nguyễn Văn Chức nữa. » Trong danh sách mới nhất mà bọn đầu đà đã quyết định phải ra tay hạ thủ, ngoài chủ nhiệm VNTP đứng hàng đầu, còn có nghị sĩ Nguyễn Văn Chức mà mới hơn tháng trước đây đã bị chúng bắn sẩy ở Houston, kế đến giáo sư Cao Thế Dung … Ở Hoa thịnh đốn, trong bữa liên hoan mừng chiến thắng tại nhà 1 nữ tu bíp « lãnh tụ Đảng ta », 1 tên đầu đà tiểu yêu khác vẫn còn cay cú VNTP ra mặt, như cay cú những thành phần mà chúng coi như là kẻ thù như luật sư Chức, như giáo sư Dung. Kẻ viết bài này đã được đọc 1 tài liệu bí mật về âm mưu ám sát giáo sư Dung, rồi đổ vấy là Việt Nam Quốc dân Đảng thanh toán nhau.
Ai giết Lê Triết ? Việc bộ Ba Đầu Đà Mặt Trận Ma … fia tụ họp ở Dallas những ngày 22, 23, 24 tháng 9 đã đủ trả lời. Sự hoan hỉ của chúng, sự tưng bừng rộn rã ăm mừng của chúng đã sáng rõ như ban ngày. Trong lúc liên hoan mừng chiến thắng, Phan Vụ Cu đã cao hứng bảo đàn em : « thằng cha Đào Vũ Anh Hùng nói ở ngay đây mà các cậu Dallas không làm gì được, dở quá » Một tên báo cáo : « có cả lão Phạm Văn Liễu đang luẩn quẩn quanh Dallas đây, có định « mần » không vì mục tiêu quá dễ ? » Bọn đầu đà lơ đi. Bọn này bỏ qua « con mồi » Phạm Văn Liễu từ mấy năm trước rồi, bởi sợ lộ liễu quá. Mấy tên Mafia ở Dallas công khai ca tụng :  « Anh em mình chơi ngon hết sức là ngon. Dứt 1 cái, đi 1 đường bay bướm ngọt quá chừng. » Bọn Mafia Dallas và Houston nói công khai như thế.
Tôi nêu lên « bằng chứng » khác ở Houston : sáng chủ nhật 23, chưa 1 ai biết tin Lê Triết thọ nạn thì ở tiệm phở Mặt Trận đã có tin nóng sốt. Mọi người hoan hỉ, khẩn trương ra mặt. Ở Houston hôm ấy, mấy tên đang tụ năm tụ ba bàn tán về tin mừng chiến thắng của « Mặt Trận ta » thì 1 phụ nữ đoàn viên đi tới. Bọn này bỗng ngừng ngay vẻ quan trọng rồi nói lảng sang chuyện khác. Chị này tức giận nói : « Giấu nhau làm chi vậy, mấy chiến hữu ơi, tôi biết hết rồi à. Coi chừng cái mồm, không lại đi tù cả lũ bây chừ. » Người phụ nữ này trong ban chủ trương tờ báo « Đàn Vẹt », vốn là cỡ lớn của cơ sở Houston, nghe đâu vì mâu thuẫn nội bộ nên bị thất sủng. Chắc đó là lý do bọn đầu đà địa phương muốn giấu kín tin sốt dẻo với chị. Cùng 1 thời gian, sáng ngày 23 ở San Jose, chưa 1 ai biết tin ký giả Lê Triết bị bắn chết, mới 8 giờ sáng tin này đã lan truyền trong giới Mafia Khiến Chán với sự rộn ràng.
Trên đây là 1 phần sự thật. Câu trả lời, theo tôi, không ai khác hơn là bọn băng đảng Mafia Việt Nam đã hạ sát ký giả Lê Triết và bà Lê Triết. Lá thư của ông chủ nhiệm Hồ Anh, số báo tưởng niệm 355, là 1 sự phân tích khéo léo, tế nhị, nhưng đó lại là cả 1 Sự Thật, và sự thật ấy chúng ta đang cho FBI và cơ quan công lực luật pháp quận hạt Fairfax làm sáng tỏ. Dù cách nào, bọn khủng bố Mafia « Kháng Chiến » cũng đã bị tòa án dư luận và lương tâm dân tộc Việt Nam lên án, 1 bản án tử hình đối với tổ chức Mafia này mà từ nay đã vĩnh viễn bị khai trừ khỏi tập thể người Việt hải ngoại.
 
LÊ KÍNH DÂN
(Springfield, Virginia, VA)
 
LTS. Thưa ông bạn Lê Kính Dân, chẳng hiểu ông bạn nói thật hay giỡn chơi khi bảo rằng những tin tức trên đây sẽ giúp thêm tài liệu cho cuộc điều tra của nhà chức trách. Điều này có thể đúng với VNTP và đọc giả VNTP, chứ hoàn toàn sai đối với nhà chức trách bởi cái lẽ nhà chức trách, với các ngón nghề chuyên môn của họ, họ đã biết gấp trăm lần những điều ông bạn tiết lộ.
Như chúng ta đã rõ, cái Mặt Trận băng đảng này sau khi HCM bị thủ tiêu, đã bị bọn cán bộ cộng sản xâm nhập nằm vùng khá bộn. Và cũng thế, lúc nhúc không thiếu các mật báo viên do nhà chức trách Hoa Kỳ cài vào để nghe ngóng, theo dõi mọi sự đặng nhất nhất ghi vào Sổ Thiên Tào để đấy, phòng khi dùng tới … Có điều là người ta không vội giết ngay con mồi -1 « thằng con » tá ơm không phải đẻ, không phải nuôi, lại được xử dụng free để dọa dẫm, mặc cả với ông hàng xóm khó bảo- bởi đó là cả 1 kho tin tức quý giá, hiếm hoi, tội gì đem làm thịt ngay ? Trừ phi thằng con tá ơm lại dại dột qua nhà hàng xóm ăn dầm nằm dề, thân mật với ông ta còn hơn bố nuôi. Lúc đó có khử mới khử vì không thể dùng làm ngáo ộp để hù họa được nữa. Khi đó Sổ Thiên Tào mới được mở ra để chiếu hành vi mà kết tội. Thằng sát nhân thì lãnh án sát nhân, tên chủ chốt thì án đầu sỏ, tội nặng không kém … Không 1 đứa nào lọt lưới. Trừ những tên sau khi thi hành xong công tác đã bị đồng bọn lo xa « thanh toán » ngay để diệt khẩu, bảo toàn bí mật.
Thiên võng khơi khơi, ác giả ác báo. Ngày ấy sẽ đến không xa đâu.
 
Lý do nào khiến Mặt Trận « Khiến Chán Mafia » phải  ra tay hạ sát cấp kỳ ký giả Lê Triết ?
 
Lê Bằng Phong
 
LTS –Cái chết bất ngờ của 2 vợ chồng ký giả Lê Triết đến nay vẫn còn gây đau xót và phẫn nộ trong lòng đồng bào và bạn đọc VNTP khắp năm châu, và vẫn còn làm sôi nổi dư luận tại vùng Hoa thịnh đốn này không ít. Hàng ngày, VNTP nhận được không biết bao nhiêu là thư chia buồn và tưởng niệm người ký giả yêu nước chân chính này, cùng với những lời lên án nặng nề bọn sát nhân thú vật đã lấy khủng bố để trả lời cho Sự Thật không thể chối cãi được.
Hôm nay chúng tôi đăng thư của bạn Lê Bằng Phong ở Maryland với 1 giả thuyết có nhiều hy vọng là sự thật trong cái chết của ký giả Lê Triết, bởi bài viết chứa đựng nhiều chi tiết mà chính miệng Lê Triết trước khi nằm xuống cũng đã tiết lộ với tòa báo chúng tôi. Và chúng tôi xin dành sự phê phán cho bạn đọc và cơ quan điều tra FBI.
 
Chúng tôi chỉ xin lưu ý bạn đọc về thái độ khó hiểu của « Cao Trào tranh đấu cho Nhân Bản và Nhân Quyền ». Cao Trào đã hoàn toàn im lặng, không 1 lời chia buồn với gia đình người chết cũng như lên án bọn sát nhân đã gây ra cái chết bạn của 1 nhân vật lãnh đạo của cao trào mình –theo như lời thống trách của thân nhân anh chị Lê Triết với chúng tôi.
Cái gì đã khiến cho những người lãnh đạo còn lại của Cao Trào phải im hơi lặng tiếng như vậy ?
-phải chăng Cao Trào đã bị bọn bất lương xâm nhập trầm trọng nên đành khoan tay thúc thủ vì thiểu số không thể làm trái ý muốn của số đông, vừa hung hăng vừa thừa phương tiện tài chánh, đã nắm giữ các địa vị then chốt trong Cao Trào ?
-phải chăng Cao Trào đã khiếp đảm trước hành động khủng bố tàn ác của bọn bất lương, không muốn chịu chung số phận của vợ chồng ký giả Lê Triết nên phải hèn hạ câm miệng ?
-phải chăng Cao Trào chỉ là 1 tổ chức chính trị sa lông, được cấp kỳ tổ chức để kịp bắt tay với bọn Kháng Chiến Ma, tay sai của VC, và sẵn sàng trở về nước tham dự bầu cử với tư cách đối lập cuội, giúp VC đánh lừa Mỹ và thế giới 1 lần nữa, như chúng đã làm khi đẻ ra cái Mặt Trận Dân tộc Giải phóng miền Nam trước đây mà chúng bảo đó là 1 phong trào nhân dân tự phát ở miền Nam ? Sau khi làm giàu ở hải ngoại, các lãnh tụ của Cao Trào chỉ muốn được VC đền ơn cho 1 chức vị nào đó, hữu danh vô thực cũng được, trong cái chế độ dân chủ cuội của chúng nó ?
-hay, khốn nạn hơn nữa, Cao Trào chỉ là 1 nhóm người có bằng cấp, thừa tiền thừa của nên muốn lập hội ăn chơi nhưng không muốn bị mang tiếng như cái hội bác sĩ ở miền Tây Hoa Kỳ, cho nên khoác bộ áo cách mạng, chính trị để dễ dàng che mặt đồng bào mà vẫn được hội họp cùng nhau du hí, ca hát, nhảy đầm thả cửa ?
Chúng tôi không dám khẳng định đây là sự thật, nhưng chúng tôi có quyền nêu nghi vấn và kêu gọi sự lưu tâm của đồng bào sau khi đã mở cuộc điều tra về ông bác sĩ bị bắt ở trong nước. Hiện nay ông ta không có tới 3 đoàn viên ở trong nước, và trước kia khi còn du học ở hải ngoại, ông ta cũng như Nguyễn Xuân Nghĩa cuộc nhóm Thông Luận của Nguyễn Gia Kiểng ở Pháp, 1 nhóm người ngây thơ chủ trương bắt tay với cộng sản để « dìu dắt », « sửa chữa » cho VC trong việc chăn dân dựng nước. Vì vậy mà hồi chế độ VNCH, Nguyễn Xuân Nghĩa và Nguyễn Đan Quế đã trở về với chính thể này cho tới ngày sụp đổ và cả 2 đã tự nguyện ở lại để làm việc với VC. Vì là thân thích của tên đầu sỏ VC, Nguyễn Xuân Nghĩa được VC tin dùng, còn Nguyễn Đan Quế thì vào tù « học tập cải tạo » bởi VC không ưa những kẻ muốn làm thay chúng. Do đó, sau khi ra tù, bất mãn và có lẽ cũng muốn tạo cho mình 1 cái thế, Nguyễn Đan Quế bèn tung ra 1 bản tuyên ngôn đối lập để được đi tù lần nữa.
Chúng tôi sẽ sẵn lòng tin tưởng ở thiện chí và lòng can đảm của người bác sĩ này nếu bản tuyên ngôn được tung ra vào 1 thời khác, không phải là thời điểm mà VC đang chuẩn bị 1 chế độ đa nguyên đa đảng trong tương lai để lấy lòng Mỹ, hầu được Mỹ bang giao và viện trợ.
Chúng tôi không có ý xếp Nguyễn Đan Quế vào cùng lò với Dương Thu Hương, Nguyễn Huy Thiệp, hay Nguyễn Mạnh Tường, Trần Xuân Bách, hay Nhật Tiến, và Bùi Tín mà người ta cho là những con bài đối lập cuội mà VC đang vẽ mày vẽ mặt, đánh bóng chờ ngày đem ra sử dụng. Những đồng bào hải ngoại chúng ta phải nên hết sức thận trọng trước khi gởi gấm niềm tin cho bất kỳ 1 người nào mà ta chưa rõ xuất xứ và tâm chất.
Chúng ta chớ bao giờ quên VC là 1 đảng cướp quốc tế, đầy mưu mô xảo quyệt. Làm gì chúng cũng điều nghiên trước cả năm trời để bày đặt kế hoạch lừa bịp, với mục đích duy nhất chỉ là cướp tiền bạc, mồ hôi nước mắt của dân chúng vừa cả tin vừa dại khờ.
Chúng ta hãy nhớ đến cái vụ băng đảng Kháng Chiến Ma bây giờ hóa ra cơ sở địch ở hải ngoại.
Chúng ta nên nhớ các vụ đổi tiền liên tục ở trong nước để bóc lột tiền của dân chúng. Chúng ta nên nhớ đến vụ nước hoa Thanh Hương để bòn mót nốt tiền của còn lại của đồng bào trong nước và của Việt kiều đem tiền về nước làm ăn bị thủ tiêu để cướp nhà cướp của mà 1 cô vợ cán bộ mới ra hải ngoại tiết lộ.
Tóm lại, có 1 điều chúng ta cần ghi nhận : ấy là có 2 lãnh tụ của Cao Trào tranh đấu cho Nhân Bản và Nhân Quyền phải chịu trách nhiệm về cái chết của ký giả Lê Triết. Đây là 1 mất mát hết sức to lớn cho hàng ngũ chống cộng ở hải ngoại. Đây cũng là 1 phần thành công vĩ đại của cộng sản trong nước vì đã không tốn 1 xu mà nhổ được cái gai đang là kỳ đà cản mũi bọn tay sai của chúng ở hải ngoại.
Dù là vô tình, có 1 kẻ đã tiết lộ kế hoạch bí mật của Lê Triết cho bọn bất lương rõ, 1 kẻ đã giúp chúng đặt được cái bẫy sập để hạ « con mồi » khó giết là Lê Triết. Họ đã mắc lừa mưu « giải hòa giả » và tạo cho Lê Triết ảo tưởng là nguy cơ đã hết, cho nên Lê Triết mới tay không hớn hở bước vào cái chết.
Phải chăng mặc cảm tội lỗi này là nguyên do im lặng của Cao Trào ?
Một người bạn lâu năm của ký giả Lê Triết từ Paris viết thơ cho ông, khuyên ông nên thận trọng về tổ chức « Cao Trào Nhân Bản, Nhân Quyền » mà 2 ông bà Lê Triết đã nồng nhiệt tham gia vì … Mặt Trận Ma đã « xía vô » rồi đó. Bà Lê Triết là 1 phụ nữ hiền lành và rất yêu nước, thuộc 1 gia đình văn học có tiếng ở miền Bắc. Anh bà là 1 giáo sư đại học y khoa. Những năm tháng đầu của Mặt Trận kháng chiến Hoàng Cơ Minh, ông bà Lê Triết rất nồng nhiệt ủng hộ vì người bà con thân thuộc của gia đình ông bà lại là người đầu tiên đứng ra vận động thành lập Phong trào Quốc gia Yểm trợ của Mặt Trận tại Ba Lê. Mặt Trận đã trả công cho gia đình ông bà bằng những viên đạn bắn xuyên qua lưng người phụ nữ hiền lương, đạo hạnh sau khi bà được tổ chức Cao Trào tranh đấu cho Nhân Quyền này ca tụng nồng nhiệt và bà Lê Triết đã lãnh 1 trách nhiệm tuy khiêm tốn nhưng rất tích cực của Cao Trào. Bà là 1 người phụ nữ đang say sưa dấn thân vào cuộc đấu tranh cho nhân quyền và dân chủ tại quê hương Việt Nam đau thương khốn khổ, thế mà bọn sát thủ của tập đoàn Mafia đã nhẫn tâm vẩy những viên đạn oan nghiệt vào lưng bà khi bà đã mở được cửa xe bỏ chạy. Mấy viên đạn của bọn sát thủ « Mafia Khiến Chán » cũng vô tình, chai đá như chính trái tim của bọn đầu đà thủ lãnh băng đảng này, đã kết liễu oan nghiệt đời 1 phụ nữ mới ngoài 50 tuổi, người đã từng nấu cơm thết đãi những « chiến hữu » của Mặt Trận HCM từ buổi đầu, và là người đã thúc đẩy ký giả Lê Triết ủng hộ Mặt Trận từ lúc đầu.
Ông Hoàng Cơ Minh đã từng đến thăm ký giả Lê Triết khi ông bà Lê Triết còn ở 1 apartment. Ông Hoàng Cơ Minh, cựu trung tá Lê Hồng, và 1 người nữa hiện đang sống ở Gaithersburg, là nhân chứng duy nhất còn lại. Bà Lê Triết đã thịnh soạn nấu 1 nồi bún bò Huế, bưng từng tô bún nóng thơm nực lên mời ông Hoàng Cơ Minh ăn. Ông Minh ca tụng bà Lê Triết : « Chị người Bắc mà nấu bún bò Huế ngon hơn cả dân Huế. Chị khéo quá. » Cựu trung tá Lê Hồng góp lời ca tụng : « Anh Triết à, anh tu được bao nhiêu kiếp rồi ? Chắc là cả chục kiếp mới lấy được chị đây. » Người phụ nữ hiền lương và rất yêu nước ấy chỉ mỉm cười rồi lui vào nhà trong. Bây giờ ở dưới suối vàng gặp lại bà Lê Triết, không biết cố đô đốc Hoàng Cơ Minh phải ăn nói làm sao với bà Triết, người đã mang tô bún bò Huế cho ông ăn, và người dì của ông bà Lê Triết đã từng lăn lưng hy sinh tiền bạc và thì giờ để tổ chức phong trào yểm trợ cho Mặt Trận tại Pháp ?
Xin trở lại tiền đề : « những lý do nào khiến Mặt Trận Mafia Khiến Chán phải ra tay gấp rút hạ sát ký giả Lê Triết và cả hiền nội ông ta ? » có phải là hậnthù VNTP hay vì những bài viết của ký giả Lê Triết không ?
Đến nay đã có đủ chứng cớ để nói rõ ràng. Không, một trăm lần Không, bọn đầu đà Mặt Trận Mafia Khiến Chán đã ra lệnh hạ sát gấp ký giả Lê Triết với nguyên nhân sâu xa hơn là nguyên nhân VNTP với các bài báo của người ký giả yêu nước lỗi lạc này. Nguyên nhân VNTP chỉ là nguyên nhân phụ, nhưng lại là « lý do chánh » để bọn đầu đà sử dụng hầu khích động và thúc đẩy bọn tiểu yêu dưới quyền chúng ra tay sát thủ. Nguyên nhân chánh và sâu xa phát xuất từ « vấn đề tranh đấu cho dân chủ và tự do cho Việt Nam ». Đã từ lâu, ký giả Lê Triết đã ngưng không còn công kích bọn Mặt Trận Mafia nữa, vì ông nghĩ rằng như thế đã quá đủ để Mặt Trận tan rã. Bây giờ nên để cho đồng bào bày tỏ thái độ. Ký giả ngưng đánh Mặt Trận « Khiến Chán » đã được vài nhân vật trong tổ chức « Cao Trào Nhân Bản, Nhân Quyền » ở vùng Hoa thịnh đốn coi như 1 « thông điệp » mà vị luật sư Vô Vi gởi cho bọn đầu đà của Mặt Trận.
Từ đầu tháng 9 đã có nhiều dấu hiệu được gọi l hòa hoãn từ tập đoàn tiểu yêu trong vùng của Mặt Trận. Hơn 1 tháng trời, gần như không đêm nào ký giả Lê Triết không đi hội họp với ban tham mưu của Cao Trào, do 1 bác sĩ ở VN khởi xướng. Người chú ruột của vị bác sĩ này ở Michigan là 1 cựu nhân viên thuế vụ, vốn là anh em kết nghĩa lâu năm của tu bíp Trần Vượn (tức phó tổng Trần Xuân Hầu của Mặt Trận Mafia), đồng thời cũng là thủ lãnh của Cao Trào ở Mỹ, vốn là người khôn khéo, tròn trịa, đúng tiêu chuẩn 1 nhà hành chánh nhưng ông ta và các cháu của ông ta ở Hoa Kỳ không có cán bộ, không có cơ sở, chỉ có kim chích thuốc và ống nghe. Nên trong lúc với nhu cầu mở rộng Cao Trào cho lên cao, ông đã phải tính đến chuyện mượn « vốn » người. Do đó, bộ Ba Đầu Đà của Mặt Trận Ma đã cho người chen được chân vào để chiếm thế thượng phong, hầu có thể lèo lái Cao Trào sau này. Tu bíp Trần Xuân Hầu, tức phó tổng Vượn, gọi điện thoại đi nhiều nơi với đầy niềm tự hào nói rằng thủ lãnh Cao Trào đấu tranh cho Nhân Bản, Nhân Quyền là « thằng em mỏa, mỏa nói gì nó nghe đó. » Ông Lê Triết là người bộc trực, ghét ai thì nói bốp chát mà không e dè, nên qua điện thoại ông Lê Triết đã bộc lộ thẳng rằng khi còn có mặt ông ở Cao Trào thì « còn lâu bọn Mặt Trận Ma mới chen chân vô nổi ».
Theo đúng « kỹ thật » của tên Ngãi Nằm Vùng (cháu tên trùm cộng sản Mười Cúc), tu bíp phó tổng Trần Xuân Hầu cũng trổ ngón nghề « mượn sức người », tức là chen chân vào Cao Trào 1 cách khôn khéo qua ông em kết nghĩa cựu Thuế vụ …
Vì có bàn tay của bọn Ba Đầu Đà Mặt Trận Ma thọc sâu vô nên những người có uy tín và lỗi lạc mà các ông Q. và P. dự định mời hợp tác dần dần bị gạt ra ngoài 1 cách khó hiểu. Ngày thứ sáu, tức là trước khi bị bắn một ngày, ký giả Lê Triết đã gọi điện thoại cho bạn ông ở Richmond, phàn nàn rằng Cao Trào có thể thất bại vì luộm thuộm lắm, những tên ấy …, tên ấy ở Mặt Trận định chen chân vô nhưng ông Triết vẫn chủ quan nói rằng : « Có tôi cạnh Q. và P. thì còn lâu bọn chúng nó mới lèo lái được Cao Trào. » Nghỉ việc ở nhà máy nước Arlington, như đã dự định, ông Lê Triết sẽ đi du lịch 1 vòng thế giới, sẽ đến Mạc tư khoa rồi trở về Hồng Kông và sau chuyến đi đó ông mới chuẩn bị để về Việt Nam tranh đấu. Có lẽ không hiểu hết câu chuyện nên người xếp Mỹ của ông ở nhà máy nước Arlington đã diễn dịch sai ý của ông. Khi ông nói là chuẩn bị để về Việt Nam tranh đấu thì phải hiểu là khi các điều kiện quốc tế cho phép và được những bảo đảm để trở về tranh đấu, chớ không phải về Việt Nam trong lúc này. Cả ông bà Lê Triết đều rất phấn khởi về Cao Trào Nhân Bản, Nhân Quyền mà 1 bác sĩ Việt Nam chủ xướng và đang bị giặc cầm tù. Có thể nói, cho đến ngày qua đời, ông Lê Triết là linh hồn của Cao Trào, và là người chủ động rất có uy tín đối với bác sĩ Q. và luật sư P. ở Virginia, nhưng ông thủ lãnh cựu Thuế vụ ở Michigan có thái độ thật là khó hiểu. Ông Thuế vụ này vốn nổi tiếng về tài đi dây, 1 lúc ông có thể leo 3, 4 cái dây. Ngoài mặt thì đánh tiếng rằng đã từ lâu không còn liên hệ gì nữa với tu bíp Trần Xuân Hầu, tức phó tổng Vượn của Mặt Trận Ma, nhưng trong thực tế sự khắng khít giữa đôi bên vẫn như xưa. Và thực tế là Mặt Trận Ma đã thọc sâu được vào Cao Trào, đã gài được người vào để lũng đoạn và phá nát, hoặc tối thiểu cũng làm sai lạc mục tiêu của Cao Trào.
Ai chủ trương bữa tiệc ở nhà luật sư « Vô Vi » ?
Ngày bọn sát thủ được lệnh bắn gục ông bà Lê Triết là ngày kỷ niệm 10 năm hạnh phúc của ông bà Lê Triết. Kỷ niệm ngày cưới của cặp uyên ương này được người ta tổ chức rất trọng thể, với những món ăn ngon và đủ thứ rượu. Thực khách trên 60 người, và ai là người dùng điện thoại của gia chủ để báo tin « con mồi » Lê Triết đang say sưa trong hoan lạc, cứ chờ đó để chuẩn bị « làm thịt » ? Bọn sát thủ có mang theo beeper, điều này được vô tình tiết lộ trong 1 bữa nhậu say ở Silver Spring sau đó (tụ tập quanh 1 nhân vật rất ít học, có hình thù rất quái dị, từng là xã trưởng của Dốc Mơ, Gia Kiệm, và từng khoe về thành tích giết hàng trăm VC). Ai gọi điện thoại ở nhà ông luật sư Vô Vi để thông báo cho bọn sát thủ chuẩn bị ? Đây là cái « gút » của vấn đề. Và ai là người chủ xướng bữa tiệc linh đình hôm đó ? Quả thực bữa tiệc là nguyên nhân chánh (hay là cái bẫy) đưa đến cái chết thê thảm của ông bà Lê Triết. Tất nhiên không phải gia chủ chủ trương, nhưng cái âm mưu sử dụng bữa tiệc này để bài binh bố trận hạ sát ông bà Lê Triết thì rõ rệt xuất phát từ bữa tiệc kể trên. Nếu không có bữa tiệc « săn mồi » đó thì bọn sát nhân khó lòng hạ sát được ông bà Lê Triết với những biện pháp đề phòng khá chặt chẽ của các nạn nhân.
Bữa tiệc được tổ chức với thành phần thực khách rộng rãi, và tất nhiên có cả thành phần của Mặt Trận trongvùng, có sự hiện diện của tên « tiền tiêu » để thông báo cho bọn sát thủ kịp thời ứng trực ra tay sát hại. Một người trong bữa tiệc đã tâm sự với người viết bài này là chị ta thấy có nhiều dấu hiệu lạ lùng trong bữa tiệc. Một vài tên to nhỏ với nhau, rồi 1 tên vào nhà trong xin phép gọi nhờ điện thoại. Và có đến 2 lần như vậy. Lần sau, chị vô tình nghe được và thấy giọng nói rất nhỏ với dấu hiệu khá quan trọng. Người này buông điện thoại nhìn chị, có vẻ lúng túng, song « một mất mười ngờ, mười ngờ mười tội, tôi không thể nói đích thực là ai. » (lời 1 phụ nữ yêu cầu được giấu danh tánh). Nhân chứng phụ nữ này, với trực giác của phụ nữ, vẫn yên trí rằng đã có những cú điện thoại từ gia chủ bữa tiệc để thông báo cho bọn ngoài biết giờ giấc đến, đi của « con mồi » để chuẩn bị ra tay.
Một trự trong Mặt Trận Ma ở Fairfax tham dự bữa tiệc « biệt ly » đã được mời trước đó hơn tuần lễ. Có người được thông báo bữa tiệc « vĩnh biệt » này trước 10 ngày. Đó là thời gian quá đủ để bọn Đầu Đà Mặt Trận Ma chuẩn bị từng chi tiết. « Con mồi » quá ngon nên chúng đã không dùng súng hãm thanh, mặc dù nghe nói ngay cơ sở Mặt Trận Ma trong vùng cũng đã tự chế tạo được hệ thống hãm thanh mà không cần mua, vì mua sợ bị lộ, dễ đổ bể. Dùng hệ thống hãm thanh này an toàn hơn, nhưng trường hợp hạ sát ôngbà Lê Triết quá « ngon lành » nên chúng không cần dùng hệ thống đó nữa. Sau khi ông bà Lê Triết bị hạ sát thì 1 cặp vợ chồng đi dự tiệc hôm ấy mới sực nhớ lại là lúc ra về có thấy 1 chiếc xe lạ, trên xe có 2 người Việt Nam ngồi, đậu ở phía đầu đường, cách nhà gia chủ khoảng 300 thước. Cặp vợ chồng này nghĩ rằng đó là xe của bọn sát nhân.
Ở đây chúng tôi ghi nhận những phản ứng đau xót của bạn bè và thân nhân của nạn nhân. Từ lúc ông bà Lê Triết bị bọn sát nhân tàn bạo bắn gục, Cao Trào Nhân Bản, Nhân Quyền mà ông bà Lê Triết tích cực tham gia đã không hề lên tiếng, dù 1 lời nho nhỏ để phản đối hành động khát máu của bọn Mặt Trận Mafia. Tại sao vậy ? Thực là khó hiểu.
Tại sao bọn Mặt Trận Mafia phải ra tay hạ sát gấp ông bà Lê Triết với lý do khác, không phải lý do VNTP ?
Tôi có thể không chủ quan mà nói rõ ràng bọn Mặt Trận Mafia đã giết gấp ông bà Lê Triết là vì lý do Cao Trào tranh đấu cho Nhân Quyền tại Việt Nam. Vụ Cao Trào này vô cùng phức tạp, song có 1 số người đã đơn giản hóa vấn đề, kể cả ký giả Lê Triết. Vì đang sôi nổi với sự sụp đổ của cộng sản Đông Âu, ông lại là chỗ có quan hệ thân thiết với gia đình vị bác sĩ chủ xướng Cao Trào ở Mỹ, anh của ông bác sĩ bị tù ở Việt Nam, cho nên Lê Triết muốn thi thố tài năng và lòng nhiệt thành để góp công tích cực đẩy mạnh Cao Trào ở hải ngoại. Tất cả những ý kiến tổ chức và phương thức đấu tranh của Lê Triết đã trở thành vô cùng nguy hiểm cho cộng sản và bọn tay sai của chúng là bọn Mặt Trận Ma ở hải ngoại. Vì sơ hở, ông Lê Triết đã để những kế hoạch và đề án tổ chức tranh đấu lộ ra ngoài. Tất nhiên không do ông mà do bộ phận đầu não toàn chú cháu, anh em của họ với nhau. Người ta lấy làm ngạc nhiên là bọn Phan Vụ Cu, tên Ngãi Nằm Vùng cháu trùm cộng sản Mười Cúc, và nhất là tên tu bíp không hành nghề Trần Xuân Hầu ở Chicago, đã biết được đầy đủ kế hoạch tổ chức của Cao Trào. Trần Xuân Hầu đã tức tối lồng lộn khi biết rằng ký giả Lê Triết trở thành linh hồn của Cao Trào. Thực sự là bọn đầu đà và bọn cộng sản nằm vùng trong Mặt Trận Ma đang phải đương đầu với những nguy cơ sụp đổ ở Hoa Kỳ và đang có cơ lan rộng qua Úc châu. Không rõ do tin tức từ đâu mà từ khi có dư luận giáo sư Cao Thế Dung và KS Nguyễn Gia Hiến là cố vấn chính trị của Cao Trào thì bọn đầu đà Mafia phải vội đối phó cấp kỳ. Riêng tên tu bíp quá khích ở Chicago thì giẫy nẩy người lên. Theo chỗ người viết dò hỏi được thì giáo sư Cao Thế Dung là bạn thân của gia đình ông bác sĩ Q. chủ xướng Cao Trào ở Mỹ, nhưng ông Dung đã không có mặt ở Hoa thịnh đốn để tham gia, còn NG Hiến thì không rõ ra sao.
Ở đây tôi đề nghị những nhân chứng đã biết quá nhiều về Mặt Trận Khiến Chán Mafia, quý vị đừng quản ngại khó khăn hay sợ chết. Xin hãy lên tiếng rõ rệt cho quốc dân đồng bào được rõ bộ mặt thật của chúng. Mà dù cho các ông không lên tiếng, đến lúc chúng cần giết chúng vẫn giết.
Nếu để ông Lê Triết chủ động Cao Trào và là linh hồn của Cao Trào đối với bọn cộng sản nằm vùng và chủ trương của chúng cũng như Mặt Trận Khiến Chán Mafia, thì quả thật là quá nguy hiểm cho bọn chúng về nhiều phương diện. Nhưng đẩy được Lê Triết ra khỏi Cao Trào không phải là điều dễ dàng. Hơn nữa, chúng cũng hiểu rằng cây bút Tú Rua có sức mạnh bằng trên 10 sư đoàn pháo. Nên thượng sách đối với chúng là … hạ sát cấp kỳ ký giả Tú Rua là yên chuyện, vĩnh viễn trừ được hậu họa về nhiều mặt, nhất là chúng đang cần phải phù phép để bịp Mỹ trong ván bài dân chủ.
Lý do chánh và sâu xa khác là hiện nay Mặt Trận Mafia vì đã vãn tuồng hát cũ là bịp bợm kháng chiến, và vì nằm trong sách lược mới của cộng sản Hànội nên phải thay đổi màn diễn xuất. Tờ báo Khiến Chán trước đây ra hàng tháng, loan các tin bịa đặt rẻ tiền (như « quân ta tấn công Lâm Đồng », có lần loan tin « quân ta đột kích cả ở Sơn Tây, gần Hànội »), nay cho chết từ từ bằng cách ra 3 tháng một lần, thay thế vào đó bằng tờ Canh Cải, Canh Bẹ do chị Biển Rộng là chủ nhiệm, in rất đẹp với tuồng kép mới. Mặt Trận cũng đã được từ từ cho vào bảo tàng viện. Vài tháng nay Mặt Trận Mafia đã không còn được nhắc nhở đến nhiều nữa, thay thế vào đó là « Phong Trào đấu tranh cho Dân Chủ »
Đại hội ra mắt ở Paris vào ngày 22 – 7 – 1990 vừa qua rất là xôm tụ. Có đại biểu từ Mỹ qua, từ Úc tới dự. Dân Paris lại bị lừa 1 chuyến nữa. Người bị lừa đau nhất hạng lại là ông tướng « thối mũi » Nguyễn Chánh Thi. Nghe đâu có cả những chánh khách lớn ở Paris cũng bị lừa nữa. Đại hội thiệt lớn lao, quảng cáo rùm beng với chủ đề tràn đầy cho nhân quyền và dân chủ cho Việt Nam. Người cầm đầu là 1 giáo sư còn trẻ tuổi, ông Nguyễn Vô Kỷ Cương (tên làm sao, người làm vậy, ngay hôm ra mắt phong trào đã là cả 1 sự vô kỷ cương, màn bịp bợm lại được trình diễn). Người cầm đầu Phong Trào là con ông NBN, 1 nhân vật người Quảng Bình thuộc giới suy tôn « Ngô tổng thống muôn năm » Ông Nguyễn Chánh Thi và 1 số nhân sĩ Paris đến tham dự, lúc trở về « chửi thề » rầm trời vì sự bịp bợm khả ố của Mặt Trận Khiến Chán : cũng bấy nhiêu đào kép cũ, tuồng tích không có gì mới mẻ. Nhưng đã đánh dấu được giai đoạn lột xác của Mặt Trận Mafia để biến hình ra 1 thứ quái vật mới. Lần này không còn đem kháng chiến ra để lừa bịp đồng bào nữa, mà dùng 4 chữ « Dân Chủ Tự Do ». Phong Trào lớn tiếng ra tuyên ngôn với sự tham dự của gần 30 phái đoàn, nhìn đi nhìn lại phái đoàn nào phái đoàn nấy toàn là người của Mặt Trận Mafia cả. Trước đây, giành giựt chánh nghĩa để lừa bịp đồng bào lấy tiền làm vốn mở các tiệm Phở Bò, nay lại lừa bịp đồng bào bằng tranh đấu cho « dân chủ và tự do » chờ ngày về nước đóng trò đối lập cuội cho cộng sản.
Bọn Ba Đầu Đà Mafia Phan Vụ Cu, Ngãi Nằm Vùng cháu trùm cộng sản Mười Cúc, và tên tu bíp thất nghiệp Trần Xuân Hầu, hiện đang tranh chấp nhau về quyết định chôn sống Mặt Trận rồi dùng phù phép biến dạng thành Phong Trào tranh đấu cho Dân Chủ. Tam đầu chế vẫn còn ngang ngửa nên con bài Hoàng Rồng, anh em sinh đôi của chủ tịch HCM, lại được tái sử dụng. Y qua Âu châu lãnh đạo phái đoàn tham dự đại hội do Nguyễn Vô Kỷ Cương tổ chức. Cùng tháp tùng với y có cả ông tấn sĩ tai mắt NVN ở Redwood City, Cali, nguyên là bạn đồng chí của ký giả Lê Triết. Tu bíp Trần Xuân Hầu, tức phó tổng Vượn, muốn tỏ ra ta đây đầy đủ uy quyền cho nên y đơn thương độc mã 1 mình chỉ đạo cuộc hạ sát ông bà Lê Triết. Tôi rất đồng ý với ông Lê Kính Dân, bọn Trần Xuân Hầu và Phan Vụ Cu đã chỉ thị là phải « làm sạch sẽ phạm trường, » bắn gọn, bắn hết, không để lại 1 nhân chứng nào cả.
Phong Trào sau khi ra mắt ở Paris, bắt đầu phát triển ở Hoa Kỳ, vẫn bổn cũ soạn lại, nhưng lần này lấy vùng Hoa thịnh đốn làm căn cứ địa với móc nối và chỉ đạo của Trần Xuân Hầu (đang ráo riết cạnh tranh thế lực với tên Ngãi Nằm Vùng). Phó tổng Vượn đề ra kế hoạch là âm thầm xâm nhập Cao Trào đấu tranh cho Nhân Quyền, lấy cái mũ nhân quyền để hoạt động cho mục tiêu mới của Mặt Trận Ma, tìm cách đưa Cao Trào vào Phong Trào của Mặt Trận Ma. Nhưng ác thay …. Lê Triết vẫn là cây cột đá vững vàng trong bộ tham mưu của Cao Trào, vẫn là 1 trở ngại lớn cho âm mưu ấy của hắn. Mà nếu không xâm nhập và lợi dụng được Cao Trào thì phải làm cho Cao Trào tan vỡ.
Muốn đạt được mục tiêu này, chỉ còn 1 cách là hạ sát cấp kỳ Lê Triết. Cao Trào nếu còn, Lê Triết sẽ phát triển mạnh, chưa kể kế hoạch ấy lại được 1 số nhân vật Mỹ nhận lời tiếp tay. Đó là lý do khiến cho bọn cộng sản nằm vùng và Mặt Trận Ma, tay sai của chúng, phải ra tay diệt trừ hậu họa để độc chiếm sân khấu chính trị, diễn tiếp vở tuồng bịp bợm dưới danh nghĩa mới : tranh đấu cho dân chủ và tự do.
Ông Lê Kính Dân hỏi « Ai giết Lê Triết ? » và ông đã nêu đích danh Mặt Trận. Tôi nghĩ sự trả lời đó đã quá rõ. Phần tôi, khi viết bài này sau khi tìm hiểu từ nhiều phía, tôi thấy hiện có nhiều dấu hiệu rất nguy hiểm cho cộng đồng, nhất là địa vùng Hoa thịnh đốn, bọn tiểu yêu Mặt Trận Ma càng ngày càng càn rỡ. Chúng công khai bày tỏ sự hoan hỉ đã giết được Lê Triết. Chúng khoe rằng từ ngày giết được Lê Triết thì tinh thần Mặt Trận lên rất cao, hiện có cả « một phong trào tình nguyện làm sát thủ để tiêu diệt thêm những mục tiêu cần tiêu diệt. »
Vấn đề đặt ra là bọn đầu đà Mặt Trận không bao giờ hồi tâm thức tỉnh, chúng lấy việc giết người làm thành tích lớn. Đây quả là 1 sự thách đố cộng đồng, nhục mạ luật pháp Hoa Kỳ, và  nhục mạ nền văn minh văn hóa của dân tộc chúng ta 1 cách trắng trợn. Chúng lấy việc bắn sau lưng 1 phụ nữ hiền lương yêu nước như bà Lê Triết làm thành tích, thiết tưởng rằng chưa bao giờ dân tộc ta lại có những quái thai ghê tởm đến như vậy. Bọn cộng sản giết người là nghề chuyên nghiệp của chúng, nhưng cộng sản hơn bọn này 1 điều : còn biết phân biệt rõ mục tiêu chánh, mục tiêu phụ, còn biết che giấu tội ác. Ở đây, bọn khát máu Mặt Trận Mafia từ hơn tháng nay được thế hung hăng, chúng công khai ca ngợi thành tích giết người bằng cách liên hoan liên miên. Chúng lại tiếp tục hăm dọa « làm thịt » 1 số người khác mà chúng coi là tử thù của chúng.
Dùng bữa tiệc ăn mừng của 1 cặp vợ chồng hạnh phúc để bài binh bố trận thảy đạn cả vào sau lưng người phụ nữ hồn nhiên, vô tội, thử hỏi hương hồn ông Hoàng Cơ Minh -người cầm đầu bọn chúng- liệu có được thảnh thơi nơi tiên cảnh chăng ? Tôi tin rằng bọn sát nhân súc vật đội lốt « người » này phải bị lộ diện trước quốc dân đồng bào hải ngoại, bởi « thiên võng khôi khôi, sơ nhi bất lậu » -lưới trời lồng lộng, thưa mà chẳng lọt.
Bọn Mặt Trận Mafia đã bị Tòa Án Công Luận ở hải ngoại lên án vĩnh viễn, 1 bản án ô nhục đời đời giành cho cả tập đoàn và dòng họ nhà chúng.
 
 
Sự thật về những lý do Mặt Trận Mafia « Khiến Chán » đã phải giết ký giả Lê Triết.
 
Chu Tri Lục
 
 
Ai giết ký giả Lê Triết ?
Ông Lê Kính Dân chắc hẳn là người thân của ký giả Lê Triết, đã phân tích và trả lời khá rõ rệt. Nói 1 cách khác ngắn gọn, theo ông Dân thì Mặt Trận Mafia Kháng Chiến là thủ phạm đã giết ông bà Lê Triết. Từ hôm người ký giả mà tôi hằng quý mến qua đời, hình ảnh của bà Lê Triết bị giết oan, bị bắn sau lưng vẫn cứ phảng phất đâu đây.  Mới nhắc đến cái chết oan nghiệt của bà Lê Triết thì hiền nội tôi và thân mẫu tôi không giấu được niềm đau xót, nghẹn ngào than thở : « Đây là bọn quỷ sứ ma vương, không còn là giống người nên mới đang tâm hạ sát chị Lê Triết như thế. Mới hôm nào gặp chị trong bữa giỗ, chị đon đả nhắc đi nhắc lại thế nào cũng đến nhà dùng cơm. » Bà Lê Triết nói với hiền nội tôi : « Em nói với anh Triết mãi đấy, bây giờ VNTP không còn nói đến họ nữa. Mình nghĩ đến thân phận góa bụa của chị Hoàng Cơ Minh cũng động lòng đau xót, tội nghiệp cho chị Minh. » Bây giờ trước mắt tôi là người phụ nữ dịu hiền, con nhà gia giáo, cả đời chẳng to tiếng với 1 ai, không muốn làm phiền ai … Hôm ấy, cái đêm định mệnh đau thương bao nhiêu oan nghiệt. Ông bà Lê Triết ở nhà luật sư Vô Vi trở về, chắc 2 ông bà đang nhắc lại tưng bừng hoa lá cành về 1 đêm hoa đăng kỷ niệm 10 năm nồng nàn hạnh phúc thì, chao ôi, bỗng đâu súng nổ. Theo hồ sơ y chứng, bọn sát thủ bắn ông Triết trước, viên đạn sướt qua vai ông rồi xuyên qua cổ bà. Bà Triết đã mở được cửa xe chạy thục mạng về phía trước, ý chừng bà cố chạy thoát thân ra phía vườn sau. Phân tích theo y chứng, tên sát nhân chạy vòng sau xe đuổi theo bà Lê Triết, bắn bồi thêm 1 viên xuyên thẳng từ phía sau, viên đạn đồng 38 ly ghim sâu vào giữa trái tim của người phụ nữ 1 đời hiền lương này, giọng nói ngọt ngào dịu nhẹ, 1 đời chưa 1 lần thù hận ai. Ôi, trái tim của người phụ nữ yêu nước nồng nàn mà từ mấy tháng qua mỗi khi đi làm về lại mải mê với Cao Trào Nhân Bản đấu tranh cho Nhân Quyền và Dân Chủ cho quê hương ta muôn vàn đau thương khốn khổ. Ấy thế mà bà Triết lại chết về tay bọn người ở phía bên kia đây, ở 1 tổ chức mà bà đã từng ủng hộ, đã từng bưng tô bún bò Huế nóng mời lãnh tụ dùng vào 1 buổi sáng mùa xuân năm nào. Hôm ấy đô đốc Hoàng Cơ Minh đến thăm vợ chồng ông bà Lê Triết, cùng đi có cựu trung tá nhảy dù Lê Hồng. Người bạn của tôi ở Annandale đã kể từng chi tiết với nhân chứng hiện đang ở Gaithersburg.
Đến bây giờ, FBI và cảnh sát Fairfax vẫn chưa tìm ra hung thủ. Nhưng công luận của đồng bào ta đã tìm ra hung thủ, đã nhận ra chân dung của chúng 100%. Không còn có thể sai lầm được nữa, chánh gốc chúng là đây : bọn Ba Đầu Đà Mặt Trận Mafia Khiến Chán đã ra lệnh hạ sát ký giả Lê Triết.
Ở đây chúng tôi xin bổ túc thêm 1 số yếu tố với ông Lê Kính Dân. Đáng lẽ ra phải để cho cơ quan FBI làm việc, nhưng tôi ngờ rằng FBI vì quá bận rộn với số lượng tội ác gia tăng ở thủ đô Hoa thịnh đốn, biết đến bao giờ FBI mới tìm ra bọn sát nhân đã giết cả 2 ông bà Lê Triết. Vì tình thân với gia đình bà Lê Triết, nên anh em chúng tôi tự nguyện đi tìm hung thủ. Tên sát nhân cầm súng bắn vào sau lưng bà Lê Triết, nó chỉ là kẻ thi hành lệnh của bọn Ba Đầu Đà mà tên tu bíp phó tổng Trần Vượn, tức Trần Xuân Hầu, đã quyết định phải làm như thế. Tên Hoàng tài chánh Phan Vụ Cu cũng muốn như thế. Tức phải làm sao thanh toán cho gọn sạch phạm trường, không để lại 1 nhân chứng dù là 1 em bé.
 
Công khai tuyên bố Mặt Trận đã giết ông bà Lê Triết.
Trong 1 buổi liên hoan nhỏ ở Nam Cali mới đây, 1 ông « thiếu tướng lèo » của tổ chức LĐCMVN (nghe đâu nhóm này đã ly khai để gia nhập Mặt Trận Khiến Chán của anh cố Chín), gốc binh nhì, mới được nhóm LĐ ly khai theo Mặt Trận phong lên « tướng », cuộc mạn đàm về cái chết của ông bà Lê Triết trở nên sôi nổi. Ông « thiếu tướng lèo » của LĐ vốn bộc trực, tuyên bố ngay trước mặt mọi người là Mặt Trận ta đã chiến thắng vẻ vang … : « bắn hạ 1 lèo 2 mạng ngon lành. » Một ông « thiếu tướng lèo » khác (nhóm LĐ ly khai này phong 1 lúc 6 ông tướng để tạo thanh thế trước khi gia nhập Mặt Trận Khiến Chán vốn là đại tá thiệt ngành tâm lý chiến VNCH, tục danh là Nguyễn Thơ Thái, ngài trùm chăn kín vừa 15 năm, nay có vụ Đông Âu bùng lên nên ngài dấn thân đấu tranh gia nhập LĐ, rồi gia nhập Mặt Trận Mafia Khiến Chán. Vì nay dù sao cũng có tuổi nên rất ôn tồn than thở : « Mặt Trận làm như thế không được, nếu có giết thì giết 1 mình Lê Triết thôi, giết thêm làm gì 1 người đàn bà như thế mang tiếng lắm. » Nghe đâu « thiếu tướng lèo » nguyên đại tá thiệt Nguyễn Thơ Thái tỏ ra đau xót, dường như định trả lon « tướng », nhất là vì ngại ngùng khi LĐ ta liên minh với Mặt Trận Mafia Khiến Chán.
Hơn 1 tháng qua, ở Paris vẫn chưa hết sôi nổi về vụ ký giả Lê Triết bị hạ sát. Ông Lê Triết rất có cảm tình với đồng bào ở Âu châu. Hơn nữa, ở Pháp đồng bào rất ghét sự quá khích. Một anh đầu hói, 2 mắt trắng như mắt heo luộc, môi thâm, tự nhận là lãnh tụ của LĐCMVN ở Âu châu, anh ta vừa đi phó hội ở Hoa Kỳ về, phát ngôn rất hồ hởi về vụ ông bà Lê Triết bị hạ sát. Anh coi đó như 1 « chiến thắng vẻ vang » của Mặt Trận mà tổ chức mới liên minh. Sự phát ngôn thô bỉ của anh này bị bao nhiêu người công khai phỉ nhổ. Nhưng nhờ sự phát ngôn của anh ta, đồng bào ở Pháp mới được biết Mặt Trận Mafia Khiến Chán đích danh là sát nhân thủ phạm. Trong khi ông Khu … bộ Trần Đức lặn mất tăm sợ bị đồng bào thắc mắc về thành tích của Mặt Trận, ông LĐ « cách miệng » này thiệt là sốt sắng. Ông ta có hỗn danh là Chu Võ « Ca Ca ». Và đó cũng là lý do anh ông lãnh tụ « chim … non » trong quần … chúng ta ly khai với nhóm LĐCM do ông Nguyễn Đoàn Hưng làm chủ tịch, ông này hay bị cái tiếng oan gia (được biết giáo sư Cao Thế Dung là chủ tịch Liên Đảng đầu tiên, sau do áp lực của VNQĐD, ông Dung đã rút lui từ 2 năm nay). Chúng tôi có đôi lời dài dòng, xin được ông chủ nhiệm VNTP và chư vị đọc giả rộng lòng miễn thứ vì có dài dòng như vậy mới có thể chỉ rõ đích danh thủ phạm đã hạ sát ông bà Lê Triết.
Chu Võ « Caca » ở Cali về đến Paris. Theo cái luật « đi xa về nhà nói dóc », ông lãnh đạo đảng chỉ có 3 anh em là đảng viên này đã phát ngôn rất hồ hởi. Hơn 5 lần, ông ta đã không giấu giếm gì sự thật mà còn cho đó là thành tích của Mặt Trận Mafia đã « tài tình » bắn 1 lèo 2 mạng ngay giữa thủ đô Mỹ mà bọn Mỹ chẳng làm « cóc » gì được. Chu Võ « Caca » bây giờ đã là thành viên liên minh với Mặt Trận anh cố Chín, nên tuyên bố xanh rờn : « Còn khuya mới tìm ra. Rồi sẽ đến lượt Cao Thế Dung, Nguyễn Văn Chúc. »
Tôi tin rằng luật trời báo ứng rất huyền nhiệm. Một trong mấy kẻ chủ trương giết anh em cố TT Ngô Đình Diệm 20 năm trước khi ông ta chết bất đắc kỳ tử, không ai hỏi mà xưng ra, đã tự ý nói như người lên đồng, kể lại những chi tiết Cabot Lodge nói thế nào, Dương Văn Minh nói làm sao, và ai sai Nguyễn Văn Nhung cầm dao găm đâm cụ Diệm … Chắc chắn oan hồn của bà Lê Triết cũng sẽ báo ứng, chắc chắn anh linh của ông Lê Triết sẽ báo ứng.
Và đã báo ứng ngay. Tự nhiên đi 1 chuyến Cali trở về Paris, Chu Võ « Caca » hồ hởi nói huyên thuyên về « thành tích » của Mặt Trận anh cố Chín đã ra tay hạ sát ký giả Lê Triết. Mà huyền nhiệm thay, chắc chắn hương hồn anh linh của ông Lê Triết đã báo ứng, 1 ông « thiếu tướng lèo » do nhóm LĐ ly khai tự phong để gia nhập Mặt Trận Mafia Khiến Chán. Ông « thiếu tướng lèo » này mắt đỏ ngầu như màu máu kể lại « thành tích yên hùng » của Mặt Trận anh cố Chín ngay giữa thanh thiên bạch nhật với 5, 7 người nghe, coi pháp luật của cái xứ này như củ khoai … lông. « Thiếu tướng lèo » còn cho biết ông « lãnh tụ » Hoàng Vẹt Cang cũng rất yên hùng, đã phân công với Mặt Trận của anh cố Chín rằng sau vụ hạ sát Lê Triết thì từ nay sẽ chia chác nhau. Hoàng Vẹt Cang sẽ đảm trách các cuộc « hành quân » tàn sát « Thiếu Lâm tự ». Canada an toàn hơn ở Mỹ, từ Canada sang Mỹ thi hành mệnh lệnh rồi chạy về Canada sẽ an toàn… Miệng ông « thiếu tướng lèo » nói y như ký giả Lê Triết hiện hồn về bắt nói, người nghe lấy làm rùng mình hoảng sợ, e bị liên lụy nên mấy người từ từ đứng lên bỏ ra về.
Sự báo ứng còn rõ hơn nữa khi phu nhân của 1 vị đi dự bữa tiệc « vĩnh biệt » ở nhà luật sư Vô Vi vào cái đêm định mệnh oan nghiệt đã giết 2 ông bà Lê Triết, tự nhiên bà ta như người say rượu hoặc lên cơn đồng bóng, và đã nói đến hơn mấy lần rằng bà tin 2 tên ấy như thế … như thế …, đã dùng điện thoại từ nhà ông luật sư Vô Vi gọi ra ngoài. Hai tên ấy chính là thủ phạm đã bảo cho bọn sát nhân được biết như thế … như thế …, để chuẩn bị « săn mồi » cho ngon lành. Ông chồng của bà ta quá hoảng sợ, phải van xin vợ im lặng vì lo bọn Mặt Trận sẽ trả thù, thanh toán để tiêu diệt 1 nhân chứng đáng kể.
Trên đây chỉ là 1 vài chi tiết nhỏ xin bổ túc với bài của ông Lê Kính Dân về câu hỏi : « Ai giết ký giả Lê Triết ? » Căn cứ theo lời phát ngôn cũng như anh linh của ký giả Lê Triết bắt nói qua miệng của Chu Võ « Caca » ở Paris, ta có thể góp thêm phần kết luận của ông Dân : « Chúng nó chứ còn ai. Đích danh bọn sát nhân là chúng nó chứ còn ai. »
 
Cái chết của ông bà Lê Triết có liên quan đến Phong Trào Nhân Bản và hồ sơ mật như thế nào ?
Trước năm 1975, ông Lê Triết là 1 chuyên viên tình báo, cộng tác với chiến dịch Phượng Hoàng. Trước nữa, dưới chế độ đệ nhất VNCH, ông Triết cũng là 1 chuyên viên tình báo được bác sĩ Trần Kim Tuyến tin cẩn vì những đức tính tốt và sự  trong sạch của ông. Không bao giờ Lê Triết là đảng viên Cần Lao, ông là đảng viên Đại Việt Quốc Dân Đảng cũng như thân phụ ông và anh ruột của ông. Gia đình có ơn nghĩa với cố TT Ngô Đình Diệm nên ông được gởi gấm để bác sĩ Tuyến lo giùm sau khi ông tham gia cuộc âm mưu lật đổ chánh phủ của Đại Việt rồi rút ra chiến khu Ba Lòng, Quảng Trị. Ông Lê Triết rất giỏi về tình báo –mà là tình báo chiến lược chớ không phải loại đi săn tin, nay báo người này, mai thọt bắt người kia. Ông có biệt tài phân tích các bản tin tình báo ngay từ thời Đệ Nhất VNCH. Những bản phân tích của Lê Triết rất chính xác nên được ông Ngô Đình Nhu rất tin cậy.
Qua Mỹ, ông chỉ chuyên về viết báo. Nhiều lần ông nói rằng ông thương yêu tờ VNTP như người tình đầu của ông, và ông quyết sống chết với tờ báo. Ông đã chọn tờ VNTP vì ông nói đó là chỗ đứng tốt nhất là của ông. Ông cần có đồng bào đông đảo để nói với đồng bào về sự thật chứ không phải ông cần 1 số tiền mỗi tháng. Tờ VNTP đã đáp ứng được điều mong muốn của ông. Hơn mấy lần, ông được mời đi Thái lan để trở lại nghề cũ, ông Triết đã từ chối dù nó có thể đem lại cho ông 1 món lời to. Vì trong nghề đã lâu năm, tuy không còn dính dáng đến tình báo nữa, ông vẫn có tin và rất nhiều tin từ Việt Nam cũng như trong cộng đồng hải ngoại, tin tình báo chiến lược và tình báo chính trị. Tôi rất khâm phục Lê Triết, ông phân biệt rất rõ tình báo với báo chí, nên những gì ông biết chẳng bao giờ ông viết trên báo cả. Giới tình báo cũng tin ông Lê Triết bởi cái đức tính cẩn trọng mà ngành này đòi hỏi phải như thế, chớ không phải biết tin tức để rồi viết tùm lum trên báo.
Ông Lê Triết có 1 số hồ sơ tối mật. Vì nghề nghiệp đã dạy ông nên những hồ sơ ấy được ông sao ra 2, 3 bổn, gởi cho bạn thân của ông cất giữ. Hai hồ sơ đáng kể nhất là :
-một là các hoạt động của tình báo cộng sản VN ở hải ngoại và sự xâm nhập của nó trong Mặt Trận Mafia Khiến Chán.
-hai là hồ sơ tối mật về vụ cộng sản sử dụng bọn Mặt Trận Mafia Khiến Chán tổ chức « đối lập cuội » ở trong nước, cùng với hệ thống kinh tài của bọn Mặt Trận Mafia này đang làm ăn buôn bán với kinh tài cộng sản ở trong và ngoài nước, trong khi Mặt Trận vẫn mở liên tiếp các chiến dịch đánh phá kinh tài nhưng chính chúng lại là tổ chức kinh tài lớn lao bậc nhất đã và đang làm ăn với cộng sản.
Ông Lê Triết có hồ sơ khoảng 19 tiệm bán rượu, 1 hệ thống « groceries », và 12 tiệm phở. Có 2 tiệm phở có « nguồn gốc » rất bí mật trong vùng Hoa thịnh đốn của Hoàng Tài Chánh mà đa số đồng bào không biết, nhưng Lê Triết biết rất tường tận. Ông Triết nói : « Bọn nó kinh tài số một cho cộng sản đấy, nếu mình còn làm như trước (tức làm tình báo) thì nó « bỏ mẹ » với mình. Nhưng bây giờ thì làm sao được ? Tiếc là bọn chúng ta không có quyền lực trong tay. » Ông nói thêm : « Mấy tiệm phở của bọn chúng có ăn nhằm gì đâu, cả 1 hệ thống kinh tài cơ … » Lê Triết có hồ sơ về hệ thống này, ông biết rõ hiện nay Mặt Trận Mafia Khiến Chán tổ chức làm ăn ở Sàigòn, Nhatrang, và Hànội ra sao, nhất là ở Sàigòn. Bọn Mafia Khiến Chán có thể điện thoại trực tiếp về Sàigòn. Lê Triết biết 1 vụ do sơ hở của bọn Mặt Trận Mafia Khiến Chán : 1 tên vì quá sợ bà xã, lại muốn lấy le với họ bên vợ nên đã hẹn bà mẹ vợ đến 1 nơi có điện thoại ở Sàigòn thuộc hệ thống viễn liên nói trực tiếp với bên đây. Nói chuyện lâu cả giờ … Tất nhiên bên đây trả tiền. Hệ thống kinh tài này gắn liền với hệ thống tổ chức đảng đối lập « cuội » để chuẩn bị ứng cử và bầu cử trong tương lai hay bất cứ dưới hình thức nào, kể cả hình thức « nổi loạn cuội » cũng như « kháng chiến cuội » trước đây.
Thông thường, trước năm 1989, ông Lê Triết ít ra ngoài công cộng, ít khi đi đâu trừ nhà bạn bè với 1 số ít rất giới hạn. Không hiểu sao, « ma đưa lối quỷ đưa đường », hay có lẽ do cái điềm tận số, ông Lê Triết bỗng nhiên tích cực tham gia các buổi họp của Cao Trào Nhân Bản của « bộ tham mưu tối cao » trong vùng. Trong lúc cao hứng, có lẽ Lê Triết đã nói với người này người kia về những bí mật mà ông biết … Có điều rất lạ, những tiết lộ của Lê Triết đã làm rúng động bọn đầu đà Mặt Trận Mafia Khiến Chán, những bài báo tố cáo về sự bịp bợm và kháng chiến ma trên báo VNTP chỉ làm cho chúng xấu hổ nhục nhã và căm tức, nhưng không làm chúng hoảng sợ như là về những gì mà ông Lê Triết biết được, và ông vô tình tiết lộ. Ông vốn là người rất cẩn trọng vì nghề nghiệp trước đây dạy ông như thế.
Nhưng có cái ác là thế này : khi ông đã coi ai là đồng chí chiến hữu thì ông nói toang ra hết. Chắc chắn bọn Mafia Khiến Chán đã biết Lê Triết là ai. Trong quá khứ Lê Triết là ai ? Đây là cái « gút » của vấn đề. Ông rất tài tình về kỹ thuật dò tin, ông tung tin là hiện nay « chiến dịch Phượng Hoàng » đã tái hoạt động tại Việt Nam, và ông sẽ trở về hoạt động lại. Có lần ông điện thoại cho bạn ông, cười khoái trá qua điện thoại, nói rằng : « Thế mà tụi nó tin ông ơi, mẹ kiếp chớ mình tung tin ra như thế xem khả năng của bọn cộng sản nằm vùng như thế nào, đồng thời để dò xem phản ứng của tụi nó. Thế mà tụi nó tưởng là thiệt, ông à. » Tất nhiên làm gì có chiến dịch Phượng Hoàng ngày nay ở VN. Nhưng vì cao hứng nói như thế, khiến bọn cộng sản nằm vùng ở trong tổ chức Cao Trào và Mặt Trận Mafia đã rất quan tâm. Có 1 hồ sơ đã khiến bọn Hoàng Tài Chánh, tức Phan Vụ Cu, rất hoảng kinh, bao gồm những chứng cớ làm ăn lừa bịp bất lương của hắn và tập đoàn. Tôi rất khân phục Lê Triết, ông đã không dùng hồ sơ này để « chơi » bọn Mafia Khiến Chán. Nếu ông định làm cho bọn chúng tan tành thì tháng 7 – 1988 ông đã cung cấp cho bồi thẩm đoàn ở Bắc Cali lúc ấy đang thụ lý về những vụ làm ăn bất hợp pháp của tập đoàn này. Bồi thẩm đoàn tạm ngưng có lẽ vì số công luận ồn ào nhằm lúc Quốc hội Mỹ đang khẩn trương về vụ kháng chiến Contras. Có ngờ đâu, dù ông đã ban ơn bố đức cho Mặt Trận Mafia Khiến Chán như thế, nhưng chúng muốn giết là vẫn giết.
Biết Lê Triết có hồ sơ tối mật, nhất là về những đường dây kinh tài làm ăn với cộng sản ở trong nước và ngoài nước, cũng như hồ sơ tối mật về kế hoạch chúng tổ chức đối lập cuội và tranh đấu cuội ở trong nước, nên 2 tên Phan Vụ Cu và Trần Xuân Hầu đã đánh hơi thấy. Rồi qua 1 trung gian trong Cao Trào Nhân Bản, Phan Vụ Cu tìm cách thương thảo, hòa giải với Lê Triết. Phan Vụ Cu nhờ 1 người tổ chức móc nối để y được gặp Lê Triết để « cùng nhau bỏ chuyện cũ. » Dường như ông Lê Triết có đem điều này nói với 1 số bạn bè. Đây cũng là lý do từ nhiều tháng qua, Lê Triết đã « tha » Mặt Trận anh cố Chín. Không gì có thể mua chuộc được ký giả Lê Triết, dù là tiền bạc hay bất cứ 1 thứ gì cũng không mua được Lê Triết. Ông tận trung với lý tưởng mà ông đã theo đuổi nên dù được chế độ Ngô Đình Diệm tin dùng, ưu đãi, được bác sĩ Tuyến rất tín nhiệm, Lê Triết vẫn giữ được sự trong sạch, không bao giờ làm « affaire ». Nhưng có chỗ rất yếu ở nơi ông Lê Triết : là tình cảm có thể mua được ông. Từ khi ông tham gia tích cực Cao Trào nhân bản, tình cảm đã gây ảnh hưởng nơi ông, để cuối cùng ký giả Lê Triết đã bị gục ngã cũng vì tình cảm vụn vặt bị lợi dụng. Tin vào tình cảm đến nỗi hôm đi dự bữa tiệc « vĩnh biệt » ở nhà luật sư Vô Vi, ký giả Lê Triết đã không mang theo súng. Giả như ông mang theo vũ khí, và căn cứ theo bảng phân tích y chứng, Lê Triết dù chết cũng phải bắn gục tên sát nhân rồi mới chết. Chúng bắn ông tới 5 viên đạn.
 
Tóm lại, trong những nguyên nhân ký giả Lê Triết bị giết, VNTP cũng là 1 nguyên nhân vì chúng căm thù và rúng động bởi những bài viết rất trung thực của VNTP. Song cái nguyên nhân chính vẫn là 1 chồng hồ sơ tối mật mà Lê Triết có trong tay (mà không sử dụng). Than ôi, bọn súc sanh chúng đã quên mất rằng Lê Triết đã sao thành 3 bổn mỗi thứ, và trao lại cho bạn bè thân tín. Cho nên tuy ông đã ra đi, nhưng hồ sơ tối mật ấy vẫn còn ở lại.
Ở đây, tôi xin thắp 1 nén hương lòng kính dâng anh linh ký giả Lê Triết, người đảng viên Quốc Dân Đảng trung kiên nhất, và hương hồn bà Lê Triết, 1 phụ nữ hiền thục và yêu nước, để xin thưa với hương hồn 2 Ông Bà rằng : 1 ngày kia Sự Thật sẽ được phơi bày ra ánh sáng, nhưng từ lúc Ông Bà nằm xuống Tòa án Thiêng liêng của Đấng Tối Cao đã xét xử bọn tội đồ của dân tộc. Chắc chắn Ông Bà Lê Triết sẽ được toại nguyện nơi Suối Vàng vì bọn hung thủ và tập đoàn của chúng đã lộ nguyên hình chó sói khát máu trước công luận của đồng bào ta trên khắp năm châu.
 
 1. Lời nhà xuất bản Văn Hóa về cuốn « Mặt Trận, những sự thật chưa hề  được kể » của Cao Thế Dung.
 
 
Trong thập niên 1980, 1 tổ chức chính trị đột ngột xuất hiện và bành trướng thật nhanh khắp các cộng đồng người Việt hải ngoại. Dưới tài biến hóa của 2 nhân vật nồng cốt là cựu Đề đốc Hoàng Cơ Minh và đại tá Phạm Văn Liễu, tổ chức trên tự nhận có tới 10.000 quân kháng chiến trong nội địa Việt Nam. Một cựu sĩ quan nhảy dù, Trung tá Lê Hồng, biến thành Trung tướng Đặng Quốc Hiền, là Tư lệnh Lực lượng võ trang của cái gọi là « Mặt Trận Hoàng Cơ Minh » này. Một số thanh niên Việt tị nạn đang chờ thủ tục đi định cư trong các trại tạm trú ở Malaysia và Thái lan cũng được bí mật tuyển mộ về nước « kháng chiến ». Tại hải ngoại, Mặt Trận có khá nhiều cơ sở địa phương, rải rác khắp nơi, từ Nhật qua Pháp, Úc về Mỹ. Những tổ chức ngoại vi như phụ nữ, bô lão, v.v.. tập họp thành phong trào yểm trợ kháng chiến, tích cực hoạt động, quyên góp được 1 số tiền khá lớn, lên tới hàng triệu Mỹ kim. Cơ quan ngôn luận của Mặt Trận, tức là tờ Kháng Chiến, thường loan tin về nhiều cuộc chạm súng giữa kháng chiến quân và các đơn vị cộng sản, hay những vụ phá hoại đường xá, cầu cống, v.v.. Và, thỉnh thoảng lại trích đăng những lá thư « viết từ chiến khu » hay loan tin người này, nhân vật nọ mới về nước. Trên bình diện quốc tế, Mặt Trận từng được đài CBS tới tận « chiến khu » thu hình, rồi trình chiếu khắp nơi. Một ký giả người Việt cũng viết bài giới thiệu Mặt Trận trên 1 tờ báo ở Hoa Kỳ. Ngay những người hoài nghi nhất là cũng phải nghĩ Mặt Trận có 1 thực lực nào đó.
Mặc dù chẳng mấy ai tin con số 10.000 tay súng trong nội địa Việt Nam, hay thực tâm nghĩ rằng Mặt Trận sẽ « giải phóng » được đất nước trong 1 thời gian ngắn ngủi, khí thế Mặt Trận vẫn lên cao như diều gặp gió. Đó đây, người ta hô hào nhau đi ăn phở kháng chiến, mua gạo kháng chiến, xem văn nghệ kháng chiến, khiêu vũ kháng chiến, v.v.. Phiếu mua thực phẩm (food stamps) hay tiền trợ cấp an sinh xa hội cũng được chắt chiu, dành dụm gởi cho Mặt Trận diệt Cộng. Ca sĩ hạng ba, hạng tư được thổi phồng lên thành « danh ca » nhờ hát hò kháng chiến. Một vài kẻ què quặt, tật nguyền bẩm sinh cũng mặc đồ rằn ri để biểu dương tinh cần kháng chiến. Không thiếu phụ nữ bỏ chồng, trốn con đi văn nghệ hay hoạt động kháng chiến. « Kháng chiến » trở thành hiện tượng thời trang. Áo nâu, quần vàng hay quần áo bà ba đen với phù hiệu cờ vàng 3 sọc đỏ trở thành biểu tượng của lòng yêu nước, sự hy sinh cao quý, lòng can đảm và chí khí bất khuất. Ai tỏ ý hoài nghi Mặt Trận, hay lãnh tụ mới nuôi râu theo kiểu Hồ Chí Minh, quấn khăn rằn nông dân miền Nam theo kiểu Trần Văn Trà, Phạm Hùng, lập tức bị lên án là phản quốc, hay vị kỷ, đứng bên lề, chỉ biết đến lo thân mình mà chẳng lo đại sự.
Một số người hiểu rõ thực lực và mục đích của Mặt Trận đã can đảm tố cáo rằng 10.000 tay súng của Hoàng Cơ Minh chỉ là hư cấu của những khối óc bán buôn kháng chiến, và thực ra Mặt Trận chỉ có khoảng vài chục người tại 1 trại biên giới Thái lan. Nói cách khác, số tiền quyên góp của Việt kiều chỉ phục vụ dăm ba cá nhân kiếm danh lợi theo đường tắt để thoát cảnh đời lao công rẻ mạt dưới đáy thẳm xã hội Mỹ. Nhóm Hà Thúc Ký, Nguyễn Văn Kim, phần vì lòng ganh tị, sợ Mặt Trận có uy thế hơn tổ chức của mình, phần vì muốn bảo vệ các cơ sở Âu châu đang bị Mặt Trận xâm nhập, cũng ném đá dấu tay, mượn báo Việt Nam Hải Ngoại « đánh phá » Mặt Trận. Một « tài liệu nội bộ » của nhóm Ký - Kim, nói về hoạt động của « kháng chiến quân » tại 1 số địa điểm du hí hay nhà tạm giam của cảnh sát cuộc Thái, chẳng hiểu vì lý do nào lọt đến tay chủ tịch Việt Nam Hải Ngoại, nạp đạn cho ông Đinh Thạch Bích tấn công Mặt Trận, gây sôi nổi dư luận 1 thời. Thư nặc danh tố cáo Mặt Trận cũng rải đầy đường phố nhiều nơi.
Tuy vậy, như trong 1 cơn say, dư luận hải ngoại vẫn thả trôi theo cuộc kháng chiến truyền hình, video, báo Kháng Chiến của Mặt Trận, và phản ứng 1 cách giận dữ với bất cứ ai muốn đánh thức họ khỏi cơn ảo mộng. Lỗi không hoàn toàn ở họ. Mối căm thù cộng sản chất ngất trời xanh, cảnh sống ở hải ngoại không cúi xuống nhặt được vàng, liều thuốc an thần hữu hiệu nhất là là phải đấu tranh, giải phóng quê hương.
Cuối năm 1984, 1 biến cố đột ngột bùng nổ, gây thương tổn cho uy tín Mặt Trận không nhỏ. Phạm Văn Liễu, và 1 số đảng viên nồng cốt của Mặt Trận như Trần Minh Công, chẳng hiểu vì lý do nào đó, họp báo tuyên bố ly khai Mặt Trận vì Hoàng Cơ Minh cùng họ hàng, gia đình đã lem nhem vấn đề tiền bạc, biến 7.000.000 Mỹ kim quyên góp của đồng bào thành của tư sản. Phe HC Minh, lúc này được tăng cường thêm Nguyễn Xuân Nghĩa, cháu Nguyễn Văn Linh, 1 đảng viên cộng sản VN cao cấp và sau này giữ chức vụ Tổng bí thư đảng Cộng sản VN trong khóa VI, từ 1986 tới 1991, phản ứng bằng cách khai trừ Liễu - Công. Một số cán bộ buổi đầu, từng khiến bạn bè, sau nhiều  năm xa cách, ngơ ngác với lời chào khi chia tay là « hẹn gặp nhau tại Việt Nam », âm thầm ngưng hoạt động, hoặc rút vào bóng tối. Cũng trong dịp này, Cao Thế Dung ly khai Mặt Trận, và bị hăm dọa nếu không kín miệng, dám tiết lộ bí mật của Mặt Trận sẽ bị « bắn vỡ óc ». Bán nguyệt san VNTP của Nguyễn Thanh Hoàng, tờ báo gây sôi nổi dư luận với những bài đả kích Mặt Trận, cũng bị hăm dọa đủ điều, và còn bị « cấm bán » ở nhiều địa phương. Từ năm 1985, cơ quan Thuế vụ Liên bang (IRS) và Nha Cảnh sát Liên bang (FBI) Hoa Kỳ cũng phối hợp với nhiều cơ quan chống « tội ác có tổ chức » (organized crimes) bắt đầu mở những cuộc điều tra về Mặt Trận.
Họa vô đơn chí, vào mùa thu 1987, cơ quan truyền thông Việt cộng loan tin đã giết được Hoàng Cơ Minh khi Minh đang tìm đường vượt biên giới  Lào vào nội địa Việt Nam. Việt cộng còn mở cuộc triển lãm hình ảnh ở Nhà Hát lớn Sàigòn (trụ sở Quốc hội cũ), và đưa 1 số cán bộ Mặt Trận ra xét xử. Theo tài liệu Việt cộng, tướng Đặng Quốc Hiền ( tức trung tá Lê Hồng) cũng đã chết ở Hoa Kỳ năm 1984 vì bệnh sốt rét. Ngoài ra, tại « căn cứ » của Mặt Trận ở biên giới Thái-Miên, có 1 số mộ chôn các đoàn viên bị kết án phản bội, kể cả 1 bác sĩ quân y. Sau 1 thời gian im lặng, nhóm Hoàng Cơ Định, Nguyễn Kim Hườn, Nguyễn Xuân Nghĩa ra tuyên cáo là chủ tịch Minh vẫn còn sống, đang cầm đầu cuộc kháng chiến thần thánh trong nước. Nhưng phần lớn dư luận đều nghĩ rằng Minh đã chết, và phe nhóm Định, Hườn, Nghĩa đang cố tình bưng bít sự thật vì 1 lý do nào đó.
Chưa hết, ngày 27/4/1989, báo Mercury News tại San Jose công bố 1 tài liệu về tổ chức Hoàng Cơ Minh. Tài liệu này tiết lộ rằng tổ chức của Minh có cơ sở kinh tài là công ty Aureflam, cai quản 1 hệ thống 12 tiệm phở Hòa rải rác khắp nơi. Số tiền thu được hàng năm vào khoảng 2.900.000 Mỹ kim. Vẫn theo tác giả bài báo trên, người viết bài bằng Anh ngữ đầu tiên giới thiệu tổ chức Hoàng Cơ Minh với dư luận thế giới đã chua chát phản tỉnh : All of them are cheaters ( « Bọn chúng toàn là lũ bịp »).
Dầu vậy, nhờ những món tiền khổng lồ đã thu góp được, nhóm cầm đầu Mặt Trận tiếp tục khua chiêng, gõ trống cho « chính nghĩa », sử dụng đủ loại phương tiện để bịt miệng và tiêu diệt đối thủ. Tại Âu châu, cựu bác sĩ nhảy dù Trần Đức Tường, bí danh Trần Đức, đã tổ chức hành hung ông Nguyễn Gia Kiểng và thân hữu ở Holland (Hòa Lan), rồi sai người xuyên tạc sự thật. Tại Hoa Kỳ, có tin đồn rằng xứ bộ Chicago của bác sĩ Trần Xuân Ninh đứng sau cuộc đốt nhà 1 Việt kiều đã dám chống lệnh « cấm du lịch Việt Nam » của Mặt Trận. Cuộc thảm sát 2 vợ chồng ký giả Lê Triết của báo VNTP ở vùng thủ đô Hoa thịnh đốn, Hoa Kỳ mới đây cũng được qui trách cho Mặt Trận. Đó chỉ là những vụ được báo chí Việt và cơ quan truyền thông ngoại quốc nhắc nhở nhiều nhất. Muốn ghi chép lại những tin đồn về hành vi của Mặt Trận cùng trạng thái trên búa dưới đe của người Việt thầm lặng, hẳn cần 1 số trang dày tương tự như tập hồi ký « Mặt Trận » này.
Mãi tới mùa hè 1991, Cảnh sát Liên bang (FBI), Thuế vụ (IRS), cùng Ban điều tra các băng đảng tội ác vùng San Francisco mới kết thúc cuộc điều tra sơ khởi về Mặt Trận. Hoàng Cơ Minh, theo lời công tố viên, được miễn tố vì luật pháp Hoa Kỳ không xét xử người đã chết. Năm cán bộ nồng cốt, kể cả Hoàng Cơ Định và Nguyễn Kim Hườn (bí danh Nguyễn Kim), bị đưa ra tòa vì … tội gian lận thuế. Theo vài chứng nhân, 2 nhân vật khác là Nguyễn Xuân Nghĩa và Lê Thiệp cũng bị cơ quan FBI điều tra. Nghĩa, theo 1 tờ báo ở Houston, sau đó bị loại ra khỏi tổ chức vì đã hứa hợp tác với FBI để giảm khinh các tội trạng.
Vụ án trống thuế này đáng lẽ chẳng có mấy ai quan tâm, vì từ ít năm qua sự kiêu ngạo của những người cầm đầu Mặt Trận và thái độ hống hách, lộng hành của 1 số cán bộ địa phương khiến Việt kiều xa lánh dần. Thái độ mập mờ khó hiểu của Mặt Trận quanh cái chết của Hoàng Cơ Minh đóng thêm những chiếc đinh cuối cùng trên nắp ván quan tổ chức. Nhiều người đã chua chát nhận định : « kháng chiến … khiến chán. » Những nhóm cầm đầu Mặt Trận, vì 1 lý do nào đó, bỗng dưng phát động phong trào tố cáo chính quyền Hoa Kỳ đã hạ uy tín Mặt Trận để mở đường bang giao với Hànội. Rồi lập ủy ban quyên tiền Việt kiều, dưới danh nghĩa « Quĩ công lý » -tức vừa rửa mặt, vừa kiếm tiền thuê luật sư biện hộ. Thái độ khinh thường dư luận –coi mọi người đều ngu dốt hoặc hèn nhát, chịu khuất phục trước những móng vuốt vô hình của « K.9 » như bí mật đốt nhà, đập cửa tiệm, hành hung, gọi điện thoại đe dọa, chửi bới với ngôn ngữ hàng cá, hàng thịt của bày tinh tinh mới, hay thủ tiêu, ám sát- gặp phản ứng mạnh của cộng đồng Việt. Một tổ chức mới thành hình là Mặt Trận Dân Tộc Việt Nam, do Võ Trường Sơn đại diện, đã ra tuyên cáo tố giác hành vi « mặt trơ trán bóng » trên của nhóm Định, Hườn. Một số báo chí, kể cả bán nguyệt san Ngày Nay ở Houston, cũng mạnh dạn đòi hỏi Hoàng Cơ Minh phải xuất hiện công khai tường trình việc sử dụng số tiền quyên góp mua súng đạn kháng chiến. Hoàng Cơ Minh vẫn chưa thấy, và chắc chẳng bao giờ xuất hiện. Chỉ có Trần Xuân Ninh, tân lãnh tụ của Mặt Trận, về Houston giải độc trong cảnh hờ hững của cộng đồng. Đón tiếp Ninh chỉ vỏn vẹn ít chục đoàn viên và 1 số người tò mò  -còn đâu dư ảnh vàng son thuở hàng ngàn người hoan hô chào đón, mướn cảnh sát hộ tống, hay thuê phi cơ thả khói chào mừng « chí sĩ lãnh tụ » Hoàng Cơ Minh vào 8, 9 năm trước. Tuy vậy, vào đầu tháng 11/1991, Mặt Trận vẫn chưa chết hẳn. Một đại hội được tổ chức ở Houston để công bố cương lĩnh mới. Một tổ chức biến hình khác của Mặt Trận cũng làm đại hội trong sự thờ ơ lạnh nhạt của dư luận ngay sau khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ James Baker tuyên bố sẽ khởi đầu thương thuyết bình thường hóa ngoại giao với Hànội trong 1 tương lai gần, và dự trù sẽ nối lại bang giao với 3 nước Đông Dương vào đầu năm 1993.
 
Là 1 cơ sở văn hóa độc lập, chủ trương mang lại cho đọc giả bốn phương những tác phẩm không những chỉ có mục đích giải trí mà còn bổ ích, giúp mở mang kiến thức, chúng tôi đã yêu cầu văn hữu Cao Thế Dung -người từng tham gia Mặt Trận Hoàng Cơ Minh từ buổi đầu- viết tập hồi ký chính trị này.
Được sự đồng ý của tác giả, chúng tôi đã tiếp xúc 1 số nhân vật được nhắc nhở trong hồi ký và phản ảnh lại mắt nhìn từ phía họ để tác giả suy định. Bản thảo của Đa Nguyên cũng được sưu tầm 1 số tài liệu và chi tiết để góp ý thêm cùng tác giả, với hy vọng giảm thiểu được những sơ sót khó tránh, về chi tiết, trong bất cứ 1 hồi ký chính trị nào. Dầu vậy, cần nhấn mạnh rằng hồi ký « Mặt Trận » hoàn toàn là chứng từ của Cao Thế Dung. Quan điểm của tác giả không phản ảnh lập trường và mắt nhìn của nhóm chủ biên Đa Nguyên.
Buổi sáng, mặt trời rơi xuống đại dương, sông ngòi, hồ lạch, cùng triệu triệu hạt móc sương trên đầu cành cây, ngọn cỏ, nhưng ánh phản chiếu từ những khối nước lớn nhỏ này hoàn toàn dị biệt. Ngọn gió thổi qua rặng núi, âm thanh vang động trong muôn ngàn hang hốc cũng trầm bổng, to nhỏ khác nhau. Những điều viết trong tập hồi ký chính trị này hẳn có những giới hạn về sở kiến và sắc thái đặc thù của riêng tác giả, quanh 1 tổ chức mà cần nhiều ngày tháng và công trình nghiên cứu, tham khảo mới biết rõ ngọn nguồn. Chẳng hạn vài người từng trực tiếp tham gia Mặt Trận từ buổi đầu, như luật sư Nguyễn Văn Chức, đã không được nhắc đến, hoặc chỉ lược nhắc. Một số dữ kiện, như việc thành lập đài phát thanh kháng chiến còn gây nhiều bàn cãi. Những cuộc mưu sát Nguyễn Thanh Hoàng, Cao Thế Dung, cắt và để đầu chó trước nhà trọ văn hữu Nguyễn Đạt Thịnh ở San Jose, hay vụ ám sát vợ chồng Lê Triết vẫn chưa có đáp án rõ ràng. Nhưng trên đại thể, hồi ký « Mặt Trận » của Cao Thế Dung là tác phẩm đầu tiên bằng tiếng Việt đưa ra những bí mật về sinh hoạt động của nhóm cầm đầu Mặt Trận Hoàng Cơ Minh.
Tác giả vvà nhà xuất bản hy vọng đón nhận sự góp ý của quý đọc giả để ấn bản thứ hai của tập hồi ký này được toàn vẹn hơn.
 
Houston, 1/9/1991
 
 
2. Trích bìa sau cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể », Tập 1, của tác giả Cao Thế Dung :
 
Từ 4 năm qua, tôi đã không còn nghi ngờ gì nữa là chính mấy ông lãnh đạo trong Mặt Trận đã cho hung thủ vào tận nhà bạn tôi, bắn vào đầu bằng đạn nổ chậm. Cũng không còn nghi ngờ gì nữa, mấy tay lãnh đạo Mặt Trận đã hạ sát ông bà ký giả Lê Triết. Tôi dứt khoát lên tiếng như thế, nghĩa là nhóm lãnh đạo Mặt Trận đã tính toán từng chi tiết để giết tôi cũng như đã giết vợ chồng Lê Triết. Tôi nói rõ và nói chắc như thế với trách nhiệm và lương tâm của 1 người cầm bút, của 1 người từng ở trong Mặt Trận.
Đại tá Liễu « tá hỏa tam tinh », không hiểu tại sao ông chủ tịch Mặt Trận lại tuyên bố « đại » có 10.000 quân kháng chiến, khiến bọn tướng tham nhũng Thái lan lại có dịp làm eo làm sách, đòi dẹp trại ở Udon. Nuôi ăn, thuê đất và mọi khoản chi tiêu cho 1 căn cứ trên 60 chiến sĩ ở biên thùy Thái - Miên mỗi tháng không quá 3.000 Mỹ kim, nhưng các khoản hối lộ mấy tay chân của tướng Sud Sai và cho chính ông ta đã rất tốn phí. Các khoản « giao tế kháng chiến » này do Nguyễn Kim Hườn (tức Nguyễn Kim) lúc ấy cố thủ ở Vọng Các trách nhiệm.
Đầu tháng 6 – 1991, Nghĩa rút lui khỏi Mặt Trận, nói như Cò Nhiêu từ Ba Lê : Sứ mạng Liễu đã xong, « mission impossible » nhưng « mission accomplie. »
 
NHÓM CHỦ BIÊN ĐA NGUYÊN
 

MẶT TRẬN KIỆN BÁO CHÍ  -Trần Củng Sơn
 
Đã mang vào thư viện

"Mission accomplie "   
Cảm ơn và chúc datrau luôn dzui nha