Chuyện thời sự

Biến loạn tháng 3


Nhiều chuyện sẽ xảy ra vào tháng 3 này! Chưa đến tháng 3 hẳn, nhưng hai ngày cuối của tháng 2, thứ tư 27 và thứ năm 28, Trump sẽ gặp Kim Jong Un tại Hà Nội lần thứ hai, sau kỳ gặp năm ngoái tại Singapore.

Tuần lễ trước, trong cuộc điều trần trước Quốc Hội của các tay chủ chốt của Hoa Kỳ về tình báo như Dan Coats, giám đốc Cơ Quan Tình Báo Quốc Gia và bà Gina Haspel, giám đốc CIA, nhận định chung của tình báo Hoa Kỳ là Bắc Hàn sẽ không bao giờ từ bỏ vũ khí nguyên tử. Nhưng Trump phủ nhận ngay, cho rằng các giám đốc tình báo của Hoa Kỳ ngây thơ, dốt nát, cần đi học lại! Có nghĩa Trump đã mắc phải bả của Kim Jong Un, vào mê hồn trận đặt ra bởi họ Kim và Trump đi ngược với những khuyến cáo của các tay tổ tình báo của chính Hoa Kỳ, đặt hết lòng tin vào Kim Jong Un!

Lý do là Trump tự nhận đã thành công trong việc giải quyết chuyện Bắc Hàn để quốc gia này giải giới vũ khí nguyên tử, không còn đe dọa chuyện có khả năng để bắn tới lục địa Hoa Kỳ bằng hoả tiễn ICBM gắn hạt nhân nguyên tử. Nhưng từ hơn nửa năm nay, sau ngày Trump gặp Kim Jong Un tại Singapore và ký kết một bản thỏa ước mơ hồ, vô giá trị, Bắc Hàn vẫn tiếp tục phát triển về vũ khí nguyên tử, tuy không còn cho thử bom hay cho bắn hoả tiễn thêm nữa. Trong khi đó Hoa Kỳ vẫn đòi Bắc Hàn phải cho công bố tất cả các địa điểm, kho chứa bom, dàn phóng hỏa tiễn.v.v.. trước khi giải tỏa lệnh cấm vận kinh tế. Và Hoa Kỳ cũng không theo đòi hỏi của Bắc Hàn là ký kết hiệp ước hoà bình thay cho thỏa ước ngưng bắn sau cuộc chiến Triều Tiên, để chính thức hóa chấm dứt chiến tranh gần 70 năm trước!

Chỉ mới vài ngày trước đây, một bản tường trình mật của Liên Hiệp Quốc nhưng lộ ra ngoài, đã cho biết tất cả khả năng về nguyên tử của Bắc Hàn còn nguyên vẹn, không suy suyển gì. Điều này chứng tỏ cuộc họp giữa Trump và Kim Jong Un tại Singapore trước đây đã hoàn toàn thất bại và chỉ có một mình Trump không chịu nhận điều này và vẫn dương dương tự đắc là đã giải quyết được chuyện Bắc Hàn! Trump còn tự khen là nếu không có Trump, giờ này Hoa Kỳ đã lâm vào một cuộc chiến tranh lớn với Bắc Hàn rồi!!!

Nhưng tại sao lại cần có thêm cuộc gặp lần thứ hai giữa Trump và họ Kim tại Hà Nội? Lý do chính là Bắc Hàn vẫn chưa được hưởng lợi gì nhiều về kinh tế sau kỳ gặp tại Singapore. Mặc dù Trung Hoa gần như đã bình thường hóa việc mậu dịch với Bắc Hàn và giúp trở lại viện trợ thực phẩm và năng lượng, họ Kim muốn xúc tiến nhanh hơn về phát triển kinh tế. Và điều này chỉ xảy ra khi Hoa Kỳ bỏ cấm vận hoàn toàn và bật đèn xanh cho Đại Hàn với tổng thống Moon giúp đỡ Bắc Hàn nhiều hơn. Họ Kim gần đây đã đi xe lửa từ Bình Nhưỡng sang Bắc Kinh để gặp Tập Cận Bình và bàn về chuyện gặp lại Trump lần thứ nhì. Họ Tập đã ưng thuận để Kim Jong Un đưa ý kiến gặp Trump lần nữa. 

Lý do là Tập Cận Bình muốn dùng chuyện Bắc Hàn để làm đòn bẩy trong việc thương thuyết về mậu dịch với Hoa Kỳ và ngăn chặn chuyện Trump sẽ cho tăng tariff từ 10% lên 25% vào đầu tháng 3. Tập Cận Bình muốn nhắc nhở Trump là muốn giải quyết chuyện vũ khí nguyên tử của Bắc Hàn, phải cần đến bàn tay của Trung Hoa. Và nếu Trump nhất định tiến tới trong việc tăng tariff hàng hóa của Trung Hoa, họ Tập sẽ dùng chuyện Bắc Hàn để chơi lại Hoa Kỳ không nương tay!

Nhiều phần cuộc gặp của Trump với Kim Jong Un tại Hà Nội hai ngày 27 và 28 tháng 2, sẽ không đi đến đâu. Vì cố vấn an ninh quốc gia cho Trump là Bolton thuộc loại diều hâu hiếu chiến hạng nặng, không bao giờ tin tưởng chuyện Bắc Hàn sẽ giải giới nguyên tử, cho rằng phải dùng đến chiến tranh để tiêu diệt Bắc Hàn. Bolton không dễ vào tròng của họ Kim như Trump nên sẽ phá cho bằng được mọi chuyện thương thuyết và thỏa thuận giữa họ Kim và Trump. Có thể Kim Jong Un sẽ nhử tiếp, cho phá hủy cơ sở nguyên tử tại Youngbion, cũ kỹ và không còn dùng đến, cũng như cho phá vài hỏa tiễn ICBM để đổi lại là Hoa Kỳ bỏ cấm vận và bắt đầu viện trợ kinh tế cho Bắc Hàn. Nhưng dù cho Trump và họ Kim có ký kết gì thêm nữa, hậu quả cũng không đi đến đâu vì Trump sẽ bị tay dưới là cố vấn an ninh Bolton cũng như các cơ quan tình báo phá để không thực hiện được!

Biến chuyển lớn kế tiếp trong tháng 3/2019 là việc Trump có cho tăng thuế quan tariff lên 200 tỷ Mỹ Kim hàng hoá của Tàu lên thành 25% hay không? Những thương thuyết mậu dịch giữa phó thủ tướng Liu He của Trung Hoa và bộ trưởng tài chánh Mnuchin cùng Uûy Viên Mậu Dịch Lighthizer gần đây không đi đến đâu, dù hai bên có đi qua đi lại tiếp tục thương thuyết cũng đều vô ích.

Lý do là Trung Hoa sẽ không bao giờ chịu bỏ chương trình làm bá chủ về các kỹ thuật tân tiến như đặt ra trong Made in China 2025. Trong khi đó Trump bị bó tay vì thị trường chứng khoán. Nếu Trump nhất định chơi Tàu thẳng tay đánh tariff 25% ngày 2 tháng 3 này, stock sẽ crash lập tức và chỉ số Dow Jones sẽ mất đi vài ngàn điểm dễ dàng. Tập Cận Bình tính toán là Trump sẽ không dám làm mạnh vì sợ thị trường chứng khoán sụp nên sẽ không bao giờ chịu nhượng bộ. Nhiều phần Trump sẽ cho kéo dài thêm vài tháng nữa, chỉ giữ tariff ở 10% và thương thuyết tiếp!

Tuy nhiên một đặc điểm của Trump là khó lường trước và dễ thay đổi như chong chóng! Nếu cuộc họp với Kim Jong Un tại Hà Nội bị thất bại, Trump sẽ đổ tội lên đầu Tập Cận Bình là chơi Trump. Và dù biết stock có xuống, Trump cũng mặc kệ để chơi lại Tập Cận Bình cho bõ ghét! Khi đó Trump sẽ cho đánh tariff lên cả 500 tỷ đồ Tàu lên 25% hay hơn nữa, muốn ra sao thì ra. Dĩ nhiên Wall Street sụp, kinh tế Hoa Kỳ sẽ đi vào suy thoái vì các công ty sẽ gặp khó khăn vì thiếu đồ từ Trung Hoa để sản xuất khi các hệ thống cung cấp từ Trung Hoa bị gián đoạn.

Nhưng bù lại kinh tế Trung Hoa sẽ rơi vào khủng hoảng kinh tế vĩ đại vì mọi sự sẽ sụp đổ theo dây chuyền. Từ các công ty chế tạo sản xuất, hệ thống xuất cảng, các ngân hàng, mọi dịch vụ tín dụng của Trung Hoa lúc đó sẽ thi nhau vỡ nợ và phá sản. Dù cho chính quyền cộng sản Trung Hoa có bơm tiền vào bao nhiêu đi nữa, làn sóng thần của sụp đổ kinh tế tại Trung Hoa sẽ tràn ngập và lôi cuốn, phá vỡ tất cả để cho toàn thể kinh tế Trung Hoa chìm sâu dưới đáy biển, khó lòng ngóc đầu lên nổi.

Dĩ nhiên ảnh hưởng trên kinh tế toàn cầu không phải nhỏ. Vì Trung Hoa là quốc gia thứ hai về kinh tế, chỉ sau Hoa Kỳ. Và Trung Hoa đã chiếm hết các thị trường về sản xuất cho cả toàn cầu. Nên không phải chỉ riêng Hoa Kỳ nhưng Âu Châu, các nước Á Châu khác, vùng Nam Mỹ cũng như Phi Châu đều bị ảnh hưởng dây chuyền nặng và khủng hoảng kinh tế sẽ lan tràn khắp toàn cầu.

Thực sự tuy Trump là tai họa cho Hoa Kỳ khi thành tổng thống, chỉ mình Trump khi ra tranh cử có ý thức đủ về nguy hiểm do Trung Hoa đem lại. Bất cứ một tổng thống Hoa Kỳ nào khác có lẽ cũng sẽ không có đủ ý muốn và điên cuồng không tính toán để chơi Tàu. Lý do là thiệt hại về kinh tế cho Hoa Kỳ sẽ quá nặng nề. Nhưng vấn đề là Trump có điên loạn đủ để chơi Tàu xả dàn, muốn ra sao thì ra hay không? Hay sẽ chùn tay và tiếp tục để kéo dài và thương thuyết vô bổ, biết rằng Tập Cận Bình không bao giờ chịu nhượng bộ! Phải đợi đến tháng ba, 2019 này, mọi sự mới rõ ràng hơn được!

Nhưng tháng 3 cũng còn nhiều chuyện khác! Ngày thứ sáu 29 tháng 3 này là ngày nước Anh sẽ đi ra khỏi Liên Hiệp Âu Châu gọi là Brexit. Những cuộc thương thuyết giữa Anh và Liên Hiệp Âu Châu gọi là EU, European Union, để có một cuộc rút khỏi khối một cách trật tự đã gặp nhiều khó khăn. Thủ tướng Theresa May của Anh gần đây đưa ra bản dự thảo Brexit ký kết với EU sau hơn 2 năm thương thuyết để Quốc Hội Anh bỏ phiếu. Nhưng bà May đã bị thảm bại nặng nề nhất ttrong lịch sử Anh khi bị thua đến 230 phiếu hồi tháng 1/2019 vừa qua. 

Mặc dù có thể thương thuyết lại hay sẽ cho trưng cầu dân ý lại xem dân Anh còn muốn rút khỏi EU hay không. Nhưng nhiều phần đến ngày 29 tháng 3 này, nước Anh sẽ chính thức ra khỏi Liên Hiệp Âu Châu và sẽ gây ra xáo trộn kinh tế nặng nề cho toàn thể Âu Châu. Dĩ nhiên nước Anh sẽ bị nặng hơn cả vì ngay bây giờ rất nhiều công ty đã muốn rời khỏi Anh để sang Pháp, Đức hay xứ Tây Âu khác. Nhưng hậu quả cho các xứ trong EU cũng sẽ rất rộng lớn về kinh tế và sẽ ảnh hưởng ngay cả đến Hoa Kỳ hay cả toàn cầu.

Thực sự ngay bây giờ dù chưa có Brexit, kinh tế Âu Châu cũng đang trên đà xuống dốc. Nước Đức là nước có kinh tế mạnh nhất đã bị hai tam cá nguyệt có mức tổng sản lượng quốc gia GDP trở thành số âm, có nghĩa không tăng trưởng mà còn đi xuống. Lý do là Đức sản xuất máy móc, dụng cụ bán nhiều cho Tàu. Trung Hoa giờ đây kinh tế xuống, không nhập cảng nhiều như trước nên Đức không bán được cho Tàu nên cũng đi xuống.

Kinh tế của Ý cũng quá yếu kém, nợ nần ngập đầu. Chính quyền bị khủng hoảng nặng vì đảng cực tả nắm quyền. Trong khi đó gần đây, phó thủ tướng Luigi Di Maio của Ý chơi tổng thống Pháp Macron bằng cách gặp thủ lãnh của nhóm Yellow Vests (Gilets Jaunes), kêu gọi dân Pháp ủng hộ nhóm chống đối này. Pháp mấy tháng nay bị biểu tình khắp nơi do nhóm dân nghèo chống chính phủ mặc áo an ninh màu vàng, xuống đường mỗi cuối tuần chống chính phủ Macron.

Macron bị Di Maio cực tả của Ý chơi khi ủng hộ nhóm Yellow Vests nên nổi điên triệu hồi đại sứ Pháp tại Ý về, chuyện chưa bao giờ xảy ra từ hồi Đệ Nhị Thế Chiến đến giờ. Điều này cho thấy 3 quốc gia Anh, Pháp, Ý, sáng lập viên của Liên Hiệp Âu Châu hiện nay đều lâm vào tình trạng khủng hoảng nặng và dễ gây ra tan vỡ của chính EU trong tương lai!

Tóm lại tháng 3/2019 là tháng sẽ có nhiều biến chuyển khắp nơi trên toàn cầu. Hoa Kỳ với Trump điên loạn, tiếp tục gây ra nhiều biến động khó ngờ đến. Tập Cận Bình độc tài cuồng loạn, thống lãnh Trung Hoa cũng sẽ làm nổi sóng cả toàn cầu. Tây Âu với Brexit của Anh, Yellow Vests của Pháp và cực tả nợ nần ngập đầu của Ý, dễ làm tan vỡ cả Âu Châu tháng 3 này.

Có nghĩa toàn cầu đang bắt đầu đi vào giai đoạn của tai ương và nhiều sóng gió. Những điều này có xảy ra hay không? Thời gian sắp đến sẽ cho chúng ra biết rõ hơn.

Tại sao kinh tế Hoa Kỳ vẫn mạnh?


Tháng 2/2019 vừa qua, một kỷ lục đã đánh dấu cho nền kinh tế Hoa Kỳ. Là con số nợ của quốc gia Hoa Kỳ đã vượt qua mức 22 trillion, tức 22 ngàn tỷ Mỹ Kim, con số vĩ đại ngoài mức tưởng tượng. 

Để dễ hiểu hơn, con số nợ 22 trillion có nghĩa mỗi người dân Hoa Kỳ, già trẻ lớn bé, nếu chia đều số nợ này, mỗi người dân mắc nợ 64,000 Mỹ Kim. Hay nói cách khác, một em bé sơ sinh, vừa lọt lòng mẹ chào đời tại Hoa Kỳ, đã bị quàng ngay vào cổ một món nợ là 64 ngàn Mỹ Kim!

Lý do món nợ quốc gia ngày một tăng nhiều và tăng nhanh gia tốc là vì ngân sách của chính quyền mỗi năm đều thâm thủng và con số thiếu hụt chỉ ngày một tăng nhanh hơn. Cho năm 2018 vừa qua, con số thâm thủng ngân sách của chính quyền là 779 tỷ Mỹ Kim. Và dĩ nhiên cho năm 2019 này, con số thâm thủng ngân sách còn tăng hơn nữa, nhiều phần sẽ đến cả ngàn tỷ Mỹ Kim!

Thiếu hụt ngân sách giản dị là chính quyền chi ra nhiều hơn so với tiền thuế thu vào. Và đạo luật cắt thuế của chính quyền Trump đưa ra với giảm thuế lên đến 1.5 trillion Mỹ Kim, đã được cả Hạ Viện lúc còn đa số Cộng Hòa, và Thượng Viện thông qua đã làm ngân sách thâm thủng tối đa! Luật cắt thuế này đã làm lợi nhiều cho các công ty và giới giàu, hưởng hết các lợi lộc do cắt thuế đem lại. Dân nghèo không được lợi bao nhiêu. Nhiều người còn thấy thuế tăng lên vì bị mất những khoản khấu trừ do thuế tiểu bang như tại New York, California.v..v..

Nhưng đạo luật cắt thuế này đã làm thị trường chứng khoán tăng nhiều vì các công ty hưởng lợi lớn do thuế ít nên mua lại stock của công ty, làm tăng giá stock! Kinh tế cũng mạnh hơn khi thị trường chứng khoán đi lên. Nên dù luật cắt thuế đã làm ngân sách quốc gia thâm thủng nhiều, ảnh hưởng trên nền kinh tế cũng không phải nhỏ.

Thực sự kinh tế Hoa Kỳ đã hồi phục và phát triển mạnh hơn từ những năm cuối của Obama. Hai năm đầu của Trump chỉ là nối tiếp đà phát triển kinh tế do những nền móng do chính quyền Obama đặt ra từ những năm trước. Và đạo luật cắt thuế không phải là điều tối cần để hồi phục kinh tế như trước nữa. Ảnh hưởng chính của luật cắt 1.5 trillion thuế là đã làm gia tăng thâm thủng ngân sách, tăng món nợ quốc gia. Và hưởng lợi chính là giới giàu, đã giàu càng giàu thêm nhờ giảm tiền thuế phải đóng, tạo nên chênh lệch lợi tức giữa giới giàu và giới nghèo gia tăng tới mức kỷ lục, không thua gì hồi thập niên 20’s của lịch sử Hoa Kỳ.

Nhiều kinh tế gia cho rằng ngân sách thâm thủng trầm trọng và món nợ quốc gia tăng vọt phi mã sẽ làm tai hại cho nền kinh tế Hoa Kỳ. Như khoảng 10 năm trước đây, hai kinh tế gia Carmen Reinhart và Kenneth Rogoff của Harvard trong khảo cứu về 800 năm lịch sử của các khủng hoảng kinh tế của nhân loại, đã cho rằng khi món nợ quốc gia lên quá cao, hơn mức 100% của tổng sản lượng quốc gia, sẽ gây ra sụp đổ kinh tế cho quốc gia đó.

Theo ước tính của văn phòng Congressional Budget Office, lo về ngân sách của Quốc Hội, mức thâm thủng ngân sách của chính quyền Hoa Kỳ cho năm 2019 sẽ là 900 tỷ Mỹ Kim, 78% của GDP, tổng sản lượng quốc gia của Hoa Kỳ. Như vậy đã mấp mé con số 100% tỷ lệ do Reinhart và Rogoff đưa ra, đưa đến sụp đổ kinh tế. 
Nhưng những dữ kiện về kinh tế của Hoa Kỳ mấy năm gần đây cho thấy nền kinh tế Hoa Kỳ vẫn mạnh và phát triển, không có dấu hiệu gì của suy đồi như Reinhart và Rogoff tiên đoán! 

Con số thất nghiệp ở dưới mức 4%, thấp nhất từ 50 năm nay. Tiền lương nhân công tăng nhanh trong hai năm nay. Con số tăng trưởng kinh tế của GDP là 3-4% mỗi năm Trong khi đó mức lạm phát vẫn ở dưới mức 2%, được Federal Reserve coi như là mức trung dung, không cao không thấp, có nghĩa lạm phát gần như không thấy! Trường hợp này được coi là kinh tế ở giai đoạn vàng son, goldilock economy, tăng trưởng nhưng không bị lạm phát!

Nhưng tại sao kinh tế Hoa Kỳ vẫn mạnh khi ngân sách thâm thủng trầm trọng, ngày càng tăng nhiều hơn? Và món nợ quốc gia đã lên đến con số kinh hoàng, không tưởng tượng nổi là 22 ngàn tỷ Mỹ Kim! Câu trả lời giản dị nhất là do đồng Mỹ Kim! Mỹ Kim ở ngôi vị bá chủ về tiền tệ, bỏ xa mọi thứ tiền tệ khác. Tất cả mọi dịch vụ mua bán của quốc tế đều dùng Mỹ Kim là đơn vị để tính toán và trao đổi. Và mọi hệ thống ngân hàng của toàn cầu đều dùng căn bản là Mỹ Kim. Có nghĩa mọi chuyện mậu dịch và tín dụng đều phải qua tay của Hoa Kỳ với Mỹ Kim là tiền tệ để trao đổi và mua bán, không tiền tệ nào khác bén gót thay thế được!

Và dĩ nhiên chuyện quan trọng hơn cả là Mỹ Kim do chính quyền Hoa Kỳ ban hành và kiểm soát! Đúng hơn do Federal Reserve nắm mọi quyết định tối hậu. 
Khi một chính quyền in ra tiền của quốc gia mình và dùng chính tiền Mỹ Kim để phát hành công khố phiếu Treasury bond để đi vay nợ, người mua công khố phiếu đã lệ thuộc vào người đi vay, ở đây là chính quyền Hoa Kỳ. Và hoàn toàn đặt số phận của mình vào sự định đoạt có trả nợ hay không của chính quyền Hoa Kỳ! Như thế khi Trung Hoa mua 3 trillion Treasury bonds, Nhật giữ 1 trillion, Saudi Arabia giữ 1 trillion khác, các xứ này lệ thuộc vào lòng tốt của chính phủ Hoa Kỳ có trả nợ hay sẽ quịt luôn! Hay dù Hoa Kỳ không tuyên bố sẽ quịt, nếu để luôn số tiền nằm chết ở đó để ăn lời, cũng sẽ chỉ là một con số nằm trong computer, chính quyền Hoa Kỳ muốn quịt lúc nào là quịt lúc đó, không làm gì hơn được!

Điều đó có nghĩa hơn 30 năm nay, dân Tàu è cổ ra sản xuất các món hàng sang Hoa Kỳ để dân Mỹ xài, đổi lại lấy một con số 3 trillion trong computer! Saudi Arabia bơm bao nhiêu triệu thùng dầu để dân Mỹ lái xe, cũng được một con số 1 trillion khác để đó làm cảnh!

Đây chính là lợi thế của đồng Mỹ Kim là bá chủ tiền tệ và chính quyền Hoa Kỳ phát hành tiền Mỹ Kim và công khố phiếu bằng Mỹ Kim để vay nợ! Có nghĩa con số nợ quốc gia của Hoa Kỳ dù là 22 trillion, cũng chỉ là một con số có thể bị chính quyền Hoa Kỳ và Federal Reserve Bank làm cho trở thành vô nghĩa bất cứ lúc nào!

Đây chính là căn bản của một chủ thuyết mới về tiền tệ, gọi là Modern Monetary Theory. Chủ thuyết này cho rằng một chính quyền nếu in tiền tệ của chính quốc gia mình, có thể in tiền vô tội vạ để tiêu xài và đầu tư, nếu không bị chuyện lạm phát ngăn trở. Dĩ nhiên chủ thuyết này chỉ dùng được cho Hoa Kỳ, không thể dùng được cho một xứ như Venezuela, với lạm phát phi mã, tiền tệ phải dùng bao bố để cân không đếm nữa vì vô giá trị!

Một yếu tố khác để giúp cho Hoa Kỳ muốn tăng món nợ của mình lên bao nhiêu cũng được là thị trường tín dụng quốc tế cần đến thị trường mua bán Treasury Bonds để hoạt động hữu hiệu và trôi chảy. Con số Treasury bonds lưu hành hiện nay nhiều đến mức tất cả mọi thị trường về tín dụng đều lấy Treasury bonds làm chuẩn. Như chuyện vay nợ mua bán nhà cửa, mortgage bonds, mua bán xe cộ, các thị trường chứng khoán, futures v.v….. đều phải dựa vào thị trường treasury bonds. Nếu chính quyền Hoa Kỳ trả hết nợ quốc gia, không còn treasury bonds nữa để trao đổi, các thị trường khác sẽ rối loạn và khủng hoảng kinh tế ngay. Nên Hoa Kỳ cần phải đi vay nợ và phát hành Treasury Bonds để giúp cho kinh tế toàn cầu chạy đều!!!

Trong giai đoạn hiện tại, nền kinh tế Hoa Kỳ hiện đang dẫn đầu thế giới. Trung Hoa là cường quốc kinh tế thứ hai sau Hoa Kỳ, nhưng đang trên con đường suy thoái nặng. Khủng hoảng về tín dụng tại Trung Hoa dù chính quyền cố che dấu, sẽ đưa đến quả bóng tín dụng vỡ tan. Điều này xảy ra trước cả khi có cuộc chiến mậu dịch với Trump. Gần như mọi hoạt động kinh tế của Trung Hoa đều rơi vào tình trạng bất động, trông chờ xem kết quả của thương thuyết mậu dịch giữa Hoa Kỳ và Trung Hoa. Với Tập Cận Bình càng lúc càng độc tài và muốn kiểm soát mọi lãnh vực kể cả kinh tế, các người làm kinh doanh Tàu đều bi quan. Có kẻ đã ví Trung Hoa sẽ trở thành Venezuela trong tương lai! 

Wang Xing, sáng lập công ty Meituan Dianping về bán đồ online, gọi năm 2019 là năm tệ nhất cho thập niên trước, nhưng sẽ là năm khá nhất cho cả thập niên sau đó!! Một thăm dò dư luận của công ty Hurun ở Thượng Hải cho biết trong 465 tỷ phú Tàu hiện nay, trước kia 2/3 tin tưởng vào tương lai, nay chỉ còn một phần ba. 14% hoàn toàn mất hết mọi tin tưởng vào tương lai. Một nửa số những kẻ giàu nhất Trung Hoa cho biết muốn chạy đi ngoại quốc hay đã bắt đầu chuyện giấy tờ để bỏ chạy.

Trường hợp của Chen Tianyong là điển hình. Làm giàu nhờ xây cất nhà cửa, Chen định sang Hong Kong nhưng thấy không ổn vì Trung Hoa kiểm soát vùng này gắt gao hơn. Chen xin thông hành vào Hoa Kỳ với tư cách đầu tư nhưng phải đợi quá lâu. Nên Chen bỏ tiền sang đầu tư tại Mã Lai và chuyển tài sản sang đây. Nhưng Mã Lai cho hạn có 10 năm nên sau cùng Chen xin định cư tại Malta thuộc Liên Hiệp Âu Châu. Chen cho đăng chuyện chạy khỏi Trung Hoa của mình lên Internet nhưng bị kiểm soát và lấy xuống ngay!

Chuyện này cho thấy tình hình Trung Hoa hiện ngày một tồi tệ và khủng hoảng kinh tế sẽ là điều khó tránh khỏi được nếu Trump nhất quyết làm tới trong cuộc chiến mậu dịch với Trung Hoa. Yếu điểm của Trump và đang bị Tập Cận Bình lợi dụng là Trump sợ stock sẽ xuống nhiều hay crash nếu Trump nhất định tăng tariff đồ Tàu lên 25% vào tháng ba này. Nên nhiều phần Trump sẽ cho hoãn lại và thương thuyết tiếp! 

Tây Âu hiện đang đi vào suy thoái kinh tế tuy chưa nặng lắm. Anh bị vụ Brexit, Pháp bị loạn vì biểu tình Yellow Vests, Đức bị ảnh hưởng về xuất cảng vì Tàu không mua đồ, Ý bị suy thoái nặng vì chính trị rối loạn. Tại Á Châu, Nhật và Đại Hàn cũng như Uùc bị ảnh hưởng vì Trung Hoa giảm thiểu nhập cảng nên cũng trên đà yếu kém về kinh tế.

Như thế hiện nay chỉ còn Hoa Kỳ là có kinh tế sáng giá nhất trên toàn cầu. Điều quan trọng nhất hiện nay là cuộc chiến mậu dịch với Trung Hoa. Nếu Hoa Kỳ thắng thế và ép buộc được Trung Hoa phải theo những điều kiện khắt khe về mậu dịch Hoa Kỳ đưa ra, sức mạnh kinh tế của Hoa Kỳ còn có hy vọng lên cao hơn nữa.
Và chúng ta cũng chỉ hy vọng như thế để chờ ngày kinh tế Trung Hoa sụp đổ và tương lai sáng sủa hơn cho toàn cầu khi Trung Hoa suy tàn.

Cấp tiến 2020


Mấy chục năm trước đây, sử gia Arthur Schlesinger có nhận định về chu kỳ bảo thủ và cấp tiến của xã hội Hoa Kỳ như một thứ quả lắc. Một chu kỳ cấp tiến sẽ được tiếp nối bằng chu kỳ bảo thủ và như quả lắc đồng hồ, sẽ chạy qua chạy lại, không khi nào đứng yên một chỗ. 

Thời gian thay đổi này thường kéo dài từ 8 đến 12 năm. Trong những thập niên cận đại, các chu kỳ bảo thủ và cấp tiến đã được đồng hóa với các chính quyền của Cộng Hòa, tượng trưng cho bảo thủ, và của Dân Chủ, tượng trưng cho cấp tiến.

Trung bình chu kỳ quả lắc này thường là 8 năm, tuy có những ngoại lệ. Như thời của tổng thống Carter là cấp tiến, tiếp nối với thời của Nixon và Gerald Ford thuộc bảo thủ. Nhưng Carter chỉ nắm quyền có 4 năm và bị Reagan đánh bại đưa bảo thủ trở lại. Tổng thống Reagan giữ hai nhiệm kỳ là 8 năm và sau đó Geoge H.W. Bush lên kéo thêm 4 năm nữa cho bảo thủ, tổng cộng là 12 năm. 

Chu kỳ quả lắc cấp tiến -bảo thủ trở lại với trung bình 8 năm khi Clinton của Dân Chủ lên, tăng cấp tiến cho xã hội Hoa Kỳ với 2 nhiệm kỳ là 8 năm. Bảo thủ kế tiếp sau đó với tổng thống George W. Bush cũng là 8 năm với 2 nhiệm kỳ. Khi Obama trở thành tổng thống da đen đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, nhiều người đã cho rằng xã hội Hoa Kỳ đã thăng tiến đến mức bây giờ chỉ còn một con đường duy nhất là con đường cấp tiến cho xã hội, không lay chuyển nổi.

Đảng Dân Chủ đã suy tính rằng, thời đại mới của nhân loại hoàn toàn thuộc về cấp tiến. Và đối với xã hội Hoa Kỳ, khi một người da đen được đa số dân chúng bầu lên làm tổng thống, xã hội đó đã trưởng thành đủ để nối tiếp con đường cấp tiến là sẽ bầu lên một phụ nữ để kế vị Obama. Và Hillary Clinton sẽ đương nhiên thành tổng thống phái nữ đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ!

Nhưng đảng Dân Chủ và phe cấp tiến không tính toán được là tiến trình văn minh của nhân loại không bao giờ đi theo một con đường thẳng. Trái lại, thăng tiến của con người là con đường ngoằn ngoèo, luôn luôn bị trì kéo bởi những khuynh hướng xấu xa của bảo thủ, đôi khi còn làm đi ngược đường thành thoái hóa. Hay tệ hại hơn nữa, còn có thể kéo hẳn nhân loại đến sát bờ vực thẳm. Lịch sử đã đầy dẫy những minh chứng. Như phát xít với Đức Quốc Xã và Đệ Nhị Thế Chiến. Như chủ nghĩa cộng sản với Sô Viết và cuộc chiến tranh lạnh. Và cộng sản vẫn chưa chịu chết hẳn để biến thể thành chuyên chế -tư bản đỏ, tiếp tục đe dọa nhân loại trên ngưỡng cửa của tận diệt.

Tại Hoa Kỳ, phản ứng của bảo thủ chống lại việc cấp tiến đưa Obama lên làm tổng thống 2 nhiệm kỳ đã là một làn sóng thần và dịp may hãn hữu để Donald Trump trở thành tổng thống Hoa Kỳ và thay đổi hẳn bộ mặt xã hội Hoa Kỳ, đe dọa tận gốc rễ cho nền dân chủ. Điều giản dị là Trump thành tổng thống chỉ vì bảo thủ không thể chịu nổi việc Obama da đen đã làm tổng thống, không phải chỉ 4 năm, nhưng suốt 8 năm trời! Điều đó có nghĩa xã hội Hoa Kỳ vẫn còn là một xã hội của kỳ thị, chưa văn minh và tiến bộ đủ như phe cấp tiến đã nhầm tưởng!

Điều nguy hại hơn cả là để tự bảo vệ trước những nghi vấn và những câu hỏi càng ngày càng nhiều về tư cách của Trump, về tài năng và sự hiểu biết, về những âm mưu đen tối với Nga và về những vi phạm luật pháp, những phản ứng của Trump là tìm cách phá nát nền dân chủ!

Trump gọi các cơ quan truyền thông chống đối Trump, ngoai trừ đài Fox, là kẻ thù của nhân dân, dùng chữ của thời Stalin khi thanh trừng đẫm máu những chống đối. Tự do báo chí là đặc điểm chính của nền dân chủ nên khi Trump để tự bảo vệ trước những moi móc, phanh phui của báo chí và TV về những chuyện làm ám muội của Trump và sợ rằng truyền thông sẽ tìm ra đủ bằng chứng và yếu tố để hạ bệ mình, Trump phải chơi lại truyền thông! 

Có phá nát nền dân chủ hay không là chuyện phụ thuộc, phải tự bảo vệ mình trước và gọi truyền thông là kẻ thù nhân dân để khích động nhóm dân bảo thủ theo Trump. Thực sự chiến thuật này của Trump đã khá thành công. Vì với bao nhiêu chuyện bậy bạ và đen tối, báo chí và TV khui ra, Trump vẫn chưa nao núng gì! Một thăm dò dư luận cho thấy 1/4 số đảng viên của đảng Cộng Hòa đồng ý với Trump là phải đóng cửa các đài TV của CNN, hai tờ New York Times và Washington Post là các cơ quan truyền thông chống Trump mạnh nhất!

Để chống lại với những cuộc điều tra về thông đồng với Nga, về những vi phạm luật bầu cử khi tung tiền để bịt miệng cô đào porno ngủ với Trump, cũng như nhiều cuộc điều tra khác, Trump đã tấn công liên miên các cơ quan FBI, bộ Tư Pháp, đặc biệt là công tố viện Mueller. Có nghĩa Trump muốn phá nát các cơ quan ngay trong chính quyền của mình, với mục đích là tự bảo vệ.

Nguy hiểm hơn cả là ngay những cơ quan tình báo, có trọng trách về an ninh quốc gia, cũng đã bị Trump công kích cũng như gạt bỏ tất cả những tin tức hay khuyến cáo bất lợi cho Trump, hay không theo đường hướng của Trump. Lý do chính là Trump bị nghi ngờ là đã bị Vladimir Putin của Nga nắm chóp, giật dây, phải làm theo đường lối có lợi cho Nga. Đây là những nhận xét của các cựu giám đốc tình báo hay ngay cả phó giám đốc FBI là McCabe bị Trump đuổi, đã tuyên bố là nghi ngờ Trump là nhân viên của Nga!

Ngay cả các tòa án khi xử về những luật về di trú của Trump, cũng đã bị Trump bài bác, chửi rủa. Chánh án Tối Cao Pháp Viện Roberts cũng bị Trump chỉ trích, phê bình. Có nghĩa không có một cơ quan, một nghành của chính quyền nào không bị Trump tìm cách phá nếu không theo đường hướng của Trump. Đây chính là sự phá hoại nền dân chủ ngay tận gốc rễ Trump đã làm trong vòng hơn hai năm qua.

Theo hai học giả Steven Levinski và Daniel Ziblatt, giáo sư tại đại học Harvard và là tác giả cuốn sách khảo cứu “How Democracies Die” (Dân Chủ chết ra sao?), con đường của Trump chính là con đường giết chết dân chủ. Tuy nhiên những cơ cấu dân chủ của Hoa Kỳ quá mạnh, những phá hoại của Trump tuy ảnh hưởng nhiều và làm phân hóa xã hội nặng nề, có thể cũng không ảnh hưởng nổi.

Bằng chứng là dù Trump gọi báo chí và TV là kẻ thù nhân dân và các tin tức có hại cho Trump đều là tin giả, fake news, các cơ quan truyền thông vẫn làm nhiệm vụ của mình là càng ngày càng phanh phui biết bao chuyện xấu xa của Trump, phơi bày ra ánh sáng.

Cơ quan FBI và bộ Tư Pháp, cũng như Công Tố Viện đặc biệt Mueller vẫn tiếp tục các cuộc điều tra. Nhất là với tòa án New York, điều tra về vụ Michael Cohen cũng như các làm ăn ám muội của Trump Organization, có viễn ảnh sẽ lấy đủ bằng chứng để kết án Trump sau này khi ra khỏi tòa Bạch Cung là phạm tội hình về luật bầu cử hay làm bậy về tiền bạc. Cuộc điều trần của Cohen trước Hạ Viện do Dân Chủ đưa ra với Cohen gọi đích danh Trump là kỳ thị, đại bịp và lường gạt (racist, con man, cheat), cho thấy mối nguy của Trump là đến năm 2020, nếu thất cử, tương lai của Trump sẽ là bị buộc tội hình và đem ra xử trước tòa án New York!

Điều này có nghĩa cho cuộc bầu cử tổng thống 2020, Trump khó lòng thắng cử lại được nếu nền móng dân chủ của Hoa Kỳ còn tồn tại không bị Trump đập tan tành trong gần 2 năm còn lại! Tuy nhiên đây cũng là vấn đề nan giải cho đảng Dân Chủ khi chọn một ứng cử viên đại diện ra tranh với Trump. Lý do là ngay hiện nay đã có cả hơn một chục người tuyên bố ra tranh cử. Con số sau cùng có lẽ sẽ phải đến cả 20 ứng cử viên ra tranh sơ bộ của đảng Dân Chủ. Và chưa có ai sáng giá hay chiêu dụ được dân chúng trong cuộc chạy đua này.

Người nổi nhất bây giờ là Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders, trước kia ra tranh nhưng thua Hillary Clinton năm 2016. Sanders được giới trẻ ủng hộ nhiều vì những đường hướng thiên về cực tả, như bảo hiểm y tế Medicare cho mọi người, miễn phí học đại học cho mọi sinh viên, chương trình về khí hậu và bảo vệ địa cầu quá khích nhất!
Những người ủng hộ Sanders cho rằng bây giờ là lúc đảng Dân Chủ phải đưa ứng cử viên cực tả ra mới thắng loại cực hữu như Trump được. Nếu đưa một người ôn hòa như cựu phó tổng thống Biden ra tranh cử, lại sẽ đi vào vết xe đổ của Hillary Clinton kỳ trước.

Những ứng cử viên khác của Dân Chủ được để ý đến là Thượng Nghị Sĩ Elizabeth Warren của tiểu bang Massachusetts. Bà này cũng cấp tiến hạng nặng, chống lại Wall Street, gần đây đòi chia các đại công ty như Amazon và Facebook thành nhiều công ty nhỏ để chống độc quyền. Bà này bị Trump chọc gọi là Pocahontas vì có thời nhận mình có máu da đỏ!

Thượng Nghị Sĩ Kamala Harris của tiểu bang California cũng sáng giá trong giới cấp tiến. Bà này lai đen, bố đến từ Jamaica, mẹ lai Ấn Độ. Harris khi tuyên bố ra ứng cử được giới trẻ của California ủng hộ nhiều, tham gia cả hơn chục ngàn người. Bà này đòi bảo hiểm y tế cho mọi người, giảm thuế người lợi tức thấp, đánh thuế tối đa lên người giàu thuộc giới 1%. Cũng như bảo vệ người di dân, cho giới trẻ nhập cảnh lậu gọi là Dreamers được nhập tịch.

Nói chung những ứng cử viên của Dân Chủ này đều thuộc loại cấp tiến nghiêng về cực tả, đi ngược hẳn với những chủ trương cực hữu của Trump. Quan trọng nhất là ai cũng đòi bảo hiểm y tế cho tất cả. Cũng như để giảm thiểu chênh lệch giàu nghèo, phải đánh thuế tối đa lên dân giàu. Có người đòi đánh 70% thuế lợi tức cho các tỷ phú. Hay đánh thêm thuế gọi là wealth tax, không phải dựa trên lợi tức mỗi năm nhưng dựa trên tài sản. Ai cũng đòi bảo vệ địa cầu và thay đổi khí hậu, không như Trump bỏ, không cho Hoa Kỳ tham dự hiệp ước Paris về khí hậu.

Đường hướng cực tả còn rõ ràng hơn trong dự luật “Green New Deal” được đưa ra gần đây của dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez của Brooklyn, New York cùng với Thượng Nghị Sĩ Ed Markey của Massachusetts. Dự luật này đòi trong 10 năm phải bỏ hết không dùng dầu hỏa, khí đốt, chỉ còn năng lượng tự tái tạo renewables xài 100% cho nhu cầu về năng lượng. Cũng như bảo đảm công việc cho mọi người. Bảo đảm bảo hiểm y tế cho tất cả. Bảo đảm học vấn đại học cho mọi sinh viên..v.v.. Có nghĩa mọi lý tưởng về cấp tiến đều nằm trong đạo luật này. 

Dĩ nhiên ngay bây giờ với Cộng Hòa còn nắm Thượng Viện, dự luật này sẽ không được thông qua. Nhưng đến năm 2020, nếu một tổng thống Dân Chủ cấp tiến được bầu lên, Thượng Viện có đa số Dân Chủ và Hạ Viện vẫn còn thuộc Dân Chủ, đạo luật Green New Deal có cơ hội thành hình và được ban hành dễ dàng!

Như thế chu kỳ bảo thủ -cấp tiến nhiều phần đến năm 2020 này sẽ trở lại con đường hướng thượng và cao đẹp là cấp tiến cho quốc gia Hoa Kỳ. Và như một thứ phản ứng để trung hòa và làm tốt đẹp hơn cho xã hội Hoa Kỳ bị tàn phá bởi Donald Trump và bảo thủ cực hữu, nhiều phần khuynh hướng cấp tiến này sẽ nghiêng nhiều về cực tả, như những điều đã vạch ra trong dự luật Green New Deal.

Và thế giới cũng như quả địa cầu chúng ta đang ở đây cũng chỉ mong được như thế!

Bản tường trình của Mueller: Không đủ bằng chứng buộc tội Trump.


Sau gần hai năm, cuộc điều tra của Công Tố Viện đặc biệt Robert Mueller đã được kết thúc vào ngày thứ sáu 22 tháng 3 vừa qua. Theo điều lệ của bộ Tư Pháp, bản tường trình của Mueller đã được đưa lên bộ trưởng tư pháp William Barr và Barr là người có toàn quyền quyết định về số phận của bản tường trình của Mueller, kể cả việc có cho công bố toàn bộ hay chỉ một phần hay sẽ ếm nhẹm luôn!

Dĩ nhiên Hạ Viện với đa số thuộc Dân Chủ muốn bản tường trình này phải được đưa ra công khai toàn bộ và hứa hẹn sẽ gọi cả Mueller và Barr ra điều trần và đòi minh bạch hoá tất cả các dữ kiện và bằng chứng Mueller đã thu thập được trong hai năm qua. Thủ lãnh Hạ Viện bà Nancy Pelosi và các chủ tịch các Ủy Ban Hạ Viện về tư pháp và về tình báo đều lên tiếng đòi hỏi bộ trưởng tu pháp William Barr phải cho công bố ngay, nếu không sẽ bị đưa ra tòa án để kiện cáo nếu nghành hành pháp với Barr và Trump tìm cách ếm nhẹm.

Ngày Chủ Nhật 24 tháng 3, bộ trưởng tu pháp William Barr đã gửi lên Quốc Hội bản tóm tắt sơ lược về các quyết định của Công Tố Viện Robert Mueller trong vụ điều tra về Trump. Hai điểm chính của cuộc điều tra là thứ nhất, trong cuộc bầu cử 2016, ban tranh cử của Donald Trump có thông đồng với Nga để chiếm được lợi thế và thắng cử hay không? Điểm thứ hai là ngăn cản công lý, Trump có tìm đủ cách để ngăn chặn cuộc điều tra về thông đồng với Nga và có đủ bằng chứng buộc tội Trump là ngăn cản công lý, obstruction of justice hay không?

Để điều tra và tìm bằng chứng, Mueller đã lập ủy ban điều tra xử dụng 19 luật sư và 40 nhân viên FBI, làm việc trong vòng bí mật, không tiết lộ bất cứ điều gì với công chúng cũng như hở ra với TV, báo chí. Không ai biết được diễn tiến của cuộc điều tra và chỉ biết được các vụ Mueller kết tội một số các nhân vật thân cận với Trump và đưa ra tòa kết án như Paul Manafort, cựu chủ tịch ban vận động tranh cử của Trump. Nhưng Manafort bị xử án vì những tội đã phạm luật trước kia, khi làm cố vấn cho cựu tổng thống Ukraine, cũng như các tội làm bậy trốn thuế, khai gian.v.v.., không phải là tội có liên quan đến việc tranh cử của Trump. Những người khác như cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn, Papadopoulos, cố vấn trong ban tranh cử…nhận tội là tội nói láo với FBI. Có nghĩa công tố việc Mueller chỉ buộc tội được một số nhân vật làm việc với Trump, nhưng chỉ là những tội vòng ngoài, không phải là tội do bằng chứng ban tranh cử của Trump thông đồng với Nga.

Trong bản tường trình của Mueller, tóm tắt bởi bộ trưởng tư pháp Willam Barr, Mueller cho biết đã gửi 2800 trát tòa subpoenas, thực hiện 500 trát truy tầm search warrants, phỏng vấn 500 nhân chứng và gửi 13 yêu cầu phỏng vấn đến một xứ ngoại quốc, ở đây là Nga! Mueller xác nhận là Nga đã ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc bầu cử 2016 bằng hai con đường. Thứ nhất là dùng một cơ quan gọi là Internet Research Agency để tung tin giả trên Internet, social media như Facebook, để ảnh hưởng đến cuộc bầu cử. Cách thứ hai là xâm nhập vào computer của đảng Dân Chủ để lấy những điều có hại cho Hillary Clinton và tung ra bằng WikiLeaks. Mueller đã kết tội một số các nhân viên tình báo của Nga về tội lũng đoạn bầu cử của Hoa Kỳ. Nhưng dĩ nhiên những kết tội này chỉ làm cảnh vì chính quyền Nga dĩ nhiên không bao giờ cho giải giao các nhân viên của Nga này cho sang Mỹ để xử án!

Tuy nhiên kết luận quan trọng nhất trong bản tường trình của Mueller là không có bằng chứng gì là có ai trong ban tranh cử của Trump đã hợp tác với Nga qua ngả của Internet Research Agency hay qua chuyện hacking về computer của tình báo Nga.

Đây là kết luận quan trọng nhất của bản tường trình của Mueller. Có nghĩa sau hai năm điều tra và bao nhiêu công phu, Mueller không kiếm ra đủ bằng chứng để buộc tội một nhân vật nào của ban tranh cử của Trump, đã hợp tác với Nga, không nói đến chuyện bằng chứng để buộc đích danh Donald Trump là thông đồng với Nga!

Về điểm ngăn cản công lý của Trump, bản tường trình của Mueller phân tích những sự việc như Trump cho đuổi giám đốc FBI là Comey và nhiều việc khác có phải là ngăn cản công lý hay không? Bản tóm tắt của bộ trưởng tư pháp Willam Barr cho biết Mueller cân nhắc cả hai phía và theo sát những điều lệ và nội qui của bộ Tư Pháp về buộc tội người nào là có ngăn cản công lý hay không. Kết luận của Mueller là không đủ yếu tố để buộc tội Trump là đã phạm tội ngăn cản công lý. Nhưng Mueller cũng không có đủ yếu tố để nói là Trump không phạm pháp trong chuyện này! Có nghĩa Mueller đi hàng hai, không buộc tội Trump, nhưng cũng không tha bổng Trump về chuyện ngăn cản công lý, obsruction of justice. Mueller bán cái lại cho bộ trưởng tư pháp Barr để quyết định. Và dĩ nhiên Barr là người vừa được Trump cho lên để thay thế Sessions làm bộ trưởng tư pháp Attorney General, lập tức tha bổng Trump về tội này ngay!

Barr kéo theo phó bộ trưởng Rod Rosenstein để theo mình quyết định là không có đủ bằng chứng để kết luận là Trump phạm pháp trong tội ngăn cản công lý.
William Barr trước kia đã là bộ trưởng tư pháp thời tổng thống George H.W. Bush, mong mỏi được tái bổ nhiệm vào chức vụ này khi Trump cho đuổi Sessions. Barr viết một bài bênh vực Trump, đặt nặng quyền hạn của một tổng thống đang tại vị, nên lọt vào mắt Trump và Trump cho đề cử Barr ngay để bảo vệ mình!

Rod Rosenstein là phó bộ trưởng tư pháp, khi Sessions thoái thác nhiệm vụ không dính vào cuộc điều tra về Nga để lại quyền quyết định cho phó bộ trưởng. Rosenstein đã bổ nhiệm Mueller mở cuộc điều tra về thông đồng với Nga. Trump hận Sessions và ghét luôn Rosenstein. Lại thêm chuyện Rosenstein đã có lúc đưa đề nghị dùng luật tu chính án 25^th Amendment để loại trừ Trump vì bất xứng và điên loạn, đưa phó tổng thống Pence lên! Vụ này vỡ lở, tưởng Trump sẽ đuổi Rosenstein ngay, nhưng không hiểu sao Trump lại thôi!

Điều này đưa đến dấu hỏi phải chăng Rosenstein muốn lấy điểm lại với Trump để được tại vị phó bộ trưởng tư pháp. Nên đã đồng ý với William Barr để tuyên bố không đủ bằng chứng buộc tội Trump ngăn cản công lý khi Mueller bán cái, không nói có cũng không nói không!

Thực sự tội thông đồng với Nga, Mueller không tìm ra được bằng chứng để buộc tội, cũng không phải là điều đáng ngạc nhiên cho lắm. Vì trừ khi lấy được tape thu hình Trump làm bậy ở Moscow và bị tình báo Nga gài bẫy. Hay có được cuộc điện đàm giữa Trump và Putin bàn bạc về chuyện thông đồng để thắng cử. Dĩ nhiên những chứng cớ loại này gần như không thể kiếm ra được! Nên Mueller dù có tốn hao thời giờ và nhân lực, cũng không thể có được bằng chứnh hiển nhiên là Trump thông đồng với Nga được.

Nhưng chuyện Mueller không buộc tội Trump ngăn cản công lý là điều đáng ngạc nhiên. Vì những việc Trump làm hơn hai năm nay, gần như chuyện nào cũng có thể coi như ngăn chặn công lý để tự giải cứu mình. Như chuyện Trump ăn tối với cựu giám đốc Comey đòi Comey phải trung thành với Trump, chuyện Trump yêu cầu Comey bỏ cuộc điều tra về Flynn. Rồi khi không được Comey đáp ứng, đã cho đuổi Comey. Đây là những chuyện vi phạm luật lệ về ngăn chặn công lý rành rành. Nhưng Mueller không dùng những bằng chứng này để buộc tội Trump, cũng phải đánh nhiều dấu hỏi.

Ngoài ra đây chỉ là tóm tắt sơ lược về bản tường trình của Mueller do bộ trưởng tư pháp William Barr đưa ra, không phải là bản chính hoàn toàn đầy đủ các dữ kiện. Nên phải đợi Hạ Viện với Nancy Pelosi công bố toàn bộ bản tường trình của Mueller mới biết được Barr có muốn bảo vệ Trump nên có nói đúng hay không?!!!

Tuy thế dù với Mueller nay đã tha bổng Trump về tội thông đồng với Nga và từ chối không buộc tội Trump ngăn cản công lý, những khó khăn về luật pháp của Trump vẫn còn nhiều. Đặc biệt là chuyện các cuộc điều tra về làm bậy của Trump nay vẫn còn được tiếp diễn với công tố viện của New York. Nguy hiểm nhất cho Trump là chuyện vi phạm luật bầu cử khi Trump dùng luật sư Michael Cohen trả tiền cho Stormy Daniels chuyên đóng phim con heo để bịt miệng đã ngủ với cô này. Cohen là tòng phạm đã bị xử 3 năm tù, dĩ nhiên công tố viện New York chỉ đợi Trump ra khỏi tòa Bạch Cung để kết tội và đem ra xử về chuyện phạm luật này.

Các cuộc điều tra về cơ sở làm ăn Trump Organization làm bậy về tiền bạc, trốn thuế, dĩ nhiên cũng đang được tiến hành . Cũng như việc ban tổ chức lễ đăng quang của Trump làm bậy với các tay ngoại quốc Trung Đông tung tiền để mua ảnh hưởng cũng đang bị tòa án New York điều tra.
Vụ Trump vi phạm luật về kiếm lợi tiền bạc nhờ chức vụ của mình gọi là luật emoluents, dùng các hotels của Trump để các tỷ phú Saudi Arabia bao thuê làm giàu thêm cho Trump, cũng sẽ thành tội hình đang bị điều tra và sẽ đưa ra tòa khi Trump thất cử kỳ năm 2020 đến!

Có nghĩa các khó khăn luật pháp cho Trump mặc dù thoát được vụ điều tra của Mueller, cũng sẽ còn đầy dẫy và tiếp tục bủa vây lấy Trump. Nguy hiểm nhất là đe dọa tù tội sau này hay cơ nghiệp tan tành khi Trump mất chức.

Dĩ nhiên với bản tường trình của Mueller giải tỏa cho Trump về tội thông đồng với Nga và ngăn chặn công lý, nguy hiểm bị truất phế tại Hạ Viện đã giảm thiểu đi nhiều. Thực sự thủ lãnh Hạ Viện Nancy Pelosi đã ngăn cản các dân biểu Dân Chủ mới thắng cử đòi đưa ra truất phế Trump ngay. Bà Pelosi không muốn đi vào vết xe đổ của thời Bill Clinton, Cộng Hòa đưa ra truất phế impeach nhưng được tha bổng tại Thượng Viện vì cần trên 2/3 số Thượng Nghị Sĩ buộc tội mới truất phế nổi. Kết quả Clinton được tha, lại còn tăng uy tín và phe Cộng Hòa bị mất hết ảnh hưởng.

Hiện nay dù Dân Chủ chiếm đa số tại Hạ Viện và có đủ phiếu để đưa Trump ra impeach. Nhưng Dân Chủ là thiểu số tại Thượng Viện và phải cần hơn 20 thượng nghị sĩ Cộng Hoà phản thùng bỏ rơi Trump mới truất phế nổi.

Pelosi thấy viễn ảnh này khó ăn nên khuyến cáo dùng năng lực để làm chuyện khác, nhất là đưa ra được ứng cử viên Dân Chủ sáng giá để đánh bại Trump vào năm 2020. Cũng như lấy được đa số tại Thượng Viện kỳ tới và tiếp tục nắm Hạ Viện. Lúc đó Dân Chủ mới có cơ hội để đưa ra những đạo luật để thay đổi lại và hàn gắn lại nền dân chủ cho Hoa Kỳ.

Tóm lại, với bản tường trình của Mueller, Trump đã cất được gánh nặng ngàn cân treo trên cổ từ hai năm nay. Phe Dân Chủ đã cụt hứng đi nhiều khi thấy Mueller tha bổng cho Trump về tội thông đồng với Nga và không chịu buộc tội Trump ngăn cản công lý, bán cái lại cho Barr và Rosenstein để hai tay này tha bổng Trump luôn về tội ngăn cản công lý!

Nhưng những cuộc điều tra của tòa án New York thực ra còn đe dọa cho Trump hơn nhiều. Vì những chuyện làm vi phạm luật pháp như luật bầu cử, luật lạm dụng quyền thế để hưởng lợi, luật thuế má và những lem nhem tiền bạc khác sẽ còn đeo đuổi lấy Trump hàng bao nhiêu năm sau này, khi Trump mất chức, ra khỏi tòa Bạch Cung!

Bỏ lỡ cơ hội diệt Tàu


Cuộc thương thuyết về mậu dịch giữa Hoa Kỳ và Trung Hoa đang tiến tới giai đoạn chót. Bộ trưởng tài chánh Mnuchin và Ủy Viên Mậu Dịch Lighthizer của Hoa Kỳ và phó thủ tướng Liu He của Trung Hoa đã họp qua họp lại tại Bắc Kinh và Washington D.C. hàng năm sáu lần trong mấy tháng nay và cuộc thương thuyết vẫn kéo dài.

Tuy thế, Trump vẫn lạc quan và tuyên bố đã đạt được thỏa thuận 90% và hy vọng sẽ gặp Tập Cận Bình để ký kết thỏa ước mậu dịch trong một hay hai tháng sắp đến. Nhưng theo nhiều nhà phân tích, 10% chót mới là gay go vì Hoa Kỳ đòi đặt ra những cơ chế để trừng phạt Trung Hoa nếu dở trò lường gạt hay trì hoãn những thay đổi như Hoa Kỳ đòi hỏi. Điều này cần thiết vì không còn ai tin tưởng Tàu sẽ thi hành đúng đắn theo thỏa ước. Lý do là cả hàng vài chục năm nay, Tàu vẫn hứa nhăng hứa cuội về chuyện mậu dịch và nuốt lời dễ dàng khi thiệt hại đến quyền lợi.

Cơ chế trừng phạt Hoa Kỳ đang đòi hỏi là sẽ đánh thuế quan tariff trở lại ngay nếu có chứng cớ là Trung Hoa không thi hành đứng đắn thỏa ước mậu dịch và cấm không cho Trung Hoa trả đũa ngược lại! Dĩ nhiên Liu He và Tập Cận Bình coi đây là chuyện chơi nước thượng của Hoa Kỳ và không chịu! Ngoài ra Hoa Kỳ vẫn tiếp tục đòi Trung Hoa phải mở rộng cho các công ty ngoại quốc hoạt động tại Trung Hoa mà không phải chuyển nhượng kỹ thuật. Cũng như đòi chính quyền Trung Hoa đưa ra những biện pháp ngăn chặn việc ăn cắp kỹ thuật bằng tấn công vi tính. Cũng như việc cấm Trung Hoa không được tài trợ cho các công ty Tàu để làm bá chủ các nghành kỹ thuật tân tiến nhất hiện nay.

Trung Hoa thực ra đã bắt đầu chịu nhượng bộ dần dần các điều kiện khắt khe của Hoa Kỳ đưa ra, tuy vẫn còn thương thuyết ráo riết. Lý do Tập Cận Bình cho xúc tiến nhanh hơn vì thấy Trump đã thoát khỏi cuộc điều tra của Mueller không như họ Tập tính toán và hy vọng là Trump bị kết án và bị đưa ra Hạ Viện truất phế. Tập Cận Bình sợ Trump lên nước trở lại sẽ cứng rắn hơn và sẽ chơi Tàu mạnh hơn nữa nên phải ra lệnh cho Liu He để nhượng bộ và kết thúc cuộc thương thuyết sớm sủa hơn.

Đằng khác ảnh hưởng của chuyện đánh thuế quan tariff của Trump dù mới chỉ 10%, cũng đã làm kinh tế Trung Hoa đi xuống nhiều. Lý do là các công ty Trung Hoa không tính toán được là cuộc chiến mậu dịch sẽ kéo dài bao lâu và Trump có chơi mạnh hơn, double down, đánh tariff gấp đôi mỗi kỳ thương thuyết thất bại hay không? Những lo sợ về tương lai này đã làm kinh tế Trung Hoa chậm lại nhiều và nếu không giải quyết sớm, Trung Hoa sẽ đi vào suy thoái kinh tế nặng nề.

Tập Cận Bình cũng bắt đầu thấy hậu quả của cuộc chiến mậu dịch trên những quyết định của các công ty ngoại quốc giảm thiểu đầu tư tại Trung Hoa hay muốn rút ra khỏi hoàn toàn, sợ rằng chiến tranh mậu dịch còn kéo dài lâu và làm thiệt hại cho các công ty ngoại quốc làm ăn tại Trung Hoa.

Một cuộc thăm dò và phỏng vấn các giám đốc tài chánh, chief financial officers, của các công ty ngoại quốc làm ăn trên đất Trung Hoa, do ngân hàng UBS thực hiện gần đây cho thấy làn sóng rút ra khỏi Trung Hoa bắt đầu lan rộng.

Trong năm 2018, một phần ba các công ty có cơ sở sản xuất tại Trung Hoa đã cho di chuyển một phần các hãng xưởng của mình ra khỏi Trung Hoa. Một phần ba các công ty sản xuất này sẽ cho rời ra đất Tàu vào năm 2019 này. Tựu chung các công ty ngoại quốc chế tạo hàng hóa tại Trung Hoa cho rời các hãng xưởng sang các xứ khác khoảng 30% số lượng sản xuất của mình. Các quốc gia hưởng lợi do việc các công ty chạy khỏi Trung Hoa gồm có Việt Nam, Indonesia, Đài Loan, Ấn Độ cũng như nhiều quốc gia Á Châu khác có giá nhân công rẻ hơn Tàu và không sợ bị tariff thuế quan của Hoa Kỳ. 

Những thí dụ điển hình như công ty Hasbro, làm đồ chơi, chạy sang Việt Nam mở cơ xưởng, cũng như sang Ấn Độ và Mexico. Công ty GoPro làm camera và Universal Electronics, làm điện tử sensors và remote controls, chạy khỏi Tàu sang Mexico. Công ty Aten International làm phụ tùng computer chạy về Đài Loan. Công ty Danfoss làm máy sưởi và hydraulic rút ra khỏi Tàu và về lại Hoa Kỳ để mở cơ xưởng trên ngay đất Hoa Kỳ. Các công ty làm smart phones như Apple không bị Trump đánh tariff nên chưa di chuyển vì khó kiếm được các công ty phụ làm đồ phụ tùng ngoài đất Trung Hoa. Tuy thế công ty Sony của Nhật cũng bắt đầu cho đóng cửa một cơ xưởng làm smart phone tại Bắc Kinh và cho di chuyển sang Thái Lan.

Việc các công ty ngoại quốc chạy khỏi Trung Hoa và dời các cơ sở sản xuất sang các quốc gia khác là hậu quả trực tiếp của cuộc chiến tranh mậu dịch do Trump khởi xướng và đây mới chỉ có 10% tariff lên hàng hóa Tàu. Nếu cuộc thương thuyết mậu dịch thất bại và Trump nổi khùng, cho đánh lên tất cả hàng hoá Tàu hơn 500 tỷ Mỹ Kim, đánh tariff 25% hay cao hơn nữa, lúc đó các công ty ngoại quốc sẽ ùn ùn tháo chạy khỏi Tàu ngay, khỏi cần thúc dục!

Đây là đòn làm kiệt quệ kinh tế Trung Hoa tức khắc. Lý do là trong hai thập niên trở lại đây, Trung Hoa đã chiếm hết các kỹ nghệ về sản xuắt của toàn cầu, với các công ty ngoại quốc của Hoa Kỳ, Nhật và Tây Âu đầu tư và sản xuất tại Trung Hoa. Dựa vào kỹ thuật của các công ty ngoại quốc bị bắt buộc phải chuyển giao nếu muốn làm ăn tại Trung Hoa, cũng như ăn cắp kỹ thuật bằng cyberattacks, Trung Hoa đã trở thành lò sản xuất vĩ đại cho cả toàn cầu. Chỉ khi nào các công ty ngoại quốc chạy hết ra khỏi Trung Hoa, lúc đó đà chiếm đoạt làm bá chủ các kỹ nghệ sản xuất của Trung Hoa mới có thể kìm hãm và ngăn chặn được.

Theo tài liệu về phát triển kỹ nghệ của Liên Hiệp Quốc, năm 2000 Trung Hoa chiếm 8% tổng lượng sản xuất toàn cầu. Nhưng đến năm 2018, Trung Hoa đã chiếm giữ đến 25% của tất cả các hàng hóa sản xuất của toàn cầu, một nhảy vọt vĩ đại. Trong khi đó, Hoa Kỳ thụt lùi từ 22% năm 2000 xuống 15% cho năm 2018. Nhật Bản cũng xuống dốc từ 13% năm 2000 chỉ còn 10% cho sản xuất toàn cầu. Ngay hiện nay, mức lượng hàng hóa sản xuất của Trung Hoa đã nhiều hơn cả ba xứ Hoa Kỳ, Đức và Đại Hàn cộng chung lại!

Điều này cho thấy đà tiến triển và tham vọng làm bá chủ các kỹ nghệ tân tiến nhất hiện nay như thông minh nhân tạo, robotics, vô tuyến 5G, xe không người lái v.v.. của Trung Hoa như vạch ra trong chương trình Made in China 2025 của chính quyền Trung Hoa đã trở thành vô cùng nguy hiểm. Chỉ có cuộc chiến tranh mậu dịch giữa Hoa Kỳ và Trung Hoa với những kết quả sơ khởi như đã thấy, mới có thể kìm hãm và ngăn chặn Trung Hoa nổi.

Tuy nhiên cái giá phải trả không phải là nhỏ. Chỉ với 10% tariff như Trump đã đánh thuế quan trong vài tháng nay đã làm kinh tế Trung Hoa chậm lại. Nhưng phản ứng dây chuyền đã làm kinh tế nhiều quốc gia khác cũng bị ảnh hưởng lây. Như Đức, xuất cảng nhiều sang Trung Hoa về máy móc đã thấy tổng sản lượng quốc gia đi xuống trong hai tam cá nguyệt vừa qua. Cả vùng Tây Âu cũng thấy kinh tế đi xuống, cũng như Nhật Bản. 

Các xứ Á Châu lệ thuộc nhiều vào kinh tế của Trung Hoa cũng bị ảnh hưởng lây và đi xuống. Nói chung nền kinh tế toàn cầu cho năm 2019 sẽ thấy mức phát triển kinh tế chậm hẳn lại, chỉ vì kinh tế Trung Hoa đi xuống làm ảnh hưởng.

Tuy nhiên tại Hoa Kỳ, kinh tế vẫn mạnh và phát triển. Con số mới nhất ngày thứ sáu 5 tháng 4 vừa qua cho thấy trong tháng 3/2019, con số nhân công gia tăng là 196,000 người. Tháng trước, con số này chỉ là 20,000 người kiếm ra việc. Nói chung, trong năm 2019 này, trung bình có thêm 180000 người kiếm ra việc mỗi tháng, chứng tỏ kinh tế Hoa kỳ vẫn mạnh và tạo ra công việc cho mọi người. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn đứng ở mức 3.8%, con số thấp gần như kỷ lục, chứng tỏ công việc tại Hoa Kỳ rất mạnh, dễ kiếm việc và lương nhân công bắt đầu gia tăng nhiều hơn, cao hơn 3.2% so với năm ngoái.Lương bổng gia tăng sẽ làm cho mọi người tiêu tiền nhiều hơn, làm kinh tế phát triển hơn vì công ty muốn đáp ứng nhu cầu sẽ phải mướn thêm người làm, tạo ra vòng lẩn quẩn tốt.

Điều quan trọng là mức lạm phát vẫn thấp, dù kinh tế mạnh, hiện nay mức lạm phát vẫn ở dưới mức 2%, được coi là mức lạm phát lý tưởng, không cao quá, không thấp quá. Trong năm 2018, Ngân Hàng Trung Ương Federal Reserve đã tăng lãi xuất 4 lần, mỗi lần 0.25% vì sợ lạm phát tăng nhanh. Nhưng với kinh tế toàn cầu chậm lại do ảnh hưởng của Trung Hoa đi xuống, Federal Reserve đã ngưng không cho tăng lãi xuất. Trump đã chỉ trích chủ tịch Federal Reserve là Powell vì tội tăng lãi xuất làm kinh tế Hoa Kỳ chậm hơn, mặc dù Federal Reserve Bank độc lập, không lệ thuộc vào nghành hành pháp.

Trump đòi Powell phải cắt lãi xuất để kinh tế phát triển nhanh hơn. Hơn thế nữa, Trump đề cử 2 người vào ủy ban điều hành của Federal Reserve là Stephen Moore, kinh tế gia về phe với Trump. Người khác là Herman Cain, trước kia cũng ra tranh cử tổng thống nhưng rút lui vì bị tố về tội sách nhiễu tình dục! Nếu thêm hai tay Moore và Cain vào Federal Reserve đòi cắt lãi xuất như Trump muốn, việc Federal Reserve còn giữ độc lập được hay không trước áp lực của Trump sẽ là vấn đề lớn, ảnh hưởng nhiều đến uy tín cho cơ quan này.

Lý do Trump muốn cắt lãi xuất, kích thích kinh tế chỉ vì chuyện ra tái cử lại năm 2020. Một khi kinh tế mạnh, thất nghiệp thấp, lương cao, dân chúng dễ bầu lại cho Trump hơn. Đây cũng là lý do tại sao Trump muốn kết thúc nhanh chóng cuộc thương thuyết mậu dịch với Trung Hoa. Vì một khi có được thỏa ước mậu dịch và ký kết với Tập Cận Bình, uy tín Trump sẽ lên cao hơn. Nền kinh tế toàn cầu sẽ mạnh hơn vì Trung Hoa thoát khỏi suy thoái sẽ đỡ ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu. Kinh tế Hoa Kỳ cũng sẽ mạnh hơn khi kinh tế toàn cầu hồi phục.

Tuy nhiên Hoa Kỳ sẽ mất đi một cơ hội hãn hữu để triệt hạ được kinh tế Trung Hoa và làm suy yếu được quốc gia này trên đủ mọi mặt. Đây là thấy lợi nhỏ trước mắt mà quên đi mối hại vĩ đại trong tương lai. Vì với cuộc chiến mậu dịch và đe dọa đánh thuế quan tariff thật cao lên hàng hóa Trung Hoa, Trump đã làm kinh tế Trung Hoa suy đồi nhanh chóng. Nếu kiên trì và tiếp tục làm áp lực mạnh, cộng thêm với thuế quan đánh lên 25% hay cao hơn lên tất cả hàng hóa Trung Hoa, kinh tế xứ này sẽ ngã gục ngay.

Dù giá phải trả là suy thoái kinh tế toàn cầu và ảnh hưởng đến kinh tế Hoa Kỳ. Nhưng kinh tế Hoa Kỳ bây giờ rất mạnh và có khả năng để vượt qua được những ảnh hưởng xấu do suy thoái kinh tế toàn cầu đem lại. Trump chỉ vì thấy cái lợi trước mắt là việc tranh cử kỳ năm 2020, nhưng quên đi mục tiêu chính của mình là làm suy yếu kinh tế Trung Hoa và làm kiệt quệ xứ này để triệt tiêu được các tham vọng về quân sự, bành trướng lãnh thổ và làm bá chủ toàn cầu của Tập Cận Bình.

Đây sẽ là lỗi lầm đáng tiếc và sự thiển cận cũng như lòng tự tôn tự đại của Trump đã làm mất đi dịp may hiếm có để triệt hạ Trung Hoa. Quả là điều đáng buồn cho quốc gia Hoa Kỳ cũng như cho sự an bình của cả toàn cầu này vậy.

Chính quyền thiếu tư cách
 
 
Trong tuần lễ vừa qua, sau hơn một tháng bị ỉm đi, sau cùng bản tường trình hơn 400 trang của Công Tố Viện đặc biệt Mueller đã được công khai hóa, dù bị bôi đen một phần do quyết định của bộ trưởng tư pháp William Barr.

Toàn bộ bản tường trình này cho thấy rõ một điều: Dù không có đủ chứng cớ buộc tội Trump thông đồng với Nga và Mueller không chính thức lên án Trump ngăn cản công lý, những điều tra của Mueller và những lời khai của các nhân vật chủ chốt trong chính quyền, đã chứng tỏ rõ ràng là chính quyền Trump hoàn toàn thiếu tư cách và không xứng đáng!

Việc thiếu tư cách gần đây nhất là chuyện bộ trưởng tư pháp Barr đầu tiên không cho công bố toàn bộ bản tường trình của Mueller. Nhưng Barr lấy quyền là bộ trưởng tư pháp, chỉ đưa  ra tóm tắt là Mueller không đủ bằng chứng buộc tội Trump thông đồng với Nga và để chuyện quyết định Trump có vi phạm luật cản trở công lý cho Barr và phó bộ trưởng Rosenstein định đoạt. Dĩ nhiên Barr và Rosenstein lập tức tuyên bố ngay là Trump không cản trở luật pháp, coi như tha bổng Trump vô điều kiện.

Thực sự với bản tường trình hơn 400 trang vừa được công khai hóa, Mueller không hề nhắc nhở gì đến chuyện trao cho Barr và Rosenstein quyết định. Nhưng vì nội qui và phán quyết của bộ Tư Pháp từ trước đến nay nói rằng một tổng thống đang tại vị không thể bị truy tố. Với ràng buộc này và Mueller là người hoàn toàn làm mọi chuyện theo đúng sách vở và không thể làm trái với điều khoản này của bộ Tư Pháp, Mueller đã hàm ý là với những dữ kiện và bằng chứng thu thập được, quyền quyết định tối hậu về chuyện Trump có phạm tội ngăn cản công lý hay không phải do Quốc Hội quyết định.

Có nghĩa Mueller đã bán cái cho Hạ Viện, nếu muốn buộc tội Trump là đã ngăn cản công lý, phải theo con đường Hiến Pháp qui định là đưa ra bỏ phiếu để truất phế. Nếu muốn theo luật hiện có để buộc tội Trump, phải đợi Trump mất chức hay sau năm 2020 bị dân bầu đi xuống, lúc đó mới buộc tội và xử được.

Như thế việc bộ trưởng Tư Pháp Barr dấu bản tường trình toàn bộ hơn 400 trang của Mueller, chỉ chính mình viết bản tóm tắt 4 trang và tự cho mình quyền để tuyên bố Trump không vi phạm luật, chính là hành động thiếu tư cách, bợ đỡ Trump và trả ơn là Trump đã cất  nhắc Barr thành Attorney General, bộ trưởng Tư Pháp.

Thiếu tư cách hơn nữa là mấy tháng trước, khi Trump cho đuổi bộ trưởng Tư Pháp Sessions vì tội không bảo vệ Trump, là đầu dây mối nhợ cho chuyện Mueller thành Công Tố Viện đặc biệt điều tra Trump. William Barr, thời tổng thống Bush bố, đã làm bộ trưởng Tư Pháp, nay thấy có cơ hội trở lại chức vụ cũ, đã viết một bài nhận định gọi là memorandum, gửi đi lung tung, mục đích để cho Trump đọc, trong đó nói tổng thống có quyền hạn rộng lớn, không thể bị điều tra như Mueller đang làm, không thể bị lên án, kết tội. Bản memorandum này được coi như lá đơn xin việc của Barr với Trump, như thể hứa hẹn là sẽ bảo vệ Trump đến cùng nếu được bổ nhiệm làm bộ trưởng Tư Pháp!

Nay với bản tường trình toàn bộ của Mueller công khai hóa, mọi người mới thấy rõ sự thiếu tư cách của Barr, chỉ vì ham hố danh vọng làm Attorney General, đã muối mặt để làm chuyện này!

Những lời khai của các nhân vật làm việc tại tòa Bạch Cung và các người thân tín nhất của Trump do ban điều tra của Công Tố Viện Mueller thu thập được đã cho thấy một hình ảnh tồi tàn nhất của tòa Bạch Cung. Là với Trump đứng đầu, đây là một sự hỗn loạn hoàn toàn, không ai bảo được ai, không ai nghe lời ai, người nào cũng thủ thân mình và sẵn sàng dùng dao nhọn đâm sau lưng những người khác để tự bảo vệ hay để tiến thân! Điển hình nhất là bản khai của Don McGahn, luật sư cố vấn luật pháp của tòa Bạch Cung. Tay này đã khai huỵch toẹt hết mọi chuyện cho Mueller, không dám dấu điều gì vì sợ rằng nếu không khai hết, sau này sẽ bị vạ lây khi Trump bị truất phế hay thất cử!

Nhờ McGahn khai ra, nay mọi người mới biết Trump đã ra lệnh để đuổi Mueller. Nhưng McGahn không chịu, lờ đi khi Trump áp lực với McGahn bảo phải nói cho Sessions cách chức Mueller. Trump tính trò chơi bẩn, không dám tự mình ra tay thẳng mặt công khai đuổi Mueller. Nhưng bắt Sessions làm để sau này đổ mọi tội lên đầu Sessions. Nhưng Sessions từ chối, phủi tay, giao hết các quyền về điều tra vụ thông đồng với Nga cho Rosenstein. 

Trump thấy áp lực Sessions không xong, đòi McGahn phải ra mặt để đuổi Mueller. Nhưng McGahn biết thủ đoạn gắp lửa bỏ tay người của Trump, đã từ chối và đòi từ chức nếu Trump  nhất quyết bắt McGahn phải làm. Tay này mỗi lần họp với Trump đều ghi chép vào sổ tay cẩn thận, để phòng thân. Trump hầm lắm, nói luật sư làm việc với Trump không ai ghi sổ tay khi bàn bạc nói chuyện với Trump cả. McGahn trả lời là luật sư thực thụ người nào cũng phải ghi sổ tay phòng thân cả! McGahn hiện đã từ chức từ đầu năm 2019, nhiều phần vì sợ ở lâu sẽ bị vạ lây nên chạy trước.

Trump hiện nay đổ mọi tội lên đầu McGahn khi bản tường trình của Mueller được công khai hóa, cho là McGahn đã phản mình! Thực ra Don McGahn đã cứu Trump khi từ chối không theo lệnh của Trump để đuổi Mueller. Lý do là nếu Mueller bị đuổi, việc Trump ngăn cản công lý sẽ thành tội phạm, không chạy đâu cho thoát. Nên Trump đúng ra phải cảm ơn McGahn đã cứu mình, thay vì chửi rủa McGahn như hiện đang làm!

Cuộc điều tra của Công Tố Viện đặc biệt Robert Mueller thực ra điểm chính là xem Nga đã nhúng tay vào cuộc bầu cử năm 2016 như thế nào và có bằng chứng gì buộc tội Trump và ban vận động bầu cử của Trump thông đồng với Nga hay không?

Tuy không có chứng cớ hiển nhiên về ban vận động của Trump trực tiếp bắt tay và phối hợp với các viên chức tình báo của Nga nhưng những điều Mueller đưa ra cho thấy không phải là Trump không muốn, nhưng chỉ vì tổ chức của Trump quá hỗn loạn, không có qui mô và chương trình gì cả nên không có đủ bằng chứng để Mueller buộc tội Trump hợp tác với Nga. Nói cách khác, chỉ vì Trump  bất lực, không làm việc gì cho ra hồn, kể cả chuyện muốn cộng tác với Nga cũng không đi đến đâu! Nhưng nhờ thế mới cứu được Trump là Mueller không tìm ra bằng chứng hiển nhiên để buộc tội!

Điều Mueller chứng minh được là tình báo Nga và Putin đã cật lực, bỏ hết tâm huyết và tốn kém tài lực để lũng đoạn chính trị tại Hoa Kỳ và để ủng hộ Trump tối đa, hy vọng sẽ đưa được Trump lên thành tổng thống Hoa Kỳ. Mueller đã kết tội được các tổ chức hoạt động lũng đoạn bầu cử này của Nga, đặt trụ sở tại St Petersburg và Mueller đã kết án mấy chục người Nga dính líu, dĩ nhiên sẽ không bao giờ được Putin cho giải giao sang Hoa Kỳ để xử án về tội lũng đoạn bầu cử.

Nhưng điều hiển nhiên trong bản tường trình của Mueller là Trump có thắng cử tổng thống năm 2016 hoàn toàn đã nhờ Nga nhúng tay vào! Với những tin tức giả Nga cho vào social media,  những cuộc biểu tình ủng hộ Trump do Nga bỏ tiền và khích động để nhiều người tham dự..v.v. Tất cả những hoạt động này của Nga đã giúp cho Trump rất nhiều. Ngoài ra trong những ngày chót trước cuộc bầu cử, việc Nga cho hacking lấy các tài liệu và e mails của đảng Dân Chủ, đưa cho Wikileaks để tung ra chơi Hillary Clinton đã làm phần thắng nghiêng về Trump.

Điều rõ ràng là sau khi Trump bị tố về vụ Access Hollywood,  video chiếu Trump tuyên bố về chuyện “bóp chỗ kín” (pussy grabbing) đàn bà đẹp, Nga đã cho tung ra các chuyện hacking này ngay để đánh lạc hướng và làm nhẹ đi chuyện bỉ ổi và tuyên bố đê tiện này của Trump rất nhiều!

Thực sự trong cuộc bầu cử của Hoa Kỳ,  nếu sự cách biệt về số phiếu quá nhiều, chuyện Nga có nhúng tay vào hay không, có thể cũng không ảnh hưởng gì. Nhưng bầu cử năm 2016 giữa Trump và Hillary Clinton quá sát nút. Hillary thắng với số phiếu popular votes, nhiều hơn một triệu người. Nhưng thua và thắng hay không là do electoral votes, tức theo tiểu bang. Ba tiểu bang Wisconsin, Ohio và Pensylvania Trump thắng nhờ vào số phiếu hơn Hillary có khoảng 90,000 phiếu. Có nghĩa nếu Hillary lấy thêm chừng 50,000 phiếu tại ba tiểu bang này, Hillary sẽ thắng và Trump thua. Con số vài chục ngàn phiếu này có thể hiểu là nếu Nga không dính vào và làm mấy chục ngàn người này đổi ý để theo Trump, Hillary đã thắng cử!

Như vậy nói rằng Nga đã giúp cho Trump thắng để thành tổng thống Hoa Kỳ, điều này không phải là ngoa. Nên dù không có bằng chứng hiển nhiên để buộc tội Trump thông đồng với Nga, những điều Mueller đưa ra trong bản tường trình cho thấy có thể nói Nga đã bầu cho Trump và đưa Trump lên thành tổng thống Hoa Kỳ!

Chính vì tự nhận thấy mình không xứng đáng để thành tổng thống và tất cả đã nhờ sự nhúng tay của Nga nên Trump đã tìm cách phá Mueller cho bằng được, kể cả chuyện ngăn cản công lý. Những chuyện làm cản trở công lý của Trump thực ra đã rõ rành rành, ai cũng thấy. Vấn đề là liệu Hạ Viện có tiến hành trong việc truất phế Trump hay không? Cũng như số dân chúng ủng hộ Trump có tỉnh giấc để nhận diện sự không xứng đáng là tổng thống của Trump, cũng như cả chính quyền Trump đều thiếu tư cách để giữ ngành hành pháp lãnh đạo quốc gia Hoa Kỳ.

Trong lịch sử cận đại của Hoa Kỳ, thập niên 50’s thời Chiến Tranh Lạnh cũng có sự phân hoá trong xã hội với phong trào truy lùng cộng sản của thượng nghị sĩ tiểu bang Wisconsin là Joseph McCarthy. Ông này quá khích hạng nặng, làm hại nhiều người. Cho đến khi trong một cuộc điều trần ngày 9 tháng 6, 1954 tại Thượng Viện khi McCarthy điều tra về quân lực Hoa Kỳ có ai theo cộng sản Sô Viết hay không, Luật sư Joseph Welch của Army hỏi lại McCarthy: “Ông có còn ý thức nào về tư cách hay không?”. Dân Mỹ xem TV cuộc điều trần này mới nhận ra được sự quá đáng làm hại người vô tư cách của McCarthy và sau đó phong trào này tan dần, McCarthy mất hết uy tín và câu hỏi về tư cách này đã đi vào lịch sử.

Nhắc đến chuyện này để thấy rằng đôi khi chỉ cần một xúc tác nhỏ, một câu hỏi nào đó để đánh thức và cảnh tỉnh cả một xã hội. Bản tường trình của Mueller vừa công khai hóa tuần qua có thể là yếu tố để dân chúng Hoa Kỳ nhìn rõ hơn về tư cách và sự không xứng đáng của chính quyền Trump hay không? Điều đó có lẽ phải chờ đến cuộc bầu cử  tháng 11 năm 2020 mới  biết được câu trả lời.
 

Biden và Trump


Cuộc tranh cử tổng thống năm 2020 nhiều phần sẽ xảy ra giữa hai người: Joe Biden và Donald Trump.

Biden là phó tổng thống của Obama trong 8 năm, năm 2016 đã có ý định ra tranh cử tổng thống. Nhưng đảng Dân Chủ đã chọn Hillary Clinton để đại diện đảng tranh cử. Và đây đã là sai lầm lớn lao vì Hillary thua Donald Trump!

Đúng ra khi một tổng thống đang tại vị không thể ra tranh cử tiếp vì đã làm 2 nhiệm kỳ như Obama, thường sẽ ủng hộ để phó tổng thống ra tranh cử. Như thời tổng thống Reagan đã tiếp nối với phó tổng thống là Bush bố, thắng cử thành tổng thống. Thời Bill Clinton có phó tổng thống là Al Gore ra tranh cử nhưng thua George W Bush. Thông lệ là như thế! Nhưng đến kỳ Obama, ông này đã không chịu ủng hộ phó tổng thống là Joe Biden vì không muốn phải chọn lựa giữa Biden và Hillary Clinton. Nên Biden đã tự ý rút lui, nhường cho Hillary vì nghĩ bà này chắc sẽ thắng! 

Ai ngờ Donald Trump đã lựa đúng thời cơ là dân chúng Hoa Kỳ muốn có sự thay đổi, không muốn phải chịu cảnh hết Bush bố, Bush con lại đến Clinton chồng, Clinton vợ! Ngoài ra đảng Dân Chủ đã tính nhầm là xã hội Hoa Kỳ đã tiến hóa đủ để vừa bầu cho một người da đen là tổng thống cho 2 nhiệm kỳ, sẽ bầu luôn theo đường hướng cấp tiến là bầu cho một phụ nữ đầu tiên trong lịch sử thành tổng thống!

Nhưng dân Mỹ còn kỳ thị quá nặng nề! Cựu TT Obama da đen làm tổng thống một nhiệm kỳ là đã quá đáng rồi, lại thừa thắng xông lên làm luôn nhiệm kỳ thứ hai nữa. Dân trắng kỳ thị chịu không nổi, nên dù trước kia là đảng viên Dân Chủ, cũng ùn ùn bỏ đảng, bầu cho Trump! Hillary tưởng là đàn bà ra tranh cử, sẽ hốt phiếu phụ nữ Mỹ. Nhưng không ngờ bà này lại bị mất cảm tình của đàn bà Mỹ trắng, kết tội là Hillary quá kiêu ngạo, dễ ghét. Thà bỏ phiếu cho một kẻ ăn nói bậy bạ, có thành tích sách nhiễu tình dục như Donald Trump, còn hơn là bỏ phiếu cho Hillary kiêu căng, khó ưa!!

Nhiều người cho rằng nếu Joe Biden được đảng Dân Chủ đề cử để đại diện đảng ra tranh cử năm 2016, Biden có thể đã thắng và Hoa Kỳ đã không phải chịu kiếp nạn là Trump lên làm tổng thống! Nên cho kỳ bầu cử tổng thống năm 2020 sắp đến, Biden đã được thúc giục nhiều để ra tranh cử.

Một lý do để làm Biden ngần ngại là tuổi đã khá cao. Biden sinh năm 1942, như vậy lúc bầu cử sẽ là 78 tuổi. Nếu thắng cử, sẽ thành tổng thống già nhất trong lịch sử. Hiện nay giữ ngôi vị này là tổng thống Ronald Reagan, lúc thắng cử nhiệm kỳ 2 là 73 tuổi. Tuy nhiên Joe Biden sức khỏe tốt nên tin tưởng mình thừa sức ra tranh cử và làm tổng thống 4 năm nếu thắng. Dĩ nhiên, hai nhiệm kỳ sẽ khó hơn vì lúc đó sẽ là 82 tuổi!!!

Lý do khác làm Biden không quyết định ngay có ra tranh cử hay không vì chuyện gia đình. Có nhiều thảm kịch xảy ra cho Biden. Người vợ đầu tiên và đứa con đầu lòng chết trong một tai nạn xe hơi. Gần đây hơn, con trai là Beau Biden bị ung thư óc và chết năm ngoái. Trước khi chết, Beau Biden đã thúc giục bố mình phải ra tranh cử tổng thống. Nhưng Joe Biden bị ảnh hưởng nhiều về cái chết của con trai nên đã có lúc muốn bỏ ý định tranh cử vì không biết có kham nổi những đòi hỏi của một cuộc vận động tranh cử tổng thống hay không.

Sự chậm trễ trong quyết định có tranh cử năm 2020 của Biden đã làm nhiều người của đảng Dân Chủ nhảy ra tuyên bố sẽ nhập cuộc để đánh bại Trump! Hiện nay đã có hơn 20 nhân vật chính thức tuyên bố sẽ là ứng cử viên cho kỳ bầu sơ bộ primary của đảng Dân Chủ cho kỳ bầu tổng thống đến!

Tuần lễ vừa qua ngay cả sau khi Joe Biden chính thức gia nhập cuộc thi đua này, thượng nghị sĩ Michael Bennett của tiểu bang Colorado vẫn chưa bỏ ý định nhập cuộc và thành người thứ 21 của đảng Dân Chủ ra tranh cử! Như vậy ngoài Biden sáng giá nhất còn có 7 thượng nghị sĩ: Bernie Sanders, Elizabeth Warren, Amy Klobuchar, Cory Booker, Kamala Harris, Kirsten Gillibrand và Michael Bennett.

Dân biểu ra tranh cử tổng thống là Seth Moulton, Eric Swalwell, Tim Ryan, Tulsi Gabbard, John Delaney. Cựu dân biểu là Beto O’Rourke của El Paso, Texas, trước ra tranh thượng nghị sĩ với Ted Cruz tuy thua nhưng được nhiều người để ý đến, nay lên cấp ra tranh cử tổng thống. Một tay khác đặc biệt là Pete Buttigieg, cựu thị trưởng thành phố South Bend của Indiana, công khai nhận mình là gay, đồng tính luyến ái, cũng gây sôi nổi. 

Thống đốc tiểu bang ra tranh cử có Jay Inslee, John Hickenlooper. Một số thị trưởng thành phố như Julian Castro của San Antonio, Wayne Messam của Miramar Florida cũng ra tranh cử. Ngoài ra một số vô danh tiểu tốt cũng ra tranh cử, mục đích để lấy tiếng cho mình, được nhắc nhở đến, hơn là có ý định tranh cử thật sự!!

Như vậy, trong số 21 ứng cử viên hiện nay của Dân Chủ và con số này còn có thể tăng hơn nữa, Joe Biden nổi nhất vì ai cũng biết đến, kế tiếp là Bernie Sanders, được giới trẻ và cấp tiến quá khích ủng hộ nhiều khi ra tranh cử với Hillary Clinton trước đây. Sau đó là các thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, Kamala Harris. Beto O’Rourke và Buttigieg cũng được để ý đến nhiều.

Trong thăm dò dư luận gần đây nhất ngày thứ bảy 4 tháng 5 vừa qua Biden dẫn đầu với 44 điểm, kế đến là Sanders 14 điểm, Harris 9 điểm, Warren 5 điểm, O’Rourke 3 điểm, Buttigieg 2 điểm. Các tay còn lại chỉ 1 điểm hay zero! Nhưng quan trọng hơn cả là thăm dò dư luận về Trump. Hầu như tất cả các thăm dò của nhiều cơ quan khác nhau đều cho thấy mức tán thành Trump của dân chúng Hoa Kỳ vẫn dưới một nửa, từ 40 đến 46 %. Mức không tán thành Trump là 54%. Có nghĩa Trump chưa bao giờ được đa số dân chúng Hoa Kỳ chấp nhận và ủng hộ!

Hơn thế nữa, tỷ lệ dân chúng cho rằng Hoa Kỳ đi đúng đường chỉ có 38%. Tỷ lệ cho là Hoa Kỳ trật đường rầy là 54%, nhiều hơn gấp bội.
Theo thăm dò dư luận của đài CNN ngày thứ sáu 3 tháng 5 vừa qua, nếu cho Trump tranh cử với các tay Dân Chủ đang dẫn đầu, Trump đều thua hết! Nếu với Joe Biden, Biden sẽ thắng với 51% số phiếu, Trump là 45%. Với Sanders, Trump sẽ chỉ có 44%, thua Sanders 50%. Với Harris, Trump sẽ thua với mức là Harris 49%, Trump 45%. Với tay Buttigieg là công khai đồng tính luyến ái, Trump cũng vẫn thua, Buttigieg được 47%, Trump thua chỉ được 44%.
Đặc biệt nhất là thăm dò dư luận nếu Beto O’Rourke thắng kỳ sơ bộ và là ứng cử viên Dân Chủ tranh với Trump, O’Rourke sẽ thắng Trump đến 10 điểm, O’Rourke được 52%, Trump chỉ có 42%.

Tuy nhiên, đây chỉ là những thăm dò dư luận sơ khởi về cuộc tranh cử tổng thống năm 2020. Còn một năm rưỡi nữa cho đến ngày đi bầu, biết bao nhiêu chuyện có thể xảy ra và sẽ làm thay đổi rất nhiều.

Ngay cả chuyện Joe Biden dẫn đầu cho kỳ bầu sơ bộ của đảng Dân Chủ, điều này cũng không chắc chắn hẳn. Vì tuy hiện nay Biden sáng giá nhất với ai cũng biết đến tên, Biden cũng có nhiều hành trang trong suốt cuộc đời làm chính trị của mình, với nhiều điều không hay. 

Từ thời còn làm thượng nghị sĩ của tiểu bang Delaware, Biden dính vào nhiều đạo luật bị công kích. Thí dụ như đạo luật về tội hình rất khắt khe do Biden đưa ra và được bỏ phiếu thành luật. Dân da đen bị tù với những hình phạt nặng nề và bị án cầm cố lâu dài vì đạo luật khắc nghiệt của Biden. Nên có thể Biden sẽ mất phiếu dân da đen vì chuyện này.

Ngoài ra còn vụ Anita Hill. Thời Clarence Thomas được đề cử vào Tối Cao Pháp Viện, bà Anita Hill là một giáo sư về luật, đã tố cáo ông này sách nhiễu tình dục mình. Cả hai đều là dân da đen và khi Anita Hill ra điều trần trước Thượng Viện, Joe Biden là chủ tịch của Ủy Ban đã ngăn chặn bà này rất nhiều, không cho bà này đưa ra những bằng chứng là Clarence Thomas làm bậy mình. Cũng như chuyện Thomas thích coi phim con heo, có danh sách videos tay này mướn phim porno cũng bị ếm nhẹm và Joe Biden là người chặn Anita Hill về các lời khai và bằng chứng Thomas sách nhiễu tình dục. Kết quả là Clarence Thomas được làm thẩm phán Tối Cao Pháp Viện dù suốt đời bị mang tiếng xấu về chuyện làm bậy tình dục!

Hiện nay Joe Biden tuyên bố ân hận về chuyện ngăn chặn bà Anita Hill để cho Thomas vào được Tối Cao Pháp Viện. Tuy nhiên gần đây Anita Hill vẫn tuyên bố không tin tưởng Joe Biden và vẫn tiếp tục công kích Biden.

Biden cũng bị mang tiếng mới đây là hay đụng chạm, ôm sát đàn bà khi giao tiếp trong các cuộc vận động. Bị vụ này, Biden phải tung ra video phân trần là mình quá tự nhiên, không có ý làm bậy gì. Nhưng hiện nay với phong trào Me Too về sách nhiễu tình dục, Biden sẽ tự sửa đổi!!!

Dù sao đi nữa, trong số 21 người hiện nay của đảng Dân Chủ muốn ra tranh tổng thống, hầu hết đều nghiêng về cực tả quá khích và chỉ mình Biden được mô tả là trung dung, ôn hòa và dễ được bầu bởi đa số dân chúng hơn cả. Điểm này gọi là electability, có nghĩa là dễ được dân chúng bầu theo, rất quan trọng với đảng Dân Chủ. Lý do là Trump được giới cực hữu quá khích trung thành ủng hộ. Nên Trump lúc nào cũng có căn bản là có từ 30 – 40% dân chúng Hoa Kỳ dù Trump có tệ hại và làm bậy đến đâu đi nữa, vẫn mù quáng, nhắm mắt bỏ phiếu bầu cho Trump.

Đảng Dân Chủ muốn thắng Trump cần phải có tất cả giống dân thiểu số, da đen, Mễ đi bầu đông đảo. Cộng thêm với dân da trắng cấp tiến và giới trẻ có học thức cao, hăng hái đi bầu cho Dân Chủ. Với đa số các ứng cử viên Dân Chủ, ngoài Biden, đều thiên về cực tả quá khích, số dân chúng bỏ phiếu cho Dân Chủ sẽ bị hạn chế đi nhiều. Nên với Joe Biden là ứng cử viên, ôn hòa và trung dung hơn, Dân Chủ sẽ có nhiều hy vọng để đánh bại được Trump trong kỳ bầu cử 2020 sắp đến.

Tóm lại Joe Biden nhiều phần sẽ là ứng cử viên của Dân Chủ để tranh cử với Donald Trump cho kỳ bầu cử năm 2020. Tuy nhiên chuyện gì cũng có thể xảy ra và còn quá sớm để biết chính trị Hoa Kỳ sẽ theo chiều hướng nào. Chúng ta hãy chờ xem vây!