Đến Thăm Thầy Cũ

Đến Thăm Thầy Cũ
Kính tặng Quí Thầy Cô của những ngày xa xưa
Dựa lời thơ: Đến Thăm Thầy Cũ - Bùi Vĩnh Hưng

Mùa hè 2006, có một người học trò cũ trong dip về quê thăm nhà đến thăm người Thầy năm xưa. Thầy ngày xưa dạy môn Việt Văn, Công Dân Giáo Dục. Những năm sau cùng của 1975, Thầy lên làm Hiệu Trưỡng của ngôi trường mà anh học trò đã mỗi ngày hai buỗi cắp sách đi về.

Chuyện đời của Thầy rất dài, nhưng đường sự nghiệp của Thầy quá ngắn, nó chấm dứt sau ngày 30 tháng Tư 1975. Thầy bị chính quyền mới cho nghỉ việc về quê làm ruộng, anh học trò thì đi tù cải tạo rồi vượt biên. Hai mảnh đời khác biệt nhưng cùng chung số phận. Thầy ở lại chịu nhiều tủi nhục, trò tha hương cuộc sống lưu đày. Ba mươi năm như một giấc mơ.

Mượn ý bài thơ của Bùi Vĩnh Hưng, người học trò năm xưa muốn chia sẽ với quí Thầy Cô cùng quí ban. Hình như bài thơ này viết chung cho mọi người trong thế hệ của người học trò. Thế hệ của những người cùng chung số mệnh. Tuy xa quê nhưng niềm thương lúc nào cũng dành cho quê hương yêu dấu. Lúc nào cũng dành dụm thời gian đễ về thăm những thân thương còn lại. Cái ác nghiệt của thời gian không tha thứ một ai, về thăm Thầy mà anh học trò cũng mang cặp kính già.

Tấm Bảng thời gian bụi phấn nhòa
Vẫn nghe tha thiết mái trường xa
Ðến thăm thày cũ – ôi ! Nhân dáng
Trò cũng xiêu xiêu cặp kính già.

Hơn ba mươi năm rồi, nhìn lại Thầy vẫn phong độ như ngày xưa. Năm năm học với Thầy, từ đệ Thất đến đệ Tam, tuy không lâu nhưng rất nhiều kỹ niệm. Tuy tóc bạc, răng long, nhưng hai Thầy trò tay bắt mặt mừng. Tóc trò đã ngã màu muối tiêu, nhưng tóc Thầy như sương tuyết mùa đông New York.

Năm mươi năm lẻ bao hưng phế
Gặp lại thầy xưa tựa giấc mơ
Thày đưa tay bắt, trò cung kính
Những mái đầu đều đã bạc phơ

Thầy trò kễ nhau nghe những kỹ niệm vui buồn ngày xưa dưới mái trường thân yêu. Thấy mãi mê nói như ngày xưa Thầy mãi mê giãng thơ Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Du trên bục gỗ. Trò thích thú lắng tai nghe, nghe lại những kỹ niệm từ lâu quá. Từ độ xa quê, trò chỉ ước mong được nghe lại những gì đã mất trong cuộc đời lưu lạc. Những tiếng cười vang dội làm lòng ấm hẳn ra, làm con người xích lại gần hơn.

Chuyện cũ nhắc hoài ngôi trường ấy
Ai còn ai mất với biển dâu
Thầy trò xích lại như bằng hữu
Lễ nghĩa tôn ti vẫn đượm mầu

Tận cùng trong đáy lòng, tuy không nhắc đến, nhưng ai cũng hiểu, cũng tự hỏi: “Nếu như mà ngày xưa...”. Có gì khác biệt không nếu sự việc xãy ra một cách khác? Có thể Thầy vẫn là Thầy của ngày xưa, vẫn say sưa dãng bài trên bục gỗ. Trò vẫn là trò, nhưng có thể trở về trên đôi nạn gỗ, hay hòm gỗ cài hoa, hay vinh hoa Cậu Tú về làng. Trò dõi tìm câu trả lời không ai biết được sẽ ra sao.

Từ trong sâu thẳm không ai nói
Có chút gì lắng đọng trong tim
Thầy thì quên nhớ lời sau trước
Trò cứ say sưa mắt dõi tìm…

Không gian thu gọn lại trong phòng khách của Thầy, đơn sơ nhưng ấm cúng. Thầy sống đạm bạt, đơn giản như những người từng làm nghề giáo. Thầy khoe những tấm hình ngày xưa tuy đã phai mờ, nhưng rất tâng tiu, đây là những quí báo còn lại của cuộc đời Thầy. Cuộc đời nhà giáo, không xa hoa, không quyền quí, nhưng rất trân trọng, rất tôn kính.

Nắng chiều xiên xiên chiếu vào gian phòng Thầy dùng tiếp khách, như muốn nhắc đã đến giờ chia tay. Thầy luôn như ngày xưa, dặn dò đũ chuyện, như lời dạy bão của người Thầy năm xưa. Vội uống cạn ly trà còn ấm, như tình cảm nồng ấm Thầy luôn dành cho trò, tuy sau mấy mươi năm xa cách.

Giây phút chia tay hoàng hôn tới
Thày tiễn trò về nụ cười theo
Niềm vui lặng lẽ sau khung cửa
Trò cũng hân hoan một buỗi chiều.

Cửu Long
New York, mùa Xuân Đinh Hợi, 2007